Heyelanlar

Günümüzde küresel iklim değişikliği ile birlikte, Karadeniz havzasında yağış, sel ve kütle hareketlerinin sıklığı ve şiddetinde artışa bağlı afetlerde bir artış gözlenmektedir. Bunlardan biri de Türkiye'de Batı Karadeniz Bölümü'nde Zonguldak ili Devrek ilçe merkezinde oluşan Devrek Heyelanı afetidir. Bu çalışmada, yerleşim alanı ve alt yapıya büyük zarar veren, 2015 yılında gerçekleşen Devrek (Zonguldak) Heyelanı jeomorfolojik metotlarla incelenmiştir. Önce, heyelana yol açan jeolojik, jeomorfolojik, antropojenik, klimatik faktörler incelenmiş daha sonra ise arazide gözlemler yapılarak heyelanın jeomorfolojik özellikleri gözlemlenmiş ve güncel durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Heyelan alanında, Devrek Çayı'nın yan kolu olan Çomaklar Deresi'nin V şeklindeki vadisinin ortalama yamaç eğimi %23 olup kiltaşından oluşan yamaçlar kütle hareketlerine karşı duyarlıdır. Heyelanın gerçekleştiği alan Alt-Orta Eosen silttaşı, kumtaşı ve çoğunlukla kiltaşından oluşur. Devrek Heyelanı bölgesinde olayı yaşayan insanlarla yapılan mülakatlarda, heyelan öncesinde yamacın üst bölümündeki çukurlukta sürekli bir su birikmesi olduğu bilgisi alınmıştır. Bu da heyelan öncesinde, tabanda geçirimsiz kil katmanı üzerinde su birikmesi olduğunu göstermektedir. Heyelan alanına yaklaşık 2,5 km mesafede bulunan Devrek otomatik meteoroloji gözlem istasyonunun 2008-2017 yılları arasındaki ölçümlerine göre ilçenin yıllık ortalama yağış miktarı 762,48 mm. dir. Heyelan, yaz mevsiminde temmuz ayında yağışlı geçen günün ertesinde gerçekleşmiştir. Yapımı devam eden Devrek-Ereğli Karayolu'nda önlem alınmaksızın yapılan yarma ve dolgu işlemleri ve heyelan açısından riskli yamacın ortasından geçirilen yol yamacın denge açısını değiştirmiştir. 2015 yılının yağışlı geçen baharını izleyen yaz mevsiminde aşırı yağış sonrasında kütle hareketi 16.07.2015 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu durum maddi sorunların yanı sıra sosyal ve psikolojik sorunlar da doğurmuştur. İnsanlar evlerini terk etmek zorunda kalmıştır. Heyelan sebebiyle 86 bina hasar görmüş, bazıları ise yıkılmıştır. Boşaltılan alanlardaki binalarda hırsızlık olayları meydana gelmiş, metruk binalar madde bağımlılarının barınağına dönüşmüştür. Bunların yanında, heyelan kopma bölgesinin üst tarafında kalan bir mahallenin zarar görme riskini önlemek için üst kütleye yamaç tesviyesi, fore kazık, beton bariyer, duvar örme, tahliye kanalı gibi uygulamalar yapılmıştır. Heyelan açısından duyarlı alanlar tespit edildikten sonra yapılaşma öncesinde, yapılaşma sırasında ve sonrasında yapılabilecek ıslah çalışmaları ile heyelanların zararları azaltılabilir. İnsan ve doğanın ortak etkileri sonucu gerçekleşen Devrek Heyelanı bu yönüyle ele alınacak, yol çalışmalarının heyelanlarla ilişkisi ortaya konulmaya çalışılacak ve çözüm önerileri sunulacaktır.
Nowadays with the global climate changing, there is an increase in disasters due to increase in frequency and severity of precipitation, flood and mass movements in the Black Sea Basin. One of them is "Devrek Landslide" which comprised in the Section of Western Black Sea, Zonguldak province, Devrek county town. In this study, the Devrek (Zonguldak) Landslide in 2015, which great damaged to the settlement area and infrastructure, was investigated by geomorphological methods. First, geological, geomorphological, anthropogenic, climatic factors which causing landslides were analyzed, then geomorphological characteristics of the landslide was observed and actual status was evaluated. In the landslide area, the average slope of the V-shaped valley of Çomaklar Brook, which is shunt of Devrek Stream, is 23% and the slopes of claystone are sensitive to mass movements. The area where the landslide takes place, consists of Lower-Middle

Bu çalışmada, Hatay İli, Defne İlçesi Harbiye Mahallesi Şelaleler bölgesinde bulunan şevlerin stabilitesi değerlendirilmiş ve uygun çözümlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında inceleme alanında sondajlar, presiyometre deneyleri ve inklinometre ölçümleri yapılmıştır. Laboratuvar çalışmalarıyla zemin ve kaya birimlerin fiziksel ve mekanik özellikleri belirlenmiştir. İnceleme alanında şev stabilite problemlerinin bulunduğu bölgedeki litolojik birimler Tepehan Formasyonuna aittir. Bu litolojik birimler siltli kil ve kiltaşıdır. Bu birimlerin üzerinde Dolgu malzemesi bulunmaktadır. Her birime ait kayma direnci parametreleri belirlenmiş ve Slide 3D yazılımı ile şev stabilite analizi yapılmıştır. Analizlerde üç farklı şekilde elde edilen kayma dayanım parametreleri ayrı ayrı göz önünde bulundurulmuş ve bu üç farklı durum için hesaplamalar yapılmıştır. Hem statik durum hem deprem durumu her senaryo için hesaplanmıştır. İlk senaryoda, direk kesme deneyinden elde edilen kiltaşına ait parametreler kullanılmıştır. Hem Statik durumda hem de deprem durumunda şevin duraysız olduğu belirlenmiştir. İkinci senaryoda, RocData yazılımı ile elde edilen kiltaşına ait parametreler kullanılmıştır. Statik durumda şevin duraylı olduğu belirlenmiş fakat deprem koşullarında şevin limit denge durumunda olduğu belirlenmiştir. Üçüncü senaryoda ise geri analiz ile elde edilen kiltaşına ait parametreler kullanılmıştır. Hem Statik durumda hem de deprem durumunda şevin duraysız olduğu belirlenmiştir. Tüm senaryolar değerlendirilmiş ve geri analiz ile elde edilen kiltaşına ait kayma parametrelerin bulunduğu üçüncü senaryonun gerçeğe en yakın koşulları yansıttığı görülmüştür. Şev iyileştirme çalışmalarında pasif kazık kullanılmıştır. İyileştirme sonucunda şev duraylı hale getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Geri analiz, Hatay, Slide, Şev stabilitesi, RocData

Bu bildiri heyelanların izlenmesinde insansız hava araçlarından (İHA) elde edilen yüksek çözünürlüklü verilerin kullanılmasında yöntem ve metotların araştırılmasını kapsamaktadır. İHA’lar ile elde edilen yüksek çözünürlüklü verilerin deformasyon analizleri kullanılarak heyelanların hareketlerinin izlenmesini, boyutlarını ve hacimsel olarak hareket eden kütle karakteristiğini ortaya çıkarılmasındaki araştırmalarda kullanılmaktadır. Bu çalışmada Konya, Taşkent ilçesinde bir bölgede meydana gelen heyelan alanındaki araştırmalar yer almaktadır.

The settlements in Turkey change as a result of natural events such as
earthquake, landslide and flood. Arguvan Province, which was changed the
place the three times in 1966, 1977 and 1988s, is an example moving
settlements because of landslide. Some of people who is living destroyed houses,
have to move another place in Arguvan because of the massive movements and
collapse, moreover, population is getting decline on account of Province’s
restricted economic structure and natural disasters. Take notice the impacts of
the landslide on settlement, in this study is to determine the characteristics of
the place of old and new settlements places, and to investigate its problems, and
to try to improve suggestions.

Doğal afetlerin izlenmesi ve araştırılması zararlarının önüne geçilmesindeki en önemli çalışmalardan bir tanesidir. Bu çalışmada, Yersel lazer tarama (YLT) tekniklerinin heyelan izleme çalışmalarında kullanımı ve elde edilen verilerin işlenmesi ve sonuçlarının irdelenmesi yapılmıştır. Araştırmalar, Orta Toros Dağlarında meydana gelen bir heyelan bölgesi üzerinde yapılmıştır. Bölge içinde yapılan önceki çalışmalar irdelendiğinde 5 m’ye ulaşan deformasyonlar oluşmuştur. Bu makalede, yersel lazer tarama verileri içerisinde otomatik olarak filtreleme; yeryüzü üzerinde ağaç ve diğer objelerin filtrelenmesi ve sayısal yükseklik modeli (SYM) elde edilmesi, bu modeller sayesinde arazi yüzeyinde yükseklik bileşenlerinde meydana gelen değişimlerin araştırılması ve filtreleme algoritmalarının analizlere olan etkisi araştırılmıştır. Bu araştırma için İlerleyen Morfolojik Filtreleme (İMF) algoritması kullanılmıştır. Bu filtreleme algoritması ile nokta bulutları otomatik olarak yer ve yer harici olmak üzere iki adet filtrelenmiş veri elde edilmiştir. SYM elde etmek için yalın yeryüzünün kullanılması modelin gerçek yeryüzünü yansıtması yüzeyde oluşan deformasyonların belirlenmesiyle doğrudan etkilidir. Sonuç olarak filtrelenmeden kullanılan nokta bulutları verileri bölgesel anlamda yapılan analizlerin yanlış yorumlanmasına sebep olabileceğinden dolayı ağaç, obje, araç ve ev gibi bitki örtüsünün ve insan yapılarının filtrelenmesi gerekmektedir. Filtreleme yapılan karşılaştırma analizleri daha kolay yorumlanmıştır. Modellerin karşılaştırılmasında farklı dönemlere ait bitki örtüsündeki değişimler otomatik filtrelenmiş ve heyelan hareketleri yapay bozulmalardan arındırılarak yorumlanmıştır.

Öz Malatya, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer alan bir ildir. Bu bölüm Doğu Anadolu'nun yaşamaya daha elverişli olan, ılıman ve büyük su kaynak-larını bulunduran kısmıdır. Ilıman iklime, önemli akarsulara ve geniş düzlüklere sahip olması Malatya'nın tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin uğrak noktalarından biri olma-sını sağlamıştır. Malatya, tarih boyunca önemli dep-remlerin, su baskınlarının, çığ ve kaya düşmeleri ile heyelanların meydana geldiği bir şehirdir. Bu afetler şehrin sosyo-ekonomik yapısını ve nüfusunu olumsuz olarak etkile-miştir. İlin ekonomisinin tarım ve hayvancılığa dayanmasından dolayı çığ, heyelan, dolu yağışı ile yağmur ve akarsu taşkınlarından dolayı oluşan su baskınları tarım arazilerini tahrip edip, hayvanları telef edince ekonomiyi felce uğratmıştır. Malatya'daki afetlerin yıkıcı etkisi tarih boyunca hep olmuştur. Bu çalışmada Cumhuriyet Dönemi'nde Malat-ya'da meydana gelmiş olan doğal afetler incelenmiştir. Malatya'da meydana gelen afet-lerin incelendiği dönemler itibarıyla alt yapı yetersizliği göze çarpan önemli bir eksiklik-tir. En küçük bir yağmurda bile sellerin taşkınların yaşanması bunun en önemli göster-gesidir. Cumhuriyet Dönemi'nde Malatya'da meydana gelen afetler ilde ekonomik ve sosyal gelişimi engellerken ölümlere ve kalıcı sakatlıklara da yol açmıştır. İlin ekonomi-sinin büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanması afetlerde Malatya'nın ekonomisi-nin çok büyük zarar görmesine yol açmıştır.

Aydoğan ve yakın çevresi eski ve yeni (aktüel) heyelanların
görüldüğü bir sahadır. Heyelanlar sahanın jeomorfolojik, litolojik ve iklim
özelliklerinin etkisi altında oluşup gelişmektedir. Ancak, özellikle aktüel
h e y e l a n l a r ı n oluşum ve gelişiminde insanın da etkisi olmaktadır.
Sahada meydana gelen heyelanlar jeomorfolojik yapıda bazı
değişikliklere ve yeni şekillerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Heyelanların
etkileri b u n u n l a da sınırlı kalmamış yerleşim biriminde insan hayatını tehdit
eder boyutlara ulaşmıştır.
Yörede yerleşmeye etki eden aktüel heyelanları t a m a m ı ile durdurmak
mümkün değildir.. Ancak alınacak bazı tedbirler ile zararlarının en aza
indirilmesi mümkündür.

Heyelanlar can ve mal kaybına neden olan doğal afetlerdendir. Zemin ve kaya kütleleri üzerindeki kuvvetlerin değişmesi sonucu oluşan heyelanlar Türkiye'de yaygın olarak görülmektedir. Engebeli araziler heyelana meyilli bölgelerdir. Heyelan olayı sonucu yerküre yeniden şekillenmektedir. Son yıllarda uzaktan algılama teknikleri ile afet bölgesinin modellenmesi ve izlenmesi yaygın bir hale gelmiştir. Mersin İli Çukurkeşlik Mahallesi'nde aşırı yağışların tetiklemesi sonucu bir heyelan meydana gelmiştir. Bu çalışmada heyelan bölgesinin modellenmesi insansız hava aracı (İHA) kullanarak yapılmış, arazinin sayısal yüzey modeli (DSM) ve ortofotosu üretilmiştir. Bu çalışma ile arazinin 3B modelinin İHA kullanarak kısa sürede ve yüksek hassasiyette üretilebileceği sonucuna varılmıştır.