Iστορίες από το SearchCulture.gr: Oι νέες Θεματικές Εκθέσεις φωτίζουν ποικίλες πτυχές της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς

Σε έναν συσσωρευτή ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου, κάθε αναζήτηση αφηγείται και μια ιστορία. Αυτό έγινε σαφές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν έκλεισαν τα μουσεία, οι βιβλιοθήκες και οι πινακοθήκες, ενώ οι ψηφιακές υπηρεσίες είχαν ιδιαίτερα μεγάλη ζήτηση. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) αφουγκράστηκε την επείγουσα ανάγκη για ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο για την εκπαίδευση αλλά και για προσωπική χρήση στη διάρκεια του κλεισίματος των πολιτιστικών χώρων, και ανέπτυξε μια νέα λειτουργικότητα: τις Θεματικές Εκθέσεις, μια νέα υπηρεσία ανακάλυψης στο SearchCulture.gr, τον Εθνικό Συσσωρευτή Πολιτιστικού Περιεχομένου που αναπτύσσει το ΕΚΤ εδώ και μια δεκαετία. 

Θεματικές Εκθέσεις: Τα τεκμήρια αφηγούνται την ιστορία τους

Οι Θεματικές Εκθέσεις είναι ψηφιακές εκθέσεις που λένε μια ιστορία. Συγκεντρώνουν τεκμήρια σε ένα αφήγημα, αξιοποιώντας τους εκτεταμένους σημασιολογικούς εμπλουτισμούς που γίνονται από την ομάδα του συσσωρευτή και συνδυάζοντας πρωτογενείς πηγές για να φωτίσουν διαφορετικές πτυχές της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Συνδέοντας τεκμήρια και υφαίνοντας νοήματα με σημασιολογική επιμέλεια, τονίζεται η δυναμική του SearchCulture.gr ως μια πλατφόρμα για ψηφιακή αφήγηση, μάθηση και πολιτιστική ανακάλυψη για όλους. Οι Θεματικές Εκθέσεις χρησιμεύουν εξάλλου ως εφαλτήρια και βοηθήματα εκμάθησης για τις πιο προηγμένες λειτουργίες αναζήτησης στον συσσωρευτή, προτρέποντας τους χρήστες να ξεκινήσουν το δικό τους ταξίδι αναζήτησης.

Με τις Θεματικές Εκθέσεις αναδεικνύονται ποικίλες πτυχές του ελληνικού πολιτισμού, με στόχο να καλυφθούν πολλές χρονολογικές περίοδοι, να φωτιστούν συχνά υποεκπροσωπούμενες ιστορίες, όπως η ιστορία των γυναικών, και να τονιστούν πτυχές του άυλου πολιτισμού, όπως παροιμίες, παραδοσιακές πρακτικές και τοπική ιστορία. 

Μια πιο εύχρηστη αναζήτηση στις Θεματικές Εκθέσεις

Καθώς ο αριθμός των Θεματικών Εκθέσεων μεγάλωσε αρκετά - πλησιάζει τις 70!-  η πλοήγηση σ ’αυτές για τον χρήστη κατέστη δύσκολη. Για τον λόγο αυτό βελτιώθηκε η σελίδα των Θεματικών Εκθέσεων: 

► Ο χρήστης μπορεί πλέον να επιλέξει μια θεματική ετικέτα και να δει όλες τις Εκθέσεις με την ίδια θεματική ή να φιλτράρει επιλέγοντας θεματικές, μια λειτουργικότητα που διευκολύνει σημαντικά τον εντοπισμό και τη χρήση τους. 

► Οι εκθέσεις εμφανίζονται με σειρά φθίνουσας ημερομηνίας δημοσίευσης, δηλαδή πιο πάνω εμφανίζονται οι πιο πρόσφατες, μια λειτουργικότητα σημαντική για τους αφοσιωμένους μας χρήστες, όπως είναι οι εκπαιδευτικοί.

► Ταυτόχρονα υπάρχει και η προηγούμενη αλφαβητική ταξινόμηση ή ο χρήστης μπορεί να επιλέξει αύξουσα ημερομηνία δημοσίευσης, δηλαδή να δει τις πιο παλιές Εκθέσεις πρώτα. 

► Προστέθηκε σελιδοποίηση, ανά 30 Εκθέσεις, καθώς και η δυνατότητα αναζήτησης με λέξη ή φράση στον τίτλο και υπότιτλο, κάνοντας έτσι την ανακάλυψη Θεματικών Εκθέσεων πιο εύκολη. 

Ανακαλύψτε τις καινούργιες ιστορίες που αναδύονται μέσα από το SearchCulture.gr

Μέσα στο 2024 έχουν ήδη δημοσιευτεί 16 καινούργιες Θεματικές Εκθέσεις, για ποικίλα θέματα όπως: Αρχαιολογία, Λαογραφία, Θρησκευτική και Πολεμική Ιστορία καθώς και Ιστορία του Βιβλίου:

- Τρισδιάστατες ψηφιακές αναπαραστάσεις πολιτιστικής κληρονομιάς, μια Έκθεση αποκλειστικά με 3D περιεχόμενο

-  Στερεοσκοπικές φωτογραφίες, μια εξαιρετικά διαδεδομένη μορφή ψυχαγωγίας τον 19ο αιώνα

-  Τα όπλα της Επανάστασης, γνωριμία με τα όπλα των Αγωνιστών του 1821

-  Άγιο Όρος- Εξερευνώντας το «άβατον», φωτογραφίες από την Αθωνική Χερσόνησο

-  Τo Υδραγωγείο της Μόριας Λέσβου, ένα μικρό επίτευγμα της αρχαίας μηχανικής

-  Ωρολόγιο του Ανδρόνικου Κυρρήστου, το αρχαίο μνημείο στους πρόποδες της Ακρόπολης Αθηνών

-  Το Χορηγικό Μνημείο του Λυσικράτη, μάθετε περισσότερα για την ιστορία του αθηναϊκού τοπόσημου

-  Ο αρχαίος οικισμός του Ραμνούντα, ένας δήμος της Αττικής

-  Το Θέατρο του Διονύσου Ελευθερέως, τόπος γέννησης του θεάτρου

-  Ο αρχαίος Έλληνας πολεμιστής, προστάτης της πόλης-κράτος

-  Παίζοντας στην αρχαία Ελλάδα, γνωριμία με τα παιχνίδια του Αρχαίου κόσμου

-  Τo Καφενείο- Η ιστορία του καφενείου ως χώρου κοινοτικής συγκρότησης

-  Εικόνες & διακόσμηση κειμένων: Πρωτογράμματα

-  Εικόνες & διακόσμηση κειμένων: Τυπογραφικά Σήματα

-  Σαρακατσάνοι, γνωριμία με την εθνοτική ομάδα των Σαρακατσάνων

- Νεροτριβές, παραδοσιακές τεχνολογίες υδροκίνησης για το πλύσιμο των ρούχων

Απήχηση σε κοινότητες χρηστών

Η απήχηση των Θεματικών Εκθέσεων και τα σχόλια στα διαδικτυακά σεμινάρια του SearchCulture.gr ήταν ενθαρρυντικά και πολύ θετικά. Οι εκπαιδευτικοί μοιράστηκαν ιδέες για χρήση των Εκθέσεων στο μάθημα και ενθουσιασμό για την ποικιλία και το εύρος των θεμάτων: 

• Η ενασχόληση καθαυτή με το περιεχόμενο του συσσωρευτή είναι επαγγελματική μάθηση και ανάπτυξη: γνώσεις, δεξιότητες, θετικές στάσεις απέναντι στη "νέα" γνώση. Όταν γίνει και διδακτικό εργαλείο... ! 
• Το πολιτιστικό υλικό είναι απεριόριστο! Σκεπτόμαστε και σχεδιάζουμε όλοι μαζί με όλους μαζί 
• "Εργαλεία" πολύ χρήσιμα στην εκπαιδευτική προσπάθεια, με πολλαπλές όψεις αξιοποίησης
• Τι καταπληκτικό εργαλείο για την τάξη!
• Ευχαριστούμε που διευρύνετε τις επιλογές μας
• Mας εμπνεύσατε!!!!
• Εξαιρετικές οι προτάσεις για την παιδαγωγική αξιοποίηση των τεκμηρίων του ΕΚΤ.

Η δημοφιλία των Θεματικών Εκθέσεων φαίνεται και από την υψηλή επισκεψιμότητα επιμέρους εκθέσεων του SearchCulture.gr και την αυξημένη διαδραστικότητα στα κοινωνικά δίκτυα του ΕΚΤ, ιδιαίτερα για Εκθέσεις που επικεντρώνονται σε θέματα λαογραφίας, παραδοσιακού πολιτισμού και άυλης κληρονομιάς.

Το μέλλον: Ιστορίες που μας συνδέουν

Για το μέλλον, σχεδιάζεται η επόμενη φάση ανάπτυξης η οποία θα είναι εξωστρεφής και πληθοποριστική, δηλαδή θα προσφέρεται η δυνατότητα στον χρήστη του SearchCulture.gr να δημιουργεί τις δικές του εικονικές εκθέσεις.

Δημιουργώντας ο ίδιος ή με τους μαθητές του τις Θεματικές Εκθέσεις, ένας δάσκαλος μπορεί να τις αξιοποιήσει στην εκπαιδευτική διαδικασία ή ένας φοιτητής στο πλαίσιο της έρευνάς του για πρωτογενείς πηγές, ένας ιστοριοδίφης μπορεί να τις διαμοιραστεί στα κοινωνικά δίκτυα ή να τις ενσωματώσει σε ένα blog για την ιστορία του τόπου του.

(Η εικόνα του άρθρου είναι του Κώστα Γραμματόπουλου, με τίτλο "Στο νησί των Σειρήνων", 1957, από τη Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης και Μουσείου Αλέξανδρου Σούτσου, με άδεια χρήσης CC BY-NC-ND 4.0 GR)