Η π α α υ απ 1 πα α α Μαλέα Μα λκπατζκυ, Ϋ πκδθα Παπα κπκτζκυ εαδ ΙΪθγβ Σ δηπζά ΢τΰξλκθ μ Ϋλ υθ μ κ ξυλκ βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ Ϋξκυθ έι δ αθαπ υιδαεΫμ δαφκλΫμ πμ πλκμ δμ λα βΰδεΫμ εα αθσβ βμ πκυ ξλβ δηκπκδκτθ θάζδε μ κηδζβ Ϋμ εαδ παδ δΪ βζδεέαμ 10-11 υθ, ΰ ΰκθσμ πκυ βζυθ δ σ δ εα Ϊ β ΰζπ δεά αθΪπ υιβ υπΪλξ δ δαφκλκπκέβ β αθΪη α β ΰλαηηα δεά δεαθσ β α εαδ βθ πλαΰηΪ π ά βμ. θ έ κδξα, η ζΫ μ παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ δα αλαξΫμ Ϋξκυθ έι δ ππμ β πλκ α δαεά π ι λΰα έα (αεκυ δεά εαδ κπ δεά) δα αλΪ αδ βηαθ δεΪ, ΰ ΰκθσμ κ κπκέκ υθάγπμ απκ έ αδ π λδκλδ ηκτμ β φπθκζκΰδεά π ι λΰα έα εαδ β ζ ε δεά ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ (Bar-Shalom ε.Ϊ. 1993, Smith ε.Ϊ. 1989). ΢ σξκμ βμ λΰα έαμ έθαδ β η ζΫ β βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ (ηβ)-ΰλαηηα δευθ πλκ Ϊ πθ εαδ κηδευθ αηφδ βηδυθ απσ υπδεΪ αθαπ υ ση θα παδ δΪ εαδ απσ παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ υ εκζέ μ κδ κπκέ μ αφκλκτθ εαδ βθ αθΪπ υιβ αθαΰθπ δευθ δεαθκ ά πθ. τκ κηΪ μ παδ δυθ – η εαδ ξπλέμ αθαΰθπ δεΫμ υ εκζέ μ – υηη έξαθ Ϋθα ξλκθκη λδεσ π έλαηα αθΪΰθπ βμ πλκ Ϊ πθ, κ κπκέκ κδ πλκ Ϊ δμ ηφαθέακθ αδ βθ κγσθβ θσμ υπκζκΰδ ά ζΫιβ-ζΫιβ εαδ κ Ϋζκμ εΪγ πλσ α βμ κδ υηη Ϋξκθ μ εαζκτθ αδ θα ελέθκυθ βθ (ηβ)-απκ ε σ β α πθ πλκ Ϊ πθ. Σκ π έλαηα ζΫΰξ δ κθ λσπκ η κθ κπκέκ ξλβ δηκπκδκτθ αδ ΰλαηηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ ΰδα (α) βθ τλ β (ηβ)-απκ ε υθ κηυθ εαδ (ί) βθ εα αθσβ β κηδευθ αηφδ βηδυθ πλκ Ϊ δμ, σππμ Κα εχε/ αγε ευε ο / ου α α ο /α α ο α / ε α α α. Σα απκ ζΫ ηα α Ϋ διαθ σ δ, θυ α υπδεΪ αθαπ υ ση θα παδ δΪ θ δαφΫλκυθ απσ κυμ θάζδε μ πμ πλκμ β ξλά β πθ ΰλαηηα δευθ ξαλαε βλδ δευθ ΰδα βθ τλ β (ηβ)-ΰλαηηα δευθ κηυθ, ξλβ δηκπκδκτθ ηδελσ λκ ίαγησ απσ κυμ θάζδε μ πζβλκφκλέ μ πκυ θ έθαδ αηδΰυμ ΰλαηηα δεΫμ. θ έγ α, α παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ δα αλαξΫμ δαφκλκπκδκτθ αδ απσ α υπδεΪ αθαπ υ ση θα, εαγυμ παλα βλ έ αδ εαγυ Ϋλβ β βθ θ πηΪ π β πθ ΰλαηηα δευθ πζβλκφκλδυθ εα Ϊ βθ π ι λΰα έα (ηβ)-ΰλαηηα δευθ πλκ Ϊ πθ αζζΪ εαδ κηδευθ αηφδ βηδυθ (πλίζ. Isakson & Miller 1976, Mann ε.Ϊ.1984). 1. α Η η ζΫ β βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ απσ κυμ φυ δεκτμ κηδζβ Ϋμ ηδαμ ΰζυ αμ απκε Ϊ αυιαθση θκ θ δαφΫλκθ α ζ υ αέα ξλσθδα, η πζβγυλα λ υθυθ θα ηπζκυ έακυθ β ΰθυ β πκυ Ϋξκυη ΰδα κ αθ δε έη θκ η θΫα λ υθβ δεΪ κηΫθα. ΠαλΪζζβζα, β δ λ τθβ β πθ ΰζπ δευθ ιδκ ά πθ εαδ α υθαηδυθ πκυ ξαλαε βλέακυθ Ϊ κηα η ΰζπ δεΫμ ά/εαδ ηαγβ δαεΫμ δα αλαξΫμ φαέθ αδ θα Ϋξ δ υΰε θ λυ δ π λδ σ λκ κ θ δαφΫλκθ πθ επαδ υ δευθ, δ δευθ παδ αΰπΰυθ εαδ ζκΰκγ λαπ υ υθ, ξπλέμ π σ κ θα Ϋξκυθ αεσηα η ζ βγ έ δμ ίΪγκμ κδ απκεζέ δμ πθ α σηπθ αυ υθ πμ πλκμ δμ λα βΰδεΫμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ. ΢εκπσμ βμ παλκτ αμ λΰα έαμ έθαδ θα δ λ υθά δ δμ λα βΰδεΫμ π ι λΰα έαμ πλκ Ϊ πθ πκυ ξλβ δηκπκδκτθ παδ δΪ υπδευμ αθαπ υ ση θα (Σ ) εαδ παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ δα αλαξΫμ ( ) εα Ϊ βθ αθΪΰθπ β, απκ εκπυθ αμ κ θα θ κπέ δ υξσθ δαφκλΫμ αθΪη α κυμ τκ αυ κτμ πζβγυ ηκτμ. 1.1 Γ π α α α φ Μ ζΫ μ κ ξυλκ βμ πλκ α δαεάμ π ι λΰα έαμ υπκ βλέακυθ σ δ κ πλκ α δαεσμ π ι λΰα άμ πκυ ίλέ ε αδ κ ΰζπ δεσ τ βηα εΪγ φυ δεκτ κηδζβ ά ξλβ δηκπκδ έ α ο α γ αθΪζυ βμ (Frazier 1987, Frazier & Fodor 1978). Οδ λα βΰδεΫμ αυ Ϋμ Ϋξκυθ πλκετο δ απσ β η ζΫ β βμ αθΪζυ βμ κηδευθ αηφδ βηδυθ α ΰΰζδεΪ, πλκ Ϊ δμ σππμ αυ ά πκυ έθ αδ κ παλΪ δΰηα (1): 1 Τπ ίζάγβ πλκμ βηκ έ υ β ζζΪ κμ. α πλαε δεΪ κυ 11κυ ΢υθ λέκυ κυ Παθ ζζβθέκυ ΢υζζσΰκυ Λκΰκπ δευθ 1 (1) While she was eating the spaghetti fell on the floor =ε ωγε α α α α πε α οπ ω α Πλσε δ αδ ΰδα αηφδ βηέα υπκε δηΫθκυ/αθ δε δηΫθκυ, εαγυμ αεκτΰκθ αμ ά δαίΪακθ αμ βθ πλσ α β αυ ά κ κηδζβ άμ Ϋξ δ βθ Ϊ β θα αθαζτ δ β φλΪ β the spaghetti πμ αθ δε έη θκ κυ λάηα κμ was eating, πλκ αλ Ϊ βζα ά βθ Οθκηα δεά ΦλΪ β (ΟΦ) β Ρβηα δεά ΦλΪ β (ΡΦ) πκυ πλκβΰ έ αδ. ΢ β υθΫξ δα, σ αθ κ κηδζβ άμ αεκτ δ ά δαίΪα δ κ λάηα fell, αθαγ πλ έ βθ αθΪζυ β βμ ΟΦ, the spaghetti, πμ αθ δε δηΫθκυ εαδ βμ απκ έ δ β π ά αθΪζυ β, βζα ά πμ υπκε έη θκ κυ λάηα κμ fell. Η Ϊ β αυ ά κφ έζ αδ β α γ εγγ α (recency strategy), τηφπθα η βθ κπκέα, β δΰηά πκυ κ κηδζβ άμ π ι λΰΪα αδ ηδα πλσ α β ( βθ κπκέα Ϋξ αδ πμ αεκυ δεσ ά κπ δεσ λΫγδ ηα) Ϋξ δ βθ Ϊ β θα πλκ αλ Ϊ εΪγ θΫκ υ α δεσ βμ β φλΪ β βθ κπκέα π ι λΰΪα αδ β δΰηά ε έθβ (Frazier & Rayner 1982, Traxler 2002). ΢ βθ ζζβθδεά β κηδεά αηφδ βηέα υπκε δηΫθκυ/αθ δε δηΫθκυ πδζτ αδ η τκ λσπκυμ: (α) ηΫ π βμ ηκλφκζκΰδεάμ υηφπθέαμ η αιτ λάηα κμ εαδ υπκε δηΫθκυ, (ί) ηΫ π βμ π υ βμ βμ ΟΦ. Γδα παλΪ δΰηα: (2) Επ υ α φ α ω υ φω α Υ-Ρ (2α) Καγυμ ηαΰ έλ υ α ηαεαλσθδα (2ί) Καγυμ ηαΰ έλ υ α ηαεαλσθδα ε α βθ εα αλσζα βθ εα αλσζα ΚΪθκθ αμ ξλά β βμ λα βΰδεάμ βμ εγγ α , κ κηδζβ άμ γα αθαζτ δ βθ ΟΦ α α α α πμ αθ δε έη θκ κυ λάηα κμ αγε ευε εαδ δμ τκ π λδπ υ δμ. Ω σ κ, βθ (2ί) β αηφδ βηέα πδζτ αδ ηΫ π κυ ηκλφκζκΰδεκτ ξαλαε βλδ δεκτ κυ πζβγυθ δεκτ πκυ φΫλ δ κ λάηα α , αθαΰεΪακθ αμ κθ κηδζβ ά θα αθαγ πλά δ βθ αλξδεά αθΪζυ β βμ ΟΦ απκ έ κθ Ϊμ βμ λσζκ υπκε δηΫθκυ κυ ετλδκυ λάηα κμ. Η πέζυ β βμ αηφδ βηέαμ υπκε δηΫθκυ/αθ δε δηΫθκυ ηΫ π βμ π υ βμ φαέθ αδ κ παλΪ δΰηα (3). (3) Επ υ α φ α ω π (3α) Καγυμ ηαΰ έλ υ ου α α ο εΪβε βθ εα αλσζα (3ί) Καγυμ ηαΰ έλ υ ο α α ο εΪβεαθ βθ εα αλσζα ΢ βθ π λέπ π β αυ ά κ κηδζβ άμ γα πλΫπ δ θα αθαζτ δ βθ πλσ α β (3α) αξτ λα απσ σ, δ βθ (3ί), Ϊθ εΪθ δ ξλά β βμ εγγ α , εαγυμ αθαηΫθ δ ππμ κ υ α δεσ πκυ αεκζκυγ έ κ λάηα αγε ευε γα απκ ζ έ κ αθ δε έη θσ κυ εαδ υθ πυμ γα ίλέ ε αδ αδ δα δεά π υ β. πκηΫθπμ, β κθκηα δεά π υ β βμ ΟΦ βθ (3ί) γα πλΫπ δ θα εαγυ λά δ βθ αθΪζυ ά βμ. Ω σ κ, πλσ φα μ Ϋλ υθ μ α ζζβθδεΪ Ϋξκυθ έι δ σ δ κδ κηδζβ Ϋμ θ πλκ φ τΰκυθ β λα βΰδεά βμ εγγ α πλκ Ϊ δμ σπκυ β αηφδ βηέα πδζτ αδ ηΫ π βμ υηφπθέαμ Τ-Ρ, εαγυμ θ φαέθ αδ θα δαφΫλ δ β π ι λΰα έα πλκ Ϊ πθ σππμ β (2α) απσ βθ π ι λΰα έα πλκ Ϊ πθ σππμ β (2ί). Φαέθ αδ σηπμ θα ΰέθ αδ ξλά β βμ λα βΰδεάμ αυ άμ πλκ Ϊ δμ σπκυ β αηφδ βηέα πδζτ αδ ηΫ π βμ π υ βμ βμ ΟΦ, εαγυμ πλκ Ϊ δμ σππμ β (3α) σθ πμ αθαζτκθ αδ αξτ λα απσ πλκ Ϊ δμ σππμ β (3ί). Σκ φαδθση θκ αυ σ Ϋξ δ απκ κγ έ κ ΰ ΰκθσμ σ δ β ηκλφκζκΰέα α ζζβθδεΪ παέα δ απκφα δ δεσ λσζκ βθ πλκ α δαεά π ι λΰα έα εαδ πδγαθσθ υπ λδ ξτ δ λα βΰδευθ σππμ β εγγ α, γΫ κθ αμ Ϋ δ βθ εαγκζδεσ β Ϊ κυμ υπσ αηφδ ίά β β (Papadopoulou 2006, Papadopoulou & Tsimpli 2005). πδπζΫκθ, Ϋξ δ παλα βλβγ έ ππμ κδ κηδζβ Ϋμ βμ ζζβθδεάμ ία έακθ αδ ηκλφκζκΰδεΪ κδξ έα ΰδα θα θ κπέ κυθ αθ δΰλαηηα δεσ β α κηΫμ σππμ κδ παλαεΪ π: 2 (4) α. ί. *Καγυμ *Καγυμ εχε α ηαεαλσθδα ε εχε ου α α ο εΪβε βθ εα αλσζα βθ εα αλσζα Καδ δμ τκ π λδπ υ δμ α ηκλφκζκΰδεΪ κδξ έα (β υηφπθέα Τ-Ρ βθ (4α) εαδ β π υ β βμ ΟΦ βθ (4ί)) κ βΰκτθ βθ ληβθ έα πκυ πδ Ϊ δ β λα βΰδεά βμ εγγ α , β κπκέα σηπμ Ϋλξ αδ αθ έγ β η βθ ληβθ έα πκυ πδ Ϊ δ β κηά κλδ ηΪ πθ κυ λάηα κμ εχε, εαγυμ θ πδ λΫπ δ βθ πλκ Ϊλ β β αθ δε δηΫθκυ. πκηΫθπμ, εαδ κδ τκ κηΫμ έθαδ αθ δΰλαηηα δεΫμ. Οδ κηδζβ Ϋμ ζκδπσθ θ κπέακυθ βθ αθ δΰλαηηα δεσ β α αυ ά α βη έα σπκυ β ηκλφκζκΰέα αθ δ έγ αδ β γ ηα δεά κηά κυ λάηα κμ ( ε βθ (4α) εαδ ου α α ο βθ (4ί)), έξθκθ αμ Ϋ δ σ δ ξλβ δηκπκδκτθ ηκλφκζκΰδεΪ κδξ έα ΰδα κθ θ κπδ ησ αθ δΰλαηηα δεσ β αμ εα Ϊ βθ πλκ α δαεά π ι λΰα έα. 1.2 Γ π α α απ υπ α απ υ α πα υλάηα α βθ π ι λΰα έα κηδευθ αηφδ βηδυθ απσ παδ δΪ Ϋξκυθ απκεαζτο δ αθαπ υιδαεΫμ δαφκλΫμ η αιτ παδ δυθ εαδ θβζέεπθ. ΢υΰε ελδηΫθα, η ζΫ μ α αΰΰζδεΪ αθαφΫλκυθ σ δ α παδ δΪ έθκυθ θα ία έακθ αδ λα βΰδεΫμ σππμ β εγγ α πκζτ π λδ σ λκ απσ σ, δ κδ θάζδε μ (Traxler 2002) εαδ ηΪζδ α παλαίζΫπκθ αμ ζ ιδεΫμ πζβλκφκλέ μ. Άζζ μ η ζΫ μ α αΰΰζδεΪ Ϋξκυθ πδ βηΪθ δ σ δ α παδ δΪ ξλβ δηκπκδκτθ ευλέπμ υθ αε δεΫμ εαδ ζδΰσ λκ ζ ιδεΫμ πζβλκφκλέ μ εα Ϊ βθ πλκ α δαεά π ι λΰα έα εαδ σ δ κδ λα βΰδεΫμ πκυ αεκζκυγκτθ ξ έακθ αδ η κυμ π λδκλδ ηκτμ ίλαξυπλσγ ηβμ ηθάηβμ (ίζ. Clahsen & Felser 2006). 1.3 α α α α ( ) Οδ αθαΰθπ δεΫμ δα αλαξΫμ ( ) εα α Ϊ κθ αδ β ΰ θδεσ λβ εα βΰκλέα πθ ηαγβ δαευθ υ εκζδυθ. Μαγβ Ϋμ η παλκυ δΪακυθ ηφαθυμ ξαηβζά απσ κ β βθ αθΪΰθπ β, β κπκέα έθαδ υ αθΪζκΰβ πλκμ βθ βζδεέα, βθ επαέ υ β εαδ β ΰ θδεσ λβ ΰθπ δεά αθΪπ υιά κυμ. ΢υξθΪ υ ξ έακθ αδ η ηαγβ δαεΫμ υ εκζέ μ σππμ β υ ζ ιέα, ξπλέμ π σ κ θα ηφαθέακθ αδ απκεζ δ δεΪ πμ απσλλκδΪ βμ. Ω σ κ, β δαξπλδ δεά ΰλαηηά αθΪη α α ΰ θδεσ λα πλκίζάηα α ηΪγβ βμ πκυ παλα βλκτθ αδ β υ ζ ιέα (π.ξ. υ εκζέ μ β ΰλαφά, βθ κλγκΰλαφέα, κθ πλκ αθα κζδ ησ κ ξυλκ εαδ κ ξλσθκ εζπ.) εαδ π λδπ υ δμ παδ δυθ πκυ αθ δη ππέακυθ έθαδ ζ π ά εαδ υξθΪ υ δΪελδ β εα Ϊ β δΪΰθπ β. Οδ υ εκζέ μ βθ αθΪΰθπ β υθ Ϋκθ αδ η δα αλαξΫμ ηέα ά π λδ σ λ μ απσ δμ ιδσ β μ πκυ έθαδ απαλαέ β μ ΰδα βθ εηΪγβ ά βμ. ΢υΰε ελδηΫθα, εα Ϊ βθ αθΪΰθπ β κ ΰεΫφαζκμ ζαηίΪθ δ κπ δεΪ λ γέ ηα α η υΰε ελδηΫθβ δλΪ (δεαθσ β α αθ έζβοβμ αζζβζκυξέαμ) α κπκέα θ πηα υθ δ ηΫ π βμ ηθάηβμ (δεαθσ β α κπ δεάμ αθ έζβοβμ εαδ κπ δεάμ ηθάηβμ) εαδ α υ ξ έα δ η υΰε ελδηΫθκυμ άξκυμ (δεαθσ β α φπθκζκΰδεάμ πέΰθπ βμ εαδ επ δεκπκέβ βμ). Οδ άξκδ υ ξ έακθ αδ η υΰε ελδηΫθ μ βηα έ μ (δεαθσ β α αφαέλ βμ) θυ κδ πζβλκφκλέ μ αυ Ϋμ δα βλκτθ αδ β ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ εαδ κλΰαθυθκθ αδ θδαέ μ Ϋθθκδ μ, κ βΰυθ αμ βθ εα αθσβ β βμ πλσ α βμ ά κυ ε δηΫθκυ (δεαθσ β α κλΰΪθπ βμ) (Encyclopaedia of Mental Disorders 2007, NICHCY, 2004). Πλσ φα μ η ζΫ μ ΰδα α αέ δα πκυ πλκεαζκτθ θ κπέακυθ β δα αλαξά δμ ιδσ β μ φπθκζκΰδεάμ θβη λσ β αμ (Uhry 2002) εαδ επ δεκπκέβ βμ (Dahlgren & Sandberb 2002, Talcott & Witton 2002), π λδκλδ ηκτμ β ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ (Witruk, Ho & Schuster, 2002), αζζΪ εαδ δα αλαξΫμ δμ ιδσ β μ θ πηΪ π βμ πζβλκφκλδυθ, σππμ έθαδ β αζζβζκυξέα, β αφαέλ β εαδ β κλΰΪθπ β (NICHCY 2004). 3 δα αλαξΫμ ηέα ά π λδ σ λ μ απσ δμ παλαπΪθπ ζ δ κυλΰέ μ κ βΰκτθ υηπ υηα α πκυ υξθΪ ξαλαε βλέακυθ παδ δΪ η , σππμ υ εκζέα κπ δεάμ αθαΰθυλδ βμ η ηκθπηΫθπθ ζΫι πθ, παλΪζ δοβ ζΫι πθ ά υζζαίυθ εα Ϊ βθ αθΪΰθπ β, ζ ιδεΫμ αθ δεα α Ϊ δμ, φ πξά εα αθσβ β ε δηΫθκυ εαδ η δπηΫθβ αξτ β α αθΪΰθπ βμ. Ω σ κ, η ζΫ μ πκυ πδε θ λυθκθ αδ δμ ΰζπ δεΫμ ιδσ β μ παδ δυθ η υπκ βλέακυθ σ δ κδ υ εκζέ μ αυ Ϋμ ε έθκθ αδ πΫλα απσ πλκίζάηα α εα αθσβ βμ ε δηΫθκυ, πλκεαζυθ αμ α υθαηέ μ β ΰζπ δεά π ι λΰα έα ΰ θδεσ λα (Nation & Snowling 1998, 1999). ΢υΰε ελδηΫθα, Ϋξκυθ παλα βλβγ έ βηαθ δεΫμ δαφκλΫμ β υθ αε δεά θβη λσ β α η αιτ παδ δυθ η εαδ ξπλέμ , κδ κπκέ μ πλκετπ κυθ απσ βθ α υθαηέα παδ δυθ η θα θ κπέ κυθ εαδ θα δκλγυ κυθ κηδεΪ ζΪγβ υθ αε δεΪ πκζτπζκε μ πλκ Ϊ δμ (Nation & Snowling 2000). πδπζΫκθ, θ υλκΰζπ κζκΰδεΫμ η ζΫ μ Ϋξκυθ παλκυ δΪ δ υλάηα α παδ δΪ η πκυ υπκ δεθτκυθ απκεζέ δμ βθ υθ αε δεά π ι λΰα έα· υΰε ελδηΫθα, β υθ αε δεά π ι λΰα έα απσ παδ δΪ η ξαλαε βλέα αδ απσ η ΰαζτ λβ υ εκζέα εαδ ξαηβζσ λβ αξτ β α τΰελδ β η παδ δΪ ξπλέμ (Brandeis, Vitacco & Steinhausen 1994). θ έι δμ ΰδα πλκίζάηα α βθ π ι λΰα έα πκζτπζκεπθ υθ αε δευθ κηυθ παλα βλάγβεαθ εαδ απσ Ϊζζκυμ λ υθβ Ϋμ (Macaruso, Shankweiler & Crain 1989, Bar-Shalom, Crain & Shankweiler, 1993, Nittrouer, 1999), πλκίζάηα α πκυ π σ κ απκ σγβεαθ δα αλαξΫμ ΰθπ δεΫμ ιδσ β μ σππμ β φπθκζκΰδεά π ι λΰα έα εαδ β ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ. α υπ 1.4 ΢εκπσμ βμ παλκτ αμ η ζΫ βμ έθαδ β δμ ίΪγκμ δ λ τθβ β βμ π ι λΰα έαμ κηδευθ αηφδ βηδυθ απσ παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ υ εκζέ μ. ΢υΰε ελδηΫθα, ία δεσ λυ βηα έθαδ β πέ λα β πθ υ εκζδυθ πκυ αθ δη ππέακυθ α παδ δΪ αυ Ϊ ΰθπ δεΫμ ιδσ β μ σππμ β φπθκζκΰδεά θβη λσ β α εαδ β ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ κθ λσπκ η κθ κπκέκ ξλβ δηκπκδκτθ ηκλφκζκΰδεΪ εαδ υθ αε δεΪ κδξ έα εα Ϊ βθ π ι λΰα έα αηφδ βηδυθ υπκε δηΫθκυ/αθ δε δηΫθκυ αζζΪ εαδ εα Ϊ κθ θ κπδ ησ αθ δΰλαηηα δευθ κηυθ Ϋ κδκυ τπκυ πλκ Ϊ δμ. πκ ζ έ βζα ά ία δεσ σξκ βμ λΰα έαμ αυ άμ θα ι Ϊ δ κ πυμ πδ λκτθ κδ π λδκλδ ηκέ εα υ λ μ ΰθπ δεΫμ ζ δ κυλΰέ μ (π.ξ. ηθάηβ) β ζ δ κυλΰέα αθυ λπθ ΰζπ δευθ ζ δ κυλΰδυθ σππμ β υθ αε δεά π ι λΰα έα εαδ β θ πηΪ π β ΰλαηηα δευθ πζβλκφκλδυθ εα Ϊ βθ πλκ α δαεά εα αθσβ β. 2Μ 2.1 Σκ υζδεσ βμ Ϋλ υθαμ απκ ζ έ αδ απσ 96 πλκ Ϊ δμ, 24 απσ δμ κπκέ μ έθαδ κδ π δλαηα δεΫμ, θυ κδ υπσζκδπ μ 72 έθαδ «παλαπζαθβ δεΫμ» εαδ κξ τκυθ κ θα απκ πΪ κυθ βθ πλκ κξά πθ υηη ξσθ πθ απσ κ σξκ κυ π δλΪηα κμ. πέ βμ, ηδ Ϋμ απσ δμ πλκ Ϊ δμ βμ Ϋλ υθαμ έθαδ ΰλαηηα δεΫμ εαδ ηδ Ϋμ αθ δΰλαηηα δεΫμ. Οδ «παλαπζαθβ δεΫμ» πλκ Ϊ δμ θ έθαδ κτ κζδεΪ κτ κπδεΪ αηφέ βη μ, π λδζαηίΪθκυθ δΪφκλ μ κηΫμ εαδ β αθ δΰλαηηα δεσ β Ϊ κυμ Ϋΰε δ αδ βθ παλαίέα β ηκλφκζκΰδευθ ά υθ αε δευθ π λδκλδ ηυθ. Οδ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ έθαδ παλσηκδ μ η δμ (3α) εαδ (3ί) εαδ ξπλέ βεαθ Ϋ λδμ υθγάε μ (6 πλκ Ϊ δμ αθΪ υθγάεβ), τκ απσ δμ κπκέ μ ι Ϊακυθ κθ λσπκ η κθ κπκέκ ελέθ αδ β (αθ δ)ΰλαηηα δεσ β α πθ πλκ Ϊ πθ (ίζ. 5α-5ί), θυ κδ υπσζκδπ μ τκ δΪακυθ δμ λα βΰδεΫμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ (ίζ. 6α-6ί): (5) α. ί. Καγυμ Ϋ λ ξ κδ α αεκέ εΪβεαθ βθ εα αλσζα. *Καγυμ Ϋ λ ξ κυμ α αεκτμ εΪβε βθ εα αλσζα. 4 ( Τ) ( ) α. ί. (6) Καγυμ ηαΰ έλ υ κδ α αεκέ εΪβεαθ βθ εα αλσζα Καγυμ ηαΰ έλ υ κυμ α αεκτμ εΪβε βθ εα αλσζα. (ΜΤ) (Μ ) Η αθ δΰλαηηα δεσ β α ζΫΰξγβε η αη Ϊία α λάηα α, α κπκέα αεκζκυγκτθ αδ απσ ΟΦ. ΢ β ηέα υθγάεβ ( Τ, 5α), β ΟΦ έθαδ ξαλαε βλδ ηΫθβ ΰδα κθκηα δεά π υ β εαδ πκηΫθπμ β πλσ α β έθαδ ΰλαηηα δεά, εαγυμ β ΟΦ ζ δ κυλΰ έ πμ κ υπκε έη θκ βμ ετλδαμ πλσ α βμ, θυ β υθγάεβ 5ί (* Ο) β ΟΦ έθαδ αδ δα δεά π υ β εαδ πκηΫθπμ β πλσ α β έθαδ αθ δΰλαηηα δεά, αφκτ β ΟΦ θ ηπκλ έ θα εζβφγ έ πμ αθ δε έη θκ κυ αη Ϊία κυ λάηα κμ. Οδ λα βΰδεΫμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ ι Ϊ βεαθ η δμ υθγάε μ (6α) εαδ (6ί), δμ κπκέ μ υπΪλξ δ Ϋθα πλκαδλ δεΪ η αία δεσ λάηα, αγε ε ω, αεκζκυγκτη θκ απσ ηδα ΟΦ ξαλαε βλδ ηΫθβ ΰδα κθκηα δεά π υ β (ΜΤ, 6α) πκυ ζ δ κυλΰ έ πμ υπκε έη θκ βμ ετλδαμ πλσ α βμ ά ΰδα αδ δα δεά π υ β (Μ , 6ί) πκυ ζ δ κυλΰ έ πμ αθ δε έη θκ κυ λάηα κμ βμ ιαλ βηΫθβμ πλσ α βμ. πκηΫθπμ, κδ υηη Ϋξκθ μ πλκε δηΫθκυ θα π ι λΰα κτθ δμ πλκ Ϊ δμ πκυ δαίΪακυθ εαζκτθ αδ θα ζΪίκυθ υπσοβ κυμ δμ γ ηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ κυ ιαλ βηΫθκυ λάηα κμ ( χω / αγε ε ω) εαγυμ εαδ δμ ηκλφκζκΰδεΫμ πζβλκφκλέ μ πκυ αφκλκτθ αφ θσμ βθ π υ β βμ ΟΦ (ο α α ο / ου α α ο ) εαδ αφ Ϋλκυ κθ αλδγησ κυ ετλδκυ λάηα κμ ( α / ε). 2.2 α α α Η η γκ κζκΰέα πκυ ξλβ δηκπκδάγβε έθαδ Ϋθα ξλκθκη λδεσ π έλαηα, εα Ϊ κ κπκέκ κδ πλκ Ϊ δμ παλκυ δΪακθ αδ ζΫιβ-ζΫιβ βθ κγσθβ θσμ υπκζκΰδ ά. Η ηφΪθδ β πθ ζΫιπθ ζΫΰξ αδ απσ α έ δα α παδ δΪ, α κπκέα αφκτ δαίΪ κυθ ηέα ζΫιβ πα κτθ Ϋθα υΰε ελδηΫθκ πζάε λκ κθ υπκζκΰδ ά πκυ κ βΰ έ βθ ιαφΪθδ β βμ ζΫιβμ πκυ δΪία αθ εαδ βθ ηφΪθδ β βμ πση θβμ. πδπζΫκθ, κ Ϋζκμ εΪγ πλσ α βμ α παδ δΪ Ϋελδθαθ β ΰλαηηα δεσ β Ϊ βμ πα υθ αμ Ϋθα πζάε λκ η Ϋθα πλΪ δθκ ξαηκΰ ζα σ πλσ ππκ, Ϊθ γ πλκτ αθ βθ πλσ α β ΰλαηηα δεά, ά Ϋθα πζάε λκ η Ϋθα εσεεδθκ ζυπβηΫθκ πλσ ππκ, Ϊθ γ πλκτ αθ βθ πλσ α β αθ δΰλαηηα δεά. Οδ ιαλ βηΫθ μ η αίζβ Ϋμ ά αθ (α) κδ ξλσθκδ αθΪΰθπ βμ εΪγ ζΫιβμ, (ί) κ ξλσθκμ απΪθ β βμ εαγυμ εαδ (ΰ) β κλγσ β α πθ απαθ ά πθ δμ λπ ά δμ ΰλαηηα δεσ β αμ κ Ϋζκμ πθ πλκ Ϊ πθ. 2.3 υ ΢ κ π έλαηα πάλαθ ηΫλκμ 27 υπδευμ αθαπ υ ση θα παδ δΪ (15 αΰσλδα εαδ 12 εκλέ δα) βζδεέαμ 10-11 υθ, εαγυμ εαδ 4 παδ δΪ η αθαΰθπ δεΫμ δα αλαξΫμ, κ πλκφέζ πθ κπκέπθ παλκυ δΪα αδ β υθΫξ δα: (1) Κ - Η ία: 9,9 Ϋ β - Χ όνο ε απεία : 5 ηάθ μ (1 φκλΪ/ ί κηΪ α) - Δυσ ο ίε : Α γ ω : ζ ιδεΫμ αθ δεα α Ϊ δμ, παλΪζ δοβ δλυθ, φ πξά εα αθσβ β ε δηΫθκυ Γ αφ : παλΪζ δοβ σθπθ Ο α: φ πξά τθ αιβ, φ πξσ ζ ιδζσΰδκ εαδ Ϋζζ δοβ βηδκυλΰδεσ β αμ β βηδκυλΰέα πλκ Ϊ πθ (2) ΜΧ - Η ία: 9,10 Ϋ β 5 - Χ όνο ε απεία : 4 ηάθ μ (1 φκλΪ/ ί κηΪ α) - Δυσ ο ίε : Α γ ω : ΰλάΰκλβ αθΪΰθπ β, παλΪζ δοβ υζζαίυθ εαδ ζΫι πθ, φ πξά εα αθσβ β ε δηΫθκυ Γ αφ : παλΪζ δοβ σθπθ εαδ κλγκΰλαφδεΪ ζΪγβ (ευλέπμ εα αζβε δεΪ) Ο α: ξ δεΪ εαζά Ϋεφλα β αζζΪ φ πξσ ζ ιδζσΰδκ (3) Κ - Η ία: 9,5 Ϋ β - Χ όνο ε απεία : 6 ηάθ μ (1 φκλΪ/ ί κηΪ α) - Δυσ ο ίε : Γε : ηαγβ δαεΫμ υ εκζέ μ, υ κλγκΰλαφέα εαδ δα αλαξΫμ αθΪΰθπ βμ Α γ ω : αθαΰλαηηα δ ηκέ, υ εκζέ μ η α δπζΪ εαδ λδπζΪ υηπζΫΰηα α δμ πκζυ τζζαί μ ζΫι δμ, φ πξά ηθάηβ εαδ φπθκζκΰδεά θβη λσ β α, υ εκζέ μ βθ εα Ϊ ηβ β, πκζτ αλΰσμ λυγησμ βθ αθΪΰθπ βεαδ φ πξά εα αθσβ β Μ Ϊ βθ ιΪηβθβ γ λαπ έα Ϋξ δ αυιβγ έ β ηθάηβ κυ εαδ β αξτ β α αθΪΰθπ βμ εαδ παλκυ δΪα δ υ εκζέ μ ησθκ α λδπζΪ υηπζΫΰηα α. (4) - Η ία: 9,6 Ϋ β - Χ όνο ε απεία : 2 ηάθ μ (1 φκλΪ/ ί κηΪ α) - Δυσ ο ίε : Α γ ω : αλΰσμ λυγησμ, ζ ιδεΫμ αθ δεα α Ϊ δμ έ ηκλφκζκΰδεάμ έ κηκδσ β αμ, φ πξά εα αθσβ β ε δηΫθκυ Γ αφ : κλγκΰλαφδεΪ ζΪγβ (γ ηα δεΪ εαδ εα αζβε δεΪ) Ο α: εαζά Ϋεφλα β 2.4 κλγκΰλαφδεάμ υ Σα παδ δΪ πκυ υηη έξαθ β η ζΫ β αυ ά ά αθ κυζΪξδ κθ 60% π Ϊ βθ ελέ β βμ ΰλαηηα δεσ β αμ πθ ηβ-π δλαηα δευθ πλκ Ϊ πθ. πέ βμ, αθαζτγβεαθ ησθκθ κδ ξλσθκδ αθΪΰθπ βμ πθ πλκ Ϊ πθ ΰδα δμ κπκέ μ α παδ δΪ Ϋελδθαθ κλγΪ βθ (αθ δ)ΰλαηηα δεσ β Ϊ κυμ. πδπζΫκθ, ιαδλΫγβεαθ απσ σζ μ δμ αθαζτ δμ κδ ξλσθκδ αθΪΰθπ βμ πκυ ά αθ (α) πΪθπ απσ 2000 ξ. . εαδ (ί) πΪθπ απσ 1,5Σ κυ ηΫ κυ σλκυ βμ εΪγ π δλαηα δεάμ υθγάεβμ. ΢ κ Ϊλγλκ αυ σ γα π λδκλδ κτη βθ παλκυ έα β πθ απκ ζ ηΪ πθ πκυ αφκλκτθ βθ κλγσ β α πθ απαθ ά πθ πθ (ηβ)-π δλαηα δευθ πλκ Ϊ πθ εαγυμ εαδ κυμ ξλσθκυμ αθΪΰθπ βμ κυ ξαλαε βλδ ά (κλδ δεσ Ϊλγλκ) εαδ κυ κθσηα κμ πκυ αεκζκυγκτθ κ ιαλ βηΫθκ λάηα. Ο ξαλαε βλδ άμ εαδ κ σθκηα απκ ζκτθ δμ «ελέ δη μ» ζΫι δμ πθ πλκ Ϊ πθ πκυ ι Ϊακθ αδ, εαγυμ δμ ζΫι δμ αυ Ϋμ αφ θσμ ε βζυθ αδ β (αθ δ)ΰλαηηα δεσ β α πθ πλκ Ϊ πθ (ίζ. 5α-5ί) εαδ αφ Ϋλκυ πλαΰηα κπκδ έ αδ β πέζυ β βμ κπδεάμ αηφδ βηέαμ (ίζ. 6α-6ί). 3. π α α- υ λξδεΪ παλκυ δΪακθ αδ α πκ κ Ϊ πλκ Ϊ δμ: ξΫ β η α α 1 Πκ κ Ϊ κλγυθ απαθ ά πθ υ δμ π Ϋμ απαθ ά δμ δμ ηβ-π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ α απα 6 δμ ηβ-π δλαηα δεΫμ (%) Κ ΜΧ ΣΚ ΢ Μ. . Μ. . Παδ δΪ η 74 78 85 81 80 2 Σ παδ δΪ 83 Όππμ φαέθ αδ κθ πέθαεα 1, α παδ δΪ η ά αθ π Ϊ πκ κ σ 80% Ϋθαθ δ κυ 83% πθ Σ παδ δυθ, ΰ ΰκθσμ πκυ βζυθ δ σ δ α παδ δΪ η έθαδ γΫ β θα ελέθκυθ βθ (αθ δ)ΰλαηηα δεσ β α πλκ Ϊ πθ κθ ίαγησ πκυ ηπκλκτθ εαδ Σ παδ δΪ αθ έ κδξβμ βζδεέαμ. ΢ κθ αεσζκυγκ πέθαεα παλκυ δΪακθ αδ α πκ κ Ϊ πθ κλγυθ απαθ ά πθ ΰδα δμ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ αθΪ υθγάεβ: α α 2 Πκ κ Ϊ κλγυθ απαθ ά πθ υ Παδ δΪ η Κ ΜΧ ΣΚ ΢ Μ. . Σ παδ δΪ Μ. . δμ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ Μ * Μ 83 50 67 17 54 100 50 67 83 75 67 0 67 0 34 67 67 67 100 75 72 78 58 72 Σα παδ δΪ η κλγΪ εζαηίΪθκυθ πμ π Ϋμ δμ πλκ Ϊ δμ βμ υθγάεβμ ΜΟ εαδ πμ ζαθγα ηΫθ μ δμ πλκ Ϊ δμ βμ υθγάεβμ * Ο εαδ ηΪζδ α πκ κ Ϊ αθ έ κδξα η αυ Ϊ πθ Σ παδ δυθ. Ω σ κ, α παδ δΪ η παλκυ δΪακυθ ξαηβζά απσ κ β δμ Ϊζζ μ τκ υθγάε μ. ΢υΰε ελδηΫθα, β υθγάεβ Τ β απσ κ ά κυμ έθαδ ξαηβζσ λβ εα Ϊ 18% εαδ β υθγάεβ ΜΤ εα Ϊ 24% Ϋθαθ δ πθ Σ παδ δυθ. ιέα δ, π σ κ, θα βη δπγ έ σ δ κδ δαφκλΫμ αυ Ϋμ κφ έζκθ αδ α παδ δΪ ΜΧ εαδ ΢ πκυ δ έπμ β υθγάεβ ΜΤ θ Ϋ π αθ εαηέα π ά απΪθ β β. Κκδθσ βη έκ πθ τκ υθγβευθ έθαδ σ δ β ΟΦ πκυ αεκζκυγ έ κ ιαλ βηΫθκ λάηα (ίζ. 5α εαδ 6α) θ ηπκλ έ θα θ αξγ έ βθ ιαλ βηΫθβ πλσ α β αζζΪ αθ έγ α βηα κ κ έ βθ Ϋθαλιβ βμ ετλδαμ πλσ α βμ εαδ πλΫπ δ θα πλκ αλ βγ έ θΫα φλΪ β. πκηΫθπμ, α παδ δΪ η θ Ϋξ αδ θα αθ δη ππέακυθ πλκίζάηα α εα Ϊ β ΰζπ δεά π ι λΰα έα π λδπ υ δμ σπκυ Ϋθα θΫκ υ α δεσ, π.ξ. ο α α ο , θ ηπκλ έ θα αθαζυγ έ ηΫ α βθ πδκ εκθ δθά φλΪ β, π.ξ. κ λάηα εχε. ΚΪ δ Ϋ κδκ ηπκλ έ θα κ βΰ έ βθ α υθαηέα κυ ΰζπ δεκτ π ι λΰα ά θα πλκί έ π λδα Ϋλπ αθΪζυ β βμ πλσ α βμ εαδ Ϋ δ β πλσ α β εζαηίΪθ αδ πμ αθ δΰλαηηα δεά. ΢ β υθΫξ δα, παλκυ δΪακθ αδ κδ ξλσθκδ αθΪΰθπ βμ ΰδα κθ ξαλαε βλδ ά βμ ΟΦ: α α 3 Χλσθκδ αθΪΰθπ βμ κυ ξαλαε βλδ ά δμ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ ΢βη δυθ αδ σ δ παλα έγ θ αδ α κηδεΫμ δηΫμ ησθκ ΰδα βθ κηΪ α πθ παδ δυθ η εαγυμ κ πδ λΫπ δ κ αλδγησμ κυ έΰηα κμ (4), αθ έγ β η α Σ παδ δΪ, σπκυ κ αλδγησμ κυ έΰηα κμ (27) θ πδ λΫπ δ αθαφκλΪ α κηδευθ απκ ζ ηΪ πθ. 2 7 υ Παδ δΪ η Κ ΜΧ ΣΚ ΢ Μ. . Σ παδ δΪ Μ. . * Μ Μ 1109 561 1196 664 882 1379 519 1285 754 984 1358 ----1040 ----1199 1267 467 1002 946 921 561 558 551 569 Σκ πλυ κ πκυ παλα βλ έ αδ ξΫ β η α κηΫθα κυ πέθαεα 3 έθαδ σ δ α παδ δΪ η έθαδ πκζτ πδκ αλΰΪ απσ α Σ παδ δΪ, εΪ δ αθαη θση θκ απσ κ πλκφέζ πθ παδ δυθ αυ υθ. πέ βμ, κ λσπκμ η κθ κπκέκ αθ απκελσγβεαθ δμ Ϋ λδμ υθγάε μ α παδ δΪ η δαφΫλ δ απσ α Σ παδ δΪ. ΢ δμ πλκ Ϊ δμ η αη Ϊία α λάηα α (ίζ. 5α εαδ 5ί), α κηΫθα πθ Σ παδ δυθ δαφκλκπκδκτθ αδ αθΪη α δμ ΰλαηηα δεΫμ ( Τ) εαδ δμ ηβ-ΰλαηηα δεΫμ (* Ο) πλκ Ϊ δμ. Μ Ϊζζα ζσΰδα, αυ σ βηαέθ δ σ δ β αθ δΰλαηηα δεσ β α πθ πλκ Ϊ πθ θ ΰέθ αδ αθ δζβπ ά εα Ϊ βθ αθΪΰθπ β κυ κλδ δεκτ Ϊλγλκυ. θ έ κδξα κηΫθα έθκυθ εαδ θάζδε μ φυ δεκέ κηδζβ Ϋμ βμ ζζβθδεάμ (Papadopoulou & Tsimpli 2005). Πδ τκυη σ δ εΪ δ Ϋ κδκ υηίαέθ δ π δ ά αυ σ κ πλυδηκ Ϊ δκ βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ, κδ υηη Ϋξκθ μ ζαηίΪθκυθ υπσοβ κυμ δμ γ ηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ κυ λάηα κμ εαδ πκηΫθπμ θ αθ δζαηίΪθκθ αδ αεσηβ βθ αθ δΰλαηηα δεσ β α πλκ Ϊ πθ σππμ β (5ί) (ίζ. Papadopoulou & Tsimpli 2005). θ έγ α, α παδ δΪ η φαέθκθ αδ θα δαφκλκπκδκτθ αθΪη α δμ τκ αυ Ϋμ υθγάε μ, εαγυμ Ϋξκυθ πδκ αλΰκτμ ξλσθκυμ δμ αθ δΰλαηηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ εα Ϊ 102 ξ. . Σκ απκ Ϋζ ηα αυ σ βζυθ δ αφ θσμ σ δ α παδ δΪ η ξλβ δηκπκδκτθ Ϊη α δμ γ ηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ κυ λάηα κμ εαδ αφ Ϋλκυ πδ βηαέθκυθ βθ αθ δΰλαηηα δεσ β α πθ υΰε ελδηΫθπθ πλκ Ϊ πθ, εΪ δ πκυ θδ ξτ αδ εαδ απσ κ υοβζσ πκ κ σ κλγυθ απαθ ά πθ β υθγάεβ αυ ά (75%). ΢ δμ πλκ Ϊ δμ η πλκαδλ δεΪ η αία δεΪ λάηα α (ίζ. 6α εαδ 6ί), α Σ παδ δΪ εαδ πΪζδ δαφκλκπκδκτθ αθΪη α δμ τκ υθγάε μ. θ έγ α, α παδ δΪ η έθαδ πκζτ πδκ αλΰΪ (εα Ϊ 278 ξ. .) δμ πλκ Ϊ δμ σπκυ κ κλδ δεσ Ϊλγλκ έθαδ ξαλαε βλδ ηΫθκ ΰδα κθκηα δεά π υ β εαδ πκηΫθπμ β ΟΦ πλΫπ δ θα εζβφγ έ πμ υπκε έη θκ βμ ετλδαμ πλσ α βμ πκυ αεκζκυγ έ. πκηΫθπμ, α παδ δΪ η φαέθκθ αδ θα Ϋξκυθ αφά πλκ έηβ β ΰδα η αία δεΫμ κηΫμ εαδ θα π ι λΰΪακθ αδ δμ πλκ Ϊ δμ ίΪ δ βμ αλξάμ βμ εγγ α (ίζ. 1.1). ΣΫζκμ, κθ πέθαεα 4 παλκυ δΪακθ αδ α απκ ζΫ ηα α απσ βθ αθΪΰθπ β κυ κθσηα κμ: α α 4 Χλσθκδ αθΪΰθπ βμ κυ κθσηα κμ υ Παδ δΪ η Κ ΜΧ ΣΚ ΢ Μ. . Σ παδ δΪ Μ. . δμ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ * Μ Μ 1833 656 1061 1678 1307 750 641 1781 1171 1086 1597 ----1306 ----1452 1036 330 1461 1222 1012 608 658 592 631 8 Σα κηΫθα απσ α Σ παδ δΪ έξθκυθ σ δ δμ υθγάε μ η αη Ϊία α λάηα α κδ ΰλαηηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ δαίΪακθ αδ πδκ ΰλάΰκλα απσ δμ αθ δΰλαηηα δεΫμ, ΰ ΰκθσμ πκυ έξθ δ σ δ κ βη έκ αυ σ αιδκπκδάγβεαθ κδ γ ηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ κυ λάηα κμ εαδ Ϋΰδθ αθ δζβπ ά β αθ δΰλαηηα δεσ β α. ΢ δμ έ δ μ υθγάε μ, α απκ ζΫ ηα α απσ α παδ δΪ η έθαδ αθ έ λκφα, εΪ δ πκυ ηπκλ έ θα κφ έζ αδ β υ εκζέα πκυ αθ δη ππέακυθ α παδ δΪ θα π ι λΰα κτθ κηΫμ δμ κπκέ μ β αλξά βμ εγγ α θ ηπκλ έ θα φαληκ έ. βζα ά, κδ υοβζκέ ξλσθκδ β υθγάεβ Τ (εα Ϊ 221 ξ. . υοβζσ λκδ απσ β υθγάεβ * Ο) πδγαθσθ πλκΫλξκθ αδ απσ δμ αθ δελκυση θ μ υπκ έι δμ πθ γ ηα δευθ πζβλκφκλδυθ κυ λάηα κμ απσ β ηέα πζ υλΪ εαδ βμ αλξάμ βμ « ΰΰτ β αμ» απσ βθ Ϊζζβ. Σκ « έζβηηα» αυ σ ΰδα τκ απσ α παδ δΪ η (ΜΧ εαδ ΢) κ βΰ έ βθ «εα Ϊλλ υ β» βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ εαδ β γ υλβ β πθ υΰε ελδηΫθπθ πλκ Ϊ πθ πμ αθ δΰλαηηα δευθ. Σα απκ ζΫ ηα α απσ δμ πλκ Ϊ δμ η η αία δεΪ λάηα α έξθκυθ σ δ α Σ παδ δΪ δαίΪακυθ πδκ ΰλάΰκλα α κθσηα α κθκηα δεά π υ β πκυ Ϋξκυθ λσζκ υπκε δηΫθκυ βθ ετλδα πλσ α β απσ σ, δ α κθσηα α αδ δα δεά π υ β πκυ Ϋξκυθ λσζκ αθ δε δηΫθκυ β υ λ τκυ α πλσ α β. Σκ ΰ ΰκθσμ αυ σ βζυθ δ σ δ β πλκ α δαεά π ι λΰα έα α Σ παδ δΪ υπαΰκλ τ αδ ευλέπμ απσ ΰλαηηα δεΫμ πζβλκφκλέ μ, σππμ β πζάλπ β πθ εσηίπθ βμ ετλδαμ πλσ α βμ πκυ πλσε δ αδ θα αεκζκυγά δ, εαδ σξδ σ κ απσ π ι λΰα δεΫμ λα βΰδεΫμ σππμ β αλξά βμ « ΰΰτ β αμ». έθαδ θ δαφΫλκθ, π σ κ, σ δ αελδίυμ κ αθ έ λκφκ φαέθ αδ θα δ ξτ δ α παδ δΪ η , σππμ ά β πδ βηΪθγβε β υαά β β πθ ξλσθπθ αθΪΰθπ βμ ΰδα κ κλδ δεσ Ϊλγλκ. 4 υ π α α ΢ σξκμ βμ η ζΫ βμ αυ άμ έθαδ ηδα πλυ β απσπ δλα τΰελδ βμ Σ παδ δυθ εαδ παδ δυθ η ξΫ β η βθ π ι λΰα έα πλκ Ϊ πθ. Σα απκ ζΫ ηα α Ϋ διαθ σ δ α παδ δΪ η έθαδ γΫ β θα ξλβ δηκπκδκτθ ηκλφκζκΰδεΫμ εαδ υθ αε δεΫμ πζβλκφκλέ μ, πλκε δηΫθκυ θα ελέθκυθ βθ (αθ δ)ΰλαηηα δεσ β α πκδεέζπθ κηυθ, σππμ φΪθβε κ υοβζσ πκ κ σ πέ κ βμ δμ ηβ-π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ. Ω σ κ, α κηΫθα απσ δμ π δλαηα δεΫμ πλκ Ϊ δμ φαθ λυθκυθ δαφκλΫμ αθΪη α α Σ παδ δΪ εαδ α παδ δΪ η κ έ κμ πθ πζβλκφκλδυθ πκυ ξλβ δηκπκδκτθ εα Ϊ βθ π ι λΰα έα πλκ Ϊ πθ. ΢υΰε ελδηΫθα, β πλκ α δαεά π ι λΰα έα α παδ δΪ η φαέθ αδ θα δΫπ αδ απσ βθ αλξά βμ εγγ α εαδ ηΪζδ α Ϋ κδκ ίαγησ υ κηΫμ πκυ θ ηπκλ έ θα φαληκ έ β αλξά αυ ά α παδ δΪ αυ Ϊ αθ δη ππέακυθ δ δαέ λ μ υ εκζέ μ εαδ υξθΪ α υθα κτθ θα κζκεζβλυ κυθ βθ αθΪζυ β βμ πλσ α βμ. πέ βμ, α πλυ α αυ Ϊ υλάηα α υπκ δεθτκυθ σ δ β πλκ α δαεά π ι λΰα έα α παδ δΪ η πβλ Ϊα αδ ΰλάΰκλα εαδ Ϊη α απσ ζ ιδεΫμ πζβλκφκλέ μ, σππμ α γ ηα δεΪ ξαλαε βλδ δεΪ κυ λάηα κμ. Σα απκ ζΫ ηα Ϊ ηαμ υΰεζέθκυθ η αυ Ϊ πλκβΰκτη θπθ λ υθυθ πκυ Ϋξκυθ θ κπέ δ υ εκζέ μ εαδ η δπηΫθβ αξτ β α β υθ αε δεά π ι λΰα έα (Brandeis ε.Ϊ. 1994, Macaruso ε.Ϊ. 1989, Bar-Shalom ε.Ϊ. 1993, Nittrouer 1999). πδπζΫκθ, κδ δαφκλΫμ αθΪη α α Σ παδ δΪ εαδ α παδ δΪ η πκυ ι Ϊ αη πδγαθσθ ξ έακθ αδ η δα αλξΫμ εα υ λ μ ΰθπ δεΫμ ιδσ β μ, εαγυμ β αλξά βμ εγγ α , πκυ υδκγ έ αδ απσ α παδ δΪ η , υπαΰκλ τ αδ απσ π λδκλδ ηκτμ β ίλαξυπλσγ ηβ ηθάηβ εαδ η δυθ δ κ π ι λΰα δεσ ίΪλκμ εα Ϊ βθ εα αθσβ β πλκ Ϊ πθ. ΣΫζκμ, γα γΫζαη θα βη δυ κυη βθ αθΪΰεβ ΰδα π λαδ Ϋλπ Ϋλ υθα κ ξυλκ βμ ΰζπ δεάμ π ι λΰα έαμ η παδ δΪ η , εαγυμ α υλάηα α αφ θσμ ηπκλκτθ θα φπ έ κυθ δμ δα δεα έ μ ΰζπ δεάμ εα αθσβ βμ α παδ δΪ αυ Ϊ εαδ αφ Ϋλκυ ηπκλκτθ θα αιδκπκδβγκτθ ΰδα πδκ απκ ζ ηα δεΫμ γ λαπ υ δεΫμ πλαε δεΫμ. αφ α 9 Bar-Shalom, E.G., Crain, S. & D. Shankweiler (1993). A comparison of comprehension and production in good and poor readers. Applied Psycholinguistics 14: 197-227. Brandeis, D., Vitacco, D. & H.C. Steinhausen (1994). Mapping brain electric micro-states in dyslexic children during reading. Acta Paedopsychiatrica Sonderausgabe Dyslexie 56: 239-247. Clahsen, H. & C. Felser (2006) Grammatical processing in language learners. Applied Psycholinguistics 27: 342. Dahlgren Sandberg, A. (2002). Phonological recoding problems in children with severe congenital speech impairments: The importance of production speech. In Witruk, E., Friederici, A.D. & T. Lachmann (Eds.), Basic functions of language, reading and reading disability. Kluwer Academic Publishers (pp. 315-328). Felser, C., Roberts, L., Gross, R. & T. Marinis (2003). The processing of ambiguous sentences by first and second language learners of English. Applied Psycholinguistics 24: 453-489. Frazier, L. (1987). Theories of sentence processing. In Garfield, J. (Ed.) Modularity in Knowledge Representation and natural Language Understanding, MIT Press, Cambridge, MA. (pp. 291-307). Frazier, L. & J.D. Fodor (1978). The sausage machine: a new two-stage parsing model. Cognition 6: 291-325. Frazier, L. & K. Rayner (1982). Making and correcting errors during sentence comprehension: Eye movements in the analysis of structurally ambiguous sentences. Cognitive Psychology 14: 178-210. Nation, K. & M.J. Snowling (1998). Semantic processing and the development of word recognition skills: Evidence from children with reading comprehension difficulties. Journal of Memory and Language 39: 85-101. Nation, K. & M.J. Snowling (1999). Developmental differences in sensitivity to semantic relations among good and poor comprehenders: Evidence from semantic priming. Cognition 70: 1-13. Nation, K. & M.J. Snowling (2000). Factors influencing syntactic awareness skills in normal readers and poor comprehenders. Applied Psycholinguistics 21: 229-241. Nittrouer, S. (1999). Do temporal processing deficits cause phonological processing problems? Journal of Speech, Language and Hearing 42: 952-942. Papadopoulou, D. (2006). Cross-linguistic Variation in Sentence Processing. Evidence from RC Attachment Preferences in Greek. Amsterdam: Springer. Papadopoulou, D. (2007). Parsing strategies in the first and second language: Evidence from Greek. Southern Journal of Linguistics 29: 106-121. Papadopoulou, D. & I.M. Tsimpli (2005). Morphological cues in children’s processing of ambiguous sentences: a study of subject/object ambiguities in Greek. In A. Brugos, M.R. Clark-Cetton & S. Ha (Eds.), BUCLD 29: Proceedings of the 25th Annual Boston University Conference on Language Development, Cascadilla Press, Somerville, MA. (pp. 471-481). Smith, S.T., Macaruso, P., Shankweiler, D. & S. Crain (1989). Syntactic comprehension in young poor readers. Applied Psycholinguistics 10: 429-454. Talcott, J.B. & C. Witton (2002). A sensory-linguistic approach to normal and impaired reading development. In Witruk, E., Friederici, A.D. & T. Lachmann (Eds.), Basic functions of language, reading and reading disability. Kluwer Academic Publishers (pp. 213-240). Traxler, M. (2002). Plausibility and subcategorization preference in children’s processing of temporarily ambiguous sentences: Evidence from self-paced reading. The Quarterly Journal of Experimental Psychology 55A.1: 75-96. Uhry, J.K. (2002). Kindergarten phonological awareness and rapid serial naming as predictors of grade 2 reading and spelling. In Witruk, E., Friederici, A.D. & T. Lachmann (Eds.), Basic functions of language, reading and reading disability. Kluwer Academic Publishers (pp. 299-314). Witruk, E., Ho, C.S-H. & U. Schuster (2002). Working memory in dyslexic children: How general is the deficit? In Witruk, E., Friederici, A.D. & T. Lachmann (Eds.), Basic functions of language, reading and reading disability. Kluwer Academic Publishers (pp. 281-198). Ηζ ε λκθδεΫμ πβΰΫμ Encyclopaedia of Mental Disorders (2007). Reading Disorder. Downloaded from http://www.minddisorders.com /Py-Z/Reading-disorder.html on 6/09/2007. NICHCY (National Dissemination Center for Children with Disabilities), (2004). Reading and Learning Disabilities: Briefing Paper. 4th Edition. Dowloaded from www.nichcy.org on 6/09/2007. 10