Arnavut Milliyetçiliği

20’nci yüzyılın başından günümüze Arnavutların Osmanlı, Türkiye ve Türk algısı mevcut literatür taranarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Yazılı kaynaklar yanında yazarın Kosova’da 2007 yılında Türk Kıdemli Subayı ve 2009-2010 yıllarında Türk Temsil Heyeti Başkanı sıfatıyla görev yaptığı dönemdeki kişisel gözlem, tespit ve değerlendirmeleri de bu çalışmada kullanılmıştır. Arnavutluk ve Kosova’da Türkler ve Türkiye için gayet olumlu algı sahipleri yanında, hemen her türlü karmaşık problemlerinin sebebi olarak Balkanlardaki Osmanlı asırlarını gören farklı sosyal sınıflara mensup etkili kişilikler de bilinmektedir. Zıt uçlara savrulan bu algıların nedenleri anlaşılmaya çalışılmış, mevcut algının Türkiye’nin Kosova ve Arnavutlukla sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasi ilişkilerine muhtemel etkilerine işaret edilmiştir.

1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi, Arnavut milliyetçiliğinin gelişimindeki önemli kırılma noktalarından biridir. Bu tarihten sonra bir yandan mensupları tarafından Arnavut kimliğinin benimsenmesine çalışılırken bir yandan da inşası gerçekleştirilen bu kimliğin Avrupa ülkeleri tarafından tanınmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Siyasi ve kültürel alanlarda yoğunlaşan bu faaliyetler çoğu zaman Osmanlı ülkesindeki yükseköğretim kurumlarından mezun olarak devletin çeşitli kademelerinde görev üstlenen Arnavut milliyetçileri tarafından yürütülmüştür ki onlardan biri de Şahin Kolonya’dır. Bu çalışmada Mekteb-i Mülkiye’den mezun olduktan sonra bir müddet öğretmenlik, müdürlük ve kaymakamlık gibi idarî ve mülkî birtakım görevlerde bulunan Şahin Kolonya’nın hayatı ile Arnavut milliyetçiliğine yönelik siyasi ve kültürel faaliyetleri üzerinde durulmuştur. 1901-1908 yılları arasında Sofya’da çıkarmış olduğu Drita isimli gazete dönemin en popüler Arnavutça süreli yayını olmuştur. Meşrutiyetin ikinci defa ilanından sonra Meclis-i Mebusan’a Görice mebusu olarak giren Şahin Kolonya, Arnavut alfabesinin tespiti için toplanan Manastır Kongresi’nde önemli bir rol üstlenmiştir.

AN ALBANIAN NATIONALIST: SHAHIN KOLONJA (1867-1919)

The Ottoman-Russian War (1877–1878) was one of the most significant breaking points for Albanian nationalism. In the period that followed, while trying to adopt their new Albanian identity, the Albanian people were also striving to have this identity that they were trying to create recognized by the European countries. These political and cultural oriented activities were generally carried out by Albanian nationalists who had graduated from higher education institutions across the Ottoman Empire, and who worked at different levels in public institutions. Shahin Kolonja was one such person. The main focus of this study is the life and Albanian nationalism-oriented political and cultural activities of Shahin Kolonja, who graduated from the Mekteb-I Mülkiye and who took on administrative and such civilian duties as teacher, school principle and district governor. The “Drita” daily newspaper, published by Kolonja in Sofia between 1901 and 1908, was the most popular Albanian periodical at the time. After the declaration of the second constitutional monarchy, he became a member of the Chamber of Deputies (Meclis-i Mebusab) as the deputy for Görice, and took up an important role in the Congress of Manastir that was established to come up with an Albanian alphabet.

This paper appeared in Balkan Nationalism(s) and the Ottoman Empire, vol.3: The Young Turk Revolution and Ethnic Groups. It argues that the Albanian Vilayets were a contested region between the Ottoman State, Balkan Nationalists, and the Great Powers.