ÖZ: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki 15 yaş öğrencilerinin Uluslararası Öğrenci Başarı Belirleme Programındaki (PISA) okuma becerisini etkilediği düşünülen öğrenme stratejilerinin incelenmesidir. Çalışmada öğrenme stratejileri arasında;...
moreÖZ: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki 15 yaş öğrencilerinin Uluslararası Öğrenci Başarı Belirleme Programındaki (PISA) okuma becerisini etkilediği düşünülen öğrenme stratejilerinin incelenmesidir. Çalışmada öğrenme stratejileri arasında; keşfetme, kontrol ve ezberleme stratejileri yer almaktadır. Bu değişkenler yapısal eşitlik modeli analizlerinde kullanılmıştır. Çalışma kapsamında oluşturulan model için elde edilen analiz çıktıları, standart değerlerden yola çıkılarak uyum iyiliği değerleri bakımından karşılaştırılmış ve model-veri uyumunun sağlandığı görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre keşfetme, kontrol ve ezberleme stratejileri değişkenleri ve okuma becerisine ait başarı değişkeni arasındaki ilişkilerin tümü anlamlı çıkmış olup bu değişkenler okuma becerisi başarısının %30'unu açıklamıştır. Anahtar sözcükler: uluslararası öğrenci başarı belirleme programı (PISA), okuma becerisi, öğrenme stratejileri, yapısal eşitlik modeli (YEM) ABSTRACT: The purpose of this study is to investigate the learning strategies that affect reading literacy of 15-year-old Turkish students in Programme for International Student Assessment (PISA). Elaboration, control, and memorization strategies are defined as learning strategies. These variables are used to conduct structural equation modeling. In the study, the designed model's goodness of fit indexes are good enough according to standard values of fit indexes. According to research results, all the relations between elaboration, control, and memorization strategies and reading literacy are meaningful. The findings of the study indicate that 30% of the reading literacy could be explained by these observed variables. Keywords: programme for international student assessment (PISA), reading literacy, learning strategies, structural equation modeling (SEM) 1. GİRİŞ Bilim ve teknolojideki gelişmeler bireylerde olması beklenen nitelikleri hızla değiştirmektedir. Bu niteliklere temel oluşturacak beceriler ise büyük bir oranda eğitim sürecinde kazandırılabilir. Bu kazanımları belirleyebilmek adına ülkeler ulusal boyutta yürüttükleri öğrenci başarısı belirleme çalışmalarını uluslararası boyutta da sürdürmek, kendi öğrencilerinin başarı düzeylerini ve eğitim sistemini diğer ülkelerin verileri ile karşılaştırarak güçlü ve iyileştirmeye açık yönlerini belirlemek için uluslararası çalışmalara katılmaktadırlar. Bu çalışmalardan biri de Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'dır (The Programme for International Student Assessment– PISA). Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilâtı (Organization for Economic CoOperation and Development-OECD) tarafından düzenlenen PISA, öğrencilerin, okuma becerileri, matematik ve fen okuryazarlığı alanlarındaki bilgi ve becerilerinin değerlendirildiği uluslararası büyük çaplı eğitim araştırmalarından biridir. Üç yılda bir yapılan bu araştırmayla, OECD üyesi ülkeler ve diğer katılımcı ülkelerdeki (dünya ekonomisinin yaklaşık olarak %90'ı) 15 yaş grubu öğrencilerin modern toplumda yerlerini alabilmeleri için gereken temel bilgi ve becerilere ne ölçüde sahip oldukları değerlendirilmektedir (MEB, 2010). PISA projesinde her dönem okuma becerileri, matematik ve fen okuryazarlığı alanlarından sadece birine temel alan olarak ağırlık verilmektedir. Bununla birlikte, diğer iki alan da yapılan
