Siyasal Dil

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, konuşmalarında ve yazılı metinlerinde metaforları yoğunlukla kullandığı dikkat çekmektedir. Bu durum, Bahçeli’nin farklı zamanlarda ve nitelikte toplantılarda yapılmış üç konuşması ile bir yazılı basın açıklaması üzerinden nitel araştırma yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Bu metinlerde metafor, benzetme, mecaz ve nitelemeler tespit edilerek bunların Bahçeli’nin siyasal söylemine katkıları araştırılmıştır. Bahçeli’nin metinlerinde metaforik unsurları bilinçli olarak kullandığı gözlenmiştir. Kullanılan retorik araçlarının, Bahçeli’ye geleneksel sözlü kültürün anlatıcısı rolü kazandırırken soyut kavramların somutlaştırılması sonucu söylemini de güçlendirdiği görülmüştür. Bu bağlamda, metaforlar ile kastedilen anlamın çerçevesinin belirlendiği ve yanlış anlaşılma ihtimalinin azaldığı tespit edilmiştir. Bahçeli, değer yargılarını ve gündemine aldığı konuya ilişkin duygularını muhataplarına metaforik bir dille ifade etmektedir. Bahçeli, milliyetçi bir lider olarak toplumun kültürel kodlarına atıflar yapan dil ve üslup tercihi ile millî kültür mirasını temsil etmektedir. Partisinin propaganda sunucusu olarak Bahçeli’nin bu üslubu, seslendiği halka içlerinden birisi olduğu mesajını vermesini de sağlamaktadır. Bahçeli’nin siyasal söylemindeki dil ve üslubu, metinlerin görece uzun cümlelerden oluşmasına yol açmıştır. Ancak Bahçeli, fikri ve ideolojik analizleri ile olgusal durumları aktarırken kelimeleri birincil anlamlarında kullanmakta ve daha kısa cümleler kurmaktadır.

Özet
Bu çalışmada, siyasal parti liderlerinin 11 Şubat 2014 tarihli meclis parti grubu konuşmalarından hareketle, siyasal dilin özelliklerini tespit edebilmek amacıyla söylem analizi yapılmıştır. Bunun için konuşma metinleri; doğal dil kullanımı, retorik unsurları ve ele aldığı gündem konuları açısından incelenmiş-
tir. Bulgular tablolar halinde düzenlenmiş ve karşılaştırma yapılarak değerlendirilmiştir.
Sadece parti liderlerinin birer konuşması, Türk siyasal dilinin tanımlanması için yeterli olmamakla birlikte; başlangıç açısından anlamlı görünmektedir. Bu çalışmada, siyasal söylemi tanımlarken liderlerin “ben” ve “biz” zamirlerini kullanma biçimleri, ele alınan gündem konularının çeşitlenmesi ve ikna
için kullandıkları yöntemler analiz araçları olarak kullanılmıştır. Siyasal söylem incelenirken; liderlerin konuşmada kullandıkları kelime hazinesinin zenginliği de incelenmeye değer bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Siyasal dil, siyasal söylem, söylem analizi, yorumsama, siyasal lider

Language of Political Discourse in Turkish Politics:
Analysis of political discourse of political party leaders’
speeches in the group meetings at the
Turkish Grand National Assembly

Abstract
In this study, discourse in Turkish politics, based on speeches of political party
leaders in group meetings hold on February 11, 2014, is analysed in order to
define the features of political language. To that end, speeches are studied in
the view of speech texts, usage of natural language, rhetorical aspects and agenda topics. Findings are arranged in the form of charts and summed up by comparing with each other.
Though only one speech is not adequate to define Turkish political language, it is significant beginning in this relatively unanalysed area. Analysis means in this study to define political language are the usage patterns of “I” and “we” pronouns, diversification of agenda topics and persuasive methods used
by leaders. In addition, the richness of vocabulary used in speeches is found noteworthy to define political discourse.

Key words: Political language, political discourse, discourse analysis, hermeneutics, political leader