(English below) De Zuiderzee is vanaf de late middeleeuwen tot de afsluiting in 1932 het dagelijkse vaargebied geweest van vele binnenschippers. Zij spelen een bescheiden rol binnen de maritieme geschiedschrijving van Nederland, omdat...
more(English below)
De Zuiderzee is vanaf de late middeleeuwen tot de afsluiting in 1932 het dagelijkse vaargebied geweest van vele binnenschippers. Zij spelen een bescheiden rol binnen de maritieme geschiedschrijving van Nederland, omdat hun activiteiten nauwelijks sporen hebben achtergelaten in de archieven. Toch zijn er bronnen om deze tak van de scheepvaart te onderzoeken: de meer dan 450 scheepswrakken die hier vanaf de eerste inpolderingen tot en met recente duikoperaties zijn aangetroffen.
Dit proefschrift gaat dieper in op de betekenis van deze scheepsarcheologische vindplaatsen aan de hand van een casestudy: de turfvaart tussen 1550 en 1700. Onderzocht wordt in hoeverre de spectaculaire sociaaleconomische ontwikkeling die Holland in deze periode doormaakte, verband houdt met de Zuiderzee als centrum van een omvangrijk maritiem transportlandschap. Verschillende invalshoeken belichten het vervoer van turf over deze binnenzee: van macro-economische analyses tot een reconstructie van het dagelijkse leven van de turfschippers.
De historische maritieme archeologie van de turfvaart biedt zowel een vernieuwende kijk op het maritieme verleden van Nederland als een kader voor het interpreteren van scheepswrakken. Het beeld dat uit deze studie is ontstaan, zal bijdragen aan de herwaardering van het unieke erfgoed dat nog steeds voor een belangrijk deel verborgen ligt in de bodem van de voormalige Zuiderzee.
Summary
From the late Middle Ages up to its closure in 1932 the Zuiderzee harboured a substantial amount of trade routes for the daily transport of cargo in all directions. The inland skippers, although large in numbers, played a modest role in the Dutch maritime history, as their activities hardly left a significant trace in the paper archives. The main source of information of this maritime activity is the unique archaeological archive of more than 450 shipwrecks found in this area during land reclamation projects and recent dive investigations.
This PhD thesis features a case study that highlights the significance of these archaeological ship finds in relation to the maritime trade of peat, the main source of energy for pre-modern economy. It explores the extent to which the spectacular socio-economic development of Holland between 1550 and 1700 AD can be attributed to the Zuiderzee functioning as a hub in an extensive maritime transport landscape. The transport of peat across this inner sea is addressed from different angles, ranging from macro-economic analyses to the reconstruction of the daily routines of peat skippers.
The historical maritime archaeology of peat shipping offers a new historic perspective to the maritime past of The Netherlands and may well serve as a framework for future research into shipwrecks and their interpretation in a historical context. This PhD thesis contributes to a renewed appreciation for the unique cultural heritage that is still largely hidden in the seabed of the former Zuiderzee.
Print on demand (October 1, 2021):
http://www.barkhuis.nl/
Free download (September 23, 2021):
https://research.rug.nl/nl/publications/de-zuiderzee-als-transportlandschap-historische-maritieme-archeol