Muhtarlık Seçimleri

Yerel yöneticilerin yerel halk ile olan iletişimi katılımcı demokrasinin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Bu iletişimin düzeyi ise yerelin ölçeği ile ters orantılıdır. Toplumun kılcal damarlarında bulunan muhtarlar, hem en küçük yerleşim birimlerinin başı hem de merkezi idarenin vatandaşlara en yakın temsilcileridir. Son yıllarda muhtarlıkla ilgili önemli değişiklikler yaşandı. Muhtarlara günümüzde özellikle Cumhurbaşkanı tarafından ayrı bir önem verilmeye başlanmıştır. Ayrıca, 6360 sayılı yasa ile 30 büyükşehir olan ilde tüm köy muhtarlıkları mahalle muhtarlığına dönüşmüştür. Bu çalışmada, Isparta kent merkezinde belirlenen mahalle muhtarları ile bir anket çerçevesinde yapılan yüz yüze görüşmeler temelinde, muhtarların kendilerini, mahalledeki konumlarını ve Cumhurbaşkanlığının düzenlediği "muhtarlar toplantılarının" muhtarlığa etkisini nasıl gördükleri çözümlenmektedir.

Bu çalışma, taşra ve köy siyasal kültürü ekseninde, etnosantrizmin, muhtarlık seçimlerinde somutlaşan etkilerini araştırmaktadır. Bu çerçevede, Ardahan ili örneğinde, nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma yöntem ile alan araştırması yapılmıştır. Muhtarlık seçimi sonuçlarını büyük oranda sülâlecilik, akrabalık bağları gibi kolektif aidiyetlerin ve asabiye değerlerinin belirlediğini söyleyen bir kısım görüşmeci; köylerde güçlü ve geniş ailelerin, kimin muhtar olacağını belirleyen başat faktör olduğunu ifade etmiştir. Diğer bazı görüşmeciler ise, köylerde kimi muhtarların, 'şifreli oy' kullandırmak gibi, muhtarın tüzel kişiliğinden kaynaklı yetkilerini aşan ve demokrasinin dışına taşan uygulamalar içinde olabildiklerini belirtmişlerdir. Güçlü ailelerin, diğerleri üzerinde hâkimiyet kurduğu ve böylelikle iç-grup/dış-grup dikotomilerinden kaynaklı ötekilikler ve mağduriyetlerin yaşandığı böylesi bir siyasal kültür; demokrasiyi fiilen bir " köy oligarşisine " indirgemektedir. Abstract This study investigates the sociopolitical effects of ethnocentrism that are embodied in the Mukhtar elections in the context of provincial and village political culture. In this context, in the example of Ardahan province, a field research with mixed method has been carried out in which qualitative and quantitative methods are used together. Some interviewees stated that group affiliation related to truancy, tribalism, kinship, team spirit and collective belongings, determine the results of the Mukhtar elections to a great extent and stated that, wealthy, strong and broad families act as the dominant factor determining who would be the Mukhtar. Some of the interviewees interviewed pointed out that in some villages, some Mukhtars involve in efforts such as 'cifhered voting' which are incongruent with the authority of the mukhtars and democratic values. Such a political culture in which strong families gain dominance over others and unjust treatments arise out of the dichotomies related to in group and out group dichotomies, practically reduce democracy in the villages to a " village oligarchy " .