The Celtic Union was founded in 1854 in Kilkenny by Dr. Robert Cane. A nationalist literary society, it succeeded in publishing three books as well as a journal, The Celt, until the society came to an end in 1859. The society and its... more
The Celtic Union was founded in 1854 in Kilkenny by Dr. Robert Cane. A nationalist literary society, it succeeded in publishing three books as well as a journal, The Celt, until the society came to an end in 1859.
Is catalóg thagartha í seo ar an ábhar Ghaeilge ar fad a foilsíodh ins The Dundalk Democrat ón tréimhse 1895 anuas go 1915. B’é The Dundalk Democrat an chéad nuachtán áitiúil i gContae Lugha agus sna contaethe máguaird a thug ardán don... more
Is catalóg thagartha í seo ar an ábhar Ghaeilge ar fad a foilsíodh ins The Dundalk Democrat ón tréimhse 1895 anuas go 1915. B’é The Dundalk Democrat an chéad nuachtán áitiúil i gContae Lugha agus sna contaethe máguaird a thug ardán don chineál seo d’ábhar na Gaeilge, agus lean nuachtáin áitiúla eile a tháinig ina dhiaidh an sampla ceannródaíoch ar feadh na tréimhse céanna. Tuigeadh riamh an tábhacht le seoda ón bhéal bheo ach b’iad na hamhráin a bailíodh ó fhuílleach an traidisiúin amhránaíochta Gaeilge i dtrátha an ama seo is mó a raibh de spéis ag na bailitheoirí díograiseacha seo a bhfuil oidhreacht a gcuid saothair, agus blaiseadh comhaimseartha de Ghaeilge an cheantair dá thairbhe, faoi choimirce ag The Dundalk Democrat.
Originally published in 2018, this is an updated version of the 'Introduction to the Gaelic Dialect Alphabet', an alphabet for writing the specifics of dialectal forms in Irish, Manx and Scottish Gaelic.
Cinnte go raibh na h–údair ag léiriú faoin saol fíor-dheachair ina ré féín, ach, níl mórán stair acu faoi na deacrachtaí nó an miotaseolaíocht sna gluain roimhe sin, i gcomparáíd leis an chuid is mó den tír. Is iad scéaltaí comhaimsirtha... more
Cinnte go raibh na h–údair ag léiriú faoin saol fíor-dheachair ina ré féín, ach, níl mórán stair acu faoi na deacrachtaí nó an miotaseolaíocht sna gluain roimhe sin, i gcomparáíd leis an chuid is mó den tír. Is iad scéaltaí comhaimsirtha i gcoinne samhlachtaí nó ceardanna araibh acu. Is léír go raibh an iomarca seansanna acu iad a bhaint faoi na mbáíd is an fheirmeoireacht. In áit iad sin, léireann siad i dtreo a caitheamh aimsire, an tscéalaíocht, agus an tsuim a bhí acu i gnó a comharsanna is ar gnó na chuairteoirí. Tá siad sin go sóiléír i Peig agus Allagar an hInse.
De gnáth obraíonn scríobhneoirí ina aonar, ach baineann Mícheál Ó Conghaile go mhór le h-udair eile, go h-áírithe ina féin-cheantar. Dá bhrí, is éasca dúinn comparáid áitiúl agus a phlé faoin a gcruthúcháín an Domhain Nua. Ní doiléír le... more
De gnáth obraíonn scríobhneoirí ina aonar, ach baineann Mícheál Ó Conghaile go mhór le h-udair eile, go h-áírithe ina féin-cheantar. Dá bhrí, is éasca dúinn comparáid áitiúl agus a phlé faoin a gcruthúcháín an Domhain Nua. Ní doiléír le feicail go bhfuil taileann speisialta aige nach bhaineann le mórán daoine: táimíd buíochasach gur scaiptar a úr-bhairiúl, agus tachaíonn na thúraimí seo le dtreithe soisialta. An mbíonn sé as buairt an t-saol nuair a scríobhann sé? Go háirithe i gcás a bhfriotal a mbíónn ag dul bhfód na ‘reacaireachta na h-áite’, go hámharach. Go héifeachtach, cuireann sé an fírinne nua-aimsirtha ina-luí lena láidreachtaí agus laigí.
Risteard de Hindeberg (1863–1916) was a founder of Coláiste na Rinne in Co. Waterford and was a significant ideologue in the early years of the Gaelic revival. The European-orientated writer in Irish, Liam Ó Rinn attended de Hindeberg’s... more
Risteard de Hindeberg (1863–1916) was a founder of Coláiste na Rinne in Co. Waterford and was a significant ideologue in the early years of the Gaelic revival. The European-orientated writer in Irish, Liam Ó Rinn attended de Hindeberg’s summer-time classes in Coláiste na Rinne on three occasions and he wrote an account, reproduced here, of de Hindeberg’s teaching style. Ó Rinn was a regular columnist in the Blueshirt organ of the first half of the nineteen-thirties, The United Irishman. The essay draws attention to the extent to which that publication supported the Gaelic revival.
Is é atá anseo ná alt faoi thuras a thug mé ar chathair Mhaidrid na Spáinne mí Mheán an Fhómhair 2018. Is alt turasóireachta é a thugann cúntas ar na h-iontais uile atá le feiceáil sa phríomhchathair sin.
