Konargöçerlik

Nomadic Yoruk (Yörük) culture is the reflection of Central Asian Turkish steppe culture on Anatolian land. Nomadic Yoruk groups living in Turkey in the official records essentially represents a portion of Oguz Turks. These people, who did not belong to the raya (reaya) class in the Ottoman Empire due to the differences in their lifestyles and modes of production, were strictly separated from the reaya class since the Fatih lawbooks (Kanunnames). Yoruks, whose positions in the Ottoman social structure were specifically determined in lawbooks, did not fully comply with the resettlement policies implemented by Ottoman Empire and continued their nomadic life. After the proclamation of the Republic, Yoruks perpetuated the nomadic lifestyle which was contradictory to the modern state. Yoruks began to move to the settled life voluntarily or compulsorily due to reasons such as the resettlement laws issued by the state in order to maintain the sovereignty and control, the impact of modernity on the Yoruk lifestyle and the difficulty of this way of life. Yoruks, who are accustomed to nomadic lifestyle, lived mostly as semi-nomads at first and then settled in their places of residence.
Since their lifestyle is directly linked to the sheep farming economy, Yoruks have internalized the characteristics and way of life of settled cultural life to a greater extent due to the socio-cultural and demographic factors experienced after the 1990s when sheep farming began to decline.
This study examines the socio-cultural and economic changes of the Yoruks, who have been living in rural areas in the Western Mediterranean region in the semi-nomadic and settled life after the abandonment of the nomadic life, by using quantitative and qualitative research methods. According to the data obtained, the mental, moral and material cultural changes that occur in the educational lives, occupational choices, marriage and spouse preferences, the ways of benefiting from modern technology, forms of residence and leisure time of these groups were determined.
Keywords: Yoruks, Nomadism, Modernization, Social Change, Western Mediterranean.

Türk Tarihinin erken dönemleri söz konusu olduğunda öne çıkan ve daha çok vurgulanan mesele, konargöçer
yaşam tarzıdır. O kadar ki, bu konuya çok fazla odaklanılması, Türklerin çok eski dönemlerden itibaren
yerleşik kültürü de tanıdıkları ve bizzat deneyimledikleri gerçeğinin çoğu zaman göz ardı edilmesine neden
olmaktadır. Geleneksel yaklaşımın Türkleri “göçebe” olarak tanımlayıp medeniyetsiz ilan etmesinin de bunda
payı vardır. Zira Türklüğü göçebelikle, medeniliği de şehir yaşamı, dolayısıyla yerleşiklik ile eşitleyen bir algı
söz konusu olmuştur. Oysa Türklerin yaşam tarzına bakıldığında onların mevsim koşullarına göre yaylak ve
kışlaklar arasında sistemli bir şekilde yer değiştirirken son derece zengin bir kültürel yaşamın da sahibi
oldukları net şekilde görülmektedir. Bu zenginlik sayesindedir ki, göçerler çoğu konuda yerleşik komşularına
örnek teşkil ederek onların hayatına önemli dokunuşlarda bulunabilmişlerdir. Göçer-yerleşik ilişkileri her iki
taraf için de etkileşimi kaçınılmaz kılarken göçerler açısından bakıldığında bunun yanı sıra belki bir miktar
kafa karışıklığını da beraberinde getirdiği söylenebilir. Nitekim göçerlerin yerleşiklik konusunda zaman zaman
yaşadıkları ikilem bunu göstermektedir. Türklerde şehir izleri oldukça eskidir ve Türk şehri sahip olunan
kültürel özelliklerin bir yansıması olarak ortaya çıkmış gözükmektedir.
Bu çalışma bir yandan “göçerliğin medeniliğine” dikkat çekerken bir yandan da Türklerin konsak mı göçsek
mi ikilemini yansıtmayı amaçlamış; göçerlerin yerleşiklerle olan tanışıklığı ve ilişkilerinin genel çerçevesini,
Türk kültüründe erken dönemlerden itibaren görülen yerleşikliğin izlerini ve Türk şehrinin en belirgin
özelliklerini konu edinmiştir.
Anahtar Kelimeler: Konargöçerlik, Yerleşiklik, Şehir, Eski Türkler, İslam Öncesi