Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                

PG087 3

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 728

PENNSYLVANIA

STATE UNIVERSITY
LIBRARY

PATROLOGIiE
CURSUS COMPLETUS,
SKU BIBLIOTHECA

UNIVEKSALIS,

INTEGRA,

ONIFOHMIS, COMMODA,

OECONOMICA,

OHNIII SS. PATRll, DOCTORUM SCRIPTORIIOIIE ECCLESIASTICOKli.


SIVB

LATIPIORUM,

(K/f A9 APOSTOLICO
AD JBTATBM
ADCONClLll
FLORENTINI
TKMPORA

RECUSIO

SIYB

e H A G O R U U ,

INNOCENTII
lll
(AHN.
1116)
LATINIS,
(. U39) PRO GliMCiS
FLORUEHUHT
:

CHRONOLOGICA

OMNIUM QUilS EXSTITERE MONUMENTORIIM CATIIOLlCiE TRADITIONIS PER Q U I N D E G I M PHIORA


tCCLESIiE S i E C U L A ,
HjXTK RBJTIONEB ACCI1RATI88IIIAS, m T R R SB C U M Q U B NONNULLIRCOIHCIBtlS MAtlueCRIPTl8 C O L L A T A B , P R R Q Q A V B l | J G K R >
CA8TIGATA ; I>I88RRTATI0NIBI)8, COMMENTARIIS VARIISQUE LECTIONIBUB CONTINKNTRR I I . L U 8 T B A T A ; O U N I H H R
UI'KHiBH8 . 8 1 A 8 BDITIONE8 QVM TRIBUS NOVIS8IM18 S A C U L I S DERBNTIJR A B S O I . D T A B , DRTECTIB
A U C T A ; I N D I C . I B t l S ORDINARIIB T E L E T I A M ANALYT1CI8, S I N G U L O S 8IVB 0 1 & , 8IVB AUCTflRRB ALlCIIJUS
M O M K N T I BUBSEQURNTIBUS, D O N A T A *, CAPITULIS INTRA IPBUM T K X T U H R I T R BISPOSITIS, N E C N O N B T T I T U I . I 8
S I N G D I . A R I I M PAGINARUM MARGtNRM SIIPBIIIOREM DISTIKGIJENTIBUS SUBJECTAUQUB A T E R U M
8IGNIFICANTIBU8, ABORNATA ; OPERIBUS C U H D l l B l l J , TUM APOCRYPIIIS, ALIQUA VBRO A L C T O R I T A T E IN
ORRIflR T R A B I T I O N K U ECCLE8USTICAM POLI.ENTIBDS, AMPI.IF1CATA \
ftlU.KNTIS
E T QUADRAGINTA INDICIRCIS S I J B O N N 1 R E S P E C T U , SCILICET, AI.PIIABET1CO, CIIRONOLOGICO, A N A L Y T I C O ,
A N A I . O G I C O , STATIBTICO, 8YNTIIETIC0, R T C , O P E R A , R E S ET AUGTORES EXIIIBENTIBUS, ITA H T N O N SOI.UU
BTfJBlOSO, BED MEGOTIIS IMPLICATO, E T 8 1 F O R T E 8 I N T , PIGRIS ETIAII R T IMPERITIS PATEANT OMNR8
88. PATRES, L O C U P L E T A T A ; SED PRiESEItTW DIJOBUS IUKENSIS E T GENERALIBUS INDICIltUS, A L T K R O
8 C I I . I C B T R E R U M , QllO C O N 6 D I . T O , QUIDQUID N O N 8 0 L U U T A L I S T A L t S V E P A T E R , V R R U M
ETIAII
DNIifiQUISQUR P A T R D V , ABSQUE U I . L A EXCEPTIONK, 1 N Q U O D I . I B E T 8CRIP8ERIT, I?NO
TRR

CONSPICIAIUR ; A L T K R O
SCUIPTURJE SACR/E, E X QUO LECTORI C O H PEHIRB 8IT OBVIUM QIIINAM PATRE8 . 1 N QIIIBUB OPBRDH BUORtlM 1 . 0 C I 8
SINGDLOS 8 I N G U I . 0 B U I I I.IBRORUM SCRIPTURJI VBRSUS, PRIUO GENEBEOS
DSQIIE AD NOVI8SIMIJV APOCALYPS4S, COHHKNTATJ 8INT :
RftlTIO i C C I I R A T l S S l V A , C A T E R l S Q U B OMNIBUS FACtl.B ANTEIONENDA, 81 PERPENBANTUR C H A R A C T K H H M NlTIBITA,
C H A R T A Q l t A I . I T A S , I N T E G R I T A S T R X T U 8 , CORRECTIONI8 PERFRCTIO, OPEBUM RECU60RUM T U H VARIRTA8
KIIMKR08, FORMA V O t . U M INUM PEHQDAll COMMODA SIBIQUK 1N PATROLOGIiB DKCDHSU CON8TANTKR
8 I M I I . I S , PRETlt EXIGDITA8, PRABBUTIIIQUE I8TA COLLEGTIO UWA, HETMODICA E T C I I B O N O I . O G I C A ,
'
ePXCKNTOKIIII FBAGMKNTORIIU OITuSCDLORUMQDE 1IACTENU8 IIIC l l . M C B P A R S O K I I U , V E L ETIAU

INEftlTURUM,

PR1MIIM

AUTEII IN N08TIIA

B I B L I O T U E C A , B l OPERIBUS 8 8 .

OHNK8

WtGOSr LINGIIA8 FORHA8QIIK PKBTINKNTIBU8 , COADDNATORUM,


B T R * i N M M E R ^ OPERIBU8 TRABITIONEII C A T H O U C A M CONFLANTIBUS, O P U S IINICUM MIRABILITER
/ETATBS,

^ERIES
QUA

GRiECA

PRODEINT PATRES, DOCTOftliS SCRIPTORESQUE ECCLESIiE GRiECJS


S. BARNABA AD PHOTIUM.

ACCURANTE

J.-P.

Blbllolhecae clerl
SJVB

PRIOR

EFHCI.WTlUU.

CUHSUUM

COMPLKTORUM

IN SINGULOS

MIGNE,

anler#,

SCIENTLE

KCCLBSUSTICJS

liAMOS

BDITOKB.

I
P A R T E 8 DIYIDITUR, A L I A M I . A T l N A M , A L 1 A M GBifiCO-I.ATINAM.
Allit>AltTES J A I I I N T E G R B EXARATiE S l l N T . ,, ^22 VOLUUINIUUS IIOLE 8UA 8 T A N 8 4 110FRANCI8 VENIT l G R A C A
M J H . U l KhlTIDNK TYIMS M A N I > A T A liS>T. rillOR GK/KCUU T E X T U U UNA CUM V E B S I O N E LATINA L A T E B A L I COUII.KC T I T U B , ET104 VOI.UUINA IN 109 TOMIS, PRO PRlUA S E K I E , rSON E X C E D I T . POSTERIOR VER8IONEII LATINAM

..

IN8TAK

IPMUS KCC.I.RS!*, |N B I U S

E X U I I I K T , UiEOQUK I N T R A 55 VOI.DMINA

Dtlftl

H K T I N E T l l l t . S E ( I J N D A S E R I E S G R X C O - L A T I N A A D 58 VOLUUINA T A N T U l l A T T I N -

M E K E LA 29 V O L U U I N W U S E S T ABSOLUTA. UNUMQUUDQUB VOLUIIEN G l t - L A T I N I J M 8,


U N U H U D D B Q I I B LATINUII 5 F K A N C I S fcOLUMUOIM) E U I T U R : UTBOBIQUE V E R O , UT PRETII
IIUJUS BENbFICIU
F I U A T I K EMPTOl;, C O L I . E C T I O N K M INTEGRAM, S I V K L A T I N A M , SIVE GRiCCAU COtfPAHET NECEB8E E B I T ; S B C U S E N I M
C U J D S Q C E VOI.IlMIFdS UPl.l TlllHNKM N K C N O N D I F FK.Iil.TATKS VARIA PRETIA ICQUABUNT. IDEO, 81 QUISTANTUM 1
L I C E T INTEGItli, 8KD SEOKSIW, COI.I.ECTIONEM GUiBCO-I.ATINAH, V E L EAUDEH E X GRALCO LATINE V E R S A M , TIJM UUODUUE
V O I . I U I K N PKO 9 VI L PIW> 6 rlUNOIS SOLUM 1. l6Ti CONDITlONES POSTERlORI PATROLOGliB LATINjE SKRIEI,
P A T R F . S A B I N N O C E N T I O III ADCONCILIUH TRIDEKTINUM KXIIIBEKTI, APPLICABCNTUR. PATBOI.OGIA QV*.
UANUSCRIPTJ8
IN Cini.lOHIEClS ORBIS U M V E R S I QUlESCENTlBUS CONSTABIT, N E C N O N PATROLOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS 8
C I A I J B U S SDBJICIENTUR, 1 N TEIIPORE 8 U O ANNUNTIABUNTUR 81 TEMPU8 EA8 TYPIS HAKDANDl N0BI8HUN DEFUERIT.
GlT;

ItUAUS

VERSIO

PATHOLOGME

GRMCM

TOMUS LXXXVll.

(PARS T E I T I A . )

PKOt.OPIlS GAZiEUS J . MOSCHUS. S. SOPIIRONIUS HIEROSOL. EPISC. A L E X A N D E R UONACHUS.


EXCIIDKBATOR KT VENIT A P U D J . - P . MIGNE, EDITOREM,
IM VIA DICTA THJBAUD,
OLIM ITAUIIOISK,
PROPE PORTAM LUTKTIifi PARISKHUIM V U U i O
PtxriCti
.. SEU VET1T-H0NTR0VGE
NUNC VERO INTRA MiJENIA PARISLNA.
%

1863

AVIS

IMPGRTAINT.

D*apres

une deelois prpvidenliclles qui r g i s s c n l le monde, raromeni les ftuvrcs nu-dpssus de lOrdiiiaire S P fbni
tans conlradiclions plus oa moins forles e i ir-mbrenses. L e s Atelien Cutholiqties ne pnuvaicttt guprn echapper a ce
cache.l divin de leur ulilite. Tanlot on a nic leur exislpnce nu lour impnriancp; t a n l o t o a dit qifils eiaient
ou qu*lls allaient Ttkre. Cependanl ils poursuivcnt leur carriere . i e p u i s 2 ans, r t Irs prodiicsions qui en sorient
deviennent de plus en plus graves et soignees : aussi parail-il re: lain qu'a moins dYv.unpmpms qtfaurune prudence
humaine ne saurail pivvoir ni empcchcr. ces Alcliers ne sc fcrmcrnnl qut* quand la Bibliolhtqne dn Clerqt sera
terminee en ses 2,000 voiumes i n - 4 . L e passe parail un siir garani de l'avpnir pour ce q i f i l y a a espoYerou a
fraindre. Cependant, parmi les ralomiiies auxqueiies ilsye sont trouvos en b u i l P , il cn est deux qii . coniinuellemenl r v p l c e s , parce quV*lant plus capiialos, lcur oiTct cniraiuail plus dp f o n s ' q i i p n c p R . De p e l i i s e i ignare?
eonciirreiits s$ sonldoiic achames, par leur t-crrespoiidance ou lenrs voyageurs, a r e p r u r parlout que iros Kditinn?
elaient mal corrigees el mal irnprimees. Ne pouvant altaqupr !e loml des Ouvragps, q u i , pour Ia plnparl., tir sonl
que \e% chefs-dVruvre du Catlioiicisme rpconmis pour lels dans tous les lemps et daus tous les pays, il (alUit hicn
s e r p j e i e r s u r la forme dans cc q u e l l e a de plus siirieux , la correciio:> el Pimpressi'
en ellet, ies cbefs-dVuuvrc
meme iTanraient qu'une demi-vaipur, si le I P X I O en plait inexart ou i b M b l p .
11 est tres-vrai que, dans le p r i m i p e , S U C C P S inoiri dans I P S fastcs dt*. la Typ^praphie ayanl foroc \'Edilcur do
recotirir aux mecaniqms, alin dc nianher plus rapidoment e l d c donnor lcs nuvrages ii nomdrp prix, quaire volumet
tiu double Cours d'Ucrilurc samle el ite'Thcoloyic lurrnl l i r i s avpc la eorrpciion iiisufiisante dnnnoe daus les irrprinipries a prcsque tout ce qui s e d i l e ; il est vrai aussi qu'un cpr;aw nomhre ^'autrcs volunies. apf>arleuaiit 5 divprses
Publicationp furent impTlmiis ou trop noir ou l/op blanc. Mais , dp.pwis ccs tenips tloigtics, les meraniqnes o i i
ccde lc lra>ail aux presses a bras, e l 1'iinpressiori qui eu sort, sans eUe dn luxe, aliendu qup. le luxe jurerail dans
des onvragps d'une lclle nalure, est parlaitenient convcnablp. sous lous lcs rapporls. Qunnl a la c(>rrcctir>n, il osi
^de fait qi'elle ifa jamais ele portee si loin dans ancun ; odition ancienne ou conleiiiporainc. E l c o m m e i i i on scra;i-il
, apres loulcs les peines et loules les dopenses que nons sitbissons pour arrivpr h purger nos oprpuvrs de
" loutes tauies? l/habilude, P M lypograpbie, mdme dans les meilleiires mai>ons, esi de ne corrigprque deux ppreuve.s
et d'en confu-rer unp Iro.sieme avec la seconde, sans avoir prupare en ricn le niamisci it de l^auleur.
I)ans les Atelicrs Calholiqucs la dillorpnco cst picsque incoinmpnsur.dile. Au moyp.n de corrppieur.H blanchis F O U S
le liarnais et donl le coup d'ail typog-aphique esi sans pilie pour les Tavil* s, on connmucp par prrparer !a cnpic d'i:n
bout a 1'aulrc sans en exceplpr uu scul mot. On l i l pnsuiie en premiere eprcnvo avpc la copip ainsi pn'parue. On lit
en secowle de la m m e niani^re, rnais en Cid atimmanl a\cc la preniieie. Un fait la ' cl.osc en tierce, P I I rollalionnanl avcc la seconde. On a.uil de mpine en quurtc, pn coilatinm::itii avec la licrrp. On rpnnuvelle la . ' ratiou en q u i n t e , en collalinnnaiit avec la quaite. ( cs collalionncinpiils otit pour htt de volr si auciitie des faufps
signalees au bureau par I I . I P S corrpc.eurs, sur la marge tles (''premes, n'a prbappe a I P S nirrigpurs sur lc
marbre e l le moial. Apr^s ces cinq ieeturps emipras cntitro!'p8 I ' U H P par l a u l r c , e l pn dchnrs do la proparatif
ci-dessus menlioruitfe.yienl une revisiorj, ci S C I I \ P I I L ii cn vicnl H P U X ou Irois; |mis l o u cliclie. l.e rlichagp opere, par
consequent la pure;6 du lcxle se ironvant immobilis^e, on faii, avpc la eopip. nouveHe l e r h r e d'un bnm de preuve a 1'aulre, on se livro a uiie nouvPllc rcvision, ei lc Urage . qu\;pr^s cos innnrnbraltlps prucautions.
Aussi y a t il a Monlrouge des corrrcieurs de lonlos les naiious P I en plus grand nornbre que dans v m g i - r i i q
imprimeries de Paris rounies ! Aussiencnre, la correciion y roflio-i-clle .Mitaii'. que ia cornpnsiiioii. landis qwVi I P I I I S
lle ne coule que le dixipmc ! Aus^ienhn, bit-n que 1'assprtioii puisse parailrc i^nr.rairp, l'pxariiiude obiemie par
lanl de frais et de soitis, fait-clle que la pinparl dos Eililions des Ateiicrs Cniholiqucs iaisspnt bipfi Inin dprriere elU s
r e l l e s mp.me dcs celebres Bun!diclins Mabillon el Momfaiicon el ri s cAlebres Jusuiles Petati p f S i r m o n d . (J\ie i rn
compare, en eiret, n'iniporte quelles rouilics de I P I I T S c(iiiiois avpc reilos des *5 qiii leur orrcspoudeiil, en grec
comnjp, en latin, on se convaincra quc riuvrai^cniblable P S I uiie roalilii.
O a i l piir. r p 3 savants emiiicnls, phis prooccupL'5 dw scns dps U \ I P S q u P dc la j n r i i e lypographique el n*elarl
point convrli-urs de profession, li^aient, nmi ro quc pnrlaioni los uprenves, nrais oc qui devait s'.v trouvpr, I P H T
naiile irilcui^pnco suppIJanl aux fautes de 1'edition. He plns le< It('nediciius commo los J6s*iiies, oporaient pri>squt:
ti>ujoi:rs sitr dos maiitiscrils, cause pprpotuellp de la rnulHpUcit^ dps fcn.tps, ppndanl qne les Ateliers CatlioUque**
donl lc pr< pro est s m l o u l de T P S S U S ! iter la Tradiliitn, -enl le phis souvenl que sur (hs lmprim^s.
Le . P. I?e Buch, Jesuile l.ollandisle dc liruxplles, nuus rcrivait. il y a quelque ifiiips, n'avoir pu en
dix-huit mois d'elude, une heule faule dans nolre Palrologie ItUinc. II. Den/.ingcr, profpsspur de heologie ii versile de Wurzbourg, et M. Itpissn)ann, Vicaire u e n u r a i d e !a ineniL' villp, nous maiidaienl., la dnle du hljtitHcl,
favoir pu cgalemein siirprendre une xeule \a\ue, sou dans le laLin soii dans lc dc nol:e dowblp Ptitroloyie. Kniiii,
e savanl P. P'ilra, Bonedictin dc Solesmp, ci M . Boneliy, direcicur d s Amtalvs de phiiosophie chroiicwie, ims : u
doll de nous convaincre d'une seule erreur i>p(^rapbiqiic ont eic lnrc;'s quo nous n'aviuns pas
presumo de riotre partaile corrpciion. Dans le C p r g se inu.vent di bon^ lalinisics et d. bons be.lonisips. P I , ro qui
est pliis rarc, dcs hommes tres posilifs e l t:es-praiiques, eh bien ! nous piomelions mic prime d
ceuiiwo*
par
ch.ique faule qu'ils dccouvnronl dans ii'iniprrie lequel de os volumps, surloui d.ms I P S grpcs.
MalgrJ? ce qui precede, 1'Ediieur des Cours complels, scnlanl de plus en pbis riikiporianc; e i nieme Ia re^^!c
d'une correctidn parfaile pour qu'iin ouvragc soil vt;rilablpmeut nLilo Pt pstunabie. se livre dcpuis plus <l*un an, t
esl resolu de se livrer jusqu'a la lin a imo opcralion longue, p>*mbl(5 e l C O U ( P U S C , savoir. la rt'visioii pmirrp c
nniverselle de ses iunombrables ciiihes. Ainsi cliacuu de S P S voluines, an fur a mesurp qnM I P S sotis pnvss',
estcorrige mot pour niol d'un boul a 1'aulre. Quaranle hommcs y sonl ou y seronl occupcs ppndanl 10 ans, Pt une
somme qui ne saurait 6tre moindre d"un dcmi million de francs esl coii^acrei! a cet impoKiaul conlrnle. he C P H P
mani^re, les Publications des Atelicrs Catlioliques, qui deja se distiuguaipiil enire imiles par ia supeiiorilc de I C M T
eorreciion, n'auronl de rivalps, sous ce rappoit, dans aacun temps ni dans aucun pays; rar qnel pst rediLeur qii
pourrjit e l voudrail se A P H E S ( . O L P a des travaux si gignnlesques et d'mi prix si exorbiianl? II U\u\
cerles olre b:en penelru d'nne voralion divine a cel , p^uv ne rcculcr ni devanl la peine m dpvaul la d;'ppi'-sp.
8urunt lorsque PEuropc savante proclame qip jamais vo umes ediics avec laiu dexactihide qnp conx d(!
la Biblioll.eque universelle du Clerqa. L e present volume est du nond>rp de C P U X revises, et lo-.is oeux qui !e s p r c n .
a Tavenir porteront celle nole. Kii consequence, pour joger les productions des Ateliers Catholiques sous le rappnri
de la correction, il ne faudra prendre quc ceux qni porieronl l'avis ici irace. Nous I>P re*Mji)aissons que cetie
odilioii et cclles qui suivront sur nos plancbes de moial aiusi corn^ees. Un croyaii aulrelois que la s t . T i i o h p i u
immobiusait les faules, altendu qu'un clich^ de rnOlal n'pst point elasliqup; pasdu lont, il iiilrodiiil la perlerlion,
par on a trouve le moyen de le corrigpr jjsipj'a e\titu'lion de fautes. L I K b r e u a cle rewi par | | . D r a d i , le (irec
par des Grccs, le LatUi et le Franc,ui. par lcs prfmiers ccrrcclef.rs d la capiiale en C P S langnes.
Nons avons la con^olaiion de pouvoii linir tot avis par les rL-ficxioiis suivanu* : Enfin, noirp exemple a par
^branlpr les grandes publiralions en Ilalip, A l l n n a g n e , en Bplgiqne ct pn France, par l s Cnuoiis grecs dc Boutc.
)e Gcrdil de Naples, ie Sumt Tliomas de P a r m n , VEucyclope i:c rciujkme d Municli, le recueii drs ceclnrnthmb des
riles de Bruxelles, les Bollandisics, I P Swrrci
\o. Spicilcqe de PaVis. J u s q u ' b i , on n'avail su rrintpnmcr que des
onvrages dc courie haleine. Les - , ou s^ngloutisscnt le^ i i i - l u i i o , faisaienl ppur, el nn nOsait y to-cher, pai
frainle de se noyer daos ces ablrnes S3ns foud t i s a s rives; mais on a lini par se risqner a nois imiipr. its.
80Jis nnirp impulsion. d'autrps Edileurs se pr'parent an liullmre univprsel, aux Dtxisiojis dp :o;iios ! P S r.ui.grdaations,
ii une Biograpliie e l a une Uistoirc "oncrale, e l c , etc Malheureuspmput, la plupari des editsnns drja l-iiu^s ou qi:i se
^, sont sans autorilo, parce qu*eiles sont sans exactilude; la rnprerlinii spmble en avoir cio laiie par drs avcuglc?,
foii qu*on n'eo*ait pas scnli la graviie, soit qu'oii aii c aui les frais; ninis puiionoc! iitip. rt-produr.iuii
furreclc sur^ira bipnlol, ne fut-r.? qu'a la liirniiie dps ecolrs qut sc ^out fjiicsou qui se feront en.ort;
f

TRADITIO
SMCULA

CATHOLICA.

Vl-Vil,

ANNI 520-640.

PROCOPII GAZJEI,
CHRISTIAM

O P E R A QVM

RHETORIS

N E M P E

GESNERI,

USQUE

JOANNIS

J.-B.

ANSSII

L A B O R B NUNC

1N

V A R I O R U M

CURTERII,

DILIG ENTISSIME

CARD.

FRUSTATIM

U N U M

CURIS

FRISCISCl

VILLOI^ONIS,

NONNJSI
INGBNTI

HERMENEUTJE,

R E P E R I R l P O T U E R U N T OMJNIA,
HUC

JACOBI

CORPUS

COMBEFISII,
A N G .

IRIARTII,

EDITA,

ADUNATA ET

RECENSITA

JOANNJS

II,

ET

QUAM

FIERl

POTUIT

EMENDATA

ACCEDUNT

. SOPHRONII HIEROSOLYMITANI, JOANNIS MOSCHI, A L E X A N P R l MONACBI


S C R I P T A

VEL

fiCRIPTORuM

F R A G I E E H T A QUJB S U P E R S U N T

ACCURANTE J.-P. MIGNE,


f t l B L I O T l l E C y

L E R I

U ^ I V E R S ^ E ,

SJVE
C i m s U U M

COMPLETORUM

IN

SINGULOS

SCIENTI*

ECCLESIASTICA

RAMOS

RI)!TC2^

TOMUS TEUTIUS.

Y E N E U N T

vnt..

30

FRANT.I.S

G A L L I C I S .

E X C U D K B A T I R V E N I T APuD J . - P . M K i N K K M T O K E M ,
lN VIA IMCTA THIBAUT. OLIM />*4MROISE. PROPE PORTAM IJ T E T I ^ IWRISIORUM V U U i O
irEXFEi.
NOMIWATAM, SEU -MOSTiiOUGE,
NIWV. YERO INTRA MOENIA PAIUSLNA.
16(55

)*l
/ *

.jr.^f

TRADITIO
j

SMCVLA

CATHOLICA

Vl-,

520-640

ELENCHUS

A U C T O R U M O P E R U M QUI 1 H A G L X X X V I I III
CONTINENTUR.

PROCOPIUS GAZiEUS.
(CONTINUATIO.)

Pancgyricus Anastasii imperatoris, Grce lantum ab J . B . C. Anssio a Viltoisoneprimum editus, Graece et Latine postea in Collectione Byzanlina, B O Q D J B anno.
1829 recusus.
col. 2793
Descriplio basilicae Sanctfle-Sophiee, ex edilione Fr. Combefisii.
282T
Monodia in eamdem basilicam terroemotu col!apsam,ex edit. J . Iriarte in Bibliolh.
Reg. Matrit. cod. Grcec. mss.
2837
JOANNES MOSCHUS, MONACHUS E T E R E M I T A .
rratum spirituale, ex Supplemento Ducffii et Cotelerii Monumentis.

2951

S. SOPHRONIUS H l EROSOLYMITANUS P A T R I A R C H A .
Epistola synodica ad S.Tgium C P . , cx Conciliis.
Orationes V f l l juxta ediliones A n l . Ballerinii, Angeli Maii, Jacobi Gretseri,
Franc. Combefisii, Joan. Bapt. Cotelerii, ex Aclis Sanctorum Bulland. et Biblioiheca Patrum.
I)e peccalorura confessione.
De baptismate apostolorum.
Laudatio SS. Cyri. et Joanivs, martyrum. ex editione card. Ang. Maii.
Vita sanctfle Marke ASgvpliae.
Anacreontica, ex recensione Petri Matrang i n Spicilegio card. Ang. Maii.
Triodiuui, ex eodem Spicilegio.
Commentarius liturgicus, ex Maio ibid.
Precatio, ex Goari Rituali Graecorum,
E;>ilaphia Eulogii et Joannis Elceraosynarii, Alexandrinorum praesulum, cx
Brunckii Analectis.
Fragmenium dogmaticum.
Spuria. De laboribus, certaminibus et peregrinationibus SS. Peiri et Pauli.

3147

3201
3365
3369
3373
3697
3725
3840
3981
4001
4009
ibid.
4011

A L E X A N D E R MONACHUS.
De inventione vivific crucis, ex GreUcro De cruce.
Laudalio S. Barnabae apostoli.

4015
4095

Parisiis. Ex lypis L . MIG^V.

MONITUM J . B . C . A N S S i l VILLOISOXIS
INPROCOPH PANEGYRICtlM.
EXEJCSDEM DUTBIBA DE CODICIBUS GRiECIS, ANECDOTORCM T. 11, P. 27 SCQQ.

Quas Photitis coJ. 160, laudat Procopii orationes varii gQneris, Fabricius VI, p. 259, exslarc vix
pntal : licri Nic. Alemannus Prajf. ad Caesariensis Procopii Declamaliones Procopii Gaz;ri
inedilas memorare videalur. Opeiae igitur preiium factiiruiii mecredidi, s i , bac occasione data, e c o d .
S. Maroi 4 2 8 bic depromerem unam hujusce Procopii Gazaet Oralioneiu, qiue c l inediia, el Fabricio
ignota, el elegantissima cst, et maximam habet cognationein cum diceudi genere, quo usus csl Cboricius, Proeopii discipulus, et Anastasii imperaloris, quem celebrat, vitam illuslrat ac de eo tmtlla nobia
tradii, qua? nusqiiam legmiiur apud Theophanem, Cedrenuin, Zonaram, Evagrium, Tbeodoruni Lectorcm, Anaslasium Bibliulhecariuui, Joelem, Yictorem Ttinntinenscm, Malalam, Ciirenicon patchale, coiiiilem Marcellinum, Procopium bisloricum, Jornandem, Suidam, Baronium, Pagi, Cangium, Tilletnont,
le Beau, aliosque omnes auclores, quos de Anastasii rebus gestis agentes diligcnter volvimua.

PROCOPII
ORATORIS URBIS

GAZ/E

PANEGYRICUS I M P E R A T O R E M

ANASTASIUM.

Prodiit in Scriptorum Hiitorice Byzantinai corporU part. I. Bonnfe, 1829, p. 490

ARGUMENTUM.
1 Prooemium. II. Laudes Epidamni, unde Anastasio origo III-IV. Ejus mores, virlutes, educalio. V , V I ,
Fausle imperium capessii. VII. Vincil Arabes Orieniis provincias infeslantfcs.VIII-X. Sui quoque imperii
sediliosos populos el pra cipue Isauros coercel, victis deinde parcU. X I . Pace sequc ac belto prav
sial. XII. Juslissimus e l ipse judex ct in eligendis judicibus juslus. XIII. CrudeleClirysargyri vectigal
tollit. X I V . Arislidem ct Pisisiralum aquiute circa vectigalia superal. X V , X V I . Circi speclacula et
crudelia ei ntacena removel. XVII. Magna ejus in singulas urbes beneficia. XVIII. Hierapolitanis
aqua carentibtia aquaeduclnm eedilicat. X I X . Ctesareae portum deficientem instaurat. X X . Alexandriae
pliarum labanlem firmal. X X I . Murum ducit a Ponto Euxino usque ad Proponlidem. X X I I . Givibus
clemens, Hmendus bostibus, niorum emendator. XXIII. Ipse moribus castissimis, una conjuge contenitis. X X I V . Excellentes anliquilati? boinines superat omnes, et singulas singulortim virtutes conjungil. X X V . Coiwparamr cum Cyro, X X V I , Ageailao, XXVII, Alexamlro et Pbilippo. X X V l l l - X X X .
Pororatio.

'. " , , \
Jam quidem, optims impcralor, tota urbs
ao\ , ?; ; ,
propter le superbiens, ac luig iropseis luxuriaus,
y.cX
1 felicilatem suam qnalis sil usu experla, oitini
izslpq., ralione conteitdens dona exxquari*, quaeril, qnoPATUOL. G R .

LXXXVll.

83

95

PROCOPII GAZ.EI

2796

inoilo benefieia rcpenscl gratia referenda, ideo vel (I), ! ; ;


inaxime tc admiiMiis, quod nitmificcnlia lua ab iis, ^ \
quos eam conliilisii, ropcnsari ncqueal. Is ciiim
, vtornalus principe dignus esl, una crnn hoslibus ; ;.
oliam subdilos superarc, illos armis, bos lnultilu, \ ; ; ,
d;ne bonormn, utrosquc \irlutibus. Noslra vcro ; ; ,
urbs, qtix, bencfactoris imagine posha, ipso pr;c- , , ;.
scnie fniitur, quemadmodum vcbemcns :iiii;itor, ,
corispeclo quein diligil, surgil, omnisque aelaiis , ;,
bomines excitat, et palcr pucro cl soncx juvcni ; , \ \
(Mitn osiendil, el omnes siniul spcciaculo exsullant. .\ \ ; \
Ac fortasse quidem videbor uims prselcr c&ileros % . "
ad lam immcnsani rerum lainkm mc convertere, ;
lantaque audacia insligari, u l vel medio ex lliea- , \ ;,
Iro surrcxerim, el rccilarc quidquam audeam, et
\ , \ .
quanms minetur aliquis ab inccplo non desistam. R ) < , x i v .
Yerum hoc uon csl , sed toia urbs ad mcrilam
; ' ;
I ro beuefaclis graliam rcfereudam niovelur; qu% \
cum lempus non suflicerc cxislimcl ut pro sequis- , )
que dicat, unanimi omues senlenlia oratoris voce ^;
contenli sunt : is cnim ad dicendum pro urbe ele- , *
cius, una vocc omnium cogitaia expi iniil. lude au- .
iein raira res, simul el bono me animo esse c l ^ \ ;
limcre, accidil : quod cnim facta, <yiae nibil bu- 3 ,
milc conlineul, in sublime alioilunt oralionem, c l ,
tuicnli cxpedita sunt, magnum boc est ct splendi- , \ ;;
dtini, mcque adjuvat : mcluo aulem, ne reruin
xfi \
ubundaulia el iiiuliiliidine obstupefaclus, dicendi * \,
maleria uli ncsciens, iM>n cloqui divitias possim,
,
alque consilii inops appaream, sicul in prato ju,\ /
rundo ct variuui speciaculuui praibenie oaiuia qu> \ /
dciu pulcbra sunt aspeclu : speclalor aulcm, cum
,
oiunia simul dtlecienl, nescius quid piic/erai ei , & \ lecerpai, ab omnibiis simul abslinens consistil.
, ; ; .
Scd quauquam rcb sic se babeul, oralio Uinen ad
, , omuia andax Aducia impleia est, et pclulanier sn- ; \ , \ l i i , et pra volupiate bacchalur, lorlunaque niagis
. ;, \ * ;
quam consilio confidens, quac fulura sunl nibU eu- , , \ ";
rai. Qua de causa audebimus aliquid supra vires,
. " \
, ;
quae iudulg^nua egeut, animi studio excusati.
.
1

;tv

'. \ ; II. Tibi euim forluna quasi fulura benc prospi,


ciens, omnia dedil quae imperaloroin Uomanuui
deccrenl. Et primum, ul par erat, donavii palriaui.
\ , , q n aliarum terrarum felicilatcm superarct : - D
damnura enira canurtl scripiores, et cum illis cla (2) ,
mans collaudat fama, urbcin ex conliuenle proje \ ai ,
1

ANSSFl TILL01SONIS .
(l)Eodem aensu Clu>rieins in illa Oralioiie fune( ri,qna eumden Frocopitnn, suuui inagislrum, cetebrai, apud Fabric. Bibl. Gwc. t. VIII, p. 862:
/ ,
;
[i.) Eva^rius Scliol.tslicus, Ecciesiau.
Hhior.
1. , c. 29, . 557, ed.Vales. Amsielodami :
5/,
^ , ,
&, . Idcm ibidctn pawio supra :
,

, ^
) ex quo, ul
ox iis, qua3 iufra nolabiiuus, app >ret Anasiasium
obscuro iialum ioco. Silentiarii aiiiein, observaule
Jacobo Goaro p. 55 el 56 nofariim tn Cedr ,
Grajcis B U I I I , id esl, qiii ad impcralaris
lalera sileiiliuiii vi quielfih in.licaiil , juxta
Agalbiam ;
. V . et Fabrou. Glossario Cedmii. KpidainI I I I S vero, illius pilria. eral ;
, ui aii Chronicon Pascliale, dc Anastasiu
videndum p. 5 2 9 ct scqq.

2707

PANEGYRICUS IN 1. ANASTAS1UM.

2703

, () ctam mare,quasi ulrtimquc clcincntum babitanlcm, atque fruentem iis, qtia?. profcnuit marc ct
,
! lerra : licel eimn ibi et iusulam ex parlc incolcre
\ el in coHtineule vivere, et q u in uiroque moiesla
, \ * , sunl vilare, quse bona, iis plane frui. Jacct porro
quasi nianum porrigens a mari advcnienlibus, et
; ;, \ aniice eis obviam facta; el quisquis e mari lonio
\ ; navigat, c oavi prospicieos ee ad eam convcrlit,
^ , \ ot voluptale e rebus, quas videt,' animum pascit.
Ilic e lerra Epidamnus orlus eet, qui urbi nomen
, \ ^
praebuil; posica vcro ad ejus amorcm coramovit
. ,
, cliain Apolliiiem Pylhiiim, Grsecorumque culonia
urbcm ornavii; ui vales fortasse bene providens
\ \> , \ $
, ; fulnra : oportere videlicet emn, qui omnes tcrras
; (4) , ; ; el mare bencficiis ornaturus essei, bic nasci. Si
\ ; . igilur Albenienses tanquam nborigincs admirattis
; ; - es, licct cum illis gtoriari; si Pbacacum comilalem
, ' diligis, ab iie ba?c urbe originem babcl : tenct
,
eliam Cormtbiorum gcnu*, et Spartae bonoris cti. " , \ pidilatem, el inter majores Iferculem, c l per bunc
(5), \ , Jovem.
\ * .
'.
, }, ,

\ (6) \ , \ (6*).
, \ \ ;
, \
; ;, ;
, ; ; < , ; xfj
, \ ,
; . ; \
, . \
, \ ;
; ;
, \ ; (7), \ \
, (8) \

111. Haec el talia priuia dona a Numtne cum accepieseg, non dedecorasli, me Hercule, genus tam
splendidam ct ab oiflrtibus celebraium, sed offncisli eorum, qui anie fuerunl, l u m i n i : et qui alios
virlutibus virrccbanl, a le superari discunt : ot
qttidem vincunlur victoria sttaviseima, quomodo
patres vinci opient. Talibus igitur prognatus ct
cducalns, u ei conYeniebat qui oimiibus rtbus
tantopere stiperaret, c l cam (emporie progressu
virtules augens, dcccre cxistimarts oplima viise
pulcbrum fundaincntum poni, id pieialis possessionem esso cxistimastL Hoc (ibi proponebas dcsiderio, petebas usa, et ;id suminunn rei provebebaris; ac celcrrime ad melam pervenisti. Si nugic
IiaBC sunl et verborum jaclantia, roullum a vcritatc
a*berravi. Scd horum lesles mibi sunt, non pauti
quidcm ct futilcs, ct quorum testimonium, ui vanorum homimim, aliqoia impugnel, sed universa
nrbs, et quidem regum urbs, qu;e de te conscnlic-

ANSSil VlLLOlSOiNIS NOTiE.


r&trix in sita ad Ranianum Diogcnem epistola nun(5) Fn eod. *. Hic Veneliarum deicripiioD ciipatoria, c i aucior
tfionyinus poemalis Dt
nem legere tibi videaris.
capla GonttantinopoU in eod. S. Marci 408, p. 198
(4) Malc m cod. .
Cala-logt.
(5) Male n cod. .
(8) mallem . SciUcei
(6) In cod. ; lorte ;, id esl : wAnaeiasius, qnod Baronium, Tillemoul, lc Bcan,
citti majures tuos, qui el omites aiios tma mriute
elc. fugU, aniequam iinperium adipiacereiur, A n ip$i vincekant.
itochix episeopn* non quidem coiiseerauis, sed
(6*) Cangies Vamil. Bytantin. p. 85 : Anastapopuli suffragiiselectus^l designaius fueral. Tbeogii iniperntoris palris H O H I C I I bactenus incerimn
phanes in Chronograpiria, p. 116 : '
manei :vpud seHplorcs : ex quibus dunlaxai doce ; (Anliocbiai cpi^coptis) nnir, Dyribacbio oriundm, i\c religione Arianniti
, \ ; ,
fuissc... mater vero Anastasii Manich:ea et soror
; ; ; ; fuil Clearcbi A r i a n i , uii babet Tbcopbanes,
;, ^ \
p. 417. Ex quomtTiiin vidcri haml debet, si b&reli*> , *; cis parenlibus nalus, toto regni tempore haereticos
;. Q u ad verbnm doipsos (Eutycbianos) lutalns, catbolicos tam ncriier
scripsil Gedrcnus, p. 554, ci sic e Tbeophane, u l
insectatus sif. > V . Victoris Tunmmensis Chronioninia fere, cotiverlit Anastashis Bibliothccrfit<r
con, p. 325. De Anasiasii parenlibus vide et
in saa Historia ecclcsiastira, p. 40, cd. Paris.
Theodor. Lector. tttttor. Eccles. I. u , p. 558.
ann. 1649, ed. Fabrolti: c Eodcni aniK>, PtHro Ctia*
(7) Lcgcre mallem \ , qirempbeo mortuo, promolus est epSscopus lueo ejus Paladiuoduro Constautinopotiitt vocant Eudoeia iinpe-

27
P R O C O P I I GAZAI
2800
Juai : et ad sacerdoiiuui te cvcbcbal, el, quod re . .
ipsa teetabattir, suffragio confirmabat. Non iia
*, Einnolpus; qui cum rcgnandi spe excidissel, sa , \
ceniolium ariipuii, audaciue, non modcstiao prse '/ / \
mium; modo armatus et Martis cukoribus annu, \ ; " , , meratus, niodo vcste el habitu mutalo sar.ra subito , \
faciens, et aharibus aslans.
\ .
'. IV. Tu vero ul commodum primordium ct lio , \
noriflcum testimoniuni futuri imperii sacerdoiis
, *
muniis acnipiebas. virlutibus debitum lionorem
, ' \ qttidem, al rcm ipsam non altigisii; cuiu id lan1

V A R L E LFCTIONES.
. . . coni . Cf, Pansaniam I, 38, 3.
ANSSU VILLOISONIS N O T j E .

ladius, presbyler Leucensis (lcge Scleuciensis) Ec- ncque cnim Anaslasius pnlriarchalnm , sed impe*
rium in ipsos eiiam palriarchas lyranniciim :Teclesiro sancix priime marlyris Theclae, cum quo
tjectns eet
JoatinesConsiaiiliui, aique Anaslasius clabal alque aliquaitlo posl eonsecutus esl. Sednxt
interpretem vox illa passivo posila.
Sileniiarius, qui male postbac imperavil : ubi
Sed exempla non pauca granimaiici proferunl, quipro ejecius cmeudo electus, cuin tcxlus Gisecus
bus leinpus illud aorislum aciionein signilicare
Tbeoph:mis, r,iem scinpcr scquilur Anaosiendani. Sie igitur locus ille verli debuil: Pailasiasius Bibliolbecarius, babeal , id est,
dio vero suffragalut est et Joannes, Conslanthu
simul eleclus fuit. C l . Tillemont, qui Anaslasium
filius, et Anasiasius Silenliariu* (noincn esi dignidcsigiialuiii fuissc Anlio<bi;e cpiscopum ignorabai,
laiis, de qno videCangii Glossarium), qui posimogr.ivitr lapsus esi,haic Tbcopbanis verba sic ver~
tcns. Histoire dt>$ empereurs . VI, arl. i , p. 532, dum pestime imperavil. Ulerqtie auiem in aula, cuEd. Venel. 1739. : Anasiase Antioclte avec jusprimi eranl proccres, valebal pliirimiiiii ;undo
ceite digni'0 (deSileniiaire en 448) lorsquil conlri- nibil miriim fuit, si, invilis baud dubie Calbolicis,
bita alever surte irtne de cette Eglise Pallade, E u - sedcnt illam Palladitis oblinuil, qnain tam poienh
fulnts palmcinio affeciabau
tijciien eowme hti; scilkel per falso
iiilellrxil : tuum calculnm addidil, ut Palladius
Sic supra in adnolalione ad p. 8. obscrvavin us,
creareiur episcoput; cum poiius sijjnilictl, simul
eosdem Bollandistas lapsos fuisse, ciun inter CIOcum eo elecius [uit. Idem ilistoir. Ecclesiust. t. X V I , lilanos palriarcbas recensuerunt qiiemdam Maraart. 51, p. 581, ed. Venel. 1732. : On mit en sa
rhim, qui nunquam pairiarcba electus fuit, sed
place (de Pierre U Foulon) PallaiU, pritre de /* iqVm Q cum duobus aliis imperalori, qui Pliide Sainte Thkcle Sdieucie, par la fuveur de Jean fiU lolheum prsetiilit, indicaltis ei proposilus fuil.
tie'CunsttuUin,et (fAnustase qni fui bientbt apres
Eumdcm auiem Anaslasium antequani iniperium
ewpereur. Scilicelnon asscctitus est vim voeis adipisccreiur, patriarclia Eupbeinius, utpote bare
, quam oplimu declaravii Cangius
licum el Eulycbelis sectalorem, e lemplo ejeceral.
$uo mcdiui Graeulalis Glussario, iu , quos Theopbanes el Chronographia p. 115 : ;
diiit eos esse, qui populi cleiiquc snfiragiis siuiul ;
nd epii:npatum ciigebanlur scu pioponebanlur :
; ;
nam ul fieii solet in ejnsmodi eleciionibus, alii , \ ,
aliuni pusiulabaai, inqnil Socrales, 1. v, c. 2 ; et I.
vi, c. l i , t.inquain ; ,
, , , ,
;, ul loquitur Sozomen. I. vn, c. 3,
, \ donec, coiispirantibus omiiium suffragiis, unuseli- : ubi male Goar.
gcrclur, vol iribus ad principem delalis borum
v e n i t : eversa ejui in ecclesice cceiu sella ;
iiims ad episcopalum provebereiur; quod Cangius male cliam Anaslasitis Bibliotbecarius, Ilislor. ec~
boc ipso confirtnal Tbeopbanis loco, ubi observal clesiaslic. p. 48, biiuc locurn vencns, babet sedile
ues liic appellari, liccl plures forsitan
iptius, quud eral in ecclesia, subveriit : pejus eliam
e^ettl; qitodex m unum princeps, velcerte melro- C l . Tillemonl Hisloire de$ empereurt, l . VI, arl. 1,
potiu setigorel pro arbitrio ; quippp, uii doceniiir
p. 552, ed. Venei. Mibil aiilem clarius ; baec erat
e Novella 138 iusliiiiani -c. 2, tnortuo cpi&copo,
propric catbedra in ecclesia erecta, in uua publicc
coibant ;, iique, " doicbai el suus errores spargebal Anastasius.
posilis sauciis Evangeliis, \ \
Suidas, qui voce onuiino videndus, eadciu
lacicbaul,<, ^
fere de Auaslasio iiarrat: - '
\
;, \
;. Qui quideiu ires

eledi invicem, sive, ul bor<irace leiuporuni Lalii.i
;, (caihedra ^ construcia) >
dicebanl, suiTragaiiei, el iinerduin tiam
, . . ., de quo vide el Georgium (^c appellabantur,queiiiadiiioduiu apud etiui- drcuuiii, p. 353. Q I I K quideiu SuidaB veiba iuait!
*leiii Socraiem I. V, c. 5. : ; ibideui imerpreialur siimmug liomo, sed in quo
,
accuratioiein Gr*cae linguse cognilioneiu deside . eunidcm :tc Tiileiuonlint errorem
res, C l . Tillemoul l . VI, ari. i , p. 552. Magiiam
inciderunt doctissiini Bollaudistse in HUloria chroauiem pielatis gpccieui prae se buebat acerniuus
nologica palriarcharum Anliochenorum, p. 90, <ol.
ilie Caiiiolicoruiii perseculor. C l . le Brau Hisloirc
2, . IV, Actar. SS. Juiii, Ed. Venet. 1748, ubi sic
du Ba$-Enipire t. VIII, p. 310. : Anaslase (*
loquuulur : Hioc facilc suspk.uri quis possel,
voi tans itre chriiien ; il aUait Mgttse aiam le
iiuo dcberel, non uiiuiii btc laiiiuin elecluui csse jvur, el n'en iortuit que quand le peuple sitaH
alriarcham Anliocbcnuui, sed lies eodem lempuie.
reiiru; il jeunait^ ilfaisailde yrandes aumdnes. La
erum baec inlerpretalio oninino corrigenda est; ' wuluiudei loujours dupe de 'rhypocritie, adiniruil
f

P A X E G Y R I C U S I N " . A N A S T A S I U M .

2301

2&02

, \ (9) tiitn itcrelt quoil satis esscl, ul diguilai lua t o i spiccretur, lc seryalo ad majus suflragium el bene
. , \
T.icla quae lilius patereni; aique ul omnibus post, * r,
ea constaret, quomodo conjunctis quae summa
\ ; , ,
inter bomines sunl, rcgis dignilale ei inente eacei . *) doiis, utrumque allerius adjeciione aliius tolleres.
'
Vcniiii bujus rei lempus nondum vencral, sed ad,
huc pietalis insigni lenfbaris desiderio, probs
; (,
gnarus fore ui hanc facile omnes virlules se \ quaiilur, quasi veneraules cjus cum numine co ; .
gnationem : neque te ca opinio fefellit. Scqucbanltir
,
enim simul omnes, quasi communc doiniciiiuui
\ ,
aniinum lunm naeUe. E l in omnibus praerellebas,
\,
bumanus aspeclu simul et consueludine, intclli, /
gentia el experieniia vitam dirigcns , oatenue eir- ,
, \ ;

cnntspiciens
qua modestia oculum circumferre pa. ; littir, ci faciie tolerare sciens quxciinque foriuii.i
; ,
aflfert. Iiaqua in regia cum versareris, vilac felicis
\
exeniplar te ipsum caeleris praebebas, parerc anlii

irnperandum bcnc edoclus; siquidem oplima pru . paralio ad rccte imperandum consueludo esl ben:i
*
parendi. Eicnim lieeba l tibi cognoscere quac impi , \
ranles
perperam adminislrarenl, el quai ad civium
\ ; felicitalem
faccrenl; el in carum rcrum cau&as i u , \ , quirebas, et egregic crudiebaris, qnasi in alioruui
.
casibus fuluri exercUationem insiihieits.

'. 6 ;,
, \
* \
. " p
, \ ,
.

. ,
' ,
;
, \ \
(10). ,
, , . /
\ , * .
\
.
, \ ,
- D

V . Jam vero tcmpu$ aderat, quasi dfbilum exsolvcus, el ad tanluni imperitun elucebas; el c i vium sialus niutabatur. Non alicinmi aiiieiii vidclur, n.e paulnlum in vobis prioris coiulilionis
meiiioriam revocare, et ostendere quanla rerum
mutatio facla s i i . Nec vero quae secula &unl lona
sinent nos coniristari anteaclorum memoria. Erat
enim tempus, cum non bcne se res babercni eorum
qui imperio Romano conlinenlur, sed itnn.oderatus quidam lucri amor vigebat el animi perfldia;
el calumnialores omnia tenebant. Qui modo lelix,
is paulo post, bona spe abjecta, miserorum babilum induebai. Nihilque intereral, rcm babcres, <m
egeres, cum idem libi exspeclandiim essct. Moustri sitnilieeicontva naluram conditio erai ;diviiije
eiiim possidenles augebanl. Hisce ita se habentibus, omnibusquc per miseriam desperaiHibus, sicul
Deus cx machina apparens manum liberatiicem
tcndebas : el illa protinus flnita sunt, el diificulU-

V A R L E LECTIONES.
1

Leg. vcl iv . .

ANSSII VILLOISONIS
Tbaumaliirgo falso aecripu eunt ab ll&reticis, liae
a vertu. De quo vide Cedrenuin p. 557, ct C l .
TillemOQl llibtoire de$ empereurs, t. VI, a i l . iv, p. fraude mulliludinem in sui errorig socieiaiem i n duceulibus. Anaslasius aulcm, cujus pieialem bic
h37. Mulias ecclesias Constaniinopoli restauravit,
tnntopere praedicat Procopius, non eolis Eulycluaroferenlp Tbeoiioro, Histor. ecclesiasl. I. 2, p. 561.
nismi, scd et Mmicbaeismi erroribus imbutuscrai;
De hnc Viclor Tunmiucnsis in Chronico, p. 326 :
lc qtio vido. C l . le Beau, Hislohe du Bas-Emp.
Messala ,consulc, ConsianUnopoli, jnbcnte Anat. V l i l , p.450 sq.; Tbeopbanem in Chronographia,
siaslo, sancla Evangelia, lanr|uam ab idioiis evangclisiis composila, reprehenduntur el eniendan- p. 128. elc.
(9) H*c demonslrani, Anastasium ad Anliocliiae
lur ; > de quo adeunda egregia Petri Wesselingii
episcopatum proposilum quidem, scd non elecium
Dhsertalw. Sic eodcui ferc lempore. Icsle Evagrio
fuisse.
Hittor. Kcclesiast.\. n i , o. 51, p. 361, nuiUi sanciornni Palrum libri (Oinipli sunt ; ouilli quoque
(10) Hos omne* ab urbc abcgit Anaelasius, refeApoilinaris
sanrio Atbanasia et Grcgorio
renle Cedreno, p. 357.

PROCOPII GAZ.Ei

2803

280i

tiim ealigo dissipala esl. Divinam vore quoddam ; '


placltuin versus te movebat suflragia, ct quasi
; .
uno ore !n te popultis universus clamando consen- \ \ \
liebat, summus senatus assemiebalur, Augusta an- ; nuebat, et coinilia perfecta sunt. Id nostrae felicita- (11) .
lis principium, ba?c prima quies; boc omnem exci ; tabnt urbem felicitalisscnsu. Abillolemporeflorcnt
(12) ,
rcs nosirae et mutaiae s u n i : atque nulla eorum vfs , * \
est, qui nos laeseranl.
, \ .
" VI. Quibusdam inde a primo nasecndi teiopore
ipsae fasciui de purpura sunt, ac slaiiut reges vo- \ \ ,
\ . "
oantiir priusquam fortunajn expcni sunl. Poatea
vero saepius eo dono iniigni visi excilant accnsa-
, ,
tores contra deani, quasi nibil de i!s quae inlura
, * ,
oecullent sciverit, neque discernere possit, s^d
teniere bonorcs tribuat, et se dedat, non quibus JJ \ , '
oporleat, sed qtiibus lubeal. Quin si digni appa \ ,
reant eo culmine, tamen bonoris sludio, et ne I H ' } * (12*), \
fra bunc relinquantur, virlules colere videntur.
;,
Sed iu tc cligendo praler exspeclaiioneiu judicium
,
adhibuit forluna et juslum ftuffragium lulit. Se . ; *
quebatur enim virtules iinperium praemu loco et
\ , \
graiiae donans, et incruciilum quidem, et omni
, \
fraude remota. Non eniaj, ut aliis, arma, ct proe- \ \
lia, et cognatorutn cades, el dolus fraude vincens
, \ , tantum tibl dedit bonorem. Haec infelicis imperii
.
infelicia iuilia sunt et eorum propria qui purpura , \
nd explendara lucri cupidilatcm induurilur. Tu tibi
.
debiiam pie accepisli, neque, me Hercule, fruslra- ' , ,
ins es le eligeniium lcstiinonium, sed ctiam illerum
, * ,
spcs suprrasli.
C ; .
>

VII. Hactcnus oralione progrcssus, tanla rcrum


niuUitiidinc conspecta, idem mibi accidcre vidctnr
quod illis qui pontuin prospcciant. Sa?pius enim
ooulos eo verlemes, roare solum videiil: nibil aspecluoi delcroiinai. Nibilooiinus peticulum esl faciendum : neque enim illi navigationem refonnidaut, neque nos oralionem. Nam cuiii primum sccpta acccpisses, decere exislimans omue peregrinura el barbaruin proeul a tuo impcrio arcere, < t
una cum liberlate subditis apparere, fieri jussisli,
et protinus res ad exituui venit. Namque compererasOrienlem, prastantioreni impeiii partem, quibusdan limiimis barbaris pcrlurbari, liommibus
auperbis et ferocibus, qui alioruin bona infeslare ^
unice pro virluie agnoscerent; et quidem celeriler
ingruentes, celeriler quoque rccedentes, et, quo se
conlulissent, facile lalenles : qulppe quibus neque
|ocusne<|ueurbsadbabilaadumdefiiiitaest,sedquis-

cod., conj. Villois.

'. , \
,
.
(13), *
.
"; '
.
,
\ ^ ^
, \ ; , , \
. " , ,
,
, \ , \
.
\ , ,
^
;, , '
4

VARIiE LECTIONES.
Leg. ?el .

ANSSU VILLOISONIS NOTiE.


Epidamni nati sunl, aatiquissimumet Dobilisaimuiik
(14) Ariadna, quse, referenle Gedreno p. 355,
genus. V . Evagr. Eccle*. //i*ior. I. u i c. 29, p.
vivenlc Zenone, SMO priHio mariio, jam lum Ana357.
slasium amabal, ei dc qua v. C l . le Ueau, Histoire
(12) Sic emendavi pro , quod in cod.
du Bai-Emp. t. VIII, p. 309; Tlieopban. p. 117,
(12*) Sie () cod. An , vel tt Zotiaram 1. xw, p. 511, et . 51& suq. Supra
?
nostruin Procopitim audiviuuis pra?4!icanteni, non
(15) Malleiu .
quidem Auaslasii gcuus, scd omniuiii eoruin, qui
9

8:.6
2805
PANEGYKICUS IN 1. A N A S T A S 1 U M .
, que (otain liomum sictim vel.il, fiin uliuariaiftcasain
ubicunque fuerit compingens. Tales vero homiix s
(14),
. &- quo facinore abstineant? His ad prsedandum exposila cranl oppida prius forlunata et splendidn,
, \ \ ,
lum vero auxiliis deslitula et propugnatoribus
(15) ? \
privata; e quibus hoc quide u jam capium erat,
\ , , illud in eo, ut caperelur, erat eliam e quo cives
\
; * ; inigrarenl. E l magis quam ipsa ca!aniilas fuluii
melus angebat; rumor autem iuiellx oinnium au ',-, ' , \
rcs perstringebat, alia super alia minthns, cuncia
. ,
,
lorrenda. Audire poieras iirbem expugnari, divi (16) , ,
lias auferii, mulieres rapi ad slupruiu, pueros nc!: , (17) , fande Irarlari, foedari canitiem, trabi juvcntutem,
, \ - el virgines duci, non ad genialem lecluin et fortu , ,
natum sponsum, secundum spes anlea conceplas,
\
sed ad libidinem bostis barbari et ipso aspcciu
; . focdi. His enim omnia palebnnt. Qui vero a malis
*
iiiunuiiis erat, is prius quidem soli foilunae gra , ,
liam referebal, nunc vero te, Auguste, onuies caol (18) , - nnnt cum illa, alii le auciore nibil palienles, alii
. , - prrsuast se nihil rursus pa&suros esse. Barbarus
, , \ enim viilnerc merilo accepto oculos submitlil, el
, \ .
dominum agnoscit, ct modcsle agit quamvis invi \ ,
tus ; urbes aulcm acrumnis liberae sunt; et moenia,
,
qnce consenuerant juvenescunt, alia nunc priiuum
\ , exoriuntur; eivilates modeste ngunt, securum or ; *.;
natuin ostendenles barbaris; caslella ubiquc op , (5 posita siml ad luendos provinciales, et mililuni
\ , juvenlus roborc c l mulliludine inunita : viri aelate
, \ " , ^ florenlcs, et lorvum inluentes, ct, qitotaodo Ho ";
merus dicai, Martig salclliles : non ut antea inllr\ , , \ '
ini, et aenio confecti, iu rebus asperis Iremen , \
lcs, el nobiscum liinore perculsi, et ipsi propugna\ (19), - tore indignites. Et lestrs tiobis prope adest ipse
, \ - cxcrcitus, principi lalia perficiens, et accomino . " , \ dalus scrvire illi ad communem .salutem atrgen . \ , \ - dam. Qnaro (c palrem appellat, et tibl confldit, et
\ .
uno ore laudal, el adiniratur, et nunquam admirati

'. , \
, (5 ,
. .
.
; ,
, \ , ^
\, \

ed.

desinel.
VIII. Sed oratio, semper rerum seriem prosocuia, quasi flnininis vi liuC delala est; redetindum
igitur unde digressi sumus. Shnililer enim ad lmperium bene couslilueiidum oporlere exislimasli
non soluin a pcregrinis id purgalum esse, el liberaium malis indc nascemibus, sed etiam, si q u
ipiius pars niorbida e&sct ei uleerosa, alque a cue-

VARTiE LECTIONES.
conj. 11. pro .

ANSSIl VILLOISONIS N O T ^ .
, \ ,
<4) . C l . le Beau, Histoire du Ba*-Emp. t.
,
VIII, p. 539, seq. ih* " quideni adversus Scenitus
, , cxpedilioncm ad aniiun%498, refert idein. V . Evagr.
, ;
Histor. ecclesiast. I. m , c. 56, p. 366. Tbeopban.
ui Chonographia, p. 421.
. . . Scilicel e commuoi fonte II. ix, 692.
(17) Si^. ad niargineia etnenilalum \ ,
(15) Male \n cod. .
in lcxtu .
(16) Ilac sic imitatnr Cboriciue Oration. in swn(18) Prius , i i l siipervacuuni, mihi videitir
mum ducem, opud Fabric. Biblioth. Grcec. vol.
CoHeiHluni; uisi verlas : Qui non pas&i iHitt, tibi
VIII p. 871 :
'/ \ debenl, quod nHiil perpessi fuerinl.
, ; ;
(19) . Au ?
3

2307

PROCOPJI GAXMl

2808

leris diecreparot, et banc mimeris suis restituere, , \ (20),


et unum omnium partium efficere concenlum,
, \
quemadmodum in corpore. Sciebas enim, honiincs
,
concordes et se invicem juvantes hostibus esse
, ; \ '
metuendos, seqtie contra infeslos facile defcndere:
, \ ;
contra aulem inter se dissidcnies domi perniciein

babere, eisi bostcs absini, excitare autem adversus
, \ ;
se inimicos et infensos, ratos sibi oblalam csse , \
occasionem pcr seditionis calamitatem. Yerum ree
\ ,
quomodo se babueiit, paufo altius ab origine enar
} . *
rabo.
,
IX. In Ciliciic flnibits babilat gens ferox, Sc ' .
loruin nalio, a ronris litiore in mediierranea per, ,
lingens. Hi ilaque, felicitnte stia frui nescii, ver- . ,
licera lollunt, et superbiunl conira Romanorum
, , \ imperium , in suam pcrniciem jacianlia elati. , \ Maxime autcm bos commovebal et confidere pra .
t rem faciebat et regio ad expugnandum sane
\ ^ diflieilis : arx enim est, plura culniina ad ccchim
/.
attollcns: ct bominum exercilalio. Sunl enim cx pediii, pernix gcnus, et alitum riiu supcr montes
\
delali : utide delapsi nobis incidunt. Diripiebant
.
igilur (initimoriim bona, ct boneuduin in modum
\ \ (21).
minabanliir, verbis euperbieniibus.... ducum lurba
" * aliusqiie apparalus : spcs comm splendidae erant;
\ \ sicut in scena ille Agamemno sibi factus vidclur,
, , atitis autem Achillis imaginein habitu representaf,
. (22),
,
et aliug alium imitatur, bomines mendici el laribus
\
lestiiuti; al dramale iinito scena dissoWilur.
1

\ ' ' ,
\ ; , \ , \
.
. E l bi quidem mox experientia doceri debe- C
1' \ (23)
,
l a n l , quam benevolum iinperalorem ad justam
,\
iram coegerint, qiianquara poenam merilam non
* , ,
solverent. vero, Auguste, bis vicisti; feroces
(24), \
pugoa, ct debellatoe cleinentU, el ostemlisli vir (2) \ lutes vere se invicem sustinere. Quos enim forti ;.
mdine et imperaloriis artibus subegeras, hos cle\ , \
ineniia, sorores suas consequens, servare jussit.
, ; ^; E i duplcx iropamro sialtiigii, qHorum a secundo
V A R l i E LECTIONES.
7

COHJ. . ; cf. Prif^cian. 81, 82. , ,


. conj. ., . . . ' imperalore gloiiabanlur sc. Zenone qui imuierilo ad

suimnum fastigium evectus erat ? N .


ANSSII VlLLOISONlSNOTJi;.
(20) Forte bic intetligU sedhionem illani, de qua D personam, iu siena suslinentes. Ili autem liornnice
luilur C l . le Beau, Hisloire du Bas-Emp. t. Y l l l ,
Isaurorum duces, , a C l . le B^ati
luquilur
reiensenlnr Hisloire du Bas-Emp. I . VIII. p. 323
p. 319. Deinde posl duosanuos alia etiani concitata
seq. Huiusce belli originem vide ibidem, p. 321 fnit seditio. eo periculosior, quo ssevius tunc i n ^25.
cumbtbal Uatirorum betlnm ; cf. eumdem t. VIII,
. 326. Dt prlma auiem sediiione I H C loquilur
(23) Cf. C l . le Beau. I. M U , p. 334, post MarVocopiui. Joannes Halala in sua Chronographia
cellitium cumitem Chrontio, pag. 284, t. II, ed.
lib. \ . 38, ed. Venel : ;
Venet. Operum Sirmondi.
; { );
(24) Cboricius in oratione in Araitim ducem et
\
in Slepbanum : "
. V . Victor. Tunnunens. . 337.
, .
(2t) Cf. C l . Ie Beati, . VIII, p. 326.
|2>) Contra C l , le Bcau, t. VIII, . 3S5, et supra
(22; L O C H S corruplus : forlc posl
. 325. V i d . Malalam in Clironogrophia, p. 55
docsl , vel , vel quid simile : nam eos
59 od. Veutl.
fxhihct
acforns iragicos, iiposilam rcgiim

2809

PANEGYRICUS . ANASTASIUM.

2510

(26), - \ pritis vinchur. Yincerc eniui lioslcs fortassc cliam


, .
persolam forlunam conligcrit; sed prioribus aUe ,
ra adjiccre, boc pugnae vicloriam ornat, et unius
viriulis boc tropoeum csl. Non, quemadmodum
, * Pbilippus, vcre Macedo el barbarus, et Graecorum
,\ . calamiialibus florens, fraude ei dolo expugnalis
(27) \ duobus el triginla oppidis Cbalcidicis, sic crudcli ?
ler illos susliilisli, ut incerlum s i l , num anlca
\
fucrint. Taceo sapienlissinios Albenienses, qno , , ! nmdo Melienses et Scionenses Iractavcrinl.
\ *0 T C I O , qucm ad iram adversus bosles jusUc inipc!, \ .
Ioliant causa, non talcm, impcralor, tiliioncm
,
sutnpsisli. Scd quctuadmoduni palcr bonus, utipse
, ,
le appellabas, tanlum njodesle agere eos docuisti,
el nrbem a le 3'difieatam donasii ct rcgi"nem fe\ (28;, ,
, \ (29) ^ cundam. E l jam, ut oporlcl, forliiudine uiiiniur,
cl alios prolegnnl. Decct bic iuiperalorcm oina ,
\ (30) ', \ tus et omni spe inajor est. Et milii videris
Alexandruni illnm animo regio superare; qui, post (50-3!) .
quam Indum pugna vicerat, boslem consulebat,
\ .
quomodo sc iractari oponerel ? qno respondcnle :

c Kegie, ilcrum quxrebat, num quid adjicerc
, (32) , , vellcl buic consilio? Cuin vero is uno vcrbo se
*
, totam.viriulcni indicassc dicerel, motus, pulo, c*borlaiionis pudore, fortassc invilus bunianum illi
xlj *
se prebuit. Tu veroex ingenio tuopulcbri gnarus,
,
proprio usus es consilio. Et grali sunl victi, el boc
, , ,
ununi dolenl, talem a se taesum essc.
. .
,

\ , ', \
.
'. \ C

eqmdem, si ba?c lanlum dicenda baberem, ad suflicienlem flnem venisse oraiionem,


, , \
rebuscxpositis non mcdiocriicr ornalam. Nimc vero
. \
impcratoris virlutem aemulans non ferenduin esse

arbilralur, remque omnium ignavissimam, si ne
\ ,
eloqui quidcm valeal ea, qiise ille dum agit proptor
,
;. niullitudinem non faiigalur. Nam cum duo s i i i
apud hoinines lempora, pax et bellum, ila ille divi ; , \
dit viriulem, i i l ulrumque adininisirei, qaast id
, ,
5o!uin didicerit, allcrius ignarus. E l forlitnduiis in
, ,
bellis documenia satis inulta ca snppediianl, de
;. \
quibus modu dixi ; nunc de eo dicendum,
\ * - quod pacis bononuu nsaxiumni csi, cl miilloruin
dcinceps catiBa, el quod maximc ad fclicilalem
, \ , \
adducil civitalcs. Nam ex quo imperari bominibus
*
, ^ cceptnm, ei regis noiuen et imperiuin nalum est,
\ ,
unusquisqno regnantium, ciun uuo corpore omnibus
, * ;
sibi subjcctis adesse non possit, per eos qui imperii
!

VARIJE

* ; R

.; ed.

L E C T I O N E S .

ed.

ANSSll VILLOISONIS N O T i E .
(20) ;, id esl ; ; (50-31) Reslitui , quotl in cod. anle ~
';.
^ cxoideral.
27) Male in cod. ;.
(52) Forle pro . Suspicarer Procopium
boc Pori exemplum idoo poiissiimim proluliss*,
(28) Loge : ;, .
quod nnus cx Isatiroruiu ducibtis vocab ilur ludus,
(29) i*orfc bic vox oinissa est, ul ,
nisi bic upplicio alTcr.Uis cl iuiuiiuc 2;qid similc; vcl polins lrgcndum \ pro
liacitus fuissct.
.

2811

PUOCOPII GAZiEI

2812

partein aclminislrant, civitas conlinet ; et per illos ,


benefacta tribuens oimttbus adesse videlur, el quod
, nalura eflicere non polest, id facerc conalur pru , .
dcniia. Haec igilur ab iuiiio bene constiluia spurii

qiiidam bomines et ad regiam dignilatein prxter
. ,
jus evecli, lucrum privatum e re publica imperii
,
qiiivrcntes, perverierunt, et utilia damnosa feccrunt.
\ (53)
Tanquain enim negoliames vendebant magistratu?
#,
el vidiTe poleras sub magislratus lilulo vendi prt
\ \
vincias iis, qui pecunias dare et accipcre vellent,
, . non qui recte agere srirent. Quaproptcr simul
, *
aique in provinciam venissenl, id agebantcujus rei
(34), \

causa aderant, el e publica calamiiaie magislratus
, .
loenpbtabantur.
XII. Sed ex quo tu civitates nobis nutu susten'.
,
tas, cognovinms, diviliarum insatiabilem ainorcni,
/. * ,
qui jusliliam apud homines babiiarc non sinil, uon
otnnia, ut videbalur, vincere, iino vero praRlcr ex- U , , , \
. (35)
spectationem eum aliquando superari. lamen
, , \
proplcr bunc paler filium prodit, uxor virum, et
gciUes invicem arma capiunl. Tuvcrp cum assides * . (36), .
lribuiiali, anle oculos versalur juslitia, ct tanquam
"
ca cernenle, judices in suflragia millis. Atque luam
\
senlcntiam sibi conciliat non qui aurum offeral,
scd viriuie divcs, qui bomines felices reddere no- , ' , .
verit. Lysander vero, licet Sparlanns, et propter
, \ , res fcliciter gestas animo elalus, faciis Spartauum
meniitiis est : cum enim magislralus I I O I I ut par ,

erat couferret, cxde et lurbis Graecorum gcntem
implevit, et unius consilio civilates misere vive- \
, \ '
bant.
, ; .
XIII. Sed unum vel allerum, quo totam adjuvil '
. ,
rcm publicam, ubi dixcro, lunc ad ea quoquc ora- ; \ ,
\
lionem converlam, qua$ in singulos munilice fecit.
Namque scilis ipsi, atque ut iranquilla mc au- . " ,
diatis mcnle vos rogo, tribtilum quoddam accr- ,
buui quasi nialum borrendum cerlis temporibus $ , \
invasisse civiiales, singulosque cives corripuisse, , 2,
alicnum a justiiia, infauslum subdilis nomen, , \ (57)
aurum cl ar^cnlum uno verbo comprebensa. Ho- . "
miiics cnim nperarii, viclu quolidiano cgenles, qui \ * , \
omneni viiae spem in manibus reposilam baberent, \ ,
bi quasi sudorisel miseriarum mercedem solvebant: \
et boc prreier iortunain iilos premebat. Agricola ."
circa arbores ingemiscebat : duplici cnim infortu- \ (58) * 1 1

1 1

nio afliciebatur, et labores corpore perferendo, et D , \ , \


aerumnas secum commeinorando. Piscalor apud
' -

11

\ conj. .

V A R I ^ : LECTIONES.
\ .

ANSSII VILLOISOMS NOTiE


(33) De hoc cf. G l . lc Beau l . VIII, p. 347
l . m , c. 59, p. 508; Tbeodorum, I. xxi ; Tbcopban.
srq.
p. 125 ; Anaslas. p. 50 ; Ccdren. p. 557, 358, 3t>3;
(34) Vendebalur.
Zonar. p. 54;Glycam, I. iv, p. 205, 266; anass.
(55) Lege , nempe, ,
. 63 ; Suidam "voce ; Pagi ad Bro(36) Iti cod. , ct alia niauu supra p
uium ; Asscman, Bibliothcc. Orientat. I. I, p.208,
srriplum est .
269.
(37) Scilicet vocabatur . Cf. C l . le
(38) Mallein , ut inlra
.,, l . VIII, . 315, qui \idcndos indical Evagr.
. .

2:13

PANEGYRICUS IX 1. ANASTASIUM.

2811

(59), ; , ; mare cuuv rete deiuitleret, j lClum oplabat, cujus


. (40),
pars aliQntui cederei lucrum. Mercator aulcm
\ ,
exanllaiis tempcsialis et maris periculis ct fortuna
, . saeva, a*gre in le.rram egrcssus, et urbem conspi\ (41) ; \ ciens, ne bujus quidem aspcclu gralis fruebnlur.
(42) , ; - Quid opus est caHeros commemorare ? cum no
pto^, ' ; ,
ipsa? quidein merelrices in lupanaribus prostantes,
'
vita opprobrium non cvitandum sorliiae, in turpi \ ; ludine dftspecU vitae vacarent injuriis : sed cum
,
vendendam proponerent corporis contnmeliain,
; . \ impudiciiia mercede redimebatur. Ut brevi pncci ; , dam, ex publica calamilaie Augusli tbcsaurus im (43) ' , \ plebatur. Quare cutn ex prioribus imperatoribus
;
nonnulli, qui bumanitalis laude florent, misericor /
dia aflicereutur, mali lamen medelam inveniebant
\ \ ' ^ nullam. Sed oplabant tanlummodo, cl ita virtutetu
, ;
siiam oslendebanl. ftem vero conflcere, id lanquam
; , ' . ~ 6iipra bunianas vires positum admirabantur. Oporlebal euim et boc libi rescrvari el abs le perfici
(44) ,
cum ca:leris, ne taula latcret virtus, deiicienlibtis
,, iragni momcnti rebus quibus se oslenderel. Ilaqne
, . \
neglecta omni tirrpis lucri cogitalione et jacUiru
; ; * ;
cum laudc conjunclae cupidus, voluisti, rcin fieri
; ; * \
jussisti, el facta esl. Nec vero inlra bos fines tna
; * \
iu nos bencvolenlia seconlinuit, sed ne iis qtiidem,
. (45)
qui post rcgnabuni, pravis esse conccssisli. Tcia
(40)
enira de ea re scripiio igne consutnpia, ct una cnni
; ,
illa pesie ejus memoria delela est. Eaiu eni.ii
.
quasi Hydrse capita exuri jussist, ne rursus enascercnlur ; quo Hcrculeiit libi cognatum imiiaftus es.
X I V . Olira Arislidcs tributis insolitis inlcr Gnc'. - C
cos describendis, quasi rcm inagnam peifecissei,
; ", ,
Justi cognomen accepit, et Aristidem, si quis ap "
pellarct, utique adjiciebat, juslum. Tu vero iribula
' >;
lam grandia quasi comiiiuneni quamdam Erinuyn
. ; ,
cum a subditis removeris, quonaiu coguomitio
(47), /; ,
ANSSIl VILLOISONIS NOTiE.
(44) . Male in cod. .
(30) Snbauditnr ; nisi potius legendtim
(45) Forte , id est , , I, pr*
sit: - ^ .
(40) Male in cod. ; ut infra pro .
(46) Malc ra cod. . Cf. 01. le Beau I. pw
.
516 seq.
(44) lmo singulis juincnlorum, asinorum., peco(47) . Sic apud Virgil. palrm
ruin, neque canum eliam exceplis capilibus impocommunis Erinnys. Hunc autem locum sic expressiluiii erat boc tribulum. V . Cedrenuut, p. 337
elZonanim, I. xiv, p. 34. Nescio cur Tillenionl & git Gboricius oralion. ia Summum duccni apud
Fabric. Biblwili. Grtsc. vol. V l l l , p. 871:
llitloire des empereurs, l . VI, art. v, p. 341, di
rat : Jg me fierois peu ce que Cddrene ajonte, p. , ,
337, qu'Ana$lase aboiit vers le mame temps diux 0 .
tortes de Chrysargyres ; nam dc uno eodcmque ; ; ; ,
; Cbrysargyro bie loquiliir Ccdrenus.
(42) Hic, iit alibi passim, significant
lupanarta. Evagr. Hislor. eccles. I. i n , c. 39, p. 568.
(43) Fecit boc impemtor pcrsunsus a Tunotbco
, . . ., ubi legere
poela, ut narral C l . le Ucau, (. VI , . 346, auciomallcin \ , quain
ribus Suida in . , el sclioliaste Arislo; nam hic juveuis ex Arabia redux Choncio,
plianis ad Plulum,p. 20, ibidem a Kuslero lauduo.
narrabat quomodo Suinnius suis civibus Arabibtis
Conf. et Uenricuui Vatesium, p. 96 Nolar. ad Evatributa solvenda descripsissct. In eadera oratione
griutn, 1. , c. 39, ubi describil eliganlom Libanii
Paiisaniam et Lysandrum memoral Cboricius ,
locuin iu Oralione conira Fhrenlium, p. 427, qtiem
qucmadmodum ct in bac Procopius. Ulerque eodem
hic anie oculos babnisse Procopius videtur. Antc
inodo veleres bcroas collatos deptimil, ui suum
Ti.eodosium Juniorem el Ai>asiasitim, Alexaud<ir
cxlollal; ulerquc eoilom moilo bistorias et fabitScver., referentc posl Lamprid. in ipsius Viia C!.
las niliil ad rein facienle atlcxere amat. DcniTdlcinoniio, l . VI ilistoire dc$ empercurs, p. 559.

2815

VROCOPII GAZ.EI

2816

dignc appellari poteris ? Parva entm prae bisce simt, ; ; ;


propler qiue Arislides bominum admiralioncm
\ , ^
excilavit ei Pisistratus. Qui poslquam decimas pro
; ;,
vrctigali Atheniensibus solvendas tmposuisset, prope
Hymeltnm per' agruni transiens senem Alticum
, \ ; confrpexil saxum fodientem el laborc deficienlem.
, , , *
Miserltis igitur, ul par eral, bominis, misit qui ex
, ; ;
co quaereret quos fniclus saxum istutl ftiiret. Ille
\ ;, , , \
autem graviier suspirans : i jErumnas, respondit,
\ et malorum nmiiiludinem ; qiiorutii decumae P i s i , , ,
sirato debentur. Scilicet lyranniun adcsse nescic\ . \
bat, cum liaec loqueretur. Qui, sermone Iiominis ad
; , ,
etmi delato, iniratus palientium, et magnum ali \
quid se donare ralus, saxi immunitalem conccssit
colono : ei tanquam virlulis documentum ex illo
tcmpore Immunis cognominatus est agcllus illc. . ,
\ , \ ,
Scd quid Pisistralum .et uiititn seiiem et sterilem
illum agriioi commemoro polius quam omuiiim
, \
subdilorutn libertatem, qua operarii adeo omnes
* , \ )
prrrler spcm bcali evasenmt, et rusiici in agris ad
\
laborum solalium luas canuul laudes?
'. ' , \
X V . Hisce convemeiiier cl iila fccUli, quw orn .
riem famam supcranl. Aniea eniin civitaies inbu (48) . "
wanos quosdam ludos celcbrabanl, iit quibus,

prxsenle populo, feris tradc.banltir bomines niiseri,
;, ;
speclanlibus iis qwibus ejusdem naliira affiniiale
coiijnncli e&sent. Atqne dctaciabalur, nosrio quo \ *
modo, hominem dilarerari conspicieus, el ne terra
\ quidem ejns cadaver occuhari, sed pro sepulcro
, "
ferarum corpora illo iinpleri.
^ .
ICJ". X V I . Porro allcrum erat spectaculum, quod ad
. " ,
conlrarium prorsus vcrgebal. Namqih* pueri, quasi
euani naiurain in femim am mulanlcs corporis ba ,
Liiu feminde videri volebani, ei incessu fraclo,
, , \
itiamimqiie pro lingtia movenlos, lolmu populum
,
libidiuoso aspectu ad furoreui inocmlcbaiit. Homines *
ila insligaii, aJ ccriamina ct insaiiinm acii, odio
\ , ,
dividcbaniur, et in se inviccin irruebant. His igi- " . ,
lur specsaculis quasi niacula subdiios purgasli.
\ *
roquc nunc bomincs casle agunt, el civitales sal * V ; C Slllll.
.
'. ' ^ ,
XVII. 5( d ne longius aberrcnt, bisce missis ad
, \ reliqua dicemla mc cunvct-io. N.m cuiin salis esse
piiLsti coiiiniuiKiu ulililalciu miinificeiitia lua
. ANSSH VILLOISONIS NOTiE
qu fivcile ngnoscilnr Clioricium sui prapreplo- ... )
. . . Sed Papa Gelasii , Anaslaiiio
ris dicendi gciius sen per expressisse, illiusque
orauoites in suum succuui ei sanguiucm con\eriinperatori scribeniis, verba sic se habonl, . 311,
lisse
l . V ediiionis Conciiiorum ciiralai a ilociissiin N i (48) . Sic restilui pro ' colaoColeli, dignissino doclissiiuormn Coleloruiii
;, quod in cod. Cf. C l . le Beau, I. x x w n i , t.
palruo : < Taccu quod pro rebus liidi<ris populaVIII, 518 scq. Tilleinont, llisfoire des cmpeicurs, res itinnilius nunc eiiaui \estra3 pietalis nucimilas
t. VI, arl. iv, p. 558, cd. Venet. : Jl ola des
refrcnavii. Unde cum non in bac epi>lola do respectacles ptiblics les combats det hommes conire bus turpibus, ul ail TilltMiionl, sed duniaxat dc
/e* bites; quoi je pense qxion peul rapporler ce ludiciis agalur, bic a Golusio respici pulo popu!aqidcril le pape Gttasc, qu'il emplotja son nutorlU rcs illos liiniullus, farlioiuis iino oi cxdos, ob au riprimer les jolles paniom du peuple pour des
rigas eorumque ludicra certaniina' in circo oborta9,
clwses infames. Qua? quidcm potius referemla v i - de quibusGI. le Boaii, ibid. p. 337. CMera vitlo
derenlurad bacc turpia speclacula, qune ab Ananpud euindem, p. 543 seq., ubi narral borribileiu
siabio probibiia inillus alius auclor relcrt praeier
in circo stragem fx hac tausi (lerivaiain, in qn;i
imsiiuin Piocopium, sic paubi infra dironl^m :
5000 bomines irucidati suni. Coni. eutiidnn p. o27
" , ;
3U).

mi

P A N E G Y R I C U S L \ 1. A N A b T A S I U M .

88

, * complecli, sed quasi pcrpetuo benefaciendi deside inolus, qni bencfaclis indigorent, quibusque
, . prenierentur singula oppida incommodis circuru , \ spicieus, quod deessel suppediiare, atquc in nnlio \ .
rem slalum eorum rem convcrtere staluisli. Atque
\ ( \
eventus voluniatcm conseculus est. Quarum ivrum
),
pbirimis prirtermissis, (amphora eniin liaec sunt,
.
quibus cnarrandis tempus non sufticiat,) quasi ex
sacris initium orationi decorum pelam.
1\ \ (49), XVIII. Urbs ost sacra, inOricntis rcgtonibtis sila,
, , frequens, pietale cognila, ac divinis mystmis aliis
, \ - pra2slaus. Ilaque banc adeunl Indi, el Per&ae, et
\ \ - Poeni, et Scyibarum nationes.Griccia-que gentes no \ \
bilcs, et lola Ionia: eamque quasi comimutPin hu, mani generis patriam dixeris. Quam aquae penuria
. laborare, id preter cives etiam advenas undiquc
afiQuenies vexabat. Tantumenim prab^bat quanium
\
iinbres forlc dciniUcrent : cutnqne terrae vena dees . ,
sel, pluviae ilicsauros slruxerant, qua ralione ino \ '
piain arie vincenie spgre se siis'.entabant. Sed et
\ &
boc rursus usque ad te angebat. Cum eniin cense .
res tirbem illain debilo bonore alliciendaiii essc,
\ >
graviterqne ferres per banc unain onines bomines
* \
5 incommodis laboraiv, aquae duclibus in allum cxstructis el collectis fontibus, qni in superioribus
(50), \
* <>- locis scaturirciit, et per salebrosum asperumqne
lerriB solnm durlo flmninis alveo, loiiginqiina rivos
, *
conjunxisli, qui perillos ducius pellucidain el lar ,
^ \ \ - gam aqitae copiam eflundtmt, fliiminis celerilale
, C aspiiduin supeiante, ila ut nunc advena ad voluulaicnr dics fesios celebrent, omnesque bilariier ibi
" \ *
verscnliir.
\ .
XIX. Ad noslras rcgiones reverlor. Urbs, qua
'. " ;. Caesareo tionrine ornalur, re ipsa nomini uon am, ,
plius respondebat, imo niliil praeler nuduui noitnen
\ , \
ex veteri forluna servaveral; cum porlus vetustate
, '
defecisset, omnibnsqne flticiuum minispaleret. Eam
,
tu nou conlempsisti orantem, et continuo dcflenlem
\ ,
navigia, quaft saepe post superata maris pericula in

porlu elidebaiilur. Quin adbuc magis miserandi
.
eranlqui mercibus indigerenl : perire eniin vido *
banlquae opus essent, incassnm oculis oblata. Sed

le volenlc urbs jnveneRcit, et conOdenter recipit
. , \ \ D navcs : d abundat rebus necessarlis
.
X X . Non mulluro abfuit, quin siimlis casus Alo'. \
. , xandriam quoque corriperet. Turris enim pra?alia,
, ' prislinae opuleniiae opus, exlremo in portu se altol, . lens, excilai flammam e mari advenientibus ealuta\ , rem, solalium navigantibus, urbem adesec pnenunlians. Oculis in banc conversis gubernator cursum
. ,
, \

dirigit, et navem serval expertem instanlium peri *
culorimi. Nautae vero laeli aspectu siaiim plauduni,
, , \
el alius alii cam oslendit et ad urbeni se venisse

1 1

t e

^ corruptaessc susp. .

V A K I i E LECTIONES.
ante del. rsso pulal .
ANSSI! MLLOISONiS :.
,

(49) Hioapofis(50) De boc allain apurt omtics Historia* Bxjzaniincc scriplores silcniium.

1 8

N .

2819

PROCOPII G A Z . E I

2820

sibi inviccm narranl, atque ul uno verbo dicam, vo- : * \ *


, \ ;
luptatein simul el satulem praebct appropinquaittibus. llanc maris fluclus a tergo assullans, nc . nudalnm paulaiim immimentis jam cominus inva- \ ? " ,
dens conculicbat el in eo erat, ut iu solum dejicc- , \
rel. Sed lu cam calamilatcm mcdela praevenisti. . *
. ^ Subslruclionibus enim iudissolubilibus, qusc sacvi
\ ,
niaris vim sustinerent, communila, in perpelutim
(51) .
mansuram urbi rcsiiiuisli.
'. \ "
X X I . Sed quid opus est singulaiim enumerarc
\ ,
moenia el portus, sedificiorumque pulcbritudineiu
ac pccuniarum copiam ad comparanda alimenta (52), ; \
liberaliler insuinplam ? quid maximi illiusct omncm
cogilalionem superantis muri exstnictioncr i , qui (5), "
;
allus et magnus per tolam fcre Tbraciain duclus
esl ?Nam a roari usque ad mare prolendilur, bar- ,
, ^
baros adilu arcens, omnenique hostium impotum
\
repellens. Ilaque parvus prae boc eliam Tbemistoclis
(54) \
murus esl, licet ejus latitudo r.elebralur, quod
, \ \
duoplauslra sibi occurreniia ceperit. Equidem exis . , ",
limo Homerum, st viveret el baec opera conspicenH,
Talere jussa Acbillis ira et navi una incensa, Musas \ , Rsepe advocalurum, ne poeiica verborum ma- \ gnificenlia nimis infra rerum dignitalem subsi ,
slat.
,
.
'.
X X I I . Etcnim praeler cselera clementer audis ad
. \
to ascendenlcm, qui sine limore de rebus quae opus
(55) \ ,
sunt tecum loquitur, dignilatia magniludinem ab
oinni faslu immunem conspiciens : quae tamen ^
~
'
*
'

Pausaniam
Spartanum slolide ad jactanliam
extulil,
, .
qiialis essct, Pcrsarum luxuria convictum. Tu
, \
vero clemenler el loqueris, et diccnles audis; vul \
tus lcrribilis el superbia adversus barbaros et bo .
siesservantur. Nobis judicia cxerces benevole, le . \
gibus jubes nccessaria : cumque tu legitime tinie *
ris, ju&la sunt commercia, ct pudica subditorum

mairimonia, cognaliones genuinse, neque ambigui
\ , propler suspicionera palribus Olii.
.
1

XXIII. Nobis sane aureum illud saeculum oraiione


celebratum, reipsa tandem aevum oslendit. Neque
cnim legibus tantuoi nobis sancie opiima, sed v i -

'. ,
,
. -

V A R L E LECTlONES.
conj. et vert. R . scilicet Odysseam . 415 re&piciens.
r

ANSSII VILLOISONIS N O T i E .
(51) Forte , nisi sit D (54) Forte bic deesl \ ante ; vel
noininalrvng absolutas.
potitis legendum pro , ui refeialiir ad
(52) Cr. C l . lc Beau, t. VUI, p. 415-417 ; Mala .
lam, p. 46, ed. Vcnel., et Cangium in CPoli Cliri(55) Conlra Pbotius in Bibliolheca, art. 69,
/ine, I. i i , pag. 114.
p. 104, ncscire se dicii, ciir Hesychius illnshis,
(55) Cf. C l . le Beuu, t. VUI, p. 453. ct y\de
qui in sextosuae Kbro Anaslasii
Evagr. Histor. etcle$ia$l. I. m , c. 39, p. 367, ei
gesta narraverat, cum imillis aliis clementia el
Prtrura Gyllitim in I. Dc lopogr. urbis Conslanbenignitate pra3Sli(isse. scripseril : *Ov
tinop. c. tfl. Hic auicni murus, ut observat Henri \ , " ,
cus Valesius ad Evagrium, cx conditoris nocni qiiod quidem Gliryne diclus esl Anastasianus.Vid. el Procopinm <a?sargyro sublalo tribuendMm suspicatur Andrea*
sariensem, Dc (cdificiis, 1. iv, c. 9, p. 86, c l Zo laScboltus.
ram, p. 58.

2821

PANEGYRICUS IN . ANASTASIUM.

(56), \ luani tanquam vivam legem et (enperauiue


\ ; cxemplarcivibus proponis. Soleul cnim plonimpKi
; ; (57) \ - nd principis mores se accominodare subdili. Unam
. conjugem tibi babes sociam viue ct consiHorum,
,
quam libi simul cum regno lortuna dedil. Si qua
, - alia pulcbra videlur bon)inibus et sermonibus cele (58). , \ bratur, ea tibi baud secus quam Helena ignora ' , ; lur, quippe cni non fercndum videaltir tol imperare
; . subdilis, servire aulem voluptalibus sertilulem
(59) , ; omnium teieriimam, et polcsialead libidinem explendam abuti.
(60),
; .
\ * /.,
X X I V . Sed mirum qnoddam'mihi accidisse con' ; - fileor, meque voluptalc de tuis egregie faclis dicen , , ; di abreptum oralionem viribus me\s non meliri,
;. "; \ sed longum sermonem texere, quasi ignaris bomi (61-63) \ \ nibus res luas enarrem. Quanquam Tobis quoque
. \ xal semper juctwdissimum csse censeo de iis audirc,
qu% facia eese nos fama relata saepius libenter

, - audWirous. Hoc niodo amautes ferunl, quamvis de, ; \ , llcias suas melius quam caetera omnia noscant,
unicc scilicet dc iis solliciti, nibil lamen libeniius
. ;
, \ loqui neque audire, quam quo illortim memoria
continetur. Et homines qtiidem veteris aevi cla , ; \
, ' ros saepius, cum de iis audirem, admiratus suni,
. eorumque fama commotus tales semper rcbus pu ' bticis praesse, utque virorum bonorum provenlu
bumanum genus nunquam carerel, precatus sum.
. ,
, Illos tamen alium de alia.re se jaclare invenio, et,
si quis una sola excetlaf, tanquam omnia conse
;, ' C culum cum admirantur. Tu vero omniutn conjunctis virlulibus, adjecloque ex aliorum ornaraenlis
.
quod unic\ii(|iie deest, in te uno ommum qui anle
fuerunt imagines ostendis.
X X V . Cyrum qtiidem Persae admiranlur, patreiir
'. & ,
\ ei salutis auctorem appetlantes : qtiorum judicium
baclenus non reprcbendam : nam e felicilate sua,
" - regi cognomen dedcrunt, non propter Medorum
\ , - calamitates, el quas Astyages deflebal, Cyri avus,
canilie conspersus captiva, cujus miseriarutn cul , \ ' meu erat, quod nepolcm smim, nalae filium simul
, , ; ,
, el dominum appellabal. Qno qiiidem modo ille per
injuslarn cttpiditalem et domesticas Iragcedias im . \ ; \
perium adeptns esl. Ilis peraclis libcrlatis amaiues
(65) . \
,

VARIiE LECTIONES.
, T

pro sosp.

ANSSlt VILLOISONIS NOTiE.


(56) Cf. G l . le Beao, t. V l t l , p. 3iO. Aliam D qui cuni Ariadnam duxit, dicilur a Cedreno,
p. 557, ct Tbeapbane, p. 117,
sapieniiesiniaiM Aoaelaaii legtsm vide, ibidein,
, id ebt, qui nondum habebai legilimam
p. 5 i i . V i d . et Malalam in Chronogr. p. 42 cd.
conjugem.
Vener.
(59) Male in cod. .
(57) Ilinc Eudocia in sua Ept*(. niinciipatoria
(60) Iloc, ui multa alia, sic e sno prac*ptore
p. J I nostrse ed. :
Proc<pio imiiando exprcssit Choririus in Decla , ,
inalione avari palris, iilio post rem forliter gesiam
-i , .
virginem aiiialam pra:niii loco posccnii conlradicen(58) Scilicct Ariaihiam, Zenoni& imperoioris, cm
lis : ,
iuccessil Anastauiu&, vidtiaju, Cf. C l . le Beau,
.
t. VIII, p. 517 seq. A l idem ibidem Anasiasii iilinw
(61 -62) In cod. , quod indicat variantem lememorat, qui occisns esl in sedilione. Ex cancubina, , inquil Thcopban. p. 1-26,
ct:onein .
nalus eral anie bujnsce priucipis inalriuionr.jiii
(63) Forte .

2324

PROCOPIl GAZ.EI

ferro et bellis invasil, eosque ad eervilulcm el le- (6*) *''. : '^


, ges insuelas adegit : ilaque per vicloriam de necessariis Asiam obiinuil. Tu vero, Diilla cupidiute
\, eed justis suffragiis ad imperium eveclus, nobis
, ,
omnibus idem factus es, quod Cyrus solis Persis :
tum vcro conlra quam ille, consuetis Iributis nos \
liberasii. Et nunc quidem ca unice liberlas esse (65-66). \
omnibus videtur, libi sponte obedire et luis jussis , \
.
oblemperare.
, \
X X V I . Agesilaum Sparlani celebrant et de eo
(07) * >
niagnifice senliunt. Et ego quoque cum illis ipsuiu
' , >
diligo et admiror unum ex omnibus, qui unquam
Spartae regnarunt; propterea quod, cum parerc
; , \ ..
didiceral, ad impcrium accessil. Conspiciebalur
, \
in illo vir bonus, spiritus ducens Laconieos, qui
barbaros docueral modeslo agere cl cognosccre, , \ ,
, .
quae esset Graecia?. indoles. Porro ille quod in patria
morbosum et seditiosum esset compescuil, el . " \ 3
,
Spartam consiliis ad concordiani adduxit. Jam
vero superbire Sparlanis non ultra concedcmus, .
cum novuin babeamus Agesilaum, per qucm bar- ,
barus suspenso clypeo quiescil, et pacem quamvis , * ,
iugralam amplectilur, quidquid vero imperio lur, \ ,
baium erat ad lemperaiiliaiu ct legiiiuium ordincm
rcvocatum esi. Veruin enim amicis injusle adesse, ,
ac praeier fas bonori servirc, unde lunc primum . \
bostiuni ignes Sparta vidit, fluremquc apud Leuclra
, ' \
amisil, baec anliquus ille Agesilaus sibi babeto, , uos ab islis longe remoli sutmis.
, (68)
, .
XXVII. Cum vero audirem Alexandrum, Pbi- C
' .
lippi iilium, animum tanlo imperio dignum exbi- ,
buisse, cum nianuoi subdilis porrigeret auro rc^ ,
dundanlem, et voluplalibus corporis inipesaret,imo , \
vero divina natura praediluiu fuisse, amea quidein
(69) , , \
incredulus fabulam basc esse temere conflciam
(70) ^ \ .
pulabam. Nunc vero expcrlus video quae verbis , .
iradita mirabar. Sic de illo sontio : siquideni lalis (71) \ f
erat, qualem le usu coaipertum babemug, credo , ,
cum omnibus excelluisse, el Jovis fuisse filium, , \ ,
ac Pbilippum deceptuoi.
\ .
'. \ , XXVIII. Atque sic nobis processisti, omnes iniraculo occullans. Hinc urbes noslrae felices clio- . " ,
reis el ludis vacanl. Pax enim in rebus nosiris \
florel, Mars et sedllio procul a nobis pulsi suril, d \
mercalores securi pcr niare navigant : taeia cum
. .
spe ager colilur; ac galea cum basla et gladiu in
\ aralra ei grala muiata sunt uoiniua :
\ \
\
tlulieres vero geniloribus similes pariunl nalos.

1 8

VAIUiE LECTIONES.
1

conp Schop.

ANSSII VILLOISONIS N O T i E .
(64) Forte .
(69) . Stipra bumanam naluram pos:(65-66) llic. malleni .
taj divhia;. Passiiu pro nuinine dici(67) Lege , quod rcferlur aJ :
lur.
ut supra : , \ , \
(70) In cod. ).
.
( 7 l ; . Hoc tantuni de boc tenco
(68) Male in cod. .

2825

PANEOYRICUS IX IMP. A X A S T A S I U M .

iSlQ

*. (72) , \
X X I X . Q I K X J a;.tem aiuti lcnip;;ra fcrur.l, cx or . , *
dine el secundum uaiuram proceduni. Numon
' ; \ \ enim, cum fat lis piis castc ciillum propilium cst.
, *
Splendent urbcs, alin aliis supcrbiens; omnes au : , ; ; * lem conimunem ornalum iuduunt, tuis imagtnibu?

\ * ?; *
benefactorum gratia posiiis; ct noa idem quod illao
\ *.,
facimus. Ad quas inaugurai.das non plebis con , ^ cionem indicimus, rcm a l e , judicc prudeiHi,
^
magnoperc conlemptam. Illic enim vilib volupiae,
. " * et deleclaiio turbae forensis conspicilur. Quare
, \ ;,
baec missa lecimus : ornliones auicm tnas ima .
gincs veneranlur, el oralionum ccrlamiiia c l iu
illis Musae.
'. :; ;
X X X . Sed quid londcin bis inscribernus? quid
^ ';
pro dignhale satis esse poterit? ^iittii baec utique :
(75), ' " II Urbs auctori salulis, per quem nunc cerviccm
; ; * \
attollo superbam et urbssum? > Uiinam vero lu
,
in aeternum lempus Romantrum imperium regere
;
possis, plurimosque lales habere viros bonos, quos
' , \ ; rcbus praeflcias : at civiutes ob felix aevum neclant
, \ ; coronas el labulas dedicent ct bymnos canant:
\ , \ \ ,
deniquc valum filii et oratores, luas laudee celc \ \ (74)
brantes, semper abundenl ac tnis tropaeis dclectcnUir.
1 1

1 0

YARLE
, f

., ed.

LECTKXNES.

** conj. .
ANSSII VILLOISONIS N O T J E .

(72) Male in cod. . .


(75) Sic el Cborieius in fine Oralionis funebris,
qua Maiiain, Marciani, episcopi Gaz, maircm, celebravit, inscripiionem apposuit.
(74) Haclenus Oraiio Procopii ln laudem AnaHasii, quem depingit C l . le Beau, l . VIII, p. 311514. Yitle elCollectanea Con&ianlini a Valesio edita,
p. 833; et Suidain, qui ha?c in vocem

dcscripsii; ab bis enim boc de Anasiasio


judicium mutuaius est C l . le Beau. Cf. idem
p. 316. Procopius in Ilistoria arcana, c. 19, p. 57,
eum ter ceiiium el viginli inillia librarum aiiri
rudls tiecdum sijznali in imperiali ;rrario reliqiiissc alliroial. CC C l . le l k a u , tom. IX, pag.
12,15.
9

COMBEFISII M O N I T U M

A D PftOCOPII RHETORIS LOCUM DE SANCTA.SOPHIA.

Qiiod alii brevioribus dclcrtenlur, alii fusioribus; ubi pr#scrtiw bretiora illa majorlt fidei videantur;
pttta cerlo auciore acapquali, qui rerum ipse ex visu tcslis s i l ; omnibus ims faciiirum satis pulavi, si
lelici panu ex regia Lupara saniori louge edito Procopio, enidili viri Claudii Mastreti S. 1. opera (novl
ttiam imerprclis) id nacius quod diu anle optaveram, ut tanctam ille sic illUslfalns ac inslauralus, l n lem aspiceret, priusquam hxc mea, incerlique aucloris de Sanctie Soplii* adificio ad umbilicum vei i i r e n i ; bunc illius locuin ipse buc Iransferrom, meoque ipse genio ac siylo componerem ; ac, si quando
necesse \lderelur, incerto illi meo compararem, afque allerum aliero illusirarein. Qui vellem nolas Insloncas addere, ac vel laudare Juslinianum taiilo ejus moliminc, vel vitujperare; praesertim occasione
incefidii superioris Ecclesiae ac Hlius sedilionis Nica, in qua lol civium capila penere, parumque abfuit
ue el ipse Justinianus, a cujus labe coilionis nec ille proreus immunie babeaiur, qui anie Yenelaa faclioni u m a m licenliam in Prasinus dederit ; quos ulrosque successor Juslinus, ac Jusliniano solertia
illa taulior ac sapientior. iia coercuil, ut deinceps taniae illae lurbae ccssarent, ac cives quietem colereiu.
Parlium videbaiur docii inierpretis, u l Nicolai Alemanii NoUs in , quas unas repraesentavli,
oum Bicbelii confulationibus, seu animadversionibus conferret, ejusqne vel depelleret crimina, vel qiio
Jusiiniani laesairi niajeelaiem is recte luealur, libraiie omnibiis ac aequo judicio, laudaret. Sic cerle
regia dignissimum Lnpara, ac in ea fere palmarium Hhtorim Byzanlincc, librum opusque habercmus.
Milii in eam rein ut tenlem aliquid, exlra metas sit : qui et brevi volumine exque semisse ilhus urlvs
dccora qua2daiu ac origines lenians, br^vi cogor de labella iumuin levare. auctor eiqmdem
ipse Procopius est, ipse sibi inajorem forle quam Jusliniano labem ascivit, ac qiiidquid reliqu*
bistoriai est, p;urimum elevavii. Siquidem enim fccit, cxemDlo Micbaeli Psello praiivit, ac quoniml:.ui
genie (geniis eiiim nolim dicere, iji qua lot lumjiu oniui rctro S P C C U I O clarucrft, ac quain in C n m i o ,
P A T R C L .

C9.LXXXVII.

89

S7

rPROCOril GAZ.EI

2828

1 Patnnn maxime revereniia cbarissinram babeam opiemque saniorcm ac bealiorem) versaiile iiigeiiiiim
cujnsmodi s i i , ac quafn vorsatile, dum uiile scquitur, bonestum spernit, palam oslerdU. Psellus quippe
quam luculc.nla Oralione ad svnodum Michaelem Cerularium palriarcham Con^tantinop. civili poteslate sede exsirusum pro synodo exagilavit, ac impielalis, lyranitidis, aliorumque serio accusavit, iam
propense euiiidem inler I K T C vita funclutn laudavii, ctinclaque illius niagna et eximia, ul el magnis i l lis veteris acvi anlistibus alque magisiris conierendus videri possil, obtrusil; eo maxiine iiomiue efferens, quod sopilam de processione Spirilus sancli a solo Palre Graecoruin in Laiinos querelam acriug
delendit; vixque non emoriuum Pliotianttm scbisma, in xternum poslea conviviscens nullisque cedens
remediis exsusciiavit; qiio se sorex prodidit, muhamque sibi deiraxil fidem ; atque. iis, quospropensiuscolii, eliam lnbem a s m i t ne et illos par fiiror exagilaveril, eoque sanctiores babiti sini, quo magig
<aptiosi, atque ab Ecclesiaslica pace ac unilate alieni. Latuil res illa erudiiissiiiuim Leoncm Allatium
in suo Syntagmate de Psellis, qtiod idcirco, aliisque ex causis, secundis suiscuris viilgatum auciumque
voluerat, rx eornm praserihn Caialogo, qucni ei ex Emin. card. Mazarini cod. pridem descripsi; ipso
locupletissiino, etii pluribus carioso ac oblitlcralo ; quam ferc sorlem Psclli ejusdem oo licum queritur idera Allatius. Mihi illins reposita omnia. qnac eortim leinporum histoiiam sacram pariler ac prufanam illuslrare poasint, aique ad tthtoriam byzanlinam mouicnti sinl.

.
PROCOPII

RHETORIS

DE SANCTA

SOPHIA

F . FRANCISCO COMBEFIS INTERPRETE.'

Byzanlii quondam vilissima capiia ac vulgi col-


\
luvies excila in Juslinianum Auguslum rebellione,
,
vocataro Nica (id est Vince, ex coilionis seilicet * .
tyuibolo) seditionem monere; quam in libris de
Bellis, nuda ac accurata narralione exposui. At,
.
ne cuiqtiam obscurum eeeet, non minus in Deura, \ , * \
quam conira imperalorem, quippe bominum nion- , & ,
slra nefandosque, arma oepisse, eo provecti auda-
( ot ,
c i eunt, ut ei Cbristianorum Ecclesiae (Sophiam
).
Byzanlii vocant, id esl, Sapientiara a poiissima
\elut dole supremo Numini indiio nomiue) igncm
6,
subjicerent. Id vero lanli Deus piaculi permisit,
. ciijus nempe prascieiiliam non laleret, quantum
, 'instaurali lempli decus fuluruin esset. Ac quidem
,
cineres penilus redacla jacebai Ecclesia ; banc
vcro nou mullo posi Juslinianus Auguslus sic ela- ,
boravit, ut quisquis anleaGbrisiianus, eorum quae , \
, ,
jam cernimus oblala effigie quadam ac specie designaiionis, rogatus esset, num iCdem everti, a i -
,
que in eum roodum reslitui vellel; i l l i c o , mea
.
quidem sententia diruiam videre cupiisset, ut fe , iici vice prassentem hacc forraam ornalumqueacci
perel. Ergo imperator, nulla sumpttiuui habita ra . , \ tione, in aedificii sedulo opus incumbcre, exque
t

NOTiE.
* Edid. CombcGsius in Opcre cui
Paris, 1664, p. 283.

titolus : Originum rerumque Corulaniinopotilanarum

manipnhu,

2829

DE SANCTA sophia.

2s:a

,' toio ttndiquc o.*be artifices quosquc cogciv. Anlhe , \ ltiius Traiuantis, mecbanicorum omnium, nou sui
solum, verum ctiam mullo superioris a?vi, facile
, ,
^, - princeps, illius propense sludio deserviebat, in boc
(1). \ - intenlus, ut iabris optis digercre , agendoruniqite
, , proplasmata ac formas prseslrueret. Una aderat
alter macbinarius, Isidorus nominc, orlu Milcsitis,
, \
singulari vir intelligenlia, ac dignus, queni jtisli . \
niaiuis impcralor opeiis sibi administrmn adjun \ ,
gorcl. Qua sane in re Numinis crga ipsum niagni ; fice titcnlis eluxit dignatto, quod pro rerum agcn \
daruin mole, viros longe accommodaiis&imos ci
, ,
paraverit. Quin hujus quoquc gralia principis ani ,
imitn mcrito quis admiralioni babucrii, qtiod coep .
lis maiimi tuonieiili, idoneos maxime ex universo
bominum gcnere deligere sciverit.
1

otv ,
. , \
, $ * , , \
,
. \
, \ \
.
(2), \ , , \ \ , \
. * \ \ .
, .

[Aug. . J.

Ecclesia iuque spectaculuiii pulcberrintuin evas;t; aspeclu eximium ac singulare; omne ad fldem
audienlibus sibi adimcns niomeiilum. ln cttli euim
axes propemodum fasiigium tollens, ac velui navis
iu anchoris, reliquis allior aRdiflciis, quanta sesc
eiplioat civitas, imrainet: quam cum ornet quasi
pars, ipsavicissira eo splendeseii,qtiod ejus aedium
una ipsiusque complexu sic surrigatur, ui velul ex
specula inde clare civilas conspiciatur. Ejus Unia
elegantia, eic aple fusa laliiudo ac longitudo producia, ut maxima ulraque nibil moduin cxcedat.
Commendai eam species inenarrabtlis : tutn enim
tnolis amplitudine, tum proportiune elegantior
praenitet; nibil ui supra modum babeal, nibil quod
defleiat : quippe quae usitato more magniOcentior,
nimiisque molibus prorsus concinnior cxsistat.
Luoe vero solisque iulgoribus niirabiliter affluit.
Dicai, non exliinsccus a sole collustrari locum,
ed iiiibi nasci splendorem; lanta buic teinplo lucis
copia affusa crebreseil.

\ ( '
,
^ ) , .
, ' , "
,
, \
, \
, .
D

Ac quidcm templi frons, niniirum pars obversa


ienti, ubi arcana Deo eacra pcragi soleni, hoc
inado conslructa eat. Ab bumo sedificium exslat,
non recta productum linea, sed laxa sensim obliquiiate flexum , recedilque in medio, ac figurji
semiiereti, quam artis periii seniicylindrum ?ocant, in prxruptam alliludincro surgii. In quarlam
sphaBraB parlem lanli hujus cclsa moles operis dcflnil : cui proxime cobxrcntia celsius quiddani
aliud snslinent, bicornis Iuna3 instar sinuatuin :
quud simul concital aduiiralionem; simul dubiae

NOTJE.

(\)
. Sunt haec prototypa ac exemplaria ; atque ut Plinium seculus
lib. xxxv, cap. 43 (ubi is iradit, Archesilai proplasmata pluris venire solila ab artificibtts ip$is,
quam aliorum opera), Grseca voce notioh reddidi,
proplatmata. Modelium vocant ; el esi fuluri operis slructa forma aique idea, cujus dosignalio suinmi Arcbiiecti osl :*aliornfn artiiicum iti exsequanlur, et in materiam inducant. lmagines, qui ha?c
vocet, non alis ex arcbiteciurae ralionibus loqui
videauir ; cujus bapc primie elementis V i l r . aerribt lib. i , cap. 2. Ubi Gulielmus Philander Cab ilionus poiesl vidcri. Auctor anonym. moustra-

lum ab angelo imperatori in somnis


, ait: quod non vetat, qnin summi arcbiteoti
fuerii singula desiguare, quibus ad illud iEdes
in matcria ( forniam scilicet) provebcretur.
(2) T8 yhp .
putem
docli esse inlerpretis, quod repra3sentat Regia L u para, Fam et nUore el proportione excetlit. S c i i pserit et ipse mole; mi eliani rcddil Arnoblus
Vesaliensis, mole polilum. lllud quoque txcellit,
minus esl ad vim vocis, : niagieque
cleganliam coinpositionis, et in ea pnrstamiam,
osiendit.

2 ::l

PROCOPII

GAZJEI

2832

conrpagis spcoie, limorcm [faril. JSV.quc enim vidc- , , .


lur pcndcrc tulo, scd ibi versanlibus inGde pen ', *
riida molc discrimcn oslentare, cum lamcn qua
liOr.ilse molis pcriculo tcrrel, (irmissime nilalur.
.
Ulrinquc pavimenhiin cohimnis preroilur, nco ip ' ,
sis reclo ordine, sed intus semicirculari forina disposilis; ila ul sibi inviccm lanquam in cboro assur- \ ' , "
genles, lunalo iediiicio subsinl. Orienlem conlra
, .
excitalus est paries, in quo sunt templi januae :

binc indc cohimnae, ct bis supcriora , strnclura
.
jam diclis plane simili scmicirculum exbibcnl.
'/ ,
Medio 111 icmplo aggeres manufacti, quos vocanl
\ pilas, quatuor sunt; duo ad septenlrionem, ad me, .
ridicm duo ; adversi inlcr sc, cl sequales, uiium
que par, columnas qualuor comprcbcndit inleiva, * ^ ,
pedine sua. Ejusmodi pilarum fabrica lapidibus , \ ^,
l o n s i a l ingenlibus ; quos diligenler colleclos, scite

nrlificcs conimiscrunt. Tam alleevadunl, ul abru. -.
plos monlium scopulos vidcrc libi vidcaiis. Insu, ,
per emineul arcus qualuor, totidem etticicntes la ,
lera. Eorum capiia blna coeunt, pilaiumquc illa;
rum fasligiis incumbunl: curvalunc in immciisum
.
sublata: pendcnt. Ac duo quidcm arcus, quotum

^ilier ad orienlem solem, aller ad occidcntem spe ,
etal, vacuo in aere crccti sunl : reliquse vero
supposimm babenl parietem cum columcllis.
, .
ficiiim aliud suslinent rolundum ac lcres; undc ,
sciuper orlu jucunda dies primum illucescit. Uni- \ *
vcTsaeniiu lerra, credo, sublimius est; ac scnsim
, \
deftcii, c-tenus de induslria lenuatnm, ut per ip
sius apcrluras lux aflaiim jnlret.
C
\ (3). , , , \
,
, V'YTf C ,
flac vero halbulieme ac gracili lingua expedire,
, , (4), \
impossibile pulo. Arcubus in quadrum conncxis,
lvo.fvq) , .
inlerjcclum esl opus, Iriangtilis qualuor absolulum. ,
lma trianguli cujusque pars, arcuum coitu prcsse .
intercepla, aculum facit angulum inlimuin : deinde \ cuui inlermedio spalio stirsum versus seexplicans,
.,
aedilicio, quod indc circinualo sc oiTert ambilu,

lorminalur, ac cseleros angulos ibi eflicit. Ilotun , ,
dum illud septum mirifice orual lestudo amplissiine
f

0U

.
{3) "OOer ) . Hic quo- D Mastretits reddidit, ac quo Procopius profiieatur.
que mcndo Luparae, Vnde dies videre *emper inci nonesse impossibile aul valde anluuin balbuiienie
pii, pro, ridere, quod c l eiiiondaiiini intcr \arias
liugiia et impodila assequi, scu enarrare,ca, quolcclioncs. Non plcuc omnino V4saliens. ct nt nn>
ruin lantis mirar.iilum efferi; ct qua? onines facile
tapborae vini salis reddal, Utide dies prlmnm illu- speclalores in sluporcin verletcnl. Quid si biulca
ccscit. lpsanota, in vere, in aero, alque bic in die,
oralio, scripsiique Procopius, , \
ox Tiicophr. Delihtor. planl. libr. v m , 2 , elc.dia. Pie mente quidem compreudi; ul vero / i n vere jam adulto el leinpoie gua balbuiienle el impidiia, gracilique explicentnr,
lniiescenle. Bud. \ Aere
impossibile es&e. Sic sa:pe cruces liguni ipii auclo*am indulgenle. G A Z . A . Hicque adeo :
ruiii vcrba ac senloniias Iruncnnl, unde vix se
. . Dies primum lala splendescit, atil
l.color expediat, (bnlqtic illi vere , qtiae
quid siimle parisqin; clegantiic.
ipsa ut ab aucloris ralajnc exieruul, crani : (acilia et expcdiia ; quorum exenipiuui nefa(4) , , .
Ila milii cx Vcsuim edidere miper Lugdunenses lypogtapbi, in
salien. ipsoque paulo infia Protopio (
Cur&u theologico Joamiis a saiido Ti.oma, llicolo, baiC ipsa proiiicnli, impossibile ut sernwiie enarret) emendandum succurril : ubi Ha^cb. gi uoslnv ulalis clarissuui, ac iuter sancti Tboniae
discipulos inciyli : non uno aul aliero loco, sed
quod jun< lum ,
fcre scxccnlis.
, seitsum facil ineplissimum; ipsmu queui

2 3

DE SAXfTA SOPHIA.

. -
& (5),. . \ ^
; ;
*
, . .'
; ,
, \ ; ,
-/
. , \
|5 ** ;
; ; \ ,
;

283i

orbiculala, alquc ila ipsi imposila, til non flrma*


iuitiii fabricoe propler ejus leniiilalem ; sed aurea
calena ex cailo apta pendere, et locum tegerc v i dealur. Quae omnia in sublimi, iucredibili op ra
inler se conseria, aliaque cx aliis sqspeua , ac
proximis laniutn suffulla partibus , unam opcris
cnmpagem praeclarissimam faciunt; neque uspiam
bxrcrc diu sinunl coiilucnlium oculos : quippe cum
ccrlatim allicianl singula, facillimeque -ad *e traducant. Perpcluo molu nunc buc ferturvisus, nunc
i l l u c ; nescienlibus spcctatoribus quid ex omnibus, quo sc coruni polissimuui ferat admiialio,
eliganl : scd ct velut undique luslrandi avidi, qnocunque lixerint oculum, aniimim coulrabenles et
supercilium, artifi< ialum tnleliigcre non possunt :

. \ ; sod semper digrcdiunlur, inde slupenlcs , qnod


spcclaculo iinparcs smit. Alquc bscc in buuc s
(G), ; ;\ moditm babenl.
;, ; ;
* , ; .
.
Ecclcsiaiu lanlo verlice fasiigtatam Justinianus
; \
Auguslus el Anllicmius macliinarius cum Isidoro,
; "
multis ex arle a Ibibilis rebus (irmartinl : quas
omnes nec menle concipere, nec vcrbis cxscqui
' ; ; \
valeo. Unain duntnxat in pra?sen(i dcscribam:
, \ .
itnde qiianla sit firmhas operis plane inlelligctur.
: ,
bic enim babot. Pilarum, do qtiibus nienlionem
; proxime feci, non eadcm est ac reliqui ;rdifich
. " 01
; , ; ; compositio, sed bujusmodi. Quadralacsl slruelu, *
ra lapidum, quibus nalura duriliem, ars Irevorem
^^ , , - C dedit; ita ca-sis, ut it qui^em, qui eminentiis lalcrum cujusque pilac deslinati eranl, angufaii sinl;
,
, - quadrali vero, qui in mcdio sedent. Illos coagmcn ,
lat, non calx, quam vivam vocanl; non bilumen,
. ; quo Semiramis magnifice consiruenda Babylone
, ;,
usa est; non ejusmodi aliud quidpiam; sed p)um
bum ; quod lacunis infusum, omnia permeal inter ; ; ;, \
gtilta, liqualumquejuiicluris lapidum, ipsos ncclit.

II.ix ibi observata fabrica3 raiio : nunc ad rcliquas
;, ; ;.
templi parlcs pcrgamus.
; . \ ^
.

(7) .

Toia auro puro illita concameraiio, commistam


cum decore babens s l r u c t u r suprrbiam : aurum

NOT.E.
Ij>) \

J) cum sequcuii jungcnda sit, ; :


. Vocat. anoitymiis_
. . T r u qua$ etian conjunctio nectil. Significal vur) aubra vel iriilum scu copulam, quae lemerai ii ausus
rlor, quidquid videatur cx lanlis itlis spccincnlis,
aliquid Iiabeivt: quod ejtis brevi secula ruina arnspeclu sluporein injicerc, sonsmiH|iie ac supcrguit, qna praicipua qu;iii|iie angnsi3 illius doimis
cilium videnlis delrabere, ul cx alio in aliud specoiuriiiniila ; ipse scilicct allaris locus, et in eo
ctandi avidtis semper digredialur, nec artiitcium,
sacra meiisa, que ex omiiiuiii rerum fusiliuni spequanluin ost, unquau) asscqnalur. Ihec an volii
tiebus miro anificio conflala, omni auro o:imit|iie
novus inlcrpr. lccior vidcril. Anliquus non salis
g*nere lapidutn prciiosior eral: ipsa una, mira confoliciler oxprimit.
crelione exsisicns ouinia. Solcas quoque el allari
(7)
. T r i viciua loca ei oruamciiia, cancelli aliaque confrabuil Lupara August. velul babeat , ubi l a c a, nulla deinceps Juslini aliorumvc piincipum
men >.\\ repcri : velit, parcm cuui elemuniflcentia, pro priore illa majestale, uni MagiiD
ganiia ma^uilicenliam : altenmi arlis swbiililas
Jusliniaiio debita, reparanda.
maxime pncstabat, altcruin malcriiC pretiositas,
(6)
.
Maslr. seauruiii stilicel, variique geneiis pretiosissima inarqtieuiem vocem, , jungil partidp. mora , noslro anonynu) plenins t^xposila.
, cum palam, sicut ct sciiucns ;

'
Hiarmorn xinulo iulgore vuRiiiil.

PROCOPII G A Z . M

2856

llrumque lalus . :(

U:K circum jdem porlicus ambiunt, adco non


diesepicnles structuram lcmpli, ut poiius laliludiuem ejus amplient; pan quidem cum ipso longiludine ad extrema porreclae, sed altitudine inferiores. Gameratse, alque auro decoratse sunt: aUcra
precanlibus viris assiguala; allera , feniinarum
Uidcm vola precesque Deo oflcrcnliuin obsequio
addicla; nibil babent disparile, nibii diversum.
Nec parura confert ad templi decus ba?c ipsarum
ttqualilas, ac venuslat exqnisita siinililudo.

, ,
, ,
; , ; .
\ ;, , ; \ /, . ,
*
.
,
, \ .
Quis gynaecei supcrioics a?dcs describat ? Q iis
; ;
tol numero circum aedcm porticus, xysiosquc sci ; ; ; \
; ; (8), ; ; ;
mone obeal ? quis columnarum atque marmoruni
quibus egregio templum nitore collucescit, elegan- & \ , ; ; ;
liam cuhumquc pcrcenscal? prato iloribus con. [] ;. :.
vcsiito versari scquispiam pucel, ac nierilo horuin
purptiram, illorum viridilatem niirciur; aiia pu- , , niceo, alia caodido fulgore praediia; el qiiac nalu \ ; , \
;a, baud secusac piclojr, coloribtis dissimilibus va \ ; riavit. Ubi quis prccalurus illuc ingressus s i i ,
, t t ; ;, .
slatim ittlelligit nnn potentiae arlisve hinnanae, sod
, ;
divini numitiis id esse opus, e l levala ad Dciim
, (5 lnenie, coelum perambulal, sic staluen, non pro* cul cum abcsse, verum sede illa polissimum gau- , , *
derc, quam sibi. ipse dehgerii. Ncc nqvo goliitn
.
spectatori bocc incidil cogitalio, scdsempcr cujus ,
qiie anin.o redit, parit^r ac si tum primuni illa
' ,
ociilis obversarcnlnr. Yidendi saiielas neimnem ^ . 5 :\
unquam ceepit: sed qui sunt in templo, aspeciu
*
suavissinio oblectaiiliir : egrcsai, in sermonibtis,
,
quos de illo roiscent, triumphant. Jam vcro qttid .
quld pretiosas supell. ctiJis kuicxdiJugliniaiiusAii- , \
gustus donavit, aurum, argeutum, gemmas, utsin \ ; gulatim coinmemorem ; fleri nequit : permitto ,
lcctorihns e* uno conjeeturain facere. Tcropli locus
.
maxime sacer, el cuivis, praeterquam sacerdolibu* .
inaccessus (altare vocanl) argenli pondo babit ; ;, quadraginla millia.
> ,
.
>*:;
Ulscwe) ftniani, sHnimo, qtiod aiunt, digitopercursis, et oralione brevissiina comproliensis, qua3 / , \
Mint mesucralu dignissima ; sic Jiisliiiianus Augus- . ,
i i i S Conslaiainopoulanam ecclcsiam, qnae vulgo D ,
Magaa dicitur, x d i i i c a v i l ; non suis modo sumpli- : .
, \
bns, f-el lnbore cliam ingenii el reliqua virluiis
. ; ; , uonleulione ; prout mox declarabo. Areuuii), dc
quibus paulo siipra memini (eos loros appel . , lam mecbaiiici) is qui ad solcm oricntcm oppo.'; ( \ }
situs cst, biiic inde jam surgrb.tt, niuilioque
, , iinpcrfccto , manum cxuoinani exspecuibal :
4

/.
(8)
. Colnwualas appellari perflabilem lociim ; cl )Cetv dici locinn, uirinqiie vontuni excipienlem. A!
aula$, quod reddil Maslreltis, niibi saiisduriun. A i toram a.lcra voce explicare voluil Procopius, snnl- bis locis subdialibits in quilms pro regiarum vcqueilli. quas ila vocat, ipse \ sc porikus. siibulis praDlorianorum exnibia?, regias ipsas d i Pcrislylia vocat Vilruvius, libr. vi, cap. 4, siiuiquc clas Menandro elDipbilo, auclor idcm Alb*naeus: nobisquc cliamnuui sic vovnnuir. Priore
vestibula, xysti, impluvia : tvangcliorum Laiini
dunlaxal scnsu Iloir.erus usurpavil.
iutcrprctci Vedduul, atria* Albenacus tradit.jcO-

2S37

MONODIA

1N

SANCTAM

,* . Oi \, -
,
, ^, . \ pov , \
, \ . ;, vo;, , , ( ),
*;.?/ , , . \
; , &
\
, \ .
\
' , pa .
,
\ \ ^ ,
.
-^ ,
, , (9). \
ol
, . .
%

SOPHIAM;

\im pilae
quibug incumbebat, sub graviori
niole faliscentes, repente facto vhio, imimncii
lis ruiiiae spcciem prsebuerunt. Ilis Antbemiug el
Isidorus in niaximum adducli mclum , rem omncm ad imperatorero refdrunt, nullara ponenlcg
&pero in arle. lllico imperator, nescio quo inslinc-tu, crelesli opinor (neque enim mccbanicus csl)
curvaiurain arcus absolvi jubel. h namque, ait,
seipso fultus, pilis suppositis amplius non egebit. Ac
nisi testes proderein, uarratio procuhlubio adulatoria planeque ineredibUis baberetur: cum autem
rei lunc geslae perniulli lesles adsinl, me nibil te"^re debel, quominus quod suro exorsus perlexam.
Ergo inandata confeccrunt ariifices : lum arcus iu
coclum cduclus inleger conslilil, experimenlo
probans verilalem consilii. Quo ibi acto, arcubus
d meridiem et aquilonein spectanlibus islud accl*
dit. Loris, ut vocant, subtraclione tenripli superbe
quidquid erat inferiu, sub pondere labora*
Column subdit assulas perinde dimiseranl,
** **
ipsa* distrinxa&eet. Ejnsniodi casu perculsi m e c l u n i c i Kerum-Imperalor! Bifjnillcanl quo
~
- Succumbfiilig fabricas partea summag arcubugque contiguag extempU) dejici, et mullo pogt,.
ubi gtructurae huraor penilug excessisset, reponi
jusgit. Quo ab illig praesulo, dilicium ex eo flrinilalera oblinuit: nec deeat iinperalori bocoperig^
lestimonitim.

e , a l i s

r e s

, o c o

e l l e I 1 , e

i l e r u m

U S U 8

e o l e r H a

i l a

n , a I

o c

c u r r i l

, , ;
; .
. .
NOTifi.
(9)8,8columnag cjementum dlinieisse iradit, qeod Ma.
quibug liaec narrai Procopius, \ pra2slretua peddit: Columnte $ubdilm camenlum perindc
cipue eranl, seu pilae illae atque aggeres, quibns
dimi*efanl ae iiquis eas dUtrinxissel, sed asaulag,
poligsimiim arciis ilii majoreg nitebauiur, uli paula
ut vocai Yilruvius, tc lapidum gegmeniaex iia dissiaiue dixii de pUig fatiscenlibus sub arcus onere
liisse; incruslaliones , quibus parieteg
ad Orientem opposili : in pilis aiHem jilhil calcig
aliaqtie obducU eranl, labefaclatag esse. Id euiiuadbibiium aulcsmciui auctor Piocopiiis, ei ipse
imminenlig ruinac indicium, ac vcre laboranlis la*
aucior anonymus;sed horum loco in peirariim
bricae^niraio iniecto molis ponderc.
lacunig liquaiuiu plumbum : noi> erga illLs verbi^
c


MONQAIA E I

PROCOPII SOPHISTiE GAZiEl


MONODIA
(IRIARTB

SANCTAM

SOPHIAM

Fleg. Biblioth

TERRJEMOTU

COLLAPSAM.

Matrit. Cod. Crcrc. Mss. p. 264.)

Cod. L X X I I , fol. 431 :


'
itxb .
Procopii Sephhtce Gaxcei Monodii in Sanctam Sopliiam terrwmotu cullapsam.
Ilaec Procopii Monodia, sive Lamentaiio censenda eet inedila perinde ac cnpfeiac ejusdem oraliones
a Photio laudatae, quas ne exslare quidem pulat Fabricius Biblioih. Grtccw vol. V / , pug. 259. Quaiuobrem
raro prorsus c l singulari inunere Grajcanicic ; culiores affccturus videor, si SophisLB diseriissimi

2S39

PROCOPH GAZ.El

280

Oraiionrm, e lumtilo, quo Fabricius universas condidii, excilatam, protuleiiin. Tpsam vero jara superetiiem, jaui iitcolumem aspice.
Futt igilur calamilas calamitale, dolor dolore,
*Hv \ , \ ; ,
lu< lus luctu , gemilus gemilo , el lainentatio la- \ ;, \ ; ,
mentaiione major el acrlor. Cdelene quidero afflicli \ \
ones, quales libri el memorise ferunl, urbium ever \ , - '
sioncs, templorum vaslaliones, domorum deslru , ,
ciiones, siaiuarum excidia, iransmigrationes, ab , ;, ductiones, capiivitates novimus et scimus. V i d i , ,
inus qua non speravimus, non exspeclavimus, non

mente unquam concepimus ; cnjus calamitas major
fuit visu quam auditu, quod ante oiuncs moti
\
cupivissent. Quid est hoc ? niundum nostrum,
\ ;
nosirum coeluoi, solem, teclum, eflugium; spem,
, , , solum deleelameuluni, solum juvamen, auxiliuni,
, , , propiiialorium, hoc magnificum lcmpltnii, hanc i n , , , coroparabilemdomum quam aediiicavii iophia, id est
, , '
sapientia sub nomine suo, super quam statuil bas \
scptein columnas, in qua suas immolavil viclimas,
\
cl scyphum miscuii; dolorem! calamitaiem !
\ inalorum magniludinem ! Iliadem! quis linguam
. " ! !
non laederel dicendo? quis libens non suffocareiur
! ! \
antequam loqueretur de bac domo quam sibi Deus
;
selegerat ? quam frequenlabat, quam ul magis
\
dicam, ut patriam hahitabat, in qua propiiius effi, , *,
, , >
debatur, qua deleclabalur, in qua conservabanlor
, , , ,
preliosiesima, oleum, chrisma, regimn dico ol
,
tacramentale, miraculosum CbrisU corpus el sati \ , ;
guis, in qua immolabalur ipse ? quis dicere
;
audebil quod facium est ? quis ferret animus
; ,
vecem proferre ? lempluin hoc famosuin, celebra,! \ \
luoi, inviolatum cecidit, pulo ; cectdit lerremotti
excussum, terra tremore dejeclum. Et qui despicil C \ \ \
, ; ,
lerram el facil eam tremere non te reverilus,
; , \
non collabentem le roiseratus esi ? ad te enitn,
\ \
icmplum, Dci sernio ; et ruinarum acervum fa
tluni et disjectum et pulvereni ad lerram delabcn. /lem alqtie sublalum non a i l e n d i l ! nnlla de te
\ \ ompnnxit miseraiio ! sine sacrificiis et pulchris
^ * \
itibus erit, sine canlibus manebil; nec propterea
* ' ; - .
aliquid passnsestin lua eversione, sed faciem suam
W \ \ ul duram petram composuil! istud si adbuc, ut
, \
\idelur, oblitus est; bumano modo, dicam, el com; \
inotus ul homo factus est, et corporalia indtiit; vos
; *<rt autem, ut filii Sion decoriet auro comparali, nii: , \ ;, \
nistrt, sacerdotes et sacriGcalores magni et novi
icrificii, et si quid aliud est in diaconis et sub- ^ \
diaconis, ct his vesies lolluntur et disperdunlur,
< t canioruin ct musicorum et psaliarum cobors \ , \ ;, \
! , ,
uumerosa, qui, ul Jeremias dicit, mollos el malo
\ \
min experlcs, el Dei magniludines voce celebranlcs,
, ; qiiomodonunc iransmigrali eslis?quo convenielis
; ; ;
quomodo conversa esl nostra facies squalorem ?
; ;; ; -,\ ;
(;uomodo lesia in lameiitationcs ? nonuc pulcbrum
\ , ; \ \ , f.issei nobisei justuiu, ut niibi vidciur cl omnibus,
, ; \ ;
r.ori anlequaqi commorcremiir in bac cversionc ?
> \ ; OJIT aulem Deus viverc nobis dcdil ct vos rudera
, uitum nobis reliquil, quoero ubi sedcal vcslruni
: -; ,
(Mitplum, ubi s(el \cnerauduni coiicionaloiiunj; ubi
1

2UI

MOXODIA IN SANCTAM SOPHIAM.

22

TtoO (5 \ congregatio?ubi aQluenlia ? ubt expositio Scriplimi


, ; *
verborum ? ulrum aliquid de bac calamitale dis , ,
serat ; de benevolemia, de remissione, de dis
pensatione, de inaccessis diviiiis, utruni alrquis
datus sil vobis aul abscondilus sermo ? dicite

nubi3, nequesinite uni e templi fragmentis bymnos
,,
adhftrere. Non est in boc tempore loquens prin
, ccps, propbela aul dux ; non bolocausium ; non
, . sacrificium ueque oblaiio j non incensmn,neclocus
\ ' \ - colligeadi coram le et inveniendi misericordiam.
\
Vos aulem mementote et videle novam Jerusalem
\ , \ asccndenlem in altuin el rcnovalam ; precibus nd, ' \ - juvale, et glorificabiiniiii in illa el magniticabimiiii.
, , , \
Tu autem, sol ei luna, vos slellae, ubi nunc luc^tis ?
, ; ;
ubi fulgelis ? ubl radios imitilis orientes ? qu
; vos allcra domus excipit et bospitalur ?qua nunc
gloriamini ? qnid illuminalis? quo ornalu gaudeti?
; ;
quis ccrnere vos superne aspiciens velil ? quis non
; ;
; \ - poiius capul inclinans in teuebris gradilur ? Lucein
eniiD abborrcns non litnuil circumdari lenebris lugu , \
bribus. Hoc idem jam secundo illuminas, optime
; ;
maximesohnonplena iuna,conica subumbrasubmil , \
leris, occnltarisei deficis; sed ita apparuii quod fa ; \ , ,
clum est ut non faclum,et ubi colemini ?Egoigitur
\ ;
saepe vos vidi iu boc fulgenti spbaerico lemplo ; et
' \
videns obslupui, ei causam quaesivi, cur ibi babi ; '
larelis ; el templi pulchritudineni causam didici
*
bujus morationis. Et vos quidem repulabam in
,
amore infelices aut amoris expertes esse, bic mihi
. \ \
toto dievisus es, sol,ex aniica sede exsul, et volvcng
:.
r

--

'

\ ' ^
; , , \
\
: . \ \ \
.

. \ .
' '
, ' \
\ \
\ \ , *

, ~

> ~-

et lucera et fulgens, et libens iion abcedebas


locum mulabas, usquedum nox venerit aliernantem
tibi lunain ducens. Et illud cerpcns cogitabam le
ut giganlera, ui sponsum e llialaino egredicnicin
vatem David cecinisse : bic euim piMevidil tc bujus
fulgentis leinpli amore caplum, et laec de te loculus esl.Et nuncilli collapso non adliaeres ! Pcr quui
major esses ?per quae illuslrior ? per q u splendidior eris ?Et tu omniuni maxime inglorius demilleris brevi et obscuraberis bac desirudione, ut
discas et lu inconslans el volubilis facms, cadem
ruina proslratus. Hocaulem lemplum rcstaurabiiur,
aediiicabUur, iirmabilur aut perllcielur ? meuni
scire nou e s l ; mcum aulcm, si superstes sum, si
, \ , \ - ^ ingredior, si video, si adoro, si divinaeloquia audio,
, , *
Deo igitur boc et illud scienlc
, , , ,
, .

ANNO

DOMINI

DCXX.

JOANNES MOSCHUS,
NOTITIA.
(FABRX.

Biblioih. Grccc. edil. Haries. I. X , p. 424.)

Joannes Moschus (a) cognomento (6\ (unde corruptum Everatat vel


Evhraii
nomen concinnavore alii), inonasticam vitam in ccenobio S. Theodosii (c), Hierosolymis ot
i n deserto ad Jordanem e t i n nova S. Sabae laura coluit, si?e prcentoris etiam
oflicio funclus, utipse testalur, cap. 50. Hic post visilata temporibus Tiberii et M a u r i i i i
irap*ratornm (d) per longinquara peregrinationem quatn pluritna S.yri et M^ypii
atque
Occidentis eliam monasteria, animumad srribendum appulit notissimumque illu-m librum
de Vitis monachorum iHius t a t i s uaque ad Heraclii (e) temporu fabulosis non destitutiiei
narrationibus, coraposuitad Sophronium sopbrslarcn, discipulum (f) et ittnerum comitem,
(deinde pairiatcham Hierosolymitanum), quem \ appellat in prfat.
et fratrem c. 92 et 135. atque abbateo fralrera, c. 102, raeminitque iterum cap. 21, 69, 110,
l l i , 113,457,162 et77, ubi Stepbanum sophistam cum illofrequentasse se testatur. Passira
invehitur in bffiresin Sereri Acepbali, neque abnuit, se profecisse ex aliorum scriptis,
q u a n t e illud tempns de mortachorum vita et gestis exstabant. Sic c&p. 55, laudat
, et cap. 112 : 4
. Diem obiisse supremum a. C. 620, a Joanne Bollando adnotatum reperi.
Titalus libri : Pratwn, viridarium, novus paradisus, seu et ;
sive (g). editis codicibua absolfitur capilibus ccxixcum Pbolius
NOTiE.
() : !,
nodi, Jo. Damascenus et Nicepborus, sed qui So, . Pbotins cod. 499. Sic. Jo. J l o - pbronio ipsi perperam velul auciori
schi dicendus ess<'t; sed Jo. Moschus dicitur, u l Iribuunt, \\l mox infra dicettir.
Apollonius Molo, Albcuodorus Sandon, Apion P l i (g) Gotelerius tom. 1 Monument. p. 748. Lambeelonices, Ilerodes Atlicus, pro A u i c i , Piislonic*, chis, Y l l l , p. 599. F A B R . De cod. Gaesar. 43, 2, p.
&andonis. Molonis. Vido Valesium ad Aimnian. 844 seqq.ed. Kollar. Ille autem cod. duplioem
XIV, 8. Non tyiiur credibile esl, quod Rosweidus liabet praefalionem : prior conlinct vitam Jo. Moprolegom. 42, in Yhas Pairum, Moscbum a naiione
sclii, ab anonymo conscriptam ; posterior autem
ita diclum suspicaiur. Joannis nomeu solum scriesl ipsius Jo. Mogchi ad Sophronium. In eod. vol.
ptar ipse exprimit, c. 77 : Dixit mihi Sophroniu*: p. 815. seqq. Lambec. retensuil cod. 58, in quo
vere, abba Joannes, hodie nihil ullra ttudenmut.
est n. 24, ex Jo. Moscbi Limonario cap. 78, conliUOP.C ergo scripsimus, ul et vos pariter cedificeminu neus narrationem elttpendi miraculi [seu inira?
F A B R . (. de illo G. I. Voss. De Histor. gr. II,
fabulae Milesias,] puellae morluaB, quae exspoliatoc. 25, p. 220. Cave, in SS. Eccles. Hist. lilterar. rem suum detinuit, nec eum relaxare voluiL, donec
1. p. 581 seq. L . . du Pin, A o//t>. biblioth. lom. is promitierel, sc ntonacbum fntunini, Inscripiio
VI, pag. 47. U . Ceillier, Hi&t. ijan. des aul. ecclo*. et principimn est: \ ;
lout. XXVII,pag. 610. llamberg. Zuverlcust. ISach- ; etc. Add. in eod. vol. .
riclu. 1(1, p. 469 scqq. Saxins in Onom. lil. II,
57t>, notam Lambec. qui allulil lestimonium Leon)>. 67 seq. qui eum, dmePboiio, nominat Joannem
tii de Moscbo et Sopbionio, aucloribus Praii $pu
Moschi, $cil. filium. H A R L ,
rilualis. ln cod. 465, n. 24 et 22, duae narraiiones ex Jo. Moscbi Prato spirituali; excusse in
(b) Apud Coielerium (om. , Monument. p. 541.
llcrib. Rosweidi Vitis Patrum, ed. Anlwerp. 4628
; *)
fol. p. 866 el 914. Fragmenla quxdam, in cod.
. [el ila ab ipso Caveo, 1. c."| Confcr OoleCa?sar. 466 i . Excerpla cx eo, in Joannis palerii Nolas p. 655, et . I, p. 795.
triarchan Aulioch. (*clogis asreticis, in cnd. 241,
(c) Pbotius, ood. 499.
. V . Lambec. IV, p.585 el587, vol..V,p.222seqq.
(d) Vide Moscbum Praio, cap. 412, 427, 455;
Fioreiiliasiii bibl. Laur. cod. 5 n. 4, Joanuistov
Plioiiuni, ibid.
pratum spiritnale : inquocod. cnarraito
(e) Plictius, cod. 493,
dividitur in capila, q u sub uno tanlum ntimero
(/) Pboiius : \ in edilione comprchendunlur in plura subdivisU,
^
observanle Bandin. in Cat. codd. Gr. Laureul.l, p.
\
; - 474. Ineod.cod. n. 6.(eiin cod. Coislin. 252 teste Munlf. in bibl. Coisl. p. 295.) esl Novus Para. Joannes AiUiocbenus a Colelerio edilus toin.
1 Monumenl, p. 467 : ; disus D. Daniel. Scetioia. V.Bandin. I. c. Veneliis iu cod. Naniano 42, 5. Jo. Moscbi Limona
:, ; ;.
rium, quod in bdc cod. conslal capp. 465. V. Cat,
Neuler Sopliroimtm illtmi moqel fuissc eumdem
odd. Grxc.Nanian. p. 52sq.in eod. cod.n. 4. Palcum palriarr.ba llierosol. Nibilominus eumdem
ladii optis dicilur Novus Paradisus. V i d . supra in
csse uon dubiianuil Paiics secundse Picsenae syT

2SVS

2846

3 4 5 3 6 ; ^ . SeJ iJem leslalur, sua jaaiffiiatGfuissecodices a l i o s a l i i s anc-

tiores (), el in nonnollis sive narrationuin (Dita 342. In margine c o d i c i s ms.


Margunii vocatur . Vide Rosweidum p. 20, Prolegomenon ad Yitas PatruHn.
Prodiit primura typis exscriptus Ilalice, nescio quo interprete, cujus editionis Lipomanus facil mentionem. F A B R . Fossius i n Cat. b i b l . Magliabech. torn. II, col. 817 seq. recensuit opus : Vitce SS. Patrum; Italice VicentiaB 1479 fol. min. Pars prima ascribitur
Hieronymo ; secunda Eradio ; tertia Jo. Monacho ; quarta Leontio, episcopo Neapoleos i n
Cypro; quinta Tbeopliilo, Sergio et Elchino : quibus additur Pratum spiriluale Joannij?
EviraU a d Sophronium, ex Lalino Ambrnsii Camaldulensis Italice redditum a Feo B e l cario, etc. tum aliam edit. Wnetiis 1488 fol. m i n . (et Venet. 1634, 4. V . Paiton. 1. c.
pag. 139 seq.) col. 818 soq. parlim uberius recensuit. Paitoni in Bibliolheca degli autori
anlicb. G r . e Lat. volgarizz. lom. II, sub voc. S. Girolamo, p. 135 seqq. multas Hieron.
Vilarum SS. Palrum versiones enumerat Italicas, q u a r u m inultis addila est versio Prati
spiritualis Italica, (col Prato spiriluale, riscontrate col Lalino et i n lingua Toscana r i dotte, etc.) Venet. 1542 fol. (In exempiaris fine notalam fuisse edit. primam 1475, monet
Paiton.) Ibid. 1557, fol. 1565, 4. 1568, 4. - 1569 fol. 1579, 4 . Col Prato
fiorito, Venet. 1580, 4. Correcl. a Jo. Mar. VerdizoUi, i b i d . 1585, 4. Empndat. i b i d .
1589, 4.1605,4.-Bresciae, 1619,4. Venet. 1620, 4.Col Prato spiritual-e, dinuovoinquesta
ultiraa impressione corrette et emendale. / / Paradiso, eto. Venet. 1623, 4;1668,1672,
1678, 4 ; Floreijt. 1731, 4 ; in tom. 11, curante Domenico Maria Manni, q u i apud Paiton.
. 141, adnotavit, ab Ambrosio Camaldulensi c Greeco in Laiinum sermonem Iranslatum
uisse Pratum spiriluale, a. 1422. H A R L .
Deinde Laline Ambrosii Caraaldulensis injerprelalione, in tomo septimo Aloysii
pomanni, Venet. 1558, 4. Et i n d e recusus seorsim ColonifiB 1583, et plus simplici vice in
Bibliothecis Patrum. Idem l i b r i decimi l o c u m oceupat in Vitis Patrtim Heriberti Rosweidi,
qui eV&m notas breves a d d i d i t . Antwerp. 1615; Lugd. 1617; Antwerp. 1628, fol.
Graece et Latine denique lucem \ i d i t in Auctarxo BibL patrum Ducano, Paris, 1624,
tora. II, p. 1057; et in Bibliotheca Patrum Paris. a. 1644, 1654, tom. X I I I . Sed Grmca p l u rimis capitibus (i) trunca, ox mss. codicibus, uno bibl. Regitt, 2464, et tribus Colbertinis
supplevit J o . Baptista Cotelerius, Supplementaque ilia Groece et Latine vulgavit. Paris.
1681, 4, tom. II Monumentor. Eccleiicc Gra>c<e p. 341-456.
Pascbasius Auriacus (dOrange) ordinis Minorum lentor in conventu insulensi non L a tine vertit Moschi Pratum (ut Possevinns tom. II Apparatus 5. p. 426, Iradit), sed Gallice,
qu ejus Y e r s i o prodiit Lovanii a. 1599. Vide Sweertii Athenas Belgicas, p. 592.
Jo. Moschi Historiolam de Synesio episcopo, etEvagrio philosopho, ex c o d . Barocciano
Bibl. Bodleian, Gr. et LaL edidit Car. Cbristi. Woog. Lips. 1758, 4. V. Saxii Onom. lit. I,
9

p. 468 ;et

II,

p. 68.

HARL.

Postquatn Palladii Lausiacara celebravit Nicephorus VIII, 41, Hist., subjungit_:


\ \ () ,
\ . Locupletem quoque et utilem de eis (monachis) At-

storiam Sophronius Hierosolymilanus nobu reliquit, Prati et n o v i Paradisi tilulo, scripio


ei indito. InielligU itaque Sophronium, qui i n patriarchalu Hierosolyrailano sucressU, a.
C. 629, Modesto, et a. 638, diem obiit, de cnjus vita consulendus Papebrochius in Actis
Sanctor.aA 11 Martii tom. II, p. 65 seq., ut d i x i volumine stiperiore octavo p. 199 seq.
[s. voL I X , . 167 seq. n . 1T. noslrflB edii.J cum illius scripia persequerer. Joannes Damas
cenus, l i b . 1, Pro imuginibus, p. 328, afferl locum
NOTVE.
noiil. codd. Palladii Lausiac. Hist.Tnurini in cod.
uondam Kcgio 100, sine nominKquidem aucloris,

cono circa a. 872, ei apud Surium 42 Marlii ob


via, libr. n, c. 45 : < Nibilominus ex iibro qui a

o. Mosebi Limonarium : inc. .


V. Cal.nodd. Gr. raurin. p. 487. Paris. in bibl.
publ. cod 916 n. 2 J o . Moscbi, Praium spirituale :
piimiim lamen foliutn desideratur: idcin in rod.
1605 2, et in cod. Coislin. 257. V. Moniranc. Bibl.
Coisl. p. 504, in Paris. cod. 4599, 2, Jo. Eucrata?
Spirit. pratum : deesl anlcm finis. ln cod.
2751, 8, Jo. Moscbi Otaiio funebris inedita, in laudem Lncce Noiarcc, magni ducis. ln cod. Coisi.
370, sine aucloris nominc, centiim c l qiiinqiiti capp.
spiritualia, qiiorum inaxima pars' deest iniiio. V .
Monlf. Bibl. Coiilin. p. 575 seq. H A R L .
() Pliol. \ ?; .
* \ >. -
*\ ,
. Menlio Iiujiis
operis etiam in qweslionibus Anastasii q. 60, p.
338, ubi locus aflarlur . Pr;cterea in Viia Grcgorii M . scripla a Joannc Oia-

Gnecis ^ dicitur, a Latinis vcro inleiligilur


Campu* \e\Pratum, praeceplor meiis inier alia tolo
orbediCfaniata jain miracnla inlerpreialus est mibi
siribens : Enarraviinobis piesbyler nuniin Pelrus,
de S. Gregorio, > elc. e.\ Mosclii cap. 19^,. E l libr.
iv, cap. 65. Scd nc folis verbis lanli pra^snlis
bumililas inculcari credatur, superest, ul Graeco
rum relalionibus ad me nuper interpretatis eadcm
patris bumuitas vivis openbiis deinonslrelur. In
qiiibus videlicet iia referlur : Enarravit nobis abbas Joannes Persa, > etc. ex Moscbi cap. 451.
(i) Desnnl capila 5, 7, 9, 46, 47. 20, 21, 22,25,
24, 26, 28, usque ad 42, 44, 51, 59, 61, b2, 74,
7, 76, 82, 85, 84, 86, 87, 90, 94, 92, 95, 94, 96,
400, 402, 405, 404, 106, 109, 410, 114, 445> 447,
420, 121, 422, 424, 426, 128, 450, 454, 452, 457,
458, 459, 440, 444, U 6 , 447, 448, 451,452, 455.
454, 457, 468, 469, 470. 471, 172, 178, 479, 480,
491, 202, usque ad206,208,209,211. i i s q e a d 2 1 9 ;
ct pars capilum 8, 18,57, 69, 105, 127, 156, 165,
197.

2? 17

JOANNiSMOSCHI

28

, eumdemque repetit l i b . II, . 3 U ; el lib. III, . 352.


In synocto secunda Nicffina, a. C. 787 celebrata, acliohe 4, tom. III Concil. edit. BiniancB
affortur idem 10CUS . Et aiii tres, actione 5,
. GH.seq. >. Cura eadem iisdem verbis in Prato Joannis Moschi lettanlu,
satis apparet Sophronium patriarcham Hierosolym. eumdem esse cura Sophronlo Joannis
Moschi discipulo, cui pralum ille s u u m inscripsit: deinde illam de monachis historiam,
quam Jo. Moschus scripserat, tributara fuisse ab aliquibus Sophronio (j) lanquam auctori,
non modo, qnoniam Jo. Moschi rragistri sui itinerum operisquesociusexstitit, sed insuper,
quia Sophronius hoc opus publicum fecit, u t e x Prolo^o g r c o , qui operi preeiixus est,
notavit MichaeUe Quien ad Damascen. tom. I, pa^. 323. [Add. supra, vol. V l i l , p. 90,
raed.J
r

,.

*J*llosdmm

C 0 C

'

S C i

l 0 U , , 1

P g- ^ 3

seq. ct

Aloysii

Lipomanni

pruifaU

I
.

J O A N N I S EUCRATJB
LIBER QIJI 1NSCUIB1TUR

PRATUM
QUOD F L O R I D A M P R O F E R A T V I T A R U M
(Duc.cus Supplem.i. II, . 1035,

NARRATIONEM

eiCOTELEIUUS,

C(ELESTIS

ROSETL

Monument. Ecclcs. Grac. t. II, p. 541.)

ALOYSIUS LIPOMANUS EPISCOPUS VERONENSIS, SINCERO L E C T O R l .


Libcr bic, quera in leitia hujus seplinii lomi parte lcgendum exponimus, Pralum spiriiuale iiominafur,
ex Graeco Laiinus per doctum viruin Ambrosium Camaldulensem tuonacliuin reddilus, qucm adhuc lypis
cxcusum, non nisi vernacula, atque ea lialica lingua habuimus. Tanla aulem spirilualium flt^tulorum
amoenilale refertus est, ul in Paradisi deliciis orhis csse videalur. In co siqiiidem anliquorum monacboruni, el aliorum palriiin Deo ex iiitimis praecordiis servientium redolet vUa3 splendor, regularia disciplinac obscrvantia, pudicili% el conliiieiiliaT norma, viclus el veslitus parcimonia, contra liserelicos
invicla coustaiuia , in iojiiniis, vigiliis, c l oralionibus assidua perseverantia, et crga Dominum
Jesuni Cbrisium cximius c l inxslimabilis amor : quineliam admirabilia quscriam ac Spiritu sancto
plfiia responsa, quae legciaiiiiu nicnles spirituali quadam dulcedine pcrfundiint : sanoiarmn
dcniqiic mulicruni invicia iides, caslilas incomparabilis, el felix carum in Deo consummaiio.
si tales modo iuvcnircmus niilitcs Gbrislo servientes, quam illuslris, quam splendida, quam dceora
ssel Ecdeshe nostrae facies, quam adeo dejeclam, ct obsoleiam, ac supra pelles Saromonis, alque
Moysi jEiliiopissam (pro dolor) denigialam conspicimus. Quod auieni libro buic inlcgra fidcs pracslari
possit, nec inter apociypba censeatur, facil duorum amplissiinorum Patrum Grxcorum teslimoniuin :
qtiorum allor esl Pboiius pairiarcba Conslanlinopulilanus : alier, Joanncs Damascenus, qui in fiue
primi libri, quem Pro imagiuibus scripsit, quoddam nurabile faclum, qtiod in boc libro desmbitur,
narrat, bac nola pra?inissa, ; 0.

()
Docemun per islum
timluin, el per illum qiicm ex alio ins. retulimus
ir. notis t. I , Joannem Mosclium , celebrem imer
poclesiaslicos scriptorcs viruin, diehmi cliam fnisse
Kticrautn: s i m l tn Acih S. Maximi p. x x x v , Svrgiuso ;, <H ab ipso Maximo episioia ad

Joaimem cubicularium , . 260 , monacbi


, memoranliir, , act. i et 5 synodi CP. Sub Mena. Opus ejus
rdiluin fuit, ciiin Laline , lum cliam Gr;cce in Bibliolheca Palrum. Sed Gra>oa plurimts capitibus
tniiira sunl , quarc hoe Snpplcmonlo indigebanl

2W9

PRATUM SPIRITUALE. LIPOMAKUS LECTORI.

2*50

, lioc esl, ex parvo Prato sancti Pairis noslri Soplironii arcliiepiscopi hicrosolymorum. Joaiuus
praelerca diaconus, postea Romanus Ponlifex, in quarto libro, qucm de boaii Crcgorii Vila scripsit,
cap. 63; luijus voluminis menlioiiem fecii, dum mirabile illius sancli Pontificis facium recensel, sic
inquiens : c Sed ne solis verbis tanli prsestilis bumililas inciilcari credaiur, superest, ul ex Graeconim
relalionibus a me nupcr inlerpretalis, eadein patiis bumilitas vivis operibus demonstretur, in quibus
videiicei iia refertur. Enarravit nobis abbas Joannes Persa, sanclus el venerandus \ i r cxsisiens (a); >
e i csclera, quae seqtiunlur, prout in Pralo boc spiriluali, cap. 151, babenlur. Scd quod bis oinnibus
niajus esi, in secunda Nica;na synodo, qu.-p pro cullu venerabiliufri iniaginuin conira Iconocl tsias celebrata est, aclione quarla ita legihir : c Euslacbius venerabiiis niouacbus, presbyter et praeses niansionis Maxinii, dixil : Et ego, Patres, sanoli Sopfironii Palris librum affero coniinentein ixuliorum
sanctorum vitas; et si placel, adducaltir. Sancla synodus dixit : Legalur; Siepbauus ilaque . lius
accppium librnm legil : c Ejusdcm, Patris nosiri Sopbronii e Limonario; dixil Tbeodorus abbas,
j E l i o i c s , quod eral quidam inclusus (b); > et caetera. Ubi lolum capul 45, quod in boc libio liabelur,
ad verbum reddilur. Nibil esl ergo quod de fide litori ambigerc possis. Yerum scio slalim moveberis,
ot dices : Quse adduxisti pro libri comrocndalione, magnum scrupitlum meiili injiciunt. Namqiie lam
Damascenus quam synodus librum Sopbronio pairiarcbae Hierosolymitano inscribuni, lu vero sub nomine
Joannis.cujusdam Evirati ad Soplironiuin sophisiam illum scribcnlisevulgas.Quomodoergohaecconvinire
possunl inter se? Dubium sane baiul coniemnenduni, el quod nie ipsum quoque prima 1'acie valde comm o v i l . Sed profundius poslea cogitanli omnis dubiialionis caligo perfacile ditnola esl. Scriplor libri
prorsus Joanncs anacboreta fuit. Id libi ex capite 77 volumims ipsius liquido conslare potfiit. Pbotius quoque bunc ipsuin auclorem libri Joaniiem Moscbum (nalione forlasse) fuisse asserit, cujus cognomen interpres Laiinus forsan Eviralum reddidit. Yerum Sopbronio bis de causis ailribuiuir : ve! quia
ad ipsum per cbarisshnum socium inscribitur, ut, quemadniodnm et Rhctoricorum Ciceronis ad Hereniriuin, el ejusdem ad Auicuni epislola? ad Herenniuin; et ad Atlicum libri inmcupanlur : sic Sopbronii
liber hic dicalur, quia ad Sopbronium dirigilur, alque ex co maxime quod ad usum illius iniprimis
conscriplus esl. Nanique auclor ipse in epistola, quam libro praemiitit, fatblur se ex boc Prato coronam Sophronio coniexuisse, ac per eum aliis deinccps obtulisse : seu quia in buc libro dicta el gesla
ipsius Sophronii pro majori parle coniinentur. Nam is lotius itineris libri bujus auctoris fuii individuus
comes, el qnaecunqiie ambobus ambulaniibus occurrcrunt, vcl quaerentibus respouderi coniigii, diligentissime descripia sunl. Quare eiiam hxc verba srepissime iterala videbis : Yenimus ego, el Doniiuus
m.eus Sophronius sopbisia ad abbalem taleni, el caetera. Et ideo sempcr eliam plurali locutione uiiiur
dicens : c Perrcximus, accessimus, vidimus. Narravii nobis senex monaslerii ilux. Per qua* omrria
conspici datur, scriplorem minquam solum fuisse in bis quae narrat perquirendis. Sicut ergo Platonis
Pbxdrus, Timajus, Gorgias, c l Parmenides; el Tullii liber De seneciule, Gato major, inscribunlur, a
personis, qusp ibi colloquentes et disputantes inducuntur, quid obstabi! buic libro, quin Sopbronii d i catur, cum in eo is ambulans, visilans, operans, interrogans, el respondens, ubique ferc asseratur?
Aui demum ex illa causa Sophronio ascnbilur, quoniam una cum Joanne praedicto conscriptor (ut ita
dicam) forte ejusdem -libri fuil- Lege bujus voluminis caput 77, el in ejus principto iia scripluro reperies : Ego et Dominus meus Sophronius perreximus ad pbilosopbi Slepbani domum doclrina? gratia, > elc. Dehi(]e in fine cjusdem capilis hoc modo scriplum legitur : c Isla cum audivimus, innuit
mibi Dominus nieus Sopbronius, et recessimu*, et dixil mibi : Verc, abba Joanncs, bodie nibil ultra
siudeamus : satis enim sediflcali sumus. Haec ergo scripsimus, ut et vos pariter aedilicemini. > Una ergo ex bis rationibus, seu potius omnibus simul accedeniibus, jure meriioque liber iste Sopbronii
nomine inscriplus videlur. Nec te moveat, quod in hoc libro Sopbronius bic non appellalur Hierosolymorum palriarcba, sed sopbista. Nam voeabuhun boc non in inalain olini parlem, sicul fit modo
passini, sed in bonam aceipiebatur : necaliud designabat, quam sapienlem, el prudentem bominem:
qualis fuit et Libanius ille, ad quem multse Magni Basilii epislolae directae fuerunl, ipsum maximis
praeconiis eflerenlcs. Poluit ergo vir isle prius ct monacbus esse, et sopbisla nuncupari, inde vcro ;ul
sanclam Hierosolymorum sedem assumi, ex qua, tanquam digniori loco, pnslea denomiiiaiioneni acceperil. Quo aulem lemporc viri b i , qui librum conscripsenint, claruerint, pro certo non babetur. Yerum
cum magni Gregorii Romani ponliiicis bujus nomints primi faclum narrent, el syncbronorum CaBsaruin,
Tidelicel Anastasii, Tiberii, Maurilii el Zenonis mentionem faciani, et in sexia synodo bic liber adducalur,
conjeclura assequi possumus, circa annuni Domini sexcentesimum, illum fuisse conscriplum. Le^e
ergo libenli animo, ei fide cerla opus islud, candide leclor, cujns cxemplum cx aposlolica bibliolbeia
accepiiuus : ct iia niores, c l vitam luam ad ejus leclionein compone, ul lalium tantorumquc virorum,
quos bic descriptos invenies, dignus ainiulalor (xsistas : postmodum vero eorum consorlio in terna
bealiiudine feliciler adjungare. Quod tibi el milii Dominu pisestare dignelur, el omnibus qui Dominum
iesum diligunl in sinecrilate. Yale.
NOTiE.
() ldem miraculum, in aliis libris, bacrelicorum
(b) Ejusd. syn. acl. 5, in qua eliam citanlur C O Q dolo viLaiuiu le-ilur.
seqtienier bujus lib. cap. 81 et 180.

JOAXNiS

JOANNES

MOSCHI

EVIRATUS

D I L E C T O S U O 1 C H R I S T O ,

S O P H R O N I O S O P H I S T >:

PraLprum facicm verno maxinic lcmporc csse . ,


,
j-iciiiidissimam, cliannsitne , pcrspicmim omnibus
ost, quani scilicel oinnigenam flornm grala varie- *
: ; , \ ;
las eftkit, intueirtium in se provocans aspecium,
,
ac pralercunics detincns, ipsosque varie pasccns.
Naniquc arridel oculis, ac mulcet oiraclum. IIujus .
vcre prali pars rosarum rubore vernal: pars ilem
albescensliliis, ab aspeclu roseo luentes, ad se ficile
' advocat. Alia ileni e i parte viola rmilaiit, coloreque suo purpuram regis imitanlur. Prorsusque va- * ,
; \
rius, ac differens florum innumerabiliuin aspeclus,
atque fraganlia, undique graliam pulliilat Hujus- \ , modi pnesens quoque opus arbitrare, sancte ac \ .
\ ,
/idelissinie lili, Sopbroni. Quippe reperies in eo
\ ,
virtutes sanctorum viroriiin, qui lemporibus nostris claruere, ac juxia Psalmisiae seniemiam, ^ ' ,
Secus decursus aquarum plantali sunl. (Psal. 1,
5.) Qui cum omncs Deo acccpti maxime, gratique ; \
fuerinl, altus lamen alio virtutis genere magis de-
coratur: alque ex bac suavi varieiate viriutum, t
grala venusias, amcenaque facies surgit. Ex bis ego \ ,
,
floree pulcherriinos deoerpens, coronara tibi ex
, , \
immarcescibili ac perenni praio contexui, fidelissime fili, eamqtie l i b i , ac per te omuibus offero. . \
Quamobrem prasens quoque opus, praium appel- , \ lare placuii, propler obleclationem, suaveolen- , \ .
, \ ,
tiaio, et t i i i i i u i e m , quam ex eo legentes capient.
, \ , \
Virtus cnim vilae , morumque honestas cst, ad
quam non sola divinarum rerum medilalio, fldes- . ^
que recta ducit, verum ei aliorum conversalio, vi
laque virtulibus plena in scriplis tradila. Quocirca C , , ,
boc mibi negolium assumpsi confidens in pomino
,
fili cbarissime, idijue vesira cbariiaii persuasum
\
esse cupiens, quia apis in niorem, utilia quaeqnc,
; .
ac vere prosecntus, sancloruin Palnnn recle facla
.
pro aiiimaruin lut*ro descripsi.
C A P U T I.
Vita sancli senis Joannit, et de $pelunca Sapsas.
T

Hv Eral senex qoidam habilansin monasterio abbatis


Eustorgii, Joannes nomine, quemeanclus Elias ar,
cbiepiscopus Jeroaolymorum voluit praiposituni mo
nasterii conaiiiucre. llle vero non acqu!e*cebat, di. ,
cens : In moutem Sina oraiionis causa pergere volo.
.
A K biepiscopus aulem cogebat eum, ut prius abbas , ; .
fierei, et postea pergeret quo vellet. Cum vero eenex
,
noo acquiesceret, dimisii eum spondentern, se, posl, *
quam reversus essel, suscepturum regiminis curam. ^ . ; Et ila salmaio archi^piscopo iter arripuit, ul ad Sina
, \
montcm proficiscerclir, assumpiosccum et discipulo
^/ , . \
iuo.Traijsvadatoqne Jordanc fluvio, cum vix uno la ,
1

2853

F I U T U M SPIRITUALE.

2851

, \ . ' pide procesei^nl, coepii eenior rigore detineri, ac


, ,
poel paultilum invasil etim febris. Cum vero in tan\ .
Iwti excrescerei ardor febris ularabulare non possel,

iiivenerunt speluneam parvulam, in quam ingressi
(
tunt ul requicecerenU Cum vero febris ila invalesce), *
ret, ot sc vix mover* posse, in ipsa epetunca ires
, , ;
dies commorali sunl. Tune senex in somuis aepexit
.
quemdani astanlem sibi, et dicenlcm : Dic, sewx,
* , , ;.
qno ire vis? Respondii : In montem Sina. Dicil ei :
, * .
Ne, qtiseso, ne recedas binc. Cum vero seni id per .
snadere non posel,ab<cessit. Febris vt-rosoni acriu.s
, , ,
infcsla erat. Rursus nocte >equenii idem seni a>tiiii
, , ; ,
eudem habitu, el ait: Quid, seuior, afiligi vis? audi
.
me, el nusquam binc proiiciscaris. Ait ilii scnex : Tu
;
quisnam e&? R spondei is qui apparueral : Ego sum
- \ , - JJ Joannrs Baptisla ; et ideo libi jabeo ut nusquam recedas, nam spelunca isla breris major eet monte

Sina. Quippe in hanc tsepius Dominus noater Jeaus,
.
cucn me visiiaret, ingressus est. Pollicere ergo mibi,

quod bic habiiabis, et eg mox libi saniiatem resti . ,
luo. Quod senex audiens, libenler spopnndit se iri
. ; cadern gpelunca permansnrum. Et coutinuo -anns ef feclus, perseveravit ibidem uwo vitae suae tempore.
.
S| eluncam vero illam fecit ecclesiam, rongregavii*
qne fratres. Appellaiur auiem locue illeSapsas. J u x u
\ . "
illam ad Ixvam siius est lorrene Cboraih, ad queui
.
miseue esi Elias tempore siccitalis, ex adverso Jor-
^^ ,
daitis.
, \
.

CAPOT 11.
De tene, qui in propria tpelunea pa$cebat Uone$*
" , C
Fuit eodem loco Sapta, coramoranf in f pelaw>
\ ,
tcoex alius lunUe virluiie, ut leoiies seeum in eadem
,
spelunca suscipercl, aquecibuin eis in suo sinu prav
, \ *
berel, adeo divina gratia pleau* eral vir Dei.
\
.
CAPUT III.
Vita Cononis pre&byteri

, .
, , : ; -.
, , , ;
,
, ,
\ \ . '

mouasterii Penthvcnla.

Cum in monasloriutn sancti P.'tris no^lri Sal>


protccti fussemus ad abbiUcm Alhana&ium, narravit
nobLssenex, dicens : Ctim essem in monaslerio Penibucula, presbyler quidam erat ad baptismi minist*rium, Conon nomine, Alexandrinus genere, qiien
pro vitaB merito Patres jusserant ul baptiznret
accedenies. Ipse igitur sanclo cbrismate ungebal

ovv , ,
baplizabal eos qui ad hoc veniebant. Quolies
'
trgo mulierem inungeret, scandalizabatur, atque idco
cx monnsterio abscedere volebaC. Cum
aul$m
,
ea cogilalione pulsabaiur, assislebal ei saiiclua
, , \
Joannes Baplisia, dicens : Tolera, et persevera,
. , \
el ego te ab boc bello liberabo. Quadam vero
,
die venil puelta ex Perside, ul baplizaretur, qux ita

speciosa erat ac lantue pulchriludinis ul non posset
\ ,
presbyter nudam eam sanrto oteo inungere (l).Cum
, \ ,
sic
vero puella illic mansisset duos dies, audicns hoc
\
arcbiepiscopus Pelrus nbsliipnii de sene vcliementer,
. , voluitquc ad boc 0[V$ del gnrediaconissam njuliercni;
. " ,
e l

JOAXNIS MOSCnr

2 8 5 5

28.6

sedid nonfecit.neconiracanonesfccissetideretur. , ^ ,
Cononvero presbyter, sumpta melole sua, recessit,
^
!; . ; dicens; jam an.plius in boc loco manebo. Cutn
*v \ ; , *
rgo exiisset ad collcs, ecre sanclus Joannes BipltW
; , \ -J
sta obvius illi facuie esl, el iranquilla voce affalus
^ T " ,
est illum, diccns : Reverlere ad monasierium tuum,
x ^ i
el hoc le bel levabo. Abbas vero Conon ait illi cum
' , ,
indignalione : Vere reverlar. Ecce enim jam to , \ .
ties pollicilus es mihi islud, nec fecisti. Tunc sanctus '
Joannes eum sedere fecil, amolisque vestimenlis
, \
ejus, signavit eum Cer signo crucis sub uuibilico, di-
xitqueei : Credc mihi, presbyier Conon, volebam le , \ , pro hac pngna mmccde don.iri; sed quia no vis, ; ) ,
ecce abstuli a le hoc bellum, mercede autem linjus , ,
operis crebis. Reversus presbylerin coenobium, ubi
; . baplizare consueverai, in crastinum unciam puellain bapiiiavit, neque penilus animadvenit eam esse na,
(ura muliercm. Implevii autem et alioeannos duode- ,
cim in baplizandi ministcrio lanla tranquitlhale \ ,
animi el corporis, ut ntillum nltra senlirel camis \ , \ , inoiuin, neque mulierem nalura videret. Atque ita in . \ ; pacc consummalus est.
.
( APUT IV.
abbatis Leonlii.
Narravlt nobis abbas Leontius, coenobii sancli Pa ;
tris nostri Tbeodosii antistes, dicens: Postquaro - , ,
gaii sinit ab infidelibus persecuiionem passi luonachi , prpier novum monasierLum, quod dicitur Laura,
, .
iiluc ego prolrctus siim, mansiqtie in eadem Laura. , Quodam veru die Pominico descendi in ecctesiam, UIQ \ acciperem sacra mysteria. lngressusque vidi Angelum , \
stantem ad dextrum altaris cornu,et magno pavore \
correptus, rcversus sum in cellnlam meam. Et ve iit , ,
mihi vox de cwlo, dicens : quo sanr.tificauim esl .
attare ismd, ego jugiler illi astare jussus sum.
Visio

CAPUT

V.

Relatio abbatis Polychronii de Iribus monachis.


Abbas Polychronins ejusdem novae Laurae presbjrler, narravil mibi, dicens : Cum sederem aliquando
in monaslerio Turrium Jordanis, unum illic ex fratribus animadverti sui ipsius negligenlem, el nunquam sanciae diei dominicie canouem iinplentem ;
po8t modicum vero lemporie eumdei aspexi cum
omni studio et alacrilaie se exercentem. Tunc ego
dixi e i . Nunc oplime facis, curam lui gerens, fraler.
Qui ait m i b i : Domine Paier,modo morilurussum, e i p
lH)St dies ires mortuus est.
Rursus idemabbas Polycbronius narravit mibi,di.
cens : Cum in eodem monaslerio Turriiim dcfunchjs
csset quispiiim fralrum, dixil mihi dispensaior : Fac
ch .rilatem, et veni, ut fralris vasa in locum dispensationis deferamus. Cura ergo ferrc coepissemus, as-

; , ,
6 > ,
* \
,
, , ; , ,. , ,
, .
, . \
.

,
(),
, -, >,
< x t

VARIiE LECTIONES.
. et .
NOTJE.
{5) ' *> .
\ !
vrjv . AcU 1 el 5 conci.ii C P . sub Mena :
. .
1

. inser. >.

2857

PRATUM SPIRITUALE.
1

s i ; . *; , .
" \ , ; ;;
"
, \ . \
.
, .
CAPLT
8

2,53

piciodispensaiorem flenlem, cui d i i i . Quid, qnartr,


jia ploras, abba? Quia , inquit iile, bodie fralris va*a
fero, et posl duos dies alii porlabunt mea. Ttrthqntf
die requievit fraler ille,sicutpra?dixerat, (uin Doinimiseura singuiariter iuspc consiiluissel.

VI.

Ejusdem relatio, .

Idein enim abbas Polychronius presbyier boc nar
\^
|
* monasieri) abbalis Conslan ; ; ;, tji anti&titis monasterii sanctas Mariae Dci genilricts,
* q
fleva dicitur, aud.vil qiiemdam fratrum ia xe, \ , \ Bnodochio Jericbiiniio requievisse, qnem cum acce, pissent fratres, ut ferrent ad monasierium TurriMm,
,
etsepelirent, ex quo iier agere cum corpore coepe; , i|
defiincli capul quasi comes ilineni
, \ ;, - apparere non desiitil, donec ipsum sepullurar Irade .
reiil.
n y

q U 0 l

Q a e

r u n f f

8 l e

8 u p r a

CAPUT VII.
Vita et mors cujugdam senis qui recusavit abbat fieri inmonasterio Turrium.
.
Altus quidain aenex sedebal in eodem monasterio
Turrium. Palres igilur ejusdeiu niunasierii ipsum,
, \ , ul magnum el viriuiibu clarum, voluerunt sibi C O D ; \ , - siiluere abbalem. Senex vero orabal, dicens : Igno . , - scite niibi, Paires, ei peruiiilite me fierc peccaiamca.
, , Egoenim talis merili non stwi, ui possim awimarum
. \ C ciirain gerere : negotium isii d inagnnrum ct fxcel \ - Jentiuni Pairum csl, Autonii, Pacliomii, sattciiqua
, \ \ Tbeodori. Cum vero iratres iili acquiescerem,
. ' , ipeuroque diebus singulis orareut, videus sc ab eii
, * niruiuui urgeri, dixit cis : Permiilile me mbus die. \ busorare,el quidquid me Dcus iacere jusserit, faciani.
vov ' , ; Erai auteiu Parasceves dies : Dorninica vero die mcuo
\ ; ,
requievil.
. . \
.
CAPUT VIII.
Vita abbalis Myrogenis hydropici
Senex quidatn erat in eodem monasierio Turrluin,
, \ ,
Myrogenes nomirie, qui ob
nimiain auslerita. - ^ tem vitae bydropicus efffectus fueral. Diccbal autem

jugiier 1ris senibus, qui ad eum conveniebant visi , ,
tatidi gratia : Orale pro ine, Palrcs, ne interior boino
bydropicus fiaf. Ego enim, ui in hac iuftrmitaie diu .
tius durein, Deum oro.

\ *
,
, ' , ,
.

De boc abbato Myrogeiie cum audivisset Jerosolymiianus arcbiepiscopus Eustocbius, voluil ad eum
niiltere quaecunque erant nccessaria, sed ille nunquam ab eo qoidqnam conscnsit accipere. Hoc autem
solum illi eigniflcabat: Ora pro me, Patcr, ut lib rer
i b seterno cru i:mi.
!

VAHIiE LECTIONES.
al. . * al. oot.
al ins. . al. inscr. .
al. ins. . ' al.
add. \ .
al. \ .
NOTiE.
- \ ^
. /).
. Pyrgiorum, Turrium.
1

PATOOL. G R . L X X X V H .

2860

JOANNIS MOSCHI

2859

CAPUT IX
Dt mira cujusdam $ancti Patris charilale.
In ipeo monaslerio Turrium, seiiex quidam erat
' ,
gaucie miditatis el eleemosyiwe valJe studiosus ama- . * \
inr. Quadam ergo die venil paupcr ad ejus cellulam . $ ,
eleemosynam pelens; senex voro, cum uon nisi unum panem haberet, proferens ipsum, dedit pau- . , \
peri. Tuuc dicit ci pauper : Nolo panem, sed iudu- .
mentum. Volens autco) aenior curare illuro, appre- * , ' .
beasa raawu ejue, inlroduxil in cellulam suam. Pau- *
per auiero ceui illic nthit omnino inveuisset, nisiso- , .
,
l u n quod ille induebat, lanta senis virlute compun, \ ;,
clua, solvU sacculam suura, et in medlo cellula*

* (), \
quaecuBque habebat evacuans, d i x i l : Sume i s U , se~
, , nior opiirae, c i ego alibi qusram qM mibi guat ne, .
xessartsL

1 1

CAPUT .
Viia Barnabm anachoreice.
Anacboreta quidam erai in speluncis sancii Jorda- g
nis, Barnabas nomine, Hfc die qaadam cum descenderel bibere aquau de Jordane, mfiia st pedi ejus
ex arundkit fesiuca, permaQsitque siinuJatn pedi
ielixum teneoa jugiier, neque pastue est ut eum inedicus viderel; itaque compulruit pes ejas. Coactus
vero est aecendere ad monaslerinm Tarrkun, sibique
mskin cellulam accipere. Porro pes ejas in dies puireseebai magis. Dicebat auteai bis qui ad eum veniebant, quod quauto magis homo exierlor palilur,
lanlo ainpliu* interior virel.
~

*Hv
, . $
,
, \ ,
. \
, \ ^
. . ?
, ,
.

Posiqaam vero ascendit abbas Baraabas ex epcImca sua ad Turres, cum fuissel ibi aliquautulum
temporis, anacboreta quidam alius abiil aj speluncam ipsius, ingrcssusque vidit angelum Dc\ slanlem
super altare qund fecerat senior aique sacraverat. ^
Ailqiie ad angelum anacborela : Quid hic agis ? Cui
angelus ille : Ex quo sanciificata sunt isia, a Deo
jpso niibi credita sunt

, \
,
*
,
* , \
*. \
; , " ,

\ ' , \ .
CAPUT X I .
Vita abbatiiHagiedulu
Abbas Peli us prcsbyter monasterii sancii palrie

nosiri Sabx', narravit nobis de abbale Agiodulo [Ha- , \
giodulo] dicens : Gum is esset antisies dux loanasie, , "
t i i beati Gerasimi, contigii fralrera quemdam de fllic ,
retidenlibus roori. Quod cum senex ignorarel, pulsa- , .
retque praBfectws canonis lignum, quod fralree con- \ , * cp
Teidentes mertunm eCferreni, ut vidit senex cadaver , \ ^
tn ecclesia? medio jacere, conimutus est valde, quod )^, , \ non illum salutassei priusquam migrarel e saiculo. , Profecttisque secus lectulum ubi jacebat, ail de-j) , ..
fwicto : Surge, frater, et da mibi osculum. Qu\ pro- .
linus surgens, osculatua est senem. Tum dixit se, , , .
VABIifi LECTIONES.
al. .
NOTiG.
(c) . F . \ pro ; . rel tacctnum velum,
, dixit Germanus
c. 1501 . Nisi quis inecuui inalueril carpatriarcba, Avclar. Coiubeiis. 1.1, c. 45IB A . ol " al. ^

1 1

al. .

1 1

2861

PRATUM SPIRITUALE.

. eex. Dormi jam, quousque veniat Cbrislus Filius


& 6
Dei, el reeuscitet le.
.

Idem abbas Agiodulus cum transirel juxla Jortfanis
6 , - ripas, secuui animo et cogilaiione volvebat quid
, \ - actnm fuissel de lapidiljus injeciis a Jesu Nave pro
, \ his quos inde suslulerat. Cumque ista cogilare, con.
' , \ , fesiim binc et binc divisai sunt aqua?. Tunc vidit illos
\ , \ duodeciin lapides, proslralusque bumi Deo gratias
, , - egit, et recessii.
.
CAPUT XII.
'
Dictum abbatts Olympii.
Fraler inlerrogavit abbatem Olympium, presbyie , rem monaslerii sancti Gcrasimi, dicens : Dic milii
. . verbum. Qui dixit ei : Ne scdeas cum haerelicU, ei
, \ , conline linguam et ventrem; ac ulicunque sederis,
\ , , ; .
dic assidue : Peregrinus 6um.
CAPUT XIII.
Vita abbatis Marci artachoreta*.

Dicebant de abbaie Marco anachoreia, qui mora( ), batur prope monasteriuin Penihucula per annos sexa \ - ginla tres, quod hauc babueril virtutem hebdomadas
, , , fntegras jejunaiidi, ila ut putarent quidam eum sino
. carne esse. Opcrabalur aulem die ac nocte, et dislri \ , buebal paupcribus omnia, neque ab auqno qutdpiam
, accipiebat. De boc audienles fideles v i i i , vencrunt,
ut darent ei agapeui, et ait ad eos : Non aceipio, quia
manus meae nulriunt me et eos qui propicr Deum
, d me veoiunt.
.
C
CAPUT X I Y .
De [ratre qui spiritu (ornicationis impugnabatur, et leprosus effeclus est.
AbDas Polycbronius rursum nobis narravit quod in
,
, , coanobio Penlbucula frater quidam erat sibi ipsi
, \ ;. valde inienlus et coniineiis. Cum autem aliquando
, \ impugnareiur a spiritu fornicatioois, non valcus banc
pugnam suslinere, egressu$ de monasierio, profec*
, , \
. \ ; tus est Jericho, ut concupiscenliae su% saiisfa , cerel. Moxque ut raerelricis cellam ingressus est,
\ leprosus faclus esl toius. Yideos autem Icpram, con, tinuo rediit ad monasterium, Deo gralias relerens
, , \ , et dicens : Idcirco Deus bac roe castigaiione pcrcus , stl, ulanima mea salva sit, et magniflce glorilicabai
Deuuu
. \ ; .
CAPUT .
Faclum mirabile abbalis Cononiu
\ Dicebant de abbaie Conone anlistiie monasteril
, $ Penlliucala, quod die quadam cum irel Belamarim,
obvios habuit Hebncos. Qui cum eum occidere vel ,
lent, distrjclis gladiis occurreruni contra senem.
\
Cumque appropinquassent, vibrarentque eum gla*
, , \
, \ dios, manus eorum in sublime suspensae perstiterutil
\ immobilcs. Facla vero oratione, solvii eos senex, et
. \ ; diumit. F.t abierunl graiias agenlcs Deo.
, \ \
/

4863

"
~*

70ANNIS MOSCHT
CAPUT XVI.

2S64

Helalio abbalis Nicolai de teipso et tociis.


SiMiex quidam sedebal in monasterio abbatia Pelri

,
juxla tinctum Jordanem, Nicolaus oomine, qui nobis narravit, dicens : Cum essem aliqoando in Ray-* . ,
" ,
tbu, missi sumus tres fraires in ministerium in Ttae\ , . \
baide n. Curo ergo per deserlum iter facereuius,
erravimus de via, ferebamurque per eremi latara
, ,
vasiitatem. Deficiente vero nobis aqua per aliquot
.
dies
arescere coepimus. Gumque jam et siii et
, \ \
aeslu dcficientes, progredi ullerius non valeremus, , \
inventis per dcsertum nryricis, jaciavimus nos sin- . \ , guli sub umbra arborum, exspectantes mori praesiii. , , , "
Prostratus vero in urobram cgo factus sum in ccstaei, vidi ;ue piscinam aqua plenam, ct circumfluen- (d),
tem, duos aulem supra piscinae labium assislere, . \ ,
A-asque unom ugneum. Tunc ccepi unum ex illis ro. \ \
gare, dicens : Fac mecum charilatero, domine, etda , \
, \ (e)
tirihi pusillum aquas, quoniam deficio. Ille vero nole ,
bai. Tunc dicit ad cum aher : Da Uli modicum. Qui
, , ,
rcspondil ei, dicens : Non deraus ei, valdeenim de . .
Mdiosus eet, et negligeus sui. At alier : Utique sane
. ,
ncgligens est ac desidiosus, proptcr liospitaliiaiem
* , ^
lamen demus ei. Alque ita praebuerunt uiibi el his
\ . * , ,
q;ii mecuro eranl. Mox autem ul bibimus, confortali
^ , ^
sMinus, et Uer agentes tribus diebus aliis sine polu,
. *
venimus ad loca babilabilia.
, \, \ ' . ,
\
.
A

CAPUT XVII.
Vita magni tenit.
Dicebant de quodam Macno sene, qui in eodemc
" \ ,
nioimierio abbatis Petrl morabatur, quod quinqua- , * 8 VARIifi LECTIONES.
1 1

al. '.

al. .

1 1

al. .

* al. inser. .

.
(d) xardcxtor. Trilissimse vocee . Inlerpr.:7 at et . Quarunt ullimam reduci vemulacrum tetiudinu prolatum, in quo erai tmago lim in locutn suum, apud Palladium, Dialogo de
minis, qui ambos pedes habebat in compedibut et
vila S. Chrytostomi, cap. 48, p. 178:
pectus clavo trantfixum. Verum , vel ut
, ,
foite scribendura esl , et nul* , \ latenus quadrant, sed respondei voci se. Minime vero . Elias in om- j) quemi nisi si pro viliose legerit
num decidit, neque parietis aut $axi inveniem um
. Nicetas itaqiie, inea quidem senlenlia, exttram, ted sub juniperi virgullo, quod el ipsum exi- plicari debel de cauco el vage concavo; illitisuue
liler obumbral. Nec minus in voce haud absimili
verba boc pacto in Latinum sermouein snnl traiiscrralum t. Aucl. Combef. c. 237 D. ln Andreae
ferenda : Et depromptum proslabat tettUudineum
OelPnsis lambis,
vasculum, intra tetiitudinem tegens humanas formw
. Quot fulguris, /ua, in modum blande tubit. imaginem, utroque pede compeditam, et per totum
Cum edendum fuissel . lumen
vectut clavo confixam. Nec ine praelerit, Salmaein.u
*iiiifical divinum quod umbra carcl. Lumine umbominein longe dociissimum aliler sentire in No.ie
brct txperle coiluslrante ipsos.
ad Spariiaiiuui, aique expone e
leeuidinis superficicm, quod mibi ideo non placei,
(e) Kavxkp. et infra, cap. 15,
lum quia non solum proferebalur superlicies lestuui ei , idein sonant ac Laline caucus,
dinis, sed lesludo ipsa seu vas e lestudine, tnm
oaucuin, cauculus, caucellus; id est calix, scyquia coaclius videlur inlerpreiaQicnium. Cogilel
phus, poculum, paiera et vas cavum. Circa quae
cliain prudens lecior, ulrum in eodem Niceia; In
otnissie aliorum animadvcrsionibus, unum expendice , quaa est ac , erraium s i l
dam locum, ex Indice i d Niceiae Annales petiluin,
descriptoris : non enim ausim afurniare, ut e l d u , , . 95 C , ubi narralur de
bito de bis in Vita Eudocice marlyris n. 2, MarAarone mago ei dicilur: \
, - lii 1 : , quia vcstigia I U S .
lectionis niagis premeiei \ .
, ,
r

2S65

PRATUM: SPIRITUALE.

2SG6

, , gtota aunos egisset in fpelunca eua, neque vloura


, , bibens, neque panem coraedens, nisi Unlum furfu,
reum. autem eingulis uebdomadibus com.
municabat.
C A P U T XVIII.

Vita alterius senU monasterii Laurm, qui cumkonibus dormiebat.



,
Narravil nobie abbas Polycbronius prcsbyler de
$ alio sene, qui sedebal in eadem Laura abbatis Peiri,
, \ , \
quod pleruu;que abiens, in ripa Jordame commane ,
bal, et ubi cubile leonis inveuisset, illic dorruicbat.
, .
Die vero quadam tulit duos leonis catulos iiilra pal , liom suum in ecclesiatn, et dicebal fratribus : Si
, *
mar.data Domini nostri Jesu Clirisii cuslodiremus,
* \ , ista animalia profeclo nos timcrciil; aed propler peccalum servi eflecii, nos illoa limerc comprobamur.
,
Qua re roagmficc aediliciii fratrcs, ad mansioncs
* ,
suas recessenin:.
, \ . \
* ,
.
1

X I X .
Relaiio abbaih Eiiai de teipto-.
4 ,
Narnvit nobis abbas Elias, di< cn : Cum aliqu iudo

inorarer in partibus sancli J rdanis in spela-o j u x u
, $
Euiiucboram mon&steriuin, ideo quod non comiiiunicarem Macario arcbiepiscopo Jterosolyroilano, die
*
quadam cirea horam sextain, aesiu elieinentiaaitno
\ ,
coquento desuper (eral eniin Augus us mensis) I
, \ savit qaidaro oslium spelunce mcae : egressus vcro
* \ ; \
vidi roulierem, et dixi ad illam : Quid to bic facis ?
, * , E l respondens, dixit mibi : E l ego, nd pater, ejus , \
dem quo te insiituti sum, et quasi uno lapide distai a
*
te spelunca mea. Osiendebai autem ei lortim quasi
\ \ .
ad Austnjm. E l ail : Lusiravi banc eremum, et p r
, ,
r s i u nimio siti fatigala sum; fac ergo cbariiaiem,
, ,
pater, et da mihi pusillum aquac. liaqne protuli ur .
eeum, et dedi ei. Quae cum suinens bibiseet, dimisi
. , \
. \ , ^ illam. Cuiu aulem abiissel, coepii diabolus impugnare
me, immitlens cogitationes sordiJas in eam. Supera , \ .
tu igiiur, neque ferens libidinis ardorem, sumpta
, \ ,
virga uiea, cellam egressus sum in fervore a^stus,
^ , ,
eum
lapidee ignescercnl, profeclusque suro ad illam,
\ ,
ut implerem turpem concupiscentiam. Cura vero
, .
ferme uno siadio ab ejus adbuc spclxo dislarem,
, Hrente graviter aeslu libidinis, repcnle facius in ec , , \
Ua>i, vidi apertam terram, et nie bialu terrae absor, , \
ptwn. Aepicioque iilic cadarera pulrida jacentia, et
, \ ^ , \ resolula, et incredibili fctore plena, quemdaiiique
,
reverendi babiiue virum ea mibi demonstramem, ac
, \
dicenfem : Ecce islud mulieris esi, islud v i r i . istud
*> , pueri; fruere jam ut vis, et quanlum 1 bct coucupi .
scentia tua : bujus tamen volupiatis gratia vide quot
-
laboree amillere voluisii. Vide propier quod pocca, luui voe ipsos privare w l l i s
regno coclorum.
. '
V s bumana) miscria?! propter unius borae voluptatein
! lanu laboris mercedc fruslramini. Ego aulena pra
;
nimio feiore in lcrram corrnl. Tunc accedcns vir
. \
VARIJE
1 7

al. add. .

18

ai. .

LECTIONES.

2867

JOANNIS MOSCHl

ille venerabilis, qui nvibi appanierat, erexil me. , , \ gratias agens Deo , reversus su:n in ceilara
, , meam.
.
CAPUT X X .
Conversw eujusdam militis ad miraculum Dei in se factum, cujus eiiam vila compendwse detcribilur*
Narravit oobis quidam Palrum, acceptsse se a quo , dam milite, quod cum bellum in Africa gererenl Roptc ( ,
mani cum Mauritaiiis, vicfiquc fugarcnlur a barbaris,
ac plurimi illorum passim caederentur, ipsum quoque " \ , unos cx barbaris natfus bastam, ul-Hlum ferirer, v i -
, \
brare coepit. Quod iile com cerneret, orare Deum
. , \,
roRpil, ac dicere : D.)n*me Deas , qui apparuisli an, cillas tuae Tbecla?, el eripuisii eam de iniqiiorum ma~
!1
*
*>9&
nibus, libera et mc dc blc necessilate, et salva ex
* - , \
bac acerba morte, ibo iri eremum, et agam vi- of, (),
lam solitariam. Conversns aulem nemioem ex bar , ( , \
baris vidil. Ilaque conlinuo venil ad banc Laoram
, \
Cupaiha, manseratquc jam in spelunca, Dei se pro ^^ . \ \, ,
tcgcnte graii.i, annos Iriginla quinque.
* . \
. \
.

5 e

y a )

>

CAP13T X X I .
Mort amadioreta el ejus interfecloris
Abbas Geronlius praepositus monastcrti sanclt Pa
Iris noslri Enthymii narravii mibi et SepbisUe So pbrouio , dicene : Tres sifnul cramus i r a i * mare *
' Morluum; ambulantibusque nobis in montem, ana, \ ^.
cboreta quidain aliuscirca maris ripam deambolabat. , \
Contigit aiitem Saracenos (2) Iransire per 5oca Hla .
occurrere ipsi; cuni ergt praueriissonl illum. r#- C ()
vorsus unus ex cis anachorelx caput abscidit, nobis
, ' ,
de longinquo specUntibus; jam enim con&cendcra ,
mus moniem. Cum vero lacrymaremur triaiee propter
. "
aiiachoretx casum, repeuie cernimus avera siipcrne
. venientem, rapuim Sarracenum sublime luJisse,
,
nti]iie inde in terram illuaa diinisisse, ex eoqve iapso

(t), \
Sarracemiru iiiteriiese.
,

8 1

.
VARIiC L E C T i O N E S .
* al/.

al. inser.

>).

1 1

al. inscr. .

(f) scu . , , eic.


Episl. Tho.odorili 59. Et cpist. 153 :
E l primo quidem ad marginem solliciiaiur ,
/^ . Leo appelut mutelur in , vel . Cum possil
lal. Laiinis draconarii. L i b . xx Ammiani Marcelli- D csse fixio, a flgondo. Deiude vero postreroa incomni : Abslractum sibi lorquem quo ul draconarius
mode edundur, facile ex Lalinis corricenda, sic,
utebatur, capili Juliani imposuit. Reliqiia ad dra . De ftxione habitut
conarios speclanlia, , signifcros,
Ckristianorum, Judworum, et Saracenorum. nongostalores vexilloruin in (|uibns dracones depicti,
uullis provittciisa Chri&tianis Judaos seu Saracenos
*\ Glossariis crilicorumque Comn>enLariis discenhabitus di&titiguit dhersitas : sed in quibusdam sic
l;ir.
quccdam inolevit confusio, ut nulla differentia discer(g) }. Labilur mcmoria vir magrms, mibinantur.
qii(*,dum vivftrct amicissimus , Uenricus Valesius ,
(i) . Plurimiim dcberous viro clanssimo
Miiando Srribit Ad Evagrium, di< tam essc Tbectam
nobisque conjunclissimo Emerico Bigolio, vcl eo
'fyncopen pro Tlieoclea, no raro cam appelnoniine, quod lure donavcrit anli(]uain inlerprelalat Basilius Selcucicnsis. Tbcoclia cnim sive Tbeotionem Opusculi Nili dc oclo viiiis : cujus niiniclea nialer eral, Tbccla
filia.
rum opo leclionem elegaiuissimam deiexinius.
(h) .
Goncilii LntcrancnsJs iv,capiNam ubi cdiiiones Grwca?, Combefisiaiu, S<iarcIulum68,esl: > ,
siana, Bigoiirfna, babcnl cap. De superbia ; , . (seu polius
, \ * * ) * vel
; velus i I inlcrprcs reddidit : Nam et $i hu ; 3 * \
miiis ille , quare cl tu elatus ? Sed ipse idem condi..

2869

PRATUM SPIRITUALE.

287

CAPUT XXII.
Vita alterius $eni$ Cononis.
Senex quidam eral in coenobio sancti Pairis noslri
, ** Theodosii, nomine Conon, CUix gerere, haoc viia>
, ,
normam per Iriginla annoa castodions : aem$l CQiue\ * - debat in bebdoroada paneip et aquaiQ, 6t sine inter \ , - mlssiooe operaus , ouoquam do. eccleeia egredie, \ .
batur.
e t

CAPUT 11.
Vita Theoduli monachi.

Aiituu vidimus senera in eodem nionaslerio, Tbeo , - dulum nomine, quimilesaatea fuerat. U diot omo*8
, \ \
jejunans, nunqtfain in htus dorrotebat.
CAPUT X X I V .
Vila senh cujusdam habitantis in cellit Cuxiba.
Hv " , Erat eenex quidam habilana in cellie Guziba, de
\ !
quo narrabant nobis loci eju$ toiiioret, quod dum in
, " ,
vico suo essei, hanc babebal consuetudinem, ntsi
*
quem vidissel in vico prae inopia non valentem agruw
suum seminare, noclu ibat, jgnorante agri dosmne,
, \
semenque secura ferens, paoperie illjusserebal agrum.
, \ Cura autem veniseet in ereniura , et morarelur in
,
- cellis Cuziba,eadem miserationis faciebat opera. Ibal
. " , \ enim per viam, quae ducil a Jordane ad sanclaro oi , vitalem,fcrens panes ei aquajn. Et si quando viderel
.
aliquem lacessentem, portabal onus ejus, el ascende * - bal usque ad sancltira monieiu Oliveii, rursusque
, \ . \
per eamdero cum cxteris redibal vjam, ferens Hlor
, * (j) ,
rura onera usque Jericbo. Vidisses eenem aJiquaado
\ ferenlero onus ingens, sudantemque $ul> fa&ie; afd , , ^ quando portantem in bumeris puerulum, aaepe eliaaa
, . duos. Nonnunquam sedebat, yiri sivemulierisdisrqpU
,
calceamenta resarcieos : ferebat quippe sccuiu quae, \ ,
cunqiie ad boc erant necessaria. Alios poiabal ea
* \ .
quam ferebat aqua, aliis pra*bebal panes; si queiu
, , , vero invenissel nudiim , pallium quod ferebal, dabal
* .
ei. Eraique dnlce, videre senem gingulis diebus la * *
borantem. Et si quando morluum in via rep^riss^l,
\ . ,
explelis super eum psalmis consuelis el orationibue,
\ *?. \
aepeliebat eum.
r

1 8

1 7

. \ ,
, \ .
CAPUT X X V .
De fratre monasterii Cuziba, el tanctce oblailonh verbis, nec non deabbate Joanne.
, , D
Frater quidam erat in coenobio Caziba, ul nobis
H v , abbas Gregorius ex Scbolaribua (3) retulil, qui sanct*
;-
oblationis verba ritumque didicerat. Die ergo qua ,
dam missus ul bencdicliones ferret, cum jam redirei
, ;
ad monaslcrium, verba eancta? oblaiiouis (4), quasi
. \
versus aliquos canerel, dixit. Easdem vero beoedi
clioues iinposuerunt diacoui tmcio aliari. Quas cuiii
T

VARIiE LECTIONES.
* al. et .
ai. adl. 5 .
** al. .
al.
. * al. . " al. . " a l . * al. .
NOT/E.
lor utrosque plasmavit. Quod est procul dubio, \
(j) , , . Adde GlQS$ano
; ecriplnra piofecto longe oplima, Meursii. DoioUwus, docliina 7 : .>
quamvis punctum iuierrogans non s i l necessa. , undc , Judicum , .
riura.
1 1

t e

2871

JOANNIS

abbas Joannes presbyler ofleirei, qui posiea O s a -


rex Palaestinae epucoptie fuil, fidit, ut solilus
erat, sancti Spiritus advenlum. Conirhtaiusque valde
et cog:tatis, ne- quid forte peccassel in mente, alquc
ideo sc Spiritus sanclus averiissel, ingreesns est
eacrariuni ploraris, corruitque in faci<yn suam. Apparuft ar.lem ei angelus Domini, diccns : Quoniam frator illc qui oblaiiones auulit, verba sanciae oblaiion-s
in via dixit, sanclificaias jam ac pcrfcctas sunt. Ex
lunc igiiur statuii senior ut nullus deinceps addiscerct sanct.ie oblalionis verba, nisi qui ordinalus ad
boc csset, ncque passim ea quispiam diceret, quorisiiqu-' icinpore ab-que loco consecrato,

2S72

HOSCIII


, ; \

. . \ \
, '
, \
\ \
,
,
,\ . ,
, ,
, \ .

CAPUT X X V I .
Vilafratrii

Theophanis, ejusqne mirabilis v:sio cl dc communicalione cum hcereticit.


f

Senex quidam sedebal in Laura Calamonis juxta {


Joidaiicui fluvium, Cyriacus nomino, magni apud ,
Deum meriii. Ad limic profeclus est fraler percgri- . I U I S ex regi ne Dora , Tbeopbanes nomine, ut inier , (k)
rogarel senem de cogitatiombtjs fornicationis. Quem , >
senior boriari ceepil aique urgcre verbis de puJicitia
. \
et casiilaie. Fraler Haque maguifice acdiiicalus, aii \ \ .
soni : Yon, roi Paicr, cgo ni*i in rcgione niea Nesto- ,
rianis communicarem , lccum penunnsissem. Cum
, ; vcro audissct senex Nestorii nonien, affliclus de per- , \ diiionc fratris, Curriptebai eum, et Orabat wl recede- \ .
ret ab bac pcssima et peraiciosa hacresi, accederclque , \ \
, nd sancam caiholicam et apo6ioIicam Ecclesiam,
dicciw non e*se alinm saluiis spcm, nibi recte senlia- ; ; ,
. mus et credaiTius (ul rcvera esl) sanclam Mariam Dei
$

1 0

genilriccm cssc. Dixil auiem fraler ille seni : Profecto, domirie Paier, omnes harcses sic dicuni : Nisi
iiobisciim communiccs, salvus cs e non poteris. Quid
ergo faciain in^elix , nescio : deprecare igilur Dominum ui roipsa me certum faciat, quxnam sil vera
iidcs. Senex aulein cum gaudio fratris vtTba suscepil,
dixitque i l l i : Scde in pelunca mec.um, cl omnioo
epom in Deo babeto, quia rcvelabil libi ipsius benignitas qnx sil vera (ides. Dimisscque fralre in spelunca sua, cgressus esl senior prope mare Morluum,
oraits Deum pro fraire. Circa autcm boram nonam
t|ici seqtientis aspexit fraler qucmdam nsiautem sibt
nspcctii (erribilcm, ac dicentem : Veni, et vide Teri(alem. Assumensque eum , duxil in locum lcnebroj-um ac relidum, igncs evaporantcm; atque in ipsfs
ignibus vidil Ncslorium , Eutycben , Apollinarem, ^
c

, , ,
\ ,
.
* "^, , > , , . , !
. ,
\ .
\
* , \ ;
,
.
, , \ . \ , , \
f

YAItliE LECTiONES.
8 0

al. pra?po. ",


OTJE.

(k) . U l in Piiotio,
Tbenpbanp, Nilo Doxapalrio Ccdiono ei Pbol o ,; apud etimdrni Pliotiiini tiiinns bonc.
Pluribns . Procopio. Slephnims,
\, (. \ , *^ ( ;, ex Procopio,
loopl):\ne el Cedrcno) .
JI, elymologicm qu.mi trniit Evagriits , Jib* ,
;p. 37; cl post cmn Niccpboms, lib, xvi, caj). 57 ;

rt Auclor Elymotogia magiii, a Dario illic devioto


Iiiteipres noslri Joannis Mosrbi , ex rcgione Dora,
Iloc esl. opinor, , vel (,. quotiiadmodum
in tns. f botii npud Ihdslcniuin, el Chronici Alexandrini, p. 762; <*,uo lamen uKimo in loco suspicari
qiiis possei lcgendum , ob Elymon SKxi
?. Yidcndus
aii^rocopiuiii Alcmantitis.

2873
PRATUM SPIRITUALE.
2874
\ . \ Dioscorum , Scverum , Arium, Origenem, el a ius
\ - quosdam. Dixilque illi is qui apparueral: Locue isie
, \ ' praeparatus esl bxrelicisj el blaspbemaniibus, et bis
\ , \ ', - qui illorum dogmata sequuniur. Si ergo placel libi
iocus, pereiate in tuo dogmate; si auteiu supplicium
\
, ,
, \ , ;. \ istad expcriri non vis, accede ad sanctam calholicaui
, el apostolicam Ecclcsiam, q iam te senex docet. Dico
;, \ - enim libi, quia si omnes virlules bomo operetur, nec
, \ . recte crcdal, in boc loco cruciabitur. Atque in hoc
, verbo venil fraler in seroelipsum, et redeunli seni
^ , narravit nmnia qua3 videral, accessitque ad comiuu , fj \ nionem sanciai calbolicae Ecdesiae. Remansit aulein
. , - cum sene, implelisque qualuor cum annis, dor ;, \ , nuvit in parc
. \ , ; . \
, . \
\ . * \ '
**, .
1

1 1

3 1

CAPUT .
' yitaprcsbyteri villce Mardando$.
' - Decera fere millibus passuum aburbeCilicta?igina
.
fijla quxdam cst, nomine Mardandos , in qua temvzb; .
plum esi sancli Joannis Baplistse. In bac senex qui ; .
datu presbyter sedebal, summi apud Deum meriti,
\ . magnarumque virtuluni.Quadam vero die villae ipsiitf
babitalores accesserunl ad episcopum accusanles eo, * ' uem, ac dicenies : Tolle a nobie senem bunc, ram
, , \ molestus nobis est. Dicii cis episcopws : Quid vobis
, \ facil ? Dicunt e i : Accedii mi86am celcbrare die Do ; . \ tmuico, nunc bora terlia, nunc aulem bora nonafut
; * , * sibi visum fuerit, neque servat soleurnem ac lcgiti, ; " mum ordinem sanciae oblationis. Ijis compertis, epi ; scopos assnmens scnetn secrsum, a i l i l l i : Quid iia
, ' , ;, \, facis, senior? an ignoras sanctae Ecclesiac slaluta?
. Ait senex : Yera profecio prosequeris, el recie dieis;

;, ^ verum quid agam, ignoro. Die enim Dominico poal


nociuriios byinnos, prope sancium allare sedeo, et
- quoiisquevideam Spiritutn sanclum aliarc obumbran, . " - lem, sancta missarum soiemnia non iitcipio ; cum
, \ aulem advenisse SpTitum sancium aspicio, tunc ego
, sacra offlcia consummo. His audilU, episcopu* adnii , \ ratus virlutem senh, convocat babhalores villae, sa, tisfaciensque illis, dimisil eoe in pacc
.
Huic seni misil abbas Julianus Styliies salutatio
.', nein, mitlens ei cliam pannum involutum, babent m
" . inlus tres carbones ignis. Senex vero suscipiens sa \ Itiialionem et carbones ardenles, reniMl eidein ab , - bali ipsum pannum involutum aqua plenum. Disla , , j) bant auiem ab iuviccm fere viginli millibus pas\ (/). ' \
auum.
fctxo:i.

VARI^E LECTIONES.
J i

Abest ab al. " Desunl in al.


.
Abcsl ab al.

3 3

Non sunl in al. " al. '.

3 8

al. .

" al.

, T

(I) .
I. .

Cujus alio iu argumci:lo

obtincl locum, l . VII Clirysobtomi a Savilio cdili, p.

2t~5

JOANNISMOSCHI

8876

CAPUTXXVIIl
Factum mirabile abbati* Juliani Slylitce.
,

Narrabal abbas Cyriaeus, discipulns praedicli abba- , \


lis Juliani Siylitie, dicens : Venimus ego et pater
meus et frater a regione n^stra ad abbatem Julianum,
\
andila ejus fama. Ego eniin babebam passionem in. , \, ,
sanabilem, qtiam nullus bominum curare potner.A. Venientem igitur scnex proiinus roe oratione . etiravit. Mansimus aulem omnes apud eu , et abre- .
; * , \ iiutniavimiis sseculo, constituilque scnior- patretn
. ^ \
ineum super frumentum. Quadam vero die venil pa .
,
ter meus, et ait abbati Juliano : Frumenttim non
, \ '
babemus. Scnex aulein de columna respondcns a t l :
. ' , , \
Vade, frater, el ipsum quod inveneris, collige bodie,
, , \ \
vA mole, ct de craslino Deus noslri curam babebit.
. \
llle vero in boc veibo lurbatus (sciebatenim se nibil
, \ (
dimisisse) ahiit ad cellam snam. Necessifale autem
u.genle niisit ad cum sonex, dicens: Accede h u c *), .
Ilie cum vix vcnire acquievisset, dicil ei senior:
,
Praier Conon, vade, et quod inveneris, fac in cibum
> .
atrum. Ille prae iracundia sumptis borrei davibue
, ,
abiii, vnlens lerne pulverem ferre. Cnm aulem amo .
(is clausiris osiia vellet aperire, non poierat. Erat
(), ,
ei.im toiuin horreum frumento plenum.Quo ilie viso
. ' **\
perierriius, a senc veniam proslralus petiit.
, \ '
. \ ,
(/), .
4 0

4 1

4 4

4 5

4 7

CAPUT X X I X .
Miraculum sanclissimcc Eucharitliae.
Quasi triglnla milliaiibus ab iEgina civitate Cili- C


ciae, S yli(;r duo cranl separaii ab invicem sex milli- , \ ,
bs passuum. Ex bis alter sanctae catholica; el apo- .
\
stolicae Ecclcsiae commnnicabal; aller autem qui
, \
feliam plus lemporis in columna egerat, Severiaiiae
, inipielaiis erat, variisque modis baereticus Calboli () . \ cum criminabaiur. llle veru diviniius inspiratus,
4 8

VARIiE
8

LECTIQNES.

4 0

4 1

al. .
al. .
Doest in al.
al.
.
al. non babel.
al. .
ai. .
. .
al. .
al. .
4 8

4 8

4 4

4 9

4 8

4 e

add.
al.

4 1

.
al.
.
Absunt ab al.
47

8 0

NOTJE.

(m) Oplov. ScribUur , , , ,


, ^, , , , , borreuro. Tesiiitionia iu promplu sunl, ncc placel coa- D
cervare.
'
( ) * .
Ad ea quoe l . 11, ba3c
aljnngo n o v a lcclionis. In Typico S. Sabae f. 13,
8MI apud Grelsenim, De cruce, c. i i 7 i , C
, . Emenda el lege
, eiiaoi ex Typici, f. 57, el ex Grclscriauis
c. 1521 C, 2389 , 2415 G. Praiterea male Combe-'
fisius l . I, Maxiini p. 644 722, mulavil
in '.
() . De quo vide oliam quac refert Tbeodonis Riiaitbucnsis in fine Opusculi de Incarnatwnie, quac perperam subjuncla fuere Cutccbeiico
Grogorii Nysscni. Victorc Tononensi non somel
vocatur princepe haeresis; scd semcl hxrt-s edideriint. Jani vrro inler varia quae scripsil Severus,
librum qiioqtic composuil advcrsus Joanneiu Ca^sarieugem Gramniatioum concilii Cbalcedonensis defpnsorcm, lesle Anaslasio, Hodegi cap. 6. Ex quo
cuirigi dcbei Indiculus a Pbilippo Labbeo viro benc
v

docto editus in Conspeclu novae cdiiionis Damasccni, . 54, ubi legilur :


, pro
. Severo dicli Severila; el Severiani;
quod secundum nomen reddi velim Isaaoo Calbolico,
Invectiva 2, in Armcnios, l . II, Auclarii CombeGsiani, c. 405 D. *H ? \ (non auiem ) , etc. Neque prxteribo jocularem
ad Cedrenum . Cum enim nolasset,
falso lameii Gedrcnus, aui aliquis ejus ScboJiasies,
diflerentiam accentus in noiuineGraeco Severi, ui
sil S^verus imperalor, Severus H reticus; visura esl Xylandro vcrba Cedrenica :
', '.
. Sic veriere, Severus imperavil
annos xvu, mcnses vm. Severm Latviis esl,
Grwcis h(creiicu$, et ad ea annotare, Severus qui sil
idem quod llccretkus, ignoro. Goar autem dc inire,
rigido, exiliali, quique ideo dici possil ,
aul fortc , eadem hilerpretalus cst.

PRATUM SPIRITUALE.

&

7 8

8 4

,
\ petiii ab ut partem sibi miltercl Comrmwionis
& .
. Qui gaudio elatus, quod qnasi illum seduiisset,
\ ,
protinus misit nihil haesitans. Suscipiens ilaqiie Ca . tbolicus missara sibi ab bseretico Severiani seciaiore
.
particulam, in ferventem ollain injVcit. moxque re , ,
soluia cst. Sumplam quoque caibolicic ecclesiae san , . clam commuitionem jn eam cnnjecit; siatimque

fervensolla refrigcraia est, el sancta communio per , '

mansit integra, ncque madefacla est. Quam el dili , gcnter servavit, et ostendil nobis cum ad illum ve, \ .
nissemus.
\ , , \
, \ \
. .
8 8

>

8 4

8 8

CAPUT X X X .

Vila hidori monachiMelttititnsis,atterumquemiraculum

circa sanclissimam Eucharisliam.

8 8

. fjf Dade Cypri cmporium est.ln eo tnonasicriiim est



qnnd dicilur Philoxenc : ad id cum venissemns, i n . ,
venimus ibi monacbum genere Melitirensen), Isido, * ,
ruui nomine. Hwic vidimus sine ulla inlermi sione
* . cum ejulnlu flcniem. Cum autcm rogarelur ab omnibus ut aliquantulum quiescerel, et a flelu tempera . ,
, , ret, nuili penitus acquiescebat, dicens omnibus :
, - Nimium pecc;lor suin ultra omnes qui ab initio aa?culi fucrunt. Cum aulem illi diceremus : Nullu eerte
^ ' .
sine peccalo est, niei umis Detis, respondebal di, *, ",
\ , cene : Veraciter, fralres, nullum inveni inter bonii , \, nes similcm mihi peccatorem, nullumque majus dellctum quam meum. Et ut cognoscatis me vera pro
,
. seqiii, audite peccalum meum, m cl vos oretis
-, , \ pro me.
8 7

8 8

5 9

&.
^
Ego cuni essem in saeculo, uxorem babui : cramus
, \ , ,
aulem arabo Severiani dogmatis. C U T T I crgo die qua. * .
ouv ; dam venissem domum, uon inveni uxorem roeam :
, , tudWi aulem-quod abiisset ad vicinam mulierem ui
illi communicarel (erai auiem illa calboltoe relig . uis ct fidei) cucufrique protinus voiens probibereProfeclits aulem domuin, inveei illaoa jara coxomdni^ .
, casse. Quare indignalione coflcilalus apprebendi gui , \ tur ejus, fecique illara evomcre sacram communiouem. Sumplam deinde parliculam sanclam buc illuc
.
, . \ que jaciabare, dojiec in lulura cccidit. Mox auiem
, vidi corupcaliouem io eodetn loco sanclam assuiu*
. * psisse coramunioncio. Post biduuni vero a>picio v i - . \ rum quasi iEiliiopem semiciiiciiis veslilum, diceti.-,
( ) , - lemque mibi : Ego et siwul in umim suppliciuia
6 , xa\ \ - condemnali sumiis. E l ad eum : , inquaw,
8 8

8 1

81

8 8

al. .
al.
el .
ms. .

al. .
.

8 8
8 8

V A R i i E LECTIONES.
al.
al. inser.
al. .
Abesl ab al.

8,1

5 V

8 9

al. .
al. inscr. .

8 8
8 1

at,
al.

NOTJE.

() . Huc aliquo modo pciiincl locus Palladii Lausiacac Llisloriai cap. 2 2 , exlreaio, corruptus et ab huerprete ex parle pr.Tterilus.
*
^,
. Quar. suut inlerpreli
laniuni : licec esl rcihjiosa ei sancta vila qnam egit

inviclus athleta Moscs Mlhiops. \ voro sic mecn:n


6ic'lcgc, , ac vcrle : tlwc esl divhia rcligiosaque viia invicii otldeKc Mosis , qui geuere (uil
jfiihiops, animam autem snatn divina gralia inflammavil. c l 6 ; cleganlcr ci aplc sibi
muluo rcppondel.

)-

JOANNIS MOSCHI

2880

quis es? Respondil: Ego sura qui condilorem omnium . KaV


Doroinum Jesum Christum in inaxMa percuesi pag
; ^ , /
sioais teropore. Aique hac de causa a flctu lempe- 0 (q) \
rarenon possum.
*
1

. ,
' , .
|
CAPUT X X X I .

Conversio el vila Marix merelricii.


Duo eenes abierunl ab iEgis iu Tharsum, veuien
lesque in slabulum ul requiescereiit (erat ourtn as- (rj \ stuo) per dispensaliuneoi Dei invenerunt in siabulo * , '
ires adolesccntes habenies secum unam meretricero. ( ), Seucs ergo seorsum sederunt, unusque ex eis acci- , ' >piens sanclura Evangeliura legebat. Meretrix vero . Ui .
quai eral cum adolescenlibus, ut vidit legeniem se-
nem, reliciis illis accessil ad seuem, seditque juxla , .
iilum. Senex autem illam rejiciens, dixil : Multum, , ,, inielix, impudens es qu verila non fuisli acce- ",
dere ad nos ac sedere. A l illa ; Ne, quxso, Palcr, . iie abomineris me, neque abjicias; elsi enim omni * , , *
peccaio piena sum, noa lamen repulil venieutem ad
\ ;
se merctricem Dominus, et Salvaior omnium Cbri- , , . \ wseliis Deus nosier. Respondii ei senex : Sed merclrix , "
illa non permansil merclrix. Tum ipsa : Spero in Filium Dei ii, quia ab bodierao die neque ego per- .
nianebo in peccalo hoc. Reliuquens igilur adolescen- * * ,
tes, ei suaomuia, secuta est senes illos. Miserunt . -
auieni illam in monasterium prope iEga civk- , *
latem. Hanc ei cgo jam anum vidi magnx pruden- . \ tiae feminam, et isia ex ejus ore didici. EraC auleru C \ , illi nomen Maria.
. >. 1

, , . ,
\ ' .
CAPUT X X X I I .

4>

Conversio ei vita Babylce (5) m/mt, nec non Cometce el NUO&<B concubinarum eju$.
Minius quidim erat in Tarso Ciliciac, uomine ,
Babylas: eranl autem illi duae coocubiuae ; nomen
. (
uni Comela, nomen alteri Nicosa. Vivebai auiera
\ )
luxuriose agens omnia qua? iili da?mon suggessissel. , \ Die vcro quadam ingressus ccclesiam, audivit per
.
diepensaliouem Dei sanctum Evangelium legi. Eral \ ' autem isia lectio: Pcenitenliam agile, appropinquavil ,
cnim regnum coelorum (Matlh. ). Compunciusquc
coepit cura lacrymis borrere, ac sc miscrum dicere . > \ ,
pro bis quae peccaverat. Confesliin igiiur egressus , cxlra ecclesiam, vocavii duas amicas suas, dixilq- ry . Illis : Scilis quomodo vobiscum luxuriosc vixcrim,
, \ , *
urque nunquam alteram plus quam alte atn dilcxe- ' , 6>

6 1

al. ins. .
al. add. .
.
al. .

e v

VARIiE LECTIONES.
al add. .

af. .

al.

NOTiE.
{) .(> efc. Malchus Cbrysoslomo, bora.
cam Christi faciem colaphum impegerat. In Oainas82 m Joamiem; Tbeopbani Cerameo, bom. 2 7 ;
ceno oral. 2 de assuinplioue Dcipara?. Cyrilli vero
hulliymio, aliis. Unde apud Lambucium, De biAlexamlrini scnlenliam omncs norunt.
tlioiheca Ccesarea, hb. iv, cod. 164, n. 7 , qua?slio
(r)
. Chromci Alcxandt uomine ejus qui Chrissuin percussil. E l lib. v,
drini p. 681, sen in Epiiome le < porum Scaligeran:*,
<od.289, p. 213, intcr G orgii Catybce . 282. Edit. Amste!odam, , , Iricesinia secunda csl, ^
. . Non puin, sed ailirmo
; Servum illnm Caipluv, qui Domtni
I c g c n d u m , , prima :*>..

J**l
PRATUM SPIRITUALR.
2*82
> . K a i \r\m; iiaque vesira suntomna quaci unque ego acqui
\ sivi, accipite insuper mea pmnia et dividite iuler
, vos; ego ei im ex nunc abrenmtio saeculo, ei effi , , \ . cior monachus. lilae autem ex uno ore respondcrunl
, - ei cum lacrymis: Ad luxuriam ei animarum nosira * \
rum inl ritum communicavimue n b i ; nunc vero
,
quando hoc Dco placilum opus f.icere vis, diniiilis
\ , D O S , el id solus facis? profecio non ita eril, ged
, \ ; " , ctiam in bono communicabimustibi. Atque ita m mus
\ . \ quidem inclusitse in una lurrium civilaiis : illae ver<,
, , venditis omnibus suis, erogalisque paiiperibus, acci
pienies et ipsai religiosum habilum, fecerunt sibi
prope lurrem cellulam, et seipsas pariler inclu*e , ;, \
, runt. Hunc ei ego vidi, et ab eo valde aedificatua
, . ^sum ; est enim vir valde bumilis el elemens, atque
, \ . "Eoitv roisericors. Scripsi auieoi el boc pro uiililate legea, \ , . tiuni.
\ ,
7

CAPUT XXXIII.
Vila sancti episcopi Theodoti
, ,
, (s),
'
*
, ,
*
, \ .
\
, ; \ , G
* , ( , \ , * , \
' .
. "
, ,

Narravit nobie quidam Patrum quod fuerit in sancla civiiate episcopus quidam, nomine Tbeodoius,
lantae benigniiaiis, ut cum in una solemnilale invitasscl quusdam de clericis suis ad convivium, unusqueexeis venire noluisset, neque inviiaiioni acquieviisel, tunc quidem patriarcha siluerit, alins vero
ipge ad eum profecius sit, rogans ut veniret, mcneaeque coinmunis particeps Geret.
Dicebat autem rursus de ipso episcopo Tlieodoto,
qiiod iia fueril roitis atque bumiiis, ut cum semel
iler ageret cum clerico, ei ipse quidem leclica
veberetur, clcricus vero equo insideret, dixerit c erico suo pairiarcba : Muienms vehicula nosira, el (u
quidem leciica vehere, ego autem equea ibo. Cum
vero clericus id facere recusarel omnino, dicens id
dedecus fore patriarchae, si quidem clericus leciica
portarelur, et episcopus equo insidens ingredere(

Y A R I i E LECTIONES.
al. .

.
\s) *6 . Sic soleconfeetus laboribut, innumeritque angoribm af/rtbaul episcopi clericos niensa excipere diebus fesiis:
tu$. Quamobrem gestatorio vimineo grabbato tmuti cernere esl in Vila S. Aihanasii, el apud R u - ponunl, tl vix wgreqne gestantes , longo illo iiinere
fiuum Hist. eccle*. lib. i , cap. 14.
abducunt. Quia per illum emendalio e l lux obori(I) . 1.1, . 4 1 , epis.t. U S. Chrysotur vocabwlo corruplo el obscuro, quod legilur in
stomi, in Vila Maximi confasorii , n. 39; Vita ei
Vita Dotiltm apud Dorolheum Corderii : |*
Mariyrio S. Eudocias, n. 39, el apud alios a Meursio
\ ,
cilaios. Hinc , eliam in epistola Theo , ^
d o r i l M I O ; Anonymus in Vita Chrysoslomi, Savilianaj editionis, u VIII, p. 358; I. I X et xvi, - , \ ^ , ,
habet, lorsan non absque nienda. Poiro locus , . \ e Vita Maximi dignus esi qui hic ascribaUir, \ , \, , vel . Appa, ,
,
ret enim ex scribi debere , Vir , \ ,
garius, hoc esl slralomni viinineonnn adurnator.
* ,
Cwterum agroti* lectulos commodmime tlernebal :
* , \ adeo autem ingenuus ei liber erat in ccgilaiionibus
. \ suis manifes.atidii, ut non raro cum lectulos egregie
\ stravissety ac bealum Dorotheum illuc transtre vide , ret, ei diceret: Domine, domine, cogiiatio mihi dicil,
.$. Maximum ilaque, ut relatum est, tn ex$i- eleganter ieclulo* stemis; et respondit ei ille : Popat
lium deportalum, eonligil in via mulia pali, multas- domino, ecce bonut es virgarius, leciorum seu es
*?ue tubire cerumnat, el doloribus conflictari, cwrn nee virgis nratorum covstruclor, tion tero bonus monar
jumtnio nec lutica sedere potset, omnino scilicei
ehut
7

* al. .

2883
J O A N N I S MOSCHI
2884
lur, non quievil sanclus et bumilb Tbeodolus, do- .
ncc ministro persuasit non esse rera istam injurio , ,
eam, coegilque illuro ila facere.
, .
CAPUT X X X I V .
Vita divi Alexandri patriurchcs Jerotolymitani.
Alium habuiuiviias ipsa Dei palriarcham, Alexan"
drum noinine, adeo pium el misericordem, ut cum
, \
illi quidam ex notariis suis furalus essel aurum, et , raetu perterritus fugieos in Tbebaidem iEgypli, i n - \ 6\ ,
cidisset vague et errans in lairones, ac ductus fuis- . . sel ab eis captivus ad exlremas jEgypli parles; hoc
^ - ?comperio, divus Alexandcr redemerit eum vinctuin
, ?
accaptivuro ocloginia quinque nuaiismaiibus. Quo * \ ",
reverso ila pie misericorditerque usus est, ut qui- ,
dam ex urbis habilaloribus dixerit aliquando nibil g . ,
esse ulilius quam in Alexandrum peccare.
,
.
Alio quoque tenipore unus ex diaconis ejus, co" ,
rani clericie oranibus injuriis affecit divum Alexan "
drum. Qui mox prostratus bumi veniam pelit, d i - , ceus : Ignosce mibi, domine fraier.
, .
CAPUT X X X V .
Vita

(6) Jerosolymorum archiepiscopi, et de Flaviano Antiochice patriarcha.

Dicebat abbas Polycbronius de sancto Llia Jeroso \


lymoruiu archiepiscopo, quod sicut cum essel mo- " ,
nachus, vinum non bibebat, ita nec palriarcba qui , , *
dem factus bibit, sed eamdem servavit regulam.
.
Diccbanl de eodem arcbiepiscopo Elia, et de Fla*
,
viano Anliocbia?. arcbiepiscopo, quod ab Anastasio C
^ " ,
imperalore ambo fuerint exsilio relegati propier

sancUni Chalcedonensem svnodum; Elias quidein in

Haila, Flavianus vero apud Peiram. Die vero qua , ( .
daui significaverunt sibi ambo patriarcbae, muluo
'
dicenles : Anasiasius bodie morluua e s l ; eamue igi , , \
liir et uos, ut cura ilio judicemur. E l posl duas dies
, " . \
ambo migraverunl ad Domioum.
.

E v

CAPUT X X X V I .
Vita Ephrcem Antioeheni palriarcha,

et quomodo Siyliten monachum Severiana hcereseos tmpietaie coriverterit.


Narravit nobts quidam Palrunfde sancto Ephrara
Antiocheno palriarcba, quod valde zelans fuerlt
,
et fenrene circa fldem. Cum enim audissef dc \ \
Slylite illo qui erat in partibus Hierapolis, quod Se- . " $
verianae, esset haereseos, abiit ad illum, ut impiela- , lem dissuaderel illi. Coepit ergo divus Epbram cor () \ \,
T 0

7 |

7 1

a l . Inaer. .
".

7 0

V A R L E LECTIONES.
al. .
al. add. .
7 1

al. . .

JNOTifi.
fu) . . Non facile concesserim
aperte voluisse synoduro anathemalizare. Quo de
Tbeodoralo lectori ac Tbeopbani cbronograpbo,
uitimo Sotericlms et Xenaias baerelici querelas ad
Hel iam Ilierosolymorum et Flavianum Anliocbenum
imperaiorem detulerunl, referenie ipso Tbeoaaalbema dixisse concilio Cbalcedonensi. Colligo
pbane.
tnagis ex Evagrio el Nicephoro, aique ex Cyrillo
(;)
^^^.,
Scylhopolilano in Vita S. Sabai, loco cilalo, act. 1 , noliores sunl, quam ut egcant explict 5 synodi , bealos anlisliles mulla quidem vacalione. Asl correclioneopus babol decretura synodi
riaque oaconomia, necnon erga Anaslasium impcPbolianai, p. 285 D, t. II, Synodici Anglicani :
ralorem adulatione usos fuisse, numqtiaot tanien

2885

PRATUM SPIRITUALE.

. * , ripere Slylilem, el orare, ut accederel ad i&nciura


xaV
apostolicum thronam, ct commonicaret sancix ei
,
apostolicae Ecclesiae. Respondens vero Stylite a i i :
, \ \
Ego synodo prorsus non communico. Dicit ad eutn
.
saoctus Eplirsem : E l quomodo vit ut cureui le, el
,
salisfaciam pro graiia Domini noslri Jesu Cbrisii ?
. *
santta Eccleeia libera esl ab omni sorde pravita ,
lis ha?reticx. Dicll ad eum Stylites : Accendamus
\
ignem (7), domine palriarcha, et ingrediamur simul,
0
et queiu flamma non laeseril, ille orfrhodoius erit,
illuroque sequi debemu. Hoc auiem dixil, ul lerre ; " ,
ret palriarcbam. Rospondil sancius Ephrsem Siy;, \ \ \
litae : Oporlebat quidem te, iili mi, lanquaro palri
, , \
oblemperare, nihilque a nobisamplius quccrere. Quo .
niam vero rem poslulasli excedentem quidem vires
.
, ,
infelicilaiis meas, confido tamen in miserationibui
Filii Dei, quia tuas talutis canta ei boc faciaiu.Tunc
,
ait dmis Epliram aeianlibus omnibus : Benedictue
.
Dominus; affcrle btrc ligna. Cum vero allata essem
" , ^ ligna,
succendii illa pairiarcba ante columnaw, d
,
tque Siyliiae : Deecende nunc, ui juxia decreiuui
, \ .
tuum ingredhmur ambo. Slupefacius ille ad patriar ,
cbae
constantiaiu, descendere noluit. T*unc d i i U ad
.
euro patriarcba : Noi.ne lu hoc fleri peliisli? el quo , modo id nunc facere non vis? Tunc exuens se qua
, \
indulus erat lola patriarcba, curo accessissel prope
. \
ignem, oravit, diceos : Domine J s u Cbriste, Deus
, \ notier, qui propter nos dignatus es de sancia do7 ,
mina nosira Dei geniirice semperque virgiue Maria
\ ;
incarnari et nasci, oslende nobis veritatem. Et com ;
pJeta oralione , jaelavit toiam suam in mediie

ignibus. Cum autem ignis quasi per hes horae du , , .
rassel, lignaqoe jam igne consumpla eaient, luleruul
, '
mde stolam inlegram, ita ut imlla ignis indicia in ea
\
deprebendi possent. Tunc Siyliie* videnequod fa*l m
, Tuerat, certior de xeriuie faclue, aiwnhemaiizavii
. \ ,
Seferum, eleju* hsereaun, accedensque ad Faiiciam
. "
catholicam Ecolesiam, de manibus sancli Epbrami
\ , \ communicavU, et gloriflcavii Deum.
,
, \ , } .
, , \ ,
, \ , \ .
CAPUT X X X V I I .
Vita Epitcopi, qui cathedra relicta venit in sanclam civitatem , et mutalo habitu ministrabat architectix.
D
Quidam patrum enarravii nobis de quodam epi , scopo, quod relicto episcopatu suo profectus sit ad
, \ .
sanciam civitatem, ilijue suinplo operarii babilu,
" , roinislraveril arcbilectis. vcro lempore vir clenien^
\ . " et misericordiac opcribus dedilus Epbremius conies
VARIyE LECTIONES.
a l . .
al. . " al. . ' al. .
al. inser. .
al. Infer.
.
al. inser. .
al. inser. .
al. ' ct .
,

1 6

, f

80

1 9

8 0

TT

T e

8 1

NOTJE.

, \ ,
censurce excommunicationis perceptione corporis et
^)
sanguinis Christi, et cotiventu contubernioque eum
, \ ' \
fidelibus, subjicit, quandiu in apostasia et defec
, lione permanserint. Iueptc edilum fuit . Id est: Sancla synodns eo qui sancia Dei Ec- , el versum eos qui decipiunt.
efeff, **ncti$$imoque patriarcha Photio ab$ce$erunt,

fc#7

JOAXNiS MOSCHI

2888

ui-UMilif eral, ac per ipsum aed.ficia publica repara- Jia . ;


bautur; civilas enim terrae molu cecderai. Die au lem quadam vidit per visum Ephrenuus donnieiilem
, \ ' episcopuro, columnamque ignis super euni ad coelum
. **,
usque perlingentem. iloc auicm cum non seniel, uec
\ , "
bis, sed sae; ius ceriieret, obslupuil Eupbremiiis (erat
. \
qnippe visio ipsa terribilis el plena siuporis) cogiia. .
b.-ique apud seroeiipsuin quidnam hoc esset, neqne
,
agnoscebatquis essel ille mercenarius, videns ilium
' ,
roma neglecta, vesie sordida, vili et abjecto liabitu,
, \ el nimia exerciialione et conlinenlia, jngisque labo
^, \ , \ ris faiigalione afnicium, rt sqiialidum tolo corpus
uliu. Accersitum auiem opcrarium ejusmodi Epbre- ,
" , \
mitis, pTConlabalur quisnam esset; coBpitque scorsum agere cum )l!o, quo vocaretur nonrine, el cujus ;

eiviuiis esset oiiundus. Qui ait ad illum : Ego iinus , , " : * pauperuni isiius civitatis snm; curoque non babeam
, ,, .
uude meipsum suslentare valeam, operorut possum,
*0
et Deue de laboribus meis pascilme. Motus ergo diviniius Epbremius, respondii illi, ct aii: Crede uJbi, 11011
, \
ledimiiiam, donecmihi omuia de te veraciter prose , \
cutus fueris. Cum vero tia constriiigeretur, neqne se
. "
idierius posset abscondcre, dixil i l l i : Pollicere mihi, , , ,
quia quandiu fuero iu vila bac,nemiui dices quae circa
.
uie sunt, el<go, snpprcsso taulum nomine, vera
, *
tibi dc ine annuiiiiabo. Juravitque dli comes, nulli
, \ ^ , se ea diclurum quandiu essel in vila. Tuiic ait illi : , *
. Ego epi copus suui, et propler Deum dimiii episcopa- ^ tuni menm.et ve i buc quasiad ignotum Iocuni. Affli. ,
gens autera carnem meam,et operans, ex Jabore meo \ \ ,
modicum panismihiacquiro; tu vcro quantum poles,
.
adjice ad eleemosynam. His enim diebus Dcus pro- , \
movebil te ad aposiolicura ihronum bujus civiiatis, , ,
ut pascas populum suum, qnem acquisivil per pro- , \
priuin sanguinem Chrislus vtrus Deus noster. Ui igi-
tur dixi, eleeiuosynis iosisle, ci pro recta fide jugiier
* , .
slx ct decerta.
Talibus enim sacrificiis maxirne

deleciatur Oeus. Iia ut pra>dixeral, conligit. Di\ vusque Epbremius,his audilis glorificavil Deum, di- , ,
cens : Quantos b bet occullos famulos, el soli sibi
cognitos Deual
. ' ,

8 8

\ . .
. , , ,
, \ !
CAPUT XXXVIII.
Mort Anastasii (8) imperatoris impii.
Naira\il nobis vir quidam fldebs dc AnasUsioD \ "
imperatore, quod cum ejecissel Eupbemium ei Ma- , \
cedonium patriaicbasConstanlinopolilaoaj Ecclesiae, (x)
1 8

al. Ineer. ,
absunl ab al.

VAULE LECT10NE-.
* al. .
* al. .

8 8

al. add.

\ ..

NOTiE.
(*) .
Exsilium Maccdonii fertis
Hunc enim immulasse, ubi habet, , id est qvi moniemoralibns et valde observandis reiertur a L i notyliabum Gr<ecum lilieru mutala in te.rlitu,
berato. Breviarii, cap. 19 : Hoc tempore, inqutt,
et fecisse , id esl ut essel Deus, apparuii percarilucedomus Constanlinopolitanus episcopus, ab / m - nem. Tanquam JSestorianus ergo culpaiu* expellitur
prrulore Auattasio dicitur expuUus, tamquam Eean- per Severum monachum. E l primo quidein ad ea :
ictia faUasset, et maxime illud Aposioli dictum :
Quia apparuilin came, observo, Liberatuin, 1 Tiin.
t Quia apparuii incarnejustificalum e*t in$piritu.>
ui, 16, aut legisse in Graeco , aul Latinura
t

2839

PRATUM SPIRITUALE.
7

, ,
' *4 tv ,
6

, ,
. \
(y), \ ,
* " * \ , .
> , (*)
\ (), \

, \

1

8.30

ac propfer sanclani CliatccJor.cnsem sy odum illos


Gaitan in Pontuai cxsilio relegassct, viiiii iu soinnis
ideiu imperator viruni quemdain insignem, vesli.uni
anticiu candido, contra se siaie.Codicem scriplum fcrentcm, ac legenlem. Evolvens autein quinque folia
Codic is, legensque iinperatoris nomen, ail illi : Ecce
propier perfidiam tuain deleo quatuurdeciui, et digiio suo illos deevil. Ac post duos des faclo fulgore
magno atque tonilruo, pavore lurbalus reddidil spiritum in surotna angusiia, pra eo qnod impius luii in
sauclam Cbrisli Dei noslri EccIesiaLi, ejusque pasiores auxilio damnavic.

CAPCT XXXIX.
Vila monachi monasterii abbalit Severiani,et quomodo apnella rn.lica prudenler relracius [uerit,
ne cum ea peccuret.
,
Cum venissem Anliocbiani, audivi quemdam de
\ ,
presbyleris eccleeiue ista narraniem : Dicebal, i n , \,
q u i l , palriarcba Anaetastua , cum inonacbus qni dani moitasierii abbalis Severiani missus f i^ct
in minislerium in partes Eloutheropole s, et diverlisscl ad rusticum quempiam lidelein, babenUMii
. ' liliam unicam,defuncia jani mafre illius, manertique
, ,
in domo ejus dies aliquot, is qui senipor impugnai
,
VARIJE
7

a l . \ .

LECTIONES.

ak .

NOTJ5.
fMod, in quibusdam mss. sumpsisse pro conjun- ,(,()^.386$
clione, idroque posuisse qnia : quemadmoduni inet , qiioruui prinium oecirrrit in Triade
lerpres Graecus epislolas 5 Marlini Papaj 1, ad
martyrum Gombefisiana, p. 18 ; pogierius bomil.
Macarii 29; Ananymue in Demonstralionibui ChroJoannem Pbiladelpbiae episcopuut, quod manifesla
nicis seu Antiquitatibus CP* ol . f. tumesl t carne, verlil .
, qui codicillis. Marlyrium Tbeodori miliNisi quis vclil, quod non pulo, scriplum fuisse
tum praefeeti, scriptum a Varo, apud Allatiiiin, De
a Liberaio : Qui apparuit in carne, juttificatus e$t
Symeonum scripti*, p. 115:
fit tpiriiu. J u x u
Hlud Eucberii, epislola de
'.
coutempiu inundi, n. 54 : Iiaque manifeslatus est
iii carne justifUalu* esi spirilu, apparuit angeli,
(*) .
Isidorus, !ib. . Originum, cap.
prucdicalu* est aenlibus, creditus est in mundo, at- uli. Scorpium quoque et $agittarium propier fulgura
sumplus esi in gloria. Secuudo ex sequentibus col- mensis ipsius appetlaverunt. Sagiiiarius vir equin s
ligo quaedani exemplaria tcmporc Anastasii ei
cruribus deformalur, cui sagiliam el arcum adjuullacedooii babuiase , ul mutaiione facla
gunl, ui ex eo mensis ip&ius fulmina demontiremur.
: in intelligerelur , esset Deus. Subil Vnde et sagittarius e$t vocaius. Qux ideo pioLuli,
d^nique admirari, eum tnanirosla sit calumnia in
ut per ea tollerem mendum forte typograpbicum
Uaccdoniuin, lamen Fitlberlum rem pro verilalo
e Rabano libro De compulo, cap. 39. C. I M.sceUu*
accepisse, episl. 1 : El illum Apottoli locum ubi
neorum iltizianonnn : Scorpium el SfigiUurium
dicii : Quod apparuit in carne vivificatum (pro
eiuinis cruribus deformatum, propter flumina (//jusiificatum) est in ipiritu. Quem (. Ad quem) /o- mina) mensium ipsorum, Oclober el November uccicum Macedonius per immutationem Scripturas apo- piunt. Huc ciiani perlinere potesl locus iurpissiiiio
si> licum diclum sic voluil definire, idest, ui essel D mendo defonnalus, episl. 38 Tbeopbylacli,
" ' appnruil' in
" carne; neciion illo velustiorem
"
\ , \ Deut
Hiucniaruni, optisculo 35, cap. 18 el 22. Iliiirmari
ex inierprele : Ut Iwc puclo ad ijlud
vanans leclio mirilica esl. Quu/am, iiiquil priori
saliem propius acceda$,el ab iugenti fulmiue, te illius
loco, ipsas Scripluras verbis illicili* imposlurave- penitus inexpertcm tuleris. Aique ila i?ina ulandus
ruiil ; sicut Macedonius Constanlinopolitatius episco- . Ex vulgari adagio, ^
pus, qui ab Anastasio imperaiore ideo civitaie
\ . Oe quo Paioemiograpbi,el Synosius,
expulsus legitur, quoniam (alsavit Evangelia, elillum De ngnOy . I I , cx cnjus lexlu Suidas ei Micbael
Apostolis iucum ubi dicil ;t Quod apparuit inearne
Apostolus corrigi debetil.
juslificalum est in spiriiu, > per cognutionem Gw() . Praeslal consulere anliqtios, quam
carum lilieraritm Oet hoc modo mutando faUavit. rec^iKioribus licri dociissiuiis credere. llaqiiu cx
Ubi enim.
habuii qui, hoce*t , monusyllabum Apollodoro lib. Bibliolhecce, el Tzelzo, cliiliade
Gracum, liilera mulaia QinQ verlii el fecit B l t d e$l 7, vers. 91, erunl Siltnonci lonitrtia ^,
ui es&el Deus apparuil per carnem. Quapropter lan- non ', Vila Niceplwri CP. ub Ignalio
quam Nestorianusluitexpcuhus. Qua de varietalesic tliacono scripia, n. 81, a^Mariii 13; Hesycliius,
seiuio, vel Hincmaruin vel ipsms exseriptorem inala
, ;vel ex a l l . c.iil. , -,
fidebic egisse, alque in Oet mutasse i i
. Fbavoriuus, ,
Siiuiiilanien et uuituiqiie eslo judiciuiu.
. Castigandum opinor, >:, .
(y) , lu usu praecipnc suul ! %

PATROL.

GR.

LXXXVll.

91

2891

JOAXNJS MOSCni

2o92

liomines diabulus immisilfralrisnrdidascogtaliones, , ; ^


impugnabalurque de puella, el qusorebat opportu.ii , \ , \ lalciu oppriniendi eam. Igitur qui illum oppuguabal
. ' dxuion, opp~.riuniiatem quoque illi procuratit. Patre
, \
cnim puellje proiiciscenie Ascalonem oessariic nli .
iitatisgratia,fraicr illc sciens neminem in domo es e,
*, \
nisi se solum el puellanvaccessil ul il!am vi oppri \
meret. llla vro ut vidit ipsmn toluui perlurbulun
; \ ,
nd nefjrium aelum propcrare, cltxt ci : Noli turbari,
. ,
neque foedtim quid conira me moiaris; paler meus
, \ ,
neque liodte iteqiie cras veniet. Audi primum quid
dicam. Egoemm(novil Dcus) promptequidquid volue ,
;is faeiain. CoRpil aulem illum ita alloqui: Quan . , *
iiini trmporis Iiabcs, fralcr, in nfonaslcrio? Dicil ei
.
IVaier : Decrm et sepiem annos. Dicit ei iterum :
aot \ ,
Jlabes cxperimenlum mulieris? AiL illi : Non. Ergo . \ ,
, ,
tii, inquii puella, \is propler unam boram ainittere
; : .
toi annonmi labores? Quoiies fudisli lacrymas, ui
;
cariiem luam Cbristo Domino puram iramaculalain. \
que servares ? el nunc (otum laborero illura brevis
; .
sima voluptalia gratia tibi perire vis? Verumiamen
,
si u! \is audiero te, peccesque mecom, babesne quo
; \
assuinaset ennliias ine? Dicil ei fraler : Non. Tunc
" ;
illa : In veritale non menlior, sl bumiliaveris me,
. ' ,
muliorum malorum causa eris. Dicil ei inonacbus:
, \ ; .
Quoinodo? Puella respondens : Primum quidcin, in , '
rjuii, quia perdis animam tuam; sccuudo quoniam et
,
:mima roea abs le requirelur; boc eniin tibi jura . ;
nieiito protesior per eum qui dixii : Noli me nienda ,
cem facere (Joan. 1); qnia si huraili.veris nie, conli8 1

8 8

' '

'

'

iiuo niiliiipsi laqiieo vilain exlorquebo,invenierisque


bomicidM reus, alque in judicio ut bomicida judicaberis. Igiiur amequaiu lot malorum causas fias, re*
^eriere in p:icead inona-lerium tuum,ct ora pro nie.
Rediens igitur in semeiipsum frater, acresipiscen.s,
siatim revcrsus esl ad monaalerHiui fuum, prostralusque abbati, et veniam postulans, oravit, ul ulira
jam de monasterio no;i cgredereiur. cura in coniriiione cordis egissol trcs mtnse?, migravil ad Do-

~ '

, \ .
, ^

,
\ ,
\ \ \
, *
.
\ \ ,
* , \ iitiuum.
, \
. \
, .
CAPUT X L .
Viia ahbatis Cosma eunuchi.

Narravil nobi> abbas 1)a ilius prcsbyer Ityzanlio , , "
runi,dicens : Cum cssem Tbcopoli apud palriurcbam

Gregorium, Tunii ab Jerosolyinis abbas Cosmas cu ,
nucbus L a u i x Pbaraji, vir singularis religiouis, et
, , fiJei recloruHique dogmalam valde tenav et zc , \ ,
litor, ac divinarum Scripiuraruni scienita H O D uie .
diocriier iuslruclis. Cum eigo fussei ibi s^nex diei
, .
paucos, defunclus est; ct j ssii pairiarcba pre , ,
liosas itlius reli ,uiis in mou^lerio suo sep^iiri, ubi
,
c posilus crul quidam episcopus. Die igiiur quadam
n

1 8

VARIiE LECTIONES.
al. .).
al. .
al. .
al. . .
al inser. \
* al. .
al. inser. .
a!. .
al. .
1 . insor. ,
al. .
al. .
al. inser. .
absunl al. al. ' .
** al.
inser. , .
al. el .
dcsuut in al.
al. ,
al. iuscr. .
"
'
8 8

8 8

8 8

8 1

8 8

8 8

8 7

8 8

8 8

8 8

293

PRATUM SPIIUTUALE*
, !

.
, \,
> .
,

.
, \ ,
,
. \ ;
, ' \ ,
, \ .
\ , \,
' *,
\ * * ,
\ , \ tj
,
, , \
\
,
, \ .
" , ,
, *
* , ,
\ ^ , ^

,
.
> \
\ , -
. KaX

, ,
; \
. * \ , , , \ ,
>** ,

, . \

, ^
\ \
,

. \ , \, , D
, \
. , \,
. \ ,
, \ . . .

. .

1 8

1 1

18

1 8

80

2834

prcfeclus sum, ul salula;em tejtilrrum scui<. Erai


autem supra septilcrum ejas jacens bftitio quidam
paupcr, eleeinotyiiani pcktis :ib ingrediemibus in
cenipiom. Cum crgo coii3pexis6i ne paitper leriio
prostra!um,ct seni oralionem faneiucm, dixil m i b i :
Abba, mapnus profecto erai sen^t ll e, qucm pfp
listis bicame bos dnos mensca. T m c ego ad illnm :
Undc boc lu nopli ? Qni respondit : Yere, doittinc
abba, cgo paralyticus fui aunis duodecifti, ct pcr
ipsum curavit me Deus. Et qnolie ir tribolation^
eum, venil ad me consolafronerti afferrns , iuibiqno
relrigerium praesiat.
Sed
et aliud audi de illo miraculum.
qnn dic ipsum scpelislis usquc ad diem banc, au!i
iiluro singulis noctilms clamantem, ac dicentem ad
episcoptim : Noli me tangere, baeretce ; ne appropinqtics mibi, iiimicc snnctaa Oci caibolicac Ecclesi;r.
Iloec ego audicns ab co qui snnatus fueral, perrcxi,
< t omnia ex ordinc pntriarchoe reiuli, orabamque
ipsum sanciUsiimim patriarcb ?m, ut snmptum cx eo
loeo senis corpus, in sepulero alio recotideremtis.
Tunc ail abbas Gregorius palriarcha : Mibi , ftlii,
creditc, nibil ab l;ccroiico lasditur jn! bas Cosm.is ;
sed boc tolum fa<itim <M , ut senis vfrlus, zelusque
fidci nobis innoipsceret, qualis s< iilce! fucrif, qnalisque sil eiiam post carnis ocitibitum, uiqnc episcopi nobis prodcreiur opinio, nc illum arbiirareinur
ortbodoxirm fuissc atqnc Calbolic-um.
!

Dteebat iiein du eodem senc a'l>b.is Bnsilins, qui


cum perrexissel ad ennt coipmoractem in Laura Pbaran,ailil!i eenex : Venil nrilii c>gilali<> a!iqiiand",qn!d
eit, qnod aii Dominus discipulis suis : Qui hahft veslunenlum,venlali)(ud, eieinalgladiirm (Luc(exxu);
Mlisque dicenlibtts : Eci*c gladii dtio bic; respondcr t :
Saiis est. Hjerebamque in vcrbo isfo, neqje quid sibi
vcllet, imelligebam. Ilaque sic cogiiabundas exivi dc
ccllula mea, iti ipso meridiani solis asstn, ui ircni ad
Laoram Turrium, ad abbaem Tbeophilum, ci inlerrogarem eutn. per dcscrta pergerem, S^ctnque prope Cnlamoncm, aspieio dracuprem mirx magniludim* di* mo >te descendere in Catamoncm. Erat
atiicm adeo ingcns, ut cnm sc moverei, curvaretur n
modum camcrai, vesiigiaqiie lerras aVlius fmpre.ssa
relmquerel. Ego vero per vestigia iilins irhvsus ingressus sum, aguoviquc qaia diabolus stii.fium meum
jmpedire voluerit; or;iioacs au:em senis jtiveruitt
me. Pcrveni^ns igiiur arf abbatem Tbenpfiilum, exposui
hspsitatior.em meani. Qui dix^il tuibi : thio
gladii duas vha* significaut, aclivam ci coiifeniplaiivam. Si qtris erge h s cfuas virtuies babeat, bic ptrfectus crit.
Ad bunc ipsuni abbatem Cosmam pcrrcxi cgo, dmn
esset in Laura Pbaran; mansl euim in iila annos d -

V A R L E LECTIONES.
al. .
al. ? .
al. .
al. add. .
%\. et
.
al. inser. .
al. .
a!. .
al. .
al,
.
al. .
1 8

1 1

1 8

8 8

1 8

1 8

1 8

1 8

1 8

2830

JOANNIS MOSCHI

2S96

cem. Curoque mibi loqueretar de salule animae, et ,.


quoddam ex dictis sancli Albanasii Alexandria ar, . \
chiepiscopi allegaret, ait ad me senex : Cum invene , "
ris aliquid ex opusculis sancti Alhanasii, nec habue, \ ,
ris cbarUs ad ecribendum, in vestimentis luis scribe
. ,
illud. Tanlo Uliquestudio flagrabat ergasanctos Pa \ ,
irea nosiroe, et doctores sancius senior.
Dicebat autem et hoc abbas Cosmas de seipso,
\ ,
quod nocte sanciae Dominicsi a vespere usque mane
,
staret psallens el legens, el in cella euaL, et in eecle \ , \
sia, neque omnino sedens; orioautem sole, cum im ,
plessel canonem, sedebal legens ia sanciis Evaogcliis
, \ , usquc ad collcciam.
*
.
CAPUT X L I .
Vila abbalh Pauli JSazarben&is.
Yidimus el alium scnem in eadem Laura, abbatem
" , \
scilicet Paulum, virum saiicluin ac Deo deditum, mi , , \ ,
lissimum aique ab&lineniissimum. Neminem vero
, memiui rae unquam vidisse tanta consolalionis ac
* " " .
lacrymarum gratia ornatum; slillubant enim ex ocu .
lis ejus jugiier lacrymae. Implevil ergo sancius iste
\
senior in vila soliiaria annos fere quinquaginta, con, \
temus sol.i panis eleemosyna, quam ecclcsia dabal,
, \ /
milliqiie oinniiio colloquens. Erat aulem ex Naxarbo.
'.
CAPUT X L I I .
Vila abbatis Anaxanonlu urtx Dei.
Vidimus in eodem loco abbalem Anaxanonlem,
\ virum misericordim et conlinentissimum, vilamque
, ,
aoliuriam cellula sua agentem uma districlione,
\ , \ ul per quatuor dies unam lanlum oblationem mandu , ^arel minutorum viginti (9). Sa?pe vero el lola beb \
domada eam solam comedebat. Circa eUremum vero
. \ vilae suai venerandus bic vir dolorem incurrit venlris
,
cl viscerum. Tulimus haque illutn in sanciarn civiia .
lem in domum iiiGrmoruin, quae sub pairiarcba? erat
.
cura. Die vero quadam cum prope illum essemtts,
$ ,
niisit ad illum abbas Conon praposiius Laurae sancti

Pairis nostri Sabas Miduium, unam babens benedi , \ ciioncm, c l nuinismata ex , ita illi signiilcans :

, ,
Ignosce mihi, quia non permiuil mc aegriludo asceni
\
dere, et te saluiare. Senex autem benedictionem qui. ,
dem relinuit, nummos *ero remisit, dicens: Si qui , ,
dem voluerit Deiis ul in bac vita durem, Pater, habeo,
, ,
nummos decem. Cum vero eos expendero, significabo
. , vobis, et milieiis islos. Ut auiem noveris, Paler, post
/
,
duos dies SKCQlum islud derelinquo. Quod el facium
, esl. Detulimus aute.n eu.n in camdem Lauram Plia-
/ \ .
ran, et ibi eum sepelivimus. Fuil auiem beatus is:e,

.
ei beali Eustocbii conlubernalis; ambobusque relictis,
.
,

iiieremoconsumiuaiusest. Erat autem ex Ancyra
" ;
Gatalioc civilale.
, . \

0 [ A ? V f

0 6

x a X

T i j v

0 2

, 6

\
CAPUT X L I H .
Dele$tabili$ mors impii Thalelceiarcliiepiscoyi Thessalonicevsis.
Fuit quidam Thessalonicae arcbiepiscopus, Thale
e l

al. et .
. al. .

VARI^E LECTIONES.
" al. . " al. inser. ' .

al. .

al. .

2897

P R A T U M : SPrRITUALET.

. * ,
,
\ ,
,
\ .
\
( , ), . ' ot

.
, ,
. ,
,
,
( ,
,

, \
). *

,
. , ,
*
*
\ , \
, ,
, * \

, \ , -

2893

laeue nomine. Hic nftqne Dcum limcns, neque paia


Ura retributionem expavescens, conculcansque Cbrislianum dogma,
ac sacerdotalem honorera et
digniuiem spernens, inveniue est pro pastore lupus.
Abnegans quippe sanctam et consubsianlialem Tfiiiitaiem,Palrem, et Filium, el Spiritum sanclum, idola
inTelix adorabat. Queon ii qui lunc Ecclesiis praeerani,
communi decrcto damnarunt, ac de selie sua deturbarunt. Pauco posl tempore nequam ilie omni scelere
et impietale plenus vofuit ad sacerdotalem digniUtem remeare Quia ergo* juxta eapieniis&iraum Salomonem, omnia obediunt auro (Eccle. x), revocata
est in regionem suam (erat autem Consianiinopoli in
qua habiiant principes, qui juxia prophelain justificant impium proptcr iminera, et justum justr lollnnt
[Isaice ] ) . Sed omnipotens Deus sanclam Ecclesiam
suam non despexil; sed adversus apo>tolorum canones latam pro ipso senlenliam rursus ut sibi minime
acceplain damnavit. Cum enim quadam die ille processurus esset cum superbo ornatu, ut ad imperatores pergeret, sacerdoliumque decreiis illorum iterunv
resumeret, pupugit illum venler, ut pergerel ad necessaria nalura*. Gum vero secretum locura ingres8U6 essci exonerandi enlris causa, mansisseique.
inlus duas jatu vel tres boras, neque reverteretur ad
suos, ingressi sunt quidam ex bis qui illi assistebanl^
ut illum jam debere progredi monerent, iiiveneruiitque infclieem illura capiie deorsum, ubi egerebaniur
etercora deniereum, pedibusque sursum erectia. E r i -

^ Q genles autem illum, invenerutit aequMi impii Arii


Dei boeiie, morte exstincium horribili el aeierua.

[Nam el illujn, cum auxilio fretua principurn se in
x|J
Ecclesiam Dei sperarel lyraunice ingressurum sancia*
,
Dei Ecclesiae mirabilis ci magni consilii angclus, ejtis \
- -*iscera qme nefarium scelus pariuriebaul, in scccssu
dissipavil; ei bunc auxiiio Uem iunixum principum,

- curu priuribus se pejora patralurum speraret, Tbeasa*
lonicensis Ecclesiaj rector angelus cum Magno mar
lyre Demetrio, praeveoiens, in eo loco in quo sedens,'.
,
et commcrcium babens cum impuro daemone, adver , \ 8us eanctam Dei Ecclesiam siruebai insidias, in eo^
dem inulilis servi pedes, qui reclc incedere nolebat,
,
clavis sufflxos pendentes reliquit; in qu bus indicia

, - cminebanl illius judicii, quo pleclendus erat, el quam
, , - lerribile sil in manus incidere Dei vivenlb (Ucb. x). ]
, \ .CAPUT X L I V .
Vita senis monachi prope civilalem Antinoum commoraniis, ei de oratiotiepro moriuis.
\ D
, , , \
.
. , * ,
, , \ .
, ' .
.

Senex quidam enarravil nobis cnm Tbcbaidam


Tenissemus, quod senex unus morabatur exlra civiiatem Anlinoum, magna virluiis , qui in crlla sua
egerat annos sepluagrnta. Erant autem illi discipili
deceii, ex quibus unus erat valde negligens sui. Senex ergo saipius illum corripiebat, et boriabatar,
dicens : Fraler, sollicitudinem gere pro anima lua;
babes enim m o r i ; et ni-i te cmendaveris, in suppliciuni tendes. Fraier autcm ille semper seni iuobcdicns erat, nec ea qus ab ipso dicebantur admititbau

230

J O A N N I S MOSCHI

( ^ auiem pot ali juanlulum lcmporis, tit isle


uiorcrelur. Contriataius vero scnior supcr illo valde
(sciebal enim quod in magna desidia c l neg.igeutia
(!c sscculo exiisset), coepit oiare, ac dicere : Domine
Jesu Cbrislc, vera\ l)< us hostcr, revela tnibi qiiid sil
circ.i fralris animam* Aspexii auteni iu excessu mcHl s effecius, fluvium ignis, higeutcmque in ipso igne
muliiiudiiicin, ac medium fratrem illum ad collum
tisque demcrsutn. Tunc ail illi scaior : Nonne te
propier hauc pwuatn orabain, ul ctirara nnimx tuae
sgeies, fili? Itcspondii fraer, et aii serii : Graiias
:igo D<*o, Paler, quod vul rapul ineuiu reqiiem b ibct;
per oralioncs caiai luas supra capui ep'sc<>pi slo.

2900

-, * . "^
\
. \
, ,
\ .
, \
\, \ .
* ,
, ; ''
,\ ,
, .
.

CAPUT X L V .
VUa Monacki inclusi in monte Otivarum.el de ndoratione(\0)imagini$ sanctissimcc Deigenitricis Marice.
hieebat abbas Tbeodonn AJiotos quod fucrit quJ- ,
dam inclusus in monle Olivat-um ccrtalor maxiinns : ; ,
iinpitgnab.it aulcm illum fornicationis spiriius. Die ', . '
vero quadam niin iuslarei illi vehemrnler, ccepileju- . $
lare senex, ei di<ere duwioni : Quandiu non dimittis , ^, \
iuc? rccode jam a nie, q<i mecura consenuisii. Appa- " ; 'ruit aulem ci dairaon visibiliter, dicens : Jura mibi, .
quia i.cniini dices qnod libi dieturus sum, el te nou , , " , ampl us oppugnaho. Juraviique i lc senex, diccns : , y.aV
Per inbaldiai lem in allissimis uulli dicam qune mibi \ ,
dixoris. Tiinc aii illi daemon ; Nou adorare banc ima- , \, .
giacm, ei ultra tc uon impugnabo. Habebat autem ,
l i r c iaiago exprs am figuram domin.c noslrx sancta? , \ .
Dei geniirkis Mariae, fcrentem Dominum nostruin
Jpsuin Cinistum. A i i injclusus drcmoni : Dimilte mc , iit dcubcrem. In crastiiium aulcm bocsiguiiicavit i p s i ^ . * " .
iibbati I beodoro JEWAie lunc liabiianti in Laur.i Pha
, \ ,
r.;ii, narraviique ilii omnia. Snex aute n ait recluso:

\ .
Vcre, dominc al.ba, i!lu>us es, quia jurasti dxmoni;
," , ,
vcriuiKamen bee fecisti liot* levelaus. Expcdilautem libi iiullum in illa urb^ lupan.ir oaiiitere, quod > .
ii>n ii grediaris, qiiain ut ucges te adurare Deum,
< DoMiinuni uostrum Jcsum Chrisiuin cuui matre sua. ,
Cdiilsrmatuin ijii ur et c-<rroboralum pturihus verbis . rdiquit illurn ui loco su. Apparuil ergo daimoii in- \ ,
f:l:iso rur.tus, dicens : Quiil boc csl, pessime scuex?
Nonne hi jurasli inibi quia id nciuini diccroa? , \ "
Et quarc dixisli d qui vcnit ad le : D;co libi quia ut ; , \ ; \ ^
pcrjurus ia dicjudicii judicabeis? Ilesponditinclusus, ; dicins:Sciuquuleai, qtiia juravi, el pejcravi; veruin- .
Innen Domiiiiuii L-I Creaioreinmeiim pejfravi, t bi au- \ , " ,
, ,
' obediam. lc eairn ui auclore et pravi coa, . \ iUi ci perjurii pacnjc itie\iul>ilcs exigeaiur.
, \ /.
.

CAPUT X L V 1 .
ircl-itis

visin (tbbalis

Cyriaci Laurcs Calamonis, el de duobus impii Nestorii libris.

Accesbimus ad abbnieiu Cyiiacuni prcsliylerum


L urae Calamonis juxia saaclun Jordanem, inrraviu
q c nolds diccas : Dio quad^m vidi per sotnauin
iualicreai boaesla facio, purpura inJuiain, ct cuui ea
vuo* duus, et ipsos veaera.ido babiiu, et aspccta
pi jjciaro. ArbUraius aulem 6 <m niu i ie:: illaiu cssc
!

^ ^
/ *. \ . >, ioj
,
, \
'!: \ /-,

2f 01
.
PRATuMSPiHITuALE.
290
. - Dominain nosir-m saneUin Doi gcnilricem, osque
, qui cum illa eiant duos viros, sajiciuni io.uiinm
' , \
Theotogum et sanciura Joaunem BaplisUm. Egres . susquede cellula orabam illoi ut ingredeie tur et in
, \ cella mea orarenl, quae non conseneil. Permansi cr! * . go diuiius orans et obeecrana, ac dicens : Nc, quaeso,
, \ , - uverlatur buroilis faclus confusus {Ptal. L X U I I ) , et
\ , \ alia pturima bujusmodi. Ifla igitur ul me yidii instare
. ,
preciuus, eamdemqu** postulationeiTi iierare, severiu
, - mihi respondit, dicens : Habes intra ceilam tuam
, \ ;
tainiicuin meum,et m ut ingred ar? Et bis dictts aLs\ , . \,
ceesil. Evigilans auiem egoaffligi coepi, et cogitabam,
, \ num aliquid in mente peccatuin xcontra illam admi*
; slssem, neque enim erat alios aliquis in cella me,
, . \
nisi ego solus. Diaiius igiiur meipwm discutiens, ni , - hil in?eni, qaod in illam peccaseem. Ctmi vero ?idb> , ' - sem me niinio racerore absorberi, surgens accepi
, , \ \ librum ut legerem, quo per hujusmodi lectionem
, , dolorem unaeogiLiiioncsquerepellcrem. Librum au ^ . (era ipsum acceperam muiuo a beato Isycbio presby \ lero Jerosolymitana3 Eccleei. Evolvensque libruni
, - inveni duoe Lnpii Nestoria libroa in flne volntninia
scriplos, mvxque agnovi bunc esse sanclae Domiu.e
- oostra? Dei genitricis semperque virginis Itariasinimi ; . cum.Tuoc surgens abii, Jibrumque illiquimibi eum
, \ - accoaimodaverat, reddidi, dicens i l l i : Accipe librum
. \ luuin, frater, nequeenim ex eo laolum uiiliialis ce, pi, quau'um dtlrimcnli. Cum vero ille detrime ii
, . ipsitts caus^m sciscilarelur, omnem 111 rei ordociu
, - leiuli. Qui zelo Dei succensus protinus duos il>s
\ Ni-ilf.T.i libros ex volumine pracscidit, eosque igni
, \ \ - idit, diceus : Non roaoebit in cclla mea Domi, , IJX nosirx sanclse Dei gemlricis acmperque virgims
Manx iniraicus.
'
.
CAI L T XLV1I.
Miraculum$anclce Deigenilricis conlra Gaianum

, \
. \ ,
,
; \, , \ .
, , \ D
. ,' \
, , *
\
, \
. \ \
]5 , \ , . \

,
* \ .

mhuum

qui

eam

in

llieatro btasphemabat;

lleiopolis Pboenices Libanensis civiias esl. In I ac


niiinus quidam erat, Gaianus nomine, qui in theatro
sanclam Dei genitricem blaspbemans, populo spectacubun biaspbeiuiae prrebebat. Apparuil aul<m illt
sancia Oei geniirix, a.vens : Quid tibi mali feci,quia
coram (anla niuhiludiiie mibi deirabis,cl biaspbemas
mc? ltle veo surgeris, RAH golum non se correxii, vernm eliam plns bJa>phomabat. Rursos ergo apparuii
ilfai ^ancia
geniit , corripiens 6um, ac dkens
N<di, quajso, noli ita lacderc aiu;nam tu.m. llle vero
xursum delerius illam blaspbemab >t. Undo ipsa lerUo eidcm apparone, eaderu repelebat. Cuin auiem se
ille nou coirigerei, sed plus quoqtic blaspbeimis adjicerel, uicridie donnicnli sibi apparuil, nibilque diccns, digilo solu signavil ejus maiuis et pcdes. Evigilaus anteiu, invenii se tnincaluin manibus et pcdibus.
Atque i U iniclix ul imiicus inaiiiis jacens, corifiltibaiur ouiuibus cujus rei graiia, el qnomodo hoc assds essci, utq^e proptcr blasplicmias suas ciein^wlor
crr.ciaius (uis^et.

JOANNIS MOSCIH

2904

CAPUT XLVIII.
Miraculum ilem sanclw Deigenitricis qnoCo&miana uxor Cermani palricii coacta e$t ex hmreti Sevenona ad veram Clirisli fidem redire.
Narravit nobis Anastaciua presbyler, el ornamen-.
lorum sanclae resurreclionis Dei ei Domini nostri Jefcii Cbrisiicustos.qHiiadveniensillucCosmiana, uxor
Germani pairicii, voluil nocte qnadam sanciai Doniiliicw sola adorare sanclnm Domini nostri Jesu Cbrisii
vivificumque monumenlum. t cum appropiuquaret
janunu Tsaerarii, apparuil illi visibilher Domina nostra
saocla Dei geniinx cum aliis quoque nuilieribus, dicens : Quomodo cuiu noslra 11011 sis, buc audes
ingredi? ei probibebai eam. Neque enim (inquiebal)
noslra es. Erat enim de h.rresi Severi arephali. Illa
vero multum rogabai, ul mereretur ingredi. Ad qnam
sancla Dei geniiiix respondens ait : Credo mibi, nniJier, non ingredieris buc, nisi nobiscutn commuuicaveris. Agniio autem quod quia esset baeretica ingre i i prohibcretur, quodque uisi accedercl ad san-
ciaiu calbolicam c l aposlolicam Ecclcsiam Cbrisli
Domini el Dei noslri, intrare nori perinittereiur, coulinuo diaconum accersWit, ei venienie saucto calice
snirtim corpus sutnpsit el pretosum sanguinem magni Dei et SaJvnloris nostri Jesu Cbristi. Aique ita
absque ulla probibilione digna habila esi adorare
sancnmei verrcrabi1e<epulcrom I>oniini Jesu Chrisli.

,

,
,
\

\ ,

, \ .
, ,
(
) , .
, , ,
' . ,

* 1 , ,
\
, ,
\
, ,
\

\ (
.

CAPUT X L 1 X .
Wrabitis visio ducis PaOtstiiuc, qua et ipse coactus fuit prwdictcc hwresi abrenuntiare, et Chrisli <s
clesice communicare.
\ 'Narravii aulcm nobU el boc idcro presbyler Anauiasins, diceii3, quod Palnestin.T dux f.evemer ali*, ,
quaiido vcnerit adorare smclam Cbrisli Domini
noslri resurrcctionem. Et cum coepissel ingrcdi in g . sanctnm monumcntum, aspoxit arietem cum impetu
, * , \
snprr se vmienlem, cornibusque iilum impetcntem,
. ,
illc vero pav.re coFreplus, reiro rcdibal. Cuslcs vero
\ , sancaj crucis Azarias, el qiriassistebant t.clnres ( t i ) ,
, \ ,
liw ire permoti dicuni ei : Quidest, quid babee, do , , , ;
niiiic? cnr non ingrederis? Dicit eis : Ut quid inluli; , ;
siU arieicni isluoi ? Qui sttipefadi inspexcrunl san
<ium monumeniam,nihilque videnles,aiunladillum:
, \ ,
lngredere, nibil lale iuius eai. Rursuro ille ingredi
*
caepit, fied iierum aspexit arietem conlra se venien \
lem, el se inlroire probibenleni. Istud cum saepe fa ' , \
c(um esscl, ileque cxleris nibil videniibus, solui
.
arictem cemerel, ait illi crucis custos : Crede inibi,
, , :
domine, aliquid habes in aniiua lua, quod le probibei
, '
adorare sanclum, ae venerabiie, et vivibcuni monn- , , , \
inentum Salvatoris noslri; Uaque moneo utconliiea \ ris Dumiiio pcccaia lua. Clemens cnim et niisericor *
<Hssimii8 cuui sil, el lui misercri voleas, biijusmodi
.
t bi iniracylum ostendil. Ille auiem um lacrymis
\ , .
dixil ei : Vere muliis magnisque scclcribus obno\ius
,
snm. E l se ipentn iti faciem prosiernetis, per muli >s
. \
boras permansU flens ct coufltcns Dotniii. Surrex l
,
ilfiinle, c l rursus ingrcdi voluit, seJ ileruui ab arieio
, .
pcrmissus non csl. Tunc ait illi sanciai crucis custos :
, ,
Vcre aliud est, quod te ingrcdi vclt. Dixil auicm
, ;. -

2905

PRATUM S P i R l T U A L E .

2M

. - A i l l e : Num fortaese ideo, quia snnctie caltiolir


\ Ecclesiffi, sed Se\ero communico, imroire prohi , , beor? Tunc peiiii a custode ui sancia et vivifica Cbri ; \ sti D i i nostri mysteria sibi afferrenlur. Et allalo
fancio calire, conununicavit. Atqne i(a ingressus esl,
. \ - el adoravii, nil ulira impedimenti passus, uibilqua
\ , ullerius ceruens, quod se deterrcrel.
.

CAPUT L .
Visio et diclum abbatis Georgii inclu&i.

. ,
\
, , , $ \ , *
cj> ( ;), \
^ \ -
, ,
; . , .
,

*) ; , , * . \
, \
. .
, \ * '
. . \ , \
. \ ^
\ , ,
', , \
.

;
\ \ ,
, ,
* \ , ,
, * , \
, . \ .

ScyihopoIiH eecunda est Palacstinae roelropolis. fn


ea convenimus abbatem Anasiasiiin, narravitque nobis de abbaic Geor io incluso, dicens : Cum quadam
nocte sorrexissem, ul pul>arcm signum (ea quippe
cura mihi ul canonarcbx (1 2) injuncia fueral ut evciiarem fralres ad colleciam) audivi ploranlem senem; profeciusqne ad iilum, rogare coepi, dicens:
Qiiid babrs, Paler, qtiia sic ploras? Ille vero nihil
mihi rospondt. Unrsus cutn rogarem illum, ut cansam fletus milii aperirei ingemisce;* ille, et ex intiuio corde stispirans, ait : Quomodo mibi a tleiu
temperem, cum Domiuus nosler Jesus Cbrisiu*
reconciliui nohis notil? Ego eniin. fili, videbarmibi
assisiere cuidam supcr excdso ihrono rebideuti;
mulla vero niillia circa illum erant orantium illtim,
atque deprecanihiin de quadam re, qui illorum precibus flexus non est. Pnslbxc accessil ad illam mulier
quaedain purpura indula, procidiique illi, ei ait: Vel
propter ine placare, fili. Ille vero nibiiominus
inexorabilis mansit. Aique id.ircj ploro et ejulo, verc.is quod fulurum esl. IIODC mibi dixil abbas Geor.
gns, quiuta iilucesconte feria copnae Doinini; sequenti
VLTO, id cst paiasccve, bor.i dici nona, repenlino
magnoque lerrx motu corruerunl urbes mariiimie
Phocnices.
Idem abbas Anastasiits boc iicm nobis de scnc eodem enarravir, qaod post aliquantulum temporis ,
cum ad feneslram staret, plorare senex cooperit; ct
dixerit illi : Vie nobis, fraler, quia nullam babemus
compnnciionem, sed in.negligenda viviinus, ei limeo
cum ira Dei comprebeudal nos, el in jnnuis simus,
ul judiceruur. E l sequenii die ignis appaniit in coelo.
c

CAPUT L I .
Vita Juliani $eni$ monasterii AZgypiiorum
secundae Cilicum provin . D Anaiarbus meiropolis
, ciee, ab bac fere duodecim milliaribus distat monasierium quod diciiur iEgypiiorum. Narraverunt erg)
(6).
nubis Patres ejusdem loci quod illic ante aunos quiii ,
que mortuus essetsenex, Julianus nomine, qui circi .
ter annos septuaginta in quodani brevi spelao mora , \
t7

VARIiE LECTIONES.
' .
NOTiE.
{b) . ln conciiio C P . sub Mena act.
\ .

ct

JOANNIS MOSCHI

5903

lus esset, nihil omnino fxculi isiius possidens, praeter ,


cilicium^et sagum, et vasculum ligneum, et librum.

, ,
\ \ (c), \ .
" \ \ ,
> , ' ,
,

.
1 8

Dicebant autem nobis et boc de ipso, quod loto


vitae SUSB tempore non acccndit lucerna? lumen, sed
per nocles cculilus iltti Irabat cum lux, ita ut clare
lcgere possel.

CAPUTUI.
Dictum abbatis Elia!
Venil fraier
quidam ad abbaiem Lliaiii soli.arium in eoenobium anliqui patris Sabac, et dixii ei:
f)ic mibi verbum, Pater. Scnex vero dixi( fratri:
Diebus Palrum nosirorum tree isirc virliues in araore ^
el siudio apud monacbos cranl : nudiias rerum
omnium, mansuetudo, ci con iiieuiia; nuv.c. au e:n
avaritia, gula et audaci-i. Qtiod borum libi placel
airipe.

solilavii.

6$ ^
\
-, 0.
,
\, ,
, ^\
, , \
. " .

CAPUT LIII.
/ nnh Cyriaci ex mona&terio sanctce Sabcc.
Narravil nobis abbas Slepbamis de qtiodam sene

inorante in monaslerio sancti Patris noslri Sabaj, no
minc Cyriaco, quod die quadain dcscenderit Tuilic ,
lam [Grace 9 ] , parumque remoraius circa mare , \ \ ,
Mortuum, redieril ilerurn ad cellam suam. Cum vero .
essei sius vehemeiilissimus, iia ul senex pene de , ficercl, exlend^ns manus suas in cceluin ad Deum,
,
oravit dicens : Dotirinc, lu scis quia jam pra3 siti am ,
bulare uon possum. Slalimque nubes circa illum fa \
cia esi, neque recessii ab eo, quaudiu resliiuereiur C
\
, \ ' cell.e su;c. Disiabat autem a cella railliaribus fere . duodecim.
'.

Ii!em abbas Slephanus ei hoc nobis de eodeni sene


narrabat, quod vci.e int sii die quadain ui illum viderent. Cum ergo vei.issenl ad locum, quxrebanl
ipsiusccllulararquamdu.iiquibusdaniostendeiitibus
didicissent, adcuntes pulsaverunt j.nuam. Quibus
c,gmiis, senex Deum oravh, ne ab ipsis wderctur.
aperiens jjiiuam, ex.it de celluia sua, et ab eis
peniiua visus non est: abiensque in deseilum redir*
landiu noluit, donec illos recessisse cognovii.

) > {

>

\
, .
.
.

^
^
. ^
^ J

6 ( 5 6

| | >

fey

.
CAPUT L I V .
Vila monachorum Scylliiotarum. etde sene Ammonio.
Yeiihnus posica Terenuihen ad abbatem Tbeodo- D

Alex-uidriiiuni; ailque nobis senex : Filioli,
\ ,
tmiltmn revera perdiderum Scythioia? nionacbi juxia
,
senum praidictionem. Crcdiie enioi mihi, filii, quia
^> . ,
magna crat cbarilas apud Scylliioias, magna absti, ,
ueniia, magna discrelio. Vidi ego iliic senes, qui nisi
, , \ , \
VARLfc L E C T I O N E S .

al. .

(c) , ct cap. 87, , expoui debet de codice sacraB Scrip:ur;o, qui nierilo per el excellcnliain
magnale vocetur, magnale Dei,divina magnalia conliuciis alquc ciiurrans. Jurh Grcvco-liomani, .

.
{20, de Jndaioruin jurejuranao,
. E l Gyrillus Scylhopolilanus iu Vita S. Sabae. cap. 32 : \
\ ' .

2909

PRATUM SPIRITUALE.

2910

fl

, , - " *
d
venis&et, nunquam sumcbanl cibimi:
iriler quos eral senex quidain, Ammonius nomine,
* juxia me manens; cujus ogo sciens cnnsueludinem,
,
pcr ornne Sabbatum ad illum veuiebam, ut propler
, ' advenluiQ meum sumerct cibuni. Ilabebant lioc
, fjxtvt omnes generaliler, qnod qiycunque bora accederent
, \ - ad eos aliqui, permittebant illos orationetn facere,
, \ - illisquooantibus, ipsi mcnsam apponebanl, el conliuuo ciijiuii si.mebanl.
.
CAPUT L Y .
Visio eujusdam senis commorantis in Scythi, et de abbate Irenceo.

Abbas Jrenaeus narravil nobis de sena qnodam
, commorauie iti Scylhi, quod diaboltnn viderk noctu
\,
sarcuioe, rastra, et cophinos prnebentem fralribus;
\ ; \- dixilque diabolo senex : Quae isia euni? Respoudit
* ^ diibolus : Dislraclionem Iralribus pntpiTO, ul bis
,
occupaii, iianl ne^l genliores ad orandum e( gWjrifi .
candnm Deiint.
Mem abbas IreuPtis narravit nobis diceus iterum:
,
Cui)i veni senl barhari in S.ylliim, recessi inde, ei
" , veni in parles Gaza*, accepique inibi cellulam in
, \ , \
, monasterio. Abbas vcro ipsa die dedii mibi libnmi
, \ - *d lcgendum, in qo scnum gesia (13) scripia erant.
Moxqufe ul aperui librum, occurril oculis capilulum
isiud, quod venerit quidain fraler ad sonom, dixerii , , \
qiie i l l i : Ora pro me, Paler; dixerit aulem illi seuex:
, .
Cuin essee nobiscum, orabaui pr>> le; nunc auteni ex
, " ' ,
, \ qno propria abiisli, non jam oro pro te, Ut ergo
legi ego capiluluni islud, plicui librnui, ei dixi in ine
. * , ,
ipso : Vae tibi, Irenaee, quia in propna veuisti, ncc
\ , ,
\ * Q i "

Moxquc hbrum abbaii rc\ , ,


stimens r.ces*i, el veui in loca isla. E l hc mibi
\ . ,
* * fuil, fclioli, veniendi in bunc locum.
, .
CAPLT LVI.
1

o r a n l

l e

Vita Joannis dhcipuli senis magni, <7 ' morabatur in vico Capurasma.
.
Ptolemais civitas esl Pboenices, in hac vieus e->t
.

qui diciiur Caparasima [Grasce } . eo vico
. ^
senex quidani cral magnus, babebatque discipulum,
*, , Joannem riomine, el ipsuio magnum, singularisque
.
obeJienti t. Quadam ergo die misil sencx discipulum
, \ suum in niinisterium, dans ei c l modicos panes pro
. ,
vi< tu suo. Proieclus osi auie;u discipulus, ei com\ \
plcio miuisierio rediil, rctulilquc panes. Videns au . ,
lem senior paius, ail e i : Fili, quare non comedisli
, D paucs quos dedi libi? Proslrauis iilo coram scne, dixil e i : Ignosce m b i , l'a:cr, quia non beuedixisti ni.bi,
, ; ,
, , - cum Diilleres me, neqne ju>sisti ul cibuni sumerem,
idcirconon sumpai. Adutiraiuqut: senex discrelionem *
, \ /, ,
fralris, benedixii euai.
. \ , .

Ad buuc fraheui posl dormi(iouen) senis, ctun jcjn, ,
nas>el qiiadragiiita diebus, voi facla est diYiuiins,
,
dkens: Suptr quemcunque inorbum iuiposueris uta , .
itus, (urabilur. Mane
aulcm facio, per dispeu, ' ,
aationeni Dei, eccc liomo quidam cuinuxore venicbal,
cujtib niainillain cancri inorbus coDSiiiiieba'. liogaba
* . , ergo illum virejus ui uxorem suam curarcl.
cuni
] . ^- peccaloreui se ilicLTcl, el indignmu ad t .'e u^i.uu-

2911

JOANNIS M O S C l l l

2912

dmn opus, vir ille persistebal oran.% ul annucret sibi, \ ,


uxorisque su* mi ereretur. Cum vero imposuissel
,
fcli manum, mamillamquc signass l , conlinuo sanala
\ . est E l ex tunr plurima jam per illum signa Deus opc , \
rams est, non lantum in vita sua, verum cliam post
, . \
' , $
, \ .
r l

CAPUT L V H .
Mor$ Simeonis Stylita*, et de Juliano abbate etiam Slylile.
Qimdraginta fere milliaribus ab /E%\s civilate Cili % Siylites crat nomine Sitneon; bic fulgure per . /
cussus imeriii. Abbas crgo Julianus Siyliles presbyter
, .
praKer consueluilinem suaiu insolilo lempore dixil
, ,
discipulis suis : Miltile tliym ama.in iburibulum ( U ) .
. (
Qui dixerunt e i : Dic nobis causam, Palcr; orabant , . *0
que ut diceret eia.-Sencx atiteiu dixit : Quia modo - " ,
fraur meus Simeon a fulgure dejec:us interiit, et
, , \
ecce transit anima ejus cimi tripudio et exsultalione.
. Dislabanl autem ab inviccm milliaribus ferc viginli
* .
qualuor.
;

CAPUT LVHI.
Iiem de Juliano.
Abbas Siephanus Tricbinas, monasterii sancti Pa' \
XrU nostri Sabae anlisles, el hoc de memoralo abbate \
Juliauo Slylila narravii, (|uod leo juxta eam locum
, xal
quo morabalur apparuer t, plurimosque peregrinos .
el indigenas necare solitus fueril. Die crgo quadam

advocaos discipulmu suum senex, Pancraliurn no, miue, dixil ei : Yade iermc duo millta passutiro ad
\ , Ausirum, inveniesque illic leonem jacenlem, cui di- \ ces : Huniili Julianus in nomiue Jesu Cbristi filii C ,
Dei vivifisanlis onwia libwpraecipil recedas ab hac
, . 0 provincia. Profeclus vero fraler mvenit leonem ja . \
ccnlem. Cumque verba senis illi dixissel, conliuuo ,
reccssil leo.
\ , \
.
CAPLT LIX.
Viia abbathTUalelm (15) CUids.
Abbas Petrus presbyter ejusdem monasierii, nar'U ravil nobis de abbale Tbalela30 Cilice, qtiod sexaginia , \
annos transegissct in vila monasliea nun juam flere ' , desisiens, dicensque jugiter : Tempus hoc nobis ad -., ,
I oeniienliam indulium esl, el valde requirelur a no- , bis si illud neglexerimus
, \ .
#

CAPUT L X .
Fuclum egrcgium sanclimonialis (eminoe, per quod iompunclu$ adolcscens ejus amator, monachus effectus esi.
Quidain vir fldelis narravil nobis, cum in Alexan-D
'dria essemus, lale quiddara : Sanctimonialis, inquit, . , *
quredam sedebal in doino sua vilam solilariam du- , \
cens; salutisqtie suae valde solliciia, j^juniis ac vigi- , \ I is vacabat jugiter, mullasquc laciebal eleemosynas. , .
Sed bonorum omnium semper invidus diabolus, lan \ .las iu virgine virtutes non icrcns, conlra illatn pul- ,
vercin exciiavit. Immisil euiiii adolescenti cuidam ' .
lurpcm de illa diabolicamque cupidinem. Manebat .
autem exira limen ejtK adole^cens. Cum ergo virgo . " illa domo sua vcllel egrcdi, aiquc ad ccclcsiam ora , \

913

PRATUM SPIRITUALE.

2914

, >- lionis gratia nccurrere, ingeivbat se iiiius oculisiin-.


, , \ , 7
f rolms et impurus adolescens, nec illam egredi siue* bal, amaloria quaedam verba procacibus itutibus iilt

instrsurrans; adeo ul jam prai nimia mole Ua adole . $ srenlis cogerelur virgo domo sua nustpiam prngredi.

Die igitur quadani misit ancillam suain virgo ad i l , .
lum ui ei dicerel: Veni, vocai le dmnina inea. Abiit
, ; "
ergo ad illam gaudens, et Fiuprum commitierff ge. siiens. Sanctimonialis vero sedebat in cubili suo; in. , . - gresso ighur adolescenii a i l : Sede. Cumque sedissec:
, " , ,
Dic, oro le, frater, inquii illa, cur iia milii molestus
, es, nec periniiiis me domo mea egredi ? Respondit
; , ", adolescens : Yere, domina, le nuilium amo* et
, * quando te inspicio, toius in lui concupiscentiani in
flammor. Quie ail ad illum : Quidnam in me pujcbrnra
, ; ; vidisli, quia sic amas me* Ait adolesceus : Oculos
\ \ luos; ipsi enim seduxerunt me. Yirgo vero ut audi . ^, vit quia oculi cjns illum seduxissent, sumplo radio
,
texiorio mox octilos eruil. Hoc autetn cum vidi set
, \
adolescens, eruisse s c i l i c l eibi virginem oculoe,
. \ ' couipimcius corde abiil in Scylbim, ibique saeculo
' , \ renuiilians, cflecius csi probaiiasiinus lnonaclms.
, \ \
.
CAPUTLXI.
abbalis Leonlii Cilicis.
\ , (d)

* \
. , .

Dicebanl quidam Patrum de abbale Leontio Ciiicc,


qood in obsequio dominae uoslrae sanctae Dei genitricis fuerit ferventissimus, ac per quadraginla annoe
nunquam de Ulius lemplo receeseril. Erat aulem
semper mirae gravilatis, et sibi jugiter intejidens.

Dicebant et boc de illo, quod si vidi>scl pauperem


\ \ , C
eniemem ad se, si quidem ille essel ca^cus, per
,
manum illi poiTigebai elceiuosynam; si auleiu vi, ^ ,
aul
in colutnna?
, , dens, ponebat ante i l l u m ,
(), basi, aut in scarono, aut in sanctuarii gradibus.
(/}, . Aique inde illam lollebal pauper. Inlerrogalus aulem
, , , a aene : Quare, Paier, per maous non dae eleemo ; eynas? respondit: Ignosce mibi, Pater; nequeenim
. , * ego suin qoi illam praebeo, sed domina mea sancia
Dci genilrix, quac et me, et Hlos nutriu
, \ .
CAPUT LX1I.
Viia abbalis Siephani monasterii AZliolarum presbyleri.

Narravil nobisunusex senibus de abbale St pbano
- presbyiero monasterii iEliolarum, quod cum sederel
, , cella sua, imuiisil illi cogiiaiioncs dasmoii dicens :
* - ^ Recede, nihil enim hic proficis. Senex aulemdicebil
NOTiG.
(d) . Psellus, Dialogo de operalione dcemo(f) . Et cap. m , bic, , .
m, . 18 : . Ex GaulUsitatum . Rarum . Unde depramino, , per me .
valura, cap. 85 Joannis noslri, '.
(c) ,
,
,
. Quod non intelligens Ambrosius Camalduleiisis i n lerpres, nec valens emendare, penitue omisit.
Unde , el lorte , in Procbori
tfttforia, ubivulgo, Chronieo Marcellini, Rummis, quos Romani Terenliaws vel Teruncianos vocant, Grceci follares aut
. Apud llilariuni veieres editiones scamneilum
follerales.Auastuiiusfirinceps stio nomine'figuralu
ei seamriello pro scabellum ei scabello. In psal.
placibilem plebi cummutatioi.em
disiraxit*
C4TIII, 9 1 .
%

2 y

j5

JOANNIS MOSCHI

2C1G

dcmouf : Non audio te, scioenhn quis es; ferre , . potes ut aliquie saWeiur; sed Chrihtui Filius Dei vivi

. .
1

ipse le conicret.

:^
'
^
, .

CAPUT LXI1I.
De eodem.

Dicebant de codem abbalc Stephano, quod cmn


srdcrel in cella sua et bigeret, vcnii iierum diabolus

\ ,
, ,
Tisibi!iler,'dixilque ci : Itecede, nihil enim bic pro-
ficis. Tunc ille dacmoni: Si vis nt rccedam, fac id , , .
,
in quo ego sedeo ambulei. Sedtbai aulem in sella
. viiyinca. Quo audilo, da:mon coiiiesiiai sellam iliam
per lotam cellam ambulare fecit. Scnex autem aspi . .
, ,
ciens versuliam dajiuoiiis, ait illi : Nenipe quotiiam
ita vclox ei asluius es, non hinc recedo. Faclaque .
abco oratione, dxinoa evanuiU
, " \ , \
.
C A P L T ,.
De eodim.

Trcs senes veneruut ad abbaiem Stepbantim presbylerum, et cum persevcrarenl l quen:es de uliliitle
animae, lacebal senior. Dicunt ei senes illi : Nibil
nobU respondes, Paler? uiilitaiis gratia vcniiuus ad
le. Tunc aii illis: l^noscitc mibi, usque modo no
aniinadverli quid locuti >itis; verumlamen quod babeo, boc dico vobis. Ego die noctuque nihii aliud
aspicto, nisi Doininum noslrum Jcsum Cbrislum
ligoo pendentein. Quod cum audissent, muiUim aediiicaii recesscruni.


, \
\ , .
, '
.
^ ,
, . \

\ . .
CAPUT L X Y .
De eodem.

Abbas Juannes, cognomento Molybas, narravit -


bis de venerando sene islo bealo Slepbauo presbyUTO, quod <-um aliquando jecur illius graviler iuMrmareiur, ex <|ua ii.firmilate sancia ilia anima migavii
a corpore, coegeruitl illum medici carnein manducare. Eral aulem
fraier saecularis^quidam, s c l
alde religiose el secuudom Deum viTeus. Facium
est autem cuni ciri.es comedercl presbyter, stipervenii fraler ejus saecularis, vidensque illom vescenicm carnibus, scand.djzatus esi, el valde conlristaius, quodcx lanta abstinettlia aique coniinenlia in
rxiremo vifcB sute lempore ad comedendum carnes
devo!u:us essel. Mox ergo in exsiasi factus, vidii
qnemdam dicenlem sibi : Quare sic de presby;e:o
scandalizatus es, quia illuni vesci carnibus vidisti ?
Nescisqm:, nec.ssitale compuisus, et propier obedienliam id (ecit ? Nempe prupierea scandalizari non
debuisti; nam si merila el gloriam fratris tui videre
rupis, retro convertere, etvide. Conversusque vidit
Iraireni suum crucifixum cum Domino. Ailqne ad
vum is qui illi apparuerai: Rcce in qua glaria frater
iinis esi. Gbnifica ergo eiim qui glwriiicai eos <\n\ se
liliguul in veriiale.

i-^ ,,
rtp\ , ,
, \
\ . .
,
\ .
,
, \ ,
, , \,
, . \ , \ :

, ;
,\ ; "
.
^
^
^

1

/: Lf.CTIONES.
s s

al. .

, \ . \ , ,
3, \ ,
\ , , .

.

25

PRATUM SPIRITUALK

89!8

CAPUT L X V l .
Vita abbaiis Theodosii solilariL

*
,
.
. ,
!
, , \
6 5

, , .
...
,
Abbas Antomiis prnepositus monasleru iLlioUrum,
^
^ ^
^
^

| |

<

a b b a l e

^
>> > ' ^
Tbeodosio, qnod senex ipse hasc dc seip<o narrabal:
, ,
,
.
.
, \, ,
, n solis viucere:. Ilic lencns maiium meam :
,
j i t , quia pugnare et luciari te conveuil; ei in . \ ilieatrum inlinil* inagnitudinU. Aspexi
, , m tbealrum plenum viris cx una parte camlido
, .
amiclu, ex alia vero nigro vesiiiis. Ciim ergo injecis , ,
e l me in iheatrum, aspicio virum mirai magni:udiis
, \ ,
jfiibiopem, cujus capui tiirpissiiuuiti peuetrabat nu \ .
bes. Tunc aii ad me jnveuis ille qni mibi appamerai:
, .
Cum hoc luclaii le oporlel. Ego qui aspeciu viri illius
, , xtii pr ceri territus eram, tremere ac pavere coepi, ora, \ , bamque jnvenem illuin splendi um, qui me induxe
rai in ihcalriim, dicciis : Qais liomiuuin mortali con ; ditione ei iniirmilale circuiudaiiis, cum boc luciaii
. " , ,
posscl ? Non ip>uui uuiverMim gc:me bumanum, si
.
in imum confl.iai, hu&c r< sisiere pwvatal. Aitaulem
,. \ ad me juvenis ilie pr&clarus : Prorsu- cuui illo U)
, , \ - lucari opws esl. Ingredere i^ilur ciini omni alacri . \ - talc ct fiducia ; mox enim ul lu illuiu adrsus fucris
. ego adjutor adcro, libiquevictoriaicoronam reponain.

U l crgo iugrcssus ad certame: sum luelariquo invi , \ cetn cicpiinus, uuo pr clarus ille judex noslri
.
ccriamiuis adfuil, miliique cofOHam dedil. Alque
P l i u s q u a m

e x s t a s i

a d

a s p e x i

v i l a m

v i r ( | m

S o | i [ a r i a n |

1 1 ; | >

l r a n s i s s e m

c l l j l l s

f a c l ( l s

s p e c i e s

i n

c l a r i

| 3 { e

V e i l

d u x i t

a u

i n

plebs illa obscura, iElhiopumque mollitudo ingens ejulantes cvamierunt; pars vero reliqea cand daiorum
gralias illi e l laudes referebanl, qui me juverat, ac prrccJara vieioria donaverai.
CAIUT LXMI.
De eodem.
\ C
De hoc abbale Tbeodosio solitario narravit
,
nobis abbas Cyriacns ejus discipulus, quod Irigima
,
quinque annos cgeril in soliludine, seinper posl bi), , \ (g)
duum comcdens, cl jugtter silenlium servans, neque
)., . '
ad aliquem loquens; exterum ei loqui voldissel, si' , .
gno poliue quain verbo utebalur. Hoc et cgo vidi.
. "
Mansi rniin in codcm iliolarum monasterio aunis
^
decem.
, e

CAIUT LXVIll.
l)e todem.
\ De abbale Tbeodosio cum audissel Abr imius anli
sies sanctae-Marije novac, quod non haberet palliu n
, ,
quo bteme uiere ur, emii illi. Qid po.iquam seuior
. \
accepit, qiiudam die cum obdormirci (dormiel)al au4 \ - D
senex), asceiider.ini lairones el eiuet e m

i n

c e l , a

VARIiE LECTIONES.
M

al. .
NOTiE.

) .
Meursio editus
EuSebius, in Canticum canlicorum, p. 4 2 : W
, , , \
. Non dubUo quin scri-

bendum sit, , et vel


ei , d esl : Laudandum porro est sjeulium, in eo qut perile cetat, qutque dmmoraetaudilorum vires superantta edoctus est, aul occutlat.

2019

JOANNIS MOSCIH

2020

runt illum patlio, abeuntesque scum illud tulerunt. , > Quo faclo, nihil omnino loculus esl senex.
(), \
, .
CAPUT LX1X.
Vila abbalis Palludii, et nenis Thessalonicensis inclusi, nomine Damd.
Perreximus una ego et dominus Soplironins So , >.
phista, priusquamsacculo renunti trcl, iu Alexandrium
, ,
, \ ad abbatem Palladinni, virum sanclum, ot verum
servum Dei, qni monasicrium suum babebal in Tlie- ,
Inzomeno [Grmce, <]. Cumqtie illum p;>ritcr \
rieprccarcmnr, ut verbum nobis aidiii alionis impen- .
<)riet, coppil serux ila ad nos loqui : Fili l i , lcmpus ,
, ,
j m abbrevialum est, certemus bic modicum, aique
I i)oremus ut immorialibus bonis in xlermiat per- .
fru tmur. Videle martyres, videie pugilcs coelesles, , ,
qnomodo viriliier el forliter cim U superai unt. Quos | | , .
,
pra?leritum quidem lempus agnovit, vivuni au cm
. \
scmpe - in raemoria tiosira, vixque salis illoruin lo ,
Jeranliam admirari possurmis. Ailestaniuraudieiitiuin
singuli, siupenles ad lauiam beatorum iiiarlyrum pa- ,

tientiam, qua? vere natnrain excedit bumanain. Qtionun aliis quidem eflossi sunloculi, atiis excisa crurn,
* ,
illis ampulat& mamis, isis absdsst pedcs. il o> . \ ,
qtndeui igiiis repenle consuiups.l, islos aulem len.ius
\ adurens, diu cruciavit. A l itie alios nimirum profun\, \
dnm maris excepit, alios flumina absoibuerunl; alios

iic.m ferarom denies, veluii nialefactores quusdam et
, \ Kcdcr.tos, vivos acceperunl; alios va iis exquisiiis- \ * \
q:ie suppliciis pra?moruos in cibtun acceperuni. C i ! - ' ;
lororum oimiia conlra illos bcllatores Dei lormeuto () ,
rum genera excogilaia dic re non possumus, qii;e C \ ,
suggessil bumani ^eneris iuimicus da?mon, invidia
,
m rlyrum ipsorum et livorc lab **cens. quam for- ,
itifir sustinu> runl l quanto fldei ardore pugnave- *
ruxil, imbecilliialem eorporis animx virlute superan . "
tos, ri qux speravcruiit pru^mki, prxsenlibns laboti- ,
bus digui raello: geexcellcntioracapieincs.Oua' pro- ,
f ctooinnia firmissimam illoruui inutramque rtem ,
fidem ostendebaiif. Jli c quidem, quia laboranies mo , &
dicum, eximiis b nis in alenmni perfruuniur, inde , .
vero, qnia borrenda corpor bus illonim invecla sup , \ ,
plicia, qu; iniiiiicus nosier diabolus ioduxil, forlts- ,
ttime suslinneruiil. Si igilur iribulaliones loleremus,
,
vA cuin Dei gratia vincamus, vere Dei amaUircs inve. , , , niinur, Deusque nobiscumesl, pugnan ip e iu uobis, , .
ei vincens, laboresque nobis ac sudo
dignaii uih
*
1 1

siKC gralia allevans. Scienlcs

igilur, filioli, qiiali

(j).

V A R L E LRCTIONKS.
3 1

ed. .

.
() .
Et cap. 4 5 i , iiifra, a , mutilus, decurtatus, aut a cosue ecusire.
(quod veriiiur casulam, cap. 65, lib. iv Vilai
cusuere. consuere, coudre.
Gregini ;sicui in eadcni Vi/, lib. n.cap. 45. ().
Cyrillus, tn Malaclnatn, n. 23
:). Tuino aislein I istorum Monnmeniorum, p.
,
491, C. , vcsiis genus. ln Lexico cod.
, . Vir;u:i$
Keg. 26U2, \ , .
eleganlia, si qua nequiiia, aul peccaium fuerit e te~
Psellus De grammalica, , , gioue collatum, splendidwr appurcl. Esl e r g o l y pro cx Meursio.Ta - pograpliicuai ei ratuui .
, vcl , apud GLOrgiiiiii AloxanJrinum
(/) .
Saucli (iyriili prjBclarc coulra
\\\ VilaChrysoslomi, n. 42. p. 217.1. XXII. Nec plura
Calbaros dissarenlis CommenL in Mulachiam, n .
invcniie polui circa hanc vocem. Du.lucilui' forlc aul
58, verba ut clara sint atque eiiani sana, ad bunc

2921

P R A T U M SPIRITUALE.

2922

(k) - operationc el exspeclaliono tcmpua indiget, digiio (/).

acamus nos ipsos pcr quietem et sileniium. In hoc

enim indullo nobis tempore necesse esl nos uii bona et praeclara ope poenilenlia?, ut Dei lempla csse
mereamur; neque eoim modicus ei brevis honor nobis in futuro gseculo recompensabilur.

Dixit iterum : Meraoret semper illius eimue, qui

(m). 6 "
, ,
. ,
, .

habuit ubi cipul reclinaret (Uatth. ?m). AitrurU8 ipso senior : Quonian, j u x u Pautam apostolum,
iribulatio palientiam operatnr {Rom. v), faciauuu
meateua ooatcamcapacem regni ccelorum. Ait iiemm:
Filioli, nou diligamos mondum, neque ea qtue in
muudo sunl ( 7 JOOJI. n).

, \ .
\ ' ,
, , \
.
, \ , ,

, ,
, \,
\ \ .
\ .

, oi *
, '
\ ,
$ \, *
, .
*

* "
_
p
, ^
.
, , \
, .
\
\ .
, \ ,
; . ^
.
, \ , \
,.
,

Dixii iterum : Obeervemus cogitationes, quod raedicamentum salmie est.


Idem abbas Palladius, rogalus a aobis ut aediflealionia nostra causa diceret nobts qoa raliooe quibusque cogitalionibus ad monaslictun statuin acces*
iiseci; crai autcm tenex Tbessalooicensis, ei narravil nobis, dieeutn: !n rogione mea sencx quidam ex
tra rauros civilalis quasi etadiis tribus incJusus erat
ex Mesopolainia, nomine David, virlutibus valde ornatua, misericors et continens. Transegit auicm iu
cellula inclusus fere annos octoginta \Alias sepiuaginta]. Quoniam vero propier inelum barbaroruui
nocte muri civitalis custodiebaniur a militibue, bi qui
illam muri parlem observabant, qaae seuis cellulain
respiciebat, noite quadam aspexerunl quia ex fencsiris cellulsc iguis egi ediebatur. Pulaverunt au.em
mil tes barbaros in cellam senis ingessisse igncm..

-
"
mvenerinl et seMane aulcin facio, ingressi milites
nem ilkesum, et cellam ouniiiio inconibustam, et
obslupueruu!. Ilursus igitur sequenii nocie eumdem
aspicienles ignem, admirabantur. Non solum aulem
sequenti
nocte
ignis in cella senis apparuit,
verum ct muSto tempore, ita ut uuiversx ctviiati
mauifestum factum fuerit, plurirnique nocle in inuro
832pe vigilarint, inspxiendi ignis gralia. Visus auiem
Sgtiis ille usque ad obilum seuis. Iloc ego miraciili
non seinel et bis, sed ssepius inspecio,- dixi in mo
)pS'> : Si in hoc snoculo lanlain gloriam servis ^uis
largilur Dcus, quantam putas eis reservavii io ,
qtiando ei illorum facics fulgebuot ul sol ? Is a milii,

,k

NOTJE.

fore modum consiiluanltir et lcpautur : "


,
^
l
oi ; , \ ^ .nv .
.
* ,
\ ,
" ; IIoc esl :
Vnde eernire e$t, iUos gravem in vitam morbum ivehere, qui pcenilenliw graliam adulterant, et sibi
iput fatso purilath nomen ascribunl: quanquam
quo modo non erat melius cogitare, quod putare $e
cl vocare puro$, crimen illis inferl exlrem(B impurilatis? posui pro * pro
, et , ul ei cap. 9, lib.
m Joannem, t. IV, 103 b ; supplendum conjicio
, ubi babelur \

, quod c l sequenlia oslendunt.


(k) .
Ineple apud Dorolbeuin, doclrina
13, cdiderunt: ,
, pro
despicit Ihus, qui ila mteerlcors est,
m

PATHOL. G R .

LXXXVJI.

neque mediocrem affiiclxonem nottram.


(I) 'Er . Cbi ysoslomns in
Comparatione regiset monacliK paiiloantefincu(:

. \
. Viclelur lcgonJtiru
. Idetn, seu quis aliu.s, in principiuiu iiidiclionis l . V, Savil. p. 815, I. X X I H : O J
. Volo pariier
.
() /
.rat. Eleganubsiiuus erii IDCIIS Palladii, si cuiu^tode
legaiur. ln Vita Chtysottomi, cap. i 9 : ,
\ ,
, ) , . 05
* c - ,
. Hoc e s l : Unus inulilis, et agyr a lurba
est : quaincral t qui dixitJesu : MagiVier. sequar
te quocunque ieris. Cujus [ugient lurbain Serwtor, dixil illud : Vulpes foveas habenl; ct reliqna. [Maltli. ,.)
%

92

2923

JOANXIS MOSCHT

921

filioli, causa ex.Uiltt arripiendi tmnaslicum habitutn, , ch


%i hanc conversationrni eligendi.
; .
, , !
.
CAPUT L X X .
Vita monachi Addas Mesopotameni inclusL
Dicebat ei lioc nobit senex, quod poel hir c abba \ , *
lem David veail el aiiue monacbos , nomiue Addas,
\ I ipse de Mesopoiamia, ei seipsum incloeij ad atian , \ , \
parlem civiiatis, in quadam magna platano, fecitque .
\ *ibi ienesiram, ex qua eiram cum advenietilibus colleqaebatur. Cum ergo venissem barbari, et omnem .
provinciaui praedali essenl, conligil eos pcr loeum , \ ,
illum iransire. Cumque iinus ex eis conapeeto sene,
gladium eduxisset, ut illom oecideret, suNatam in sublirne manum ot feriret, demiltere nequmt, sedB , , .\
ea suspenea imraobilie perstitit. Quod cum cerne- \ ,
renl barbari cateri, admirali rogabant senem, ot .
soclum eorum curaret. Senex igttur, facla oratto- \ , , .
. ne, cvravit eum, et iu dimbit in paee.
,
.
CAPUT
Putchrum diclum homicidiv nd monnchum
' Narravit nobts iieruro idem abbas Palladius, dlc i n s , quod in Arsenoite, quae civitas Tbebaidis est,
teutus fuerit quidam homicidii reus; qui cuni diu
rucialus essei, landtm senlenliam decollalionis accepii. Cuiu ergo dueerelur exlra civi(ate>n sex milli])us passuuw (illic enha eliam perpelrarat homicidium ) mouachus quidaiu retfo sequebatur ut iltutn
lecollari conspiceret; qui aulem ad decoMandum ducebaiur, cum vidissei nionachum sequeotem, aii i l l i :

LXXI.
ewm uqncbalur dum ducerelur ad decoUandum.
*
, (
) , \
, , .
( \ ),
,
. , ,
Nunquid, abba, non babes cellulam, el opus - ^ " , ,
nuum ? Respondil monacbus : Parce mibi, frater; et ; , ,
cellam enim et opus habco. Qui respondens aii i l l i : , \ , \ .
Qifare ergo non residcs in cella el defles peccata \
lua ? Dicit ei monachus : Yere, frater m i , valde , ;
froeipsum negligo, compunclionemque anima mea , , .
uon habel, et idcirco venio ut aepiciam te, dum \ ,
Hiorieris, ul vel sic in compunclieneni reniam. Tunc -
ail illi reus: Vade, fratcr, per Dominum; sede in
, ,
cella tua, et gratias age S.dvatori Jest Cbristo. Ex
, \ .
quo enim ille homo factus cst, el pro nobu pecca'' , \
Coribus morluus e s l , liomo jam noa mofitur aeterna
,
oiorte.

CAPUT L X X I I .
Retatio abbalit Palladii de tene hoinicida, qui adoletcenlem falso de eodem crimine accusabat.
E l hoc ilem narravit nobis ipse abbas Palladius, D
, ,
dicens: Senex, quidam saecularis qui bomicidiiun fe-
cerat, delentus esl a magistralu in Alexandria. Qui , ,
cum cruciaretur, dicebat el alium fuisae secum cx* \ . *
dit illiiis sociuro. Is auiem de quo senex dicebat, ,
adolescens eral vlgimi ferme annorum. Muhis ergo \ .
* *
uppliciis ambo affecti suol. Et senex quidem dicebat: Mecuro foisti, quando perpetravi bomicidium.

Adolescens vero dcncgabat, nibil se consckim c&ee
, * . horoicidii, nequo cum illo 66 fuisse asscrens. Cum
, , ergo cruciau tuisscnt, s n'enliam ambo acce^oruni
. ' \
r

*>RATUM SPlRlTUAlX

2926

. >. til furcis suspenderenlur. Abiettlnt orgo qi.1nto exlta


.
urbem milliario, illic enim bujusmodi reoe puniro
, \ tonsueverant. Distabai autem ab eo loco fere
siadio Saiurni templum eversum. Cum igitur ad lo. , *
ctim Venissciit 61 pOpulus ei niilites, adolcsceniem
, \
primo suspendere in ligno voluerunl; adolesceng
, ; .
autein proglrattts hi flolo i i i i l i l ^ orabal, dicens :
* ; *
Per Doininum ftleile cbarilaicm, c l ad Orieutem mo
* , ,
Buspend le, ut illum Tideam quondo suspensug ero*
, , \
Dicunt ei niili.es: Quam ob causam ? Qu bus ado, ' , - lescens : Vere, donrini mei non habeo infelix ego
\ . *0
ptas quam sepiem menses ex quo sancium baplisma
, \ Kp*S*ov iliscepi, et Cbrisiianiis factus sum. Cum boc audis. eenl mililes lacrymnti snnl super adolescenle. Sencx
, ,
autem cum boc audisset, fremens gravil< r dixil mi . * & tilibue : Per Seraj iiti facite (16), ut ego nspiciam
, \ - fcontra Saturnum. Cum vero audisseul milites blaspbemiani senis, oinisso ad<descen:e, scncm primo
, */
* , " aospenderunt. Cum vero itluui in ligno suspendefetrt, ecce eqoes ab Augostali cebritfer missus, ait
.
, - iiritiiibus : Adolescenteiu uoliie iiiterficcre, sed re * . ducite illum. Facturti esl aUtem iugehs gaiidiuui
* * \, mililibus et cunclis assisteulibus. Et reducentes < mti
inlroduxeruul in praelorium, absovitque illum Au
.
gusialis. Adolesccns vero praeter S| em salvus factus,
.
abiens monacbu* eilfecius el. Hoc aulcm ad nostram et tegemium ulilitateni scripsinius, ul eciamus qia
ttovil Dominus pios a tcnUtione libcrare.
CAPfcT LXXltt.
Vita Joannig militU Alexandritii.
* , - C fioc
Hoc eliam nobis iiletm abbas Palladiue narra, * ,
vrt, diccns : Eral in Alexandria ntiles quidam,
, **
Joannes nomine, hunc habtns ordinem vilae. Diebus
singulis a mane usque in horam nouam scnlcbat iu
,
monaslerio fobrs juxia gradus sancti Pelri, cilicio
, \
indutus, ei eportellas lexens, M e n s omnino, ei
, \ . *
uulli qaidquam loqirens ; sedebal autem in oralorio
,
laborans manibus auis, atque boc eolmn canebat
,
dulciier: Domine, ab occultis meis munda me(Pie/.
, > xvm), ut uon confundar orans. Uunc versuni cum di. ,
xisset, una ferme kora tacebat, et rursum enmdem

resumebat verstnn, ipsumque septics per totam dlem
." ' repeiebat, nfhil omnino aliud dicens. Hora autem
, . nona exirebat cilicium, induebaiqiie militarcm lia ** bilum , id est, indumenta ^ua, a4que ita ad propm
signa propcrabat. Cum hoc el ego acnos oclo man , ,
. ) s i , muliumquc acdifical* smn m silenlio et msiituto FUO.
, *}
, *
CAPlt LXtlV.
Ejusdcm Palladii verax diclum de hwretibui.
, \
Corripiena noa aliqaando ciyex, ipse ita nobis
, , * dicebat: Credile milii, filioli, nibil aliud scbisiuala
\ et bxreses inlroduxit in sanclam Ecclesiaui, nisl
, quod n< n Deum ei nos invicem ralde dd gimit.
.
VAKLE LECTiOMCS.
. , .

927

JOANNIS MOSCHI

SDZS

CAPUTLXXV.
Miracnlum Domini erga uxorcm et filiam viri fidelis, qvi hospitio sttscipere monachot contueverat.
Tdem abbas Palladius cum alias ad ipsum venisse-
; ;
TTIUS , tale quiddam enarravit nobis: Erat, inquit, , <5 ', ,
in Alexan tria vir quidam fidelis, religiosus valde et
\ * \
misericors, el bosp lio suscipiens monacbos. Habebai aulem uxorem, et ipsam bumilera valde, et joju-, , , \ \
nantcm quoiidie. Eral autem illis et filiola quasi
. $ ffj
annorum sex. Quadam vero die vir ille pius.profe .
otus st roiistantinopolim ; erat enim negotiator.
\ , \
Reliclis ergo domi uxore , et puella, et uno servo,
, .
aliit ut navigaret. Cum vero irei ad navem, ait ad
, , ;
illum uxnr : Cui nos commendalos relinquis, domi .
ne? Respondit vir ejus: Domina* noslrae sanclaa Dei
piq. , \ ,
gcnilrici. Die vero quadam cum sederet uxor c l ope \ , \ )
rarelur, babens et puellam secum, servus ille ex sug, , \ gesiione diabolica voluit necare dominam et ejus i l liam , et diripcre quidquid haberent, ei fugere. , , \ . \ Sumplo igitur ex coquina cullro, perrcxit in tricli , nium ubi erant ambae. Cum vero veuissel ante ja, .
nuam , comprehensus est cxcilate, ila ut neque tri , ,
clinium ingredi, neque ad coquinam reverti posset.
\ , \
Cum autem una ferme bora perslitisset, fruslraque

. \
conarelur ingredi, coepil vocare doruinam suam ,
, , ,
, *
dicens : Veni bucusque. llla admirans, quod iu nie . ,
dio januie persistcns, ad illam non ingrederelur, sed
, \ ,
clamaret, ait i l l i : Tu magis buc vcni, fgnorans,
, \ > , quod cxcilale lenerelur. Puer aulem coepit illam
.
adjurare, ut iret | rope illum ; illa vero juravit, non
, . 6 *
se ilurarn. Tune ail i i l i : Mitte vel puellam. Quae no . ) luit, sed a i l : Si quid vis, ipse poiius veni. Videns
. auiem servus, quod nibil potuisscl agere, seipsum
, . ,
gladio percussil, et corruit. Domina vero illius cuin
, ,
vidissel quid egerat, clamavii, continuoque vicini ac . currerunl. Ingressi sunt autem et ex officio praetorii
, \
nonnulli, puenmtque reperientes adhuc vivum , di \ , \
dicerunt ab ipso omnia , et glorificaveriint Dominura
, \ ' \
qui ostenderat nuracula, et matrem salvaverat cura
, , \
fflia.

\ .
CAPUT L X X Y I .
Submersio Maria mulieris peccalricis.
E l hoc ilcm Palladius ipse narravil nobis : Audivi,
\ inquii, naiiclfro quodam enarrante, tale aliquid ,
, , ' qu< d die quadam cum navigaret, veciores babens v i - , | , ros ci mulieres, venisseique in allum, coelcris om \ ,
nibus bene naviganlibus, aliis quidcm Conslantino- * , \ , pelim, aliis vcro Alexandriam , et aliis aiio, vento , ,
illis flanlc prospero, ipte solus navigare nori potcral. ^ , ;,
E l mansimus, inquil, quasi dies quindecim, nihil
, \
ex eo loco ubi eramus, moii. Yersabamur igilur in
\ ', .
" \ ,
tnagna mocsiiiia et desperatione, nescienles quid \ .
ismd sil>i vellct. Ego vero, ui nauderus cni

cur:\ iiavis incumbebat et omnium qua in ipsa eranl,
, \
ccepi rrgare Deum pro bac rc. Qnadam vero die vc. \ nil i.d rae vox, dicens : Mittc foras M a i a m , ei beue
VARIiE LECTIONES.

Pro

5929

PRATUM SPIRITUALE.

2030

, \ . navigabis. Coepi ergo cogitare quidnam Iioc csst?i,


, , ct qua3 esset Maria. Cum autcm bajsitareni ite hoc ,
>. , venit vox de novo, dicens : D i \ i l i b i : lle foras
, \ . Mariam, et salvi eriiis. Tuiic cgo cogitans quid is . \ .
lud essct, exclamavi continuo, Maria. Nesciebam
*$ .
euim qu:e esset Maria. 11 vero jacens in loco suo,
, ,
ut audivil , rcspondit, dicens : Quid jnbes, riomine ?
; , Tunc aio ad illam : Fac cbaiiialeni , vcni bucusque.
. . ,
Exsurgens autem coniiituo venit. Cuni ergo venisset
, \ , ad me, accepi eam seorsum, et dixi e i : Vides,
, , \ *
Maria soror, quod peccata niea sunt, u proper me
>; ,
vos omnes pcreaiis ? Illa vero aliius ingemiscens,
", , .
ait: Vere, domine mi rtauclcrc, ego peccalrix sum.
, ;
Et dixi i l l i : Quae peccata babes, mtilier? E l illa :
\ , Vae m i h i , inquit, quia non est peccaluro quod
, qgo non egerim, et propter pcccata moa v(;s omnes
.. , ,
m periculo constiluii estis. Tunc enarravil mibi mn ", ,
iier quae circa se erant, dicens ; Profecto, dominc
, \ , nauclere, infelix ego virum habui, ex qno duos filins
, , \ genui; cumque ad aetalem pervenissent, unas anno , .
rnm novem, alius quinque, mortuus e>t vir meug,
,
et remansi vidua. Miles aulem quidam habitabat
\ .
jaxla me, quem ego roariliMn acciperc volui, misiO que ad ipsuin quosdam. Ille autem non acquievii,
.
dicens : Non accipio uxorem quac babeat ex allero
, viro filios. Ego autem videns quod propter filios nol , ,
let me accipere uxorem, inducta amore ejus, occidi
\ , . dung filio9 meos, indicaviqiie illi dicens : Ecce modo
\ ,
njllum bibeo iilium. Miles vero cum audisset quid
* , egissein de filiis, a i l : Vivil Dominus qui in coelis
babilat, quia le non accipiam. Unde ego metuens,
. " ,
ne hoc manifeslum fieret, el morerer, fugi. Ilaec ego
, .
audiens ex ore mulierls, ne sic quidem illam in
,
niare projicere volui, sed differens dixi ad illam
' , \, \
' rursus : Ecce ego ascendo in carabum (17), el ei
, , , \ - ambulaverit navis,scito qnia peccata mea in navi
. , \, - operantur. Vocaviqu^ coritinuo scapharium, et dixi :
6, " . Produc scapbam. Cumque ascendissem in illam,
, , iiibilo magis vel navis vel scapba mota est. Tunc.
. , ascendens navim, dixi mulieri: Descende e( lu iu
* \ . scapbnm. Quae nox m dtscedil, scapba se contj , nuo quinquies gyrans, in profundiim cnm muticre
, . submcrsa esl. Navis aulem post bsec tanla velocilale
, - cucurril, ui tribus diebus ac dimidio navigatio , - j >
perogerimus, quam diebus quindocim p^acturi.
.
cramus,
f

n e m

CAPIJT LXXYIK
Relalio Lrium pauperum caicorum, quomodo exccecali (uerint..
, , *
. , ,
.
,
, ' . ;
* " , . " ** i

Ego ei dominns meus Sophronius perreiimus


pbilosopbi Siepbani domum, doclrinae gralia : erat
auiem mcridianum lempus. Morabatur bic apud.
xdcm sancta* Dei gcnitricis, quoe cognominaiur Do^
rolbea, quam aediiicavit beatus papa E.ulogius ad
Oiioniem, juxia magnum Telrapylum (18). Cuin rgc
putsaremus pbilosnpbi ostium , puella rcspicicns ait
nobis: Dormil i l l e , oporet exspcclare pusillum*.
Tuiic aio doniino meo Sojh.onio: Eamus ad Teirapvlum, ei iliic man an:us. E a autein locus ille Aie^

JOANNIS MOSCHI

2924

iniiinis veneralilis; diciinlenim Jereiniae prophe- ,


kc ossa ex iEgypto sumpta ab Alexandro conditore
, .
urbis illic fuis c reposita. Cum ergo illuc venissemus,
neminem invermnus nisi caecos tres; erai enim me- , ,
.
ridies. Perrexinius crgo juxta illos cnccos quiete ac
eilenler, sedimusque liabenles libros noslros. Loque- ' \ , \
banlur aulem caeci ad invicem rnulla. Dixitque tinus .
ad alium : Tu quomodo cffecius es canis ? Respon- , \ "
; \
dil ille : Naula er.nn cum esscm a<!oIescetis, et cuiq
ab Africa navigareinus, in mari oculis repcnte caplus \ , \
sum, nec valens ambulare, albuginem in oculis ba- , \ , ,
bui. Dixit autem bic alii cscco: Tu vero quomodo
\ . \
efTeclus es caecus ? Respondit et ille diccns : Vitri ad
usus varioe fundeudi ariifex fui, el ex igne amisi ;
du<s oculos meos, et cacus effecius suin. Aiuut aa- j j , \
\, \ . *
lem anibo bi qui inlcrrogaii fueranl ad terlium :
; "
l)i(! et tu quomodo facinses caecus? ftespoodil:
Vere cgo vobis dicam : CIIIU cssem adolescen*, labo- ,
\ .
rem valde odcram, el recusabain, luxuriosusque
, . "
facius sum. Cuinque non haberem necessaria viciai,
,
furari jam coepcrain. Die vero quadam cum mala
multa perpelrassem, stabam in quodam loco, videns- \ , \
. ,
que mortuum eflerri oplime induium, seculuB snm
.
funus, ut viderem ubi pooeretar. Yenerunt aniem
, \
relro sancium Juannem, et ibi posuerunl illum in
, \ . monumento, peractisque officiis recesserunt. Ego
, , \
inox ut illos recessisse vidi, ingressus monumentum,
, .
exui ipsum, nibil ei relinquens praeler unum lintea ,
men. Cum crgo progredi inriperem de monumenlo,
multis onustus pannis, dicil mibi improba mea co- Q , \
, . '
giiaiio : Accipe ei linteum, quia bonum est. Redii
. \ ,
aulem infelix ego, ut sumpto etiam Iinteo, nuduni
>, . illum relinquercm. Tunc resedit coram me morluus,
, *
exteqdensque super me manus soas, digitis suit
, , \
ruit oculoe meos. Ego igilur nmerabttis, dimissis
.
mnnibus, cum magna iribulalione et periculo exivi
, \ ,
de monumemo. Ecce et ego dixi fobis quomodo
.
aeeus factus sum. lsia cum audissemus, innuil mlbi
. $ ,
<'ominus meus Sophronius, et recessimus. Et dixit
m i h i : Yere, abba Joanncs, hodie nibil ultra studea- . \
. \ - " , ,
mijs; eatis cnim xdiflcall sumus. Haec ergo scripsi . .
mne, ut et vos pariter sedificemini; vere enim nullus
, ?1
niale faciena Deum laiere potest. Et nos quidem
. ,
hanc narraiionem ab eo qui passus faerat audifimus.
\ , ^- -
^ .

C A P T LXXYI1L
Slupendum miraculum puellce mortuoe, quce exspoliatorem detmuil, nec eum relaxare^ votuit, donee

i$ promitieret u monachum fulurum.


Aliidautem buic simile abbas Joannes, monaste-D
rii Giganlum Paler, cum Theopolun venisset, narravit nobis, dicens : Anle modicum temporis venil ad
rae adolescens quidarn, et ait mibi: Amore Dei suscipe m e , volo enira poeuitrre. Dicebnt autem
hoc cum muliis lacrymis et singultibus. Ego auiem
ctmi Hlum cernerem valde conlritum, et cum magna
moestiiia, d h i llli : Dic mibi causam tantae compunctlouis, neqqc me coles quidqtiam ; pofens esl enim

,
,
, ", Uph

.
.
, , \
, ,
.

PRATUM

SPIRITUALE.

" , *,
. ,
, \
, \ . '
) , >
,
.
, \ , \
.
,
\ \
,
.
^ , \ * , ,
\ , \
.
.

,
, \ \,
.\, ,
, \ , \ , \
, , .
,
\ .

2054

Deus adjuvare te. Et ait m i b i : Vere, domine abb,


niagous peccator sum. Ad quem ego rurgus : Crede
mihi, sicui mulia el varia sunt vulnera, iia plnrima
quoque sunt varia medicamenta. Sed tu si curari
vie, dic niihi in veriUle opera lua, m ego congrua
illis admoveam epitimia (i .)). Alher enim curaiur
fornicalor, aliter Iiomicida; al u Ique est avari rcoiodium, alia mendacie medicina; atqne al iracandus,
alio fur, alio aduller medicamine sanatnr. Et ne tibi
plurima vitia enumerem, quemadmodum in corporalibus infirmitalibus variig varia quoque remedia
adbiberi conspicimus, ita at animrc , quae pturima sunl, medicina quoque varfe succurrit. Ille aulem altios ingemiscens, et pectus snum porculiens,
lacrymis ac singntlibus conftindebatur, et prae nimia perttirbalione et moeslilia animo dciiriebnt,
neqtie vocem liberam emiltere valebat. Ego vero ut
Uium animadverti ad desperationem trMil amque intolerabilem lapsum , et neque quid passus esset, neque quid egisset mali , neque calamiiatcm sunm
enantiare valentera, aio ad i l l u m : F i l i , audi me, et
aliquanlulum tira fac cogilalioni IIKR, etnumia mibi
quid a tefactumeil; potest euim Doroinus noster
praebere tibi auxiliam suum. Nam qtti propter ineflfabilem cleroeniiam suam, el immensas miserationes
otnnia pro salule nostra passut est, quique cum publicanis conversatus est, el merctncera ad se fcnienUm non rcpuut, latronemque sascepit, et aminn
peccalorum appellalus est (Muilh. i x ; Luc. v n ; Luc x x m ; Malih. xi), ipse, itti, te quoque poeniteniem
coiiversumque suis nianibus sitgcipiel gaudens. Non enim vull morlein pcccaloris, sed tit conveitatur
et vivat (Ezech. xvn, xxxui).
\ C
Tunc ille vim sibi faciens, et a singullibus el la, , ,
crymis nrodicum lemperans, ait mihi : Ego, domiito
, \
irri abba, plenus omni scelere, et nec coelo dignus
nec lerra, cuni anle boc biduum audissem, diviiie
, ,
cojusdam ex primariis civiiatis bujus filiam virginera
.-,
, esse defunctaui, et cum lnultts ac pretiosis veslibns
. " , sepulUm iu uno extra civilatem monumenlo, ex con , suotudine pesiiini isiius operis, abii noctii ad lumu , lum, ingressusque coepi exspoliare Hlam. Et cuaa
\ oinnibus jam ipsam exuissem, quibus erat iodula,
-* , nec inlerul* quidem ipsius parcens, sed eam quoqu
\ , \ illi aofweiis, nudamque ipsam, ut nata fueral, reltn . quens> sepulcro egredi Yolebam. Tunc illa resedit
' , , \ coram me, einieiraroque manum suam cx4eoden3,
, apprebeedil dcxleram meam, et ait ad me : Nequis-|'
r

* *> *
T\
, * , - sime hominum, ilane decuit le nudare me? an lu
, ; non limes Deum, neque metuis damnaiionem uliimar
reiribuiionis ? nonne vel saliem mortua? BU>preri
;
dcbuisli ? Sed Cbristianus exislen, iia m& midam
; aseiatcre Gbrislo bonestuiu fore judicasli ? neque
; ;
se\um muliebrem reveritus es ? nonne hic scxus to
, peperit; nonne inairem quoque luaui hae in me in , ;
; * juria ?iolasu ? Quam, infelicissimc hominum, rationem reddilunis es Ghrislo de scelere in me perpe ; , ,
trato ante ipsius tribunal tremenditin, quod vivente
\
uie uullus cxtraneus unquani vidil faciem ineam, et
; "
tu post morlem ei sepuUuram denudasti me, et no ,
dum aspexisti corpus meum? Va? InimanE raiseri.e,
6 , \
u

2935

JOANNIS MOSCHI

2036

aj qtiam infelicitalfm derolma est ! Qtir> corde, bo- . ' ,


mo, qtiilius inanibus (20) acccdens, sumis sanclnia , ! -

ti prciiosum corpus Domioi noeiri Jegu Cbristi?
\
;
, \ , \
Ego autcm, ut ista conspexi et audivi, pavore e i
foruiidine tolus compnhensus, tremena ac metueus, , , ' x aio ad illam : Dimille mc, ei istud iiltra non fa- , \ . ,
" *
ciain. Quae ait : Proiecto non ita eril. Tu euim ut
* '
voltiisii, buc intrasli; sed tion ila ut volueris, liinc
gredirrs. Nam sepulcrum istud commune eril am- \ , ,
'
bobus. Neque pulcs te coiifestim moriturum , sed
cum bic plures dies cruciaius fueris, malam male .
animam perdilus reddes. Ego autem orabam illatn , ctim lacrymis, ut dimiltercl me, inultum illara per , MinipolerUem Dominum adjurans, spondensque, et
juramcnlo conflrmans, me iniquum isiud ac nefa- , \
lium opus ullra non faciurum. Tandom post niullat
, *
preces et lacrymaa, crebrosque meos singultus, re , \ ,
spondens illa dixil m l b i : Si vis vivere cl ab bac , ,
nccessiiate liberari, promiue mibi, quia si (e diuii- ,
&tro, nou solum ab bis nefariis et profanis aclibns ' \ , \ ,
tuis recedcs, sed slatim perges, et socculo reouulians \ \ ,
officieris monachus, agesque poanitentiam pro bis \ .
qux male gessiati, serviens Gbrisio. Ego autem j u - , , , '
rnvi e\, diccns : Per Deum, qui suscepiurus esl ani- \
maiii, hon solumquae dixisti faciam, sed ab hodierna , '
d;e I.OII ii grediar ia domum meam; sed bincabiens,
. *
iu iiionastenum proliciscar, Tunc aii puella ad me :
* \ ,
Indne me, sicul iuvcnisli prius indulam. Cum vero . \
illatn induissein, rursum se cotlocaus, mortua cst. , .
Haec egn cum ab adolescente audissem, refovens eum ,
ac erigens verbis, el provocans ad poeuitentiara et \ \ ,
coiiiincntiam, lolondi illum, induluraque luonasttco \ babi u inclusi in spejunca in monte, magtii ,
fice gratias Deo agontem, cerlantemque Tiriliter pro
, ^
anima 8 a.
, \
(

,
CAPUT LXX1X.
Maximum et ttupendum miraculum $acr*tis$im<B Kucharisiiw sub Dioutjsio Seleucits epitcopa.
-
Cwm venissemus Seleuciam, conveniraus abbalem
Tiieodorum episcopum ejusdem civtlatis. Ille autem , ^ 66$
nnravil nobis, dicens: Sub sancl roemoria Bio- \ ,
nysio luijus cWitalis episcopo, praedecessore meo , ,
lale quiddam contigit* Vir quidam eral in hac civi- , \
late negoiiator valde religiosus et divet, aed bftre- D Hv , ticus; erai enim de Severi sectatoribus. Habebatau* \ *
, )
leut eervum fidelero qtiemdam sanclaa et apostolica
\ . 6
F^cletiaB comrounicantem. Hic aecandum provincia

ronsuetudinem, die sanclo Ccanac l>ominica3 eompum comminionem involvii in linteo mundiethno,
. \
ei in armario reposuit. Contigit anlem, ut post
.
faiictnm Pascha fir ille Odelis miUerelur Con- iatiinopolim, negotit cujusdam gralia, dimisea per
,
obliviouem sancta communione in armario; dedit
. 6
auiem ejnt clavem domino suo. Quadam vero dio . $
a|>eriens annarium domitius, invcnit linleolum, in
vduia*que in eo sanclas pariiculat communionK
. \
r.onlr;italus ^it autem in taoc, et liassilibal, quid-- \ . ^
T

2131

PRATUM SPIRITUALE

, -
, :. \ ,
, , \
.
, ,
,
, \ ,
. \
\ ,
\ ,
, , \
. \ ,
, \ , ^
, , \ , , , \
, , , , \ ,
, \ ,
\ , \ ,
\ , \ ,^ \ \
, , ,
, , , ,
. . , ,
, .
\
. ;
Q
7

29.?3

nam de i I s faoeret, nam ex ipsls commnnicare nn4ebat, eo quod e<sent sanctx catholic.T Eccles se,
ipse vero Severhnoe haeresis. Et lunc quidem dimiBit eas in armnrio. ut crant, cogilans quia reditums
esset servus, et eumpiurus eas. Cum antem veuisset Coena Domini, neque servus ille fidelis rcdiissci,
oloit eas domfims ipsitis comburere, ne rursuse: in
ecundum annum servareniur. Apertoque armario,
vidit omnes sanctas parliculas culitios ei spicas germinasse. Unde ingenii limore ac tremore comprehensus in novo admiraudoque sp^ciaculo, sumens
ancias particulas, et cum omni domo sua clamans
Kyrie eleison, cucurrit ad sanciam ecclesiam, ad sacrosanciuro ct wnerabilem Dionysiurn episcopum.
Hoc autcm magnum et terribile, etomnem rationem,
omnemque mentem, el omnem cpgitalionem exce
dens miraculutn, non unus, aul duo, aut ires, vcl
pauci aliqui viderunt, scd omnis ecclesia, oivesqutf
et ruslici, indigenas et hospites, quique contineniem
ambulant, ei qui raare navigaiv, viri et mulieres, scnes et impiiberes, juvenes et seniores, domini et*
servi, diviies et pauperes, principcs et subdili, sapientes et simplices, virgines ei monachi, vidn% ac
nuplae, qui in poleslale sunt constiluii, et qui illorum regunlar imperio. Et illi quidem clamabanl
Kyrie eleison, caeteri autem aliler Deum laudabant,
omncs vero pariier Deo graiias agebant pro ineflabilibus ejus mirabilibus. Pltirimi igiiur ex boc miraculo credentes adjecii sunt sanciae catbolkse ei apostolicae Ecclesiac.
J

\ .
CAPUT L X X X .
De fonle concetso Deo fratribus monaslerii in Seopulo ad oraliones abbaiit eorum Theodow.
Pervcniraus ad monastrrium abbaiis Tbeodosii in

. " Scopulo. E s l aulem mons inter Seleuciam et Rosum
, \ Ciliciae, pairesque )oci illins duxerunl nos supra monaslerium, quanlum esi jaclus s-agitta*. et oslende\
runt nobis fontem magnum vaide ac speciosum,
,
. , , dixeruntque nobis : Fons isle, fraires, naiuralh non
est, sed nobie divinilus indultus est; sanclus enii>i

, , - pater noster Tbeodosius multum jejunavii, muhutn . que lacrymarum fudil, ac mnltU oraltonibtis et gcnuflexionibus obtinuit, ut Deus nobis aquae isiius so , \
latium et usuro praesiare dignarelur. Ante eniin ex
,
torrenle Palres nostri aquam hauriebani; sed Deus,
, ^ qni facit volonlatem timentium se (Psal. GXLIV), sua
. '* \ inflnita bonitaie prsesiilit nobis aquae istius benedi , ctionem per oraiiones sancti Patris nostri. Verum
. . ante hoc bieonium qoidam ex fratribus petieruui a
- Paire monasierii, ut lavacrum sedificarent in iuoiia, . ^0 sterio. Abbas autem graviter id quidem ferebat, ces \ - e i laroen, fratrum inOrmilati condescendens. ^Ediii . \ catum est igitur lavacrum in monasterio, semelque
tanlumiuodo lavalum ost in eo, cum sialim exsicca , \ ,
tus est lalis tantusque a Deo nobis prastitus ipus.
\ in verilate vobis dicirous, Cbri?liani, muliuro jejuiia5 . \ ' ,
virous, mu'tuui oravimus, mullas genuQcxiones egi , \
mus, ut aquain reciperemus, nihiltjue profecimtis.
* \
Annus crgo integer sine aqua fonlis implelus cst
* ^. -
D

2939

JOANXIS MOSCTIl

2M0

eramuique in iragna tribulalione. Stalim vero ut .


Paier noster ho et mitis destruxil lavacruro, . , xh
Deus aquum ilercm rcd iidil nobis.
?..
CAPUT L X X X l .
i>e puteo aqua implelo, submitta imagine ejutdem abbalh Theodosiu
Norraverunl nobis Paiiv i si <i i-incl diceities :
\ \ ,
Mulier qnrrdam fldeMs h> pariihus Apameachisdiebue
, ; puieum fodii; cumqie plura expendissel, ingentcs- '
\ , \
<jue labores tolorasse', ct e(T<>so puteo in magnam
, ^ \
allitudincm, aquam non invenissel, in moerore ct
, .
arNiciione mulla erat, et propler laborem el

proplcr impensas. Appamii aulem ei sic affliclnc
inulier quaedam in somnis,
dicens : Miue in \
, *
Scopnbiro, et adduci libi fac imagiucm abbalis
Theodosii, ei per ipsum tihi Deus aqnam praslabit. . MiMtT autem prolinus duos bomines misit ex suis, U , .
. \ \
siccepitque imaginem sancti. Quam cutn in puteum
ub nisissct, slalim aqua matiavit, iia ut dimidium * -
l.ulei impleretur. Tulermii au:eni nobis ex eadera . aqua, et bibimuc, et gOrifieavi.nus Deom.
, , \
.
CAPI3T L X X X H . *
Vita Joaimis seni$ monatterii Scopuli.

Joannem qiiemdam senem in eodero monasterio
vidimus, de quo dicebant noVis ejusde n loci Palres : .
Yere, Chrisliani, tmgntis esl senex, dacmonibusque * \ , " , ,
terribilis. Quicnnqne enim buc veneril vexalus ab
\, \ .
i.ninundo spitiiu, curai eum < oiilinuo senior.

, : .
CAPUT L X X X I I I .
Le eodem.
Dicebant nobis et hoc de illo ipsius loci Palres, C
\
quod ad vigesimum qiiartum milliarium monasimi
\ , "
emporium e$t, quod Exile prom ntorium dicitur. !n
, .
eo emporio nauclerus quidam, construcla na?i tri , *
giuta millium mrdiorum, volens eam in mare dcdu ,
cere, dus bebdomada* cum operariis plurimis egit
,
(babebal aufem qtiolidie irecenlos operarios), nec
poluit illam de loco suo movere, aul in mare dedti * \
cere. Fuerat cnun a pessiinie bominibus incaniata
, .
navis. Erat igiiur in magna tribulalione et augustia
. ',.
dominu* navis, el quid ageret, omuiiio igoorabai.
\
Per dtepensaiioncin aulem Dei abiit senex ad panes , \ . *
fillas. Nauclerus uutem, cotispevlo sene, agnoscens ,
que sanctum virnm, ait illi : Ora, domine abba, pro , \
navi ista, per aries eniin mngicas in mare desccn- , * , .
dere non potesl. Dicil ei sen.or : Vade, fac otcibum ^
).
Himam, et Deus jurabil te. IIoc aulem dixilsencx, ,
ut naticlerus abiiet dorourn. Gum vero ille abiisset, , .
nccessit senex solue ad navem, el lertio ee in terrani
,
Vrosternens, ei orana Deum, lertio siguavit navim . ;
hi^no sanciae crucis in nomine Domini noalri Jesu , \
Cbrisli. Veniens deinde senex in domum naucleri,
dixil illi : Vade ad navem luam, el deduc illam in
\
marc. Nauclems autem credene verbis senis, abiii
\ ,
< tim paucis, illisque irabeulibus, mox in mare deJu / ,
(\ \ osi navis.
. " :,
' . \ , . \
.
t

2:

PRATUM SPIR1TUALE.

202

CAPUT LXXXIV.
Vila et mors anachoretaiejusdem mondslerii serti D*i.
- Ejusdem nr.onasterii Pa:rcs imrrav. runi nnbis, d i , > , centes
Auaciioreta qiiid.nn ia liis moniibus ernl,
, \ - magnua valde secundum Doum, pluriuios annos v i . , \ lam solilariara ducens. Morluus est atilem in parva
, quadaro spelunca, nobis uescienlibus ; arbiirabamui*
. enim omncs, quod ad aliarn eremiim migr sei. No, \ , - cte fejro quadam venil in somnis, et appamit ei qni
, ntinc esl, palri noslro, bono et oplimo pasioti, ab , \ bali Juliano, dicetis : Sume lecurn aliquos, el veui,
, . lollene me de loco ubi jaceo, in monie qui vocalur
, Cervus. Ruropsil igitur quosdam ex iiobis Pater
. \ - nosier, et asceudit \\\ montem quem ille dixerai.
, .
Cumque per plures boras quxsissemus, non inveui - rous anacborciae rcliquias. Erat eriiin spelunc i n . \ . gressus pro lempore nivibus el 1 gnis cooperlus.
, , , , . K a l B C u m ergo non inveiiissemus, d.xil senior : Vetiiie,
, - desceudauius, Glii. Cumque desccudere incipcreinus,
\ , - ecce caprea venit, etstetit non longe a nobis, coepil . que pedibus suis huinum fodere. Quod cuin Pater
, ,
nosier aspiccrel, dixil n>b's : Credile mibi, iiiii, illic
6 .
sepullus est servus bei. Fodientes igilur invcniimig
, corpus ejus integrum; quod sublatuw in monaslcj/uv .
rium cum bonore sipelivimus.

CAPUT L X X X V .
Quomodo triticum ejutdem monasterii germinaverit propter

ccssntionem

consueltv eteemoitjnm.

Narraverunl aulem nobisrursus el boc. dicemes


\ , ,
Consuetudo fuit, ut in coena Domini paupcivs om nes et pupilli regionis bujus confluerem b u r , el acci ,
perent inedium Iritici sexlarium, benedictioiies ire , \
decim, et sextarium v i n i , mediumque sextariuni
, \ \
', \ , \ mellis pro quolibel. Anle boc auiem trienmum, magna triiici slerilitas fuit, vendebaturque triiicuiu iu
.
regioue bac, scxlarii duodeciin uno uumismale.
, \
.
Cum crgo venissenl jejunii dies, dicmil abbati no ,
, , - 81 ro quidam ex patribus : No!i, dotnine Pater, srcuu dbin consueludinem dare pauperibus trilicum, ne
* - deait monasterio; triiictim emin non inveuitur. Ab, . bas autem coepii dicere fratribus : Nou mfringamus,
* , , filii, benediciionem Palris nosiri Tbeodosii. Videle,
. , luandaium senis esl, non expedil nobis illud irans, . " gredi, vere ipse est qui curaio nosiri gerit. Fratr*s
. autem in aua perstneninl senteniia, dicenies abbaii:
, , - Non suppeiit nobis quod dare possimus. Tunc abbaa
. ; , coniristatas ail illia : Ite, et secuuduni quod vultig
, . *> iacile. Non ilaque, ul consuetum erat, dederunt benediciioncm in die sancio Cocnae et Paresceves.
,
Profecius p<straodum qui praeeral horreis, aperuil
. ,
ostia, et reperii triticum lotum germinasse; quare
' \
coacii poslea sunius illud in mare pr.jicere. Tuxc
^ .
coepit abbas noster dicere fratribus: Qni P a
tris nostri monita irriia facit, isia palitur; laborcs
, ,
nunc inobedicntiae metiie. Quingenlos roodius dattiri
.
eramiis, el Patri nostro Tbeodosio per obediemian?
, \ \ placuis emus , r iiresqtie nosiros pauperes conso!ii
^ , \
f

JOANNIS MOSCHl

&13

29U

fuissemus; nunc vero quinquc fere millia roodiorum .


iriiici perdidimus. Quid lucrali sumus, filii? quan \ . lum nobis ipsis nocuimus? Duo profecio mala egi , ; "
irtus. Unum, qnia mandalum Palris noslri praeterivi ,
mus, alterum, quia spem in Deum non liabuimus,
,
sed in horreo noslro. Vel ex hoc discamus , fratres,
, ' .
quia Deus est qui disponii omne buroanum genus,
, , ,
quodque sanctus Theodosius invisibiliter pro nobis
,
iiliis suis corara soilicite geril.

.
CAPUT L X X X V I .
D$ aitero ejusdem monasleru anaclwrela qui statim ul communionem sacram sumpsit, consnmmatus est.
Abbas Egiarius narravil nobis, dicens : Cum exis , ,
scm ex ^Egis p>si solcmniiaicm, bicmsque acrior
-
,inborruisset, vcni in monaslerium Scopuli. Cumque
,
illic csscm, tale aliquid coniigil: Anaclioreta quidam
.
inpailibus illis eral soblarius, veuiebaique sancio g ,
die Dominico, et suniebat veneranda mysteria. Se
mcl aulem scandalizatus anacboreia, quinque fero
, \
bebdomadas mansit, nunquam juxia consueludincm
. ,
in monaslerium veniens : quapropier fraires mona\ , \ sieiii contrisiabanlur. Cuiu ergo in illo monasicrio
.
essem, venil Dominico die. Quem cum vidissent fra . "
ires nionaslerii, gavisi sunt, prostratique petebanl
, .
veitiam, ei illc similiier proslratus veniam peliit, fe , ceruntque cbarilatem. Auachoreia vero cum accepis- . \ ,
6et corpus ct sangwinem Domini nosiri Jesu Cbrisii,
. \
posuil seipsum in ecclesiae medio, statimque con
bummaius csl, cum prorsus aniea agiotasset.
,
,
Cognoverunl ergo monaslerii Paires, quia pra?scisset
, . "
dicm obitus sui anachorela, ct idcirco vcnisset, ut
,
iiiliil ba' ens advcrsus alqucm migrarei ad Domi- C ,
itiiu.
.
, , )
.
M

CAPUT L X X X V I I .
Inventio corporis Joannis anachorelce nnncupati Humilis.
Venimus in qucmdam vicum sex milliarbus a lloso
',
dislanlem, et duo senes saeculares hospitio nos susce \
.
lrunl in ecclesia fundi sui. Vicus autem ad radiccs
.
monlis eral. In ecclcsia igitur ipsa osienderunl nobi4
,
marmoreaiu labulam , dicentes ; Cbrisliani, niaguus
in boc monumento anacboreta j.acet. Diximus auiero , ,
eis : Hoc uude noslis? E l dixertinl nobis : Aute an- . ;
nos sepiem aspiciebamus nos vici hujus habitatures
per nociem in verlice monlis lucem quasi iguem, ,
tios ergo puiahaiuus quod ignem aliquis illic acceii- .
disset. Cumque per dies pluriinos islud aspiceremus, . .
asoendimus die quadam, el nulla ignis iudicia vidt- D * , ,
mus; neque ignem, neque aliquid iu silva igne ad , ^ .
ustuouRursunisequenti noclevidimus eadem lumina. ... \ ...
Tribus igitur continuis mensibus ignem bunc vidi- ... ...
mus. Nocle vero quadam assumenles quosdam ex ,
vico cum arrais propier feras , ascendimus in mon- , ,
. \ ,
tem ad lucem qusc apparuerat. mansimusque ubi lux
erat usque ad diem sequemem. Mane vero faclo, .
aspicimus modicam speiuncam in eu loco ubi luniina
V A B l i E LECTIONES,

. .

. .

2915

P J U T U M SPIRITUALE

2SIS

, vderamus. Ingressi autem invenimus anacborelam


. * (Terunchim. Eral autcm indutus cilicio el pallio, lenib.iiqiie in manibus argenteam crucem. Invenimus
8<

, eiiani ebarfam ila scriplam : Defunclus sum ego Joannet Uumilis Indictione quinla decima. Coinputatis
.
,
. , ergo annis, imenimus eum ante septem annos defunuum csse; iia vero erat inieger, ac si die eadem
;. ,
biieset. Sublatum ergo in eccleiia cum honore se .
pcUvimue.

CAPUT L X X X V I I l .
Vita Qhbalis Thomcc apocrisiarii (21) cxnobii Apamiemix, el de miraculo corporis ejus post tnortem.
- , , * vemssemue Tbeopoitm, presbyier quidam

ipeius ecclesiai narravit nobis de abbale Thoma, quod
, pocrlatariu* fnerit coenobii quod est in parlibus
'.
P
*'
S * * Tlieopolim pro mililat*
- . ,
onaaierii, el cum hic rcmorarelur, dcfunctus cst
: - *
P
P
Eupbemia.. Clerici aulem ipsius looi scpeliernnt cum quasi peregrinum
. ,
. - inier peregrinorum scpulcra : sequenti vero die bumaverunt et mulierem , ct imposucrunt iilara super
, ) .
cum. Erat aulem bora scconda; circa boram vero
sextani evomuit illam lcrra. Loci vero ilbus accola?
. yidentes quod factum fuerai, mirati sunt. Deinde rur,
sum vespere bepelierunt ipsam in eodem tumulo, et
,
aequenli die invenerunt corpus supra sepulcrum.
.
Accipientescrgo cogpus,inalio monnmcnlo ipsum po .
suerunt. Posl paucos aulem dies, iterura scpelierunt
,
aliim mulierein supra abbaiem Tbomam, nou cogi
tantes loci ipsius clerici quia non pcrmiuit quem .
piam supor se sepeliri. E l illam ergo riirsus evorauii
, , lerra. Tunc aguoverunl, qnia nou riuicit senex
. C -~
u '
.
*
muberem supcr se hnmnn, abemitesque numiave
* , ruiit palriarclioc Dommo. Qui omncm simul
,
civilatem cuin cercis a?c<Midere fecil in Dapbnem, el

com psalmudia sancti viri reliquias in urbem fenc.
* - Depouuerunt autem sancti corpus in coDmetcrio, ubi
, mulia martyrum corpora condita sunt, feceruntque
: .
supra ipsum breve oralorium.
C

a m i

V e n i l

e r

e n c

D n

h n e

i n

l e m

! o

CAPUT L X X X I X .
Jnventio corporis tancli anachoreld in monte Amano.
,
Narravil nobis quidain Palrum, cum Tbcopoli cs, ' ', semus, quod ascenderil quadam die in montein Ama , , num cujusdam necessitalis causa, invcnerilque spe , luucam. Ingressus aulem in illam, rcpcril anacborc ,
lam genibus Qexis, manibusque iu coclum exlensis,
,
cujus crines capilis usque in pavimcntum exieQde , , ^bantur. Cum anlem putaret cum vivere, proslralus
/ , . anie illtim a i i : O r a \> me, Paier. Ipso vero nibil
, - respondente, surgeus prope illum accessii, ulsaluta*
. . ret eum et amplexarelur; sed tenens ipsir.u, invciu!
. , inortuum. Iiaque illo dimisso, exivit. E i cum pauhi, , . *0 lum processisscl, vidil aliam speluncam ; ingressu
, que invenil senem. Qui ail ad illum : Beoe vcnisii,
; iratcr; ingressusne. es aliam speluncam? Et resp n , . dens ait i l l i : Utique, Taer. Kursnm dixit c i : Ntmt
; , . ^ aliqnid indc accrpisli? Respondil:Non. E l ille: Vei*,
5, . frarcr, quinderitn anni jain eln; si nmt cx qno ron , - summatus ^st. Ita vero craf, ac si aulc unam hoiam

JOANSlS MOSCltl

S948

.>UI< rmi-set. Cumqite fetis 1 sci.fcx oraliouem pro , '


, glorificans Deurn recessi.
.
CAPUT X C .
Hot$ duutum anachoretatum motilis Ptetygii.
Duo anacborelae eranl supra Rosum in monte, qtii
S-. , tlc
lchur Pleiigius prope Piapen fluvium, et juxta tno ,
, \
nasterium abbalis Tbeodosii in Scopuo. Eral autcra
ex bis alter senex, alter junior, senisque discipalus* . \ ,
Cum vero dttfunctus essel senex, facia oratione disci- ,
pulus scpelivii eum in monte. Pst dies vero paucoe . ,
,
riescendens de monie anacboret-e dtscipulus, venit
juxla loca babiubilia,invcnitqi> hominem quemd.im
, \ exercentem terram, et ail i l l i : Fac cliarilatem, fra \ '.
ler, accipe fossKtmn et sarculiim, et veni mecum.
v , ^ \ , \
llusticus VLTO coniinuo sccutus es>l eum Cumque
' . ' *
vcnis^ct i motiiem, ostendil aiiachoreta saculari g . \ ; * , .
sepnlcrum senis sui, ct dixii e i : Fode bic. Com au- ;
Jt!m efftdisset sepnlcrum, anacboreta stetiiad oraiio, , \ '
ncm. Finila vero oratione, oscnlalos est ssecularem
. \ ,
dicens : Ora pro me, fraicr. Descendensque colloca- \
vit scmctipsum snpra senem snum, el conlinoo red , ,
didit spiritum. Sxcularis aotem rursus operlo sepul , . \
cro.Deo gratias egit. Cum aul?m desceudisset de
, \
monte, quantum ja< lu est lapidis, ait intra seraet . ipsum : Vere debui accipere benediclionem sancto, . \ *
rum; rcversusque, iuoniin sepulcruin invenire noa
0 , , "
potuit.
. \
s l

, f

.
CAPIIT X C I .
Vita abbatif Gregorii anacliortla*, et Th&lcLvi tjnn discipulu
Dicebanl quidara ex Pairibus do abbale Gregorio C
anachorela, quod irigiula quinqne ann s egisscl nadus deserta circumiens.
Dicebant iiem do illo, quod ctim essel iti montibus
iuonaslerii abbatis Tbeodosii in Scopulo , habebai
discipuliim. Quo defuncio, cum non haberei senex
instrumenta ul humuui foderct ei sepeliret corpcs
fralris, descendii de monie prope mare, invenitque
applicanlem navern. Oravit aulem nauclerum el nauias, ut ascendereut seci.m in monlem, ei sepelirent
fralrem. Illi aaictn promplo animo obedieruni seni,
sumentesque insirumenla necessaria , ascenderimt
cum eo, et fodionics bumavcrunt corpus fralris. Unus
ailem cx naulis, noiniiie Thalelaeus, compunclus in
\irlute senis, orabal cum ut cum il!o moraretur. Senex aulem dixil e i : Non poles ferre poeuitenti laborem. A i l ille : Ua,sanc tolerare possura. Mansilqnc
oum seue amu) uuo, nicnium iu sacra exercitationo
laborans. Posl peractum aulem annum prostravit se
frater Tbaldseus seni, dicens : Ora pro ne, Pater ;
nain per oraliones tuas Deus abstulil a me laborem;
noque cnim jam faligor, neque me aeris inclemcira
ftffligit, non aeslu uror, non bieme rigesco, sed in
miilia requie sum. Sencx vero benedixit eum, periclisqirt cum sene duobus :diis annis cum dimidio,

*al. ',

al.5vT).0cv.

VARI. LECT10NES.
. .

j\.
T

\ , .
\ ,

, \
, , \
,
\ . \
,
* , \ >
.
*\ , \
.
, \ \
, , . ,
*
.
, *
, .
,
, , ,
'
, , *
* al. .

4 0

al.

11

PRATUM
P R A T U M SPIRITUAI.E
SPIRITUAI.E

2550

*^>*
!; , frater Thalelueus pracscitil obhum suum , &ra?i(que
* senem, diceus : Duc me, quaeeo, Jerosolymaai, 111
adorem sanciam crucem, et sancUm Cbrisii Domini
. .
ei I>ci raei resurreclionem; bis enim diebus Doroi ,
nus assurnet me. Sen autem eo sumpto, profeclu*
.
e&t in sanciaro civiiatera. Itaque c.ura adorasseni sa, ,
cra et venerabilia loca, descendtssenlqoe in sanciura
, \
Jordanem, et ibi lavissent, posi dies tres obdormivil
.
in Domitio fraier Thalekeus, sepelmiqoe illum eenex
.
in niotiasterio Gopratba. Posi aliquantulam tero tem, . \ pnris requievil ct abbas Gregorius anacborela, sepe , lieruutqiie illuui eju.sdein moiiastorii Patres in ec \ , \ cleiia.
(),
. \ ", \

.
CAPUTXCII.
Vita fratrh Gregorn CappadocU, et inveniio co)yori$ Peiri solilarii sancti Jordanis.

Narravit

nobis

vcnerabilis Pater noster al>-

bas Gregorius arcbiniandrita rounastcrii saucti Patria


tiostri Tbeodosii, quod posiluin est in ererao sanclas
,
Gbrisii Domini nostri civilatis, mibi scilicel et fratri
\ \ ,
Sopbronio sopbista*, dicens : Habui bic frairem no uiine Gregoriuin Cappadocero; babebai aulem inini .
slerium suum in Pbasclide. Die vero quadaui cum
,
fratres facerenl paucs, succendebat clibanum fraler
() .
Gregorius. Sed cum succendisset illuin, non invenit
,
cum quo debcrei exiergere furnuii); fratres enim
, ipsum pannum absconderant, ut tenlarent eum. In , . ', \ gressus esl ergo furnum, vesiimenioque^ suo illum
*
detcrsit, nibil ornnino ab igne lxsus. Ego aulcm,
\ .
hocaudilo, corripui fralres, quod ita ipsuni lemas .
sent.
Narravit nobis ei boc idem abbas Gregorius Paier
C
noster, de eodcra fratre Gregorio dicens : Die qoa \ ,
dam pascebat porcos iu Phaselide; feneruntque duo
, | ,
leones, ut porcum rapeienl. At ille suraens virgaro
x a l .
toam, persecutus est eos usque ad sanclum Jor ^ ,
dancni.
^ .
Kursus idem paler noster narravil nobis, diccne :
,
Cum aediiicare inciperem lemplum sancli Quirici (-22)
"
in Phasclide, elTodicns templi fundamenia, apparuil
\ .
iiiilii in somnis monacbus quidam magnac, QI vide
batur, abslinentiae, indalus palma, ferensque in bu, , \
iueris parvulum colobium de psiaihio, dtxitqua mibi
^ * \
voce mUisaima: Dic, abba Gregori, nunquid posl
* , ,
tautoa labores lantamque absiiocntiam debuisli me
; D exlra lemplum, qood nDdiftcas, dimitlere? Ego aulen

4 4

V A R I i E LECTiUNES.
M

al. .

* 3..

* al. .

al. .

* al. .

NOTiE.
(o) Tdr povpror,el cap. 184, . 1
() KaX .
Non simplex lolio. sed
pielatig opus : juxla illud in iine Itinerarii W i l - csl . Vide Vitam Nili JuniorU, p. 3 1 ; et
febrandi ab Oldembourg, Symmictorum Allatiano- Glo$sarium Meursii. fil seu
rum, i : Igilur el nos carnem inieriorit nostri /10- , quod per furnuin tr.ansiil, funn
minii retlitui et mundari $perantes descendimus, et cociuin cl pj-itparaluni e s l ; m narralione de r.cbus
Armenian, Auclar. Gombefls. n, c. 281 B.
lavabamur ineodem Jordanc. ldemque in HonnuUis
aliis llineranis.
9

n
2051
JOANXIS Moscni
seuis Tccero habitumque reverilus aio ad illum : ,
Non, dominc; absita nie ut bocfaciam. E l ille : Vcre " , , ;
boc fecisti. Dixi auiem ad illum: Quisnam es tu,
domine? Ego, inquit, sum Peirus solitarius sancii . , Jordanis. Ilaque gurgens mane,*perrexi, el quxsivi . \ ,
fodieue circa leriplum. Cumqae foderem, inveni cor- , . \ ,
IU8 ejus ila jacens, sicut in somnis illum videram.
tv
Constructoque oratorio, feci monumenlum pr&cla.
ram in dextera templi parte, et illic ernn deposuu
t

C.APUT XCIII.
Vila abbatin Sisinii qni episcopatui retiunliavtt, et eju$ ditcipuli.
Narravil nobis idcm Pater noster Gregorius, d i ceas : Quadam die profecius sum ad abbatero Sisinium anachoreiam. Erat aulem bic senex, qui relicto
episcopalu suo propter Chrisium , venerat propo
caslellum, quod appellatur Beibabara, et a sanclo
Jordane sex fenne ruilliaribus distaC, ibique vilam
solitariam agebat. Gum ergo venissera ad senem , ct
diu pulsarem, post muliam boram apcruit discipulus
ejns, et ait m i b i : Vere, domine abba, inflrmalus est
scnex usque ad mortcm, oravitquo Deum, nc de boc
^xculo migrarel, donoc audirel advenisse le in lianc
regionem. Iveram rnim Couslantinopoum pro necessitato ctiPiiobii ad piissiinum impcratorem Tiberium.
Gmn crgo profecius essel ad senem, annuutiasseique
illi meum advenlutn, post prolixam boram deseonrtit,
dicens mibi : Ascende, Paier. Ascendentes auiem
invermrms senem obdormissc in pace. Cognovi igiiur
quia mox ut didicit me esse, qui p:lsaveram, migravil ad Doniinum. Et cum illum amplexaret, ait mibi


,
.
, \
(
), .
; , \
,
, \ * ,
, \
, /.
. " , ,
. * ,
\ \ , ?.
, , . \
.
,
. \ ,

delunclu> lcni ac nrili voce: Beue venit abbas mcus ;Q


rursumque obdormivit. Nunliavi igilur in locis i l l i s ,
ulvenircntei seprlirenl senem.Cuin ergo venissent,
< monumc ilum foderenl, ait discipulus scnis fodientibns sepulcrum : Facile cbariiaiem, el aliquanluluin
latius r d i i c , m duos capiat. Et cum illi ioderenV,
posuii seipsum in ps alhio, t\ rejuievk in pace. Sepelivimi^que duos siinul, sene.n scilicet et discipuJ*i pjus.


* \ .
, \ .
\ ,
, \ ,
. \ ,
, \ . \ , , ^
.

CAPUT X C I V .
Vila ubbalh Juliani ephcopi Bosirensit.
Iilem Palcr nosler Gregorius archimandrita narra \
vil nobis de abbate Juliano episcopo Boslrense, quod
cum recessissel de cuonobio, et factus essel Bostrert- D , , eis episcopus, qnidam ex baljitaloribus ipsins civita- , \
tis odio notuinis Cliristi voluerunl CUMI veneuo occi- , , , dere , corrumpcnlcsque pecnniis minislrum ejus qui
. ()
ip i porrigt-bal poculum , dederuni illi vencuuin , ul
cum porrigiT^l mclropoliias poculurn , veiienum in , ,
calicem muieret. Puer au?em iia ul dictum fuerat ,
i c c i i , deditjue cauccm veucno iniccium saneto Ju- . , ^
YARliE
w

LECTIONES.

al. .

NOTiC.
y

() T* r ^ T / ^ c p i T j r .
phicerna, ct .

Ma^ia in tisn rst ,


Inltrdiiiii lamo.ji ivporitur

, qttod pgt nmgis G r n r c u m . Sic p . l ^ i Juri$


ct p. 322, post Exccrpta G''i'ird

Grwco-Ihuuitr;

2958

PRATUM SPIRITUALE.

ST54

. liano. Suscepil vero Hluai sanctus v;r, ac divinttus


, \
agnovit msidias. Suscepium crgo calicem ante so
? , \ .
po6u't, nihil om.iino dicens puero; mitlensque acce- , sivit omnes primales civilatis, inlcr quoe er.inl et qui
, \ - iUi iasidias paraverant. Yir antem bcatissimus nolem
,
eos publicare qui hoc fecerant, voce mitissima omni * .
bus dixit: Si arbitraiuini buiuilem Julianum vencno
; , occidere, eccecorain vobis peslifcrum cal cem bibo.
, ; * Signansque ter digilo suo calicem , el dicens : In n < uiiie Patris . el Filii , ci Spirilus sancli, bibo
, . buiic calicem: bilui illum co-am omuib.js totiim,
,
alque illxsus pcrstiiit. Quod iiii cum vidissem, proetrati veniam pet e. unt.
\ , \
\ , \
.
CAPUT X C V .
VUa Patricii senis monaslerii in Scoimlo.
Hv $
- | quidani scncx iu eodem coenobio abbaiis
,
Tbeodosii sancii Patrh n<*tt-i, genere quideni Siba ,
treiisis, nomine autcm Patricitts, senex valde (dico( ),
bal cnim se esse annorum cenlum et tredecim),mitis
\ .
ei quietus. Narraverum ergo nobis de illo ipsius \ac.\
\ ,
Patrcs, quod fuisscl proposiius monaslerii Abnzani,
, \
dimtsissetque praeposiii officinm , periculum ei judi , \ (
cium metuens (magnorum enim virorum esse diceba',

pascere ralionales oves),ac venissel illuc, ut su!> obc) , - <iieniia viverei, boc judicans anitnje ulilius cssc.
r a

,
CAPIJT XGVI.
De etclem, el <le JuHano Avabecccco.
\ \ ,
Dicebant autem nolns ct boc de ips : Cir.n ali is
, ,
| , fuissel scnex, ge^cre Arabs , Julianus nomiue ,
, (q). Q caplus oculis, ipse aliquando scandalizalus e>t in

Macarium arcbiepi copum Jerosolymilanum, nol bai, (). que conmuinicare illi. Quada it ergo die abbasJuIia nus signiGcavit abbati Simeoni, qui erai iu nion e
( - mirabiii (disial autem a Thcopuli mons ipse millia ), , - ribus uovem) dicous : Ciecus sum, et quo abeaiu
- /, nesdo; neque vcro babeo qui possit auxiliari mibi,
, ol communicare Macario delrecto. Indica mibi, Pa(e",
. , , \ quid agcrc debcam dafralre, qui rornicalus c s l , ct
, \ * - dcillo, qui
rum eo jurainenin conslrinxit. Rcsp
. dil auiem abbas Simcon abbaii Juliano, diceus : Nc
, , recedas , neqtie le ipsum a sancla iicclcsia separc^;
IC

NOTiE.
() '- .
Una voce . De D , adversus oeverum, quamvis Nicepborus l r ' ad Germanuiii CP
""
gissese ostotidat, dumscribii, lib. xvi,cap. 29.
C.brislo Gregorius papa, rpisiola
()
a c l . 4 syuodi 7 : \ . El
. Quineliam hujus llisloriic meniinil Phoiius,
CCPCOS illmninavit.
Sic t. I, bujus Sylloges, p. 570
Bibliotheav cap. 41 ; sed quod conjicit esso Joan
. (uerat tervus. Kl in Vita Eupraxue, n. 20, Marlii 15, nis presbyhiri ^ ^ c a l a i , gravilcr crral : siquidetn
Joaunvs rligeales vel ^ g o o i a Nesloriaiius i u i t ,
. Hoc esl opinor, quam dicebani (uisse ancilauclore ipso Pbolio, cod. 55 et Leonlio acl. 9 ;
lam.
lilquc legilur ii libello Precum anle epislolam llr(r) et

inisdiB, 75; et in conciuo gcuorali ti, act. II el 15:


.
Hinc DiniTiiioiiieni, ba-ietici, qiioniiu
llisloricus aulem Joaimes Oiaciiiiomeims. oppo
ineniio apud Leoiiliiun, Deseciix, act. 4, 5, 6 et 7 ;
sitae prorsus bxrcseos, necnonjuxia Pbuliuin lauPbolium, cod. 2 4 ; Nicepborum, llist. (ib. xvni,
dator conciliabuli Kpbesini, Dioscori el sociorum.
cap. 45. Prsecipue vero meiiioraliir Joannes UiarriDeniijue in Deinonuraliombns
chronicis,
quas cxnomeuus, ctijus Historia ecclesiastica ciianir act. 5
bibuit publico usui Franc. CoiubelUius, /.
concilii generalis sepliini. , inquil Tiieodo csl Joumies iste.
IU8 Lcclor, lib.
. Seu poiius ineo quidcin judicio v

PATROL. GR. L X X X V I I .

93

2055
J O A N N I S MOSCHI
^TOS
neqne euim ida raale habet, graiia Dooiini nostriJesu . /#
Cbrisii Filii Dei. Sed et iioc scilo, fraier, quod si :
quis in hicresim inciderit, io coeuob vestro, babetis . \ , ,
senein magnuni, nomine Patricium. Uic autem senex () ,
juxta sacrarium infra omnes rooratur, prope occiden-
, ,
talein ecclesia3 raurum; diciique et ipse pro omnibos
sauctam oralionem oblationis, et ipsius oblalio san-
\ ,
cia exisiimatur.
.
CAPUT XCVII.
Vita et mors daorum fratrum monachorum, quinunquam ab invicem teparari juraterant.
Dicebat autem abbas Joannes anacborela, cogno'
mento ttulilus, audisse se ab abbnle Stepbano Moa- ^ , ' biia referenle, quia cum esset in coenobio sancii , )
abbatis Tbeodosii magni monachoruni principis,
,
erant illie duo Iraires, qui s bi invicem juraveranl g \ ),
quod neque in viia, neque morle ab invicem se ,
parartiuur. Cu-n ergo cuncios in cahiobio aidifica* ,.
, ',
renl, unus ex eis impugualus a fornicaiione, dixil
\ ,
frairi suo : Dimiile me, frater, quia irnpugnor a for , ' , ,
nicaiione, el ferre uon praevalens, volo ad saeculum
, .
reverli. Eraler aulemrogare coepii eum,dicens : Moli,
quaeso, frater m i , noli perdere laborcm luom. Tu/ic , \
, , .
is dicit ei : Aut dimitte me abire, aultu veni lnecum^
* , ,
ut volnplati salisfaciam. Fraler autcrn ille cum nollet
. ; eum diiniilere, abiil cuin illo in civitalem. Ingressus
igitur est in mercirici divcr^orium is qui impugna- , ' .
batur: frater aulem ille foris stans, pulvercm de - "
'
lcrra super capui suum jaciebat, et semetipsum affli
gebat. Postquain vero ille complelo fcedo opere e ^ ,
lupauari egressus e s l , dixii ad eum (Yaler : Quid \ .
lacratus es ex peccato, fraler mi? quanlum inde de- ,
irimentuni cepisii? Eamus rursus in coenobiiim. Qui , ,
ait: Non.jam possuin in eremum venire, de a mc ; ; ; "
ego enim in saecnlo matieo. Cum igitur nnilmm ro- . , ;
garel eum , nibilque proficcrei, neque se il c sequi . .
j i m ad ercnium vellei, mansil et ipse com illo iu
.
snecnlo; laborabantquc ambo nnnibus suis, ut vivc- ,
.
, \
, .
*
' Pcr idcm tempus abbas Abramius, qui pnstmodum farlus csi episcopus Epliesi, ei nuper monaste-
' , rium consiruxil Cmislanlinopoli diclum Abramita
runi, bonusac milis pastor, aediiicibal monasterium ^ ,
e-iuni, quod dicitur Bycaiilionim. Abetinles auem
,

duo fratrcs laborabanl m opere, miiitstranie> c.niirn- .


, \
lariis. Sumpiam vero mcrcedein operis amborwm
Iraor ille qui in fornic;U onem lapstis fucrar, quoiidio . , pergens in civilalem consumebal in luxuria. Alius , \ *
vero qu qiJie jejunans el psalleus , ctiin omni quicie , \ .
, \
facicbit opus, nemini aliquid loquetis. Vileulcsau .
t m illum ariifices diebus singulis ncqui cojncden * ,
lem, neque aliqnid loqueniem, sed semper cngitauti
, , \, similem, retuleruni de iilo et de conversatione ejus
:.
{
;


.
Inlerpres AnibroSi qui$ incideril. legebal ? Cy-

s us,
illns Alrxaiidriutis apud Euslraiium, qucm lure
dunavil Allaiius, . 571,572 ; -

, ':, \
(. ) ^^
: \ ,

2S57
iRATUM SPIMTDALE.
2958
\ , \ , ^ abbali Atoramio. Tunc nwguas revcra Abrarnius accersivil operarium in cellam suam, el inier $ '. '
. , \ Togavit eum, diccns: Unde es, frater?el quod esi
# , , ; \ opus luum ? Ille auiem omnia illi per ordinem con ; fessus es>, etquia frairis sui gratia suatineretouinia,
, \ , ut Deus (inquiens) raeam Iribulationcm videns salvcl
, fratrem ineum. His audilis , Abramius dixit fralri:
. '^
Et Dominus donavit tibi aminain fralris lui. Cum
\
ergo dimisisseteum sanclus Abramius, exii^seique de
. '
cellula , ecce frater ille advemt clamsms : Mi fraier,
, \ ,
assume me in creiuum, ut salvus flam. Coniinuo au ,
lera assumpsit eum, et abierunt ad speltiDcam prope
, .
sancium Jordanem * el hicluserunl s c
P si
, ,
modicum vero lemporis , cum magniiice secundum
, \ , \ ' Deam profecissel epirita fratcr ille, qui in fornicavov , tionem inciderat, migravit ad Dominum. Man> an. "
tem superslcs fraler in eadem speluuca juxia jura , .
menlum, quousque et ipsc morereiur,
CAPUT XCVUI.
De eodem fratre supersthe.

Ad hanc fratrcm posl niortem allerius iralri> vc ,
niens sencx quidam ex monasterio Calamortis, ait i l l i :
, \
Dic mibi, frater, in lanto tempore solitariac vitan, gpi , , ritalisque cxercilii, quid lucralus c? Dixil ci frater :
\ ;
Vade, et post decimum diem veni ad me, et dicatu
" , \ tibi. Senexautem abiens, post decimum diem reddt,
. invenitque fralrem tnigrasse ad Cbrisium, cltestam,
, in qua sic srriplum erat: Ignoscc, Paler, qnia nun* , , quam , dum opus t)ei agerem, aui boris constiiuiis
psallcrem, meulem meam diinisi iu lcrram.
, .

AP13T XCIX.
Viia Antonii senis monasterii in Scopulo.
ol , C
Narraverunl nobis Palres eju.sdegi monasicrii ban
, cli Palris nosiri Tbeodosii, dicentcs : Anle bos aunos
. " defunclus esi bic scnex qpidam, Antonius uominc.
\ . Is in vila sua Biaxuue jejuniis operam dans, profe, , clns est in locum qui Colulas dtcilur. Qn.idnm en'^
, dio cum essel in ertimo, ecce Saraceni (23) in par , , ies illas venienies viderunl sencm, unusque cx ois
.
edocio gladio vonii conira senem, volens necarc i l * , , lum. Senex autem ni vidit Saracenum coulra se ve , .
Rieiilem, intuens in coe'iim, ait: Dominc Jesu Cbri\ ; , \ .
sle, voluntas ttia fial. Stalimque ape.ria esl lcrra, et
\
absorbuit Saracenum illum , senexque salvaius csi,
.
et glorificans Dcum in monaslefinm ingressus est.
C A P U T C.
Vita Petri Pontici monachi.
- D Rursus narravertint nobis praedicli lnci Patres,
, qtiod illic fnoiii quidaiu senex, Peirus nomiuts, ge, , \ nere Ponucus, raultis praBclarisque Tirtiuibusomatus.
. \ De hoc sene Theodorus, qui fuii episcnpus Rosensis,
' *' , dicebat nobis, quod die quadam coovenil illuin ad
$ ,
Jordanem m monasterio Turrium, illic cniin ipse

morabatur, eique dixtl: Fac cbarilatem, Trater Tieo. \ * ,
dore, veni niecmu in montem Sina, quia iliiic pmfi,
cisci vclun^ babeo. Qui cum noilel non obedire, dixit
1

Y A R f i E LECTIONES.
w

al. '.

* al. .

2959

JOANNIS MOSCHI

60

ad enm :Eamus. U'nn verotransisscntJordanem,dixU


at) Theodorum senior : Veni, frater Tbcodore, oreuiu* ut usque ad montem Sina nnllus noslmtn -comeJat. Ad quem ille : Vere, Pater, ego hoc faccre
non possum. Prostravii autem se soncx, et oravit, ct
nsijue ad Sina nibil comcdit. SumpHs ighur i!lc sanctis mysieriis, lunc et cibum sumpsit. Simililerela
Sina usque AlexanJriam ad sancium ftlenaiu pervcnerunt, niliil omnino comcdenic sene. Ibtqtie denuo
communicans, posl communionem cibum sumpsit.
Et a sancto Nena usqne in sanclam civilatem venerum, cum nihil omnino gusiassel senior in via. Cum
vero in sancla Chrisli Dei nostri resurrcciione pcrcepisset vcneranda mysteria, lunc demum accepit et
cibum. )n boc ergo loto tali lantoque iiincrenisi ler-

* . , ". ,
' ,
, > *
\ . * , ,
. \
, .
^ ,
\ . *) \
,
.
. \
: ,
. xal
\ ,
lio non comedil senex,semelin Sina monte, semel in
. ,
Alexandua, et seniel in sancta oiviute.
^
^

' .^
?

>

& 3

, \ , \
,
CAPOT .
Vita Pardi monachi Romani.
Narraverunt etiam nobis de alio senc Palrcs cjus \
dein monaslcrii, dicculcs : Erat bic senex quidatu,
, ,
qui ante modicum tempus dcfunctus est, Pardus no ,
mine, gcnere Romanus. Ilic dum c>set junior, niulio
, '> .
fuerat. D.ie igilur quadam abiit Jericho cum mulis.
)
Et cum esset in xcnodocbi, inveniui esl illic pucr
, , parvuhis, quem, ageiile diabob, mulus calce percus ,
sit c l occidit, ignoraute hoc abbate Pardo. Afilicttis
, \ . \
vero super boc mullum abbas Pardus, abi l in Arno , , \
ncm, et effectus e t anatborela, lugens semper, d i - C ,
cens : Ego ieci homicidium, el ui bomicida in judi , ,
cio damnaius suei. Erai auiem illic prope torreolcm
,
lco. Dkbusque singulis ibat abbas Pardus ad cubile
. , \
lernis, siimulans et provocans leonen, ut exsurgeret
*
c l devorarei eum; loo aulcm nibil omnino illum Ia3 , \ ,
debat. Videns autem senex, quia nibil proliceret, ait
\ ' /
in scipso : Dormiam in via, pcr_quam lco pergit ad
. ,
fluv. um ; nam cum iransibil ul eal ad bibenduni, de , \ /tforabilnic. Cum crgo jaceret, ecce Ico post paulii , \
luin venit, et quasi ratione praediius essct, cum om, . ,
ni nniote transilivit senenj, neque omnino illum icii\ \
gii. Tnnc senior cerlior factiis csl,quod Deus reniisis*
\
stt illi peccalum, et venicn3 rursus in mouaslcriuin
. ,
suum, vixit in magna continenlia, xdificans omues
. \
viux sux exemplo usque ad diem obilus sui.
,

\ .
CAPUTCII.
Relatio Sophronii toplmlcc de eo quod $ibi t/ via coniigerat.
Cuin iuierrogatus essel abbas Sopbronius sop!;sta

fratcr mcus, assistebamus prope illum ego et abbas
,
Joannes echolasticus, et abbas Quirkus, et alii qni \ , \
dam ex Palribus, dixilque nobis : Pergobam modo
, \ . \
in via, el ante me adoleecentul cborearu agcbanl,
, ,
tripndiabanlqiie dicenles : Bene veniat Sophronius;

curonaius eel Sopbronius.
.
1

VAUIifi LECTIONES.
".

al. ^.

2C6!

PR- SPlRlTiJALE.

o%2

CAPUT c m .
Yita el virtMcs abbalis
Slraligii.
" \
Di<ebant
de
abbate Slraiigio, Patre insiguis
; - mortasterii sancti Patris nnslri Tbeodosii, uionasicrii
, ,
ipsius Patres, quod tres istas virtutes possederitsupra
a?taiis nostrac mo:achos, jejunium, vigrlias, e l
- ,
j"ge opus.
, .

CAPUTC1V.
\iui abbatis Nonni preslytri.

, , , \
, , ,
( , /- y
, ^ , , ,
\ . \
. , ,
\
,
, \
,
.

\ , ,
,
\ , \
, \
,
\ . ,
. \ .

Narravit nobis in cocnobio sancli Patns notlri


Tbeodosii, abbas Tbeodosius, qni fuil episcopus Capiluliadis, de abbate Nonno presbylero, quod nocte
qnadam, anlequam pulsarei noct.;rnum signum, duui
jaoeret ipse in lcclidosuo, audivii qucmdain leni ?oce dicenlem, Kyrie cleison. Cumque quinquaginta
vicibus hoc ille iterasset, voluit ipse scire quis esset
hoc dicebat. aspiciens, inquil, in ccclesiam
per ccllulai meai feuestram, vidi seneui procumbcn genibus suis, el siellam lucidissiiuam super caP ejs oslcndenlem inibi quis esset senex.
le

u l

Alius autem quidam de seriibns ipsius ccenobii uarravh nobis deeodcm abbate Nonno, dk-cns : Nocte
quadam priusquam pulsarot signutn, egressus de cellula roca, ibam ad ecclcsiam. Et aspicio sencin ante
ecclesiam stanlem, et exiensis in cocluin manlbus
orantem : lncebaut aulem manus ejus quasi lampa
des ignis. Quare mctu perterritus reces i .

CAPUT C V .
Vita sancii $eni$ Chrtitophori, genere RomanL

' .
,
-

- \ , , ' . ?
, , ,
. \
\ ' ,
' , ,
, " , , -
, ;
, * \

Cum in Alexandria essemus, accessimus ad abbatcm Thcodorum , qui cral in sancla Sophia prope
Pharum. Et narravit nobis eenex, dicens : EgD in
ccenobio sancti pairis nostri Tbeodosii, quod est in
eiemo sanciae Christi Dei noslri civiialis, sa;culo rcnuuiiavi; invenique illic senem maguum valde, noCbmlopborum, Romanum genere. Die igltur
1adam proslralus anlc illum, d i x i : Fac cbaritalero,
P >
^
J w e n M e l " operabaris.
llumque mullum a me rogatus fuisset senex, agidlo
qod propter utilitaiem animas illum rogasscm, enar
*

*
gnum habui fervorem, summamque dcsiderii alacriiaiemadmooMiicaiiiTilam;acdicbaaquidemeier.
8
Psalmodia,noctibus vero pergebam

n i i l , e

aler

r a v i t

c e b a r

d i c m i h i

m l h i

i n

d i c e n e

r e

u i di n

: Q

cul

r c n , , n , i a v i

f l I i

u , a r i

V A R L E LECTIONES.
1 1

Pro .

() vXor. Apud Atlaliiim, Deconfettione ulriusque Eccle*i(C, c. 1560 :


; c. 1509 : . ln vila
S. Sab : . E l in lambis Tbeodori
Studilae : . E l :
. E l , . Pcc

inetaphoram qua Dionysio psendo-areopag. 01 Quando ad collectam tuba insonuerit. Iii Regula sancli Pactiom\i
n. 2 ; Anastasius ad a c l . 4 synodi 7 : Orientale
ligna pro canipanis percutiunu
x

296$

JOANNIS MOSCHT
8 a n

!" ?!?^^^^
!
cli Patres reliqui orare consueverant; descemlensque
in apeluncam, ceniies flectebain genua, et procidebani Deo per gradua singulos; sunt auiem numero decera et octo. Cumque per omnes gradus desceudifsem permanebam i l l i c , donec pulsaret siguum.
Tunc ibani ad synaxira cum Palribus. Cum autem
opus islud undecim annis abtque iniermissione fcoissem, cum jejuniis mullis, ei eonlinentia, et midl*
taie rerum omnium, el obedienlia, et labore corporali, veni nocle quadam secundum consuetudinem,
ut in speluncam descenderem. Cumque implessem
inclitialiones corporisper singulos gradus, venlurusque essem in sptlunca pavimentuni, factus in exstasi, video tolum spckmca3 paYimenluin candelis ple..
,.
mim, cx quibua ahae quidem accensae eranl,aliaen
. ..
. .
,,
. . \
non. Aspicio auiem el duos viros cblamyde mdutos,
oandidoque habilu amicios, easdem candelas pr.fi
parantes. Ego aulem dixi illis : ul quid posuistis bie
candelas istas, nec permiuiiis nos deecendere, et
orarcT Qui respondenies dixerunt mibi : Palrum
candebe sunt. Dixi autem ad eos rursnm : Cur aliae
ex illis ardent, aliae non? Responderunt: Qui volunl
cndelns suas aocenderunt, ei qui nolunt, non accenticrunt. Aio ad illos iterum: Faciie cbaritaiem; candela
mea ardet, an non ardel? llli aulem dixerunt : Ora,
* taccendimusillam.Tuncdicoiilis: Adbuc oro. Etquid
usque modo faciebam ? Alque iu hoc verbo ad me ipsum
reversus suro, conversusque ultra jam neminem vidi.
Tunc dixi in meipso : Gbrisiupbore, majori labore
opus est. Et mane facio, recessi de monaslerio, ei C
profeclus sum ad momem Sina, uibil ferens iriecum,
idsi quo induebar lantum. Cumque illic cgissem annos quinquaginla, venit mibi vox, diecns : Cbristopbore, Cbristopbore, redi iu coeuobium luum ubi
eiiam b*ne certasli, ul illic consummeris cum Palribus tuis. Et modico tempore posieaquam mibi isia
dixerat, sancia illiui anima in pace requicvit.
Rursum cnarrarit nobis idem Tbeodorus de eodem
abbale Cbti tophoro. Dlcebat, inquit, senex : Die
quadam ascendi in sanctam civitaie;n, ut adorarem
sanclam crucem. Et cum adorassem, etjam exirt-m,
aspicio fratrcm quemdam Ui limiue airii pretiosx
crucis , noque Intrantem, neque exeuntem. Aspicio iiem el duos corvos icnpudenler ante illius fa
D
ciein volantes, ct alis suis oculos ejus imporiunc
impeieuies, nec illum intrare perniitienles. Inlellexi
vro eos dasmones esse, et dixi illi : Dic, frater, cur
stas iti medio januae, nec intras? Qui au roihi: fgnosce
tnibi, Patcr mi, cogilationes babco, ex qtiibus una
mibi dicit : Ingredere, et adora pretiosam crucem.
Alia dicil : Non, sed vade, et fac responsum (24),
et alia vice adorabis. Ego autem utaudivi, tenui nianum ipgius, et introduxi in templum ; et continuo fugerunt corvi. Gumque fecissem illum adorare
sartctam crocem, et sanetam Chrisii Domini resurrrciioncm, diraisi eum in pace. HOBC aulem, iuqnit
Tbeodorua, mibi senex enarravii, quia vidit oie mullura ki ministeriis disientum, et oraiionis negliD

X o t w A

295t
w l

*T
, .
,
. \ . \ ^
, "
.
, ,
, \ ,
* \
" ,
,
,
\ ,
.
, \ , ,
. ,
, ...
. , .
. ,
,
, ;
, \ .
* \ , ;
* , .
' .
; , ,\ . \
^ , \ , ;
, \
, .
, ,
. \ .
\ , , \ .
,
", ,
, ,
. \ '

.
r


\ . ,
\, ,

. \ , ,
,
, ,
. \ , * , \
. \
, ' , ,
, \ ; , ,
* , ,
, ,
* , *
, , \ .
,
\
* .
, \

2965

PRATUM SPIRITUALE.

* , . , , ,
, .

29C6

CAPUT C Y ! .
Belatio abbatis Theodori de monacho Stjro Severiano.
- Narravil iteium nobis idem abbas Tbeodorug, di , - cens : Xenodocbium esi bic proj e Pbaruni, inter sanciam Sopbiam el sanctum Fauslum : qui auiem illi
,
, . prxeral, die quadam oravit me ui irem in xcnodo , \ cbium, ct ibi morarer paucis diebus. Abicns igiiur
. inveni illic ir.ouacbum quemdam bospilio suscepium,
, , Syruin gencre, niliil babintem praeter cilicium, el
\ , \ pallium, ei panes pancos. Siabat auiem in uno angulo,
semper die nociuque p-allens, c l nemini iotiuens.Ve. ,
* , \ . niento vcro die sancta Dominica, abii ad illum, d i , cens : Yeni, fratcr, ad sanctaui Sopbiam, ut Coimnu, \ , , nices sanclis veuerandisque niysteiiis. Qui ait : NOF
, \ venio. Ad quem ego : Gur, oro te? Ait mibi : Qiiia
; * . * ; Seveiianus sum, el non communico Ecclesiai. A u \ " \, \ diens cgo, quia non commumcarel sanctoc el aposlo ". licae Ecclesiae, simulqiie videns Hlius oplimam con
\ versationem, vitainquc viriutibus plenam, abii lugcns
in cellulaio meam,et clausa janua, prostravi meipsum
, in faciem coram Domino perdies Ires, el orabam
\ , \
illumcuni lacrymis niullis, dicons : DoniitialurCbri , \ , ^
, sle Deus noster, qui proplcr ineflabilem tuam itnmcnsamque clememiam inciinasti coelos, et descendisti
\ ,
propler salulem nosiram, qui incarnalus csex sancia
, ,
Domina noblra Dei genitiice semperquc rgine &
\ ,
ria, revela niibi qui sint qui bene ei recle credunt; \ , \
nosne qui sanctae Ecclesia? jungimur, an qui Severo
\ , , \ conseuliuiit. Dic vpro leilia venil luilii vox invisibi , , liler, dicena : Vade, Tbeodore, inspice Gdem ipsius.
In craslinum igilur prufectus, scdi anie iltum, cxspe . &\
* ", , \ - ^ ctans videre aliquid, juxia quod niibi vox duerai :
. el cum mansissem scdens quasi una bora, el intuerer
, , in ipsum slanlem, el voce Syra psaltenien, vidt teste
. Beo, filii, columbam super caput ejas slantem JuligU
nosam, veluti ex coquina venienlem, squalidain ac
\ , \ ,
feiidam. Tunc agnoti eam, qiue niihi apparuerat, ca , ,
, , ligino>am felidamque coluinbam, ipeius esso fidem.
IJaec aulem nobis narravil in veritale ctun niuliis la
. crymiB e 4 singubibus sancia ipsius aniinn.
\ , .
, \ .
CAPUT CVH.
Vita abbalis Gerasimi.
Q; IJno fere milliario dislal a Jordane monaslcriuro,
\ - quod abbalis Gerasirai dicitur. In boc monasierium
. - advenientibus nobis narraverunl qui illic morabantur
ol \
n e s de abbale Gerasimo, quod dietjuadam ambulans
, c p e r Jordauis ripam, obvium habuit leonem valde
, - rugienlem, suspenso pede, cui inflxus erat ex calama
. aeulcus, adeo ui ex lioc pes ipse inliimuisset, el sanio.
, - plenus effectus esset. Gum igilur vidksei leo sencm,
, \ . ostendebal illi vulneralum et infixo aculeo pedem,
, flens quodammodo et obsecrans ut illi euram adlii , \ berct. Gum ergo vidisset eum senex (ali necessiiaie
, c nstriclum.sedcQsapprcbcnditejus pedem,aperiet!, \ * ". que vulaus cduxit aculcum inQiuni, cura magna pu^
ee

2967

JOANTNISMuSCHI

2TifS

iredmis cnpia, efiiigemorque deptirgaio vuluerc, et \ ' ) , panno alligato, dimisii euin. Leo autem cum se cura^
, \ , ^
tum vidisset, noluil senem deserere, sed ui cliaras
^, ,
discipulua, quocunque pergeret, magistrutn sequeba- , \
(ur, iia ut adniirareiur scnex tauiam fersc graliludi- , . '
rieni. Igilur ex tunc seuex nulrie&ateum, mittensante , * *
iiium panem c i iufusa iegumina.

\
6 ,
\ .
Habcbat autcm ipsum monasleriurn asinum uiwim,
*
ad feieudam aquam pro necessilaie fraliuui de Jor- . ilane. Gonsueiudincm aulem fecerat senex, ut curam
. , pascendi asini leo baberet. Itaquc abiens cum illo .
juxla Jordanis ripas, pasceniem observabat. Quadani
,
autem die dum pasceretur asinus, leo se ab illo lon . ;
giuscule arertil; cum ecce camelarius ex Arabia ve- ^ , '
mens, invcntura asinum accepit, et secum duxii. Leo \ ,
ven>, amUso asino, rediit in monaslerium iristis val- ,
de, ei dejecla facie ac cervice, ad abbatem suum, . ,
Abbas igilur Gerasimus pulavit quod asinum come-
dissel leo, et ail i l l i : Ubi est asinus? Ille vero quasi . ,
bomo slabat tacens, et deorsum aspiciens. Dicil ei
\ ;
senex : Comedisli eum ; bcnediclus Dominus. Quid- , \ .
q j u i d faciebat asiuu?, amodo facies lu. Ex lunc igi ;
lor leo, jtibente sene, portabai canthelium (25) ca- . , *
4>ieniem aiuphoras quatuor, ferebatque aquam iii mo* .
uasleriu.n.
,
\ .

Die vero quadam venit mHes quidam ad senem ber.edictionis gralia. Qui cum videret leonem bajulan- ^ , ,

tem aquam, didicissetque causain, miserlus esl ejus, \ , . \


proferensque tria DumismaU dedit senibus, ui eme- ,
rcnt asioum ad ipsius aquae ministerium, ei libera- , \
rent ea necessiiate leonem. Brevi aulem transacto . lempore, pcslquam liberalus a labore fuerat, carne- , 6 ,
larius ille , qui asinum abstulerat, veniebat feren Irilicum, ut vcnundaret iliud in sancia civitate, , '
habens ct asinum secum. E l cum transissel Jordanem, accidit ut occurreret leoni; quo viso, dimisil cainelns, \ ,
c i fugil. Leo auiem, cognito a&ino, cucurril ad eum, , . , ,
et < re, ut solebat, ejua capislrum mordens, traxit , \ ,
eum cum tribus camelis, et gaudens simul et rugiens, , , , \
quod perdiiuin ascllum reperisset, venit ad senem. ,
Sencx Tero, qui prius putabal quod asinum leo co- , , .
medisset, lunc vero didicit quia insidias passus fuissei D .
lco. Imposuit autem nomen leoni Jordanem. Egii iia- , .
que lco in monasterio cum fralribus plus q;>am quin- .
qve annos, nunquam reccdens a sene.
,
.
"
Cum autem migrasset ad Dorainum abbas Gerasi,
\ , *
mus, et a Palribus sepullus esset, per dispeosaiioncm
Dei leo tunc in monasierio inventus nou est. Posi .
inodicum vero venil leo iu monasterium, et qu&Tebai , \ .
, \ , senem suum. Abbas aulem Sabbalius Gilix, qui el
discipulus fueral abbaiis Gerasirai, viso illo, dixil e i : , , ,
, Jordane, scnex nosicr diinisil nos orpbauos, et mi, , . ,
gravil ad Dominum; sed accipe, el comede. Leo au
lem comedere nolebat, scd jogiter buc aitjuc illuc
, , ^*
verieascircunispiciebat, quxrcns viderc sc em suun ,
1

2969

PKATUM SPIRITUALE.

2970

, . ac rugiiu raagno ipsius absenliam se ierrc non poSse


signiiicans. Abbas autem Sabbaiius, et seoes reliqui
, \ ol
fricantes ejus cervicem, dicebanl e i : Migravit senex
,
ad Dominum, etdiroisit nos. Sed ila dicentes non po , * \
leraut lamen iiiius voces et ejulalus miligare, sed

quanto amplius ipsitm verbis fovere ac soiari se t-xi . * stimabant, tauio ipse magis ejulabal,ro;*j<>riqueru , \ ,
\ , gilu utebalur, el lamenla adjiciebai, osieudens ex
voce, facie, ct ocuiis moeroreui, quem babebat UDII
\ ,
\ \ videnssenem. Tuncaiiilli abbas Sabbalius : Yeni me , cum, cx quo non credis nobis, ct ostendam tibi tibi
. posilus cst seiicx noster. Sumensque eum, duxit ubi
, ' . \ illum sepelierani. Distabal aulein ab ecclesia quasi
\ passibus quinqua. E l slans abbas Sabbalius supra sepulcrum abbaiis Gerasimi, dixil leoni : Ecce bic ee, .
1

. \

, \
. *
,
\ ',
.
, ?
'
, ,
,
, \ .

H ^ esl. Et inclinavilgenua sua abbas


^abbatius supra sepulcrura senis. Cutn ergo id Ico
andisset, cl vidi^sel prostralum super lumulum abbatem Sabbaiium, cl flenicm, lunc et ipse prosiravitse,
perculiens in lerraui caput suum veberaenler, el rugiens; aiquc ita cuuiinuo defuncius est super sepulcruni senis.
SW

Hoc autem totum faclum esl, nonquia animam r**


lionalem habuisse leo pulandus sil, sed quod Deus
voluerit glorificaiucs se gluriiicare, non solum in viia
bac, sed eliam posi morlem, et uionslrare nobis quakra primo homini babuerinl subjeaionein bestiae,
priusquam inijbedicns esset mandalo, el anlequam
exciderci e paradiso deiiciarum.

CAPUT CMII.
Vita presbyleri virqinis, ejnsqne uxoris itidem virginii.
C Cuni in Samum insulam venissemus, vidimus
, cocnobio, quod Cbarixeni appdtatur, abbatem leido \ , ' rura ipsius monasterii prxpositum, virum eximisevtr , \ tutis, et magnae ad onines chariialis, simplicilaiequc
. " et humiliiate maxime ornatuin : quem eiiam post
\ *
aliquanlulum lemporis cpiscopuin iri eadem regioac
\ ,
eunstilulum scimus. Hic enarravil nobis, dicens :
*
Esl in octavo bujus civilalis milliario vicus babens
\ . cliam ecclesiam : in bac presbyter quidam fuil valde
, \ - mirabilis, quem parcnles invitum et renilentcm uxo . *0
rem accipere compulerunt. Yerum ille non sojmn vo , luplatis illecebra captus non est, quamvis juvenis
\ \, \ - existeret, et legitimx conjuncius uxori, sed el ipsam
.
induxit casie secum ac pudice vivere. Didkerunt ig , \
(ur ambo psalterium, amboque simul in ecclesia
. , ^ psallebant, aervanlea se ipsos virgmes usque in l i .
nem. Hic itaque presbyler diequadam falsa calumnia

apud episcopum accusalus est. Quem episcopus igno. \ * , - rane instiiulum ejus, accersivil ex vico, ei mibit in
, ,
carcerem, iu quem solebanf peecantis clerici inclutJi
,
c l cusiodiri.
.
,
, \
, , ,
, *
. twi,. - .

Gum igitur csset in carcere, adveniente sanclo die


Dominico, apparuit ei juvenis formosus valde, dix.iqueei: Surge, presbyler, vade in ecclesiam iuam, ul
banciam oblaiionem offeras. Ait 111 presbytcr ;
possum, quia inclusus sum. Dixit ei is qui apparait :
Eg' libi aperio carcorem; veni, scquercme. Apcricii^

2971

JOANNIS MOSCHl

2972

ijue januam, anle illum exiil : um ve egressi es- , \ * \


sent, auibulavitille usque diun mille passibus dislaret
a v:co presbyteii. Facia auteui die, qui custodiebat . \
canerem ingressus est, requirens eum ubi clausus
fuerai. E l n >n iiiveniens, parrexil ad episcopum di- ,
cens : Effugit preabyletv me kabenie clajn&m. Pulans , , igitur ephcopus quia effugisset, inisil unuui de aervi* ' , \
fpiscopaius diccns : Vade, ei vide si presbyier in vico , ,
suo est, nibilquc illi inlerim dicas. Profcctus ergo * \
I uer illum invenit in ecclesia sanctam oblationem , \
offereniem. Reversusque dixii episcopo, illic esse .
presbylerum, ac eum se reperisse oiTerentein saciiii , \
cium. Episcopus auteui magis ac magis conira illum
, , , \
indignatus, juravit
quod
in
crasliiium eum
. -
tuai suoinia ignomiiija reduceret.
* , ,
g .
\
Seqncnli autem nocle apparuil presbylero is qut
priino appanierat, dicens : Veni, ui eamus ubi to ,
episcopus incluserat in civitate. Assumensque illum
adduxil runum, et reposuit iu carcere, ignorante . \ , \
cusiode carceris. Mane vero diei scqucntis didicit e carcerario episcopus quia in cuslodia presbyler se , '
ignoranle invenlus esset. Miuens eplscopus scisciia- ;,
balur a presbylcro quomodo de carcere cxisset, et . q lomodo rursus absque carcerarii noiiiia ingressus ,
2s<et. Qui respondit : Juvenis quidam speciosus val- , \
u-u et optime vestilu?, episcopalus vesiri, ut dicebat, . , "
minisler, aperuil mibi oslium, el prxcedcbal me us- , , , \
que ad unuin milliare prope vic im noctc Dominicae^ , \
idcmque rursug sequenli nocie veniens reduxit me. . \ Episcopus igilur accerstviiomncsservos episcopaius, C

scd nullum ex ipsis recognovit presbyler. Tunc i n -
isllexil episcopus quod angelus Dei fucrat qui boc . ,
tgisset, ne virtus presbyicri prorsus occuliareiur, ,
sed ut omnes disccreut, et gloriiicarenl Deum, qui , , \
gloriflcantes se gloriiicat. deipso valde xdificaius,
dimisit illum a se in pace, mulla contra eos clamaus . \ ,
* , -
qui illum injuslc accu averanl.
.

CAPUT CIX.
Vila

abbniis

Georgii,

qui nunquam turbabalur.

\
De abbale Georgio, Palrc monaserii abbalis Tbeodosii, nanavil nobis abbas Tbcodosius ejus discipu- , ;
kis bonus ac mitis ei bumilis, qui fuit episcopus , \ \ Capiloliadis, quod duodecim annos observassal j) , ^;,
tuin, si ?el semel lurbarelur, el nunquam turbatura , tidit, idque in hoc tempore, quando oranis deeidia, , \ ' \
tt negligenlia, et molliiies, et inobedieolia regnat. , \.... \
Quia autein, aiebat, ita frenavit oculum, sicut Pater . , \,
nosler sanclus GeorgiusT Quis ita poauit januaua ;
Miribos, eicut beatue ille? Quis i u continuU linguam, , ;
sicut Pater nosier? Quisnam solaris radius ila illu- , ;
straYit lerram, sicul Palcr nosier noslriun omiiium * ,
; ;corda radiavil?
;
VAttliE LECTlONESi

2975

PRATUM SPIRITUALE.

2971

CAPUT C X .
Dicta egregia sancti cujusdam senis ^Egyptiu , -
Assumpsi dotninum ineum Sophroniuni, et per m i i i i u s in inonasterium quod ab Alcxandria decem
et ocio passuaro millibus dislal, ad senem quemdnm
, , magnae virmtis, jEgypiium genere, dixique setii :
,
Dic nobis verbum, Paler, quomodo debcmos f-imul
, ' *
habitare, qtiia doininus SophisU volumatem sacculo
. ^ * , , - renuntiaodi habel. A i i senex : Ucne facis, fili, reuuntians saeculo, salvansque auimam luam. Sedeie
, \ .
igilur in cella, ubi vullis, sobrie el vigilanler, quie.? , , ,
lem ac sileniium servanies, et sine inlermissione
, \ , \
oranies; et spcni habeo u\ Deum, iilii quoil imilet
, ,
vobis sciemiam suam ad illuimiiaiida* aniwa ve .
stras.
Dixil iierum: Si salvari, filii, cupiti*, fugile ho , , ,
niines. Ilodie enim nos non dtsislimus omiiiiiin ie .
, \ \ - ere limina, omnemque civilalem ac regionein circuire, sicubi possinius avarilia3 vel inanis gloriiB 110 ,
bis ipsis stipendia acquirerc, ei animas no*lras
^,
implere vanitale.
.
Dixil iierum senex :-Fugiamus j.im, litti, quomaui
, ,
appropinqual lempcs.
.
Dixit itertim : Vae, va?, quantum ilcbimus, quan (), , \
Uimque
poeniiebiiiius pro eo quod inodo paatiiiere
(.-, ' !
noluraus!
Dixit iierum : Nequc cum laudamur, JIOS ipsos
, , ,
conlineuius sub bumiliute; n-que rursus cum vilu
, .
, peramur, toieramus. Aliud quippe nobis iuanem glo . " \ riain suggeril, aliud moestitiam uobis miseris facii:
ubi vero irisiilia ei iiianis gloria esi, niliil boni re, .
perilur.
D.xil iieruin : Paires noslri, ut magni atque miia , ,
\ , * biles, pascebant inulios; go aulem humilis uitam
, , ovem regere iion valeo, sed &ciii|ver ferarum morsibus paieo.
.
A i i rursus : Damonum <pus boc est, ut cum ani , ,
^ , roam in peccatum dejecerinl, tunc uos in despera , - tionem praecipitfeni, ui perfecle nos pcrdant. Sem. '\ per eniiu daentoues dicunt anima? : Quando morielur,
5 \ ; et peribil noinen ejus ? Si igiiur sobria fuerit aniina,
, \ , et ipsa ad eos econlta clainabit, et dicel: Non mo , \ - riar, sed vivam, et narraboopera Domini (Psal. cxvn).
. - Quoniam igilur magnam babeni impudcniiam dae*
mones, ct ipsi rursus clamant, dicenles: Transuii , \ , D gra in montem, velul passer (Psal. ), ldcirco el iios.
r

V A U L E LECTIONES.
** al. .
NOTiE.
sta tunc fuerunt. Apage facinora lunc temporis per*
() . Cap. 19 et 78, . Sic enim quopelrata ! Constaulhius, De adminislralione imperii*
que sotel eflerri, atque eliam. Estque notis* ma ex grammaticis dictio. Pseudo-Tbeopbilus paulo anle iiam, p. 228 : . Ubi Meursio esl vox nott
Alcxandrimis, seu pseudo-Chrysostomus Savilii,
intellecta. Sed aui legeiidiim , ant
l . VIII, c. 857, quiex inullis variarum bibliotbecarum codicibus verus est * Christopliorus Alexan- per apocopen transiit ii , ut el iu apud
Pbavorinum c l in Etymologico magno. Epigramdrinus,srmone, Cuinitahumana titsimilis: '
mate 70 Paradhi Joannis Geomeirae, *66
, ; Gregenlius, f. 25 :
! Alque eodeiu modo raalim accipore in Jfe' Tbeodorus Siudila Laudaiioue in lertiam invenlionem capi- (aplirasi Apollinaris. psal. I.XVJI, 8 : ,
ti$ sancli Joannis Dapiistce : ' ! quam CUIII interprclo pro , cunctare. Vid. Dauiasceutuu^ Dc
! Proli impudichsimnm convwium!
fidelibuo dcfunctis, iu iiue.
U aucl:rn Plalonem, n. 27 : Vali ! ob ca qum ge-

JDANNIS MOSCili
adiliosdicf re debemus .Nani elipse Deus meus el

76

' ' & ; -

Salvaior meus, adjmor mens, eraigrabo (Ptal.


LXI).
Oixit iierum scnex : Esto janitor cordis lui, ne
iutrel percgriiius, dicens : Nosier es, an advcrsario-

- ' * * ^
* 1*
1*
~
, .
,
, () !

TWUI

CAPUT C X I .
Faclum cujusdam viri calvict sacco \ndiUi.
Ego et sodalis meus Soplironius, cum in AJexan
\ 'dria essemus, die quadain perrcximus ad Tbecdosii
, ecclcsiam, obviuinque babuimus in vico virnm quera \
dam calvum, indulum sacco usque ad gcnua. Vidc 5
atur autem quasi faluns el amons. Dixit igitur mibi
().
libas Sophronius : Da iiiibi iiummos . ei videbis
, \ viriutem veuienlis. Dedi crgo illi quin.jue num. .
mos : qui accepios dedit illi qui videbaiur ut auiens. ^ '. . ,
Accepit aulcm cos ille, nibil oirinino loqyens. Nos
. autem clam illurn seculi sumus e vcsiigio. Ille
. ( 5 ,
vero cum flcxissel a via, cxtendit in coelum manuui
,
suam dexlcram habentejn ntimmos, el posi hocc pro \ , ,
siravii se coram Deo, posiikque in lerra nummis
, \ \
abiit.
, .

CAPUT CXII.
Vila et mors Leonis monachi, cjenere Cappadocis^.

Temporibus impcrii Tibciii liddissimi Cffsaris,


* -. Mcendimus in Oaeiin, Vidimusque illic magniim in
", ilivinis rebus mouachum , genere quidem Gappado. :
cenri, nomine aulem Leonem. De boc muiti mulia
. " . digna admiratione narrabant nobis. Nos autem ad
\ \ .
illius perlingcnies familiarecolloquium, magnumque ^ ,
ixperimenlum capienlcs sancli bujus viri, magni , fice aediiicali sumus, et roaxime in humililaie ejus,
, \
et sileotio, el nuditale reruro omnkini, et cbarilate,
, , \ ,
quam ad outnes babuit. Dicebat crgo semper vene. ,
rabilis hic senex : Gredilc mibi, nlii, quia regnare
, , .
babeo. Nos autem dicebamus e i : Crede nobis, abba
, , ,
Leo, quia nullus ex Cappadocia unquam regnavit;
imporlunam ergo habes isiam cogitationem. llle vc .
ro rursus dicebat: Veraciter, filii, regnare babco.
", , , \
Nemo aulcm polerat cuiu ab bac cogilalione remo vere.
.
Cum igitur vcnissenl Maziccs, et universam pro" , \
vinciam iilam devaslassenl ac diripuissenl, venerwit
, "-,- ct in Oasim, et monacbos quidcm plures occiderum,

^ , \ / plurimosque caplivos duxernni. Inler quos accepe- ',


runl et abbalem Joannem (crat autem bic leclor uia ( gn?B Conslantinopolitanx Ecclesix*) et abbalem Eu- ) \ stathium Romanum, c l abbatem Tbcodorura Ciliccm.
'-,, \ Erantautcm tres isti infirmantes. Cura ergo vincti
. ^

\ ;
- 0.
fuissenl, ait abbas Joannes barbaris : Ducile me
^^ ,
civilatem,el faciam ut episcopusdct pn nobis numi ^ , -
smala viginii quatuor. A c c e i i erg iiiuin uuus
, ^ .

p o y

() . Josue , 13, ad quem tcxtum corruplus csl pseudo-Gbry-aOStomiis, t. V ediiionis


Elonensis, p. 997, l . xn : , \
. Nani ^,
oslenduul vcrba sarra, \ ^ .-]
\. Magis qiioqiH*. prolrtirom,
::, Qui gladium cvaj-ua^ii,f Jcsum filium Xave

J a v

x o v

ml couflujendum cum hosribus cvhortatus cst.


{*) . Alias alia, ei aiii. Nnnc nonicn 110
v:nn prodiicn : luccm, e Niconis Pandcclh ms.
cijjns" ', conlinct iu lilulo : \
vol \
' . ' \ :

2977

PRATUM SPIIUTU.VLE.

6, \ oioti
.
irkrurlnv
* .
^- \
\
ei.Tfllflffu
Aiifi>5

. \
iv , \
.
,
.
.
. , "
' .
, \ * \
.
,

, \ , \ , , \
\ . \
, ) .
, \ ,
, ' ,
* \
* c \ , ?
. >
\ , ,
. " >, \
.

2973

barlwris, cl d u i i l prope civiiatem, ingressnsquc

.... ..
t
_

cst
abbas Joanncs
ad episcqwni.
Invenlus
e>t aulem
in urbc et abbas Leo, et ulii qnidani Patrum, atqim
ideo lenti non fucraiii. Ingrcssus igilur abbas Joannes coepil orare episcopum i:( barbaro nundsnmii
darct; episcopus aiitc.n DCD plura quam octo numi
smata babcre invenius est. Yoluerunt ergo dare
barbaro oclo numismata, et noluit accipere, dieens :
Aut viginii quaiuor numisruaia prnebctc mibi, atit
monacbum daie. Coacli igitur sunt, qui crant in c i viiate rursus abbalem Joannem barbaro dare floiiiein
ei ejulantem. AdJuxit aulem iilum iri sua fubernacuia barbarus. Posl ires ergo dies, sumpiis ocio numismaiibus, abbas Leo in eremum exiit, ub. eranl
barbari, oravitque illos, dicens: Accipite me cuni
octo numismaiibus, ei tres isios dimiltile, qui infir-

im sunl, ncque pergerc per eremum possunt; nam


inierficieiis eos, tl delrimentum palieniini * ego
ero sanus sum, etserviam vobis. Tunc barbnri acceperunt abbatem Leonem, ct octo nuinietiiaia, ei
dinrieerunt illos Ires. Abiil ergo abbas Lco usqi*e ad
queindam locum, el cum prao debiliiate pergere ultra uonposset, barbnri decollavcrunt cum. Implevltque abbas Leo Scripiurain dicentcm : ijorem bac
dilcctionem nemo babei quam ui ponat qnis animam suain pro amicis suis (Joan. xv). Tuuc yos
quoque cognovimus quidnain esscl quod dixcr.iJ,
Quia regnarc babeo. Yeracilci* eniin rognnvii, qui
posuil animain suam pro anucis sui .

CAPUTCXIU.
Admonhio

abbalis

- c
, \ , \ .
, .
, "
, ,
, \ ,
, \
* *
. ;
.

Joannis

de

Peira.

Ad abbalcm Joamiem de Pelra perrexi, sumplo


mecutn cl sodali Sophronio , rogavimusque ilium
dicentes : Dic nobis verbum. Senex autem a i t :
Amale nuditaiem rcrum omnium, et continenliam.
Credile dicenti mibi, cum adolesceos morarer in
^ c y l h i , quid.im senura splene indoluil, et tuodicum aceti quacsiluin esi iu quatuor ejus loci monasleriis, et inventum non cst. Tanta erat apul eos
iuj)rlas, cl nudilas, et conlinentia. Eranl antcm ibi
Patres quasi ler mille et quingcnti.

C A P U T CXIV.
Vitu abbatis Danielis jfigyplii.
0 \ D Narravit autem nobis sanctus senex de abbaie
, , , Daniele /Cgypiio, dicens : Ascendit senex ipse die
, quadam iti Therenuten, ut opus manuum suarum
. , vendcrel. Adolesccns aulem quidam precabaiur se , , nem, dicens : Per Dcum , scnior, veui in domurn
. \ , meam, et fac orationem super uxorem meam, quia
. > sterilis esl. Senex auiem compulsus a juvene abiit
, ' , cum illo in domum suaro, fecilque oraiioncm super
- . \ - uxorem ej'is, e( volcnlc Deo mulier in utcro conce- . pit. Viri ergo quidam non timeules Deum coeperunl
, seni detrahcre, el dicere : Verc juvenis istc iofecun , \ , dus est, sed inulier asene prirgnans facla est. Venil
' . ig'lur brcc fama ad scnis aares, ei scripsil sencx
*1'0 . \ - marito m;i!ieris,diccns: Cum pepcreril uxor lua, nuii#

2979

JOANNIS MOSCHI

lia mihi. um crgo pepcrissel uxor Ulius, eni eignt-


ficaTil juvenis, dicens : Per Deuin et oratione* las,
Pater, genuit tixor mea.
Tunc abbas Daniel
irtgressus ail juveni: Fac prandiuro, et voca cognatos et amicos tnos. Cum igitur pranderent, eumene
senex puerulum in manibus coram omnibus dixit
infantulo : Quis est pater ttwe, infans? AU autcni
infans : Hic, ostendens digito mantte suae juvenefli.
Erat aulem infanlulus dierum viginrt quinque.

2980

\ ; , "
, . "
, ,
\ , , .
,
\ \ .
*0 ,
,
;

. H v ,
.
CAPUT C X V .
AdmoTtiliones abbulis Joanni$ 'Cilitis.
Dicebat n!'bas Jomnes tJilix praepositns Railhu
fralribus: Filii, sicuii fugimus mundum, fwgiamus
, ,
, \ .
conctipiscenlias carnis (/ Joan. 11).
\
Dixit iterum : imitemur Patres nostros, qui cmn
lania austerilale vitae et sil-nlio sederunt in loco \
.
18'O.
^, ,
Dixit ilerum : Ne sordidcmtis locum istum, filii,
<quero patres no>tri a da^monibus emundaveruot.
,
.
,
AHrursus: Locus Utc monacborum, non negotia.
lonim est.
* ,
Di\ii iUTum : Inveni bic senes, qui septuaginta
, \
nnos boc eodem in loco egerant, herbis soluin et
.
palmarum fruciibus viventes.
*>
Dixit ilernm sei>ex :Spptuaginia et scxannos babco
in-boc loro, niiilta niala ei horr^nda perpessus a die- C
, \
inoiu "is.
.
e v

CAPUT C X Y I .
De (ratre cui fotsoohjiciebalur subtraxisse numisma.
Narravit nobis abbas Andreas Messenius, dum es ,
semus iu .Raiibu, dicens : Cum cssem adolescens.
" , \ ,
recessimus rgo cl abbasmeus de Raylhu, el venimus
, \
in Palxsiinam; mansimus aulem aptid seneni quera . *0 dam. Senex ergo qui tuscepft ncs, habebat unum
, .
ttutnisma, quod ubi posuisset, per errorern oblitus,
, \
euspfcatus est qnod jnnior ego fnratu$ illud essem.
.
Dkebal ergo senex PalribtiR loci ipsius, quia iraler
, .
Andreas numisma accepil. Quod cum audisset abbas
, \ ,
rnens, vocavitme, et aii mibi : Oic, Andrea, tu nn- , ', ;
misma senis accepisli' Ad quem ego: Ignoice, abba,
* , , . ego nibil accepi. llabebam autem pallium, qiiori ; , \ \
abiens vendid numismaie , et accipicns mimisma
, , \
profectus snm ad senem, ei prosiraltis illi veniam
* ,
poiii, e t d i x i : lgn(sce mibi, abba, qn'a Salanas de, ,
cepil me, et accepi numisma Umm. Eral autem illic
. \
, :
el5a?ru!aris qnidam. Ait adme sencx : Vade, fili, ni , , .
h\ ierdidi. Jterum igitur prostralus veniam p^lebam
,
dicens.Per Dominnm,abbn, accipenumisma,ecce boc , ,
c ; ot fac mibi oralionem,quoniam Salanas immisit
, ,
milii ui furarer Mud, et afiligerem vos. Dixit itemm
. ,
ecnex : F i l i , ROP perdidi qnidquatn. Cum vero iiii
. ,
on acquiesccrem, tunc ait mibisaicularis il!e: Vere,
", ,
domine fraier, hestcrno die cuoi liuc venissem, in , \ ^, \
vrni senem ploranlem, et prostratnm, pctenlemque
.
veniam in rragna affliciione animi, dixique i l l i : Fac
,
0

981

PRATUM S P l R i l U A L E .

8 ; ,
, \ ,
, . ' , , \
,

cbarilalem; quidestquod habcs? Efdixilimhi senex:


Quia fratrem injusia calumuia exagilavi, dicens quod
numisma furatus essef, et ecce inveni illud. Tune
senex aedificatus est in me, quod cum non accepissem numisma,detu'erimilliul ad eum dicens: Accipe
numisma, ego enim illud cepi.

CAPUT C X V H .
De fratrediemoniaco ab abbate Andrea tanalo
, Frater quidam daemoniuro habeus accessit ad abba ", tem Simeonem Slylitem, in adroirabilem moniam,
, \ ' Tcgans ut pro se orare(,ct effugaret ab eo dttinonem.
. ; Dixit ei abbas Sinieon : Ubi moraris? Qui ait: lu
'. Raytbu. Ad quem eenex : Miror, inquit, fraler, cur
, , , \ - tanto te labore fatigaveris, lanlumque ilineris per , , egeris, ul venires ad me peccatorem bominem, cum
, < "tales ac lantosPatresbabeas in roonasterio tuo. Vade
. , igitur adabbatem Andream, et rogaillumut oret pro
, , \ te,et statim curabil le. Veniligitur frater in Raylbu:
. ', 6- eleicut sibi matidavcrat beaiusSimeon, prostravit se
, illi, rogans ei dicens : Ora pro me, Pater. Dixit ei
, * , . abbas Aiidreas : Accepil graliam hujiis curaiions ab baeSimeon. Cuinque fecissel oraiionem, conlinuo
. mundaius est fraier, el gratias reddidit Deo.
, , \ Jiv .
cAPUTCxvm.
Mence diaconi monachi in Itaithu
',
Narravii nobis aobas Sergius in Raytbu de fratre
,
quodam illic diacono, Mena nomine, et ail : Cum
, ,
exisset aliquando Menas ad miuisierium, reversus est
, \ , ^ od sa?cnlum : quid autem illi coniigerit, nescimns,
, , \ nisi quia reliqnii monasticum babitum, et saccularis
.
cflectus cst. Post miiltam vcrotemporis profeclus esi
\ ,
Tbeopolim, el cum redirei Seleuciam, vidii niona sierjum &ancti abbaiis Simeonis Siyliiac dc longe, et
, ; , , ,
ailintra se : Ascendam, ei videbo m;gnum S meo * i em; nunquam enim cum viderai. Eunlem vcro ei
jam columuae appropinquantem ui viJil abbas S i . , \ ,
, - meon, divinitus agnoscens qund essel monaclius, ci
quia diaconus ordinatus fuisset, vocavil ministrurn
, ,
suum, dicens : Affer huc foriices. Cumquealtulisset,
, ,
ail i l l i : Benediclug Dominns; tonde illum, ostetidens
\ , cm digilo, eranl enim ibi mulli circa columnam.
, .
Admiratus autemille in Teibo senis, simnlqnelimore
\ \ .
magno comprehensus suscepil lonsuram, niliil om\ ^), \,
Yila

, D nino loquens ; inrellexil enim quia Deus revelasset


seni de se. Cum minister ergo totondKsei illuin,
* .
ait ei niagnus Simeon : Fac orationem diaconi. Et
,
cum orasset, aii illi iterum : Pcrge in Raiibu, unde
" \ , "
eliam existi. Dicenle aulert) illo, se veiecundari, Pa', * truinque aspecins ferre non posse; rursue ail iih ab, \
, bas Simcon : Crede mibi, iili, quia vereri oninino non
, ), . debes; bilari enim iacie el grato animo le suscipienl
Palres, gaudiumque illis fiet ct eisullatio in conver ,
slone lua. E l boc autcm scitb, , quia Deus signum
, \
. \ , in te faclunis est, ut agnoscas quoniani ignovit libi
illius inimensa cl inefTabilis boniias peccalum istud.
\, ,
Venieniem igitur in RaUbu supinis manibus exce .

2983

J O A N X i S MOSCHl

29J4

pcrunl patres, miseruntquc ipsum in sanclmn scra- \ . ci rium. Qtiadam igitnr die Duminica cinu ferrci san; \, \
clum et ivificiim sangui:iem ningni Dei el Sahaioris
. \
nostri JCMI Cbrisli, coulinuo exiii ociilus ejus u.itis ;
,
ati|iie ex hoc signo tognoverunt Palres quia igiio , 6 ;
vissel itli Deus peccaluui istud, juxia verbum magr.i . \ , Simeonie.
,
.
C A P U T CXIX
De dccmone qui in habitu monachi profeclus esl ad cellam cujusdam scnh in Raitftu.
T)icebai nobis abbas Eusebius presbyter cjusdem

monaelerii Raitbn, cum ad illum venissemus, quod ' , daemon babitu monacbi profecius fuit ad cellam .
scnis, et ciim pulsassei januam, aperuit senex, c i d i - , ,
xit ilii : Ora. Daemon aulem ait: Et nunc eisemper,
.
et in sacrnla focciHorum. Anien. Senex autem rursus \ . ". '
dixit : Ora. Et danmon similiter ait: Nunc, el sem , . *0
per, et in sarcula sa?ctilorum. Amen. Tunc senex, \ \, \
Ora, et dic : Gloria Patri, elFilio, ct Spirilui eanclo,
". , etiam nunc, et s< mper, ct in saccula sacculonim, , \ \, \ , \
Amen. Hoc atilem cum dixissct senex, dnemon quasi , \ \ iin passus ab igrie, cvanuil.
. ".
,
.
CAPUT C X X .
De lribu$ monachh mortuit iavenlis piscatoribus Pharonuis*
Narraverunt nobis Pbaronitae piscatorcs, dicentee:
,
Dieqnadam ivimus in Bucbrin traos mare Rubrum,

el cum pliirimos pisces cej issenius, revcrsi sumus, \ , ct venimuspropePere'euni. Volomesqueiransfrctare
, \ . \ iu Raiihu, probibiti sumus a ventis contrariis, ac
',
maris lcmpestate delenti sumus per dies nonaginla. ^
, Veneniesautem in quoddam maxiraum deserlum,
\iivenimus subter unum saxum Ircs anachorelas de ,
rtinctos, indulos colobiis d* sibino (26), melotesque
. . .
illorum juxla eos erant posilae. Accepimus ilaque illos, el duximus ad navem, continuoque aestiians mare
iranqailluin factuin cst, ct venli conlrarii in opportunos conversi siml. Et IranslYelauir.us sccundis vcn(is, <t vcnimus in Raiibu : Paircs autem sepelierunt cos cuin aniiquis senibus.

CAIUT CXXl.
Vila et mors abbalis Gregorii Rijzantini et alltrius Gregorii Pharonitas ejus discipuli.
t

Narraverunl nobis ipsius loco Palres, de abbatc Gregorio Byzammo, el discipulo ejus, abbatc Gregorio Pbaronilc, quod ia insula quadam maris Rubri manserint. illa vero insula aquam non babebnt :
sed ex contineiUi afferebant aquam sibi in usus suos, habebant enim ralcm, cmu qua exibant, et aiTercbanl. Quadam autem die miserunt ralem in mare, liganles illam ad saxum qiioddam. Nocie vcro
illa facta esl unda vehemens, ruploque fune periit ralis. Manserunt autem Palrcs illi, non babcnies imdc sibi
aquam dcferrcnt. Post oclo itaque menses, vcnerunt monacbi de Railbu, et invencrunl ambos morlims.
Itiveneruiit autem el in dorso tesludinis, ita scriptum : Abbas Gregorius Pharonites, viginli ei oclo dcbus
aquam non libens defunclus est, ego atttem, dies triginta septem tran&egi, ex quo non bibi. Invcniiutis vcro
ambos integros, sumeniesque illos, sepeliviinus in Railbn.
CAPUT C X X H .
De duobu&monachis, qui nuii ingrst&i suntecclesiam ul communicarent, nec vtsi suui ab aliquo, nisi ab
abbaie Stephano.
Ven nms ad abbatem Supbanum Gappadocem, in Sina iuonie ;"narravitque nobis, diccns: Cuniessera
ego in Raiibu, anic bos annos, qtiinla fcria coenae Domini eram in ecclesia. Cumquc consummarelur
sancla oblatio, Palrcsq.ue omne> assistercnt, ccce vidco duos quosdam anacboreias ecclesiam ingrcdi :
eranl aitlom nudi, nulitisqiie Patrum alius animadverlit qttod nudi essent, nisi ego solus. Cum igilwr
communi^agseni Dominico corpori, et sauguiui, exicrunl de ecclesia, ot abibanl. Ego auteni una euni
illis exivi. Cum crgo egressi cssemus, prostravi rae illis, diccns : Facilc cbariiatcm, nccipite me vobis-

2885

PRATUM SPIRITUALE.

2950

crnn. CogiiOYeritnt auicm, quia videram illos nudos, el dixerunt milii : Bt*ne sedcs, quiesce. Rursua
cgo rogabam i!los, ul acriperenl ine secum, lunc dixerunt mibi, Non poles nobiscum esse, sede, bona
enim tibi scdes cst. Facienics auiem mibi orationem, idente me, super aquas Rubri-maris peotbua
ingressi sunt, et*lrans mare abierunl.
CAPUT CXXlll.
Vita abbalU Zosimi
-

, . 6 "
. \
, , , , *, . \
.
' , ,
, ; " . 0&
. ; ' , \ , ,
, , ;
, ,
.

* . \ \ , * \
. ,
, \ ,
, , .
, .
, ; , \
. ,
, \ , \
, .
,
-,

Cilicis.

Perreximusad abbatem ZosimumCttcem in monte


Sina, ubi morabatur; renueralenim episcopatum se*
nex, ei redierat in cellulam suam. Erat autem vir
roagnse abstinentiae, narravitque nobis, dicens : Cum
essem junior, exivi de Sina, et abii in Ammooiacem
ut illic morarer, invenique ibi senem vestitum color
bio de sibino. Seuex autem ut vidit me, priusquani
itlum salmarem, ail raibi: Quid huc adveuisti, Zofeime? vade, non enim potes hic sedere. Exislimans
aulem quia cognovigset me, prosiravi me ante il!um,
dicens: Fac cbaritaleu), Paier, uode tnc nosii? Senex aulem dixil m i b i : Ante duos dies apparuit mibj
quidaui, dicens: Ecce veniet ad (e monachus quidam, Doraine Zosimus; non permiltas eum bic manere; volo enim ecclesiara Babylonis, qtiae in i g y pto est, illi crcdere. Tacuilque senex, el dimisso
me, abiil a nie qtianluin est jactus lapidis. Et cuin
duas horas in oratione comptaeet, vertil ad me, et
osculans facicm meam, ait mibi : Fili cbarissime,
bene venisii; Deus enim te buc adduxil, ut cnmmendes lerrae corpus meum. Dixi autem e i : Qu* t
annos in hoc loco babes, abba? Dixit ad me: Quadraginla ct quinque annos implco. Ec apparuit mibi
facies ejus tanquam ignis. E l ail m i b i : Pax tibi, fili,
et ora pro me. Et ba;c dicens collocavil seipsum, et
requievit. Ego autem, effossa bumo, sepelivi eum,
et post duos dies recessi gloriiicans Deum,

CAPUT CXX1V.
Ejusdem relalio.
\ , , C
Narravil autem nobis el boc senex, dicens ; Antc
,
annos viginli duos ascendi Porphyritem, volcns illic
\ morari; accepi auiem et discipulum meum Joanncm
' . ' , roecum. Cum ergo illuc fenissemus, invenimus duos
, \ . anacboreta, mansimusque prop6 illos. Erat autcm
* , - alicr quideiu ex bis Galala, nomine Paulus; aller
, , . \ ero Melilinus, nomine Tbeodorus, ex monastftrio
. fuerat abbalis Euthymii. Fcrebant autem colobia ex
/ pellibus bubalorum. Mansi auteni illie fcrme duoa
* annos, distabamasque ab mvicem qnasi duobus sia . diis. Die autcni quadain cum sedcret Joannea disci , , \ pulus nieus, percussii emn serpons, siaiimque de , ^ * fuoclus esi, sangifmem cx omnibus partibus fun. ,
dens. In mulla igitur angusiia exisiena, abii ad ana. \ cboretas : qui slatim m viderunt me turbatum et
, , * , DafOictum, antequam aliquid dicerem ad eoe, dicuni
; ; m i h i : Quid est, abbi Zosime? mortuus est frater?
. * , \ ^ Dico illis : Ita sane, mortuus est. Venienies igiinr
, * , , mecuii), videnlesque ipsum in lerra jacentem, di :. \ , - cunt mihi : Noli contristari, abba Zosiine; :dest f&v* , , * vinum adjuiorium. Yocantesque fratrem dixefuni
PATKOL.

GR.

LXXXVII.

94

mi

JOANNIS MOSCHI

988'

Kiaier Jna: nes, surge, quia aenex tc 0)>us habei. \ .


, \ ,
Coiiliuiioque surrexii fraier de lerra. Quaerenies au . *
tcm bestiam, et invenientes, tenueruni eam, et in
, .
conspectn nostro illam in duas paries disruperunt.
. .
Tunc dicunl mihi: Abba Zosime, vade in Sina: Deus
. \ ,
euim t b i commiilere vult ecclesiam Babylonis. Con ; \
linuo itaque recessimus nos. Cumque vcnissemus in
. \
Sina, >st paucos dies abbas misit me et duos alios
* , in minislerium in Alexandriam; tenensque uos papa
Alexandrinus beaiissimus Apollinaris omnes tres ,
, ,
fecit episcopos, unum quidein Heliopoleos, aliuui
.
Leonlopoleos, me vcro in Babylouem misit.
8

CAPUT C X X V .
Factumpulchrum abbatis Sergii anachoretce.
Narraverunt nobis quidam patruui in bina de ab ,
baie Scrgio anacborela, quod cuin morarelur in Sina, ^
, .
con>lituebat illum dispensalpr sqper burdonee ( 2 7 ) . ,
Cuui ergo die quadam properarei, ecce leo jacebai ^. ,
in via : porro burdonarii, burdonesque, viso leone, . , \ ihuore correpli, recesserunt. Tunc abbas Sergius , , .
sumens de pera unatn eulogiam, profectus esi *d
l.onem, dixitque e i : Accipe eulogiam Patrom eC re- , ,
cede de via, ut iranseainus. Sumplaque loo eulogia , , x a l
, .
recessit.
, .
CAP13T C X X V I .
Egwgia responsh abbatis Orenlt monlk Shia.
Dicebaut nobis ejti<dem loci sancli Patres de ab ol
bale Orenlo, quod die quadaro Dominica ingressus \ , est scnex in ecclesiam verso sago suo, iia ui foris ,
yillosus eseet. Stante igitnr eo in choro, veuerunt \ > .
quidam de dispenfaloribus loci, et dixerunl seni : ^ , Cur ita, Pater, iugressus es converso sago luo in ec
, , *
tlesiaro ad derisiorieni nosiram coram peregrinis ? ; O Respondii ei senex : Vos evcriistis Sina, ei nemo , \
vobis dixil aliquid, et ego qtiia convc li sagtim

mcurn, diciiis m i l i i : Quare convertis sagum iiiutn ?
, ; *
Ite, corrigite quae everti tis, et ego coirigam qifle
3.
evcni.
M

CAPUT CXXVII.
Vita abbalii Ceorgii tancli tnonlis Sina,
Narravii nobis abbatisaa DaniHna solil ria, maler
abbalis Albenogenis episcopi Petrensis, dicens:
Erai quidam abbas iu aanclo nioute Sina, uomiue
Georgius, magnas virlulis et abslinentiae vir. Iluic
abbati Georgio magni Sabbali die sedenli in cellula
sua venil deaiderium faciendi sacrum diein reeurrcctionis in sancia civitate, et sumere veneranda myairria iu sancta Cbnsii Dei nos(ri Resurrectione (2S).
P**r lolani ergo diem scnior bujusmodi cogilatione
ftolliciiabaiur et orabal. Cum ilaque eero faclum eg^ c i , vcnii d scipuius ejus dicens e i : Jube, Paier, ut
u.iiuus ad synaxim. Scnex autem respondiiei: Vade
( tompor< sanrt;i> communionis veni ad me, e( pergam. Mansit ilatjue scnex in cellula. Guin aulein ad-

et alius cujusdam ex Galatia Phrygtto,


, ,
,
, Hv ,
, \ .
$ , ,
, \,
, \
.

, \ *
,
, , .
*

VARIiE LECTIONES.
%%

Jnt. .

1 8

InU .

PRATUM. SPIRITUALE.

2989

2990

; , \ -' - veni&set icmpus sauciati communionis in sancia Re ."


surreclione, iuvenlus est senex prope archiepisc*
,
pum bcatutn Peurum, qui prabuil illi cum presby
teris sanclam conamunionem. Videns igiiur cum pa, \ :
triarcba, dixil Mena; syncello seu assessori suo (29):
. 6
Quando venil abbas montis Sina? Respondil i l l e :
$
Per orationes veslrae, domitie. nonvidi illum nisi
;
nunc solumroodo. TUDC ait pairiarcba : Dic illi ut non
, , , ,
recedat; volo enim ui mecum sumat cibum. Ille *ero
. profeclus id dixit seni. Qoi a i l : Voluntaa Dei fiat.
, . ,
Cum ergo senex dimisissel synaxes, adoralo saoclo
'
monumento, iiuventus est in ccllala sua. ecce di .
ecipulug ipsius pulsarit, el dixit : Pater, veni, ut
. '
communices. Senex vera profeclus io ecclesiam cum
,
discipulo suo, iterum sump&it veneranda myslcria.
iv . \ ^
, \ , , , .

.
, ,
, \
, \ ,
.
, ,
,
, * \ ( ),
, ', ;
x a \ , \ C
, . ,
. \ , "
, ,
< , .
.
,
. \
, \ '
* \
,
\ , ,
, \ -

Peirus aulem art hiepiscopos conlrisialus, quod illi


inobediens fuissel, posl solemnilaiem misit ad episcopum Pbari abbaiem Pboliiium, et ad paires Sina,
ai abbatcm ad ee miuerenl. Cum ergo vcnisset qiii
ailuleral lilierae, dedissetque illas, misii et senex ires
presbyteros, abbatem acilicet Slepbanum Cappadoceni, magauro illum virun^ cujus el supra meininirous [Cap. 122); et abbalem Zosimum, cujus etiam
euperiue meniionem fecimus (Cap. 123), et abbate u
Dulcitium Romanum , ad patriarcbaro, purgavitque
ee Spaum senior scribens ac dicens : Absil a me, mi
domine sanciisaime. ut saactum angelum vestrum
cootempserim. Scripsit autem et hoc ad eum : Ut
sciat bcaliiudo veslra, post sex menses Clsristo Doniino ac Deo nostro simul occursuri sumus, ei illic
adorabo vos. Egressi itaque presbyteri dederunt patriarchse liueras : dixerunl autem el hoc e i , quoniam
senex mullo* anoos babebat, ex quo non venerat in
Pahestinam. Osiendebani item et lilleras episcopi
Phari simul conleslanles quod ferme septuaginta
annos baberet senex, ex quo de sancto monte Sina
oon exierai. Sanclus vero ac mitissimus Pelrus afferebat leeles eos qui lunc adfuerant episcopos et clericos, dicenles: Vere noa senem vidimus, et oraoeg
osculo sancto iUuoi salutavimus. Postquam igitur
impleti sunt sex roenses, wquieverunt in pace senex
ei pairiarcba, juxia scilieei ipsius eenie proplieliam.

. , ; \ , ^
.
\ D Narravit nobis eadem abbaiissa Damiana ei hoc
, , * , diccns : Die saucto Parasceves, antequam include, ,
rer, abii ad sanctum Cosmam et Damianum, el illic
. "
tolam noctein peregi. Yenil iiaque sero anus qux , \ dam ex Galatia Phrygiaa, ei dabat omnibus qui in
, "^
leropfo eranl duo minula : die igitur quadam neplia
. $ mea, el fidelissimi ijnperatoris Maurilii, veniens iu
\
sanciam clvitaicm oratiouis gratia, egii ibi annum
, ,
iniegrum. Assumpsi ergo eam, et adduxi ad sancios
. , \
Cosmam el Damianuin. Cum igilur in oratorio esse*
& xal .
mus, aio cognatac mesc: Yide, filia, quia venit anue
5

VARliE L E C T I O N E S .

Pro

56962

J O A N X I S MOSCHI

qiudam dn.s duo niiuuta (ea cnim mibi scrpius dc- , , ,



drrat), sume il!a, ne superbhs. I!!a aulem indignniis
, . *
diceb.il: Mandaium bal)eo acciperc? Tunc dixi e i :
. ; \ ,
Etiam, accipe; nvilier enitu sancia esl et mag.ie vir
luts : tou e n m bebdomadi jejunat, ei quidquid

fi bebdomada laborans lucralur, erogal his qui in
. ,
lemplo invcniuntur. Esl auicm vidua quasi anno\ \
mm 0(-toginti. Sume igilur duo niinuta, el da illa tu
. ^, >
quoque alteri: tantiim nc respuas anus istius sicri \
liciuin. Ista nobis loquenlibus, ecce anus veniens
\ . \
duo minula erogabit; veniensque dedit mihi cuiu
, * , /
ouini sileniio; dcdit auleiu el nepti mea, dicens:
,
Accipe isia, ei comede. Cpm efgo abiisset, agnovi, / Sva
nins quod Dcus illi revelasset qued diveram e i , ui
, ,
acciperct et alleri pauperi daret. Misit igitur unum
ex puci is suis, et de duobus minutis emil lupinos, el \ , \ , comodit. Asseverabat aulem coram Deo diccns, eos
, '
lanquain mel dulces fuisse, i u ul mirarelur et glo,
ificarel Deum, qui dat gratiam servis suis.
.
CAPUT C X X V U l .
Yita Adelpfiii episcopi Arabessi, etde beato Joanne Clirysostomo.
Perrexlrous ad abbateln Alhanasium in monast '
rium sancii Patris nosiri Sabai, narravhque nobis,
*T C
i>^
, .
, 'diccns: Audivi referenteaDbate Alheitogene episcopo
, \
Pclrx, lilio abbatissae Damiana?, lale aliquid :
, .
" ,
Eraircm habuit avla mea Joanna, nomine Adel' ' (/)
pbium , episcopum Arabessi, sororem quoque abba . -$
tis^ani nioiMSt rii mulierum. Qtiadam vcro die abiit
episcopus ad monaslerium visitandao soforis gratia.
,
cujn inlrarel atrium monasterii, vidit unara C .
<ic sororibus a djcmone correplam, el 111 paviroenlo
,
projeciam. Convocaii* i^iiur episccpus sororem suam,
,
aii illi ; Pliccine ti!>i ut soror Uta perlurbetur a
;> ^.
daemonc, ei debonesfcltir? An ignoras qtiia judicium
, *
ponas omnium soronim, ut abbatissa? Quae dixit ei :
\ ;
ego quid possum facere adversus daemonem?
,
;
Epic<>pus aulem rursum d i x t ei : E l quid bic tol
; *0
sunis facis? Faciaque orali >ne, episcopus mundavit
\ ;
a dxmone sororem illam.
, .
Bursus idem abbas Aihanasius narravit nobis de

emlem episcnpo Adelpbio, dicens, scse venerabilem , , *
Juannam sororein ipsius ila refcrenletn audisse: , Ciim sanctiVimus episcopus Constaniinopolilanus , "
Joarincs Cbrysostoinus in Cucusum in exsuium mis , ,
$us esl, dunio noslra mansil. Ex boc igilur ingeri- .
tem confideniiam el cbarilaiem babuimus ad Deum.
^ .
Dicebal ergo fraier meus Adelphins : Cum in exsilio ' , "
inoriuus essel bealissimus Joannes, dolorem pefluli , ^
iiicredibiiem, quod lalis ac lanlus vir, orbisqtie ma, , .gisler, laBliiicans Ecclesiam Dci, a tbrono suo exsul
,
defuiH tus esl. Deprecabar ergo, inquii, Dcum cum
, .
uu.liis 1 icryinis, ul osiendcre inilii dignaretur, in ,
quostatu es&et, ei an cum pairiarcbis adnunieralug
\ ,

iot

H a t

^.
(/)

,
VulgaVi/rts, cum Euctjdiis Lw.nis. Naui inior iitrmnlins, '^... Gra?c;r utiillinn varianl. qne 1'uii Adolius, concilii Ciialceduneusis lcinPe duobus Adelpbiis Arabissi, viile Cbrysobluiui
pore.

2993

PRATUM SPIRITUALE.

2994

. \ ;, essei. Cum ergo diutius orasseni, iu exslasi effeclus



sum, aspexique virum nirnis gpeciosuiri, qui tcnens
, *
manuiu dexteram meam, adduxil mc in locum qucm \ ,
dam ilki*tre-ii et gloriosis>imum, osiendebatque milii
\ ecclesiae doclorcs. Ego vcro circumspiciebam, videre
. , \, qinrens qucm cupiebatn, magnum Joannein dileclis .
simum meum. Cuin crgo osiendissei mibi omnes,
,
el uniuscujusque propriunt nomen expressis~et, rur , \ - 8us tenens me per inanum, eduxil iue ioras. Ego
, . - autem sequebar illum Iristis, quod non vidissem
, cum patiibus et Ecclesiae magislris bcalum Joannem.
. , Cum itaque egrederer, is qui praerat janu r, appre * \
bendens me dixit mUii: Quid babes? cur iristis es?
. ,
nemo linquam buc ingressus, Irislis exivit. Tuncdixi

iUL : H;ec mihi causa moeroris esl, quod amantissi >
muro mei Joannem episcopum Constantinopoliia.
num una cum cxteris docloribus non vidi. Rursiira
-iac ; " dixit m i h i : Joannem dicis poeiiileniiae ducem? Aio
, ego : Illum sane. Respondens autem dixit mibi :
.
Ipsum homo in carne vivens videre uoo potest, illic
eniiu assisiii, ubi ibronus est Domini.
CAMJT C X X I X .
Viia cujusdam SltjlilcL*.
,
Aihanasius narravil nobis, andisse sc
abbalem Alhenogenem episcopura Pelra?,
, , ,
^
v i n c i a sua fuerii Siyliies quidam, ad quriu
veniebant, inferius stanles loquebanlur,
.
^
haberet scalain. Si qnando igilur dixis- , ,
j|fi f
Voio libi diccre cogitalionein; diceba*

\\\\ \ \ c e : Veni ad gradus columnic; ibat ,
queipsead aliam coluinnas partem;*l ita loqueban. \ C
t u o , Siylila quidem superius slante, frairu
, \ \
aulem inferius. CaBterorum vero qui assistcbant,
\ nullusca qua; diccbantur aadire poteral.
.
, ,
Dicebal et boc abbas Atnenogencs de codem Siy , . Jila quod duo saecularcs se rautuo valde diligcmes.
- , \
pergebaDl ad euin mullis annis ambo simul, ei imn , \
quam unus sine aitero proficisceotes. Quadain ergo
. - die venit, ne&ciente sociosuo, alterad illum; eum \
que plures boras pulsarel januam, noluit illi scnex
, - aperire, ita ul ille taidio deviclus reverlerelur. Re
vertemi aulem occurrit amicus ejus, pergens ei ipse
*
ad Sljlilein, rursumque reduxit euni secum, u l ambo
\
simul iigredere:itur ad senem. Cum ergo puLarei.l
* , januam, mandavil seaex ut qui posterior venera!,
. ingrederctur solus. Ingressusque posierior eoepii
, , '
rogare seueni, ut et alias inlrourel. Senex aulein
. dixilei se non posse Ulum suscipere. Perseverauli
.
vero, ei pcr raultam boram deprecami ait seuex .
*
Deus illum aversalur, fili, et ego illum suscipere uoii
, \ - possum. Cumque ad propria redi'u>senl, posl duos
,
diee ^ defuncliie est.
, \ .
A b b a s

l t l e m

n a r r a n l c m

i n

pr0

q u i

1 0 ( 1 n

g e l

r a l o r

e t i p s e

l u r

e n

VO

m u

CAPLT CXXX.
Admoniliones abbatis Athana$u etmirabili$ ejut visio.
, Dicebal idom abbas Atbanaskis : Palres noslri
\ conlincnliani, cl paupcrlalem, ac nudiiatem rcriiH)
9

2995

JOANNIS

MOSCHI

2396

omnium usque ad morteiu servaverunt; nos atjlem '.


.
vculres uoetros c i crumenas dilatavhnus.

Dixit iteruin senex : Sub Palribus nostris in slu \
dio erat, distracliones animi viiare; nostris vero
\ .
lemporibus olla obtinuli, et opus manuuin.
\ ,
Marravil nobis et istud abbas Atbanasius de se,
"0
Yenii, iiiqtiions, mihi aliquando cogiialio, dicens :
\ ; \
Quid putas erit ceriantibus et non certanilbus ? E l
, :
cnm factus essem in exlasi, venit ad me quidam di \
ccns m i h i : Sequere me ; adduxitque me in qnera ,
dam locum plenum luminis et glori, statuiiquc ine
juxta unam jannam, cujus specics cnarrari non pot, est: audiebamus autem interius quasi multiludiuem innumerabilem laudantiam Deuro. Cumque pulsare . \ ,
mus, audivit qtrispiam intns, et dixil : Quld
) ; vullis? A i l ductor meus : lngredi volumus. Respon- .
dit ille : Non huc ingredietur quispiam in negligentia
, *
degens; sed si inlrare vultis, abiie, certate, nihil
, ,
astimanies vanilates sa?culi.
.

CAPUT C X X X I .

abbatis Zachwisancice Sion*


^~
Narravii nobis Procopius scholasticus Porphyreo*
, , , 01
niles de abbate Zachaeo, dicens : Duo filii mei io
. &
Caesarea degebanl; facta esl autem in Capsarea ma
^
gna morialilas, egoque affligebar propter Olios meos,
, , \
ne morerenlur, et ignorabam quid agerein. Dicebam
" * , \
aulem in me ipso : Si miitani el accipiam cos inde,
, . '
iram Dei fugerc possibile non est; scd si dimiitam
; , \ .
cos illic, morieniur, et non videbo illos. Nesciens
iiaque quid agere debercm, d i x i : Tadam ad abba- -
tem Zacha?um, el quod diserit mibi, boc laciam. C , \
, .
Pernxi igitur iu sanciain Sion (illic enim semper
.
inprabatur) el non invcni eum. Veni autem in atfium
, \
fanclic Maria? Dei genitricis, el invcni illum sian' . ,
tetn io angulo atrii, dixique
dc liliis meis. Cum
,
crgo meaudisset, ad Orientem conversus esl, et io . ,
tendit in coelura quasi per bcras duas, nibil otnmno
loqucns. Tunc vcro conversus ad me, dixil mibi :
,
Cl>nfide, ac noli affligi; Glii tui nou inorientur in
, \
bac peste, sed el posi duos dies cessabit de Cxsarea
. . .
mortaliias. Quod c l factum esl juxia verbmn senis. E l isia quidem Procopius scholasticus, ut dixi, enarravii nobi?.
CAPUT CXXXIl.

De eodem.
Abbas aulcro Cyprianus.cognomcnio Cuculas, cujus nionaslcrium cst extra portam Cxsarc, n a r r a v i i
nobis, cura ad illum venissemus, diccns : Gum vasiaret urbem istam saeva illa et horenda mortalitas,
hiclusi me ipsum in cella nica, deprecans clementiam Domini, ut nostri misereretur, et avcrtcret i m ininentem iram. Yenilque mibi vox dicens : Abbas Zacbaeus accepit banc graliam.
CAPUT CXXXIII.

De sanctq monucho, qui Saracenum venatorem per duos die$ immobUem reddidit.
Narravit Saracenus geniilis, ex bis qui in Clismale D
*
morabanlur, hxe nobis dicens : Cum abiissem ad
, ,
luonlcm abbalis Antonii, ul venarcr, pergeus aspi , ? ).
cio monacbqm in monle sedentem, tenenlemque l i , , \
hrum, et legenlem. Aacendi igUup ad eum volens
\ .
illum cffidere, forlassis aulem eliam nccapc. Cum , , . . \
^uc ye. isscm prope illum, cxtendit conira ine ma' / , ^ ^
9

2997

PRATUM

2998

SPIRITUALE-

. <5 . ,
\ nnni suam dextrram, dicens : S l a ; cgique i l i c duos
, *
dies, el duas noctes nullo modo mov. ri pnrvalens
. , , ex eo loco, ubi eram. Tunc dixi ilii : Per Deum,
. .
quem cols, dimitte mc. Ille autcm dixit m i h i : Vade
,
iiB pace. ita recedere polui do loco, in quo eram.
.
1

CAPUT C X X X I V .
Vita Theodori anacliorsiw.

Anacliorcta quidam eral in parlibus sancii Jorda . ,
nis, nomine Theodorus. Hic venil ad cellam meam
, , \
diccns : Fac cbariiatem, abba Joannes, et quare
.
mibi librum, qui contineal iolum Tesiaraentum no ,
um.Qiwerens igiiur inveni, quia abbas Petrus, qut
, . , \
postea fuit Chalcedone >sig episeopua, talem babe , \ .
ret. Abii ilaque, et dixi e i ; et ostendit illnm mihi in
; \ ,
membranis vafde putebrum (50). Et dixi e l : Quan *. * tum valctTQui respondil: Tria numismaia. Dixit
, ; , , iterummihi: Tu illum etncre vis, an alius? Et aio
.
i l l i : Crede roibi, Pater, anacboreta ipsum vult. Tunc
" , ait rnihi abbae Petrus : Si anachorcta ipsam vu!t,
. \ , gralis illuni accipe. Sume aulem ct trta isia numi , *
smaia, et si quidcm placet illi liber, teneat illuin;
, ,
sin autem illinon placet, ecce babts tria numi&maia,
.
eme ilti juxta votora auum. Sumens ergo librum, de. , \
tuli anachorelae : qui sumplo libro abiit in eremum.
. , \
Curo aulem duos fere menses egisset, rediens ana ,
cboreta venit in cellam meam, dicens *. Sciio, abba
, ,
Joannes, quia cogitalio mea me affligit, eoqaod gra ; * ,
tle liabeo librum. Aio aulem ad iilum: Noli pro hoc
, \ ,
affligi; abbas Petrus dives est et bonus, gaudetquc
.
in boc. A i i mibi ruraus anacborela: Vere non re . \ - *
quiesco, nisi preltum do. Dico illi : E l babrs pre , ; , .
lium, ut des ? Dicit m i h i : Non; sed da mihi sac , .
cum, ul me indiiam, erat eniin nudus. Dedi ergo illi
. sacr.um el pailiolum, el abiil, operariusque facitise*i
, ,
in eo lacu, quem ferit pariarcba Jerosolymorum
,
Joanncs in Sigma [6>., Sina] accipiebaique quoti , . \
dianum stipendium novem ininusa. Veniebai rgo
,
prope me in monasieriuro iEliolarum, cowedebat*

, \ que decem solum lupinos, et die lota laborabal.
. Ciim itaque fecisset de mercede ua roinnla numistnatum trium, ait m i h i : Accipe pretiom, et librum,
*, * , *
et vade ad dominum suuni: et si quidem vull ini , .
nuta, da i l l i ; sici auiem non vult, redde illi libruin.
$ .
Ego igiiur veniens nuntiavi bac abbali Pelro: qui
, ,
. ,
neque prctium, neque librum accipere yolebai. Per , \ D
.
.

.
.
.
- ' 5 '
"P Y*
. ^suasi tamen ei ul pecumam accipcrel, neque repu?'
'
^

"
- ^*
uborcm, q n l.,dcm accepii.
t w m ptBAtov , xl
^ , , ,
|
an ttbdrela?; qui gau .
J
?
*
deus remcavii eremum.
CAPUT C X X X V .
De quinque virginibus quoe exire voluerunt e monaslerio, et damonio correptas sunl.

Accessiinue
ad
Eunuchftrum monasieriiim.
\

,
jnius. eanctum
Narravitque
nobis ego
arbbas
ipsiiis
mo
,

,
Jordanem
et Nicolau
frater meus
So| hro , , nasterii preebyter, diccns : In regionc mca (erat au ( )
lem ex Lycia) monasterium virginum esl fenne qua . draginia. In hoc orgo monaslerio quinqne virgincs
- sibi inviccm condixeruul ut noctu de mooasterio

d i a r e l

a n a c l l 0 r e l a i
e

d e d i

l b r u m

S99S

JOANNIS MOSCHI,

30CO

ftigereiit, et acclperenl vifOs. Nocle vero quadaru , \ .


Ciun dormirent sanctimoniales omnes, illis consul- \, *
, (
tanlibus ut vestimcnla sua acciperent et fugerent,
\ , .
cqniinuo quiuque omnes a daemonio correpiae suni.
\
Quo faclo, non aniplius exierunt e monasierio, sed
, ' , \ coufesssB peccaia sua, gratias egerunl Deo, dicenles:
, Gralias aginaus roagnorum indultoii muneruin Deo,

qui flagellum hoc nobis induxit, ut animae nostrae
, \ >n>n periretr.
.
CAPLT CXXXVI.
1

De charilate abbatis Sisinii erga mulierem Saracenam.


Narravii auiem uobis et abbas Joannes ejusdem
tiionasterii presbyter, dicensi.: Audivi ab abbale S i sinio anacborela referente ac dicenle: Die quadam
erara in spelunca mea prope sancumi Jdrdauem, et
cum psallerein Terliam, ecce Saracena quaidam ingressa in speluncaro meam, posuil le corain me nudans semeiipsam : cgo vero lurbatus non sum, sed
implota psalmodia mea cum omoi quieie et timore
Oei, dixi ad illam Syriace : Sede, ut loquar tibi, et
tunc faciam quod vis. Quae ut resedit, dixi i l i i :
Chrisliana es, an geulilis? Quae a i l : Cbrisliana. Dixi
ad iilam ilerum : nescis quia qui fornicantur, ia
supplicium eunt? Qua a i i : Scio plane. Tunc dixi i l l i :
Cur ergo fornicari vis? Respondit: Quia esurio. Et
aio ad eam : Nuli fornicari, sed vcoi quolidie, et ut
Pdus disposuerii, dabo libi cibum Uium. Ex illa ergo
die veniebal ad me diebus singulis, et si quid Deus
mittebat mibi, | raebebam illi cibum, quousque reccssi dc illis locis.

. '
^
*
'
,
<> "
^ ^
*b ,
.
*
' * \
, , \
.
. ,

\ , \ , , ,
. .
; .
\ ; , .
* \ ;
* "-. }
, \ \

<$ .

T o G

a x

x o e

{ 3

CAPUT C X X X V I I .
Relalio abbalte Joannis de abbaie Callinico.
bixil itcnim idem abbas Joannes : Cum essem ju- Q , "
tiior, cupiebam pergere ad magnos et nominaiisii,
mos Paires, ul ab eis benedicerer et aedilicarer. A u \ , &
diens igilur de abbale Callinico magno illo, qui in
* . " \
monasitrio abbatis Sab inclusus erat, oravi quem ,
dam ex famiflaribus iliius, ut me ad illutn duccret.
, \
Abii itaque ad illum. Assidens vero is qui me addu .
xerat fraicr ad fene*tram senls, pcr multam boram
. \ 6 loqiiebatur cum c o ; ego vero in meipso cngWabam,
,
. ,
quia nunquam videral me senior, ne forte non
,
grate 8tiscip( rel me. Cum vro fraler illc recederel,
. ,
permisit me iugredi, et saluiare seuem, ci bcnedici

ab eo, dicens ad eum : Ora el pro iaio servo luo,
\ * ,
Paier, quia iiUer primos buc venii. Senex atitem
\ ^ , , dixit: Agnosco ilium, fili. Nam anle vigimi dies
descendi ad sancluin Jt.rdauem, eloccurrit niilii in ^ . , , . via, dicens: Ora pro ire, l t cgo inlerrogavi cum:
. \ ,
Quod c l nonen tuutu ? Ailquc m i l i i : Joanncs. Ex ,
lunc igitur agnosco eum. Hoc audiens egocognovi,
, ; \ ,
quia quando cogilavi accedere ad illum, revelavil illi
\ .
J>eus et nomen meum, e( quis esscm.
, :: , :), .\
, \ .

3001

PJRATCM SPIR1TUAL&

3002

CAPUT C X X X Y H I .
De abbate Sergio anachoreta, el de monacho gentili, qui baptizatut est.
\ , "
Narravit aulem nobls el boc idera scnex, dicens ;
; ,
Cuui esset abbas Sergius anachoreia in Roban, poet , quam recesserat de Siua, luisil buc in inonasierium
monacbum qucmdam juvenem, ut bapiizaretur. Iulerrcganlibus aulem nobis ca: sam cur nunc bapliza\ . ,
, retur, ail nobis minister ipsius abbatis Sergii: Abbas
, Sergius quando ad nos venit, volens in eremo aianere
, ' , nobiscum, bunc mibi insliluendum Iradidii: ego au '. , leni illum pluiimum admonui, ne se huie inslltulo
* - inconsiderale ac sine probalione addicerel. Cura au. ' , tem illum ejusque constantiam pervidissero, sumens
. eum abii ad senem. Senei autcm mox ut vidit illum,
, , anlequam qutdquam 11 loquerer, ail mibi seorsum :
; * Qtiid vuli fraer rste? Dixi autem e i : Orat manere
nobisrum. Tunc dixit m i b i : Crede, fralcr, isle bapli * .
87

, . ' , \ (*).
\,
, .
, \ "
, \ , .
,

, .

a e l u e

n o n

e s !

s e i !

a d d u c

i , , u m

i n

nionasleriom E u nucboriim, ei fac illum bapiizari in sanclo Jordane.


Ego autem ad verba senis siupens, interrogavi frairem quis essel, el unde esset. llle aut< m ex Occidcnte se esse ait, pareniesqne babere gemlles, ac
nescire utnim baplizatus essei, an non, Tmtc itaque
catecbizanle* eum, fecimus iu Jordane bapiizari,
pennansitque in inooasterio, Deo gratias ageits.

CAPUT C X X X I X .
Pnvdictio abbatis Sergii de Gregorio prwposiio monasterii Pharatt.
Utp\ ,
Oe boc abbate Sergio anacborola narravil nobia
, abbas Sergius Armenius ejus discipulns, quod pluri , ,
u m sibi moleslns fuerit abbas Grcgorius, qui erat
, - ^ praeposilus monaslerii Pbaran , ul illum duce . $ - ret ad senem. Die crgo quadam adduxit illum ad
\
ipsum. Erat auiein senex lunc circa regionem maris
.
Morlui. Cuni igiiur vidissel cum senex, libeiitissime
, , \ salulavil, allalaque aqua lavil pcdes ejus, ac per
, (), \ ' lotaui diem collocutus cum eo de asdificalione aui \ - mae, die alia diniisil eum. Postquam vero abscessit
rn

VARfiE LECTIONES.
f. .
NOTiE.
(*)
. Quo de
loci, non observasse corporalem lavandi comequenmore Eusebius, Devila Constaniini* lib. iv, cap.62. D liam. Vita Joanni* Chrysostomi, ab^iiicerto seu anonymoscripta, p. 324, !. xxi, loco insigni, obscuro,
Ensebius et Hieronynius, De iocis Hebraiciz auclor
Vilv sancti Basilii, apud Ampbilocbium, cap. 4 ; per doctissiinum clarissimumqiie Savilium non
Theodorilus, Uist. eccl. lib. i , cap. 32; Joannes
inlellecto, el eapropter apponendo bic :
Moscbus noster, cap. 176 ; Alexander Monacbus,
, \ ; in Gretsero, De cruce, c. 4251 D. Quibug adde lii*
, \
nerarium Antonini^ cuiu Ilodueporico, sancli W i l l i - . ld esV, Hismagnusilleperculsus,
baldi.
el velut ad ea verba divinitus impiralus, comxdera() " . Quod spectat ad
bat. Jpsiutetenim anima quodammodo udmonebatur.
loturam pedum, afferam insignem ad Origenein emen- Sed ul ad rein redeam, quid sit balaioforimi in
daiionem, tom. 52, in Joannem p. 547-575 :
testamenlo sancii Remigii, apud Flodoarduin, lib. i ,
b cap. 28, neino, quod sciam, d o t u i l : Aliis pavpe ,
ribuslribm, ubi fralres quolidie pedes lavare debent,
\
quibut etiam balatofdrum, quod dirilur, xenodo . Ita edidil praBStantissimus et celechium.ad hoc minislcrinm statui, solidus mu$ dabiberrimus vir Petrus Daniel Huelius, conjeclura
tur. Nccego possum explieare nionstrum leciionis ;
facia e h^ce codicis Reg. . Mibi
duntaxat possum per conjecturam corr^ere, scrivero perpiacel, . Et verto : Qttin et evan* bcndo bal,inaforum atit balaueopkorum, gelista numinc afftaiusi videlur mt/ii, excilans mcn- , quod ita a baluco c l Uvacro dicluiu s i l .
iem nonram ad inteltitjcniiam spiriluakm prmcnii*

303
J O A N N I S MOSCnl
300*
abbas Gregorius, dixi, iuqnit, ego scni: Scis, Pater, . ' quia scandalixaius sum, quod cum plurimos episco- 6 , :,
, presbyleros, et alios duxcrim ad le, nullius
, ,
unquaro iuorum pedes lavasU nisi lantum abbalis
>
6 \ &,
Gregorii. Tn&c ail ad me senex : F i l i , ego quis sil \ ,
abbas Gregorius, nescio; hoc tantum ecio, quia pa \ ; Iriarcham excepi in speluncam meam. Nam et pal , lium sanctum illum ferenlem vidi, et Evangelium.
,
Quod ila factum est: posl sex enim annos ipsum
.
abbatcm Gregorium, ita ordinante Deo, pairiarcbam
,
Tlipopoliianum laclum vidimas, sicut predixcral
. " senex.

,
.
CAPIJTCXL
Vita ejusdem Cregorii patrierchce Theopolitam.

Dicebant quidam senum de boc patriareba Thco-


" *
! ilano GregoHo,quod his n m

insignis, eleemosynis scilicet, injuriaruro oblivione,


*' *
el lacrymie. Habebal auien ei compassioncra maxi* X
mam ad eos qui peccabant. Quarum omuiuro rerum
< >v.
aos saepe exper meMa cepimus.
.

x o G

E T

e v

fie

Uf

^ ^
^
^ ,
* > ^, , ** \

CAPUT C X U .
Prudens respomio abbatts Olympii.
Fraler quidam venit ad abbalem Olympium in

moiiaeierium abbalis Gerasimi prope Jordauein; et
dixii e i : Abba, quomodo sedes in spcluuca isia pro, \ , pier ae>lus magniludinem, el cyniphes? Respondrt
, \ * ;
ei senex ; F i l i , ista idciico tolero, ut futuris crucia ,
libus liberer; idco cyniphes patior, ut imraorlalem
.
eff-giain vermera; similiter eia*s(um hunc perfero,
,
sempiierm ignis snpplicia metuene; bacc enioi etmt
, .
lemj oralia; illa vero fioem nullum babent.

CAPUT CXLII.
AUa prudens responsio abbaih Alexandri.
Frater alius perrexit ad abbatcm Aleiandrnm, C
ipsius monawerii abbaiis Geraairai antietitem, ei ait
, ,
i l l t : Abba, volo ex eo loco, ubi habiio, diacedere ; *<* ,
valdc enim acedia et laedio animi laboro. KespondiC
, . ei abbas Alexander : Istud, fi!i, signnm est quia nec
, ,
regnum coelorum, nec aeteriium cruciatuin in raeute ,
babes. Nam si isla solliciia intentione cogilares, nul, , \
Jam in celia tua acediam senlires.
.
CAPUTCXLllI.
Yita Datid lalronvm principis, pottea monachi effeclL
Cum vctoissemos in Thebaidem, convenimus RO , \
pbistam Pbilamonem in urbe Antiuoo. Narravitque
, ,
nobis utditatis nostrse graiia de lairone quodam, no ,
inine David, qui apud Hermnpoliin plurimos exspo , ,
babat, plures eliara inlerflciebal, el innumera per- (> , , \
pelrabat mala, i U ut nuilus ei in his crudelilatis
, , \ .
pperibus confcrri posset, eraiqn^ famosissimue inler
^

^ , '
orones. Die vero quadam cum exerceret latrocinia
,
fiim sociis phie quam (riginta, rcdicos in semctr
\ * , \ ipsitm compunclusque in bis qna perpetraverat
^
' , . sceleribus, relictis sociis abiit ad monasleriuin. Cum. \
#

V A R I ^ ; LECTIONES.
w

* al. 4:.

al. /..

g x t

3005

PRATUM SPIRITUALE.

300

, , \ * qe puiearct monasterii januam, exiit osltariut, ei


; dixil e i : Quid vis? Princeps autem latronum a i t :
. - Monachus Aeri volo. Ingressus tero osiiarhn P W K
. \ . liavit abbaii de illo. Egrcasus ad illum abbas,
, \ , , et videns quia jam senex esset, dixil ei : No
* , potes bic manere; muUum enim laborem tolerani
\, \ fratres abstinendaqne magna esl, et tu cum aliier
assuetus sis, dislrictionem mouaslcrii ferre non prae\ , \ , \
. vales. 11!Q autem orabai, dicens : Utique faciam om , \ , . nia, taritummodo suscipe me. Porro abbas in senienlia *ua persislebai, dicens: Non poles ferre. Tunc
, , .
, " , aU illi latronum princeps : Ut scias, ego sum David
, , princcps lalronum, et idcirco veni huc, ut deflt im
peccata mea. Si autem me susciperc nolueris, sub
*
, , \ jnrejurando libi protestor per eum qui in coelo habi , - lal, quia rursus ad priorem slatum reneabo, et assumplis mecum sociis meis, vos omnes interficiam,
, ; * , \
tolumque mcnaslerum evertam. Ilis auditis, abbns
; , \ .
suscepiteum
inlra morusterium, tondensque illum

, \ , tradidit ei religiosum babilum. Coepii igiiur in spiri . " , tali militia veieranus tiro pugnare, et abstineniia ac
, \ \ obedenliae, bumililatisque sltidiis cunctos qui erant
in monasierio Iranscendcre (eraiit auiem fere sup .
\ . tuaginta monachi), cunctos ajdiiicans, omnibusqne
, . existens forma virlutis, et sanclitaiis exemplmn. Die
| varo quadaro scdenle illo in sua cellula, niisue est
, , , ad eiim angelus Oei, dicciis: David, David, rcmisit
, libi Deus peccata t u i , et eris ex nunc signa faciens.
; , . " Qui respondens dixit : Credere non possum quod

\ :,


.
, , , * ,
' ,
; . ; ,
\
, ,
, \ ,
;
, -

o m n i a

c a U

i , l a

l u r a

n r m x

t K

P?
P
M*na maris alqtie graviora, tam brevi lempore mibi remiscril Dens.
Cui angelus ait: Si sacerdoti Zachnriae (3!) non crodenti njlii, cnm illi filiuin pollicercr, non pepcrci,
sed ejus vtnxi linguam, doccns illum non debere essc
incredulum bis qua3 a me dicebantur, ncc libi
quidem parciturus sam : idcirco erie amodo non loquene. David autem proelraius bumi a i t : Gnro essem
in saeculo, neiaria ecelera faciens, el bumanam sangninem fundens, loquebar; modo quaido scrvire
Deo volo, laudesque illi offerre, tune linguatn mcam,
ne loquar, ligas? Respondil illi angelas : Cuin i m plebis psalmodise canonem, loquerie, praHrr canonaro vero penitus taceb.s. Quod el factum est, plurimaque per illum Deus miracula osiendit. Psallebat
. \ . .
,

. . . . .
n ^

< -
/
n HS^ar psalmos, nulluni vero verbum aliud omnino
. ^
^ .
^ . ,
..

loqui polerai, Qui vcro nobis isia narravii, sa illuii^


.
yidUse asserebat, ei Deuro gk>rificase.
.
, ,

CAPUT CXLIV.
]f

t i

ilUmm

Admonitiones unius ex senibus qui erant in Cellis.


;

;, .
'
, \
\ \
^, \ \ , Jv

Dicebal quidam e senibos fratriba^ qmcrant in Cel-:


|js : Non appetamtis iEgypiiis servire voluptatibus,
qux Pbaraoni pernicioso lyranno obnoxios faciunL
Dixil hcruni : Ulinam quanlum studii circa mala,
babent homines , lanlam baberenl circa bona;
el ingcns ad 3peciacola 6tudium, et ad vanas uirpesque eolemnilales, nec no avariliam, c l inancin gloriaui alquc injuslitiam, (ransferrcnt ad

3007

JOANNIS MOSClll

affeclu.n pieUlis. Nunqnam pr.feclo iguorassemus * * ,


qtianlum a Deo uonoraii gumus, ct cuntra dxuiones .

3008
5

^ 0 , *'

" -

possumus.
Dixit iterum senex: Deo majus nthil est, <ed neque
par, neque quod non maxime inferius sit. Quid ergo
illis foriius ac beatius, qui Deum babent adjutoreiu?

6 ,
, .
;
Dixit iierum : Ubique quidcm l)eus est, piis auleni

;t in spiriiuali exereilio sudantibuspropinqual; non \ ,
bis qui professione sola boneslanfur, scd Uis qni , ' illusiraniur operibus. Ubi vcro l>eus est, qnis iusidiari . " , ,
valet, aul nocere poterit?
(b) ;
*
Dixil iierum : Hominum virlus nun in nalura consistit, ha_c enim variabilU cst, sed in piOposilo pieii- ' ,
. ,
lis, el in Dei adjmorio. Curcmus itaque anitnam
^ , .
noslrain, filii, quemadmodum ei corpus facimus.
Rursus ait senex : Colligamus anitnae curaiiones,

h- c est eiatem, justiiiam, bumilitatem, subjeciio
, ' , ,
nem. Maximus enim ammarum medicus Cbrislus *;, .
Deus nostcr prope est, vuhque curare nos. Non ergo , \
negliganius/neque aspernemur.
* - . .
A i l rursum : Docei nos Duminus sobrios ac fruga ;
les esse, nos aulem miseri per delicias defluiinus in
,
olupfales.
.
Dixil iterum senex : Commendcmus u.)s ip<os

Deo, qutn adinodum ail Paulus (Rom. vi), quisi , , *
e\ muriuis viveriies, neqne praterilis inlendente*,
, (b*) oblivisc unur anteriora; sed secundum dcsiinatioiiem
pcrseqnamur ad bravi.m s.ipenue vocalionis (P/ii- .
lip. ),
C
.
.
.
lulerrogaltis hic sencx a fratrc quodam, quid cau *
sae essel cur assidue judicarel fralres, respoudil :
) ; "
Quia nccdum le ipsum cognovibli. Nam qui se ipsum
. ,
, fratrum vitia aspicii.
.
CAPUT CXLV.
Vitabeali Gennadii patriarcha: Constaniinopolitani, et deejus lectore Charisio.
Accessimus in coenobium qnod dicilur Salama,

ab Alexandria milliario dislms , invtnimusque , \ ,
illic duos presbylerossenes, qui d XCTUIII nobis, Con ^6tantinopotitana3 Ecclesiae se csse presbyteros, nar.
rabantque nobis de beato Gennadio Constaulinopolitano palriarcbn, qnod fueril milissimus, el uunul s
corporo, imiltumqtie conlinens.
Dicebanl et boc nobis de ipso, quod cum molesla \
relur a p!urimisde quodam clerico nimis delinquen- , . >
le, Cbarisio noniine, accersivii cum pilriarcba, ip- ' , 8iinif|ue emrndare conatus est. Cum vcro nibil incre- .
pando pruflcerct, permisii illum paierna ci eccle- , .
NOTJ:.
(b) .
Non sine indignationc tcgcs isla D qucc sunl priora exlendens meipsum, ad deslinalum
apud Cyrillum ad Joan. x u , 46, p. 691 : perseqnor , ad bravium supernas vocationis Dci
\ , in Christo Jesn. Ad qtise respiciens Caesarius ,
* * Utque cum quaesl. 171, scripserat : \
ipainon po$*ent in os inlueri eum qui nihil hijustum , \
feceral, poientiore* adversus eum irritarent atque . Hoc csl,
accenderent. Quania eiiim , tion pcrccpisse Magnus enimilleel menle excelsus, per hanc (virttt, l&usre eitm qui nulla injuria affecerat.
tem) perpetuo currens, nunquam ad ea qmr priorn
sunt exlendere * i cessavit. Afc bellis hoiuinibus p!a(b') .
Pbilipp. , U : ,
, cuit edoro , cum bac vcrsione
, sua, nunquam ad ulwriora se pervenisse dixil. I
> (Jnum iniric* el liiign;e Gracc;v rioiitiam nfglige, ul cditutem, qun: qnUUm relro sunl obliviscens, ad ea rcro lionibns iiilcas, auclorcs Grnccos inlclligas.

PRATUM SPIRITUALE.
3 10
3009
, , ftiaslicacensura fiagela i . Poslquam vero didicit in
\ . \ nullo m<*lioreni (ieri, neque per verbn, neque per fla (- gella (vacabat enim bomicidiis el magicis praestigiis),
),
misso quodam apocrisiario suo jussit ut dicciet
( sancto n w l y r i Eleutberi (erat enim leclorin ipsins
), \ oratorio Charisius); Miles luus, sancte Dei Eleulberi,
* , multnno peccalor e*t; aut emenda ilbim, aut exridc.
, , \ , Vcnit igilur apocrisiarius in nralorium, siansquc au"*. - te altare, ac intendcnsad septilcrum martyris, ex. , , \ - tendensqtte manum suam ail marlyri : Patriarcba
Genuadius aigniiical vobis, sancte Ctirisli mariyr
. ,
Eleulberi, per me pcccalorcm, quia milcs tuus mul, ,
. , , ; - tum peccal. Am emenda illum, aut prxcide eum. In
, * . f rastinum vero mortuus iirveulus esi scelerum opiiex
, Char sins, et omnes obslupefacii glorifieavcruiil
. Deum.
. \

* \
.
CAPUT G X L V I .
Visio Eulogiipatriarcha!
Alexandrini.
,
Guro csscmus in eodcrn cocnobio, narravil nol is
, abbas Menas, cocnobii ipsius Palcr, de sanclo pnpa
, ,
Alexandrino Eulogio, dicens: Nocle quadam cum sibi
\, - matulinam laudem celebrarei in episcopalus orato , 0> rio, vidit propcse assislere Julinnum arcbidjaronum.
. , - Qv.em ui vidil (urbatus est, cur fuissel ausus ingredi,
, . nibil illi nuniians, lacuit lanen. E l cum implessel
. \ , - pealroum, proslravil se bumi. Fecit boc ipsum
. \ '
j
j apparuerai
. , ^ Deinde
^ ._ , rom oralione
.
*
- surrcxissel pairiarcha,
- ~ . - . : iilt*
,
facla
, . nibilominus in pavimenlo jarebat. Conversus amcm
* ; ponlifex dicil illi : Quatndiu non surg.s? A i i : Nisi
; milii ipsc manum porrigas el erigas me, stirgere non
\ , - possum. Tuoc extendil manum suam Eulogius, ac
. , \
tenens erexil illum, coepilque iierum psaJleie. l'osl
. " - paululum auiem couversus, neminem vidit. Gum igi * \ . lur implessel ntatutinas laudcs, vocavit cubicularium
, suum, dixitqtte illi : Cur non annuntiasii mihiatcbi / , \ *
diacoui ingressum; sed iia non nuntiatus intravii ad
(c), ' mebac nocle? at ille nequc vidisse se aliquem ncque
\ , \ ; ingressum esse assevcravil. Non credid t patriarcha,
, . sed a i l : Voca mibi huc osliarium. Gui venienti ait :
' Nonne ingressus esi buc Juliannsarcliidiaconus? Ille
. \ , , * ^ \ero cum juramenio affirmabat illum ncque ingres ; ' ^ S U M I neque egrcssum esse. Tacutt quidem tunc pa, . \
iriarcba *. mane aulem facio, ascendii arcbidiaconus
. , Julianus, ut adoraret, dixilque illi pontifex : Quare
. non scrvasli ordinem, arcbidiacone Juliane, sed abs * que numio ascendisli ad ine nocte isia?Qui a!l :
, , ' ' (d)
Per oiaii^wcs domini mei, neque buc ascendi, nequc
\ ; *
de duino descendi, nisi bora isia lanium. lnlellcxit
~ , ,
tunc magnws Eulogius Julianum se vidisse marly , \
reui, bortaiilem se ad ereclionem templi sui, qund
i g q | f |

8 p c c i e

J | | | i a | l i

a r c U

d i a c o n

NOTiE.
Vcl , vel vsl ox similibus miittis, u l esl . FIoc sa*pe
.
* occirrrit, i l icddi drbct Cyrillo in Isaiam, p. 8U8
{)*. Advorbium l xicis addrndiint, <|tio.l
B, ubi conlraria, ul scmenlia, sic diclionc, *
eliam reperi in N.ii Opusculis, p. 579, cLaunique
.
(c)

Tdr

apyjdiciKorov

3011

I O A N X I S MOSCHI

3012

i tempore ft rme reFolu'um ei anliquituni, ruiiian .


,
tui minab.itur; magnaque cum alacriiaie aiuantissi
.
iiiue niariyris ponexil nianus, ejusque fcrexit lein \ , \ . pl :m, a fundatneniis ipsom instaurans ei omnigeno
\
ornalu illnstrans, ul saero niartyri convenicbat.
, , ,
, .
GAPIT CXLYIL
Mirabilis emendatio ephtolx beali Leonis Romani ponlificUad Flavtanumscripta?,
(e) ,
Narravil nobis el hoc abbas Menas ejusdem coeno ,
bii Paier, audisse se eumdem abbalem Eulogium
\5:,
Alexandrintim palriarcbam dicentem : Gum pro
, fectus essem Gonsianiiiiopolim, fruitus sum conlu. * \ bernio douiiii Grcgorii Rouiani arcbidiaconi, summi
, \ \
el singularis viri; narravilque mibi de sanctissimo ac
', beatissimo Leone (52) Romano poniiiice, dicens ba
beri scriplum iu ecclesia Romana, quod cum scri-

3
,
psissel epistolaro ad sanctum Flavianum Consianli , \
nopoliiaiium episcopum contra impios Euiycben ac

,
Neslorium, posuerii eam super lumulum principis
apostolorum Petri, el orationibus ac vigiliis et jeju- , \
niis vacans, oraveril ipaiim summuQ) apostolum, di , "
cens : Si quid ut homo vel miuus caule poaui, vel
ciiabi omisi, l u , rui a Domino Deo Salvatore noslro
,
Jesu Cbristo et eedes baec ct ecclesia commissa est,
\
emenda. Posl quadraginta vero dies apparult ei apo , . \
siolus oranti, et dixil ei : Legi, et emendavi. Sn
mn.sque epislolam de sepulcro beaii Pelri, aperuit
, \ \ *
tam et invenii aposlolica manu emendaUm.
.
, \ \
.
CAPUT GXLVIH.
Tmo Tkeodori, episcopi Darnm, de eodem beatissimo Leane.
Tbcodorus sanctissimus episcopus Darnae civilaiis, C
qoae in Libya esl, narravii nobis, dicens: Cum essem
, , , '
cubiculariue gancti papae Eulogii, vidi in fco imis v i ,
rum revcrendi habitus, sialura procerum, dicentem
, \ ,
i i i i b i : Nuntia meum pap.x Eulugio advcntum. Ad
.
qu ni cgo : Qtiis es, domiiie, qui jubes ul nnnlieiu?
\ * , ;
Rospondens ille dixit m i b i : Ego sum Leo Romanus
;
ponlifcx. Ingressue igilur cgo nunliavi, dicens : Sau '. ,
ciissimua et beaiissimus papa Leo,Romauia> sedis an '() *
tis'es conven re yos vult. Cum hoc audisset papa
',
Eulogitis, exsurgens concltus cucurrit in occursum
. ,
ejus. Salulaniesqae se invicem, oralione facta, rese \
deruni. Tunc vero divinus et exiinius Leo dixil sancto
\ .
Eulogio : Scisqnare buc veneriiu ad vos? Respondit

iile : Non. A i l ipsi : Veni ut vobis gralias agerem,
; quia rile c l nngnifice pro ep.stola mea reepoadislis, D * . * ,
qnam scripseram ad fralrcm meum Flavianum Con ; Biaiilinopol.tamim palriarcham, sensum quidem el
, scnienliam meam aperienies, bareticorum aulem ora

v o v

V A R I i E LEGTIONES.
* al. .

Int. .
,.

(e) .
Cod. Rogio 40i6, f. 51 :
. ' /.: ' -

, , clc. Vaiias lccliones ltsargim apposui

301.1

PRATUM SriRITUALE.

,
. ", , \
', \
, \
* , \
. ,
\ , \
*\, .
\
, ,
, , ,
, ;
\ '
\ ;, , \
, .

30J4

obsiruenles. Scito autem, frSter, quia non mibi lanlum vestrum divinum laborciti eludiumqueconiulisMs,
sed eliani supremo culmini apostolorum Pelro, ct
ei praj oininbus quse a nobis pracdicaiur veriiati,
quae esi Chmtus Deus noster. Isianon semel laiitum,
sed bis terque conspiciens, irina apparitione firuia*
tus enarravi eantlo papae Eulogio. Qui cum audissei,
lacrypiaius eel, exiendensque in coelum oaanus wias,
Deo graiias relulil dicens : Gratias libi tgo, domiua*
torCbri te Deus noster, quia c i m indignug sira, verilaiis luae prxconem me facere dignatus es, et per
oratones strvorum tuoruin Pelri ac Lconis, paivuu
et modicam alacriialem no6tram, (anquam duo viduje
mimita, summa et ineflabili beuigoilatc tua suscipere
dignalus es.

CAPUT C X L I X .
Stupenda relatio Atnos palriarchcB Jerotolymitani de sanctissimo Leone ponlifice Romano.
- Cum desceodissel abbas Ammos Jerowlymai, el
, \ , patriarcha ordinatus esset, venerunt omncs
monasterioram eremi abbales, utadorarent eurn, i n * . ler quos adfui el ego cum abbate meo. Goepitque pa\ * triarcba dicere palribus : Oraie pro me, Palres;
, , \ - magauro eniaa onus et intolerabile mibi injuitclum
, eet, sacerdoiiique dignilas me tcrret iwmodice.Ptri
. \ \ enim el Pauli et similiuin esl regere raiionales aiii, mas, ego autem iufelix peccaior eum. Plus auiem
, - quaro caetera limeo ordiualionum sarcinam; nam in . veni scriplum quia bealissirous et aoqualis angelis
, 6 , \, , papa Leo, qui Rawaoowm Ecclesije preCuit, per
' , \ quadraginla diee perseveravil ad sepulcrum aposioli

Petri, vigiliis et orationibus insislens, peiensque ab
, \ ,
,

. \
,
, \
, . , \ , .

nposiolo pro seapud Deum ittlercederet, ul dimit


tereulur sibi pcccata sua. Implelisque diebus quadraginta, apparuit ei apoaious Petrue, dicens : Oravi
pro le, et dimissa sunl libi omnia peccau tua, pncterquaoi imposilionis mamium* boc enim solum
aba le requirelur, sive bene, $ive (ortasiis alier id
egeris.

CAPUT C L .
Vita el sanclitas episcopt civitath Itumelli,
,
Narravit nobis abbas TbeodorusRoinaniis, du*iis:
' \ , ' Ett procul a Romana urbe bre?e oppidum, quod
. Ruraellum dicilur : j n eo oppidulo epfccopus er; l
\ . magna? vinutis el metiii. Die ergo qiradam babilalo ' res oppidi ingrcssi sunl ad bcaiissimum Ro.nanum
, \ antisliiem Agapelum, accusanles episcopuin snuin,
. . .

-^"

, , - c dicentcs : Quia in sanclificato vase manducat


. \ - Pomifex autem solo audilu perculsus, niittit duos ex
\ , \ clcricis, ut vinclqm episcopum, el ped.bus iter ageu , \ , lcm Romam perducereni; veuienlem vero continuo
*, \ . misil in carcerem. Cumergo ires dies in carcerc egissct
; - episcopus, venit Doininicus dies. E l ctim papa quies . \ , - cerei , illtHesccnte Dominico die vidil in somnia
, quemdam asianlem sibi, ac dicenlein : Hac d c Do
, minica neque lu off<Tas saluiarem bostiam, ne jue
, - alius quisoiam episcop TUIII qui suttl in urbe i>ta,

3015

JOANNIS MOSCHI

3016

nisi , | episcopus qucm babes carc ere inclusum; , ,


;
illum enim hodic offorre v<lo. EXJ e; gefaclus auiem
. , , '
papa, el de visone quam videral bxsiians, dicebal in
, \ , ,
seipso : Talem contra illum accugationem suscepi, et
, *
ipse babet offcrre? Veil igilur ei secnndo iu
visione, dicens : Dixi libi ul episcopus qui esl in car- , $;
,
cere solus offeral. Ambigemi adbuc lerlio apparuit
, .
illi endcm repclens. Expcigcfaclus aulem poniifcx,
'; \ ,
tnisit in carccrem, ei accersito ad se cpiscopo, pertoniabatur eum, dice.is : Quod cst opus luum? . ;
Episwpus aulem illi nibil aliud respondil, n.si: Pec- ; , ,
calor sum. Cum vero episcopo persuadere non posset ; ;
, ,
ut aliud diceret, tunc ait ad eum papa : Hodie lu
' . *
offerre debes. Cum ergo sancto aliari assisteret, ct
papa.prope illum aslaret, diaconis altare circumdan- ,
libu, CGBpil sancta missarum solemnia episcopus. E l
cum complessel orationem oblalionis, antequam concluderet ipsam, coepit secundo, ac deii.ceps leriio,
ti quario dicere ipsam sanctae oblaiionis orationem.
Cnnciis vero eam moram molesle ferenlibus, dicit ei
ponlifex : Quid boc est, quod jam quano banc orationem dixisti, nec eam conciudis ? Tunc respondit
. epi&copus : lgnosce mibi, Paier saucte; quia non vidi
juxta consuctudiuem sancli Spiritus descensum ,
idcirco non lermiiiavi orationem. Sed, sancle mi domine, diaconuia illum prope me assislentem, qui
flabellum (35) lenel, ab altari remove; ego enim illi
dicere non audeo. Tunc jussu divi Agapeii recessit
diaconus, et continuo vidit episcopus et papa sancli
Spirilus adventum. Sed et velum, quod altari super- ^
impositum erai* ultro subiatum est, texitque papam
et opiscopum el diaconos omncs qui sanctoailari asl.ibanl, quasi per tres boras.

. .
,
, , ,
; ,
, ,
,
. ,

, ;
, ,
;
,
, .
, \
,
*
,
, \
.
' ,
Tuoc veueraridus Agapelus, agnita sanciilale episcopi ex perspeclo iniraculo, quamque falsam calum- , niam perpessus csset cognosccns, quod illuin ita , , ,
vexaverat iristis effectus, statuit non jam amplius per ,
subreptionem quidpiam agere , sed cum maturo
.

eonsideratoquc judicio, el inagna Ionganimilale pro*


ceierc.
CAPUT C L I .
Relalio abbatis Joannis Persce de beatissimo Gregorio RomantB urbis episcopo.
Perreximusadabbalem Joannem Persam, narra- D ?
v.ique nobis de magno Gregorio bealissimo Roman
,
,
urbis episcopo, diceus : Cutn ivissem Romam, ut
adorarem ad sepulcrumsanctorumaposiolorum Pelri , & \
et Pauli, staremque die quadam in medio civitalis,
, ,
audio papain Gregorium per locum Ulum iransiiurum;
cogitavi itaque adorare illum. Cum autem prope me * .
.
eesel papa, videreique me progredi ut adorarem
illuin (loquor Deo te^ie, fratres), primus ipse pro- ,
* , . *
siravit se bumi coram me, neque anle surrexit, quam
.
ine primo surrexisse cernorel. E l cum multa humililaie salulaus mc, inanu sua Iria nuinismala tradj- . '
,
dit, jubens mibi dare quxcunque eranl necessaria.
, \ , *
GiorlfloaTi ilaque Deum , quod lanlam ilJi COD-

.1017

PRATUM SPIRITUALE.

, \ , iuleral humililalcm, cl roisericordinm, c l cbarimein


.
ad omnes.
, , \ *
, \ . OJV ,
, \ , .
C A P L T CL11.
* Vila eldicia

Marcelli Scytlnota: ubbali$ monaslerii Monidion.


t

$
Accegsimug ad abhatem Marcellum Scytliiolara \n
)
monasterlum Mouidion, volonsqtie seniur prodegg*
, , " ; nobiSj narravit, dicens : Quando eratn in provincia
mca (erataotem ex Apamia), aurigaquidamillicerat,
( '),
nomine Phileremus, Quadam ergo d e cuin supcraiut
fuisgei, surrexerunt qui ex purie ejus cranl, claroaiw
(/), les ei : Pbileremus coionam in civitale non accipil.
* .
, Gum ilaque venigsem posimodum ia Scythim, sj
quando me pulsarei cogiialio mea, ul recederera tn
, , ,
- , - civiialcm, aul villam, continuo dicebana iii meipso :
Marcelle, Pbilcremus corooam in civiiale non acci . , ,
pit. E l Cltrisli gratia ista cogilalio fetii ul de Seytlii

non egrederer per annos trjgiuta quinque, doncc
' , , \
venienles barbari apprehenderunt uic, el veiidideiuni
, .
Pcnlapoli, Scylbimque desolaveruut.
Id**m abbas Marcellus quasi de alio sene moranl

in Scytbi (ipse aulem erat) narravit dicens quot|
(
noclequadamsuirexeril ul psalmog ex more canerei,
), , *
Cumque psallere cc^pissei, audivil vocem buctina
. \ ,
quasi bellicum clangenlis, lurbatusquc senex cogiia {g)
bal, dicens : Unde boc ijj loco vox bucc na? perslre , ;
pit? miliies hic non gunt., bellum binc abest. cun
^ , ^
. , isla secum volveret, dxmon prope illum ven',eu$
, . dixil e i : Utique bellum est. Si ergo oppuguari ac
, C repugnare non vig, vade, donni, ei uon oppugnabe^
, , .
ris.
, , .
DixU iterum sen^x : Crediic mibi, iilioli, nibil k.i

perturbal, et concjlat, el irrilal, el vubierat, ei
\ $ (
perdil, aique conirislal, et cojilra nos commovri
,
dxmooes, ipsumque pcrdiiionis auctorem Satanam,
sicul pcrpctua psalmorum inediutio. Nam omms
.
quidem divina Scriplura utilis nobis esi conirigiatque
,
non mediocriler dxmoncs, non lameu ilu gicut psaU*
; '

LECTIONES.
4 1

al. .

NOTiE
(0 Batr, geu fiator, Remitlam le ad aliog, ubi D accipieuies mdlgilamm,
poguero scbolium seu observaiiunculain cod. Reg
Aliter CaJlistus in Synaxario c i i
1067, f. 212.
, . *
ol
;
; ln Triodio Grt [ coium, Sabbalo, *
. ' - . Grammalici. Graeci dedu , ,
cunl, . Balsamoni vox latin.i
* \
est, aliis ^E^ypua. Sed q<iis nescil uugas rlynioto-r
, , gisiaruin ? Gbropici Alexandrini vocaii. p. 7821: K v l
*
>
. \
. JLege vel , vel '. Et at , .
cestit mnlier cum palma mane ad imperalorem Va-r
Quamobrem rami palmarum, dicuntur ?
leniinianum. Ant : Elaccessit ad impcratorem VaQuia Uebr(comm hngua luna nommalur .
lentinianutr. mulier mane fesii Palmarum.
Jtjnque palma arbor, quolibet lunas processu, quem (g) ,
et ,
buccbia.
nonnulii nalivitatem tocanl, ex suo corde ramos pro- Unde c l . Juri$ Urwco Rot
dttcit : eaque de causa ramos illos palmarum, He- tnani, p. -49, ., sed prsesiat
.brwi nuncupanl ; ab inopino quod arbori con~
ut p. 932, et 500; necnon apud Blasiarei>j .
jingil denominaniet. Simili ralione et nos ab ill.is
p. 72 E.
PATBOI G R . LXXXVll.
95
#

3019

JOANNI > MOSCIII

3020

lcrium. Siru: enin in pVbc bi una pais luuiJL-i inipe- , . ";*.: ^ ,


,
raiorem, alia pars ob id non conlristatur, nequc
:, * Gk
movetur conlra iaudantcs ; cum vero ad injurias c i
, *
contumclias non laudanlium conyersi fuerint, lunc
,
adversus cos excitamur; ila et dxmones non ita
,
cotnmoveniur neque contrislanlur in aliis Scripluris,
. ,
ijuetnadmodum iu psalmis. Nam cum psalmos medi , lairnir, partim quidem nobis ipsis Deum iaudando
(), ' , ,
oramus, parlimveronialcdiciis insequimur dacaiones,
,
U i cum dic rnus: Miserere me>, Deus, secundum magnam miserit ordiam luam, ei seeundum mulliludincm
. >
miseralionum luarumdcleiniquitatem nicarn (/, L ) .
,
Et ilerum : Ne projicias me a facio tua, ct sj>iriltiin
() . >
saucium luum neauferasa mc (Ibid.). E l : Neprojiciag

me.in tcniporesenectutis, cum defecciii virlus inca,
c , \
ne dcrclinquas me (Psal. LXX), nobis ipsis oranius. \ ,
Tunc verapcrse(juin:ur dxmones, cuin diciraus(Pa/.
. \ c
LXVH): Exsurgat Deus, el dissipcntur inimici ejus, et
. > \ c *
fagianl qui oderunl eum a facie ejus. E l rursus : Yidi
\
impium supcrexallalum et 'elfevatum sicut cedros
, \ , \
Libani ; ct iransixi, el eccc non erai ; quxsiu
, \ , \
euni, et non esl invcnius locus cjus (Pial. xxxvi).
. > ,
El illud : Gladius corum inlrel in corda ipsorum
. , \ ,
{Ibid.). E l iioruiii : Lacum apcruil, el tffodit cum,
:
01 incidil in fovcam quam fecil. Converlalur dolorejus
,
tu capm cjns, el in vcrticeai ipsius iuiquiias ejus dc . >
tccndei (Psal. vn).
, , , \ ( , \ ^iiuin esi abiYuuuiiauii sanulo, el inonaslicum arri- , \ , \
I ienli insliuituiii, quia picliosiota *unl inlclleciualia
\ ^ \ 6
quam scnsibilin ; iia nia^ua c>nfusio ct ignominia csl
, .
ii-onacbu qui rclinqwil monasiiciim b biumi, ciiamsi
Dixit itcrui scncx : Credite miiii, filii, dicenti.

QueuiadiUuduui magua laus ct uiagua gloria el re-

i.iiiciaiur iiupcral.H*.

Dixil iteruni : Uoino simililuJo Dei fuilab inilio,


facius cst aulem simililuJo bcsiix poslquam a Dco
excidii (Ccn. i).
Rursus aii : Eliam natura cxcilai concnpisccmias,
fratres, srd jugis ct inlcnla absiinenlia bas etiam
axeimguit.
Dixil iierum scnex : Agnoscc cxpcrimcnto bonam
Vit ni, nequc ja;ii ui invalidus limeas.

Ail iuraiis : Noli mirari, si bomo cum sis, angelus

(h) . Zacbariam Cyrillus, . 673


).
^^ ,
. Scd non dnbiloquiu
Hcripscrii . Ad liunc sen^um : Uoc ul conthujcret cuidam in Cliristum impiorum, imprecabalur bcalus David dicens : Diabolus stet dexlris
ejus . > 1'sal. cvm, 6, dc Jada. Parque inendtiui ofiendes in Anastasii quiesl. 6 2 , . 4 1 0 :
\ ;
\ * , ; . (imo vel cuni cod. Reg. 1789, ) ; Quid vero admirabiles illi Petrus el Paulus ?
Anuon itte mortem altnlil Anamce et Saphirce ? Uic
auinn , E/ymam magum cxsecratus orbavit ocu/i* ?

"
,
.
\ ,
' (;) .
^
, \ .
, -

(i) .
volcbat scriberc.
{/) .
Gomiplc apud Cyrillum, ad Joan.
x i u , 6, t. IV, p. 7^ 2 I, impressum cat pro
. JssOai ,
Pedum ablulio a/iquanlum relaxat el resolvii dislensionem ex incessu
oriam. llcm in Ephtolh N i l i , lib. , episl. 4 ^ 2 ,
pro * K a l , ,
\
El omnino supra trisliliam csse appareamu*,
qmc in nobis insidiose ab impuris spiritibus disseminalur, ad dissolvendam ct enervandam juslatn
noslram couienlionem. Edilio Poss ni cpht. 1)9, fv>voiav.
w

302

'

PHATUM SPIRITUALE.

3022

. fitri ssis. Proposiiacnini tibicst par angclis gloria,


, (k) eanique agonoilieta noslcr ceriantibus spondel.
. .
Dixii itcrum scnex : Nibil ila Deo monacbos fami
Karcs cfiicil, ut pulcliraethonesla et Deograiissiuu
, \ \
castiias, qux sicul sanctus ci divinus Spiiilus aite \
Slalur pcr bcatum Paulum, boncslalem et perseve\
rauliain jugitcr vacandi Domino slne disiraclione
.
praeslat (7 or. ).
, , \ Dixil ilerum : Filii, diraillamus nuptias procrca' ,
ifonemque bberorum bis qui tcrrona rcspiciunt, tt
, \ ,
praesenlia desiderant, nec futura mediianlur, alque

,
d aiicrnomm bonorum acquisiiionem non auendunf,
el a teroporalibas e l monientaneis eiipi ncqueunt.
'

Dixit iierum Fesiinemus a carnali viia migrare,



i u t i carnalis lsrael ab JEgyplia servilutc(Ea;orf. ).
, .
i
. p clara el dulcia Dei rnunera lia
jj
prcfposila, iraltes, pro saeculari innlesia vo , , \
luplalo.
.^ .
6 Dixil ilcrum s*nex : Fugiamus matreiii oranium
, .
malorum avarttiam (/ Tim. \ ) .
M

v o

t r u r s u s

raC

e m u s

CAPUT CLIH.
llesponsio

monaclii

monaslerii

Rayihu

ad fralrem

swcularcm.

\ \ >,
Duo fratrcs sacculares eranl ons anliriopoH,
- , . ftiultum rcligiosi, multamque jcjunautes. Unus igi*
, , \ ,
lur ex bis vcniens in Raylliu, saoculo abrenuntiavit,

el factus est monachus. Poslali juantulum vero tem ' , .
poris venit et saccularis fraler ejus in Raylhu, ul vi , deret fralreni suum monacbnm. Cum ergo morare Q iur apud eum, vidil sxculaiis fratrcm suum mona, \ * ,
chum se r$ficieulem nona hora, scandalizalusque
, ,
dixit i l l i : Fraler, cnm esscs sxcularis, nunqiiam
-xplv . \ anle solis occasum sumcbas cibum. Tunc ail illi nio ", , ,
nacbus : Profeclo, fraler, quando eram in sxculo,

aures mex nulricbanl ine ; vana eniin hominum glo , , ria cl laus non mediocriter mc rcflciebaut, jejuniiquo
.
iaborem leviorem reddebanl.
U A P U T CXIV.
Yila Thcodori

sacularis,

hommis Dci.

, ^
Dicebat abbas Jordanes solilarius : Tres simul

anacboretas perrcxhmis ad abbalem Nicolaum in lor
,^ *
renlem Betasjmum (inier saniiuni enim Elpidium et
/^ \ ^ monaslerium quod dicilur Peregrinorum, in spelunca
, ^
morabalur) invenimusque cum illo sacculircni qoem
dam. Loqueulibus autem nobisde aim# sahite, dixit
.
,
abbas Nicolaus sxculari: Dic nobis et lu aliquid. Res \ .
poudit saecul.>ris, el a i l : Quid vobis prodesse poi , suni ? Ulinam vcl milii ipsi prodesse valerem. Dixil
; !
ei senex : Prorsos uliquid dictums cs. Tunc ait saicu .
laris : Hal.eo viginli duosamios, cx quo praoierquam
VARL^
< l

Inl. .

LECTIONES.
v

NOTiE.
(k) IIoc epilbctiini vir omni lainlu major Carolus
recliis quam ii qui legendum putaycrant, .
Frcsnitis, in Umertatione de inferiorit wvi numis , . Qiiauqtiam propius ac
walibusy cap. 07, ponil in nuuimo ileraclii : louge
cedit ad cctypiini; ul cuilitid palebil.

ro]
J O A N N I S MOSCHI
-024
Sabbato el Dominico die nunquam me sol comedm- " , \
tem vidit. Eram auiem mercenarius in villa divllis
\ , .
hominis, iniqui el avarjV, cum quo mansi annis quin
\ dccim, die nocluque operanp, neque raercedem mibi
, \ , \
reddere volcbat, eed per annos singulos affligebat
non mediocriter. Haque dixi in meipso : Theodoie, >,
. , ,si toleraveris bunc virum, pro mercede quaui tibi
dcbet, crelorum regnum rbi praeparabit. Servavi au- , , \
tcm el corpus meum mundum a muliere usque in ho- ,
diernum diem. Hrcc nos cuni audivissemus, magni- . :

fice aidificaiisnmus
. , .
1

CAPUT C L V .
Reiatio abbalu Jordanii de tribus Saracenis qui se invicem inter(ecerunt.
Dicebat et hoc nobis de abbate Nicolao abbas Jor-
danes : Narrabat, inquit, senex, quia imperante fidelissimo imperatore Mauritio, quando Namanes Saracenorum naiionis dux praedam egii, cum circuirem
ego prope Arnonem et Aidonem, aspicio Saracenos
tres, habenles secum unum adolescentem valde formosoffl, annorum ferme viginti, vinctum alque capiivum. Ut crgo vidit me adolescens, flere coepit, ei
orare, ui ab eis illum accipercm. Ego autera Saracenos rogare coepi, ut dimittercnt eum. Unus aulem i l lorum Graco sermone respondit, et ait: Non diroittimus eum. Et ego rursum illis d i x i : Accipile ine, 61
bunc dimillile, quia faiigaiionem D O I I suslineu A i l
mibi et ipse rursus : Non dimiuirous eum. Dixi eis
tertio : Vel pretium pro illo non accipilis ? Date mihi
i l l u m , et quidquid pelieritis, ego afferam vobis. C
Respondil: Non possumus libi dare illum , sacerdoli
enirn noslro promisimos, quia si quid pulcbrum ceperimus, offeremus illud ei, ut ipsnm in sacriiicium
oJeral. Sed vade jam ; nam si moram feceris, capul
lumn in terram projiciarn. Tunc proslraius ego bumi
dixi : S&Wator nosler Cbrisie Deus, salvuiu fac servum luum. Et coniinuo tres Saraceni daemonio replcii evaginaiis gladiis se inviceui conciderunt. Assumensque ego adolescenlem in speluncam meam,
refovi illum, et jara noluit recedere a me; sed renuntians eaeculo, cum seplem annos ia habitu moDastico implesset, requievil. Eral autem genere Tyrius.

" \ \
,

,
,
' \
, ' . * ,
, ' .
, ' .
\, \ * .
, \ ,
. *\
.
; , \ , \
. \ *
^ , ,
, .
, \ ^
. - , H
, , .
, \
, .
\ ,
' , * \ ,
.
t

CAPUT CLVI.
Responsio cujmdam senis ad duot pliilosophos.

tttio philoeophi aecesserunt ad senem, et roga- D


"0 , \
vcrunl eum, ut verbuiu spirilalis utililalis eis d i . 5
eret. Senex vero lacebai. Rursum pbilosopbi
-. dixerunt; Nihil nobis respoiidcs, Paler? Tunc se^ ^ , ; "
nex ait i l l i s ; Quod silis pbilologi , boc est stu- * ,

3025

PRATUM SPIRITUALE.

3026

. , as\ diosi verborum, scio; quod autem silis vcri


; pbilosophi, boc esl eapicntiae siudiosi, alteslor.
, \ , \ \
Quamdiu enim loqui discilis, qui loqui semper
.
ncecitis? Sit ergo philosophiae vcstrae cpus, mortcra scmper meditari; el silenlio ac quieli servate
vos.

CArUT CLYlf.
Relatio dnorum monachorum mouasterii Subevorum

,
, \
.
, ,
, \
, .
,
, \
, \ \
\ \
, .

. *
* ) \
, .
, , *
^
, , \
. ,
\ .
* "
, .
*
.
\
' .

Syrorum

de cane,qui fratti viam ostentfit.

Perreximus cgo ei sophista Soplironius in monasierium Calamoiris juxla sanctum Jordanem, ad abbatem Alexandrum, invenimusque apud eum duos
roonachos monasierii Subevorum Syrorum. Narraverunt aulem nobis, dicenies : Anie bos decein dies
venit quidam pcregrinorum susceptor eleemosynas
erogans, et veniens in Subiba Besoruni, dedil culogiam. Rogavii igilur abbalem monasterii,diccns: Fac
cbaritatem, et mitle tn proximum monasterium Syrorum, ut accipianl et ipsi veniemes eulogiam,
el nuntienl monasterio Charembe ut venianl et ipsi,
Tunc abbas misil fratrcin ad abbalem Subevorum
Syrorum. Profectus ilaque fr.iter, dixii e i : Veni usque ad monasterium Besorum, nurUia vero et munasiefio Cbarembe, ul venianl et ipsi. Respondii scncx: Fraler, ignosce, quia nulium babeo quem miilam, eed fac perfeciam cbariiaiem, ct pergens ipse,
nuntia eis. A i l aulem fraier: Nunquam illuc perrexi,
nec viam scio. Tuac ait senex catulo suo : Vade C U I I I
fraire isio uqque ad monasterium Cbarembe, ut nunliet cis quod vull. Abiit ergo canis cum fratre, donec statuil illum juxta monaslerii japuam. Ostend runt auieni nobis et canem ipsuui, qui ista tairaverunt; babebani enim illum sccum.

CAPUT CLVI11.
De asino qui monasterionuncupalo MardetinterviebaU
Mons esl circa mare Mortuum, qui Mardes vora \ ** ,
lur, excelsus valde. In eo inonlc anacboret* com . ' ty morantur: est aolero illis et horius ad radicem mon , , \ - tis, sexto ferme lapide ab eis disians, cirea iuaris
. \ . labium : proindc habenl anacborctse et illic mini sirum. Quacunque ergo hora volunl ad bortum pro
, , \ oleribus mitiere, sternuni asinuro, el dicunt e i : Vade
" in horlura ad ministrura, et aflcr nobis olera. Qai
, \ . mox ad borlulanum solus vadii, staneque auleja \ nuaro, capite pulsat. Slatiro igitur egressus hortulanus ipsucn oleribus oneral, onuslumque dimitlil. V i \ > dereque
est asinura quotidie solum ascendentem, et
, . \
, \ - descendenlem, ei ministranlem senibus lantum, adi
, vero nulli obsequentem.
.
7

5G27

J O A N N I S MOSCIIf

. ~ / ..

302 ?

CAPUTCLLX.
Yita abbaiis Sophronii tolilarii,

et admouilioncs Mena' dicis

cocnobii Scveriani.

Dlcebal abbas Menas anlisles ccenobw abbalis Se- \


"
vcriani de abbale Sophronio soHlnrio, quod circa
^ , \
n w e Mortuum moratus tit nudus per annos ferme
, \ ,
eeptuaginla, herbas in cibum sumens.
. ,
, \ .
boc rursus de illo dicebal, audisse sc narrnn" \ \ ,
lctn scnem, c l dict ntem : Oravi Doiuinuni nc daemo, , ncs spcluncac mcoe propinquarenl. Aspicicbam vero
\
dxmoncs vcnientcs, etaircs ;ue a longe Iribtis fere
sladiis, ncque ul:ei ius appropinqiiare valentes.
, \ .
ldem abbas Rlcn.is dicebat cocnobii frairibus: F u
giamus, filii, sxcuhtrium colloquia; solciU enira no- , ccre junioribus monacbis.
,
. ,
.
IKccbal ilerurn senex : Omnis aotas pocnilentianl
agcre dcbct, juvcnes simul ac scnes, ut acierna vila ^ \ ,
frui cum g'oria c l laude mcreamur: juvencs quidem, \ quia in fiore nclatis, cum fervet concupiscenlia, cer- ol ,
>iocm suam sub jiiguni pudiciliae nusorunt; senes vcro, qnia inolilam sibi cx mullis tcmpoiibus malu- , , ruin aiuicipajioncni Iransferre ad radioia poluerunt.
- ::.
CAPUT C L X .
Quomodo damon apparuerit cuidam setii in forma pueri nigerrimi.
Narravil uobis abbas Paulus, anlistes cocnobii abhatis Tbeognosli, quia dixerit senex quidam : Cum
die quadam sederem in cellula mea, opcrarerqtic
manibus meis (texcbam auicm canislrum, clpsalmos
repeicbani), ccce per fenestram ingressns est quasi
pucr yElhiops, c i stans corara me, sallare coepit,
psallcnliquc milii dixit: Senex, nomic bene salto ?
E o awcin nibil respondi. Rursus ail m i l i i : Non libi
llacel I K E C saha.io mca? Nibil auiem respondcnti C
inihi a i l : Eccc putas l e , male sencx, imgnum aliquidagcrc. Dico tibi, quia et in sexngesimo qtiiulo ,
cl in sexagcsimo scxlo e i iu scxagcsimo septimo
psnlmo crr.isti. Tunc surgcns cgo corara Deo adoravi prosteroens mc c l illc cvanuit.
r

'


, , ,
. , ,
,
; \ ;
, , \
, , ;
.g^ . \ ,
, ;
, ,
; , \ -.
, \
;
, .
\
.

CAPUT C L X I .
Vita ablxilis haac Thebwi, el quomodo etiam ei apparnit dwmon in
Lycos Tbcbaidis civilas c s t : ab bac moits quidam
>ex millibus passuum disiat, liabilanique in co mona
rbi alii quidcm in spcluncis, alii aulem iu celus. rofocli cxgo nos illuc, conveninius abbaitm Isaac,
Tlicbaeum gcnere; narravitque nobis senior, dicens:
Ante annos quinquaginla duos cum opcrarer cono^
phnem (34), in laboraodo e m v i , afftigebnrque, quia
errorem nec reperire nec cmcndarc valcbam. liim ergo dicm consumpsi, me fnisira concidens, ci
q tid agcrcm ignorabam. E l cum fere despcrari m,
ecce pcr frnoslram ingressus adidesocns ait iiiilii :
Kirasii; scd da ntihi upus ul illud (orrigun. Aioau-

pgura

ailo!cscen(is.

.
' .
,
:. ,
^ , . \ ,
,
, , \ ,
.
^, \ > _i. , ,
^:/ ;, , >.

G7

3029

SPIRITUALE.

3030

, / . - lcm ad illum : Vadc binc, absil hoc a mc. Rcspondit


>, \ . "
milii cl ipsc : Cirle dainnum libi cst, si m.tJe opus
\ ',. , facias. Tunc dixi e i : Noli de hoc ipse ciiram gerere.
' . * \ Ait ad me dcnuo : Misereor tni, quia laborem tuunt
. * ' ,
perdis; Et respondi illi : Male buc venhrti, c l (, < l
. *
qui te adduxcrunl. Dixit aulcm m i b i : Vcre lu ne
.
huc adduxisti, ct mcus es. Aio ad illum ego: Cur
lioc? Rcspondit ille mihi : Quia tres dies Doinim* J O S
, \ . >
cgisti cororounicana, c l inimicus es vicini lui. r i x i
; "
auieua i l l i : Menliris. Tunc ipsc mibi : Non mcnliur ;
, .
* . \ nam propler lenl culam iratus cs illi. Et ego sum,
qui proDSum irce ct mcmorioe injuriarum. Es amodo
; \
nieus. His ego audilis, mox cgressus cellulam,
, \ '
abii ad fralreni, el prosiratus ab illo vcniam pctii,
. " ,
reconciliatique snnius. Reversus autem invcni iUuui
, ^ , \
, \ , ^ destruxisse ct conopiouem, el sioream in qua p:o, , \ , filratus crarn, quod charitati noslriD iuvidcrct.
,
.
:

CAPUT C L X H .
Responsio abbalis Theoibri PeniapolUani $uper solutione abstinenti<c vini
\
Quinlo deciino ab Alcxandria tuiiliario moftfisio , rium est, quod vocalur Calainon, iutcr Octavum de, . cimum ei Mapbora. In boc vidimus abbatein Tlieo , \ ?dorum Pcnlapul lanum (eral aulcm nobiscum So, ,
pbisla Sopbrouius) ct intcirogavimus eurn : Don< m
, , , Q csl, Palcr, quolics vcl ipsi ad aliqucm j a g m u s , vcl
, ;
siquis venil ad nos, vini abstineuliam solvcrc ? Uc , . \
spondil nobis scnior, el a i l : Non. Aio aulciii :;d
; eum : E l quomcdo anliqui Palres iolvcbaui? Rc ^ \ sporditsonex : Anliqui Palres, ut magni et polenic*,
\ \ . , cl solvore potcrant, c l iterum ligare; noslra veio
, \ '
gencratio, iilii, solvcre ac ligare non sufficii; naui
, .
6i solvainus rilum absiineuiix nostroc, non autp ius
vilce nosira relgiosaj austcrilaieni retiucncmus
CAPUTCLXIH.
Yila nbbalis Pauli UeUadici
6
,
,
, , ::\
. \
, .
, \, \
, , . D
, , ;
.
; , \,
, \ .
\ ,
, \ .
'
' .
, ; ; ,
. ) , ; , 9 , -, ?. *.

Dicebatabbas Alexander, monasierii Cahmoii s,


quod est prope Jordanen, Palcr: Die quadam cuui
essem apud abbatem Paulum Helladicum iiv spc!ajo
ipsius, ec(e quidara veniens pulsavit, cgressusqne
eenior aperuii ci, el profercns panein el cicer infu
sum, posuil anle illura, et maiiduca! aU Ego auleni
pulabain quia pcrcgrinus essei, et aspiciens per fenesiram, vidi quia teo eral. Dixi itaque seni : Cur,
Palcr, praibcs illi manducare, dic mibi causam?
Qui ail m i b i : Qu a illum monui ul ncrainen) laiderei,
neque liomincm, neipie jtimeulum, diccos: Veoi
qtioiidic, c i d ibo libi cibum luum. E l ecce jam scplimus bic mcnsis esl, cx quo bis quolidie advcnil, ct
cto iSIi nianducarc.
Rursiim post paucos dles perrcxi ad cum, volcn?,
ab illo omerc vas vinarium, id quippe erat senis
opus , el dixi ei: Quid csl, Pater? quomodu se babci lco? Et ait mihi : Male. E l dixi ad eum: Qnuret
R spondit: Priftcrila die vcnil buc, ul daivm ilii
i!ii;-.'!i:cnro, vi!ens vrro pjn? nicntiun sangnhic in-

$*\'

J O A N N I S MOSCHl

t cium, dixi i l l i : Quidesl? Inobedicns fuistf m i h i ,


fet carues manducasli. Benedicius Doimnus, non
jain iribuo libi ut comedas cibum Patrura carniuin
devoralor; recede. Ille vero discedere nolebat, Tunfc
acceplo funiculo, triplicans illum, ires ilii plagas
tum eo dedi, ct reccssit.

3012

, ; ,
*\ ;. ,
, ,
. , .
, \ ; , , .

C A P U T CLX1V.
Retponsio abbalis Victoris solitarii ad monachum pusillanimem.
Fraier vcn t ad abbuiciu Victorem eoliiurium in
iiiMna^ieriuui Elu*a>, dixii e i : Qiii faciano, Pater,
; * , \
quia dominalur milii pa;sio pusillanimitails? Uee* , ,
pondit senex : Morbus auimae esi. Sicut eiiim capi ; ^
\ a?gri?J oculis quaitdo magie paiiunlur, plus
. " ot .
aibi vidcimir lom n inlueri, qoi vcro sanos habet , ; , ol O.ulos, modicuni; ita el pusillanimes ex inodica
, \ ol ,
ti-ntalioiie citr perlurbaiUur, el magnain illam eese ., exislimaul; qui vero aniiua sani sunl, magis iu lenU
, lioi.ibus gaudeuL
,
^
. .

C A h l T CI .
Vita lalronis nuucupali Cyriaci.
Narravit quidara vir fidelis de lalrone quodam,
(lyriaco iiou>ine , qui lalrocinia exercebat circa
Einaus, \ esl Nicopolis, qui adeo Iruculentus ei
immanis fuii, ut lupus vocareiur. Hic secum babuil
alios lalrocinii socios, solum Glirisiianos, vcl u m c t Jud;cos et Samarilanos. Quadam ergo die
profecli suni quidaiu cx agro Nicopoleos in sanctam
u\i'aiem niagna bebdomada, per baplismum
iiiinarent iilios suos. Qnod cu:n fecfsscnt, ct reverlerentur in agrum suum, ut relf^rareiit sam tum Reeurrectonis diem, occurreriiM iiiis latrone, piincipc suo absente:ei vi;i q>idem fuga evaserunl; C
innlieres aulem, projeclis miper baptzatis filiis,
leuuerunl !lcbra;i el Samariiani, c l liabucrmit cas.
Fugienlibus igilur viris obvius fuil Ialrouun princeps, el ail illis : Cur fugiiis? llli auiem dixcrunt, quid >ibi couligissct. Suinens ergo illos venii ad
socios suoa, invcniehsque infaiues in bumum projectos, enm sc;s< ha us essei (|uinam hoc fecisseni, sceIe;i8decol!avitauciores,reddensquefirisitIios(nam
iixores, quia luquiual fueraui. recipere passi
uul) salvafit eos latronum princcps, el reduxil usqe ad agfum suum. Posl modicum vero lemporis
lemue esi lalronum princeps egilq.ie in carcere deannos, t.ullusque principum illutn occidii, ad
posiremum vero eliam absolulus esl. Dicebat ergo
semper:Qui, propler i.ifa.iles iilos amaram eflng\
iioriain. Aspic.eba.n ei.im illos frcqnciitcr in somnis
dicentes 1 1 . 1 : Noli li.neiv, nos pro ie saiisfa,in,us.
Locuii autern postea cum illo M I H I U S ego cl abbas
.
.
..
,
Joa.mes presbyier mouasieni Eunuci<ruin ei U&c
.
. .

eadeui nobis ipse narravn, glohiicatis Deuin.


,, \
, \ \ , \ , . \
, \ \ .

. \ , ,
r
^
.
7
, ^* ,
^\ , . ;
\ , , \
, ; Ui
. '
.

g^i^
, kp
/ ^
\ ,
.
, \

^
,:
, :
^
: .
'
, \
.
- ^
- , { \ ^
/ ^
" \ ,
^
' ^
^
^
^
^aw.
. '
.
...
#. - .
~
_
; , , . \
^

\ - . , \
m * *
.
' / .
"
/
.
' .
,
.,

\ , \
1

0 7

o l

J U

6 i v

4 !

% &

p 4 v o v

fe

T Q ? j ;

A w v

.
CAPUT C L X Y I .
Vita latronis monachi e/fecti ct postea in sceculari habilu decollali.
Dicebat abb>a Sabbatius : Cum sederem ii) no
hastcrio abbatis F i r m i n i , venit lalro quidam ad
, $

3
PRATUM SPIRITUALE.
jrtfi
, \ abbatem Ziisimum Cdicem, et rogabat senem , di, , - ,
eens: Fac cbariialem, per Deum le precor, quia
mullis bomicid is obnoxius suni. Pac me monacbum,
, .
ui jam lamlem desislam a sceleribus mcis. Senex
,
vero exbortans illmn, fecil inouacbum, ei sanctum
\ . *
ei babiium dedii. Post modicmn v<ro lemports dixii
, , ,
ad i!lom sentor : Crede mibi, (ili, non poies hic ba * ,
bitare ; nam si andieril princeps, tenebil le ; simili*
* \ ler aulem et adversarii lui necabunt le. Sed audi me,
* ' , \ et ducam te in cocnobium abbalis Dorolbei prope
. \ - Gazam ei Majumam. llluc igiiur ivit. (Jbi cum mora ,
tus esset annis novem, didicisselque psaheriutn, et
. \
cunctam monaslicam observalionem, rediii rur?us in
, \ \
Firmini monast<*rium, ad senem, et ail illi: Fac mi , sericordiam mecum, Pater, ei da mibi vcsiimenta
, , , mea saecularia, et recipe monastica. Senior autem
' , \ ,
trislis eflectus ail i l l i ; Cur, fili ? Qui respondens a i i :
, \ .
Ecce novem (ui nosli, Pater) annos egi in coenobio,
; , , ;
et quanlum potui jejunavi, et conlinenter vixi, et
, , , : cum omni quiete, et timore Dei fui in subjeclione, et
, \ \ , \ scio quia illius inliniia bonttas mulia peccala mea
, \ remisii m i b i ; verumlamen aspicio saepiuS puerulum
^ , , - asianlem, et dicenlem miiii: Cur me occidisli ? Ilunc
, auiem aspicio in somnis, et in eccle ia, et cum ad
* ;
comniuoionem pergo, et in refectorio baec eadem
, ,
milii dicentem ; et vel una bora non sinit me quie ,
scere. Ideo ilaque, P.aer, abire volo, ul pro puerulo
^ . , ,
moriar. Frastra enim, et eine ulla causa occidi pue, ^ .
ririom ipsum. Sumptis ergo vestimentis suis, exiif.
EU cum sie indutas pergeret Diospolim, tenlus cst,
. ,
-,
sequentidie decollatos.
, \ .
C

CAPUT CLXV1I.
Yita et mon abbatis Pceminis solilarii.
Dicebat abba9 Agalhonicus, anlisles coenobii cas"
lelli sancti Palris noslri Sab*: Descendi die quadam
,
in Huba, ul pergerem ad abbatem Poemenem solila '
rium. Cum ergo reperissem eum, et dixissem illi co . \ ,
gilationes meas, sero dimisit me in unani speluncam;
/ eral auiem biems; fuiique nocie illafrigus nmiuium,
. , \
ac nimia vi algoris obrigui. Veniens ergo ad me
* , \
mane eenior, ait mibi : Quid est, fl!i? Aio ad illum .
. ,
Ignosce mibi, Pater, duram pertuh noctem ex fri, ; , , ,
. ^ gore. Dixil autem mihi: Ego, fili, frigus nullum
eensi. Miratus um valde boc audiens, erat quippe
, , ; . nudus. dixi ad eum : Fac cbariialem, quoniodo
. \
lantam frigoris asperilalem non sensisli? Dixit au , ;
tcm mibi: Yenit leo, el obdormivit juxta me, et ipse
* , ,
mc calefecit. Verumlamen dico tibi, fraler, quoniam
. , ,
a feris devorandus sum. Aio ad illum : Cur, quacso?
. ;
fcl dixit mibi: In proviucia nostra cum essero (erant
, " (
autem ambo Galalse) pastor ovium eram, el con ), ,
leropsi transeuntem peregrinuro, et a canibus co\ , \
mestus
eal.Curo enim illum salvare possem, non feci;
, \ ,
sed
dindei
euni, et a canibus discerplus est, sc.oqua
, "' , \
quia et ega ila mori debeo. Qupd et faclum est;
. , . >
tres enim annos a bestiis, ut dixerat, el ipse
^
disccrptus eaU
.

3035

JOANNIS M O S C n i
CAPUT CLXVIII.

3(W5
Dlcia

ubbatis

Alexandri

scnis.

Dicebat abbas Alcxandcr scnex fralribus: Patres " ,


nostri deserta ct iribul&lioncs persequebanlur, nos ,
; \
aulem civitates el rcquicm sequimur.
; .
' \ ,
Dixil iterum scncx: Sub Palribus nostris Yirtutea
is4.*e vigcbanf, nudilas el bumililas; in nobis aulera , , "
avaritia et superbia regnat.
\ .

Ait rursus: Paires nostri nunquam facics suaslavabanl; uos aulem lavacra publica balncaque fre- \
.
quenlamus.
, ,
Dixit iterum senex : Heu mibi, filii, quia conver8 tionem vere angelicam destruximus. Ait autem ad .
illum abbas Yinceniius disctpulus cjus : Infirmi pro- ; ; ; ;, .
ficlo sumus, Palcr. Dicit ei senex : Qnid dicis, Vin- ,
centi, quia infirmi siimus ? Credc mibi, fili, Olym- ' ; , ,
, '
pici corpore et robusii sumus, sed anima nostra im.
becilla cst.
\ , \
Dixit iierum : Mulium comedere et bibcre,
et bene vestiri possumus ; abstineie aulera el \ .
bwmiliaii non valemus.
, ,
Rursus dixit: V33 tibi, Alexander, vae l i b i ; quanU
; * , ~
crit confusio lua quando cxteri coronabuntur.
!

CAPUT C L ^ I X .
Vila $cni$ eujusdam capli oculis in monaslcrio abbaiis Sisci.
grat scnex quidam in Scylbi caplusoculis ia mo ,
nasterio ab'atis Sisti. Dislabat aulcm cella ipsius a
l>iitco ferc mille passibus, ei ounquam passus est ut \ . \
sbialius afferretaquam,sed facto fune, unum ipsius (l) , ; : *
capul ad puiemu ligavit, ct alierura in cella sua. Ja- ,
ccbat aiiieui funis in tcrra. Quando crgo pergebat
, ; .
liaurire sibi aquam, supra funcm arobulabal. Iloc
\ . "
nulem faciebai senex, ui invenirel puteum. Cum au 5.
lem arcna propier venlum operuisset funcm, lene , ' bal ipsum manu, et exculiebat, ct rursus illum
. " , in lerra poncbai, et supcr eum ambulabat. Fraler
, \ ,
aiilcm quidjin rogabal scnem, ui sc permitteret illi
, ,
niierrcnquam. Cui respondii senex : F i l i , viginli jam
\ . clduoannisunt ex quo milii sempcr ita hausi aquam
, >. \ cl laborcm meum tu modo auferrc vis?
0 , , ;
, \
;
CAPLT CLXX.
VUa cvjusdam sanct(c mulieris in eremo defuucltv.
Dislabat ab Jcrosolymis fere vigimi pas^umn niiU I> / . . .
libus inr naslerium quoddam, quod Sampsonis dici
.
tur. Ex hcc monasterio duo Palrcs abierunt ad mon \ ,

VARI/E LECTIONES.
al. \ .
/.
Viyi*'^ . ? ; ^ Paschali snnctii CyriP.i,
derala cupiditatc habcndi laborant, scmpcr iis qn<c
599 C : ; /, \ rossidcnl adjicere sludcuics ca qiuv ad vicino* pa ; / u s , quam ad ip&u% spcctmit quodammodo soli ha, ,
biiure lm>nn coinmlur, qui /i\iti:uos
pali vov j r s ,
c-x . Qui cuim ir.imv3

al. :.
8

o n

0,7

PIlATUM SPIRITUALE.

l v ; x i . K a \ !-
,
,
\
\ . ,
. , 0>
\ , \ , \ * \ ,
, .
, ,
. \ , ,
' \
,
. , ^
. \ ,
.
, .

, , \
, ,
, \
. [] .
\ : .
, .

3038

icm Sina orationis gratia, revcrsiquo in monastcrium


narraverunl nobis diccntes : Cum adoravisscmus iu
sancto monie, et jam reverlcremur, conligil nos
eremi devia errando sequi, ferebamurqne sicui in
pHago per mediam soliludinem dies pl.riaios. Dio
vero quadam aspicimus dc longinquo spelunca:n brevcm, ad quam lendentes, cum jam spelunc c propinquaremus, cerniraus exiguum fontem, el cirt-a fonUtm berbas modicas, et vestigia bominis; diccbamus*
que apud nos ipsos: Vere boc in loco scrvus Dei est,
Jjigres^i igilitr ncmincm vidimus; solummodo aulem
cujusdaui vagientis voccin audiebamus. Cum ergo
din qux-sissemus, inveuimus veliili praescpium, ct iu
eo jacentcm quemdara, appropinquanlesque servo
Dei, rogabamus ut loqueretur nobis. Cum vero nihil
responderet nobis, lunc accedenlcs lenuimus eum,
et corpus quidcm ipsiiis adbuc erat calidum , anima
autem ad Domiuum migraveral. Tunc vero agr.ovinius, quia in ingrcssu nosiro inlr> spelunoani reqiptiverat. Fodimus ergo iu ipsa spclunca, unusquc cx
nobis pallium, quo erat indutus, acccpit, ul u\ i | s<>
eeniscorpus involverel. Sumcntcs autem illud dc loro
in quo jacebat, cum ipsum ex mnre curaremus, incnimus esse mulierem, et glorificavimus Dcuuu
Conipleloque super illud ofiicio, sepclivimus.

CAPLT CLXXi.

Vita iluorum mirabilium virornm, Theodori ph.iloscphi et Zoiii lectoris.


'
Erant in Alexandria duo viri mirabites, tnagnTque
, \ ,
virtutis , abbas scilicct Theodorus pbilosopbus et
^ Zoilus leclor. Fuil aulem nobis cum tilroque stiiwna
,
familiaritas, cum allero qxiiilem disciplinr el sluili \
rnm graiia; ctim altcro vero, quod cnmmunis nobis
. \ ,
esset pafria el ediicaiio. Alque abbas quidem Tbe.)dorusnibil possidebat, nisi pcnulam,cl pancos libros:
, \
dormicbat aulcrn in stabello, ac in qtiamcunque cc, clesiam ingrrdieba'ur. Ad ullimum . eiiam s;rculo
\
renuntiavii in C O M I O I I I O Salcimo, ibique viiam glorio
, .
, \ - flne conclusil. Locior auiem Zoilus et ipse aequabm
prafcrebat pauperl^acm. Nibil enim ipsc quoquc
. ,
sideba! pntier veiu>tam penulam ct piucos libros ;
, ^ ,
excrcebaiaulcm sc in scribeudo libros. Et ipse aiilem
(rw).
cohsummaliis in Duiiiiuo, aepuliu^ esi in monasicrio
\
abbalis Palladii.
, .
Dc duobus islis, Theodoro scilicet pbilosopbo ct
,
, Zoilo leclore, pergenles quidam Patrum ad domnmn
, Cosmam scholaslicum,inlenrogavcrun( oum,dic?iiles:
, Quis eorum magis in spiiiluali exertitio laboravii ?
; Qui aiiad illos : Similia quidem fu?runl ulriusquc et
alimenla. el stramenla, el indumenia, rerumque om * * ,
nium suporfluaruin abstineniia , ci nud.tis, vl Imrni, , \
D

^.

(m) * *1. lrifra Balsa, De jejuniis, n. i\ : >;;


appeiial auciur Vi/? iV//i juniorh, . >7.
A . i ^ l a s i i llodeg-u 204, ubi lialirtur :
, y / i ) ; ; ''; ; ".

, . Exemplar K gitnii 1052 cxliibct aiq-io


; Juris Crwco-liomaui . , . 470, ; iiriioue 14
s: \\<v syuodi, ?. :.
k

3039

JOAXNIS MOSCIII

.->

Vttas, et frugallias; sed abbas Tbeodorus pliilosophus , \ , \ , \


. ) ' ;, discalceatus in magna imbecillitale oculorum relus
,
, \
mne novumque Testamenium didicit. KabuUtamen

consolaiionem fratrum, contubernium et visitationes
, \ , \amicorum, avocationemque multam, cum doceret,
, , \ .
et cum operarelur. Zoili Yero lectoris non solum
, ,
hospitalilas Iaudanda , verum etiam solitudo ejus et
\ , \ , \
immensa faligatio, orisque cuUodia digna commen , \ , ;, dalione est. llle enim sine amicorum familiariumqne
, ,
contubcrnio atque commercio, ab omni saecularium
, \ '
rerum aciione feriatus, nulli seipsum refrigerto et
(), ;
blecuiioni permisit, ne minimum quidem ab ullo
, minlslerium admiltens; ipse enkn coqwbat, ipse
lavabat, nulla leeiionnm capicns solatia, parakia \ ,
.
eemper aliis obsequi, nullamque babens curam aestus
aulfrigoris,aut corpareae infirmilalis, mundue semper \ \
\ , ,
risu, ei tristiiia,eteffusione,etangore existcns,qui
praeter indumenli aeperitalem, eliam a mullUudine ^
* ,
pcdiculorum indesinenier consumebaiur. Habuit ta*
uieu et iste plua quam prior ex process bus non me- ,
diocre refrigerium, babens facultatera liberaro quo- \
cunqne vellet, die-noetuque procedere, quamvis banc ,
liberlaiem el laboris magnitudo relundebat, el raro \
proccssusaecularium familiaritalem excludebal. Unus* . \
quisque igilur niercedem propriam accipiet, ei secuu- , , \
dum labores proprios,et juxla resurrectionis mensu- , \ ;
ras, et intelleclualis spirilalisque mundilice et mini- , \ , \ , \
stralionis, et limoris Dei, ac cbarilalis, el compun- ;, \ , \
ciioms, et jugis psalmoJiae, el oraiionis, ei inien \ , \ , \
lissimae fidei, el occuhae bominibus Iaieniisque \
tulis.
C .
CAPUT C L X X U .
Vita prcudicli Cosmce scholaslui
De islo domno Cosma scholastico, fnulli quidera
\
,
mulia, et alia alii, et plurimi plurima nobts \ , ,
reiulerunt. Quaevero nosvidimus, etquae diligenter
. ,^
assecuti sumus, ea tantum pro legentium utilitate \ 6 , conscribimus. Erat enini vir isle bumiiis, misericors, , .
abstinens, virgo, quietus, sine ira, socialis, peregri- , , ,
norum suscepior, amator pauperum. Plurimum itaque , , , , :,
nobis utiliutis contultt vtr iste mirabilis, non solum ;. ;
ex aspectu, sed etiam ex doctrina gua,et quod mag- , ; \
nam baberet librorum copiam super oiunes quj erant ,
ih Alexandria, eosque prompte ac libeuler voieniibus ;, \ accommodaret. Eral aulem et nihil possidt ns; in ; ; .
lola namque domo ejus nihil vidisses aliud ijuamD sv , libros, et scabella, et lectulum, ei mensam. Licebat , , \ , \ .
ero omuibus ingredi, el interrogare quse ad ulilita- , \
tem perlinerenl, el Ipgere. Diebus autem singulis in- , \ . *
trabam ad eum ipse, et, teste veritatc, nnnquam ad ; , \ \
illum ingressus 8um, quin ipsum aut legenlein, nut , , \
scribenlcm contra Judxos invenircm. Magno eoiui ,
fervebat zelo converlendi genlem illam ad verilatem. ;
Ideo et saspe misil me ad Ilebrxos quosdam, ul per \ -. \

() . Doctrina 11 Dorotbci, ante medium : , . Log. -

? illnd recte coclum [ucrat. Scribi eliam


possi-l, /, res cocta.

m\

PRATUM SPJRITDALE.

0:2

; - litteras illis colloqaerer. Non enioi facile domo cgre),


diebatar ipse.

$ , \ ,
,
; \ ,
, .

. , .

Ad hunc domnum Cosmam scholasltcum die quadam profectus sum; curaque mihi magna ad illum
esset fidcia, inierrogavi eum, dicens : Fac charilalem, dic miiii quanium temporis Iiabes in boc insiiloio. Tacenil vero, et nibH reepondenti, rursutn dixi
J U i : Per dominuni dic mibi. Cum autem se ille pauiulura sub silemio continuisset, ait m i h i : Triginta et
ires annoe babeo. Quod ego audiens, gloriflcati Deum.

,
Alias iterura accessi ad illum, et interrogavi eum,
,
dicens : Fac perfectaro charilalem, sciens quia pro* ,
pter utilitatem animse inlerrogo le. Dic mihi, qu.es,
\ , - in tanlo tempore instiluti lui, quietis,et coiUinentiac,
; - & quid adeptus es? Ille vero ingemiscens, et ex inihno
, corde suspirans, ail mibi: Quid poiesl saecularis bomo
\ ; virlutis adipisci, et maxime residens in dooio sua?
, Ego auiera rursus illum rogabam, diceos : Per Do , \ . minum dic mibi, ul ipse quoque proiiciam. Tunc vero
* , / , niuhum coactus a me, d i i i t : Ignosce roihi; Iria itia
, , , - consecuius sum, noa jurare, non uienLiri, noo r i dere.
, .
CAPUT C L X X I H .
Factum mirum Theodori anachoreloc, qui
TIv , , .

\ . \
, , \
. \ , \

\ , \
,
,
. KaV
, \ .

oratione tua tn mari dulcem aquam effeeH.


Anachoreta quidani f ral in partibus Jordanie, nomine Tbeodorus, euuucbus. Hic noi-essiiate quadam
compulsus est Conslaniinopolim pergere, ingressusque est navem. Gum vero navis diuiius delineretur
in pelago, defecil aqna, erantque naola ei veclores
in magna anxietaie el desperatione. Surgens aulem
anacboreta, et expandens in coelum manug suas ad
Deum,qui salvat de inorie animas nostras, facta
ratione, signavii mare eigno crucis, el ait nautis :
Benedictus Dominus, baurite quantum aqu.32 mpus
habetit. Impleveruntque omnia vasa sua de mari
aqua du'ci; ct omnes gloriflcaveruni Peum.

CAP13T C L X X I V .
Factum naucleri viri religio$i,qui plttviam Domino impetravit.
*0 ^ ,
Abbas Gregorius anacboreta narravit nobis, di , cens : Cuni ex Byzantio descenderem, ingressus sum
, \ - D avim : iutravil autem et ecriba quidam cum uxore
, .
saa, profecturus adsauclam civilaiem orationis causa.
Eral auiem nauclerus religiosus valde, niullumque
flv , \ .
jejunans. Cum ergo navigaremus.scribai servi frustra
; & ,
consumebant aquam. Postquam vero in medium pe . / .
lagus Vi*nimus, defecil nobis aqua, eramusque in
, \ ,
magna trislitia. Et erat miserabtle spectaculum, \ i \ , , xal ,
dere mulieres, el pueros, el infantes siti arescenlcs,
\ , \
et veluti morlaos jacenles, Cum ergo dies tres in bac
.
ne&essilate fecissemus, scriba ipse tribulalionein non
*, \
sutlinens, educto gladio, ct nautas el nauclcrum vo , , lebai occidere. Dicebal eiim : i l i sunl noslra: pcrdi , *
tionis auelores, quia noo sumpserunt aquam ad tuifi, \ . ,
cientiam. Ego auiem orabam schbam dicens : Noli
,
hoc facere, sed magis depreceinur Dominuiu fiosiruui
. T

JOANNIS MOSCnr
3o;i
3043
Jesum verum Dcum, qui facii niagna et mirabilia, , , ,'
,
quorum non est numcrus. Eccc enim el i.auclerus,
, , \
ul vides, lertium hunc agit diem , jejunio ei or.timii
, ;. \
vacans. Cttmque acquievisset scriba, quarta die circa
fiextam horam surgens nauclerus, clamavit vocc , , ?)
magna, dicens : Gloria l i b i , Chrisle Deus noster, iia \ ) . \
ut omncs miraremur in voce ipsius. Dixitquc naulis: ,
SulmmtUe menibranas (55). Eicum explicukscnt eas, , , ecce nubes supra uavem veniens, lanlum pluil aquae, , , , ,
donec impleverunl vasa ad necessilatem noslram. . \
Erat autem mii aculum grande et lernbile, quod ve- * , \ liiicante nave, nubes illa conbcquereiur nos, et extra , ,
navem non plueret.
"
. Hv \ ,
T

.
CAPUT C L X X V .
Relalio deZenone imperatore, viro eleemosynario.
Narravit nobis quidam Pairum de Zenone impera- \
lore, dicens quod mulierem quamdam in iilia ipsius
, ,
.
injurlose iraclavit. Ha?c autem vacabat in lemplo

Dominx noslrae sanclae Dei geniiricis, orans eam
, et deprecans, ct cuiu lacrymis dicens: Vindica
. \
me de Zcuoue imperaiore. Cum ergo mullis diebus
,
hoc faceret, apparuit ci sancia Dci genilrix, dicens:
, * , ,
Crede mibi, mulier, uliioncm luam saepe facere vo , *
lui, sed manus ejus probibet me. Eral enira valde
. Hv
umericor*, ei eleemosyuas faciens
.
CAPUT C L X X V 1 .
T

Pulcjira relatio abbalis Xndrece de decem viris peregrinanlibus, inUr quos fuk cl ado'esccns Hebrccus.
Abbas AndreasOciavi decimi , cum esseimisiu
,
Alexandria, narravit nobis, dicens: Cuin essem ju , ,
venis, indisciplinalus valde el inquielus fui. Die ergo
\ , ' ,
quadam pcrsecuiioncm passi pro nostra inquietudine,
. \ fugimus in Palaesiinam ego el novem alii; inler quos ^ , \ unus quidam erat industrius, alius aulem Hebracus.
, ,
Cum crgo venissemus in cremum, iniirmatus esi He. \ , lir.tus usque ad mortem, et Deo tesle, in magno
, \
moerore consliluti eramus, nescientes quid illi fatc, . remus. Verumiamen ui est consuetudo 60cialis cha , ' ritatis, non illuin deseruimus, sed unusquisque no ,
strum pro viribus fercbat eum, tolenies vel in civi , , taiem, vel in euipoiiurn illum duccre, ne moreretur
, ,
in eremo. Cum vcro adolesccns ex inedia el vche
iiioiili.bjina febre, imniodcraloquc laborc ct sili prac
, , \ s >\\$ a:siu t.-ius jam ferc rcsoluius essel aiqne dcfl ( \ 5 ,
cerei, propinquans ad exiium, neque porlari posset,
\ ),
dicreviinus cum niullis lacryinis iilum diniiuero in
, \
ercmo, ei alsccdcre, inett.eutes ne nos ipsi quoque
,
slti dtiicercinus. Ciiui l^iiur illuin In arena plorantcs ^ .

posuisscrnus, vidcrclque nos abirc \elle, coepil nos
, ,
adjiirare, diccj;s: Per Deuni qui fecit coelum et ter,
rain, per Deum qui inclinavii ccelos, ct descendil
\ ,
pro saluleluinani generis, pcr Dcum qui judicaturus
, .
esi vivob cl inorluos, nolite paii ut Hcbraeus moriar,
, \ ,
hed (anquain Cbrisuani facite mccum misericordia:i>,
, \
ci bapl.zatu ine, ut Cbri;>lianus dc bac vila exeam, ei
. ^ "; ,
ad DoitsiiKiiu pcrgain. Mus vero dicebamus e i : Vere,
&,
fiat r, iu>ii licci nobis boc faccre, sxculares eiiim
^
1

3;Ui>

PRATUM SPIRITUAUS.

3046

xal ^ -. . sumtis; boc aulem cj.Lcoporum ci rresbylcroruiu


opus cs!; scd neque aqua bic est. llle vero pcrsiste*
;
bai siuiiliier adjurans nos, el plura cliam cum ia, \
crymis adjieicns, ac dicens ; Nulile, Chrisliani, rae
, . privare hoc divinilus iudullo muncrc. Cura ergo in
, \
magna bxsilalione esscmus, imlusirius ille divinilus
, \ . \
inspiraius ait nobis : Erigiie illum, et exuite. Ere .
xinius ilaque cum magno labore illum, ereclumque
*0 .,
lcnciitcs cxuimus. Jndustrius auiem ille impleus
\ \ , ,
ambas manus suas arcna (50), lerlio effudil supcr
\
cajut ejus, dicensita : Bapiizatur Tbeodorus in 1 1 0 \ ,
mine Pair.s, et Filii, et Spirilus sancli. Nobis vcro
, * \
per singula uomioa sanclae ei consubstantialis el ado \ , \ \
ranJai Trinitatis respondenlibus Amcn (Doininus
, \, ,
Deus leslis est, iraires), ita continuo sanavit et cor , , ^ ' xal
'

J '
, - , *[

P
"'firmi.alis remai.eret indicium, vel
. , - qualiscunque passionis; sed sanus et valens cuui
\ omui alacriiale et florido aspcctu, quod reliquum
, erat iiineris, pcr ercraum ambulavit sexnper nos
prxcedens, iia ul admirantes lalem et lam subium
.
inuiaiioncm,
omnes laudaverimus et gloriGcayeri , \
mus
iueffabilem
majeslatem et benignilatem Cbrisli
, \ Dci nostri. Venieulcs autem Ascalonem, adduximus
;, , \
eum ad bcatum ac sanctum Diouysium ejus urbis
. , , episcopum, narrantes quae fratri ia via contigisseot.
Quibus audiiis, sanctus admiraudusque Dionysiug,

siupens
ad tam novum inaudilumque miraculum,
, . \ convocaio
clero exposuit ei toluin negotium, ut de ,
, ' , Q cernerent, uiium eflusio illa arenae repulaoda dsset
^ * \ frairi in baptismnm, an non. Et alii quideui dicebant
debere repulari illi in bapiismucn propter inauduam
. ,
miraculi
magniiudinem; alii vero dicebant, Non.
x a \ \ , '
Theologus quippc Gregorius omnia baptismata di/iu .
\ , meral (Gregor. Nazianz. orat. 53, quae est, In sancta
- . - Lumina) : Baplizabat, inquieus, Moyses, sed in aqua,
, \ ; \ et antea in nube, et in niari. Bapiizavit et Jonnnes
, - non jam quidem Judaice; non enim in aqua solum,
\ , - sed etin poenitentia. Baplizal aulem ei Jesus, sed in
* Spiritu sanclo. Istud perfeclio est. Scio et quar:u:n
; \ , baptismum pcr marlyrium et sanguinem. Scio el
', quinlum, lacrymarum scilice?. IIxc ille. Quo igitiir
inqtiiebant, isle baplizalus est, ul ciiam
; - borum,
ipsius bapiisma roboremus, maxime cum Doininus
r u b

j m i l

e o

C h r i s l u s

D e u s

n o s l e r

u l

n u , l u m

a u

r i s l i n : B

-' ^ , ,

* ,

, ...

* \ , ^
^
; , ,
y.iX , .
,

, 3 .
.

... .

ad Nicodenium dicat: Nisi quis nalus fi.ent dcauo ,

, - V

....

-.

) ? llis alii conirad cebam sic : Quid ergo ? Quia


scr plum de aposiolis non cst, quod baplizaii siui,
idcirco uon inirant in rcgnum Dei? Alii rursus
econlra infercbant, dicentes : Ua sane, ilii bapiizaii
sunl, sicul ct Clemcns Stromatcus niomin t in quinlu
Hypoiyposeon , aposlolicum enini illud d ctuin exponens, quo diciuir, Gratias ag D - , qiiia nemineru
vestrum bnptizavi (/Cor. i ) : Cbrislu?, iuquit, dicitur
Petrum solnm bapiizasso, Petrus Atidrcam. Jarrbum c l Joannem, illi autem reliquos. Ha;c igilar ct alia plunma cuni dicia esscnl, visum csl boato DicnysiomUtere fralrcmillumadsanctuniJurdancm ,illicqucb:iptizari; industriJiiiiaulciDilluinordinaYitdiaconunh
a

J O A N N I S MOSCni

3047

CAP13T C L X X Y I I .
Mala mort monachi jEgyplii, qui habitare voluit in cella Evagrii lumticu
6 ,
Dicebai abbas Joannes Cilix commoraniibus
; ,
nobie in Nono Alexandriaa : Venit ad nos iEgyptiue
monacbus, narravitque nobis, dicens : Ad monaste- , \ ,
riura Cellularum frater ex longinqua regione perve- ,
nit, volens ibi liabitare, prostraiusque presbytero \ (|>, , ,
orabat, ut in Evagrii cella moraretur. Presbyter au
tem dicebai non po*se eum illic babilare, recedens . ,
que presbyter, ait fralri: F i l i , daemon acerrimus
, . ;
iilic babitai; qui euim seduxil Evagrium, et a vera
fide removit, immisitque illi sceleraia dogmala, ille , .
non permillil aliquem ibi morari. Fraler autem per- , \
sietebat, dicens : Profectosi bic manco, in illa mora- , \ lurus sum. Tunc presbyter coaclus dixit e i : Judicio , $ , , tuo vade, et eam accipe. Sedit igiiur frater in cei- , , .
lula una bebdomada; venienteque Dominico die,
,
perrexil ad sanctam ecclesiain : videna autem ilium ^ . \
, \ ,
presbyler consolatus est; sollicims enim pro illo
. \ ,
eral. Veni* nle aulem alio die Dominico, non venit ad
.
ecclesiam. Cuiuque illum i.on viderel prcsbyter,

misil duos fraires, ut vidcrent cur non venisset ad
:,
ccciesiam. Qui venienlcs ad cellulam, iuvcueruQt
\
iratrem injeclo fune seipsum suffocasse.
,
, \ .
CAPIJT C L X X M I L
YUa senis coenobii Scholarium, viri simplicis.

Narravil nobis abbas Grcgrius pre&byier coenobii
,
Scbolarium, quod ibi senex magnus, magnaeque abstmeniia? moralas sit : erat aulera simplex circa fi- ,
, \ ,
dem, ei nbicunque eum esse coniigissct, indiscrele
coinmonicabai. Qnadam igitur die apparuit ei ange. ,
lus Dei, dicens: Dic, senex, si morluus fueris, quo , >, ,
modo vis sepeliamus te ? ut JSgyplii monachi faciuut,
; an ut JerosoIyiniiaB? Senex auiem respondit ei :
, ; *0
Nescio. Tunc aii angelus : Cogita, et delibera; post
, .
tres amein bebdomadas veniam, et dices mihi. Pcr* , \
gens eg> senex ad alium, narravit ei quae sibi dixe- , \ .
rat angelus. Qaod cum audisset senex, stupefactus
,
ex auditu, diuliusque intendene In eum, ac diviuiius
. ,
insp rams dixit ei : Ubi sumis sancia mysieria ? Re\ \ , epondens illeait: Hbicunque inveni >. Tunc ait Hli
,
eenex : Nan libi ultra contingat ui extra sanclaui
; *
caiholicam et aposiolicam Ecclesiam commumces,
" .
bi Bominantur sanctae qualuor syno l i , Nicaena,
\
(recenlorain decern et ocio Palrum; Consianlinopo , "
iiiana, Centum et qiiinqw.giuia ; Epbesina p>ima, du , ', >
centorum; Cbalcedonensis, sexcenlorum et iriginla.
, \
Cum aulcm venerit ai.g^lus, dic e i : Sicut Jeroso^

' (). -Q i
iymilaa sepeliri ,'. Post ires igilur bebdomadas
, > .
68

4 v

V A R L E LECTIONES.
al. add. . " al. infer. . * al. .
.
Palrum sanctorum apud Chalcedonem, quorum n n merus septem compositos coniinebat in se recurrenles
. ..
.
. - ,- ,
. novenariot. Ex hac orgo opinione fueruni Palre*

. Hoc
Cbalcedonenses numero duiUaxai 567.
bl : Vefijuno sanctw el acummicte quartce synodi

?1. .

3043

PRATUM SPIRITUALE.

M50

, \ - veoil angelus, etdhit seni: Quid est sencx ? cogi ; ;


lasii? Dixit aulem illi senex: Sicut Jerosolymiiw
. volo. Dicit ei angebis : Bentf, bene. E l continuo
, . \
reddidit spiriliim. Hoc auiem lotum facium cst, uc la. ,
bores suos perdcrel, etcum liaeretieis condemnarclur.
, .
CAPUT C L X X I X .
VHa suuctimonialis fcmince, quoc erat ex sancta civitate

Perrexiu us ad nbbaiein Joanneui anacborelam,
^ , \ , ,
q - appellalus cst Rutilus, narravilque nobis, di" ,
ccns : Audivi abbalem Joannem Moabitam narran , - tem, ac diccntem : Sanctimonialis quadain eral iit
\ . sancia civitaie, religiogi valde, et secuudum Deum
, \
proficiens. Invidit ergo drabolus virgini, immisilquo
. - juveni cuidam impnrum ot diabolicum in eam amo
m . Virgo amem illa mirabiHs cnm diaboli sensis , - set insidias, perdit onom adolcscenli* miserata, snrn (), \
pio cilicio , paui isquc irifusis ribni iis, vetiil nd
ercraum, adolescenli cx recessu siio quieiem a len, \ lanone ac salulem pnrans, et sihi ipsi ex soliludiim
. , ' ,
securitaiem et angmenla mcritorum. Posl multum
,
vero temporis per dispensationem Dei, nc ipsius ex cellens conversaiio mancret incognita, vMU eam
, \ ,
anacboreia quidam in soliiudine Jordanis, el ail illi :
; - Quid, mater, in bac solitudine facis ? llla vero latere
, ,
anacborelam cupiens, ait illi : Ignosce mibi, quia er , , ravi de via; sed per Dominuro, Pater, fac cbarilaiein,
, \ .
et oslende illam mibi. Klle vero divinhus de illa ail* , , , C monitus,ait ei : Crede mihi, mater, non tii errasli
,
de via, neque viam requiris. Itaque sciens quia mcn
dacium de diabolo est (Jean, ), dic mifii vcritatrm
, , *
causas propter qtiam huc venisti. Tnnc ail i 11 virgo :
.
Ignosce mibi, abba : adolescens quidam scandalizalus
, , , \
est in me, et propterea Teni iu banc eremum, mc ,
lius existimans bic mori, quam oflendicnlnm cuiqiiam
, (q) - fieri, juxia Apostoli vocem (// Cor. vi). Dicil illi
, .
iierum senior : Et quantum temporis bic habes ? Qu:
\ ;
ail : Habeo gratia Christi annos deccnj el sep '. tem. Rursum ait ad illam anarhoreta : Et nnde I I I N
;
iriris? Illa vero cilicium et infusa (37) proferens, di , xit anachoretaa : Ecce cilicium istud, quod vides,
,
menim de civiiate cxiil et isla panca infusa. Tatam
* , que dispen-ationem in me bnmilem ostendil Dens,
, \ D ut ianlo tompore islis nulriar, noque iiiimiiitita sinl.
,
Et hoc autem scito, Paler, qtiia sic me
ipsitis
, . \
benigniLas proiexit, per istos decem et eeplem
, ,
annos nullus bomo me viderit, nisi lu solus bodie;
, u ' , ego autem aspiciebam omnes. Et baoc audiens ana, choreta, magniflce glorificavit Deum.
. \ ,
.
U

r e

VARIiE LEGTIONES.
al. .
NOTiC.
() . Ordo monaslerii Casulorum laudacap. 165, " \ * intcrpres, panem et
tus per Ailatiuni, De missa prmanctificalorum, n. 7:
cicer infusum ; e I I I S S . \ .
, \ . Comedimus
(q) . Supposiliuus Cbrysoslomns
panem, et fabam aqua maceraiam. Moschi noslri,
in Cbristi Naiivilaieni, apud Saviium, . \ ,
P4TROL.

Gn.LXXXVil.

93

JOANNIS MOSCHI

3054

CAPUT C L X X X .
*

Vita Joannis (38) anachoret(p qui in speluncavillos Sochns morabatur.


%

Narravit nobis sancli>simus Dionysius presbyler ;, SAi;ckc eccle-i:e Ascaloniiarum, et sacrorum vaso
\ ; rum cn tos, de abbale Joanne anachorela, dicens : ,
Oua*i vero magnus in generalione ista Tuit, alipic ad , , " ^
cormuendaiianem smmnorum illius apud Deum mcri torum, hoc de ipsr> miraculum narrabat: In spelunca,
; ,
inqnil, morabalur senex in partibus villic quaD dicitur
\ . , ,
Socbus viginli fere milliahbus ab Jerusalem. Habc-
bal anlern sencx in spelunca imaginem tmriiaculaiae ' *
Doniinac noMrse Dei genitricis, semperque virginis
Mariao, in ulnis fcrenlem Jesuni Cbris'um Duminum
ei Saivalorem nostrum. Quot.es igiiur abire volebat , .
ad locum aliquem, vel per vasiam soliludiitem, sive ,
Jerosolymam ad adorandam sanclam crucem et vc- , , nerabilia loca, vel in Sinai inontem oraiionis graiia, g \ ,
tive ad mariyros dislanles ab Jerosolyinis mulus pro\ , , \
liiisque imeivailis (eral cnim j>eicx manyrum reve \ rcmia? mir- biliter dedilu>, ei nt.nc qnidem pergebat
( , \
Epbesum ad sancUim Joanm m, nuncautem Eucbai- ,
lam ad saiutnm Tjieodorum, nunc vero ad sanclam
" , \
Tbcclam in Seleuc am Isauria3, nunc ad sauctum Scr- gium in Sarapbas, el raodo ad isluiu, modo ad il!uin
,
sanclum), reficiebai candelaro, cl accendebat, ut sibi ,
constictudo cral, aique ad oralioncin stans, et Deo ut ), sunm iier dirigerct supplican*, dicebal ad Dominam, (), \ ,
intcndens in imaginem ipsius : Sancta Doiuina noslra
, \
Dei gCRilrix, quia long.ini iier iturus sum diebus , ,
mullis pct ficieudusii, caiidelai luae lu curani hbe, / ,
camque ne exstinguatur juxia proposilum meum
,
scrva; egoenima^julorioluocomiianlcilerarripio.
, ,
Hisqiic ad imagincin dictis, egrediebalur, peracloque
\ proposilo ilincre, revertebalur, aliquando posl inea- '
pcm, sxpe etiatn post duos vel ires meuses, nonnui;- . \ , quam postquiiqi evel>c\, eli!a reperiebalintegratn
. \ , raudclani etardentem, sicul eam, cum iler arripere,
, , \
diiuiserat, c l liunqnam hanc a seipsa exslingui vidit , lk \' \ \
nrquc de sonino surgens, iieque a pcregrinatione rc- \ dicns, ncque cx cremo in speluncam pergens.
, :, \ * , ,
, .

CAPFJT C L X X X 1 .
De eodem.

fiiccbai < b;s et boc de ipso idem vonerabilis Dionysius prosbyler, quod die quadam nmbulabai senex
in linibtis vilbo Socbus, ubi eral spelunca ipstus, amIndansque Icouem vidil ingcnicin c regioiKS venienicm. Pcrgebai auicm in via valde angusta inlcr duas
sopis posiia, quibus 3gticolx rura sua inmirc c o n - D
suevoniul, spiu<<as irul cos planLntcs. Tantamvero
i

") \ \
,

\ \
, vov.
,

VAUIiELECTIONES.
, 0

;. .

7 1

al. .

. 369, I. , :
/, . IntolerubiIts mriida nec qiiidquain prattcr uoiituin
Losius.
) .
Ad lilo*$arium Joannis Meursii

adde vocem , ox Tbccdori Stutlila; Calccheaibus in Bibliotheca Scorialensi, bi caucl.esii


2lilii r s i : \ 3 /,
, \ .

3054
PRATUM SPIRITUALE.
3053
, - semita illt pra senlibus angusiiam Itabebat, ut vix
unum aliquem vacuum et expedilum pedibus ince \
dentem susciperet, ei ne illum quidem eine impedi , mento libere transire permilteret. Cum ergo sibi i n , \ vicem appropinquassenl sencx et leo, neque sencx
retro rediit, ut leoni transilnm libcrum darct, neqne
. ' ,
propter nimias semitae angustias leo reverti poterat,
,
neque utrumque simul iransire omnino possibileerat.
,
Videns igitur leo Dei servum procedere volonlcm, ei
,
nequaquam retro redire susiinentem, crexit se in
.
posieriores pedes, ereclusque siaqs ad la?vam scnis,
, \
pondere acviribus cor.poris rcpulsa maceria, modicam
, ,
seni laiittidinem praslitit, ilcr sine impedin ento jn
to viro prrcbens; atque ita transivil senior dora
, \ , \ )
leonis perfricans. Posi cnjns transilum exsurgens de

\ eepi leo, peregil et ipse Her suum.
\
, .
Ad hunc abbalem Joannetn pergons fratcr quidatn,
$ , \
. \ , cum nihil in spelunca illius invenisset, ait setii : Qno , , ; modo bic moraris, pater, non babens qux snnt no , , - cessaria? respondit senex, et ait: Spelunca isia, Uli,
epiriiualis mercatura est; dat, elaccipit.
, .
CAPUT C L X X X I I .
Vita abbalis Alexandri Cilicis, qui prope morttm dcemone arreptus est.
,
Prope sanctani Betbleem monasterinm est eancii
, , Sergii, quod doobus circitcr milliaribus dislat, et <vv.
.
gnowinatur Xeropolamus : in bocantisles fuit vald
,
nligiosus abbas Eugenius, qui postmodum episcopus
*
Ilermopolis facms est in ^ g y p l o , quae est in finibus
.
s!ia Thbaidis. Hic, cumad eum venissemus, narrn vii nobis de abbate Alcxandro Cilice, quod cnm inler
\ ,
spebincas sancii Jordanis senuissct, accepu iUum in

monasierio suo. Qui circa finem vilae suae lecluJo de ,
cubuii quasi menses tres. Ante decem vero dies qtiam
\ ,
migrarei ad Dominum, a daemone arreptus est. Et
.
eoe,Jt stnex ad daimonem dicere : Ad vespcram ve ,
nisii, miser, hoc magmim non est; quoniam in leciulo
. "
dcvincius sum, et raoveri non possum; oslendisii,
, .
miserrirae, irabecillitatem tnam. Nam si potens ct
, \
valons esses, anle bos quinquaginta, vel sexagiiu.i
. , , ,\
annos debueras
appropinquare mihi, ego eniiu
. \ ,
per confortantem me Cljristum oslendissem libi in
firmitalem tuam, ac dejecissem rugiiuni luum, alquu
, ,
(ontrivissem rigidam illam luam infiexarnque cervic e m

u n c

, \ D
* ^
utem non niea cst imbefillitas, sed iniirmiias est qiiae preinii me. (iraiias lamen ago Deo,
, .
, * ad qnein proiiciscen, ostendam injuriam quani abs
le passus sum, quia posi lot annorum labores ei fa. ,
tigaiionem, circa e*itnm sic atrociler in nie itivasish.
,
i ta et alia plurima lioris singidis dirrns, decima dio
,
cum f>mni quiete Domino Cbristo spirilum in pace
\ .
reddidit.
* \
,
.
?

CAPUT C L X X X 1 H ,
Mirabile facium senh Jigyptii, nmuhie David,
,
Dicebal abbas Thcodorus Cilix : Curo adbuc mo-

J O A N N I S MOSCIII

3055

rarer in Soyllii, eral illic senex jEgyptius, nomine , . \


David, qui die quadam ad inetendura profectus est
. ^\ ;
Ilabent cnim consuetudincm Scvibioiae, ut abeaut
dd villas, el melant. Asctndit e senex in villam, ; , \ .
ct sub mcrcede operabalur. Condux t auiem iilnm , \ .
agsicolaquidam. Cum ilaque melerei senex, dieqiu- . *
dam circa horam septimam aeslus magntis faclus csi, ,
cl abiii senex in quoddam lugurinm, et sedil. Veniens , \ , \
autem agricola, el vidcns sedenictn senem, dicil ci . , cinn iracundia : Cur non mclis, sentx ? nescis quia , * ,
inerredem libi redcto. Dixii ei : lla sanc; sed quia ; , ;
aesttis magnus est, el grana Iriiici de spicis decidunl, , \, ' , \
idcirco puululum exspecio, donec iranseat aestus, ne- ,
que djmnuin paliaris. Dicii ad euni agricola : Surge, , ^ , \
labora, elardeanloinnia. Cui respondit scnex : Et vis . ,
ul ardoanl? Dixit illecum iracundia : Iia plane.Tunc^ , . \
surrexil senior, et ecce coniinuo ardere coepit ager. ; Currens aulem agricola vcnil ad alios senes, qui in \, . , \
alia parie agri operabanlcr, ei orabat eos ui venireni . \; ,
tl depre< arcntur senem ut oraret ei ignem cxslin- ,
gueret. Yenientcs aulem senes prostraveruni se bu- , \ ,
mi; ille autem dixit eis : Dixil ipse ul arderet. Exo- , \
raius lamon ab eis abiit, el sians inedius inler ea quae .
arserant, oi ea quac nou arserant, oravir, et conlinuo . , ; .
cxslincius est iguis, et salvaia est pars rcliqua " \ ' , ,
ruris.
\ :, \
,* , \ ; , \ ), \
,
UAPUT CLXXX1V.
ncc juvenis monachi, qui nunquam bibere staluerat, atque allerius
tenis valde orationibut dcditi.
Eramus in Nono Alexandriae, cum acccssimus ad C
" ; Tiionastcrium abbaiis JoannisEuuucbi uliliiaiis gratia.
,
Invenmius aulem ipsum senem qni egerat in babiiu
, monasiico annos octoginia, ita inisericordem, ulalium
, \
tteminem
similem viderimus; non solam enim ad
, ,
homines, verum el ad bruia animalia misericors erat.
, \
Quid ergo faciebat senexT Nullum opus aliud habo .
bat, nisi boc : Surgens de mane ibai ad canes omnes
* , qui erani in lnonasterio, et cibuin praebebal iilis. S i . ,
itiiliier et parvis formiculis farinam apponcbat, irili ctimque majoribus formicis. Madefaciebal el paxima, , \ tia, cl (a super lccia projiciebal, ut volucrcs come, \ ^,
dcrent Iia degens jugiier, nihil cum morereiiir iusuo

mona>tcrio dimisil, non portam, non fenestratn, non
, , , ,
8|)etlnm (59), non candclam, non tabulam, et nc sin
, ,
gulisiiiiiuorans prolixiorsiin, non dimisitomnino ter , . renum aliquid. Nunquam vel una bora lenuit vei , ,
librum, vel pecuniani, vel indnmenlum, sed omnia , , , egenis dabai, omnem curam suam ad fuiura trans- ,
ftTCIiS.
.
Narrabanl autem et hoc de ipso, misericordiam
, \
ejns el compassionis affectum commendare volenlcs.
,
Uie quadam venit ad eum agricola quidam, pelens ut
,
aureom numroum illi maluo darel. Cum vcro ille nori .
baberet (nec cnim unquam aurum tenebat scnex) mi- ( ), , \
sit conlinuo, et mulnavil a monasletio nuinisina, el ,
dodit bomini qui id a sc pclicrni, polliccnl) posl uiuim ) , :
ijic.-isem boc se illi rcdditurum. Cum vero prateris- . , \
VHanbbatis

Joanni$

Eunuclii,

3057

PRATUM

:I058

SPIRITUALE.

(ovSt 6 ), >
,
, . , ,
. ,*
.
, , , \ '
, .
" , \
, \
, \ ,
\ * \
* , ,
,
, \
/, \ * \
ofxou .
' , , *
, \ ,
\ .

, ,
,
, \ .
,
, []

.
.
, .

^tkol
illud non redd.rei, aeter
sivit illum abbas Joanr.es, el ail illi : Da mihi numisma, fralcr. Qui dixil, novil Deus quia non habeo.
Tuncait ilU senex : Agnosce, fraler, quia inveni, libi
moduin per quem possis mibi illud reddcrc. Qui ait
seni: Jube quidquid vis, et iaciam; puians bomoquod
senior sibi aliquid injuogere vellel. Tunc dixil abbas
Joanues : Cum tibi opporlunuro est, nec babcs quid
facias, veni buc, et triginta genuflexioncs pro me faciio, et dabo tibi unum argcnleum. Gui cmn ille fibenier consensisset, quoiies illi vacabai ab opere,
pergebat ad senem, et coroplelo oralionum numero
dabai ei senex juxla constitutum, argenteum nummum, dabalque illi comedere el bibere, tribuens insuper paximalia pro lola domo sua. Cum igitur im-

s e , u

, , n i d u 0

e l

e s s e t

'
"6"'"
ar cnleo, id cs., auremn
nunimum, accepit ab eo sencx, et dimisil illum, dans
ei liiam bencdicliooes.
R

Idem abbas Joannes Eunuchus narravit nobis, dieens : Asccndimus in Tliebaidem ad coenobium abbalisApollo, vidimusque ibi juuiorem fralrem babenlem etiam carnalem palivm ,
et ipsuni monacbum. Staluit crgo juvenis nunquaui bibcre aquam,
neque vinum, neque potionem aliam tolo vilx suae
lempore. Edebat igilur olera quxdam comcstibilia,
qu33 ipsum ex siti recreare poierant: babebal auicm
ct ministerium coquendi panes. Cum vero tres antios
hoc abslinenliac modo cucurrisset, incidit in gravissi ; . Q
griiudinem, ex qua eli.;m defunctus esl. Ciim- * \ , - que febrc urerelur, el ex immcnsa siti fatigarelur,
, - liorlabalur ab omuibus ul vel mudicam polionem de , \ . guslaret; neque prorsus boc faccre fratcr i!!c passus
, . cst. Abbas igilur accersito mcdico, ul langoenli, si
. qua ralione posset, stibvcniret, precabatur. Qui cum
, venissel et viderei fratrem in lali nocessita^, rogare
, \ , eum coepit, ut modicum alicujus polionis acciperei.
, \ Sed cum ille non acquiesccret, dixit abbati : AfTerfG
, - ntibi buc vas magnum. Quo allalo, mill ns in illud
, \ tepenlis aquae anipUoras quatuor, fecit illum inlus
, imniiui usque ad femora per unam boram. AfBrmabat
\ \ amem nobis abbas Joannes (illic enim aderal) quod
( , , cum illum ex aqua eduxissent, nielieris medicus
),
aquara, invenil cam cx magna parleimminuiam. Ecce
. \ ^ qiiam vim sibi intulcrunl conlincntes monachi,
seipsos propier Deum bis necessitaiibus subdenies, ut
, ,
, - sempiiernis fruereiilur bonis.
.
Idetn rursus nobis enarravil, dicens : Iugressus
,
sum in eodeni coenobio cellulam scnis cojusdam ,
, \
vidique quia ubi stare ad oralionem solebat, labuh
, ,
erat supposila. L b i auiem gcnua figebat el manus,
, \ \
concavum eral pliisquam digiiorum quatuor : cx fre ,
quenlia quippc usu conlinux oratiouis cavavcrai
.
m

ubulam.
CAPUT C L X X X V .
Vila mulieris fideli, qiHB mira sapientia virum suum gentilem ad fidem convertit.


xat /

Cuin in Samo iusv.la cssemuS, narrabat nobis vcnerabilis paupcrum cultrix Maria malcr domni Pauli

3059

JOANNIS MOSCHI

30CO
r

candidaii, dicens : Cuu> csscm in civilale Nisibo, , H v


cral ibi Clirisiiana niulicr, viruui babons gcmileiii.
:, \ .
Eranl aulem paupcrcs, babebant tamcn quiuquagiiU
' .
miliarisia (40), quod nuimsmalis genus e*t. Dic
, ,
vcro quadam aii vir uxori suac : Deinus baec niuui \
biuaia feneralori, ut aliquod solaiium cx eis enpia\ , .
inus; ea enim sigillaiim cunsumiinus , ei deficiuiu.
, ,
IVe&pondens autcm ilfa bona uxor, aii viro : Si pla, , .
cet ea fenerari, veni, demus illa sub fcnore Dco
* \
Cbristianorum. Dicit ei vir ejus : E l ubi est Deus
, ;
Chrislianorum, ut demusei? Ait i!la : Ego libi ipsum
,
osiendam; si enim buic dederis ea, non solum IMJII
\ , \
iSla perdes, scd et usuras libi pcrsolvel, ei capiiab; . , ",
duplum reddel. Qui ail illi : Eamus, oslcnde roibi , \ .
illtim, ei demus ei. llla vero assumens viruin ^uum,
,
duxit in sanclam ecclesiam : babet autem eccle:ia ^ .
illa quinque utagiias jamia*. Cum ergo mdii\i>set . *
illiiiu iu ecclejiai porlicum , ostendil ei pauperes, ,
dicens : Istis si prasbueris, Deus Cbrislianorum ipsa , ; ,
accipit; isli cnim onincs sui suut. Qui mox cuin gau- ,
dio numismata coepii eiogare pauperibus ; reversi- . .
que sunl in domum suam,
' ;
\ .
Cum vero post nicnses ires necessilaio sumptuuni
\ ;
auguslarentur, ait vir uxori suje : Suror, itibil ul , * ,
video, dalurus esl nobis Deus Cbrislianoiiim cx de- )
bilo i l l o , el nunc angusliainur ,.. ttespondil , . \
iuulier, et ail i i i i : Prufeclo dabit: vade ubi illa de- , * \,
di&ii; et exhibebit ea libi cum omni alacrilaie, Quo ^ , .
audilo, illc currens abiil iu sanciam ecclesiam ; ve .
idensque io loco ubi erogavcrat nuinisniaia paupc- ' \ ,
ribus, et circuiens lotatn ecclesiam, nemineru vidii
,
qui sibi dehhum redderet, nisi solos pauperes denuo
,
bedentes. Cum crgo cogiiarel in seipso, cui diceret
, aiquid, vel a quo exigerel, aspexil anle pedes suos
\
in inarmore jacere nuimsma unuiu ex illis, quae pau ,
pcribus ip e erogarai, iuclinansque se, el accipiens

illud, abiit iu domum suam, et ail conjugi suai: Ecco
^ profectus sum in ecclesiam , et crede niibi, mulier,
, , \
quia Deum Cbrisiianorum non v i d i , uidfrisii, nul \ ,
lu que mihi aliquid dedit, nisi quod boc nuinisma
, \ , ,
ibi poshuin vidi , ubi ego prius erogaverain. Tunc
, , , \
ail ad eum mulicr illa miiabilis : Ipse est, qui libi
, boc invisibililer pra;stiiil; ille enini invisibili polc ' .
blaie manus 8U33 dispouh bunc nnuidum. Sed vade, J ) . ; , \
doinine i n i , emc nubis aliquid, ut comedamus bo . *
die, rursusque ipse providcbil nobis. Abiit i l l e , et
, , ,
einit sibi pauem, ci vinui, et piscem , et veuicns
, \ .
douium dedit uxori. Qu aocipious piscein , coepil
ijiauin purgare, exenteransque illum, invcnit in visce- , \ , \
\ .
libub ejus lapidein valde mirabilem, ita ul miraretur
, , ^
in .lier illius pi.lcbriludinein ; nou (amea sciebal
,
quid eesei. Scrvatum aulem oleudit reverlenti viro,
^ . :
dicens : Ecce bunc lapidem in pisce reperi. Yidens
aulem el ipse, miralus esi quidein ipsius pulcbrilu- , > .
;, \ ,
dinem, ignorabat la:uci quid e^sa.
, , . , \
^ ;, .

2061

PRATUM S P I R I T U A L E .

30b2

\ ,

Cum aulem comedissel, ail uxori: Da m.hi lapidem,


vadain, el vendam illum, si quid forlassis prelii de
, ?. , \
1110 accipereconliugal. Nequeptiim, nt dixi, novcnu el
. , ,
ipse, quid essel, u( p c c simplex i*l rudis. Tulii iia$ , .
que lapidem , et abiit
ad trapeziiam , eujus
. \ erat propr um lalia emere el vendere, invenilque
.
illiiin jam clausis omnibus egrcdientem (ad vespe( ), \ ,
rum eniin jam dies erai) el aii illi : Vis emere bnnc
; lapidem? Kle vero consideruns lapidem , dixii c i :
,
QuM vis tit libi pro eo solvam? Ait aulem ille : D;i
; .
. quidquid vis. Ad quen: ipse : Acipe, inquil, quinque
numismata. Pulans auiem rendiior quia illudcrei
, *
aibi, dicit ei : E l lantum vrs pro illo persolvere /
; ,
ExiMimans Irapezila , qnod i u ille per ironiani lo* , ,
\ . - ^ queretur, ail i p s i : Accipe decem pro eo numismala*
Vendilor ilerum se irrideri arbilrans, tacuit. Dicit
, . 1
111 irapeziia : Viginli nun.ismau accipe. Ille aulcm
' . ,
tacebal nihil respondens : Cum vero ad iriginla, qua . ' \
draginta, ei quinquagiuta numismata cmptor ascen ' , deret, ei se daturuin ea juramemo affinnaret, coepit
,
ille amplius lapidom aestimare. Paulaliin vero empior
, ,
ascendeus usque ad (recenta numUniaia pervenit,
, ' *
dedilque illa vendenti. Ipsc igilur, dato lapiJe, ac* \ ,
ceptaque f ecunia , vemt ad uxorem suam gaudens.
.
Quas cum viderel illum cxsuliantem , dixit: Quanto
, \ ,
illum veudidisli? Putabat auiem qu< d illum quinque
.
vcl decem minuiis vendidisset. Tunc il)e irecenci
- ; ' '
numisniaia proferens, dedit illa uxori suoe dicens ,
.
tanto se illuro vendidUse. IIJa vnro summam diviii.u
, , , C bonitaiis clemeniiam adiniraus, dixit e i : Ecce Dcus
Cbritianorum qualis esi, quam bomis, qunm ^ratus,"
* ,
quam dives! Vides quianon so!um quinquaginta nu, , ,
mismata tibi reddidit, quae lu illi muiuasii, sed
,
paucis diebus ipsa tibi sexiuplicaia resLiiuii? A itosco
' , igiiur quia uon est Deus ahus, neque in lcrra, neqiu;
, '
cftilo, nisi ipse solus. Me voro miraculo admoni .
tus,
cum expeiimetito did cissel ci ij.sc veriiaicm ,
, \ , ,
\ effectus est repente Cbrisiianus, ei gloriiicavii Deom
el SalvaloreiDnostrumCbrisiumcaiu Patre et Spiriiu
, ,
, sancto , plurimas teferens gralhs pnideniis>iuKP.
\ , uxori suae, per qnam vera Dci notiiia ipsi in veiitalo
concessa est.

>?

.
CAPUT C L X X X M .
Vita Mosehi mercatorU Tyrii.
D
Perrcxinius iu ccDiiobium spelunca^ abbalis Sabae,
, . ad abbaiem Eusiacbium ip^ius coenpbii pracposilum,
, . \ narraviique nobis, dictns : Erat Tyri mercalor qui dam, nomine Moscbus; is nobis , cum Tyrum ve.iis, ; , \
semus, boc retulit, dicens : Cum cssem super com
mercia , profundo vespere abii lavatum, c l iu via re. peri mulierem sianiem iu tenebris. Ad qunm ego ubi
. perrexi, consensii sequi post me. Pr;c diabolico itaque
, ' gaudio non lavi, sed ad coenam properavi, multumque
; , orabam illam, ut comederet; sed iJla gusiarc quid - quam paesa non -esU Tandcm surrexiinus; etcnm
, \ ad cubandum veuissemiis, vellemque illam amjdexari,
,
vocc' jnagna cuiu iacrymis clainavil dicens : V

3^3

JOANNIS MOSCHl

30

mihi miscra! Tremefaclus itaque inlerrogabam !


eausaui fletuum. llla vero amplius ejulans ail : Yir
, ,
iucus negotialor est, cl naufragium fecit, perdidilque
, \ , \ ci sua et aliena, el proplerea in carcere inclusus
\ . \
tst, nee babeo quid faciam, ul veipanem ilii rnitii- \ , \
sireni, aique ideo prae nimia pauperlale corptts meum
,
expouurc proposui, ui iili pancm inveniam, omnia
, , .
ciiii deperierunt. E l dixi ilii : Quanium est debi" \ . \ , ;
tuin ? Q U . R a i i : Quii.que auri librui. Proferens au\ , \ ' . \ (eiti auruiu dedt illi, dioens : Ecce Dei uulu non te ,
ligi le; da auiuiu, el rcdiiiic viruni luuin , ei ora:e , \ ,
pro me.
.
Deiude posl nliquantulum tcmporie calumnia cou *
tra ine couflala cst apud imperalorem, quod com , * *.
mcrcii cuncta dissipassem. Miltens autem imperator 1^ , \ ,
tliripuil omnem substaniiam meam, nudumque per\ tracttiin Couslaniinopolim* in carcerein misit. Ubi
, \ , \
ciim plurintum lemporis egissem, solo uno vestimento
. pr&ter cainisiam indulus, die quadam audio quod
, iinperalor me vellet occidere; itaque de vita de>pe . \ , \
rans plorabam. FJeniem autem et ejulantem sopor
, \ . \
oppressii, vidique in somnis quasi mulierem illam,

qurc aliquando virum habuerai in carcere, dicentem
, , ;
mibi : Quid est quod habes, domine Moscbe? Quare
; \ , bic inclususes? Me autem respondent*: Culuinniam
, , , \
perpessus sum. et puto quia occidet me imperalor.
\ , \
Ait inilii : Vis ut ioquar pro te imperatori ei di ; \ ; \
miuei (e ? Ad quain ego iNunquid ille cognoscit te?
, . , \ .
Ait : utique novit. Expergefacius aulem ambigebam
\ \
qiiid boc essel. Asiilitaulem mibi secundo el tertio
0 5 . ,
cadem repetens, et dicens : Noli limere, ego te
absoWam cras.
Diluculo autem , imperatore jubenle, adduxerunt
\ \ uic in palatium. Cumque ingresstis essem, ille ul
, . \ ,
aspcxil nie putri et scissa indulum tunica , dixit
\ ^ ,
mibi : Ecci? nunc tui iniserius sum; vade, et emen , .
dare dd reliquo. Aspiciebam auletn tnulicrem illam

ad dexterain imperaloris astanlcm , el dicentein
, * ,
mibi : Confide, ei noli limere. Jussitque rex mibi
.
universa reslilui, addensque mibi booa plurima ,
, \ \
resliluil me in priorem stauun, iaciens meprxterea
,
locnin tenentem.
.
Ipsa i;itir nocle apparuii milii rursus cadem niu ,
lier, et ait m i l i i : Scis, qu.R sim ego ? ilia sum cum
. . . . . . .
^
' ; ' , \
qua fccisli misencordiam, el propier Deum non ie- T > , .
. ,
.
.', . .
.
^
' '


, .
ligisli corpus meum. Eccc ct ego liberavi te a peri . cu'o. Vides clcmenliam Dci, quomodo per me, cui
; ' , * ,
lecisli misericordiam , appaniil libi misericors,
.
quasi diccns : Hoo propler nie fecisti, etego rrtagniiieavi itiisericordiam meojn super tc.
f

T A

CAPUF C L X X X V I l .
Doctrina abhai>$ Joannix Ctjzici pro acquirendis virtuiibus.

Cuin asancla Geibsemane ascenderemus in sanclum
inontcm Oliveli, monasleiium oiTendimus abbatis ,
Abramii. Iltijus inonasierii patererat abbas Joannes ,
cx Cy/.ico; inlcrrogavimus auiem eum die quadaiu,
\ ,
diccntes : Quoniodo virtulem possidci quispiam ? Re . tpondil senior, el a i l : Qui virtuiem pos;idere volue i i i , ntl piius oderil viiluii cx diamoiro conirariam

3065

PRATUM SPIRITUALE.

. ,
; ; \
6 ,
, . ,
, ;
. ;
. ; . ; .
; .
,
, ^
,
,
,
,
, -

30G6

malitiam, eam acquirere ac possidere non potesi.


Si igiiur babere vis luciom, semper odio babcas
Hsum. Si buimlilalem babcre desideras, superbiam
semper exsecrare. Si continens esse cupis, ingluviem
odi. Si pudicus. delestare luxuriuii. Si nudtis, maleiiam fuge. Qui vuli esse misericors, avariiiam caveal. Qui eicmum babitare desiderai, civiiatis frequentiam odio babcat. Qui cupit invenire quietem,
tiduciam oderit. Qui peregriniis esse vult, apparentiam (4i)seu cupiditatem osleudendi se odio babeal.
Oui iracundiam conlioere desiderat, wuliorum coneonia fugiat. Qui injurias oblivisci vuli, nialedicta
deleslclur. Qui sine dtstraciione cssc appelit, solitarius maueat. Qui conlinere vult linginm, obstruat
aures ue malta audial. Qui Dei timorein babere semper cupit, corporalem oderil requiem, diligatquc
aflliciionem ct angtisliam.

/. ,
, \ \ .
C A P L T CLXXXVIII.
Vxta duorum fratrum Irapezitarum

Syrorum.
c

Abbas Tbeodorus anliqui monasterii prxposilu


5
, , \ narravit nobis, diceus : Erant Constantinopoli fratres
duo irapeziu S y r i , dixiique tuajor ex ilHs minori
. \
> , - fralri: Ycni, descendamus in Syriam, et possideamus
paiernam domum nosiram. Dixii
junior : Cur
, \
. \ , ambo dimitlimus bic minisierium nostrum? Descende
ipse, et ego bic manebo; vel ego desccndam, el tu
; ' , \
, , \ . ^ bic remane. Convenil ergo inler eos, ui descenderet
junior. Cum ilaque descendisset, posi breve tempus
& , .
is qui Constantinopoli remanserat, vidit in somnis
,
senem quemdam speciosum et magnai reverenlia?,
* ,
dicetitem sibi : Scis quia fornicatus esi frater luus in
,
uxorein cauponis? Qui exsurgeits a somno, coniri ;
slari coRpit, ei. inlra semetipsuin dicere: Ego illi
\ ,
causa fui istius lapsus, cur eniin dimisi illuin solum?
* ; \ Aspexit autem eumdem sccundo dicentem s i b i : Scis,
>.
quia fraler luus corruit in uxorem cauponis? Quo

; . viso, rursum couirisiatus est. Tenio couspicit eum^
detn dicenlem s b i : Nescis qui.i frater tuus perdidit

libeiam mulierem, et in uxorern cauponis eflusus esl?
. Scripsil igiitir ad illum ex Constanlinopoli, ut siatim
, \ ;
dimissis omnibus venirel Byzanlium. Qii accepiis fra ,
D
tris lilleris, siaiim dimisil outriia, veniique ad fratrem
,
suum. llle vero mox ut vidit eum, duxii in majorem
. ,
, . ecclesiam, eteoepii rooesius culpare illum, acdicere:
Bene fecisli, frater, quia cauponis uxorein aduliera ,
sti?
Quod ilie cum audissct, jiirare per Deum omni, \ ,
polcQlem coepit, quod ncque udultcraverat, neque
,
niuliercni ullam novcr.il pr;tler legilimam uxoreni.
;
Cmii
ba?c major (raler aud.sset, ail i l l i : Nuuquid aliud
, ,
, - quidpiam peccali gravioris abs le gestum est? Ille
. auiem asscvcrabat, dicens : Yere nibil mibi conscius
, sum iniquiialis adntisisse, nisi quod monacbos in
; 0- villa noslra repeii Severiani dogmatfc, iguoransque
an malura eisei, communicavi eis. Aliud quodlibei
,
iguoro me fecisse. Intellexit tunc major naiu frater
, \
boc cssc quoJ illi diclum fucral, foruicatum scilicel
,
v

3067

JOANNIS M O S C H l

.iitii fuisee, quia lancla calliolica el aposlolica eccle-


sin omissa, in liicresim Severi acepliali, qui revera
caupo est, corruens confusus erat, ac nobiliUlem
rectae iidci coniaminarat.

*0C8

, . ,
, pou , ,
\ , \ ; .

CAPUT C L X X X 1 X .
Vila mulieris quce fidem servavit viro tuo negotiatori, et amho Deo adjuti tunl.
Venimus Ascalonem in xenodocbium Palrum, nar.
ravilque nobis abbas Eusebius presbyter, quod negoiiator quidam navig.ms perdidisset onnia c l si:a
ex alieita, evasisselque ipse uaufragium. Qui cuiu
venissei huc, a creditoribus comprebeusus el in carcerein misftus est, direptaque M J I I I omnia quiecunque
domi babebal, et conjugis eiiain ipsius vestimenta.
Illa igiuir ex multa anxietaie, et irisiilia, et inopia
non poterat virum vel pane nutrire. Sedente igitur
illa die quadam 112 carcere et gememe, intravit vir
quidam magnus vinciis dare eleemosynam. Videns
vero mulierem liberam sedentem cum viro suo, vulneralus est in amore ipsius, erat enim speciosissima,
mandavilque illi per carceraFium ut ad se veniret.
Illa videns quod agapen acceplura esset, libenler
acceesil. Qui sumens illam seorsum, ail e i : Quid est
quod babos, ct cujus rei gralia hic es? Qtise illi cuncia enarravit. A i l autem ipse: Si persolvero debitum, dormies inecum nocte ista? Illa autem vere
pulcberrima et pudicissima dixit
ei : Audivi,
domino, dicentem Aposlolum, quia mulier non babel

, /
,
, \
, .
\ ,
, \ \ .
\ , \
.
\ ,
. .
,
,
\ , (
), .
. \ *
; ;
. * ,
' ;

poteslatem proprii corporis, sed vir (// Cor. vn). C


Permilie ergo, domine, ut iiiierrogein vinnn meum,
ei quidquid ille jusseril faciam. Yeniensque onania
iuiniiavil viro suo. llle, ut prudentissinins, el uxori
maximo devincltis afle tu, raplus imn esl spc et
deeiderio evadendi carceris injtirias; sed ii.gemiscens
cuin larrymis ait uxori : Perge, perge soror, a!;rcmintia boniini; spcro enim in Dominum nostr<im
Jesuni Cbiistiiin, quia non derclinqucl nos usque in
fi ein. Exsurgens autem illa dimisit a se bominem,
diceas : Di.\i viro iiieo, ei non vult.

; \ , ,

, ,
, *
, ,
, . / / \
. *0
, * ,
" ,
, ), \ ,
. \
, ,
, .
PtT id attem tcmporis lalro quidam injedus fue' ,
rat ipsum carcereni prusquam negoiiator vind- ^ , reiur : bic omnia inspicicbat, et audiebat viri ac
,
\ ' , >
ntulieris verl a, ingemuilque apud seoieiipsum, d i , \
cens : Eccc in quo i - i i casu exislunt, neque lamen
\
liberlaiem suam pr <iiderunl, ut pecunias accipcrent,
. /
et dimiltereniur, sed pudicitiam pluris quam pecu ,
niani exisiiniaverunl; vitxque isiius coinmoda, ut
\ , illius pukbriludii e violarenl, conleiiii scrunl.
, \
A l ego quid faciam miscr, qui nunquam co^ilavi
\ ;
quod Deus ossct, ci idcirco bomicidiorum aucior fui?
, Vocans auiem iuos ad se per fenestram ejus cellulae,
, , \ ,
ubi vinctus delineba!ur, dixil eis : Ego lalro suni c l
, \ , \
c tdiitin pa'faior, qiamobrein quacunque bora
, ; , p'a-ses venerit, ad uiorlcni ul bomicida duccndus
fcU'u. (lon>idcranb vero pudicum consilium vestium,
!/() . 5 '

3069
,

PRATUM SPILUTUALE.

3070

' :; rompunclus sum : ilaque pergiie, et in loco i!lo civi-

; , \
. \ ,
, \
. , .
\ ' , ' ,
> * , ,
,
^; ; , .
, , \ , \ , , .
,

laiis fodite, ot accipilc quas inveneriiis pecunias;


cmnque persolvcritis debiiuin, pltiriiua etiam eulogia
reinaneliii vobis, ei oraie pro rae, ut ei ego inveniam
misericordjam.
lN)hi pauc<> au'em dies ingressus civimtem praesps,
latrouem educi jussit et decollari. Sequenli aulem
die dixil mulier viro : Si jubes, mi domine, vadam ad
lociini qncm denolavit lalro, si forie vera sinl quae ille
prosoeutus esl. Qui ail : ut tibi videtur facilo. Ilia
\ero smnplo brevi sarculo, vcspere ad b>cum abiit,
et fodiens, ollam invenil diligenlissime operlam,
sunjeiisque illam profecta est. Prudenii vero nsaconsil.o, paulatim creditoribus reddebat debiia, ut ex
boc ab aliis pecuniam muiuari putarelnr. Implevit
, aulcm oiunem debili eolutionem, vinimque de carcex a \ \ .
ris custodia eduxit. Dicebal aulein qui ista narravii:

Ecce quoniam servaverunt isii mandaium Dooiini

nostri Jesu Chrisii, magniiicavU et ipse in eis miseri .
cordiam suam.
CAPUT C X C .
Miraculutnde ligno donato abbali Drochw jEgyptio*
, \
,
" , \
. \
. \
,
, ,
. \ C
, ,
.
, , \
, \
, , .
, . ,
,
*
. \ \
,
^ ,
\ ' D

Narravit nobis Aibanasius Antiochenus de abbae


Brocha iEgypiio, dicens: Cum venisset vir ille ex
jEgyplo in Selenciam, quae prope Antiochiam esi,
invcirit exlra civitatem locuni desertum, quaerebatque
construere sibi in eo parvam cellulam. Quam cuin
exstruxissel, neque baberel unde illam operiret, itigressus urbem die quadam invenil Anatolium, qui
cognominalus est Curvus, Seleuci ei Anliocbiae
primariis, sedentem extra domus suae liraen,
dixitqueei: Fac,domine,cbarilaiem, ei da mihi ligna
modica, ut legam celtulam ineani. llle vero maxime
iudignans, aii i l l i : Ecce lignura, tolle el discede;
ostendens illi irabem inaximam, quain babebat jacenlem antedomum suam, de qua facta esset arbor
navis onerariao quinquaginla millium. Ait ilii abbas
Brocbas : Benedic.el tollam illud. Dicit ei rursus
Analolius sloinacbans, Benedicius Dominus. Appre*
bendit ille trabem, solusque levavii de terra, et iuiposuil bumeris suis, abiilque cum illa ad cellulani
biiam. Siupore aulem percu*gus Anaiolius in eo quod
faclum fuerat insigni pracclaroque miraculo, largilus
esi ei lignum illud, ex quo non solum cellulam suam,
til pelierat, Dperuit, sed et alia pluriuia minis^eria
excrcuil

e x

CAPUT C X C I .
VHa compendiosa sancti Joannis Clirysottomi palriarcliai Constanlinopolitani
"" \
, ,

.... , ,
, ,
, .

Dicebanl dc sancio Joanne Constanlinopolitaoo


archicp*sscopo, qui jusle et dignissime pro puritale
doclrin33, ct splendore veiiustissimi eloquii Chryso&IOIUUS (4"2) cognominatus esl; quod ex quo salutarem baptismum accepisset nunquam omnino juraverit,
neque aliquera jurare compulerit, ncquo menlilus sit,
nequc alicui unquam maledixciit, neque scurriliajoculus sii, nequc jocos adiniscrit.

JOANNfSMOSCHt
3072
CAPUT CXCII.
Relalio de quodam monaeho monasleni divi Gregorii(&) pap&>, quomodo post morlem ab excommunicatione fueril absolutus.
Narravit nobis sandus quidam presbyier , Petrus ,
', >. nomine, veuiens e.% Romana urbe, de beaiissimo
*
Greg<rio ejusdem civiialis Aniisiiie, quod ctim essel
, \ suminus poniifex, mouasterium virorum niaximum
ajdificavenl, mandaluinquc dederit,
ul uullus
, \
moiiacborum proprium aliquid baberel, ne unuui
.
quidcm ob< lum. Fraier crgo monaslerii babebat sae , \ , cularcm fVatnm, a quo peiiil dicens : Tuuicam noii
5 , .
babeo, ideo fac in me charilaiom, eiem illam mibi.
* ,
Dix.it illi sacculari fraler : Ecce Iria baec uumismala,
, .
accipe, eieme libi ut placel. Sumens ergo monachus ,
tria numismaia, babuil illa apud se. Quod cura alius monacbus vidissel, abiil et nunliavii abbali. Quo , nudilo, abbas renunliavil, et ipse sanciissimo papae
,
Gregorio. Bealus vero Gregorius boc audiens, jussit . eum, ul qni monasterii regulas pratergressus esset, ,
a coimnunione separari. Post modicum vero temporis .
uioritur frater ille ita scparalus, nescienie papa Gre- , .
gorio. Posl duos autem vel ires dies abiii abbas, et
\ ,
imntiavil illi, dicens : Frater ille delunctus <si. Quo ,
ille audilo non mediocriier contrislalus est, quod
antequam absolverclur excommunicali-onis vineulo, \ ,
migrassei a sxculo : scribensquc orationem in (bnna ,
cpistola?, dfdit uni ex arcbidiaconis, jubens ilii ui .
iret et supra sepulcrum frairis illam legerct. Per . ,
ipsas vero lillcras absolvebal ab eicoiiiiuuuicaiiouU ,
nexibus morluum. Abieus igilur arcbidiaconus, ti- ' \
cut illi fuerat imperatum, super sepulcrum fratris \
brevcm illnm cbarlulam legii. Eademque nocte vidit
*\ ; \
abbas dciimclum fralrem, el ait i l l i : Nonne moriuas
", , \
es, fralei? Qui ail : Ita *ane. Uursus inlerrogavil
. ,
eum abbas : nbi fuisli usque liodie? Dixit ei fraier:

VeraciliT,dumiiie in carcere fui usque beri; beslerno
, ,
atiiem die absoiutus sum. Notum vero factum est

Mnnibus quia qua bora arcbidiaconus absolulionis verba snper fralrem legerat, fucrat ab excommunicalione absolulus, libcralaque est de judicio cl damnatioiie anima ipsius.

3071

C A P U T CXCIH.
Facium mirabilis charitali* sancti abbalis Apollinaris pairiarchx Alexandrini erga juvenem diviiem
ad inopiam redaclum.
\ Narraverunl nobis de sancto abbale Apollinari

,
Alexandrino patriarcba, quod valde fueril misericors,
,

\ elcompassionis vibccribusafllucos, cujusrei indicium


id affen bant. Erat, aiebant, Alexandriac juvenis qui- , ,
daa), qui primaiii civitalis dignilaieque ac divitiscla- . ,
\ \
rissimi (iltus fuerat. Parcnlibus ilaque illius defun, \ ciis, qui iniinila illi bona lain in auro quam in na
, \ ,
valibus coinmerciis dereliqueraiil, non -alis fcliciler
, , < ,
ei prosperc ea gubernans, perdidil oinnia, alquc ad
exlremam inoptam deduclus esi, cum neque gulac ,
ueque luxuriae vacaveril, quic sulent diviium exbau- , rire pairimonia, sed in casus varios aique oaufragia c , \ *> 6
Inciderii. Iiaque ex opulcniissuno pauperrimus eflecius esl, juxla illud PsalmisUe : Ascemlunl usque ,
in coelos, et descenduut usque ad abyssos {Psal. .

cvi). Namque adolescens quanto fuerai pccuniis subliiniur, tanto pcr inopiam infcikor laclus cs(.

,1073

PRATUM SPIRITUALE.

3074

, \
Hoc audiens bealus Apollinaris, vidensque in quantuui miserhe et paupertatisadolescensdelapsus esset,
\
cum parenles ejus fuissem locupletissimi, miseratus
, \ , \
illius casum, exiguiim ipsi cbaritatis impeiidcre vo ), iuit snbminislraudo alimenia, sed erubescebal. E l
, qiiolies videbat illuin , in sccrelo conscicuti.e S U ; K
, . \
, angebauir, cerncns vcslem sordidam, ei luridam l'a, \ cieni, quaj sunt exlremae paupenalis indicia. Cum
igiiur hujiismodi curis ange.relur pon i ex,die qiiadam
, *- diviuilus inspiralus, consiiiuin pr fecto mirabile invenit, ipsiusquc sanelilaii maxime conveiiiens.
, , \ .
\
Accersivit itaque Nomicum (44)seu dispensaio * \ * , ,
reui sanctissima* ecclesia?, georsumque iMum allo , ;
quens.dixil ei : Potes mihi servare secrrtum.doinne
os ,
,


_?>..
*i
_v.. vti
dispensalor : Qui ait : Spero,domine, iti Filium Dci,
# ,
qnia quodcuinque niihi jnsseris, nemini dicam, neque
^ .
discet uuquam idaliquis ex me quod mibi servo tuo
> ,
aperueris. Tunc ail ad illum episcopus Apolliiiaris :
Vade, couscribe chirograpbuin debili qiiinquaginta
, ,
librarura auri, quae a sanciissima isia ec< lesi Maca
rio illius miseri atfolesceutU palri debebanttir, el ap, \ , \ , \ ,
pone testes et stipulatiouem et rata, et afler illud
.
mihi. Dispcnsator conlinuo, quod sibi fuer it a pon
tifice injunctum, cura omni ccleriiaie perogii, atlti , \ .
litque cbirograpbum, et dedit illi. Cum ilaque pater
.
adoiescemis anle decetnannos defnncius e-sei.cbar \ , ; ,
laquc cbrograplii nova vidcrciur, ail illi ponlifex :
, ,
Yade domuc dispensaior, cbirographutn istud vel in
, \ * - Q trilico V P I in bordeo abscoude, et posi paucos dies
.
affer illud ad me: quod ille cum fecisset, praBfinilo

die cbirograpbum retulil quasi subvetustum, deditque
.
ponlifici. Tunc ait ille : Pcrge roodo, domng dispen, \ , \
salor, ei dicito adolescenti : Quid milii daiurus es,si
, \ ,
tibi dedero cbirograpbum magnac pecuniac qua? debe , ^ *
tur libi? Et cave, ne pbis quam iria uumismaia ah
\ .
illo accipias,ei prabe illi cbiro^rapbtim. Kespoiidens
, ", ,
aulem dispensaior : Vere, mi domine, si jusseris, ni, . ,
bil accipiaui. Dixit ei ille : Yolo omtiino u( iria nu\ , .
mismaia accipias. Perrexit aulom ille ad juvenem si ,
cut ipsi jussum fueral, et dixit ei : Dabis intlii tria
, ;
numismata, si
osleudero tibi aliquid
inagnaj
, . \ ulililaiis I I M D ? llle vero pollicitus esl 111 quidquiJ
, ' \
vellet se dalurum. Fingens aulem dispensator, aii
D illi : Anle quinque vel eex dies evolvens instrumcnta
, \ ,
ecclesiastica, reperi cbirographum islud, ei memirii,
^ ; ,
quia Macarius pater tuus uiibi multum confidens, ip
sum inibi diebus aliquot permisii. Defuncioque ipso,
* \ , \ ,
contigil illud apud me usque bodie manere; oblivione
\ .
cnim subrcpium mibi est, necunquani venit in mentem ut iilud redderem libi. Ait i1Ii adulescena : Nosli
\ ;
an locuples sil persona illa qua3 debet? Dixit ci dis . * \
len8alor : Ita sane locuples,el grala esl, potesque ab
, ).
illo debilum sine labore recipere. Dixii ei junior:
; ; \ , \ ,
\ . Novit Deus quia inodo nibil babe; sed si recep;ro,
quod meum eet, quidquid petiisii, dabo tibi, ultra
, ,
iria etiam nuniismala. Tunc dedil ei dispensalor iu, \ ,
eirumenium quinquaginta librarum.
.
.

3075

JOANNIS MOSCIII

3076

Suscepto iinque chirograpbo, porrcxil ad sanctisei-


, , \
ntum pontiitcem, proslratusque ante illum dedit ei

.
chirograplium. Cum ergo accepisset illeinstrumeiilum
, \ , ipsum, ac legissct, coepit se ipsnm turbaiiorern os. \ * \ ;
tendcre, dixiique e i : Et ubi fuisti usque modo? Pa ,
ter luiis ante decem annos defunclus esl. Perge, nolo
, , .
libi nunn respondere. Qui dixit illi : Veraciier, mi
:> , , ,
d.imine, non ego illud hnbui, sed dispensator illnd
' , \ , '
babcbat, ei nesciebam. Sed Deus ipsius miserealur,
, , ,
qoia modo ipsum milii reddidit, dicens se illud inier
.
cbartas suas domi invenisse. Pontifex vero illum i n , , ,
lcrim rcmisit, dicens : Deliberabo mecum, servalo
' .
apud mc chirograpbo. Post nnam igitur bebdomadam
. \
-diii ad episcopum junior, iteruuique deprecabatur
/ , , , eum. Ilie atitcm quasi nibil ei dare vellel, direbat
Quare lanlum dislulisti proferre cbirographura?Dixit
;
. . ,
itli adolescens : Mi domine, scil Deus quia non ba , ,
beo unde familiam mcain nutriam ; itaque, si Deus
, .
inspirai vobis, miseremini mei. Tuncdixit illi sanctus
', ApoHinaris, fingens se illius precibus cedere : Suin
mnmquidem integram egotibi resliluam ; boc autem
, , ,
obsecro, mi domine frater, ne a sancla bac ecclesia
.
iisuras exigas. Tunc procidens illi adoiescens ail :
,
Quidquid voluerit et jusserit mihi dominus meus,
\ , , \
boc faciam; et siex principali summa placet minncrc
, .
allquid, minue. Dixit illi episcopus : Non id.quidem;
, , ' ,
salis est, si nobis usuras dimiliis. Tunc profcrens

quinquaginla auri libras, dedit ei, et dimisit eum,
, \
orans eum pro usurae remissione. Hoc opus summi

, \ Apollinaris, isla sancta illius ars atque misericordia.


llavero Deus juveni coopcratus esl per sanclnm cjns C , \, .
, benedictionem, ut ex lanta inopia ctnergcrel, atque
, \ .
in priorem suum statum ordinemque remearcl, plus ,
que etiam quam parenlcs sui opum ac pecuniarum
, \
copia excellcret, ac praelerea magna lucra animae con ,
eequeretur.
\ ,
\ .
CAPUT CXCIV.
Admonilio senit qui morabalur in Scyihi, facta cuidam monacho ne ingrederetuv tabernat.
, \
Senex quidam morabatur in Scylhi: bic die qua ,
dam vcnil Alcxandriam, ut opus mannum suarum
veoderct,vidilque ibi junioremmonacbum higressnm .
, \ ,
esse cauponam. Qua ex rc senex vebementer affliclus, inanebal foris exspcctaus, doncc egredienli ju, / \ .
veni colluquercliir. Quod et factum esi. Mox enim
*> ,
ut egressus est juvcnis, lemiit illum senior per ma- , ' ,
, ,
nus, et seorsum illum duccns, dixil ci : An nescis,
domine frater,qnia babiluni angclicum fers? ignnra*, ; ;
quia juvenis <s? Non nosli qnia multi sunt inimici , *> :
noslri laquei? Nescis quia et pcr oculos, etper aures, \ ', \ ':, \
et per fi-uras varias et babitus,monaclii in civitatibus , ;
bcdiiiiiur? Tu auiem in cauponas intrepbic ingrederis \ ^, \
el qu;i! noii vis audis, et qti sunt noxi vidcs, inbo- , , , , \ nesli>que et viris el mulieribtis conjimgoris. N>li itn- \\. , ),
quc, lilt mi, noli, ubsccn, sic ag<*re, sed fnge in cre- , .
nnuii, ubi cum Dei adjutorio salvari poles. liespombt
, , 6
ei jui.ior . Porge scnitr, Deus non quneril nist o*r
, .
uiidum.Tunc expandens in coelum ambas inatms
, B

3077

M73

PRATUM SPIRITUALE.

,
\
. \ ,
\ ,
.

S I W S

s e n e x

a i l

. ,
c

o r | a

D e u s

e c c e

beo in Scythi annos quinquaginta quinqne, ei n>undum cor non babeo; hic autein tabernis converBans cordis mundiiiam possidet. ad fralrem conversus dixit: Deusel le servet, ci me non coiifundat
a spe mea.

CAPUT C X C V .
Vila Evaqrii philosophi Synetio Cyrenes epitcopo ad Chrittifi<(emconversi.
" , '
Cum Alexandrise essemus, Leonlius Apamiensis,
\ , - \ i r religiosns ac fidelissimus, venil ex Penlapoli;
*
multis eiiim jain annis Cyreite moraius fuerai. Yenit
. "
aulem diebus Eulogii snncli Alexandrini palriarcba?,
, \
ejusdem Cyrenensis urbis futurus episcopus. Ciimque
, , in familiari colloquio essemus, narravit nobis,dicens :
, '
temporibus Thcophili bealissimi patriarcha

Alexandrioi Gyrcne episcopus Synesius pliilosoplws.
Qui cmn vetiissei Cyrenem reperii illtc philosopbum
, qiiemdam, Evagrium nomine, qui sodalis suus in stti , \ ,
diis bberalibns fuerat, amicum sibi charissimuin, sed
\ \
religione genlilem, el cultume idoloium
maxi
me dedilum, eum episcopus Synesius ab idolo'airia
\ \ , \
transferre ad culturam Cbristi satagebal, curamquts
,
ingentem cjus rei sibi assumpseral pro charitatc
quam crga ipsum a principio habuerat. Ille vero mi . , . nime id paliebatur, neque illius doclrinam admilierc
volebat: episcopus lamen prse nimio ad illum amore
ne sic quidem txdio victus desistcbat diebus illnm
, * singulis bortari, et inslruere, ac inducerc nt Cfirisfo
\ , \
crederet, ipsiusque sacramenta susc>peret. Ciimque

? \ - Q illiquoiidie isia monita dare persisterc,dixil ad cciin
seniol pbilosopbus : Yere, mi domine episcope, curn
", , \
caeleris qu.O mihi displicent in Chrisiiarm boc esi,
, \, \
quod consiimmaiionem sscculi istius fuluram dicunt,
, \
et poU consummatioiiem omnes qtit ab iniiio sonculi

fueriuil bomines, in islo corpore reSurreeluros, car ,
nemque banc incorruplibilem rcccpturos, ei imtnor \ ,
lalem, aique iia iu perpcluum vicluros, sicque eorutu
, ,
qux in corpore gessenint praemia perceplurus : euui
, , \
eiiam qui misereiurpauperis, fenerari Deo, et qui di \ ; ,
spergil iu pauperes et inopes, in eoelo sibi ibesauros
\
reponere, el centnplicala qujc erogaverit regcuera ,
tione ctmi rclerna vita a Cbristo e.^e redoenda. Qu c
, , \ ,
. - omnia cum dicunlur, deceplio, ei irrisu, el fabula
iiiihi vidcntur : cpiscupus auleoi Synesius assevera, , \

, , \ D

.
\
, \ ,
, \ .
,
,
' \
,
^ .
,
.

\

b a l

Chrwiianorum vera essc, nihilque om


ninuhabere falsum vel veritati coniraiium, idque mullis documcntis asserebat, ei persuadere illi nilebalur.
Post mullum vero lemporis, cum illum induxfsset
Cbrislianuin iieri, bapiizavit ipsum el iilios eju<,
cunciosquc domesiicos illius. Ca?lerum non mulio
postea quam bapiizalu fuerat, dedii episcopo auri
nia centenaria in usum panperum, dicens ; Acii c
auruin Ulud, ct distribue illud pauperibus, ei c
milii caulionem inanu tua, quod Chrisius niilii ipsum
reddei in fuluro sxculo.Qui susce| to auro, pronipie
ilii, ul ptHebaf, cautionein fecil.
Yixi itaqucpost bapiismum annos aliqnol pbilosophi;s,ac L<ndem inlirmalus est ad aiorteui. Cuin vero

JOANNIS MOSCHl

3079

morli proximus esset ,dixh filiis suis: Q.iando curabilis , , "


, ; ,
fuiius meum, cbanam istam in meis manibus pooite,
\
* . el me cuiu illa sepelhe. Moriuo autem illo, fecerunt

, \ ,
filii sicul eis ipse praGceperat, sepelieruntque eum
\ Gum cliirograpbo. Tertia vero posi sepulturam die

apparuit episcopo Syitesio nocie quicscenli, dicens;

,
Veni ad sepulerum, ubi jaceo, et accipc cliirogra

, \ plium luum; accepi enim debitum, satisf^ciumque


. > , \ , \
Tnihi est, alque utcertior ejus rei Gas, propria mea
, \, fcubscrip-i manu. Ignorabat autem episcopus quod
, .
cbjrograplium iilud coitscpelissent ei.
,
.
\ ,
Mane auiem facto, accersilis filiis ejus dixit: Num
,
aliquid cum paire veslro in monuroenlo posuislis?
; ,
llli puiantes quod eos de pccuniis interrogaret, di\e , \ , , , >
runt ei: iNihil, domine, praeier pannosconsuelos. Quid
. , \,
igilur? Nunquid vel cbariam aliquam consepelislis
; (ei? Tunc recordali illi (ignorabant enim quod da
, \ )
cbirograpbo diccrei) dixerunt e i : lia wine, domino;
*., , ,
cb2rtaiu enni quamdam moricns dedii nobis, et ait:
,
Qunudo sepeliciU n>e, cbarlam islam mibi in mani , bus dale, nullo | enilus scienle. Tunc dixit ilfis
*
piscopus somnium quod nocte illa viclerat, su \
meneqne illos ctim clericis ac primariis civitaiis ac \ ,
cessilad pbilosopbi luinulum. Quo aperio, invene ,
rnnt jaccniem pbilosophum, chirograpbumque manu
. episcopi conscripium suis manibus lenenlem. Acei , \
pientes autem chirograpbum ex illius mauibus, aperuerunt, inveneruniqne in eo noviler manu pbiloso- Q ,
, \
pbi subscriptum iia : Ego Evagrius philosopbns
\ \ ,
libi, sanciissimo doroino Syriesio episcopo saluioni.
Accepi debituin iu hh litioris manu tua conscrip
iuin,saiisiaciumqne mibi esl,etnullum conira le ba ) . "
beo jus propter auriini quod dedi tibi, et per le
, \ , \ Christo Deo el Salvaiori nosiro. > Qui vero convene , rani, hoc videntes obslupuerunt, ci per multas horas
, , \
(lamaveruni, KyYie eleison, giorificanles Deum qui
. , * \
facil mirabilia, lalemqne ac tanlam promissionum
, , , ,
suaruiit evidentiam dai servis sui*.
, \ .

\ Asserebal aulem et boc idem dominus Leoniius,


,
cautionem illam rnanu philosopbi subscriplam ser , *
vari usque bodie, alque in sacrario sancta3 Gyrenensis eeclesix* cuslodiri; et quicunque sacrari cusios D
ingrederetirr, banc illi cum caeteris vasis sacris as ,
signari cusiodiendam cum omni diligenlia, alque eum
, \ ,
deioceps successori suo integram illain iiivkdaianique
, \ * * reconsignare.
.
CAPUT C X C V i .
Miraculum, quod pueris Apamicnsibus contigit, qui joco verba tanctce consecralionis prolulerunl.
Narravil nobis Gregorius Africinsc provincirc - "
fectus, ttdelis vir et niouaclioruni ac paupenim ama , \
t3r, bonisque omuibus seinper congaudens :
\ ,
.
ln provincia, inquit, mea (erai aufem Apamiensis
"
secundas Syrorum provincia?, ex oppido qnod diciiur
) 'Iborax) agcr est ab urbe quasi quadraginia milliari* , bus distaus, qui Gonngus dicidir; in boc, sive iu
. f

3081

PKATUM

SPIItlTOALK.

; . ejus ttnibus pueri pngrebaul pecnra, iil solei ,c


voluerttnl
^ R a l oTa , \ ,
rie cnniingere , pueHi consuetudiue
hidere. Cumque Ittderent, dixer nl ad invicem :
.
Vonke celrbrentus niigsatn, et ofleraimis sacrificinir..
\ , ; ' ,
et conimuiticemus, eiciili *empcr in sancta ec ,
clesia presbytcr f;>cit. Qnod cuin plaruisset omni\ ,
bus, conslituuiit ex eis utuiiii in ordine presbyhtri,
, ; ,
duosqtie alios pueros iu minislrorum olficio, \e . \
niuntque ad saxum quoddam (erani enim in plantiie)
xal . \ \ ,
ac supra saxum in inorem aliaris apponunt panem,
, \
et vae lesteuin cuin vino : assistunlquc, tinus quideui
, '. , ' (oram aliari, qui fungebatur officio presbyferi, me, , .\
dius, duo vero aiii binc aique binc veluli n iuistii.
, .
E t i l l e quidem sanciae oblationis \erba dicebat, illi
0\
vero fasctolie q u ferebantur, pro flabeilis ulentes,

, 1" auram raciebant. Qui vero presbyleri fungebamr of
(icio, ideo aanctae oblationis verba sciebai, qma
, \
consuetudo
fuii in ecclesia* ut ptieri in inissis anie
sacrarium assislerent, primique posl clericos comnrm . ! nicarcni saeclis Christi Dei nostri venerandisiiti ,
mysteriis.Quonlam yero quibusdam in locU alta vocr.
,
eoitsueverunl
presbyleri eancti sacriflcii oratinies
, .
pronuniiare, pueri ut propius astanics saepius eas
audiendo didioerant.
Cum igitur oninia aecundum ecclesiasiicam con* *
&ueiudinem feciseenl, priu*quam panes frangerent a< , ,
communicaront, ignis coelitus delapsus, quae propo , \
sita erant consumpsil oiunia, saxumque toium com , \
bossit, ita ut nibil omuino neque saxi, neque eonnn
,
quas fuerani superposiia relim|ueietur, Ilcc repente

faetum cum pueri vidfcsenl, in terram omnes pia
/. \ ;
, , \ - timorecorruerunt, ae diutius semivivi permaiiserunl,
neque erumpere vocem, iieque de terra surgcre va ,
. lentee. Cfimvero non redirentdomum bora qua conuueveram reverti, sed pavidi in paviroenlo jacerent,
, *
exierum e villa parenles eorum, ut viderent cujus
,
rei
gralia consuelo legitimo lempore non revertis
; . , $ent. Egresei autem pueros omnes bumi jacentes
, - i&renerunt, neque agnoscentes aliquos, neque loqui
, . ee alloqnenlibtis valentes. Parenies itaque semWivos
oi , eo aspicientes,iinn8qiiisque filiiimsuum assumentes,
: . doroum retulerani, videnlfsque pueros in bujusmodi
\ exee^su dimins duraruet, mirabaniur niminm, rau ] . \ sam stuporis eorntn omnino ignnrantes, nec discer * . D
^piusqiie illoe p^r totnoi diem intcr> * , rogantes, reiponwim nulhim accipereabeis poiuernnt,
, et quaa illis acciderant sctre omnino neqiuverunt.
^ \ &. di>nec dies illa et nox tota pr.Tleriit. Tunc enim rt
* , }tne.r\ paiilatim in se ipeos reversi, cuncta ipsis re! , \ - lerunt ou* geeia fnerant, et qua* lilis conligeran .
. , \ Asiumentes wro parenies auos et omnes loci ipsiu <
, , \ babitatores, egressi snni, etlocnm eis osteiidoruix.
, in quo mirabiliter igta cotitigeranf, vesligia quxdam
, - elapsi ignie tndiranles.
.
,
Audienles vero qna? faola fnerant, et ipsis indir ii^
, - rerum admoniii, in civiialem oupnrreriinl, ciincla, \ ^ * qne epjsropo <iviialis nuiilravorum : qni porcnlsMs
. ; - inagniitidiDe ei novilate miracuti, cmn omm clero
r

PATROL. GR.

L X X X V .

v a , e n , e i ,

97

JOAN tS MOSCU
3*
tifV.i.iiw arrurr.t, vicicneqiie pueivs, et mrsiis ab ei* 0, \ , \
*\\: evonrranl amlicns, elooclesiis ignis vesiigia in- , \ * ^lucns, puctrs quideui omnes continuo in monasie- . , \ iiuii) iinmisil, locnm vero nionasierium fecit laiissi- , ,
iiMim, supralocum auiem ignis ccclcsiam construxit,
, *
et sancium erexit aliare.
.
" ,
Dkebat autem ipscdoinnns Grogorius fidelissimus
vir, unum se islnrnm puerorum aspexisse, ejtisque
, * , \
iuonasicrii ubi ihiraciiltnn ac< iderat, monacbum
*
ipsnm rognovisse. E l istud quidcm magnum revnra
.
ac diviuiim siupendumque miraciilum Gregorius vencrab.lis uobis aiiate nostra contgs e enarravil.
CAPUT CXCY1I.
Relatio Ruffini de sanclo Athanasio el aliis pueris sodalihis.
rtuftimis aulcm qiii ecclesiaslicam conscripsil hi-
' slorian, similc quiddam (yfari aHaie geslum a pue,
j i s ludenlibtis narrat. Aitenim, cum pnerilia cou- , . \
scribcrel Aibanasii sanclissimi, mngui propugna- "
* ,
loiis ac praconis verilalismagnacque Alexandiinae
, \
civilalis episcopi, el orbis lotius docloris inclyti,
, * ,
quomodo scilicel ipsius promolo ad cpiscopatum
pr.vscicnlia divina initium sun:psissel. Conso- , \
qucns auicm luibi vidclur esso, pauca de viii an-
xiquilalc repetere, et qualis a puero fuerit viiaj , 7] , * , \
qtialUve insiMiui, memiiiisse, qucmndmodum ab bis
, *
qui cum illo familiarissiftic vixerunt, acccpimus
.
{ Ruf[. 1. IHsi. c, 14 ). Eo igitur tempore quo
, ,
Alexander sanctissiiuiis Alexandrina? Ecclesise post

:
Acbillain prsQcrat, juvl.t pr.i didionem sancli Pelri
ucbiepisi opi et maiyris, qui inipitim Arium damna ^, "
, , \
v i i ; cuin dic quadarn ex eaiinentiore loco mare
,
iiiiuerelur, aspcxil pueros in liltore ludentes, ut
ton.vueludo puciis esl, tp.scopuntque imiianlcs, ac \ , \ ,
redesiasticos tiius omties. Gum ergo pueios illos \ .
dimiiis imncFuiur, . ra quscdain et sacratiora illes \ />'
aggredi mysie. la videU Turbalus ilaque coniinuo,
. \ ,
clcricos advucans e s cateiioit, quae ipse conspexe- \ ,
ral.praiccpitquuia iivnl ct pueros omues appreben- , , \ deirnt, atque ad se adducerenf. Vetiienies igi- , \ .
tur pucros inlenogal quis eis ludus fucrit, quidve, ,
el quomodo ges&erinl. IIIi vcro, ulpoic pueri, perter- \ . , &
ab iisitio qiiidcm negare cocperunl, posiea vevo , * ,
loiam sericm exposueruni, confessique stinl ae \ * t

silau. bapiizasse caiecbumenos per Albanasium,



qu<:iu siln | ueri epikcopum feccranl. Tunc igitur di- .
/ . . . .

>'
ligciLler in juirens ab i s, et (juinam baptizali fuis- ^, , \ ,
feiii. el quid.eiquomcdo inierrogali, qtiidve respon- \ ,
<ii;s<iii; cuin ab eo qui m!err< gaverai, cuncta didi- ,
tisset, comierlo quod oinuia j u i l a rilum religionis ,
nos:r; peregissent, rem in coinmune cum clericis agiians, definivit uldicilur, eos qui baptismo conse- \
craii iueranl, cum omnia circa so solcmniier pc
racta fuissent pcr interrogaiioncs cl rcsponsiono,
, , *
eecuudo qnideiu non oporie>c baplizari, scd iinplrri
. ea qn.c foenl a saccrdoiibus flcri. Porro Aibana S U I I I , n / :< ten s, quns ille m sacerduics ct di.uo .
nosbabucrat in miiisirrio c>iivocalis corum p-tren\ ;,

3085

PRATUM S P I U I T U A L E .

,
,
, .
, \ J
. (*) , \
,
,
. \
, , \ ;
, %
.* .

,
\ t
,
,
, \ \
, \ \
* ,
* ,

, .
,
,
, * ,
, ,

t.bue, sub Deo (esie eccleaisc iradidit, tit illic nuIriroiitur.


Modico itaque transacio tcmpore, cuin el a nolario
perfecie,ct a grammalieo sufiicienter (45) Alhana*ius
jam insiiuctus esset, coutinuo quasi Odelc depositum
l)et, saccrdoii a parcniibus iradilur, el vcluli Samuei
qitidem in templo nulrilur. Quolies vero Alexandcr
iti senectute ad episcupos proliciscerelur, isle sequebalur eum, ferens saccrdoiii amictutn, qui (lebraice
appcllabatur Ephod,

T.uila vero el tam praoclaia conlra bxrcticos Aibanasii in saucia Ecclesia fuere certamina, ul illud de
eo scripium esse videalur, quod dictum esl : Ego
ostendain ei, qiianla pro nomine meo illum oportcnt
pali. Nain in ejos perseculionem totus conpiravii
orbis, comtnoii sunt reges terrae et genles, et rcgna
excrciiusqiie conira itlum convenerunl. Porro ipse
divinum illud cloquiuin opere implebat, quo dicilur :
Si consistam advcrsum me castra, non liraebit cor
nieum ; si exsurgat adversum me prxlium, in boe ego
sperabo (/**/. xxvi). Vereenim lania illius ac lalia feruutur opera, ut mag/iiHulo quidem rerum nibil me
praeterire persnadeat, multiiudo vero gestorutn pluriina tacere compellal. Eli.ciuat itaqno ambigua mcns,
ncque plane dignoscerc valei quid cooscribere, quid
(irni irro dtbeat. Aique ideo paucorum meminiinus.
tv. Q quae ad rem pertinent; reliqua vero fama enarrabil,
* .
quae profecto minora qiiam se babeat vorilas enuii .
liabit, veritati quippe nihil addcre poieric
*
, .

C A P t T CXCVXII.
Besponsio sancti Athana>ilepi$copi Alexandrini, num quis nne fide baplizari possit.
\,
\
\ '
, ,
. \
, ,
, \ , , -

Interrogatus est aliquando praedictus sanclus Athan a s i u e

posiquam Alexandri episcopus constitutus

ftiit, an posset quispiam sine fide baptizari secundum


ritum et prsedicationem Cbristianorum; autsicredere
se simulaus, aliquibus aliis oecasionibus baptizaltis
fuisset, quid de illo semiendmn, aut quomodo suscipiat illiwn Deus. E l respondit, dicens : Audivi aliquandoa scnioribus nostiis quod bealo Pelro episcopo
el martyri, cum facta esset mortalilas, et plerique ud
, ^ bapiisma mortis limore confugerent, apparuerit Aiw
, , \
gclus buinana specie, dicens : Quandiu buc miuitis
;
luarsupia isia, signaia quidem, inania auleui proisiis
,
el vacua, et niliil intus habeniia? Erunt ilaqiit, quan , tum ex angeli voce conjicere licet, signum babemei
VARl^E LECTIONES.
T >

f. .

f. .
5.

(*) .
Invenies in Lexicis, ul ct
^. At non invenies,
quod legilur pag. paulo ante citaia Hodegi Anasiasiani, slalimposi verba relala :
. Apud

Allaiiuni, De perpetua consen&ione, e l c c o l . 674 :


' . Tbeodorus Sludita, l)t
sanclo Platone, u. 10 : . ; Arisicas, ; Syncellus, .

mi

JOANNIS MOSCIU

2G*

bapu&tni, quoniam et benelicium aliquod existima- , , uitl se Ct)i.se<|ui, si baptistua suscipercnt, atque i d .
circo bapl zaii (40) sunt.
CAPUT excix.
Relalio de sene quodam simplice, qui cum $acramenium offerret, angelog videbal.
Narravit quidam Pairum, quod senex quidam muii-

1 0

dus el sanetus existons, cum offerrel eacramenlum,


*
* *

*
,
videbat angclos sibi dcxtra kevaque assisienles. Por . ro ftic ab hTreiicis consecrationfs ritum perceperat,

, \
el veluli simplex et rmlis divinornm dogmatum,

,
quando offercbat, in simplicitale ei innooemia diccbal
\ , , .
q:i?e nnn drccbaitt sccun ium reclam fidem, ignorans
quod fatlcrelur.
* ,
Per divinam igilur disponsalionem perrcxit ad eum
dinconus quidam perilissimus divinorum dogmatum. .
\ \
Coiiiigii autcm sanclum senem, praesenle illo, sacri ( ) . ,
ficinm oiTerre. Dixit autem ei diaconus : Yerba, quae
, ,
ii* ffertndo dixisli, rcctac fidci non sunt, sed baere , "
ticormn et pravre opinionis hominum. Senex autem
, ,
confidens, quoniam videbat angelos dum oflferebat,
non intendit bis quae dicebauiur a diacono, sed con.
lempsil. Diaconus auiem pcrsisiebat, dicens : FaHe,
ris, abba; non enim admiuii fides catbolica ista qua*
. > dicis, neque inaier Ecclesia. Cuin auiem vidtrel dia, \ ,
coni consianiiam in sc argucndo senex, atqae in ob , \
lai'K)i> saluiari sanctos angelos, ul consueverat, i n , ;
luerelur, ail cU : Diaconus isle mibi b3C et isla
, .
dicit : qnomodo se babet veriias ? Dicunt r i
\ ;
angelt: Auseulta e i , itain vera loquilur, et recie isla
" , prosequitur. D i i i l autem eis senex : Qitare ?os non C ' .
dixislis milii? Dixerunt antem ilii angeli : Deue iia
& \ .
disposuii, bomines ab hominibus corriganiur. Et ab eo leuipore correclus est, gratias agens Deo ct
4Vatri.

CAPUT C C .
Quomodo juvenis aurifex viro palricio *U i/ filium adoplalus.
,
Narravit noTii * quidam sancorum Pairum, qnod ju \ ,
vcni* quidam ingrniosus se ad aurificem pro dis^en .
da arie couluieril, quam duin tolerler addiscerel,
,
nws ex pairiciis injtinxit cis, ul crucem aiiream la \
pidibus pretiosis ornalatn facerenl, qnn illam eccleeiac offerret. Et quoniam valde ingeniosus eral ado- , ^
lescens, injunxil illi magisier ejus id* opu. Coepit . , ;
crgo adolescens rogilare inira se. ac dicere : Si isie * ,
tanias off< rt pecunias Cbristo , cur non ct ego mer- ,
cedem meam iu islam crucem conferam, ut eam mi- ;
bi, tanquam duo miniita v i d u , coinpiilet Chrislue?
, \
Cogi ans igilur qiiantnm mercedis e set acceplurus,
, .
mulualur id, et in cruccm miitit. Veniens ilaqne pa
tricius ponderai cmcem, priqsquam in ilia lapitfos
, \
includerentiir, iuveniique plus babrre pondcris qnnm
, . " ,
consiriuerat. Coepil itaque minitaus urgere adolescen- .
tcm, qunsi fraudem f-cissei, aurumqne aJultciasset.
, Tnnc ail illi adolestcns : Novit ille qni solus cor .
dium srrulalur arrana, quia nibil lalc fcc. Sed ctjm
, ) vidcrem lc laiMiim pecuniarum Cbiislo Domino obiu- , ,
lissc, cogitavi immiltere mercedem meam, ul cl ego
\ ,
pariem babcam lccum, utque me snscipiai Cbrislus,
;. \ \ ;,
qt;emadmodum duo I H J I U U viduas illius aceepil. Slu*
* \, , ;
D

3089

PRATUM

SPIRITUALE.

30W

. * , ^ pefaclug 11 dixii juveui : lianc, fili, cogiuisti? Ait


,
Ule : ha sane. Pairicius vero dixit illi : Quoniam ita
* , ;
cogilasli, 'otanique voluntatetH luam GbluTsti Cbrislo,
xa\ ;. ' velens liaberc parlem mecum, ecce ex bodierna d e
\ .
suscipin lc lii in fiiium, bxredemquc consiiltio. E l
ftssumpeil euiu secuin, atque bjuredcin suum fecii.
>

CAPUT CCI.
Vita viri Conilantinopolhani nobUitsimi, cui paler

morien$DominumJesumChristumreliqtiitcuruloreni.

,
. ,
, , \
\
. ,
, ,

Narravit quidam Patrum, dicens : Ascendi aliquando Conslantinopolim cnjusdam necessilatis gralia ;
cumque iu ecclesia sederem, ingreesus csi quidanr
fa3cularis,naxini(i iliustris aique fidelissimus. Is cuiti
aspeiissel ine, accedens saluiavil cum ontui cbarltis officio. Et posi galulationcm sedil jiixn J H C , ci
roepit imerrogare de bis qunc penineut ad atiiiii;e
s a l u l

* m . Cumque cgo illi dicerem quod bis qui rilc


, \ . \ lerrona disponuul, cocletstia quoque donaiiiiir : Beut\
inquit, pater, dixisli. Nam vere bealusisl, qui spem
. suam iu Deiiiu ponil, et sc ipsmn totiim coiimiitiit
, \ . Deo. E l dicebal : Ego fllius ' c-ujusdam s-rcularis
, \ gloii clarissirui. Erat auiom ipse pa<er ineus eleemo, \ , ; syuis maxime deditns, et plurlma pauperibus dislri ; buebal. Die ei go qttadam vocavit me, cl ostendtl mi, , bi onmos pecunias.diceng : Fili, quid libi gratiui C M ,
ut dimittam libi fiecuiiias islas, an Cbrislum curaio *
ram hnim? Ego, cum placerenl mibi qu:e faciebat,
. * ,
respoiidi me Cbiismm maile. L>la enim omnia pras ,
lereunl, el bodie euiil, el crae non enmi? Cbristus
. , ,
auleoo manet in aMernuin. Quod
rnm *tidis-r,
, .
otuiJa jam libere et larga manu paupcribuserogabal, ita ut moriens pauca admodum milii rnlmqucrfct. Kgi>
aulem jam pauper effectus, liurnilis prucedebam, spem mram.habens in Cbrisium, cui 1110 ille reliqiin at.
T

Hv , C
.
.

, \
;
,
, , \
, $ \ ^.

, , \ ,
\ ,
. ,
, \ , ^
.. ,
, xa\ ;
, ; .
;
; .
& , ^
. \ ,
,
,
. \

Eral autem alitie qaidam dives valde. et primarius,


| bcns xorcm fidclem Cbristo, et limeniem DomiAiim, liabebal autem etillinui unicam. Dixit ergo
viro sno : llanc solam habeinus fdiam, tauinqiiR boua
nobis largilus est Deus; cujns ergo rei indigci? 6i
qaaesierimu dare illam alicui primario, oldiviii, qui
non sit bonis nioribus, aflligel eam semper. Q u i r a mn8 uli vini;n bumilcm, ei tiiueiiiem Doiniuum qi
secundum Deum illam diligat el fveai. Qui d i i i ilii :
Recte dixisii. Pcrge crgo in ectlesiam, el ora iuicmlissime, alqHC illic rcside, ei qui prjniis ingressiH
fueril, bic illi a Domhio niiasus esl sponsiis. Fcil
igitur ui jusserai vir ejns; cuinque orassit, cl scdfirei, ingressus fiini cgo piifins. Miitcns c*go illa ^crvura mum, coiitiuuo acccrsifil mc, coDpiiq iircria

rogarc, dicens : Undc ce? Ego autem dixi illi


bac civilate sum talis IUiii. Dixitautem m i l i i : lilnis
eieemosynarii? E t d i x i : Ita illius sum (ilius. Tuncait
mibi : Habes uxorem? Et d i x i : Noi>. Narravique i li
qiia milii dixeral pater meiin, el qiuii rgo respondcram ipsi. Illa vero giorilicm^ Dominuui, aii : Etcc
bonus curalor luus mteil libi UXOICMD, ol pofui.bs. \\\
ularis uirisqi.c cum limore Dci. D< diiquo mitii iiliain
suam cl pecunias. Ego auleui oro ul palrismci viam
i:s(jne lincm lcncaiu.

JOANNJSMOSCHI
30 i2
CAPUT C C l l .
Viiu Abibw sacularis hominis fitii, servi Dei.
Narravit aliquis
1 alriim, quod saecularis
,
\ ,
;i)idaiii habueril Gliiiiu pium, rcligiosum, virginein,
\ *
ei ab ipsis nnnis puerilibus coiuiiieuliae renmi <;n> .
i.iuui assuelum, adeo ui vinum jam non biberel. Ila , \
bcbalaulcm in votissedere in soliiudine : paier vcru
, .
ijus vulcbal iiium sacculi obligarc uegonis, neijue

polerat; nam boc ille niinimc paiiebatur. Eranl el
illi alii fralres, ijse autem majornatu ommbns. Cum
, \ *> ,
auiem iliius iustiluijo a pairh volunlaie esset remo ,
lissiiua, objurgabai ilium assidtic paier, exprobrans
* , \
illi ipsam coritineniiain, ci dicens : Cur similis
; " .
es fialiibusiuis, ncc le ipsum negotiis exponia? Il!c \
vcro su6:iiicbat laccns. Omnes vero diligebanl etun
/.
)>ro illius religfoiic el modcsiia.
Cuni vcro paier ejiis moriturus essei, quidam cx
" ,
gcuere ipsius, et alii Abibae (lioc eiiiin erai (ilio no- ^ , \,
ineii) amnniissimi, ptilanle* quod illum odissel pater ,
c,s propter assiduas illius objurgaliones, cojivenc- , , \
] unt, dicetrtes : Ne foricpriveihaeredilale servum Dci
paicr, pro illo depreceinur. Erat enim dives valde.
(
Pergunt itaque ad eum, el dicunl : Convenhnus ali). ,
quid abs lc prrcaiuri. Quibus ille ait: Quid vuliie a
.
me pelere? Pro domuo Abiba oiamus, ne illum e; ;
fcligas. Tum paier : Proillo ngalis rae? Diciml ei : (
Uiiquc. Q u i a i l : Vocale illum buc. Putaverunt auiem ) .
quod juxta coAsueludineiu objurgare eum vcllei. ; * *
r.uibquc ingressus fuissci, aitiili p a l r : Appropintjij;. .
injbi. L l cuui appropiuquasKot ci, tenuit pedes ejus . \
ploraus, ct dceus : Ig.o ce milii, fili nii, et o:a , " . \ ,
Deuin, ne iuibi iuipulet quoniain afflixi (e. enim ; , \

"
^
'

"
qn.frebas Cbrisluni, el ego sajciriariier movebar. Vo- ^ , , \
rat aulera ei alios lilios. et aii i l l i s : Hic domiuus ve
,
sfcr cl paicr esl; quidquid dueril, facile, et quod vos * ,
babore voluerii.iu ipsius poicstaie erit. Admicaliquc . \ ,
um omnes. Slaiim verout mortuus esl paler jpsu\ \ .
;)uin, disiribuil fratribus partes. Ipse vcro sumcns
" , , , ,
pariom suam,dedil eam pauperibus, nibilsibi omnino
. \ . \ rcservans. Fccil auieiu sibi p a m m cellulam, ut so ,
Jiiarius dcgcret; moxque cum consummasset cellam,
, \
liiiiriuatus csl, atque ad iincm perveriil.
, ; ,
.
, , .
Aderal autem iili fratcr ej8s, *iui dixit : Vade,
. <\ frater, fac domui lux consolationcin. Aderat quippe
. ", \
iclebrilas sanclorum apdstolorum. Dixit ei frater
, .
cjiis : Uiiomodo dimittainte, rt abibo? Aitilli : Yadc,
.
ei cuin venerii bora inea, ego le vocabo. Cuin ergn
, ;
vcnissel hnra, surrexit ad fenestram, ci pulsavit.
' , \ ,
lnlcndii atitem in euui fraier ejus. Ktille ipsi annuii,
. " , ,
dicens : Yeni. Staiiin vero ul venil fraier ejus, tra , ,
didii spirilum Domiuo. Omnesquc inirati snni, el
, . '
gloriiicaveruni Deum, dicentcs : Eximia cbariiatc,
, . \
qua dilexii Cbriddun, dignum invcnil lincm.
, \ ,
,
.
4

\A\UJL
T |

l n l . .

LECTIOMLS.

30?

PRATUM SPIIUTUALE.

'301 i

CAPUT CCIII.
Relatio de quodatn lapidario, qui prudenti contilio tiiam tu mari servavit.
,
, ,
,
, .
* - ' ^
, ,
* .
>, \ * ,

, * ;
. ()
,
, , ;
. "

Narravil quidam Pairuni, quod aliquando lapidariits quidam, liahens lapidesprcliosissimos, et gemmas, et inargaii.as, iiavemcoitscendit ouin iiliis suis,
pcregri? ire cu| icnset negotiari. Gonlig t aulem illuna
e% dtspositroue Dci pucrumquemdam qtii erat i:i navi
diligerc, qui ill quoque iu navi niinistrabat, et ip-**
cliatn ab eo refjciebalwr, comedeus ex bis qua?
coutcdcbat. Die vcro qnadam andivil uaulaspmr
submurnitirantes inler se, et staiuentes illum i>i uiari?
projicerc pretiusorum lapidum cauea. Venil autcni
puer ille moerensad virum praedictum, ut tx consurtudine stia ipsi miiiislrarel. Qui ail i l l i : Cur bodie ita
nioestus es, ilii ? llle vero dissimulabal doiorcin, et
mcebat. Buisam interrogavit eurn, dicen* : Dic mibi
veracilcr quid babes? Tunc i!le crumpeus iu flcimit

, ; , \ ^ ail illi : Sic et sic cousiliutii fecerunt naulae de l c


" ;
Dixil aulem ei ; Nosti boc diligenitr? A i l : Uiique.
:\ . ; *
sic de te apud se ipsos staiucrum. Tunc std\ocaus
, ' .
filios 6uos dixii cis : Quodeunquo dixero vobis, inipi , \ 5
gre et absquc ulla disccpiaiione perlkite. Tunc expli , ;
cans sindonem coepit eis dicere : Alierte capsulas,
. , \
Quas cum lulissent, aperiens eas coepil educere lapi (). \ . \
des. Et cum oiiinia explicuissei, et in omnium cou; , \ spcclum posuissft, sic dicere coepit : 11c vita e a ?
, ; (
propier isla pcriclitor? et cum mari pugno? et posi
; , , \ '
modicum iiiorior?.nibilque mccinn ex isto sa?cula
-, '
fero? Diiit antem iiliissuis : Piojicile in marc isia
; \
oimiia. Mox ilaquc ul loculus cbl, liileruii! ea, cl in
.
inare projeceruul. Porro nautac obsiupiierunt, con , .
silium stiuin dissipatom esse cognoscentes.
\ , C
.
CAPUT CCJV.
Quonwdo mulier reHghsa et timcns Denm, munaclnun turpidesidetio compescuerit.
" , ;, \
()
; \ ,
. "
,
, . >, ,
* ;
, ; ;>

Dircbalaliquis Palnim : Fralcr (iitni.un a serpculo


morsus c s l , ingressusque esl civiiaicm uKuraretur.
Suacepiiaulemiilunk rcligiosa quuedain iimli^r, c i
timens Domiinmi, el ciirabalcum.Cum vero modicum
C(ppisscl a dolonbusdeseri, ca pil illidiabolus iiiuuitlcre lurpes cogitalioncs in eain, volcbalquc tangere
ipsius maiiuin. (Jua? dixil ci : N>n ita, Paier; Clirisium lime, recolc trisiiliam et pODuiliinlhu dolorou,
qucin in cella Uia passurus cs, mcnicn:o g- mittiuai

\t) . , hbcr , iugennus,


nesttts , probns , , liberi, ingenua, hotfesta,
matroita. uxor. Sic apud CyriHiitn Aloxandriiiiiiu ,
lib. VII Coitlva Jtdianum, p.*2i9 : >^:
Et \ , . atnem ^41 .
. Occurrilquc
nomcn saepe in Basilio, Cbrysostomo, Palladio,
Mos -bo, aliisque ; inlerdum vero imperiiia librarioMi evasit in , ut apud Cbrysosloiniiin
no scmel observarunl viri docli. Cui adde Basiliti M , epist. 183 , cum Noslro cap. 188. Sod c i pulo
P.iua iium in Dialogo de vita Chrysoslomi, p. 155,
scripsisse : ,
. Scopo probtu muueris
uon ailcudaib, sed Thcophili faiulis. Luquilur do

Olvaipiailo, qtiait |.; ivlineri pas>trl,


alqm; rxpoui dn hbeil:li! v.l liberalil.iii!.
( ) . Noi iniMuini nu\ alibi Uignrc. hiierp u s Ambrosius, capsulas.. Quod poicsl csbC .
() .
Ad quid cxplicarem vorbnni
qiuid obscunim non est ? Cur eigo fioU ? Ul emcndetur sancti Ni!i epistola 287i, lib. : "
\ ,
", ,
. Ul clarissime cognoscs et advcnarii rabicm, el Christi solUcitndinem, qui (e vnlnii
zenum <ltl< clissinann quaiitoaus cwavU. 15; cmilrariuni pl.mo sousuiu rcddil.

iJ

JOANNIS MOSCHI

3056

cl lacrymarum quas effusurus cs. llaic ille et alii sl- \ ,


. * \
milia cuiu ab ea audissei, fugil ab ipeo pugoa dia , ' , \
bdi, jamque erubescens iude fugere volebat, nou va\ ,
lcns pr.e pudore in ipsius iacicm ime.dere. Illa rurM I S eum iu visceribus Cbristi miserans, diccbat ipsi: * .
, Noli discedcre,Taier, opus adbuc babes fouieiiti^
" ; ; Noncrai puixanimai luao illa cogitatio, scd perditi
,
corruptonsque diaboli suggesiiu. Alque iia sinescan. \
dalu curaluin illuui a &e cum viaiico diaiisil.
4 : .
CAPUT CCV.
De aiia muliere prudenle, quce se impetentem nwmchum sapienti comilio rejecit*
, ,
N.irravil uouis qu.dam quod aliquis iiiaticnsin co>

nobio misus cstpro rcsponsis coenobii. Erai auieu:
quidain religiosus saecularis in vico iuoraus, apud , -*-
* veniretiu
s.
. !-
quein ille divertebat,
quoiies
vicum. .._
Ila *
bebai vcro ille iiliam nupor viduam reliclam, qua2
,
vixerat cuin viro suo U U U I I I aui duosannos. Cum ergo
. \ ;
fraler ille iogrederetur et egrederetur ad eos, iiu ;,
pugnari de illaccepil. Quae, ut erat prudens, id co , \ ,
gnovil, ei observabal se ut nou venirct in conspe .
ctum ejus. Quadam vero die intravit pater ejus proximatu civitaiein cujusdam necessitatis causa, diiui; ,
teiueamin domo solara.
; '.
Veniens autein frater ille secundum consueludi ,
nent, sotam eam reperif, et dixit ei : Dbi esl pater
,
luus? Cui illa: lngressus est civitaienu Coepit ergo
; . ".&
imbari ab impugnatione, volcns insurgere iu eam.
,
Q I J O J cnm onini prudeniia dixjl ad illum :
Noli mr.
b a r i ; pater nieus usque sero non reverletur : bic Q .
a nbo sumus; sc.o autem quod vosmonacbi sine ora

li >ne nibii facilis, surge itaquc el ora Deuin, ei
. , &>
quidquid miseril in cor, boc laciamus. Illc ver<> H<II
, aeqniescebat, s< d perturbabatur magis. Quod iil.i ubi
. , '
auuuadveriil, aii illi : Nunquid cognovisii tinquam
. ;
iinil.crom ? D cil ci : Non, sed scire vobi quidiiam
;
bi(. Qu ait iili : tdcirco lurbaris, quia ignuras feio .
reui inteliciiitn uiulierum. Et vulens illi passiouem
,
ioiiuiiiuere, dixit: Nutic ego suw in inensiruis, el
. \ ; , ,
iicmo mibi appropinquare polesl, neque odorari praj
, , \ \
felore. llis ille aliisque plurimis ab ea auditis, com, ,. piiiictusei in seipbuni redieus, lacrymaius esl,
, .
* \ , ' ()
.
Poslquam vero vidil illum puella ad seipsum redi- U ": , ; ,
isse, dixitei : Eecesi te audissem, i l tbieuii era^seiii
, , ,
Ibi, jauique ; eccaiuiu pcrpetr^vihsemus, qua dein;, .
teps iacie quibus ot ulis aspicere putu.sscs paircin
; ,
meuin, v d revcrti ad uionasleriuiii liiimi, ei audire
, \
psallcnuuin sanelorui cburuni? Deprecor ilaque ui
;
sobrius ac vigilaus sis, nec velisjam proptcr brevem
, ,
voluplalem perderc (oi.Jabores quol pertulisti ,
(/)
2..

_.

.
<) ^
Verbmn rtiinns usiialiiui Dorolbt*i,
duclrina 71 :
\ . Aspiciebam multos fralres contktiwlia afficientesel commoventesteu irritanies ip*um.
(y) .
Auclhrio novis&imo Combeliii, t. I, p. 109 11. liciucus, 1 ;

: *
, * .
\ quemqiiaui dnbilaliiriiin arbitr(r, quin l>'gi
(iebeal . Asina Balaami, fiqura erut corpo*
ris Christi; svper qtiem cuncli homines laboribai
qHeicenlct, tctut curru gesiuutur.
,

3W7

PRATUM SPlRiJTUALE.

309

, . ; * abterHiajue privari bouis. Atidiens aulcm ba;c ipsius


, ; ,
verba fraterille qui p.issu* fueral temaiionem, qui , ,
que isia relulii, graiuis i^ens Deo, qui illimi per
, ; \ ;
miilieris prudentiarn ct pudiciliain ne fundiius peri .
rei eripnerat, reversus est ad raona*ierium, el peccati sui poBiiilcn i n u egil.
CAPPTClIVI.
Qua arle mulier (47) qncedum illutlris mainneiudittem edocia sit.
,
Narravit quidam ex PaUibus, quod riiulier illustris
el ex senaiorio gencre, vencrii adorare saitcta loca.
, Cumque de.cemli>eel Cae&aream, placuil sibi illic
. ,
requiescere, rogavitqueepiscoputn, diceus : Da milii
; , \
uuaui virgiuei, ul iuformet ine et doceai timoreiu
'> . ;
Dei. Eligene aulem eptscopus virginem buuiileni,
, . ,
tradiditei.Posl aliquaniulu vcroteinporisoccurrens
#
1
.

-
.

,.
.
.

* , *

illi ephcopus, ait. : Quouiodo


se gerit. .virgo
quam
; ,
assiguavi libi? Quae a i t : Dona quidem esi, sed on
,
valde prodest auimae mea:; permitiii euiin roe vo ,
liiiitales tueas facere, cum sii liumitis. Sumens au , \
leni episcopus unam tluriorein dcdil ci, quas illam
. objurgabat, appellaus eam faluaiu diviiero, el bis &i , ,
milia illi exprobrans. P o u lempus aliquod rursuni
, .
iilam rogavii episcopug : Quuiuodo se habet altera
firgotQuae dixit: Kevera ipsa prodest aniniaa ineae,

Atque ita uiagnam acquisivit niaiisueiudineiu.
;;
, \
,
CAPUT CCVH.
Vita puella Alexandrince, qu# sancii* angelis de sacro [onle (uit levata.
, \ - C
, \
,
. . $
; ,
(\
)
, ,
.
c6v, \ , ;
,,
. , .
, -.
\ ( ,
' .
, , , , , . \ , ,
, \
, , , .
K a \ ,
* ^ , '
;

" \
. \ *
^ ,

Narravit nobis abbas Tbeoaas clTheodorue, quod


Alexandriae subPaulo patriarcba puella quxdam relicia fueratpupilla a pareniibus magiia faculuie l o cupleiibus : erai aulem adhuc sine baptisnio. Die
vero quadam ingressa pomariuni quod ibi reliquerant parentes ejus (sunl enim in medio civiiaiig poiraria), vidit quemdain paranleiu sibi laqueum ut se
prxfocarel. Cucurrii ig tur, e i d i x i i e i : Quid facis,
liomo? Dixit autein e i : Diniiueme, mulier, quoniam
ii) mulu uibulalione sum. Qua ail illi : Dic mibi
causam, ei fortaesis juvarc ie potero. Dixit
i l l i ; Gravi xre alieuo preinor, ei valde suflfocor a
crediioribus, elegique poiius vitam semel finire,
quam iia niisere vivere. Qua3 dixii ilii : Quttso tc,
a c c i

P
^ " "
6

<\
^ d e , laiUuin ne perda*
" ^ r o ille reddidil omnia.

S u i U e

Puelia ergo angusiari cippit, non babeus qui sibi


curaiu gererel. Ilaqtie desiilula parentum solaiiu,
fornicari insiiluit, ei inde sibi victum quasiere.
Dicebanl ergo viri qui noverani illain, quo ia stalu eranl parentes ejus : Quis novii i s U , nisi s<lus
Deus? quomodo scilicet permillalur anima labi propler causara aliquam ipsi soli cognilani, el ad lempus derelinqui.
Post aliquaniuium leinporis iniirmaia esl puella ,
ci in se reversa compuncta est, oravitque vioiims,
diceas: Propler Doininum iaciie Diiscricordiam cuni

SOi

JOANNIS MOSCHT

3100

anima inea, et loquimmi papa?, ut me faciai Cbri- , . >


slianam.Omnes auiem aspernabanlur eam, diceuie&:
,
Quis hanc suscipiat, quae mcrclrix est ? afQigebaiur
;
auiem vehementer. Cuui vero in bis essel angusiiis,
. , ,
:i8titil illi angelus in specie bominis, cum quo mise
, ' .
ricordiaui feccrat. Gui illa d i x i l : Cupio fieri Chri ; 1 "
stiana , el nemo vull, pro me loqui. Qui ait: Nun, \ \ \ .
quid rcvera istud cupis? Hespondit ilia : Utique do*
; \,
mine, ei deprccor leut boc mibi impeires. Qui ait:
. .
Noli iristari, ego adducam aliquos, qui te accipient.
, \ .
Adduxil ergo alios duos ei ipsos sanclos angelos,
\ , duxerunlque illain in ecclcsiam : rursumque seipsos
.
iiansforinanles in personas quasdam illustres, et

uoias ex ordiue Augustalis, vocant clericos, presby terum scilicet et diacoimm, qtii in boc ip>um constiiuti eraut. Dicunt eU clerici: Vesira charitas pro ^ . \
ea pollicetur? Illi autem rcsponderunt: Eliam, noe
; .
pro illa polliceuiur. Sumenles ergo illara baptizaverunt, et albis uuper bapiizaiornm vesiibus induta
\ \
rursus ab eis subvecia est. Quam cmn deposuisseut,
,
evaiiuerunt.
, \ \ . \ * \ , '
, .
,
Vicni ergo cum illaai ita albis indtitam viderenl,

; .
- posiquam reccsserunt i l l i , dicunt ei : Quis te baptu
zavit? Nuntiavii autem eis rein loiam, diccus ; Ve- " , ptrs
nerunt quidam ei tuleruiu me in ecclesiam, loculi- , \ , \
. \ ;
que sum clericis, ei baplizaverunl me. dixerunl
ad eain : Qui sunt illi? Cum vero non posset dicere , .
qui csseni, iili abeuntes nuntiaveruiit episcopo. Dixii . \
auiem episcopus bis qui ad baptizandum consliluli ; "
\ traiit: Vos illarn baplizastis? E l confessi sunlse illam

bapiizasse exoratos ab illo et ilio Augustalibus. Por- Q



accersilis ex pnelorio bis quog clerici dixeranl,
, \ * ,

. ,
dixii episcopus: Num ipsi pro isla fide jussisiis? Qui
. \ >
dixerunt: Neque novimus, neque conscii sumus no , . \ bis hoc fetisse. Tunc vcro jam cognovii epUcopiu
, , , l)ei hoc opus esse. Convocansque* illam dixii ci :
;
Dic oiibi, fllia, quid gesisii boni? Quae ait: Mereirix
, ;
existeuset paupercuta, quidboni operari potui? D ;
x.t illi episcopus : Niliii ne omnino ojeraia es? dix l
, ,
e i : Non, nisi quod videus quemdain qui a creditoi i \
bus preniebatur, se suffocare voleir.em , dala iiii
, . \
omni subsiantia mea liberavi eum. E l bis diciis c n
tinuo obdormivil iit Domino, liberata a deliclis tam

voluntanis quam involunlariis. Tunc episcnpus glo . ,
r licans Domiiiuni, dixit: Jusius es, Doinine, ei rcD , , .
cliim judicium luuin (Psul. cxviu).
CAPUT CCVIH.
Pulchra responsii) scnis, \acia fralri qui trislilia impugnabalur.
' ', Fraler, qm a iristiiia iir.pugnabalur, iuierrogavit.
senem, diceus : Quid faciam, qui co^itationes mea3
" ,
, , ,
in>ur^uut adver^uai iuc , dicenles: Iniiiiiilor et im) * ; p rluae nnunlias!i, salvari non poles. Divitad euin
amUiv : Scis, fratpr, quia ctsi iimi possumus lerrani , ,
,
rcprniui^sionis ingretli, exp'dil nobis ut cadainus in
, ;
doserto, quain ut roverlaimir iu /Egyptum?
7

VAULK LECTiO.NES.
al.

y.lGjij

;1.

-.

3101

PRATUM SPMITUALE.
3102
CAPUT CCIX.
Pulclira admonilio cujusdam sancli viri super verbis oratiojm Dommicv : nc nos inducas in tcnlalioncm.

" -


* ,
*
. \
, , \ , ;
, " '
>, .
\ \ ,
.

^ i x i l quidim sanclortim : Cum oramus ad Dominum, dicentes : Ne nos. inducas in tcntationera


(Maith. v i ) ; non ul non tentemur oramu* (boc enim
possibile non esi), sed ne a lentaiione absorbeamur,
si aliquid agamus quod displiceat Clirisio; liocenim
e*t non inlraro in lenlalioncm. Sancli enim nmriyres lcniati per suppticia, nec superati, noii iutranmi
in tentationem, sicuti neque qui pugnat C I I T I I be*tia,
quousque non devorainr ab ea : cum vero dcvoraius
iuerit, tunc iutroivit in tenlalionem. Ita et in omni
passione fli; nequc enim intramus in itfitaiHtnem,
iiisi a passione supercmur.

CAPUT C C X .
Quomodo sanclui episcopus allercaniem $ecum allerum liumililale superacit. ,
Quidam ex Pairibus narravii dc duobiis vicinis

episcopis, quod aliquando inier cos simultas qua*. ,
dam exorla sit. Eral aulein ex bis allt r quidem di \
ves et aalutus, alter vero bnmilis valde; quairebai. , \
que astutus ille alium lirdere. Quod cum ipsc com,
perissct, ait clero suo : Cbrisli graiia vincore pos . \ ,
eumus. Dixerunlque ilii : Quis, domiuc, advcrsne
, ; "
istum praevalere posait* aii illU : Exstpeciaie pau \ . * \
lisper , et videbilis rnisericordiam Dei. Obser ,
vavit igiiur dieiu, qua ille raariyrum fcsiiviuiem
, \
ceiebraret, assumensque clerum suuni aii iilis : Se , \ . quimini me, el qaidqu d me facere viderius, ei voe
; \ facile, prorsusque viciores eriinus. Dicebanl ergo :
. \ , Quid puias facturus esilf Vemt igiiur ad episcopuni,
, ei penranscurite Litania, populoque totius civiiaiis
, , , ' congregato, procidii ad pedes ejus cum loio clcro
. , suo, dicens : Ignosce nobis, Uoniiue, servi (ui eu ,
miis. Stupefacius ille, atque compunciiis in lania
, , episcopi bumiliiale, Deo cor illius immulanie, | c \ \
des illius tcnuit, dicens : Tu meus et domimts et Pa .
(er es. Faclaque est inter eos cx illa die magiia cliaritas atqi.e concordia. Dicebai aulem clero euo bu ,
; milis ille : Nunquid non per Cbrisli graiiain vic.uius?
, , \ - et voe ergo cum babeiis inimicum, iia faciie, et victores eriiis.
.

()

,
\ .

Dixit iterum senex : Majorem babel gloriam bumilis quam rex; ille cnim solum in facieiu laudalur;
bic auicm sempcr ei ubique laudatur, et beaius pra>
dicalur,

CAPUT CCXI.
De sene^magnce virtutis, qui fratrem sua UU suffuralum carrere liberavil.
, D . Narravil nobis abbas qaidaio, dicens : Erat prope

ccenobium noslrum eenex quidam lcnissimi aniini,
. . \
maxinixque virlulis. Habebai auiem vicino cellaj
, ,
fratrem, qui per insUgalionem die quadam dum
g u a B

).

() . Arcipiiur in bonam
el in mala:n pariem : iu bonatn, apud Cyrilluin, in
Nnbuni, p. 477 : "^
, \ - , la iiialam,

apud cumdem, ad Micbaeam, p. 452 D : , ( sic malo quaui ) \


,

3103

-TNIS . M O S C H I

3104

abeasei senex, ingrcssus est cellam tjus, libroeqne ,^ *


. , *
illius et vas.i dinpuil, Cuui crgo rediissel senex, ei
\ ,
aperio oslio, vidis*et \asa uinnemqiie supeileclilem

sublatam es>e, perrexilad fraliem, ui nuntiarel ei
quid sibi coniigissei, iiiveiiiique vas.i adbuc In nie- * .
,
dio posila; nomluiu ei.im fratar ca reposueral. No ^
lens aulem senior confundcre vel arguere fratrem,
, \ 5 simulala neccssilaie, conlimio ad necessaria nalurae
() , \ *
egressos est, ibique permausit per mullam boram,
. \ ,
donec frater ille vasa de medio lolleret, atque re \ , \
poneret. Veuieus auleiu posimodum senex, de alia
.
re illuin alloqut ccepii, ueque ipsum omnino arguil.
' ,
Posl paucos auiem dies deprebensum esl a quibus, \ ,
dam fr.iris furium, missusque est in carcereni, setie
.
nibil penitus scienle. Comperlo aulem quod in car\ ,
cerero frater ille conjeclus esset, ignorans causain
semor, venit ad monasterium nosirum, ad quod ac- * '
, \ * *
cedere sxpe cousueverat, dixitque m i h i : Fac cbariutein, ei da niibi aliqua eculenta. aio ad illum :
\ , ;
Nuni iiliquem babes hospilem? Dixil aulem
, \ (6).
inibi : llabeo sane. Accepit autem ea senior,
; .
ut irel ad fratrem in carcerem, et consolaretur
, \
ac reOceret eum. Ut auiem ingressus esl carce . ;
rem, procidil frater ille ad pede ejus, dicens : Pro, ,
pier te bic deiineor, abba; ego enim sum qui tua \ , omnia furatus fui : sed ecce liber tuus apud illura
'
est, et palliani luum, et caeiera illo et illo in loco
, \ .
sunt. Dixit ei senior: Cerius esto, flli, idque firmi ,
lcr tene, .quia non idcirco ad te veni, neque eniin
, * ,
aciebam penilos quod propter me hic esses; imo
' ! ,
cuniperto quod bic detinereris inclusus, indolui, ln
, \

grcssusquesum consolandi lui causa : nam ecce quae ^ \ . 2


alluli pro refeclione lua : faciam autem omnia, nt
* . ledecarcere liberem. Profeetusque rogavilproco
qnosdam deprincipibus,\quibus cum nota esset viri
, \
virtQs,millen(eseduxerunlfratremilluiiidecuslod'ta.
.
CAPUT CCXII.
De duobus sembus, qui mira patientia erga tatrones usi sunt.
Diccbal quidam senum : Accessil ad nos senex
,
magnac viiluiis; legeniibusque nobis palnim Vitas


alque senleulias (deleciabaiur enim benex ille ea
potissiiuum loctione, i u ut essel iili semper ore , \
, \
ei iii torde; unde ei ex ea maximom viiiuiis fru
ctum acquisivit), ad eum seneiu legendo venlum cst,
, ; \, ,
ad qumn ingressi latroues dixerdnl: Omnia, quas
iiabes in celJa lua, lollere venimus (Apud Pelag., \
; " , , .
libeil. x v i , n. 13). Ipeo vero dicenle: Qu^cunque
videnlur vobis, i i l i i , lollile, (uleru.il omnia, et ab- , \ ,
. *0 , \,
ierunt. E l cum soluin niarsupium quod pendeb.ti re , , \
li luissenl, senex, ilio acceplo, posi eos sequebaiur
, '
clam ins ac dicens : Accipile, (ilii, a ine quod lollere
7 8

\X\i\M
LECTIONES.
A i i vcl del. vel add. ).
).
regnandum.
() .
Tollo pcr lovcin oi-casinnpm b've
(b) . Ex scnsn bellaria. Neque enini
nieiidiim ab Arislea De L X X , qu%sl. 17 :
nliui fjnstiioiH siguilic.itioue htveni. A l iulrrprt^
, ' ; . .terpr. Neque multas jurhdictictiows ud iuum reAnitrosins qu<d non ititclligcbal, laxius Iranstulif.
gnum pertrahere cupias; scribeudo 111 Gloxsarttei ;, SUigindHm. Quid vcro
. Il<ic Obl: ' IHM/ cupins, aed qmv tufliiiuHi ad sit cfma pitra iiemiii'in lalere pfaesl.
" f. .

T 8

310!

PRATUM SPIRITUALE.

3105

. \ -
,
, ,
' $ .
' ,
, ; . * , ; \
*
, , \ , \
, > * *, , '
, 1
\ (5. ' ,,
\ , *
,
. ' , ,
, \
, ; , , ' .
; . \,
. " .
\ * . ,
\ ;
. , .

obliti estis dc tel!a nslra. Quainobrem a iiniranie*


illi senis tolerantinm , oiunia suis loois in celhiUni
reyersi lYstituerum, dicetnes ad iu icem : Vere hic
homo Dei est.
Cum igiiur boc legereinus, ait ad me scnex : lioc
exemplum milii iniittim profuit, abba. Ad queui
ego : Quomodo, Paier? ail m i b i : Cum atiquando
uiorarer pr<>pe loca Jordanis, legi hoc, ct niirabar
bunc senem, et dicebam : Domine Deus, qui ine ad
bunc habilum vocare d gnatus es, fac ine dignuin
bujus vestigia sequi. Et cmn arderem summo affectu imilandi eum, posi bidiium supervenerunl latrones, el pulsanlibtis iilis januam, agnovi quia lalrones e&sent, dixique in meipso : Deo graiiaj; lenipus
est nt ostendam fructum desiderii riiei. A|.etit'ns
aulcm jaiiiiain, htlariter suscepi eos, ei accendi lucernam, et coepi eis omnia ostendere, dicens ad e<s :
Nolile turbari; confldo in Domisio, quia nihil ctUho
vos. Aiant autem mibi : Habes aurum ? fct
dixi eis : Etiam, babeo tria nnmismaia, posniqiie
Illa coram eis; qni accipienles ea abierunt in pnce.
His egoaudilis, jocans dixi seni: Nunquid isii ad te
reversi siint, quemadmodum illi ad senem? qtii stalim dixil m i b i : Non ; averlal hoe Deus; neque eniin
Yoluissero ego ul revertereiitur.

CAPUT CCXHI.
Cur tigna et prodigia divinUus in sancta Ecclesia
\ ,
\ , \
\ , \ , \
> .
, \
,
, \ .

fiant.

Dicebat eenei quidam : Signa et prodigia divinilus


usque hodie ia Ecclesia fiunl propl. r eas quae pullularunt, ei quoiidie pullulant, impias haereses, et
x i m e propier acepliali Severi, et cttlerorum per-

m a

niciosa scbismaut, ad munimen ac flrmilaiem iniiriiiarum animarum, alque ad illonim ipsorum, si i(a
voiuerint, conversionem. Propterea igimr el a sanelis Palribus, et a bealissimis marlyribus ab ini:io
iidei utque hodie fiunt rmirabilia in sancta calhol ca
el aposlolica Ecclesia.

CAPUT CCXIV.
Miraculum

fontis haptismalis in Cmancnswm civitate.


), (c),
, \ , \
, , ,
.

Soruda vicns quidam esl ad radires montis, in quo


siia e u Coeanensiuin civilas. In eo baplisterium esf,
quod in 8an<lis Epij baniis hiidal, qui sudor per (rcs
horas conlinuis incrementis augelur, et post bapiisma peracium dccresccrc incipil, et Iribus alin
boris s nsim defi it.
.
*

.
(e) Quemadmodum Ecclesia foralur D t. I, posuisse po$t sacri lavacri splendorem, pro eo
locus in qo lit < oelus, , iia boc capiu it quod Gnccc esl, .
srqucnii > dicitur locus in quo illuniinalio,
Quia iiiiiiiriim lcgebat, , nomine nihiiis
, baptismus, celebraMtr : qui locus vulgo
usilalo. Qurinadniodiini scripserat
iiomiiiattir , , ,
aiiclor Martyrii SS. Maximi, Dadce tl Quintiliaui,
, bapiisterium. An vero apud alium scrin. . (Qna vocc etiam iililiu* Cyrillns 8i yihopolHa
ptorein boc sensu accipialnr, plaue
in Vila Subas, cap. 17 oi 67.) Edidrunl auUm, nescio. N O M lamen mullum dissiuiiliicr in Symmi, ei leiiJUiveruiit corrigcre, etis Allalii, . i , p. 56 ei 62, locus est , et
. Ad Aprilis 13, Pscudocbrysostoimis , De /tir . Quod vero spoclai ad
ture, scu De Ecclesia : ^ ipu , baplistnum, obscrvavi Ttieodoruiu
, , , cqi
G . I 7 : H I I inKTprelcni Oralionum sancii Cbrysnntoiiii
, (an ^) <dt incompreliemibili Dei natura orat. 4, p. 775 ,
.
}

3107

J O A N N I S * SCHl

3108

CAPUT ( X X V .
Aliud miraculum baptisterii castelli CedrebatU.
Lsl el i ca-Jdlo Ccdiebaus, quod sub monte ^
, xfj
Alnoandroii civhalis silum esl, baptisierium, quod
, ,
pascbali sancuc resurreelionis festiviiate, cum sil , lapis nnus, cx sc ipso continuo impleiur. Duratqtie
, ' , \
aqua illa usque ad Pen ecosien, nioxque iransacla
; , \ Peulucoste evanescii. Ulraque vero ista miracula in
. ,
provincia Lyeiae fiunl. Si ijuis autem baec ita esse
. credil, usque ad Lyciaui, non grande iler est,
, ,
liergat, ui rei veritas iidem illi faciai.
.
GAPUT CCXVJ.
Prudens consilium de non temere definiendo, deque non servando quce temere defimta fusrint.
Cum essem semel in sancia civitate, venil ad rme
" , vir quidam lidelis, et dixit niibi : Quia quaedam in , \
dignalio oburla esi inler uie el fralrem iucuui, et ille
, vull reconciliari iniiii; ail iquere i.linn, el ad
, , reconcilialioiieui exbortare. Quod ego libenlissime ^ , \ . suscipiens, conveni tratrem illius, lucuiusque cum
, \
eum ea quae ad cbaritalem c l coucordiam perli, iteie vidcbaulur. Visusque esl interim obtemperare
. \ .
mibi, posiinodiim vero dixil ad me : Keconciliari ne * queo, quia juravi per crucem, ulira illi non reconci , . liari. Quo auddo, subridens aio ad illum : Juramen *
tum luuni laiem habet vim, ac si dixisses: Per pre . ,
tiusam crucem luam, Gbriste, non obeervabo man; ,
data lua, sed inimici lui diaboli voluulaieiu faciam.
. \ Non soluin cniin debemus ea servare, qnoi a
' , \
uobis pessime definila fuerint, scd eiiam maxiinepie *\ '
nitentiam agere et affligi in bls qnx conlra noslram
* * ,
ftalutetn in tle dciinivimus. Nam si lierodes poeniten\ ,
liam egissel, nequc j tsjurandum quod stuhc emise ,
ral, servasset, nunquam profecto niaxirouin illud C ,
scelus ;idmisissei, ut praecursorem Gbrisli decolla\ rel. Quod qujdem ipsius Hasilii senlenlia coniirma, ,
lur, quain de Evangelio sumpsil, quando voluii Do ; ; , iivinus lavare pedes beaiiaposloli Pelri, c um illeprimo
vo; .
pertinaciler obsisiens, poslea senlentiam mutivil.
1

8 0

C A P U T CCXVII.
Opiimum tenis consilium, ne mouachus mulieri appropiuquet.
Dixit senior quidam : Kilioli, sal cx aqua esl, et
, ,
8 appropinqiiaveril aqiur, continuo solvitur, eldefl\ , \ ,
c i l : ei munacbus simililer ex muliere c s l ; iiaque si
, \
appropinquat mulieri, solvilur el ipsc, alque in id
, , ,
desinil, uljam nionacbus non sit.
, .
CAPUT CCXVUI.
Quontodo abbas Sergtus injuriaulem agricolam patieulia confuderit.
Narravii nobis abbas Sergius, anlisles monasterii D

abbalis Constaniini, diceiu : Cum aliqtiando iler
,
ag.-remus cuiu quodam sancio sene, erraviinus de
, ,
via, ei neque scientibus nobis i.eqne volenlibus, in\ ,
t i r Siia invenii sumui, el aliqua de saiis volentee
, (d) \ 9

VAKIiE LECTIONES.
al. /.
al. add. , .
^.
(*) . Ex Ghsi>is sotiones, tnta, $egete$ ,
c. 841 , tibi Gregorius Aniiochetius de sepulcro
. Quod vei bum n iserc priiua liitera IruuDomiuico Loqucnlein sic inlruducit angelum : ,
culuni jaccl in Aucturio Cuinbeiisiano ^priiuo ,
\ ^
9

8 0

3103

3110

PRATUM SPIHLTUALE.

. 6
[*;] , ' , \
; ' ;
, .

, . \
, ,
.
. ,
, ,
. ,
. \ , ^
, , \
* . \ ,
' * , \ , 6 .
CAPUT

nolenlesque caleavinms. Quod cum v."ilis*et agricola


( e m cniia illic opcrans) coe :il contra nos injuriosa
nriulla proferre cum iracundia, dicens : V<s monachi
estis? vos timclis Deuni? si timorem Dei anleoculos habuissetis, hoc profecio non feci-setis. Tunc ait
nobis sanctus senior : Per Dominuiii nullus c4 respondeat. Cenversusque ad illum, d i x i i : Recie locutuses,
nii; nam si timorem Dti bnbereimis, non
ita fecisseinus. Ille rursus furens, conimneliis impetcbat nos. Rursumque dixit senior ad illum : Vera
prosequeris, fili; nam si vcri monacbi essemus, istud
non egisserous, sed pcr Dorniuum indulgc nobis
quoniam peccavimus. Sitipefactius crgo illead tantnm senis bumilitaiem, accessil propius, pmstravflqite se ad pedes scnis , dicens : Peccavi,
indulge inihi, el per Dominum assumit* me vobscum. Dicebatque bealus Sergius, quia secuu.< sit i los ruslicus, et acceperil habitiiin.
(

CCXIX.

Quomodo frater quidam humilitate diacono de se conquerenti conciliatus sit.


,
, .
, \
,


*. \ , , ,
, \ **
.
, \
, \ . - ^
, . \
" .
,
, , .
, . ' *
, ,
, \ . ,
' ,
\ . , \
, , , ^
,
\ ^
, , \
, .
, , ,
8 1

8 1

8 8

88

89

9 0

Narravii nobis seiuor quidani de se, diceus : C.uw


atiquando morarer ad breve lenipus in monasierio
abbatis Gerasimi, babebam quemdam mibi maxime
ddcciiun fratrem in conlubernio. Die vero quadam
sedeniibtis nobis, et de ulilitaie animnc loqnenlibus,
memionem feci ego dc sermone quodam abbaiis P O B menis. Qui ail ad me : Ego experimento lidici verbortim istorum vim et tranqmllilatein, ac vehemcntcm efiicaciam illorum. Ilabui cnim semel diaconum
quemdam nionasierii iuibi cbarisstmiiin, aique amantiesiinwm mei. Huic, nescio unde, venil etispicio de
me cujn>dam rei sibi iitferenlis nuerorem, coepitqite
contrisiari, et ine non ut soiebat iHtuen. Videns autem ego illum irisieu:, caiisam ab eo trislili perconlari coepi. Qui dixil m i h i : Quia rem istam fecisti.
Ego cum nibil mibi omniuo ipsius rei conscius essem,
coepi ilH salisfacere, a*c dicere nttllam ipsiiis rei me
habere consciemiam. E l aii mibi ; Ignosce , fraler, mibi saiislaclum non est. Profectus iiaque ab
illo in cellolam meam. coepi examinare cormeum,
an lale aliquid a nie fuissel admissuin, neqoo invenicbara. Cum ergo ille te.neret Ranctum calicem
in manibus, frairibu que dislribuerel, accessi ad
eum,

el juravi per ipsuin calicem, niliil mc ommno

iale gessis e. Nec sic quidem illi satisfacium eei


Kursus vero me ipsnra rediens , verbaque isia
R.tnrtortim Patnno memoria repclcus, ei-qne credous, verti paulispcr cogiiationem meam, ei d xi
in mc ipso : Diaconus isle inleiiiissime diligit me,
et cbaritrtle molus boc dixii m i b i , quod erai iu

VARIiE LECTIONES.

8 1

sil. .
Int. . " al. add. - .
t. iusor. .
I. .
al. .
al. . ^ a). .
at.
.
al. add. ..

8 7

88

9 0

^:.

. , "/ .
Vemte videie /ortim, in quo gvanvm nomnlum soluium corpore, numero*am iinmvrlulhaiis spicam yer~
J

manavit. Sed qnis dubiiavorit quin scribendum sil


, ad hunc sensuiu, in quo halum granum
illuU cwporis quod sine temine prodiift

3111

JOANNIS MOSCIlt

3112

ordo suo de me, nt sobritis ac vigilan< sim , el ., \ ;


de cxlero custodiam me ipsum, ct istud ullra non
\ at. ] ; ,
faciam : *-ed lu, infelix anima, dum dicis, Non feci
; ; \
banc rcin, iunumera n:ab gcssisli, el latent te.
; , \ , \ .
Ubi sunl quai fecisii beri, \ c l ntiditi*ter ius, vel anle
,
decem dies? recole ea si potes. E l hoc itaqtie fe , * , ^
\ . , \
ci*ti, ictii et illa, ct laie^ le similitcr ut illa. Sic
, *
itique animo aflectus, quasi revera id fecissem ,
, \ \
sod infif cactera oblitus esseai , coepi graiias re. ;,
ferre I)i;o et diacono, quoniam per ipgum Dmi ,*\ ,
nus dignum me IVcisset rccognosoerc peccalurr.
' . \
tiietitn, et pocnitftiiliam de ipso agere. S'jrgens igilur
,
perrcxi ad diaronum ul po?nitentiam agercm, et illi
, ,
rcf.Trem graiias. U i ergo pulsavi ipsins januam,
/, \
roj:t'iitio aperiens
primus *e mibi prostravii,
dicens
Igrnscc mihi , nam a d.rtnonio mibi ^ . ,,
. \
supgesiwn est, ut rem illarn falso de te suspi< are-. In veriiate enitn Deus me ccrtum reddidil in- , *
, ,
nncenlia? lnae, neque omnino penuisit ut illi satis\ , \
farerem, dicens mihi : Non esl necesse. Ego igitur
, . .
maxime a?dilicaius, glorificavi Patrem, et Filium, et
Spirinim sancmm ificoiiimulabileni aiquc individnam TrinUaiem, cui est honor, el imperium, et roagni
uccjiiia, et gloria in tascula saeculorum. Amen.
ROSWEYDl NOTiE.
ad ignem provocalio. Exemph aliquoi congegsi in
(4) Nudmn eam tancto oleo inungere.] Obtinuil
disserlat. de Fide haer<Hi<is &erv;iida cap. 12.
olim tam viros quam feininas nudas corporibus ba(8) Anostanii.] Baronius, lomo V I , aimo Ghristi
ptiz re, ilaque iuungerc.
49o, Gelasii papa 4, Anaslasii imp. 5 , Theodorici
(2) Saracfiios.] De c onacbis a Saracrnis interferegle 3, agil de Eupbemio in exsilium misso ab Anasclis Martyrologium Konnnum lOFebrttard : c In Patasio ; amio vero Chrisli 511, Symmachi papae 1 3 ,
brsiina commemnralio sancioruin monacbomm, et
Anastasii imp. 21 , Tlieodorici n gis 19, de M.tc ?d<>aliorum martyrum, qni a Sarracenis *ub dnce Alanio in exsilium ab eodem Ana-tasio pids<.
mundaro ob (idem CbrNii ssevis*ifne csi sunl.
Quse hic babes de quatuordecim deleiis, intHlige
Ubi Baromus nolat: l i d e m cttsi sunl bi Sarraceuode annis. Zonaras, tomo III, in Anasta^io:
rum ittcursionibus, quarura menlio halvlur in rebns
ovap 6 (3 , ? gesiis saticii Joannis Siieniiarii, quas referl Meiaidirastes die 15 Maii, iiemque j n Viia sancli Saba
, , *
abbalis apud camdem d.e 5 Deccmbris, ac in Actis Q T J V , inoaMifvrifc im : Denuo aliud vidV*c somniuin riifiiioeli in sancti Eulbyniii aM).tis quae idem recitat die
ralur rex, virum (crribilem , qui librum manii ^ e i 20 Januarii. Consen'iuut ii>dera quse babentur in
laret et diceret: Ecce ob perversiaicui fidei lue
Pralv spirimali, cap. 21 et 19. Uua eadenique perannos xiv \\Ue d u d.leo. Vide Raroniiitjn, toino
vecinioSarracenoriiin
santos monacbos
diverV I . anno Chrisli 518 , Hormisdje papa3 5 , Anasfisqn diebus occidil, ul non mirerU si mf^riui de
tasii imperatoris 2 , Tbcodorici regis 26.
monacbis cscsis a SarracenU sjcpe agalur. Hactenus
Baroniiis.
(9) Minutorum viginti.] Exislimo in Gra?co fuisse
lexitis.
(5) Ex tcholaribus.] \n Grseco esl, . vel , nam deesl hic nobis
Infra , cap. 13i : c Accipiebatque quotidianum s i i Ilerveius verterat uhola$ticu$. Ex mililias oidiue
pendium novem oiimiia. >
FCholares sunt.
(4) Verba $ancr<e oblationis.] Infra, cnp. 196, habes (10) dc ddoratione.\ Septima synodus generalis,
quae esi secunda Nicasna , aciione 4 el 5 exeniplum
Uem verba oblaiionis a puero prolata, el panem una
boc ex boc libro Graece cilai.
cum saxo, qnod pro aliari eral, igne coelesti consuiiiplum ; quod revercniisb causa laclum credo, ue
(11) Lictores qui assis(ebant.\ Grxre fpvyyttiSai.
videlicet lam sancium myslerium puerilibus ludicris
Inielligit liciores ducis. Hervelus venerai, ei cwieri
expoiieretur.
qui atsistebnnl.
(12) Ul canonarchtc.] Hoc Hervelo deerat. Appo(5) BabylK.] Ut hic ecclesiam ingrediens, audita
sitiira ex Gra?co, in quo , id e s l , qui cafortuila Evaugelii sententia ad meliorem frugem convenitur, idem pluribus aliis contigiu Vide dicta ad ^ noni psabnorum canlandorum praeesl.
Vitam sancii AnUmii cap. 2 , n. 9.
(13) Senum ge$ta.] In Graeco esl
(6) EHcc.} De Eliain exsiliuin missoexstai mentio
. Iia liber ille appetlabalur. Ex Geronlico ms.
in Viia saucii S&bae, auctore Cyrillo, 5 Decemb.
qiia?dam veriit Kaderus noster parie Yirid rii sni.
Vide Baronmm, tomo V I , anno Cbristi 513, SymSic Verba Scniurum dicebanlur quae Palres illi scile
macbi papae 15, Anasiasii imp. 23 , et Tbeodorici
rcgi> 21.
proferebani.
(1-4) Miltite thymiama m thuribulum.} Jam olim in
0i-d vero bic habetur, post duos dies, monel Baronnis tomo eodem, anno Cbristi )18, llonnisdui
liouoreii sanciorum ibymiama incendi aolilum.
papjc 5, Anaslasii unp. 28, Th odorici regis 2 0 ,
duos, inquiens, nimirum dies a scripii* lideris, tmn
(15) Thalelan.] Raderus noster, Viridarii parie ,
auicm ab obilu Anastasii nuinerandos. Gcrle ia Viia
pmai luinc euiiidein cum Tlialolaio martyre lem-Oi6
sniicii S.ibasa Cyrillo rnonaclit conscripta, 5 DecemNumeiiani, de q'n MenJDa, 20 Maii. Sed vereor ut
bris, E!i.*s ipse ex vmoue el revelatione narral re
raito leuipuris aliud suadeai : siquidem Moscbus audtrjmo die Aia>ta^mm c brtra inuriuuiu seouiunun.
divil ex 1'ciro, qu.i! de lioc bic babentur; al Peiru*
(7) Accendamus igncm.] Fiequens ea in cansa (i Jei centeins annU a Nuineriani imperio disut. Aiiler
9

PRVTUM S N R I T D A L E . NOTATIO.

3113

34

epinandi oc^asio forte ftiit, quod hic dicalnr Cilif ; cAccepit Zacbarias snppliciiim facifurnkfttis,- meritft
r.t alter iu Meiiftia dicaitir AzerUi iu Gilicia abdilut
infidelitalis : qtiia non eredidit, tacuit; eic enim tt*
cle dicium estpsalm >cxv : Credidi, propter quod to*
ftted ibidem diciiur profeclus a Libano ; quare Libacutus tum; quia Zacbarias non credebat, roeriio
niles est.
non loqticbaiur. Ambrosins, lib. u in Lucam:
Verisimilius bunc enmdem esse cirn T h a l d r o
c Incrcdulitas Zacbaria affatum eripueral et auTheodoreli, cap. 28 Philolhei, qnia uli*rqi:e Giux ,
ditum.
et idem de poftnitenti \ diclum babent. Tlieodoreius
eom vidit, ei Muscbiis audivii narrari cx Pelro. Sic
(52) Leone] Raronins, tomo v i , ann> Chriati 4*49,
lemrora coi?enire poiermtt.
Leonis p:ip:H 10,Tlieodosii42,Valenliniani25, impp.,
(16) P$r Serapim facile.] ita locns bic ntnc resiiad banc de L^onis encyclica ( quae ihier epi*lol*s
' tiitns ex Gnec<. Anle iiullo &misu erai, Serapim
I^nnis est 40) visionem notat: Sed prx^iat, inquic,
(tuite.
audire potius sententiam Petri, qnam visioneni Pe(47) Carabum ] Ex sequentibus tDtelligiiiir qtiid t r i , dicentie : Firmiorem quavit vitione habemn* $erotrafric* &IL Dicitur euim: Preduc scapham.
monem prrpheticum (II Pet. ) , etc. Rlentm majorem
sibi ea epistola fidem vindicat ex divims ScripiuriK,
(18) Telrapylum. ] Porticus vel lemplum quatuor
tmdilionibusqiie sanctaB Ecclesi , el commtini san
Cidumnarum ordiu.bfis conslans. Gr PCO omiitiiur,
ctorum Patrum consensu, quaui ex receusila modo
ad Orientem juxta Teirapylum; ejus loco esi , niv Tisione. Ilacienus Baroniue.
; : GM<I* C0i;nt>minabatur
Qui ad sequomis capitis vigionem de sancto Eulo.
DoTotkttB. de bolae VirKinis aede. Tetrapyix Alexan- ;
g:o defen^ore episiolre sancti Leonis isia quoque addrini meminit Soplironius archiepiscoputf J rosolyroilanns, agens de miraculis Joannis Gyn mar- d i i : At certioris fidei ceriiorisque quoque tesiimonii
apud me est de epislola sancti Leonis publica conlyrum : ESTCAOC tov, '/
cilii oecomenioi Cbalcedoneosie astertio et prsdica* VKJOTUC : lilgredere ilaque
tio , qtiam quaelibet privaiae bojusmodi visionc^. Ita
Aleiandriam el in magno Teirapylo jejunus dorBaronius. Vide apud eumdem plurt de bac Leonis
n i . > Q i i * citanlur in sepiima synodo , act. 4.
encyclica elogia.
(49) Epitimia. ] Rrimui Graccun vocnm
Ad sequens caput 449, de Leone ita nolat Baroid eet, multat. Ecclesiasiici quidam atripiores L a nius anno 461, Hilarii papsn 1, Leonis 5, et Severi 4,
tini boc usorpant vocftbulum. Vide Onomasitc<n.
(20) Quibus manibui.] Manitxis olim v i r i , -minje inpp. Sed quid est: Omnia tibi xunt dimissa pcccata ,
prmer maituum imposilionem? Num peccata ex par(n
linteolo EucharisUam excipiebant ei sumebant.
dimitli possunt? Minime genlium, s'i ad culpam re
(2!) Apocriiiarii.] Infra, cap. 445, misso quodam feras. Gseterum quoad poenam dici debenl dimissa
fuisse sancto Leoni peccata. Quod enini facile sit
apocriiiario suo. E s i fere apocrisiarius Gracis
his peccare eiiam prudentem episcopum. jure
, legatqs ecclesiae negoiia ira.tans.
eanctue Aposlolus monel iia Timoiheum : Nemini
ctto manut mpotuent, neque commumcaveris peccctln
(22) lewplnmsatici QuiriciA Videndum an non hie
Ipee, qoi tanctus Qniriacut iu Romano Mariyrologio alienis (I Ttm. ) . lllis ergo ramanebat sanclus Lci>
rficitur", 29 Scptenibris : c In Palxslina sanctiQuiriaci delictortim poanis obtigalus, qu iUi perpetrasseni
anacborruae, > cnjus Vilam a Metapbrasie descripiain ^ Q
indigne promoii fuissent a 1 ordtnes. Tunc
ipnd Lajrenliuiii Surium eu iucu>e babes.
namque dicunttir prassales cominnnicare pccrati
(23) Sarraceni.\ Vido bic dicia supra, adcap. 21,
alienis, duin iudignis conferunt honores et ministcria. Hinc sibi limtws Propbela rex, ait : Ab alienis
de Sarracenorum iucursionibus, et m; rtyribus eub
paree $ervo tuo ( Pal. xvin ). Quod st bscc fiunt ii
lis passis.
(24) H$8ponsnnu\ Quid bjc respomum sit, jure viridi, quid Gel in arido ( Luc. xxm )? Leone quu
sanctior atque prudealior, ut lanlum periculum l i haereas. upicor in Graro fuisse ^ ' ,
quod inlerpres prima et obvia noliono resp-mtum ber transiliat?
(53) Flabeltum.] Grxco '. Ejus in sacro
c r . i l . Yidendum lamcn num bic vertendum s i l ,
faciendo usus, quod diaconus geslal.
iportam, vel similc quid. Sug^erebal videlicei I D O nacbo cogiutio, ut u<>n adurarel crucem, sed in
(31) Conopionem.] Scnravit interpres Grnecam inccllam rediret, vl sportag lexcrci. Vide dicla sup.,
flexionem, quod nunc 7$;, iimic *
ad lib. v, libel. x , n. 18.
dicitur, conopeum Laiinis usilaiuin, pro texli;i lenQnod 6i raponsum bic communi noiione inlelligilur, capc frairem bunc iniasum pro rcsponais coeno- torio culicibus arcendis comparaio.
(33) Membrana$.] Ut hic membraqas ad aqnam
bii. gic infra , cap. 2J5 : c atiqtih maneus in ccenopluviam excipiendam explicanl, sic alii naula? velhio misstis <st pro reponsis roenobii, >
lera ei pelles exponuqt, lum ad pluviam lum ad ro(25) Canthelirm.] Sunt canthelia, 9 , oncra
rem colligendum.
asiuis impoui solila.
(56) Arena.] Nec arena litloralis, nec quocunqie
(26) Sibino.] bleiii mox accurril caput 423 : D
modo mideracta potest esse materia bapiiami; sive^ritmn colobio de sibiuo. Quid tibinum sit, nonquidem materia baptismi aqua esse debet, qua qnis
dum ntibi leoiuro.
ablui possit. Vtle Scholasticos in parle n divi Tho(27) Burdoiiu. ] Vide dicia ad Vilaro Simeonis
maa, ei in primis Eranciscum nosirum Snarez, 1.111,
Slyliue, cap. 20, n. 24.
(28) Insancta Christi Dei nostri resurrectiotie.\ Hoc partem, ad q. 66, art. 4 , disp. 20, sect. 4.
(37) Infusa.] Qwe baec infusa einl, diflicile di i loco Returrectio est templuin Cbristi resurreciioui
nare. Nain ^arii cibi infundi possuut ei macerari.
dicalum.
(29) Syncello $eu amuori $UQ.] Servavi Graacnm Hic anie : ipaucieque infqsis.eibartis. > Aliquoties iu
Theodoreto supra babens c leniem atjua madefavocabulum tyncellus, qui apud Groecos est proximus
ciam. Hic iitfra, cap. 484. c Infundebat et paxia patriarcha.
(30) In membranis valde pulchrwn.] Grxce est: iv matia seu madefaciebal, >
(38) Joannis. ] Gitatur h.vc bistoria in seplima
mupyxi .
synodo generali, qua? esi Nicxoa, acl. 5, ubi p.o
(31) Zac/'.] Zicbaram non peifecie credidixse
Saraoluts bal>etur Araphat.
angelo, Lucas, rap. t, testaiur. Non dubitavit Zacha
(59) Spetlum.]' Rtposui hoc ex Gr;rco lextu
rias de Dei potemia, qui noveral I aacuiii de slcnli
, quod iiderpres omiserat, videlur feuestra intclSara et Abrabanio geniluin, sed de vidunlate Dei.
ligi ex spf.oulari lapide.
Qnare in supplicium uubiuiionis ccssil illi lacitur(40) Miiiarisia.] Helinui Grxcani vocem p.awiiiUs. Augusiinus lib. L Homiliarum, homil. 4 4 :
;

ui a

fkTKOU

Cti. L X X X V l l .

3116
S. SOPHRONIUS PATRIARCHA HIEROSOL.
&, qnod cerli nummi genas. Interprcs numi$mata abi quod h:c est, tunicam non habeo, verlii i l l e .
taiulnm nonhabeo. Koden modo idem, bb. iv, c. 6 3 :
verieral.
(4L) Apparentiam.} Grxce esl, , id est, c Et jussit mibi dari casulam , et necessiiaies meas
nmnes. Ubi noster inierpres Ambr. Camalduleusis
cupidiias se oslentandi.
bic, cap. 181 : c lubens mihi dari quseeuDque erant
(42) Chrusostomut.] Henricue Savitius, notis suis
necessaria , decurtate. Omisil eiiim illud de catuia
ad lomuin VIII Gbrysoslomi Graece a se e d i l i , exiseu tunica.
stimal non indignum observaiu temporibus inier
quiniam eynodum, anno 553, et eextam, anno 680
(44) Nomicum seu dispentatorem.] Varla Nomici,
celebralim (quibus Georgium Vilae Ghrysosiomi
NofxcxoO, ui hic \n Graeco lexiu , esi signiAcatio. II c
scriptorem vixisse probabile esse ait) Chrysostomi
dispensalorem signific.tl.
cognomen ignoium fuisse. Sed reft-IIU euin Joan.
(45] notario perfecte, et gramtnaiko suflicieRMoscbus scu Soplironius bic, qui lemp re Georgii ter.] Notariut hic e?l qui prxest pueris ad prima
islius vixcre, ti bujus cognominis Gbrysosiouii me- eleinenta et lilteras formaitdas. Vide Onomaslicon.
iuinere.
(4C) tdcireo sunt baptizati. ] Baronius, lomo I I I ,
(43) Gregorii.] Habelor hxc narratio in Viia san- anno Cbrisii 310, 13. Signilical nimiruni ejusmdt
cu G n g o r i i , lib. , cap. 45 per Joamiem Diaconuin 6acramenlum consecuioe, uon aulem , quod aiuni,
scripia, qui eain citat ex libro, qui aiGraeci* Aicuuv
rem sacrainenti, ipsam graliam ablueniem peccalu
dicitur, a Latints vero inlelligitur Campus vcl Pra(47) Mulier.] Joannes Gassianus, cidlai. xvm.,
lum. Qui bic jpie liber est, quem prae manibus ha
cap. 1 4 , simile exemplum religiosa? femiwae, quse
3115

beuius. Ciiai ilie ex inierprelatione prxcepioris sui, g patieniiae acquireudas iuteuta erat, narral.

AISNO

DOMIISI

D C X L .

S. SOPHRONIUS
HIEROSOLYMITANUS

PATRIARCHA.

NOTITIA.
(FABRIC. BibUolh. Grccc. ed. Harles. I X , p. 162.)

Sophronius, Damascenus, Joannis Moschi familiaris^ex sophisla () mouachus S. Sabf*


ac deniquepost Modestum ab a. C . 629 ad 638 (b) patriarcha Hierosolymitanus. V i d e P a pebrochium in ActisSS. ad 11 M a r l i i , tom. II, pag. 6o secj. Sergii, C y n q u e , M o n o i h e l i i a rum conslans adversarius, de quo Coiubefisius i n Historia Monothclitarum, pag. 2 2 seq.
S u b ejus nomine ferunlur :
1. Fragmentum hypomnematum De laboribus, certaminibus et peregrinationibus aposlolorum Petri et Pau/i, Lat. i n Bibl. Patrum, Paris. 157S, tom. II, et 1589, et 1654. tom. V I I ,
col. 107 et 108; col. 1618, tom. I V , et Lugd. 1677, tom. V . pag. 1123. Incipit: Pelrus genere fuit Hebrceus. Elogium Sophronii i n Petrum et Paulum apostolos, G r c e i n c i p i t :
. F A B R . SOphi Oratt. Laiine i n Bibl. tnaxima Patrum, Lufcd.
tora. X I I , p. 2 0 6 - 2 1 4 . Eomxiiat G r . in cor. Escorial. F. Pliior, Jtiner. perHispan. p. 190.
l t . i n b i b l , Vaticana, teste Montfauc. i n Bibl. biblioth. I, p. 134, B . !n cod.
Coislin. 282, i n Marci Monachi Colleclione dictonim adversus Barlaara et A e i n d y n u n \
loca quoque Sophronii uostri adducunlur. V. Montfauc. Bibl. Coisl. nag. 404 seq. In
b i b l . Vaticana Sophron. De vita et martyrio SS. apostolor. V. Montiauc. Bibl. biblioth.
1, p. 101 A. Et conf.infra, vol. I X p. 135 ed. vet. H A R L .
2, Fragmentuin De baplismate aposiolorum, Grce et L a l . apud Lambecium, 111, p. 5 2
seq. [p. 138 seqq. ed. Kollar.], et ad calcera Pseudo-Dorolhei, T y r i i , (c) quem c u m
NOT.
() Sophhtam Sophrontum appcllat Jo. Mosclms.
n . G29, Sopbronium scribit, palriarchae Hierosorap. 92, ei i u Practat. [ V . rnl. vol. I X , p. 2 2 ed. lymiiani dignilatem esse consecMtum, e l , indefesyet.)
sus, ait, orthodovae vcriuiis vimlex, qui pra&ens
(b) Alii 636, qworwbi senlenliam Papebrocbius
Alexandria? factus a. 633, Gyrurjt sub obtcnlu paloco laudalo oppugnat probabilibus argumenus.
cis inemidai baeresin iu Ecclesiam invcsisse streFABR. Saxius in Onom. lit^ II, pag. 75, prodit, Sonue cxclamavit, et coioinunionem ei renuntiavii,
pbronium ab a. 633 fuisse patriarcbam Hinrosolv- etc. Tuni recenael ejus scripia. Add. Lambec. Comm.
milanum, laudatque Pagii Gritic. Baron. 653, VI, de Casar. 111, p. 137 scq. uol. 2, ubi is de S o VII, p. 274-276, a. 636 (quo Sopbronius e vila
pbronioejiisqueaiiale agil, aliosque lamlal V V . I>D.
deeessil), III, IV, p. 514. 515, tom. IX, alque in de ilio disputaules, el snpra, vol. VIII, p. 353,
Analectis Mosbemii, Hiti. ecclesiati. sscc. vu, part.
nof. q. HARL.
, <ap. 2, 5. (0) Caveus, in Hist. lillerar.
(c) Vid. supra, vol. VII, p. 455. HARL.
tcript. eccl. 1, p. 579, ad a. 029. Iloc demuin aimo,
%

3117

3118

libris de Tita Moysis, a Gaulmino illustralis, edidi Harab. 1714, 8, pag. 552 seq. SuL Theodereli nomine ex cod. Regio Symeonis Logothet Gr. ac Lat. exstat in Appendice Cangiana ad Chron.paschale, pag.438 F A B R . L a m b e c . III, cit.p. 138 seqq. not. 1-3. Atque Kollar.
not. A ; et ad cod. 30, p. 123; et in additam., p. 542 seqq. de singularibus quibusdam
Sophronii narrationibus atqne opinionibus disserit. (Sed conf. Cavei judicium, . 579.)
Praelerea Kollar. ad pag. 187, notat id Fragmentuni ex Sophronio decerptura esse a
Theodoreto, Cyri episcopo; ideoque in cod. IVegio huic Tbeodtor. id t r i b u i : atque
consulere jubet Epiphan. in hcereai Antidiconiarianilarum, n . 17 ; Petrura Siculum
in Historia Manichaorum, pag. 183 et Glycam i n Annalibu$ pag. 209, etc. Ideru
Fragra. ex Sophroaii Hvpotnneinatibus uesumptum esl Vindob. i n cod. Casar. 320,
n. 3. F . Lambec. V , p. 589 seq. H A R L .
3. Fragmentum ex Encomio S. Joannis, theologi et evangeli$ta} Grce et Lat. apud
Cotelerium ad Consiitult. apostol. m , 6. Aliud apud Lanabecium III, pag. 100 (d).
9

( , * [Conf. infra,

. I X , . 99, vet.

ed.]

5. 5. Joannem Chrysostomum. Menaoralur ab anonymo Saviliano F A B R . F. Lambeo.


comm. VIII, pag. 635 sqq. de cod. Cffisar. 27, cuni Kollarii nota, et supra. vol. VIII,
p.

457

et

458.

HARL.

6. Laudes Joannis EUemosynarii. Meminit Leontius. F A B R . Conf. Lambec. V I I I ,


pag. 575sqq. de Cod. 19 s. Menologio Grcecor., etc. H A R L .
7. In Christi NatalUia;
sermo habitus a. C. 638, Hierosolymis jam per Saracenos
captis. Exstat Latine in Bibliothecis Patrum, ut tom. X I I , edit. Lugd. pag. 206. F A B R .
cod. bibl. publ. P^ris. 1171, n.20. Vindobon. in cod. 303, n. i , Menologio Groecorum
tii. Sept. inserta s\at Troparia Sophronii Hieros. in Vigilia natalis Christi canlari solita,
e n. 3 ; ejusdera Horologium tnagnce Parasceves, cura antiquis notis musicis. F. Lambec.
V , p. S68 seq. Add. inira, vol. XIII, p. 806, not. H A R L .
8. Sermo de Bypapante Doroint, e ms. Mediceo versus et Laline editus a Bollando i n
Actis SS. tora. I Februarii, pag. 274 seq. F A B R . Vindobon. i n cod. Cffis. 39, n. i , Excerpta
ex Sophr. Orai. in Annuntiatione Deiparas. F . Lambec. VIII, p. 818. Oratio ipsa in cod.
Coislin. 274. V.Montfauc. Bibl. Coist. p. 389. Paris. in bibl. publ.cod. 1184, n. 3, Orat.
in Prasenlationcm;
et nod. 1452, 3, Hom. in Purificationem. A d d . infra, vol. I X , p. 114
ed.

vet.

HARL.

9. In SS. qmdraginla duos marlyrts (f) Amorienses, Laline in BibL concionaloria


Combefisii. Incipit: \ . F A B R . Grce i n cod. Paris. bibl. 1447 n. 3.
Goof. infra, vol. I X , p. 121 vet. ed. H A R L .
10 Encomium SS. Cyri et Joannis. Citat Joannes Damascenus, 1. III De imaginibus ,
toQi. 1 edit. novffi p. 387 ; et septinrn synodus act. 4, uhi Fragmenta duo exinde affcruntur tom. U l B i n i i , p. 561 seq. EJere promisit integrura Grflece et Latine Papebrochius ad
11 Martii lom. II, p. 67. Laudat Allatius, contra Creyahtonum, pag.517 seq. Incipit: "
. F A B R . Conf. infra, vol. I X , pag. 7Q. H A B L .
11. VUa S. MarioB jEgyptiaca Latine ex Pauli, diaconi Neapolitani, versione [ . K .
Heribert. Rosweid. De vitis Palrum, pag. 381. F. infra, vol. I X , pag. 28 vet. ed. ] Apiid
Surium ad 2 A p r i l . et Graace in Aclis. SS. ad calcera tom. I Aprilis. pag. xm.Licet Sopluonium auctorem esse neaet Papebrochius, tom. 1 A p r i l . pag. 69, Graece tamen sub Sophron i i omine exstat MS. i n bibl. Csarea. Vide Larabecium I V , pag. 128 [p. 294, K o l l .
cod.151 n. 13], et V , pag. 27[ p.62.Ko)l. cad. 210, n. 3 2 ] ; Ub.vm, pag. 231 [p. 491. K o l l .
cod. 15, n. 28. ]Etiam i n Montfaac.^i6/. Coislxniana, p. 126. [Add. p. 121 ad. calcem cod.
58, pag. 196 cod. 121, n. 34 ; p. 401, cod. 284, fol. 148 ; et p. 149, cod. 304, n. 25.
B. ] Incipit : . Cilatur et a Damasceno, 111, De imag. pag.
388. F A B R . Add. codd. Monach. in bibl. elect. 27 et 75. (F. Cat. codd. Gr. Ba?ar. p. 7 tt
24.) Venet. Nanian. 59, n. 5 ; el 96, n. 3. ( Cat. codd. Gr. Nanian. p. 66 et 138. Irv
bibi. Bodlei. n . 290, inter codd. Gr. Oliv. Ooravell. l n tom. II Catal. codd. Angliffi,
etc. n. 6157, iuter codd. Thomee Gale. Taurini in bibl. Regia, codd. 21 et 320.
F . Cat. codd. Gr. Taur. p. 92 et 402 {g). Florenti, in bibl. Laurent. Med. cod. 34.
i i . 11, plut. 7. F. Bandin. Cat. Gr. codd. Laur. 1. p. 294 seq., qui praeter alia laudat Gudit
Episiolas; p. 278. Rosweidum babuisse Vilam Mari jEgyptiacffi, a Metaphraste Grasce
scriplam, et adootat Papebrochium Mariam illam ad a. Chr. 421 revocare. Ibid. i n cod.
NOTiE.

(d) Cod. 59, n. 13, pag. 264 seq. ed. Kollar.


Paris. iu bibl. ptibl. cod. 186, n. 2, excerpta ex
illo encomio. HARL.
(e) Ilallucinatur Harlewus; etenim sive in volumine sopiimo, ubi Patrum serraones de Praecursore, sive eiiaiu in aliis Coinbeflsu tomis, bunc irustra
quaeres. EDIT.

(() Sopbronii esse non potest. Vid. infra Ang.

Mai praefationem
EDIT.
(O)

historia

Cyri et Joannis.

In ejusd. bibl. Taur. cod. 105, fol. 414, est


ex Sophronii Synodica, cap. 35, De hwrelici* alque
harestarchis; aique iu cod. 271, fol. 76, Sophronii De interpunctione. V . Cat. cit. pag. 198 e l

375.

HARL.

RHtf

S. SOPIIRONIUS PATRTARCIIA HIEROSOL.

3120

35, n. 12; el Baftdin. 1. c. n. 459, observal, ac alia, sed anliqua, manu litleris rubris ascriptumfuisse :\. COd. I)U)I. SfortinniB, teste Montfauf*.
ii) Bibl. bibliolli. mss. I, png. 699 A .
Paris. in bibl. publ. codd. triginla. Mosqu i n
bibl. synod . cod/39, fol. 201, sub nomine Sophronii ; at sine ancloris nomine in c o d .
41, n. 5. F. Matthffii Notit. codd. Mo$q. pag. 6 1 ; add. eumdem V . D. in Preef. ad E u t h y m i i
Zigabeni Comment. in IV Evangelia, tom. 1, . 37 ; et infra vol. I X vet. ed. H A R L .
12. SS. arckangelorum
et angelorum Encomium.
Exslat Latine ex versione Theoriori
Peltam in bibliotheds Patrum, ut tom. XII edil. Lugd. pag. 209. FABR.Greece Mona< h i i i n
cod. ekct. 114, fin. V. Cat. codd. Gr. Bavar. y. 45. Paris. in bibl. publ. cod. 137, n. 4.
Sic. citatur iR Cat. codd. Paris. II, p. 22. Cnrysostomi, vel Sophronii potius Oratio in
laudem S. Michaelis

archangeli;

pari modo, i b i d . n. 5. Orat.

supra, vol. VIII, p. 469, et pag. 508.)


13.

In exaltationem

vcnerandce

in festo angelorum

dicta.

(V.

HARL.

crucis*

el in

sanctam . Sermo Grcece et Latine

odilus a Jacobo Gretsefo toin. II Dtcruce


pag. 88. Hinc Latine in Bibl. Patrum, tom. X I I
edil. Lugd. pag. 212. Incipit: , \ ; Verleral et ente G r e fserum Achilles Slalius. F A B R . In coiid. q u i n q u e bibl. Paris. publ. Orat. iti S. crucem.
Oxon. in cod. Barocc. n.234. Florent. in bibl. Laur. Med. cod. 4, n. 6, plut. 4, Sermo
in exaliationem
crucis. V. Bamiin. Cat. codd. Gr. Laur, I, p. 520. In cod. \ atieano 903
y

De veneratione

crucis,

in media Dominica

QuadragesimiE,

[esle Montfauc. Bibl.

biblioth/

mss. I, p. 33, C. Inter eodd. bibl. Sforlianae Encomiam in exaltationem crucis, teste eodem, I. c. pag. 701 A . Add. infra, vol. I X , pag. 93 ed. vut. H A R L .
14. In adorationem sanctce crucis et dejcjunio,
Lal ab eodom Gretsero pag. 283 edit. p r i m ; et in Bibl.Patrum,
tom. X I I edit. Lugd. pag. 213. Incipit: . Vertil G o d fridus Tilmannus. F A B R . V. infra . I X , . 91, vct. cdit. H A R L .
15. Carmen Anacreonticum

*it, suavius Giaece

edidit

-* .
16. Epistola synodica

de Simeone sene Christum

Allaiius in Diatriba

ad Sergium,

pntriarcham

suscipiente,

de Simeonibus,

quod melle ipso, u t

p;g. 5 seq. Incipil :

CPol. qn& i n c i p i t : \ 6\ ,

exstat Latine (non integra quidera) apud Baronium totn. VIII, a d . a. 633, n. 8 s e q . ;
ubi leslatur, i n codice alio Graeco non ad Scrginm, sed ad Honorinm p a ; a m inscribi.
"Grffice etLatino inlegra in Aclis sext synodi, habiira adversus Monotlielilarum bieresin
CPoli a. C. 680,acl. 10, tom. l l l e d i t . Biniaiiffi, pag. 113-132. l n hac Synodiea legitur longa
i l l a eninv.eralio hflBrelicorum, q u a m dedi volumine superiore, pag. 483 seq. F A B R . ; seu v o l .
VIII n o s l r edit. p. 353 sqq., ubi in nol. q plures memoravi codd. quibus addes cod.
Laurcnt. 12, n . 35, p l u t . 6, ubi est particula ex confessione fidei S. Sophronii, Hicrosolym., quaai misil ad oecumenicara sextara synodum : eaque,ul ail Bandiu. Cat. codil. G r .
Laiir. 1, p. 122, i n Actis concilii CPoiiiani , act. 11. Et est pars Epislolae ejusdcm S o phronii, Sergio, patriarchce CPolitano, i n s c r i p l , I^bb>anaa Concil. e d i l i o n i s tnm. ,
J). 887. lbid. in cod. 8, n. 55, plut. 9, inler definitiones breves Patriim de subslanlia cl nntiira, hyposlast et persona legilur, p. 305, cx Sophronii Hieros. epislola ad Honorium, Romw ponlificem. (Bandin. I, p. 402.)- In cod. Barocciano 185, e Sophrouii
Hicr. Synodicis scriptis, Roraam missis, cxcurpta ; et ejusdem (ut vidofur confeclori
Gat. DISS. Angliae, elc. I, p. 24) : Confessio de incarnalione Christi; et in cod. 197, e S y alque

nodico Soplironii DeS.

Trinitale

; i d . De incarnalione

Christi.

l n vol. II Calalogi m e i n .

i n i o r codd. Vossian. n. 2138, Sophronii \ . Et inter c o d d . T h . Gale, n .


5838, Cat. de heeresibus et hresiarchis, ex Sophronii Synodicis. A n ex hac epistola est
Sophronii opusc. De Ulis qui officium ecclesiasticum non recitant ? q u o d e s l i n c o d . Paris.
bibl. publ. 1632, n. 12.
QniB Fabricius, infra X I . p. 45 ed. vct. soripserat, huc reducam : Soplironii
palriarcbae Hierosol., a. C. 638 defuncli, Collectio ex synodis ms. in bib!. Galliar.
regihae matris, in 4, memoratur a Pciro Pilha*o, nec aliunde mihi nota est. Iraprimis,
'quB Fabricius infra de scriptoribus, in Photii Biblioth. censurae subjeotis, in vol. X I , pag.
484 seqq. vet. ed. lilleris consignarat, ad h , loc. commodiorem referenda arbitror. Ifa vcro
Fabric : Cod. 231 Sophronii, p a l r i a r c h Hierosol., Synodica missa ad Uonoriuin (A), q u i
tpiscopus Roraanus fuil ab a. 626 ad 638. Eadcm e$l naud dubie, quffi, missa ad Scrgiuin,
CPol. patpiarcham (ab a. GIO ad 639) ; servala exslat integra in actione undecima synodi
sexlffi, CPoli in Trullo h a b i l , a. 680, tom. III ed. Binianae, et Labbeanae V I ; et novissiiua3 Harduinian, tom. III, p. 12571296. Nam in eadenj legunlur, q u Photiusadnotavit,
ocnnia, Magnus cum Apollinario percussus analhemate, Tlieodoreti contra Cyrillum scripla
reprob.ila ; duo distincti Origenes, vetustior alter, el altcr co^noajine Adamantius : nec
non Jacobus, Syrus, a quo Acrphali Jacobilffi dicti, cum aliis bretic;is condoumalus. Ex
bac Synodica locura, ubi hfiereses <t ba3reiicos anatheiuati subjicit exbibui (*) [. VIII,
ja^. 353 beqq.] Satis autem conslat vel ex ipsis Honorii et Sergii noiuinibus, recenlius
f

NOT^E
(//) Fuil liic locus Pliotii Combefisium in Uhlor.
(?) Conf. O-. De scriptor. eccles. !, col 1G0.>
JHonotheUlarum, p. 51, ubi lamen rccto eonjiclt,
soq. ubi liiioquc codd. iti qmbu* Sophronii lilwl i
h:mc Synotliciiiu a Sopbronio iuissam ad llonoDe. Tnmtnle
et wcurnmiotie
Chrisli cx syuodico
rinui, tmti :ul Jiannom p.spaui, titi trndunl Ceoccurt uul, m-iiioraiilur. U A R L .
dienus et Z.maras.
V

32*1

.'

3121

esse et subdititium additamenlum, quod [>ost verba [p. 3 5 7 , . 151

x a

.-

exhibent Coteleritis tom. I, p. 528 : ^ ^ \ ;,


, ; , , ',
*; \ , ^, , , !
, , \ '., "
; \ ;" , , \
, ,
; , ^ . Proeler hos anathcmu sit et ealathema Cyrus, Alexandrioe Ecclesice $celesli$.umu$ aduller ; Theodorus,
Pharanita ; Sergius,
CPolitanus;
Honorius,
Romanus,
blonotkelelarum
haresis duces et palroni:
Pyrrhus,
Paitlus, Petrus, regice quidem urbis antistius,
verum impielatis
propuynalores
secum et
cum veritate pugnnntes ; Macarius, Antiochcnus,
ejusque discipulus. simulque amentiw
maglster, Slephanus, Polychronius,
novust SimonMagus
; et qui Alexanlrice
veritaten
adhuc
oppugnaty Harmasius, piacularis homo, quique cum illis hverttici atque orlhodoxcc fidci hostes Saracenico fastu elati. Hactenus Fabricius. H A R L .
f

17. Jn Actis synoJi septiraa), sive seeumJfla (a. C. 787 celebrala)), aliquoties
laudatur Sopbronius, afferunturque loca sub illius nomine^x . Vide lom. 111,
edit. Binian, pa^. 562,613, 614 et 615. Eliam apud Jo. Damascenura, l i b . De imaginibus, tom. 1, pag. 328 edit. nov ; II, pag. 344. Et Sophronio tribuit Nicephorus, lib.
V I D Hist. cap. 41. A l eonstat auclorem , sive Prati spiritualis,
quo viia el dicia
solilariorum describuntur, non esso Sophronium, sed Sophronii amicum, Joannem M o schura (/), qui opns illud Sophronio dedicavit, quemque in prf. \ : ,
alibi, ut cap. 92, 102, 135, fratrera vocat. Meminitet Sophronii cap. 21,69, 110, 111,113,
157,162 et 77, ubi nomen auctor ipse suum ponit: Dixit mihi Sophronius : Vere, abba
Joanncs,

hodie

nihil

ultra studeamus.

Et Stephanum sopbistam se cum

illo refert fre-

qnentasse. Sophronium etiara ipsurn sopbistam appallat cap. 2 ; abbatem vero, cap. 102.
N O J J diffitetur hic scriptor, qui inier monacbos fuit (cap. 50) ; et temporibus
Tiberii II imp. Oasin iEgypti peliit (c. 112) ; p r a manibus se babuisse Vilas Palrum vt
senientias anle ipsum, ncscio quibus auctoribus, descriplas, cap. 212, (*),
cujus meminit . 50. his oredibile est fabulas, quas non paucas babot, cum bona
fide Iranscripsisse. Palladii abbatis, velut ffiqualis sui, menrinit cap. 176 ; passinique
mvebitur in hfleresin Severi Acephali. Cum ltalic-2 modo tvpis excusurn exstaret hoc opus,
Laiine ex Ambrosii Caraaldulensis versione primus edidit Aloysius Liporaannus, Venct.
1558,4. Doindo post editionem Coloniensem, 1583 (et Bigneanarn in Bibliolheca
Patrum,
Paris. 1575, tom. I l ; e t 1589, lom. VII). Heribertus Rosweidus, in Vitis Patrum Antwerp.
1617, 1628, fol. lib. x, addilis etiaiu brevibus nolis. Aliam Paschasii Auriaci, ordinis M i noruai Insulani versionem, dubito, an-editam, roemorat Possevinus, tom. 11
Apparalus
sacri, p. 426. Hinc Gra)ce el Latio in Auctario Bibl. Patrum edidit Fronto l ) u c u s ,
tom. 11, p. 1057, Paris. 1624, ful. Lacunas ex codice 2466 bibl. Regiee Paris. et tribus bibl.
Colbertin supplcvit; nmltacjue emendivit Cotelerius, tom. 11 Monument.
Ecclesias
Grcecce, Pari*. 1 6 8 1 , 4. p. 341-456. Exslat quoque Grce et L a l i n e i n Bibl. Patrum,
Paris.
1654, tom. X l l l . F A B R . Plura leges infra, vol. I X , lib. v , cap.32, 11, 12 et 13, pag.
21 seqq. ed. ve'. Adde O u J i n . I . c. pag. 1607 ; et infra, vol. X , p. 203 eJ. vet. lacod..
Coislin. 369; , , etc, COnslat capp. 296, el IfV iUie dclicit. V . Muntfauc. in BibL CoisL p. 573. In cod. 3585, Sophronii, patriarcbne, Pratum
spirituale,
leste Montfauc. in Bibl. biblioth. mss. I, p. 123 A. Add. LanJjec. comm. VIII,
pag. 575, not. 3. Dublini inter cod. Narcissi, Dublin. archiepiscopi.^n. 1262 Catal.
e t c , esl Sophronii Hortus monasticus, seu Pratum spirituale, Arabice. I I A R L .
18. Acta 5. Anastasii PersflB, Sopbronium auctorem, habere conjicit Baronius ad a. C.
627, n. 1.
De sermone suppositilio De Assumpdone Marice, vide Lambec. Comm. VIII, p. 316 seqq.
i n p r i m i s p. 322-326 seqq. Ex eo quoque in cod. Selden. 53 in bibl. Bodlei. Cat.
codd. Angl. etc. n. 3383. In <ad. bihl. n> 272, Sopbrou. palriarcha Demoribus et con~
suetudinihus.
In eod. Cat. codd. inter codtJ. bibl. publ. Cantabrig. n. 2331, Pars prima
glossarum ab Eusebio, HieronyoJO,Supbroaio (fursaa Eierunyuu amicaj, Hebc, Grawe, Lat.
composila ct exposita.
Hymnos aliaque poemata confccil. Vido paulo ante ad n. 7. In codd. Naniano 154,
n . 3 3 , , etc.

iusJ. 4 , , etC.

V. CalaJ.

COdd. G r .

Nan. p. 349. l n cod. Barroc. 96, sec. Catal. codd. An^lia*, etc. I, p. 11, occurrit et citiitur Sopbronii, patr. Hierosol. Cannen in Thermas ; idem cum iilo, quod circumfertur in
A|>pendice Anthologice GV.conf. su])ra, vol.1V, p. 432, 487, scqq.; vol. VII, p. 170, seci. 24.
(;) , vide Phoiium cod. 190, el Heribeili Knsweidi Prulegoinena ad Viias Painim, pag.
^0 seq. Pro Joanne Evirato, ut liabel Lipoiuanui
cdiiio, Graecus codrx, quiMii Colelerius inspcxil,
liabtt . Joamiis Eucralcc, tom.
ll MonumeiU. p. 341, 055. L.inibjcium, VIII, pg.

599 [p. 834. sea. ed. Koll.]


(k) Notimilli noc Joannis Moschi ;^
appellaut v^ov , alii , rcspectu vctuslioris nempe, de quo Phulius. IQ3.

3123

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.


ANG.

MAII

3124

PRJEFATIONES*

i.
Script. Vet. Coltect. X , p. xxiv.

Cogiianii mihi dc SopJironii, viri sanciissimi, aole medium saeculum septimum palriarcbae Hierosolymorum, tum insignibus erga Ecclesiam merilis, lum eltam non paucis scripiis, permirum vidcri soli.
nondum haec, in lanlo typorum apud nos usu ftiisse collecta, neque idoneo yoluminig apparatu conjtinciini edila ; imo Tero complura in codicibus niis. ad banc usque diem indecore prorsus reiineri. Qn;e
igitursparsim suM viitg.ua, veluti in coneilio generali sexto, in sauciarum Acds, in Palrura Lugdunensi
Bibliolbeca, apud GreUerum, De crnce; apud Gonbefisium in Bibliotheca PP. concionatoria, atque apud
Allaiium, non ignoro; sed prxlcrquain quod pars illorunn nonnisi Laline exstat, sine Graeco originali;
ea sane inconfnnode su&deque quoerunlur, et illustratione debila carent; atque, ui dixi, fralernorum l i brorum adhuc lalentium comiialuin desiderant. Uaque cepi consiliura inetrucndi mediocrem loiimm,
quem poslea in lucem emiliam, quo cuncia Sopliroiiii opera, cum Hesycbii cliam presbyieti Hierosulymilani non paucis scriptis haud pcenileadis, coinplexurus aum. sane apujd me habeo Griecos ii*riusque auctoris texlus complures: Sopbronii autem studco pene prae caHeris divulgare copiosissimaw. ftiam
prai manibus babeo, de SS. Cyro et Joanne bisloriam, gentiinum cerlissimumque beali Palrie fcelum, e l
diu nimis in Gracorum Lalinorumqne codicibus pressuni. Inierim vero nibil veial, quomlnus bic duo
collocem iu anlecessum S. Sopbronii scripia : primo videlicet iu SS. Pelnim et Paulum A A . panegyticai oralionem, qnam veluli gemmulam iu Valicano codlce Gracam reperi, brevfque bora Lalinswn fect ;
dftinde lypici quoddam fragmentum, sacris quos superius doseripsi, bymnis quodammodo consonum
cuin fiualibns regt el sacrorom untlsliii arclamaUonibus: nam oflicii quoqne divini ordinein a S. Sophrouio nostro fuisse ineiauralum, tcsialur auclor priscus Sinieon Tbessalonicensis apud Allalium in Dissert.
de eccIcsiasUcis Graecorum libris; ^uaqi nuqc rcni Yatka^us codex contirmat.
U.
SpkVeg. Rom. IV, p . v.

1. Ex Sophronianis lucubralionibus priuiam pono in saftclum Domini Praecursorem hictrtentam Jm~


dalionem, quaro ff. 20, longiits quoque se fuisse produclurum dtcit Soplironiiis, nisi corporis inGrmitas,
et insians sacrae lilnrgiae tempus linem dicendo imposuissel. H*c esi de iilaruin bomiliarum mimero,
quas MCksiaslici patres, ac pra?ripue cpiscopi, Graeci atqiie Latini, per anni circuliim sive de sanclis,
fcive de tempore, sive de eacris Libris, aliisve argtiiiicnti&, in concione popufi recitabanl. Prorses aulein
ballucinatur TheophHus Harlesius, Bibliolk. gr. ed. nov. . IX , .
dum ail Sophronii de Pracursore
Oomini sermontem exslare Laline edilmn a Coinbefisio in Bibliotlieca cancionatorla. Elenim sive in volumine sejitiino, ubi Patrum seraiones iegunlur de Prajoiirsore, sire etiam in aliis CombeQsii lonus, bunc
fruslra quawes. Qnia rero Combeiisius tom. I, in Praaf. p. 41, ait, AUalium babuisse iiiter cueieros bunc
qnoque Sopbromi scrmonem (quem quidcm iianquam ed^dit, praHer basc iuitiaiia verba i\
, ), idrirco Harhesiu$, Cortibefisii verbis perpcram intelleciis^puiavU eum exstare a pud
ipsum Combciisium, quod secus omnino est. Caeteroquin hanc Sophronii oralionem in Prjecursorem,
necnon duas eju&dem alias in occursum Jesu infautis ac Simeonis, ei in sanclos angelos, possedit mss.
Uolstenius, lcsle ipsomel in Epislolis ed. Boissonadi, p. 210. Sedenim quod aiunl Fabricius,
tfadesius
(t Couibefi&ius, babuisse Allalium apud se scrraonem Sopbronii de X L maiyribus (am eriensibus), is no4i
pr^edictorum tantufiiiuodo, verum etiarti Allalii error fuit, a faUo codicum titulo obtrusus: cieniui ego
in pala lino Vat. codice (quero ipsum AUalius, ulpiuo, vidit) scrmonein illimi Sopbronio insciiptum v i d i ;
sed lanicn prima statim lcclione comperi, coropusituro esse vivcnie Theopbilo iutperalore, ideoque duobus post Sopbronium saeculis, qua i^sa marlyrum aiuoriensium aetas est.
2. Insprratum aJiud Sopbronii scriplum Ui Ottoboniatio Vat. codice nactns siun, q i o sacrosnndae II*
tnrgiae instruineota, vostes, minisirorum oflicia, sacri opcris ordo, e l c , receusciiUir atque explieaiunr.
Uiilis sane doctrina atque preliosa! quanquam opusculujii in medio abrumpilur, atque hand scio an s piam iniegrius aliquaiMio occursurum s i l . Iuierim moneo, diversum planc ab boc Sopbrouiauo esseopus< ulum ejusdem ferme tiiuli, quod sub Germani Ryzanlini patiiarcha3 nomine prodiit Gra;ce Parisiis lypts
Morcllianis ajino 4560.
, Sequumur veiuislissima Sopbronii carniina Anacreonlica; quorum laus l o u meriio perlinei ad
iiigciiiosissinniin Siculum sacerdoten Pelrum Malraugam, Atbanasiani Graecorum collegii in alma urbe
proreclorem. Itaquc ipse verbis suisiii praefaiione atque in scboliisa se addilis Sparlain banc pro dignitate exornabit.
4. Dum Sopbronii scripla in Yaticanis praesertim codicibus vestigarcm, incidi in amplum triodium
quoddam, pulcbcrrimis liUeris JHjliqua mauu descriptum, alque ab bactenus edilis totum dtfferens, optimigeneris el prorsus ortbodoxi. Melodi ineo loquuntur Anlonius monacbus, Clemcns quidam (n) Joanres monachus (scilicel Damascenus), Josepbus, Leodcsp:)ia, Sergius. Sopbronius, atquc studiia TUcodorus; copiosiesimi quidein oninium Snpbroniusac Tbeodoius. Ego voro, reliquis omissis, Sopbrouii tamcti
NOTiE.
() Ex ascctico Clemcnlis serm. 27 vidi c x t c n l u n i:i co^. Va:. cujus inilium: : ^ ?6.

3!25
VITA.
323
graiia recusavt laborem omnia excerpendi.quae nomine fjus inscripla erant. Piura sanc opus, c l religionis dulcedine delibutum, quod auctoris animuin ccelesiibus afleclibns inflammatum demonstrat. Jam
Sopbronium aliasquoqueecclesiaslici oilicii partes coraposuisse, notum csl^ nominalimque de lypico admonel uos codex bibliothecre Coislinianae apud Monlfauconmm. p. 591:
' \ *> \ \ ;
. Sopbronii fragmeuliim dogmalictim liabes a me impressum in
tomo VII Scripl. tet. p, 2$, idque arbilror pertiucrc ad ejus de Triniiate et Incarnaiione Opusculum, quod in
codd. aliquol superesse credilur. Insuper in cod. Vat. 483, f. 158. \
* * \ >, \ , \ , \ ' . Denique in misccllo
codice Vat. Fragraentum quoddam Sophronii legebam, de laude virginitatis, quod bic ascrlbo.
. " \ ,
\ ,
, \
5 .\ ,
, ,
.
5 Dc duabus 8S. Cyri tt Jonnnis bisloriis earumque inlerpretalionibus, accuralc infra loculi sumus
in mouilo p. 226 829; quare nnuc verbis temperandum eet. Illud apprime gralnlor el gaudeo, qnod tKea.
Gracos magni Cyrllli, eisi brevissimos sermones modo mibi divulgare dalura s i l , a Sopbronio biograpbo nobis conaervalos, quorum neino lawien meinineral, nedum aliqua edilio exslabat; bique item iu L a tino Anastasii textu recurrunt.
6. Inter eos qui Sopbronii de S8. Cyro el Joanne opns legebanl, Peirus Parlbenopensis crat, non llle pidus saeculi undecimi desineptis scriptor, cnjus noiiliam, p. 267, exbibuiinus. Id apprime demonetra*
primi postremique niiraculi inierprelalio, qiue esl in cod. Vai. 6075. Sed insupcr sludio proprio prscdi*
ctoruin martyrum historiam scripsit Petrus cum critico prologo, qui non sine fructii legciur. Sanciorum
scilicct Cyri et Joannis jam temporibus illis celebris fuisse cullus videlur in urbe Neapoli; quem cultum, sancli Cyri scilicel, felicissime ibidem suscilavit atque resiiluit nosira baud procul aeiate sanctus
Franciscus de Hieronymo S. I., perque ejusreliquiae prodigia pluriina edidil, quo lil ut veterum abs So
pbronio naiTatoruro fama, his recentibus confirmetur: pmeserlim quia, aeque ac Sopbronius, ipsius C y r l
. adboriaiione aut visione ad eum honorandiim videtur Pranciscus fuisse impulsus (b). Esi amem Petrua
biograpbus non ignobilis; quare et sancla Julianae, Coronaiorum quatuor, el sanclai Calbarin* passiones
b eo scriplas in eodem codice vidi, quarum lamen nonnisi prologos dedi, qui aliqua se commendant
erudiiione, auctorisque seiaiem declarani.

NOTiE,
(b) Vide ejusdem sancti Francisci Vilara auclore Loogaro Oddo, lib. n , 4.

SANGTI SOPHRONII IIEROSOITMORUH PATRIARCHI


V I T A VABIIS C O L L E C T A .
( B O L U N D I S T . Acla $anct. Mart. t. 11, p. 6 5 . )
bic est, de quo agiraus. Esse aulem inaxima cum
Communia cum maghtro *uo Joanne Mosclw ttudia probabiliiale credilur S. Joanni Damasceno,
Alexandria; unde Prati spiritualis auctor diciuu

1. Sophronium. Hierosolymitanx Ecclesiae episco- cilanti ac produccnii, in
fine librt quem pro imaginibus conscripsil, attero
pum sexagesimuai secunduax, ex civitate Damasco,
mulliplici erudilione, divinarum LilLerarum scien- dunlaxal a morle Sopbronii saeculo, eadetn aulem
i
lia el pielate insignem natum esse, asseril GraBCO- in Pahestina vivens.
2. At quaraiione, qui Joannis Moscbi cerio esse
rum Menologium hoc die: assenliuntur el Menese :
cognoscilur tam ex Pliolio vol. 199 quam ipsa proa qntbus parenlum nomina proferuniur, q u patri
logi ad Sopbronium inscriplionc ; Sopbronio ipsi
Plintas, wairi Myro fuere. Sacraruin doclrinamm
Iribnilur a Damasceno, uccuon a Nicaeua secunda
eludium in eo itigens fuisse, nec minorem sludio
syuodo ad sncrarum imaginum cultum resliluenperitiatn poslerioris vilse Aela lucidenter probam :
dum, uon nmlio - poslqnajn Damascenns scripse*
dialeclicaruin quoque praeceplionum atque rbeiorai, cclebraia ? In bujus enira aclioqe 4, sugge*
ricae artis professioneni in adolesccntiori, ei necrente Euslacbio, begumeno mansionis Maximi,
atim monaslicam vitam professo, indieat bonorifica Sopbist appellatio; sub qua ejus nomiui Stopbanus monacbus e Limonario Patris nostri Sopbronii lcgii ad verbum ea, qua3 cap. 45 Prali, ul
Pralum spiriluale inscribit Joannes Moscbus : sidixinius, tpiritunlis conliuciHur. Kcspondet Al)%
quidetp SopbroivJus Joannis discipulus sociusque
CAPUT 1.

S. SOPHRONIl PATIUARCH7E HIEROSOL.

&ius Ltpomanmis, Vcronensis cpisc<*pus, cujus slu-


dio praeclarum illud opus ex Hieronyml Camaldu
Jeneis versione primum Latinis tjpis subjeeium
fuit : c Sopbronio bis de causis a l l r i b u i ; vcl quia
ad ipsura pp.r cbarissimura socium inscribilur ;
quemadiModtim et rbetorica Ciceronis ad Ilerenniuin, cl ejusdem ad Atiicuin epistolai, ad Rerennium el ad Ajlicum libri appellaniur : sic Sopbronil liber bic dicatur, quia ad Sopbronium dirigilur:
alque ex ro maxime, quod ad iisum iilius in primis
conscriptus esl, Namque auctor ipse in episiola,
qna;n libro preniiilit, fatelur se ex hoc Pralo coronam Sopbronio contexuisse, ac per eum aliis
deinoeps oblulisse.
5. Sou quia in boc libro dicla et gesta ipsius

nam crcdibile non est owntbus iis quse in Patoslina Syriaque narrata fuerc, audiendis (quamvis
comitcs adfnisse indicet Joannes pluraliler l o quens), comilem semper babuisse Sopbromutu
qui necdum monasticse professionis votunlatem
susceperat,el nusquaiu in iis nominaiur. Dicuutqtiidem Graecorum Menaea qnod c ad Magni Tbeodosii
coenobium se confercns, ibi in quiete et silenlio
divinarum Lilterarum meditatione roborarit anbmum : et praeterea (ctim majori adbuc sludio d i scendae pbilosopbise arderel) Alexandriam navigar i t ; > Tcrum perturbalis rebus lemporibusque, in
eo elogio meuiorantur plura; el qtiod a viro factum niox conslabil, adolescenli tribuilur, siquidem
de susceplo habitu monaslico intclligerc Menaea
Soplironii pro niajori parle coniinentur : nam is & voluuius : nam alioqui sciendi proflcieudique a v i imiws ilmeris libri bujus auctoris fiiil individuus
duiu adolesceniem palrise suae vicina monasteria
(omes; et quiscuuque ambobus ambulanlibus ocnon infFequenter adiisse, ipsumquc illud S. Tbee
tirrcrunt, vel qua?.renlibus responderi conligit,
dosii, et in eo jam lum famosum Joanncm, Limoliligcfitissimedescripta sunt. Quarc eliara haec ver- narii poslea aucloreui cognovisse, coH gitur ex
ba s;rpissime itcrata videbis : Yeuimus ego et doboc iiiilio capitis 91 : c Narravit nobis \enerabilis
minus meug Sopbionius sopbisla ad abbalem ta- Patcr nosler abbas Gregorius arcbimandrifa molom, eic. idco semper ctiam plurali locuiione
nasterii S. . N . Tbeodosii, mihi scilicet el fralri
wliiur, dicens : Perreximus, acce9simus, vidimus,
Sopbronio Sopbistae.
narravit nobis senex mouaslerii dux. Per quae om5. Ubi quod eum appellet fralrem, bflud aliter
nia conspici dalur, scriplorem nunquara sidum
poiest accipi quaui per antioipalionem quamdaia
fuisse in bis quai narral perquircndis. Sicut crgo cjus vocis, qua inter se utebanlur Ronue, cum ista
Plalonis Pbaedrus, Timarus, Gorgias, c l Parmcni- scribercntur : alius Doininum appellai capite 61).
dcs, et Tullii liber de senectute Calo Major inc Perreximus una ergo et doutimis Sopbronius,
6-ribiiiiliir a pcrsonis, quae ibi calloquehles et dis- Q priusquam ssecnlo retiunliaret, in Alexandriam ad
abbalem Palladium. Et expressius cap. 77 supra
putanrcs indiicuntur; qnid obslabil huic libro,
quin Sopbronii dicaiur; cum in eo is ambuhns, citalo, et cap. 410 : c Assumpsi, inquiens, domivisilans, operans, imerrogans el respondcns ubi- num meura Sophronium, et perreximus iu monaque fere asseraiur ? Aut demum ex illa causa So- sterium, quod ab Alexandria decem et oclo paspbronio ascribilur, quoniam una cum Joannc prae- aiium niillibus distat, ad senem quemdam ma^n;c
virlulis, iEgyptium genere, dixique seni : Dic nodiclo conscriptor, ut ita dicam, forle ejusdera libri
fuil. Legc Jbujus voluminis capul 77 et in ojus bis verbum, Paier, quomodo debemus sinaul babipc incipio ila scriplum repcries : Ego el doininus tare : quia dominus Sopbista voluntatem sa?cul
IUCIIS
Sopbronius perreximus ad philosopbi Sie- rcnunliandi balict. A i l senex : Bcnc facis, fili, renuntians sxculo, salvansque animam tuam ; sedcle
pbani domum doclrinx graiia; etc. Deinde in
fme rjusdeo) capilis boc modo scriplum legiiur : igitur in cella, ubi vullis, sobiie el vigilanter,
(ala cum audivimus, ionuil mibi domiiius meus quietem ac silenlium servantes, et sine intennisSopbroniii?, ct reccssimus, et dixil m i b i : Verc, sione oranles.
6. llis porro aliisque siinilibus monitis exrimAbba Joanncs, bodie nibil ullra sludcamus ; satii
cnim aedifii Aii su:nus. * H&x crgo scripsiraus, ut D tu Sopbronium credo moiiaslicum liabiium
assumpsisse : alquc huc spectare, quod de v e i et vos pariier iediflceinini.
4. Una crgo ex b:s ralionibus, scu poiius om- sione eidem oblata per viatn legiiur cap. 102.
Cum iutcrrogalus cssel abbas Sopbronius Sonibus simul accedcnlibus, jurc mcritoque libcr islc
Sopbrunii nomine inscriptus videlur; > quibus pbista, fraler meus, assislebamus prope illuin
ego el abbas Joanues Scbolaslicus, et abbas
Lipomanni rationibua bsec quoque adjungalur si
placcl : quod Sophronii opera vulgari libcr ac ce- Quiricus et alii quidaiu ex Palribus, dixitque nolebrari priinum coeperit, quem ipse a magistro Ro- b i s : Pergebain modo in via et anle uw ftdolescenlula? cborcam agebanl, tripudiabanlque dicenlcs :
inx, ubi perfertus demum est,< moricnle, velut
Bcne veniat Sopbronius : coronalus est Sopbro*
tcslamcnlo acccplum, una cum defuncli cadavere
iiius. An autein deinceps quoties Limonarii anin Palaestinam allulerat, quemadiuodum paulo post
ttor in plurali d i c i l : c iviimis, perrcximus, > clc ,
videbimus. Quod lamen pro secunda rationc assumil Aloysius, fuisse Sopbronium itidividuum aucto- inlelligi debcal Sopbronius adfuisso, eiiamsi boc
non exprimaiur, ambigi incrito potcsl; nec euiiH
ris comilem, id post ea intclligenduiu r s l lemdc nibilo essc vidclur quod cap. 202 ia:n clare boc
po:a, quibus lic illi sesc in JS^ypio (Oijunxit :

31&
V.
3130
addal: Vidi ius abbatem Tbeodorum Pentapoli- nia? narraliones, ac scite dicta sacrorum justr rum,
Cbrisliqtie amantium Palrum etFratrum, a/oanne
lanum (erat aulein nobiscum SopbUta Sopbronias)
sancla? memoriae presbytero, el monacbo cognoet inierrogavintus eum, etc.
lnento Moscbo: qui principio quidem saeculo re7. Atque ex bis, bislorhe elucidanda* catisa hic
nuntiavil
io roonasterio sancti Patris noslr.i Tbeoprolatis, allerum quoque inlelligi polest: videlicet,
do>ii, abbalis el arcbimandritae omnium, quac sunt
quale sludiura fuerit, cujus in ulroqne cupidilae
Hierosolyniis, copnobiorum sive monasleriorunt:
pariam arcta illos inier. se necessitudine copulacum
autcm in d< serto ad sanctum Jordaneni uon
rit: bocagcbant nempe utex iis, quae ubique videexiguo tempore versatus essei cura sanciis Patridant audiebantque, seleciiores, ul slc loquar, flobus, qui illic degunt, eorumque virtuies collegissculos carperent, et in illud quod medilabantur
set,
eas buic operi tnseruit. Cumque babitarel in
pralum transferrent, ad suum aliorumque profec t u m : cujus rei exempla possent ex nominato H- Novo, quod diciiur, monasterio, quod a sancto et
magno Palre noslro Saba ejusque discipulis conbro profcrri varia: unum bic pro omnibug eet,
structum ad hoc usque tempus permanet, audiens
quod capite undecimo reperilur, his verbis:
qua tyrannide PersaB Romanos oppressissent, oc Ego el sodalie meus Sopbroniu cum in Alexandria esseinus, die quadam perreximus ad Tbcodo- B casione coedis Maurilii imperaloris ejusque liberorum, a Novo monasterio secedens, perrexit ad parsii ecclesiam, obviumque in via liabuimus in vico
tes Amiocbix magnae. >
virum quemdam caWum, indulum sacco usque ad
genua: vidcbaiur autein quasi faluus el amcns.
Dixit igitur mibi abbas Sopbrunius: Da mibi numnms, et videbis virtulen vcnientis. Dedi cgo illi
quiii(|ue numinos; qui arceplos dedil i l l i , qui videLatur ut amens: acccpit auiein eos ille, nibil oniiiino loqueus : uos aulein clam illum s*:culi sumus
e vesligio : ille vero cum flexissel a via, extcndil in
cofilum manuin stiam dexleram babenlem numnios,
el posl baec poslravil se coram Deo, posilisque in
lerra numitiis abiil.

40. Atque inde rursus, citin praevalere genlem


videret, Alexandriam sccontulit; eitotaquac circa
illara cet solitudine peragrata (fuerat enim jam a
principio imperii Tiberii missus in ADgyplum ad
ministe-ium obeundum) et usque ad Oasim, proximanique illi soliludinem perveuiens; postquam eos
qui illic erant Paires invisit, alque inde rursus
audivii sancta loca fuisse occupala, et Roman s
metu correplos; Alexandria relicta, ad magnaiu
Ronianorum urbcni navigio appulit una cuni cba8. Circuibant nempe tanquam apes arguinen- ri&aimo discipulo guo Sopbronio. Dum aulem C K tosae seque discipulus atque magister: el in gpiri- G scnl in itinere, diversas insulas luslrarunl. T ; i i
titides favos junciim referebant quae collegerani.
vero donalus a Domino gratia fuit vir bcatus, ttt
Eoque alludit pars illa hyinni a Graecis solili boc
si quid de vita rebusque geslis virtute insigiihnu
die decantari, cujus iniliales lilterae bunc versuin
virorum audis&el vel vidisset, id scriplis mandaconslituunt:
r c t : quo faclum esl, u l e l Romsc cum essci, idcni
consuiiwi s i l exseculus. Hactenus elogium, ctijns
,
pars altera propius Sopbrouii vilam allingens seSapientiat nomen ferentem cano quod ccquum ext
quenli paragrapbo proferetur. Hlc tantum observo
[ faciens :
Tiberium, quo regnare incipienle, visendi iEgypii
linjits, inquam, bymni versus a finc decimos tertius
occasionem Moscbua babuil, aeras Chrislianae anno
liuc alludii, cum d i x i l : "
579 exeuntc, Ioiperii babenas suscepisse : Mauri , ,
lium auteni, cujus morlciii setula3 clades eidetn
,
Moscbo necessilalem atiulerePalxslinxdesereiidas
; . Totus bco deex viia sublalum circa Gncm anni 602.
Totus, asrctarum circumvolii<tns plantationes, li
mona, id est, pralum tuum consevisti, sludiosam
U . Q u o d autem Anliocbiain discedcns socluni
exercitalionem virlutum Dco, qui esl tn akissimie,
Sopbronium duxcril, atqtie adco lestein habucril
offerens: > U i bic Limonarii opiis Sopbronio non
ninltoruni, quae visa a se auditaque scribit a Paobscure iribualur, tanqnam altcri illius auclori.
tribus circa Ajitiorbiam dcgcnlibtis; ab coquc adt

9. Primi porro auctoris eloglum (quod bona ex


parie Pbolius BibHuihecie suse inseruit, inlcgrequc
ex M S . codice Vaticano anliquo a Francisco Oli
varii Laline rcddilum, lleribertus noster Roswcyduft edidii inter vitas Palrum) bicjuval profcrre;
qu niam ad res discipuli illuslrandas non parum
toudiicere vidfiur, ul ejus magisiri bistoria c<guila v.\ pailc ali.jua babealtir. S.ci^itur b.ibei: Cous c i i p t i s c s l bic liber Praii, sfu VilB saiicloruiii ac
viilule pnditoiu.n Dcuquc placciiiiu.o l'alnim,
qui in ipso cominciilur, i-cliqu.rque pcruiilcs aui-

buc saeculari sumptibus ad ilcr ueccssariis adjulus


sil, suspicari possumus, aflirinare nequaquam; C I I I I I
Menaea dicanl ipsum Alcxandriae invenlum a Sopbronio: qnod larr.en niagnain apud nos iion
babci propUT alios in islo elogio, quod cx Monis
infcrius subjicieuius, paracbronismos: aliud aitleui nullum in contrariuiu est arguiiicntufn: ncqtie
ratio ulla lemporuin repugnat, quoniinus jam tum
Moscbo polucril adlixrerc: nain si aunos sallni
soxagiuia vixisse Sopbroiiium concedas, fuil ilie,
moricnlc Mauiitio, v i - i u l i Iriuiu amplius anuorum:

3131

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

32

qtia? saoc aelag ilincrum sludiorumque laboribus scribcie propler seqtientta conlrenv>oens, el quid
agerem ncsciens, aique ad eosdem manyres coitnia\iu;e esi opportuna.
fugiens, quid agendum esset ab eorum sanclimoC A P U T II.
nia d( postebani. lili vero aflectus gitsripicules
Sarutorum Cyri el Joannit miracula scribit, sanclo
proposilum, scribere praccepere, prsoeidiutii et
Joanni Elecmotynario familiuru; Romam abit
consilium siinm confcrre pollicrntes. Midioifrs
redit in Palwslinam.
itaque scrtbentibus nobls appaniere, quod repro12. Omissis igilur conjecturis, hoc certi babemug
niiscrant adimplenlca : nunc quidem alramcnluna
ex pr.neredenlibus, Moscbi contubernio ueum esse
Sopbror.itim iniEgypto, primum quidcm sacularem, el calamum pnrrigenles. nunc vero quaternionem
gumentes, <?l quae i.os fefcllerant corrigenles :
deinde monacbiim: item ulriiinqtie simul obiisse
intordutn, utpole narraiionibus gaudenles, v u l rrgionis illius nionasleria, atque in ipsa usque dctus bilariiale mongtrabaiti ea se cuni delectatione
eeria penetrasse: quid autera Alexandri *peciatim
discutere : quod ei nos ssrpius palimur, dum larlis
egcrit Sopbronius, partim e.x argumento Prati *pirituaiis liquet, roaxhpe ex capitibus praecitatis 77, oculis perveneritnus ad loea grat am relalionU baben:ia. Millies quippe nobis, dum in aliis occnpa110, 114 aliisque: partim ex D. Joannis Elecnioreinur, cotiqiiesti sunt, el lanquam uegligeniem
synarii Yita, insignique de S S . Cyro ei Joanne voincrepavere, dicenlee : Quousque non perficis v c luminr, ibidem per Sopbronitim scriplo; quod ad
riialcni? haec de scriplura ei laude sui nominis
xxxi Januarii, qno die sancti isii colunlur, fnistra
dcfendenteg : quae omnia si scribcre velimus, eos
dcsidcrattim, et periissc crcdiluin, feliciler reperiqui lecturi sunt onerabimus. SufGcit autem per liaec
mus in Romauo iiincrc noslro, el quidem utraque
modOt saepius nobis ab eis collalum praesidium,
Imgua, servamusque ingentis tbe&auri vice euo
dum scriberemus, agirucre; Deumque alque eos
lempore profereudum, cum gupplenieiuum opeii
testes verilaiis, quae in bis est, habenles.
gemper crescenli non conlemnendui adjicienius :
illius aulein scribendi occasionem et prsescripito15. In priniis ergo horum marlyriale certamen
ncm comilala gunt mirabilia, ex prollieoria aea
conscripsimus, ct quod in lcmplo sint venerabilis
praefalione cognosce:
Marci deposili, el quoiuodo demtim in aedem Evan45. Propter aegriludinem oculorum ad Cyrum et
gelistaruni suni dcinde transpositi : borum occaJoannem martyres accurrenies apud eoruin bagilisiones et semina ex vocibus sancli Cyrilli colligeides.
cain niorabaniur, mira *ulorum exundantiam InPost q u , lias septem docadas n\iraculoruro con

luenlea, baec mcmoranlia scripta volebamus le- Q


gere, quae nos mariymm certamen inslruerent,
qnaeve de pracedcnlibus miraculis prxdicarent:
nibilque invenienles quae diximus, nisi taniutn
duos breves sermones magni Cyrilii, qui propugnaior el praeco cxstilit veritatis, ad zelum sumue
iiitolrrabilem exchaii. Si pagani quippe falsa conscribcntes, ctiro nibil verum nec fabulis liberuro
dicant, toi librog euper da3inoniis conscripseiiiit :
DOg ad instar quadrupeduin, gecundum amicos
jusii Job, lacebimus lanla ac lalia veriiaiis, q u
Cbrislus Dcus nosler esl, oprra magnifica conHienle.s per vcrog famulos ejug eiTecla?... idcirco ei
nos U.igrantiori zelo ferventes ad confeggionem
gancioruni cucurrimug pie procidenles in faciem,

scripsimus; millia decadum multarum babentes


describere; gi uliquc nos dtcere pogsemus, audire vero, qui haec lecturi sunt, valuissent.... ct
baruni quidcm geptem decadum (reg primariae ca,
qus post niarlyriale ccrlamen sepulluramquc et
translalionein gesta sunt, continenl ; sed ct quartx dioiidium Cyri el Joannis, quae in Alexandrinie
factae sunt virlules, enuraeral; quartae vero residuum el decas quinla ea, quae in jEgypliig ei Ly
bicis acta sunl, praedicani; gexta aulem et septiina bencficia, quse advenis conccgsa gnnl, inli
manl.... Nos aulem non ignoramus qtiod sacri*
miraculorum narrationibus uiollis siylus mag's
congruat et solulus : aed nos bunc relinquenies,
extensum guscepiiiMig, ut per bunc conciluro san-

toloque animo devovenles, ut si nobis concesse- ^


rint visionis oiTlcium , de ccrlaminc eorum, quaequc ab eis fiunl, eorum npracula conscriberenius,
divina gralia cooperanle nobis..,,
U . Uiide assurgoules, c l apud nos postmoditm
(olli c t i ; binc quidein marlyrum celsitudincm
fpcc tabaraug, et miraculonnn qu^e fiebanl multitndinem cernebamug
inde imbccillitaiem noftram. . . unde recusare banc, quaB in volis Dco et
marlyribus ejug a nobis promissa est, redcmplior.is oblaliouein voluimus : sed bxc nos agere volentee Salomon cocrccbat, diocns : c Juxla quod
vovisti Deo, votum tuuin ne tardaveriseisolverc. >
. . . . 11 is igitur viris obstricliis , inierdum quidem
bctibcrc propter priora pericnilus, iiitcrdum jion

ctoruin fervorem et ad curas egeniibus conlercndas, designeinus inslantiam.


46. Haec ibi atque alia plura, brcviutis causa
bic praetermisea, punctique gignaia: in ipso vero
de lnudibus diclorum ganctorum sermone, qualis
fuerit oculorum inflrmitag el quomodo ab ea c u ratus sit, clariug sic e x p o u i l : c Nos quippe oculis infirmati, nos Salvalor totius corporis appellavit liicernain.... et cacilalem afferre inGrmtialem
banc a niedicis audicntcs, quorum alii quidcni v i tium boc effusionem, a!ii vero platycorian, seu
pupillae dilalionem nominabani; ad nos benc operanlea ganctos, Cyrnra sciliccl el Joannem, profc*
cli suimis, oinne.iu noslram vivendi spem in di
viniiug illis data gralia suspenduiilcs, cl Iiun anum

3133

VITA.

31

34

auxilitim, lanquam inflrmum et contra passior.em dole Joanne pbilosopbati swnt, polentes exatstcnminus validum, repellenles : at illi lidero adfftil- tes in opere il in sermone. Dico euim Joannem
leutes.... celerem prxbuere sanitalera languoris* 61 SopbroniUiO Dei cultores, et amatores virtulum,
el de fultiris, quod binc nibil esscmus passuri, et pielaiis propugnaloree : allamen quamvis lales
qu.c Asciepiadae nos passaros dixerc, cerlos reddi- esscnt, de dignitate et merito viri istius muKa
dcre : Homertaara nostram caecitalem per isio- omiserunl..., deinde vern, quia sapienles el pones ct aeirgmata, o l illis gratum est effuganles. %
lenles in operc el sertnone, amalores hisloriae
17. Scd hsec ftmata Sophronii studia ftiere, erant, sapicnier el sublimltcr materiam depinxequrc nemo mirabHur alienis sa*pe occupationi- runl. \
biis fuisse inlerrupta : qtii modo tegeril quanlo,
20. Prins lamen, quain eraigraret e vivls antistes
lam ipse quam ejus magisler Joannes , in pretio sanclissimus, Aleiandriam reduces Joannes atque
tWrinl apud saucttim Joauncm Eleemnsynarimn,
Sopbronius, peragrata intertori ifyypto, invenere
Alexandrin \\rb\s arebtepiscepuin : et quanta pu- lurbata omnia: Dtiin Pcrae lordanis loca, Pala?blicarmn eurarum p*rs ad eoe pcrlinuerit. De siinain et sanclam civitalem ormorum vi eubcgerunt. Gaplo vero Hierosolymorum palriarcha Zaquibus lta?c LronJius num. 60, in Vira a nobis
edita ad 25 J.muarii. t Misit ei Deus viros sapien- ^ charia, prelioso eltam et vmficoCrucis ligno locis
et semper meniorandos, Joannem ei Sophro- ittis ercpio, captivorum hominum mulliludinem
tipim : cousiliarii eniin erani veraciler boni, qni- innumeram in Peisidem a4>duxeruiil > et univerbus et lanquam patrtbtts indiscrete ebediebat, et sam pofwilati sunl Syriam. < Qtii autem corum magralias agcbal tatiquam constanlibus raaxime el nus effugere poluerunl (ul ex Melapbrasta descriiriliter agentibus militibus pro pielale religionis. bil BaroDiiis, quarovis auciorea confundens Leontium norainet) ct laici, lam i i , qui magistratum geElenim saucli Spiritus virlute freli, cum Scveriarebant quam privati; el clerici cum episcpis connitis ac cxleris circa regionem nostram existentibus immundis bsrreticis sapientia sua ac dispma- fugeraitl Akxandriam. > Sed nec lllic diu lulis esse
b c u i l : anno enim sequenli Persae iCgyplum, Aletiouibtis pugnas habentes et conflicium, mulia
quidem castella pbtresqiie ecclcsias, simililer et xandriani, el Libyam ad usque tinee ASlbiopiae subegeruni. Id fuiurum Joannes Moscbue praevidemonasteria ab ore talium besliarum, tanquam
boni pasiores, evellcre sluduerunt: propter quod rat: ergo cum Sopbronk) calcrieque discipulis
e i maxime plurimum honorabai sanctos bos ille naviin conscendens Roraam navigat, el in Cyprum
Q qmdcm una cum Joanne patriarcba recepisse sr,
verc sanctissimus.
eo<iue defuncto, per Ciliciam aliosque Asise u a 48^ Imo domesticos itlos videlur babuissc : ita
clus, qui in Limonario memoranltir, Samun qup,
familiariler in Vita per Metaphraeien conecripta
ei Archipclagi insulas, demum in lialiam pervcnisse
num. 9, eum sub vesptiram domi eiue moestuin
inlerrogal, quod alios audebat flemo, t dWimis facile crckrem, si quod pro ea opiuione argumeuqui aderal Snpbronhie : Quid eet, Inquicns, vir luin oOerelur.
21. Nunc autem in aho auctorum silentio dividivine, quod lc afiicit molestia?... llle autcm roili
e l leui vuce : Hodie, inquil, miserajidus Joarmes nare non licet: quod lamen iialer lam multa, q u a
non ab allquo tillam acccpil mereedem, ncquc iri- in Cypro faiia audilaque narrai Moscbus, n u l U
luin vel niinimum piaculum poinit oflcrre Christo sil menlio discessiis ab Alexandria in comhaiu
pro multis et magnis suis delidis.... Cum itaque palriarcba?, non meeoromovet: video enim, qiiod
8 tcrosanclus intellexissel Sopbronius, qnid sibi toto illo opere ne semel quidein Joanncs patriarcba
vellel, quod ab eo dictum fuerat : Te poiius, i n - nomiueiur: ideo fortassis, quod quaecunque de eo
commemoranda noverant Moscbus et Sopbronitis,
q n i i , taHari oponet et non t m i i l i a aflici, bearissnnc domme, qiiod Itbi commissMin gregem fe- retulerlni in Vitam ejus a se conscriptam Uoinse:
ceris vivere in lanla pace, ut nullos de re aliqua D
cuni vicino babca* controvrsiam: sed taRquaro
angrli aliqui absque tiHa liie et conteniione horaines vivant in terra. >
49. Quem tgilur babuit in hicrarcbico munere
minisirum probatissimum, el eearuui virlulum
arcanortimque conecium dum vireret, ettmdem
etiam babuil a funere laudbilorem : In ejns cnim
(ul lestantur Menaea) beata pace sopiti mortcni bic
Sopbronius de immenso ipsiue etecmosynarum
ihesauro excellenlissimaque virtule funebrem laudaiioncm scripsil, ipscque mullis lacryinis bbiluin
ejns csi prosecuius. > Hujus laudaiionis Leotilius
nieminil num. 2 : Jam quidem, inquit, ct alii
aulc nos dc boc ad r.irabili ^iro et summo sacer-

quod si ab hac diversa fuii Laudatio funebris pcr


Sophronium, eamque consiarel in exsequiis dictam,
tum vero cerlum pene forei aimul cum episcopa
in Cypro adfuisss Sopbronium. Yerum de his n i hil liquet. Forlassis etiam Limonarii upus non iittcgrum ad nos pervenit; sed bona pane muiilum;
nam ul Pbotius a i l : Non ^umdcin narratbajtun.
numerum servalum in onuiibus librif deprebendas: cum in quibusdam ad 4uo et quadiagiiila supra Ireccnias sese extcndanl (bodie aulem solum
noveiudecim supra ducenta capila ntimeranlur),
idque vel ex capilum quoruindam divisione, vcl
cerle aliorum inlerjcclione adauilo nuinero.
22. In cxilu crat papa? Deus-dedil ponli(icatus,
vel Bouifacii Vincboatus, quando Rouiam cum suis

3135

S. S O n i R O N H P A T R I A R C I L * I I I E R O S O L .

3136

Joanres appulit, ubi crcdibilc csl, non in!ruciuo- 21. Amium reversionis sigiiificat ociavae indisam tanlomm viroruui ftiisse pra?senliaiii, ul <!e
cliouis cbaraclcr vicesiiiium supra scxceniesimuiu
gliscenlibus repullulaiitibusque in dies p<?rOricnfuisse; quod sanc admiratione non carel: cum non
lom liaeresilws Roniana sedes plenius.iuformare- niinus de hoc quam sequeuli anno crediblle sit
i u r : quas Sophronii prxeipue parles fuisse exivernin fuisse, quod ait Tbeophanes ad annuni lleslinio; nam dcvexa magislri sencclus quiclcm
raclii l i , Cbrosrocm dominaiionis su.-e jiigum oinpoiius posiulabat: qui inicrim, ne poslcrilali essct
nibus intolcrabile pcr crebras caedes atquc vcctigaimilile senile otium suuin, ex omnibus quae videral, lia fecisse. Ad annos porro in monaslerio traduclos a Sopbronio potius quam ad breve tcmpus
audierat, adnotarat ad aediilcalionem profulura,
Limonarium seu Pratum spiriiuale conscripsil, cpiscopalus, pieraque illius, quac nunc poriisse dociim suae ad Dcum migralionis lcmptis praevidis- lomtis, opera exislimo pertitiere : ncCuoii saiirto~
rum V i i a s : si quidem praeter laxaias ba tenus,
set, inquil Elogii supcriiis prolati au< loro, quod
scripsil aliquas: prout S. Mariae jEgypfiaox Yilain,
iu bunc niodum proscqnitur : c Non tamcn
qua nunc iu manibus esl ab eo descripiam Nicejnxta ordinem eorum, quae audila vel spcplmrus Gallislus auclor cst, Historias eccles. l i b .
c U l a a se fueraiil; scd ut paria cranl iuter se.
tam qux audila quam qu% speciata Tuerant, sibi ^ 17, cap. 5 ; idemque de Anasiasii Persae Viia sttspiinviccni copulala scriplis mandavil. Cum aulem ab
calur ad annum 6*22 eniinemissimus Baroniu*:
bis terreslribus secessiirus essel tumullibus, a l quam ulramque talcm esse falemur, ut nibil . que ad iranquillam c l quielain vitam iransiluneal, mtdc Sophronii esse vel non esse certo poerus, advocalo cbarissimo suodiscipulo libnim bunc
sil nogan vcl aflirtnari: mulaiin alioqui diversus esi
ei iradidil, quo sanciorum Patrum Viia? ac res
slylus ab eo, quo SS. Cyri c l Joannis laudaliontm
gesia? Dco acccpla conlinenlur : ciqnc mandavii,
alque miracula desciipta per eumdem auclorcm
ul reliqnias suas ne Roinx relinqucrei, scd arca
gaudfinus nos rcpcrisse, et quideui indubiiata.
lignca inclusns ad niontein Sinxum iransferre coCAPUT 111.
narelur, quantum in eo situin essel, ul cum sanclis, qui illic stiitl, Patribus dcponcrcntur. Quod
Palriaichalu$ Sophronii el cerlamlnu adversiu Mosi qiiem exoriri barbarictim tuimillum acciderci,
notlulitas.
qno td fieri probibcrelur: in monasiorio S. Tbeo*
25. Gemebat inlerim sub immani Pcrsarum scrdosii, in qtio ab inilio saeculo nuntium rcmiserar,
vilute
capiiva llierosolyma c l cum ea Syria fpsas deponi.
25. Hoc igitur implere mandulum cum sludenu

J
ulciecens Deus, blaspbe
mum Cbosroeoi ier prselio vitlum, per parricidales
cbarissiiuus discipulus, assuiPpio scciim Joannc
cmn snis discipulis (eranl quippe duodccim u u . filii Sirois manus vita simul el regno expulit; redditis(jufi ulriuque capiivis pax inler HeracIiuDi Simcro) magnum Josepb imitalus est, qui cum fraroemque coaluil, aimo Cbrisliana? aT33 628, caplivi
tribus suis Israelem eumens ex jEgypio transtulK
ad paires suos, quemadmodum ipsi fuerata gcni- Zacbariye locuni inipteitle Mcdesto cum vicarii nomiue (episcopum quidain mimis recle scribunl stalore mandalum. Cu:n autcm ille Ascalonem appntim ab urbe capla) monasterii Tkeodosiani abbate,
lissel, el fieri non posse didicissel, ui ad saiHtum
monicm Sina pervcniret, propter lyrannicas incnr- qui diflicillimo tempore aiiliclissimae dioecesos curas
suslinens monacbortini regimen (ransluleral in
sioncs cortmi, qui vocautur Agareni; assumpiis B .
Georgium
: quamvis illi ex coenobio, ul ea ferebani
Joannis. re! quiis, initio octavas indiclionis Uierotempora, nec murato, nec adversus quotidianas
Kolyinam venit; et invcnlo anlisittc inngni monaPersarum infcslalioiies ulla ex parle luio, intra
stcrii sancii Patris nostri Tbeodosii Gcorgicpreurbcm se receperanl: quse Sopbronio Roma revers! yiero, poslquani illi cuncla renunliavil, quaefueC

v e r s n

t e n l 1

m a

i n

u r i a s

, s l n

S l , a s

ranl a sene prxcopta, ciun illis Fratribus mona- D


e
corpore ejueque socns causa
s:eiii, qui luin iuventi in urbe fuerunt, ct mona- fuit veniendi llierosolymani, el, ui mibi quidem
cbis, qui cum ipso degcbanf, B. Joannem dovexc- \idetur, ibidem remanendi uaque ad conclusam
pacem; quando licuit ntonacbis ad velercs sedee
r u n l : elsicul jusscrat, in S. Theodosii cocm^lorio
aui
potius veliisiaruni sediuni ruinas remigrare, e i
deposuil, una cum sanclis Pairibus qni illic jacent,
reliqn n que \\\x snx lenipus in codem coenobio episcopalui &uo resiilutus Zacbarias esl b lleraclto imperalure, salulifcra crucis, lignuin ad suuiu
tran c \ \ > Paclrnus praefixum Pralo spirituali
locum
referente.
e!ogium, cnjus poslretna verba, nisi aliiun a So26. Hc atino C29 contigere, quando etiain
pbronio Ilicrosolymilano Moscbi socium fuisse
existimo Sophronium, ex Zacbariai pomiflcis, v i velinuis credore (contra totius penc Gra?ca3 anlicariique Modesli mandalo, sacris codicibus rt&liquilalis cuiisrnsiun, quc?m seqnilur auclor Meihtolucndis, in ordinc ad diviuum Ofliciuni loto llicrorum), ncc^sse >l bcnignius iiilerprctcmur dc longc
solymilano palriarcbatu priseo niore docorequc
iuaxima vila? rcliquic parle, cujiis iredcciin omnino
anni in cocnobio acli siut; trcs autm dv.nlaxal iu
cnuciiwndtim, inlcndissc : id ciiim cx Simoonis
palr.arclulu.
Thcssaloniccnsis veibis con&lat, tilalis a Lcone

3l37
VITA.
3J38
Allatio dissorl. i de libris Grserorum, png. 7, qui \
28. Anno aulem 652 babcmus in iisdcm tabulis
euni aticlorem baclcnus in.Miiltim, ei aiue scxccnepiscopum ecclcsiae Hicrosolytriilanae Modestum :
tos annos clarum, in dialogo conlra haereses sic
euni qni Zacbariae vicarius antebac fucrat, ct duoInqucntem indmit. c Ordinaiior ct suavior.... er
bns annis sedisse indicatur, llujus qitoque antistiIlierosolymUauo monasterii S. Sabce lypico ordo
tis palriarcbaltis omnino lurbulenlus fuil novis ex
prxscribiiur, qui ctiam ab uno eo]iie snlo pcrfici
Arabia moiibus pcr Saracenos, conlra quos per
potesl.... c i absque canlu.... Eletiim S. . N . Saba
suos duceg piignans Heraclius, alternante fortuna
euin ordinem praescripsit a sanctis Eulbymio c l
victus viciorque aliquolies, tandum anno 654,
Tlieoctislo acceplum: bi porro a majoribus ct busubsiiluti in locum morliii Wodesti Sopbronio,
mologela Cbarilone desumpseruul. Sacri vcro Sabae
quasi rcbus dcsperaiis Syria relicta, et vcneconstitutionein, ul audivimus, locis illis irniptione
randis l i n i s Hierosotyma asportalis, GonstantiB.jrbarorum vaslatis deperdilam, Sopbronius sannopolim recessit, ut inquit ad hnnc annum Tbeoclae civitatis palriarcba sludio laboreque r e s l i l u i l :
phanes. Interim vivenle adbuc Modeslo, quem cx
et posl eiuu rursus... Joannes Damascenus rcnodie cultus sacri cidem in Menaeis dclati 48 Deccmvavil, scriploque demandalam t r a d i d i l : quia
bris morluuin suspicamur; adcoque anno65i apud
scilicet Saraceni fidcin Sopbronto dalam non ser- Graecos jam a (rimcstri incboato: Modeslo, tnquam,
vant s, simul ct sancto palriarcbx, sancla a cani- adbuc vivente, Cyrus Alexandrinus patrbrcba
collegit Alexandrias synodum niense Maio m ox
bus conculcala videre non suslinenli, \ivendi fiscxtaa synodi Aclis docemur; et Monoilielilarum
ncin ex moerorc attulerant; el libris quoque ac rebseresi, hactenus clam gliscenti, riam aperuit; ro
bus omnibus sacris vasiiiatem niaximam, primo
barbaricae irruplionis impetu : nam postea, consta- siniulalo prsclexKi, qnod bxrvticos omncs in Egypto posilos Ecclcsiae ralbclica3 jungerc possrt, si
bililo in Syria ac Palaeglina Saracenorum imperio,
duarum voluntatuni el opcraiionuin voces silontio
egccc Bwdcalius el facile Damasceno fuil depcrdita
inslaurare. Et bajc quidem diu in sola Uicrosoly- supprimeret : salis csse dicens, si in Chrislo tanlum Iheandrica Toluntas ct oporatio diceretur, ex
milana Ecclesia fucre usurpata : nunc auleni poslqitam exslincia prop^modum esl Oiicn.alis Ilccle- qna duariim in Cbrisio iiaiuramni exacta satis piofissio cdcreiur; co quod, efsi non voces, res ipsae
sia, sub imperio Turcarom, rdiq:iis alianim
lair.en expressa; babercntttr.
Ec'esiaruin rilibiis olmniiesccnlibus, inquil Alla0

lius, ille qui S. Sab fuissc dicilur, uli melius c l


robus accomuiodaiior, idcoque plansibilior apud
Gnccos invaluil : quo non lanium qui S. Sabae reguiis iioniiua dedere, sed canwi ctiam aliortim Ortliiium settatores, el sacerdotes in saecnlo vitam
ageules, el quod maximwm esl, univcrsa fereGraetia ad rcciianda divina oflicia dirigunlur. >
27. Anno 650 impcralorera adbuc Hierapoh moraniem conveuil Albanasius, Jacobilartiin patiiarcba, el simulans Cbalcedonenseni se admiilcro
synodum, duas in Cbrisio naluras proiheiido, vafra sua interrog tione circtimvenil quncrens unicave an gemina in Cbrislo opcralio aique volunlas
dicenda forel : im-aiilumqiic in Monolbeliiaruiu
prolraxit bxregim, cujus incendiuiu tolum fere
orienlnle conflagravil impcrinm : ne autcm deflaj;r.rct, Sopbronii poiissimuiu opcra facmm, catho-j)
lici omncs scriptorcs agnoscunl. Ipse enim leclos
priiuus dolos aporuit, laicbrasqite ijusercntem ha>
rcsim iu lucem protraxit, proul ad Imnc aimuni
4|Uo peruiciusain sciniillara in animum Ilcraclii
Aibanasitis iujccil, referl Tbeopbaues, totani Mofiotbflica? flammie bisloriani sub iiuuni bic aspectum poncns, c l quse anrlis pluribus quam quinquaginia gesta sunt, usque ad 682 scilicct, conu
nua narralione pcncxens; ul ncmo existimare debeai ex mcnle Tbeopbania principiuin sedcnlis
llierosolymx Soplironii ad limic anuuni csso icfcrenduin, quanivU id dici videalur , qtio a:!juncie
tabulx cbronograpbica! Zacbariam poniili cm cx~
b i i ^ i d , uli c l anno seqitenii.

29. Rcs visa esl, ir.quit ad hunc annum B a ronius, spccicm praifercjis pictatis el cbarilalis;
si ( l dicebaul) absque deirimculo cailiolicai Adci, voccs intorduni tacercntur, quibus discordiaa
nulrirenlur. Vcrum dolo malo cuncia tunc acta
essc, cxilus declaiavit : ucc fiaudiilenter ;gi
Sopbronium latuit : t Gloriabantiir siquidcm iudc
Jacobila3 c l Tbcodosiani, inquil Tcopbancs, palam
jaclanies ge non quidem ciun Cbalcedouc, ac
Gbalccuonein sccuin doclrina comniunicare : el
una quoque admissa, uniiam quoquti Cbiisli naItiram dccero. Iiaque agnoscens baBrciiconim
dolos aique f.dlacias pacis involucro tectas, scripsil ad Scrgium ConslanLinopolitanum pairiarcbam; qni calboucam giHiiilans piclalcm, elsi occulium in poclorc vcncnum fo\eiel, oribodoxus
ab omnibus babebalur, miroqtie plausu exccperal
missurn ad se Alexaodrinx pscudosynodi dccrctiim c l unioncm aqua nialc tinrlaiu, ut loquiiur
Tbeopbaiies; rogans ul iliud dc unica oporutionc
capiluliim gynodi Alcxaiidiina* dtberclur : iiuo vt
Conslaminopoliiii ca de causa ad ciiindcm Scrgitim
profc!dus est, ul ipse Sergius lcsialur in Epislola
ad Honorium papain. Cujns cx sextx synodi
aclione 12 hic proferiinus veiba.
50. c Sopbronius vcneiabilis monathus apttd
Alexaudriain lum lemporis posiius, cum praifnto
saiu lissiino P.ipa (Gyniui iiticlligil) quando, ul
(uxisiius, adjnirabilciii illam circa eos, qui dudum
baiielici fucranl, Dci bcncplacilo iiniiatotn coiuponcbai; alqnc rum co de iisuem c.?pitulii pc.tiu-

3139

S. SOPHRONtl PATRIARCILE HIEROSOL.

3140

clabat, adversatus e s l ; ct contra dixit ad unius arbilrari) el Modestus morle sua vacuani sedem
patriarcbalera reliquil, ad eamdem evcclus e*i;
operatioiiis capitulum, duas omnino opcraliones
id quod in supra citala epistola Sergius audilu sc
Cbrisli Oei noslri diguum inquiens censeri... Quia
didicisse comroemorat, necdum auiein de ordinaigitur pcr boc cum litleris ejusdem sanclissiini
lione illius Synodicas lilleras suscepisse. Suscrpil
comoiinislri ad nos conjnnxii, de boc quoque apud
aulcm non inulio posl: nam ut Tbeopbanes ait:
nos sermonem movendo insistens, ut de talibus
c Sopbronius Uierosolymorum episcopus iiislilntiis,
adiraereiur capitulis, post factam uuiiionem, vox
congregalis quibus pracerat episcopis, Monotbeliunius operalionis : durtim nos boc arbilrali sutictiro dogma condeinnaVil, synudicaqye Acla SerIUUS : quomodo enim non esset duruni el valde
onerosum, quando boc resolvere, evertere erat gio Conslantiuopoleos el ioanni > (Honorium voluit
dicere: natn Joannes co nomine Tertius ante annos
fuluram quidem omnem illain concordiam, quae
aexaginla duos vila functus erai, cum forle adbuc
bcne fuerat eflecla, lam apud Alcxandrinam civilalem quam per univetsas sub ea provincias; quae puer esset Sopbromus: quarlus vero nonnisi triennio post Sopbronii morlem elapso eleclus fuit; et
nullo lempore acquieveranl usque nnnc, nomen
tamen bunc calami seU memoriae lapsum ex Tbeosallem simplex divini atque laudabilis Palris Leonis, aut sancti et magni alque universalis Cbalce- ^ pbane Anastasius bibliolbecarius transcripsit, ex
donensis concilii menlionem facere. Mullie igilur Anastasio Historice miscellce auclor, ex bis aliisa nobis de hoc molis sermonibus, ad praenonu- que parl errore seduclis Baronius in nolis ad
nalum venerabilem Sopbronium, poslremo adhor* Martyrologium: sed tpse se in Annalibut correxii) :
tati eum sumus, testimonia nobis proferre sancto- Acla, inquam, synodica Sergio Constantinopoleos
ruiu ac probabilium Pairum, illorum videlicel, el Romae episcopo iranswisil pcr procuralorcm Leoniium, SanclaeHesurrccUonisdiaconum,
quos omncs commuuiler doctores conGicoiur, et
quorum dogmata legeiu sancta? Dei cognoscunl el secrelarii cancellarium, priroumque nolariura ;
eique addilum socium Polyeuclum lttteras SophroEcclesiae, duas nominatim et ipsis verbis operanii deferenles. Quae quidem lilterse in Actis sextae
tiones in Ghrislo dicendas tradentia. Ille autem
synodi integrac recilanlur : in quibus,ul ail Piioboc facere peniius non valuil....
lius, oribodoxara sententiam accuraie expendii
51. Uanc igilur contentionem incipientem accendi videnles, necessarium judicavimus altrilas et sacrorum dogmaluin doclrinam minime vulgapolius sanctorum Palrum voces el synodice deflni- iem demonsirat... rogalautem corrigi siquid inepilas semper sequi: el neque quae raro a quibus- C stola vel omissum vel 'aliter dictum quam par sit.
55. Nempe de Sergio nihil sinistri adhuc suspidam Patribus dicta sunl, et nun oirca haec inlencabatur
Sophronius, idcoque de novis vocibus s i Uonem babentibus, quasi planam ct inambiguam
lenlium oplanli sive fuco fallaciisque consentiens,
de eis doctrinam exponerent, ad regulam el legem
per omnia dogmalicaro rcducere; quale cst ct ab eo discesscrat, et nunc ad eumdem litteras bona
Ude miUebal : quod idem et Honorius Poniifex
quod de una operalionc ab eis diclum c s t : neque
Ucrum quae nullatenus dicla suul a probabilibus feceral: atque ad priorem Sergii respondens e p U
Palribus, nunc vero ab aliquibus proferuntur, stolam: c Liilerarum, inquil^ ad etrmdem Sophroduas, inquam, operationes proferre. Et ad u l l i - nium directarum suscipientes exemplar, et intuenmum stelit ac placuil, quatenus praedictus Sopbro- les satis provide circumgpecteque fraternitatem
nius venerabilis nulliim sermonem de csctero, de vestram scripsisse, laudainus novitatem vocabirii
una sive duabus operationibus movere debeal : auferentem, quod posset scandalum simplicibus
sed ei suflicial prafaia caulaque ac Irila sanclo- generare: nos enim in quo pervenimns oportet
rum Patium recta iradilio atque doctrina. His arobulare... confltentes Dominum Jesum Ghristum
ilaquc conlcntits ssepe nominalus venerabilis vir, operatum divina, media bumanitalc, YerboDei na
v

ol baic cuslodire cerliflcans, petiraus nos etiam D


per epistolam de bis ei praebere responsum; qualeuus bujusmodi epistolam (ut ait) ostendal iis,
qui forsilan inierrogare eum de piapdicla quxsiionc voluerint: quod el alacriter egimus, et ille
quidciu tn bis binc enavigavil. Hacleuus Sergius
caute ac vafre : qui et sensa sua in fcequentibus
Romani Pomilicis judicio subjictt : et utrique
dunlaxal parli indicai indicendum silenlium : l i ccl obscure innuat priinas ac potiores partes eomni esse, qui unicam asserebanl opcrationem in
Cbrisfo.
52. Sophronius auteni quamprimiim Conslantinopoli rcdiil in Palxslinarn (quod \ i x antefinem Jnlii
vcl itiam Aogusii vel Sepicmbris factum possumus

luraliter unila; eumdemque operalum bumana, ineffabiliter alque singulariter assumpla carne discrele,
inconfuse alque inconverlibililer plena divinitale. >
Haec Flonorius pacis atque tranquiHilalieecclesiasticx
causa, nec ipse de Sergio quidquam suspicans m a l i ;
veruro ejus iniquitalem reiexit tempus, etsynodus
oecumenica praedicta raulloties condemnavit: A c tione autem 13 boc de Sophronio teslimonium P a tres congrcgati tulere: c Pertractavimus aulem et
Synodica Sophronii venerabilis memoriae, quondam
arcbiepiscopi sancli l)ei Hierosolymorum civitalis,
et baec reperientes cnm vera fide convcnienlia,
Aposlolicisque et sanclorum alque probabitiuin
Palrum doclrinis paria, uipoleque sunt orthodoxn,
recepimus, el ul salubria sancla: Catholicae Ecclesias

JUl
.
3142
gugcepimas, Cl nomen cjufc inseri sanclis diplyrhig 36. Ilac gui patriarcbae adjnralione adariu
ganctaruni ecclesiarum justura esse judicaviinus.
Slepbanus, qukl egeril passusque git, pergit iu
bunc
modum eynolo explicare: c Igitur in his
CAPUT IV.
perlimefrcens ego aique perterrilus, proptcr impoRomam mittitur Slephauus Sophronio : hic urbe
Saracenis capta moritur.
gilato mibi tcrribitem in ireraendo ac venerabili
34. Caeterum cum minimequiescerel Cyrus ilHug*
loco conjuraiionem, necnon et crediium niibi ex
que assecla?, unam praedicare in Cbrislo voluHtaDei permiesu episcopale miiiisiertum (Dorensis
teni non amplius indicli a Sergio silenlii legibus te
Eccleai videlicel) coueiderans, sed e4 supplicaiiotcneri Sopbronius credidit, eoruniqtie temerilati
nem omnium pene habilanlium orientalem iractum
obviani ire volens, c dedil in duobus libris sexcenreterendis&imorum episcoporum, et Cbristianoruui
tatcstimonia ad eviciionem impietatiseorum el veripopulorum consonantcr praediclo beaUe rnemoriae
latis oslenliotirm, ut in concilio Lateranensi sub
Sopbronio ad hoc me invitantium, utpoie primuiu
Alartino I pontiiice teslalus est Stephanus, d i i n
Hierosolymitanae dioeceseoa (sacerdola)i s< ilieel in
eupcr bisce l^gaius ad Honorium miseus ab ipso
ofllcio cum a Sopbronio adjtirarelur, prout praefiSopbronio, qui Revocare, inquit, mininie eot
lur in principio) non dedi secundum Scripturam
valuit: commovit aulem conlra se ad insidias el g somnum oculis meig, et palpebrig meis dormilaiiialignam detraclionem; > dum scilicet omniuiB
lionem, et requiero lemporibus meis, quaienus
turbarum in ecclesia per ipsuin exsurgenlium cauadiinplere debuissem ejusmodi degiderabilem juseam esse clamilanl Sopbronium; qui (ul Pyrrbua
sionem. Sed absqtie ulla mora propicr boc ipsum
Congtaniinopolilanug posl illius morleui in disputantummodo huc properavi: a quo leinpore lertio
latione cum ganclo Maximo ail) c tempore inop- visus sum vestris aposlolicis adesse vestigiis, exportuno seruionem de operaiionibus excitavil; a
petens ac dcprecalus, quod ille el omnes libenter
qua calurauta egregie idem Haximus Sopbroiiium
poalulare noacuniur, hoc est, fidei Cbristianoruii*
indicavit, osleudilque omnem culpam refundenr periclilanii manum ponrigere.
dam in Sergii c mutabiliiatem el incongUnliaa,
57. Quod addiscenles comrarii, non levibus me
implicuerunt afflictionibus, prasceptioneg proplor
i n aliag alio tempore transeuutis gentenlias, et
me per loca et provincias dirigenleg, qiiaienue
nullo gensu permanentis, dum eciliccl vull orthocomprehendi, el ferris eonstrictus ad eos deberem
doxug videri: ncc tamen ab ea, quam lkraclio inelildeatinari, sicut omnes cognoacuni: sed Dominus
laverat, opinione reressisse.
auxiliaius cst uiibi, et liberavit roe ab omnibug
35. Quid aulcm Sopbronius? pergit Stepbanue:
Nullo mndo propier boc reveritus est omnino ille, C pcrsequeniibus me, ad propostlum curreutem, et
ad bravinm properantem vestr aposlolicae gedis
nec timuit timorcm ubi non erai timor: quoniam
justus siculieo, confidil . Zelo autem Dei el fidu- Neque degpexit Deug preces cum lacryniis oblalag
supplicum guorum, sed excitavit non equidem
cia replelus, duxil me indignum c i slaluil in sanmediocriter praecesgoreg aposiolicosque praasules
clce Calvan.nc loco, ubi proptcr nos, ipae qni super
in commolione, necnon conieslationc prsedictorios seciindtitn naturam Deus est, Dominua noster
rum viiorura. > Hog apostolicos praesules arbilraJeeus Cliristue sponte crucifigi eecundum carnem
dignatus e s l ; el ibi alligavit ine vinculis insolubi- mur fuisse Severinum, Joaunem el Tlieodoruiu,
quorum primus non modo non suscepit Hcraclii
libus dicens: Tu dabts raiionem tpsi, qui propler
iioa secandum carnern in hoc sanclo loco sponle inipcraioris a Sergio sociisqwe concinnatam eclbegim, ad quod per Isaciuin Italia? exarcbum eo~
crucifixus esl Dcus, quando cum gloria in terribiactum iflum esse mendaciler glorialur Cyrns, in
li ejus adveulu judicalurus eet vivos el mortuos, si
epiglola ad Sergium, in concilii Lateranensig sedieiuleris et posiposueris fldem ejua pcricliianlem:
creiario 3 producta : sed, u i ibidcm ail Maniims,
licel ego boc facere corporaliter, ut nosti, propier
eain condemnavit el analhematizavii. c Joanemersam ex noslris peccaiis incursionem Saracenes, quoque tesle Tbeopbane, convocala episconorum praepedior. Quanlocius ergo de finibus lerporum synodo, Monotbelitarum secum inflicto
ra ad terminos ejue deambula, doncc ad apostolianalbeniate damnavil; > atque, ul ex S. Maximo
cam Sedeni, ubi orthodoxorum dogmalum Tundadocet Baroniug, ad annum 640 operam dcdil, ut
wenla exaistunt, pervenias, non seiae), non bis,
requisilus is qui Honorii primam epislolam scrised mulio eaepius; aperiens sacris viris ibidem
pserat, illius seosum dilucide inlcrpreiarelur ad
consisteulibug orania secundum verilaiew, quae
imperatorem Cougtaniem scribens, u l sic anga
in iglU partibus mota 8ont: ei non quiegcag inglantolterctur ha?relicis calumniose ventilandi nonien
tiug expetens aique exorang eos, donec ex aposlolica prudenlia, quaB in Deo esi, ad vicloriam Romani Ponlificis, velut pro se facientis. Tbeodojudicium perducere debeant, ct noviter inlroducia- ru9 denique, qui Pyrrhum, S. Maximi dispuialione
rum doguiatum perfeciam faciant secundum cano- conversum, beivigne exceperat, ejusdem, mox ubi
Raveanam appulit, ad vomitum revergi, csetero^
nes destruciiouem.... >
x

' Prov. xxv, I .

3143

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

riinique, qui cum co communicaverant, abdicaito-


iiem et condemiialionem proprki manu xaravil;
e i vivifico Clirisli ganguine slillam excutiens in
alrameniuin, idque ad coryphei apostolorum sepiilcruro inlcr missarum solemnia calice afferri
jusso, atque in univereo ecclesiae conventu ad id
convocalo, ul babemus ex Tbeopbane.
38. Cum aulcm Paulura acque haereiicura Conslana fecissel palriarcbam, eique adhscreng Joppensis cpiscopus Scrgius (qui patriarcbalem auclorilatem jain indc a Persarum recegau, vivente
videnleque S'pbroi.io, gxculari polestate nixug
arrogaral, ct episeopog gibi consontionlog sacrilcge ordinarat) iisdcni adjutoribus mirc lurbaret
subjcclas Hierogolyinilano palriarcbatui ecclesias;
tum dcnuo Ortliodoxorum rogatu secunda vice
(uam pritna ad indktum a Joanne conciUum venisse crediderim anno 640) Romam appulit, cau saque expogiia, loci sacri servaior ordinalug a
Tbeodoro papa, de mandalo ejus in baresi perlinacegdepoguii, eosque recepit tantum, c qui libellum poen lenfue oblulerunt, quorum libellos,
inquil in concilio Laieranensi, c nupcr deferens
obtuli sacratissiir.ae prscgidcnti Sanctitati vestrse,
Maritno ler beaiissimo papx anuo 649 : atqtie h
tertia viceg fuerunt, quibus se dieil Slepbaniig
aposlolicis Patruin Romas coiigregatorum vesligiis
adegsc, ex quo lempore fuerai a S. Sophronio adjuratug : atque huc e insidiae periinent, quae
nibi Romam venturo posilas, guperiug est conqueStll3.

59. Verum ha?c ad posteriora perlinenl tempora


S . Sopbronii roortem secuta, ad illius autem
bistoriam pcrlinet propius, quod anno 655 Saraconi, cjesis duobug prsetoribus, Sacellario el
Rabane, qiiadraginla millia militum duccniibus;
plcndide triumpbantes, Damasrum, Sopbronii pairiain, bene composilo exercilu aggressi, eamque
politi sint, el reliqua simul Pboenicise provincia :
in qua cum proprias sedes constitiiissent, mox in
^gyptuin tendunf, el ipsam quoque sibi subjiciunt:
scqucnti aulcm anno Umarug in Syriam dostinavil Jagdium, et lolam Saracenio adjunxil imperio:
pcr ge vero expcditionem suscepil in PalaBslinam ;
in qua cuin omnia passim oppida pnesidiis occuparel; agros vero viasque baberet latrociniis i n fegtag, non potueruut ganclae civilatis incolaB diem
natalem Domiiii in Betbleem golita pielate peragere; sed ad eos Saracenorum meiu inlra urbeni
conclusos, babuit oralionem Sopbroniug quaD in
magna Patrum Bibliotlieca exslat, el illias temporis calamitates grapbice enarral : nuaquain tamen
obsidionis vcl oppugualionie in ea fit menlio, eoqne inagis tnovemur, u l credamus nonnigi post
Januarium anni 656 daium esse obsidioni principium, qua per bienniuin continuata, lioc scilicetanno, ct 57 forlassis loio (salicni juxta Graecos
annum a Suplembri incboantes) Urbem ilde dala
Uniarus oblinuil, ul narrat Tbeopbneg, Umari

3144

ingressum, et seculam Sophronit mortcm describens his verbis:


40. Sophronius atitem Hierosolyroorum a n l i gles fidem abeo pro totius Palaestinae incolumilaie
acceperat. Umarus Uaque cilicinis camelorum veglibtig, iigque lacerig el sordidis opertus, e l bypoerigim plane diabolicam pietalis velamiue ostentans, sanctam civitatem iugrediliir, et mox lemplum a Salomone conslruclum, in iinpieiatig e l
blaspbomiae oratorium illud convcrsurus,
sibi
ogiendi poslulavit. Hunc cum Sopbronius vidlsset: Haec est vere, inquit, abominalio desolalionis
a propbeta Daniel praeniuitiala, qnx modo stal in
loco sanclo : multaquc gimul lacrymarum c t p i a
ingignig ille pietatfs propugnalor Cbriglianam genlem deflebai. Inira lempli igitur gepta dum ille
raorarelur, precibug apud cnm agebal pal.iarcba,
ul acceptam se aindoneui ac vesteni induerel :
qtiam cum aggumere de.lreciaggel, episcopus vix
exoravil, u l igta geatarct, doncc solita indumeuta
lavarenlur; et propriig resumplis, glaiim ista So
phronio regtiluit.

41. In ea rerum calamitate Sopbroniug praeclaris verbis et gesiia Hierosolymorum Ecclesiara


olitn ainplificang, de Heraclio el Monotbelilarum
ipsi addictorum pravitalibug el commentis, dcquc
Scrgio et Pyrrho contutalig clarisaima tropsca referens, defunctus est, > magno utique rei catbolicac detrimento, quae forliggimum pugilem amisii
Q eo tcmpore, quo Antiocheno, Alcxandrino, C o n gtantinopolilanoqtie patriarchis iina cum Herarlio
contra ipsam ccrlanttbus, maxime vacillabal: cum
Pyrrbo tamen necdura patriarcha Soplironio fuil,
si qua fuit, conlcntio : hujuR namque annus p r i ntus cum 20 Hcraclii componilur a Tbeopliano,
alque adco cum anno Cbrisii 659; cum iiilra paucoa ab urbe dediu menses exspiravit Sophronius,
roense, utcrcdimus, Martio anni praecedenlie: ncque enim Baronio possumus assentiri ad annum
Rcraclii 15 coeptam obsideri urbem gtattienli ;
nam quod ad annum 26 Heraclii Theophancs su
gcepiam referens in Palaesiinam expeditionem,
etiam sanclae civitatis deditionem el Sophronii
mortem narrct, id non alia facit de causa, qiiam
D quod hujus expediiionis bigtoriam noluerit per
pliircg annos distrahere gatisquc habuerit i n d i casse, boc anno gio ccrplam obsideri llicrosolymam, ut nonnisi gcqrenti, id egt biennii spati^,
capla s i t : quo posilo omnino consequeng est, u i
Soplironius (siquidcm st Marlio menge, eo, qno
colitur die, ex hoc eaeculo translatus) annum 58
\ivendo ingressus sit tribus inlegrig in pitriarcbaiu cxplelig : quibus addiii menses vel bebdomadcg non multaB eorum quibue ordinatua inortuugque est annoruro forlassis vix dimidium a o num aiil cliam trimeslre conslituenl: namquc
contra Cyrum post Alexandrinam gynoditm S o pbroniug egisse legitur , dum eunt redcur.tqu*
nuulii toluin fcrc annum 654 abstulere.

3145

VITA.

314*

43. Uitfroselynaia&oriini patriarcbarum caulo- lurae, cva&it. Guro adhitc Damaaci degerei, virtti*
teiu eorum lamen, qai in soliludine erat, aemula*
gus, apud Nicephorum Consianliiiopolilanum paIriarchani, ilnem iccipit iu Sopiiroiiio: post citju* ltaijjr. Deiude ad magiii Tbeodosii coenobium sc
4oululit, ubi iit qtiieie ct silentio cuin Deo faiuiniortem pasu>i*e vidtiautn remaitsisse Ecdesram
liariter agebat, <l pectus divinaruin LitterariiHi
quidam ex Zouara colliguni, qui sub Constantloo
ttedilatioft* meirttraque constabiliebat, cogitalioPogonalo qcmuetiici cotirjiiK amioitt!) ceteferaij,
principes e.ittmerans, et^xaitatos cwr flkrasaiy- ftesqoe Oiimes et senttis, in obsequium Cbristl
ntiu&us et Alexandrinus patriarcb* non adfueriut, redigebal. Pralcrea, CUIII inajori adbuc studio d i ail: Neque Alexajfrdria atque ffterosulytiia palriar* sceml* phllesopbiaa trderel, Alexandrinam urbem
iiobiiissimam navlgai, ibique Joanuem qucmdani,
cham babtbant a Saracenis occupaia; sed ul lunc
nulli ii> iis ecclesiis fuerinl: laarcn redd a f i e n i i el pnidenlia; laudc Qorealissiiuum clarissiuiumquc viruin, convenii ; cujus ei conluberdixeris IIUIUM sub Saracenis fuissc, cum
nalis el convicior sociusque factus, cuin eo conarii in bigloriis nomiiicnlur: qua de re pluribns
ad Acta .uarlyrui SabaUarjiin 20 JMar.li., ubj <c cordi plane auijno vixil; a quo el ipse sapieiiiiam
bauriebai, et vicissira quaj norai, niagisiro stto
Elia ejusque successoribua. Quare njbil vcut
Theoduruiu, Tbeodori ponlificis IJomanj anno 641 I* iinperliebalur. Faclum iude, ex asiudua leciioue,
\ nesrio qua3 J I O X cl caligo oculos ejus occupafii,
elecli patrcm, sancio Sopbronioautifeclmii credere,
sed a sanclis Cyro el Joannedivinitus curalugeat,
quein Florariuiii gancloram ms. 15 Kal. Aprilia
divis addii bis verbis : c Ilein saocli Tlieodori uie- qui aliu4 sosiruin ab eo uo peiivcre, qitaiu u i i
rosolyinonim epUcopi, p a i m sancli Tbcodori quolidiana per oa paVrata mjracula liUeris oonsiPapai. Neque refragaulur poniificum Boinauoruui ^narej^, quod praesiilit diligeuief. Pogtea Hiorosolymoruin poalifex ob eiogularcui vila) gauciiiuo*
cataiogi, sive in antiquissiinis oP.m Palaiinae, nunc
piatu creatus e s l ; sed civiiale saiicU ab impiie
VaUcana. bibliolhecae uicrobrapis, sive apud Anaslasinm B.bliolbecariuni; qui simili fere exeniplo Persi$ capta, Alexaudriam se ad Joa-nnem, qui
ab elcemosyria uomen invcnit, ei Ibronum aposiousus, fta do boc pontifice scrjbit : c Tbeodorus
licum adminisiravit, profecuis jcgi. \w eujus beaia
uaiione Graecus, ex patrp TbcQdoro, episcopo de
pace sopili moileoi bic Sopbroaius de iinmouso
Hieroaolyma, > eive de civilate Jerusalem, > ut
esl in prsecitaiis merobrani*. Sed nec filiuin nec ipsius eleemosynaruin ibcsauro, excclienlissimaque virtuie fmiebrejn laudaiionem scripsit, ipse*
palrem alibi reperimus sauciis annumeraios.
que uiuiiis lacryinis vpsius obiluin esi proseciUus.
42. Celebris aatcni sancli Sopbrouii cullus boc
die apud Latinos aeque ac Graecos esi aique in ^ Pusiaquain vero in saiiQtaiu civilatem reverlit,
expriiui nun potesi quanta cura laboreque EccleMarlyrologiis Calesinii, Uolani secundse edFtioms,
siaBi eibi a Deo comqiendalam rexeiit : sonmuw
BaroDiique Romano recenseiur boc die : a GraRds
autetu i n Anibologit), Menologio, ni.ijoribusque enini pculis non dedii nec palpebris d o n n i u i i o ncm; neque eniin conira viin impelumque bo
Menapis, ex quibue boc vitae compendium damus,
stiuni <iernoruin ; sed contra liaereticorum quoque
qtiaruvis rennn ordine noriuibil perlurbaio couscriplum, luaximc ubi dc UierosolymUaoo palriar- cxilialia doginala illi depugnanduin e r a l ; quos
scriplis el auclorilale Palruin in viain revocabat,
cbalu agilnr, velnt anlc caplam a Persis sanclaai
civilali:iii susccpto, quod, ut jam vidinius, ad ul- uisqiie ipse dispulalionibus exarmabat et fraiitimos tittt annos peuinct: conunoraiia vero gebal. lnterhn plurima et nobilia ingenii monumenU ad E: clesise uiiliutem reliquit, quibus el
Alexaiidrina cum Joaiinc Eleumosyiiario ad medbe
ataiis annos, ui ex bacleous deductis clare liquet. cum virtule vivere, et ex praBcopto divino tracUre
praeseniia docemur. Ex quorum numero est liber
VITJE .
ille oiiHii adutiraiioue praedicandus, quo res geEx Mctneis Groccorum.
j) slas Marix iEgypliaca? cum angelis iweiilo couaparandaa, c l ulira bumanae vitae inodum progreewe,
fflc tiiaximum Ecclesias sidus ex Phoenice Ihurifera, tirbc Damasco originem traxit, pioruiti et
explicavil. Uaec Jllius vivendl ratio, qua se Deo
frug;ilhiui sobolcs parenluin. Palri nomcn erat
probavii, alios erudivit, Gitrieli linguani vicahaiu
P l i m b a s , matri Myro. Sopbronins per pricstautem
exbibuil, counnissuinque sibi gregem rexit c l intra
i n g c n i i , siudio tamen et cura auciam, tiiox ad
Iriennium pomificalus bcata polilus paco ad UomU
einniuni scienliarum culmen quasi ullra (iues na esl iransialus.

PATftOL. G a . L X X X Y l l

3147

S. SOPHRONII PATRIAllCII/E HIEROSOL.

SANCTI S O P H R O M I

HIEROSOLYMItANi

EPISTOLA SYNODICA
AD SERGIUM PATRIARCHAM CONSTANTINOPOLITANUM.
(IfABSI, CttHtJ. eueraL Ccli. X I , p. 461.)

,
Domiiio omnibus sanctissimo (1), ac beatis-
, \ ^^,
simo fratri, ei consacerdoii Sergio, archiepiscopo
;, ,
ei patriarclia? Constanlinopoleos , Sopbronius,
imitilis servug sanclae Cbrisli Dei nogtri civi- 6 .
tatia.
Papae! papae! beairssiml, qtiam mfhi nonc amtf! 6(! , ; .
bifls quicsr, et liiullo qtiim pi idein amabitior, et
, \ \
quo dc hacuribso gilentio lu catigarttm turbam
'
deridi, et terrenis quiba*dam fludlbug opprimor.
, xal \
Papre! papae! Deo faonorabiIes,quam nunc suayis cst
! ! (! , -
milii pusiUUas, et non nhediocriwr qtiam pridem
, \ \ ,
suavior ex quo de fciercore et bumojneflabili riiiiiia' , \,\ \ ).;
qae penuria ad sotiuni pontiQcale asctndi! el mut ^. \
tutn cerno fluctnm conjungl, etfluctus sequens pcrl , \ culum.Non eniib ita essesoavia conspiciunlurguavia
?> .
anle insuavuitn expcrintentum atque noliliam, sictft ^ posl expcrimentum et incursum appareni trisiium:
, ? x a l
efcgahra bls, qai post galiilein aegrotant, optabilis;
"
stc trainluillitas, qtii post trnnquillitaiem fiuctuan- <59
t r , gratrssima : glc divilife bis, qui posl divitiag

egent, amabitcg; et omnia quis iia considerabft
\
exsistcre, ipsa quidem esse ac permanere natu- 6 \
rali atque esgentiali qualiiale, qualia et ante ex \ '. ,
perimenium CODlrariorum apparebant, melioia
\ .
tatiien j>osi liofuin cffici scientiam el gugiinciitlbud
61
niulio preliosiofa, necnon et jucundiora et desi ,
d c r a l i l i o r a . E t boc nobiscuni Job taudabilis ila se
, \ .
liaberc decerhet gpleftdidissirtie, mrorumque expe* ,
rfmentum acciplens ac recie deilniens, merUoqne
, \ ^
judex in his, <ju& a nobis dicunlur, progrediens,
, \
sententiamque indccliven; 11 immunificam slatuens. ^ .;, \
Qtiid ergo ail ille decertator indomitus, nuitatio\ .
nem passng jucundoruin, el in astuatlonem an, , \
genlimii veniens? Quis ptitas mc consiittiel in
;<
incnse dierum, quibus mc Deus luebalur, quando
, >
Iticcrua ejus super capiit meuin splcndebat, quando ,
lomino rjug grndicbar in lenebris; quando erain
; ,
in il.neribua laetus; quando Dominus inspicicbal ,
tabernaculum meuin; quando cram opulentus ni- * ,
mig el in comiutu meo pueri mei; quando cfflue \ banl v i a m e bitlyro, montcg aulem mei fltiobaut
, ^lacle; quando progrediebar diluculo in civiiale,
,
4

(1) F s l bsec Sophronii synodica Epislola Gra3ca in ms. bibl. Regis Gbrislianigg. C o l . 2951,
ful. 75. UARbUINUS.

a l . 1G26,

3149

EPISTOLA SYNODLCA AI> SERGIUM CP.

315

. ^ |* , et in plaiel? aedeg mea poncbatur? Vidontes mt*


\ ,
juniorcs abscondebantur :. seniores vero assurge \ , haitf, majorcg natu autem deeinebanl loqui, digi . ,, :,
tum ori suo imponenteg : audicntcs vero, bealili ,
cabanl me *. Ergo ego etiam raerito, bcalisiun.i,
$ .
4uim Job i|uLiiquios viciore clamabo; menioria
\ , \ *
pr&inoruia bonorum, qu*-mibj aderant, pulsa .. 4 $(
ius. TranquiUa lic fucraui, viia cum ailealio, ot
, nuilam Aucluaiioiiem aggosceng paupgrieg. Qui*
, $*
puias oie coesiiliiet in menge dierura ameriortini,
, \
quibus nie Deaa absqtte tribulalioue aervabat,
, qjiando fulgebat lwerna ejus super caput meiiu,
, , * pacificam yilam degeniis el inf^icluabilein, quando
*, * , loraine ejus gradiebar in tenebrjg, cura vioderaia*
, bam raceqaog gUenlii, dura aerenUalis lionestaba/
,
germinibus, dum imperturbaliojm delecUbar p a l .
, ,
miiib.us, dum securilatis floribus rojlaHabar, duai
, irare^idalJDiijs flosculia w o i i a b a r , diun iucu4 ,
ria3 graliia cojivesccbar, quando terreairi frueba^r
^ $ <* , *
paupcrie, quando sulcos impericnlosi Uercorte exa ^ ,
rabain, quando influcluogae paMpcrlatig m*re Irajig* \ , \ meaban, quando huoiilig cellae pulcbjiludiiiibus
\ * coiigaudcbam [quando victug, qaeiu i\mwi suqaebaiu,
\ ;
raellc) quando arvalis vicius molliiJuo illo manna
vescebar, alius quidam Isracl, ipse cernendua,
cKra nmrmurationcuj ingralam^a propositum ?
\ \ , ,
} \
, \ ,
, {
, * , \
, ^
, \
, ?
* < ^ ;,
, .
, \ > ,
, , \
. \
,
, \
,
, \ ,
> ,

dcticiagqufi epulabar ceetegtc*

aique pacificas,

Qu^niam igiiur hmc c i Ura \#>c gapieniUsiiiM,


in me icr aflQictum neceggiiata uiagna, ei vi Dcq
amabiMura clericorum religiogorunwque luooaeJio-
riim el fldelium laicorum horum oominni civiuiu
bujus sanctae Clirisii D^i i>osU"i ci*itati8 qui \ i o lejiu maim me conopulerunt, ct tuore lyrannico
cogerunt, peracla gunt, quibus ncscio judici\s
Hcqqe percipio, quaego gacraiiggimog IOS,
exUortor, nou golura iuuudig oraiieaibus ad DoroiiniHi m&
adjiiTare [in bj4jg vilae negotiig] viuliter fluctuao-r
tem, paritcrque pericliiaiiitn, el conforiare me pegillauimitatibug nulabundam, sed et a Deo iaspiral^
jnslitulis introducere operandum inccptum. lloc
quidem^ut patres, el prolatores [progenitoreg]; boc
vero, sicut fratres ei consanguinei. Dale ergo vog
mibi pateme gimul atque frakrne, q u poalulq,
justa quippe sui>t, et ego veetram pedeductiooeai
gequar, et copulam ad vos babere merebor, qua fidaa
consenuaeog nectit, et speg rect? sapieules iwiiikai,
$

, \ ^ et cbaritag divina sentienles addeusat, quomm funie


,
Iriplex, et ex islis iribus divinis conglringitur v i r , *
tutibug, nequfi goluiion^m agnosoit, aeqae digru ^ , piionein adiuiuil, neque separalionein guglinet
.
ged est veraciter indigruptas, ia uaain congregaaa
\ \
pielatem eog, qui copula ejug d m a a d i U l i guai.

Quia yero quaedam apoetolica, atque prigca tradi,
tio in ganctis Dci per lotum orbem Ecclegiia leauit,
yt qui ad pomiiicaium dueunlur, iis qui ante illog
, , \
ponliGcaiug regunt, omnia ginceriler conieraat,
,
vcl exponant, qualiier sapiant, et qualiter ttttem
, - dclineant, quam Paulus eig gapietUiggipiug
9

mmi$

* Job xxix, 10.

5151

S. SOPHROMl PATRIARCHJ5 HIEROSOL.

-3152

cnute conlradidil, ut non ctirsus suos iti vaentim ; ; .


. 6
p>'rngaiu*(inanisnamqtie eis oinnis cursus cx<>isle
, , \ ret, si iu quoubcl fides violarelur). llle quippe
, \
saccr, qui Dei voces audivit, et coelum ipsuui ba , \
buit magislrum [scliolauil, el paradisi contempla ; . \ ,
lor pro lempore |anle tcmpus] faclus est, et Terboruni aliis bominibus iueflabilium fuit audilor*, \ ; , , &);
formidabal (sicut ipse ait ) c l perterrebatur, ue ; ,
. " \
forle cuin allis praidicarel Cbiisli saluliferam prae ,
dicationem, ipse reprobus cfficeretur. Unde et in
; , \
Hierosotymis ascendebal Cbristi coelestis disciputas, el divinis, qui prseeranl, subjicicbatur disci- , 3;
,, * ; ;
pulis, d cvangHicam, qiiam prsedicabat, tloclrinaoi
, ; ;,' *
ittnotescebal eis, qui alios putabanlar pnccedere,
; , \
et ipsius eos faciebat dociriuae pauicipes, munimen sibi dcspondens, el cis, qui posl eum fueranl ;
ejns suscepturi doctrinas, quibus fonmila safuiis .
cunciis probabilis faclus esi, qui ejus sequi vellcnl ; , \ *
vestigia. Huic proindc oi nos consueludini scr ,
vientes, et legem opiimam arbitraii, oiuiie, qtiod
{, $
olim dccenter cffectum est, maxime, apostolico ; , , . \
roboralum instruclo : qualiier de iide leneamus,
^ ; .,
scribimus, et a Deo insiruotis vobis ad probandmn
,
dirigimus, ne forle terminos autenios transgredi,
, '
quos palres nostri posuerunt , siimemur, nou
, \ dlscernere tanlum scieniibus ab inccnis proba
\
dogmata, sed et rediirtegrare, quae miniis stini,
\ .'.
propter pcrfectani in Cbristo charitaiem exacle
, '
polenlibus, alque valentibus. Illa igilur dicturui
\ \ , ,
advenio, qux ab Initio in sancta el calbolica E c clesia natus, et nutntus perdidici, et a moHrbug C
percept unguibus eapcrc, et praedicantrbu9 vobis a
Deo inspiratis audivi.
, , " Credo igitur beati ( senmdum qtiod a principio
, , cred&di) in nnum bcom Palrem omnipolcnlem,
\ , \
aine principio penitus, ct sempilernum, omnium
..1\
visibitium aique imristbilium
Pactorem. Et in
, \ unuui Doininam Jesum Cbristum Filiiun Dei unige \
nitum, qui sempUerne ti inleiiiporaliier [sc. im , "
passibitiier ] ex tpso natus est t)eo ti Palre : et

nen aliud priiicipium quam Patrem cognoscentem,
* ,
sed nec ariunde quam cx Palre ipso subslantiain
h^benlem, lumen deluinine consubslantiale, Dcum " ;
eruin de Deo vero coiisempiiernum. E l in uniim ' ,
, " \ TUJi
Spiriiuni saneium, qui semptternc a DPO Patrc pro
4

ccdit, et lumen, *l Dcum ipsum agnosccndum verc ^ , , ;


Palri el Filro consempilernunt, consubsianiiMein
; \ ;, . ; \ .
atque contribulem , ejasdemque essenii atque
^ \ , uaturae, siniiliter el deilatis. Trinilalim consub \ \ ,
eiamialem cebonorandniiiquc, ac coassistricein,
,
coiinaturaloni, et cognalatu, atque conlribtileui, bi
, , \
umiin correcapitalandain deitalent, atque iu unani
; . toptilandain comintinem dominalionem, abeque
, \
personaii confusione, ct absque substauiiali divl \ ,
MOiie. Triuiialem itaque in unilaic crcdimue, ct
; /
miilaieni in Tiiuilale glorifieaiuus : TtintlaUMii ,
quidein pro Iribos subsistcnliis, miiuiem nvwih
; . \
U Cor. , 1.

11

Cor. 4 .
9

Prov.

28.

3153

EPISTOLA SYNODICA AD SEKGIUM CP.

! , \ -
; at,
\ , \ ^
. "
, \, ' .
, \ ,
. \
, \
, \ \
, \ ,

, \ 1

3151

propter singularitatam deilalis. Nam sancla Tiinitas nunierabilis pereonalibus cst subsislenliis, et
sancia unitns. exlra omnem iiumerum est : et naec
quidem indivisibilem babcl divisionem, el ineonfusam gcrit conjunclionciu. Gum dividitur namquo
numeraljbus subsisleniiis, el numeratur persoaalibus allemilatibos, idcniiiate esseiiiiae atque naturac conjungUur, et omniinodam parliiionem non
recipit. Unitas enim singularis el incomputabilis
omncm refngit secumliiiu rssenliam numeruni.
Unus enini Dcus a nobis [ congruenlcr ] enixius
credilur, qtioniaro et dcilas una flagranler pr;rdicatur, licet in Trinitate personarum agnoscilur.
Et unus Dominus a nobis anmintialur ; quomam el
dominalio una flrmiler agnoscilur, licet in Iribus

, ;. '- * snbsisientiis demonstretur : nequc secundum quod


unus est Dcus, et una est deiias, est divisibilis, et
, \
in trcs dcos parlibilis, vel in iree dcilaies produ^ , \
cendus : neque secundiim quod unua est Dominus,
.
unus Dominus distans est, et in tres dominos
\ , \
expandendus cst, ac ia tres dominaliones dilatan, \ ,
dus est : (Arianorum ba3c eet impiclas, quaa in
, \ , \ , inaeqtiales deos unum concidii Deuro, ei in dissimi, , , \
lee deitates unam partitur deilatem, el i n a l l e r i , \ 1 genas trcs dominaliones unam dislinguil domina .
lionem; )nequc secundum quod Trinilas unus Dous

est, et agnoscitur, ei subsistenlise tres pronun,
lianiur, (2) ct tres obsecrantur [Yreduntur] personne,
. , ,
alque Pater, c l Filius, el Spirilus sanclus, dicilm * , Q coarclatus, 8i
sive compositus, vel confusus, el in
; "
unam aeipstim coltigens subsistcnliain, in unamque
, ,
cocrccns non numerandam f crsonam. (Sabelliatto , \ rum ista est praviias, in unam subslanliam tres
,\ ; ;
confundcns subsislcnlias, et in unain personam
eatdem iree conspergens pcrsonas. ) Ubl cniro esl Trinlias, iropiissimi, si in unam pcrsonam
sccantftim vos Trinitas ipsa colligitur, nl in unaro concurral confusibilem subsistentiani ? Yel ubi
imiias, furiosisstroi, si in ires essenlias ipsa unitns cflerelur, el in trcs naiuras dilatabiiur, el
tros deitates muJliplicabilur ?
linpium quippe est ortbodoxis utmmquo, ci a
' , \
vcrilale prorsus projectum esl, laro siugulariias
, *
aecundumsubsislenliam, qiiam ternalitasin naturis.
,
Illud enim stalim ad Judaismum deducit, pl a scsc
, \
dicentein simul abducil [deferlur, c l secum siinul
, \ . \
abducil dicentem]: boc vero ad Paganiawum de '
volviuir, el sese assercntem convolvil [secum s i , ^ , - mul ass. c.]. l aut oranino paganus esi, qui boc
furipse cum Ario perbibet : aui Judxus est, qui
. \ illud impie cum Sabellio suscipit. Et ideo bene
, ^ \
a deiloquis sancitum esl, unilatem quidetn nos
, \
sapere uoaet aingulari deiiaie, et ideniiiaie casen \ , \
tialis atque naluralis dominaiionis : Trinitalem
1 - autem iribua inconfusis subsislentiis, tt diver , \ - silaie numeraudae personalis alleriialie,. qua *
teime nec ipaum unum Sabellianum subsigifiu1

V A n i i C LECTIONES.
1

.
:.

(2; Ms. uoslcr, ti

iw tribus personi* coltiur.

H A R .

Hhi

S. SOPHROXIIPATR! l\CUM HlEROSOL.

tiateift tmrttfludtoem nbjccit: neqiie omnia, omficm imitirtis voccm rcpellenlia deitatis, essentiae,
aique naiutte. (Juemadmndnni igiiitr unum Denm
Jidiciutns sapcre, tfa el unam detfatcin confileri
percepimns, et slcut subsistemias rres exofare
JcolereT dtdiclmfts, ha* et tfe$ gloriifcare pfersoffaa
instruiiiiur, non nfium iirtum Deufn pra?ter irei
cognoscenles pfcrsnnas, neque trcs consubsiantiales personas Trtoftatis, quac sunl, Pater, et Frlius,
et Spiritos sanclns, alleras pfufier umini Dcum
ngiioacentes. Et idcifca uiftim htfec i r i a , in qmbufc
osi deiias, pr*dicaiinus ef iria untiin, qiioium cst
doilas, annuntiamus, sive (quod esl accuratius ac
manifesllus dicere ) qnaj Deiis esi, atque agnoscitur : boc ipsuni quippe, et unum esi, et iria fcredfmr, ct Ifia praedicatnr, l undm teraciler artnunliatur. fii ncque unuifl, qttaicntis unuiii est, tria
recipitur, hequc tria, secundum qnod triar stitil,utuiiti advertitur, qttod est mitabile, etomi>l cerlc
pleiium slupore. Iloe tpsum hatnque, et immerabile
Cst, ct rcfiigit humcram. Ntiinerabile quidcin it'\bus euis subslsletlliis, refugit autctti numerum
eingularitale deilatis. Unitas quippe ejus esseiHix,
atque naturae nuiuerart pemlus uon admitlit, uti
non c l diflercnliani deilalis inirudtiCal, ct cx boc
cssenliae, etnatura*, cl deohnu mulliludinem unum
prirtcipium facial. Oninis naniqde iiiimerus coutubematera babct differeiitiam, et omnifc diflerentia
alque discrefio nuinerum superinducit, ul insilum.
Numeratur ergo bcala Trinitas nonessemiis, nec
nafuris, nec diversis deilatibus, terniste doininationibus, absll, sfcut insaniuni Ariani, ct siCul novae
frhheia;, id est, ler deilalis lalralores flatrant
docrorcs,] esscndas tre$, el tres dorainaiiones, el
ti*c$ sinliliter Vaniloquerttes deilates, scd subsistentiis ct proprieiaiifcus 'intellccllialibus perfeciis, per semet subsisfentibds* hiimero divisibililuis, el uoii divideudis dcilaie. DividilQr iiaquc
indivise sancla Trinitas, el divise rursus coujuugilur. Iu personis naniqiie divisiohcrn babens, indivrsa permanet, et inaecabilis per es&entiaiti et
tfauiram, staiiliter et deilateiti. lEi idcirco ntquaqtram tres deos dkiuius, ncqtfe tres uaturas in
sanicia Trinitaie gloiiflcamus, krcqueires csseniias
in ea pfaedfeatmfr, ncque ires Cunfttcniur dcilatcs,
non consbbslanciates, horv alterius subslautia?, non
e]usd6rti otigihis, n^que allerius origmis, iiequc
qu^e sinfeularrter in ca ^Vxdicanttir, in nmltiludtticm dedttcere pefmfiumus, ntc qaemquam ejds
tmUatcm ditidefe sinlm\r6, treqtre itcs qoosdam
dcoi esste cognosc'itnu8 a\it ircs qnasdam naluras,
tel tres qtiasdafti essonrtias deitaiis ?imus, noti
ttnigena^ aul alietiigertas, non ejusdcm specici,
ant alteriu* specici,sed nec penitus tteos, am naluras, vcl esscntias, am deriatcs aguovinHie, fel
cognoscentea scimus. Sed el eirm, qui rccipit, vel
T

3156
" "6,\
- , , \
. " ,
" *& &>
:{
\ ,

,
, & \ & ^ \ \
; ' i . \
" ,
\ ,
\ , &
\ \ . \
\ , \
. \ ,
, \ ;
. \ , ' ' , . ;
\ ,
\ - , ^\
\ , \ <, '
.
1

\'
\ , ^, , '\ , \ ot
, , \
, \ , \
' \ 1<5 ^ ' , , \ . - Tpta*, \ . ,
\ , \ .
,
\ , & ' ^
, >,
, , ,
, * *
, ,
,
kl 6 ', ^;
;, ,
, 6 ,
, ' $
; , *.
\ , , .
, ,

V A R l i E LECTIONES.
4

* .

515

EPI8T0LA SYNODICA AD SERGIUM CP.

, , , -
, , $(, ,
' ,
, \
, , \ '
\
^ *
,
* ,
, \
* ' ,
\ ,
\ $
. ,
, *
*
.
"
; * \
, , \
.
, , , , '
* ,
,
* ' , *
1 ' *
. \
,
. ,

3158

M p U , aut novil, analtttmatibtts pottellimus. Nos


emm onum principiom unius nominis deitatfs
1 priucipalum, unam nov. deilatem, ] iinom i m p c r i u n , Atm poieglaiero, anarn virtutem, unam
eperaiionem, unum congilium, anam voluntatem,
unam dotttnilionem, unum motum, tani omnium,
q u post eam sunt, creatricem, quamqnc providam, el stabilientem, alquc conservalricem, nurm
ikuninaiionem, unara gempilernitatem, ci qu&que
sui)l uUasingaiaria, ei incomposUa uniua essentiar aique naitirae ia iribus personatibus subsistealiis, aeque aubsisleolias confundenles, et in
unaiu eas nbsisteotiam deducenles, neque tinam
pamderaque essentiam partienlcs, et in ires eam
eesealits discerpentes, el unam ex hoc dividentes deilalein, aed est rjous Peus, una deitag
i r U m fwbsisteniiis fulgens, el tres iubsisteniia, et
perepii io deitale nna cognoseuntur. Proplerea
perfectu* Deug esi Paler, petfectas Deus est Fdius,
perfectus Deug est Spiritua eancius, idcirco quod
miam eamdemqoe singula qnaeque persona ingeparabilem, indiminutam, aiqae perfeclam habet
deilatem. Bt juxta quod Deiis quidem est, ipsura
[idipsum] exetslit umimquodque, dum seorsum consideratur, ipsa inlelligenlia, quod non scparabile,
geparantc : ut Pafer famen, ct Filius, et Spirilus
ganclus, aliud, el alhid, el aliud non dicuntur. E l
idcirco hsec a Dei capacibus praedicanlur, D<?UR, et
Deos, el Deus : sed unus est baec tria Oetts. Non
\ , g enlra alhis Deus Paler, nec alius Deus Filius, ne xg\ qne aKus itenim Deus Spiritus sanctus, quia nec
, \ lia natara esl Paier, nec alia natura eal Filius,
. .
ncque alia iterom nattira eel 8piritus sanctus. Hoc
,
lenun ct multos atque diversos deos opinaiur fcal , '
l i d e infert], iiiiiltasqae el varias general deilates,
, \ , s e d Deua quidera cst Pater, Deue vero est Filius,
\ I * alwiHler Deus est et Spiriius sanctus, eo qiiod k i , - diyise ei indiminute e a e d e m i r e s peraonse una im * pieantur d e i U l e , et in unaquaque earum f i i n d i t i K
\ ; \ lota s'U. Nam deitas divisionem non euslinei, et
.
i n iribus ipsis personie pleniQoe, atqae pcriecte,
uou pariibiliter, sive ex parie easdem implwi* personag, sed in unaquaqne exsistens plenissima,
e l una permanens, iicei in iribus persooU monaireiur, et addeitatum muUitodinem non excurrene,
licei in iribue sil siibsisieniiU, ui aon corporalea quamdam suslineal aectiofnem, q a * certe c&t i i n paesibilis, el incorporea, el pali neaciens quae crcaturae gunt propria.
" , D Estigilur cum hoc, quod Deue Paler ipse Paier, et
\ , , *
nequeFilius, aeque SpirHus eanclos,sed qued Fdiua
' , est eecimdam 8vbeianiiam,et quod itaturaliter Spi
* * & ,
ritui sanelus exeislit,el est cam boc quod ^eaa tM
\ , , ' Filius tpae Filius, el neque Pater, neque Spiritus
, \ aancius : sed quod Pater secundum naiuram p r . dicainr, etquod secundum subslantiam Spiriltta san
, , cins congpiciiur: et eal cem boc quod Deng est Spi , , '
riltie ganciua ipge Spiritus ganclus, at aeque Paier
^ * , \
egseeriiiliir,pqtteFiKag esae giiscipilur; ged qiiod
. ,
Pater aecuaduni egsenliam ct^ediiur, el qttod Fldita

yjMJE
.

LECTIONES.

8159

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

3lG0

tecundum naluram annumiatur. IIoc qtiidem pro- \ ; " \ *


pler naluram, et identilalem subslanlia?, et co~
;, ;,
gnaiionem esscnli, illud vero propter aherificas \
horum trium proprielalcs, proplerque dissimilitu- . * ,,
diDem proprielalmn, quae incmifuse unamquara- , \
qne figuranl personain. Sicutenim cgse Deus una-
qua?que inconveriibililer possidet, itar et proprie ,
talem, per quam ipsa persona flguratiir, immuta- \ ,
bilero et immobilem oblinet, quae eidem soti est \ , \
ingita, ei ab ipsis aliis personis eam discernit, et ,
; ,
c onshain [connaturalem], atqae cohonorificatidam,
congubslanlialcm quoque, et conseseWam Trini- xaV ; \ , ., \
, , .
taleir absque cdnfusione conserval. Triniias igitur
, esl, non soltnn una dcilaiis perfectkme perfecta,
, & ,
sed superperfccta, el Ura deitalem gloria, ae
sempilernilate c l iinperio non dlsperliUr, neque & ,
' Tptatf
alienala. Neque en-im creatiim qitid aul servile est
. \
iu TriiiUaUv neque subinlroductitiam, lanquani
quod prius quidem n^n fssiileril, postrcmo tero \ ,
inlrogressuni. Neque igihrr deiuit Patri Fitius, ne* , \ ; \ ,
que Filio Spii iius gaftcltts, sed inconvertibilis ei , \ incommulabilis eadem Triniias semper eet. dt
.
sancla quidem, ac consubstanliali, gempiternaque, / \
c l principadi, omniuniqtie Opifke, el regina Triwi-
lalequaliter sentiain, atque gloriftcem, c i venerer
\ ,
(ut brevitcr dicere suppelii), mamfesle vobis ali- ,
quid clarumque diges&i. Neque enirn amplius quid

fari permillit barum synodicaruni syllabarum
\ \ ^
compendium. Quaiiicr qtioque, et de iircatnalione \ * , \
tinius de eadem venerabili Trinitaie Dei Verbi, et ^ ,
Filii clemenlissiuia atque admirabili , boc est, de
,
summa exinanitione, ad noe quoque terrenos divi .
a atque deifica descensione, lenoam alque aenitam, et lenere a sanclis Patribus, qtti secandum
vos a Deo inspirati suat, mibl esi tradilum, lanqnam coram ipea verilate, quse conspicit universa*,
synodicatn banc litleratn scribens, expotio, etad vestrum destino sapientissimuni anditum.
Crodo.et de hac, sanctissimi, qtiod Deus Ver \ \ , ,
bum, uiiigenilus Palris Filius, qui ante omnia ste, ; , 6
; '
ciria et lempora impassibiliter de codcm natiis
\ , \
e&l Deo el Paire, roiserationcm indnens, ei bu).^
nianiiaiis misericordiam ckca humammi noslrum
lapsum, sponlanea volunlale, el Dei gignenlis
, \ , \ onsilio [sponle sua et Dei g. voJuulale], et divino
,
complacilo Spirilus non separalus a greniio gene- ; *ranlis, ad nos bumilis descendii. Est enim sicut ."
ejusdem volunlaiie Patri, c l Spiritui, ita el essen\ \ ,
liae [infhiila?] inexplicabilifi, el nalurs circumscri- \ ,
plionein nttllo modo susiineas, aut secundum nos D ' ,
, \ >
localem iranamealum ; naiuralitcr seiens efficere
, ^^ ,
diviaam operationem, et utertnn iniaclum ingree \ \ \
aus virginitaiit caglirate luetratuin [piiritate falgeo
icui} Mariac ganclae, praclaraque, qua Dei eunt
\ , , \ gapienlis, ab omni conlagione liberatse [Irbcra?],

corporis, et anbne, el iitudlccitf*, incarnatUT
, *
qui erai incarneug, ei formam gtiscipit noslrain,
, \
qui gecundum divinam egg^ntiam, (piantum ad ha \ \ %bitum el gpeciem , niexformabHw ; el corporatar
1

VARIJi; LECTIONBS.
; L .

31S1

EMSTOLA SYNODICA A D SERGIUM CP.

SlfS

* ^ ; - eecundum nos, incorporeus. E i bomo juxta verttatem efficitur, qui semptur Deus agaoscilur; el m*x w t a t , \ ;
, - lcrno venlre gcslari niansiralur, qii sempilerni
, * l airis in sinu est: el inlemporeus, principium
recipU lemporale, non per pbanlasiam fadus baec
, - omnia (ul Mauicbaiis et Valentinis videlur itisanis), eed re ei vcriiale lolum seipsum exinaniens
, \ ,
paierna cl propria voltinlaie, et lotam nosiram as ; ; ,
. sumcns massam, carnem, inquam, noliis consub \ * siantialora, ct anuuain rationorlem, amm&bus nogirie coHtribuleui, et inentcm menli nostine cm
parem. Hsec oamque bomo eet, el cognosciiur; ct
. "
, , boiuo secundum verilaiem faclus esl ab ipso sum , \ mo concepltt de sanclissnna Yirgine. Homo euim
fieri xoluit, ul sunili consimilem nnHidificaret, ct
.
%

, xa\ , \ - ^ cogualo cogoalutiv salvtficaret, el connalurali con


naiurale illusirarei. Ideo Virgo sancla accipitur,
* \
fil anmia, corptisque sanclificatur, atque ita minw

slravil in incarrwuicme Creatoris, ul tiiuoda, ei ca* , \ * - sta, alque inconlamtnala. lncarnalur ergo Verbum
, - Deus, quod noslrum est, non prsefacia? carni cofj * pulatus, praforiuatove, aique in sese prasubsi , -
stenli aliquando corpori coiiliniliis [counilus], (5j

vel aniaia? pra?exsistcnti conjunctus : sed tunc
,
his ad subeiftendum [G. exsisteniiam] venienii *
bus, quando eis tpsum Verbuoo, el Deua copulaiii9
, * est; naturaliier conlemporalem babens unitionem,
* , aique subeistenliam; el non [G. cont. babentia
, *\ exsislentiae unionem, el non] anlc verisaiinum ip*
0 ^ eius Verbi conventum in seipsis unqtiainexslilerunt,
, 6 , \ ' vel cujiispiam secundum nos alterius bominis pe. " ,
nitue cxstiterunt, sed cum verbis ipsiue aalurall
, - convenlu subsifiieutiani babtlura conciirrerunl
; *
[exsistentiam habcnlia conc. illuinj, et ncc quan.
|
j ictu oculi bane quam illain priorem baben( n, sicut Paulas SamoaaleDue persirepit, alque Nealorius* Simul quippe caro simul Dei Verbi ca11, aniiuala ralionalis, simul Dei Yerbi caro animaia ralioualis. In Ulo ilaque, el nou per scmclIpsam babuit exsisteniiam unam [G. non habel uiiam].
"
Cum conceplu quippe Verbi, ha?c ad subsisten* , \ ' dum [G. ut consislerenl] prolala sunt, et sccundum
* ; \ subsislenliam ei unila sunt, quando ad subsislen^, , liam [G.consistcnliam] prolala snnt: quac cerlc vora
* eai el iaeecabnis, quaenequedivisionemperpelilur, ^
, \ , \ noque mulabililatem, aul coiifnsiouein adniiilil ab
, ; - ipso prolata c l in ipso consisleniia, el cuin ipso
; - D coniposila [G< ipsi adjiiHCia] , iiullumquc prorsus
lempus propriai constilutionis lulermit, quod incon \ .
fiisaiu alque inseparabilem ad enm composiliotmai
\
praecederel. Ex inviolabili namque el virginali san \
guine iinmacidalai Virginis Mariae, Verbum vere
, \ ,
iaclum esl incarnalum, el veracilcr bonto, el
yai ,
uiero virgineo deportatus, et leinpus cxplevil legilibi ; ;
mi puerperii, ct pcr singula naiuralia, el peccatum
;,
, - noti Irabculia , nobis hotninibus siuiiiis iactus,
iioslramque non dedignatus passibiletn viliialciu,
, \ ,
7

VARIiG L E C T I 0 N E 5 .
T

* .
NOT.E.

(5) Ms.

IIOSUT,

cvntixius.

MARC.

3103

S. SOPHRONIIPATRIARCHA HIEROSOL.

3164

nascitur Deus bumano corpore, eiimltterque ci * xaV ,


*.
liabilu [llguraj aniniam rnlionalein ei incorpoream
! , \

Iwbenle, quod ipeetnsemeiipso, elncquaquainaller


raiionali animavit spiritu, et Yirginem generan- *.,
lem conservavil, el eam prropric, el vcra- ^, \ ciier demcmslrat, vcl si Ne9torius vecors acindi- * ,
luc, et ejus Deo rebellis cxercilus lacrymatur, ei .
lamenlalur, c l ejulai, ct ilerum ctim eo discerpl- , \
tur. Deus namque eraf, qui ex sancta Virgine Dei< \ GeniCrice Maria genitus cst, ct secundum banc \
temporalem propler nos naiivitaten stiscepil peei , & primain ejus el sempiternam illam cx Patre, natu*
* ; , 6
faletn alque ineflabilcm, nativitalem quanqnam

incarnaius nascebaiur ob similitudiiiem noatri
, \ carnalium : lolus Deus coilaudandus, tolus idem
ipsc apparcns homo perfecius. Oeus idera noscoi-
xa\ ,
dus : perfccius bomo idein ipse innotescendus : ex
, \
duabus quippe naluris unitionem babuii, deilaic,
1

et bumaniiale : el in dnabns peifeclis noscebaUir


iialuris, dcilate el buinanitate.
Neque enim unilioni mulalio qnaelibet, vel cpnfusio inlercessit, neque dilTcrentiae, dualilalique
formarum, sive subslanliarum post uriUiotiem divisio quaedam, aut secfio est intromissa, licet hoc
contristet quideni fureutem Nestorium, illud vero
labefaciat Eutycbem desipientcm (4). Nam quae
socundum subsislenliam ad invicera nniunlur, neque mutationem acceptant, neque divisionem
agnoscunt : neque scil q u confnsionis sunl
propria, neque sectionis discit indicta. Quod, ^
prout apparet Eutyches ignorans atque Neslorius,
et uniilonis aecundum subsislentiam non addiscentes virtuleiti, juxta quam et incarnaium est
Verbum, et caro animata et inlelleciuaiis immutabiliter deificata est : bic qttidcm in confusionis pelagum jaclalur, bic vero in divisionis voraginem
dcjicitur. Et idcirco ille quidem refugit confileri
dualitaiem naturanun, bic vero unam Dei Yerbi
naturara incarnalam se snbtrahit praedicare, vel
ctiam unam ejus composilam stibsietentiam d i cere meiuit; liinoretn refugne metuentes, ubi t i nior nultus inbabilat. Nes tcro scnsu vivido
titriusque horum scrvilem propellcntes amenliam, et super peiram pictatis stantes intrepidi,
cV eecundum subsislentiam Verbi ad carnem, quse
cx nobis esl intelleclaalem, et animatam, eonvenientiam prsedicauius, el unum C h m t u m , el F i liuin incarnatum Verbum obsecramus (5), [asserinius] et unam cjus subsistentiam compostlam d i cimns, el in duabus eitm anmmtiamus naturis, et
duas ejusdem Dei Yerbi nativitates credimus ,
iinam quidem ex Dco Palre, qaam intemporalcm
ct sempilernam scimns, sccundam ex Del Genitrice matre , quam et modernam et temporalcm
cognoscimus, et unam Dei Verbi nattiram in eo

; , \
! , .
* , ,
(, * ,
, ,

x0* ,
* , \
>. , ? ,
. \
,
, \
:,
\ . . ^ *

, \
, \ *
\
, \ D ,
, \ \
, \
,
\ \
, \ \
\
* , '
,
* . \ , \

KOTiE.
phronii ad Honorium. HARD.
() Niccpborua CP. in rcfutatione ms. Eusebii ct
(5) &ts. noster, colimus. ID.
Eptpbanidx fol. 277, haec describit ex episiola So-

EPISTOLA SYNODiCA AD SERGIUM CP.

3166

**> , incarnaiam gloriflcaimig, et sieul Apollinarig,



Euiychesque Dioscoros drcunt, ged sic.ut sapitns
* *, \ - nobis iradidk Gyrilltts, el qoae sunl naiiiraruni,
, ^
galtari d.ctmug propria, et unitorum dbTereiiliani
reeHamag, qua? at in naturali qitidem dicitnr, ct
,
esl qualttate, in eggcittiatt vero intelKgftur, et csl
\ (5 \ - quantitate : et neqoe Nestorianam aectionem me * - luintus, neqoe Entyebianam mittationem veremur,
; \ qnia neque gical insalaus Nestorius, affeciualem
xaV , \
unitionem dicimus, ant isoiimia, quod esi honorie
,, xqualttate, atit tatttobnlia, quod esi eonsBtt corr \ .
cordia, nec volutitalum momeMo, et idefttiiate dc* \ , \
lirainus hanc contentionem; neqne icul Eulycbcs
, \ '- a Deo propulstfg seoundum confuaionern quamdam,
- aul mutabHilatfm Doi Yerbi, et camig intellccdia \ * * * & lher smimatre, gtve naturarom, atqne sirbetantia , * rem, et fornianltn coaiposhionem garriitms, ex
* .
^ribug in ChrUlo admirabiltg facta eet con?enlk>r
unde regiam viam, el mediam gradienteg, ct confusionein, et sectionom abominamur, eolam aulctt)
ti anhno vcnerainur irtcoitfttgam, simulque indivig&m deilaiii atque hnaumlaiig unilionem, qaam
golam cogiwscU naiuralig gcctndum subgistenltara conTeniio.
\ , ? ,
. ,
, , * ( \ ),
6 ,
, \
, \ \ \ ,
\ , \ ^
, \
. \ (7) \ \ ,
, \ \
,
, \ ,
, \
, \ ,
\ ,
,
\ , \ ,
\
\, ,
si _ X..
7 . . _ X. ~..J.^. ^ *- - ---*


,
<*. m
.
\ , \
, \
, \
. \
, ^(5 ,
\ .
1 1

1 1

flanc
qtiippe cnm aUcnilruni copulatae deHas
e l humanilag bnbtierunt, u l neqtie conversioncut
gualiucant neque divisionem palianiur. Unitatis
nainque raiio, qutc naturalie, inqnam, egt, atque
gccundiini subsisteniiam, (ueque enim alteram
unilionctn in Gbrislo prseler istam agnosco) tton
igftorat quidera differentiam, divigionem auteni
prorsug cxpellii (6). Quae vero ad tmitatein concurrerunt, inconverga c o n s e m t , parlUionemquo
nnKorum non admittit, tl ideo ex deitaie et l w manitaie, e i duabu* nalurig Cbristum noml
nanles, ti Demu eniudem el boimnem, et dipbya,
quod e s t , bis genKuin [biformem], dtiplicemqnc
gccundum naturag pradicamus. Siiniliter awtem,
el in deitale perreelnm, l In htimanilale eumdem
scimyg perfecium, idcirco et in doabug eum ul docemug natuiig, e l Palri conaubitaotiateni, u l
Deum, bunc ipsum asscrimns, et consubttanlialem
mairi, et nobis bunc ipsum B I hominem asseriniH?,
visibilem bunc ipsttm et invigibilem, creatum
h i n c ipgtim timiliter et increalura, corporeun>
bwic ipgum et incorporeun, contrectabileni bunc
ipgm et incontrectabilen, circaiuscrlptum eumdein et incircumgcrtptam, teirenum eumdem et
earnem
Mt% . n . i n S n e M m . n i m . l . m
n l\ m\nm coeleslem,
hunc ipsam animalam ralionalem et diviniiateoi, recenlem htiac ipsum et
eempiternuin, humilem hunc ipeum et subHmiegimum, et qaaaque duplicig ingeparabiiHer reperiuntor naUirai; vel s i aHemra quidcn gemper
exatiiit, i gempUernatn habene naturam; alteranr
tero propier nos i n novissimis iemporibug incoitveriibiMier iactus egl, uipoie buroauam aseuiwens

YAIU.fi LECTIONES.
' .
.
u

1 1

-*

NOTiE.
(0) Cilatiirhaec a Niccpboro CP. in Antirrlielicig
(7) Densl, .
mbb. cx SyuoUica Sopbrouii ad Hoiiorium. IIARU.
. IIARD.

31C7

Si S O P H R O N I I P A T R J A R C H J E H I E R O S O L .

3!68

mtiuram. S i rniin mconvertibilis erat ct insopa- \ , ,


rabilis uniti<n sicul ct incovcrlibilie cst el inse*
,
parabilis permanel, c l duo duo immutabililcr dif- \ .
forenliu signiftcaiuur, el inseparabililer alt*ril:ie
cnnfulgent, n a : u r e i substanliae, e l fonuac suwt
\ " ,
ba:c, ex qtiitots incflabilis unilio faria esl, c l in \ \ *
quibus umis idcmqjte Cbrislus cotispicilur, et
, *
uuum unitm manel, quod ex ipsis ellecuu est,
\ , \
nori jam dualiter divisuuv, seJ ca, ex quiluig fa-
ciumest, siae seclione et iransversionc demon' \
strans : subsi&jeitlia boc exetat, et persona com*
\ ,
pnsila, cx incoitfuso conalans lempiraniento, quae
, ,
parUUoitcm coiivenienliiim ne&eil : scd csse IHUIIII,
\ , \
el pcrmatiere unuin, indivisum sortilur, ueque ei
.
duo, ptxla qutHl umim xaistU, eflficiVur, neque confundil, ei in giugularero redigil unitaiem, n a iuralemque et essenlialem idenlilalem ea, cx quibus natorafiter coirveiul, scd esl unti;n , et duo
hmc tpgutn agnoscibile, unum qtiidem gecumkira gubsfctentiafii aftqtie personain , duo vero secundum ipsas itaturag alque naturalee- earum proprictales, ex quibtis, e i esse untiai eortitam egf,
et natura duplcx permanere scrtavit.
Unde ideiu ipse untis manens Christu, et F i -
litis, et unigcnitus, inseparalus in utrisque naluris
con&piciiur, el q u sunt uiriasque subs(anti,
naluraliler opepabalur, secuiulum iiisilam tmictiique essenlialem qualilatcm, sive naluralem proprietatein. Quod si naturam babcret gingularem
et inconjunctatn, sicul el subsislenliam atque pergouam, non agcret Hlique, neque unus idemque
Filins et Cbrislus perfecie eflicerei quai ulriust|iie
erant naturae. Quando enim deiias expers corporig
naturaliler eperala esl? vel quomodo corpug dcitale fruglralum actiones operalum egl quae essentialiter deitaligesge noscuntur? Vcrum Emtnanud,
dum unns est, in eo ipso utraque, id est Deug ei
homo, qtisc naiurae utriugque snnt veraciler ges&U.

\ \

, \ *
,
\ . " \ ,
, \
\ . ,
;
;
, \
, , *
\ .

eecamhmi aliud alque aliud, qnee gesla suni ope ,


. ,
rans; secundum quod Deua qtiidem 91, idem ipse
\ . \
est qiiae divina sunt; secundum quod liomo, idem
\ , ; \ ;*
dpse esl qi kiumaua sunt : seipsuin omnibus vo\ . lens ostendere, quod Deua idem ipse et bomo s i t :
, , \
et ideo ipse, lam quae divina siint agit, quam qna3
, . '
bumana, simililer et dicit et loquilur. Non alius
\ \ qnidem miracula operalus est, alius autem pcrpe<*> \ , * \ ,
iravit bumana, passionesque austinuil, sicut Neslo . \ riita vull, sed unus quidem idemque Cbrisius et
. ,
Filios, qui et divina gessit, et buniana : sectindtini
.
altud vero el alitid sicut divinu proteslaius (8)
, "
est Cyrillus [docuil C y r i l l . ] , quia ei in ulrigque
, \ babait polesialem inconftisam, nec non et impanibilem. Secundnm quod Deus ergo eempiternus idem jy . " ,
ipee exsistebai, patrabal iniracula : aecuodum quod
hotiio vero idem ip<ve modernus agnoscebatur, facie-
' bat lmmilia el bumana. Sicut enim in Cbrisloutra ', \
que nalura iudiminuie proprietatem suam custodit,
ila et opera'Hr utraque fornia cum allcriuscommu \ ,
nionc, quod propriutn babuit, Verbo op^rante quod
VARIiE LECTIONES.
..
iNOTiC:.
(S;

Ms. n o s l o r , nflrnnavit.

HARO.

3169

EPISTOLA SYNODICA AD SERGIUM CP.

3173

; - \ - Verbi esl, cum caromufrione cMtcel eorporte, tt


c a r n e e x s e q i i e u l e iftioti c a m i e e s t , c o m m t i t t i c a i i U c i
$ ,
vWeliciH Verbo e a d e m e p e r a t i o o e , d a t n q t t a m t o
.
, \ - \mc+i\ u n a e i i b s i f r t t t H i a t * o g B o # < a i U u c , e l i u o n a p c r soaaconsiderufiittr. ct iaaulaigftimam e e c t i o n e m p r o .
pellattl.
Nequa e n i i n d i v i s e o p e r a b a i i l u ' ' p r o p r i ,
y i t t d i v i & j e t t f t i t t earmu a u s p i e e m u i .
Non e x e u l b e i p r o b e r ta6iaetiiat s e i p w i u * seda

& caee eff#ueasv n k i r a o q * e d u t r a q u e f o r m a i e w > *
\ \ Cltfiato e i Fitfo, e t i i n aUeriae c o B U i u i n i o a e o p e r * , . * baKir q a o d p r o p r i m n babuit. Neqac e m i t i a b a l t e r a
, , ejas d j e a t r f e i i s , qtiod proprivm [ ab atiqao*d. i p c *
* * - b a k i i t , ftfpineia qtiod p . 4 b a b u i i , operabatafcn
, o i e q a e I H H I o e u i i < k i t n <ipet*at d u o c f a r i e t o aai
4 \ , fittoe , qui o p e r a n t a r [ ( i p i t w i u w r ] g t o e i f i e a u t a s :
\ . auuin quWeiw, &eoaadui uaitftratn Filiuui e i G b r n
K a \ *
quao niira aunt :-teciiidtim vero, secuNdtiiy
, , g r a i i a w Filium ,tl CbfiatttJivqtiae bumiliora euul :
* 4)ttanq4i d u a s fonaas, quae ^ommuaiter operan*
\ lur, edocemus, unaniquamque s e c u n d u m suaoi
natarahun r o p t i e l a l e r a , ted uaum eamdemqiiii
*. f iunm et Cbrietim, qai et s u b l i m i a et buatiUa
x a l , naturaliler o p e r n . g r , e c u u d u m uuJusevjjuaque^ua , *. jumpjue uamraruin tiaiuraieni *L assenUalam qaa ^ , \ 2 litaiem, asseriwas* Natttrae naaique i o c o m n u l a b i l e a
^, \ - ruaneules i iuconraeae, eL duae aianifBgie ogno - ,
s c e a d a e , e i non c a i i f u s i b i t i i e r opulaia% l i i s peaiias
.
11011 erant f r u s l w l a i , et ia aaa e u b s i a i c B l i a uwu , * , * -etrabanlur. Non vane protiiiant Eulyches ei DUw* , \
corus, nequaquam exsiatenlie impia coaittsieaii
\ >\ prolatora ; sed unaqiueqtie nalura caia aUeriua
0iv jeat ^ ^ ;. "Evlev - - c o m i u i H U o n e agebat quod propriuni babuii, at
, xal \ divisionem refugieus, el conversionem ignorans,
et di/rereotiam ad alleruui conseryans, communionemque et composiUonem insolubilera atque i n ,
, xal disruptani persalvans. Hinc pic senlientes et super
* . iermiiios reci.e fidei consisienles, sicut unuin eum~
, - demque Cbrislum ei Filiuiu operari xnraquc dici \ \ mus, eo quod Deus idcm ipse erat et bomo, DII1
, laiiiqueexcogiiamus coufusionem, ita nec utramque
, formain cum altci ius coinmunioiLe opcrari propi ia
dissftreuLea, co quol duae fonna3,in uno eodemque
, .,
Cbrislo naturalitcr propria operanlcs, exsistunl,
, *
ullam penitus consideraraus divisioneui, sicul bic
* ;
quidein Eutyches, illic vero nobis vull calumniari
\
r

1 7

, \ , ,
\ , \
\ .
, \
, .
,
, O^JV-

t%

Neslorius, e diverso ad invicem consisientes, el


adversura nos pios iinpiuin proelinm parlienies
quoa pro nibilo repulaiucs, et ulriuaque naluru)
uiramquc noviicus operalionem, essentialein dico,
aaluralem, ei congruam, indivise de unaquaquc
procedeulem esseniia et naiura, juxta insilam ei
naturalem atque essemialem qualitaiem. ct inseparabilem simulque inconfusam alt<>niiritises$euiiae
una secura cooperationeni adducentem. Hoc quippc
ei operaiionum, q u in Cbristo sunt, diffrrenliam
facii, sicui et nalura* esse naluraium. Non enim

YAliliC 1ECTI0NES.
w

xa\ \ .

1 6

L . . ,

3171
hfcpsinn

est

deilas,

S. SOFIIRONH PATR1AR1L HIEROSOL.


33
e e c i i n d u w q u a l i - ,

c l liumaoiOs

\ Xibv
\ *
\, ,
, \
* . " ,
, , \
*. * *

,
* *
+,
, ,
, xaV ,
, -

laiem nknNpw uaiuraliter iadUanv, Ueel in unani


ftubshtienliaai, ad imicem iueffbilUerconcurrerint
et in tinam persowutt sim iiiconftise compoeil,
ti uniira ettmdomque nobie Cbrisinm et Filium
effacerini, gecaiidurastibafeienliani ad iavteem
cuirenlee { per C M i c w T e n t i a adtavkeai el
fm
poeftlonem secuadittu subsieten*iata } aiqtie oam*
poritte, fitenim iteua Yerbara Ueus Veravm ,
e t noa care, qnanquain c a r n e a raiiouatiier auima*
laai asatuopeit,featteqaesibi mtiojie naturali et
terundam gabetsleitciam auWm*. Ipea vero caro
caro ett aniwala ralionaHier, ei non Verbum, HceX
Yerbi cara couepteitur. Et ideo neq*6 e a d e
babooi indifferenter operaiionem ad towetn p*a

tuiitfooem

naUrolem

ac iiiconlvaam id

est,

veraia.,

aive c s a e a u a l e u i , e i
naturuleui pewiusque
differenieiM
quateiMift
[ne] in - t t e c a l i a m n n a t n , e t w i a m natnram eas c o g i w
*cams { c o g a a t i i s , ] qwe a b Aoepbatenjra pucris MUur, c t i p a i a verbii impwlemer p r o f e r i t f f c o t o v
ei

secundum

subtisieiaiaw

neqiie

naam

aobua

caatm

operaitonem

d k o a u e ,

poeiU.
Q u m a i m o d a a i
igUur utrinsqae seentfae, atque
n a m r , ex qurbus nobit ijt Cbristo i n c o u f u s a facla
c4 uiiHas, ei untim -Cferoitim perfccit et F i l i u m ,
l o i e m Deam, totum
ftuindera
ipsum credendtin^
et h o m i a e m , t H r a m q i i e nautralera eonfiterour operattonem, ne t M M r a s , qiue ineoufuse unttae sunt.,
c o n f a o d a m t i f t : siquiiiew ex operalionibus tanlum,
secundtita a a a , q u i enni talia e a l l c t K o e , aatura)
n o s c u n l a r , e i eaacnuaFum scmper differonliaai
cx
differealiaoperationum tftiiueiiutj) comprebemlere:
i u , e i ofmieni socem et operaUoaefn, a e u divitia
quaedam sit, ei coeleaiia, sive b u o i a n a , a t q a e ierv
rcna, ex mio eodemque Chrislo et Fitio edocemus
procedere, ex unaque ejns composita, et singulari
subsisienlia, qui i n c a r n a i u s Deus Yerbum cxsiabal,
qui et ulraniquc inseparabitUer el incoafuse opcrationem, secundum naturas s u a s a seipso naturaliter
proferebat. Secundum divinam quidem naturain
suam, juxta quam crai eliam Patri consubstantialis, divinam el incxptanabilcm : secundum buinanam \ero, j m l a quam et hoininibua nobis ipse
consubstanlialis niansit, bumanam alque lerrcn a m , unicuiqHe nalursc amicam et congrnain : et
non sinens quemquam aspicienlium scandalizan,
quod non sit idem ipsc Reus et bomo, qui ha?c

" , |
\ ,
\ ,
*$ , ,
,
\ !
>. \ \
,
^, \

, \ * \
,
, \ < \


, * \ ) ,
, * \
, \
\
, 6
, \ ,

el illa naturaliler operabalur. In eo quidem, quod D


,
idom ipse unus Chriatias el Filius opcrabalur ^ *
uiraque, Nesiorli coenuleutam obatruens efflaen- \ , ,
liam : nec enim doos juxia exim christos et fllios, eicul dixinms, qui operantur baec alque illa, opina-
111 ur : in eo vero quod osiendebat, qurc ulriusque , \
nattirae euot propria, inconfusa posi unitioncm ,
niauentia, el utramquc earumdem simUiter pro- ,, \ ferebat operalionem, ipsa naturali ratlone cogivo- ' acendis naturis, propriamque iiaturam naiuraliter , \ eiplanantibus, ex qua inseparabililer, atque natu- . *

4 9

1 LECTIONES.
** .

&?.

33

EPISTOLA STNOOKA AD SERGIUM CP.

3CT4

f6v , raliter eniauabai, ct eefteatiaiiter extifldabai.


~ , Euiycbetig averletig confuakmi oociom germeft.
; * Detnd* partu aoglro naiua laeie nuirkur ei creaeift,
, <t eorporaleaflgialeg[HaUrra mutaUcmee] dioearrit,
* . doaec ad atatia porfectioHcm pertiagere*,
ot earfon c i r a m , <* srtiia, at faetfdium juaia
\ ,
, * * e s ox fciaore evatinet, Paciebat (ttippc >
, *l*n4iftiiaiKteraabis operaUenea, qaae haoiawitgr
^ . " aaitaia, tt eectindam buNiaaaai Mtataatiaro pj*.
^ , \ ifredieag ImaiajMfi joe natavaa rai/oolaAtto. Uadc
, , et x loeo, ieirtnoo, ad lecum cooenigrabfti : qvia
, ot veracitor faclao eel homo, oi naiorant neatram
. , bobuit induaioaie, et circwnacripiionera camto
suscepii, ei Inbitma jmbis ooinpeleaiem iadoHte
* *& % , ,
Coraoralia aaii*, id o*4 cocporis, fom
, , . iaeuis aabiUM exsiatil, jiwta qaam ia nlero cais
^ . , / * epHtftfovroabotnr,ei <4pum aetnfer aervavit, et in
., . . * &
ajcuhnnrl G. inUmir>abilel MHriM ^uiiaomMl
^ ,
klctvca etorioDt cibabotiir, ideo oiiieaa peuUator,
* ;, ul bomo bibebai : 14ee puerililar ajuialwtiir,
. lote virgiaalUHJS uperjrecitis, ot mtierno aiua
^, , xjd
repoaiHie; idepiaiioatue aedebai, el iudifom
, - doaxuebat ; aod oi d i H i i cttdereuur, dolobat, ei
* vorbcRalttfl paiiebiiir, el dolores ooeiinuit eorporta,
( *
m a i n i f r e t pedei cnice tranaftiiiSb Dobot kaque,
. c u m volebat, l i u u H M i a e aoiuiia teropue operari, t
*. pali q\m aua eurU, e larle piiaiiUalo qua*dam, et
, viaio inants, uominabilis ejug judicareiur ineariianeeeatUaAe
, iio. Neque enim involunlarie ua?c,
ispiciebaL, vel si aaturaliier ea, el kumaAe admil& G lebat, el b i i n i a n i e moiiooibwa aetiubat, alque
.
o p e r a b a u i r . Absii b * c a b o m i a a b i l i e wispioto.

Deus iieatpe erat, qui luee paii caraalHer ac, , quicscebttt, uli noe proprtie paoeUmibiis aaWaroi,
' . '* ei per b c uobi immtinilalem impartirot, quaado
paii ag^reque, ci operari bnmanitus idem ipee
, , volelat et coneideraalibue pradesse deoernobat,
* . propt^r qnos et boino vemciter fa<Uus : el aon
cain iwaurales inouie alqite carnales nioveri na , - MiralUer ad operaadum volcbaul : ei dum insi - iaiorea inwdiae audacier delactabaaiar aerGcoro.
. Corpus cnim ae paaaibite, ot morlale, aiqae cer, rupiibile iaduil, et naUtralibus noalrla, atque ir . reprebeusibiUbtiS subjeetura segriotoniie, ot buic^
^ ^ quae uaturae saffi deeeaier cdnvniebanl,;pali aiaue
.
pairare mdulsit, ueoae ad reeurrectioaenvex
^ , tais. lbidem quippe, cl passibite noslram, e i i
. tale, atque corruptibHe diesolvii, el horum oobtf
Uberlaiein doaavil. Quseque igiiitr huinilia atqae
, * buraana sunt, iia spoole simul, ei naturaliter,

nianens etiain in bis Deus, demonstrabat. Erai
, , ,
namque ipse sibi ac recondilor paggioaum
.
bumanarum, et actionum, et non solura recondi
tor, gcd ct arbiter, quanquam naiura pasgibibg
, * erai, qua naturaliter incarnauis erai. Et idco eraat
,
bumana ejue ultra bominem, baud quidera, quod
* naiura bumana non fuerat, sed quia gponlc factus
* , esl boino; et bomo facttts sponie bc recipiebat,
* ,
et noii lyrannicc, vel neceasitate, ul uo$ plerum-

S. SOPHROMI PATMARCII^; IIIBROSOL.

3175
aed
quaado,
ci
qtianlnm

;
qae, el invoiiuHarie
; .
Yotebat, et pertuiuetfttt ipoe, laui iis, qui aiBietioftee tngerebant, qaajaqeo ipsis aassiouiiui*, qme ,
tecanduin Mluram agebauiur, aonuebjtf. Yeruaa , \ ,
xlla diviua prwclaraqae ol eobUmia, e4 ftiiwrtim ^",
Bosiraw
viUlaiein aaperaalia, qu* ecau4 m i r * ~ , " -; ,
cuki, eft prodtgia, ei adniuraadonini operum p r o - ; , ,
lalio : quae erani, infeHtiaaia coticepiio, Jeapnie /. 4 >
iaira uieruai eisaltaiia, p a r t a * i a a e iiicorrupti- , ,
^*,4<**
b i t i a , Ulibala virguiitas, q u a ? enl partutn el 4a
,
parlu el poat sarlum est iiilemerabitie, patlonira
<
, *, t f s l e a l i s m a t r u e i i o , uiagorum s i t t t t i v o c a ooavocal i o , immiliceaJta c u m
bac
frkmui,
ai adoralio, l i U o - ;) &
, | oivoj
rarUNi indacilie gcieuiia* c Q u o u t o d o a a u i q u e kic
1

(iaqeiuiti) liUeras acU, cuiw mn d i d i c e r i t ?


Pariim [speciatim] redargnen* awkoruoi igao- &
raaiiai luatavoliun dcstderiuai, ex aquis vttialie
rofeciio, inurmorow corroboratio, caecorun aape
cius, erooiMJaioram {inutilatorUH)] ereclio, aafalyticorum conslriclio, ctatidqrtun recte curreiuti
molio, kprosorura supermjcans lutiadatio, esa>
rieatiuni repenliua reptetio, perseqaealiam orbtU s , veaterum mitigalk), aaris Lroequilla sedatio,
Mipor aquas corporalis iuccaaio, iaimanderura
spirilaum expalsio, elemenlorum swbita cottiurbatio, itiironea sepukrwrin apcrtk), ex inorluie
triduana resurreetio, corrupiionis ITOII moritura
detlroctio, morlis iadeGciena dejeclto, cuslodil
signacali lapidis, et sepukri incoereibilis exittis,
1

\ , ; * A
,
e*7,

v l l w
* * *w4Mmi.
:,
*, ,
,
* , ,
,
, -^ ,
,
, ^
,
, .
4 ,
* -,
\

janoarum (Haasarmn indctra^abilis ingreesus, in


ccalura a lcrra nimiHm admirabilis el corporatis
ascensio, et ouuiia, qtf Itis aant armilia, 01 serlaonift naturam, el vocie virtuCein transccitdcntia,
t i owinem bumaiHiiu inielleclum uperaniia : <J
omuia ultra namram el sermonem htimanutn effecta, divinae Dei Yei bi eeBeiitke, alque natorae
profeeto eisistrbanl indicia, etsi per canieni agebatiitir el corpue, ei iiou sine carne ralionaliler
auiiuata gercbantui*: non lamcn propter taee Deum
Verbum a?siimemns incarneam, uec absqae c o r p o r o astruamas, idcirco qaod ea
pairabat, qntt
corporea superexccllimt. Kienim Verbtim veraciUir
caro faeluui eet, et iacaruaium, ausque mendaHo
corporalum est, ei unue Filius cogaoecebalur, qut

, \ * \
, \ ,
. "
\ ,
\ ;
/ , \ \
, \
. \ , , . \
, \
, \
,
> , ,
\ , \ , omaem ex ee proforebat oporalionem, diviaam et D \ ,
htttoaaam exiguam et iminanam [ampliesimam],
, *\ *
hawileni atque coelcslem , carnalem et iacorpo, \ ^ .
n*ani, visibilem el invisibileei, circamscriptain et incircums riptani , conYenientcm aiurarunt ej s
doaliiali, el ex seipsa eain incessabiiiler pra^dicantetn, et flagranter aimuniiantcin.
t

Unua itaque idemque cum sit secundum subsislenliam F i H u s , indivisus , duarum naliirarum
ideni ipse nosealor, secuudum aliam quidem divina signacula operabatur, sccuudum aliam vcro
humilia recipiebat. E l propieiea a Doo inslrucli
awtverant, qui pro Cbrislo Deo vero preiniis co-

' , , \ , *
, *
. ^ ,
: ,
\ , -

* ioau. , 45.
V A U l i E LECTIONES.
* .

3177

EPISTOLA SYNODIGA AD SERGIUM


1

CP.

3178

; \
,
* \
, \
,
\ , ,
& , , \
\
. \
,
', ,
,
,

\ \
\ \ , \
. ' \
,
\
"* ? ! \ \ , \
\ , \ \ \
, ,
,
.
" \
, , ' \ -

ronati snnl, ct loqui divinilus acceperunt, divinas


uohis inlelligemias [confessiones] ronlexeiUes :
sicut cum audieris unius filii contrarias voces,
coi.veuienior nalurie, qutf dicunttir, parlirc : sl
quidem quid magnum el diviiniin est, divinse natura? exhibens : si vero quid parvum est et bumanum, bumanae reputans : sic enim *t dissouaniiam vocum effugies, unaquaque nalura proprieiales, quae ei sunt insilae, recepiantc, et ipsnm
Filinm unum lam ante omnia saecula, qitatu 1 1 1 0 dernum, secundum gacras Sc-ripturas conliteberis.
Sed et boc in uno Filio aaserunl : omn^ni quidem
opcrationem nullus ab uno Filio eequeslravcril.
Cujus vero aalurse sit quod gcrilur, pei* propriam
opcrationem insinuel [ralione cognoveris] : ergo
nimis pulcherrime ab eis est explanalum, unum
quidem confiteor Emmanuel (ila quippe Deus Yerbum inc.irnatus nuncupatur ) el eumdem omnia
pairare, et non aliutji et alium, tam subliinin,
quamque exigua cilra ullam disianliam, per qu,
c l ejtis naiurarum inconfusa qualilas recognoscilur, cl in substanliag duas, alque personns ipse
prorsus non disperlitur, sed cst unus idemque
Filius, el Cbristus inseparabilis in duabus indivise agnoscendus naturis, ct ipsius unius F i l i i
cuncia esse ccriificamus, et omnes ejus, ei voces,
et operaliones crediinus : lii.el qua^dant earum
siiil Deo decibiles, quaedam vero ila rursus bunianae, qiucdam vcro inediuin queimlam ordincm

,
, \ , \

\ .
\ , ,
. .
,

,

obtineat, tanquam babenles in hoc ipso Dco d i gnuin quid et humanum. IIujus vcro asscrintus
csse virlutis etiam illam, quae dicilur nova [oominuuis], el deivirilis operalio, non unam twsislenlcni, sed diversi generis, ac diifcrenlen) , quain ex
Areopago a Paulo egrcgio divinitiis caplus, Dco
vocatus [G. deiloqnus] asseruit Dionysius, ulpoic
Dco decibile in boc ipso, et bumanum babcntein
perque alacrem [elegaiUein], atque conipositam
diclionem, unineciiju$que subslanlie, niqtic nalurae uaamquamquc perfccle signiiicametti operaiiunem. Ante ssecula igilur esse Deuni Yerbtun
glorificantes {asserenles] Palrique coaBternuni,
lemporalem suslinuisse aiinuntiamus nativiutem,
qua ex Yirgine, vere ac proprie Dci Genitrice Ma-

* * , '
, \
, \ ,
,
. \ \ > ,
;, - ,
\ ; ; .

ria incariiatus nascebalur. E l idcirco duabus aliviiaiibus nasci a piis merilo credilur : el pcrfectus idem exsislens in^deiiaie, perfectus cra^
idem in bumanilate, nequaquam per diiTerenliam
substantiarum divisus, neque per ideniiialcm
subsistentiae alque personse, naluras ipsas <!educens ad idcnlitalem subslantisc : sed ex quiii.s
secundum subsislcntiam naturis esl declarains
in ipsis inseparabilis inansil, omnia sapienicr, ct
vcrc iiostra gcrens opera, el passioncs nalura!***
alque ineprebensibiles, qua3 procul a mactila alque pollutione sunt, el in quibus cujusp.ani
pec^ali vestigium non reperiiur. Pcccalum uaraquc non fecit, uoc quilibet dolus in ore ejus pro;-

1 1

" .

PATUOL. G R . LKXXVli.

YAUIAS LECTIONES.
.

100

3179

S- SOPJTttONIl PATIilAUCILE HIEROSOL.

3180

sus inveiiltis e s l ; et conversalus uua nobiscitm liuiranc, utpoie qui sciebalur homo ptrfecuis,
iliam Deus idcmqne iniliminuie exstabat, wiraciilaqm*, ut docuerat, faciens.
Perfcrltis quippe Deus noscebaiur, quamvis , \ esscl bunmniB carni intellectualiter animalx com . \
imxitis; ad spontaneam passiojicm ascendil, el
, ullro Juri&is ost prodiius : imo ipse scipsum iilis,
, ' ob salulcm honiinum, sponlc prodidil, el ligalur,
* \ , cl colapbis c:i'drtnr, ct inspuitur, el flagellalnr,
, \ , \ , \
( illudilur, ci cblatnyde ptirpnrea lanquam rox
,
on.nimn mdniitir, el arimdo tanquam sceptrum
, ?
irgiuni rrguliler ei coutradilur, el Pilaio judicantc
,
<!an:nalur, ad cxlrcmmn palibulo configitur, el
, \ , \
(i iiitibus
alquc pedibus iTiicnlaiur saluiifer
\ ^ < ruci conclavatits, r l cmn lairouibus levaltir, c*t , , \
: K - C I I I I I I potatur,el ftl dcgtisiai,cl magna voce cla, \ : , \
ii ans animam Iradit P a i r i , ot latus lancca per\ , \
loraiur, sanguiiicm quoque, ct aquam saiutarem
, \
pnst morlem prolundil; et emorluus de cruce de- \ , \ onilttr, et accur.itur, el myrrba conditur, c i se , \ , \ :,
pultura iriduana SfpcUuir, et triduauus resurgens \ , \ *i.e sepulcro progrcdiiur; r l ana socuni cuncios , \ ;
11 orluos suscitat cx scpulcrt), cx corruptione ad , \
iutiiiorlaliialcm cos pcrducens per suam resur-
icctionem cx morluis; cl discipulis rcsnrgens , \
n inorlnie, maiiifesiatur; ei fibo ac potu rei , \ \ \
fidem ac^oniniodut, et laclu inanuiim aposlolicanun carnis propriai icsurrectionem probat, , \ :
, \
i l Spititum sanclutn cis imperiit, laiiquam cognatum sibi atque connaiuralem; et elevatur in coe- \ ,
, \ los, imo tili coclorum dominator asceudil, el dex , \
lerae assidet Geniloris, solium bnbens paternum,
\ . " \
<-t regale, et sublime. Unde et iterum veniet, judif

cimn vivoruui et inorluorum faclurus, ct singulrs ^ \ , \ , ,


Tcdditurus sec.indum opera, quae unusquisqiie
** \ , \
opcraius est, sive frugi, atque bona gessii, seu
\
ucquam el vitupcrabilia operalus est, quem una

tuui Palre, ct Spiritu sancto otnnino regnare cre, \ \
ilimus, regnum vere immortale, el finem nequa. * \ ,
quam atrt lerminum suscepiurum. Sed et de i n , , \ ^ .
caniationrs dispensatione, hoc est, de adniirabi (, ,
li Dci Vcrbi incarnalione ad nos burailes assi \
milalione qiialiter dico ac sciitVo, breviter de , \
monstravi. Verum de principio visibilis mundi et
,
5, ,
conslilutione, quae fncta cst, el consummaiione,
, , ,
quam non longe suscipiat, coniil^or Deo bonora\ , ?,
biles, quod oinnia non lanlum visibilia, sed et
, \ .
invisibilia uiius Dcus c^udidil, Paler, c l Filius, e(
Spirilus sanctus; illa sPinpilcrna nniura, quse nc- ^ ! ,
\ , scil exordiuin, el ex non cxflislenlibus prolulil ul
.
exsislerenl, ct non exsisicniia repculc [G. nullo
, 4
ncgotio] p r o l u l i l , et boruin inullorum inillium
differenlias prudenler produxit. Omnia enim p;r
inigeniiura Filium Paler in Spiritu sanclo fecii,
, ,
quai el sapicnli providcnlia cominct, ul Dcus suis
,
opcribus pracsidens, principiumque omnibus lcm\ , \ poralc conslilucns, sensibilia quidem fini tcmpo , 1 1

SMV.JE L E C T 1 0 N E '
" ;.

1 1

;.

3181

EPISTOLA SYNODICA AD SERGIUM CP.

318?

{ \ , Mipposuit, intellectualia vcro ct invisilufi


,
liis meliori dignilatc dignalus osi, t l nullalenm
; \ qutdciu moriuniur, neque corrumpiintiir, juxla
.
quod sensibilia dcfluunt, ntque perlraiisenut, non
lamen smit iinmorlalia per nulurain, ncque in cssculiam incorruptibilem tianseunt, sed graiiam cU
Jargilus esl, a corruplione ea, et a ir.orle eoercenlem.
\ *
Sic bonriiuim animae permanent incorrupta?, sic
angeli imniorlales perseveranl, non naturam revera, si< ut asserui, incorruptam proprieve immor, , , talcin babentes essentiam, sed graliam a Deo sor ,
titi stiut, qua? immorlalilalem largilur, el incorru , \.
- piionem eis providel. Sed non idcirco quod homi\ num animoe gralia Dei corruplionein repulcrum,
* , \ qu;e omnibus creaturis naluraliler insidct, ideo
et ante corpora eas fuisse suspicabimur, vcl anta
,

r - f
r
T>
\
bujus visibilis tnundi productionei, atque compagiucm iu scmpiterna quadam vita posiias arbi , \ oupivtov
trabimur, vilamve babuisse ccelestem assereiutis,
* , \
incarncaiu scu inc.orpoream vitam vivenles per ,
peiuam in conlo aliquando non exsistenli, sicul
, \
Origenes erroneus conslituit, el bujtis compiiccs,
\ \ , ;
?
aique consentanei Didymus, el Evagrius, et reii

qua earum fabularum excogilatrix sodalilas; qui
, ^ quideiu non boc sohim crrando pronuntiant Paga. \ ,
norum concreti doginalibus [similia doceutcs], ei
-, ,
Cbristianortim nobilitatem sordidanlcs, sed vi
istonun corporuii), quibus nunc sumus amicti,
:
imprudenter perimunt resurreclionem, multa cal *
lide bnlbulientes impiissimis eorum et fabulosis
, * , ^ figinenlis condigna, quibus ad cagligalioncm suffi , ,
cit, qnod a Paulo ad Corinlhios dictum e s l : c Qtiod
, , ,
si morlui uon rcsurguni, neque Cbrisius rcsur \ >
rcxit , ct reliqua : ita corutn cogilalionibns [et
; \
iia jam cog.] Tanescentlbus, illud adjicieiur : Ergo
.
vana csl fidcs vestra; annon est pars vobis nostnc
: couxo , , \
adorandcK confcssionis, et carnis istius resur \
rcclio? Nam el caruis resurreclioiiem exquirimur
, \
cotiiiteri, ad ealuiarem bapiismum accedenles,
, \ juxia quod quidam sapientium conteniplalus esl,
, \
quod cunctum Uuigenili praeclarie insignisque

dispeusaiionis propclarum myslerium eral, et ne \ gotium, ul imaginem salvct, et caruem immorla \ loin efllciat. Non solum autem in boc dcsipientea
, ,
fallunltir, ei a recio iiinere divagantur (essei irtnw
\ , [> que eorum lanquam in comparatione nialorum to* , lerabilis impietas)., sed et alia mulla extra aposio , licam atque palernam noslram tradilioncm asse * ruerunt, paradisi planlationem projicieotes, in
, \ - carne Adam fonnaium fuisse nolenles, cx eo Evam

formaiam fuisse viluperanies, aerpentis sonituin
, \
refulanles, coeleslium ofiiciorum [ordinumj prin,
cipalus ita quidem principio a Deo creatos fuissc
, \
probibenles, ex comlemnalione vero pristina e|
- transgressione cos conflngentes. Sicui in unitate
, , aulem mentium omnia ralionabilia fuisse prodm-U,
t e

t e

, e

Cor. xv, 16.


VAMJE

e <

L . .

i 7

L . .

LECTIONES.

*' \ .

* ,

3183

S. SOPHRONIIPATRIARCILE HIEROSOL.

31SI

impic siinul ct fabulose sonmianles, super coele- , , \


siiutn aquat um crealuram pessimanles (0), [impro ; ;
banies], imem essc volcntes supplicii ciomniumqui ,
, dem sensibilium omnimodam corruptionem subin, , , ,
iroducenles, omnium vero ralionabilium, angelo r u m , bominum , da?momim reslauraiionem ad ^
stmciiles, ei iierum iu uiiilatcm fabulosam borum
,
diflomitias profuudcutcs, cum ct nibil a nobis
, , \
diflcrrc Cbrislum, quem ipsi dclirando perdocenl,
,
iion quein nos pic praedicamus, gloria seu bonore,
,
S K C ivgno sive dominalione da.moniose scatu , \
ritmi, niillia qtuudam proiercnies de diabolico cor .
dis conim el impio Ibesauro, non una faeculcnta
\ \ stibversione tautummodo, scd millibus proximos
\ , \
polantcs, claniinas bomimim niorlificaiiles, iniseri,
pro 11 nibus Gbrislus mori dignalus esl, el pro quo- , *
, \
ru!n redemplione suum divinum sanguiiicm fudil,
, \ (t iitius prae omni dignitale divinius suam aui , \
mam posuil. Nos voro reclae immaculataque fidei
ac pudicae lactc potati rationali cl sine dolo, et
, \
bouuin vcrbum deguslantes, universa eorum lene brosa dogmala repellenles, cl omnibus borum ne , /fandorum vauiloquiis liberi, el palernis noslris
>
superincedentes vesligiis, el praesenlis saeculi con , $ sumnialioncm dicimus, el viiam illam, quae posl
, prnosenlem vilam fulura csl, crediimis aHernum
, \
pcmtnnsiiram ; ci immorlaie babemus suppliciutn;
\ ;.
illam quidem iiiclc>iiiciiler exliilarantem laudabic , > ' lium operum patratorcs, islud vero incessabililer
, c \
aflligons, neciion ot cmcians eos, qui liinc aflecla.
lores malurum eflecii sunt, el poeuiientiaiii agere noluerunt, priusquam binc evaderenl, el exirenl: t Veimis
esiim eorum non niorietur, > inquit Cbrisms judex et verilas, el ignis eorum non exstinguelur . >
Uajc sapcrc atque credere, sapicnlissimi, ex Q \ , ,
aposlolica et evangelica, atque prophelica et lc \ ,
gali, el cx paterua ct doclrinali praedicalione pcr, irpiiinis, el maniiesla vobis prudenlissiiuis fecimus,
,
uibilquc vobis orculiaviinus. Consequeus cajierum
, * exsisiil, el compelciis, ac prisiinse Iradilioni con \ vcnieus, sacraitssiina concilia palernorum nosho ,
rum, alque sacralissimoruni conventuum manifesla
\
liltcris laccrc, qua2 lauquam lusiranlia noslras aiii, ; inas confovemus, el per saicula babere nos exora , ' / ,
miis, qualenus cnm eis ci beatam vilam participe > ,
nius, uli eoruui Ulii nobiles, ac s*iccessores. Qua \ .
luor ilaqne in divinis Ecclesiae dogmatibus niagna
\ sacraqtic el universalia concilja suscipimus, cvan \ ; ; ,
gclicis illuslrata fulgoribus, et splendilicaia evan , \ gelicarum configurationuin el speciminum quan- I> ^ lilalc. His principari dicimus Nicxnum Irecento
rutn docem el ocio Deum gcrenlium Palrum con \ ,
vriilinn, qui ex divino nulu concitus, Ariana raldei

dojccil contagia. Posl illum \eio (cmpore, non glo . * ,
ria sive gralia, sccundus cmigregaiur (Oiivcniits,
\ ,
qui in regiam convocalus esl civilalcm. Quiitqwa .
gima vcru et cenium a Oeo insliluti Patrcs cxsii \ ,
r

* Isa.

LXVI,24;

Marc. ix, 43.


--.

(2) i. QOjlcr, vituperantcs.

1;>.

3185

EPISTOLA SYNODICA AD SERGIUM CP.

Slb

\ , tcrut, qui el hoc implcrc concilium d m n i i i i


ducti Minl, quod ir.iulgureni Macedonii, Ap.olli:u
, risque, el Magnt impietatein exslinxil, et de tan
, \
. magna alque diilicili inflainmalione coeins piorun
eripuit. Terlium posl hoc leinpore solo concilitun

- gloriiico, quod in Epheso prius ex divina voliuilate
consedil (nam secundum quod Dioscori dhiiur.
illius reprob inlelligcntiae Euiycbetis coiuprel-.eu
difur consonum) quod priinuni coiicilium ducen

, - torum quidem sancloruin Pairuin pleniludo nosce , \ - batur: dejecit aulcm bominicolam Nesloiium, c l
. \ omuem cjus Gbrislo rebellem impielaiem. (juartiis
quoque post baec iria lempore lanttun a Deo i n \ , \ - siructus congregalur conveiilus sexcentonim shmil
et triginla laudabilium Patrum, et illustraloriim
,
, \ fidei, qui in Clialcedone quidem divinum divinilus
fecil coiiveiuum, et concertanlem babnit Eupbe , *
miam marlyrcm ; q u et usque liactcuus snper (idri
,
\ \ ^ eorum definiiione propugnat, et pro opinaiissimo
eorum i: a\imo jue cotivenlu verbum plurimuin ei
\ .
- .
incessabile faciu
,
Pcrimil TO.ro profanam dualilatem, Eulycbcn,
\ *, \
inquam, ct Dioscorum, et eorum obiurat Dco robel lem nialiliam, cx Apollinarii unda (ar.qiiam fonle
deflueniem, cl repleniem omncs inipietaiis rivulos,
^, \
p. ejeciique cum islorimi impiissima hxresi pcr suas
ortbodoxas asscrliones, el Nestorii Deo rebellis
;
imimmdissimam ha;resiro. Nam el contra banc,
^ \ adbuc impudenter respirantem convenerat. Unde
\
. " \ Q t eam perfecle iotcremit, el ab ecclcstasiiris
autem magnis, el univrr ,
alriis expulit. Super bis aulc
salibus, veuerandis quoque ac sacratissirois san. \ \
\ clorum bealorumque Palrum bonore coaeqiiandis
\ - qualuor conventibus, etiam qiiiiiitnn sanciutn, pr:rter islos, el posl islos altud concilium univorsali, \ \
, - ler constitulum suscipio, quod in regia tirbe cwiaiit
, \ id celebralum est, JiiRliniano tunc sceplra Romani
, imperii dispensanle, omnesque cjus pnrrlaras dcfinitiones, quod ad confirmalioiiem quidcm nomi' ,
nalissimi
Cbalcedonensis concilii coiigregalum


esi. Periinii autem, et in inlerilum projicil prin
cipaliier quidem Origenem insanum, ct omnes ejus
'pomposas somnolentias, ei plena multx * piciaiis
, \
comuienia; Evagrii quoque ciim eo, c l Didymi
, \ 8 1

< \ [) dogmaia omnia eorum pagaita, atque prodigiosa,


noc non el fabulosa deliramcnta. Posl quos et
\ \
Mopsuesienuin evellit Tlieodormn magistrum !)eo
, \ "
reheUis Nestorii, el ul immumltim zizanium cum
,
suis biaspbetuis opusculis ab aposlolica E(-ksia
, \
projicit. Scripta quoque Tbeodoriti, qu;i tuilc ot

impic advorsiis Gyrilltun piOpttgitaiotcm piei.hs

\ eliecia sunt, el qu;t?(|ne lain conlra duodecim cjnsdein d Gyrilli capimla, quaiiH|ue samfum pri ,
nitnn Epbesimim conciliunt, uoslisuque iulv.i r e d i
ludinetn accusavil, impio favemlo Ne^lorio; eiiaui
, .\
illa islius condenninlionis obnoxia laricns, qu;e
,
pro Diodoro, el Tbeodoro saiisfacieus seripserat,
1

Y A R I i E LECTIONES.
1 1

x-iysjzQzi.

3187

S. SOPHRONII PATRIARCII^E IllEROSOL.

3188

Curn quibtis et opistolam, quae dicilur Iba;, ad Ma- , \


rim Persam scriplam oblruucavii, id csi, exstirpa *
v i i , mpeie non tanluni reclis infeslam doginatibus,
" scd c l omni impietate feferiam. llla igitur sacra, ^,
ol magna universaliaque sancla qualuor anplcctor
, .
concilia, et scnsu confoveo. Super bis vero,
\ el banc quinlam honoro, atque bonorifico, et vene , ror, et cunda eoruni Hbenier recipio lam in d<> \ \
gmatibus, et diversis doctrinis, quainquc bserCli- , \ , \ .
corum anatbematibus, et definiiionibus. Unde et \ comprobo, aique suscipio, quos susceperunt, et
, \ , \
probavcrunt. E l anatbcmalizo, alijue abjicio, quos ^ \
analhemali submiserunt, et abjeclos a sancta no- , \ slra catbolica Ecclesia censucrunl. llas beatas et \ ,
sanclas quinque synodos assequens, unam tantum
., \ fidei deiinitionem agnosco, et iwathema iinum novi, \ el symbolum, quod sapienlissinta, atque beala ire \
ccnlorum decem el oclo Oeum gerentinm Patrum
\ . \
sancta Nicaena multiiudo ex sanclo eiTala est Spiri \ , \
l u , quod in Conslanfmopoli centum cl quinqtiaginla
\
a Deoinspiratorum Patrum congregatio conlinnavit,
el in Epbesoprimum ducentorum divinoruni Palrum , \
corroboravit concilium, c l in Cbalccilune, sexcen-
I torum Iriginta sacraiissimorumque Patrum susccpil > * \
ct siabilivit convenlio, ct incommutabile indisru-
plumqueet immobile flagrantcr asseruit conservari.

\ , \ \ . .
Suscipimus deinde, eisdemque ulnis amplecti , niur cuncla quoque sacralissimi Cyrilli divina el a
0:
Deo instructa conscripta, utpote omni reclitudine C \ ,
plena, et omnem h.erelicorum impiclalem dcmo, \ *
lienlia, prapcipue aulcm illas ad Ncslorinm Dco
odibileui, el a Deo projeclum, duas synodicas rpi- ,
, \
stolas, secundarn quoque, et tcrliam, in qua ei
duudecim connexa sunt capiltila, quae omnem Ne-
storu malitiam, sauclorum aposlolomni seqninii* ; .
meris exussit carbonibus. Cum istis vero snscipio
c l syuodicam epislolam, qtiae scriptti ost ad s.m-
clissimos oricntales episcopos, in qua ei voccs co- , \ ,
ruui sacras appeilavit, pacemque ctim eis lirmavit. \ ^ . : < j i m quibus, cl ipsas OrienUlium episcoporum l i l - \
, '
icras counuuierabilcs, et indissolubilcs dicimus u l pole ab ipso divino Cyrillo susceplas, et ab ipso , \ 1

i\sse lcstatas vocibus non ambigendis orthodoxas. ^ .



llis simililer sapienlissimi Cyrilli sacris inscripiis
laiiqatm sacram, et cohonorandani suscipio, cjus- \ , \ \ \
deuique recla3 fidei propagairiceni, et a Deo condo , \ , \ ;
nalam, atque a D^o inspiralam epistolam niagni
'
alijnc prajclari Leonis sanctissiini Romanx Eccle ' ^,
hia?, imo oiniiium qua? sub sole sunl, lumiiiaris;
- ' qu.im divino manifcsle pcnnolus Spirilu coulra
, \ \
Tulycben malodictuui, ei Deo odibilcm desipieu aoiStpov
tcnique Ncslorium, ad Flavianum lau labilem scri \
psil rcgix urbis cpiscopum ; quain ei inanierituin
, ; rcctae fidei appello, alquc defiuio, bos qui ita eam
,
opiiuie deiinieriuit, sanctos Palres scqneiis, ulpote
, oiiuiem quidem reciiludincm fidei nos inslrucnlcm,
, \
ousucni vcro pravitalcm bsereiicam pci iiiictilcm, rt

3139

EPJSTOLA

SYNODICA

A D SEltGHJM CP.

319
1

- ab a Deo nistoditis atriis noslrx sancta caiboliea;


. ' \ ,
Ercfasiae effiiganlcm : ruin qua divina syllaha, el
\ \ ,
srriplura, < l cuncias ojus episuilas, et dogmala,
lanqiiam prolata ex ore Pelri principis aposlolo \ , \
rnin, auiplector, cl peroscwlor, et vcncror, et anima lota compleotor. Hiuc, sicul prscdixi, sacra, et
. , ,
divina quinquc lwaiissinioriiiu Pairiim conciiia

suscipiens, omniaque conscripta, prasertim Cyrill*
,
sapienlissiini, quse conlra Nestorii insaniam facla
, \
sunl, ei epistolani orienialiiiin episcoporum, q u
, \ , > ad eumdem divinum Cyrillum scripta est, qtiam et
ipse ortbodoxani esse leslams est, qtueque Leo
, \ * ,
sanclissiinx Bomanae Ecclesia? sanclisMmus dis
pensalor scribil, c l niaximequsccoMra Etilyebta ,
nam el Ncslorianain profanalionem scripsit: ba?e

, - quidem ut Pctri, illa vero ul Marci d o l i n i l i o n ^
. \
agnosco; nec non el omnia omnmm nostne ea Ibulicae Eceliishc probabilium inslriictorttm a Dei
, \ instructa didagniala, seu in verbis rt scripiis, siw.
in epistolis quibuslibel compccbcnsum csl. E l , tit
, .
concinnc dicam, cuncta suscipio, et amplcrtor,
\ , \
qmeque sancla catholka nosira Ecclrgia snscipit :
, el cnncla c rcgione refulo, aique aiialhemaiizo,
, \
et profana csse repulo, quolquol ct ipsa sapicnler
, ,
abominatur, el propriae piciali aestimai esse c<u) , \
traria, non soliim codicillos ci veibula, ot Dco
, , ,
repugnanlia, t l privala [spuria] dogmata, st*d vt
\ \ , \
bxrelicas el maledicas, malcdicariiuiqu:; sectaruni
\ , \
doclrices persoua>. E l ul mhil desil ad vcslram

saiisfac tionem, ipsas quoque personas exprimo,
,
\ , C <P s analbemalizo, et condcmnalas elTicio iou lingiia taiitum et ore, sed corde ct spirilu, utpoic
\ , \ \ ,
qu;e sancias catholicaB nostraB ftdei in omtiibus in \
sidianles osleusae suni.
.
Anatbema itaque in porpelum, et cafaibcma a
,
sancia ct coiisubstanliali et adoranda Trinitatc
\ ,
Palre, e l F i l i o , el Spiriiu sanclo siut, primumqui , , \ ; ,
dein Simon Magtis, qui primus pessimis lia^resi , (;
bus pcssimus principiavil; posl quem Clcobins,
) ' \ ,
Menauder, Pbiletus, Hermogencs, Alexonder Mra, , , ' rius, Uositbeus, Gorlbeue^ Salurmmis, Masbolbeus,
, , , , ,
iladriaiiiis, liasilides, Isidorus ejus illins, ci furo, ^,
re superior, Eb'u)n, Carpocrates, Kpipbanos, Pro , , ,
dicus Cerintbusqne, el Merinlhus, YaleiiXimis, Flo, , \ , rinus, Blasius, Ailemou, Secundus, Cassiauus,
, , , ', ,
, , , , - ^ TbeodulUi, lleiacieon, Puricmxiis/Marcu*, Color
basus, Ademis Carysliensis, Tbeodoius [Ccrdo
, , ' ,
Coriarius] Scyleus, Tbcodotos aller, Eupbrates.
, , ,
Pcrsicus, Monoimus Arabs, Hennogcnes, Taiia
", , ,
nus Syrus, Sevcrtis, Aeclepiodotus, Bardesanes,
6, , ,
Harnionius rjus lilius, et errore cousiiuiH?, Her \ ^ , iiiopbilus, Ceidon, Sacerdon, Marcion Ponlicns,
, , , " ,
Apelles, Apollonides, Polilus, Prcpon, Piibon,
, , , , >,
Theodotus [Synarusl Trapezila, Moutanus, Pris, , , cillaquc, et Maxhnilia bujits luriosie discipuhr,
Nepos, HckescuSjOiigenes, allcr Origenrs qui ct
, ;, ^ " , ',
N

ia

Y A H L E LECTIONLS.
" L. : . ; . F. sciib. :.

3191

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

3192

Adamanlius, Sabellius Libycus, Novatus, Paulus , , , , ;,


Samosalenus, Epigenus, Cieomencs, Noelus Smyrnensis, Manes, cui impii furoris cogiiomen, Saba, ,
lius, Arius, Melciius, Actius, Eunomius, Aslerins,
, , ", ,
uiloxius, Donalus, Macedonius, qni sanolo relu , , ', , ;,
ctatus est Spirilui, et Pneumalomacbi appellalio ,
nem dignam acccpil, ApoIHnarius Laodicensis, et
\
ejus filius Apollinarius, Magnus, Polemon, Pela ;, \
gius, Coelcstius, Julianus, cjusdem furoris d'fenso, , , , ,
res, Tbeodorus Mopsucstenus, el Neslorius foeda3 an,
tbropolali ise foodissimi prredicalores, Cyrus etJoan , \ ,
nes Cilices, ojtisdcm itnpiclatis impii productores,

Eutycbes, Dioscorus Euiycheti3 defensor, et advo\ , calus Barsumas, Zooras, Timolbeus qtii dicilur
,
VEIurus, Petrus Moggus, id efct, Balbus; et Aca \ , -,
eius, qni benoticum, id esl, [cenoticon] vanilalem .
Zenonis niacbinati suni, Lampetius auclor nec
\ /
uoiniiiandse Marcionistaruni (10) hsereseos, D i * dymiis, ct Evagrius Origeniana? vaniialis primi se \ oj
cretales foedissimi. Peirus Fullo, qui ad hymnum - irisagii criicem ausus esl coaplare. Petrus aller,
* Ibcriciiin, ct barbare nienlis contagium, Esaias

hujus Petri collega, qui aliam Acepbalorum inler
\
Acephalos bwresim propagaverunt. Cum quibus
,
'
omnibus, et prse onmibus, el post omnes, cl sccim \ \
dum onincs, et super omnes sil et Severus aua \ ; \ ,,
tbema, borum saevissimns disciputus, qui prae om , \ nibus Acepbalis lam novis qtiam veteribus, de
monstralus esl crudelissimus tyrannus, et sanctae
, \ Ecclosiae calholicseiiniYianissimus inimicus; sanctis,

~<9

simxque Antioclienae ecclesias adulier iniquissimus,


C L corruptor exsecrabilis. Tbcodosius quoque Alexandrinns, Anlbimus Trapezunlius, Jacobus Synis, Julianus Halicaruasseus, Felicissiinus, GajaJIUS
Alexandrinus, a quibus Gajanilaruin sive
Julianistamn superinvcnla est lueresis. Dorolbeus
cjusdeiu impisc ba:resis propugnalor. Paidus, qui
Fuscus non solum appellationc, sed et secundum
verilaiem. Joanncs Grammaticus, cognomenlo Pbilpoinis , id osl, studiosus, imo Mataeoponus, id cst,
irrilus l:>boral!ir, G O I I O I I quoque el Engenius : bi
ires, iriibcia?, id est, iriplicis deilalis, ler maledicli propugnasorcs. Thcmisiius, qui fuit ignorantiae p.iler, et genitor, alque scminalor nefandissiinus, qui Cbristum vcrum Deum nostrum diem f)
judicii nescisse delirabat, nesciens quae ipse-, jam
a Dco projectus, assererel, et non recognoscens,
qua3 ignorando loquebatur. Nisi cnim ignorasset
verborum suorum virlutem, non ulique letbiferam
ignorauiiam peperisscl, ct ignoraniisc foeditalein
fervenler delenderel, ignorarc Cbristum non secundum id quod Deus erat scmpiternus, sed Secunduin quod veraciler bomo factus, dicin consummalionis, atque judicii ex insipienlia rnentis eru
(lans, ci purum eum efficiens bominem, el boc

*"|

VAKL LECTIONKS.

Marcianislarum

cx

Tiwolbco prosb.

" *

"

'

"


, , \
.
,
,
* ,
,
:, \
, :
\
, \

" inlclligit.

(10) Pro

"

, \ ;
, \ * \,
", ;, , ,
', ' , , * * ;
, ,
'
, , \
,
* , ,
,

IIAUD.

3193

E P I S T G L A SYNODICA

Sl*i

A D S E R G I U M CP.

- monslniosilalem sibi clela'iions Acepbalani, et naluram unam ejtisclcm Gbristi Salvaloris noslri
\ ; ;
composiiam vaiicinans [iinaginans]. Sil autem < l
, \ ; , ! ; ;
cum co Petrus Syrns anathema, et Scrgius Armc; , \ ;
iiius triilieiai iuinores [G. minoris] doclores, ei ncc
, sic ad invicem consonanlcs, neqtie eadem simililer
;, cuin alierulro opiuali. Damianus borum quidetn ex\ );, \ cellenter adversarius, novus autem demonslialus
; . ' \
temporibus noslris Sabcllins ; cum quibus ct eu )\ ,
rum impiclatis succcssores anatbcma sint, el ca , ' ,
talbctna, Albanasius qnoque Syrus, cl Apozyga , \
rius Anasiasius, et qui corum inconvenitnlem eon ,
venientiam inconvenicnler, c l indocle stiscipiunl,
' \ *
el irraiionabililer lanquam jumenla ab e>s sodu , '' ctintur. E l c m n inviccm quidem quasi amicabilitcr
.
comminiscantur [conjunguntur, G.], (14) iiivicem
vcro inimicis analbcmaiibtis sauciantur.
3

, \
\ ', \ , \ , \ ,
, ,
\ *
\ , , \
, \
\ ,
\ (11)
\

Induanlur auiem cum eis, ct ainiciantnr anntboma, et caiatbema, cl Bcnjamin Aicxandrinus, ct


Joannes, et Sergius, Tlioniasquc, et Sevcrus S y i i ,
qui adhuc v m i n l viiam exs crabilein, cl cmdelilcr
pielalem expugnant. Parlicipetur eliam cuin eis
bis anatbematibus, ei Menas Alexaiulrintis, Gajanilarum propugnaior, alque defensor Imeseos, ct
in aperto expugnans vcrilaiis pr&dicationem, ct
omnes cum eis consorles, alque conlribulcs, i
impielale consenlanei. Submiilanlur autcm oisdeiu
anathomalibus ot omnos ba?reses, qnae posi Gbrisluin adolcverunt, et Gbrisli Ecclosiam ansa^ sunt

, - Q expugnare, id est, Nicolailarum, Eucbitariiiu, Caia ,


norum, Adainianorum, Marbilioiarum, Borboria , , ,
norum, Nasenorum, Straliolicorum, Apboniiarum,
', (12), ,
SelbianoruQt, Sophianorum (15), Opbilaruiu, A n l i , , ' (),
taclilarum, Peraiicorum, liydroparasiatarnm, E n * , , , 'cratilarum , Marcionislarum , Pbrygnm , Pepnzia*
, , , noruni, Artolyritarum, Abrodicoruin, Tessaradc^, , , calitarum [Tascodurgorum], Nazarseoruro, Melchi, , , sedecbianorum, Anlidicomarianilaruin, (Mariiano, , ,
rum] Talberianorum (16), Cyrcianoruin, Spaiiria ',, , norum [for. Spbaronistarum], Dulianortim, A n , >, ', tbropoinorpbiiarum [ Yenuslianorum ], llieraciia , , , ',
rum, Messalianorum, Eutychiiarum, Accplialunuu,
', ', ',
Ycrsuuopbitarum (17), lsaianorum, el Aguoilantm,
, , \ *
Jacobitarum, Trilbeilarum, el quaeque alia pravilas
\ .
exstileril inipia, c l a Deoprojecta haercsis univcrsa.
" Igilur superius nominalos bsercseon principcs,

, ; et quac posl eos anatbemalizalas siiut impiissiniaj


\ bxreses, el scbisniata, andlbciiiulizo, el calathe*
\ \ ,
malizo anima, corde, et ore, mcnlc quoquc, c l
YARIifi LECTIONES.
L . vel .

1 7

. L . .

NOTiE.
( ) Additamentuni hoc loco inserlum in ms.
. H A R D .
(15) Eonc, Opbianorum, aivo. Opliilarum, et ifi
cod. Ueg. 2536, scd spuritim, vide apud GoleleGritco, . H A U D .
riuin toin. I. Monum. p. 790. H A R D .
(16) Lcgeiidiim videlur PsaUnjrianorum
Cyriia(12) In cod. Beg. 1026, . ln cod.
worwm, Ptatliyrianorum
Dulianorum ct
in Graco :
4336, ^. Apud Tbeodorcl. . . Ucerct.
, , , cx Tbeofab. c. 13, . H A R D .
dorrlo I. . Iltcretic, fab. c. 4. I I A R D .
(13) A L : lorlepro . H A U D .
(!7; Alibi, ParsanuphHannn.
UARU.
(14) Pro commiscentur: lcgcnlc Latino imcrprcic
t

3195

S. SOPHRONIl PATRIARCH/E HIEROSOL.

vcrbis. alqiic scrmonibus. Et omnem alium ba?re-


sis nuciorem pcrdilum, el omneni aliam profanissimam bscresim, eloinne aliud scbisma a Deo dejeclum, quolquol noslra sancia caibolica Ecclesia
analbcmaiizal. Analbcmaiizo aulem, el calalbematizo eltain omnes eorum consenlaneos, qui
easdem cuni eis impietates aemulantes, sine pcenitudine in eis sunt mortui, el quiqui usque nunc
in eisdem perseveranl, et expugiiam calbolica: nosirae Ecclcsia3 praedicaiionem, et fidem nostrani
rectam, et immaculalam impelu::t: et anaibemalizo ilerum simililer omnia eorum Dco repugnantia scripta, quae contra noslram sanciissintani caibolicam Ecclesiam coniposuerual, el adversus
Adem aoslram
rectam , atque
iuiuiaculalam
cojiscrisperunt. Anathemaiizo auiem cuin eisdem profaiiis bseresibus, el omnem aliam Deo
odibilem, et maledicam b&resim, quam sancla
noslra calbolica Ecclesia anaihemaiizare, alque
condemnare consuela est, eorumque auciores,
etgenitores, el eorum prubrosas, alque foedissimas
loquelulas, alque codicillos, solu bonorans, c i
tcnens, senliensquc et venerans sancta noslra? E c clesiae caibolicic et aposlolicse dogmala, qua; parlUn jspeciatiin] vobis, et breviler edidi, propler
synodicarum literarum ut dixi, conipendium. Cum
quibtis binc eliam migrare deprecor, quando boc
Deus praeeeperil. Unde ei vestram quasso palerna
santtitalem, bas a mea humililale suscipientem

3196

\ ; \ , \ . , \ , \ ,
\ .
\ \ ; , ;
, \ , \ \ ; ,
\ ; ;
, \ \
\ ;
\ , 9t
;
, \ \ ;
\
,
\ ,
\ , \

, \ , \ , \
\
, \
,
, ' \
, . " \
, ;
, 0 :

jure synodico lilteras, palernis oculis conspicere, Q


c l fralcrnis oblulibus ccrnere : et si quid per ignoranliaui culpamm [oflensun] est, sive per oblivioncm praslerinissum esl, aul per fcsiiiiaiionem
minus aiiiiiiadvcrsuiii esl, aul per compendiuin
iniiius cxpressnm csl, et nullalciius memoralum,
aut pcr iiuincbilitatam linguae est taciium, aul per
linguae graviiaiem, c i vocis nimiain exililalem,
aijl per sermonum agrcsiiuui iiifirntilalem, et nobis noleuiibus siluii, adjcctionibus, et diciionibus
adimplere, ex paicrna procedeiitibus plenitudine,
i cmendationilms corrigcre, et robur amicissinuun tnbuere, fraternis operalum sludiis, paternisquc irrigalum proposilis : ut neque quod in eis
deesi, iinpcrfcclum semper appareat : neque quod
inllrmtini esl, et per ignoranliam forlassis plerum- D
que fofellit, invalidum jugiier maneat, et per loi:mi vilam acgrotet.

, \
, \ ' , J)
, , --
\ ,
, \ ^, ;
\
, 3 \
, ,
\ , \
,
, tva
; , \ ^ \ , * 3

Quod cuiu amicabiliicr a vobis fuerit facium,


nui quidcm locuplclabil alque salvificabit, vobis
aulem bcalissimis iesliiicabitur de compassionis
<aro aOcclti, boc ideni csi dicere de Olti alque
IValci niialis dilcciione. Ua vero ex vobis ego d i t.aus, cl quod defuil, redinlegralus, ct quod in csi, medicalus, et quod claudicabat, coric ms, paiernis fi alernisque diviiiis coronatus,
qualrs \ubis graiias rcferre, ct una cum his
gau-

' \ \ ,
\ ,
;,
, , , ( \
\ , \ -

V A R h f i LECTIONES.

3197

E P 1 S T 0 I SY.VODICA A D S E R G I U M C P .

, - dium habere aestiniabor, sive lacliliam vin lemiassc


l et delectamenlum eximium recognoscar? Sed boc
, \ , ,
quidcm novcril solus Peus; noverim autem eliam
, \
ego ipse, Dco bouorabiles, qui bujusniodi compas . \
sionem [commodiini] lucrifacio, el praeclaro bnie\ ,
iicio polior. Noverilis aulcm rcor c l vos, el addi !,\
scctis, si cordis mei fervorem circa pielatcm vide ^. \
rhis, et quod pliirimum animse ad clmrilaUMii csl
( ,
oculis aniinac creverilis. Supcr bis igitur amplius

\ TOS vcrbis poscere dcsiiiens (scio cnim quod bx*c
, per omiiia complebilis, et aule noslras liuinillimas
, \ ^supplicaliones fraternae cbaritalis ardorc concrev x ) , , \ ^inaii, affccluquc paleino iii(lamniali),illud quseso
, \
cl poslulans nunquain dcsinam, qualcnus oralio ^ \ ,
nibus apud Deum mc flagranlissime fovcatis mfc $;
incnlcui, atque Ircmenlein, el onus sullcrre mihi
\ , '
jugi iniposili iieqiiicnlcni: et non boc solummodo,

sed ut bunc quoque Cbrisli gregem mccum pasca ,
tis, qui iiiibi quideni ad regendum commissus esl:
, ,
invalidiis aulem stim, nisi vestris praisidiis adjuver
\ \ ad regendtim buno, atijuo niilriondum divinis qni, \ .
busdam, et profuluris germitiibiis, ad conscrvan6 \ , /
dum quoquc innoxium, cl ilhrsuni. Idcirco oxoro,

<> deprecor, nt iiullam bic grox nMxam susiincal
\ , \ .
r meam tmperitiam, et inertinni, d opporlune
,
r>gere non suffirientcm impotoiiiiau). et lanquam
,
eo ipse cnm lirsissem, iit die judicii juriircr, rt
\ \
furanfmm tnlromim, alquc occidenluini, ft pe^
dciilium prcliosissintas oves Christi Dri, iiniuorlale
. \ - Q tormeiilniii suscipiam. Ilanim enini salulcm, ot
, \
atigmenlum, pingiicdincni pascuis opliinis cx<cl lciilciti scio, cl aliqiiaiulo a Cbrislo paslorum prin: . * , - cipo a exigondam agnosco: scd siquid. Deohono, , ,
rabibs, polncriiis, Dco ad suiTragaiidum nobis
: , \
(ondonanle, virliiic.n conccrialc, ne ei ego ipse, ct

|>a; preliosissinia; Cbrisli ovcs proplcr nieam imbe .
ciuitalem a bcsliis capiainnr.
,
AUqualcut auleui vobis opulcntam postulatiouem
\
, ul inslaiitoni ad Deiini obsccralioucni, a i \ \
que dopncalionem fundatis pro Christo dilcclis,
,
c l Iraiiquillissiiuis uostris imperatoribus, qui di >
vinilus iinperii gubcrnacula mcruerunt, qtiatemis
, \ ipse niisoricordissimus alquc liiiiiianissiiiiue Deus,
:, - b qui eliam virtutem babel .Tquiparcm voluntali,
, vestris Deo acceptabilibus orationibus miligatus
, \
annoruin qui.lcm cis copiosam inultiludinem con,
donol, vicloriasque maxinias adversus barbaros
\ ,
iinpcndai, et tropxa, c l liliis lilioruin eos coronet,
\ , , rt pacc divina cinumdet, el scepira fortia conce , , *
da, alque vigcutia Barbarorum omniuni, maxiinc ,
qne Saraccnorum supercilia confringal, qui ex
\ \ ,
mstris pcccatU cx inspcralo iiiinc super nos sur .
revtMHiil, eniniaquc diripiui.l irrdeli forin^que

pioposito, ct impia profauaque atidacia. Unde pltis
, qtiani itiam vos saii:iissimos poscinius. inslaiuis
bimus ad Cbiislmu poiilioncs cflV.udcre, t lai

p o

YAIV.K
* .

.!:

S199

S. S O P H U O N I I P A T R T A R C I f / E I I I E R O S O L .

32(KF

propilius vobis suscipiens, cito dcjiciat eomm , \


fnrorc plcnam jactanliam, el viles eos, s cut el
', , antea, sub scubcMiitn a Dco conservandis noslris
;
impcraloribus Iribual, ul ct ipsa tlienim laeliiiatu
\ , bnbeanl, qui in terris noslrum babent iiitperium,

:\ bellicis perlurbationibus quiescentes, el cuncla
\ ,
eorum cuni eis lasletur respublica sceptris eorum
, >. '
firmissime communita, et per cos pacifico siatu

jucundilatis procrealoribus racemis vescatur. Jure
. \ ,
proinde supplico veslrae frateriu dileclioni, Leon vov lium Deo amabilem diacomim sanctne Cbrisli Dei
,
nostri resurrectionis, et noslri venerabilis secre \ )
Hrii cancellarium, primumque nolariorum, et re\ ,
ligtosum fratrem noslrum Polyeuctum, qui hujus

nostrse synodicae scripUiras minislri sunt, placido
, , \
vullu conspicere, ct condecenli condesceusione .
susciperc. Hoc quippe veslrum niiniuin specialo
\ ,
wmstal indicium, quod et aspicientes vos admi \ ,
ranlur, quod et in sublhnitate maxima exsislilis, et
, .
lnaximam Immilitalcm eslis induli. Sed et cunciis
\
vosiris praeclaris proprietalious spirila|iter alque
\ , \
Jiilariler complectimini, et animae spiritalia largi \ ,
iiii slipendia, el ad nos celeriler remiliile alacres
\ alque gaudenles, quod lalem sunt mcrili conspi,
fcere Byzanlinorum anlistitem, laBtificantcs quoque
* \
eliam noslram pusillitatem, diiin splendide nobis ,
quae veslrasunt, disserunt a Deo condonaiam ani , \ msa valetudinem, et q Deo concessam corporis
, xa\ ,
sanilatem : et desiderabilia ecripla cooferre, qua;
, \
reclam nobis fidem illustrent et babitum aniinae ^ ,
candiGcenl,elpastoralemnosdisciplinam instiluanl,
, \ ,^
conslanlissiinos ad regendum bic Chrisli gregein
. . .
ofitciaiil, ul discrelionis acscienliae praesidio *iii, a cauiis ovium divina Providentia nobis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
lOiinnissariini baculo pasioralis vigilantiaj fureules
.

insidianirs lupos arceamus : popidumque nobls comiuisstim peiiculi iiniiiunoin Creaiori praesenlcmus, pro laboribus noslris ab aquissiino j u dice mercedem tminiiice recepwri. Oinnem quae
ctim sacralissimis vobis esl, Deo amabileui, et
. .
jiicundani rraternitalem; plurimum in Cbristo Deo
\
cgo bumilis et pusillus, et hi qui mecum suntom , \ \
es fratres salulamus : incolumis in Domino ora

pro nie, sanclissiine fraler.
, .
9

3201

ORATIO I. -

SANCTI

1N CHRISTI NATALITIA.

SOPHRONII

320

HIEROSOLYMITANI

ORATIONES.
.S. Sopfmmii (1) arcliiepiscopi lliero&olymitam in potest illustrius ? Quid cclcbralionc dignius ? (Jtiiil
Chrisii Servaioris naialitia quce lum in Domvii- ruisum cidem l H i ex niorlius resurreclionc cogicamdiem incideranl, Oratio {"2).
lari potesl laHius ? Quid obiri feslivius ? Et ehiui
iile vera lux, quab ex vera luce a?terne indivulseque
Lieiam illustremque prrcseniem dicm cerno utnascilur : qtisequc nobis bodie bifariam oritur, pcr
pote gemino nos splendore el Ince perfundentcm,
nalivilalem niinirum, el resurrectionem, duplicesgcminaquc ketilia et jticunditate genus nostnuu
(|i:e saluiarcs radios impertitur : utraque euiin saciiimilaniem. Nonquod duplicein nobis solem oslenluiari gaudio referlaesl. Quaruobrem laetac quoque
d a l , eajue ralione duplici nos gralia irradict, scd
festivacque voces prxsenlem hanc solemuitalem
quod unus ideinque juslilise Sol, qucm oflerl, duiltuslrani fidt lesque duplici nomine ad fcslum hmic
pliciler quodanimodo nobis, qui in lerris aelatem
diom celcbranduni invitant. Ilic virgo, quae eum iu
ile^iiiius, cxoriaiur, dupUceinquc splendorcm et
lucem edidit, angelum non absque juslissima causa,
gloriam morlalium generi subminislrel ; et dnplex
cjusmodi oralione se coinpellanlem accipil : c Ave,
landem spiritale gaudium eidem afferat. Hiucquigralia plena, Dominus lecum ' ; q u a s i dical uialcdem ex ulero virgineo exortus, inde vero cx adilis
diclio quuB Evre jam olim irrogala fuerat, jam taninferorum anlris exciiattis. U l exorlus iinmcnsa
f

morlalium aniuios laetilia delibulos reddidit : ut B dem pcr te linem facit. llic rursuin pastorcs vigivero excilatus, tristeni mortein peremit, omnesqne,
quos detinebal morluos, illi adeiuit: el nobis qui in
terrestri baec regionc versamur, ad incorruplam
iinmorlalemque vilam iter aperuit. In \m\\m namquc utraquc coierunl, juxla illud, quod in Psalmis
f e r l u r : t Misericordia ct veriias obviaventnl sibi,
justilia ct pax osculaia? sunu Vorilas dc lcrrn orla
esl, et juslkia do coelo piospexil. Eleniiu Dominus
Noslcr Jesus Cbrislus dabit benignitalcin, ct lcrra
nostra dabit fnictinri suuiu . > Cliristi namque
exortus, cjusdemque ex inoriuis rcsurreclio in
iiiium diem inciderunl. Jure proinde meriloque
lucem banc dierum Dominam appcllaveris ut quaa
communem omnium Dominum nobis ex morluis
exbibebai redivivum, Dalaliliaque ob iliiiis ex Y i r gine orlum, solemnilnie aucla el cumulaia s i l .
Nihil videri bis polcst splendidius, nibil inenlis
oculis observari jucuudius. Ecquid onim divinissiino Dei Oplimi Maximi exorm aniino periraclari

Psal. LXXXIV, I M 5 .

Luc. i , 28,

lantes, noclurnasque cuslodias observanies, angelum ejusmodi nunlium ad se dciferenlem audiunl:


c Ecce evangelizo vobis gaudiuni niagnum quod
erit onmi popnlo : quia nalus esl vobis bodie
Salvaior, qui esi Gbrislus Dominus in civilaie Dav i d . > Per quem et servamur, et excusso servituLg
jugo, in Dei filios gralis rooptamur, lllic vcro i l Juslres feniinse Cbristi redcmplionis discipula,
ipsuuunel Dominum Avete, clamanicm exandiunl \
Qui sane Chrislus omiiibus lanlae bujus laiiiiaj
auclor evsistil. Nam et per ipsuin niois luoilua
est, el lcrribile illud condemnationis nosira? judicium quasi exlerrilum, abolilum esi, vi logalu
maledicium dissolulum esl c l Evae ponna resliiula
est, el inorlis imperium eversim, csl, cl iiiorltiomui
resurreclio , morlem in seipsam saivire ainplius
non sinens, luculcnlcr inchoala est. Ibi, proptcr
adinissam in paradiso pr.Tvariraliouem, maledii tio
i l l a : In dolore paries filios , onmino proscri-

(
1

Luc. ii, 10, .

(1) Sophronhim hunc poslerioreni eese priore


illo allero cujus ul presbyieri meminil, descripsil-

Matlh. xxvui, 9.

Gen. m ,

46.

carum cxaol. 13, soxUe eynodi ex roncilio Romano

sub S. Maitino Papa, secrelario 2, lomo III. Ex


Tbeopbanc in Misrella ol aliis. Cnnsule !|Uoqiie
que vitam sanclus ilieionymus in Sciiptotum ecclesiasticorum catalogo : cum illft sanrio IluTony- nolas ad liomannm Martyrotogium Marlii. Conwo ; ad tempora Joannis 44 Ilicrosoly- signalur obilus sam-ii Sopbronii sub lleraclio iminilani pnntilins vixrril. Ilic vero cum in sua do
peraloiv, anno salniis (30, 11 Marlii, quodieojus
Cbribli nalaliliis oralionc niullis agai de iinm ni D nalalis iiUcr sanclos iiiacriplus habelur pubucis
ex*vaque ivrannidft Saracenonim qui por id lmpus Lalinai et Gra.M'a* Ecclesias tabulis. Bibliolh. Pa*
trum, l . XII, 206.
oppidum Iftrtlileem occupabani , salis indical se
() Aucxuiitur buic quxdam cliam de immani
illtini esse Sopbronii:m 6 i , a<: poslrciuiiiu Poniiswvaquc S."racenorum tyrannide, qui per id tem<iceni llierosolyniiiauum, cujiis mriuiiiii Nicopbori
pns oppidinu Heililecin, vel occuparaat, vel certo
Constanliiiopoiilani C b r o n u l o g a.
obse^&um tcnebant.
Pleniora de S. Soplnonio IlitTmoiymilano epificopo suppcdilabil VIII AnnulMm
ecclcsiasli-

3203

S. SOPHRONII PATRlARCHiE HIEROSOL.

pla est ; quippc cuni laMitia el gaudium Chrisli


nnlatilia exccperinl: liic vero altcrum iliud malcdii tiiin, nempe : < Terra es, et in terrnui reverleris *, > penitus evacuaium est, co quod viia restirreciioiiem ex niortuis propalani oslenderit ;
siquidem malediclio ct poena erat illnd: c In dolore
paries filios; > Adaini vero allerum illud : c Terra
es, c l in tcrram redibis ; > ulriusquc anleni parram et miscram vilam perpeluo ducere. Verum
enimvero polenlissimus boriim Libcralor el Redemptor per suam nativilatem el resurreclioncm
in iiiedium se tulil, venmique Redemptorcm ct
Libcratorcm sese doclaravit. Nihil cnim exstat, quod
Dei potcmiain \incat. Dominus namque morlificat ct viviflcal, deducii ad infcros ct reducit, > ut

3204

aniea 11011 essemus, ex nihilo nos produxil. Iusano


rursum temerarioque consilio, in intcritum prolapsos, nccuon in mortis baraihrum praripile? actos,
cxluimilo denuo exsusciiavit; moneqtie, qua valide
tenebamur, debellata, ipsam vivendi naluram iteruin nobis reslUuit, aique adeo ipsam spinialcin
viin, aeque ut anle, infuuderc tiunqiiam desiit.
Cum cnim Dcus sit, iie, qui ope illius indigent,
dona et beneficia vere divina el magna jugiter
imperlit. Eapropter rursuni clamo, sempcrque
cum coelestibus illis cxercitibus clamabo : c Gloria in cxcelsis Deo, et in terra pax bominibus
bonae voluulatis *. > Ecquid enim convenientius
vereque decenlius, el rcipsa quoque illuslrius d i cere possunt, qui uaium Dcum celebrare, laudiscriptum cst . Scd uequc quidquani comperiri & busque evebere ctipiunt, qnam : c Gloria in altis&iquoque polest, quod omnipolcnli illius nutui obsi- mis Deo, ct in terra pax bojninibus bon voluntastere valeal. Manus ojus propter peccaia bominem
tis? > Dcus in terra a g i l ; el quis in coelum non
verbcrant ; csedeiu rursus propter ingenlcm ejus- evadal? Deus c Virgine nalus in medium prodit:
dem benignitatcm, percussum sananl. Ast quis el quis bodie divinus non ciliciatur? Quis, quo
sum ego, qui quse videimis, et audimus, pro dignipropius ad eum aeccdere quoal ad virginitalis
tale exponam ? Destituor enim oraiione, et lingua, sanclitaiem no anbelel ]conlicntiamque alacri
c l ore, quibus divinorum illorum festorum inira- animo non compleclatur? Deus vilibus abjcclisque
cula pro merito edisscram. Ea propter maxime pannictilis involvitur : et quis cst, qui, si quid
pcrplexus, summaque in rerum ditHculiaie conforto vile abjectumquc qnandoque oceurral, quo
siilulus, angelorum bymnum muluo accipiam, divinilaiis parliceps (ial, obviis ulnis illud QOII
illumque Deo bumaiiam iialuraiu sorlilo, necnon
excipial? Nec cnim alia de causa bumana paupere sepulcro et moituis budicrna luce exsuscilalo, tate sese conveslivit Deus, quam ul sua nos gratia
ingcnli voce decantabo, clarcque el pcrspicuc per- Deos efficerei. Alqne boc Psalmisla David, idemsonabo : t Cloria in aliissimis Dco, tt in terra p.ix Q q
Cbristi parens, propbetia dono illuslratus,
bominibiis bonai volunialis . Naui quo nos subli- Cbristiquc cx se nasciiuri beneficia edoctus, ac
mes efficerel, magisque coelesles, quam lcrrenos praeclara divinaque ejusdem facta liquido pcr
esse osienderet e sublimi ad nos viles abjeciosque spiriluin conspicatus, disertis jain oliin verbis
dcsceudit. Bcllo rursuin, quod snb aspccluin non
cxposuit: Ego, a i l , dixi, dii eslis, Glii Excelei
cadit, impetilos, securitale et pace donavit, suo- omnes . > Deus inter nosest, veterem hominem
que Patri rcconciliavii, et nostram cum Deo Patro exuii, ipsumque, quoad ejus ftcri poiesl, seniulali.
pacificationem iu seipso faciens, se pacem nostram
divtni efficiamur. Celsissimns Tactus est terrenus;
esbe demonslravil. nos aique, qui longissime a
et nos nostrae quoque menlis proposita, animiqne
divino aspectu rejecii proscriplique crainus, ita
desideria sursum subrigamus, divinorumquc musuis virtmibus exornavit et inslauravit, ui el Dco nerum capaccs nos reddere sludeamus.
probarcmur, et cletnenii oculo ab eodem aspicereDeue iu praescpio palam propouilur, nobigqne,
mur. Et scpis maccria e medio sublaia, illitd
qui el fame labescimus, et jumentorum morenulla
quoque prseler ca3tera nobis iinperlihis cst, i i l Dei pene ralione duciraur, seipsum ullro in cibum
clarilalem rcvelata facie conicmplari queamus
exbibel. Ecquis eucbobrulo illo aliinento tanquam
Denique nos, qui pridein ob delicta nosira iu mor- ^ divinis dapibus, divinaque cbarilate prorsus indilem iiuurrcramus, eademque ultro el quasi data
gno abjecto, in illius divinhate se non oblectel ?
opera nobis abscivcramus : c Deus enim mortein
Vere dixerim: t Gloria in excelsie Deo, et in lerra
non fecil, neque, (cum sit optimus) in vivorutn
pax homiuibus bona3 volunlalis. Tripudio, pasioperdilione lailatur , > dcnuo in viiain asseruit,
rumque inorc exsulto, dum voceaejusmodi plane
et e scpulcro el interitu exsuscitavi(,dicereque nos
divinas audio ; et ad praisepe, quod Deum excepic,
j u s s i l : Ubi csl, mors, victoria tua?ubi esl slinm- siaiim convolare gestio, necnon ad coeleste illud
lus tuus, inferne ? > Gbrislus ciiim ad nos bumiles speciis loio animi impetu raplus, mysterium, quod
sese dcmiitcns, nostrumque orlum sponle subieus,
in ipso lalei, coram conspicari, atque hymaum
el ut verus bomo inorlem oppelcns, uiraque defreillum : Gloria in iXceUit Deo, ei in t$rra pax hogit et obscuravit.
minibm boiue volunlalis, in racens nali gloriam et
t Oaliiludo divitiarum sapienlinRct potemine divibonomn Jepromere ardeitter dcsidero.
na? ! beniguiialcm vereimmensam! Eleniiuciini
0in divinos quoque Magos veneror, magnique
Epbes. . H , 15.
Sap. i , 13.
Oseexm.U; lCor.
,. . 10.
I . . 6. Lnc. , M .
!

U e

ltt

11

XN. :>.V

1 1

\, 5>.

1 3

1.i;c. :, 1 i.

1 0

1 1

O R A T I O I. -

1N C I I R I S T I N A T A L I T I A .

320R

Ijeio : et cursuro, quo Deo addicli, divinnque cdo- ribus cboros ducLTemus, el cum Magis Dco dona
cii viri illi usi, ad coelestem Belhlcem deveiicrtint,
aflcrremus ct cu:n angels odain illain : Gloria in
majorcm in rnodum adiniror. Arcesserunl huc
excelsis l)eo et in terra pax !:ominibu$ boncc voauLei, llcrodis quidem furorcni, inta1
liuilalis,
deralaremi:s.
uucidaioreui gladium, nihil quidquam v e i i t i :
Yerum euiiuvcro ejusmodi voces vcl boc loco
sleilam vero lucc sua viam pramonslranlein, dtidepromere iiinfTonsc siuimur; al ipsum vcro pra>
iem uliquc subliinetii, planeqne ccelestem, ad suscpe, ei sprcum illam vcre subiimcm coelcslemqtic
bliine illud coeleslcque iier commode conficienduin,
conlueri, tauquam spcctaculo fjusmodi indigni,
peropporlune nacti. Horum ego cotncs essc pcromnino veiamur. Vcre generis noslri principcm,
o p i o ; uaioque Deu mtmera qu&dam olTerre percupriimiiiKjiic parcnlcm Adanmm a pnradisi babiiapiu ; etsi IH<; boc tompore ab amicis non cxigat
tione niiscrabiliter proscriplum, bic iniilamur.
aurtim, aut myrrbam, nul lluis (baec cniin aliaque
Eieuim ob nefaria peccala lapsusque, quae piava
ad v i l % iisum tiecessaria, lauquain univcrsoniin
praepostcraque mente subinde desigiiamtis, tam
condilor cl Dominus, egentibus fainiliarius ipse
gravia, vel mullo qnoque graviora rristioraquc
douarc sulei, qtiam ab ullis omnino poslularc). paiimur, quain i]Ie. N a m u l ille a paradisi deliciis
A u r i autem loco fidei sinceriialcm exigit. Pro myr- ^ proscriplus, exsulque factus, et gravissima irrevorba aulem incorruptam animae corporisque iiiiecabiliquc Dei sentcnlia inde cjeclus, oculis quidem
griialem deposcil : litm doctrina3 rursum prjtdiparadisi borluin usnrpabat (e regione enim illius
calionis purilalem ; tum orlbodoxum landem circa
babiiabal) ad ipsum aulem denuo regredi non vafidem sensum ei intelleclum. Tburis autem vice lebat; ut qui flammeam illam versalilemque rombonorum operum suaveolentiam a nobis eflbgiiai:
pbxam, quae adilum ad cjusmodi locum prxclu*
non quo borum acceplione dives evadal: verum
dcbat, ipsumqtie ob designalum prxvaricaiionis
quo nos per ea opulenliores reddal. Ecquid enim
peccalum bono illo ardentcr cupito orbabat, ob
exstai iisque sublimiuni coelesiimnve rerum, aut
oculos versari cernerel; ila nos quoquc hodierna
illustrium bepeikiomm, quorum Ibesaurus el hus
die imiliamur : quandoquidem civitalem Belbieem,
immensumqiie pelagus non esl Dcus? Neque ho- qiue Deuin excepit vicinam babcmus, neque in
rum solum origo et causa esl, scd magniflctis quoipsam lamoii ingredi pTmillimur, non quidem
que lileralisque, si egeules udsuul, eorumdcin
ardentcm illain , vtrsatilcinque paradisi romdator.
phaeam, conspicanies, sed efleraitim, planeque
t

Verum Magi ylivinique pasloros ad Bclhlecm, Q bnbarum, aique omni revera crudelilaie plemim
quse Deum excepit, proliciscaiiiur, stellamque co
Saracenoruni giadium exlimescenles. Ilic enim
milem c i Uineris ducem babcant, cl miraculmn
gladius borrenduin fulminans, ca3demqne spirang
iilud planc slupendum coram comemplcntur, ronel inlenlans, beal;ii illius visionis exsortes nos
tcmplautesque obslupescani, et dona Magis digua
retltlit, domique cilra ulleriorem progressionem
hilarilcr offeranl, c l angeloruiu doxologiam ingemanere compellii. At vero licet Agarcnorum sica
mincnl : Gloria in excelsi* Deo, rccinenles, ei in
a?quc nunc fnlniinel, a<: rompbaja illa qu;c paradisi
terra pax hominibus bonai volunlalis.
Nibil
forostinm quondam asservabal; aitamen si n"3 vomident, nibil exlirncscant; non iusani Herodis
liicrimus, boc cst, si conversi Deum nostri causa
Turias, non aliud ullum melum inculcre snliium
naiinn per siudiosa opcra ex animo quftsivcrimtis,
aniroo perlractent; sed divinis (antum mcdituiio111 anlea fueral, sedata mox ct niilis cvadtt. S i ,
nibus se occupent, infantemqne pannis involuum),
inquam, nos peccalorum flanimas per poenilenliam
et in divino pra3sepio posilum, dciixa oculonun
restitixcritiHis, el Deuni Oplinium Maximiini proacie speclent, qui iiifansuniversoriim cst servaior,
picr nos c i secundum nos-nalui)) religiose colueriDeusque et Dominus vere inexplicabilis; eisi I I I I I S , opcrumque, qua? ille cxsecrari solct, sludiuni
siri causa, qui carnales sumus, adooque puram ^ inlcnniserimus, ardoris sui sensum facile deponel.
Qua, qu.TSO, fronle ad Deum accederc audeinus,
siudamque illius diviniialem intueri neqnibamns,
qui nullam, neque aniiui fecundilatem, neque
huinanae carnis corporisquc velamine sil obtcciws.
corporis castimoniam muiieris loco deferiinus?
Nos
aulem propler innumcra peccala nosira,
Quomodo ipsi appropinquare non vcremur, qui
gravissimaque erraia, earuin rerum conlemplalione
operum, qnae illi laeiiliam et vohiptaieni parcre
indigui effecti, cursu illuc coniendere, praesloque
dignoscunliir, suaveolenliam nullain oblinemns ?
adesse probibernur, scd vel inviii c l noceiucs domi
Pracserihn cnm flagiliosoriim operum graveolenmanerc cogiinur; nullis sane corporis vincuus
tiam infestissime odisse non ignorciuus? MelUG
nslricti, veruin Saraconico melu abslerrili et cotuauteni magnoque (remore conslringor, ne qui or
pcditi; trisliliaque, nosira quidem infclicitatC d i ibodoxarti fidcm babere videtnur, secuuduui illam
gna, indigna autcni bonis, qu.e nobis alioi|iii
quoquc laborarc depr-cbendamur : ut qui eaiu sodebebantur, veluti Lcmpcsiafc quadnti jaclaii.
lain, lioc esl ab boncslarum actionum conjugio
ijuandoqtiidein, si miseria noslra bonis illis digoa
sejunciain, bonortimquc operuin eomiiatu dcsliiufuissel, nos quoquc prope loca illa posili
lam , obetrarc pcrmiserimus. Si cnira fidcs slu( r c c enim a lunginquo illa aspichnus} c u n paslo-

s. s o r i m o N i i PATRIAKCILE HIEROSOL.

3507

3208

diosa liagraiiiium opcrum actionc orbala, sccun-


dum Jacobum fralrem Doniini
qui bujus quoquc grcgis paslor aliquando exslitit, esl niorlua,
quomodo uos recium cursum lenebimus, qui fidem operibtis, quasi aliis quibusdam exornare
non curaimis? neque auimos noslros pernicibus
operum misericordiae pennis obarmainus? Quamobrem, fralres animo nieo exoptatissimi, opcra,
quso, cum fide oonsociemus, neque ob operum,
quai adesse oporlebat, absentiam, eam inurmemus:
ila cnim fiel, ut quemadmodum (ide forles validique consisliimis (neque cnim Cbiisli gralia defcnsi
conservaliquc, ulla illam ex parte labefaciavimus),
sic bouis quoque operibus flrmemur : c l Cbnslum
ipsum qui boneslis aclionibus iuipense delectalur,
iidc simul t l operibtis non parum recreemus, cleineniissimaiiit|ue ejusdein cclsitudijieni iiobis proimreamur. Ipsc enim esl. qui lanquam legislator,
hxc decrela diserle proniuiiiat: < Non onniis qtii
dicil ntibi Domine, Doinine, iuirabit in regiium
cailorum : sed qui facil vuluntalcm Patris mei,
qui cst in coolo . Rursura : Si diligilis me,
mandaia inca servale . > Ilem, Vos ainici mei
eslis, si feccritis, quae ego praecipio vobis .
Si ilaque paternam illius volunlalem fccerimus,
veramque ei orlbudoxam fidcm cou&lanler rclinuei imus, Isniaelilaruin lOiupbxam facili negolio
amulieuiur ; Saraccnican que sicam a nobis avcrlcnms; cl Agarcnoiuiu arcam confringcnius; et
divinam Bclbleem non longo post tempore conlemplabiniur; et quse in illa sunt adinirabilia conlucbimur, el admiraiidoriim opcrum opilicem Cbrisium conspicabimitr : c l una cum angelis doxologiatn illam : Glori.t in altissimis Deo, et in terra
pax bominibus bonae voluntalis, magna sonoraque voce dccanlabimus, operamquc ea rc Cbrislo
cuni primis gralam navabimus. Esl ciiim ille iis
rcbus, quac saluiein noslram promovere et procurare nalae sunl,addiclissiimis.
u

1 7

synergia nulla cgebal), c l Virginis uiero sc c i r cumscribi stislinuit, el bominum more pr sua
clcincnlia in lucem edi voluii, el in inanifestissimum oninipoienlis diviuiialis suae judicium ti arguinenlum, Virginem, cx qua prodiit, i n l ^ r a m
iiicorruptamque conservavit, ipsamqtie iiibiloiiiinus Deiparam esse palam ostendii. Qum r l ip*a
vicissim vjrgo Iticuleniuin ineflabili illitis divin lali
lestimoniuin perbibuil: testatum, iuquain, ori i
fecil, ipsum esse verum Deum, verumqtie De\ F i lium, ejusdem cum Patre nalurae c l subslauLia? :
etsi ab illis, in quorum octilos incurrebat, bomo
tanlum noslri similis fuerit babilus. Coruscai aulem el licet bic Filius duabus naluris divifia una,
humana altera, inierim nulla ex parlc esi divisus;
& manel enim uuus Christus, et unus Filius, omuis
expers nnilalionis, confnsionis, sectionis, et d i visionis. Anuon ideiu ille, cum dives esset, unaque cum regno iinperium in omnes obtineret, quo
nos, qui pauperrimi eramus, immoriales illius
opes cousequcremur, in noslrani niendicUaicm
ullro sose dimisil? Nonue, cuiii increatus, imp
vero creaior, universaique creaturai coudilor es-

l 8

Annon cum Dei Verbinn essct, aHcrnuniquc cx


uiterno Palre orium babcret, imp< lluluin inalris
Virginis uteruin propicr nos inbabitavil? veramquc
in illa, et ox illa caruem suseepii? Suscepil auteni cx ea carneui non prius quideiu fonnalam et
exsislentem, quam iudissolubili vinculo illi c o n -
jungcrelur : sed una cum ipso, c l in ipso Vcrbi
eomplexu, cxsistcuiiain soitiiam, lpsius namque
consliluiio ei ralio cum ipsa coinposilionc ad
punctuin coibai, ipsiquc coseva crat. Quam etiam
cariinn rationalis vitx* spiritu animalam sibi seiiiiiduiu bvposlasin adjunxil, ut illuslre illiul fldei
jumc L.eo docet, el sapicntissimus Cyrillus ma^nns ille ca3lcslis doctrina; pra^co, praiclare vcraiqtic pictali ct religioni admodiuii consentaine,
^onfinnal. Cbrisius nai;njuc salutis noslra? cansa
iioliis pcr ornnia assiinilalus, r l similis cxperUMii
conccptioneni babuil (viri c u i n , ui nasceremr,
18

Jar. , 17. Matlb. vn, 51.


IlCcr. v,2l.

1 7

scl, quo uos in

increalaB naluraB sux

coiisnrlitiin

evcberct, iufcr crealuras ccnscri voluit ? Nonnc


cum onmis maleriai, corporcseque concrclionis
oxsurs degcrel, quo nos caducis islis fluxisque corporibus c l carnibus guperiores etTicercl, nostiaqnc corpora 'mcorruplione i c s t i r e l : ct carnem
noslram iiumorialilale donarel, caro ct corpus
fieri in auiimun induxil ? Anuon, cuui setundiim
divinilalem nullis limilibus circum^cribcretur,
quoad imnicusum regmiinsuum adilum ix-bis patefaccrol, carnom mote deiinilam sibi ascivit? A n non cuui ab omni peccato vacuus, sauclusque ct
por omnia impolhiius essel? < Pcccalum enim non
fecit, neqnc invciilus esl dolus in orc cjus
>
Nostri cau^a peccatoribus aniiumeralus esl? el
peccalricis carnis siinilimdineni, in lucem fusus
esl? Qut ciitui peccalum tgnorabal, eum Patcr,
in quem nnlltim pcccalum cadit, piopler nos prccalum fccil
: ul carne ab omui pcccalQ iinnmni,
pcccaii cundoniiialioneiii evacuarei, nosquo pcircalores a conlraclis peccalorum sordibus cxpiaret.
1 0

Nonne cum Filius c l liber forcl, nalurnlisquc Doiniui polltTot, qno nos liberialis dono oniatos,
Dco Palri quasi filios offerret, iuier servos cvnseri
sustimiil? Per ipsum cnim id assecuii stnnus,
Allissimi Glii nominemur el simus. lntciiiii illud
adoplionis donum noti nalura, scd gi-alia nai-li
siiiiius. , cum auermis el impatibilis, e l
inimorlalis cs et, quo nos ab iulcrilu omnique
paiiendi noccssiiale libcraret, c i a morlis v i n c u lis mulliplicibusque calcnis quibiis irrcliti lenebannir, expedirei el vindicarei, cnrnem nostram
palibilem inortalemqiic iuduil? Amion l w c
ae^tiiii, niodocpie divinissimo implevit, el con-

Joan. xiv, 12 . " J o a n . x v , U .

1 9

Isa. u i r , 9 ;

I Petr n , 22.

32C9

' ORATIO I. -

IN CHRISTI NATALITIA.

3210

stimmavii? Uiique ; nceenim conlingtt Deum pro- salieniis in Yiiam aHernam


Cistema bac eacra sanciiseimam Yirgineat designabat, qtiae et
posito suo fnrstrari. Nam quid animo concipi politerum gistura, ct Deum parilura erat. Qnod enim
tesl, quod Deus, si velit, non eflkiat? Aut quis
bic transigebaiur, propbelia el Ggura eratdeChriest, qui omuipotenii efGcacissimseque ejusdem
sto, qui est aqua viva oranibus vitam infundens,
voluntati sua voluntate, ut uiaxime id comendat,
obsislere valeat? Hujus tanti numinis, fralrcs, fe- deque myelica et spiriiali cisterna, q u aquatn
stum diem nos liodic obinms, etiamsi rnagna cum illam, quae nunquam deficit, ulero comprebensam,
irislitia illud faciamus : ut qui locum, in quo Dens in lueem dedii, boc est de itnpotluta Virgine.
Verbum, et Dominus per exortuni, qni verbis exHaric auiem ciaternam el aquam bifariam rex
plicari nequit, apparuit, propinqtnim babeamus,
Da\id viderc desiderabat, imenseque geeliebat,
neque ad illutn (amcn accurrere valeamus. Sane Rpiritalibus nimirum et corporeie oculis : illis
idem fere hic nobis irsu venit, quod drvinissmio qttidem, ut illuslrissiinus prophela; bis vero, nt
iloysi.
Uic enim in monlem precelsnm subve- consvmmatissimus justus : Hoc ergo desiderio
clus, promissionis lerram oculis quideirt usurpaiiilus ardens aiebat ; c si <fis roibi daret pobat avidissimeque in illam ingredi cupiebal; velum aqua? de cislerna, quae esl in Beibleem juxla
Tum quod virgae suae verbere aquarum fluenta el p e r t a m " . Cognoscerc binclicei, quaniaptenostaoc
rivos e pelra educturus, Deum non bcnetii&il, ne- teniporc iis assiniilcmur, qtii Cbristiim quondaro,
cain frpirilalibue, tum corporeis qnoque oculis conqnaquam buc ingredi perniissus est . t ille quidoin ad cum moduni terra ntiiUuro desiderata or- lueri exoptabanl. Ad quod t e l ^ u m desiderium
balus, moeroreque exbauslus, binc ad Deum cmi- Clutelus Dominus aqua iUa viva aUudens, alicubi
Ua ooRcionalur : Mulli proplietaj et jnsti cupiegravit. Nos aulcm, qui bis non dissiroilia jpatimitf,
quid iaciemus? Nam etsi de coeleslibus donii rmrt videre, quae videtis, ei non viderunt, et auanimo voliiptatem oapimus, et laetamur, e l reli- dire, quaBVOS auditis, el non audierunt . > Hue
giose nos obleciamus, ct quasi continuuio gaudium ciiam speclant, quse aposlolue Pelrus ad eos, qui
haurimus; contristamur laipcn, turbamur nan in Cbrialum Servalorem crediderant, ea de re
>pnrum, quod locum comhius aspicere non licet, scribti : < Quem, ait, cttm nen videnlis, diligitis,
ibique festivum conventum agilare, ubi vera lux ia quem nuoc quoque non videntee credilis. Cre*exorla esl, ubi a>lerna vita floruil, ubi tandeni do dente auiem exauitalis lttliiia ineaarrabiH ct glonorum el gratiarum omnitim tbesaurus aepecla- rificata, reportanles fincm fidei ^reelrae salulem
animanim vesirarum : de qua esdute eiquiaive*
bili forma apparens, oiitnes, qui cum flde ei pievwni atque scrutati sunt propbeia^ qui de futura
tate intueiitur, Hiustrat c l rccreal, co&lestique
in vobis gratia propbelaverunt, acrutantes in quod
gaudio uberrime exsaiiat; ac iales illis opes impertilur, qui neque defluunl, neque deficiuni; efficil- vel quale tempus eignificaret in eis epiritue Cbrisli,
pnenumians ea qux in Cbrislo sunl paseiones, et
que ut non absque gaudio e( obleciatione, cum
angelis, pasloribus el Magis : Gloria in alli$*i- posieriores glorias. Quibus rcvelatum est, quod non
w i * Deo, et t itrra pax fiominibus bona: volunta sibimet Lpsis, vobisautem rainistrabant ca quas nunc
aununiiaia eunt vobis per eos, qui cvangelizave4is, concinant. Adamo tanluni primo geueris nostri
parenli, divinoque Moysi miscre admodum bo- runt vobis, Spiritu sando misso de coelo, in q u
> 8i ergo jttsli, ct
dierna luce assiniilauiur : venim Davidis quoque desiderant angeii prospicere
prophetae, et angeli, Cbrieli naiivitatem e l locuni
parentis sorlcra cum prirais exacte cxprimimus :
ut qui iisdcin pene difficullalibus boc lemporo in quo exoptalissimue ejusdem orlue contigif, contueri desiderabaal^ et deeiderant; quid mirum esi,
involvainur, obetaculiqtie praepediamur, quibus
olim ille. Elenim David in regem a Dco assum- 6i nos abjccli ininiraique, qui ejusdem religionis
p l u s , cum PbilisUeorum acie undique circum- t pielalis partkipes, ortbodoxseque fidei, cobacjecla aliquando coercereiur epiriiali sili, qttali jy redes effecii eurtius, ardenter isiud dcsideremus.
E l quaeiiam causa, quacso, divinum Davidem, cum
forsau uos niodo, arens ardensque salularcm
aquam ex rfsterna, quae erat in Betbleem, bibcre ct gcrmanus Betblcemita esset, ortumque e deidesidcrabat? Aqua aulem quam mystice ille expe- fera Belbleem ducerel impediebat, quo minua Belh4',-bal, et viva erai, el omnes qwi ex ea bibebant, leemiticse cisternae aqtiam, quam tantopere expetebat, laniaque aviditale siiiebat biberet? Eadem
divina virtulc vivos efiiciebal: c Si scires donum
prorsus, quse nos hoc lempore; nam et ipse quoDei, > aiebat Cbristus, fons i l U vilac nunquam
que aeque ac nos roodo, ob hostilem mcium, ad
deficiens ad Samaritanam ; c el quis est, qui dick
aacraro Betbleem cursu conlendere, aquamque
l i b i : Da mihi bibere, tu forsan petivisses ab eo
concupilam baurire probibebalur. Quid aulem bo dedisset libi aquam vivain. Oainis qui bibet ex
mini conlingere polest luiserabilius, quatn bonum
aqua bac, sitiel ilerum; qui auiero bibcrit cx
dcsideraturo ob oculos posilum babere, ncque d^aqua, quam cgo dabo ei, non sitiet in selernum.
siderato taiuen frui possc : quandoquidem lum
Sed aqua, quani ego dabo ei, flel in eo fons aquae
, !

Niim. xx 12.
PATEOL.

Joan. , 10 seqq.

Ga. L X X X Y I L

13

11 Reg. xxni, 45.

Mallb. , 17.

J Pcir. ,
101

3211

. SOPIIRONH PATRIARCHiE HIEROSOL.

3212

UMiiporis quoquo, proindc, ac nunc, Philislarorum venti, omniaque viviflcanti secundum carnem e
Betblcem exoritura?, et e lacu virgineo nascilurae,
slalio Bethlecrn obsidebai: eaque rcs illum, qucmet in lucem proditura, boc est, Chrislo fidem deadmoduiu nos quoque hac lempeslale, quo ininus
nrgaluri esseni. U l ^atcs ergo sanclissimus Judaiobonum illud usque adco bealum et desideratum
rum in Cbristum perfldiam faclo adumbrabat. Ob
(quippc quo nibil nobis obtingere poluisset felicicius, aut bonoraiius, aut obleciabilius) consequa- id, inquam, divinus ille vir aquam ad sc delalam
baurire noluit, quia insanos sceleralosque Judaeos
rour, impedit, et absterrel, ne ad divinaoi BelhChrisli praedicationi in suum ipsoruui interitum
Icem accederet, absterrebat et impediebat.
ct perditionem, nequaquam crediiuros prseaagieVerutn licet ille e Beihleemica cislerna aquam
bai, cerloque pnevidebat. A l nos vero, qui C h r l bibere desiderans, propler infeslam Pbilistseoruin
slum Servatorcm gratanter suscipimus, et ortboaciem, quae Belbleem summis semper laudibus
doxa fide ornali sumiis, et exsecrandam Judaeopraedicandam, lurc obseesam tenebat, ad deiferam
illam civiialem, per id tempue pervenire non pos- rum incredulKatem aversamnr, et spariam foedamset; nihilominus expetitam aquam, siquidem een- que eoruradem araeniiam modis omnibus deteslasilem aquam biber# placuisset, obliuuU. Elenim mur, sacram Bethleera adtw enixe avemus, divinanique cisternam, q u * juxla porlam cxstat, Deitres fortiseimi satellites, talidiesiinique propugnaparamque Virginem mystice desrgnai (ha?c namqae
lorcs, regis desiderio comperto, ipsumque non
aquam tivam quae tltam dat mundo cffudit), men*
sine sequissima causa dicere audienies: c sl quis
lis oculis contemplari, el saltiiem, qua3 in ipsa
mibi darel polara aquae de cistcrna, quae esl in
apparuit, boc est Cbristum, qui bumanum ortum
Betbleem juxla portam : rali aquse qua sensu
hac hice in ea subiit (bic cnim nostra est salus,
percipitur desiderio illum teneri, cum essent, u l
el vita, etredempiio) accuraie contueri, adire necoi)jiccre et dicere licet, ad raortem illius causa
subeundam promplissiim, i n manifestimi .viue quaquam possumus. Tenemur profecto desiderio,
(lisciimen proruerual : regi per boc animi sui el eili aeque nos torrente, atque altera illa torrcrobur, i&fraclamqtie audaciam probare volentes, bai regem; videre autem aquam, u l decanialus
itle David, et veL eolo aspectu animam visumque
velxerle cximiara ct admiralione dignam in principem suum benevolentiam, invictamque erga sa- inde pascere propler Saracenorum metam omnino
non valemus. Elenim iinpiorum Agarenorum slaiio
lutarem ejusdem sermonem, studium et ardorera
aeque nunc, ut dtcium est, illuslrem Betblcem ocdemonslrare instituentcs. Siquidem : c Majorera
bac dilcclionem nemo habet, ait Salvator , quam ^ cupat et obsidct, ut quondam Pbilistxurum; nec
uilum prorsus Iransilum ad illam indulgel. Interuianimam suam ponat quis pro amicis suis. *
c Irruperunt ergo tres forles, ail Scriplura, iu iuinalur enim cadcm el interilum, si quis ad sanca&lra Pbilisliuorum, c l bauserunl aquam de c i - ctara illam civilalem egredi, divinissimaeque ac
nobis opiatissimaB Bcibleem appropiuquare ausus
sierna Bctbleem, qua? eral juxta poriam, et allulerunt ad David * \ > Hic lu jam Davidis piclalem, fueril. Quare intra civitatis bujus ponas conclusi,
necnon tn divino boc Dei Genitricis teniplo constu
viiluluinque oniniura reginam discrciionem conl u l i , festum Iiuuc diem annivcrsariamquc sosidcra. Nam ut regnorum babct bistoria, noluil
lemnilalem, non citra trisiitiam obimus publiceaquam illam bibere, vcrum libavit eam Domino,
que celebranius : Vestram proinde in Chrislo Deo
diccne : c Propitius sit niibi Domiaus, ne faciam
nostro dileAioucni borlor, rogoque et obsecro, elc.
hoc : nuin sanguincm bomimim isloruni qui profecii sunt, el ariimarum periculum bibam ? >
JNoluil ergo vir ille plane divinus aquam banc
In codice Grocco, quo usus sum, deett oralionis
t

bibcre. A l cur noluit? quia propbeliae Iumine i l luslralus, fore prsevidebal, ut Judai aquae illi v i Joan. xv, 13.

1 7

II Rcg. x x m , 15.

ANTON. B A L L E R I N i

epilogux, quem ex charlat spatio quod reliqnum erat


tres aut quatuor perhdvs exce$$is$e non puto.

ibid. 17.

PRJEFATIO

1N SEQUENTEM H O M I L U M .

Quo loco habenda S. Sophronii scripta, I. Homilia, qn<e minceditnr, nulli ex tju$dem opuscutit tcunda cemeri debet. II, III. - lnd\cia qucc hanc homiliam certum Sophronii fetum evincunt. $ IV.
Quandonam homilia habita [uerit, V .
%

I. Quod Sopbronii Hierosolymitani egregiutn boc in Deipa??R laudem opusculum nancisci datum m i b i
fuerit, inveulumque e tenebris in publicatn lucem produccrc, idquc iis temporis adjunclis praesiutt,
Cum. immaculaiae bcalissiinac Virginis conceptu intcr eas veritates, quae iidc lenendac sunl, per solemne
Ecclesia3 judicium asserio, ejusdem augtista; Regin* ac Doininaa iioslrai gloria cUrioribus nilel radiis,
aique ubeiioii lucis aua3 suavitate univcrsHm orbem exbilarat; babeo enimvero, curipse mibi maximopcre gratuter. Et sane dum praclarissimura illud ccciesiasiicae eruditionis lumen, Angeium Maium, ccr-

3213

ORATIO II. - ANT. BALLERINI MONITUM.

324

no, eo msxime curas suas coriluusse, tit universim(1)quidem patriarcharum. qui Orientalcs sci!*s l c u n i ^
runt, gcripta rimaretur, prorsus aulem gingtilari sludio, si quae reperiri adhuc possent operum sanci
Sophronii rcliquia?, inquireret; dum eumdein eximiutn virum cerno, tanlnm sancio hnic doclori delulisse, ut vehcmenter dolerel (2), tum quod qua? edila eunl ejusdem scripla, nondum in fanlo lyporum usu
collecla essent el idoneo voluminis apparatu conjunclim edila, lum quod complura alia in codicibus
mss. ad nostros usqtie dies indecore prorsus relinererihir; dum cerno denique Sopbroniana quaequo
lanto in preiiu aj>ud eum fuisse, vix dnm reperta in mss. codtcibng avidissimc ar.ripiif>rit, ac vulganda cei.sueril ium HisloriamSS. Cyri et Joannis (3),ulut niliil, praler horum ganctornm marlyrum laudationcro ac miracula ad ipsormn sepulcrum peipetrata, conlineat, tum Triodium (4), qnan(|tiain boo
idem, sin imnug integrum, pluritna tamcn P X parle in rommuni Gracorum Triodio jam prostarei, lum
binas bemiliag, in sanctissimog ipnstolos PctruiA ac Paalum aileram, quam necdum editam existimavit, (5),
aUeram in sanciuni Pomini Praecurgoreni (6), et cu>n bis quaecunque d.Mnum rcperil ejiisdem ati*
rtoris gcriplicnes aut scripiionum iiaclusesl fragmenta (7); citrnam ipse non exislimavcrim, gane prelio*am ad manus mihi delatam esse mnrgarilam ,"cum luc-ulcntissiniam banc sancii docloris in -,
nuniialtoui* hiysterium homiSiam adipisci foriunale coniigit*
II. V:(telicet si E:mneniissimo, quem laudo, viro lanqiiam de invenla cennna gratulari sibi licuit (8).
cmn primum ipsi in Valicano codice homilia occurrit, qu:is esl in S S . Pelrum ac Paulum; na nobis
pari hut forlasse etiam potiori p r e de ea, quae modo offertur in Dcipane AnntinliaLionom, gralulaiionis
arguinenliim praebelur. Si qnaeras cnmi, quid landem adeo singulare pratfeiant Sopbroniana, quod tnnio
gapieiiiigsimi llaii studio excilando par foret, ex liujtis ad Sophronii elucubrationes sive pncfationibug
gjve gcboliis, disceg iacile, id non modo prarclaris sancti patriarcbaB pro Ecclesia gcstis, laboribugque
ndversas l^reses, aecphalorum preeseriim ae monotheliiarum, exantialis tribttendum esse, aed polissimiiiii peniiissima: plancque eximtee ejus in sacris dogmatibus gcicnii deberi, ut propterea et sapientissimum eura a sancio confesgoreGormano appciiatum esse (9), ac de jits scriplis verissiine dictum eomj^naipis, quod eecumenicum vt concilium (Act. 43), de synodicis ejusdem liileris affirmavit, eas se pro
orif.udoxis katere, et lanqaam sanctce caiholicce et apostolicce Ecclcsim perutiles suscipere, quodque de

ipsis Jilieris pronuiiliavit in gua BiblioJheca (Cod. 230) Pbolius. ipsas s c i l i i c l orthodoxam senlenliant
accurale expotitam exhibere, et tacrorum dogmalum doctrinam min'me vulgarem prccferre.

JU. Aiqui si accurala ac luculenta divinorum dogmalum enucleatio ac propugnatio polissima ralio babcri debet, qnae Sopbronii nobis opuscula commendet; profeclo r.ibil bxsitnns afliririaverim, post synodicam ejusdeni epistolam a Palribus, Concilii vi cecumenici probaiam aeque ac laudibus cumulalam, v i *
aliud ejus opusculum promi poggc, quod cum hac, quam modo edimtis, bomilia comparamtum videatur,
sane quanqaaui prolixa haec uralio in mysteho Virginis ab augelo saltiiatae explaaando et celebrando
proprie verselur; tamen vel in ipeis ejus tinitiis, occasioue sibi consullo comparata ox illa, qtiam tcrlio
rt*pctil, laeti uuotii proclamatione, catliolicam de sacrosanclo augyslissiipae Triadis mysterio doctrinam
pxoponcndain explicandamque assumil; idque tam late decem paragraphis pmsequiiur, ( bac tracla^
lk)ne veluii altera ex pra?cipuig oraiionis partibus absoluia, in codicibus tum Viennensi Caesareo, tmn
Coisliniano ad oram libri adnotala ea verba invenias, , ftnis lheologia\ tractationis
scilicot dc S. Triadis myslerio. Ibi aulem ccrnere cst Sophronium non modo purissiHios doclriuiB caibolicae laiiceg adveraus veteres SabelliaBnrum, Ariauoruiii, ac Pncumaticorum erroreg premenlem, sed
et novas exagiianlem impietates arephalorum ac Ibeopascbitarum, qni, ducc Petro Gnapbco, irisagium
hyuinum corrumpentes, aique onuiia gusdeque miscenles, crucis pr^edicalionoin ad augustissiinam T r i iulatem slulte irajigferebant. Ubi vero propriiiiH bomilia? argiuncniiiin pertrat landiim aggreditur, pra3ter eximia illa, qiia? sive de primapva crcaii boniinig coudiliiioiic, sivo de funcslissiino buinaui generig
lapsu, sive de misericordissimo Pei proslralum bominein crigentis consilio scribit, de ipso iiicaruationig
dominicae mygterio tam dilucideel praeclare doctrinam Eccleshe advergns omnigenas ba?resos explanat,
t (anlum non illis ipsis synodicis liileris, quasa synodo sexta collaudaiag dixiiuus, comparari bocopuecirlum possil. His porroouiiiibus facinsuper illa addas plane splcndidissima, qua3 salutalionem angelicam
explanaug de celsissimis bealae Deiparac pr.nerogalivis mira iiim piot.tle lum sapienlia tradil, quxtjue
frustra in aliis, quas nobis SHperaunt, ejuedem scriplis requiris; c l exinde pane colljges, quam meiii<)
boc opuscnluui prasbianiissimum haberi possit ex paucis illis (ul cum Baronio ad ann. 636, n. 5 loquar)
qtue nobissupersunt, nubilissimi hujus el divinitus afflali ingenii monumenth, cujus doclrina egregia et elu-%
quenlia promeruenint, ul plane inter nobiliores Orientalis Ecclesitv magistros censealur adnumerandm.

IV. CaHerutu sinceruin iiiagni Sopbronii felum hanc homiliam babeitdam csse, argumcnta suadeniexti inseca juxta alque intrinseca. Et exlrinsecum quidem indictum gufQcieos suppedilai manuscriptorum
odicum auciorilas, Sopbronii enim nomine oraiio inscripia reperilur I . in exemplari, quod peoes ge
babuieae teetatur Micbael I.e Qui^o (10); 2. in Coisliniano codice 274 (qui nuiiQ i a Parisieasi knperiali
NOTiE.
(1) Y i d . Praefat. ad loin. X SpiciUgii Romani,
tenebras, c quibug emerseral, reme.verii, e( a?gre
&, pag. v i .
aiiquod ejusdeoi exemplar iu bibliolbecaruin Urbig
(2) Vid. Praifat. ad lom. X Novce Collectionis - miscellaneis reperire liceal.
terum teriptorum, 16, pag. 24.
(3) in loai. III Spicilegii Romani.

(4) Spicilegii Romani, tnm. IV.


(5) Vet. Script. . Collect. toni. X pag. xxv.

Nil porro miruni, quod banc bomiliam indeabanuo


1666, interpreie JoanueFrancisco Albano, Glemeiilc
duin bujus noniine undecimo Romano ponliiice,
Romaj excugain fuisge, erudiiissimum virum latucr i i , qaando id ipsnra generaiim scripiores bisloriae
lilierari^e latuit: latendi aulam cauga baud obscura est, quod nempe opusculum ne vicenig quidcm
pagellis conslang, atque ab adolescenle seplemdecim vix annog naio vulgatum, non eam de se famam poiuit exciiare, quae exlra Urbis moenia longe
lateque pervolitarei; uade facium est, ut ciio iu

(6) Spicilegii Romani vol. IV.


(7) ln loim . Collccl.

Vel. Script.

pag.

* xxxi babes Sopbromi Troparium, in Praf ton. III


%

Spicilegii Romani siripliunculam de peccalorum con^

fessione, in IV tomo rnutilum Traciatum de re / i lurgica, el in ejusdem lomi Prwfaiione (pag. vni)
fragmculum De iaude virginiialis.
(8) Vid. Piscfat, loin. X V I iVo. Collect. V , S.
16.
(9) S. German. De h<cre%\b et synodis, n. o9 ;
apud Maiuiii Spicileg. Roman. loin. VII, pag. 52.
(10) hi nol. ad 1 2 Hoi.iiiae S. Joanuis Daiuas
ceni inSabbatumsancium, Damasc.Opp.tom.il, pag,
820. Nov. E d i l . . III, Inijtis Palrolog. t, XGVl tu[,
611. E D I T .
%

3215

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.

3216

Bibliolheca assemtur),e quoetapograpbum,quod nnnc cdimus, desuroptum e s l ; 3. in codice 3383 Biblfotbecae Bodleian in niss. codd. Joamiis Seldeni codice 53 n . 7,, prouii scribil Casimirus Oudinus (41);
4. in ms. codice inter Grwcos bisioricos nunc 428 (Lambecio vero 39) bibliolbecae Gaesareae Vindobonensis, licct non inlegra ibi oratio, sed qusedam tanliiiinnodo cxbibeaulur cxcerpla; et bsec quidem
ad cam bonniiam perlincre, quam bic edimus, cerlo licuit argumenlo nosse, poslquam vir eximius F r t dericus Piiai pro sua bumauitale aliquolex iis excerplis exscribcnda ei transmiilenda ad me curavil: pro
quo aique aliis in me beneiiciis gralissimuin ipsi me profileor; 5. in codicibus, qui apud scbismniicos
Graetos servanlur ; unde Nicodeinus monacbus in Lleorlodroniio (12) et oralionem ipsam Sopbronii esse
ex aucloritaie codicuui in variis nionasteriis, qiiae ibi recenscl, exsisicnliuin expresse affirmal (13), e i
plura dein fragmcnta ex ipsa in decursu cxscribit. Porro cum bisce teslibns neruo conlradicat; nam
nulliis allcgaiur codex, qui eamdem oralionem alii, quai magno Sopbronio Hierosolymilano episcopo,
tribual, neque ullus exstal inler viros eiudiios, qui ejusdem bomiliai mcrilioncin iujecerit, dcqueejus
auciore dubium aul conlroversiam aliquam moverii; ev criiicse artis regulis apud oimies receplis ratum
essft exploraiumqite debet, bomiliani Sopbronio abjudicari nullo inodo posse.
Huc accedunl argumeiua inirinseca; qiiaecunqiie enim in boinilia demum in picias, nihil invenies,
quod non plane Sophronio congrual. Conveuit ratio s l y l i ; eadem quippe bic, aique in aliis ejusdem e l u cubralionibus, eloquenliae vis, iidtm amplificandae et cxoriiandae orationis modi, eadcm illa in dicendo facundia, ut prolixiores luxurianlesque saepe occurraul peiiodi (14). Gongmil raiio senlenlianiin; non
modo eniin jidem eximiaj pietaiis sen&us, cndera afleciuuni vebememia, idemque relucel omnigenae doctrir 33 apparaius; verum eiiain caedem prorsus ser.tentiae iisdemque fere verbis prolalae : ca?dem in sacris dogmalis proponendis alqiie cxplicandis foriuulse,eadcm dcnique vel in rebus lninus obviis usurpata
argumeuia (15). Convenil singulare illud Sopbronii sludium nullam praeiermittendi, imo nullam non aceeriendi occa^ionem siirccras Ecclcsia; doclrinas incutcandi, adversasquc baereses redarguenii (16).
Convenit deuique ratio errorum, quos freqiieulius bomilia: auclor exagilai, Neslorianorum scilicel, et
potissmitini Euty< hianorum ac Polyccpbalas (ul ipse vocai) Acepbaloruin ecciae. Id cnim ei aliis Sophro*
n:i striplis communc est, aeiaiique Sopbronii ila est propriuin, ut prorsus nefas sit, in alia lempora bane
orationem transfcrre.
V. Quod vero in bac bomilia Sopbronius ne \erbuui qnidem injccerit, quod ad Monolhclilamm errores referri queal; Micbacl Lc Quicn polius quam inde coneludcret, boniiliam alteri scriplori tribuendam,
maluit affirmare (17), id a lilieris llonorii Romani ponlificis, qui ea de conlroversia silenlium indixiseel, repeieiidum esse. A m i h i l opus esl ejusmodi bypoibesi; (ieri eniin poluil, u l Sopbronius banc ora4ionem baberei, anlequam in episcoputn llicrosolymiiamim eligerclur, acproinde antequara Cyrus Alexandrinus ac Serglus Conslanlinopoliianus vencnum ba?reticum aperte disseniinassenl. Imo aliquod ejus rei
kndicium in ipsa boiuilia non deest, ubi ( 48) sc Sopbronius tilulo designai, qui sane in conione ad populum babiia, monacbi potius, quam episcopi condilioni congruil. Sed el illud prsetercunKlum non esi, nionumcnli illius, -qtiod siientium Sopbronio indictum ab llonurio iradit, epistolaB scilicet
vjusdera Jlon>rii, qti in sexia synodo lecta perbibeuir, non saiis firmam esse fidem (18). Addiderim u i ierius, elsi sua iili llonorii opislolit fidcs cousiarei, lamen ne bac quidem ralione quaestioncni solvi, cur
Sopbroniusdoclrinamde duplici Gbiisli Domiiii volunlalc c l operalione ineahomilia prorsus lacitus practermiseiit. Narrateniiu cpislola, illud seu consilium scu prsecepluiu silcniii dc unavelduplici Gbrisli voiunlaie
servandi Sophronio irausimssuin ab lionorio luisse per Siephanuin Dorensem, quem Sopbronius ipse
propler eaiudein Monollu-liiariun causam R nnain ad llonorium miserat. Porro plane incerlum est, an
posl rediium Sicpbani lamdiu Sopbronius adbuc vixerit, uidein banc bomiliaiu in Virginis AnnuiHiaiiouem babcrc poiucrii (19)
c

NOTiE.
<M) Comment. de scriplor. eccles. ad ann. 650,
Gbrisii naturis, lum in Sermone in occurtum DoTol. I, col. 1600.
miwi, in quo el illud animadversione dignum, quod
(12) , 6 0 , cutn diulius jam ei plures ( 5, 8, 9 e t l l ) adversus
, x. . . Venet. 1836.
bacreses luni Ne.Htorii ttim Luiycbis
Acepbalorura
(13) Pag. 288 in not. ad prolegoni. canon. in A n - verba fecisset, lamen denuo ( 22) duas Cbrisli
numialioncm.
naluras prsedicandi occasioncni capit ex duabus
(14) Excnipla cjusmodi periodomm utaliquot in- volucribus, qua? lunc oblaiae dicuniur (apud B o l nuam, fac videas 1 Homilia tn SS. apoiiulo$ Peland. 1. c. pag. 272).
trum et Paulum ($. Collect.. Vet. Script. tom. X ,
(17) Loc. sup. c i l .
pag. x x n ) , lum 5 Sermoni* in laudem SS. tyri
(18) In Romauo no&tro colegio ba3C propugnata
et Joannis (Spicil. Rom. vo). III, png. 37-41), ubi
esl ibesis: Quas (erunlur mutuw llonorii ac Sergii
unica periodiis qualuor implct pagellas.
epistolv, eas aut conficlas aul sallem interpolaias
(15) Manife-to id apparct cx collatione corum
habendas este affirmainu$. De quo quidem argulocuruni, qua3 in bac bomilia vel de S. Trmitale
lncnio noimulla aliquando me ediluruui confldo.
vel de incarnalione agunt, cum litleris ejusdcm
lllud nnuni bic pmnoneo, momenla, quae in banc
synodicis. llem quod in bac bomilia ( 44) legis,
me senleniiam impuleruiit, alia esse ac liypolbesim,
Deuin voluisse, dum nasccrctur, niatrem iniaclam
quam de inlerpolatis eynodi V) Aclis E m . Baroservare, ut cxindc sua evincerctur divinitas, illud
nius propugnavit.
jpsum reperies cum Homilia in Clmsii Nalalt
(19) Unicum bomiliaicxemplar habere ad manus
(hibl. PP. Lugd. lum. XII, pag 208>. tum I H ejusJicuit, e Coisliniano codice, u l dixi, diligenlissime
dem Oratione in Occunum ( 8 apud Bollandianos
cxscriplum. Cuin lamen nonnulla exccrpta e coFebr. toiu. I pag. 276).
dice Cassarco Vindobonensi receperim, alia vcro
(16) Exempla babcs lum in cxordio in
fragmenta apud Nicodemura monachum repererim,
SiS. apostolos Pctrum el Paulum, ubi oninino praevananles leclioncs, quas collalione institula depreter orationis scopum doclrinam inculcatde duabus
hcndi, subinde adnolabo.
t

ORATIO II. -

3217

I N SS. D E I P A R . E A N N U N T I A T I O N E M ,
II.

kr
r/ov

'.

\ -

Sancli ierosolymorum
patriarchm Sophronii ser in annunlialionem sanclis&imce Deipaa*.

B A L L E R I N .

Sylloge rnonumenl. I I , 3 3 .

Bentdic, Pater.

'. , \, , \ ,

, , \
'
, \ ;
\ ( \
, ,
\ , \

,
\
\ \ , ) * \ \
\
. " \ B
, \ ,
,
, , , \ * \
\ , \ , 6
, $ \
, \ .
Trinilas est, el unilas cognoscilur; et unilas est,
tres bypostascs; illud vero
ram.

I. Bonum nunlium, fratres, bonum nuntium :


dicam eliani terlio, bonum nunlium ; non modo
quia laetis quibusque nuntiis sublimius koc est,
divinius, et praeclartus, alque ob inconiparabilea
excellenlias emiuentius; neqire ;nodo quia nie,
qui illud ipsum aflero, jucundum visu cxbibet,
mepsqne pedes lum aspeciu lum re ipsa eilicil
speciosos *, quandoquidem et quovis bono melius
idem est, et quavis re utili ulilins, c l universis
niirabilibus admirabilius, et omnibus misericordi;e
diviliis roiseralione locupletius, atque veneraudis
omnibus ac (remendis vencrandtira magis ac magis iremendum; verum etiam quia lertio repelllum subliniissiraui illuni ac divinum beala? et
principanlis Trinilalis numerum dcclarat. Omnia
enim quaecunquc in sacris divinisque dogmalibus,
sive cliam in divinioris sapienliae piacdicationibus,
augustieque enunliationibus Iripliciter eflcruntur,
ingloriam depiUantur beatissimae Trinitaiis, P a tris, inquam , el F i l i i , et Spiriius sancii; qua3 et
et Trinitas deprebenditur; hoc quidem proptrr
propier unam solamque divinilalero, subslanliain nempc atque natu-

B \ \
, \
. ,
\ , (5 \ \
, \ .

. Supcfsubslaultalii enim, oinnisque vilae auctricis Trinilalis una praedicatur subslanlia, utpoic
quae in unam solamque adunoltir divinilaicm.
Quamobrem lum ubstantiae, lum esscnlia?, tum
naturac inlegra manet unitas, slabilisqtic alque i n -

, \ Q
, \ \
,
x?J \
, \ ,
. ^ \ *

. ' ]
, \
, \
. , \

divisa, imo vero et mulliplicalionis cxpcrs. Etcuini


sacrosancla illa Trinilas, qune exstantia omnia puleslate sua continet ei moderatur, el creaiis universis regali divmoque dominalur iiuperio, numcrum quidem quoad suas ipsius pcrsonas a d m i l i i l ;
quippe Trinilas cst et creditur : quoad substantiam vero, naturamque juxla ac divinitatom, om
nem superat numeraiionem. Neque enim, quamvis
pcrsonalium sui ipsius byposlaseon leniario polleamumero, idcirco ad ternariuin nuinorum quoad
subslantiam quoquc se prolendit. Proplerea ct
dislinciionem prxfert (1) in byposiasibus; ct dum

Rom. x, 15.

VARIiE LECTIONES.
Serroonis hujus exeerpiis in Vindob. Cass. codice s.equens litulus pra?figilur :
. 6 ;
.
1

NOTJE.

(1) , quaeso, Janseniani exislimont, praforma- D Subjectum enim, quod in hoc Sopbronii loco et
iam bic a sancto Sopbrouio fuisse eam loqucndi
dislinclwnem pra>[erre dicilur, ct dislinclum quoad
fonnulam, qua?, uii in dogmatica Constilutionc
personas praedicatur, el di$tinclionem obtinere perAuclorem Eidei, inquii s. m. Pius VI, facile rudes
prcaertim et incautoi in fraudem impellere valet,

quippe quu tradcns, Jfcftm in tribus personh di~


stinguty vi vcrborum hoc erroris periculum subinferl,
ut ctsenlia divina distincta in pertonis pmetur.

bibetur, non

esl naiura aut esseniia divim,

sed

sacrosancta alque adoranda Trinilas. Eam aulem


Aposto!ica3 ConslUulionis scnlentiam nuuc meiiiinisse baud inulile visujn (uerit, quaudo forniulain
illain Ioqucndi, quam SS. Pun(il'cx grayiori potiua

8 8 1 9

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.

3220

Indisiiocta manet in natura, in personis disliucla \ . \


praedioattir. Quoad basceenim singulas, dislincia,
\ ; *
quoad uiituram vero indiscrcta apparet. Exindc ra , ,
lione plane niirabili ac slupenda disiinclioneni
\ \ *
pariter oblinel aique uniiatem; quoniam neqoe
, \ ,
propter id, quod unum est, naluram sciliecl, con- * * apfn,fuiiditur, adeo ul in unain quoqtic ac solam coar- \ , \ \
clelur personam ; neque iterum propter eas, qua3
.
tressunt, personasinquam subsistentes, in diversa ac prorstis sejuncla discindilur ; sed unum illud
inlegrum manct et indivisum,Tomnen)quc disjunclionein pariter ac composilionem respuens.
III. E<1 cniin boc ipsum in Trimtatc mirabile ac
. \
Blupendissimum, quod, quamvis unum sit aiqno , \
idem secundum naiuram, cl Deus unus sit, alque , \ una Divinilas ; Iria lamcn pcrsonis invenilur;
, -^ ,
lion quasi nalura ipsa seu deitas dividaiur, sed
,
quia in-suis ipsius hypostasibus ac pcrsonis in nu> nierum confusionisomnisexperlem dilatalur. Quem- . " , &
admodum eniui Deus est Paler, sic Deus est F- , . \
lius, itemque Dcus est Spirilus sanclus. Et qtiatf- * ,
ftus eoram unusquisqne dicitur Deus, unicam prae- \
fert trium personarum siibstanliam; quatenus
\ (
autem Paler, et Filius, el sanclissinius Spirkus \
(haec cnim irium persouarum ac vere irium ipsius
, byposlaseon proprie sunt nomina (2), quibus
beala Trinilns quoad personas ad invicem sine d i >$), \ \ , \
, \ \
vislone naltira distitiguittir), ires vere sunt et
, ,
credunlur, ct a iidebbus universis, ilemque a coeleslibus arqtie invisibilibus virtulibus, magna voce \ , 5k
, " , .
celebrantur, et gloriflcanlur, binc lerno sanclitalis

praeconio collaudaiae , binc vero una naluralis C


dominalionis praedicalione. coadunalae. Namqne
c Sanctus, sanclus, sanctus Oominus cxercituum *,
clamaverdnt sex alas babenlia Serapliim
qui
inulio nielius profeclo, ac nos, tbeologiae norunt
rationcs, utpole qiii propius, qilem nos, ad Dcuin
accedunt, atquc e purissimis illius splendoribus
participant, sinceraque ejus luce illuminaiilur. Sacratissima enitn Trinitas ler ab ipsis sancta p r & i i catur, et terna sanctifieatione ac glorificatione bonoralur ; per eam autem vocom, Dominus exercituum, i in unum dominaium siue confusiono
contrabilur. Qucmadmodum eniin illud, Sanclus,
sanclus, sanclu*, > tcr ab iisdem Seraplrim con-

, , > \
,
, , \
, \ ; ^.
, \ \
\ \
, , >
. " , < ", , , >
* \ ,

* , < ,
, xaV
, ' \ ',

cluinaium, irium bealae Tritritaiis personarum im- D :\\ , \ ;


lsa. , S.

* Ibid.2.

Y A U I i E LECTiONES.
* Cod. repetit , at loca siuiilla palam faciunt legendum

:.

fmprudciitiaB quam pravo inconriitm illius lurba D


P^l(ni congregalu aninio iribucre inalnit, rer.cn
lins in Sibris vernacula lingna conscripiis ot magna
pranerca laude cumulalis el semel oi ilerum usurpatam rursus non sinedolore reperintus.
(2) Hccc etiim, proprie et accurale loquendo, nomina sunt irium personarum, iriumve hypostaseon :
^
. Jta Scpbronius; vt ex bisce quoquc coniinna:ur quam merito
s. ni. Pius Yh, iu dogmatica ConstiUilioiie Auriotem Fidei nolaveril in>citiam Pisluriensis conciliabuli ita de bac re eiatueulis, pcriudc ac cxactior
loqitendi fonna postularel, ut augustissimoe Triadis

persona appellarenlur Paler, Verbum, Spititus


sanclHs, miiius vero exacie drnominarenlur Paicr,
Filim, et Spiriius sancius. Porro si bac mere de
causa, aposiolicai quidem sedis jitdicio, Pistonense
ronciliabuluin reprebcnsioiie nou c a r u i l ; quid vero
seiilienduiii de recenii illa falsi noininis scienlia,
qua3 ( uli leginms in Pelri Lcronx , cap. 8, ) loqticndi formain ai|ue atque ipsam
doginalis subslanliam insnle juxla ac pervt-rse
corruuipens, sanclissimai Triailis niysloriuin iu
cxbibet, ul persona? Palris locuin lencat rcalita*
eniis, locuin Filii entis idealilas, amor vero locuui
irpirilus sancli sibi vindiccl ?

3S21

ORATIOII. -

SS. D E I P A R . E A N N U N T I A T I O N E M .

3222

. - merum collaudamm oslendil, iia illud, < Domums


exercituum, unicam, scinelquc pronunlialuni
; \, ,
unam ac solam dcclarat ipsarum dominalioneni,
\ , *; "
secundum quain et Deus unus tres inconfuse smit
4 \
el glorificanlur, aique una deilas in Triniiate ho; !
noratur. Cur enino, cum semel eam vocem protitfig ' \
scnt, non tacuerunl? neque siluerunt, cum bis cla *
\ ,
massent, sed ler illud c Sanctus > repetimt? Quia
2, \ , ", \ scilicet Triniiatis uon una solaque est liypostasis ;
, \ ap <ge Sabellianam exsecrabilem hnpietatem : sed
,
neque duae ac solse sunl ipsius personee; apage
\
Maccdanian impudenli;e atheismum : sed ter ela , \
mant, ut dixi, ingeminantque illud c Sanctus,
\ ,
idcmque labiis indesineuter effcrunt, atquc ore si , \ , \
lere nescio praedicanl, quoniam beatx, ac smumi
\ ^ .
exstanlium ouinium principii Trttiitalig tres deliuiuiUur bypostases, iresque coessentiales ac consubstantiaJes sunt illius personai, uuam pari bonore deilalcui, una:nque pari forliludine doimnatiouem, alque unuin in rcs omnes imp^rium regnumque sine scissionc possidentos, (2*)
'. ol , ot -
IV. Quapropter et nos omnium minimi, qni
\ \ , adoratores ejusdem sincerissimi, servique suinus,
^ ,
cum fausta vobis evangclizare cupidissime exoplc*
, , , , ,
inusybonum nuniium, semel el itcrum c l terlio rc,, ^
pcliinue, bomtm uuniium, clamautes, bonum nnry
, :< , '
tium^ atque ilerum bonum nunlium iugeniinaiiles*
,
beala? scilicet Triuilatis bonorein huc quoque i n , \
ferentes, eliaroel sermo, non quidcm ad Trirtiia . , \ lcm, sed ad dispensaiionein speclans, circa allo, , \
ram suinmae ipsius adorandae Tfinitatis personara
, '
veiselur, nobisque olum Yerbi advenlum annun*

liet. Opporlunum eniin cunciisquo gralissimum
, coniingit fidelibus, quod utrobiquc ulriusquc men
lio injiciatur, et simul inconfuaa servetur utrius*
( \ -^ que explicatio, videlicet quod el ea, q pcrlinei+t
. , \
ad Trinilalem, inemorenlur, ci>ni dc dispensationc
),
disserisur, et rursus laudaiionibus ibeologicis, seu
\ ,
circa Trinilatem versantibus, nonnulla de dispcn \ , ?
aaiione S4ibinferan(ur (quandoquidem et untis csso

dc Trinitale Verbum. dignoscilur, qtii bumanam
,
dispensalionem in se suscepit, lotamquc nostram,
\ ,
hoiniuinn scilicet, massara salvam feci(); diversis
.
lamen et cuique propriis (id ilai) conccptibus juxia
r

invocationibas, u l ne qua scilicet, propter Dei a c Verbi ad nos miseros descensum, permixlio
indeetconroaio p a r i a t u r pnedicalionuiu l u m e a r u r a q u x ad tbeologiam a t q u c TrinHatem, t u m cariim
qnse ad d i s p e n s a t i o n e m a u t a d alierum ordinem referunlur.
*.
V. Procul ilaque ab bae saera nostra pancgyri
, , ", sitnlo Sabellii, Marcelli, A r i i , Eunomit, Euiloxii,
, , , \ \
Asterii, e t q u o l q u o l alii biscc similes, impietatique
, \ ,
pariter deTOti
reperiun u r ; qui dispcnsationis
atquc

C. Caes. .

Y A K I i E LECTIONES.
* C. Cjes. .
Cod. '.
8

NOT^;.
tus ceciuerunt? Quid itcm est, cur ncc bi$, nec ter
(2*) Hinc ot Damascenus in epislola ad Jordanem
aut quater, aul sexcenties, hccc verba, Doimnus Saarchimandrilam de Trisdgio hymno, cap. U Opp.
baotb, pleui suul cccli e l i e r r a gloria ejtis, pronunTom. I, pag. 483; Nov. E d i l . . II; bujus Patrolog.
I . X C V , col. 27. E D I T . Adhuncporro modum deft- liarunl, verum vocem SancLus ler, vocabulum autem
Dominus semel duntaxat Seraphim excliimarunt ?
nite pronuntio, Deum per Seraphim ac per Trisagium hymnum unam in Iribus hypostasibm divinila- An non tit ottenderent lre$ quidem eue sanclas hyposlases, unam vero trlum dominalionem, unum
tem ac dominationem lauqnam per arilhmelicam
imperium, gloriam nnani cssentiamque et Deiquamdam declaralhncm haice revelasse. Cur enim
bis, aut quater, aul texcenlkt voctm hanc Sanc- talem?
%

3223

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L E H l f i R O S O L .

dogmalibus ibcologieos pormiscenl sermones, ac


scuiel ipsi implicantes ct cotifundeiites, ad vertlalcm assequcndam plane iinpotes deprehendunlur.
Sed profecto el Pelri (3) procul absint, el Se*eri(4)
univcrsaque labiis iiinumerisque linguis baeresis
Acepbalorum ; qui u l sese nobis ftdelibus ac piis
hnpiissime ac scelcsiissime opponant, Trisagii
caiuico praeposlere fcubtexentes crucem, inconfusse
Trinilaiis doclrinag confuderunl (5). Nara duni et
ipsi ler ilhid c Sanclus, sanclus, sanclus, conctnunt, triplici sanctiflcaiioni crtrcem irapie subneclunl. At eiiim si bynmus Tri$agio$ esl Trinitatis proprius, qtiomodo, bomines divinae sapienlia
vere imperili, eidem crucem imperlle adjungunl?

322i

; ; ;
, \ * \ :, \ \ \
, , \ ;
* \ ,
,
. \ \ \, "
, , , ,
\ .
,
;
;

Non enim Trinitate crux praedicatur, sed ad & ,


Filium, unura de Trinilate per misericordissimara
incarnalionem factum hominem, et crux perlinet
, , \
et crucifixio : cmx quippe salutarero illius pradi \ , *
cat mortem, quaro cruci affixus pro nobis secun, *
dum cnrnem sublit.
.
VI. Cnm vero miseri illi nec Verbi incantati*CJ*.
nem piofileanttir, neqite cftiatn diversarum sub- ,
staniiarum, dcilalis inquam e l humanilalis, unio- , , *, \ , '
nem dicant, ncque generalionem ejes ex Yirgine \
divina yereque Dei Geniirice praedicent, quae lamen ,
omnia crtici praevia sint oportet, ita iit ut, sacro , eanciis dogmalibus blasplieinam divinitalis passio, nein (6) perverso consilio iinmiscentes, crucem
.
quoqne impie proferaul.
Scelerali enim et stulti Eutychclis confusionem ^
; \
omncm rusane seclantea, lolumque ejus maxiine
, \ /
iaeculenftum calicem poti, onrmia permisceut, coa , , fundunt oninia ; iis, quae tbeologiae sunt, inserunt
, ;
quae sunt dispensationis; quae Ibcologiae siint, ad , '
V A U L E LECT10NES.
*Cod. .
NOTiB.
mam landationi* formam corruptsti, interen$ t / / i .
(3) Taxatur hoc locaPetruecognomine ,
Qui crucifixus et pro nobis.
Fullo videlirel appellatus, secta Eulycbiatius, qui
(6) Id ipsum Pelro Fulloni exprobraverat Fclix
ler Aiitiocbenam sedein aunis 471, 476, e l 485
Papa III (epist. 4) inquiens : Quandoque enim diinvasii.
cis, Trinitatem propter nos crucifixam^ non Chri(4) Sevcrus bic iiidigitalnr ex eadem Monopbyg/um et ca-t. Mox autem subdU ponlifex, quo se
sUaruiii secta, qui auno 512, expulso Flaviano II
haBreiicus reciperet : Quandoque autem
venhli
Aiuiocbeno episcopo, eamdcm sedein occupavil
(5; Crimen corrupli per scelesluni boc addita- ad peius..... lotum htjmnum ad Filium referendo,
Qua de rejuveril atiulisse quae adversus Severum
mciiium liymni Trisagii in Pctruin Fulloncm sic
rejicit Pamasceiius (Epist. ad Jordanem arcbi- dispuiat imperat. Juslinianus in opusculo Adversus
mandr., de hijmuo Trisagio, cap. 5, pag. 485; Nov. 31onophysitas, Graece per Ang. Maium edilo {VV.
SS. ftov.Collect. tom. VII, pag.311 ; bujus PairoloE d i l . t. II; luijus Palrolog. t. \ C V , col. 31. E D I T . )
gia3 1. L X X X V I col, \ 103. E D I T / | : Nam ei hoc SeveCnaphei hoc deliramentum est qui ingenti iumens
arroganiia, aperto, ut dicilur capile..*... ac si ipsis- rut ausus est dicere, hymnum Trisagium ad solum
Filium re[erri Palre et sanclo Spirilu doxoiogia
mcl Seraphim $apieiUior foret, ac mysieriorum i n exclusis. Ilocporro nihil est aliud quam Filium,
lelliijenlior, Trisagium hyinnum tanquam ineleganjnxla Arii [urorem, Palrn sanetique Spiritus
lem pmmum qnemdam [ullonum more expurgare
substantia sejungere, eumque inducere alteriw
ieriiuo non e$t. Eienim si Trisagium hymnum de
FHio solo dicamus, omnis pror$u$ sublaiaetl ambi- wbstantia; aul, sin minus hoc at perinde est ac
gniias, aKjue cum Maromtu Trisagio crucifixionem negnre, juxla Nestorii blasphemiam, Christum et&e
Deum unutiUjUe sanctas Trinitatis ; at idem est ae
udjicimus. Verum afriti, ut vel hoc labiis usurpequartcc cuidam per$oncc, secundum illorum demenmus
Et rcipsa eumdrm Peirum Cnaplieum boc
tiam, liunc hymnum deferre: non pervidentet, $e
homine sic Romanus Pontifex Felix III i episiola
per \d quo honorem Fdio tribuere se existimant,
ad ipsum daia redarguil : Ut terpens Evce (nip$c
eumdem inhonorare, ipsumque ab adoratione, qua
quoque crroris venena multitudhii fidelium atque
Putri a\ Spiritui sattcio dcjerlHr, separare*
uuribus in(ndisti: traditamque ab angelis $ancliisi~
t

322*5

0RAT10 . -

IN SS. DEIPAILE ANNUNTIATIONEM.

322S

, ;
ixiotv ,
\ , \
*
\ ,

, , \ .
'
, \
0*

dispensalionem perlrahunt; naturas binas


unam redigunt naluram, in substantiam unicain
conjungunt duas subslantias, duplicem et divinitalis et bumanitalis formam a propriis placilis expungunt, unamque Cbrisii formam el subslanliam,
ac naluram definiuiu; adeo ut neque tbeologiae
rationcs sincerae apud illos alque intemeralac maneant, neque dispensationis dogmaia ab eutycbiana ipsorum sou polius dystycbiana conversioue
atque confusione serventur immunia. Verum in
impietatis abyssum ullro praecipites delapsi confundanlur illi quidem, et impietalis fluclibus circumaganlur.
*
Y l l . Nos vero pietatis alumni, acepbalommque
*. *, \
illorum praestigiis intimci, palrum nostrorum dog , \ B malaGdelilerservemus; el Iradilionum apostoliearura cuslode* vigilos effecli, cum rationcs ad

Trinilateraperlinenles babeamus perspeclas, el qna3
, , \
sint dispensalionis raliones sciamus, neque has
, \
cum illis confundamus, neque bis illas commi, ,
' , \ . eeeamus; sed singulis quibusque, quod par sit,
adaptemus, suumque locum, el moduni, el lempus
\
. \
proprium definiamus. E l sic a scandalis longe rc , \
moti, et ab baerelicorum aberralionibus immunes,
, \ \
el ab beierodoxorura insania liberi erimus; divi \ ,
naque in flde cons.lanter persislentes, ncqnaqnam
,
abullis malis spiritibus circuniagcimir, ncque in
,
perversa
illa figmenla perlrahemur, in q u advcr , ,
sarii noslri,dum felici frui stabililaie parvipendunt,
, , \ , \ Q paternamque pietalem diligenler custodire negligunt, miserabililer prolapsi sunt, c l perierunt,
.
aique baerelicse impietaiis fluclibus jaclaiiiur.
VIII. Quoniam ilaque impieiatis eorum abyssum
'.
felicilcr devitavimus, ac siiper inconcussa fidei pe , \ \
Ira secure pedem defigenles monlem cxcelsum
,
consceudimus, aique in summis dogmaiibus se\ , \ '
cundum evangclica el propbelica documenla con , \ , , sislimus; jametvocem, prout vires nobis suppetunt,
scu poiius proul Deus dederit, attollenies claiue ; , , ,
mus : c Bonum nunlium, bonum nunlium, ite, , \ , ,
rumque dicamus : c Bonum nuntium, > el T r i n i l a \ ,
tisnempe gloriam celebrantes, et Dei Verbi, unius
. , \, de Trinitate, misericordem ad nos descensum laudibus prosequentes. Hoc enim est, fratres, felix
, 7

\ D nunlium noslrum, quod ut vobis fidelissimis fauslo


omitie afferremus et in concionem prodivimus, et
.
verba facere hodierna die instiluimus.
\ , Veslram autem cbarilalem bortamur, ut, vos , - metipsos convenienler purificanles, ad fauslam
. , , ,
banc uoslram annuntiationem excipiendam aplos
, exhiboalis. Eum enim, qui semet, prouli opnrlel,
'
cmundaveril, sacra baec nosira fclicissiina annun, \ \ ,
lialio non la^dio afficit, neque sanc a r c c l ; sed
\ ,
mansionem apud ipsum facit saluiarcni, ac luce
, ,
Ipsum aiquc cbaritale iraplet, cumque, ulut nalura
bominem exsiaenleni, augusium deilaiis lemplum, ac splendidissimae Dci praesentkc munerc diviicm
eflicit
8

Cod. .

Cod. .

V.VRI^: LECTIONES.
.

3227

S.

SOPHRONII PATRIARCHJE HIEROSOL.

3228

Omncs iiaqne oonvenile, omnes feslinale, omncs


, ; ,
concuniti, omnes convolatc, omnes allerulrtim
, , .
,
pravcnile, columbse vobis pennas induenles, ul et
\ ,
voletis, et feliciler in Cbrisio quiescalis \ vel as\ \ * eOeumenlcs vilocissimae capreae pedes, ut cceleslia
,
nutilia auribus excipere possitis; ut angelo felicis ,
sima nuntia cnarrasti crcdalis; ut annuiilianicm
,
Dfti ad hominesadventum piis auribus aasculletis;
, \
ul denique nos quoque conveiitum bimc vestnun
, \
eernentes alacrem, coelumque ad praccelsa nuniia
nostra audienda paralissimum, gaudciites paiiier
, \ *
atque exsullanies clamare possimu : c Bonum
, , ,
nuntium, bofium nuntium, bonum nuntium,) lerna

felicis nunlii proclamalione lidem noslram com .
probantcs.'
I X . Et sane tunc veritas eraergit, mendacium ' . , *
,
aulem nunquam praevalel, neque infauslissimus

incredulitatiaditus prorsus aperielur. Nibil eniiii
. "
perniciosum magis, quam incredulilas adversus
"
effata divina. Proptcrea Judaei in prseceps acli
*, , s u n l ; proplerea aberrarunt Samarua : pro ,
p'erca in tencbris versanlur genliles; propterea
, ,
haereiici corruerunl; quia cum Dci evangeliis lidera
, \ , &\
denegarent, neque diviuis oraculis obsequerentur,
, \
sed perlinaciter et liostiliter eadem impugnarent,
.
anima simul et eorpore demortui, alque aeiernae
, \\itaeexpeites, veraeque lucis exsorles reperti sont.
,
Nunquam enim mendacium, usque dum mendaciuin
\ , \ * est et cognoscilur, verilalem assequiiur; neque
1

tenebrse, quousque lenebraesunl, suaque persislunl . \



in caligine, unquam illuroinantur, neqae ullum
' prorsus refulgeniisluminis radium recipiunt. Prop, terea fulgidx annuntiationes nosiraa vobis, qui l u .
cem ultro excipitis, magna \oce proferuntur; neque enim incredulorum auribu3 proponi illae paliuntur, neque in tenebrosis cordibus babere sedein
ipsis arridet
. , \
. Yos itaque tanquam filii l u c i s , ac luce nu, \
trila germina, lucenlia nostra pariterque illutiiinan . \
lia excipile laeta nuntia. Jam enira de ipsorum vir , \ lule vos illuminali eslis, ei divina eorum mysleria
, \ illuminaiis veslris menlibus illuxerunl, purisque
, \ ,
illa cordibus excepisti; et Dei Filium cum tide el
\ , xa*t
gaudio recipientes, ac solum Salvalorem vcstrum
. " eiiiu habenlcs, filii Dei facli eslis. c Quotquol eniin,
c

i n q u l , receperunl cuin, dedil eis poleslaleur Glios D , ,


Dei iieri, bis qrii credunt in nomine ejus; qui non
,
, ,
ex sanguinibus, neque ex volunlate cacnis, neque
, ' .
ex volunlale viri, sed ex Deo nali sunt . > Vos
, ,
ergo, quippo Dei iilii lucidissimi, lucidissima illa
, *
audi;e Dei nuutia, per qu% Dei filii facti eslis, et
, \
terrena ignobilitatc ^bjecla, coelestem nacli eslis
, ,
nobilitalem, bumanamque aspernali originem, d i ,
vinam generationem adepli eslis. Vos iiaque, qui
. '
ob perfectam sacrarum aniiuntiationum lidem di, ^ ^- (vina inslilulione digni evasistis, voe, inquain, eas
.
auribus excipiie.
* Psal. L I V , T.
I Tbess. v, 5.
Joan. i , 12, 43.
e

VARI^E LECTIONES.
f

Cod. ,

1 0

C. C x s . ^.

3223

ORATIO II. - IN S. DEIPARiE ANNUNTIATIONEM.

3230

.; Al annunliaiio nostra, quaenam tandem ilia est?


; , - Ant quodnam exspectandum est ab ea benefiuuni?
Dicentem bdeliter auscultale. Praslanlissiina enira
. , ,
dicemus, prout nobis ille largilur, qui fausta nunc
d , .
vobis per nos annunliat.
'.
X I . Cum Deus igilur in principio e nibilo condi, * , \ * disset univcrsa, quotquol nempe pracler ipsum
, \ , *
sunt et ab ipso acceperunt exsistendi imlium, v i , \ , * sibilia el invisibilia, sensibilia el intelligibilia, coe ,
leslia ac lerreslria; boiniuem quoque ad propriam
; *\ * \ \ - suam imagiuem crcavii, ex anima illum ralionali
& ,
ct corpore compingens; quem cum libcra suiquo
, \ juris viia donasset, ac paradisi divini habitatorem
\ ,
conslituisset, propriae bonitatis el imaginein el si \ ,
mililudinem euin clTecit. Ciimquc bonum illum
( , ' ** condidisset, divinum ac salulare ei mandatum
>, .
posuil, ne forle imaginis nobilitate supcrbiret,
neve, ob sindliludinem cum Deo, naluram quoque divinam sibi insipienlcr oomminiscereliir.
Verum bic cum tanla a Deo Creatore suo munera
* ,
accepissel, licet enim Dei conditoris sui regno ct
, ( *
imperio, non secus ac reliqnse crealurce omncs,
, *
uli par eral, subjicerelur; rex tamen eorum om \ ,
nium, quse supra (erram sunl, constitulus ab ipso
\ ),
fueral), donorum magnittidinem non lulit, sed
, , \
etvai \ a'quali;aiem cum Dco asscqui conalur; et cuni
bomo esscl et creatus, Deus esse appciiil; atque
) \
ita dum divina sibi et sublimia el celsissima qua \ , \
, , que, serpenlis fallacia, male comminiscitur, iu
11

.
\ ,
* . \ \
< , >
, . , >
, ' ,
. >

morlem el corruptioriem dettirbatur; dumque divin naturse arripere vull dignilatem, borrendo
lapsu corruit. Namque et illud acquissimo raclum
est jure, ut qui se extollere praeter inerilnni voluerat, in summam abjecUonem prov&lvcrelur; qnoniain el c onmis qtii se e\al(al, bumiliabilur , >
tanquam qui niale sibi usiirpare iiia contenderil*
qua3 Deus ipsi largitus non fiierit. t Nec etiim
quisquaai snmit sibi honorem, ut iuquil nittgnua
Aposlolns, s*d qui a Deo [doiianl<>| vocalur . >
XII. Ilic ilaqttc, qui honores arripere divinos
lemcrc adnisus fuerat, in morlis polesiatem redacius jacebat, corruplionc labescens : el egressus e
terra, denuo in lcrram resolvi properabat, hodie
tarnali generalioue nascens, cras vero carnali
> morle occumbens, bodie vivis appareiis, cras
in mnrluis recensilus. Et merito hanc lulit bomo
sentemiani, qui Deo ausus fuerat injuriam inferre
suomet e consilio arbilraluque banc vicem percipiens, dum libera sui potestale, quam a Deo condilore per suinniuin lionorem pro excellenlissima
cuin ipso siinilUiidiiie ac nobilissima imagine acreperat, pravc abuliltir. Neque enim Deu$ morT

'. Hv . ,
, ,
, \
, , \ ,
, \
. \ ,
\ ,
, \ , ',
.
, . >

tem fecitf nec tmtatur in perditione vivenlium

' Luc. xiv, 11.

Hebr. ,

(7).

4.

VARIiE LECTIONES.
Ad oram codieisbne loro legilur : Finis Theologicc; et in O s . codice, fol. 7.
lin. 12 : \ Finh Theologicc iptius (Sophronii) et ler1 1

mouis de

(7) Sap,
.

Trinitale.

NOT/E.
i , 13. L X X paulo alitcr : " , '

3231
S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L E H I E R O S O L .
3232
E l vere infclix evaserat ac eummoperc misera- \ \ , bilis qui pridem erat bealissimus; quando paradisi
, * ^ ,
possessor conspiciebalur, quando primus consii ,
tulus fuerat paradisi incola, quando vila laboribus / \ , \
vacua molesliarumque experle fruebatur, qnando , ,
sine lunica ullisve indumenlia dies agebat, quando ,
non timcbat aerum mulaliones, quando molesliam
,
frigoris non noverai, qaando ignorabat eoncretio- '
nes glaciei, quando asslus non afticiebalur ardori- , ,
bus, quando, clsi nudus incederet, non erubesce- ,
bat,quando nonexperiebalur passiorvum confticttis,
,
quando non aflligebalur morborum cruciaiibus, , ,
quando ab bumana servitule imniunis, quando a
^ " ,
barbarica tyrannide tiber erat; quando nullas exa- , cloris tribuloruni audiebatfnterpellaiiones ; quan, ,
do non fugiebat occurrenlis feneratoris aspecium, , -,
quando non pavebat ferarum lanialus; quando fe- , , licitate summa poliebahir, quando paradisi vesce , \ baiur fruclibus, quando bonis omnibus affatiin
.
fruebatur ; quando divina collustrabatur l u c e , quando lerreslribus creaturts, quamvis et i p s e
crcalus, tanquam rex dominabalur : quando Dei prcferebat imaginero , et propter suam cum
Deo
similitudinem mirum in modiwn refulgebat.

Quibus sane omnibus, postquam salulare Dei
mandatum transgressus esl, ulpole in Deum ip- , ,
sum rebellis, exspolialur, ac nudus el prislino de- \
siilulus splendore relinquitur; atque a paradiso , \ ,
quidem e vestigio expellilur, inque lerram rursits, , ' ,
\
quippe corniplibilis ob praevaricalionem effeclus,
reverlilur; excessu aulem 8lullil)33, pristinam i l - , ,
lam exuens digniialem, qua Deus ipsum creans >.
\ \ ,
exornavcrai, similis jumenlis evadit. Atque ila
.
dum per vim divinilate poliri se posse pulat, corrnplionis, mortis et passionum servituta pre- *
inilur.
'.
XIII. Verum qui eum e nibilo, quod prius erai,
, ,
educens creaverat, in tali conditione ipsum cum
, cerneret, misericordia laclus est; el tactus mise, \ \, , ricordia ad niiserandum est conversus; in nrise ,
rando auleiu imis se visceribus commolum osten \ , dit; intimis deinum visceribus non ulcunque, sed
li hominum amanlissimus, commolus, pro sum \ \ ma qua pollebat benignilate, ac pro summa erga
, .
bominem dileciione, ad ipsum salvandura alque , ,
reparandum divina prorstis misericordia excila- , \ \ lur. Hinc antiquum illud et anioris erga bomines
.
pleaum corisrtium exbequilur, qnod ab ipso initio sua in bomines cbaritate impulsus constituerat.
Opus cnim suum, psalmaior ipse cuiu essel, non fcrebal labefactaium cemere, alque in terraiu ac
corruptioncm lapsum intcrirc.
X I V . At vero quolnam est consilium, juod ad D '. \ , ;
salutem ac rcdemptionem hominuin Deus excogi \ ;
, \ t.tvit ? Id proclamet in medium prodiens admiraii
, \
dus ille Esaias, qui Deum sine scminc concipien
dum praedixit, ipsumque e Virgine gcnerandum in
e^ , ,
aniecessum cnarravii; qui pro divini bujus consic , , ,
lii exseculione laudis caiiticum Deo in graliarum

, . <^actioncm concinens, ila exclamavit ; Domine,


1

Isa. xxv, i scqq. sec. L X X .


l t

Cod. .

1 8

Cod. ^.

V A R L E LECTIONES.
Nic. pag.2io oin. ei -
9

3233

ORATIO II. -

1N SS. D E I P A R ^ A N N U N T F A T I O N E M .

3234

, - - Dcus meus (8), glorificabo le (9); in byronis col* , -laudabo nomcn luum, quomam mirabilia fccisti,
* consilium anliquum verum (10). Fial (11). Quo. niam firmas urbes posuisli in tumulum, u l cadant
\
ipsarum fiindamenla (12); ne sediflcclur in aler. , \ num civilas iir.piorum. Propler boc benedicel libi
' . '
populus pauper (13); bcnediceiit libi el civjiales
, ; . >
boniinum iiijiiriain paiieotium (14). Quia faclus
es adjutor omni civilati pauperi, cl prncsidium iis (15), qui propter inopiam animo fracli eranl
A b bominibus scelestis liberabis eos. >
, \,
lloc esl, fralres, divinum nunlium quod afferi , nius : baec vobis bodierna die evangclizamus,
, ' quasi deinccps eventura, sed uli divinilus jam fa, \ ,
cla, qusequc bominem jam praesliterunt a condem.\ - tj natione liberuni, inque pristiniim dccus bcalila \ , \ >
lemque restiluerunt, ac Deo amicum uon sccus ac
.
*
primilus effecerunl.
'. X V . A l qua tandem ralione, inquies, salus no ; ; \ slra a Deo pcrlicitur? aut quomodo isla fit rcsli. ( \
tulio ? Dum auribus divinam banc, divinisque pol\ ), licilalionibus dignissimam adinvenlionem accipitis,
\ .
pro \estra prudenlia aique sapienlia animum adveriile. Sapienlise cnim plena, imo plenissima baec sunt, omncmque humanam sapicntiam longo
cxcedentia.
Is, qui hominera ab inilio pla~smavil, ipsumque
, ad propriam suam imagiiiem condidit, non alia
\ * ralione bominem salvandum, propriamque iroagi , ,
nem redimendam esse judicat, quam si ipse natura
. flal bomo, propriamque imagincm proprium suum
^, efficiat indumentum. IJinc impermista miscenlur;
, , ^ hinc sine mutalione conflueiido ulraque lempe ,
raulur iulegra c l sincera. Inde suaplc nalura
, - disjuncta conjungunlur; inde non conneclcnda
, \ ,
neciunlur; exinde divina iiunl bumana, ut bumana
* ,
diviniora fiant. lnde Dei Verburo, manens Deus ct
, > ,
Dei Verbuni, in matcriam dilatatur. hide incrcalus,
, , \ ,
quippe a Deo increalo genitus, increatus maneus,
, \ , crealur. Exinde Altissimus praedicatur bumilis, ct
* \ , , \
invisibilis oculis visibilis cemilur, et inipalpabilis
, ,
palpatur, et incorporeus prodil corporeus, ct car* \ ,
nis expers carnem habens describilur, el impassi , \
bilis proclaoiatur passibilis; et qui naturam babct
\ immorlalem, nalura pronunlialur roorialis, ut
1 8

17

e e

Cod. .

1e

Cod. .

1 7

V A R l i E LECTIONES.
Cod. .
NOTJE.

(8) Vulcal. L a l . magis consone cum textti Ile- *v Codice Alexandrino. Cielerum cum Cod. Alex. non
braico : Domine* Deus meus es / u ; pronomen secus ac Vaiicanus ac reliquae edjiionrs vocem abesi a Vaiic. cod. 70.
ita repelant : " , ^
(9) Vulgaius addil conjiinctionem el, quae lanien
. . . subesse suspicio polesl, >
etiam a lexln Hebraico abeel
banc rcpeliiionem a Codice Sopbrouii anianuen- l
(10) Vulg. cogilaiiones antiquas,
fideles.
sium viiio abfuissc.
(11) Vulg. Amen. Sopbronius bic Vatic. omiliii
(13) Vulgalu cum lexlu Hebraico, populus for~
ocem , quam reliuet codex Alexandrinus,
(is.
quemaduiodiim e l ivlilio Aldina. ilinc paiet co(K(14) Yidg. cum Hebr. civila$ genlium
robustaccin a Sophronio adbibiluin ne<|ue cum Alexandri- rum.
uo, neque cum VaUcano prpcluo cohaercre.
(13) Ubi Sopbronius babel , rcuqui
(12) Valicanus codex opposilam sic prajfcrl scnGraici codices vcrsionis L X X legunl lentiam : "
.. Vulgalus cum Hebr. Qnia faclus es fortiludo
Quia posuisti civiiaie$ in fumnlum ; civilates munilas ul non cadercnt fundamentM

tarum. Parlicula lamen negativa abesi eliaua a

pauperi, fortitudo egeno in iribulalione


turbine, umbraculum ab astu.

sua : $pe$ ,

313)

S. S O P H R O N H P A T R I A R C H -

HIEROSOL

3236

sctlicct passibilcm mortalemque humanitatem ad , \ \ ;


ittimortatitalis splendorem atque ad impassibilita .
tein addticat, Deoque inimicam alque rebellera
tpsi Deo ac Palri reconciliet.
IC7'. \ ! , \ ,
X V I . (inquis) pacto b c adimplentur,
;
quomodo eQiciiinUir, atque ad opus non flllaciler
\ , \ deducunlur? Trcmenduin cuiui illud est et terri, .
iicuni, et auribus homiuuni, qui vel divinissima
' ,
quaeque humanis ralionibus dimeliunlur, prursus
. \
incredibile. Verum ubi Deus est, qui denuniiat,
\ , . \
silelr bumanarum raliocinalionum vililas. Deo euim
\
cuncla facillima sunl, el possibilia, imo et faclu
\ , \
non ardua, qusecunque demum facere volueril.
*
Divinae sciticet et eminenlissimae polestalis baec est
\ / nola praeclarissima alque excellenlissima, el creaUc
omni natura; prorsus incommunicabilis; atque inde , \ ,
fit, ut q u snpra naluram bumanaui sunl, ac viin omnein creatam praelergrediuniur, in admiralioneni
ac stuporem rapiant.
1

At quoniodo Deus id perAcit? Quomodo ad egregium fincm perducit? Praeclare nos id docet a Deo
inspiralus Lucas, qui c l bonum illud sacrorum omnium sacratissimum nunlium noslrum conscripsit,
Ml neruo ob rei niagniludinem iiicredulus exsislat,
neve aliquis, infirmus cum ipsc sit el impotens
aique ad divinius quodque facinus ineptus, Deo
intpolcmiain fallaciier attribual. Audistis nuper,
rjtpolc ipso proclamanle, quomodo c mense seplitno nrissus est angelus Gabriel a Deo in ctvitateni
Gautaese, cui noipen Nazareth ad Yirginem desponsatam viro, cui nomen Josepb, de domo David, ct

\ , \
;
,
, ? \
, \ , ,
\ . , , c
,
, , \, ,
, \ .
nomcn Yirginis Maria > Audis Deum misisse, C ' ,
el reifidem non vis babere?Noli dc iis dillidere quae
; ,
L>eus ordinavit; sed polius summa cum piclatc
,
crcde, Deuin, quaecunque dcinum facere voluerit,
, \ .
ea perficcre pro oninipotenlia stia valere. Deinde
" ,
vero a quonam alio mltti possel angelus, nisi pror , \
aus a solo Deo, qiti ipsum creavil, et ex non ex , \ slantilHig s u b e U B i i a v i i , universaittquc angelicam
; natnram ex tempore eondidit? Si itaque constat
, \ \ ,
Deum esse, qui misit, ntissum aulein angelum
;
fuisse in comperto est, quomodo quae dicta sunl,
,
Yera non erunt? Haec uliquc stupeanl universi;
,
at Dei virtulem cum nocint prorsus infinilam esse
.
ac vcre ornnipoleniissimatn, enarralis lidem ne
abnuant.
'. \
XVII. Verum quid missus bealus ille angelus D
\ ; -ft
ad Virginem inlegerrimam dicil? Atit quomodo
;
fausltssimum boc nunlium ipsi deferl? Et qualia
portenta per ipsam magnificentia baec divina mo- '
; , , ,
iitur? c Ave gratia plena, bominus lccum . >

gaudio (16) incipii eam alloqui ille gaudii
. ^ , \ , >nmilius. Noverat enim el planc sciebat, nuntium
, \
illtid suum universis boniinibus atque omnibus

, ;
pariler crcaturis gaudium parare, el quoslibet a
,
qtiibuscunque dolores expellcre; noverat, ex d i f l

18

* L u c . i , 26, 27.

1 1

Luc. i , 28.
Y A R I J E LECTIONES.

i e

Nic. abesl .

NOTiE.
(iG) Nempc a salulalione, qua alios laclo animo
inbpmua,

3237

ORATIO II. IN SS. DEIPAR/E ANNUNTIATIONEM.

32

, *ina bujus mysterii cognitione mundum Uunitie


colluslrari; noverat, erroris disjici caliginem; 1 1 0 > fjosc, <:
veral relundi mortis aculeum; nnveral vim cor* {[, ruptionis iufringi; noveral inferno victoriam au , $ * ||,
ferri; noverat salulem pcrdito affulgcre homini,
&) ,
qui borum malorum jugo jamdiu premebalur, ex
, '
qtio scilicel a paradisi deliciis expulsus, el a beaio
, \ illo domicilio ejeclus fuerat. Propterea legalionis
.
8\iae exordium a gaudio ducit; proplerea serinoni ,
bus suis gaudii voces praimiliil; propierea fauslis
,
bisce nuntiis gaudium anlccedil, itlpote quac om\ , >
nibus credontibus gaudio futura eranl. Et sane par
. "
omnino eral, ul divina gaudii denunlialio a ecrnio'
\
nibus verbisque gaudium elicientibus sumeret i n i .
tium. Proplerea enirn et angelus gaudium ante
,
1#

'

"

"

, \ / *
.

omnia renunlial, quia fausiae legationis suae non


ignorat exilum, ac probe novit colloquium quod
babebatur, in tolins muudi gaudium manifesle
esse cessurum.
IR'. %*X V H I . profeclo qwodnarn gaudium, aut quae,
nam reperiri poiesl jucundilas, quam non longe
; ,
excedat alloquitiiu ad Virginem illaro beatam ac
* ,
gaudii parenlem babitum ? Gaude, supercceleslis
* ,
gaudii geuilrix. Gaude, sublimissimi gaudii
, uulrix. Gaude, salularis gaudii sedes princcps.
,
Gaude, immorlalis gaudii auctrix. Gaude,
* ,
ineffabilis gaudii myslicum diversorium. Gaudc,
* , indeficientis gaudii fons bcalissime. Gaude,
* , - gaudii aeterni deiferum cimelium. Gaude, vivi , - flcantis gaudii arbor virenlissima. Gaude, innupta
_ 1
.,
.f
.
I f l
A
..
.

Dei Maler. Gaude, -Virgo


post parium inieger, * ,
rima. Gaude, spectaculum prac udrabilibus ora- .
nibus surome admirandiim. Qtiisnam luuin eloqui
;
splendorem polerii? Quisnam porlentum, quod
;
ipsa es, enarrarc verbis audeat? Quisnam magni; ,
ficentiam luam eflari $e*posse confldet? Tu homi
num exornasli nalnram : Angelorum ordines su ; * ,
perasli; tu fulgores Arcbangelorum oblenebrasii;

lu sublimes Tbronorum sedes infra te osiendisii;
lu allitudinem Doniinalionum depressisli; lu Prin *
cipalum ducalibus praecui r i s i i ; tu enervasli fortr *
tudinem Poleslatuni; lu ipsis Viriulibus poientior
\ virtus prodiisli; lu Gberubim oculaiiesimtim visum
terresiribus oculis vicisti; lu Serapbim sex alas
\ D habentium volatus animae pennis divinims agilalis
, Iransvolasli; tu denique omnem crealiiram longo
, \
transgressa es, quippe qttse pra3 oinni creaiura
, \ \
enilnisti puritate (17), et omnium crealuiarum
\ .
condilorem in te excepieli; ipsumque el sinu l u o
c

gestasti, et genuisli, et sola ex oronibus crealuris


Dei inater efiecia es.
V A R l i E LECTIONES.
* Cod. .
NOTiE.
vero, quo pacto essel purilatis miraculum, si quod
(17) lnspice altente, quoraodo sanclus Sopbrofoedissime singulos fllios boininuin delurpat, ip^am ^
nius siugularissimam Mariae purilalem (
quoque delurpassel? Quo pacio angclicos ordines
) accenseat nominibus, quibus ipsa et speciapuritate longe excederet? Quo pacto creatura quaiculum summopere admirandum, et miraculuin
piam Virgine Deipara purior excogllari
non
inenarrabile, el nalurae ornamentum, et pra?celsior
possel?
ttntaergis ac siiigtiHs coelesiibus ordinibus, ac deniuiu ouini creatura praeslanlior celebralur. A l
1

Cod. .

3239

S. SOPHRONII P A T R I A R M B l E R O S O U

3240

X I X . Proplerea libi acclarao : c Ave, graiia ' . , , plcna, quoniam el prac omnibus creaturis ()
\ **
graiiae muneribits cunmlala fuisti. Et bujusmodi
\ \
in te gaudii et gratiae causara utique scio, ac plane
> \
perspeclam habeo; atque idcirco clamans et simul
\ c [
gralulans adjicio : c Dominus (ecum; qui qui- , ,
dem lanquam conditor tiniversis [dominatur crea , , \
turis; tecum vero esi, uipole in sinu tuo ge&talus,
.
et per inefifabilem conceplionem iuain in ulero tuo
* , \
clausus. c Dominus tecum; qui aeiernaliter qui- \ dem ex Patre naius, cum Paire semper conjunctus ,
intelligilur; nunc vero lecum per ^conceplionem
.
adesl, ac tremcndam ex le assumplronem camis , \ exsequilur. c Doininus tecum; qui primam inde * . c '0
Iiabei generaiionem selernam , binc vero secundam
\ ,
cx te generationem nanciscilur. < Dominus lecnm; , \ <pii una cum Palre uuiversis sane dommatur crea .
turis : veriim ex le formam servi induit, atque
, .
luimanum genus a servilute liberal. Propterea
* *
cnim Dominus faclus esl scrvus, ut scrvura gralia
, \ sua efllcerel dominum. c Domluus lecum; qui
, \ cuin exira cujuslibet creaturaB censuro prius emi \ , \
neret, nunc visus esl cum te creala, et per le i n .
ter alias creaiuras connumeratus est. In tc eniin
\ , \ creatur increaius; et Creator procodil ex le crea
lns. In le ccrno increalum faclum crealuram; ei
carnis cxpcrlem in le facium camem inlueor.
X X . Qui ad le, Virgo, legalionem mitlit, in
'. " , , ,
coclo carne carebai et corpore; hte vero carnem
\ *
ct corpus eum factum conspicio. In ccelo utpote
. " increatus super omnem creaturam eminebal; b i c C *
\ero in lc virgine ipsum et crealuram et manufaclum
\ .
opus sine sui mulaiione cfleclum invenio. In coelo "
quidem Deum liumana natura carentem contem- ; plabar; quomodo enim in coelo ccrneretnr buma- / *
niias? Absit, ut novi somnient Origenes; aut ite-
rum insaniant Didymi; aul dcnuo in conteniione
\ audacissiini Evagrii fabulas inanes in furorem
, \ " acli enarrenl, et cum delestandis Graecis foDdere
) *
i n i l o , praeccdentcm animarum vitam excogilent. , \
IIic vero eum cerno bomincm sine mutalione fa- , \ *
c l u m ; et miraculum in miraculo conlcmplor, quo- , ' , f
niam ipse c l Deus esl immuiabilis, et bomo eat
ittcxplicabilis; duplex quoad naturam, sed non ,
duplcx quoad bypostasim ; una enim eademque
, \
persona conslat, al in duabus naturis manifeste D \ , , , compertus; neque propter naturarum, quibue


oalescit, duplicilalem divisus, neque ilerum pro , \
1 1

e e

VARIJE
1 1

Cod. .
.

1 1

Cod. .

LECT10NES

" Cod. .

Cod. .

Cod.

NOTiE.
(18) Quo sensu in Ecclesia acciperentur veroa
generis parenles e divinis Crealoris manibus graGabrielis ad Virginein apud sancium Lucam, en
lia eanclificanle ornalos prodiisse. Quomodo ergo
icslis etiam sanclus Sopbronius accedil. Is nempe creaturarum omnium praerogalivae nobilioribus
munerum divinorum cumulus inteUigendus est
Virginis pracrogativis cedunt, si ad originem quo4
Mariae collaius, ul quaecunque demum caeteris crea- spectai, neduin caeieris omnibus ipsa anteeat, infittiris Iribula noveris vel excogiiee, longe infra
niio iniervallo splendidior non inodo sancioram
cralias, quibua nobilisstme exornata fuii sancla
angeiorum, non niodo protoparenlum, sed ipsius
Yugo, haberi debeanl. Alqui neino ignoral, non
quoque diaboii et angelorura ejus ortus diccndus
modo cadeste spiriius, sed ei prlmos boroaui
ait?

35Ui

ORATIO . -

tS

SS. D E I P A R . f i .

Stii

:. \ pler hyposiasis identilalem et eingulariUlcm


, unicitatcm pariens nalurartim confusionera; no ;.
que supern, omnia pro nuiu moderantis, Trinltaiis iutniertim augens, et simu! tamen unus ex hotuinibus inlcr homincs appareas. Atque iia euradt**
et Denm deprehendo et bominem, ac maguitHdinem mitaculi plane obslupesco.
K A \ c , . . >
X X I . A t a , gralia ptena, ttoaiimis lectftin. fct
K a \ , ,
quid subliniius e*se qneal boc gaudio, Virgo
maler? Siu quid oxccllenlius esse possil bac grn*
; " *
tia, quaiu tu sola divinilns sorlila ee? Attl qtiid *
, ; ; jucundius ac splenoMdiue eicogitari polesif Ow*
;
nia disianl a miraculo quod te cernilur, owm
. \ infra graiiam tuam jaceiii; secvndas tenent omtrbt
vei probatissiioa^ c l clarilale plaiie iitfcriori po*
. \
* ; \ - tiuntiir. f Doininus lecum; > ei quisnam iccnm
conleudcre ausii? Dcus ex le; ecquis c vettigin
, \
libi non codat, ct non magis libi priinatum prsB*
/.> ; aot *

, cellcntiamque gaudens tribtiat? Propteren, tuaa


prsc crcaiuris omnibus euiinenles pracrog ittvae
, ,
inturns (10), suiumis libi plaiiaibus acclaiuo : Av*,
.
gralia plena, Doininus lecum. Ex le fnim gau ; , dium uon inodo boiuinibus iiiiperlitum esl, 6id
.
supernis quoquc viriulibus Iribuilur.
*. " >
XXII. Yere c bencdicia lu in mulicribus, > qno*
**
niam Eva3 malediciioacw in benediciione n com
', ,
miitasli; quoniam Adam, qui prius jacebat exse^
. "
craiione perculsua nt pcr le benedicerclur effecisU.

Vere c benvdicla lu i inulieribiis, > quoniam he*
, \
nediclio Pairis per lc afiolsii bomtfiibus, oosqite
. " > a veleri utaledicto liberavit(iO)i Yere t bencdicia

in iMtilieribus, > quia per le progenitoree iui saltt , (cni iuveniunt; lu eiquideiu gcnituracs Servatorem,
. " c ' C qui divinara ipsis sajlutein comparabit. Vere c be ,
ncdicla lu in fiiulicribtig^ > quoniam aine semine
, \ - eum proliili^li frurhim, qui bencdictioiiem lerra6 . " ruu) orbi elargitur, ipsumque a malediciione tphiag
, , gcrminanle rediinil. Vere c b^nedicta lu in mttlie^
. ,
ribus, quia, mulier naiurali eondiiione curti ahi,
,
Dei Umen genilrix reipsa fica. Etenim si qui ex
, ic nascilurus r&l, s<cnnilinii veritatem Detis est
.
incarnatus, ip^a jure merifxqtie dicerls Dtiipara,
quippe quas Deuw verUstme paris.
. ' 6 \ ,
XXIII. Albeata itla acdivira Yirgocutu angelitm
6( 6
divinorum iulerprelein boc modo ad se advcnifiH
\ ^,
lem vidisset, atque bisce dictis se alloquentem
\ [audivissiit (il^] saucta lurbabatur anima, ctsernKt%

Ad oram codici* 0^ .
%

V A R I i t LECTIONES.
Cod.

.
(19) Rursue Sophrouius inciilcal, millniti in D pracdicari, icu poiiiis liauc Virgiuis bcaiiiatoiii i.ii
creaiuris cerni gralise donum, quod longc nobilius
exploralam praisumi
( i l ) Nisi quis nialii, voccm aliqua t e Grvco
i n sancia Virgine non rvsplendeat.
letln excidiftso, bal^Mins SopbiOiiimn nnaeoluilMi
(20) Manifestam bic babcs sanclie Virginisa coinac figurau hculioue (tetigma app^llatit) iiiemein,
mnni caeleronnn miserrimo slaiu sejimclionem i l non secus ac uaum essc Herodoiiiiu, piilaverunt
lam, quam passim in SS. Pairuni scriplia recurrentetii coutuori lic-ft. Quid porro est t>eiu$ male- araiiiniatici in ea perirope (lib. , cap. 106) :
, ok
dictiOy nisi aeiernae moriis sculetilia iti omttes pro * ubi scilicel nnico verboa<ijuiuta rcrnuntiir
pier commune omijibiis pcccatum lala? Cum ergo
biua no tiua, qiiortuu lauien allcniHi eidcm verbo
ententia: indub'8 poslulet ul ab ca^iwalcilirliune
mimis apte cobaercrc vfcdcliir.Vcrtimtamcn par ent,
libt*r ille babt amr qui ad liberandos aliou idoneiis
ui ceniori abquo bnjiiH frgtinjc ex^ntplo posthau
censetur, sua aponte hinc elucel, sauctam Deipag< ammal.ici ulanUir ; ut enim in var. Ilcrod. leram comiiiuiii omiiiuni realu immui.er.i bic
PATIIOL. G R .

LXXYS11.

102

3213

SOPHRONII P A T R I A R C H ^ HIEROSOL.

32U

itrs illoft apud sa perpendens 9crntabalur, quid , *


sibi Vcllrnt angeli vcrba, secum ipsa inquirens
ti diligenter invcsligan*. Stupebat enim, ac mirar , \
baiur angelic saltitationis indolem. c Ipsa vero, In , c "II , , , $<<pilt, videns, lurbata est in sermone ejus, el co \ \ , giiabat, qualis esselista salulatio (22). Erateitim,
6 ;. ; * , \ r a i bwmana; quoqne intelligentiie plena ; proiode ,
<pi nibil eonim, quae dicebantur, re accurate non
. \
perpensa, admillebat. Qoippe aninio recogilans
, , *#
EvaR deceptionem, timebat ac vercbatur, ne denuo
, ,
- acipsam quoque dolosue serpens, non aectis alqtie
\ ,
illam, dcciperet. Prudenler itaque omuia expen
tlebat, nequando alloquium serpentino illi simile
.
Mipsam forle e divina rlariiaie in praeceps agcrei.
X X I V . Porro cum illam hoc pacto secum ipsam \
eolluclantcm ccRleslis nunlius, ad eam missus, cer- ,
aeret, protinus ab omni illam timore libcral, ter- , \ , \
; \ , roremque ac meliim, omnimodamque eximii per \ c ,
iurbatioiiem, laetissima ei et jucitndissima et stiavis ' ,
sima eflalus. c Ne limeas, inquii, Maria ; > non
' ,
sum ei 8imilig,qui iuairem tuamdeccpil; uon snm
* ,
ei similis, qui hominem olim stipplantavii: nou sum

ei gimilig, qui progenitores luos quondam e pa;a * ,
digi delicii* exslrusil; non sum ci similis, qui
, \
a beata vila bomineiu deiyrbavit, atque in vilam
* .
xrumnis plenain i n d u x i l : non sum ei similis, qui
morlem prae invidia g e n e r a v i t e t universos bo- , , \
iniiieg obnoxios morli effecii: non sum ei aiuiHis,
'
< uuiversot bomine* e linio lerrse conditos, el ^ , ftuam-Dei iiianu lormalionem sortiioe, divini pra> , \ \ , (
cepti effecit prajvaricalores, ae rursue in terrae l i
, \
mum converUl: uou siim ei aimilia, qui Adaiuuro,
' , ,
amicilia Dci prws fruetiiem, Deo reddidil inimi- " ' ,
cum'.
.
,

1 1

Angelus ogosum Bei onmipoteniis, el dux certo


curdam auguUcoruiu aspniiium exsisto, alqac inter
Dcl angelos Gabriel iiuncupor. Deo autein Patrc
omnipoicnlo ad ie, imiiiactilaiam omnisque labis
cxpeitem Yirgioem, mtssus sum, ul unigeniti
ejusdem F i l i i , qui oninia ad exsisiendum perduxil,
atque ex uon exslaulibiis ad exftisieniiam vo avii,
lum descensuu in le Virginem, tiim sutnme cetebrandauiejus in ie < oncoptiuneiii, ct divinissimain

" ,
, \
. ,
\ , ^
,
, ,
,
, \
, \ * .
ex le incarnalioneiu, c l admirabilisiiiiaiii in tuo D \ ,\
ulero geslalioneui, el incomprcbeusibibMU ex ie
,
nalivitalem anminlietn.
P e r t i a c iiiiiuici macbinamcula omnia tabefactantur, per b*c uiiiversa bostis invenla aiiuul
cuui iptoeorum inventore disjiciunlur; per baec
Luc. , 30.

, s

"

Sap.

' '
^ ' i v -

, 24.

V A B l i E LECTIONES.
Abest baic vox a . l e i i c i s ; sed faciie a dediicta apparet.

%9

Ita eed.

ction. suadet Joannes Scbweigbasuser, Ute de A n drophagis Iqcus sic videlur resliluendus :
(')
. Vid. Ilerodot. . II, part. ,
. 298 c l paru , . 159 cdit. Argeulor. 1816.

(22) LIIC. i , 29. , . . . Vcrsionis


tameii Latin?e qjisedam exemplariaeliani anle enuw
daliottetn Hieronymtanam legebant, cum audUttl,
uti palet ex sancti Aiubrosii scriplis.

3i5

O R A T I O I I . I X SS. D E l P A l t . E A N ^ U N l l .

3Si*

rz'>; \ * * bomo salvalur, et a corruplione morlis reeurgH;


per lia?c nox erroris evanescil ; per hsec homo,
* *
a paradieo jam extorrie, rursus paradisum incolit i
, *
per Uaec, qitt riraconis versulia aiuiciliam Dei aroi *
, *
seral, rursue Dei amicue coii&liliiilur.
.
idcirco tibi, Virgo beata, ct Dci omnhtm
\ ,
Salvalniisfutura geuilrix, clamo : c Ave.gratiaptena,

Donnnus lectini; b'ticdicla tu hi ututicribu ;
, , *
quoniam eldigna cxst-ilisii, qme lanioiin niagna^ >
Ihtm potireris (23), cicelesle ex le gauditini inuiido
> xal
parielur, et dhina benediciio, qua? velrris male*
, ,
diclionis viui relundil, po.r le in boiiiittes diniauai.
,
.
X X V . E l ipee quideni luain, Dei Maler, collaado
'. , , \
, \ , * caulam pri)dciiliam,acprorsusftapienliani appiobo.
qiiod nempcdolosi illius laqueos expavescas ; qiiod
* belluse illius, odio in bomines flagrniuis, timcae
(*
intiidias ; quod verearia abscondilas diaboli sagil * \
tas ; quod seipentie vcrsiitos ac vcre morlifcro*

afllaliis meluas ac lomiidee, ne secunda qua?piam
, *
Eva, priori illi similis et lu evddas.
* .
Verum ne linieas, Maria ; invenisti enim apud
c , *
Deuntgratiam
> perire nesciam ; invenistl apud

* - Deum graliam prae qtiujibet exhniam; invenisti
apud Dcum graliain omnibus votis expeiendam ;
* invenisli apud Deum graliam omnium gratiarum

splefidtdlseimain; invenisti apud Deum graliam,

nunquam elanguctitem ; invehisli aptid Dcum gra
- . C tiam,quaele saivam prgstet; invenisii apud Deitm'
l v

1 1

1 1

f raiiam, qttae mtlio imptlu

qualialur ; invenisli apud Deum graliam plane invictaiu ; invenuli apud

Deilm gratiam percnnttar duraluram (24.)


1 4

Lnc. i , 28.

ibid. 3G\

* Cod. .
quas periineui ad xxvti.

1 1

Nic. tria

V A R L E LECTIONES.
post seqiKnft voro
incisa

i n c i s u m nonnuila

peroiiseei

N o m
(25) Snpbromiim babe& suo cabulu suffraganleni
roiiuniiui SS. Palnnn senteuliic, qua allirinaul
dignaio cxstiiisse Mariam, qu;c in Dci inatrem eligcretiir. Alqui nolum est, id inaxime adsingularis^
simam juscleiu puriiaiein speciare. Qua de re juveril bic oculis &iibjjcere. quaj in Iiturgicis Ecclesise Graecae preriltus lcgimns (Mcn. ad ^iem 12
Fi;br. Od. ') : VerhUm snptema Deilatis majestate
fnlgem (ei) catuis prius expers, /u, nndequaque

tancta, peperisti carne indulum.

icecuio enitn tu

$ola purissiwa ab omni macula, propler micanles


puriiatis rudiot, el propter pnlclmtudinim
virgiuiiatis, el propler charismaia
quamtibet
labeculam
repellentia, digna /7.(.
%

,
,
, \ ,
.)
vuce anieni , qnae hoc
ranone recurrit, legenda ^unl, qua? advcriil Euslaihiiis Tbessaloniceiiftis (Comment. in hymn. Penlecotl. Damatceni,
n. 82; Sptciltg.
Ronu . V ,

p. 245),, monena eain estc vim diclionis, ut nibil


subliiuins dici queat :
.
(24) Inuucitur bic Gabrtel grallam aancUe Virgiiti divitiiius collatam miris effereiis ciicomiU, et
por baec eji^doin nnimuii) eonlirtnans, na sciliccl
d^ploranduui primae niatris Eva* iapsum s.bi quo-

que meiuau Eam atitem in rem ar< hangHus tariio


comparalioiiem qiiaiiiciam inler Mariae alqne ,
gralia;n ittsiiiuit, el dupuci cx capiie graliam Deiparse laiiqiiam prsaslaniiorom celebral. Ac prinio
quidem illud ulriiisque gmlise discrimen atliigii,
quod ad illum sanclse Virginis inelum eximomluin
pressius faril, el lempoiarix gralix prutngenitriria
(li;cc enini a oongcuila sibi gratia ciio cxcidii),6t4bileiu Marto graiiam opponit, quam proptcica D , , , , ,
, alquc appellal: qnsc quidcm invii:l*
praBlerea 05lenduni, quam vclue, quaii>quc eiplor.ila fuerii tn Ecclesia docirina, qua tradilur san
ciissimam Dei Geniiricem in grnlia coii/iriuaiaiu
fuisse. Dcinde vero nonnulla alia intcrscril, qu.e
uiiiversitii ad cjtisdcin graliai praecellcniiaiu praedicaiiilanispeclani, uli cuui eam dtcil ,
^, , ro facilliioe palel, graliam Deiparae liauil , aui /,
aul prac gralia E v x d i c i p>ssp, nisi Ev;
coneorieui Deipuram in eo aiaiuas, quod a.i priniam
spectat origiuem. Quid eiiim aBquiparari illi graia^
ol8t, quae elliciai, ul niinquam IIUII cbarissiina
aninia exslihrit, iiunqu;uii iion coelt^ti illa cbrlilaie rettdscrii? Qiucnam gralia n-ajori prrlio liabeiida ac poliori exuplauda aflcciu, quatn quac im
pediat, ne iulcr prima cxsislcndi iniiia aitiiua l)o
invUa, diabolo maiitipala, in so lurpissima luent ?

S. SOPJIRONU P A T R l A R C H i l HIEROSOL.

3248

E l alii qtiidem, iique plurcs, anle le cximia san- ' \


eiitale floruerunt. Sed nemini, queiuadniaduta tibi,
plenagralia impertita est. Nemo, sicm l u , beati

tale nutlMS esl : ncmo, sicul lu, sanclilaie exorna * \ :
tus e s l : ncmo, sicul l u , ad lanlutn magmficentiip
esi evcclus : nemo, gicul tti, purificanle gratia

* * \
\
pr.x-occipatus est (25); nenio, sicut tu, splendida

lucc est circumfusus : ncmo, siciit tn, coelesii ln '
miiie rofulsit; nemo, sicut tti, prae omni celsiitt
diue cxallaius est. merilo qnidcni; nemo eniin,

Mcut Ui, ad Deum tam prope accessit; nenio, gicttl
m , D, i donis ditalus c s l ; nemo, gicut l u , Dei gra- \ IKC pnrliceps fuil. Onmia vincis, quxciiiique intcr
houiines e m i n c . n l ; omnia superas munera, quas
\ effusa c Dei largilaie in quoslibel dimanavcritit (26)
Plus eniin ouinibug iiihabttaidia Dei posscssione , \ dilcsris. Nemo sic in s; Deum coniplecti potuit;
, \
ncmo poluii eic frui Dei prasenlia; netno dignus
, \ est babilus, qui sie per Dcum illuminareltir ; ae
, \
pmpterca modo Deum oninhim Conditorem ac
.
Dominum in le excrpiali, scd eum habes e i te ineflabiltier ineariutuiii. atque iti ulcro tito gesiaitim,
el posl hxc gcniium, c l universos bomines a palcrna condemnattone rcdimeidcm, ac galulcm, qua*
nullnm niiem habitura s i l , ipsis clargientcut.
X X V I . Et proplerea libi clamavi, atque ilcrum
" . /, \
xehementcr clainabo : Ave, gralia plena, Doini c , , 1 1 U 5 tccum; bencdicia tu in inulierilms. > Nc cx iv . ,
,

1 7

Nic. pag, 213, addit, .


omiU. .
* Nic. * .
a

Y A R L E LECTIONES.
ln margin. .
Nic. .
* Nic. . " Cod. .

Comparatio igilur a Sophronio inslitula gratiam C tendo impediL hunc quidem scnsum ipa So
cxsislcniia? cosevam in Maria non niinus quam in
pbronii verba imporlant. Singularis enim Virgini
prima mairc Eva, aslruil, imo pra?sumil.
prxrogativa in eo statuitur, qitod ipsa prccpurgata
(25) Mcrilo quaeri bic polcst, quid sibi velit
fuerU (, dum caelcri Adae ixlii non
aiirlns Sopbroiiius, C I I I I I inquil, Virghtem Mariam
prapurpari, sed purgari dicunlur. A l quodnam dt>purificante gralia prtcoecupatam fui$$e, so magis
mnm discrimen inter pnrgalum et prwpurgnium
( Xirginem (utique ope graiiai) prwmuudatam
rcpcrias, ttisi quod illic mactdani pttrgAtio subfuigse. Naiii si geneiatim scnuo cssci do gratia
scqnilur, ut eam atiferat, bic praBvenil. ne infirhil?
Ituinanam voluutateiii preYeiiicnie, sauo obvius
Singularc igiltir privilegium qnod co loci Sopliroforel scnsus, aique ad ilhid iidci dogma proposininsde bcaia Dei Matredepnrdioal, nullum estalit:d,
lio referenda csset, qiro adversns iKeictiros Pelaquam singularis9ima ejnedem ab originali infegianos ac emipelagianos proiilemur, gialiam d i clione pi-seservaiio.
viuain liiinianis meritis non reprtidi, s&l ramd<m
' Sed el digttissiimis, qui rousideretur, csl lottiM
prarvcnire buiiiaiium ciuotliibei modo opus
bnjits loci contcxlus. Sophronius einm, uii liquei,
bohinn, scd cliam desiuVriiim, ipsuinque creduliad instar cujuHdain principii. eqtio deinde toi lantalis alT l U i m . At eniin liquido apparet saucli dol:>S'|ue Deipane pnomgalivas deducat, pricmititl
cioris seiiiciuiam nullalentis buc spcctarc posse
iilud, qnod cx Evangelio constat, Maham plenam
Ui onim reliqna prxtermitlainus, quis non videal, grat ia fuissc. Ao rursus borum ningnalium quasi
Sopbrouium syigularem aliquain Deiparae p;airo- *' ralioiieui postea reddilurus, giatiue plenitudinem
galivam celebrare his verbis voluis.se ? Porro qnod

ilcrum
tncitlcal, cut subneclit iminensum illuni nin sensu qnispiaii) Dei gralia pnsocciipelur, adeq
neriim diviiiorum cuinultiin, quo Deipara munera
singuiaredici uon debet, ut ba*ieticus audial, quis- ruivis creaiurae collala intlnilo iniervallo exccdiu
quis afflnnel, aui cistiiisee iinquani aul exsislere
Palam esl ergo, ex inente S S . Patrum lum in ea
quempiain posse bominem gratia exornalum, quein
gratite pleniludine, lum in illo donorum divinorum
hac ratiooe gralia non piicvencril: alioquin, nt
pncomnibiisexcessu, et inunus illud, angolis el proiuqnit Apnslolus (Jtom. , 6), gralia jam est
lopareutibus cominune, contineri, vi cujug gralia
ijTuua. ^enteniia tgitur sancti Sopbroini, ad quiddiviua ipsi cxsistendi initio coxva proiilenda s i l .
piani alitid esl referenda, quod el capax sil purifi*
1(26) Si grati;e uiuncra Maria3 collaia longissime
caiionis pcr gratiain, quodque piirificatio ipsa praa- excedunt quotcunque Dei laryitatc in qnoilibel dtvdiiere vcro aliquo sonsu dicatur. A l vero lale manaverint; profecloaul absurdissime affirmanduin
aliqtnd cvidcnlissime babes in ipsa bumaua I>ei- esl, origineni pcccalo inftclain san/ la? ori^ini longc
paia: uaiura. Puriflcalionis mini non capax modo ,
praecellerc, aul verfug falcndum st, Virginein
ed ct mdiga per so in prxsculi coiidilionc, csl buDeiparam HOII modo aeque ac prolopareiilcs t-oelcniana nalura, qnippe in piiino parento viiiaia : siosque spiritus, in grali-a creatam inisse, 6cd*longe
tiiui aulem cliani pnirveiUTe iralnrani puriiicutio
nobilioribus gralia) donis ineadeni ilta prima sni
re lissime dicilur, cum gratia piirilicans non jam
origine ex iuagnific^ntissiiua Dei iiberaliiau ac
inJuclani delel culpain, scd ne iudicauir aulever- gapiemia fiiisscjtfxornaum.
:

*0

OiUTlO Jl ~

IS SS. D K I P A R A A N N U X T I A T I O N E M .

:2W

, pavoscas atl verba moa I I R turlms nd weHtn allo ;


quium; non struo <lolts bominibtis fnncslos : uon

adveni, ut goiiilriceui morlis invitliam conservig

mcis propinem ; pavorem nimieni abige e corde

(uo; e nicnt-- tua dubiialionem oninem depclle :

ejice qnamlibel nb animo tuo fonnidinein; non
- asto libi trempnilue, utul maxime Iremenditm
caHerts omuibtig me cxhibeam, neque praifcio d i ,
- guitatis wajVstatein; uovi enitn quamnain
prsesctis aUoquar; novi ad quani divinidis missus
, ,
fuerim ; nuvi cuinam iuinisleriuni presiare jugsus
',
gim.
.
Ego cnntta. le conspiciens, fortnidme motnqtie
, \
perculstts expavcgco : egomel conlra timore corre \
ptns ac Iremcns stupeo luagnificenttain tttam.
, \ Ipse graiiam luam vereor ; ipse splendorem lutifu

admiralione delixus suspicio. Ego quidein Dei scr . * \
vus et ininisler s a m ; tu aulem eris Dei ac Domini
, ei Crcatoris mei Matcr; imo vero cl gcnilrix et
XOJ * * , \ ,
inelTabilis allrix iiberum virginalium ilnenlis H \ lum fnutriee, qi omni carni prxbet rscam in
, \
. , ' - tempore opportuno * . Ego Dei gum famtilne, ac
responsa feremli fungor intuierc; lu vero inlra gi
iiii8 lui claustrum Deum ipsuna babes In te secun , \
dnm caniem immoranlem, et ex le proccdemeni
, \ ,
eluti pongiim, et gaudium emnibus comparan\ . ,
lem, ac divlnora unirergis lumcn inipertknlein.
, c , > \
tecnim, Virgo, tan<|iiam in purissinio nilrn, c > \ c
tique carto, c Efottg potuU labernacnhim s nnn ;>
, \

> f

, c
, '
,
\ ,

*. " \ , /,
> 6,
/ ,
" ' ^.
;
; ; w

; \
^ . , ,
'
,


^
.
'. ,
,
' Pai. CXLIV, 15.

" Psai: , 6.

ibid.

e l

r ,

c e

P > ^ t ex le tanquam eponsus a tbalaino ; i


ac iiiiitans cursum giganlis , in vita sua vinm
cnrret vivenlibus salutarem in cunclis futuram,
qu*qu a suininis coelis usque ad aumroos coelua
se proiendens, omnia divino calore atque una t i inul viviiico splendore repleat.
X X V I I . Proinde eiiam ilerum beatam banc gatidii salulationem tibi iuclamo: Ave, gralia p!cna,
Dominus lecum. Gaodtum aflferens veni, e&itii Hietum botidnibus infrro; gandii sequcstor exsieto, non doloris minister agnosror; aatsum laetiiiaj
angelus, batidqtinqtiam infausia denunlio. Quid tima ecotiverso le titDcnlein? Quid expatesct& ilignilaietiia fxp:ivescenlein?0iidab eol rreris,qiiigatiii lua lern*Uir?Quid vercrig eum, qui luum splen & dorem vereiur?Scrviiasum,etinininiusFilii acgerministui ramulus.lpftc me, oitm noii ^xsistereni, cond i d i l ; ipse me e plagis co?lesiib(is nd le niis.t,
jucundissiiniun suuin libi (per me) gignifiiftns advcntum; ineffabilem ejus tibi ntiniio courcpiio
nem : liienarrabilein ojug libi rcvclo iu< nrnationem; ejugdem nativiiaietn omnis gaudii gor.itri
ccm tibi tiotam facio.
X X V i l l . Et idcirco tibi, Vir^o omni Uude digidgsima, dico : c Ne limcas, liaria : invcjii&ii
1 9

ibid 7.

VARli L E C T i O N E S .
Nic. pag. 3 , omiti. .
* Nic. ,
bal^: S ? i l : 7L*?*l , . . . " N i e . pag. 2&>, .
.
* Sic, ouiilt. .
, f

4 1
3

NU*. bis contiiuio adjungil, quai


Mic. addii, prupriu utvidclur marie

3251

S SOPHRONII P A T R I A R C H * HIEROSOL.

323

euim gratiam apiid Demn * . > tiivenisti gralt.tin, . , quam nulla penilus nmlierum invenil : inveui&li
* , \
graiiam, quam nemo novit : inveuisti graliam ,
, \ .
. quam neiuo sorlilus esi.
Ei qtialcm istam? Audi . c Ecco concipies in
; , uiero, el paries lilium, et vocabij nomen ejus Jc\, \ ,
suin. Hic crit magniis, et Filius Allissimi vocabi. , \ | u r ; eldabil ei Domiuus Deus sedem David palris
\
rjus, el regqabll iu domo Jacob in aHernum, ei
, \ \
; \
ivgni <>jiis non erillinis. ILec ul libi significarem,
coelis iuissus suin; ul b:ec (ibi perspicue anijqii- ,
,
tiarem, misii ipse qui ex ic nascilurus est; ul libi
; bxc vcrbis ac sermonibus enarmrem, iiiandavil
\ ^. 6 Yerbum Pairis; u l baec libi pioponerem, unigeni ,
lus Oei Filiqs imperavit; baiic mihi lcgalionpin
:posiitt jn ccplis, ai ipsum bic pra&entem inlucor; * .
coslo boc iiiuiius niibi commisil, ci ipsuin ceruo

le Virginc CQimnoraiitem
$ oral,
, \ \
qui ad te Virginem duvenil : ncscins erat teiupo~
. ,
ris, qui in lempore a le concipiUir; exptr* eral
,
caniis, qui ecqudiun carnem ex te nasceiur : eral
, Incircum.Hcriptus, qni in le rjrcuiwsci iptioncin re , \
eipil.
.
X X I X . Ecce concipies in ulero. Neque tamcn
\ . > \
tuibi cogitcs, 0 Yiggo, reliquaruiu niulierum con, , .
ceplioneai. Ecce cqjicipies io utero conceptione saius
*, ixpene, conceplione ineffabili, concepiione juenar- , ^ , ^ ,
rabili, conceplione divina, qiiam non viri inchoa ,
veritcoiisuetudo, neque virilis effeeerit coiigresaus,
,
quam ncmq botuimim verbis explicare valeal. Et
. ,
sane quonaoi paclo i l l i , qui secuiiduuf iiaiuram C ; nascunliir, potcruni ea, quas snpra naluram suul,
,
rffari?Cum ilaque coiicopius luus n a l u r ordi .
pem pneiergredialur, ratiociuationibus, quae seundum ualuram suul, ne iusislas.
, \ ,
\ Paries autem filium , cui uoi) tantum na \ , (iira sil lempori qior^ique obnoxia, sed qni siinul
\ , lialuram habeai aBternaiq ac leinpora omnia om, \ t | ,
ucsque vicissiiudinea traiisceiideiilciii. c E l paries
, \
(ilium. > qui non soliiin visibilis in cqrne cnrna \ , >
, sed invisibili quoque iucorporeaque aubsiap , \ n*liq conslet, c E l paries fliiuin, 1 qui non inodo
\ ,
luus, 0 Virgo, filiws apparcat, vcriiiu eliaui Dei
,
Filius aguoscqtur. E l paries , qui non solum deprehcndalur liomo, sed vcnie eliam cr*da- R ,
(ur Deua. *-El paiie* (iliinn, alulig, qua^ ab alio sit, indiguu, ael salulem otniiibua boniinilHif
con(crente;t.
" L u c . 1 , 3Q.
ibid. 51-35.
V A l l l j : LECTIONES.
U Nic. pa,g. 213, .
Nic. .
.
NOT..
(27) Snnt et alii nonnuUi e veteribus, qui ctim
$alon. 8, 9, part. 1 , pag. 204, 205), qiii batic
^ancto Sopbrqnio opinali sunt Verbi incariiaii<>iM>iii
Sopbronii oralioiii*m phis semel allegat, el niliilolunc perfectam fuissc, ciim angelns sanclatn V i r niiiius cunt aliis Grxculis addit, Virgincm l)eipagjnrm salulaus f.a Yorba protulil: Ave> gratia plena, rain ab originali pec( alo mnc demum emaiidaiain
Doniinus leaim : quod quidcin Sopbronius ndlmc
ftiisse, cum illud impkluiii est, quod poslerius.
diserlrus infra ( 30) aflirmai, cum asigelum in^
subdidit angclus. Spiriius sanclus tuperveniet in i r
dncil dhrnte u saiict.r Virgini : Jam coucepi&ti,
elc. Sic mira isiorum sapientia iiovissimum ocnlis
ex quo illud Avc protuli. Dc liiijus opinionis prcnosiris nioiislnnii subjicit, Virgincm jam Dei Ver1 1 0 nibil atlim l lioc loco diss^ivre ; fitnc lamrn
1)0 fceiam, ct adlnic tamon pcccato inquinaiam, ac
nllro se riitsus prodii poilemosa Nicodetoi-1110pioiiide fKo iuviftain el diabolo inancipalam2

f l

inscUia [\\\.

Pnc[at.

a<i orai. liduri

1$-

J253

QRATIO II, -

IN SS. DEIPAR/B ANNUNTIATIONEM.

c \ -
, . " ,
, ,


.
\ ;
.
'. , > ;
" , \ \ c , \
, , ,
, \ .
\
\ ,
,
* . \
, \ , \ , \
\ . \ \ * , ,
, \ , ,
, ,
\ \
, , ,
, , , ,
:.

> proplcrca c vocabis nomen ejus Juin ; *


ctijtis sane iioininis iiitcrprctatio est
Sal*alor.
Oporlel eniin, Virgo, u l qui nascilur in omiiimii
salutam, noinen ipsum Sulvatorit soriiatur; ut e i
ipso quoque uomine manifesleiur nali poitstas, ac
filii Uii nativitas universis boininibus salnliicra
oeiendalur.
X X X . c llic erit maguus, quippe
< niagni
cousilii Angelus appellaius, et c Deus foriis *%
celebratus, et predicalus c mirabilis coiisiliarius
Pairie, et declaraius Piinccps pacis, > e l , utpoic Conditor, creaturaruiu omnium domiiiaior,
ac
ierrestribu9 pacem cuin coeleslibus cencilians. Praclara enim principalus sui facinora feret
euper bumeriiin bracbiumquc suuiii " ; quippe nori
altcrius, sed sua ipsius virtute ac polculia rcm geret, pacificani omnibus comparans cottdilionein.
Sed est prwterea c Paler futuri saiculi , solus
ex solo Deo genilore genitus, et fuluri Miculi Palei* exsistens, et ante omnia sfecula cum ipso Patre glorilicatits. De quo Uaias quoque, lcmpcra
praxurrcns, prophelavit inquiens : c Parvulu* natue est nobis, ei Qlius datusest nobis, > luus nempe
parvulus, Virgo, cujus libi nitnc nativitalem annuntio : c Cujue principatus super buincruoi ejua :
t vocalur nomen ejus magni consilii Angelus, M i rabilis, Coosiliarius, Deus foiiis, Dominalor, P r i n c p s pacis, Pater futuri eaeculi (28).
> ,
c Hic eril inagnus; non instar illiiis, qui, ma , ' , gnu cnm sit, magnus postca sil evasurus.
\ $ . sed tanqiiam qui semper magnus et esi el deiti*
\ , * ceps pennanebit. Cum enim euni Dei ac Paftris
, \ $ Filium secundum naturani esse con&iet, ipse quo
, que magnus decernitur
naima Det!S praedica * .
bitur. E i profeclo Hle eanid^m lecura aubatanliam
\ babebit, qui prorstis cjusdem etiam cum Deo Pa, , \
ire naturae exsislil. Ncque euiin, dum geqer^t
.
Deus, inaequalem sibi dissimilemque poasei prolotii gignere. Sed eadem omnino essentia pradiUm, et perfeae similem, et omnibus naturalib^s
proprietalibus sibi prorsus aequalem.
'. , \ X X X I . c llie erit magnus, et Filius Altissimi
. \, vocabiiur. > Semper enim raagnus esl, el Filius
proclamaiur Aliiasimi, utpote ab ipso magno Dco
, *
natus ei unigeniius ejtudem Filius declaratus. Dico
, >.
, \ ,
^ autem etii et vocabilur, non quasi reipsa ejusmodi
,
ip*e
ipae modo non s i l ; ne id guspiceris; sed bajc
, \
propler summe admiraudam ejus ex
nativiia . \
tem, et propter buroanas carnis es le assutnptio,
^ ,
Kem dico. Illa enim verba trii ei vocabitur, quae
' &loculiones &unt temporis, dc illo dicta sunl, qua, \ ' * leniis boino vobis bomintbus eimilis, faetus est;
.
nam vere cliam vobis similis enascitur.
4 7

, e

1%

t f

" Isa. , 6, tec. L X X . ibid. aec. cominuniorem leciioneio : nam


"Coloss. , 2 0 .
h a . i x , 6. ibid.

a eod.

Vat. baec abeunt.

4 y

Cod. .

Y A R D E LECTIONES

NOTiC.
loco nossc, quaiunam icctionem Palastini codicas
(28) Isa. i x , 6. Cum lani varia sil prnes veleres
pra:ferreul.
ive Gr.icos sive Lalinos celebcrriuii li.ujus vericuli itictio, haud iuulilc fucrit ex hoc Soplirouii

#55

$, SOP4ftO.\U P A T R l A R l L HIEROSOL.

S.mililcr d lilud ; Pabil yi Do.niuiis Dus se-


dc;ii tavid palri* ejus; et regnavii in domo Jacob
n afeinum, et regni ejus non erit flliis . > llaec
eirni oimiisi propter carnalem ejus ex le gencral i o n c m de illo ailirnionlur. Poslqtiam eiiim semel
propter vos liomo, vobis similis, (ieii dignalus est,
tiiimil et pcricclus honio audirc, et liumaiia omuia
pali non abcuii, ut sciiicei neque so. aiidiciilibns
viderctur speclruin, neque ab iniiieiiiibiis plian*
tasma piilarelur, el iuiraculinii verissimi sui ad
vos dcscensus faclis probarei , ulque evideiilia
assumplaB a so, propU-r vos btimause nuiuia* argutneiita praebercl. Nam qiionmdo bomo, qui lerreiix
particeps nativilatis fuerit, ncc lerrenain gelai abjectionein (qtiid eiiim tcrra abjeclius esl?),

3256

\ ,

\
\ ; \
,
.
" * * , *
\ ,
, ;
, & , :
*
. ,
, \ (
;), , '
*e| magnq* flrt, verus AUissimi Filus vocar ;
bitur (29)? Aut quoinodo (boino) a?lernum Davidis
; ; \
ibpouuni s liietui? A n l quo.t odo in doino Jacob
, \ 3 ; ;
Ihouio) seuipcr rcgnarct, et regiuim ejus finoni non
\
babcbil? David euini el Jacob secundum sensuin
.
inysticuui acteplus , ipse inlelligiltir Cbrislns.
\, ^ , , *
Naitt ipse fortis inanu, id esl virluie, exsistit, el
, '
hiipplantavil bosles \eslros (50), et victoiiani ad . *
vorsus O Q S vobis donavil. Per qucm illi quoque ex
,
lOminibus, qui in ipsuin crcdanl, niorilo anti^uum
, \
tMlini Juitoorum poptdum supplantabunl, uipoie
%(, ,^,
Christo egregie fideles invemi, priniogeiiituram,
.
qnae, si tempus specles, "illins (Jndaiei) populi erat,
tbiincbuii(.
,
Yermn cum nalurafa ipse alcrnati, alquo iiw
, T

romprcbensibilem ex Patre liabttal nativilaleiti, ^ ,


,, \ *
\\' (bumaiia) assuuierc el in se snscipore per
, *
iinlulam cx le piissima carnem, ct < nalivilalem
\ tx le Dei malre $ibi eligit; itt ncnipc illa eadem,
< , * ,
secuiiditni iiiimoitaieiii iialiiram tpsc possi, \ .
b:vc vobi; qiioqqe, quilqis stia in vos bomtiu*s
iiaiilatc otiain cmtsubslauiiaHs ^Tiinduui carncm pas&ibilem el mortalein ex le suscej lam fadus esl,
uecunditm graliam divlnaui donarcl.
. A l illa Dei capax, Deuniqiic gcsiaus, ac
'. ' \ .
|.K\qe iiniuaculala (51), alque unjversi* siniul ciea \ > ,
Luc. , 32.
,
(^O) S<*nsus fsl : Qupniodo vere afBrmari |K)casliiaiem sigiiificandam Dum enhn Sopbronitu

r . . . . es$c,
.^,
ecribil, : \ , apertiasime
MI , hotnitiem atn
iiiagtniut rvasuniiii
aut
%nnuu Allissimi Filium appellatum i r i , aul Davi- viigioaleiii purilatein distingiiil ab , *t
exinde elucel, eas voces lalius ad omiiiitiodaiu pndis llironq regnoqu^ u:lcruo poiiiiirimi, Risi isle,
ritalem expriiuendain iisurpalas rnisse. Neque V I T O
fe quo lja:c pnpdtcunlur, von homo csset, piiics, id aiugttlnre Sopbronio iuisse; nam (ul alia
liia., quae supi bominis, baberel, ac |ropleroa ni(i
bmnauam nacius csscl iiativiialeiii, buniauaiuqiH! nunc niissu f.< iain) evce libi eadem dislinciio
in Menaeis orcurril (ilie 1 0 l)ec. ad Vesp.) :
^bjcclioiHUii ycre nsMiuipsi^cl ?
\
(30) M;v;c vuiclicet spe taul ad illud G M I O S C O S
\ ,
(XXVII, 3t>) : Juste voctiium est nomeu ejns Jacob ;
, , , ,
wpplanUiiH
( L X X ) etiint me en aiiera
D

tice: lum ad illtid Q^ee (xn, 3 , 4) : In uiero &upfdnutavit fratrem suum cl iu forliluiline $uu dircclm
>-nl mm aHgelo,tl invah^t ed ^mjelum^ el touforlatus
tst.

Cnm ab iniprobitsimo
populo iniijue te &tlvalor, clpvis in ligiio confitji cernetct
iuuoc*H*
illaci Virgo et Maier iua% doiorh gladio corde irMfifjebalnr.

(31) Eliam iste Sqpbronii locus (vide enhn, t\u&


alias dr eadcui re adverliuiiis in uol. ad g Orat.
Uidori Tbessal. in Ueiparw Prmenlalionem^
pari.,
p-g. 445) eos rcdargaii, qui voces , ,
:, CURI soq>issime de lloipaia du-atiuir,
U^KJuam pou coarcUut '\ virginalcm ejusdcui

Illud eiiam advcrie, quomodo S$. Palrtun aniinis arilssiuie d< lixa iiuago liiin purilalis
liiin altissimau oiuuibue crealuiis cniineiiti.T
qujv. rcfulgcnt i sain^a Viigine, elflciat, i b
landcs, etiam ubi nibil ta!e res poaiulai. spoou
5>ua c calamo flufiut, ac proindc Sopbronius ctiam

ORATIO I I . -

IN SSDEIPAR/E A^iNUNTIATlONEM.

3259

, \ turis eiuiuentior Virgo, cum de divina ;onceptioue


audivisset, et de ratrabiVi perseu^isset gestatione
, \ ,
in ulero, luin dt* parlu illo iuirabili iniellexissei;
, \
enimvero ad lios sermoiies mirabtinda baercbat;
, \ ;
neque eniin muliebrem naiuram ignorabai; consi ,
dcrabat proinde conceplioncs, quae seciindum na,
lura? leges fiuni, prudeiiterque animadvertebat,
, 7 ,
\ etiam eequemia puerperia absque virili congressn
iiimquam !ocnm liabcre Porro ^um semet infa, ,
, ctain, atque ab bujusmodi consiiciudine, imo et
, \ ab bujiismodi cogilalionibtia pbne iltibatam nosset; ad Gabrielciu arcbangelum, qui ipsi singuiaf \ , ; >
^ ria baec magnalia, ac diviua? ntagiiificcnlia? opcra
; - significahai, ferebalqtie faiishim gatidii iitiiilium,
reponil : c Et quomodo er\t boc inibi, quoniain
, \
. ' \ ^ vinim cogtioaro ?> Quoinolo < rbis tuis
; quae a bgibus natuis human* stalis adeo rc<-c , , dmit, fidem habebo? parienles equidem
; , , :- vidi plurimas ; at quaiupiain camin, q u g e m i m l
\ , sine cougressu v u i l i , iiullam no.vi. Quoiuodo ita , '
quc iu ine, qua baece natura? vias nuspiam cal \ \ ; cavi, iicri b.vc poicrunl? Quo parto matcr sim
, ipsa uiasculi, quao masculi consueliidinein prorsus
.
ignoro? Nrmquid quia viro secunduni tegeiu Moysis
\ , \ despousala smu, proplerea exislim**, augcle, lue
;
ciibtle bmiianum, t quo initiuni dicuiil et conc.piiones el pratgnaliones el partus, vidis*e? Nunquaiu ad gpoustim et cu&lodein nieuin
conjtigali
consiieludiue accesai. Quomodo ergo conceptioftem, el generaiioiiem, ei onmino nasc.luri filii
laetaiionem mibi memor&-?
*. , - C XXXIII. An vero ignoras, eupernaiuralium
rerum nuntiandaruiii rninisicr, Mariani neque cuin
, ,
viris educatani (32), neqtie inler pueroe mascnlo*
^ ;
, \ vcrsataro unquam fuisse? Nosce spiendorem virgi . niialU uieae; et de concepliune isla sine virt congressu verba sane non faciea. Nosce castilaiis mea
, , .
exceHcniiam; el de igta prepgnalione conjugii ex , perle germonem non injicies. Nosce pudoris mvi a
.
, \ - qtiavis labe immtiiiitatem.; el non dicee mibi isto
;.
de prrrlu pra?ter naluiac lcges. Nosce integerriu ain
pttriuieni meam; el lacialiotiem istam iocredibilem mibi nequaquam ioqueris.
,
Quin etiam et illud iiicompertnnt tibi videlur,
, ine a prima statiin nalivilate in Sanciia eaucto , rum, ubi vir ntallua occurrit, qtto nemo virorum
. . ^ pedem infert, quo nullus cernitur viri cujusvis
, \
accessus, enutritam fuisse. .Goguosce aanclaiu
.
viUe meae raiionem, et ne carnalea menii niea) cu*
, \ /
gilalionfs objicias. Considera suniuiam conversa.
tionis mex puritalcm; neve illa, qua, iuairibue
suul consueta, de me suspireris.
\ ,
Nou iiiium ideinque suiil, angele, virgiuilas ei
1 8

Luc. , 34.
NOTiE,
hoe loco Delparam et piiriesiiiiam () et
dens (inf. j 34). Maria ex ?olo paivniiim Ann:e
(Tcaluris omnibus prsecellenliorein (
ac Joacbimi tenmlo oblata leslem babes oiiaiii
) concelebret.
Cosmain, cujns Commentariot in S. Greyorii '(32) Haec rtif^renda sunt ad bisloriam quas Irazianzeni Carmina, Grapce edidil vir Em. Angeiu?
dit Mariam lemplo oblaiam, aique in ejusdem
Mai, Spic. Rom. loin. II, part. u . (Vid. Comrn. ud
lempli receasibus cducatam Tuiese. Luculentius id
Carm. J l , v. 423, p. 3G)
patci ex iis, <[\\x angclus induciiur Virgini respon-

3259

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H . E H I E R O S O L .

326(1

coiiiiubiiitn noii idem stinl conlincnlia el conju- \ * ^ galis consuetudo; non idei sunt purilas plane , \ \ . 1 \
aacra, et fomina? virique couventus. Elsi cuiin
< ; , \
f bonorabile sil connubiuni, et lorus > secundum \ ;, * /
legem Moysis sit <immaculaius' ;> at certc imtlium ; ; ^.
illis eininct gralia virginilalis. Magnum Uia inlcr ; \
et illam discrimen inleresl; neque illam onmino .
inlcr se comparationem invtcem admiUunl. Quo- ; ,
nam igitur pacto eximias virginilalis prarogalivas \ ;
ipse posthabcns, quae sunt connubti ac tori, nunlias ac pi oponis ?

Proplerea nuniium istud tiium formido; propterea sermonem tuiim iimeo; propterea salula- lionem tuatn non admitlo, anicquam omnia ma- , ,
lure dispiciam, el prudenler explorem, ac diligcn- , ,
tcr pcrpendam ; nequando, sernionibus ab humaiia ^ , \
fide alionissimis fidein babens, ipsa quoqtic menie
, \
decipiar, et mairis meae Evae vesligia premam, ac
, \
miseris bominibus majorum adbuc malorum, gra \ .
viorumque calamitalum aucirix evadam (55).
e

Hebr. x n i , 4.

*
5.

pterea angelus ( 24 el 25 ) cum plura verset, q a


(3") Haud putavertm, ita haec sensa Deiparac a
lestehir se non eum esse, qi iu errorem ac p r S. Sopbronio iribui quasf perauasnm reipsa sanclo
niciem impctlat, nullas insidias memoral ac nullae
doctori fiierit, lunc aauctam Virginem baec elocuiaui fuisse. Citius dixerim, more eorum, qui ex ruiuas, nisi quae <ad protoparentum lapsum pertiGr. laudibus celebrantes saucti Praecnrsoris nativi- ncnt. Huc et illud speclal, quod ejustnodi fingiiur
latem, bunc titut in ulero matris adbttc inclusum dcccplio, qw, non secus ac E v faclumest, a
anticipatione quadam inducunt sublimia qusequc divina cbariiate ( 25 ) dejiciaU nam baec utiqne
idoneum scnsutn babent, si sanctam Virgineni eo
de diviuis disserenlem, sic sanctum Sophroniuin
ista de sancia D.i Gcniirice pro scnsis polius. quac Q loii conslilutam rcpules, quem tenuit Eya anle
fldclibus inesso de eadcm noverat, quam pro rei
pecralum ; contra vero nonne carent omni scnsn.
si Mariam quoque lapsis bominibus accenseas ?
gesiqe verisimilitttdiue protulisse, atque eadem
plane de oausa' faclum cernis, ut Gabrielis arcban- Oraiionis enim series non aliter lapsos liominea
geli ad Virginem alloquiis illa Sopbronins inler- exbibel aui exbibere hic potest (vid. a 12 ad 48)
inisceat. qii;c ad rciuiandas bxreses Neslorii et quam peccaii lenebris el umbra morli invoinlos,
Euiycbctis adversus inearnationis Dominicao myele- quibus idcirco reMauratio per incarnalionU optie
riuin oppoituna vidcbaiiinr, licel ea ab angeko diviuiius paratur ; nullus ergo locns superesl d i inae graliae luci, e qua Maria cxcidere possii,
tunc dicia fuisse, neiiio sibi porsuadcat,
ftiquideni ipsam quoquc inler lapsos connumeres.
GaMerum haud levis momemi fueril, apud chri- Huc denique collineal, quod gravjores adbuc ruinaa
slianani plebem exploraiissiuia tunc ea fuisse, quae universo liumano generi ex bypotbeiica Mariae
in hac Sopbronii oralione logimus. Gonclttdi enim
ruina impondere perbibealtir ( $ praes. ) : nanquid
inde poiest, vulgaliasiinam ergo in Ecclesia dociri- enini baec palam raciunt, ex recepla tuuc do*
uain exsiitisse, q u Iradit, etim locum tn divhia cirina veleri Eva*. sic Mariam fnisse aubslitmam,
regeneralionis buuiaux oRconomia iribuendum esst ut, uon so.ciis atque illa, novi ordinis principium
Deiparae, qui in prima olim buinani genetis condi- forol, novuniquc denuo quoddaui periculum ac
Itotie vcieri illi Ev% dalus fuerat. adeo ut quav
vcluli cenanieu iu ipsa insiaurarelur, cujus exiiua
cunque primae bujus malris propria fuernnt,' nd
nova3 aiil felicitatis aul infelicitaiis origo buniano
sanciaiu Dei Genilrirem Iransferenda sitil. E l sane, geueri cxsisleret ? Ilinc csl, quod el sanctus Pror

nem
? . " Mari.tin
" ^.-V^
7 Ji
.!.
1 '.! ." ."
inter c! i L
Evam
eo P^
usque
perdtictam

^ qua locuin
fuisse, ui s'aiicl Virginis dccepiio
(si
babiiiHscl), el lapsus noniiisi primas malrie deceptioni el lapsui xquiparanda forenl, neque mintis
nb illitis quam bujus gesiis aut reclis aul pravis
universt bumani generis seu eospitas seu pernicies pendcrei ?
Sed c i ullenus aliquid ex his elucel, quod pressius ad rem pran.enleat speclat, nempe ex recepta
t uc dociriuu nou ^liam.ac Evasfueril anle lapsuiu,
Maiiic condilioneui exsliiisse. Proplcrca bypolbeUcam illani sauctae Virginis deceplionem cuin
ulla vx omnigenis priuvancalioiubus cortim, qui
iu slaui naluue lapsas versanliir, sed cnm Ev;e
errore confcrri bic ccrnis. Propierea Virgo se
conipar.il Ev:f? ( snp. 25 ), cum ad baur serprns
primo accessit, el quam idcirco ( pnes. paulo
iiif.) discrle dicil adliuc malitia: expertcm. !

>ll

161

D c , , , s

( 1 > ^ , It) daiinonea non modo congancu agilanles,


Virgine expugnanda
lanquam tande
snmma^ rcriiut
fcd eiiam expresse
quam cuin secuuda Eva, ;eque ac prior illa, adbuc
iunoceiili et integra belluiu paranles inducal: Al
iterumne (in jiiii) cvm secunda Eva nobis imlat
certamen ? Jmiruendane acies advertut impollutam
mulierem ? . . . . . Quvnam itaque modo naviculam
ejutmodi lempeslate jaclabimut ?
Quonam
rnodo dhcerpemu* ovem t
Quonam modo
diripiemus ciuitatem ?
, ; Quo in loco ut viin earuin vocum
plene percipias, adverle, quod conlra Pro*
clus subdidit de priori Eva :
, :
: llla cum corrupnonem sibi assumeret, eminentem dUjniiutem capesoere &e exislimabal; "^
pov ergo Proclus Mariam dicil, ulpoCe a'j illa cur-

ORATIO II. -

326!-

I X S S . D E I P A R ^ ANNUNTIATIONEM.

32C1

"OOsv \ /. * A c pmiudt, habita natural leguin ral ,


itennn dico libi : Qiiomoilo eril hoc iuibi, quo; , \ , > \
tiiatii viruiii cognnsco; et viruui uibiluiuiiius,
, , ; "
, \
ut, iuquis, pariaiu llaud fide dignum proponis ;
.
a cobauuiilia cujusi|iie senuonis propria alieitus, el
,
a coiiiinuiii consiietudii)e abhorrens esl isie scrmo.
*
Quainobrciu iiuiiqiiaiii illi acquiesuun, uisi deularos,
, .
qua congrua ralione, qtise a le dicuntui. ad viliiiu
, \
deduci quuaiit. Ac sane nisi ralio expliceiu'*, quid . - qiiaiu simile prorsus iiun fiel. Da ilaquc raiioiieiu
*
proposilionis luae, cl tuuc diclis luis credam. <!au , \ \
liorem me ac piudcnlcin facil Evae praceps lapsus,
,
in qucm, cum adliuc malitiai expers ac simplex
.
illa esset, c l incuriose sermo.ies perpmdcudi,
, .fraudulciiius ille toiius maliiiat principis ilraconis
abcns, altera Eva aliquando
sibilus ipsam dejecil. Absit ilaju^, ' , inaudilis islis sermonibus fideni
cvadam.
\ -
X X X I V . Haec arcbangelus ab are virgiueo et
,
immacutato ad ipsum loquenle cum acccpisscl, placide vicissim ad eam respoiidei ; el quae naiurali
*
,
ralione explicari non poterant, borum solutioneiu
, \ e supernaluralibus prabet, alque innoceiitissimaiu
.
illam a ralionuin invesligaiione rclcvat.
Novi (inquil), Virgo, et certiim inibi est, viri
, , ,
toruin lc iiunqiiam vidisse. Scio, quam inicmcrau

virginitas tua ; perspicio , quatu diviita? sinl cogi*

tatioues luae ; video, quam iniacia castitas lua ;

perspcetam habeo, siitccrissimani ptiriiaiem luani.
. ', Non ignoro le in Sanctis sanciorum enulrilam
\ "* \
Cuisse, atqtte ibi adolevisse, et quatn exitide et
. ,
eorporis el animae sancliiatem serves. Novi, Jose
pbtiiu inerum (conjugis) nomen sine re sorli , '
C ttuu csse ; ncque enim lanquam saior tibi prnlit
\ .
coHiparuii (54), sed ul GdelU ei Deo charus fllii tui
niinister.
;
",
\ * \ .
,

*
,
. $ > ,
.
, \
. \
, \
* \ , \
* \
1

* Cod. .

A l quorsum quae ad rem non perlinent, b;ec tnibi


lu modo pronris ? His subliimora ego pandain l i b i .
Tu narras mibi nalurae conseutanea et bumana ;
ego verQ excelsa libi dicturus veni ac divinissiiua.
Si sermonum meorum vim oossee, non inibi mulieruui objiceres cousueludinea ; non niibi bumilia
illa reponcrcs ; non cominemorares nithi n a t n r
leges, praeier quas feiniuae nunquam pariant. Ipse
qnoque, quanquam nalura hoino non sim, bumanain novi eonsuciudinem. Novi et ego, viri et uitilieris couversalione bomines, quotquot nascuntur,
geneiai i consnevisse. Nou sura bormn ignarus,
qiianquatii rei el oprU plane exsors, cum alia sii
naiura iucorporea, ct alia contra eorum natura

VARIi L E C T i O N E S .
Nic. pag. 247, . Nic. omiil. .

Nic. .

.
niplione (;) immunem, quam USU ligni prior
inimdi rcslatiralitccm alloquens infjuil (lib. l , t r a c l .
Eva incurrit.
, . 9, p. 25, Yeron., 59) : Tu Evamin Mariam
In confesso igitur esse debet, comparalionein
redinleyrasti: tu Adam in Chrislo reuovasti. Scd de
Mariam iuter ct Evam eo spe<tare, ui Maria Ev bis plura hi Commeiiiario.
ante lapsum innocenti reu uova ac nobilior Eva
(5i) Nisi qnis poiius quam legcndiim
a'quiparelur, qiieinadiuodiiiii novus Adam Cbristus
pulcl , til nsus sii : neque enim
voieri Adaitio sqffrclus fuit. Qund ulniiiique Zeiio
adjunctus ct>l libi tanquam ptolh saior.
VtironcnbU complcciitur, cuin divinam chariiatem

32J4
S. SOPHKOMI PATRIARCILE HIEROSOL.
326
VVK corpore consiant ; aique ;Ha covpore caren- \ ,
\ . " *
tlbus Iex sit tl viiae ralio (55), alia corpus habcn\ , *
tibns eoiisurtinio. Scpone, qu&so, abjecta et lerrc , \ &
na, et cxcels.i poiius ac ciBtcstia inluere : vilia illa
.
aique huiuiHiiiia relinque, el inecuin in admiranda
, ,
ac plane eubliimssima oblulum dufige. Non parliun
*
j u x u naiura? leges nunc libi prnpono, qui procedat
\ .
ex \ iri et carni volunlate * ; sed libi parlum
aitnuiiiio, qui el snpra nalure toges, el a communi
ordinc r^iuolns s i i .
X X X V . Viiginem nunquain gcnuisse, scio,
\ , , , Virgo ; attamen tu gcuerabis virgo pcrspecia, et
* ,
virgo prrsi verans. Novi, citra viri consortium mu- \ . ,
lierem nunquam peperisse ; at cerie voluntate sua
.
Deo partum dciemeiite, tu (virgo) paries. Haud
.
, , .

'
qn-squam semel ipsa condidil humaua nalura, adeo
, \ . ,
ul lcgos qnoque sqas sibi deflniai. Deus, qui na- "\ l rt. in fabricavil, et congruas ei legcs slatuil, po- , \ , \ ,
tesi eliani, qiioiiesctiuque ipsc velil, ejusd.-in leges,
, qnas ipse coiiiieus praeflnivit, immutate. Deus cst, . * \ qui vull ; ecquis Del se decreiis opponai ? Utique ; iniilieres oniues, qu;e matres flanl, prius cum viris vat, " ,
coim-nnint, et liinc malres evaduni : lu vcro, Deo \ ,
ila volcnie, nTaier fies, virgo lamen, custodienle . " \ \
le Deo, exsislens ei peruianens. Aliam in te Deus
\ \

novo op<-re efficiel conceptionem ; aliam in te . ,


txslru(lioiiem Deus oslensurus eet. Nam nibil
'
prorsue eorum, qua? facere velit, iinpossibile ei
, ,
vsl; scd velle ipsi simul est eflteere, crealuramm,
\ . ,
quat uin ipse condilor est polenlisftiinus, nulla ei- Q , \ , ,
dem obsislcnle. Qtiouiodo ergo Deus, qui omnia
; ; \ ,
po:esi, te quoque, Virgo, inatrein efficere non
, \
poterit ? Nisi forlc preiiuilis limitibus, et consueto
, \ , or.lini, qiteiii ab iuilio consliluil, Hle quoque sub . *
jiciatur, alqtie ipse servial legibus. quibus voluit
* ,
botnines deservireni. Ilaud probanda ista sen , *
Itnlia ; band satis piuin hoc est responsum ; Iiaud
.
iVo accepla cjusniodi dicia : Douin ncmpc staluere

bgibtis snis obiioxium, et contendere, Deum ordini
,
scrvis pr^stttulo ipsinn gemtm .ubjici. Graiidor
.
cernens pmdcntiam ; gatideo animadvertens
, * ,
eaulclain luain ; ljetor tuam perspicien.i sapienliam,
\ \ eisi verbis ineis conlradixeris. Non enim ab incre- D \ .
dulilatc <tos sermones luos judico, '^neqtie contendentis voces in bis repcrio, sed prmtcmis
eapieniisqtie invesiigaiionis, et moniis aixtitaie atque inlelligenler omnia scrulaiUis responsum.
X X X V I . Concipios i^itur in utero, siculi d i x i :
A ( 7 . >,
qmn imo, vitfeo, el jam coMepisti, ex quo libi
, , \ , '
illud Ave proluli, voreuique gaudii effcctricem lo- Xalpeir , \ ^cultis sum : c Et paries Uliuui, > qui el le, cum
\ ', non esses, creavit, anle le omnes condidit crer., \ .
I I I P S . Cuucta eniui per Dei Verbum
facta suul ;
\
4

1 0

Joan. i , 15.

VARl, LECTIONES.
Nic. . * Nic. pag. 249, \ : nf qne prorsua banc lectionem
i-bjcMeiiin, pracseitim cuui in similibus vocibtis, ei dein , ratio prostel, cur
ctj
alicra particula oculo excidere polueril.
Nisi fuile legendum sil ..
Nic. .
Cot l .
: siispicari aiilem el illud licel, Sopbronimi, qui, ul inquil Plioiius (cod. 251),
, scripsissc , qiiotl ioiacismi vilio vcrsum sit in .
NOTyE.
(35) Vide Gxploratam iu Ecclcsia tlocliinaui dc angeivriuii natura plaiic hictirporca.

9t6h

ORATIO. II. -

IX SS. DEIPARJ5 AXNUNTIATlONEM.

32G5

\ , , ;, 1 atilem, Virgo, ipsum el Verbom Det el Deum


gignes, non bumanas quidem nalurse experletti,
, ,
prout aHernaliler tx Palre genitiis cst, eed carnem
\ \
c l iKuiiinem, slne ulla lamen conversione ei c o n , ,
fusione, sine mulatione c l imminulione, el sine
, \ corpi*rali transversrone factvni ; nam cxpers h o , \
riim f>etis est naiura sna, Iteet potentiseimus eornm
* ,
operator; flnca enim vobis, non ipse sibiconetiiuit
.
Parice iiaque, utantea d l i i , auemum DeiFilinm,
, , ,
qui el Verbum esi Palris ; et hunc non carnte
\ \
expertem, sed carni cl sangulne adunaltim, anima
, \ \ ,
Sntelligenli alqne invisibili ac denique iis omnibns
\ \ , \
praedilum, quibus inslruittir quisquis eecundum
\ ^ * \ ,
nalumm lionio cerr.Unr. Qui in le immaculaiiiin
, \ , , f
i descendens, fanquam pluvia in velltis , car~
, , , & nem ex virginco luo sanguine atiaumens, aniinain
\ (
vero, qtieniaditiodum i p s i plaoel, creans, el b c
,
aibhnet copulans at<|tie secundum bypostasim in
,
unius Filii non divieam pereonam conjtingens, ex
, .
te ineffabili inodo nascelur, lc virginem, dum parie,
, .
ctiModfrn*, ct te eonnnbii nesciam efficiena Dei
, \
Genitricem. Paries aitlem, cum geatationis in utero
tempus expleveris. Vull euim boininum Hle amalor,
, ' ,
vll in hoc quoque semel bomhribus similem pra3 :, ' borc, ut neqtic 4)ciis esse desinens, neque hunia. > num peccatum partictpana, in caeieris omnibtts bu * , \ nianam in se exprinial conditionein. Ne ampliua
; >
ergo mibi illud, ex liumnna cogilaiione profeciiitn,
reponas : c E l quoniorfo eril mibi islud, quoniain
^ virum non cognoato?
\ \ X X X VII. Ad qttem iierum qnoquc sanclissima
, *
Virgo, iirnrissimam babens fiduciam, sccuris rc ",
spowdei labiis : Audi, conCeptionismese ineflabilis
; \
ac virgiiie&prnegual!onis parlnsque moi nantlntor :
;
nunquid non babeo, quod in verbis luis planc de ;
mirer ? Nnnquid non esl mibi, cur ad dt( (a tira
, - obstupescam ? Subliinissiaia quippe, el buc usqne
. . \
nuspiam intcr bomincs facta mihi enarras. Novi,
, . *
Dfum, quaecunque sibi agcnda prastiiticrit, ad
^, opus deduccrc. At noiidum ad bodiernam usque
.
diem factemest, (fuod mibi eenno-tuus aiiiimitiat.
,
Ssepe cquidein mulieres, qua^ sicrilitatelaborabanr,
, - quaeqtie arida? prope rupi comparandae eranl, pro, . lem, Deo deinceps ita volente, conFecutit sunt.
n

, \ ,
. , ^
* * , , \
*
\ , \ ,
. , ' , \ \
,
*
" ,
, 7

3 1

yjfgo vero, incorruptam scrvans castiiatem, ei a


viri consortio munda, tmspiain usque in praesens
peperit. Novi Saram mulloe annos slcrilcin cxeglsse ; &ed postea, cnm ad eenium properarc c rHerelnr, proYCCta?que aeUlie suse lestes gererrt caB O S capillos, Isaacum genuit ; D<us enim pnvcrpit,
ei impossibile erad, ul iUud I I O D lierci. Novi, s l e n lem exsiilisse Rebeccam, geminiuiique deinde foa<
tam edidisse, cum Jacobum eodeai tempore gcstarel ei Esau, qui ex uuo patre tmaque f x malre
tiianifcste sterili, posi mullos aunos enati stiut
Faclam fecuudam Annan: scio, quae el suam plora-

Psal. ,, .
VARIiE LECTIONES,
Palam esl, bic atare pro

3267-

S. SOPHRONII PATRIAR

HlSROSOL.

32

hat sterililalem, et mortein propritt vulvae laiiien-


tabatur, ac proplerca a cibo potuqne abslinebal,
qtiod infecunriilalis calamitaiem non frrrcl ; sed
isla quoque cum universorum Deum cum lacryiiiis dcprecaretur, Samtieleui gcneravit, et abrogat
sterililalis leges, quoniam Dews voces ipsiits exaudivii, ac desid*rium ejue, utpole polens, explevil.
Hisce et eam connumerato, qmcme post sterililareni proiulil, ac per pieces genuit me, Mariajn.
Etcnim ipea quoque Aiiiiae (56) nomen gertbat,
communemque babebal ciuii nomine infecundiialem. Sed et ipsa cui> Deum, cui otitnia subsunl,
exorasset, ac multas ei preces obtulisset, ui maler
evadeiel assecula est : ipsa ex Dei ordlnalione
general, iiifecuiuiiialia legibus abrogatis. Alias

, \ \ , \
' \
, ,
, \
, ,
, .
, . " \ , \
. \ , \ ,
, *
, .
, & .
, *
, , ,
.

quoque plures sleriles cnuroerare licet, qua?. ex


singulari Doi providculia malres effecl* sunl. At
virgineui qitanipiatn in vila sua gemiissi*, quod
ip*e, ul inquis nuuliare advcnitli, ad bauc usque
diem noinlum audivi.
'.
XXXVIII. Non itaqne Dei jnssis fidem abnuo;
nam eorum omnium, quae opcrari ipse volin rit, , 6operator omnino oRlenditur. Sed eorum, quae dixi- . , \
sti, vini miror; cl quod ipea piocfcnml tnopiiiati
, * \
siroul ct novi, bomiiiuroque auribus innudiii, id
, ,
obslupcsco : ac merilo inquiro, quo pacto ba?c ftfiil,

ct qua rationc exitum soriientur. Mcirco. neqae, * **. ~>
cum respousiim libi faccrero dixi : c K e * erR , , *<,
hoc udlii protii dixisti, quoniam virum non co- , \ , ,
gnosco; > sed srisciiala n le sinn, < Quomodo oril Q , > , \
feoe mibi, quoniain virum non -ogitosco ? > Neque ; > ,
enim id aliquaq.lo factuni est, neqiie virgo nosci : ^
tur, q u * genuciil; quamobrem inlerrogavi, til
, * ,
modum discerem, quo virgo niatcr fiam, ac filii
\ ?,
gerrniuisque semen CUIP non suscepcrim, iilium
. \
pariam. Aique eadem de cauaa prorsiie merito a
* ,
te denuo sciscitur, inquiens : Et quomodo c r i l ;
boc mihi, quoniam virum non cognosco? Non
, * .
fnim incredulitatis vcrba profero; lanlummodo
, \
accuraiam rci posco declar;>lioneni. Dicilo conce , \ *
piionis modum, ac generaiionis causam explica; (, .
meque non verbis incrodulam, sed mandatis obse- *, f I qucnlem habebis. lmpossibile esl eoim, ui non flai,
.
quidquid Deo placiluiii fuurit.
X X X I X . Ilaec ab illa vere Dei Genitricc futura D
\
cum audissel arcbangclus nuiitiorum lalor, ipsius

responsiim bujusque sapienliain admiralus, repo*
, \
nit : Optime profecto ei sapienliseime, Dei Ma- , * " \ ,
tcr Virgo, mcmorasli, quomodo olim niuliere3,
, ,
k

**Sk

VAKMS LECTIONES.
Ni*;.. pag. 214, om. \ . Nic. ou.
Nic. scqq. oniittit usque ad
Nic. .
NOTiE
(56) Si viro Em. Angplo Maio visnm esl non netradiiioni* testimonium E * " Mahi nobh suppedl.
gligtudum Cosmtv leUimontHm, utpote pritcuin, pro tavil in Carmine Vicloiitii de NatmtaU,
Vtla,
Anna divcB Virgiuis 6>itrke (iu noi. ad Cosm.
Pawone et Returretlione DomiM, in quo ista 16
Cotjim. i)i Carm. ci Gn-. Naz., Spic. Rom. loiu. II,
guiitur {Clastic. Auct. iom. V, p:g. 58$) :
parl. , p. 217); sane neque Sopbronii, qui GoAnna Deo placuit, Genitrix qum tancia docetnr.
uinani sxrnli witci v;l!o anleeessit, tcstimoiiiiiiii v i Edidit hac Mariam. uominum guw Virgo rccepU,
debilnr toiilcunioiiduiii. Scd el anli>|uius ejrt^dein
Concepium verbo.sphitalis gratia fudii.
f

32.

O R A T I O II. -

IN S S . DEIPAR* ANXUNTIATIONEM.

3270

, - sleriles antea ciun eaeent, maires deinde libero , \


rum faclae sunt, ac niiseranlo Deo et propter mi , \ ,
aericordiam suam indulgenle Domino et Creatore
\ " - ac Condilore naiurs, propriaro quodammodo nalu \ . "
raui vicerunl, ac supra natura viree filios procrea ,
mnl. Ul>i enim Deus annnerit, cedunl natiir fines
.
ac leges.
Quemadmodoni ergo illa, Deo disponente, pro , ,
pri* uaturae vkerunt infirmilalem, domitoque
, \ acerbonaiuraevitio, uteri fructutn aUtilemnt; Ricet
, *
tu, quaee sterili Anna progenita, gigneniisquoqiie
\ , ' , \
naturam devteisti, pura exsistens virgo, et virgo
,
dein perecverans, (ilium sine cujuspiani opere aut
, ,
\ , tcmine, ipso id a te volente, qui ex ic nasciiur,
. \ ineffabili modo paries. Ipse cnim Dominus est et
, \ - nattiro, utpoie natune ipsius creator et provisor.
Est eniin Deiie incomprehensibilis, etiam ex te Vir. ,
. \ gine nasciiurus sit tanquam bomo. Deinde vero
, \ , cum propler suam in bominee charitatem ad om , niuin hoiniuum redemptionem ipse fiat homo, con , veniebal etiam, aique ipsi debebatur, (57) ul, reinolo
\ quovis conjugali congreesu ac volupiate, ronspicuam ac salularem ex te perficiens incarnationem,
\ .
naiivitate ex soU Virgine gloriari possei.
*. \
XL. Quod si hoc anitmim lunm suspensnm tenei,
\ ,
qiwd needum ad hodternam usque dieni inteme*
, rala ac munda virgo pepererit, nec sine viri opera
, \ , - qiwppiare unqtiam inater pueri fueril compelhla,
, et dici libi postuJas!, qaandonam virgo pepcrcrH;
Q



3 * * *
"
*

*
* ,

ego qnoqne le interrogo, el pcrcontor, quandouam


Detis buinnnara naluram induerit, vel quando Deut
dignalas fucrit incarnari, ?cl quando Dens factus
eit homo, vel qnando Deua eine seinine conceptue
fucrit, vel quando Deue iu ulero geslari tulerit,
vel quando Deiie carnalem ex iftuliere natmiatcm
liaboerit, vel quando lac Deus e femineis snxerit
uberibue, vcl quando vagitus Dcus eniiserit, vel
quando *latis aceepcrii incremeiitum, vel qnando
Deus inler vos bomincs conversaiut fiierh; vel
quaiulo Detis pro bominibt wortuus sil; aul
quando cruci affigi Deus fueril; vel quaudo
Deus laiiis traoaOxus 8*1 kwcea : vel qtiando Deat

VARIiE LECTJONES.
Cod. .
NOTiE.
Deiparam, qtiae consueio nalurse ordine cencepta
est, ab Adamitico pcccalo exeropiam fuisae exieiiuhenl. Eiiam , iuquil idem Suarez (in parf.,
quaest. 15, disp. 33, sect. 2), per teminalem pro~
pagationem eonciperelur {Chri$tut) st tuppOnamvs
factam e$*e unionem primo instenti eoncepiionh
ejus, etiam non pot>set ex vi lalit conceptioni* peccatum originaU contrahere. Curnam vcro? Quiascilicet uon adeo necessarius esl nexus inier geeeralionera ab Adam ordinario I U C H I O deductain el originalem labeni, ul baec duo invicem sejungi, Deo
sic dispensaHte, non qireani. Hmc et iHa isonnullorum Pairum seutentia, sanctum Ooinini Prac^rsorem, qupm nemo ceile credidit sine sorninall
propagaliorie conccplum, ab origiiiis viuo fui^se
pr;cservatum.

(37) Dignum sane cst, qaod animadvertaiur Sophroiiio quoqtie suffragaulp, non PX abeoltrta rei
necessilate, sed ex deceniia repetendum esse, quod
Verbttm Dti Filius, camem bumananv assomens,
^ maire Virgiiie prxler ualura? ordinem nasci volueril. Ouae qiiidem docirina exalocaia adeo
ftcbolx Ibeologig fuil, ut eximius Stiarez (in parl.
MI, q. S2, disp. 10, aeci. 5), cui baiie ibf sim slaiwi&ttft: Diceudum veroest, ^ ulla dubitatione,
poiumc Devm (tominem ccncipi et generari ex mniiertopera viri; coulinuo sulxJal: tfatic assertionem
mueo adee cerUm, l cantruria nec probabili* nee
vernimilU sit. Exinde vero liquei, baud rein acu
eo& tangere, qui pulani, ideo ejusmodi conceptionis raiioneni iu Cbri^to repugnase, quod repugnct,
ltrtsiititi originali Adse peccaio inlici potuisse,
atque btnc pernioveri se afflrmant, ne Virginem

3271

S. SOPHRONII PATRIARCH IUEROSOL.

327*

tridtianum stibierit sepulcrum; aut quando Den* |&, : \ *.


, ** \ oiperferre hase omiiia visus sit, nl hoimneni inalie
, .
universis criperel, et iiiortis quidem alque corrn, , , .
plionis iinpetum frangerct, stiam vero imaginem,
, ^hoiuinem vidclicet, incorruptibilein reelittieret at que i i D i a o r U l e m . Si iuque, Virgo, aunqnam haM
,
* *
facu sunl, sed in tempus praesens fucrant reserva*
^ ,ta alque eadem iiuplenda per te fore jam atUea
; , , *
praedictum diviiiitug fuerai; q u i fieri poiuit, u i alia
* ; ,
virgo (hoc euiin, ad probandum et coniirmaodum
, * ,
paitmu tuum virgineum, a me audire voluieli) anie
,
le generaret? Nunquam virgo peperit, Virgo
, , .
ounquam peperil; sed neque virgo aUera post te,
,
Virgo, aliquando paricl; sed n*que, Virgo,
> .
unquam exstilil virgo Dei maler, neque posl le so
9

Um Dei malrein, Virgo, alia qtispiam virgo (Dei " \ *


Mater) exsislet. Tu eniin, el tu sola inler inulieres . \ ,
virgo es pai itura, el lu aola inler mulieres Dei \ \
titater es appetlanda. c Seinel enim in consumma.
lione sseiuloniiii , > unigenilus Filius Dei ac Palris nalurain hiimanam indiilurus erat, cl earDcni ex le, aique ex le sola, mirabiliter a*gumptam oelenbt.
XLI. Huc porro Dei proposilum per le, ac per le
'. \
solam, exiluin accepiuriira esse, propheticis tibi
,
verbie persuadebo. MirabUis ergo ille Itaiaj, prav
^. .
idioe Dei ac Verbi ex te incaroatioiwm, dmnain \
qqe alque seminis experlem concepiionera, tum
, \ , \
dolonitn exsorteio gesUliooem, et iialivitalim , \ , \
ineffabilem, alque iuenarrabilem laclationem, tit , *
suanifesto anie proclamavit : Ecce virgo in \ , \ , \ utero babebit, et panel ftlium, ei vocabunt nomen
. > $ ; ,
ejus EiiiHianuel (38).* > Videsue, Yirgo pttra el \ , Luuiaculata, quomodo eam, qua paritura tral
;
Einmanuelein, absolule mgintm
appellavil? quae
,
quidem lu, et eola exsistis, non auleni alia quae . ,
piaiu anie vel posl-le videbitur. Non eiiim ille, a
, , , \ Deo inspiralus, dixil : Ecce virgines iu utero ba , \
bebuni, et parieni Olios, et vocabunt nomiita eo, \ rutii Emmanuel, adeo ut etiaiu alteram parienlem
. , ,
virgineui libi exbibere possim. Unus enim esl
, , \
Einmauuel, quom lu, Vlrgo, gignea teciindum
, ,
carneui, aliut autem Eniiiianael, ui atia quoqne virgo * \
admiranduui soriiatur partum, neque prius exsti- , & , , \
iil, neque posibac exeiulet, et lo unica e$, Vir- ,
go, divina htijusce genitrix, ncque aliera quacpiara
.
vel anie le Dei usater noininaia est, vel posl ie insuper erii.
.
^
, a

XLII. Apiissiroe igiUir e4 cenvenientiseime tibi


ncclomavi : c Ave, gratia plenn, Domiiius lccum. >
Qnod t*ntiii liugua Hebraica dicitur Eintnanuel, in
Grsetuiu seriiionem nanslalum iulelligiUir Nobi&cuin Deus. Al vero, qnamJenain Deus cum bominibue convrrsaius, vobisquc bominibus conuu-

*. \ xi
* , , .
,
, t *
, .
, \ %

" llebr. ix, 26.


'

VAIUJB
4 1

C i

LECTIONES.

Excidisse hinc videlur particula


Aut excidii, aut ccrte subinteHtgiUtr hic repetita vox
. Ckid. . Cod. .
NOT^E.
(38) lea. vn, 14, scc. LXX. Vuigattis cniui paulo alilcr : Ecct Virgo concipiet, el poriel filium^ tt

vecabiiur nomtn ejv* EmmaiiucL

3273

ORATIO II. -

1N SS, D E I P A R . E A N N U N T I A T I O N E M .

2274

c l ; , \ mcralus esl, nisi modo in novissimis dieljtis sa^


culi, qtiandu el c Scmen Abrabae a p p r c b e u d i l >
' , J \
cl carnem, quae cx te est, assumpsil ?
;
Eniinaiiuel enim, si inlerprclemur, dupliccm ba ,
* \ , bel significaiioncm, nalurai scilicel bumana? c l divhiae, e quibus etiain eonstiiuilur, ct in quibus
, .
cognosciiur. Perfeclus enim Deus anie sa?cula,
, >; so\
perfectus in le facius cst liomo, humanam ex (e
, , \ \ * * naluratn assumens, sibique banc coaplans sccundtim byposlasim, naluralem utriusque naturoe qna
,
lilatcm ac naturalcs el essenliales ulriusque pro ,
. " , * prielaies iuunulabiles servans, Nani el quod eral
Deus Verbuin, elsi uaturam carnis realiier indu, \ *
lus est; itcmquc quod erat raro, aniuta ralionali
,
prsedita, quam e sanguine luo immaculalo assum , \
, - 8 psit, raiionalisque vitae spirilu aiiitnavit, caro anima ratiouali praediia permaneil, etsi caro cogno, \ ,.*
scatur nnius Dci \ e r b i , ipsi secuudum byposlasim
' , \ \
conjuncta, ct in unius persuuae alqne unius bypo
slasis indivisibilem convenieus uidouem, quaesane
, ,
neque connexae naluras immutat, nequo in uuius

fiibsiantix idcntilalem adducit.
Elsi igitur Cbristus utriusque naturse ac sub \
slanliac discrimen servaveril; tamen uuus Filius ei
*
Cbrislus ex te lnanifestabilur miimlo, nullani
, \
(plurium) filiorum el chrisiorum diversitalcm prae . ,
ferens. Namque idem, qui verus est Dous, verus
, quoqtie nascelur bomo, nihil eorum, quae vocetur,
, & \ .
ei dicatur, non verissimum ostendens. Vocabiiup
,
, \ , \ idcirco Emmanuel, quippe qiti verissime ulruinquo

sil, el Deu$ idem incijrcuin&cripiiis, ct idem lion.o
atotov ,
secunduui veritalein : illud quidcm secundum aciei .
nam ex Palre naiivitaiem; boc vero sccunduin
lemporalem el eorpoream ex te malre gencraiio

, uem. Sic euim ipsi complacuit huuianam salvare
; , naluram ; is videlicel, qui cxinaniri non potcsl,
, \ a bujusmodi exinanilionem semetipsum dcmisit,
, \ \ ul bumanilatem, iu terram corruplionis misere
deiurbaiam, rursus e lerra erigeret, el loco dcli.
ciarum, quibus fruebalur primitug in paradiso,
liacredilatis ccelestie parlicipeiii eiiiceret.
. \ , , X L l l i . Quonam auteoi niodo, Dei capax Virgo,
, , id perticicndum stt, dicam, verbisque euarrabo,
^ - cum ad hoe quoque tibi revclandum advencriin :
6 7

\ , \ < Spirilus sanclua supcrveniet jn le, el virlns A l \ , .


lissiroi obuinbrabil l i b i ; ideoque el quod nascelur
" , - ex te sanclum vocabilur Filius Dei . > Ecce bnbcs
. , , , perspicuam decUralionem, veram babes cxplica , tionem. In le immacnlatam Spirilus sanctus de .
scendel, niiidiori le cxornalurus purilate, virtu < , > * ,
lemque libi ferendi fructum collalurus. c Obum .
brabit autem c tibi > omnipotens c Dei virlus,
\ \ \ Pei Yerbuni scilicel (39), alque consiibsianlialis
n

H e b r . , 16.

" Luc. , 55.


VARIiE LECTIONES^

Cod. .
NOTiE.
(39) Non singularie est Sopbrouii senientia,
id ipsnm legere oel el i i . loini!ia Joannis Geomo*
Vcrbum Dei Fiiitiin beatam Virginein obumbrasse ;
ti-as ( 16); inio el in Syuodica Severi AmiuP^TROI.. Ga, L X X X V I l .
10)

3275

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.

3276

Filius. Ipsius enim Dci ac Palris hic et nianus , \ * , ; * ,


est ct bradiium et v i i t u s , ac per ipsum Palcr
, ,
lanquam p c r F i l i u m fccii omnia, ct c In ipso oni >;,
nia conslanl : > Ipse ineflabili modo ex te car- , \
nem assumct, et salus expertem ex tc conceptio .
nem subibii, bumaiiseque menli impcrviara cx le
naiivitalem in opus deducct.
X L I V . Propterca et quod nascelur sanetum,
'. \ ,
vocabilur Filins Dei. Si ilaque Filius Dei voca . > , bilur, qui ex te Deipara Yirgine nascilurus cst,
, ,
quomodo non virgo apparebit illa, quaB ipsum est
;
parilura? Quod cnim virgo immaculata cxsistens
incffabili gcueralione pepereris, quodque post i n - ,
corruplum partum virgo permanseris, id laculen - '
lissimc ei cilra qtiandibel anibiguilatem omnrpo, \ toniom illius divinilalem evinccl. Si enim Deus & . , ,
esi qni ex le nascilur, quemadinodnm reipsa Deus
\ -i,
et esi ei piaedicatur, quid igilur eril, quod, si vo ; , \
lncrit, elficere ipse non possil? Deus namque est,
\ , \
Iicet praeterea nascalur ul Iiomo; el bomo esl, .
licct le parientcm, uli cliam Deus, servci virgi8 1

Idcirco cnim ad te Yirgineni cgo Gabricl niissus fui, 1 vel ipso mco nomine palani faciam,
ciim, qui cx teYirgine iuicmeraia gignitur, Peum
u i i c r esse atque bominem. Nam et boc nomen
Cabricl,
si ad intcrpretalionem dcducattir, Deum
siiiml niqiu bominem enuntiat (40). Profeclo cum
iilii in coelo cssenl angcli, naliuin tamen eoruin
mitlcndum censuit; sed nte, qul imtts cx ipsis Q
i:oscor, nominorqiie Gabriel, ideo itrisil, ut non
snhiiit alloquiis, scd ct meo ipso nomine perspiriic libi significarem, eum qui cx l e nasciturus est,
Dcuiii simid hoin nemque exsistere, atque < oronia
vcrbo virtuiis suae porlare
> ct, qurppe qui
&amius s'H, iiniversoruin quoque bominum santiifiraiunun uaiivilateni, et Filitim vocalum iri A l tissimi, alqu<; cos qui in ipsum credant, iilios
Aliissimi p r giatiam effeclariim. Caeterum verbis
meis, Yirgo, fidiMii babe : bac enim reipsa cx
omni parle iniplolmnlur. Yera siquidem libi locjnor, uipolc veriiatis praeco ac nuntius.
Aique ui iu fide immota pcrseveres, ad firmius
nrgiimcnlum ac cerlwn imlicium oxitus, quem
scriiro meus sorlietur, et hoc haud anceps signuin D
prcbeo : Ecce enim Elisabclb cognata tua el
ipsa coiicppil fllium in scncclute sua; et bicinensis sextus est i l l i , quai vocalur slerilis; quia non
,5

C o l o s 3 . , 17

\
,
, \
. \ \
,
\ . \ * **
^ :, ' *
* ' , .
, , ? \
\
, \ , \
c 0
, , \ , \ ,
\
. , ,
^ . ,
.
9

\ \ >
, \
^ , \
, ,
>

H e b r . , 3.

YARIiE LECTIONES.
Nic. . 223 .
Ila cod. ct subinlcllig. ,
NOTiE.
chcni n\I Tbeodosiiun Alcxaiidrinuin, cujtis exr i l inlerprelatio, licet ad significandum perlrabalur
rcrplum ex Arabico oodice vulgavil cminenlisnon quidein duplicem Cbrisli Domini naiuram, scd
SMiins Maius (Spicil. Rom. lom. III, p. 723), sic
polius reconcilialionem intcr Deinu el bumaniiin
adcin recurruiil: jEiernum Dei Verbum,
Pairis
genus opc divinai incariialionis perficipndain. Caerinu,
per se Virginem
obumbravii,
uti
Evangelia
lerum nolum est Hebraicam vocem S?11S pro oo
thcevi.
usurpari quod est vir Dei.
(40) In S.Germani C P . ejusdein arprisens argumciirioraiione{ 46)eadein noininis Gabrielis recur Nic. ' .

8277

OUATiO II. -

1N SS. D E l P A R . f i A N N U X T I A T I O N E M .

3278
s

. * eril hnpossibile apud Deuni omne vcrbtiin ' .


lloc ulique validissimtmi tibi argumenlum c r i l ,
,
omnia vciba mea, fausia baec ad le omnibus vene, , , ,
randam nunlia, ceitissimum ac salutarein exiliim
ad universorum bominum vitam ac redeniplionem
\ .
esse receplura. Divinae cnim virluti perinde c s l
, ,
, \ , . efficere sive u l pariat sterilis, quae impos erat
gignendi, sivc u l parial virgo ignara connubii. Tit
, \ ,
ergo, Virgo, gralia pleua ac divina, laetare de
' ,
\ * ,* - muneribus qtiibus Deus, ueiiversomm Domimis,
le cumuiavit, et quibus Filiuui Dei, qui universo
, .
bominum generi gaudiu fulurus est, gencrabis.
X L V . Ad qucm Virgo Dei Gcnilrix pfane crc ,
dens, el coafidcns, omnia prorsus perfcclum i i i ,
*
quxcunque sibi a Doniino dicla fneraul, inan , , \
, \ suele simul et liuniiliter (nam miiein c l bumi
lem corde
Cbrislum purissima illa genera
lura erat, aique oportebal (41) ui propria iltius
, \
bumilitaie c i inansuetudine eximie ornarelur),
\ $
imo vero ei ralionc Virgini consenianea respon 0 .
dit : < Ecce ancilla Domiui, fiai mibi secundum
verbuui lunni .
'
(7'.
X L Y I . Porro cum Gabricl arcbangelus hoc a

,
Yirgine Deipara responsiini lulissel, in coelum,
, \ *.
U I K I C ct inissus ad camdem fuerat,
reversus est,
, Ipsa vero Deum, qui illum miserat, gestabat in
\ , \ ,
ulcro, in coelo quidem cum Palre glorifiealum, iu
. " \
terris vero et ex ipsa in utero secundum carncui
, ^
geslari susiinenlem. Simul enim Yerbum ac Deu
, d ipsam deacendit, ac per angeii vocem divinuin
i
- \ S.
_ '
_
.
. .
,

ejus ingressus est- sinum et ipcaniatus cst, ct


, \ sine sui mulatione corpus induit, cariiem non
' , - satam cx ipsa assumens ei sibimet bajic vere
,
uniens, atque eam rationali quidepi anima prauli . " ,
lam, non tamen ajue ineffabilem cpm ipso C O I I J M I I ~

ciionein jain subsislentem. Simul cnim caro, fii , \


mul Dei Verbi caro, eiinul caro animala rationa.
lis; subsislejiliam enim babuii in ipso, exsisien4 8

S 9

1 1

liain vero anle id ipsum non habuil.


*
Ncque cnim ca aliquando caro fuit cujuspiam
, \ ,
alterius bominis nobis siinilis, qtia: dein cuui Dro
\ * ,
Yerbo conjuncta fueril, in compositioneuique cum
, \
ipso concurrerii; sed simul atque essc coepil cato

animaia rationalis, ex virginali atquc inlemerato
^. D Yirginis iinmaculatas eanguine desumpia, accepU
\
etiam n l esset caro animala ralionalis Yerbi Dei,
Nulla enim unum filium et Cbrislum iq duo$ i\*
7

1 T

I,uc. , 57.

Malili. , 29.

9 9

Luc. , 38.
V A l U i E 1.ECTIONES.
C o d . . ldem el i|) Casar, codjcis fragmeuto legilur.
Cod. C;i>s,
.
God. .
M c . pag. 22i adilit, sed forle e pracdentibus, qiiaj
ipsenon afferl, buc ca icanstulil. " Nic. .
' Nic. intra parenlliesiiai addil, , sed
plane inscite; caru eniin in Verbo quidem subsislcbat, iel in s^erai, alque es$e sui proprium habcbai j
nec minus inscilc, uli patel, illud iramuta*A ,n $. " Nic. sequens iiicisum oinitlil.
Nic,
.
NOTiE.
(44) Ecce doctrinam illam apud SS. Palre^. oxpari jure eam in Virginis puriialem innoecnliaiiw
ploralissimam, oporluisse u l Filio quam simillima
qne dediicunt, qune a quavis labo immunis prai(ieniirix exsislerel. quo principio cura S. So- dicanda s i l . Yid. Oiat. Isidor. Thessalon. in A qr
phroiiius summain sanclae Yirginis InimiJiialeiu
tjv. Deip. 17, part. 1, pag. 243,
ac maii&uciudinero bic arguat, alii, u l vidimus,
T t

T V

1 8

3279

S. SOPURONll PATRIARCILE HIEROSOL.

3239

lios ctClirislos dividcre impiissimc volenlibus(42), , ; ' , \ , \ *


r.nlla (inqtiain) praeslo esl sive demonstralio sivc
\ .
prsclextus, ul aflirmare possint, cam (carnem Veibi)
, \ *
substilisse aliquando per se ipsam, ei propriaui
, , *
babuisse peraotiatn, dcinde vero sic eum Verbo
. "
vi Deo in natttralem nnioneni conventsse. Quas
, ' * ,
eniin seorsiin exsislunt, alqtie ab iuvicem sejun
\ , v
d a conspiciuniur, nuuquam uniiiouem naluralcm
,
et secundum hypslaim accipiunl. Ubi aulctu na , \ .
turalis priinittis non adsil unitio, neque ea, qmc
7 9

esl secundum byposlasim. conjunclio , nequft una aique eadem assurgil byposlasis, neque nna
aique eadem, indivisa pariler ei individua, omnemque respuens divisioncm, persona
pnrdicalur.
VARl^E LKCTIONES.
7 >

Cod. .

NOTiE.
(42) Manifeste hic Sopbronius docet, bunc qwo- <1 manus habuil Neslorii scripla, oliam ea * q m ..
j
Garnciiiis opinionem finnal, quse ct I P qne errorern Nesiorio Iribuendum.
quod ^.;
Dominica
arnis S P U nalurse bumanae exsisientiam non confulanda ad Joanncm Cassianum anle ipsam synolemporaneam qualictmqtie, quam admisit, condnin Epbesinam transrnisil? Nonne, cnm syuodus
juuctioiii ouin Deo Verbu, sed plane buic praeceEpbesjna celebraretur, ad Leoncm Cyrilius de
dtiutem iradideiU. Et ne putes, hi$ Saniosatciiscm
iravissimis concilii negoliis, quo ad eaiicluiu C t r Pauluin (qtii seq. simul cum Nestorio ac Tlieoestimim deferrenlur, soribebat? Cuinam vero e
doro iticmoraiur) potius quam NVstorium inipeii,
Itontano clero, vel quaudonain aposlolicae sedi
vidcsts quai eadem de re Sopbroiiius babet iu cperspecias Ne^lorii res aflirmabiiuus, si lunc i u M>erriiua Rtta Synodica (snpra) :
compertas pulcnms sancio Leoni, qui propi<>r<Mi
, . . . ^ lam crasse crraverii, alque insuper ad alBr, \ *
manda ea, de quibus ignorabat, lemere progres . . .
sus fuerit?
, . . .
Miraiur Gamerins (/. c.) hominum aliud Nettorio

tribuentium sententiam. Alqut mirandutii potins,
, \ ,
quod tam facilc sibi ipse suaseril, l o l vims d o ' . .
ctrina ei sanctilate pra^claros, quorttm prolixum
$ - C calalogum tuin ex (Orienle, tum ex Oocidriitc-, si
, \ ,
locus ferrel, facileforel subjicere, clqiioruui uiuitt
,
coajvi laclis fuerunl, nibil am cciie iuiiius, quaiu
[ . " ,
ipse vtderit, dc bac re pervidisse, ac le> cre s c r i , . . . Incarnalur ergo Verpsisse. Praeseriim vero, qimd sumuia argmiieinotfiim Dei . . . pra'format(v carni semet coaptans, ruin pro ea senlenlia in verbis dciuum Nesiorii
' ptivformaio corpori nlitjuuudo in *e subsistenti
siia sit, ul incrito domui in suuiina arena fundaUe
conjungens, $ed his ad cxbislenliam tunc venien- comparari queal. Ntiiiiquid enim e> Nesiorii d i c U
libus, quando ipse Deus Verbum ei*dem copulabaovincunt, ipsum aliter docuigs^ niinquaro? Sane
tur : naiuralem neinpo unionem habenl conlempora- ul id alliriues, nnica libi pracsio esi ratiu. ttl Neneam exsislentice, non vero exttilerunt in se ali*
Slorii in doctrinis
prolalis conslaiuiaia vinquando anie verissimum cum Verbo conventnm
dice>\ Aiqui occnrrel libi sancltis Coclesiinns, quu
sed synchronam naturaH Verbi coujuuctioni exsiauctore (Epist. ad Nestor., n. 2) Nesiorius w r twfiientiam habent, non autem, ul Samosatensis
votvcHt ubscuris, rursus ulraque eonfundens, uW
Pnulus ac Ne&torius persirepit, hanc illi tempore
confileiur negata, rel nitiiur netfare confetsa; ocpracedentem habent, ne iciu quidem ocuti. Simul
currel tilii Mariiis Meic^ior, leclorem moiieiis
quippe raro, timul Verbi Dei raro, elc.
(Dissert. de XII analhem. ISest., n. 22), ui cauim
$it de Nesiorii varietaie et inconstantia, quam im,
Porro haec quoque conferre debeut ad absterulrum astulia an vecordia ad uliicietidum audtlogciidaui labem qiia iticonsullo vel sanclus pouliM | g

fcx Lco M . aspergilur. S< iliccl cum

Leo quoque D rem habeat, non esi facile noae: quovis latnen pa-

< apcnieviiue ei saepius (vtd. epist. 59, ad cler.


i l pleb. Coiisianlinop., cap. 5, episl. 402, ad episc.
Galliar., cap. 5, et serm. 28, in Naliv. Dom., 8,
cap. 5, edil. Ballcr.) Neslorium viliati dogmalis
irca lcmpus nnionis Yeilii cum cnrne incusel,
jani si vcra esl sculenlia Joamiis Garnerii (Ue
luvr. et libr. Piestor., diss. , 3, pag. 286), de
unioni$ tempore Nesiorium ab Eccle$m senlenlia
non recet&isse, co res addacilur, ul sanctus docior
insigni imprudeiitia (ne loincritate dicamus, aul
lalumnia) lalstim Mesiorio criiuen dicendus sit im'usuisse. Atqui boc ipsum morari Garneriuiii de)uit, nc praeccps eam in opiuioneni venirel. Quid
eniin? Nonne sanclus Leo qnu leHipore contruversia Nestoriana agilabalur, saiuti Coeleslini laleri,
ntpote Komanae Ecciesia? arcbidia^couus, assidebai,
pritnasqtie in gcre^idij negoUis parles a^ebal?
(

clo constat, eum varium e*&e, sibique contrarium.


Agiiur ergo de rc judicaia : ac lantuindem c o n sUntiaB Neslorii dclerre licel, quaiiluin lidei tribuere consuevimus bominis lesiiiiionio, qni solemni judicio iuaxime meudacissimus fuerit proclauiatus. Non adeo ergo de ea couslaulia pra!sumendum Tuil, ul lol l^alre anliqui, quibus uoirto
unus e vclcribus conuadixcral, insciua3 daiuuarentur.
Caeierum aliqna Garncrio exctisaiio cx eo
dcfuerit, quod Pctavius, qiiem oppiigiiandum sibi
proposuit, leviusculeboc arguineuium periradaverat. Ntiuc auiem co mimis dubiiandi locus supeicsl, quo cenius coriuuut ei binae raliuucula?, qnas
Garncrius in rcni suaiu addidit, scilicel 4. Q \ H H 1
Neslorius Mariam consiamer d i x e i i i ;
2. Quod CyrJHusejwso>odi crrorem non reprebet>d^
r i i . Jam ciiim ab anno 4833 E m . Maius sancti (y

3281

ORATIO II. -

UT SS. DEIPAR^E ANNUNTIATIONEM.

3382

MZ*. "
\ ,
( , \ , \
c i ),
\ / ,
:> ,
; *.
, ,
,
* \ ,
,
', \
' , \
, \

X L Y l l . Quema.dmodum autem inscparabdis bsec


el individna Vcrbi incarnalio lali sltiltitia insiguepraeierit, cujusmodi sunt Neslorii, Pauli, c l Tbeodori, borumqiic in furore adversus Deum collega,
atqiie cos proinde a verse pielatis aluiunis plane
excludrt; eic a piorttm cojlu eliam cos rcmovct,
qui coiiantur naluras coiifundere, aique ex utraqne natnra unam nituntiir naluram eflicerc. Neque
enim Verbum, dum carnem assumerel, suam ipsiits
naturam i:i carncm (secunduin illorum in*aniam)
vertendo incarnaltis esl; neque rurfiue carnem.
memig compolem et animatam, quain ex bac eadom Virgine Deipara assumpsit, in siiam ipsius
divinam naluram immiitavii, in divinamqtie sttbsiantiam convcrlil; sed immuialus permansit, c i
, \ ,
a qualibet conversioue remolus, ab omniqqe C O H
\ ' * .
fusionc immunis, ct carnem nobis consubstaniia \ , \ lem induit, ac verus proplcr nos bomo factus cst.
\
ltemquc caro niliil prorsus mulala pcrmansil caro,
, \ *
cujuslibel el conversionis et coufusionis expers;
, ; et conjuncla Verbo, ut consislore poesil, ipsique
, \ , . \
secuudum iudividuam byposiasim adtinala, id qui, , dero, quod nobis est consnbstamiale, sine ulta
, mulationc relinel, et in nullo pariter mutalam no \ ' biscum simdiltidifiem, quoad naluram et essentiam
\ , \ elsubstanliam, serval; ncque tamen ullaro a Verbo
, ' divisionem susiinet, tieque scissionem aut scjun , \ elionem ullam patilur; sed ipsius Vcrbi propria

est ct peculiaris; dtimqire proptcr tiuionein cmii
, Q eo secundum byposlasim in iHiam cum ipso per , ' sonam convenit, propriis tamen naiurae suae iini \ , bus consistens ac persevcrans oslendilur; diver\ ( ), satii quideni ab ipso (Vcrbo) praelerens naluram,
* non lamen divcrsam ab eodem personam ullalenus
habens, sed in unam et solam cum ipso byposla , \
aim, eamque iinUam el compositam (43) (non eaim
.
simplex ea est ct ineompostla), non autem in uoam composilam naluram conveniens; binc enim suuiu
confnsio durit iniiimn boc coiiverlenlis illius inutalionis exsistit fundamenlum.
" \ Verbum igilur incarnalum qnemadmodum illos
, \
rejicit, qui scissionero ac divisionem inJucunl ;
,
el cos, qui ambas naluras eonfuadunt, ipsa,
rumqtto. mistioiwm alqtie muialionem proedicant,
, , - ^ a Racris gepiis repellil. Ejusmodi sunt Severi, ct

8 1

8 1

VARIiE LECTIONES.
lla ood. pre , vl forle pro , quanquam nsiiatum repertamus qnidem ,
non vero :.
Cod. Cses. . ? Codex Caesareus dnplici uieiido sic binas voces iu
nani coiiiraiiit : .

8 1

8 8

NOTJS.

I U U homiuam Graece cdidit {Collect. vet. cripi.,


vol. VIII, part. , pa^. 108), eamqnc an. 1844 rurs!is dedit vcrsione auciam (Nov. P P . BibL, vol.
II, pa?. 7 5 ) , qua ulraquc
raiio planu cliditur.
libi ve! nnani Cyrilli scniciitiarn,qua el errorcin
iutnu arguil, cl idco abusivc ab iis Mariam dici
<;iirislipar
coiU^Hdil (n. 40, png. 82) :
, *
\ /,
* Jam ei post conjunctionem Jesus unctus
juk, onjunel\onem aulem itullam dictre vofunt anU cjus ex Virgine ortum, sequitur ut
nc CAri-

sttparam quidem Virginem

fateantur.

Et

liac

qui-

dem pauca pro argumenti, nimis forie muUa pro


loci ratione, ad tuendos Patres dicln fucrinl.
(43) Consuetum fuisse SS. Pairibus, maxime
Graicis, ut Gbrisli Dommi personam composilam
dU-ercnt, oslcndii Dionysius Prlavius, idque allero
pjnsdem sanrli Sopbronii losiiiuouio cx encyclica
iLHus epistola roidinual : siimil vero egregie, pro
more suo, lisputat.quo sensu ba3C nccipienda scntentia <d, cl quoinodo conciliari coniniodo qucai
cum sivc veterum sivc csfliola recculioriitii
qui simplicem dicondaiu esse Gbristi pcrsouam contendunl. Vid. De incarnat., lib. u i , cap. i i 10'.

3283

S. S O P H R O N H P A T R i A R C I l / E H I E R O S O L .

3284

Euly<belcs, el Dioscori; A p o l l i i m i l qUoquc el \ , \ ,


Pobmones> c l ante istos Sinioiles, Valefitini, Mar , ,
cioncsi Basllida, Manelesque (44) ac Mainandri, et
\ , \ ,
qwv nunc omnia agfial, uniVersa acephalofum
^ *
polycepbala baeresis; quae qtiidem unuin cumimi ^ ,
neqwe adversus pieiatem bellum gerit, innumefa
*\

vero ac nunquam finem babenlia in se ipsa bella


*. \ ,
paiitur. Haec itaquc verc augusta, imo vero augu
Mlissima, divinisque piorum auribns plane digna,
, ,'
quae modo annunliamus, nos quidem suaviter i n - \
vilant; scd a solemni lselitia fclicis eorum annun- ,
liaiionis sceleralos illos ac stultos foraa expellunt,
\ .
q-iippe qui impie de iisdem el sentiunt et loqminlur.
X L V l l l . Ego aulem niinimus (45) ad haec prav
'. ,
dicarida bodie cum prodieriin, ad vos solos pieta- , ,
t fideique fllios, ac pie illa, qusc dicunlur, exci
\ , \
picntes, clamo voce magna, el palam pronr;ulgo, et
, , \ ^
di.*o : c Boniiui nnnlium, bonum niiftlium, bonurn
, , .
nurtium. > Bundm nuntium Salvaioris noslri; bo- , *
iiuni uuniium l)ei proptcr nos incarnati; bonuta

nuntiiim divini ad nos advenlus; bonum nunlium

Dei naturam bumanani e nobis assurtientis; bonttm
nuntium conceplionis Dei sinc semine; bonum nun- *
* ,
tium Dei in virgineo sinu geslali; bohtim nttntium
* \
Dei ctiin carne sine nnilatione conjundi; bonnm
nunlium, ctijus viriulc nos abjccti erigimur, ei deifi- .
ramur, el dii secuirdum grallam efficimur. J i m non
ainplius correpfionem timcnius; non amplius pas- ?
gionibus terrcmur; non amplids ntortem expavesci-
'
p
"
_

mus; nonamplius scelestum diabolum trcpidamtis;


*
non amplius occuHas ejiis insidias itieluimus; non * \ , amplius inaoifestam ojusdcm tyranftldcm formida, , V A R L E LECTIONES.
8 8

8 g

8 8

* Coil. Cres. . * Cod. Caes* bic fincm fccit bisoe verbis : \ , cornm nempe
quai ex Sopbronii seFmmie seripior deccrpseral.
Nic. pag. 242 omiltit baec , quam deinde
vore;n ct sciitienli inciso et hic ct deinceps suCfuratur, ttsque ad , tibi seimoni abruplo con*
jungit qua 50 occurrurtl : A p a , . . .
Cml.
8 8

8 6

/.
(44) Commuiiior apud Ctocos inilexio nominis apud Mai, ibid., pag. 110) voccm adhiManclis esl , ; iia eniitu ut aliquos al- bei,nbict de nomineassumploa Maneteagil: Irgem, Cyrillus Uif rosol; (Catech. vi, n.24),Nazian - , zcnns (orat. 25, al. 23, 8) , Nyssenus (Contr.Eu (is enim aniea Cubrtcus iwmium, orat. 10] , tbrysostomtis [De Virginit., pellabalur; deinde semet Manetem nominavii); licet
3), Epipbanius (baeres. 66, 1, 2 ) , Damascenus
ncc alia forma desit apud eumdem Niceiam, q a i
(De /ia?rc*., 66). Eti&ebitis lanien Cysaiiensis > subtlit :
(Hi$t. eccl. lib. , oap. 31) noinen pro Manelis i n (significat antem kanes Babylottiorum lingua vas). Inio apud Tbeodoreliim cerncgenio fleciens, nlitur voce \, quasi a
(in&anio) dictus sit, nlpoie qui, prout idcni re csl (Hceret. (abul. lib. i , c. 26) nou niodo ,
sulidit, Csuapte naiura furiosus) cl , sed lcrlia quadani inilexione
. llaBC adnoiata luerinl, ut paleal, quorsuni
cxslileril, el \ . Eadem de
cansa licot Socraies (Hist. eccl. \\\n i , cap. 22) Sopbronius usus fuerii voce , quam eadera
aiale usurpavil el sanclus Maximus, ubi (lom. II,
de Manele s< ripseril : p. 18) Severo cxprobial, quod el , (semel appellal), lamcn io lilulo
docuerit.
ejusdiMii capilis Irgimus ; \ . Ulraiii<|ue pariier foriuaiii liabcs in Historia
(45) ex bis colligi polesl bapc oralionem a
Mamclueorum a Pelro Sictiio conscripta, in qua sancto Sopbronio adbuc monaslicani vilam agenie
(n. I I , ap.ml Mai, 2V. P P . Bibl. lom. IV, part. n ,
babitam fuisse, aiUeqnam scilicel HieroKolyuiiiapag. 15) t*l [infuusli nominit Jtfanam Ecclesiam gubernaiulam susciperct. Licetenim
nes) orcurril, ci (n. 21, pag. 20)
opiscopus cum episcopo agens iiiterduui semcl
(Maneii* discipii!us Conhtanli appellal, uli Cyrus Alexandriiiiis in inscriMII), qiianquaiii PelriK, sccns ac Socratea,
plione cpislola? ad bergiuiu l.onslaiilinopolitanuni
scribil fn. i i , pag. 17) : \
(a< t. 13 synod. vi), non cadeni tatnen raiiunc ovcs
* Cubrico Manetetn sc nomina- bita paslur .tll(j([U! sulebat.
til). All.i;rcii Nitclas C.bonialcs [*'e Municlacis,
%

385

ORATIO II. IN S S . DEIPAR& ANNUNTIATIONEM.

3286

* . "
, \
* .

mtis; seJ onines dii cerniinur, omnes Deo simitcs


deprek<M)dimur, omncs coelcsti cborcae asoripti,
oinnes aupcrnae civitatis Jerusalem civcs conspiciHiur. Ubi eniin conversalionem nostram hubcmtrs (46), ibi liaarcdilalcm quoquc accipicmus, et
uieffabileni niansionein obtincbimus.
X L I X . Horuiu oninium bonorum nunlium Ia>
tissimum ad vos dilcclissimos, fratres, bodie. pervcuicntes alluTmius. Namque boruni oiunium
oiigo, ct radix, el fundamenlum, el basis ea sunt,
qux modo vobis annuntiavimus, Ex bis siquidcm,
uii noslis, lanquam e fonte quodam dimanans,
nobis oiunis bonci uin copia pvofluil, alquc universam pariler terrara irrigat, el cxbilarat, et milril,
ct ad eoclosies aulas reducit, c l divinissimaruui,
quse illic sunt, inansionum, ac bcalorum muiierum panicipes eilicit. Ac propterca seepius vebeinenli voce cum gaudio exclamo : Bonura iiuntium, bonum iiunlium, bonum uuntium ; > propler
boc vos voco el excilo, et ul bodierna die boc
feslivc celebrareiis, opluvi. Inde enim salus noslra
procedil; indc nobis elucet libenas; indc noslra
iu Dei fllios adoptio enascitur; inde nostra rcvocalio paiilur; iude Verbum ac Dous ad nos salvandos acccdens salutiferum opus incboat. Hoc
suae in nos misericordiai facit cxordiuin; boc 8tal u i l deificaiionis noslrae inilium, quo nibil jucundius bominibus, quo nibil terrcslribua preiiosius,
quo nibil morialibus gralius; unde secundus

'. , \,
, . \ \ \
.
, ,
,
, \ ,
\ \ ,
,
. \
: , ,*
, \ .
*
*
"
.

.

.
"03 , , ,
fc
1
I
__ - t

,
ti

. -
,

,
,
\ ,
! , \
^.

) . 6
,
U , .
",
xa\ ,
\ ,
\, , ,
^ \ ^ .
D

Adam, terra virgine (47) assumpta, se ipsum bu. . . . . . . /...

.
J
\
v r
mauo babilu
(ut primuni
quondam
Adamum)
foru.ans, allerum luiinanitali crealionis initium facii,
piioris renovans velusialem, et scCundam nobis
cxbibens non inveleraiam, qnae cjusdeni cum
(priori) illa est nalurae atque ejusdem propaginis,
noii lanien eosdetn liabet cum illa viue niores,
ncque dignilalis et sublimis gloiiae pondus. Illa
per primum Adam coiidemnaia fuil; bucc a c r i miiie per secundum Adam csl libcrata. llla pcr
prinium Adam divinis exspoliala fuit splendoribus;
bxc pcr seoundum Adain coalesii hicc esl reslauraia. Illa per primum Adam c e lcrra teircnum ,
ac terrena sapienlem servilutis jugum subiil; ha'c
pcr secuudum Adam el consubsianlialeni I)ci F i lium adoptionis ia iiiium digniUlcm reccpil,
el clamandi ac vocandi, Abba, Paler , potestate aucta csi.
L . Ntinquid, Iralres, levis momcnli boc noslrum
(:6l nunlium? iNunquid nullius prelii aiinuiilialionis
nostraj csi pra*couium? Nunquid cxiguus ac dcspiciendus nuntii uotlvi spiendor? An potius rnm.
4 0

k l

'. * , , ;
ep*
; \ *
^ { ;

8 9

" J Cor. x v 47.


t

Rora. ,15.

VAttlJE ,^
Nic. pag. 242 oniiu. \ .
N"c. oinilt. .
NOTiE.
U6) Pntcl cconlexhi bnec Suplimnii vcrba ad i l - comparaiio sanctJO Virginis cum irrra ili.i vir^ir c
l i J Aposloii spoclare(P/i/7pp.!ii, 20) : '
c qua phmus Adam lormaius i*sl. CumparaiioiiiMii
iLT^Jfy^' '
.. '
/ . uo*trn autein auliiiii indo cl;i::i iuslilui, qnoJ utraquo ten-.i
conver.saiio iti caclis e*l
purissimafucril, iwx iua!i-dii-iiuiii subjrcla, ConiU7) Frcqnciiiissiina apud SS. Piilrcs uccunil
uicutaiio pruscqiiimur.
87

Cod. .

8 8

8 9

32CT

S. SOPHRONIl PATRIARCH^E RJEROSOL.

omnem fuigorem omnemque nilorem superai,


| oninem obscurat venuetalem 1 Propterea ad
vos <*<msorte9, eademquc sapientes clamo, et clamane, * Bonum nunlhim, bonum ntiniitim, bonum
mmtium, > non salior. Sermonem excurrere adbuc
volenlem et utterius expedilo gressu progredi cu*
ptcnlem, cobtbco. Jam enim defcssos audilores
ccfno, qnanqtiam sublimium annuntiationum nosiranim anditione nondum saiialos. Spiriium siqtiidetn promplum habetis, sed carncm inlirmam ;
quoniam et sernionis salictaie tenemini, et laborem
ferre tillerius non valeiis. Scio autem salietatem
sermonis, ulut divinus bic sit ct sublimis, eliani
atidiendi alacritati inimicam esse, pra?sertim vero
si quis in sermonibus audiendis ad faslidium sil
pronus. ftancte igitur et sublimi sensu sublimiam ^
ac saticiaruiii anminliationum nostrarum sublimrm sanctamque celebremus solemnilatem, ac
digno ipsam ac decenti honore prosequamur, ul
per ipsam inviciissinie conscquamur bona illa
coelestia, quorum ipsa nobis radix el fons, et mater
appamil in ipso Cbristo JeSu Domino nostro, qiwcum Patrl et sancto Spiritui gloria, bonor, imperhim, majestas in sffcula sxculorum. Amen.
f

, \ *,
; \
; \" \* ,
, , , > . " \ '/
, .
,
.
, *
\ , \
.
, , \

; . \
\
90

9 1

9 9

\ \ '
\
, , ' \ \
, , , ,
. .

IIL
Oratio ie Hypapante $ive occursu Domint,
Ex ms. Gneco Medicea Regis Fraociai. Edid. Boliandist. Act. Sanct., Februar. 1.1, p. 374

GAP. I. Mysteria Chrisli celebrande. 1Iuju$ fe$ti C observationem inqulsitionemquc Uei, vanoque e i
solemnitas.
errore resipiscendum, incredulisgentibus data. V e rum c qtiia per numdi sapietiliam non cognovit
1. Aliud Cbrisli esi boc mysterium, alia hsec ost
mnndua Deum , placuit Deo per siuhiliam pra?dicaChrieli Dei tioslfl magniftceniia. Magna enim sfcmper sunt illius miracula, ut quae orationam adiius tionis salvos faeere credenles .> Et h*c jure cum
Paulo claiao, ipseque eiiam nunc admirabundus
accessusque vincanl omnium, omnisqae excedant
exclainabo : c alliludo divitiarum et sapientire et
viruuem eapieniide, non butnanse modo, sed etiam
scientiae Dei ? Qttam incomprehensibilia giinl j u d i angclicarum, earnmqne quse %\\b aspectum non
cadunt, Virtulum. Sermo namqiie c l Jingua quae- cia ejus, et invesligabiles vise ojns ? Niilltis enini
dam, qucc a nobis bomimbus comprebendi ne- cognovit sensnm Domini, neque quisquam consiliarins ejns fuil . > Nam quo mudo ree crcata
queai, coclrslibns angelis eeorsum dala est. Quamcntem videat Condiioris, vel ingcnitim iptellecpropler et magna vocecum niagno Paulo exciamatiiniqne illins possit comprehenderc ? Vel quo
bo : Ubi sapiens? Ubi scriba? Ubi conquisilor
lnijiis s?ccu!i? * Ubl rhelorom ornaroenta? I3bi 'modo figineuhim det consilium ci, qui ipsum finpbi osopborum probleniata? l)bj gramtnaticorum fa- xcrit, quasi commillenli sc figinenli consilio, indicci;o artos? Certe atuUam fecil Dens sapicntiam V genliqiie imparfcclo ad perfectioneni ? Ideo apud
rnundi, et sdpervacaneam vanamquc, et
iiisipicnlcs, quod prnedicalur, slaltilia est: quia
inuiilcm vel ideo magis demonstravit, quia ba3C
sapicntia bominmn infaUiata est. Ideo Academia
sapieutia donum eiiam ac niumis graiiac erat, ad
obdonniil, Sioa (i) comicuit, vacai Peripalus, dors

Mattb. xxvi, .

I Cor i , 2 0 .

I Cor. i , 2 1 . Rom. x i , 53, 3 i .

VARI. L E C T I 0 N E 9 .
? 0

Nic. .
.

9 1

Nic. omill. .

9 1

Nic. partic. \ poslpotiii tcr tepctila voci .


NOT^:.

(I) Sibola Sloicorumet

Pcripatclicorum.

* Cod,

3289

ORATIO III. -

Dfi .

3290

roit Lycrcnm (2), Alhcnsc proculcnia; siint : iit H C , lliagorse, Arisiololes, Plalones, saptentix jam correlicio l>oo oniaium Condilore. dcos faciant res ab rupla3 sapienlissimi dcfensores, qui quac dicnni
ipso creatag. Haec cnim conira Dciim Dciquc niinesciunt, eaque quac asscrunl intelligcre nequetint,
lilan; sapicnliam, qu.ne ea quai videnlur, Deo esse
quoaineriio et piscaiorius (5) nota perstrinxii caroajora judicant, nequc Deum cormndem Comlilolanms, el artis snloriac scalpellum demessuit morrem vidcre cupiur.t. Propierea tradila ea silentio
tuaque oi inserisilin ostendit cssciorrrc rotrimcnta .
stint, aique in piOfundum oblivionis projecta.
veruin bis snpicnto noslra cclcbritate dimissis
2. Il;iic poiius Nazarelh praedicattir, in qua
(qnippe qui Dei sapicnliam ct ex se ipsi cxpuleEvangelia Dei r e i i t a u sunt : prarnunlialur liiuc
rttnt, ct inani scvanaque slullitia replcverunt) nos
Bethlelieii), ubi Deus in carne nascitur ( 3 ) . . . . ubi
orecuncii Ibcologico niiranda atque a Deo recte
Deu.s mlracula pnlrans vilam dogit. Pra3signalur
facia necinamns, purisque mentibns cclebrcmus.
liiuc Golgotha, ubi Deus crucem suscipit : binc
IIoc cnim et divinis Oci feslis conducit niaxime,
caniinr resurreclio, in qua e sepulcro Deti rnratquc liic cos, qui festa sua concelcbrcnt, resuiii exsurgii * : praedicaiur binc Sion, ac latera
quirit.
Aquilonis prttsigniiicantur, ubi Cbrislus, cum a
4. Nalus est nciemuf; ille Cbrislus in carnc, ac
moriufc resurrexissel, apparet : liinc glorh nions morc nostro sibi malrcm sumpsit, qua ipsuru i n Olivarnm afficitur, e quo cuni liumana natura in
dubttale c l ineiTabilitcr genuit : atque banc nos,
coBlum Deus reverlitur. Ablalsgsunt priora, aiqne qni saluteni cx ipsa dccerpsimus, mysiicc nupcr
alia iiuroducta : infaluaia i l l a , bsec demonsirata
festo die coluimus. Post qiiem ritc orlavus dire
siitit: illa iit cinerem redacta, bacc illusirata : illa
exspectatam carnis circumcisionem excepil : tum
jusie, quia Deum nou bonoravere, contempta sunt;
vero tanquam mystac clientcsque Dci, quiquc diviconvenienter bac, quia Deo, u l oportebal, dederc
na Dei dona acccpcriimis, rursum myslice banc
gloriam, vicissim gloria? cotnmendaia sunt. Illa
pcrogimus. Aliud aulem nnnc sucoedit illis mysteenim liomtnibuH erant offensioni, trabebant ad i n rium alioque ntorialibus dono gratificatur. Nibil
tcrilum, in inferni baratbriim deferebanl; ast ba?c enim a Deo nato proflciscilur, quin ad bominum
bominibuset eatuii sunl, eosque c mone advitam
utiliiatcm omnlno refcralur : pra3 desidcrio cerle
rcducunt, el e terra in coelum revebunt. Illis in
btiroilcs abjecto^quc oxlollondi, nostra bominnni
oblivionem aclis, hxc fcsto jam colimus : hsec bo- causa natus est. Qnodnam autem nunc etiam illud
dierna die univcrsi concclebramus : his, o l par est,
esi, quod ut Deum decet, celcbramu mysterium?
iniliamur. Dci enim fesla sutU, atqtie myelcrta , , Progrcssus Christi perqiiam admirabilis, advenlus
qnie, cum juxta hominum condilionem aple perfi- " Cliristi felicitale plenissimus, Chrisli pcrdifDeilis
ciimtiir, tum myslSce scse pcrilcicntciii ipsa perficxplicalu oblatio, Cbrisli e divinissimo quidem
citint.
Polbleemo cxcedenlis, ndventantis aulein banc in
urbem Ilierosolyinam (6), d e l o c o i n locum trans3. At quod nunc cliam bor, myslerium ail (btijus
gressio.
cnim e*t prasens baec celebrilas) vcl qtias haec
Cbrisli magniiiccniia (hnjus eniin est I K C C pompa
3. Ecquis polcslbanc Dci ex alioin alium locum
atqiie prngrexsus) conlinuo nos roget quispiam,
migrationom effari ? Quapropler, viri, eadem novel infidolitaie detenltis, vel eliam ignoranliam rebisouni sapicnlia roploti, ineffabilia Jesn Cbristi
ligionis nfleclans. Eccleshc namque filiis, initiaii.smysleria, alquc ejusmodi ut neqocat ea flmnen oraque sanclo Spirilu, omnia, quae Cbristum aiti- tionis complccli. Uuoinodo enim Dei non circumnent, manifosta siinl atque cognila, nibilque csl
scripti progrcssum, ejusdemqnc cx aliis in alia
loca iransgrossionem atidicns. non conlinno rideeoruni, quse pcraguntur, ignotum. Ego vero et clabit diccnlcm, tanquain iucredibilia in bominum
mabo, alque eloquar, praedicaboque, quoc fcsii htimentcs mriloqiie pacto recipienda indiicenteni?
jus sunt propria. c Non enim erubesco Evangelium
Cbrisii, qnod clamavk anic nos Paiilus, scd cx- |) Prodit tamen incirctimscripttis (reprebondant licct
genliles lioc praeconium, insipientia ejns notata),
Iranconun sapienlum per ipsum fastus pudore
piodil qui naluralem anibiium (quippe Deus) non
EiifTtitido. c Virtus enim Dei, quae comprebendi nesuslinel, imo, qui natura potenliaqiie infiiiitiis c s l ,
quii, est in salutero omni credeiiti . > E l vero qui
(finha cnim ba-c naiura est llnilxque viriulis) liopossii ficri, ui polentiam Numinis ineffabilem proslro bominum more prodit : riinipatur licet, qm
ferrcerubescam ? mysleria noslra frusirane incuFilium ail esse auum, qni proccsscrit, in al'ioqn
eenl AristagoraB (i), Anaxagora, Anaximandri, P y 8

* Psal. XLVU, 3.

Rom. i , 1G.

NOT.E.
(2) Gymnasium Atbenis, in qiio docnil Aristo
l e l c s

. .

. ..

(3) Desunt nonnulla, palisaimum de urbc llierosolyiwiiana.

(l) Dehis pbilosopbis ngil Lacnins in libns De


Vilis pbilosopborm, et passim antiqui.

(o) Aposlolos Petrum et Pauliim intolligit : ita


oosdem S. Cbrysoslomus aliique Palres dcscribunr.
() Grrece , ubi sc dcgcrc i n dicai.

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E

lliEROSOL.

3292

delirat, qui non proccsserit, atque ila filiorflin cientem viderint pedibu*, citoque cursu dcstiioi,
Clmslorumqiic par nobis somniat miscr ille Nenon solum incusent, sed remissum eliam animunt,
slorius. Illc vero potius c l ex sesibi persundet iuiforlasse el inGdelem, eidem prophcticis v n b i s
pie, ct Cbrisli niysleritira nefando ausu dilacerat.
exprobrenl. Nenfo igilur s i l occursus mm p a r l i Voluil enim procedere duntaxal naium ex Virginc,
ceps, nemo ab luce (8) fereiula alicnus.
non aulcm natum ex Pairc Filium, Verbttm illud
7. Cereorum etiam splendorem addiimis, tunr
sempitcrnum. At veruiii manifestumque D C I I S fccit
oslendcndo splendorem accedentis divimim, a quo
progressum. Vere enim eral caro faclus ct corpus,
cuncia splendescunl, pessimisque depnlsis lencl r's
illusirantur abundanlia lucis aneriue; luin vel macomprebcnsusqtie fuerat circumscriptionc corpoxime manifestando splendoreoi anim, quicum
rea : exasperclur licet is, qui naluram carnis in
nos orcitrrere Cbrislo necesse s i i . U i euim Dci
Vcrbonegal, quod carofaclum est, jyogressionemMaler Yirgoque inlegerrima, veraiu ulnis lulit l u quc incrum spcclrum fuisse somniat, miser Eulyceni, iisque adfuit, qui jacebanl in lencbris ; ila c l
cbes. S i e i i i m Verbi, quod caro faclum esl natura
illustrationibua illius nos illuslrali, ac lunien onir
niausissct unica, fuissel speclrum, quod apparebat,
nibus apparens icnenles manibus, ei qui vcire lux
ct ninla iunbra boc Obrisli esset mysierium, nec
Vere Veibum incarnatum. Elenim quomodo Ver- ^ est, obviam ire feslinemus. Nam profeclo, quia lux
vcnit in mundtim \ cumque tenebris circtimfusiint
bum, si non assUmpsiL naturain cainis, inimtilabiiliustravit, et quia visilavil nos Oriens cx alio,
liicr caro faciuai cst ? At Vcrbum revcra caro fanlquc bis qui tn tenebiis scdebant, alTulsit ; Iioc
rtuin r s l , cojiversioncmquc in cainem nnllo modo
nostrum est myslcrium ; idcirco lainpades icnenleft
sustiiiiiit; inviolalaque ex Virgine accepit naluincediinus, idcirco lumina f reules accurrimus,
ram carnis, se':unduui qiam ex ea eliam esl progenilum. IJoni el dissolulioncni non admiuil naiu-. lum iia desiguantes, quod illuxit nobis, lumen ;
tuin splcndorem, ab eo nobis affuiiimm, innuenvaruiii, et in natiiris innotescil duabus : neque ob
tes. Quapropler currainus una, Deo cuncli occurcliflereuliain eartim divisuin, qucmadmodiiiu insaranuis : ne, si facerc id pigueril, vcl de animo al>
nus fun>bal No.storius : nrquc coufundeiis subsianco ingralo aliqnando accusemur, vc.l de mclucndo
tiam (7), quorum in bypostasi farla esl conjunciio.
ipsius contcmpti crimine : audiamtisque, quod
Ua UMIIS idun:qitc et iu eodcin exsistens, De*s i n noiescil et Itoiuo cxbibet pcrsonaiu unicam, con- oliain diccntein eum pritis audierant lonebris illis
involuii, nec illuslrandi Judaei: < Quia Lux venii
slilutam, ex ambabus conslaiilem naturis; allanien, que eranl ambaruin propria, non confun- Q
mundum, el dilcxcruni bomines magis tenebr;.s
quain luccm : eraul cnim eorum mala opera (semdcnlein : ex quibus enim imniulabililer componepcr cnim anitnum obscurat malitia, neceum sinit
balur, iudivise in iisdeni apparcl, nec inysieriiim
vidcrc luccin)': vcl eliam illa (quod sacruin ail
confumlcns suum, ncque suam personam diviEvangcliuin) c Lux in lenebris lucet, et tenebrae
dcns.
cam non comprebenderunt . luxergo illa veCAP. II. Occursus Chrisli. Lumina cotlata. Dics
ra, quae illumiiiai oninem bominem venientem in
purgalionU.
btinc mundum , venit. Otunes ergo, fralres
illuimncmur; oinnes illuslreniur. Nemo noslnim
6. Iia coclcstis ille Cctblcmila procedit : ita apmancat boc non iniliatus splendorc, nemo opplelus
paret aspectabilis, qui fugit aciem oculorum : ita
ilhim noctc pcrsistat; sed prodeamus omncs splcncxpers ille corporis in carne nionslralur : ita vcdidi : illuslrati eamus obviain gimul uifivcrsi, lunit circuniscriptus, qui circumscribi non polcst.
A l in occursum curramus ejus universi, qui tam *ceiii(|iie illam claram ac scinpiternairi cxcipiamus
ciim seneSimeone : exsullantesque cum eoani(nis,
pie illius colimus veneramurque mysteiiuin, proGenilori Pairique lucis, qui misit. luccin vcran%
penso cuncli animo eauius. Quis illi primus occurrel? Quis Denm ocnlis ccrnel primus? quis Dcuiu D caliginemque depnlit, ac nos omnes cflecit splcndidos, cum graliaru: actione bymnum concinaprimus excipiel ? Quis priinus ulnis portabit
mus. Dci enim salutarc, quod paravit anlc Tacictu
Deum? Ncmincm pigeal cursus accclerali, neino
oinnium poptilorum atquc ad noslram novi Isa>l gicssum concilaUiiii claudicel, nemo piuin
raclis gloriam inainfcslavit, ctiain nos per ip^nn
a!)iumpal exitum, ncmo ad divinum occursuui
iardcl: uemocclcbrilatis dcgusiaiaiKpectelurcxpers, vidimus, fuimusquc veteri illo obscuroquc criniine, uli vila3 pra?scntisvinculis visoCbristoSimeon ,
n2ii:o myslerioruin exsors apparcat, ncaio lucironfeslim absolnli. Nos eliam Christuni e Bclblefcra bilaritatc privelur : ncmo ad curstiin S i bemo ad nos profecium complexi iide, facti st^nius
meoiiis scnis velocissimum fial langnidior, ncmo
ex gentibus, Dci populus (ipse enim Del Pairisque
anu i l a Anna pede lardior judicclur, ul ne qno
salulare csl) oculisque Deum carncm factum conmodo SLMKS vcrequo graudsevi illiun, qucm dcft7

I n

l 0

* ioan. i n , 19.

Luc. i , 78.

Joan. , 49.

Joan. ,

1 0

Joan. i , 9.

1 1

L u c . n , 51.

:.

(7j Grauc, SVOJJIV (potius o i oiav; ( -''. ;.

(8) Gntico ; ;, atl*isione ad CCrcos qui fcreUanlur, lacla.

8293

ORATIO . - DE1!.

speximus, ac visa Dei pcacsentia ulnisque mcnlis


admissa, novus Israel nuncupamur, eamque fesiis
anniversariis, in oblivionem ejus nunquam ventur i , celebramus.
8. Verutn Ghrialusne ubique praesens accedit (9)?
A n lux implens omnia procedit in medium? Nihil
enim illius, cum nalura non circumscripta sit,
millaqae abs re arceri valeat, velitque legeni i m plerc priscam, vacuum est claritate. Imo vero accedil, oriumque suum omnino sunimum praesignificans, de se Mosaico valicinalus csiore. At quale
boc vaticinium ? Omne masculinum adaperiens
vulvam, inquil, saoctum Domtno vocabitur * \
Quod quidem prxceptum, magis tamen denumialioneni propbelicam* eiiam solus implcvit, cum ex
titero Virginis solus ipse prospexit, eamque tamen virginitatc non privavil sua, ejusdcmque, cum
proccderei, vinculum non dissolvit : quod de solo
ipso apertc praedictum erat. Nam el ipse solus e
eola natus esi Virgine, et a semiuis experte vulva
eolus cst genilus et solus e Virginis uiero progrcssus, ipsain Virginem conservavit, non corrupta ejtts gralia nascens, tlliusnon niiimto splendote \n lucem vcnicns, vinculu illius non soluto progrediens : quoe el Deum ostcndunt eum csse, qui
nascitnr, ct Dciparam declarant proprie eam esse
quaiparii. Ubi sceleslus iierum videtur esse Neeiorius, qui nequc Deum dicere vull eum qui nascil u r ; nec Ooiparam eam sustinet yocare qiwopepcr i l : nbi exsecrnndus qnoque Eulycbes speciaiur,
qui carnem negal Domino ejusdcm, alque nobis,
esse natura. Qno eniin modo Verbum, quod caro
noftlra ficri causa suslinuil, c Garo faclum e s l ,
5i natura carnis ab co ex nobis neque vere assumpla, ncqiie ila ipsi jtincla erat, ut ostcnderct l i quido, eamdem, quam nos, naluram Verbum anle
corporis expers suscepisse, atque ila verc boniinem facium csse nobiscum, si nequc babeat corpus ejusdem cum corporibus nostris generis, neque animam ejusdem, qua noslrae constant naturae? At verc t Verbum caro factum, > nos scrvarc
r u p i t : et exsislens in ipso Oeus verc faclus bomo,
nibil falsi prsesefert, neque bomincs nos decepit;
sed nostra nalura suscepta gralificalus est nobis
suam.
9. Etenim, si hoc ita non erat utcredimus, qnoniotlo, qui bsec seribil, ait Evangelisla : c Elpostqnam impleti sunt dies purgalionis eortim ? >
Qualis porro purgalionis, abominande Eulycbes,
si caro in Cbrislo non eral vera ? si naiura bumana adtmata non erat Verbo ? iiam diviua expers
rorporis quali egel purgaiione? quae contaminatio
Sn experte carnis divinilate conspicitur ? Quanquain
ut bominini) conditio exigebat, buinilius boc cont s

1 1
1 8

Exod. x m , 2 ; Luc. n , 23.


ibid. 31.

Joan. i , 44.

3M4

sciiphim esi, velmaximc obte amenliamquc inam


iinaginariam, alqne inslar Manicbaeorum attonitmn
stuporem tuum. Nam ncque, qui omnium est expiator Gbristus, ulla expurgalione tndigcbal, ac*
cepla prseserlim carnc illa sola immacnlala : ntfque qua? p peril, inviolata illa impollittaqiic tcre
Virgo, quac omniuni genult expiamenlum, expialione pcr legcm prnescripta eguil. Qunnquam boe,
secundum lcgem, ascriptum sit, ut ne Gbrislus
dissolutor csse lcgis exislimarclur.
rt

C A P . III. Ad occursum admitluntur

orlhodoxi, rc~

pellunlHr harelici.

10. Quid aulcm vei ipsa inviolalis gestavit ulnis, vel quid Simcon excepit sms, praeler Dcum
^ carncm corpusque factiini ? Et Deum aflecin rcligioso propbcia suscipiebat, ac Patri Deoque illum
deferebat, et lcgem implebat spirilu, Nunc,> gralis
inquieng labiis, c dimittis servuni luun, Domine,
secundum verbum lunm, in pace *\ > Quod ei ex
Spirilu dictum erat
nou visururn se mortis aditmn, nisi prius videret Gbrislum Domini, lcgisque
vinculum solvcretur. Senex enim ille obtinebat
personam legis. c Quia, inquit, viderunl oculi mei
Salutare tuum . Non enim erat Salutare lex illa
Mosaica. Lex aulem veius el senex el infirma, viso
Cluisio, boc est Saluiari Dei, el ab infirtuitale ad
salutera reduccbalur; et vetuslate, quac illi aderat, convenienler novilaii renovala, eximebatur :
1T

Q lumen enim vcterem Isracl omni veiuslate liberans,


ad eumque genles adducens, oculis ceniebalur.
Idcino clamai, clamansqne enunliat : Nunc d i millis servum tuum, Domine, secundum verbum
luum, in pace ; quia viderunt oculi mei Salulare
luuin, quod parasti anle faciem pinnium populo*
r u m , lAimen ad revelationcm gcntium et gloriam
plebis tua3 Israel . Exsislens M O V U S e veleri (el
Galila?a gcntium illuslralur, et novus israel demonslratur) Gbrisliim, inmei), aspexil.
14. Quidaulem vidit etiam oculis, ntsi cognalum
nobis corpus atque conspicuum, convincensque
insciliam Eutycbetis e Manicbaica semetite productam? Ex natura enim sua fugit aspeclum Deilas, nec bominum oculis cerni potest. Excedant
D ergo bac noslra celcbrilate simul Eutyches ac Nesiorius ejusdcm bostes etadversarii, illiusque la?tiliam violare certantes : bic quidera Cbristum d i videns individiiuni, illc vero impie ea, quae confundi uon possunt, confundens : ncc cnim unquam a
lalibus nostra se patilur adomari celebrius. Idcirco piirgamiiii, idcirco niicscile, idcirco Gbristi
mysleria, velul Cbrislo ainici, colite ; clonim aliter sibi obviam accurrcntes neque admittit, nequo
oculis vidcrc susiinct : verum a cclebritate sua

" Luc. u , 22.

l 8

, 8

L u c . n, 29.

4 8

ibid. 26.

I T

i b i d . 30.

NOTVE.
(9) Intelligi solam Clirisii deitaiem infra loi, ubi h.ncii<i dc ca malc scniiculcs pcrslringunlur.

3295

S. SOPHRONTI PATRTARCHiE HIEROSOL.

3296

eos exsules esse jube! proianosque constituit ei cum senc Simeone et cum anu ac vaic Anna e x c i ^
occursus ad sc exsortes. Abeani una cum his E u - piamus. Ambeenim anliquabanltir, ct lex videlicef,
ct scculi illain propbelrc, dimissionera exspectanomii el Eudoxii (10-11) et Aslerii (12), et ciim
bant. Nam usque ad repletam luniinibus C h i i s f i
ipsis Manichsei et Apollinarii (15), Sevcri ac (14)
osicusioiiem, ct obtinuii lex, el prophetae v a i i c i Dioscori (15), omnisqtie Accphalorum (16) misera
nanfes, a Deo erga Ghristum sapicnlcr peracia
illa ac vere capile carens gangrsena. llli qutdem
mysteria, admirandaque de Cbristo nractila praequia ob carnein Christi conspicuam, ct inaspectadixerunt. Nos ab etbnicorum muliitttdinc iti n o bile.m perfeclamque deitalem imminucrc c l abrovum translati Israel, novusque Dci populus appclgare conaii sunt, eainque allcrius elficorc natur*,
laii, confiteamur vicissim, ac Psalmos accincntos,
substaniiaeqiic a naiura , qua; est in Paire, qui
c Cantemus Domino canlicurn'novum * . Nos
genuil, conlcndere diversav in crcatis eam rebus
pulcbre renovati Christique pnesentia in alium
audacter numeranles, ac dccernentes Gbrislum
sublali, abjecio splcndore vctuslaleque geniili s i Do.nm crealum osse, et, secundum iilrainque namul ac legali universa, omnique eam, qiise carncm
luram, dtvinam, inqtiam, et bumanam adorandum
sapiat, clarissiroaque bac Christi celcbrilale i n essc. Hi vero ob illam Cbristi, qnae non videlur,
t

dciiatem, eliam carnem ejus uludere cmentirique ^ digns, canletnus Doniino cauiicum novtim. Renovolunt : qui oa qtias unius solum nalurae propria
vati etenim snmus, novique facti e veieribus, j u s sunt, abripientes, conjunclarum confusionem sub- siquc canticum novum canere Deo ac P a l r i , q u i
sianliartim imagiiiatitur : ct niiseras Apollinarii
Chrisli nos praesenlta el innovavit univcrsos e l
Po1e:uoni8i|iie (i7) praestigias libcnti animo accipopulnm illius novum esse demonstratit. c C a n pinnl. Quibuscmn f.biones (18) ac Samosateni (19),
teiuus Domino canlicum novimi : quia mirabilia
Pauli et Bardesana collocenlur, noslroquc e festo
fecit* , > alqueper Cbristi quidem praesenliam m i rabilius, per quam omnia inuovanlur, recuporanlioc exigaiitiir. l l i quidem, quia Gbrisutm solumtur perdita velera, nova conspiciuntur, atqne in
niodo nudutn buminem ac nobis paretn arbilrali
Deum sublata in primam juventuicm iransfcsiint, iisque qune deilatis sunt propria, carentcrn,
runlnr.
ac iie Deum qiiidem ullo modo nomiiiavertinl. llli
cro, quod Gbristum non seternum esse Deum Pa13. Qnalia autem hrcc sint, evidenier tradit lyra
irique aelernitnle parem, scd cx Maria afQrmabanl
Spirilus : Salvavit ipsum dexiera cjus, inquiens.
0

eolum ex ipsa ineffabili incarnaiionc uetim exsii.

lisse raii.
12. Et si quidem universi, quotquot vel impie
secundum ipsos insanicrunl, vel si^cundum eosdem
evascrunt insano impii, a divino Cbrisli occursu
topollaiitur, ut nos, qui rccte senlimus, cuncti
1 imc festo colcnies dic, liaercsoos niultifariff nulla
labc suscepia Christo Dco eairns obviain, cnmque
" P s a l . xcvn, I .

Ibid.

et brachium sanclum ejus


E l quaenam haec,
J
- :
:.__u
.
qua3.so, dcxtera
Dei
ac geniloris,
et bracbium
sanctum cxstitit, nisi solus ille, per quem ontnia fecit
Filius? per qttem, quae ante non erant, condidil,et
enon exsislenlibns ail exsistendum perduxit : quae
posica ad inierituni ac vetustaicm repentia (veterascens enim res unaqua3que ei consencscens ex
nalurse susc babitu semper ad interitum vergit)

" Ibid.
.

(10-1 f) Etidoxius ArtaniisConstaniinopoIilansRinvasor sedis lapiizavit Valeniem lmperalorein, cui


e mljuitxil Aelius niagisler Eunomii, dein ab E u doxio cou^iitiili episcopi Cyziceui, quora exptdsiim
apud se Constaiiiiitopoli deiinuit. It Socr. 1. iv, c.
4 el 7, S . Ep*piian. haeres. 75, n . 58, qni baerelic.is Anomspis anmnrjoral, quoruin princeps Euno-
iiius lia!)ebatur.
(12) Astarhis Sopbista in per.scciilionc Maxtmia\\\ UirisUafiam (idcm cjnvil. S. Epipban. Iianes.
76, n . 5. Agunt de co boiniue (iappadoce et A r i a o, cjusqiiii libris Sonr. I. , c. 2 4 ; Sozoin. I. u ,
c. 31 ; S. Albanasins De Syuodo, aliiqite.
(13) Apollinaris Laodiccnt liaerosos dcscribit
Epiplian. bsere>i 77, n. 2 2 ; scilicet Cbrisinm 4orptis c coelo deiulisse, :inimani non assumpsisse,
corpus divinilati consubsiantiaie fuisse. Agil tleco
Sdzowien. I. vt, c. 23, ei alii : eum S. Damajsus
papa Komac in syundo damnavit anno 573.
<U) Severus scdoin Antiocbo-naiu expulso S. Flaviano per viin invasil anno 515, ex sccta Accphalorum, oppugnator concil. Gbalcedotiensis. Goltintur SS. Flavianus, el Elias tunc quoqiie per ipsum
e scdc llicrosolymilana pulstis, 4 Julii.
5) Oioscorus episcopus Alexandrinus palronus

Euiycbptis, cum eo in concilio Gbalcedoncnsi


daninatus. De oo ngeimis 18Febr. ad Vitam S. FUviani episcopi Con&tanlinopolilani, ab ejus faclionis
bomiuibus in exsilium pulsi.
(16) Gum Pelrue Moiigus in sedcin Alexandi inani
anno 482 reccplus, Henolico Zcnonis iniperatoris
ndmisso, Catbolicos simul el bairelicos offendissel,
Euiycbiani plures ab titrisque delicienles, Acepbal i , id esi, sine capile sunt appellali : in varins uiox
scctas divisi.
(17) Polemonem ex scriptis Apollinarii ansam nac
liun, dixisse in Chrisio substamiarum confiisior.eia
faciam, et commislionem divinilalis el corporis
Iradil Tbeodoreius, 1. iv Hwrei. fabuL cap. 9.
(18) Ebion princeps bxresis, quae Christuni M I I duin boiiiinem appellavit, contra que et O r i n tbum S. Joannes siium Evangelium scripsil. Aguitl
dc eo Tbeodorelus in compendio fuereiicarum fabnlarutn, eanimquc lib. , cap. 1 ; S. Epipbanius
bjcresi 51, aliitjuo.
(19) De Paulo Samosaleno agil S. Epbnein Syrug
in Teslamcnlo quo Bardesanem sirenue confuialimi esse iradii Tbcodorelus lib. Hccr. fab. cap.
22 ; de boc etiain ngit S. Epiphanius haeresi 22.
%

3297

ORATIO III. - DE HYPAPANTE.

3?98

omnlpolenle qwoqtie dextcra el excelso omnimode- nam servonim IKlcrne, in rosurreciionem iiliornm
que sancio brnrbio servat. Cnnfilcnttir enimsptcngratia? ; in ruinam, legalem adhnc colentiuin vc
dore cognilionis divinac locupletati, prneclnreqtic
tustalem, \u resurreciionom amantium evangelicam
fi corpore el animo, et intellecln lustrali solmn
noTitalem; in ruinam glorianliiim paterniiato carCbrisdim cssc cognosciqtie qui pcr cnrnis similinali Abrabae, in restirrertionein farfortim Abrahas
ludinem ob rerum omnittm eonditarum recuperafilioruni per fidcm; in rninam indulorum prudentioncm ad nos v e n i l ; pcr qnem et mnnifestc sertiam A d vot*ris, in rrsnrreclionem sapicnlium
vaniur, el antiqua noalra vettistate eximimur, reindnmentum Ad; novi; in riiinam snpientitim puldtmimurque ac Deo efllcimur nova conspersio ,
verea ac terrena, in resnrrectlonem riipieiHium
apparentes nos jam voloris acidique fermenli.
excolsa alque cmlestia. Primus enim Adani eierra
14. Nos rnim verc sumus ditfmurquft Dci derfactns, pnlverous, lerrennm babuit afle^lnm. Hic
tera incxspeclalo raodo conscrvala; croaiiira, ac
anlem secnndns Adam, qui et.i carne ir.eis poriapoieuti ejus bracliio renovatae : de quibtis David
lnr manibtis, el ipse me ferciiJem divm? ferl, peaticinando morfulans tenere canlabal : c Salvavit
regre venit ad noscroelo, omnibiisqiie ndrentum
ipsnm dexiern ejus et bracbium sancliim cjiis ; i
suiifn fideVileradmiUeniibus, acprimi quidcm Ada3
salufe sciliret indigebamus, ac reressnm rcdem- vestem respnentibus, novi vero nativilalem desideptioncmqite ab exiliali vetustate petebamus : quiranlibus, coVeslem largitur censum.O"otqnotcnim
bu* PsiHes serum advenlu Chrisli ad sahilem i n eum cum fide receperinl, iis adopltonem immortadigentibiis, adriicil dextere ac bracbii Pairis corfem niiorum apud Deum ac Palrem conferl , qui
roborationem ad renovandum gtoriosam , ut in
neqne ex voltinlate carnis gignuntur, ncqueex vocnuiicohoc diviniliis inspiralo exponilur : Nolum
Innfnte viri con^tiiuuntur, sed ex Oeo secnndum
fpcil Dominus salulare snum : in conspectti gcngratiam nascuntnr : nec entm e substanlia ejus
tiiim relevavit jnsliliam suam . Quod el Simoon
naturaqtte provcniunt.
(td esl, lex) stiscipiens, clamilabat ad Deum, sibi
16. Soltis entn hic, Vi^go Mafer inviolata, ex
oonrcsso satulari, id esf, Christo gratiOcnntem :
Per> secundum naturam gen tns est ac Patri
c Nttnc dimitiis servum Uwm, Domine, seciiridum
consubstantiaVis; pohis ex Deo nafii genitnre, F i rerbum tuum in pace * . Pax enim conlesiibus
linsque ejus uninis agnoRcknr, et cerle ex te V i r ac ifrrestribiis vere Cbrislus signiflcatur. Qiiia
{rine incarnalus, generaiionem bitmanam ex
su*vidomnt ocult mei Salntare Ciium, qnod parasti
repit. Ac tuam ipsins, qnsp et magna Pei conspoanfe Taciem omnium popnlormn, lumen ad rftvela- ^ xisti nysteria, ei ibesanriim gratiiinobis buncpetionein gemium, ct gloriam plebis tuse Israol .
peristi. animam perlransibit anceps gladius * , ac
Complefum esl vnticinium : perfecla promissJo :
menlem stttpore percussam ensie percurrcl, qnanHlnstralum eel, quod errabat : afTectum est gtoria,
do eum oculis conspexeris spontc ^avis cruci atTIqnod erat ingloriiim : atque ego (et in me lex)
xum alque inter lalrones nicditim sublatnrn, interabii a vclHstale, neque tantum evasi novus, vernm
imcre ipsam morlem, a qua occidebamnr; nobis
eiiam tuum, Domine, conspicauig Salulare, oculisvero, qui jtiete moriebamur, donare vitam ; ac \U
qne senilibns gloriam luam inluiltis, vigorem prorgniis legioidbus daemonum, solvere peccaiorum
ss experlem rtigae juvenilemque recepi. Etepim
vinruris bominem, antiquitus a riaemone alligatum.
Cbrishts lumen gcntibus faclus est, et Israelem
At non pnrsisiel, neque omnino in le permanebit
TIOVINTI genitnm vocatumqne
novtim, excellenli
gladius ille porlransicns : minquani enim, Dri
miriftcaque affecit gloria, dispcrtitiis illi gloriam
Maier, in divini ex le conceptus, niiraequc rx te
Tere expertem eenii, et luce mmqitani couprogeneraiionis oblivionem addticia fucris. Corrisenesreute, neque ex lege agente rugas illupieris cerle quodam humano slupore ex iis, qu&
slrans.
infandie Crucifixionis tempore. evenlura sutit; quoD modo Deus qni per naturam neqne niori, ac ne pali
C A P . I V . Simeoms et Annce propheticc expticat<c.
quidem potest, in crticcm agi sustineat, quomodo,
15. ille qiiidem grandaeviie Simeon, viso Dei
qui ab angetis scmpilerna eflertnr gloria , idem
salutari, gratis ba3C cuin ipso verbis scrmocinabalatronum incdins contumeliis afliciatur, quomodo,
l u r ; illtid Dei ac Patris Salutare ulnis gercns, quo
qui escam prxbel oinnibus esuricnlibus, quique poie salutem iransmisit oronibus eximiamqne dodil
lum dat omnibus siiientilms, fel bibai et acetum :
redeinplionem. Conversus antem et ad Virginem,
quomodo vila illa, qtise dal Tilam omnibus ea caqnae Salutare I k i in carne gennit peperitqne.et ad
renlibcs, snbeai nccem: quomodo lalns 111 basla
Josephum, qui puiabalur pater bujnscc luminis,
ronfodiatitr, qui lancea sensuni omncm oculorttm
innotnil tamen a carnali parlu lucis omnino alicfugienie mortem confodcril; qnomndo, qui mornus : F^co, inqtrit, posHus osl bic in rtitnam el
tem corrupttonemqtic scpelit, qu: sepullos (nmulis
iii resurrcctionem multorumin Isracl ; in r u i cx'inii, qui soriiiis cx Adamo eorpora eademque
fl

t 8

t 4

1S

1 7

. I Cer. v, 7. " P s a ! . xcvn, 1.


Luc. , 55.

" ibid. 5

1 8

Lwc. n, 29.

" ibid. 50.

" ibid. 54. " Joan. i , 12,

3299

S.SOPHRONII

PATRIARCII/EIUEROSOL.
1

3300
lc

morlua ob conliaclam ejusdem Adarni primi pa- " lamcn,


a g c injiiiicu crant, consuiurealis labem circumferenlibus, vilam reddil a mor- liiasscnl (oinnia namque quae lcgis eianl, Cbrisius
vcncral inipleie cllegalibus iinein pracccplis i pote exciiati*. feral iridtii sepuUuram ! pcrcelleris
nere); reverluniur in Nazareib, ubi a Gabricie
enini nonnibil, baec videne omnia : at non diu paarcbangeto fucral salulala, qua; raundo gcnuit
rebia ambigeHS : animara quippe luam ac mentem
Salvaiorem, ct de scminis cxperlo conceplu graperlransibit perculsionum lanlarum tamque lerrivida, el virgo a parlu inanens, vidcnlibusquc debilium gladius. A l non persislel : nec roansionis
clarans univeisU, nolum factuin esseSalulareDei",
etationisve locum occupabit, ocissime quippe deluuien genlibus illuxisse, onuiibus tenarum fini
pulsus abs tuo illo seuiinis eiperteconceptu, atque
bus justiliani redemplionctnque Dei apparuissc:
abs tuo illo semper virgineo parlu.
17. His omnino nibil esl vel borribilius, vel, iis ac divinam gloriam claiiialenique ailcrnani oinnis
inieritus, corruplionisque nesciaiu induisse eos ,
qui uon iiitelligtuit, visu incredibilius. Idcirco requi illum exspeclabant.
velanlur exjiuiliis cordibus cogitaliones, quaeconspicerc nequeunt divina luaac inira inysleria, qua;
nec coetorum virlutcs qiiidem videre polucruni.
ldcirco cadit, qui non credit, praeconio : resurgil
autem alque ad vitam immoi lalitatemque illustratur, qui preli tuae credit, ipsumque ore Deumpraedicai, teque, qua? genneris, seniil esse Deiparam.
Idcirco Cbrisius ita ex le natus, ignaris myslcriorum ejus vere ponelur in signum, cui contradicetur * , patienlurque iili lapsum, a qtio erigi non
polerunt, participes reddili inOdelitatis; excilationemque a morluis, vilainque, quae in coelis est ,
propterea quad viia? aelernac non crediderint, I I U I I quam contemplabunlur. Haec locutus dcsistit, dominaltonemque legis, ipsum legislaloreni jam ad\onienlein siueque ipsius lcgis consilio perfocic
siante.m conspicatus, siinul sislit. Processii eiiim
Chrisius, coiiiplementuiu legis; Paulique scmenliai
qui
contradicat est neino. (Jnde in salulein quidem credenli est* , alinudclein babenli aniinum in
interilum ac ruinain.
18. Adstat Anna etiam buic operi, anilibus iiw
cedens gressibus. Nam et illam advocabal niyslerium impleturam propbetiae graiiain, (Jum propliclico spiritu teslalur quod notum fecii Dominus salutare suum, ao quod in conspeclu gentium revclavit jusiiliam suam : et quod non s i l lex
quae
in umbra iiguraque pra3valueril, bominibus impouens onera iinportabilia
rcvelala jam cunclis
graiia, suave babeule jugum el onus lcvc facileque
portaiu . E l quod uon s i l lex vaiicinaiilur de
Cbrislo propliclai, tibi, qui iisdem inspiravil vaii

CIP.

V . Mysterium turturum ei columbarum oblatarum Epilogus.

20. Quid autem voluni et lurtures, aut cor pulli


columbarum accepli s u n l , quae Cbrislus adiene
llierosolymam ad sistendum se Genilori Deo in sacriOcium deferebat? aul quam ob rom par onum
ex alterulro genere obtnlit, s i , q u hunc genuit,
virgo manserit? oflerebal pro se Patri baec aninia-.
lia, qnae pura deprehendunlur, interquc volucrce
eximia: ac, praterquam quod ambo iminda sinl
ncc profana, horum gcnus titruiiique sinml, propriam quamdam virtutem c o n l i n e l : oslenduntque
avcs U>a3, exiinium esse aliquid atque selecfum
praeler caetera, innattim sibi, quod spirilaliler conicmplanlibus afferat uliiilatis baud paruni. Prae^
ocptimi namquc servandaa legis ncn intra solam
consislil lilterara : abdilum etiam quiddam conti-r

nei, et eminens magis eo, quod apparet, atque i n *


comparabili pretio excedens. Ideo litlera me occidit, solamsequentem lilterain ; Spirilus aulem VH
viflcat spiriitii bcne oblemperanlem
: et dum l i l tera a velamine dehiscil quodammodo, spiritos
subeuntem funduni, ac dmiudantem ihesaurum i l lic abdilum, atquc ita 0|>es ilias infinitas adeptuui
periicil. Purae erant aves turtures et colunibae,
siculi dictum esi, ac ttirlures quidem summa temperantia, quam adeo ampleclunttir, u i , sicon]ugi
mors contigcrii, nec supersles euui aiio convenire
sustineat, viiain reliquam agat cadibem, viduilatemque colat polius quaiu ut conmibialem CUIII
alio mare conlacltnu suiferal. Coluniboe vero suni
cinia, vaiicinatumque eos inisit, ipse jam advenla- D
j
nialitia, omnisque noxia3 expcrles,
r i l . Quaa quideni Anna cum propbetiae clareret graquas ideo ob simplicitalein suain vacuiiaiemquc
tia, diciretque ad cos, qui exspeclabant redcinmaliliae Cbrisius simplices vocat
quaeque ad
plionem Isracl
consolationem ingcnerabaL iis
snos quoque pcrseculores, lanquam mali nil passa\
undiqtie divinani, venisse omnium Redcmptorciu,
inox redeant : quod summae siguum cgt innocenapparuisse Salvatorem Univcrsi, qui velil iinagitia?, mulueque u l sic dicam, simplicilalis indiciuiu.
nem redimere suaiu, cupialque horaini a se cicato
E l quidem casti turtures, degunt privali ac solitasalulcm conferrc. Nam idco Gbrislo est uomen Jer i i ; at insonle^ columbaB non modo cicures, dosus : qnippe c( Jesus Salvator cxponilur.
moruinqtic iucola3, sed etiam boiuiniiiii peraman19. IIJJO aulem omnia cuiu et re ipsa fierent, c l
les. Id persuadealilla perainabilis columba, adNoe
propalareiilur verbis, siupcbal Maria Dei Mater,
in arcam rediens, olea? ramum orc affercns, e i
aJinirabalur una cum ipsa pnesens Joscpbus. Postmisericurdiam declarans Domiui diluviiquc finem
1

, 7

, 3

p u r i s s

m f n e

38.

s i

L u r . , .
Luc. , 7.

99

3 1

linm. i , 16. Psal. xcvn, 2.


Malib. xxm, 4.
" 11 Cor. m , 6.
Alalll. x, 0.
a H

, v

Mattb, X I , 30.

> e

Luc. .

3301

ORATIO IV. - IN EXALTATIONEM S. CRUCIS.

MQ2

mystice vero, ut Pairi Spiriiiiijuc videbatur, l>e- turis adunaiiig, alqtic in duabus sinc divis.oun
nignum Cbristi advcntiim, quem nxiremig lempo
cniiftigioncquc inuoicscons, lam divina quam bu*
tibiis.per amorcm iniseri* ordia vcrc plcnum, exmana, cx quibtia ciiain estcomposilus. Veruin nog
hibuu. Eral quippe tuuc quoquc vespera, cum ad
ipsi eliam conslanles aniino atque corpore consliNoo. sccunduni ab auclore generis Adamo vitx geuli sumug duplices, appare.ntcsque et in animo ct
corpore, ut ainliobug eliam, quod bonegtum est,
Jiiiorcm, fronducra illa prophelice rcvolavii; atfaciamus ; ncque aliera quktem parte cxploanms
qt.e ad fuiuram uobis inclinante gaeculo Cbrihti
\ i r l u l c m , claudicemug autem alicra, virttilumquc
Dei ii)iericordiani prxnunliavit.
splendore carcamug. Alque boc ipse Domiuiig, qui
21. Vull ergo Chrisius manifesiissimc, adse acvirtulis universcc bomis daior agnoscilur, cum docpdenlos temperamiac cum primis baberc pwrilalem
cerel, aiebat : Eslole perfei l i , gicul et Pater veinnoccnlia?que spleiidnrein sapere alque liis .magis
gicr coelcgiis pciTcctug e s t . > Imperfcqihiin cnim
ilhislrari, ipsumque Gbrisltim, qui eos condidit,et
inexplelumque si quid est, Deo eiiam non accepea qua erga liomines ftiit misericordia, eosdcm
tiuii coniinuo esse judicalur.
sorvatnriis descendit, exbilarare; ut is el videat
23. Iloc iiaque scienlcs etiam nog, desideralissic l Jftlelur, libcnsque illos simul occurrentes exci
pial. Nec enim alia rc ulla gic Deiis colitur, atque mi, Chrislo Deo ila simul eamug obviain : tempe
loinp.Tanlisc et caslimonia? omnisque umocenUse ranliani aflercniea, apporlantes caslimoniam, fepciTcclione. E s i aulcm bonestum, guavc ac quie- rentes innocenliam, injiiriarum obliviouem osiendentes, separantes nos ipsi a curig gnecularibug,
tmu, negoliorumque aestu libcruin, et Deo, quoad
Peoqtie sistentos puros, confcrcntes moruui lenilafieri id quidein poiesi, adbaererc, ei nuUa ab re
implicari Rtudiosius, distraclum gcilicel atque oc- lem, benevolentiam, amoreiuqtic babeutcsin ointieg
cupalionibiig nnmdanis avulsum : quibus eliam H- imiMiiim, addicentesque ad baec uiunia miserentem
omniuiu animum, prodeuniique ex anioio commU
lud canlicum videiur dicere : Vacaie el videie,
serante miscrirordia abundantes, iia Cbristum acquoniam ogo sum D e u s , tanquam in golilaria
sibi viia vacaltiris semper amans commoiisirare cipiamus accedentem, ita specteinus Christum, ita
sancliinoniaiti suam illunmiantem. Ilonestatc eflul- Cbrisium divina quadam ralione slringaimis iilnis,
geni eiiam similiter lum inansueludo, luin commu- verbisque coram confiteamur proplieticis, illius ad
nog adveniuin laudantes, eamque, quam erga no>
nio amorquc mutuus, quo quis agere recle poicrri,
tmn qua convenienler erga proxinmm afltcialur
cxercuit, migericordiam ore magnigque vocibus
rolgericordia, cum eaque naiuraliler conjoncta
pncdicemus, ut et regnum coeloruui adipiscanuir,
buinauitas, in quibua fitipso cum Deo praegrandis
el xlcrnig fniamur bouis in ipso Clirislo Kedemassitnilalio.
piorc ac Salvalore noslro Deo, cum quo opliino
Deo Palri sanclissimoque Spiriiui gloria, bonor,
22. Gur anleni volucres binas altulit? sic eniin
lox ailerre impcrabat: qtiia unug idcmqtie Cbri- et adoralio uudique ail el nunc et semper et in
SIIHS natuiis duplex cernitur, e dnabug quideni na- gaBcula sseculorum. Amcn.
%0

89

Psal. XL , H .

Maltb. , 8.

IV.
apyjsxtaxoxov

Sopfironii patriarchce Hierosolymitani oratio (\ )


in exaliationem venerandce crucis, el in sanclam
rftr ,

resurreclionem.
tr\r
.
Inlerpre.le Godfrido Tilmano. GRE*SER, 111 226.
, \ ; Crucis panegyrig esl et golemnilaa, quig non
, \ ;
exsuhaveril? liesiirrectionis" pra?dicatio esi, quis
\ \ non in bilarilatem diffundatur? Nam crux, quae in
, ' "- j) Calvariae loco iixa fuit, universorumque condito-

NOT^E.
(i) Habemua hanc orationein ex bibliolbeca
lassel, et mu!ta scripta Ecclegise reliqnissot;
Maxiiui Margunii. Laline versa est jam olim
ab
inter qualiber qui Pralum spiriluale inscribimr ;
Achille Slalio, Lusilano, cujus, vcrgio, postqiiam
Yiia Mariw jEgyptiaca, varia Encomia in sancios,
banc uovam confeceram, Roiua ad me missa esi
duae bomilia3 in cruceiu; et Epistola synodica ad
a R. P . Hicronymo Brunello, Socieiatig nosira? Joannem Ponlif. Max. et Sergium epigcoptim Gonpregbyiero. Auclor orationis bujus esl Sopbroniug
slanlinopoliianum. Vide Gedicnuui.el Zonaram in
palriarcba Hierosolymitaaus, cujus annivcrsariam
Heraclio. Uabuit Sopbroniug oraiiortem hanc pridie
inentoriani Giaeci et Lalini agunl 2 die Martii.
Exaltationis sanclae crucis, nempe 15 Seplembris;
Graici hoc Elogio : Sancli Palris noslri Sophr.
qtiodie celebratur Hierosnlyiuis dedicaiio icmpu,
palriarcbse llirrosolymilaui, ex civilale Dantasco,
quod Anastatis geu Resurrcctw vocabatnr. Typictim
multiplici erudilione, divinarum liUeramtn gcienSabae, 15 die,
lia eipietaie insiguis. Floruit tempuribus lleiaclii,
Dedicalio sanclce Chrisli Rei
cujug aimo 19 ad sedem illam eveelug est, inorinus
nostri Resurreclionis. Et de bac resurrecliouc loanno 28 ejusdem : c Cnm, ui inqtiil Gedrenus,
quilurin loia bac oralione Sophronius ; uon aulem
diu niultumque adversug Heracliiim, elciim eo sendc fesio Resurrectionis seu Pascbae.
lienles Sergiuin, ac Pyrrbiim Monolbeliias, decer-

S. S O P l i n O X i l l A H C I L E HIEIIOSOL.

3303

rcm affixnm tennii , illud : < Quod contra nos erat, ,^ ^ , *,.
, 6 ^ ,
chirographum disnipit ,
> cl nos a peccati nexil us
^ , \
exsolvil (cbirograplium, inqitain, quod progenilor
,
nosler Adaimi*, Dei mandala Iransgressus, eubsi. < " ,
gnavit) fffcciique, \\i omnibus taliliis pleni ince . > '
dere, el inslar vilulorum solulis vhiculis saltare
, \ ^ ^ possiiMis. c Ul)i enim abiuulavii iniquiias, ibi
, \ ,
euperabundavii el gralia *; rrsurreclin vero
, !:, :moriis comiplionem exterminavii, tcnebrasque
, \ /
inferni expulit, ct inortuos ex scpulcris excilavil,
ft ab omni facie, ut cnm propbcla loquar, lacnj- .:.
mas abstersit; graliamque, qua? hsercditale ct s:c- , *
^.
cessioneiion contparatur, omnibus impcrlivit. Non
, 0>
enim particulare est rcsurreclionis doitum, nequc
] ,
ad panros quosdatn biijns benoficii ampliludo seee
extendil. Oimiis uainque ciealura Dens et Donii- ! ;, ^ ' .
nus cral, qui secunduiu binnanam naiuram sepul ; ,
c-riiin vel polius re6irreciioueiii in ipsa efTccit; qtii
,
beneiicia ad paucos inanare soliia dare non soloi;
, \ , \'
apud quein personarum aceepiio nibil loci babel.
5 ^Nam cum verissimus sit rerum omnium Domiims,
.
in omnesgratiae salutisque dona cQundit, raiionein
enim habet suae imnginis, eamque perfccLissimc renoval, qtiandoqtiidem oinnis bomo, ucmiue oxcepto, ad simililudinem Dei efTormaius est.
, \
Crucis mcmoria agiitir ; quis bominuin se ipsum
;
non crudfixerit? Ilunc enim Deu* pro niaxime Ic. ,
gilimo et germano adoratorc agnoscil, qui seipsum
\ ,
mundo crucilixit, quique opere ipso atium erga
. ,
cntcem cultum et amorem comprobal. Resurre\ ,
ctionis encsenia sunt; quis lideiiuni non renovabilur, onini illa morle, quam passiones et intmo- Q , \ deralaa cnpidiiates atferunt, rcpulsa, anint&qne
; " , x a l
immorlalitale et incorruplione iiuluia ? Alia etiim
\ ;
mors eslanimse, alia corporis ; illain enim inorloui
, *
generat ppccalum, u l hujus calhedrae princcps
Jacobus, fraler Domini, scnplum rcliquil ' ; Iianc
( .
vero parere consuevit resolutio clemenlornni, cx
, \
quibits cujuslibel essentia consiituiliir. Ceile i w . \ \ ^
morlalis ititlem anima?, separatio el quasi mors
, \ qua>dam est, eliam si boc inedicoruin decrelis iui nimc approbelur (quippc qui solam corpoium
'
curalionem prouiiUaul ) natn el boc priino bomi ^. -
n i , cum divinum praw cplum praevaricalug esset,
: , \
diseriis verbis, ab luijtis univerei procrealore, loco
> ; " ,
p<cnae, iinposilum esl. Crux in altuin extollilur;
\ , \
quis a leira iu altum myslice sese non aliollel? Q , \ '
naiu ubi liberalor in ahuin eflcrlur, ibi opnriet, .
ul et ig, qui liberalur, paritcr ascendat, dcsiderio (, xal )*
semper ciim Servaiore vcrsandi, sempnrque pcr- , \ ?
inansiimni auxilium ab illo acripiendi. Ilodieprocc- . ), \
d i l resurrcclio, suajue progressione omnia illuslral '. '
c l oruai. Cras crux uianifeslatur, tnuuera ctihori,
busque largitur. Hodie resurreciio expandiliir,
,
cras crux in cdito loco quodammodo supervolal ;
, ;
illa qiiidcm morletn pnblice traducens ; ba?c vcro
,
turbas daeinonum ; illa per seipsam pra^dicans el
.
proclamans, moriem jaiu verc deletam esse, li:cc
! \ #*
l

Cotoss. , 14.

Kom. , 50.

Jac. , 15.

s;or>

ORATIO IV. -

I X E X A L T A T I O N E M S. C R U C I S .

3;05

. ; aulem omnibus anmintians, omnem ilarmonuin i m , . \ proltiialem exinauilam, omnemque auimas perdendi
.
pmiiciosum conatum jain ad nibilum rccidissc.
iiiiraculum, et quid cunclor niyslerittm cdicerc? Olim quidem crux rosurrectionem antcccdei)a(; nunc vero resurreclio dnx el velul anlcambulo crucis esl.
admirandam permuiationem 1 Video enim
"Q ; ! ( i bic Salvaloris verbum perspicue inipletum
'
psse : c Ecce novissimi facli siinl primi .

E l quisnam bnjus vicissiludinis c l perinutalionis
, \ .
causam cxplicare poleril? Ncijue eniui cnrsusvelo \ \
\ ; \ cilale usa, illa antegressa est; hacc, ul lardior,
Mibsecuta. Cur igilur non, ul prius, divina c n x
, ,
prius exorla rcfulsit; Ittciflua vero resttrrec.io
. , \ ,
triduo posl illam resplenduil? Equidetn quid ma , jores nostri speclarinl in bac pcrmutalione facica ; ' ;
da, neino noslruni pro cerlo et exploralo dixerit.
\
, & Arbitramur aulein nobisque, conjeciura ducli, pcrsuademus, cos, qui ex finibus lerra? ad utriusquc
. \ ,
adoralionem scse coi.T rimt, bujus subseculionU

et antegressionis causam fuisse, ul obito prius ct
:
celebralo lailissimocl splcndidissimo Resurrecliouis

fcslo ; post boc aulcni slulim crucis exallalionc
\ conspccla, polcntissimum ejus comilalum, quasi
,
egrcgiuin el saluiarc viaiicum secum asporlonl;
, ,
babcaiitque crucctn in lerra quideiu simui gradifii , tem, in mari simul uavigair.ein comilcm ; laiiquani
, \
-alutis uliquc largilriccin, oinniufiique incominui , \ ^
ruui proiligalrii ein, quai reipsa demonslrct, quo , \
inodo imracnsa rucis virlus onnics lincs lerne
,
contplcxa s i l , ct ut omnia complcal; el quam om
s

, , ; Q nibus locis absque labore prassens sistalur; eri,


pieus fideles ex ciinclis difficullalibus salulemquo
, \
piis concilians, et omnia bosiium cousilia i n i l a
.
reddens.
,
Fortc sube>t aiia occultior nuio comprrla vcl<! \ \
ribus bujus Ecclesiae maglslris; quam nobis igno , (am csse publice faicri non erubesciiuus. Drus
.
dei, ul et bujus cognitionem consequamur, ui mori:o credimus, propter solam vesiram, qui inaxi ^ \ ,
nte iideles eslis, ulililalem. Quid igUur bealissiiuin
, '. .
-' l.isce solemnitalibus sublimius? Quid liis sacris
convemibus et festis in tola rermn umversiial t
;
c sl sanclins ? Uuomodo non effcreiuur gaudio, oi
; \
^tsullabimus, dum haec fcsla celebramus 1 Eu rc ;
surrectionis ciariias, et cruris fnlgida adoratio :
, \ . . D luec omnis uostne salutis Iropaea sunt. Has?- a
moile cunctieque pravis animi inotibus noe liiie \ , \
rariinl; ei a durissima daemonis vcxalioue expedi -. , , \
los ad Doniinum nostrum rcdiixerunt, fuga<a<|:io
,
onuii trisiitia ei anxiclatc, luietn eorum, qua* lai. " litia refcrtissiiua sunt, expaiideriiut. Annon viiii
;
genitrix resurreciio iiigresstim ad immortalem vj.
\
lain nobis largiiur ? Annon (frux cxaltata a pas ; \ sicnibus pertiu balionibusque nos libcral ? Vero
, ' \ hrcc similitudinis iliius cum Deo el familiarituiis
\ dentio nos parlicipcs Teccrunt; cttjtis ^ralia ciiaiu
.
instilula el nobts omnibus lcrrai.i inrolei tiS>u$
cxurta sum.
' i i a t i n . , 50
PATIIOL. C R .

LXXXVII.

3807
S. S O P H R O N I I P A T R I A R C R ^ H I E R O S O L .
3C08
Cognila igilur Iiorum picna mysicris virlnte ,

, \ , \
el qunniis bencfteiis nos aflccerint , ct quai dona
, \
nobis ilidem concUUrint, ila pr.iM lare el pic illa
, ,
cclcbrenms, prout ipsamet coli exopianl : noa in
\ , \ ,
cubilibus et impudiciliis; non in contcnlione
\ \ ,
cl seimilalione; non in rapinis et injusliiiis \
. , \ ,
Omilto reli(|ua scclera commemorare; audeo enim
dicerc, fralros cbarissimi, ejusdetn fidei nobis- \ , \
(uin cousorles, iisdemque spiriiualibus fructibui ,
el donis ciiinulali, s quis boc inodo ea vrncrari > , ,
\elil, fulurum, nl talcin non laniu.ni non rcspicianl , , \ :uit admiUant, sed et avcrsenttir el abominei.lur,
, , \
lauquam bomiiicn, qui viiain illis ifidignain ngal ,
. .
ct facla illhs plane xo$a perpelrcl. Quapropler
\ , ,
boilor ct admoneo, ut ilia fngianius ct caveantns,

qiiie odio csse scinius lam auguslis c l venerandis ^ , 6. lr.ystcriis : illa aulem omni siudio anicmus el aga- \ ,
, >
mus, qua? ipsis grala et accepia novimus. Grala
vero sunt el jucnnda olnnia ; quse ngontcm ad salu- . " ,
lom ducunt, et quae viam ad alcrnati vilam prae- ; \
moustrant. Amtoii vilam nullo fine lermiiiandam,
, \ lucemquc minime celeriler diflugere solilam bomi \, nibiis iinperticrtiiil, poslqnam a Cbrislo resplenduerunt ? Igilur ct nos imiicmus nostrum vivendi
. " inslitntiini, deposilaque priorc cunvcrsatione, l m . ;
;
quam noxia et perniciosa, in novilatc vila?, facili
tmsu, fcremur. Annon vilae baerediiaiom rsurrcclio nobis donat? An crux uostrum velerem
bomincm cruciiixii?
Si igisnr resurreclioncm colimus, el lmjus fe ,
slnm feriamur, viiam quoque novam dilrgamus,
, \
qua non soluiii verbis amici erimus, sed el ipsius Q , ' ,
qunm niaxinie gcnnani el legitinii anlislilcs
\ . {
, saccrdole*'. Si vero crucem salutamus el exoscula *, \ innr, cur non et cupiditaies simul c cum membris
: , -. ,
(quac supcr lerram) cruciiigiinus, ut cum Paulo
\ ; >
clatuare liceat : Cbristo confixus sum cruci ; vi
vo cgo jam non ego, vivil vero in nie Cbrislus .
, \ < ,
Si ergo Chrislus vivere dicitiK in illis, qui seipsos
inuifdo crucifixerunl, et % mcinbra, qua2 super lcr- \ , \
, \ ,
ram snnl, morlificarunt , > ul Paulns claniat el
, ;, \ *
aitestalur, -cur non ct nos siniilia opera suscipi, 6 , \
iiHis, ct omne, quod supcr lerram est, mcmbrum
;
iiioriiGcamus, passionos, appelitiones malas, ct
>, \
aetera de gencrc eodem, ul c i in nobis Cbristus

vivat, viiamque senii experlem largiatur? Serte?

innr igiiiu* pacem cum oninibus, etsiniul cum illa D , . \ \


sanctificaiionem nobis comparcrous; nam sine hte
c , ,
c nonio utiquam Dcuni videbit \ > ut Paitlus teslis
\ > . , esl : qua de causa Cbristus pax nominalur : < lpsc
euim est, inquil, pax noslra . Quin el < samli , \
t b a i i o ' > appellatus cst. Pax quidem, ut paciHca?
, .
concordix'et conjunctionis anclor, nniens cooleslia
^ \ ( tcrrcsltibiis, iinamque cx ambobus Ecclesiam con
\ ),
slituen*: Sancliiicaiio vero el redomplio (nam ot , \
Jioc n.omen praicr ca?icra ndoptus esl) eo quod
, \ &il lihcratur nostcr, qtti caplivi fuimus; nequc a
*.
da*moiiuin dunlaxal et perlr.rbaiLonum jugo nos liberavit, sed el divinam quamdam sanclificationem
pccloribus noslris inspcrsil.
8

Uoin. xnij 13.

Galai. u , 19.

Coloss. i u 5.
y

llebr. xn, 14.

Ephcs. n, 14.

1 Cor. i , 30.

3309

ORATIO V . -

D E F E S T O S. C U U C I S .

r>10

" , QMW ergo ex ine jam audiistis, omni stmlio, d i \ ,


ligontia el conaln seclcinur, menlibua iniigamiis,
, ' ,
el citpidc anipiam;s, eorumqtie inlerventu cum
.
Cbristo, praeclaro illo c l felicissimo nexu copulc:: , / !
,
. Nam eum, qui liac tatione instructus ad
\ , ! ip , accedit, non repelbl a sua bonilaie ct bea \ liiudine; absit! Quaproptcr poslta mora enilamur,
, ;, \ til hanc conjiinclioncai cum Deo nobis eompare , -
rnus, qna nibil esl excellentius ; curcuuisque nl
,
CliriNMis in nobis vival, quo nibil esl validius
, ,
ct polcntius, ut bis opibus ditati potiamur eiiam
\
regno coeloruin, vhamque aHernam inveniaiuug, in
\ , ' \
Chrtsto Dco ct Salvalore nostro, cum quo
\ \, \
Palri, el sanclo Spiritui gloria nunc et semper, el
. .
j s?ecu!a sa?ctilorum. .
n u r

V.
,
- Sophronii wonachonim sancti$$imi -postea palriar

elw llierosolymitani, oraiio dicta iu adoralionem




veuerandcp ac viviftcie crucis media S. Quadra $
gesim(B hebdomade; et qitod mente per jejunium

siucerum purificala Eucliarhliat et divinornm


wymcriorum possimus compotts fieri.


) ,


.
y

Inlerprete Godefrido Tilmanno. G R E T S F . R . , 225.


01 (2), El quidem mediii plerumque omnes, simul ac
,
cognovcrinl morborum nobis ingrucntium assullus
,
primos, solcrti quapiam et ex coniposilo (emperala
pcrnistione pharmacorum, multifanam iiifirroi ^ ,
talem, per stomacbi fastidium alioqui in nobis co .
oriluraoi, dcpellunt e corpoiibus, et ita abalienanl,
\
ul u'ctis nullum depascons adoai a?grots, nullo in ; , ciiminodiorc aut loleralu difficili sensadoloris affli C t^etur. Quin et illi ipsi, mulla suae arlis freti peri \, \
tia, subinde consuevernnl diuttirnos quoque affe . \
*ms, imllo prope negotio, vclnl ab radice revellcre
^. e corporibus ac profligare, idquc cumprimis conlin \ g i i , si qui incommodc babol, eloret.^e totum acde , ,
dal manibus medicantis, c l iis, quae ab illo prae ,
scripla stml observmda, per oinnia moriger obse , \ cundci. Ad eum sane modnm benigniis et clemens
l>eus noster nobiscum egit. Pbarmacum siquidem
, ; '
nobis stiggerit doloris oinnis d liuitivuin, sacritm
. \
iWMpc boc ac longe optiinuni jejunium. Non id i u .
lclligi vclim, qnod slasa dimcnsioiic lomporis cir ctiiu*cribilur, aut cerle pcr occasionom ge. oflVri,
. c H ^,
sed quod conlincnicr et an\ia sedulilate obscrvalur.
,
qnippe quod inlemptM anlein carnis appeilum om . .
D uein, vc!ul freno qtiopiam injcclo , coerccl ac
r

frangil. Adde quia el id nlcoris, qiiod uisinuarese assolei, corporis piir capiaiam s:udio illcccbcam volupiaium, ipso slaliin adilu suppriihU: ne.luni epontesua miiilans atlvorsuin se, per eam viue in
dulgciilioris iiiolliiieii, in baiatbrun) pwdii onis pra-cipilet el iminergal spirilum , ac proinde ruiuaui
opereiur baud mediocrem. Hevera enim juxta meiitcin eximii illuis prueconU Pauli , advcrsum se ba?c
velut in acie consislunt ac decerlanl. Caro enim, a i i , concupiscil adversns spinitim, et gpirilus advershscamem. Ha?c enira gibi invicem adveigantiir .
1 0

1 0

Galat. , .

NOT/E.
(2^ llcndose Greisenia
V ixrvu, 7; . Medici
*>, Mrdici plernmque omnes> pro vvra leswHwnsro.
Aug. Mai, SpaleQ. liom. IV, praT.
Clione i|iiani res ipsa ciauial el cuiianium
lis
p<j;. i \ ,

3:1

S. SOPHRONil PATRJARCH.E HIEROSOL.

3312

Dirimendi igilur islius uuelli cauga, dilectissimi, , ,



nnivcrsorum Deus universis nobis magnopere profuturum lioc jejunium dierum quadraginta propo- ,
\
suit, ad lolerandos fortiler, qui supcrsitnl, ngoncs,
/., ei ad profligandos spiriius, circumsisteniis nos

aeri* incolas, ul exlerga tandem vililigine pcccaii
per vilac mundiliam ad diem Dominicam pcriinga- , '
mus viviflcantis el Iriduanse resurreclionis, puri- , \
quepurumDeumpropius conleniplemur, ipsi coex- , \ ' iicmur ad vilam, cum ipso gloriiicemuiv deuique . \ \ , *
' ,
<i ab eodem amanter e*cipiamur. Nam c i vialor,
cum ob deslinalum iniiio locum debeal quotidie ,
,
gradumpromoverc, si xnodoconlemplelur aliqiiando
iiderqyieturum se a dcfaligaiione arrepise puregri- 5, ) nationis ; etiamsi is silquamlibet lassus de proli- . \ \
xiludine viae difficilioris, spe tamen quam oplima
*, ,
\
dum alitur oblincndi refrigerii, majori accingitur
,
alacnlale ad iler coniiciendum. ipsi plane viato, , * , .ressumus hanc nostram perbrevem vitatn trajieien,
tes ccleri adinodnm curriculo. E l bi quidem qui
, \ ,
probe fuorinl pcrfuncti viia, prono occursu pro*

vebcnlur ad supernain illain regiam, ubi calenus
f.icral illorum couversaiio. Contra, qui improbe (siciit rgo) comperientur vixisse in lacu longc infimo, at illoruin congruenli viiiis, quibus supersiites adbuc in miserandam gervitulem toios se
addixeiant, cum iisdem illic defossi conspicienli;r.
\ , \,
Diceris : Ecqua tandem ralione possil quis cursu
routendere ad <?a, q u sursuni suni, lautisper dum ; ;
vita IISPC uperstes cst ? Qui id fiat, rogas ? Fgo , \ '
d!co : qiii eapurgaia mente per coiitcinplationeni , * | \
gublimiler evolanl, ct gupcrnig illig virtutibus collaHaiUur; qui bosiis Hotius generis bumani demoli- : , \
tionem celebrant feslivrtcr acjucunde. Ilaque per \ ,
, , jejufiium neutiquam observaiu difiicile, perdct
contaclufn intemerati ac vivificanlis ligni, perinde , \ ,
' . \ , \,
ac ulraque hominis parte, perpwrgati (ceu dic.tim
jaro esi) esguUemus una cuni virtutibus illis coelo- ; "
,
riwn uiunicipibus, quibus nos concives fore spcs
\ ,
est, quando e ccelis judex advenerit. Rogag, qni
\ id fiat ? Quo primuin lempore cajlitug agpiraiam
; \ \
menti nogtra affulgenliam adverganlium nobia
spiriluum depulsionem, digni habebimur, qui nuin-
, ,
diglabiig rcverenlcr allingamug vmficantem ei in,
taininaiam crucem. E l quando benignus Deug noslor
, , \
pcr gancloruin Patrum tradiiionem bancuobis inB

dixit viam, viani dico maguopcre cominodi et ulilis ^


jejunii, ut cuni quidvis quamlibel pusillum de nogtro labore adjecerimus, a squalcnti silu peccatoriim expiati ac reprossis enrrepenluiin affeclionum
insidiis, absolulam reini>sionein percipere niercaitiiir, per venerabilem aUacliun vivificantis Iigni,
ipso clemenler indulgcnte, qui eidcra affixus/ tgi,
ccti deincepg pergpicuum evadet. Alioqui quonam
paclo aU^utrum allcii profuerit, nogque vrlut
nianu dcducal ad Doniinicain dieui gancia: Hesurreclionis ? Jejtiniuin quidem agililalcm paril corp o i i , vcnerandre autem crucig adoratio, qua? sificera prorsus git, menlem remolitur et avocal ab
obsceuorum maxime opcrinn confnganea lurpiiu-

,

, *
> , \
^ ;
,

^, \ . :
\ ,
?1
(, ,

.

diiiCf nosquc ccu rcduccs ad copleslem illam revocal regiaiii. iUuc^ taiie a nrbis vl

obscivi-i.iur,

OIUTIO V. - DE FESTO S. CUUCIS.


meJialor Dui cl boiuiuiiin providlt, qui snlnlom nostraui opcrr.tus csl in medio lcinr, liuic ciuci
apprimc salulari afluxus,perqne lioc jejmiiu spem boiiain Sfculura? resurreclionis unbis i n l i c a v i l .
' , :, - Sjd cnim, jejumum, organinii planc forrcuin
nobis Doi providentia subniiuislratum, qiro <eu
acutissima bipenni intempcstivi vitiosique appeil, ,
lus in nobis repullulascentcs praisccanlur. E l quidcm
,
Adam inox *d ut perdidit, extorris dedaraJus c>t
.
a fommunione paradisi : contra, Moyses, co pencs
'-, *,
se coasorvalo, D/iun videre pro*.u<TuH. jcjuiiium
; .
i^ne qiiovis pr.TpoM^ntiiis, qnod et ( bablaicu n
, \
illum igMcm redcgk iu ehiervs-, Ircsquc *
5 '^ \ ? ;
conscrvavit cilra rnlneris vestigiii?i>. jrjuniusp,
, , $
qnod cuni aliqiiantum mocroris Jonx propbutae i u .
vexisscl, riviiaieniiNiniviiarum sorvavil incolutncm. Si qnis oin !c velii p?rscqui vcsiigialim nwUifariam jejunii viam, uliqiic jiullo prope negotio assequi possit, qtiin ct non..ibil cx arcanis Dci judiriis pcrciperc valcbit.
' \ ^
Ne intorini solilariuni quidem jej!t;ii:un dcp::c .,
dttcmiis, aul ccitc i?a soa, qua pcr jcjunium con > ; - ^ feruntur bmiini, ben'?fi:ia incrilis attollamus pr;e , \
coniirs : agite, medium dcpromamus, qttod in
/ . inedio jejmiii adoraiionis gralia proponi solci,
ligmini vitalc vcucrriid;o Crucis, quodquc nostra
; \ ; saSniis < au->a defixmn csl in n:cdio teiTX : quid
\ * ,
aut certe (jno nos pacto dcbita^ iili cxsolvemus
, "
laudes? Orc uimiruiu juxla ac cordc. Ilunc plauo
\ ;, ;, \
in iiiodiim ei ipsi voce cxscrla dicamus: Salve, crux
. ., , '
preiiosa, in qua ipse Oei Filius ac Verbjiui expan
sis manibus circumplcxns nos Cbt, ct ceelesli sno
\ -. ;,
conciliavit Patri. Salve, n u x , cujiis saluiari intcr, ;
vcnln, noslri sensus ab omni probro expnrganurr
, ^ ;.
sorder.lis macula?, pcr buiuilem eomplexum tolo
, , (,
^. - corde nosiro sibt exliibiluni. Salve, crux, quaBincffabile gnudium pultibus noslris conciliasli, per
, , \ ,

C rmn qui tibi clavis co-.ilixus cst. Salve, c m x . b c b o


laiio fl.ninneae illius rbompbxa? aciem oblundens,
\ \ , \
ac si icrga del lui unius gratia, non inale grato
\ \, \
l.itroui. Salve, crux, cnjtis pra?senliam nunc ob , \ \ linenlcs tios populus fidclis, gens sancla. snpplici
^ \ ,
cuin devolione imns lo Cbristo ac Deo, r i
,
ulique, qui confixione clavorum libi coluerere vo
luit. Eoque in lui unins gratiam niagniiice gloria , \
mur el exsullamus, uimiruin quoniam Domintis

, \ nosler innoxius prorsus, nec ullius maculx eolure
.
inlerpunclas manus cxpandere in le dignalus ost,
in te quoque cffusus sanguis ille esl, a Deo profluc.is, nenipc a Filio, qui idcm sanguinis partici
pes hodie effecti, quicunqtie pie le coluul, repropitianlur vivifiranli Deo nostro pro ealeuus malc eibt
commissis, eorumque ab^olulionem facile promeremur accipere per summain cjus condesconsionem, qnr
tanta gessit nostri causa, perque commemoraiioncm viviibai passionis ipsius.
, , D
Salve, cnix, magiii illius Regis scttluni, cujus
,
praHcnlu paralur vicloria omnis, quod c l in sc ,
cundo ac formidabili ejus advenlu viam prxniunict
, \
cceleslium virlutiim cboris, ct universo jusioru:n
, \
coelui, qui instar luminarium libi prxradiabunt

piajiiuiuianles, cl adventui Regis uuivcrsx' ci-ca , , \
l u r a prargredienlcs, citjus qaidem vis gralia? cflicax adeo, neque non imniitabilis decor glorisc m
, \ ,
ie reposiue, quam ab ipso muiuala es Jcsu, qui
\ \
(ibi cobaesil clavis suOlxus, el idem expressius

palamquc conspicicndus ui>a cum juslis, in pro

53**5

3aIG

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L E R I E R O S O L .

bmni qnidfm ac didecns Jndseormii; e divcrso in


eorum glotiam el exsuliuiionein, qui propriain libi
ac diviuiius insilam vini sedulo conleiuplali hicrint in hac adhuc consliluli concreia ac rudi
mole gravissimae carnis. A l cerle, veneranda ciux,
Ciir^tianot uni quidcm (uiclaris et flJi^sima cuslos,
imiversoruni aiilem cx adverso occurs^nlinm iusuiiuum poleiitissima profligalrix, aspice nos eo
qui in le esl splendore, vim qualeiucunquc perspectivam cordis nosiri, ea elarilalc enilesrcre
facilo, et uluslra, ul tale aliqtiid spontanci cl gainns pcrpeli, cujusniodi paliontissime pcrtulit noRlri ausa Filius ipsc ei idem Vcrbum invisibilis
Palris, uiiuiruin til in ipsius graiiam et nos, quem.a Imodum ipse piior pro nobis, aniinas nostra

\
. ',
, ,
, ;
, \
, ;
, ,
. 6 , \
\ ,
\ ,
\
:id tiiortcm usque dcponamus. Id clcnim si vo- Iucrimiis perpcii, cl ejtismudi boncslam aique
, , pcrutilciii non iuvhi ingrcdicmur viain, nimirum
\ *
poicrimiis ouiiii ctnn alacriiatc Clirisli passioni , ^ bus eflici conformcs, quarmn saucta scmuiali.ine,
,
p?r clficaccm vim lua? viriulis eflicilo, ad id in ,
itamnaii perlingamiis, lcquc digtic coniemplemur, ^
vi summa cum observaiionc <:o!aimis, iucxpugna- , '
bili potcstate sobnixi ejus, qui per sc morleiii , \
ipsain noi liiiravii.; sinml eliam dignos reddilo, ; . '.
qui bilarilcr ac foslive spcctcmus luciftiium diem, prselucidnm, inquatn, dicin Pascbx, i l qitod pie
observaimis in arrbani quidcm cxpressioris ac verioris Pascbae, in lypum vcro socuturse fruilioms
;tc participa e>rum, qurc reposila sunl uobis, el asteniuni duralura, bonorum, quorum onmcs io>
coulingal consories fieri gralia ct clcinenti erga nos bcuiguilale Donuni noslri Jcsu , quocum Palri
gioria una ciim sanclo ipsius Spirilii miiic cl se per, el iu sajeula sacculorum. Atnen.
t

Q bns designcmini, inlernos, obsecro, animae meae


acccssus, a viiiorum sordibus cxpiale, spinosaque
Sophronii Hlrosohjmorum cpi&copi, sanetomm A r - usaieria quae eidem coba3rel, incensa absnmplafhangelorum, et Angelomm, ccuterarumque cxque, divinum sennonem pectori meo inserite; ac
lestium Virlutum Encomion.
cordis inei lcnebris penilus eliminalis discussieJnlerprete Theodoro Peltauo. COMBEF. Bibliolb.
que, intimos mentis mea^ sensus illuniinate.
Conc.onal. YUI, 226.
0 vos, Cbcrubim, oculis plena et qtiadrifoniiia,
qua3 inlcrnis viribus formai vestraB cognatis, appo divini matcriieque expcrlcs Dei excrriliis!
silaque proponione rcspondcnlibus, vi raliuci mcnte ralioneque prscdiise intelligeiUiie! At
pra-slal gradaliin, et ex ordinc vos prsedicare, ina- nanle niminun, cl irasceme : forliludine rursum, el
cudeslt cclsiludinc, ample magutiicequc exculia,
gnificajc, et iuvocare. SerapHim, quai sex alis
cxornal.1, inquc piima coelesiiuiu cxerciluum acie omniqne sapieniia plena eslis (quare etiam cognilionis foultis el scalurigincs appeltamini), divini
tollocala, vestro ardore caHeros omnes inccndilis.
veibi coguiliune ine expolile, itaqne contra vetcVos cstis, quai propter iiiconcussam siabilhalein,
rom scrpenlem inceudile, et e terra in sublimc poVorpore;cquc cnucrelionis vacuilaicm,
lum ob
itlcrnitalejii vobis coiiununicalaui, coguoscendi(pie J) leiiirr evehite.
0 Tbroni ardore acccnsi el inaccessi, qni Dei
et ii.ilammandi virlulein, exprcssum quoddam diOpi. Maximi sedes, vcbicultini, et requies eslis
iiia3 siniililudinis simulacrum pnp vobis fcrlis;vi>s
o:nnique biuuili abjeclaqtic sei vilulo superiores :
sccundaiia lumina, cmanalioiio platie beala, e
ulpole siiaviium illum oimiiuin rog^ui inter vos
prima lucc prodcuntia, re< lc appcllamiiii, ul qu;e
fuiiiplexi, me ab omni fraiide ol cxsecrando opere
immensum iiifiuiliiin(|ue Irini unicique priiuipaliberate, Dtiique gloria c l majeslaie dhniuui eflitus illins, nunicris omnibns absoluli, spkMidorcin,
cile.
qiianlum fas esl, citra ulltnn mtMtiinn cxcipiaiis,
0 vciitTaiulse Doiniuationcs, boc nominis ea de
cxctplumque caeleris incntibus el iulelligcnliis
cansa sorl ta! (juod divinam aucloritalem vesiro
comniunem farialis Cum vosergo ob incendondi cxniuuere exprinialis, cuRlostittsnque bonorum cosn) i.imliqnc vim, qua pollclis, quatpie oiunom nialiir.unicaliouein vere propricqnc titra ullum piorlimii oiniicttiquc fwdiiaitMii absuitiure c l cxpiare
sus iinpcdimcnlum excipiaiis : douaie mibi i t ,
cciisuevisiis, inccnsorum et caifa-.loiuin nomiuiVI.

3317

ORATIO VI. - DE SS. ANGELIS ET ARCHANGELIS.

3318

a i i i m i perlurlaiiouiLus, qua- mcnl. m comimpuiil,


imperare, dxmoiiisque iusidiis, quai aniniuin gra\ i l e r laedunl usque ad ulliinum viiae spirilum dominari qucam.
Polestales, quae appellationem funclioni vestrae
consentaneam consecutai, nulla prorsus seivilirte
\aletis premi, nullo lurbine conculi : quaeque ab
il!o solo principaiu, a quo omnis poieslas Iluil,
polestalem el firiniialem nactoe cstis : impeiliainini inilii poleslalem conlra aspedabilcs el inaspeciabiles boslcs, qui conlra antiuam mcmn iusurgunt, nieiueinque meam in cnpiiviiaiem redigerc
conlendtint, el gressus mcos, ne secundum Dc;tm
dirignnlur, cverierc nUunlur.
iiumolae mascuheque Virlulcs , qua; proptcr

ilogiinl in it:oinenlo (2), el quasi n iclu oru?i cmorieulur, slalitr.quc hnimilabunlur ; quando marc
cl fiumiua, cl infernus ingcnli inipendenlium matorimi formidine meluque concussa, qnos dctinebanl, moiiuos enulienl ; quando jusli quidem,
acris nubibus subvecli, obviam Cbrisio Domino
rapienlur, in onvnem seleruiialem vitam cinn co
acturi; peccaiores aulein ad supplicia, quae in illos
constilula sunl, aniandabiiiiluf ; quandu tandem
oinnia illa adurirabilia, qn;e cxspeclaniur per snniiuin (iiicin daltmis es, consiiiiiiiiabuiiliir; imu\
saiicte*arcbUalrapa, crranliuin duclor, prolapsoriim cxcilator, animorum propugnaior, corponnu
coiiscrvator, d.enionnm cxleriniuator, iiiiivei'sa?que
crcaturx illuslralor; tunc, obbccro le, tunc fidus
animi robur el forliludiuein invidauique viriuni ^ caus% inca? palronus adesse nc gravcre. 0 sanciisprcslanliain, divinam polcnliam el vim adumbrasime Michael, qui populum Israclilicuin Doi inantis ; me debilem ac iniirinum divino robore ct lordalo per marc tiajecluin, in lona proinissionis
tilndine circunicingit* c l quo spiritales illos anconstiluisti, e( Jesum Nave conlra adversarios argues, el scorpio* virilitcr propulsem proleraniquc,
niasii, ct Moysi labernaculum a snngninario bosle
idoiieuni reddile.
lbcrasli, c( mullorum aliorum sanctorum animas
illuniinasii, nieos quoquc iuteruos sensus iilusira,
0 flecli moveriqihi m^scii Principalus, qui a~diinici i.u;iique aniuiui niea? oculum illutnina ; ct cor
vino principaiu ouinis principii cxpcrte, oir.nisque
iiiciuii, vila Inijus (luciibus agilalum, coulinna ; vl
principalus auctore, el nomen, et dignitatcni prinmeiilcm nioam ad liTrcna iucliiiaiaui, suiSum a l
cipalus cilra coiilroveisia;>i accepislis, quique lercoeloslem prudeniiain subleva ; el remissas mamts
lio angclorum cboro prajlali estis, fidi adcsle : el
mcas, conlra bello assuclos bosles confirma ; rt
qno dc infestissimis bosiibus Iriumpbem, iisdcmcinortiios pcdes uieos, ne &eimlaut, qua: ad coulos
que ad finem usque imperlerriie el sinc vulucre
ducii, deserant, corrobora ; et ccrvicein meam
ivsislam, sedulam operam navaic.
0 ler sanclissinie, aunimcque amando, el vcncpeccalis ouusta:un subrige; c i cicalrices meas, quie
planeque computrescuiii,
rande sacrai militiai princeps, et admiuislcr M i - giavcolcnliara exlialant,
<
sana ; el ardeutium libidinum perlurbationuiuqiKi
cliael, angeloruui corypli&c, omni cullu oniniiiwviivliuin scda ; ct caqeras landom miscriarum ct
quc laude c l celebralionc dignissime ; qui Judait i
laboriim uicaruiii melcslias cura. ltenim, re c i
populi duclor quondam ex&lilisli, ipsique planam
nomiiic Micbacl, le oro, el quanlo possum scnsu
ad meliora saluiique viciniora viam, sumiua lido
ob(esior ul e viia* bujus curriculo cxiluro, l&lu.s
oslcndisli, quiqne ingenli illa horrcndaquc, ac
pacatusquc appareas, mequc sub bonoralo alaruiu
bnge lateque per oninia sonitum spargcnle luba,
luaium velamine abscundas alque ex anguslis
olim pcrsonilurus es : cujus quidcin lerribili clanobscurisque infcrorum locis cropluin, in loca u gotc, qui a sajculo inorlui fiierant, ex abdilis lerraB
bcrnaculi admirabilis coii8liluas, deducens < usrcceplaculis resurgent; el tcna vdnti ftinda rolaquc ad domum Doi, in voec cxsullationis, ct coula, e fundamcntis inovebilur ; el elemcnia dissolfcssionis et soni feslum cclebraiuiuin .
\eutiir , et sol alro colore pcrfundtlur, ct in ciliTu quoque, divinissinic angclonimque pr.Lslauciui sacci inodiim obscurabilur; c l hma tola ia
lissimc Gabriel, qui niuudi es cxoplalissiinus, gansanguinem cunverlclur ; ct stollui pcrindc ac grossus e ficu, duin valida vi venli agitanlur, e ccelo in jy diique cl Ixtiiia? dalor oplimus; qui divinorum
tcrrani dccidenl; el univcrsus aer, quasi lelris nuarcanorum inlerprcs es scienlissimus, bonormnbibusobduclus, in nocteni vcrtelur ;clcoeltim instar
que omniuiii adminisler el procuralor primarius ;
libri iiivoIitUim e niedio facesset; ct nions oninis, c l 1 qtii sacrorum tanlem uiiuistrorum dux ct prinvalus, et insula, el civilas e sedibus suis e.niovc- ccps c* augusiissimus ; agcdum lneutcm el cnr
buulur; et magnales, ei polenles, et duces, ct lcrra3
meuin iustrue, ct ad universa D:i judicia cl justijudiees, c l reliqui populi bumiliabunlur; ci quod ' firalioncs dirigi. Qui Ezccbicli
in Cbobar visiogravissuuonim dolorum, et gemituum, stridoruii;
ncin illam planc divinam paicfccisli, stcrililads
nioac labcni dissolve. Qui hifccundum anie Eiis*\que dentium, acomne genus supplicionim, lcntpus
bcibis uterum a vinculo, quo lcnebalur, Dei ju>ja adesse cernent, pra?. tiniore el borrore exanisione solvisii , eaindeaique fiuciuosam cflYxiSii,
niabiiiitur. Quando ergo oinnos, qui in vivis ndluic
4

Psal, XLVI,2.

Ezccb. , i seqq.

(2) Vivi lempore jndicii in i |


riluios, sed lanluin iiiunuiauJc

Luc. i , 56.
no:i mo^

XUi)

S. SOPHROXII PATR L \ R C B . RIEROSOL.


.V.23
iueam quoque iiiicliccni
aflliclanupio auimam, Ctim igiiur tali lanlaqne gloii.i siiis cxorn: i i
Colijnc prjerogaiivis cumtdaii, inei iio veslrani bt>grala qtindam venuslale% inlernaquo hetilia, c l luce
nigniiaiein rogo el obsecro, boni ouinisquc
perfunde, qui Lcatissimam iiiculpaiissimantque
nsaciifae cxsortes angcli c l arcban^eli : Toslr^,
sacrnlissimx pnrissiuiaeque Ooti.it ae noslrae Geniimpolluli splrilus, magnificemiac suppuco, cons>-r*
tricis Dci Mariae animani, lrcta salutarique annunvarc vilain nieam hioffensaii), spcm infiaciam, nioliatione ingemi gaudio imbuisli ; Evseque Irislircs inculpatos, dileclionem erga Deum oi proxitiam, ejusdcmqtic luchnn, cerfre salulis sponsione
immi iiilegram, et ab omni oiTcnsione libcram.
in latliliam transformasli; paticis qni tolius nninMarm me, quaso, ducite ct deducilo, et ad oiniinm
di nioerorcm in gnudium cotiverlisii, vesleque l u saluiarem Denque acceptam
seutiiain d.rigiie.
cluosa discissa, omnes laeiiliai stola mduisli; te
llerum, divini spirilus, vos rogalos plurimuiiieiiam alque eiiam, Gabriel, veraj laHilise conciqnc ob:cstatos cupie, quando in ullimo vila! incae
liaior et dalor, rogo obtestorqtn, u l me, gravi
biatu, ex luieo Iioc vase cxcedcn* conipcll.ir, vosTgriludine pressum, clementer visites, divinaque
qtie oinncs adioncs mcas Iruiina oxpensuri estis,
virluie aique aninii jucundhaie impleas, nccnon
ciinctaque, qna? vcl palam, vcl clam dcsignavi, caU
a lorm niis B.lial, aspectabiliumque cl inaspcclabilium bostium perieulis cxemptum, pcr tuaai a:i- V cnSatiiri, ul itinc vel omiit>s, vel ii certe, quos Deus
< torilatcm el apud Deuai inicrccssionein, justo- ev vesiro ordine luiii roillel, quo infelicem miscramquc aniniam ir.eani cxcipiant, placidos cleruiii ct sanclonun coelui a:'jungas, el tandcni
mcntesque vos inihi exhibeatis, bilanccmquc, qiiam
hi locis illis, quse onuiibus deliciis affluunl, lulo
pravis incis operibus perditc gravavi, dcxicrc subcolloces.
levclis, eauidctiique (anquani solius clcmomis Dei
vos, reliqui omncs angeli c l arcbangoJi, cocniinistri,
quavis ralionc el arie exoncr.Tc studea(<is coelesiis, corona iinpciietrabilis, pbalanx
tis. aulem bonoruni boncsloruniquu operuni
pra?slaii!issima, niulliiiido inimensa,excrcitus innuloco, de quibus spem conoipcre liccbat, iinuieiisaui
ii;crus, cclsitado inaccossa, mngniiudo incomprcDomini niisericoriliam, in mcdiu-.ii prop;)iii:e, bcbensa, cborus incomparabilis, nolitia omni indaganrficua) clcnicnlciuqiic Dcuu:, lauiJatissiina? practtone suprrior, la:titia incxplicabilis, pompa summe
st;u)lissima?que nienlos, oranles, ul pcr vcatram
aihnirabills, quanlitas cogilalionem omnem cxre< ens, subtiliias mcnsuram ignorans, ogiliias eui inteiTessionem, oinnes affliclioiies, el morbos, ct
calaiuiiales, qua? uiiquam in vila pcrtuli, in crimiftlia nulla est similis, ordo iniiuile imi!lip!cx, co!eiiuiii meoniin coi:ipCN>alioncm conJemnalioiiisque,
lilas infan.Sa, subslaulia qti;e circtimscrihi ned cruciatnuni non vulgarium, quos juste proineriquil , gloria nirnlis crgitaiii.nc con prcbrndi
lns fnenun, rctaxalionem el condonalioneni admiln< scia, vis onmi virtule el robore niajor; Y O S omlerc,
eoi unidemqre vice ct Ioco babere et calculare
niuui Re^iseslis adminislri, vos vcnti, el spirilus,
digndur : quo, iniuiico per divinam graiiam perf*i aquae, c l Prhicipos, et equi, ct cxercitus, vl
fotle srmel supc:aio debcllaloque, ob scrvaiam midiacoui, el apostoli, el prscdicaiurcs, ct |>rophela\
sorani animani mcain, ingons gaudium orialur in
t evangclislx, 61 reruin divinaium inlerprcles, cl
roelo : rmidiiore lor bniignissinio vos convocante,
ciiulodcs, el prsesidcs, et conscrvatoros, e( abaclores,
ci condticlores el via3 duccs, ei inquisiiores, ct libri- ci (liccnte : Cougralu!aiuini mibi, amici, quia i n vnii oveni
quac olim in montibus abcrraveral.
pcndcs, ct calculalorcs, c l curatorcs, el illuminaloDcniqtic, ciirn consnmmationis dies adveneril, c l
i r s , vi opum dalores, et luminaria, et luccrna?, cl
inundi iinis jam pr;c foribns urscrit, el cocli conlampadcs, c l monles, ct cdles, vi nubes, c l judiIrciniscenl, et firmauienlnm nntabii,el lerra? funres, el susccplorc.% et relalorcs, ot dcfcnsorcs, et
daiucnla quati^nlur, et abyssus abyssi pr;e limore
deccrlalores, c l propugnalorcs, et divina specula,
obrigcscol, et infcri formidine borrebunt, et im<M sinuilacra, ct iniagmcs, ct r.auiae, et navcs, ot
gtibcnialorcs. Vos ii cs?is, qni < a>Ium cursu cxpc- I inrusi maris divisiones in ignem vcrleniur, ct clcHior.la oninia a lacie ignis, ut cera, dissolvc; lur
dilissimo iransmiltitis; qui rclerriino iucitarl qui in ivrrx rcccssibus obruli jacebunl, cxsuscit'iSMii:oque per acrcm discurritis; qui ccrlum ei
(abanlur, et mtindi liujns figtira pcriranbibil, cl
a?l!iora r e p H i s ; qui nnlli non bnaiiid cusiodcs ol
(rnnendus judex in liininc ipso assislcl, vosijnc
comiles adeslis; qui Crcalnris voluntatciu .(<a l \ f nittin iilius anleverlenlcs, tcrminos linesque
flexc pcrficiiis, qui vocem sermouuni ojus cilra
Itir.v pwcnrrelis, 4\uo univcrsos ntorl.ilfs, qui a
iinennissioncm aulilis, qui ariitpor crcsciiis c l
savulo morlfin obieranl, unnm cogalis. illosque
proficitis, pcrpcluaque incrtMrteula sumilis (solus
iitconupto judii i simul oinnes sistaiis, quo singuli
niim Dcus est, iu qiiem nulla cadit n i u i a l i o ) ; qui
dc onini operc, oinniqnc cogilatione, ct animi conriBlcslia corpora vocamini; qui ineniex Deiqnc tacoplionc
raiioiicm reddanl : tuiic, obsccro vos
Lernacula appellarnini; qui carboncs. cl lurbir.rs, r i
neque un |iia:n iisqti? ad vil.x liuem obsocrare deflaiuni32 iioiniuamini: qtii niysta? , mysleriornmsinam, qui omnia luslraiis, pnblicaquc Dei miniqoe inicrpreics, et omniuni Regs amici, ci mii>ic,
su ria m?n absque audoriialc obiiis, c l boc ipso
licmon sacroruin iiiinislri, et diaconi diriminl.

Luc. i 28.
y

Luc. xv, 6.

33? 1

ORATIO VII. -

ENCOMIUM I X S. BAPTISTAM

ivgiam quamdam dignilatcm p r vobis gcriiis ,


qiiod el sceptra, el virgas, el bastas dcfertis (per
l:*cc enim cocrccndi, el puniendi vim, qua polMis,
rvidcnter osienditis), luac, inquaai, lunc, obsccro,
propitii adesle, mtseroqae, el iafelici tanquam
oplirai regis illius principes, parcilc,el me a Irisli
illa, iracundaqiie soalenlia, qua in igneni aHcrnum
aniandal, per veslram apud Dciim intercessionein
libcrate. Conlra vero Ixla, el jncuadae illins voealionis, vjiaeqiie, qu;e omni ntoerore c a n t , nullaqiie
ie indigei, mc ima cum incis.syncrgis, ol cogualis,
quorum noniiaa, el vocationem novil is, qui nibtl
nescil, pariicipcm efficite, el gaudii tandc.u quod
iitmqtiani fiaem facil, bacre.Iem declarale.

3322

peculium, quod pra cajlcris omaibus tibi


cbamm, diaboli lyrannis opprcsscrai, .nequaquam
.ispcrnalus es; vcrum (roineiidiim illud aiysleriuni,
quod ante oainia ssectila definieras, cxpletunis,
leipsum, qui Patris es s pienlia, ei mcns, et Verbiim, (I cbaracter, ct lcni:iiuis, et iinago, ei sigillnn, tl Filius, el forma cxpressa, exinanivisli.
Nam el in casla Yirgiae per Spirilum saiutnm
iababitasii, ct orluai vx ca, qui oaineai ralioaem
rxcedit, sunipsisli. Nec ciiim virgiiiea clauslra
omniao solvisii; scd carais cxpcrs, modo, quem
tn nosii, ia oam ingressus, carae indutus e x r a
dcaao cgressus es, utcri oslio clauso, ui aale erat,
rcliclo. Mox craccm subiisti, fel!e, c l aceio intcr
sc perniislis, potaius, laneeaque ad latus tuaiu
COTS,

Dominc, Servalor, Deus c l Verbuin, qui dbmiaaium in cxrclso obliaes : qni priacipio carcs, I* adacla, confossus. Morteru taadcai sponte perpessus, inoilem ipsam pcreaiisii, inundumque univcruftivcrsaque conlines : qui ingcali roborc pollcs,
saai imiiiortaliiatc donasli; el prolapsam, dcforonmibus vilam, omnibus limorcm affers; qui coe
n;ataniqite iaiagiaem, in iulcgrum iaslaurasli, et
laai el terram, omniaque, quse illortim amblu
votcixMi malcdiclionem, quao per ligauni irrogaia
ctuiliiienlur,' solo n j l u coadidisli ; qui priinum
fucrai dclcvisli. Tu ergo universoriiiu Rex et Conquideai angelos rocnle concepisti, taus<|iie coadilor, qui unus tanlarum, lamque admirabilium
cvpttis opus fuit : quud eniai mente concopcras,
rorum arcbileclas cs, cunctaquc, qua3 usqiie exid solo vcrbo explesti, c l absolvisli. Mox pari arlc
slant, in conniuiaem niorlalium ulililatem condict faciliiaie Iiomineni e lcrrae palvere, secuaduai
disli, ac^QDnx obnoxios non sine palerna affe< tionc
taam iaiagineai el similitudincm fonnasli , eflorpuaiic < oasnevisii, quaado pro tribunali sedons,
mattimque, c l modicuai quid ab angelis riiminuouuii s ad judbiuai es udduciurus, siaiioae dexlcra
lum , ei libero arbiirio ornattim, omaiam ereacinn iis ouiuibus, quorum a>ciror'iani ia monie
larum reruia n-gem ct domiaum consliluisli;
babco, ine dignare. omniurn inspoctor, occulloliempe quo bonis illis, qtia?. illi ia paradiso pracparuaique cogaitor, criaiinibus, qw;e ullo ua piam
raers, fruerelar, quibus cliaai laatisper fr:;iius
e , T

esi dum a serpeate, ei uxore caplns, aiqne scdn- ^


ctas, diviaa lua mandala praBvaricaltis est, dgafclando niiniruai lelbifera? arboris poaiuai : quare c
l f g i a digahate e vesligio excidii, paradisoquc exr l u s n s , in poenani Tatlis suis dignam i a c u r i i i ;
paia in fleium, ct Ferviicia babiluni, in sudorcm,
laboreai ci innlesiiam, in trisiili.m el dolorcai, c l
qaod supplicioruai oinuium vcre csl accrbissiauiai,
juslaai landem niortea), dissoltiiionciuquc ia
lerraai, ex qua prinio susceplns, produclusque
fueral. Tu auieia, Doaiiiie, verc clemeas,el nuscri

Eslhcr. xin, 10.

Cen. i, zG, 27.

iv.n pore perpetravi, oblivioni Iradilis, iunnorlalis


Ibalaini os imn, boc est, cocleslem gloriam mibi
pande. immorl.tlis Sponse, beacdiciioais voceai
fac nos audire. benrfice, jastorum auaicro n
acconso, luiijue gaudii, inculpatne Malris laa? angeloruiaquc saacloraai, et apostoloram, rt propbctaruai, el mariyrmu, et jusloruni oinniuin, qui
a sxculo riierunt, precibas ialercedenlibus, <onsortes nos cffice, qui cuai Palre luo, el Spirilu
saaclo c& bcaediclus nunc Ct semper, c l ia sa?cu!a
sxculoruai. >Aiiien.
v

P . a l . vin, 6.
VII.

&

linconuum in sanctitm Joannem Vrcecursorem.

A N G . M A I S,icileg. Rvnt. . I V , p. 1 3 0 .
'. , , ' ,
>v*/vs , * ?, , , -
* \
, , .

. Verbi, da voceni! Tn luceraa Iiiuiiiii?


da nobis spleadoreni! Verbi Pruietirsor, da
nobis vcibi nirsaai, ul liolic rxsulieinns dignis
tcipMim cclebraad laalibns! Nos tn'aa itnpula
aniaius ul niajora libi cananiMS quain palribus et
coa-ianeis Inis, bcale Joannes! pltis luis cumulaU

Y A R J A LECTIONES
.

332.1

S.SOPIIRONU PATRIARCHJE

fllEUOSOL

3324

guimirf mtineribus quam majorum luoruin

omnium.
-, \
grales debilas a nobis cflumterc ncquea:, \ ,
IIIIIS, deuuo ad (e benignum conrugimus daluriMii,
\ m pracouiis nostris dux el wagisler adessc vibs;
. " ; ^ ue fursan le solis verbis prrcdicanlcs, propiur
, ^
verborum exililaleni el dcdecus, glorix I U J C dq \ , \
iraclore poiius videainur qiiam grati laudalore*.
/,
Qui verboium uoslroium simplicitalein ignoraul,
,
kernioncm requiruul
coiuparem tuagnitiiditii c i
\ digniiaii Prxcursoris, nec unqiiani vcniaiu couce ,
duut oralori, cum viribus deficientibus, proposiliiai
,
fciium non alliugil, Cl flanimam ab aliis exspcclalam
. " 0 ;
11011 accendit. Quininque le gloriae corona rcdiihin
\
voIuerit,semper a digna longissiinc aberii; nemocii.ui
, \
\
lolis exclamal faucibus , nisi furai el nieiiie suJila excesseril. Quid igilnr mibi agcnduiu r s i , ' ,
.
qui, per singulas horas, niuneiibus tuis iiinu ( ,
incris vcluli arbor ad aquas, undis indesiiieiilcr
: IDiiemibiis, sua agmina sumii, ila ex vivifican e ' ^ ^,
\ ^
iufu>ioue lua meuiii pioiVcluin capio ? Quid gra ;
lius, an silere c i tiullalemis clunare, si quis di\ *
gue profari nesciai ? An clamare quo quis pos-il
, \ , \
modo ila ul indouuiuin nicnlis scnsum demon slrei, etiamsi p r vocis imbecilliiate iiigcniem cla ; ' iiiorcm edere ncqucal? Hic profeclo veniae d i . gntts est, quia sapieitlium partcs
comp cc;iiur.
, \
lntcr deccm Icprosos a Domino mundalos, fuit
* 6
quidam alienigcna, ex Samaria oriuudtis; ingratae
' lurbae adnumeralur quae bcncfaclori
suo fausta

c x \ i n b u s non deprecabautur: Ianguore eiiiin pur- Q \


gaii, gloriam Deo Iribucrunt, qui ip^is muii, , \
dalioaem dederal.
,
.
2. Idco non csl silendum, sed libi laudes cx
\ ,
afl\ctii tiibuenda> smil, eiiamsi ad celsiludinem tuam
, \
non allingamus. Nequaquam carpamns prubmin illo
niin novcm, celcbralaiu aulem socieiaiem iliins
.
habcanms, qui graiior judicalus fuit. Clama in
. ,
nobis, li.ipiisla, sicnl prius claiuasii iu de, \
scrlo: dcscrti euiiu suunis el verbo et vocc
. " \ \ \
el splendore, quibus gloriac iux corona t:
pleciiUir. Imo ei allius clanta in uobis: flama '
\ .
bimiis cum clamaveris, ct silcbimus ciim situer.s,
elsi ingcnles ediUiri csscinus clamores. Clainor ^ , ,
noslcr ad nibiluin repuiabhur, nisi ex divino < I >- ^ ^. :
more luo suum fragorcin bauseril, vA nusquam
, {5
lerrartim vox noslra audiciiir, nisi c vore lua iua \
gna souitum sumpserit. idco plus niagistpic (c in
^ .
adjuloriwm invocamus cl adprccaniur, ui liiigu;nn
. \
noslrani, vore rarenlein, a vinculis absolvas, v< l - \
tui nascen linguam palris Zacliari.c solvisti!
, ::
Ua qnoqiie supplicibus nobis voccin ad piaiconia
\ /. \
lua longc latoque diiTundcuila, qucinadinodum in
fans gcuii')iem liiiiin voce donasli ad nomcii
^, :
luuiii publicc profcreuduin. Si lingua <jus alli .
gaia iuil duin pcr advenlum luuin illam sotvo
r'S cl ad s;duiaiidiitu t-ipsifm, movcrcs, qnoniodo
, ,
Itnguuiti r.osiram in laudem luain iiio^cbimus,
;

3320
3325
.
ORATIO V I I - ENCOMJUM S. J O A N N E M B A P T I S T A M .
, \ 11 movcas, vcrias ei ad eui>um tiiuiu dirigas?
\ ;
3. Verbo aolcm a<l exordium verboruin slanle,
\
prsc muhiiudiue prodigiorum obslupesco et qna
, \
progrediar via magis obslupesco, cum mirabilia
, ,
lua sinl proferenda. Qnid prius dicendum? Aa
.
goncraiio tua, quam Gabriel arcbangclus ceu gaudii
inilium mundo annumiavii?An praegnatio (ua, quain
; >
;
tnulicr sterilis c l supcradulia iu se abscondidil? An

sallaiio inlerua, quac Dcuin in visceribus muiido
;
tnditavii? Quis generalionem ex stcrili cnarrare
,; \
audcbii? Nonne ct irium dicrum iior pcrfecit et
\ ,
tres perniansil menses, ul adinirnbilem ortum tuuiii

vi tret el lirmiorem alque gratiorem ex praesen
tia carperet Hdem iiiiemeraia maicr ili.i, qu;c
\ ;
conjiigii expers, uuuin c Triniiaie ediiura fuii?
;
Quis laclalioneni dicel, quain tibi ex siccis ubc ;
ribus prarstavit fmilicr aimis incurva? Vivcndi raiio ,
nrni in deserlo, quam mundiis capcre potuii ?
\
Maiiifcsiaitonem ex deserlo, qu.c uliima et prinu
' , \
ad lsracl facta esl, Gbrislum revelavii, c i reguum
.
coelorum prsedicavil? Jordaucm, in quo popiilinn
, \ '
ptiriilcasli, per quem Giirislus leipsum purifkavil,
,
cum teipsum in minislnnn baplisinatis sui assum ;
pscril? Pr#cepta, quae perhumaniter dedisli obsc ;
quenlibus, el uiiiias quas in perfringentee duri ; ler protunsli? Libcrlalem qua reges el principes
* \ ,
corripuisii, qua Herodes rcx inerho coiilreiuuit
\ ,
ciiainsi propler libidinem inulieris lcrrorem ex ; cusseril? Generosam venerabilis capilis lui abla \ , '
lioiicm, per quam duplex Salvatoris Prsecurs"!'
Cdiislilutus cs; non enini in terris solum prasiis i
, \ \ el anlevolasli, sed in infercs desccndisti prjucur?
, \ sor illis qui ibidem cxspectabaul el reinanebant,
\ , qurinaduiodum in lerra salmiferam rcdemf.lionem
;
prsedicasli.
'. ^
4. Yerum ad qiurnam tuorum proccdemus prius,
;
ei qua? secundo rcponemus loco ? Qui superabuu \
dautcm subslra ani babel maleriam, el palmam ro*
\ *
ferrc de6idcrat, aplissime quaedam ad exurdium or ,
dinal el ad tinem suum singnla laudis iiioiueiiia
\ '
dirigit; nec unqiiam concedil ui lingua ad exlranea
, \
coniugiat, ne forte incomplela sil oraiio el a pro.
posilo aberrel. Nobis igiiur pulcbruiii videiur st
\ , \
Umporis ordinem scquaiiiur (pncslal cniin tempus
, \ geslis, prastel qiioqnc vcibis); ila conveniens ex \ ,
poniiur reriim serios, consonans c l brevis fluil
\ ,
Tactorum narralio^ allamen temporuin varianlium

coufu>io viiabitur. Nonne callidus ille celebraiur
,
Laban qui (ilianim suarutn naiu minorem anle

uiajoroni desponsari non permisil, eliamsi a sponso
, \ \ dcsidcrata c l i n p m u i u m efllagilala fueril, proplcr
: ,
graiiam corporis ct dofcs aniir.a?? Reducaiuus
, \ ;
igilur vcrbimi ad iailium vcrbi el admirabilemeuu
coplioiiem illam, qua3 iniroilus fuil ad vilam el ad
\ ] ,
rcs biibsequcnlcs. Adsil nobis prftdiramlus ilic Pr;e cnrsor ot laudes nnslras :id (iueiM pcrdncal. >7; , '
nuii iiiopporliiiiutn non c i i i nl - em allius do.Mi :' *
niamus ; app.irobil c.iiiu
aiilcqujm iu
y

337

S. SOPHHONU PATRIARCHyE HIEROSOL.

323

utero coiueplas fticril,-mngnuin esse fuiuruia c l . \ -*


\ 5 *
cxspeclantihtis boaa trajora orilnrum, propler
\
deflcbile Adaa.i uobis baad ignolum excidiuia.
\ \
Cujus rtiitix causa omnos miscnime versamur et
,
ia icrram corrttpiioaeiiique abibiams, qui sciael
.
oinnes andivimus : Terra es el ia lerram rever \ ,
leris*\> lla*c eiiim c6n'lra nniuram nostram lala esl
, , \ }.
senicalia ; hoiaimiia vila immisia csl sola infe:
Iiriias, sml el quid cunlra Deinn. Grcatoreai el .
n iuiitn lotins muiidi rcliquiimis el niiiiorem babui ,
nius qiiam conscrvos uosiros creaios, imo ei facw' .
ras mamium aosiramai Deos, nppillavit.ius! Ideo

ignniuiniae passiouibus iiiserviebamus, quia igao , \ mmiosis iilolis el daemonibns tribuebamus bonoreia
.
Dei solius boaoraudi! Talis naturx aoslraB eial
iniirmilas, quac siiporemineiitein non acceperal * ,
\
lauguiiudiaem, ul aiaxiaia?, indigcrel medel.e, sci . .
liccl ui Grealor uosier suis similis essci crea ^ ,
turis, ut Deus qtioad nos fieret bomo per conjua .
clioneai cum carnc baaiaaa, oauiiaai iioslriim
,
naluralcs passiones in se susciporet el diabolo
*
non afliceret. Sic dcmoaslraada eral suanaa reruai

diflcreutii! Sic sab coelo salvaadus cral boaio,
\ ^
voluularie cinn sais viiicetidus cl cunslriiigcadiis
*
pa&siouibus, ad prisiiaaai felieiialem,qua.u illt Deus
, \ ;ib ir.ilio comparaveral.
\ , \
, * .
5. H.inc felicilalem proaiisit D.us piiaio illo
'. '
Abrabaa, ia cujus seaiine omocs Iribus tcrrai bcae, \
ilicere largilus est* propler uaigiMiili Filii sui, Q ,
<:l Verbi iacaraatioaeia; posl Abrabaai baac el
*

Davidi per jurainealuai coafirtuavil: de frucsu eaiai
, \
lumboruai ejus slatuii Rcgem glorice ia lliromua

suina, ex oainibas maxiine regalein, ponere, caai
, * \
sacaluai prascasad fiaem perveneril c l lex scrip:a
* ;
ia difinito leaipore pleailiidiacin acceperit. Haac
' . "
viderc ct contemplari de3ideraverunl aoa solain
\ \
Abrabain ei David, qai laatas proiaissioaes acci ,
pere meruerual, sed et mulii propbctse ft rege?>.
\ \ ' \
l}aciaadmodam iu Evaageliis bcala discipaloruai
,
coajungebalur socielas, ita saactoruai omaiaia
,
vebeaiensdesideriuai ibat ad Clirisium ; novissima
.
iiujus saeculi jaai adcraal: Evangeliaai saluiarnai
, \ liabcbat proaiulgaiioneai, ei lex per Gbrislaai cxFpeclatam pleuiiu-Jineni conscquebalar ; propbelnc D , \

\ jasti oauies in Jerusalcia exspeclabaal redeai \
) t oaem Isracl,qua instanie a Spirilu edocli, praesea >,
leiu iaiueri cupierual noa solis aniarx scd cor\ ,
poris quoque oculis, aaleqaaai ex bac vita
,
discesseriiit. Noa modo desiderabanl sedctiam depre \
cabaiiturcl Deosupplicaiioacsuflerebaat,et qaoaiaai
. Kat ,
digai er.uit, peliliones saas coasccali sual. Talis
\ \ , \
cral Siaieoa, qni Gbrislum ul saccnlos ia ulnas
( ) .
accepii el Doaiiao lolius crcalionis beuedixil; lalis
erat Aana, quaj longwni vidailalis suoc 'empus
boaesle perficicndo, dies noclcsque consumcado ia
, ^
Gcn. , 19.

3319

ORATIO VII. - ENCOMIUM IN S. JOANNEM BAPTISTAM.

3330

. lemplo Domini, lutic spiritti p.ropbeiico astiiil' et


; , \ \ Chrisliiin prxseniem assislenlihus manifesiavil;
, lalis f rat Joseph ab Arimatbsea, qtii Dominmn viiae
, \
audacius scpelivit. Ilic praMlicaiur consiliarius
- . - honestiis, quia Jiitfaeoruni consiliuiti in Salvalorem
; lanquam iiialtun el iudccoritm rejecit; < Is enim,
, \ diciiur,eorum cousilio ci senienthe non adttiimeratus
-, esi; > sita solus uti splendida el honcsta lionesle el
\ - splendide eoiisil/avit. Talis oslendiiitr Zachariue
. , \,
seuex et saccrdos, qui aiuiis jam
incurvaius,
|5 \ . >
supplices ci fre |ticoles Dco elTiiridelut preccs, no
\ , \
morie seneclulem iusequente, orbalurus essel illo
. ; \ :ib oiunibus exspectato inluilu ; neqne, ante aspeclum
, \ i l i i i n , speralam et porlis insidenieni moriem vide $
rel. Posttilaliunem ittdesineitter defcrebal senex, m
\ - ^ ciiins omnibus effulgrct lux salulis el ipse lueis
bujusoilum viderei. Ne iorsan, lempore jam in , slaute, bujus speclaculi nou fiercl pariiccps, el ad
eumdem seinper e.i in omnibus respiciubal linem, et
\ .
\ niaximc cuin Deo praescripta obsequia presiaref, ut
scrvilium illud qiiam ciiissiine mularelur in ctildiin
magis spirilualem et perfeclmn ; atquc onere libe* \
rarenlur, qui comparcm sibi sortem babeban.
:. \
Nam pro ratione lcmporis ei viris ctun incenso

siabaul ad introiluui iu Sancla sanctorum ; illuc
, \
auleiu solus summus sacerdos el seinc! in anno i n , \
, grediebalur, sangtiinem snis deferens manibtis et
\ \ cvidenier osiendcns boc aMtigmate, uiiicatn el snlam
Clirisli Salvaloris fuluram oblalioncm, quam sibi
, \
, Deo el Palri sumimis satterdos et agnus aacrificium

pro uobis bominibus oblulit.
,
^ \ , \ \ ^
\ , \
\ .
-'. (
6. deveneral Zacliarias, qui lali ministerio
), \ digmis, aule altare siabal, in advciiluui Vcrbi g*niiorcin eomintiis cfn.igiiabal prcc ibtis c l ad drx , \ \
iram allaris inceiisuin sjiavilalis oiTerrbal, cum
\
, * asiaiiiem angelum de coclis per.^picerel, ipsi miiitia
, opiaia et coelesiia rcporlanlem. Quoriim miuister
, \ cral Gabriel, et data galutc, verbis autcin iiondutu
. \ dalis, jam niaiidaium suuni osteudil : venil eniiu
, \ | D ad Verbi Dei divinam incarnalionem pr;ciiiiiili:ni *
d;nii, qiiam sencx il!e suppliciier exposiulabai.
,
ll;iic mirabilis angelus visioue coiiiinolniii inlelligii
] \ el liniorn phis magiaqiia C O I I I I I I D I I I I I I : Turbauis e*l
; iu
\ xfj dicilur, Zacbarias videndo c l limor irruil
, \ , scip&o fragorem lcgis siguificab;>l ei Iraiiblatiouein
viidC iiguraia? in Evaiigelium. Mounn limoris loll i
, \, , \ >
, \ primo angehis, dciitde nuiniaiidomiii i itt facil:
rcs eniiii dicendx nou ad limoiem sed ad fiduiiani
, \ * el gaudiuai provocant. Qnid crgo nualiai ?
linuas , Zacbaria , quia exaudila csi drprecaii;)
.
l u a ; ac bi dicerel : Quid tinies, scnex ? qutJ
, ' \
liines, cuai tuts rrspondealur eQlagilaliouibiK t
; c , ,
. > \, , ; - quid tropidas, rum tiiere legis exiniaris? quid iurf

L u c . i , 12.

Mbid. 13.

3331

S. SOPHRONII PATRIARCILE IHEROSOL.

baris, cum umbrae dcclinaiionem videas? Vene-


randa sunl nunlia riiea, sed auuienlibus nou lcrribilia : magna enim libi coniniiilenda siml inysicria,
el audienlem te, graviier non decel coniiuoiione
et lerrore delineri, sed inccum iaelari ei congauderc. Elenim iu gaodiuniel lauiiiam liaec eveiiiuut :
honiiuiim redeinplio adest, dcjecioruiu propinqii3l
rcsurrcciio, (inis legis accedil et fempiis graiias cxorilur. Non longe abbiur, luis amem oculis horum
rnpul cerues : Verbum Dei ex Virgiue camcm faciiiin ci vestium bominani niore gcnilum ei omne
geatis htimanum liberaium ; non solnm rerum quas
videre desiderasti eris speculalor, sed el boalus
imaister. Ut verbis meis iidein adhuieas, novo
prodigio ia fidacias (e condncain,ea libi indicando

33:2

; ^?
;
; > ; :
* , '
,
'
\ \
\ .
*
6
. \
,
, *

de cwtero n u u q u a m vidore sperasti. Qit;citam R


saat ? Uxor lua Elisabet gignet iilium libi, et
vocabis nomen ejns Joanaeat : el cril gaudium
libi c l cxsallaiio, cl multi in naiivilale ejus gaadeb ini : erii eniin magnus coram Dornino : el viuuai
siceram non bibcl, et Spirila sanclo replebiiar
ex ulero inalris saae; et mullos filiorum Israel
convertet ad Domiuuiu Demn ipsoruai ; et ille
praecedei inspir l u e i virlule Eliac, el converietcorda
pairum in nalos et iiicredulos in prudcaliam juslorum, parare Domino plobem expediiam .

, \
. \
, \
. " * , \ ,

;
, \
\ \ , \
\

, \ \
'), \ < , *
\ \ \ , \
\ , , . >
7. Audis quomodo aiigoloriim vocibus celebreiur C
' \
Joanncs aiileqiiam in uiero roiicipiaiur ? Ex sicrili
;
natus cst S.imuel, ast noit ex longava el paire amiis
, '
provcciiore ; nalus quidem esl baac ex senioribus
. \
ab a:vo el virttne gignendi decidentibus, sed a
\
Spiriiu sancto in utcro non esl repleius. Ycrum
\ '
et ca3l'ris privilcgiis nullus alius anle nativitaiein
'
snain insigniiiis est vcluli Joannos. Proplicia eral
Sauiuel ct videns vcra prajdixil; naiii fntiira (an- :> , \
. \ ,
quam prajsentia vidil : vinum quoquo et sicerain
non bibil : asl descrluin non inhabiiavil nec ali- ;
meitiis tilcbaiur alienis, nequc in nalivitaie sua
, ' nuillorum f.iclus esi gaitdiinn sicut Joannes, qui
'
(iiiu suo lictiliam aimlil orbi univcrso. Fruclus
,"
iMioque ex sterili cclebralur Josepb ille conlinens ;
Vi;rum anica jam benedictus crat Jacob qwam illaai
v% siorili Uacbel genucral: coiitineus eral Josepb, . \ : \
conlra igyptiacam slabilivit inirabile conli
neiiliae iropxum, sed denuntialus nou fuit dux
(
virginilalis uii Joannes : quanlum igilur virgiuiias
a (OiUiiicnlia distel, ipsamel viriulum dignaiio ), *
*
(ieiuonslrai el pneslaniissiuius ille iiliormn filia \ ,
ntinque lorns, iis lantiim in coelo concessus, qui
\ \
virginilaicm Cbrisii a.iiiaa e( corpore sminl colunt
,
c i iiuilatores facli sunl iple-.neraioe Virginis qti.c

qnnc

L n r . , 14

17.

V A K L E LECTK^NES.
* * .

33,3

ORATIO VII. EXCOMIUM IN S. JOANNEM BAPTISTAM.

, \

\ . \
,
, ,
, ,
.
\ . ^
, c ,
* '
\
- ' \
,

3334

Deum gtHiuil. Hoc eliam Salvaior luculenlissiine ostcudil dicens : < Non omnes capiunt illud ,
virginicalis donum aQirmo, sed i i soli quos Jesns
per divinam guam prtfscienliam disposucrit. Dco
amalus esi Jacob cuin adbuc in ulero matrig e\sisterel; malri enim filium sinu gesunti voce divinilus dclapsa clicittm f n i l : Jacob diiexi ei Esau
odio liabui ; aUaniffi uiero gcsiahis a Spirilu
sancio noti fuii replclus. Nocle qnidem Deo colluclarc poiuii, lunc eiiim nox ignoranliae diviiiac ubiciimqiiediffuiidcbaiur : asl Deo praicurrere ei Deum
baplizare nequivii : uuicus inler liomines id facerc
atisus est Joaunes. Aiirora surgonle, surrexil ei
nolilia Dei el splendor verilalis per diem colluxit :
invicius sed femore claudus dc liu la recessit Jacob,
e

. " - (ratimic eoriim qui ex feniore ipsius erant oriiuri),


idco cilius currere tion poluii, el boc a-nigmale
6, \
aiguiflcat vilam ei arduSm et immobilem, quae divina

gralia afflaule, iu perniciosam paralysin abiil. Hanc
, ^,
omnino cxperius nou esl Joamies, eliamsi cx Jacobo
,
dcscenderil : e contra celerriine ad gratiam cucur ,
rit el Domino pracuciirrii : proeul secedendo a J u \ \
dawrum infideliialc oi a mysieriis nociuniis.
, , ' '
\

, \ ^

.
8. Samsoneni quoque in comparaiionem adduccre
' . \
siaiuimus. llic elenim ex slerili naius esl, germen
. \ cx precibus apparuit el sponle sua capul non to, \ tajndil: c iNovacula, dicilur, non ascendii stiper
, \
capul ejus' , > aliisque munusculis a Oco insigniius
, \, \ * \
fuit. Veruil:nicn cum ipsum Dalila uicrelrix sx * '
pius el viriliier dcviceril, ad Joannem conferre non

liccl. Fucrunl omiies magui coram Domiuo, scd

non multos e filiorum lsrael ad DopMiium Demii
. \
suum convcrlenles exhiuemur, neque Chrisimti
, * \
Deuin pracedunl virtulc et sp ritu Eliae, neque
*
corda palrum ad liberos, videlicel lege enulrilos, in

lilios graiiae iransformames dicunlur, ncque inobe \ , \
dientes Judacos ad prudenliain jusiorum, stilicel
\
in Cbristo juslificatonini deduxeruul, ncquc Du , '
mino iti lerris apparcnti plcbem expediiatn parave nnii, neque niajora perfrcenmi. Quid eniui majus
, Kupiq> \ esl, num Domiiium in carue videre et aqua bapii ,
zare, au ex maire slerili suum ducerc originem ?
.
\ \ , D Aliis quoque vigueruul facullalibus, et maguis quidcn si f.iim caelerorum bominum virlulibus compo ; \
nas, parvis auiein nimis, si ad cbarismala Joannis
\ ,
audeas conferre; buruui copia ei uberiale pcr ,
specla, mciile capltis csl Zacburias, futurus ille
.
Joannis palor, el stimulo diffideniiaB fuil lacessilus.
'
Perculsiis enim ad angelum Dei sequentia dilHdcu
li33 verba convei lil : Quomodo cogiioscam illud ?
' ,
ego siim senex, ci uxor mea procossil in dttbus
\ \
suis ; qua: prtifeclo emillerc palcr JoauuU iiun c

Mattb.Mx, I I .

Gcn. xxv, 2 3 ; U o n . ix, 13.

.1

Reg.

V A K L E LECTIONES.
* ^, /?

Luc. i , 18.

2335

S. SOPHRONJI PATRIARCH/E HIEROSOL.

3X6

quain debuissei. Magna et voci clamanlis apla * : ; ,


protulii Zacbarias, sctl personam gcrebal It-i^is vo > =
<vm coarclanlis el relinenlis : quani qui scripsil
, /* Moyses, vocein coarcians el retinens noiiu.vtnr.
:
I.ico expedilus csse d<buisscl, qui in sc omuia
<:, ' \
comniissa labtbat i sileiilium legis ptaeiigurabal ;
i|uia Clnislus, mngmts legislator, in carnc appa-. * >.
riiil nobis, iegi fliietn dedit el hgis nova facius *st
\
exemplar Angelo cjus silentium purilicanli fldcin
, \
adbibuil Zacbarias : Ego sum Gabriel astans co ,
ram Dro ct missus sum locutiim ad te el evange ,
lizaium baic libi : el <;cce eris lacens el uon poic '
ris lot-tii usque ad diem qtio bxc liaut, quia rion

redidisii verbis tueis, qmc in tcmpore suo imple
biiulur . Qiiam opiime sileiiiimii impouii angelns;
siquideni factor vocis iiasceiidus c r a l : el lypws , \ fuil laiiiiiin eoriiin qui lcgi credebaiil, se.l
* \ , \
eliain coruiii qui fidein daro tiolcbanl, quod vox ad ' ,
praedicanduni a sc fu'ril emissa. Alerito sua voce ' ,
privalur Zacbarias, sapicnie Saloiuone diccnie :
* \
PtTqua peccilquis, per batc cl lorquetiir
:
, \ scilicei uj voii egredicuti ex doseilo Hdein adbibere *
disccrel. Dc lena infmiuda, id csl maire sua, , *
surrexit Joautics : in deserio claiual ad Jiid.conim
*
ajiiiuas, qua* fidei fruclum aflcrebanl; clamat
,
ad gcmcs, qia* prius babebaul frucluin dtiiceiu
^, .
el e*cultiiiiiiiu, qucm Cbrislus, velul Cibinu S.nna , (. , ,
ritamiin, smnere quivissei. Uiriequc fait Jiiamics
, , # ?,
io deserlo vox inagua ci inagua clamans : >a!ulem

nuiH.ntial, frugifoium sen.en in aridas Jddaormn
; ,
e l giMiliuiu lerras iiuiiii.lil.
C :, \ . \ \
^
\ , ,
/ .
'. \
9. Cur igiutr senex ille ti saccrdos lcgis(|uc do*
, \
clorct discipulus, qui cous(daiioi)ein Israel exspe ,
clabal, suppliccs indebiiieitlcsque oiTerebal prccos,
angclicis diciis non credidii ? Nonne quia difllien- \ ,
, \
liain, sob lego exsisienleni, ad vivum iu sc expres ;
sil? Si aiigcliiin Dei ahari astanlem sensiicl ipsnm
, \
alloqueiileiu, cur vcrba ejus fiducialiier audi ,
vii? Ad n)orein Abrabami el Sara3 lidcm sitniii
,
gerobal Zacbarias; siu aliler, Deo credcndum fuis<set n ni (|tiiJ el stiper nalurain operaiui. Quid D \ ^* ^e.ini exsisiil, quo! uoti ciiius ad nuluin Dei oninipo- ; \
,
lonlis iiicliiieuir? Mirabilis Job, a Deo, voce dc
\
nule delapsa, eiudiius, inirabilitcr excJamavil :
Sciu quia oinnia poles, o.i nili:I impossihile apud
; \
t>i
iNibi viui qiiauidam sibi iniinicaiii lieo au '
tc4 couliariam snspicalus essct, nuui quaisiviss> t
,
quaMiaiu dir.tis addenda sil lides, inierrognns
nu)do cognoscam iltud > ? Scicbal mciidaccsii qucm- ,
daiii cs^e ;b inilio ei vcrilaiis dicenda) ig.ioian- > \ *
,
I C J U : sicnii prius incalilus esl el lolus iu mciid.id

ibi.l. 19, 0.

, #

Sap. , 17.

J,U

.XLII,
f

VAR iK
^ !. &>.^.

. .

LH'.TiO.NES.

8337

ORATIO VII. -

E N C O M I U M I N S. J O A N N E M B A P T I S T A M .

31 *

c i ( >

* * , , -
versatur, i u nec eecundo in mendaciorum ang-istiis hae^ilabit; imotnajoribus fallaciis capiivum suum
; \ * , \
in tnajora vincula conjiciei. U auiem ductu facilis non
* \
fuil Zacharias, pater magni Joannis, procul abhinc !
, \ ,
Non ex radice lam insipienli frulex dulcis germi \ *
navii Joannes, qui modo pasceudus erat mellc ;
t ;
oninibus vitain seleclam diligenlibus dulcis eistiavis
' est,omnes divina quadarn jiicundilate ad suain imi
lalionem advocat et exborlatur. Uti jam innuiimis.
, * 0
exstasi lanquam Isaac deienlus fuilsenex, qui legis
,
silenliiim el difBdenliam sub lege osienderet, p r \
ntinliaret quoquc frngorem Evaugelii, ad fines terras
\
pcrliugenlem ei gt-nles ad fidem graiiae perducen, '
tem.

' , , , ,
, \
, \ .
\ \ ,
10. Igiiur sacerdos magnue mysiice diffldil et
\ ?.
oiajori myslerio orbatur usu sermoais propler
;
Jiida-oruni irralionabilem diffi leDiiam : ex illo au
lem procedit Joannee Verbi prxcursor qui virlu
lem pairis prae se ponal. Si arbor cognoscitur a
,
fruciibus suis, et si aibor mala, secundui divi ,
nam illam vocera *, c non poiesl bonos fruclue
;
facere, ei si quis diflidenliain senis bcc sensu ca ,
pere nollet, mulio minoris viritiiis eril Zacharias

quam Elisabeib. Huruni coim parliceps maier non
(
fuil, cum muiiw ad illam redieril senex ; ut bea ),
lam Virginem ad se veniemem vidit et ejus salu ,
laiionem audivit, Deiparam Tirginem protinus
,
appellavii : < Benedicta lu in mutieribog, voce
*
magna
. _ . _ _ c

, _ ,
,,, ,
- -exclamavii, et benedicliis fructus
~ veiurii
-Q , c ^ lui. undft boc raibi ul nialer Domini mei ad 7
. >
veniat? Ecce enira ul vox salulationlf lua facia
;
esl io auribue meis, exsuliavil infans in gaudio,
,
in utero meo " Quam el digne iaudavii, dcen , \
do : E l beala quas credidUti, quia perflcientur
, \ quae Ubi a Domino . dicU eunt . Nou solum
,
epiritu cognovii iilam pregnaDtom, eed eliam qure
. > angelica voce a Deo dicia fueruni, scientia lenei,
, \
quod secus a Qducia et suasu longe abessct. Perfectio Zacbariae rela.te ad Deum demonatraiur,
* *
* quod ad ipsum angelus de ccelis in lerram demis&u
fueril et mandaia tua decore perfecerii, quo.l
,
Joannem Baplisiam genuerit et Cbrieii cogoaiiont?
fuerit iiisigiiitus. cceeidmElisabelb,coguaia lua,
\ , \
, - J) ait angeius, qul bealam Virginera ealutavil. Coguoscitur ejusdem perfeclio, quod nalo Joanne, pro*
3 c , , 6
pbetico canlu, quas ad Christum perlinent, annun,
t i a v i i : c Benediclus, exclamavit, Dominus Deus
\
, \ \
Israel, quia vieilavit el fecit rcdemptionem plebis
^^* ;, ,
$use; el erexit cornu salmie nobis in domo Da \
vid puf ri aui; sicut locuius esl per oe eanctoruni,
, ,
qui a sacule tunt, propbetarum ejus . Demon \ ,
straiur ei caeterie quac de Christo adjecit et anla
ka. *
inoriem vitkre singula hora deprecatus esi.
ao-foO*> , & \ *
w

1 4

i r

, f

.
M..uh. f , 18.

L , t ^ , *-4. ibid. 45.

PATROL. OR. L X X X V U .

ibid. 58-70.
10i

S. SOPHROXII PATRIARCILE HIEROSOL.

3133

t a

i i . Siurililrr el bis qnae ad finem canticl de suo


' - ' 61 \ ' ; $

fllio propbelavil: c Et tu, puer, dicil, propheta
, , , Aliiaaimi vocaberis; pracedes eniin anie facieni

Douihri parare vias ejus; ad dandam scientiam

salulis plebi ejus, in reniisaionem peccalorum
, ,
nogtroruin, per viscera misericordise Dei no . > "
klri ; quae non suo fonto, sed inspiratione Spi, riius sancli protnlii. Sic enitii in Evangeliis scri- ' ptum esl : c -Zacbarias, paler ejus, repletus \ *\
, \,
fst Spiritu sancto, el prophetavit dicens . Quicl
dixit? Ea sane, qase anlea narravimus; palet , \ ;
enim Zacliariain a Spiriiu sanclo rcplelum uon
fuisse, nisi spirilut foret iidelis el exoptaii reple-
,
lione dignus; neque propbciiam edidisset si non
\
merilo lalem gratiam accepisfceL Ila?c omnia ad
1

1T

foucepiionein Joaunis coiicurriinl el demonsiranl ,


\ .
iilum, anie ronceplionem, majorem fuisse omnibus
.-,
qni e niidicribns nati sunt; qnod Cbristtis, ipsa

veriias, verissiine lestaius est, ne qitts stispkaret
Joaunem vel uno iiiter Itomines inferiorem esse \
quia ex magni* sutim oritfm non duxisset. Lhlera

ipsa Evangelii, in 1oco ad euro penincnie, buuc
eensum speciatiler inlendit, cum iiiielligeiidi cupi- dis pradicet : c Eranl ambo justi coram Deo, * - ,
procedenles in omnibus mandalis et juslittcalioni , \
bus Domhii sinc offensione . > Quid enim? Te
giaiue Evangelio, ad virtutis fastigium pervene- t
\ :
runt parenles Joannis, Zacbarias et Elisaboib,
quod sumimim vidcre est; uon solum inconttts- \
;
sum jtisiiiiae teslimonium babebanl in couspectu
bomimim, sed ct coram Deo : soli Deo justi de- ^ \
bebanl videri, secundum legeni evangelicam, quam

oculo prophelico jam obaervabant. Novuin illud
, \ noftlrum c Nesciat sinisira quid faeial dextra " ,
.
sua vita tenebatil, el ad mandata Cbristi verbis , \ .
et operibtis feslinabanl. Ad calculum bunc tl
\
aliuin apprime adjiciebant, \idelicel Mosaicomm
,
praceplorum el juslificatiomim perfcclam pknitu . \ , t
dinem, iia ul iu uiraqee lege procederenl : lnnc
,
toronain insignem reportaveruiit legis veleris,
, \
illinc auleni in evangelicis fastigiis einicaveruni.
\ | |
\ ,
* , , ; ; , \ ! .
Jure et debilo Joannis primordia erant vrdenda : D *. \
bic demonslralnr nobis Joannem ulriusque Tcsta \
inenli mediaiorem esse, utriusque praesiantiam iu
,
se habere. Confliemur illum ad Veteris Testamcnti

limites dettnivisse, quia propbelarom cceium el
(
humerum complevil: oinnes eniin propbelac in die
, : \
ioaunis Bapiisla? pra?dicare cessarunl. Nuvi autem

Teslamenti initium el ducior apparet, qnb apo),
iiolos piaeccdil; angelicum ciiim mandalum obli
iiuil, scilicel ul anle Oliristum ilums c l cursurus
\
essct. Jussus est velut attgclus Deuin prxcederc,
"
c ei a diebus loannis Bapiisiae regnum cadonim
, \
tioi pathur ei violenli rapiuul illud ; a^oanue

Luc. , 70-78.

17

ibid. 67. ibid. 6.

' Maith. , .

Matib. xi, !*.

3SU

ORATIO . -

ENCOMIUM IN S. JOANNEM BAPTISTAM.

3&tt

eumit' violenlia; fnitiem attamen iltud rapittnt


, \
omncs evangeUcis vite et bona eaa toluntater
Igiiur ex sacerdoie el prophela, de c*leroqtie

illuslri ei devoto palre, in sancta et vaticiaanie
\ \
maire eoncipkur ioannes qnf omnea avperal pro*
> \ - phelas, quod solus, in titero dtgens, propbelavit;
, qnia in Virginis visceribus prsesentem Dominura
, \ agnovii. In uiero quoque solus Spiritu sancto re \ plelus est, ideoque concipiens et eonceptus : conce , \ )
ptns a malre slerili, coocipiens gratiam Spirilue,
, \ faclum propbeticum, anteqaam ipse parlibus fuertt
* \, eoliuue et dona Spiriiut produceos priugquam ipae
\ - edilus fuisset. Secundura dtvinuro Isaiam conci \ , \ piunt in ulero et parluriunl, postea autem geoeranl, qui spirilui prophetico inserviunt, id est aba*
*
\, , - condilum ejos consilium in publico denunliaut
\ Joannes vero non muUiim posi admirabilem con*
, cepiionem suim id perfecit. In alvo sierili recubat,
a patre seniore in mairem eetriorem coujeclue eet,

- ad lempus ibiden qutescii cedendo ei vi auperna *
* hnperio mauris; asi inefficacem gratiajn Spirilut
\ \ in ee portare nolait, qaa, secundum angelicam ve * , cem, in sina mairis adaugescene, fuic reptetosv
Quinto enim mtnse elabente, lex sensitfenU io
nobis nianifeHaiur, quinque seneus corporel tt
,
promptioree excilari aolent; quo lempore semet
ipsam abscondidil Elisabelb tanquain mairem et
*
prophetam, jam non sileniem, secum abscondidft.
*
9

\ \ , *ff
, \ * .
'. * \ C 13. Verumtamen sexiue aderat mensts, adetac
quoque Virgo qtise Increatum, sed modo facium,
\
in ulero euo gestabat. In sexto mense concepit \\ \
, \ lum qui iiilra sex diet mundum eonsliinerat el die
, \ eexio creaveral bominem; hominein auiein male
, * degentem per crucam denuo creavit. Quicscere non
, & diuiius eastinuit Joannee : Vrbo enim pnasente,
* ?ocein cohibere non potuil: praemaiurus fuit praaco et nullatenot prftconium ejus vinculis linguae im ,
plkatur : etenim sahibus suis clamal illum adesse
qui bomime liberaret a vinculis et noe a vinculis
' \ soluios exsilire sinerei. Exsuliavii clamtns epirttti

- iiluin adveniseo qui ab omitium facie lacrymas lol , Keret; proiendit indicem ei Agntim Dei ostendH,
qtfi propler hircortim pccaia maetandns, delicta
, \ D lolius mundl ablaturus erat. Suas extendit manaa
ei crueie iropaeum i u proclamavii, tn utero VIr\ \ , \
ginis exeisieiie, advenit ot etaret eootra d^monaf:
* , \
recie stciii et omnium reeurrectionem ab inferis

mysiice dcnuniiavit, quam etiam praflgoratfl
, %\
* \ eepulcro, dum tpse in maire eoa inteinerau recu 1$ * \ baret. His perspeclis, contra roatrem euam pugnlturue eral Joannes, qiiod ipsom praedicandi cupl
dum natnrs vincalis cohiberet, et reiotianteai ln

captivitate detineret. Ast vocem auam fpsi clus^
\ \
sime trHmit mater, et hie verbia beaiam Virginter sf*
,
VAKIJE LECTIONES.
r

at43

S. SOPHRONH PATRIARCHiK HIEROSOL.


3341
fri concedit : c Benediclus frucius yftnlris lui. , \ , si

Ijode lioc mihi ui maler Domiiti mei ad me ve 0 ' nial. Qiiod Joannis prarconium est, ab ore EHsa* ;
beili prolaltim. Vocem similem el eadem verba ad\
hlbuit, dum baplizans lurbain in Jordane, Cbri ;
stum ad e venientem sensit; appropinquanli Sal , \
vatori et baptismum expetenli clamavii Joannes :
\ \ Neeessiialem liabeo ul a te baplizer, et tii veuis
,
ad mel Audtsti vocis simililudiiiem, noscas ei
eumdfiw esse loqueutem : bc eniiu ore suo effuu dit, illa autein per os nialris.
, ' \ * ,
! ; \ *
' , .
14. Puio fervidum islum Clirisli pra?coiiem se '.
DOO pacilkc habuisse ad matrem quai illum suis
\ gestabat viscerrbus et ab egrea&u impediebal.
*
\ Nonne -miiteiilem Deum sic alloquilur : Domine,
, \ * OJ
ad ineffabilero advenlum tuiim in tcrra praedican , dum misisii me, et maier alligatutn deiinet; tucla , \ *mare jube*, Kla autem lingnam implical; ad pra>
* *
furrendum me posuisti, Hla cursum includil: asl
, \ ^
naiura Donmialor es, jubes ei naiura jussum perficit; lanlum manda, ei iualcr impedire nou poiesl; , \
, \ * dic tanium, el aiathu jnxla dictuni fiei; voluniali
tuaj compar aslai -potesias ei omnipoienli imperio \ ,
-
tuo ioserviunt omnia. Si lalia exseqtienda non
, oiandas, ne cursum delictertem mibi crimini verias,
, eiun defeclus a lege lua pendeat. Ipse terminos nalurce posuisli quos Iransgredi nrequcunl, qui legibus C ; -
Nftturse subjecti sunl. Veruiulamen propler Joaimis
fervorem pra?dicandi iiulla jussa deriit Domintis iia - *
Uira , qo ab inilio imperium ejusfidelisexseqniiur,
, \ oi cujtis legibus semeiipauin subjicare dignalus esl,
, ;
cim propler no* bomines el ad aiuiuiliidiiiem no- \ '
train facius esl horoo. Edil verba, quac posierius ad , -'
bapdsnum accedendo educel: 1 Sioe inodo, sic ; , \
eirim decens est nobis implere omuem jusliHcalio- ., ; -
n e i n Q u i b u e audiUs, uii conjiciendum esl, quievii \ /,
Joanne^ et amplius loqul ausus neu eal, quauivis , ,
vcbciueiiiissime expaveril teinput deUniluiii ui e siou roalris egreesums sil el divinitus cemmUsuro
preconium iocepttirus.Tres adbuc aflluxere ineiues, , \
qoibua Creaiorein sibi cobabitaiiletn vidil ei iisdem *
oaiuns vioculii delenlum. Adveuii auleui tempus \ ,
pariendi, tres enim menses Virgo prsegnans reman- , 6
Mitl apnd ElUabeih, ui termino suo egredtalur

praeco verilalit, qui in mundum niisaus fueral. ln
,
vivceribua malris sua? iniiialus e*l mysieriis aliig , \
iititse Triniuiis, ticul olim Moyses in nube Nascilur ,
iilein jussu Dei, qui albuc in alvo virginis eral
\
g^scondilug.
* \
.
15 Nasceiie quidem, malris suae |>robrum siaiim
<'. \
acteroil, quoilla sieriliiaiis cauaa alliciebaiur. Sed
,
frcoum lingos, quo paier laborabai propier diffi ^
dentias oflVnsionem, non solvii filiue. AsUutes
,
omneede puero deceriabant; inauer, quae a Spiriiu
* \
" Mallb. , 15.
1


ORATIO VII.

BNCOMJUM S. BAPTISTAM.

tT * ) . . - illiielrauerai, Joanneai illum appelbri ?ftluit;boca4 , .


men Hebraicum si in linguim Grsecam verterig, * ,
tiamei adjutorium Detsonal.Vicinisyiiagogsquedevo*
.
li et discipuli, propbetico nomine audiio, atquegratia
\ \
Dei el Palris muiidum jam iltaminanle, istiusraodi
\
tiiulum respueruni, propriam sigDiftcalionem eflngere etaliam inducere conabaulur. luqiie audaeius
;, \
genitrici dixcrunt : Quia noii ett in genle uia, qni
, , \
nomiue isio appellelur, Judafterum e#Min roorein l n , \ \
\ , \ lemVbam* Paier, cum loqui non possei, el indieiam
baberel, eumpsil labellam el c Joannea est uomen
"
ejus
> exaravii; boc non lanlum in cerig gcripgif,
*
* *ed quod liueris acribebal exclamavii ei verbis ;
manum suam ad molum linguae una conduxii, ila ut
, \ ,
mauusei \crba sintul procaderftHt. Ad hoc signifl , > vov , \ candtim bealus evangelista praclare d i c i l : c Et
slulila (abella.scripsii dicens : Joannea erit noinen
, , ^,
cjus. > Simul scripsii et dixil, uno eodemque tem*,
pore lingua ei manug cjua operantes videre erat;
, \
* \ non cnim una ex parie acripsii ei ex altera dixit,
neque ex una dixii et allera acripgil, ged pariter
; \
dixit et scripsit; deorgum currebal manug^ tuf
*
gum currebai verbum, neulrum vicik aHerum, sed
\ ,
ambo, adamanter currenies,. melam galuiabaiU,
\ $
\ * ei cum una ab adila sudii currerenl, una viclorta
, * , coronam teporlaftint, el namrum. deviclu recedere voluil. lllud mirabauliir omitea, et profecto
, ' \ \ \
admicaliouis dignum e r a i ; sed rero tantum corpo , \ ^ \
raliier mirabautur, quia corporalem prae oculig ba , *
bebani; mysiici autein ei spiritu imbuli non slabunt
* \
, \ - ^ ad visibilia, sfid gpirilu inquirimuset invesliggmur
; *
quid spiriluale e l abscondiiuui in terbis eiU S l a d l u * \ *
cernam atiendiinua, biijus jadios nobis filiiaauig d i * \
tiiiltii Spitilug, ad alimenla spirilualia curraroua,!
, , \ ' .
. *, !
, , ^/
. ( . ,
- ,^
16. Graiiam Dei jajn diximus, significal nomen
-'.
Joaoiiis, qjjia missus fuil ul graiiae esset prapcur, \ ,
aor ei praco. Gratia Dei Verbum Dei esse audiiur,

qtiod propler nos boinines, poccali ignominiig do , ^ \ * - _ Ibrmatos, in carne nosira apparuil, ul nosa sordi . \
bug lavarei, el eua gloria cumularel aique graiia.
, - k a Deus omnibus visug esl factor el inslauraior,
\ * \ Jmlaeis et Graecis, Barbaria et idiotis, tapiealibue
\ ^ , ei insipienlibog, servis ei domiois ; omnibus quoqus parem benignilaiis el luimaniiaiia auaa gplen*
, ", , , , , , , \ dorein immisit. Etsi carnaliierex JudaBis natus s i l .
auamen palriarchae Abrabae proinissus et opiatiw
,
fuil, qni ipsesuum ex genlibue ortum ducitei Ju
* \ , da2orum genus procreavii. < Annon, > dUtU gapienlissimus Paulus, c Deua Judaeorum lanlunvcsl Deug?
,
nonne el gentium ? <jene ei Deus geiuiuin eai Deus,
* " ,
quia unusel unicus eet Deus, qui circumcisionem
, , \
ex fide jueiiacat ei pnepuiiuiD per fidem " ;
\ ;
v

Luc. i , 63.

Rom. it?, W-31.

S347

S. SCWffiRONlI PATRIARCH* HIEROSOL.

3Z&

qualia ergo utrlgque e i simitig npparet gratfa Bci. \ * \ , 8;


, \
Propfcetieo spirilv alllante admirablle nomen Joan,
i s protulh Zaehariag et verbo et aeripio : bis dno .
bs loqnendi signis onani adopiionis grailam indi , x a l
cat, qoeedabilur et Judafls etgemibtis Oirniis accipit

qi desiderat et elllagiiai enm fide vera ei mtindo cor, de; dirilureuim: cQuicunqua receperanleum, dcdil
, *
Hlis poiestaiem ftitoe Dei fleri, qtti ex sanguinc,
\ * tion ex volunute earnig, uon ex volnntate v i r i , sed
, \ \
ex Deo oati mnt " Paiel enim Jiidaeos gcripto ta \ . c ";
bellaD significari, quia legi ecriplas serviebanl ;genice auteni w b o el spiriiu oris, quia vcrbum babe- , \,
,
banlel spirilu ad legem accedebant. Lex vertim
duplici modo nolaitiit; modo carnalt el litterae ad- , , *

b&remi, modoque ralionali el in spiriiu. Hoc sensti
,
accipiendum esl evangelicum myslerium de niystiea

t*t duplici prolatione nomiRij, quod profeclo non a
; \ ,
uobis iuvenirc poluiimis, sed osleridil Joannes,
\
ciun ul lui-erm inexsiinguibilis effulgeal el abscon \ \ ,
dita illuminei. Major nogtra csladmiraiio qiiam velertim, qui UOA futura, sed lauium praetcrilo etpra> \ , >.
genlia perepiciebani. |u vita proeedit Joamtes : sa
Keiido precedil Solem joetilise, sicul maiulinns
\ iuciier, flauima el splendore suo oomes gupe, ,
rai siellas ei lnmen acceptum diffundil, dutii oriaitir
'
eol, magie coiueoei, arde>t ei effulgeat.Taiiius, lam
\
illuftirie el iiicwnparabilis praecursor.
* * \ "
,
' , \ \ , ' ' * \
\ , \ \ .
47. Ita naius , ila vocalus est Joamies : n o - C
tC- \, \ \, \
miue suo virltitem illius praesagii, qui ex Virgine
'
ttasceitdus eral. Lingtiam palris el legis a vinculis
, \
caliibenlibos solvii; legi iremulae el palri muio
tribuii vocera, quia ipsc erat vox ad Verbum ven , \ luruin ahe amiuiuianduin, ei ad praesenlem vocem
\
lloysi legislatori adimendam. Quoroodo fieri potuit
* ,
ui, voce Verbum generanie, coram Verbo silueril,
\ cum ipsa faerii enala ? Ntim etuhiliae vincults
ailiganda erai lingua, ne Poreai ad verbi produciionem
el generationein procederei? Patei enim quoil Jesus, ;
Verbum Dei, post vocem Joannis appanierH et )
Hnguam legis litubantem solveril, h\ propbeia- \ ;
ruiu promigionibug fuiura eranl coiraignala el
,
abgcondila : ideo daia esl Joamii vox ingens et
regouang, ut repellerel quidquid aniea vigmu fuerat D * \ mutuin el elingiiem iribulalum propria viriuie in
, respondendo prompium ei paraium redderei. Za
eliarias qyideni eral sacerdos ei propbeta nl m y r
, \
aUca nobis foraia euel: eacerdoiio et sermluie
,
figuraiur lex ei legis veiu&iag; propheUai dono pro
pbftaruiu nuuierng,c Apertum t&l auiein illieo og ejus
* \ ,
ei lingua ejng, ei loquebalur benedicetis Deuin **;
,
videlicel quod Cbrisuis in terria apparuerh, qui
, , \ esl Verbuui el sapieniia Palri; quod gigilliim abore
*' *
Jo.ui. , 1*2, 13.

" Luc. , 64.

83

ORATIO VII. ENCOMIUM 1N S. JOANNEM BAPTISTAM.

; , propbelarum adempluin fuertl et vineulum lingtia.


legalis solutum; qtiod lex el prepbelae simul ct
/, \,
aperte mysteriutn Chrieti annuniieni, ipsum ceu
, \ , \
Deum benedicant atierntim el quod evangelica prae
dicaiionis cooperalores sinl et tonilrua. Circa ha?c
\ , \ \
versabalur praeseolium sermo el vicinorum iu doino
,
affluentia : magno detinebaotur limore c i solliciti
\ ,
inquirebanl el perscrulabantur : c Quid el quii
6 \
; erit isle Joanues , quia in nalivilale ejue tania
mirabilia cveuerunl, quanla abalio nunqnam andla^
, ,
mus?
; \ . ,
* * \ . \ \ ,
* *
.
'. * , 18. A s l de vicinorttin perscrtiiaiione aliquid d i cendum e s l , quia nec aliua e muliere naltis etb
\ ' * , \
usque ad Joannem, ctti laHa et lanla mirabilia
atque porlenioea conligerunl. Major inter naros
\ *
muliere perbibelur, tanlaqne dignaltis efit originif
- , \
, \ gratia ut Cbristam poei ipsum ei pro nobis rtaecilurum gloriflcaret; sutim Praecursorem non laiilnift
' * bis circumdedit prodigiis, sed c u m ip&e iiivisibiliter

eeu Deus adfuerii, bunc rnagnum ei illuslrem om ,
nibus videri eflecil. Sic enim fqabel evangelica nar
raiio : c E l faclus esl limor super onmes vjciiioa
\ * \
\ eorwn et in omni monlana Judaeae djvylgabaniur
\ omnia verba bsec, el posuerunl omnes andienUM in
\ corde suo.diccntes: Quisnam puer iaieerii? E i manus
\ . Domiui erai cum i l l o " . *Nullus obex implicabat
,

^ C
Domiui, ne unigenilua Del Filiut in tut
adessel diviniuie, et raagnum aique pnmum suuin
; \ \ >
Praciusoreni niaguiflcarel; ipsa enim Joannes dextra
\,
* \ Dei el mantis ei bracbium vocatur, quia iacJa cju
\ operabalur Deus, elsi per incarnaiionem suan \m
ulero Virginis conciperelur el veluti in leclo rt \\ \
gali recubarcl. Inde Joannes naiivitaie sua omiies
, *
e muliere nalos superat, el nascendo magnom IM
,
, \ - ftindil limorem, non solummodo comparibus ejua
vicinis, divinuin Cbrtsii advenlum expeientibuj,
;
, sed el conlerndnis el exlra graiiam babitanlibus,
\ , quia sub lege scripia diilicillime converiebanlur ta \ \ bcrnacula. Qui partim legem recipiuul el liuerai
inhjereiii, forie ei nos ipsos in oumcrum confini \
loruin reponent; se aulem a nobia separapl ei a.
\
- D gralia iinpertieuda recedunl, quia tiinore e l d#*
pravalo sensu a vila in lege abscondita aberraiH.

Ilujtis viiae praeco c l praecursor lanlairv in nativir
, \
taie recepil viriulem, eaque cum lacie pasciiur;.a
* \ *
inamma auiem exivii in deserlum et communem

bomiuibus vivendi ralionem respuil,quasi conversa; '
tioneel vitasua non fuissenl digna. Quoraodo i l U ,

qui uibil lerroni, neque bumani, nec damiipu nec
\
vicluin, nec lectuin, nec amiciliam, ueque neceesi* \ ,
talem, neqtiead sexum aiieclus, nec ad mulierem
,
obsequium ei meniem, nec quidqMani eorum quas
\
in vicis et. urbjbua perficiuoiur, babebat, cum bo \ 1

*Luc. i , 66.

i T

ibid. 65, 66.

3351

S. S O P H R O N H P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

3352

ratnibiig ive in urbe, give in vico babtlassel ? , , , , .


desertum exivh, non eo ftne m cum Moyse viro , , ,
prttgtanlissimo apmularelur; in divinig enim magig
,
erudilug fuil quam Moysee, ad guos revergug est ui
\ ,
loges indiceret, populum erranlem liberarel et
, ;
-/Egyptiaca sapienlia tribulatam ad pieiatem redu- , \
cerei. Non exivil ut Eliam antiquum tmitaretur,
, \ , \
qiii lanta prodigia in lerrig palraverat; altamen
, * rovus appellalug fuii Elias : in virlute el spirhu
'
Eliae procedil; egreditur ul Herotlem , novum
*
Acbab, reprehendat el ab Herodiade, aliera il!a
, , \ \
Jezabel, vexatur, persecutusque occiditur. Nec quem
, \
alium inler viros famosum sibi in viiae scopum
proponit, siquidem prudentes et inspirail non mi- , \ -1
, \ , norem aemulantur virtutem, ged cum perfeclioribus
tonlendere soleant; natura autem non permisil ut po*v

quia inler bomines videndog gilmelior Joanne. Inter , ct
homines dico, id eat inter viros, (brisiug enim nulio \ ,
oncedil modo u l quis suspicelur eanciissimam V i r - * ;
ginem ei vcnerabilem Dei geniiricem, qtiae omneg

viros el feminag superal. Manifeslo Juannes non
, (5
ad bomines ged ad augelog CCPU imilandog exivit
\ ^
in desertwm, quia ooriim noiuen accipere meruil.
\ ,
, , '
, \ .
19. Jure el merilo cuin illis bonum et Deo gia'. "
tum certamen babuil, qui solus in corpore angelus
\
terrenig apparuil; aeiherene digititalig fuil parti , \
, \ eps, coelegli minisierio Chrisium in fluctibus Jorda 0nig bapiiiaiurus erat el totum servitium suuman
1

- - ... . . . . .

wu..i..

j b^k V

* J r

IWJIVWFV*

"

*"

gelico moro, vila aulem bumana, eral perfeciurus.


, \ *
Tali ppoposito focos paiernos reliquit Joanneg, ul
,
regionem quamdam elevaiamei coeleslem, deserlum
\,
vidclicel, habiiaret; iia omnibug, quasi in speculo,
\ ,
videri fuilquod graliaDel, quodCbristus recessurug
\
esget a patmin syuagoga,
gecundum carnem
genita, u i deseriam gentiura ecclesiani esset adi, liirug. Hoc non ad lemptig ted pro seniper aclurug
* \ \ , *
erat, vgque dum secundo a coftlig apparueril cum
, \
gloria multa ei majestate, ui veruni Israel ostendat.
* \
A l puerulug crescebat el corroborabalur spirilu,
. c
et eral in deserto usque in diem oslensionis suae ad
, \ ,
Igrael . Qul spiritu pollent pcrgpicaci, illud

Cbrisii lcnent ad Judaws : c Ecce domug vesira
teliitquetur vobis descrta
> doroum suam a de- D , ,
serta geniium ecctesia facit, vocaios autem in cort * ,
pua suum habet etomnes aeque capiiesuo dirigii.
* ,
c Corpug Cbribtl sumus ei membra de incmbris,
\ ^ , \
ftdem caput babemus ,> ut docet nos pra3cla3
rtsiimum vas elecllonis. Christuginhabitane in nobis,
\ , \
mertbris et corporl nosiro dal incrementum, con,
fortatur gpiritn qui gpiriiualein forliludinem uo
\ eiram confortat, quam suam propriam propter uog
,
esge pulat. Quam belle demongiraiur in deseriis 1
,
Sic luculentissime apparet Cbrigium non in gola
\
penle, ecilicet iu golo Ssrael fuUse el giibsislere,

*
\erum in ointiibug gcutibus el ccclesiis, qux suam
1

Luc. , 80.

> Malib. xxii;, 58.

,n

1 Cor. , 2 7 ; Co!o.b. , !&.

3353

ORATIO VII. -

ENCUMIUM IN S. JOANNEM BAPTISTAM.

S354

, ex illis constilulioiiem babenl. Hoc multii in locis


i v \ \ i v
Scriptura eiabtiiidaniiusquidemenunliaiur: vocao . , *
tur nunc monles aliissimi, minc colles, modo fomet,
\ ?
modoinsulagentitim, alibi sub tropico nomine Car-r
.
thaginensium navium designanlur. Tu igiiur bea , \,
tissime Bapiistt, le enim Cbristi bapliaiam nomino
\, \ , \ (etiamsi serino te bapiizantein nondoro osienderii),
. deserluin petivisiV modo tnysiico, siculi t M e l l i , (
gere et dicere posgtnn, ibideui nunliaturus graiiam
, \ ,
Dei e l saluiem cilius adveniuram esse atque per ), - mansuram.
, \ ,
.
'. 20. Qu:c in landem tuam addere el conjungera
\ * desidero, proferre probibeor el vehemenlissime
(\ iinpedior. Ilitic obsiat bumana fragilitas, veriia ,
tem eniin tibi confiteri vereor, quain anle sermonem jaui noveras; illinc aulem sacrosanctas
) , ;
, $, , aclionis temptis vides qmnluiTi inslel: nosomues ad
lilurgica premil etnon siuilul lecum in peramatuin
\ \
deserliitn luuin abeaimis. Si brevius dixerimusquam
\ , ' \ , ipse desideras, quam possumusel haec fesiWiias ex posiulal, veniam nobU concedt. Supplices te pre eamiir u l spiritu nobiscum remaneas, cisi corpora , litcr abeas in deserlum el indigenlibus nobis quoque
, \ momenlo indeflciens luum auxilium prxsles. Cuin
volueris, niilliis te impedil locus quin nos adjuves:
\ , es qtiidem presens in coelis, el noe onines facillime
, conspicis; da tgilur nobis ut banc venerabilem
fesiivitaiem debito celcbremus gaudio, veluti prae C curaori graiiae ct conversationi lusa a Deo iributa
, \ convenii. Per reliquas viiae ftosir* semiias du\ e l
:, - cusiodi nos in lege spiriluali cujue formam in Cbrislo
; nobie proposuisli, iia u l inspiraiione lua legem
\ , ipiritus adimpleamus, etChrislus vitae bujus duclor
, - invocetur ab iie qui iu civiialem tibi devoiam se, \ cesserunl. Dicere non auileo Clirislum posl lelpsum
, \ apparnisse, ul quodani modo sanctis inslitiilis liiig,
- quae libi ei divinis viris dedil, inservirel; sed nosmcl
boraines in illis dirige, ul sub galea, defensione,
, \
cuslodia el inslilulione lua pie atque sancie con , , * versemur, ul cutu fanmlis tui* et generosis disci \ pulis bic degenlibus conjniigaiiiur ei parlicipes
, \ \ elTiciaintir illius a3terna3 et rcpromisa viue, in
Cbristo Jesu Domino nosiro, per qtiem et in quo
\
, ; ^ cnm Deo Patre el Spiriln sancto gloria, honor et
\ virlus in saecula sa?culorum. Amen.
\ -j , \
' \ * \ , , ;,
.

3355

S. SOPHRONH PATRLYRCIIJB HIEROSOL.

33

VHI.

S. Patrit nottri Sorhronii archiepiscopi Hieroso- \


*Ipnorum Laudet RB. Apotiolorum Petri et Pauli

dicice die quarta (ali SS. Natalit.


&

.
A N G . . Collect. t. V , . .
\ ,
1. Ityrsus liobis inseparabile par illuxii, rurstit
, sovlalius indissolubilis uobis eflloruit, rursus nobis
,
connexio iudivisibilis ptiiiulavit, aposiolicis neinpe
\ solemniiaiibus in unum feslum concurrentibus ac
, \ solemniiatcm; quae cuin duplici bilaritate reful, $
geanl, unicum lamen, veluli lux eolaris, fnlgorein
. demonslranl. Peirus enim summus apoglolonnn
, \
apex bodie c*k'bratur; simulque Paulue graiia
, \ asmulus, ei apostolatus digniiate proxime accedens:
qiianqiiam is minime ad duodenarium iUuni pertinel . /.
fplendidorum aposlolorum numeruro, cujus delc- ,
\ , ,
Ctum ac dcsignaiionem baud liomo aliquis sioiplex
curavii, non propbela, non patriarcba, non juslus , , ,
quivis, non coeleslisel incorporeus angelus; quippe lii omnes servi, iiobisque bominibus conservi fuere, , \ eisi nos viitulibus el spirilalibus merilis graiiisque , \
\ * *
loiige superarunt; verum tpse Cbristus omnium
bertis simul el Deus ac Domimis ; ille, inquam, \ \
, ; \
natura duplici personaqtie unica praiditus, ille ex
(I), \
divina bumanaque conslans natura, quern divinam
, \ \
simtil buiiianainque subslanliam babere manifeste
diguoscimus; qui neque in bas dtias secatur, neque , \
ullain divisionem paiiiur, propler scilicel mula- , ,
tionis omnis ac panitioms nesciam conjiinciioiieiu : \
neque euim illa, ex qnibus conslal, confudit, licel ^ , \
ea byposlaiice copulaverit : neque ea quibus sttb- '
eisiii, niuiuu dislraxil; quamvis in iisdem perfe- ,
\ , \
cius cernaiur Dcus et booio, euiudem nempe iu eodem
conspiciendum ee prabens : qui corda et reiiee , \
novit, anitua?que iavisibilis consilia speclat, qnae ,
,
unuAquisque videlicei clam in corde moliiur, et
eos qui ejusdem nature sunl callidissiiue cdare
.
puiat.
p. , *
2. Sic ergo salulii nosire solliciiue, cujus rei
\ ,
gratia ad uos quoque de ccelo veuit, piscalortim
deleclum fecil, hisque gratiam contulil aposiolalus, , ipsorum uiique nuniero congruam, quin lamen id- , ,
circo divideret eorumdem dignUatem, aut periur- ,
balionem ordini inducerei, sed cum aposlolicae (2). '
\ ,
dignilatis gratiaaque unilate, differentiam ordinis
\ , \
conservavii. Pra?clara enim Dei sapientia virlusqne
; ,
aique iniellectus oinnium mentium solcrlissimus,
\ ,
el uniiatem in apostolalus dignilate conaervandam,
\ ei ordinis diflerentiaiu inconfuse denotandam judi, *
cavit, ul neque in perturbaiionem verterelur (in*.
() Noteinus S. Sophronii docirinam coiura Monopbysitas, Monolbelilarum fratres, quorum busreseog matleus ipse fuit.
(1) En ul S. Sopbronius primalum Petri m apoflolico ordine belfe luelur, eliain.supra Pauluin ;

quoriim dignilalem neoterici aliquol, nialc erga


sedcm Peiri Romaiiam affecli, snquare volebaui:
iia ul ipsorum doctriiia iuier daninatas nicruopror*
pobHiotit'6 relata sit.

3357

ORATIO VIII. - IN SS. A P 3. P E T R U M P A U L U M .



,
, , \, * \
, \
, , *
, \ ,
\ \ *
,
,
' ( \ ), ,
!
,

,
, \ ,
\
,
\
\ , \
, \

, \ , c
,
\ *

.
, , ,
, \ . >
*. * ,
\
, ,
, * \ , \ ,
\ \
,
, \ , *
*
\ ,
, \
,, ,
\
, \
,
*
, \ $ , ,
\ ,
*
,
, \ , \
1

A-l. i \ , IS, 10.

Galat. il, 8.

3358
viaa enim Dto perlurbalio) ntqmt gralia Aigtritaiig,
inaequali gradu beneficii utereiur. Sant enim lioe
pceniteniia dona; et terminum ab eo praefinhum,
ot ait Psalmus, neino Iransgredietur. Guni is itaque
cuncla cum pondere et stelera fecissct, et unicuique libera sua volontate dona allribtiisset, post
priorem diiadecim apoetolorum delecium, alicrum
quoque dieoipnlorum septuaginta duorum fecit.
bettiqne post suum, cuin ea came quani a nobis
sumpsii, in coelum reditum (elenim sinecarne uliove
corpore ad nos antea deeccnderai) lerlium qnoquo
peregil deleelum, u l apostolorutt) numcmm praedure augeret, quin proptcrea diflfcretniam iu apostolalum inveberet. Esl enini in Dci arbiirio, utpole
omiHum figtili Itito et forma ad plasticen protil vull
ulendi,el pro libho moderandi, qtiin quispiam ipsius
volunuti ob&isiere queat. Atque is quidein posl Paulom publiceelectum, Ananiam Pauli postea baptizatorem magislrumqtie adinonuil. Quippe ille hunc et
cacwmilluminavil,el illuminatumbapiizavit,ei baptizaitim coelesii docirina imbuii.tPerge, inquil CbriSIHS, ad bunc dtvhiilus erudicndum, nec non visui
realituendum ; quia vas eleciionis mihi isie est, ut
deferat nomen ireum coram gentibus, regibus, flliisqiie brael : ego enim ei osiendam, quanta ipsum
oporteat pro nonrine meo p.iti *. > Quin adeo
Paulus- tpse imriflcus, sua3 dignilalis itiilium demonatrans, ail : c Qui operaius esl Pelf in circnmcisiotie, idem mrhi inrer elbnicos operalus
C8t

*. I

5. Cum igilur Servatorper electioiiem suamPeiro


principi aposlolorum divum Paiduni associaveril,
unamque ambobus dignitatem conluleril (quanquam
illum circumcisorum apostolum fecerit, hunc aulem
gregi eibnico dcstinaverii), cumque unam eamdemqne gratiam, snpernamque dignitatem, u l filii
scilicel Dei etPairis flanl, qnicunque per ipsuin ad
Cbristum converiuntur, dederit; et notnen uirique
simul largitui fuerit, ul Gbiisliani ab ipso Cbrislo
nuncuparentur; merilo et nos qui sutnus lioriun
discipnli el asseclai, fidem eorum amplexi, doctrinamque secttli,aUeriun allcri copulavimus, quos gratia spiritu* jam conjunxeral : coimnunemqiie ipsis
solemnilaiem agiiuus, utpoie qtii commune et par
oflicium sortili sunt : unumquo Chrislo fesium
celebramus, qura una nobis spirilalis pcr ambos
laelilia illuxit. Qaoa enim tpse Gbrislus conjnnxii,
et eadem gralta ornavii, bos invicem scparare, perieulosnm i i juilirariinl qul nos Cbrisio gentienint :
qiiainobrem unam ambobus solemnilalem indixem n i , ne Cbristi senleniiae adversavi videreulur,
Qtiibus c l nos pusilli, in omnibus obsequi saiagenles, ad communcm uirique apostolo fesrivam concionem conciirrimus, atque boc publico testimonio
sodalilium ipsorum honoramus : ubi eniiu Ivtnie
T;oryp)ius prarucaiur, ibi sialim elPaulus nonnna-

135

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C R J E H I E R O S O L

334

lur : l nbi dlvus boroo Paulus apparel, ibl el Pe-


, \ \ frrco-rj
iru comei consptciiur.
, \ *.
*. > \ \

4. Sic hi sapienle* el eximii incffabile fodaiiiiiim


,
inier se colunl, separalionem re&puuul, pariiiioiwm
, ,
recusanl, discidium viiant, divisionee fugitint, a
, : ,

disAensionibus abhorrent, lanquamodiorum caustt,


et inhidnlta ocrasionibus; nempe ut noa doceanl , , \
apirilaPs dilertionis coiiimoditatem, el amoris se*
citmlum Cbrislum ulililaiem. Nam qnidquid secun ,
duin Cbrislum est, id veruni eiiiolumenlnni , *
prabere minime polest. Qamobrem uierque,
,
diaritaiis bona nobis demonslrenl, atque exeinplo
suo vim ejus exprimant, commtinem soJeronUaiein
\ , agilari gaudenl. Quare horum alier, charitalis vin- 5
\
?
culum invicitiin agnoscens, cunciis banc cbarisma- , . ",
libus majorein e*se delinivit, quae proximo suo male
, facere nescit: Cbarilaa enim, inquii, proximo
, \
non nocei : > el eos, qui bac sttni imbuli, i n ,
vicem lolerare jubel; neque idsolum, sed alienain
, \,
quxrerc pracipil uon propriam, slimulanie ainore,
\
comiiioditalcm ; quae virlus unuin corpua alque * , *
unam aniniain facii seciaiores suoe, el iu eadein
\ ,
tpe vocaiionis collocal, el parlicipcs xlernae viue
* , \ ,
declarai. Alter atilem apostolus : t Animas, inquii,
, \
vestras casliUcames in obedienlia verilalis, sincero , \
amore aique ex corde iuvicem aipaie, alque ul Dei
, famuli omnes nos bonorate, el fraternilalem riili* , \, giie *. Sciebal enim, uos invicem fralres fteri

per cbaritalem : unde et anle omnia muluam im, \ , pense fovere charitatem uiandat; quia cbaritaie
. - ,
mulliltKlitiem peccalorum operiri diserte definit.
. \

, .

>

5. Aiqui nos couiraria boruni praeceptis agenles,


.'. '*
nou modo invicem amare uoluinus, veruin eliam
, -*
hostili odio proximos prosequi raaliimus; nescii, ul
, \
reor, quod discordia el odium, mali spiriins geui , ,
iniiia suni : quare proximos el injiiriis afliciinus, ei
*
sexcenlis calumniis qtialimus, alque onini maleficii
\ , , genere affligiimis, postquam semelcharitalem exui , \ ^/
IIIUS ; qtiae quidem, t ail sapieitlissimus Paulus,
,
maltim proximo inferre non solet. Sed enim neque
,
boruni divina pracccpla, coelestis gralia? plcna, quae D *
salulem ipsorum exseculoribus, non lamen audilo ,
ribus tanium, suppedilanl; neque rursus prudeitlia
* ,
exempla, iransferre noe ad charhalein niuluam po , \
luerunt. Adeo diro odii morbo laboramus, lamque [ ] ,
*xulceralis aiiimis ad muluas inimicilias sutnus;
'
qui eane malorum omniuiu prxcipuus fons el et
parens. Unde vos obsecro, dileciissimi, nl qui apo, \ ^^
slolicam simul, ei benevoleniiai plenaro, divoruin
, \
bominum Pelri ac Pauli soleiiinilalein celebramus,
\ \ , ,
semuleniur ipsorum cbaritalcm ; atque ul unus spi- \
riius Hnumqiie corpns eificiamur, studeamus; ceii
,
nobia iu uuius fidei uiiciioue iradilum esl; fiiiemqiie , \
111UIUI8 injuriis imponamirs, ul coaleslia fbarildis
, \ 15
l Cor. xm,

4.

* I Pctr. i,

22.

J36i

ORATIO VIII. -

IN SS. APOST. PETRUM E T PAULUM.

3361

, xa\ - prscmia una cum illis consequamur; gentiinos noa , \ ;


mei discipulos ei progeniem deinonstranies; ul (Uii
, \
eoruiu dignoscamur, quorum charUatis sunins baere, \ , des,praecept:|insuperillorunaccurateeervanle6,nul , \ - lainque doclrinac eorunidem partem corrumpeiiles.
, \
*. \
6. Verutn enimvero, cur hi demum sapirnlcs ac
, maximi, posl egregimn Sieplianum ail publicum
, nobis spectaculuni prodeunt, quariuui sponie dramalis actura uibi vindicanies? Aiqui sumtni cul ;
miiie aposlolalus el clcciioiws, non splendidum lan \ ,
tummodo Siepbanum proioinariyrem, sed omnes
,
sirotd Deo cbaro* boinines anievfriual, sua?quo
, \
; - dignilaiis magniludine priinas feruni. Neque enim
\ , - esl dubiuni, quin marlyrii asnplitudo el niior, apo \
stolico splendori el gradui longe sii inlerior.Nihilo

tamen iiiinus teriiam, poslCbrisii Servatoris nalalia,
, ( ) ,
Stepbano concedenles solemniialem, quarlam sibi
, \
reservarunt, praecepioram Doinini memores, qitorum
*
bicquoque observandorutn siudium prae se ferunt.
,
Doiniuus enim iis qui primas partes ambiuul, ma, ,
joreeque dignilales consequi avent, locuin novissi ,^ * mumoccupare inandavit, sie diserie illoe alloqucns:
,
c Qui vuli inler vos priinus esse, flal ocnnium posiro , c * ,
mus; el qui vtill ex vobis priuceps esse, bii om * \ , , Biuin faiuidus *. Et rursus: c Qui major cst in
, \
vobis, fial ul junior; el prases, tanqiiam minislra. , \
lor : uoni qui se ipsuin exlollil, buiuiliabiiur; el
. # \
qui se liuinilial, exaltabiiur . Insuper illi ult

, C ad colcndam vineam vocali, mercedem primi


. "
accepcrunl . Quare aposloluboc probe scientee,
, \ , \
socundani tUalionem deltgunt, divoque Siepbano

primaiu coitcedunl; neinpe ut ita primi jusiisgjnte
, \ evadaiil, nobisque opliuiain exaltaiionis viani, bu , \ , miiiialein dico alque deinissionem, quam priiuut
,
operibus propriis Cbrislus niiiitivit, exemplis suis
* ,
doceaul : disciie a nobis (voce operum clamaul)
, \ \
quoinodo mites buniilcsquc cordibus sumus, juxla
, \
CbriatiDomiiii inagisiriqtie pracceplum. Itaquealter
\ ,
apoatolua ut nos invicem revereamur ceu superio res, admonebal : alier vero imauam huiniliiateui
hiidniiare vull; quia Deus, inqtiit, superbis resisiii,
* , \,
bumilibus auiem dal graiiain. Quare ol subdil bu, \ jusmodi admoniiiotri : liuiiiiHamiuisubpotenleipanii
,* ^ Dei, ut vos exaltet hi tempore visilaiianis. Ajqire
,
liorum, fratres de.sideralissimi, cum simus audiio , \ ,\ \
res aiqne discipuli, adbibeamus prascepiis imita ,
lionem, verboruiiiqiie audilioni opera; imle sciltcet
, \
niuluam cbariiatem referenles : ui ei verbiectopere
,
eos iniilanles, nosque similes exbibeutes, et sic pari
\ \
C U I I I illis raiione f siura cdebrantes, auintos nosirot
, \
mentesquc la?tiflcemiis, sensuumque consonanlfa
, \
nosirorum exbilaremus laeiissiniiiiu illorum solem , ; \ nitalciu. Hoc enini ipsi ceruenlcs, magis Isetanur;
, \
atque iia exbilaraii el gaudio pcrfu i, sua> pio nobt
Maiih. xx, 1 seqq.
Marc. x, 44. Luc. xxn,*6; MaUb. xxm, if.

NOTJE.

fi) Noirmus morero cr. solymitana Rcclepia? celebraiuli feslum samtorum Peli ei Pauli auarto a
Cbrisli naa'ibus die.

S363

S. S O P H R O N F I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

33G4

preces Dco offerunt, vitam nobis lanquillam peteit- 5 , \ .


tea, regtmniqtie cadorum exposlulanles; cujus i i l i , &
nam (postqnam noe recle compostierimus, ei ad
Deiim conversione expiaveriinus, charilaiisque vin- , ctilis invicein consirinxerimas) gloria et gamliis
omnes potiamur, el seternx juventx viiam nun- , ^.
quamqtie desinenlem coiisequainur in Chrislo Jesu
\ , \
Domino nosiro; cum quo Deo Patri el sanclo Spi , \ *.ritui gloria, honor, polentia, maguificenlin, et lau , \ dalio ubique, nunc et semper, el in sar.rula S . T C U , ,
lOntni. Amen.
' *
\ \
^, , , \ , \ \ ,
. .
IX.
COTELER.

/.

. 288.

Sopbronii sanctlssiiiii arcbiepiscopi Hierosoly-



l M i a n i , Ex Encomio eaticii Joaunis Tbeologi al
evangelisia?, quod iucipii ab bis verbis : Joannettoni- \ , ,
trui filiut ista loual : c In priucipio eral Verbum.
, * ,
Et po$l dlia.
* irepa*
\ .
llltixil Joannes filiue Zebcibri el Salomes. Hoc
\
quippe nomcn malris coinperium e s i : quemadmo \
dtnnciiain quj Spirilu Dei loculi eunl sancii Patres
" \ ~
aguovenint. Ideoque et aliam bonam sorlem sorlc
, \
nn.ni prospera? sortis niulio meliorcm ae niajorem.
. *
Hvc aul<iii crai mairis qu:e peperil, ul sororis Dei

^loria. Etenim Salonie qu magrium Joaonem genuil,
, ,
trai lilia Joaepbi, qui omniuin noslrum Salvatoris
,
l.brisii paier exisiimabalur : sieuli sapieuiissiinus
.
Lucas relulil*. Neqne eniin paler revera erai
quandoquidem nec vere Dei Geniiricem at! seniper C \ *

Yirgiucm Mahem Dotnini ullaieiius cognovii, aul eam
,
i .maculaia virginalique gralia privavil. F u i l eiiam
. \
Salouie jacobi, Josa?, Judx, ei Symeonis, necnon
\ , \ \ "
Mari;c ac Anurc soror alqne consors : quos Numine
sifQaii Paires , boc csl, fratrem babenles \1:
Deum, praclare appellani, el nomiiie lenus nec ul- ,

tra illos ea digniuie ornanl : quia plane procrcali
ab eo qui paier Cbrisli puUbaiur eaae ab ho- />* \
ininibus ; qtiique iia in EvangeUis votalur : sicul el

Jo<epbum nuiicuparc cernitiir ipsa purissima l
\ \
prorsus iinmaculala Yirgo Maifti* Dei, qtwe ttoaquam
,
omniiio virum cognovii. cFiii euim, inquit, eiego,
*c , \,
ei paier luus doleules qtixrebamus .
D \ \ .

.
Et poil pauca.
^
Saloiuen novaiu Saram Zebeda?UK in mediuai
, .
vocavii, quo lanquam soror Gbrislo supplkaret
9

Luc. , 23.

* Luc. u

48.

SEQUENS OPUSCULUM.
Ang. , SpicileQ. Rom. | . , . .

Qiianquam de novis aliqtiol S. Sopbronii scripiis supra col. 3425, srq. 3372, locutus slm, boe tanien
buo uon iitcopunodiim esl iiniiin ex bis conimcmorare, quod in Graca quideiu biblioibeca non recenset
F.ibriom.s scd laincn nuper a Pitbooo didici, iu quem casu. incidi, qiti iu bislorica synepsi eorpori J u r h
canoi.ici prxpusiia scribil inter cseieros cauonuin coileciores Sopbronium palriarcliam Hierodolymilanum,

3365

DE PECCATORUM CONFESSIONE.

336*

cttjtis collectionem quamdam e\ eyjnodisrxsiiiisseait aMale sua Itiblioihcca reglna? Galliarum. Quatitum
vero aul eujiismodi id opus fueij, silei PhbcBirs, aiqtin ego a Gallicano rodire abscns divitialionibtis
indulgp.re vix ausim. Ecce lainen in codiie Vai. brevem q tauidam Sopbrouii nogiri sfripliunculain reperi
De peccatorum confenione ( sic cnim ciim Cangio inlerpreior liliiluni \ ) ubi vir sancius
urgei, quantopere oporteal, til is qtii peccatoriiin coniessiones a pceniteiiiibus uxcipit, uiorali canonicaqtie
doclrina iusirucliis s i i , quo el culparum diversa genera cognosccre, c l remedia idouea adliibere queat.
Reapse olim sarerdoiuin audiendis confessionibus pwposilorum sapieiuia in eo pracipue versabalur, ul
laiiones poenileiiliales probe scirenl, quibus nulla Ecclesia acu Laiina scn Grxca scu deniquc Orieulalis
raruit. Posiquam vero ejns scienli nccossiiatcm dernuustravil Sopbronitis, canones ipsos prenileniiales,
l e g n m iiistar puiialinm, ponil ; qnos idelicet canoue* apud HierosolymorumEctlesiain
u*i:aios fuiste
-itfdfnriuin esi. E l quouiam bujusmodi canones in synodie plerique condi solebani, biuc ioriass\ ni
fallor, Parisiacns regiua codex, optisculnin boc Sopbioipi, colleciionem cx synudis appellavii. Sed u l cunque Regius codcx se habel, mibi quidem Vaiicanam Sophronio inscriptaiu Iiiciibraiiunculaiii recilare
lioc ioco placet.


, .

DE

PECCATORUM

CONFESSIONE

SANGTO SOPHKONIO HIEHOSOLYMITANO.

\
, \
^ \
,

^ , \
\
, \
, \ >,
\ , \
, \ \
* | . \
, \
, \ , \
'

\ \ , \ \
\ , \
,
\ ^ \ \
, \ , \
;, \ . \
, * , ,
, , \
\
< \ ,
,
\ , ,
, \
, , , \
, , \
, \
\ ,
, \

Peccatorum confilendorum midii suul monli :


alitis esl, si quis libenter conilleaiur ; alius ante>it
si quis propler tenlaiioiicm vel iiif:rinitalem r l
peragal. Quidaiu a rigidioribus ei in Scriplur.
e doclioribus recedur.l confessoriis ul indocio*
adeanl. Asi qiti sauilalem requiril iniiiimis nliier
a probalo Iractalur medico quam ab imperiio.
Rtirsus alius csl confilendi iiiodus eoruin qui civitali prarcsunl el eorum qui rem mililarem diicuiit;
alius (liviliim el alius pauperum; alius seiiuin el
alius juveniim. Iteniin inler Ecclesix ordincs alius
cst moitacbouitn modus el alius cueiioldiaru.u;
alius in monasleriis quiesccntium el alius dfgenliiiin eremo; qni lales recipit, rcrmn adjtmcia
sedulo cognoscere dcbel. Qtiemadmodmi) experlus
medicus pro ratioue mali piuuiionis el dobiris berbas noscil, purgaliva, scafpclla ct (-oal^scemia a
plical, ita qui confessiones cxcipiunt, scirc dtduMii
qnid sil morbus aniinaB, inoiuis iuiirmilas, t o r d s
perlurbalio ei corporis aflliclio; qtiid sil fornicaiio
spiritus, animae adullerium, inielligeiitia: iurl h*vs
el voragines conscicotix; quid sil peccatmi), iujitslhia, avariiia, nitiiidacinm el perjuriiiui sicui
cuui baerelicis disputat, ni appriine rescivont qnid
essen^a sit el nalura, byposiasis el persoua inscparabilis quid sil differenlia, qnaliias, el proprietis, sibimetipsi nocel el aliis non opitulaiur, ita c l
qui conressioiies exctpiuiil. Enimvero qui proprias
passiones non sanaverint, el salntifeiis scripmr.c
berbis el unguenlis chobim pcocaii non pnrgaverini,
uec luinoreit) injusiilia?, uec avariliaj foeiorem depuferinl ex anima ct corpore, qui propriam non
curavrrinl inflnniialem necin se ipsos fucrintmiscricordes. quoniodoaliortiiu misereri el eos adjuvar
potetinil? Sacros euim qui ignoranlcanoiics, vanaquc gloria c( liotuimnn obsequio falftiiicanl, confest

83CT

S. SOPHRONII PATRlARCHiE HIEROSOL.

3368

soft occidunt epirilualiler, cum aliud pro aliu do- ; , ; ; *\ceanl el peccalorea ingravalos niorli aeiernae pne, ; xaV \
millunl. die aulem judicii sanguinem coufllen
litim ab istis doctoribus rcquiret juslus Judex.
( i ) , ,
* , \ ,
, .
\ 3
tacris canonibus. Si quis posi stimplionem
corporis el sangninis Domiui balueo usus fueril, , , .
malediclus. Si quis ad communicandum jejunarit $
ei in os ejus, dum se lavavit aul balneo usus fuit, , ,
aqua ex adverso inierii, non recedal a conimunione ,
ne Satanas occasionem illius removendi habeat. . "
Qui obligaiioncs parentum sive vivorum eive mor- , .
liiorum iufregeril, analbema sit. Qui parenlum
\ , m p i corripueril pannos ei vulluin percusserii, vel illos
, \ \
siropliciler despexeril ive vila sive in morie. , . malediclus. Qui non pcrmiseril paupercs
tv ,
spicas elapsas colliganl, s i l maledictus. Si quis . pro vila aliquid bariolis iribueril, scripluin accepe- , \ , , .
rit vel cecinerit, eil malediclus. Si quis areee et
torcularis primitias Eccleeia; et paupertbus non de- \ , .
derit, nialedicius. Qui fralrem calumniaius fuerit, , .
cum caluinnianli diabolo condeiniielur. Si mona , . cbue inebrialus fuerit, foriiicatus est. Si e niinia
, . repletione evomueril, fornicaius esi. Si inonachus \ , .
de poptilo riserit, fomicalus esl. Si praposilo re . . fragauis fueril, foruiialus esl. Si inonacbus de- , \ ,
tiiiclus decubueril in bsclo el iia donnierii, poeui *. ,
leniiam C L dierum babeal. Qui cum scbisma \ .
ico oraverii, sit et ipse scbismaiicus. Qui cum
, : \

:
:
:..
..:

:
..
--/* ... .

bxrclico,
sive in
ecclesia,
sive
domi,
oraveril, sil
ei ipse eeparalus. Qui tun dcposito oraverii, dcpo- \ . , \ .
naitircl ipse.Qui cum excoiiiinuuicaiis coiumunicavcrit, sit el ipse excoimiiunicaliis. Si quis episco- , .
pus, vel prcsbylcr, vcl diaconus muudanas curas , .
susceperit, deponalur. Cleticus noii fidejubeai;
, .
tpondens autem deponaiur. Pre*byler, qui fidelcm
\ , vel inftdekm percusserii, deponaiur. Qui pretio
sacerdos factus fuerit, cum episcopo ordinanie,
. , ,
deponatur, sicul Siiuon. Sacerdos, qui fenus repe. *0 ,
fil, i i i cessel, deponatur. Yagans ei vinoleiiliis sa- , .
cerdos, ni cessel, depouaiur. Qui propriam ejecerit
, \ , .
iixoretn el aliam duxerit, separetur. Sacerdos,
)
qui non propter ilineris ueccsbilaiein, in laverna
, .
maiiducaveril, separandus. Qui claudo, vt*l c%co, D , .
vel suido aul aliier inuiilaio illuseril, separeiur,
. *0
quia faciorem ejus arguil. Episcopue, qui pielalem
, *
non docuerit, separelur; deponaUir auicui si in .
doclus permanserit. Cum episcopue clerico indi , . gcmi non benefeceril, separeiur. Qui virgini nou
, \ ,
sponsaix vim iniuleril, eamque corruperil, separe- , \ ,
i u r ; licebii ipsi aliam ducere, sed quam im- ' ,
prsegnaverii babeat, etsi baec fueril pauper. Qui
.
de viciinia snflocata sive vcuaiione capia, sive dis , ' .
rupia, gtislaverd, sacerdos deponaiur, laicus vero

srparelur. Claudus, aul mio oculo privaius, si de
* .
c

NOTifi.
(I) Sensus requirit : \ a^^r.aptaxtla
.

3 9

DE PECCATORUMCONFESSIONE.

3C70

;, , - crcicris fuerit dignus, fial "episropu*; allamen c a *,


cus vel surdiis minqtiam fiai. Si quidam dubitent
.
an baplizait sint necne, pneslal bapiii?ri, ne dubii causa divina purificaiione indigeant,
Si quod aUare in agris sive in vineis ex&truclum
fueril, ei mariyrum reliquiaa non subjaceant, ever ,
latur. Evcrlaiiiur quoque allaria qiiae propter som. \ '
nia el visiones a?dificata fuerinl; elenim cum dia
, bolus 6ii umbra, hicem simulat, el sub specie pielaiis incaulas hoiuitium menies irretit. Si quis ali, ;
qnem tolonderit absque praseniia superioris, ton .
- suin in subjeclum accipieutis, et deprebensus fuer i l , deponalur ipse : tonsus auiem ftuhjicialnr et
, '
. monasierio iradatur. Si clerictis fornicatus fuerit,
descendai a gradu sacerdolii, a sacra vero cont ,
, nmnione non arceatur aed cotnmtinicel cum lai, . "
cis. Profecio sacris mysleriis parlicipare non de beni, qui usuram accipitint, nec cum illis mandu ,
candiim esl dtun in sua permanenl iniquilale. .
. , ; somnio polluius coitiniunicare debet necne? Si de ,
siderio mulieris, non debei; si a diabolo tenialus
,
fucril, cotninunicel divinis mysleriis, quia lentator,
,
ralione lemporis quo communicanduin est, insi
'
diari non drsinit. Si tibi impossibile fuerii, eph
. , ' '
scope, in ecclesiam progrcdi, populum in domum
, ,
couvoca, ne forsan pitis in ecclesiam impioruiu

inlrei; eteiiim loctis bominein non
sanctifical,
, '
homo aulem lociiin : libi fugienduin esl ab illis ne
'
profaneris : quemadmodum enim sancli saccrdo , Q tes sanclificanl, ila maculanl impii. Si neque domi
- neque in eeclesia populum congregare poteriH,
unusquieqtie sibi ipse caniel, legat et orel, vcl duo
, ,,
sitnul aul ires. Ubi enira duo vcl Ircs, aii Domi " ,
nus, hi nomine ineo congregali fuerini, ibi sum
,
, . > cgo in inedio eorum . > Si quis sacerdos vinum biber i t e l evoinuerit, dies quadraginta non commuiiicct;
, ' *
simililer et monacbus. Si cpiscopus, vcl saccrdos,
.
, . sive diaconus iu peccatum niulieris inciderit, deponatur. Si quis tractaverit cuin alio et una parg
,
moriua fueiil, debilum peragal vivens vel a con, , fessore jubealur per untim annum pro defuncio
,
preces fundere. Qni facultales suas effundunt m
.
lormenta efftigiant, accusari non debcnl : maluc*
,
rtini euiin opes pcrdere quam animain, et lyuoii

l f

. bominis sunl ipsius divilia?. Ne ipsi qtiidein accu*


, '
sandi sunl, qui fugienlcb salulem oblinuertitil, elbi

rorum loco alii fuerinl deprebensi : bi enim eflu. ,
gere potuissent. Si quis sacerdos aul diaconus,
'
cuni propriuin epiecopum de crimine accusaverit-, anle syuodicain disquisiliotiem receeseiit ab

ejusdem cotniuunione, neqtic itomen suuin iuaai, ,
festavii, deponatur. Si quis episcopus idetn ausiu
.
fucril conlra suuin luelropolilain, depouaiur. S i , .
inililer, &i episcopus vel meiropoliia id coulra pa
(riarcbam ausi 1'iieriut, a munere sacerdoiali dcsi , sianl. Si qtii autem ab alio recessciint non accn. .
salionis praelcxtu, scd propler bxrcsm a bynodi ei
,
' Maiib.

XVIII,

20.

PATKUL.

ilw.

L X X X V H .

1C6

3371

s.

S O P H R O N I I P A T R . H I E R . D E BAPTISMATE APOST.

3372

sanctls Pairibus ciamnaiam, honore ei receplu digui \ ,


eunl. lanquam orlbodoxi.
ol .

FRAGMENTUM.
De baplismate apostolornm.


(LAMBEC.

1.

Dubilantibus quibuedam cupidis, el dicenlibus :


quonam aposioli (1) bapiizaii sunl, el si non
ranl baplizali, quomodo bapiizabanl? ambigemiI us quoque iisdem praelerea, et dicenlibus : qnonain aposloli or*dinali sunt, ct, si non erant ordilali, quomodo ordiuabanl? iircitata eslabiis bumililas nostra ad sludiose el diligenier de bis rebus
Inquirendum. lnvemmus igilur in Commenlariis
sancti Sophronii cum alia plurima memoratu digna
lum prseier illa et haec, qua? quaesiverainus; neinpe
quod Dominus et Deus nosler Jesus Cbrislus sanetum Pelrum (2) propriis manibus baplizaveril, el
Pelrus Andream, et Andreas Jacobum ac Joannem;
Joaitnes aulom el Jacobus reliquos omnesaposlolos.
Idem quoque Sopbronius dicil el boc, quod inconlamiuaiam (3) Dominain noslram Deiparam ei Ma~
I n m vita? noslr.T sanclus Petruscum sancloJoanne evaugelisla baptizaveril; aujue insuper addil,
quod eancius Joannes evangelisla fuerit consobrinueServaioris noslri JesuChrisii secundum carnem.
Josepb enim sponsus Virginis Deiparae, cx vera
uxore sua qualuor babuil iilios, nempc Jacobum,
Swnonem, Judam, el losen, el Ires lilias, nempe
Eslber el Tbamar (4) el terliam, quae, aque acmaler, appellala fuil Salome, ei a Josepbo in malrimonium data esi Zebedaeo. Gum bac geuuii Zebedaeus Jacobum et Joannem evangelisiam^quiires
in terra babuil maires ; primam videlicel Salomen,
ex qua naius esl corporaliler; secundam aulem lonilruum, utpole cujus ftliussingulari quodam seniu
a Domino appellalus cst;
terliain denique spirilualiler, nempe sanclam Deiparam, secuiuhwn Verbum Gbrisli ex cruce ad sanciuni Joannem dicentis : Ecce mater tua ; aique ilerum diceniis ad Virginem : Mulier, eccefiliusluus
t

4 1

Marc. j i i , 17.

, . 52.)

, , \
, ;
, , \
, ;

\ &
^
\ -
, \ , \
, \
\ , , \
\ ,
, \
\ ,
\ )
\

,
,
, , ,
\ \ ,
\ (.?),
'
* '
, \ ,
\ ,

, ,

,
, , 4
ccv
.
r

loau. xix, 26, 27.


NOTiE.

(1) Contra banc dobitalionem de bapti&mate


aposiolorum vide Terlullian. lib. De bapiismo, el
sancl. Augu&liu. episl. 108.
(2) Quod Cbrisius ex duodecim aposlolis suis
solum saucluin Pelrum propriis manibus baptizaverit, legiiur eliam apud Nicepboruin Callislum
Hitt. eccle. lib. n , cap. 3, taiiquaiu desumpiuiii ex
Evodii, sanclorura apostolorum suecessoris , Episiola quadam,, siselumenincripla; additiirque
ibidem, pauto aliierquam in Sophroniano boc Iragtiieiito, sanclum Peiruin pot ro bapiizasse reliquos
onmes aposiolos. Vide etiam Fragtneiiium Cbroiiologicum Ilippolyii Thobani ei card. ikiron. AnnaL
eccles* loin. 1, an. 31, uum. 40.

(3) Quod beatissima Virgo L>eipafa a sanclo Peiro principe aposlolorum, stinul ei a sancio J^anne
evaugelisu bapiizaia fueril, legimr eliam in fragmeiiio cbronologico Hippolyii Tbebani, supra
uiemoraio.
(4) Locus singularis de iribns sancli Josephi flliabus Euher, Tbainar et Salome; nain in supra cilaio
Hippolyli Tbebaui fragiiiento apud Nicepborum,
Sambiiciini et Cauisiuin, et iu codice ms. Caesareo, inler ibeologicos Graecos vicesimo nono, a i iribuunlur illi dua: uuluui lilia?, E^iber videlicei Cl
Tbamar.
(5) Apnd Canisiuro, pro perperan legitur
.

ANG. MAII PRGFATIO

IN V I T A M SS. CYRI E T JOANNIS.


(SpicUcg. Rom. l . III, p. v.)

tkcleeiasticorum Patnim acripta, prasertim appritne errtiodox<mim, lypia imprimere, religionit


p l u r i m u m inlerest : sunt enim ibesawi toiidem in sacro asrario locandi, unde poslea pro variis
Ecclesia? usibus aut necessilatibus depromi queant. Iti his baud postrcmum, u l puio, locum occupai
Sopbronius palriarcha Hierosolyniitaiius, qui vitam sanctis operibus, et retigiosie scriplie insignem,
c i r c a annuin Christi 640 pie clausit. De libris ab eo relictis, roulii multa pro re nata dixernnt, ncque
t a m e n nonnisi pauca lucem sparsiro asptixerunt, nt ipse supra dixi in Praefaiione; quo in loco consil i u m meum palefeci colligendi cunclas sancli vfri tocubraliones, aique in primig dendi hisioriam
heatorum M M . Cyri et Joannis, ac palratoruin ab iisdem miraculorum; quam nunc fideni denique
libcro.
Tbaumaturgkam SS. Cyri et Joannis historiam. a Sopbronio nosiro fuisse uonscriptam, dteii in
p r i m i s ipse auctor in prolbeoria, et in iaudibus, aique in postremo miracttlo, et demum in epigramm a t e quod de sua vfca conscripsit p. 95, cui mox aetipulaiur lalrosopbisla Seneca in leiraslicbo.
Grsecorum insuper Menaeuin ad diem Marlii undecimam sic :
, , \ *
* Sopbronius aculorum caliginem paliens, sanciii
Cyro et Joanne satmtur, qui loco mercedis pro valeludiue reddita ab eo postuluverunt, ui uumcula per
4os quotidie patrata scripto traderet (). Itein Nica?n* secundai synodi Palres, el sanclus Joajwes
Damascenus lesiimonia pro sacracum icoiwm konore ex Sopbrouiano boc opere pruiulerunt, ui no
iulYa adnoiavimus, p. 18, 380, 403. Jaci Bonifacius consiliaiius priora duodecim a Sopbronio con e r i p i a miracula, fecit L a i i n a ; Anaslasius autem Bibliotbecarius reliqua oiunia, cum prolbeoria laudibusque, necnon ulraque sanciorum bisloria, ut infra deiiioostramus. Denique Pelrus Parlbenopensis-, jH*auerquain quod eanclorum marlyruin Hislortam marie proprio in compeiidiuni redegit,
p r i i D u m quoquc ct poslremum miraculuin cx Sopbronio nominalim inierprelatus e s l , iU dkemus;
taeque scripmr* in Vat. L a l . codice 6075, habeulur, unde eas exiulissemue, nisi secundi lomi molef
a l i s jam excrevis&et, et nisi properooduiu supervacaneae posl Aiiastasii lucubralioues vis# fuissenl.
Nuuc de Gracco exeinplari dicendum esl* quoJ nobis praeclarum buuc el copiosum gejiuinumqtie Sopbronii foelum suppedilavii. ts esl Vaiicanus codex 1607, menibranxus sseculi x m , qui oliin fuit in
Crypiae-FerralaB nionasierio, ut ejus adbuc inscriplio leslalur, e i a me iu auluranalibus feriis auno 1838
obscrvalus f u i i ; preiiosum sane , in quo unice Sopbronianura boc nibnumeuluin eupercsse
c r e d o ; buncque ipsuin Romanum codiceni a Bollandiauis ad diem II Marlii designari pulo bis verbis :
insigne de SS. Cyro et Joanne volumen Alexandruv Sophronio scripium; quod ad 31 Januarii, quo
die sancli isti coluntur, fruslra des'uUratum et perisse credilum, feluiter reperimus tit Romano itinere
nostro, et quidem ulraque lingua, servamusque ingenlii thesauri vice, suo tempore proferendum; id quod
poslea exsiiiuia Socielate, el inlerrupta Actoram SS. edilione, non est effeclum. Alque illud Dollaiidianuro apograpbum ulrtim uspiain siipersit, eqnidein ignoro; quominus id tamen ex ulroquc Yalbano
codice Graeco aique Lalino, do quo pariler mux sum diclurus, derivalum fuerii, nullus dubilo.
Poal invenlura Gra3cum exemplar, Lalinam quoque coepi vesligate priscam inierprelalioneui, ciijut
item Bollandiani nea solum meminerunt, verum eliatu speciinen impresseruiu, quin lanieu cjus csse
%

NOTiE.
( c ) ln boc eodem Menmo (ed. Ytmel. an. 1820)
lerpres perperam legit pro depatria Sopbronii sic habelur :
. In&uperex Menmo cognosciunis, Sopbroiiiuin
,
abu^danlioris erudilionis pbilosopbia;que cupidum
, , Alexapdriam se conlulisse; cujus ilmeris causani
. Nunc inendosuin boc - inodcsiiae causa Snplironius in poslrcmo unraculo
corrigilur ab ipso Sopbronio in patelacere noluiL Jam quod Pelrus Parlbcnopensis
Epigraiumaie de viia sua, pag. 95, apud nos, p. 648, dicit Supbroniuiii oriuudiitii cx
, quaiu apparci fnisse Liban<iiisein regionein
urbe Phenea, placei niibi nunc seuleiiliam
in qua urbs Dainascus. Eiralquoquediverso niodo
meam ibi roIOruiare, ut verba Menaei Lalinus interpres apud Bollandiaiws mait.
perperain iiiiellecta atqne explicata puicin a
L II, p. 72. Hoc maximum EccUsia tidus ex PUoe- Peiro ex urbe Pliene&, pro ex Plicenice regione. Ileiu
nice thurifera, urbe Damusco, ortginem traxil, pio~ in mendoso apud Sopbronium vocabulo, p. 95 el
rum et frugalium sobole$ parentum. Prior error
64S, ! vel , nibil aliud laleic judicn
est thurifet, propter a3quivocum vocabulum quam verbum subslaulivuju. Inierim vero, si pla quod ihu* et Libanum signilicat. Alter e n o r
cet, addatur geograpborum libris no\uin noiiitu
81 frugalium pro concordium , quia L a i . i u - Libanoiidis rcgionis Libunosteph mti.

3375

IX SS. C Y R l

JOANNIS ENCOMIUM

3376

auctorcm Anaslasinm susph arentur. Ecce autem is quoque texlus intrr Valicanos Lalinos codices
sub nuniero 5410 niihi se obiuLil. E s l \ero hoc anliquioris codicis, de quo paulo post dicam, apograpliuni, ut prsevia F . Peni insrriplio dcclaral : Sanctus Sophronius archiepiscopus Hiero*o ymii*nus de
laudibus el miraculis tanctorum martyrum Cyri et Joannit. Habetur manuscrtptum tn archmo eccle*ia
S. Marice in via lata de Urbe; ex quo Franciscus Penia Rotte auditor hunc codicem iranscribi curavi,
anno jubUcei 1600. Iino el alterum apograpbum, sod paulo negligeniius confectum, el cmu Petri P a r l h e nopensis ejusdem tiiuli opere confusum, in Vallicelliana bibiiolbeca observatum a me fuii.
Jam tanli operis visis apograpbis, consequens eral ul ipsius aulograpbi cupidilale lenerer, qnod
cxslare in arcbivio S. Mariae in via Iala non unus Peniadicebal, verum eliam Aringius qui Rom. subterran. lib. u , 21, iranslationcm rcliquiarum sanclorum mariyrum Alexandria Roiuam, ex eoJem codice
S. Mariae in via Iaia iranscriplain vulgavit ; el denique niagnus Baronius, cujus in nolis ad mariyrologiuiu die 31 Januarii baec verba s u n l : Translationi* historiam exstare ferunt in codice pervetusto diaconies S. Marias in via laia. Haud vidil ergo Baronius codicem, sed famae tautummodo rcferenii credidit.
Ego vero bis cognilis, el Peniae potissimum allinnatione confisus, recla ad arcbivium S. Marig perrexi,
in ctijtis ego urhana paroecia babilo; quod inilii sane universuin benigne canonici reseravemnt; sed
ad codicem quod allinet, fruslra f u i ; prorsusenim ibi non comparet; nulluroquees.se in vivis canonicum
mibi alfirmaruul qui eum suis oculis uspiam v i d e r i l : quare ipsi pulant eumdem longo abbinc lempore
fuisse sublaltim, vel casu aliquo pessumdaium. Litlerartuin herclc damnum non conlemnenduin ! agiiur
eriim de codice qui sub lnriocentio III papa, anno 1204, conscribebalur, quique auno duceniesimo n o itagesimo ociavo supra niillesimum, sub Bouifacio Y l l l papa canonicorum jussu religatus reparalusqtie
diciiur, tesle iterum Penia? apograpbo, in quo jain nos acquipscere oecesse est.
f

Scquittir u l de narralione translalionis rcliquiarum sanctoruro martyrum Cyriet Joannis Alexandria


Homam dicatur ; quae qiridein narralio in Grseoo codice nulla esl, neque esse potuil, sed Lafine perscripta exstal in calce codicis S. Marire in via laia, unde eam divulgavit, u l d i x i , Aringius, ego vero
iit cognilam et a Sopbronii calamo alienam prsetermisi. Indidem quoque derivalae adamussim sunt
lecliones oltlcii ccclesiasiici, ad pri>cuin usum illius cleri, quas Marlinellus reciiat (b) Trauslaiionia
auleni narraiio sic inripii. Temporibus Honorii et Arcadii, qui religiosissimi imperatores [uerunt, tuncio
Innocenlio papa exsislente, beaii$*imorum martyrum corpora abba Cyri et Jontmh calholicis duobus
monachis, tcilicel Giimaldoet Arnuipho, tmnslata sunt, videlicet ab Alexandrice chitateusque od urbcm
Romam. Erat autem illo temporeinterSaracenos et civitatis Alexandrim incolas di$$en*io mazima, usqut
adeo quod ipsi Barbari cum perftdiu wagna super XUxaudrice civiiatem equitaverunt. Poitea vero undiqut
tam mnximum ingerentes belium, quod ad uitimum procul dubio superata est. Pergil relalor dicere, quod
eancti inariyies prsedictis monacbis pcr somntum apparenles, imperaverint ul suas retiquias Routam
li-un fcireul, ne easBarbari capta mox Alexandria, flaminis exurerenl. Cui monilo monacbi obtcmperanles beaiorum virorum eorpora Roniam translulerunt, el deducentibus pompam lnnocemio papa ciim
cartlinahbus alque prselaiis, eadcin deposucrunt in sacra illa S. Praxedis aede, quse in regiot.e Transtibcrina, via Ponucnsi, siia est. Age vero quis prolinus non agnoscit erassum relatoris errorcm, omni
tcmporum scienlia desliluli, scribeiuis scilicet imperalorea Honorium et Arcadium pro Heraclio, ei
Iuuocentium papam pro Honorio ? Eieuiui sub Caesaribus fratribus alque Inuocenlio nulla fuil a Saracenis iEgypti occupalio, scd ea deir.tim contigil anno Heraclii 25, Honorii papae nono, Cbiisii 634, ut
Baronius aliique osieudunt. Praeterea quo lempore conscribebat Sophronius bisloriaui snam (nempe intra
annos 610 el 620, ut miraculo vm deinonslrabo) corpora sine dubio Cyri ei Joannis in lemplo suo apud Menutbem iii Alexandrix vicinia quiescebant, et tolius orbis concursu colebanlur, bt centies Sopbrouitis dicii.
Siiperesl igiiur, ul gravi emendato Latini relatoris errore, translatiouem illam saeculo Christi seplim^,
sub ipsam Alexandriae caplivilaleHl, anno circiler Heraclii 25, a Grimaldo (seu Grirooaldo) el Arnulfo
monacbis faciain credamus. Nam et Grimoaldi nomen circa id tempus de niililum ducibus principibus. que non semel legitur. Gerte quidem de sanctorum corporum ex ^Egypto Romam translalione, tninime esl dubitandum. Elenini el Joannes diaconus Vit. S. Grcg. M. lib. , 91, baMlicam Til>erinain
memorat SS. Gyri el Joannis sub Benediclo (II), pouttfice, saeculo stptimo ; el illa reapse superest irans
T d x r i m sarra dicula S. Praxedis, quain stipra merooravi, quamque egoinet nuper adii, viueis obsitam,
vi cultu panpere iustructain ; cnjus in hypogco, post ostiuiu jamdiu rnuro obgtruclum, piciuras a Maninollo loc. c i l . descripias speclare nunc non licei, iino eas madore ac silu deleias suspicor : allamcn
pcr fcnestram epigrapbcm adbuc introspicere potui, priscis litteris marniuri i.icisam, el auiiqnariis
I I U H incognitain, qua: iia sc habel:
9

Corpora tancla Cyri renilent hic atque Joannis,


QVUB quondam Ronue dedii Alexandria magna.
Praeler baclenus menioralam sanclorum marlyrum inlegram hisloriam.qiiaB Graece in codicc Crypw
FerraiaB^ Latine aulem in exemplari S. Mariaj in \ i a Laia consorvata est; alia insupcr exsiiie.
NOTiE.
(b) Primo trofeo della Santa Croce, erelto tit Roma nctla via Lala, p. 3.

3377

ANGELI MAII PR/EFATIO.

337S

r u n t quasi operis compendia aut excerpta, veluli illud non ila breve cum miraculis quindeciut
a b Othone Zylio Latinitate donatutn, et in Bollandianis Sanctorum Actis, l . II Jamiarii edilum.
I i e m ut jam dixi Petri Parlhenupensis scriptum, quod in sequenie volumino iroprimendum curavimus :
q u i lamen auctor, etsi duodecimo Chrisli saeculo desinente vel proxiino Incipienle gcripslt, translalioncm
s a c r o r u m corporum adliuc ignorabat. Est rursus sanctorum marlyrum diversa passio in codice veiere
S . Mariac ad Martyres, nunc Valicano. Denique et alia mariyruin borum Acla Graece ei Latine in Y a l . cod i c i b u s legere momini, quae omnia ex Sopbronianis foutibus dehvata videitlur.
Exgpeciabant fortasse lectores sive de Grseco textu give de Latino judicium noglrtim, quod lamen ab
e d i i o r e proferri imuime oporlel, postqtiam res ipsa in publico lumine exposiia esl. Utiuani certe melior
Sophronio aut polilior inlerpres obligissel 1 Elenim lam Bouifacius, quam ipsc Anastasiug impedita
admodmn, subobscura et inierdum semibarbara locutione Quunt. Neuier utique Graecam linguam non
callet, imo verbis ulerque presse insisiii, quaiiquam ipsam sensuum genuinam vim haud raro vel ignor a l vel pervenil, et omni seniper lcpore caret. Ego vero quid agercm? Maimsne tam priscis UUerprelib n s vel medicas vel violenlas infcrrem, ul eos corrigerem, vartarem, interpolarem ? Minime genlium. A u
o m n i n o ipsos omiilerem vel abjicerem, novumque lextum pro noslri sa?culi guslu adornarem ? Ne id
quidem mitii persuaderi passue sum , u l neotericam scilicel inierprelationem, quanlumvig lucidam ac
poliliorcm, bis quae veluslalig auctoriftlc aut colore cominendaniur praferrem. Ecce enim , vetusiis
t e i i i b u s ita a me conscrvatis, tres veluti pro uno babemus auclores, Sopbronium, Bonifaciuui alquc
Anaslasiunu
Quamvis autem Sophronii scripluro historici generis sit, atiamen nedogmalica quidem utilitatc et
grnvitale carct. Nam miraculis xxxvi, xxxvu, xxxix, corporis Domini in Eucbarislia praesentiam consianter affii mat : in liturgico Gommentario commutationem quoque seu (rangsutalanlialioncm panis ac
v i n i in eorpus ac sanguinem Domini disertis verbis edicil : \
\ , \
\ . Quod ii velim hserelici considerenl, qui pubticas quoque poenas suie edictis
a c legibus adversiis calbolicos transsubslantialionis asserlores decernere non snnt verili. Preierea in
m u l i i s miracuiig oppugnal Sophroniug diversos lemporuin suorum baeretrcos, Sovertanos nimirum,
Julianislag, Tbeodosianos, fatorum observaiores, etbnicog, blagpbemos, aiheoe, ncmpe niiraculo x i i , el
a imraculo ferme xxvm usque ad xxxix. Neque laude carent eruditionis, quae ex Porphyrio inilio mirac u l i xxxi, recilat ; ilein quae miraculo LIV, de Damasco ejusque civibus doctig, ac polissimum de Nicol a i * dicit. Deniqiie Sophronium leciores pervenustum quoque poelam ex ejug longiusculo epigrammaie
post, Laudes in SS. Cyrum el Joannem multoque magis ex oielliiis ejusdem infra Anacreonieis inlelligenU

S. SOPHRONII PATRIARCH.ii HIEROSOL.

338


NOmi

SOPHRONII
MONACBI

MONASTERII

ABBATIS

THEODOSH,

CHRISTI
Qtil

P O S T M O D L M

EPiSCOPUS

DEl

F A C T L S

QUOD

NOSTRI
EST

EST CIRCA

DESERTUM

SANCTJE

CIVlTATtS,

E J U S D E M

HIRIVOSOLYMITAN

CIVITATIS,

LAUS SS M A R T Y R U M CYRI E T JOANNIS


ET

MIRACULORUM QUAS A B EIS GESTA SUNT E X P A R T E NAHRATIO.


lQierprelibuBonifacio coosiliario (1) et Anastasio Bfbliothecario.

PROTHEORIA.

. Propter apgriludiuem oculorum ad Cyrum el


Joanncm marlyres accnrreiites, apud eorum basiHcani morabamur, mtractilorumque cxundantiam
inluentes, hac memorantia scripta volcbaratis legere, qua nos marlyrum ceriamen instruereut,
qti&ve de praeedentibus miracirlis praedicarent:
nibilque invcmentes q u diximus, nisi tanlum
breves sermofles magrii Cyrilli, qui propitgnator el praeco exstilit veritalis, ad zelum sumue
Hitolerabilem e i c i i a i i . Si pagani quique falsa conscribentes, dum nibil veruin nec fabulis liberum
dicant, l o l libros frttper daemoniie eon&cripseriitt,
nos ad instar quadrupedum secundum amieos j u sti Job lacebimua, tanla actalia venlatis, quaB Chrisiusest Deus nosler, opera mirifica coiimentes, per ^
athlelas ejus el famulos effecta? el prscipue clamantem eum roanifesliuaaudientes : Quaeunque dixe-


.
*. (

, \
, ;
,
* \
,
(2) \ , .
, \ , ,
, *16 , \ , \ ,
- \ ^ 9

rfOTiE.
(1) Ab hoe Bonifacio prrora duodecim s. marMem de digniiate consiliarii sic ibi ait. c Apiid
lynnn cum prxfalione miracula in Lalinum ex
Romaiium clerum ei Poniiiicem dignilas consiliaGrseco Sopbronii fuisse conversa, testis est apnd
rii Sedis apostoltcae erat imer spectabiliores. Qui
lios Spicil. l . IV. p. 228, ipse Anasiasius. Quisnam
cnim boc inunere fungebatur, iu gravioribua puautcHi fueril praedittus Uonifacius, quaequo ejus
blicisque.conlroversiis velul assessor poniiftci ei
jtttas, munera, el dignilas, tradil erudiia adnola- clero astabat; ct siquaudo vacarel sedes, tiiia cum
tioncBcnciiiius ad Yita* pontificum UR. ed. Blan- aliis rcgebat ecclesiam. Aniequam vero boc
ohin. t. IV, p. 130. jEias indc paiel, quod sub
scboliuiii prasenli volumini atlexercm, jam de BuBrnedicio U ei Sorgiol, ponlificibus vixit, dimidio
niiacio consiliario aliquid ego scripseram in quinio
vix sajciilo post sancli boplirunii obiluiu. Loquilur
Spicilegii volumine, pag. \Si.
autem de Boniracio synodus Nicarna secunda in
(2) Videsis bas perbreves S. CVrilli liomilias a
*ct. I., C U J I I S vc.ba rccital prajdictus Bcnciiiiiis.
I I O I M S edilas luijus Pinrologia* t. L X X V H , p. 1099.

3381

LAUDES IN SS. CYRUM JOANNEM.

3382

,' , - rilis in occullo, audieittur in lumine; et qua; in


. * xal ; , \
aure atidislis, prsedicalc super tecla : beatisque
\ ?
aposlolis ad eos, qui eilere sibimet indiccbanl, in
, ^
Aclis suis dicemibus, Quod nos non possumus
, \ q u vidimus, el audivimtis non ioqui . > Idcirco
. > \ et nos flagrantiori zelo fcrventes, ad confessiomjm
\
aanclorum cucurrimus, pie procidenles in raciem,
\
lotoqae animo devoventes, ut si nobis concease , \
rini visionis officium, de cerlamine eorum accu , \ \
ratius conscribereiniis, c l quae miracula ab eis eunt
,
facta colligercrmis, cooperanle nobis ad lal>orem

divina eornm gratia aique virtule. De qnibus dun \ - taxal Scripturam banc voltiinws facere, Annnm in
" oblalione matrem prophetae Samuelis imitali, et

socrum Petri fideliter aemiilati; qiinrum illa fl, \ - ^ lium, haec seipsam Deo, qui eam sahavit, ad de, ,
serviendum obtulerat. Unde nssurgontos, el apnd
. " \
nos postmodam recollecli, binc quidcm marlyrum
* ,
celsiludinem speculabamur, miraculorutn quae fie , \
banl muUitudinem ccrncbamus ; inde imbecillila ,
lem nostram, sicut Peirus magnus dum super
(5? ,
fluenta roaris incederct, animadvertcnlcs, lerrc , \
bamur fluciuantes in cogiiationtbus nostris, et
, *
multum nostrnm petulanliam refutaiiles, ob quain
[] ,
nosntetipsos prtmutn non inelienlcs, ad id, quod
.
supra nos est, nosmetipsos extendiinus.
\
,
, \ \
\ - Q
$>vat , ,
. , \,
\ ,
, \
, , \ . " xal
\ ,

\
5 ,

,
, ^
* - . \
" t
\ ,
t , , \
. > Qv
* c " . " \
/
r

Act. iv, 20. Exod. xxx, 15-15. Eccle. , .

2. Adaiigebal nobis vcro liniorem el Moyscs iltc


venerabilis, imo Dominus qui cuin Moyse disputans unam oblaiionem ct divilum exquirii el panperum ; neque divilcm sinens arnpliora munera
darc, cum aniinam velil rediroere, neque pra ler
baec quidquam offerre pauperem. c Omnis ilaque,
ail, qui profectus fucrit ut considcrci , a viginli
annis el supra, dabunt oblationcm Domino : qm
divcs cst, non adjictoi; ct qnt pauper cet, nou
mtiuicl de dtntidio didragmalis, dum
dederkil
oblalioncm Domino redcmptionem pro animabus
s u i s Unde et nos valde ficilicet pauperiorcs
etiam eis, qui nimis sunt inopps in serroone, recusare banc qna3 in volis Domino ct martyribtis
ejus, a nobis promissa cst rcdenvptionis oblationem voluimus; scd ba?c nos agere alternm eloquium coerccbat, quod Salotnon coiicionator
ascripserat dicens : c Juxta quod Tovisti Domino
i

volum liiiim, non rclarderis exi?olTere, qeoniam


non cst volunlas in insipicnlibus. Tu
~ aiilein qwecunque voveris, rcdde; bonum esl te non vovcre
et uon reddere . > E l David cjus genitor inquit
in Canlicis : Vola mea Domino reddani^ : omnesque ad sui imilationetn invitans, c Vovete, inquit, et redditc Domino Deo \estro
Qubus
consequentia c l Jonas propbeia canens efTattts est:
c Hacc qnae vovi, reddam salulari nieo Domino .
Jam pridcm et lex Moysis exigi mandat, qux proa

* Psal. xxi, 26.

NOTiE.
(3) Ita codex; qnod verbura Lalinus interprcs non expressil*

ibid. LXXV, 12.

Jonas n , 10.

3383

S. S O P H R O N H

mitluniur in Yolig : < Si ergo vovciis, inquii, votum Domino, non tardaverU reddere, quia exquirens exquirel Dominus Deus tuns abs le et crii
tibi iri peccatum. Si vero non vis vovcre, non eril
tibi in peccalum. Quae processeriiil de ore luo
conservalo faciens, quema Imodum vovisli Donrino
Di , douum quod loculus es ore t u o .
3. Ilis igilur curis obstrirms iulerdum quidem
geiibere propler priora perlerrilus, inlerdum non
scribere propter sequeniia contremisc<ns, et qtiid
agerem nesciens, ad eosdein mariyres confugieng,
quid agcndum e&sel ab eoruni sanctiiuonio depoFcebam. Hli vcro aiTeclus suscipienles proposilum,
el pro petulantia uon deootanies, scribere prav
ccpertint, praesidium suum conferre polliccmes.
Mullotics ilaque scribentibus nobis apparuere,
quod repromiscrant adimplentos; nunc quidem
atraiuenlwii el caiamum porrigentea, nunc vcro
qualernioiieiii gmnenleg, et quae nos fefellerant
corrigentcs; vullus bilarilale inonstrabanl ca se
cum dilectione discurrere, quod et nos saepius
patimur dum lanis oculig pervenerimus ad loca
graliam relationig habentia. Millies quippe nobis
dum in aliis occuparemur conquesli suul, el lanquain negligentibus iiicrcpavcre dicent^s : Quousque non perAcis verilatem ? boc de praesenti scriptura, el lande sui nominis deferentes. Quaj omnia si scriberc velinius, eos qui leciuri sunt
onerabimus : suflicii aulem nobis pcr baec inodo,
sjepios nobis ab eis collatum prxsidium duin scriberenius astnicre, Deum atque eos lesles veritatis, quae in bis esl, babenies. ln primig ergo.horwn roartyriale cerlamcn conscripsimus, c l quod
in lemplo sinl venerabiiU Marci deposili, et qnotnodo deinum in deg suni evangelieiarum cxinde
iraneposili; borum occasioncg et semiua ex vocibiis sancli Cyrilli colligenles. Pogtque baec, scplem decadae miraculorum conscripsimus, millia
decadarum muharum babenies describere, si utique D08 dicere possemus, audire vero qui baec
lecturi sunl valuissent. Yeraciler quippe eliflm in
boc, sapienli concionaior eiTatus esl diccns : Omncg termoneg laboriosi; non poterit os loqui;
nec oculus replebitur ad videndum , ncc auris replebitur audiendo.
t

4. Propler boc ergo geplem lanium decadas


miraculorum scribere proposuimus, geplimum numerum apud ganctam Scripluram mysliruui, c l
decimum perfecluro esse cernentes : 111 per baec
ostendaimig circa signa facicnda eos possibiles,
dom ulroquc tam myslicum esi, quam perfcclura; et mysiicum quidcm secreiam raiionem
aanationum gigniQcat, inOnilam vero perfectum;
el seplimi quidem mysiicum ac pretiosum, per
bscc Scriptura nos edocel,quod omniuin Dcus die
tcplima a con&lruclione requicvit, et banc san1

Deut.

2>2i.

ARCII.E i l l E R Q S O L .
334
, \, , /co
,
, *
, \
,
.
'. ,
,
, \
, ,

, \ ,
, .
,

\ ,
, \
\
,
, , (3)
, \ \,
; ,
, \ I ,

\ , ,
\
, \
, \
, \
/ ' \ , ,
, :

, , ,
\ \
* \
^ , \ .
\ \ \ ,
, \
'
, \
, ^
, \
,
* >
,
*.*

3385

LAUDES 1N SS. C Y R I M ET JOANNEM.


\ ,
'

\
\
.
& \ , \
,
, \ , \
'. \ '
, * \
* 6
p

33S6

clam esse decrevil. Septem diebus edcre azyiua


festiviuiis Paschae consiiiiiit, et lucernam facere
septifurmem; et septein roslrorum. E l idcirco scptiinus quidem ab Adam Enocb ; septimus vero ab
Abrabam Moyses advcnil. Oculos quoqne Doinini seplies orbem lerrae videre didicimus; lotque spiiiius Esaiam diceutem audivimus; el Salomon sepiem sapieniia* columnas dinumcrat;
et apostoli sepiem diaeonos legiiime promoverunt. Decimi vcro perfeclum, Iradiml qtiidem et
externi pbilosopbi, qui el Deum bunc arbilrati
sunt, sicut illa vnli telraciys, id est qualernilas
Pytbagorae, quia et lerminus iiniiatum esl, el unitas decadarum essc cognoscitur; basisque ad
fundamentiwi est sequeniiuiu ninnerorum, dum in
R se ipso semper muUiplicalur. Canit autem c l Mo *6 saica lex manifeslius , quod decimus qnidem Noe
\ apparuerat posl Adam, qui ad instar decada?, se cunda quxdain radix generis exsliiit. Abrabam
vero ad Melcbisedecb decimas ulpoie viclor oblu^ l i l : hinc el decimas rcrum suaruin offrtrreDoinino
Judi praecppti smil : ei pro redemplione animas
decem obolos lex decrevil oflerri. Decima quoqqe
\
, >. primi mensis agnus assumiliir; decima vero septinii mensis propitiatio dcscribitur. Mandala
* \
eiiam dceem a Dco in testameuti tabulis scripla
\
fulserunt. Dcccm eiiam Dominus oralionis iradi
dii verba. Et David quidem in psaherio decem
, \ \
cbordarum modulalus esl Psalnios. Abraham vero
. *
usque ad decem juslos Dei cleiiieutiam inclinavit, et Sodomorum clamoreai, quo condemnabanlur,
inilexit.
8

'. C
5. Mulliplicalionem vero horum duorum nume, , \, \
rorum, septimi, inquam, et decimi, similiter ma
n/fesianl eloquia. Confestim quidem Moyses cum

populo septuaginta palmas invenit in eremo; de\ * hinc septuaginla promovit presbyteros : ei Domi \
nus ilerum alios discipulos seplnaginta post duodecim demonstravit.Septuaginta quoque seplimanse a
\ \
Noe diluvio a templi dcsiructione, et Hierosolytuo
rum incensione usque ad Cbrisluin ducem recen \
senlur, juxla Danielcm; sepluagima etiam anni
, quoadusque de Babylone Israei revocalus c s t .

sed et lsaias Tyrum dicil annis septuaginla a Deo
\
relinquendam, et ilerum posi lolidcm arinorum
, \,
\ - iiunierum visilandam, el in bnc quod in principio
fuerat reslaurandam. Ipse Doniinus sepiuagesimus
* \
^ sepliinus ab Adam velere, novus Adam in hanc
viiam advenit; et sepluagies sepiies indulgere el
* \
peccala fratrum poenitcntiam agentiom diinittere
, \ inandat. Longum proinde exsislit, quam praesens
*
|] \ facullas esl, super bis teslimonia de Scripluris
eligere, dum his lota referla sit, inanifesle praedi
cans borum numeroruin myslicum atque pcple), \
ctutn.
\ .
**. " \ ,
,
Euscb. Cbron. lib. i . cap. 16, p. 20.

6. Ex boc igilur et nos liomin sanclorutn, septuaginla niiracula scripsimus, qciae diccnda? sunt

3387

S. SOPHRONII PATRIARCH.E HIEROSOL.

3388

decad qttktem septem, sepiimanse vero decein.


Quorum Ires quideni decadse primarise, quae posl
eorum martyriale certamen, sepulluramque el
translalioiteni continenlur, sed el quartae dimidinm, Cyri el Joannis, quae in Alexamlrinis geeiae
eunt, virlutes insinuanl. Quartae vero residuum,
el dccada quinta, quse in iEgypliis ct Libycis acla
6unl prxdicanl : sexta aulem el seplima, beneficia qunc in advenis gesla sunt inlimant. In Iribus
quippe tolus scriplorum miraculoruin dividitur
numerus, iu Alexandrinis, in jEgyptiis el Liby<*is, ei in eis qui ex advenis medelam adepli sunl.
Divisionis vero cnusam ad locum venienles asseremus. Non aulem ignoramus quod sacris miraculorum narralioiiibus, mollis stylus magis congruat

\
,
\ * \
,
\
\ , *
\ ,
\ ,
.
, , \ ,
*
'
^ ). \
solulus, scd nos bunc relinquentes, cxlensum ^ ' ,
suscepimus, ul per bunc concituin sanctorum fer, \ *
vorcm, et ad curas aegrolanlibus conferendas de\ \
eigiicni iiisianliam.
.

LAUDES
SS. CYRUM JOANNEM.
7. AUi quidem aliter sanctos bonorent, mullifarie donaliones eorum publicanlcs, et multis modis beneficia praedicanies; bi cxcclsorum quidem C
lemploruro erccliombus, illi vcro variorum mariiiorum adornalionibus, alii auro fulgentium teseellarum coinposilionibus, alii dcleclabilibus piriorum arlibtis, et aureis nlii atque argenteis t i lulis, a!ii autem sericis et bombycinis texturis.
Atque ut simul absolule dicamus, universi bonorem marlyribus exbibere contcndant, prout singulis f tcullas est et voluntas, el aUerulrum in his
vincere appctant, suum erga sanclos ostendenies
aflectum, ei pcrcipienles pro corruptibilibus, i m inarcescibilia; ei pro temporalibus quae Anem non
liabenl : lalibus enim egregii consueverunl ama*
tores suos recompensare muneribus. Nos aulem,
quibus sermo est lerrenis nialcriis pretiosior,
ulpotc qui non sola ex materiali lingua, sed et
spiritu profundilur; verum et ipsc quia defluit ct
dissolviitir, saepe negligitur; hoc sanctos honorcmus, qiio etiam maxime gauderc mariyres ccrtus
sum laiiqtiain Verbi Dci vocatos praedicatores ;
postulantes eliam ul el iste nobis deturin apcrlionc oris, el benigne quasi proprius suscipialur,
n<bis illis oblatus, qui nibil dignum soletnniiale
ipsorun babemus, quorum scilicel graliae donis
piurinium desiiluimur.

*. " (4) ,
, \

, , ,
; , \
,
\ \
\ ,
\ \ \
,
\
,
.
,
D , \ ,
\ ; { \ ^ , > \
,
,
,
\
,
.

(4) Scqueuies versus oclodecim, nsqiie ad Latina interpretatio Anaslasii apud eynodum ab
hac codicis Valicr.ni, qn% fortasse eslBonifatii coo exsianl cilaii exSopbronio in ftica?na sccunda
siliaiii.
syuo-Jo edit. Florent. I. XIII, p. 57. PifftTt aulcm

3^89

LAUDES IX SS. CYRUM E T JOANNEM.

' . ; \ ;
, ,
, \
\ , \ ; \ \
, \
,
\ ,
\ , \
, \ , \ .
, \
, , , \
\ * \
, , \
, \
* \
;, \

, \
(
)
,
.
'.
, ,
, >, , \
\ ' , \
,
:
; . 01 ( , *),
, \
civ , *
\ ,
.

r\ ,
,


,
, \
, \ ' . \
M.utb.vi,22.

" H c b r . xi, 6.

"Mallb. 5, l i .

3390

8. Debtium vero est laus, et ad bujus ex&olutio*


nem rursus allerum rauiuamur eorum persequeities auxilium, ut idem ipsis sint, et qui dant et
qiii accipiunl, et nos qui loquimur sanclificaute*.
Debilum ergo vereesl laos, el debilum admirabile;
debilum persolulum, eldcbiiorem a debito [] l i berans; debiium quod completur, el icerum semper
debetur; debitum redditum, et apposilionem accipiens inrremenli; debilum quod semper oflerlur,
et substanliam non minuit offerenlis; debitum
quod semper exbibetur, et res imiltiplicat devote
prsebentium; debitum semper altribiitum, et bcnedici faciens tribuenlem. Non auleni adeo velus cst
drbitum, u i eiiam usuram marlyribus gignat;
quanqtiam ipsi iisuram accipere rcnuant, divino-

rum mandalorum facti cuslodes, el baec transire


posl banc vitam nolentes. Verum ipsis usuras exigcro a debitoribus nolunl, regein suuin iniitantcs,
cl dcvotos suscipiunt, et reprebcndunt ingralos.
Sic enim el ipsc decem leprosis illis purgaiione donata, eum qui reversus et gratiam esl confessus,
cum essel alienigena euscepU alque laudavii, decereque benevoleniiam habere circa beneficiorum
aueiorcm, hos qui benc palientur, attestari dignatus esi. Reliquos autcm tanqnam ingralos, Judaet
enim erani, meriio reprebcndil; oaodo quippe oculis infirmati, quos Salvator lotius corporis appellavil l u c e r n a m ; lucis entm revera privaltoncin
su&linei, qui bis privatus exstiterit.
^

9. Et caecilatem afferre infirmitatem hanc a medicis audicntes, quorum alii quidem vilium boc effusionem, aiii vcro plalycorian, id esl lalam pupillam nominabant; uiriusque aulem flnis caecitas est,
ei oculorum privalio; ad bos bene operanlcs sanetos, Cyroin srilicet et Joannem, profecti stimue,
omnem nostram videndi spem in divimlus illis dal&
gralta guspendenles, et bumanum auxilium tanqttam iniirnium, et conlra passionem niinus vaUdunt
repellenles. At illi lidem admiuentes; crcdere quippe priitittut, accedentem oporiet, sccundum A p o stolum ; celcrem prxbuere sanitalem languoris;
ei dc fuluris quod hinc nibil eseemus passuri, qua>
Asclepiailae nosdixcre pasauros, cerlos pcr oninia
reddiderunl, bomericam nostram caenlatem pcr v i 1 0

D siones el nigmata, ul illis gralum esl, eflugantes;


niamfesieque monslranles, quod omnia possibilia
sijit eredeiili, el quod possibilia Domino quae i m possibilia sunl apud boniines.
40. Laudenlnr igilur martyres a vilitate nostra
et occasio laetiitae audienlibus (iat; tripudia enim
ducunt Gdelium cunei laudari Cyrum conepicienies, c l pie agenlium mulliludo exsullal Joannis
ediscens praeconia. Porro ex evangelicis est ei Domini vocibus nobis verbi principiuin ad aposiolos
prius edictis; congruunl autem offerri Cyro nec
non et Joanui marlyribus, ei qui tales fucre post
illos. Vos vcre estis lux m u n d i , et sal l e r r \
tcr bcati: lux qux non occidtl, et sal quod noa
ibid. 13.
l l

1 8

3391

S. SOPHRONII

PATRlARCHiE

HIEROSOL.

3392

iufaitiatur; lux quae non exslinguilur, et sal quod , , .


, foras non initlilur, lux quae non doroiit, el sal quod
\ ,
ininime conculcatur; lux qua semper videlur, et
sal quod semper comedilur; lux universis ditlci&si- \ , \
\ ,
ma, et sal cunclis amandum, sine quo et scrmo
gratise desertus, et panis incomeslibilis; lux Dei 5
cognitionem donans, et sal deilatis amorem pa- '. , \
irans; lux tenebrarum solulio, et sal eoriim q u , , \ , \
infaluala sunl condimenlum; lux illuminans n<>n
illtniiiiiala, et sal bono saliens humore, quae boni ,
non suni buinoris, lux depravaia redarguens, et \ ,
.
sal dissoluta constringens! bigam sanctorum,
per quam diviniias habelur mirabilis, mirabilis
" , ' I
enim est re vera Deus in sanclis suis. bigam
6; .
inarlyrum, per quam mundus bilarescit! bigam
" , ' juslorum, per quam vita renovaiur! b:gam san- ! " , ' !
clorum, per quatn fides stabililur! bigam opi" , ' ! "Q
inorum, per quam pii magniflcantur I bigam
, ' ! Q
ivmulatorum, per quam error evellilur! bigam: , ! "
poientium, per quam diabolus rumpilur?0 bigam
, ' ; " ^! "G
armalorum, per quam torquenlur daemonia ! bi- , ' !
gam piortim, per quam in proftindum idola demer- , * ! guntur! Ave, revera sacra biga, quac et Dununo
, \ \ \
praesens es, et morialibus meliora concedis; ave, * , \
biga bonorabilis, quaB in coelo mancs, cl lcrraiu
, \ *
non deseris; ave, biga sancla, quae cum angelis , ,
cborum ducis, el bomines perspicis. Vere ulique
*
digne audilis vos Salvaloretu laudanlem, et ina- fnisone pradicanlem alque dicemem: t Vos eslis * < \
lux muudi, el sal lerrae; lux a vera luce illu- inala, et sal ab ipso qui vcre est sal condilum, C ov, \ ,
ct illuminaiis pure credeiites, et condiens opime \ , \ laudanles.
.
'. I I . Porro quomodo insolulilis liujus dualilalis
non mireinur connexionem, vcl quomodo admi- ; -
; randae bujus conjugaiiouis gloriosam dicatnus unilionem? Videmus eniin inisla, quae fue- , \ rani incominisla; ct inutuo conveiiientia, quae , \ >:, \ crant invicem inconvemcntia; el lempcrata, quae , \
eranl inlemperaia; el complexa, quae iueraul in- , \ , \
complexa; et paciOcata, belSaniia; el amica facta,
conlraria; unum ex cooveniione iacta, quae unum
, \
fieri diflicile polerant. AUer enim monacbus eral, * ,
Cyrus scilicct; alier auiem milee exsiiteral. E i i l l e . quidem deserlum, isle vero persequebalur urbes. ^ ,

Alter pacem ad onines cusiodire btudebat, secundum eiiiii qui dixil*. Si ficri polest, quod ex
vobis est, cum omnibus hominibus pacem haben- ,
,
tcs ; > aller autem bellum, qnod adversus homines fil (5), ampleciebatur; alter propria, pauperi- *
bus diepergbat; aller vero non propria, tyran- ,
, \
nide diripiebal; aller philosophicam vitam ducebat; alter vero judicialem ordinem discurrebal ; \
allcr coelestem habebat conversaiionem, aller , \ , % ^
lencbai icrrcnam consiiluiionem ; alter maR

l a

Rom. xii, 18.

>OTi.
(5) Cod. quod.ad coelos ducit.

3393
LAUDES IN SS. CYRUM JOANNEM.
3394
, . - nus ad eupplicationem extendebat, aller vero ad
; arcus e l sagiitas e l lanceam e l machseram ; alier
" \ * homincs paiienies curabat, aller aulem bomine*
; - incolumes vulnerabal. Et u l emitmalim dicamus,
; , aller curn coelesli rege consiniebalur, alier vero
cum lerreno armabaiur imperatore. Cujus ilaque
, \ ,
- opere, mirabilis borum facta esl unitas? vel quis
, , \ diversiuiem abslulil, el eos ad unitaiem collegit?
, quie autem eorum est, qui veram conjunctionem
aptavil?an procul dubio Cbrislus Domiims noster,
qui facit magna et mirabilia gloriosa e l inve&tiga, *
bilia ? qui solvii medium parielem inaceriae, el C(d ,
ligal i i i unum ulraque; qui superioribus inferiora
.
iitseruilet coeleslibus tcrrestria coniulit; qtii rrducit crranles oves, et bis quae non erraverunl adunal,
el unuin ev omnibus est operaius ovile; qiii terram quideui angelis, coeluin aulem pervium boiuinibus fabricalus est.
'. xa\ - 1* Dieamus ergo el nos cum psallcnte propbela
lyram aptantcs, ac Joannis el Cyri sacrain viilcnlrs
, \
- coimexinncni: vere IIc esl iinrmilatio dextera
, ' ! Excclsi , > pcr quam slnlli sapienles cfiiciuntur,
, \ * ei infaiuantiir sapienlissimi; per qnam piscalorcs iuslar piscium capiuuttir, el lelonarii vecti. , \ , \ * <
galium more suiminlur, el latrones ac persecuto , * ,
res
lalrocmiuin et persecntinncm
paiiunur.
*
Haec esl iiiunulatiodexierae Excelsi, p<r quara
, * '
cseci ilhiniinanlur et qni videnl caeci fittnt; per
, \
quaiu benedicunt blaspbemi, et discuni inerudiii;
' 5, \
per quani idiotae in admiralione babentur, el qui in
verbis gloriantur merho deridenlur; per quam
, '
illiterati rbetorizanl, el rbeiores agresie loqutinlur.
\ , '
Haec
esl
imiiiuiaiio dexterae Excelsi, > per
quam

'

"

r
u

\ *
). , > *
\
* * , \
\ \ *
6 \ \ , \
' ,
* , ' , \ , \ \ ' \
,
* '

pauperes efllciiintur, locupleles ; el diianlur paupe


rcs; pcr quani fortes infirmali sunt, et infirmi accincti
eiiiii robore [per quain satietas csuril el esuries
saiiatur (6).] c Haec est immulaiio dcxterae E x cclsi, per quaiu sterilis fecunda, e l mullorum
natorum mater cfliciiur infecunda; per quam potcnies a soliis deponuntur, c l paupercs ct egnii
exaliali dc slercore pracsident; per quam monlcs
et colles humiliaritur, el profundae replenlur convalles; per quain aeqiianiur prava, ct asp ra? scniitai plan constiimnitur. c H&cesi ilaquc imimilalio dexlerse Excelsi, per qtiam liipus cum ngno
pabula suniit, el pardus cuin hscdo quies<il, et
lauros alque vilnlus simul cum leone pascnnlnr a
ry pueroque parvo ininantur; pr qiiam ursns el bos
* ct leo comedunt paleas, et cunt eis paciiice purri
. c congreganlur; pcr qnam supcr foiamcn aspulnni,
, \ el cubile uaionim aspidum, iniltunl inanus suas i u , Inpidi parvuli; perdere quippe serpenies eos v d
, \ male facere minime praBvalenl. Ha3c igilur immu , \ 3 , \ lalio dexlerae Excelsi consiilil, qna eliam Cymm
\ alqueJoannemad concordiam liuxit, el in una domo
\ - locavit; et ccrlamine tino ante finem ornavii, ct
gloria una post moriem glorific avii, el corona
.
uua vicloriosissimos bouoravii; cursnm na.nque apostolice consummanies, fideinque servanles, coronas quae btijusmodi sunt reposiiaB mcru; riinl.
Psal. L X X V I , I I .
u

NOTJE.

(6) Uscc cxciderunt a lextn Grxco.

33

S SOPRRONII PATRIARCHiE HIEROSOL.

33%

43. Sed nec priua beali isti moribus invicem


'
impugnabant, nec conversalionem eibimel habe- , \ ,
feaitl conlrariam, quoniam monachi Cyrus babilu,
militis vero siola Joannea circumdarelur; et ille * \
, *
ovis, bic vero lupi pelle indueretur; ulerque cnim
-sacratus, uterque bontis, uterque verax, uierque , , ,
sine macula, ulerque jushis, ulerque Dei cuhor, , , ,
, \ \
merqtie situplicitate, lege ac disciplina seu praceptore plentis, quemadmoduui finis eorum el diviniius , ,

cis dala cbari&mata icstimonium praebucruni. Non
fDim illos tanium habilus discernebal, quanlum :,
fidei collocatio comparabal; ncc lantum repromis- ,
sio separabat, quantum eos pietas copulabal: nec *
,
tai lam bis dUianliam aries prxslabanl, quantam
* ; cumniunioneni spes donabal. Qui enim ab eadem
sunt babilu fide, similes quoque et moribus fient; , \ \ oi
, \
ct qui uni pietali smdiuti? impendcrunl, eisdem
* \
ctiam aclibus operantur; el qui ad eamdcm
, .
speciem inspiciunt, eisdetn uluniur annisibus.
14. Unde Clmslus omnium Deus ei universila'. " \
lis Domtnus ac moderator, qui cuncta novii anle ; \ ,
quam ul esseni fierenl,qui corda scrutalur et renes,
, quoniam non dormienlibus oculis occulta b o m i \
num inspicil, ad unam gioriam marlyres islos per ,
d u i i l , c l untim ulrique contulit cullum. Esi enim
, \ sine pereonarum acceptione judoi, et pondus j u - , \ stum eei apud eum, tl stalera quae injuslo nutui
, \ ,
iion inclinatur; qui unicuique librare novit quod
\ justiuu esl seiundum suuin laborem, eique inerce
dem propriam donal. llinc Cyri Joannisque parilem ^ , \
in virtuiibus sciens honorem, unura eliaro conlu,
l i l ulriqne in sacratissinii Marci celebrando lemplo
'
sepulcrum; el binc per evangelicum virura Cyril \
luni scilicet, illum pielatis propugnaiorem, et prae ;, \
dicalorem a lemplis evangelislarum evangelislis

moribiis coaequales iranstulil niariyres, el aposlo-
lorum vicinos consiUuit: nain eos evangelistis

vel aposiolis separandos non duiit, quia nequaqtiam virtulis diversilas, inter eos separaiionem
induxit.
15. Scd ista quidem iRuIta posl leinpora gera'. banlur, Tbeodosio vidclicel minore imptralore, et
,
inagno Cyrillo sedem Alexandrlae inodrrante, cum

vidclicet jam primuin Deus el pater humani ge* \
neria fuisset inisertus, quod seduclione dxmonum

Tperibal,el in lerrae coeno iniserabiliier volulabatur,
, \
in tenebrisquc sensuum ambu4abat, et creaiura

luagis quam Creatori serviebal, per filiumque legem
, \ '
n adjutorium iribuisset; et allribula lex , per
, \ ,
mnndaium, ino per lmmanum et proclivem ad vrtia
^
inrtuin, iufirmaia fuisset elnon posset illos salvare , \ *
propter quos ctiam per angelos data el in manu
\ * \
inediaioris, id est Moysi lala fuerat : el rursus cum
* \
jam posl lcgem, eiiam legis latorem Filium ecilicet , facium ex mnliere, Uctum sub lege misissei, qui
,
cx paierna ipsius natura orlus cst, et per quem
, \ '
omnia fecit, quique perpetuo cum illo considet,
,
gecumque nibiloininus crealurse non perpeluae do- \ *
minatur; el cum jam el ipse Dominus Cbrislus erga
\
nos dispenaaUonein complcssel, c l iniinicum cele , \ -.

3307

LAUDES 1N SS. CYRUM .

3395

, \
\ , \
, .
' \
-
, , \
, \ , \
, \ >
\ , \ , \ \
\ 0 ,\
,
, , \


, \ , \
\
, \
,
, \ -

riler quidem dispoliasset, velociter aalem depraedatus fuissei, el ovem quae anle perierat salvam
fecisset, Palrique propriis vectam humeris sustulissel, et magis super eam quam super nonaginta
novem quae non perierant gratulatus fuisset; jamque cuin in coelum nobis asccnsum iniiovasset, et paradisi adituin reserasset el resurreclioneni ex sepulcro dedisset; rursusque cum
salutem in medio lerras dispensatset, el mare
quod commovebalur Ormasset, el draconum qui in
eo eranl capita confregissel, bamoquc inde draconem illum qui eral mullorum capiliim eduxissel,
diaboli ciiam seduclionem, qua3 ipsius quoque induineiui facies c s l , delcxissei, et faciei ejus porias
aperuisset, supraque scrpenies el scorpioncs
omnemque viituiem eorum calcare dedisset: cumque iterum Chrislus jam capistrum circa draconi
nasum ituposuissel, et circultini in naribus aliigassel, et armilla labia pcrforasscl; cmn.jue aposiatam el fngilivum faclum, servuiu scinpili muiiL
accepissel, aique nobis viucluin quasi passorcni,
puero, poptilo scilicel, quia in ipso Cliristo parvulus est, tribuisset; sed el cnni jam lucifer qui
mane oriebatur recidissei, et ab bominum babilalione pubus, habitare jussusapud abyssum fuissel:
quin el cum jam apostolorum praedicalio terrarum
orbetn illuminasset, et verriculum piscatorum
muudum venatum essel, et euiorio scalpro insengatum errorem recidissel; el ubique sanctuin Evan-

, \ - Q


,
\
\ & \ \
\ , \
, \
\ \
\ ^
.
'. '.
\
- D
' ,

-
, '
, " , \
,
\
' ,
^ *
, -

geliuiu pradicassel, omnisque caro salnlare Dei


vidissel; nec non ciirn jaro et regnum Dei a J u .
daeis ablalum el geniibus datum fuissel, quae fructum in tempore suo Deo qui dedil oiTeruni, et in
Dominica vinea eos qui circa tindecimam lioram
venere custodes et operarios habuisset, et semen
quod in bonam lerram cecidcrat, bono incremento
crevisset, fructusque oblalionem per singula, cenlum vel sexaginia, sive liiginta, Deo qui seminavil dedissel, omnesque omnia sua vendidissent, et
pretiosum qiargariium pro omnibus aucepis&enl,
ad celsaque volanles aves supra ratnes parvi seminis, sinapis scilicet, babiUssenl.
16. llerum toriuosus draco per cruccm capite
eonquassatus caudam movebat, et boe niodo deterrere pie agenles exislimabat : ilerum nocturnus
sator, tenebrae cx lucifero factus, iu tcnebris seniinare svia desiderabal zizania; ileruio ceelestes valucres semen quod secus viaoi, ex bono satore
ceciderai, devorare volebanl; Jlerum qui leiitwt
eos, qui sunl C b r i s t i , qui lenialua esl et vicrt,
tentare gesliebat; ilerum draca qoi sibilo stid
Evam aeduxil, el Adam Deo fecil contrarium, qui
A-bcl oceidit ut justum, ci Cain frairicidam epera*
tus est, qui auliquuiii populum carnis focit amalorem, elegilutper aquam perirel; qui Cbam maledielum patravit, et bia qui in Chalanne(7-8)reperli

NOTiE.
(7.8) / n codicis margine Ghanabari.

3399

S. SOPHRONII PATRIARCELE HIEROSOL.

eniit lingiiarum consummavit divisionem, qui mut-


tiplicavit hominibus idola, ct a Deo separavil qui
crraverat; qui Israelem ingralusn ^fcl Pharaonem
dnritm alque immileni exbibtiil, el alteruinquidem
perire fecil in eremo, allcrutn vero in maris immitil us iluctibus; qui Judaeos lcgi et propltclis inobfdienlcs fecil, grntiiinique Riibjtcit abominalionibus ; qui invidere Cbristo Hebraeis suasil, et cruciligere (jui vencrat ut salvarel illos; qui ipsitis
pcrsuasii accusare resurreciionem, el bujus perseqvii et occiderc pracdicaloros.

34G0

<W .
\ \ , \
,
!
, \

, \
, \ \
.

'. ,
47. Qui his omnibus minus conlenlus, Cyrum
poslinodum et Joannem martyres debcllabat, per- \
, \ sociilionuin lcropore resplendeules, ol Chrisli mililes exsislentes. Sed superabalur, conlra slimulos ' calcitrando iniseminus cuin invidis pricficlos
Cv , xai [Cod. 11111 ] aggressus in prselio. Elenim uxbibebat ^ , '
quidem romphaeam fulguraulem, sed forles isti banc ,
ejus inflgebant cordi : el arcum animae noxiuiii I H - ,
tendebal, sediiunc maturius quani sagiltartiiu foret emissio, una cum bracbiis quaa u lenderani conle- , '
rcbanl; el lacum eflbdiebal, sed sibi bnnc ei non \ *
\
euis conlrariis, id est marlyribiis, eflodiebat. Ad
,
cxiremum voro faiigaius congressionibus isiis, et
,
ilertim pugnarc non valens, bis tunc eos Iradidit,
,
qui ejus ccrnebanlur bonorare praecepta, quaienus
borum truculentis manibus verberali, cum lormen- , \
, \ torum vim ferre non possent, sacrificia ei oflerrent
,
alque libamina, Deumque illum cum aliis praedicarenl damonibus ; aut si baec facere noluissent, Q inslamis eusiinerent vitae jacluratn. Hoc aulem ge
,
rens infelix, ignorabat quod sanciis quidein nieliorem vham el coronas non babeules finem conci- ,
.
liaret; sibi aiitcm mortem superalione niajorem,
el plagam confusione relerlair.
'. 18. Denique coinpreliendebantur qnidem ab his
,

qui sine Deo erant, bi qui cum Deo conversabantur, Diocleliano videlicel qui Itomani principaius ; ' ,
lenebat imperium, et Syriano qui Alt*xandri<e \
; [supple ]
praeeral civilaii, atque Cassio qui gentilrs penes
Canopum vesaniae sacerdoiio fungfreiur. Post ,
Pelri divini et piorum apud Alexandriam pasloris
insigne cerlamen (tluplex ab eis bellum ebulliebat , [d<e$l in 6>.], allcrum quidem advcrsus bomiiiet ;
B

crudeles, el crudeliler flagcllis uleniea, alterum D * ( \ ), '


vero advcrsus bos conciiaulem draconem : com
prebendebanlur aulem non soli ab inteiTecloribus,
, \ \ ^
crat cnim laltter eis cerlamen levius, ei non und, \ ,
tam babcns sollicitwdinem, scd ei virginuni cbo \ u s c u m illis retinebatur; Ires enim eram, einia , , *
ter quae bas pie el pudice germinaverat, dum sci ;, \
licei auiiiias el corpora caste Cbrisio coelesti
Sponso uiraeque regerent desponsatse. Quariim bxc * ,
eranl, ut aiuul vocabula, Tbcoctiste quidem primo- \ .
geuila, quaB annum quintum decimum xlatis age- ,
. '
b a i ; quae vero posl banc erat, Tbeodole appcllabalur, terlium decimum annum transigens , qusc ^ \
outem posl bas ulrasque nata est, dicebalur Eu - \

doxta, wnius enim barc et decimi crat anni, Alba-

3401

L A U D E S IN SS. CYRUM J O A N N E M .

3402

, , \ nasiam quoqiie nomiiiabantrariiccmqufe virginalem


*
banc el trium surculorum arborem prolulit, et rua

quod spicaa caslissimas aluil. Hae apud Canopum
.
prius habitaveranl, adhuc in terra conversant.es ei
stadium siinul virginilatis concurrenles; nunc autem coelum ipsum cum mariyi ibus habitant, quoniain et cum marlyribus pro pietate cerlanlibus certaverunt.
'. 19. Providenlia pneterea boc Christi gponsi fa,
cluni est, ut athletarum pereeveranti resislenti
, - constantia, infirmiores acuerentur mulierculae, et
cum paranympbis sponsse in coelestcm tbalamuni
pariter introirent; implelur aulem sponsi voluntas,
, \
et una cum paranympbis, sponsas quoque in coele \ stibus admiliit cubiculis.Hic mibi roarlyrumaspicite
.
curam, et pro aliis in lali tempore solliciludineui
,
contemplamini. Non enim tantum pro se sanctt
.
, - agonizabant, sed et propter Ulas nil minus quam
propter se formidabant, ne pusillanimiiate sua, et
, - illarum quoque ad impietalem efficerentur auciores. Siquidem, rogo, ad quot per ideni tempna
.
divieam eorum fuisse opinamini menlem? vel
;
; adversus quot invisas cogilationes eos lunc exsii \ - tisse luctatos arbKramini? aul quot putaiis invidi
et odientie bonum daemonis adnectebanlur immis ;
, \ sionibus? diabolus enim presentem vitam eis fort
polliccbalur, et a Dco creatam niundi figuram
,
, quasi propriam aacribebai, id est dulcem videre
solem oriri, lunamque cum stellis aspicerc venu ,
* , \ - stantem et nodis tenebras illuetranlem, acrisque
desiderabilis habere respirationem, el lerram cal, , \ \ , \
care pervariam, mare navigare spatiosum, fonli , \
bus ac fluminibus delectari, supcr floribus lerraeet
- campis odoriferis exsultare, et ex his fruciuniu
, * refectionem carpere, marinis felibus (frui), ei t*x
, fluminibus productis fructificalionibus eaturari, pcr
.
acra discurrenlibus volatilibus aleri [ita cod.], ct
babilium escam animalium persequi.
'. \ , \
20. Et baec quidem diabolus forsitan suggcrcbai,
\ - licet multoties ea el anie presenles agoncs ofle , rendo, confunderetur. Exitum quippe viiae obser vabat impudenlissimus, et forte bunc per calca, ,
neum, divinum videlur innaere eloquium : donec
, \ \ quippe hic degere noscimur, a propriis ille nou
. \ * cessat insidiis, et semper accedeus conftmditur.
, \ A l vero litijus propugnatores c l ipsius malilise fa ^ muli Syrianus erat divinilus iulminandus, ct qui
, , \
cum eoexsecrabiliter paganorum ritibus serviebant,
,
imperialiumque praeceplorum m i n i s t i i ; lormenlo , \ - riim quidem inducias deuegabant, minilantesque
, \ ,
morlis resolulionem quae animas perimerei, et d i \ vitias proniillebant, [el dignilales tradituros jure, , \ jurando affirmabant], et inler principes urbium i n
sciibere poilicebantur, el Caesari Diocletiano notos
\ ,
facere affirmabanl, si ejus duulaxat jussionibus
, \ obcdissent, et colere rtim illis, imo vero impie
\ , \
agemlo colere idola paierenlur, ac dscmontim for \
mis, magis auiem dcieslabilium hominum, adora

NOTiE.
^9) Ilaic dosunl in coilicc Lalino.
PATROL. G R . L X X X V I I .

107

'3403

S. S O P H R O N i l P A T R I A R C I I J E H I E R O S O L .

1404

tionem oblulissenl, et ilros ligna muia c l inscnsi- , ; ; \ \


bilia, alquc ad escam lanLiimuiodo ignis ulilia nun*
.
cupassciif. Igni namque lain ipsa iradilis, quam
\ ;
proprios fabiicatores aitrabilis. E l hsec quidcm illi,
, cl bisplura, diccbai.l.
, 21. At vcro mariyrcs vocum semper mcmores
. , , , ;
Salvaloris, ae discipiilorum ipsius verbn jugilcr
medilanles, htijtiscemodi boslium impclitin relun \ \
debant : Nos euim, riicebanl, jmlex, repronrissa
ot' \ , ct dona lain lua quam ejus tfui per vos pnrxipit
loqncns, ul noxia c l non profiiiura respuiimis.
, ,
c Quid rnim proiicicl -liotno, si loUuu inundum
>0 ;
Iticrelur, anini vcro suae dctiimentum paliaiur? ;
aul quam dabil bomo comn.ulaiioncm pro aiiima
;
fiua
? > aut
quid
prodcrunl
subsianliai
,
in die furoris ? aul quam dabit quis propi- ^ ; \ \
lialioncm suani, aul pretiuni redcmpliouis aniuiae , \
suae? Nam simul quidem insiptena et sttdlus peri-
Imnl; rclinqnenlauteiii alicnisdivilias suas; nequc
, *
enim gloria eorum iu infernuin cum illis deeccndei,
. \
scd sepulcrum eis aeterna domus eflkieitir; elcoe- , \
lum quidem utpote faclum iransibtt, et sicut anii- , ctus veirrascens mulabilur, temporalem enim ha \ , *
beus compagineni, iempo.alem quoquc soluiioncm
\ ^ . accipict, cum Deus, qui id sicut peUem cxlt*mlit,
0(, ,
praccperii; sol auiem obleftebrabilur, el litna nou
' ,
dabit luincn suiun, cum is qui illum qtTulem iu
, .
poieslalcm fccil diei, banc vcro iu poteslalcm no- , *
clis, proiimiliavcrit. Stelbc vcro sicul folia ilcus ab 0
aibeiia cadcnt abside, cum Deus volueril, qui in ^ . \
l ^ . n n n r o posuit
n n u . n l : practerea
n ^ l ^ i . o lerra,
l ^ r ^ o quse
^
fa
0 U ^ V aOXTaOlV
bigna easc cn ii teiupora
de aqua et per aquam verbo Dei siabililalem sus, ' ;
cepU, cum omuibus quae in ea sunl cessabit, cum
' "
volucril Dcus, qui non in vacuum fecil eani, sed n
,
\ ^
boimnum babilalionem : c Adveniel euini dics Do ,
mini sicul fur, in quo coeli magno impoiu irang \ ,
ibuni, elemcuia vero calorc solventur, c l terra el
, \
q u in ea sunt opera coiiibuiclur : novoe aulem
. ,
coelos ei novam terram secunduro ipsius proniissa
, . " \
exspcclamus
. t Quae r,nim
videnlur,
, \ , \
tcmporalia sunl ;
aclcrna v e r o , quae oon
, \ \ i d e n l u r . > Quae seraper pensanles , et pcr
* '
cogiialionem babcnles , el uos sorlem pro, \ * priain habiluros credenies, immaculalt Deo et i n - ,
16

0 ;

1 7

ie

violait satagimus inveniri. Et idcirco lormenta j) , \


,
vesira non liuiemus, et minas vestras non formi\
damus : non timere namque ab bis qui oocidunt,
,
corpus, animain autem non possunl occidere, didi \ , \
cimus. repromissa vcstra exeecrainur, tanquam
;, \
a Deo separantia, el daemonibus copulanlia : me \ \
liores cniin nobis repromissiones Cbrietus borai ,
nuin dominator douabit, baeredilaiem videlicet
. > -
incorruplam, ei inconiaminalam, et immarcescibi , , lem, conservalam iu coetis; ct qua? oculus nnn
, ,
\ i d i l , nec auris audivil, ei in cor boniinis non
. '
ascenderunt , quae praiparavil Deus diligenii , ,
bus se * . > Terrcni
araici imperatoris ficri

Maub. xvi, ?G.

, 7

U P a r . , 10, >.

" II Cor. , 18.

1 9

Isa. LXIV, 4 : I Cor. , 9.

3105

LAUDES IN SS. CYRUM JOANNEM.

3406

. - noltimus , cuni genus simus sanclum, regalc


eacerdolium , gcns sancta vocaii , et popultis
6, in acquisilionem . Dignitatibus , qii33 apud
, vos s u n t , non poscimus decorari, pueri Dei
\ ^
exsislcnles et dignitalee secundum fidei mensuram
; >
liabcntcs. Principes urbium veslrarum non anbe lamus inscribi, cum simus coelesies cives, el nog
* , *
inscribendos in libro vilac credamus; unde ct prae^ *
stimimus dicere, c Quis nos separabit a cbariiate
, \
Cbrisli , > qui de lenebris nos transtulil in ad ^
mirabilc lumen suum " ; qui propter nos paupcr
;
faclus eel, ut ejus divinilale dilaremur"; qui nior ; iitns csl pro nobis, ut morlem nos ct corruplio ' \
nem effugiamus? Tribulalio cjus, qui bumanam
, \ ' nalurani a iribulalione libcravit ? an angustia ejus,
;
, qui ncs pcr angustum Uer in incircumscriptum
rcgnum suum inlroducit? an perseculio ejus, qni
\ per.seculionera passus est propier nos, et vicit
, ;
; - pcrsequcntes, ct mercedem nobis, qui propler ipsuni
\
perseculionem palimur, coclorum regnum deOniii?
; c , ,
an faincs ejus, qui salutem nostram esurivit, ct
, , \, ,
famem palientes nos, ct nec porcorum escas, qui , , ,
bus ?atiarcmur babentes, immonalibus escis re, , - plcvit ? an nudilas e>us, qui in Adam miserlus est

nudilalis, ol slola prima uos induil ? an pcriculuin
, > 5
ojtis, qui periluros a periculis nos eripuil ? an gla\
dius ejue, qui pro nobis immolatus est, el a cor \, c
mmpente animam gladio nos salvavit ? Cerit
, > \ ergo sumus quod neque inora, neque vila, neque
, - angeli, neque principalus, neque instanlia, neque
.
C futura, neque virtules, neque alliludo, ncque proM

fundum , neque alia aliqua creatura polerit no eepararc a cbariiate Dei, qux est in Cbrisio Jesii
Domino nostro ;
propter eminenliam scientia;, el abundanlee divliias misericordiseinijp bonilatis
auae, etquia c Non sunt condigna? bujus temporis passionesi ac praescnlium fluxa refectio [exvoc. ] c ad fuluram gloriam qua3 revelabitur in nobis **. >
22. Hocjudices sanctorum consilium agnoscenies,
'.
, \ , et eos prudeniiae adnairantee, arbilrantesque quod
verbis eos inflectcre foret penitus impossibile, nisi
,
\ , '. et inlolcrabilibus lentavissent ^iippliciis, in sermonibus virlutem eos et non in operibus babere
, '
fortittidinem arbitrantea, crudeliora illis tormenia
, , * inferebant, duo lixc operantee ; denique (40) t
^ liier et sanctos, secundum quod sibi videbalur, adducere ad deorum adorationem existimabant, et
, \
mulieree quae cum illis cerlaveranl ct passa? fue , rant, per linmres eorum quac gesta fuerant,
. *'

simul alirahere nilebanlur.Sed non consecutus est
, dolosus capluram, juxla quod scriptum esl ; C h r i 0 , \ slo eniin uirosquc virluie e r allo induente, varia
^. " - judicum retia scissa sunt, et sanctorum anim*
,
delaqueo sicut paseerereplaa s u n t ; sicut enimpc\
lagi fluclus saxis illisi volvantur, et nihil amplius
\ \ 5
qqam leves spumae monsiranlur, ita et carniGees
, \
cum Gyro et Joanne ferociter el crudeliier congre ^, dienies, el omnem supplicierum speciem illis niu

I Pclr. i i , 0.

Ilrtni. vm, 35.

f f

I Pctr. n , 9.

"IICor.vm,9.

NOTJE.
(10) Hic

videlicet.

Rom. v m , 3 5 9 .

" ibid. 48

3107

S. SOPHROXII PAT IARCILE HIEROSOL.


3403
I ,
\ ,
, ,
, \
. " , \ ^
, \
,
\ ,
, \, \
\ ,
* \
.

mitim iitfcrontes, quasi nunquam cum eis habuisscnt coniliclum, manebanl ineflicaces, a stabilitaie
ipsorum, quae eral in Cbristo, repulsi ; vel quasi
rum turribus quae devaslari neqiieunl bosles mailiinas infcrunl, semel edomant ac devaslanl, el
onaius sui lucrnm nullum habentes reveriii rcvcriunlur ; sic el carnifices verbcra npponenlcs, sese
labore faligabanl, ei eos qui acceperam, robusiiores
^lliciebanl, el eorum qua? desidcrabant fruslrabantur
imentione. Unde et illae Salvaloris sponsse insujierabili indulae consiantia, et adversus omnem impelum inimici annaia;, forliterque in spctlaculo
iidoicum bostibus colluclata?, inilexibiles el pene
inlractabiles poenas iuferenlibus permanebant;
lion tanlum dc flagellis ipsae sollicitai, quantum bi
qiii flagellabant patiebantur, laboribus latigali.
Spes euim ccelcstium, el eorum, qui anlea passi
Juerani, immobilisel forlis inslanlia, robustioreseas
inonslrabat (iino etplagarum dolores exsiinguebal).
23. Diuiius autem cum adversus marlyrcs contendissent, superali surit, et a lormentis cessaverunt, et flagella dimiserunt, el strigiles projecerunt,
alque viclricuni eis facli suni coronarum auciores,
nioitem illis per gladium inferentes, cum sexlum
diem haberet mcnsis qui apud iEgyplios nuncupatur Mecliir, et primum ac tricesimum is qui
apud Romanos Januarius appellatur : quando et
amici Gbristi martyres cum propter Cbrislum
inariyiizassent, aniraadversioncm capitura perlul.Tiinl. Taliter sanclos inarlyres passos, et iriumpbalia diademata conseculos, elbravia supernse ac
dhijiae vocationis adeplos, fideles populi eOerenles,
caniicum triumphale canendo, ad Marci basilicam
detuierunL, qui eis c l fidem radicavit, etper banc
ceriaminum aperuit stadium, ac perceptarum eis
immarcescibilium coronarum exordium faclue est:
bene discipulos magistro copulantes, et agonitbelac
(osqui certaverant prsesenlantes, et oves ad pastorem ducenles, el agricolae plenam fruclibus spicam,
nique praelori insuperabilem cerlantium pbalangem
fcrcntes. ille gralulabundus tanquam proprioe
filios sanctos suscepil, el gavisus veluli diligenlee
imitaiores , in ulnis assumpsil (et exsultans Deo
obmlit), clare missa voce profalus: c Ecce ego ct
pucci, quos mibi dedisti, J)eus
> Apud quem i i delium caterva marlyrum recondidit corpora, non
comiminiter agnos ei agnas consepelienles, nequc
simul sponsas Chrisli et paranympboe bunio abscondenies, sed privatis ulrosquelumulis recondentes ; nam iribum tribum seorsum, el mulieres eoruni seorsum dividere fueranl ernditi ; quaproptor
el bic quoque festLnaverunt servare praeceptum.
El eanclorum quidem ceriamina, et cursus, et l u rlamina, el vicloriae, quin et^oronae immarcescibiles, el in lemplo Marci sacralissimi deposilo,
taliler ul pcr pauca dicamus consummalasunl, ei
fmem babueninl insigucin.

I*a. , i 8 .

\ *\
, , \ ,
^ , \ ,
. *
, \ '
,
.

,
,
^, , , \
, \
, \
,
, \
, \
. , \
,
\ , \ * <
> \ ,
*
\ , *
\ $ , ' , \ ' \
,
. \ *
\ \ , \
, \
, , * , , \ .

.1103

LAUDES IN SS. CYRUM JOANNEM.

3410

*. \ -
, \ .
, \ ,
\ *

",, ; , \
, \
\

\ ,
\ *
\ , \
, -

21. Dicamus autem etiam inde huc faclam iranslationem, et causam propter quam lianslaiio facta est. Post mullos itaque dies, ul aliquid etium
Mosaice fateamur,el hoc mariyribus condonemus ;
recipient enim nos in praeconus suis Mosaizanies
polius quam Plalonizanles, posl illorum lyraimorum destructionem, et eorum quisanctos pimieruot
inlcrilum, et simulacrorum detfsiabilis serviliUia
deposilionem, et ararum ac lemplorum quae ipst
statuereruinaro; posl beaii Consiantini, qui primus
Chrisiianus Romanorum sceplra roboravit, ac Itliorum obitum ; post Joviniaui quoque et Valenliniani, et Gratiani ad meliorem vitam wigrationem ; posi Tbeodosii Magni ac filiorum ad requiem
supernain resolulionem ; Theodosio Mtnore impe , \ - riufli moderanle, et divino Cyrillo rationabiles
hic Cbristi oves paacenie, et magniloqua luba
, \
pietalis sapieniiam praedicanie, daemon quidaui
, - teterrimus eliEgyplius apparebalMenutbisnomine,
\ ,
caslellum a se cogooininalum inbabitans, ct for , roam feminse fingens, el hac propriam iiifirmita, ,
tem et imbecillitalem demonslrans adversus eoe
\ ^ qui mares suut animo, non virtute fngiens abyssi
, ,
catenam, sed Dei permissione inlerim ad cauielam
\ Dostram dimissus, ut senipcr memores simns bu, \ , - jus mala opera conspicienlcs, qualibus nos Cbri ,
stu9 Deus difficuhalibus liberaveril. Hic daenicn
. lenebrosus sicut iEgyplius feminei sensus erat
,
pariier et formae, postLoxii el tripodissurditalem,
, \ ^ et ineffabilem Dodonese quercus tacilurnitaiem, et
stA . w iw XA)iA<i <.ttti
JL\ n\ti \
\E mtm^m

J ^ _i
~1 *1
. . ^ . ^ ! . ! **.t ..i !>.

,
inlerminabile
Caslalici
fluemi eilemium, postque4
, \ Rbodii tauri sine mugitu sibi non agnitum cagum,
,
el omnium, ut ita dicaiur, paganarum divinaiio , , num exslinctionem, Asclepiique non
flnitain.in. - flammalionero, et similium omnimodam c l insana, \ ' bilem raedicorum laesioncni, propbetare ac mederi
\ , \ - languoribus, imo falsa dicere ac morbis inficero
, per phanlasmata protendebat. Nam quomodo is
* * qui meodax est ab inilio, et mendackim dc proprio
,. \ , loquitur, in veritateque prorsus non slat, vcrita ; tem asseveret?Aul quomodo i& qui proprium qucm
, * babuit aliquando principalum non cusiodivit, scd
\, \ , \
veluli morlous abominatus projectus esl, et ver , , mibue acatet, et putredinem babel slralum, qui
; c \ - omni casu cadit, el ingenti languel inlirmilate ;
c Ipsi enira, ut propbelice dicamus, iiifirmali
, \ , > \
sunt et ceciderunt ; > lotiusque boni est morliG
caiione circumdatiis, aliis sanitaicm porrigerei ?
(^ ; ,
aut languenlibus quibnsdam praslarel remcdia,
: ; *
qui sibi auxiliari non valet ? Quod quis babet, hoc
, \
vel ex nalura sortitue, vel ab aMtero atccptum si
, \
* , - custodierit indiininulum, fortassis polcrit ad alios
quibus impertiliir exlendere : al vero qui non ha;
bet, quomodo aliis tribuere pouicrit?
'. \ ,
25. Et bis ila posilis, mtillos foedissimuin boc
, \
daBmonium seduclionibus suis abslraxil, cl aram
(
suam residere, spe rccipicnda sanitalis, vel pcr1

17

, 7

Pba!

\ x v i . 2.

3411

S . S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E HlEROSOI.

cipiendae propbetiae, suasit, non solum infldeli-


bus, et cunclis liis qui jussionibus e]us parebant,
sed et fidelibus et homiuibus qui Chrisli portabant indicia. Novit enim malilia ad se trabere
simpHcem, fortassis autem et eiim qui ad mo.liora congrue spectat, nisi Deum sui custodem habcat
nutus. Alias et hujus urbis soboles muliam simplieilatem babenies, e( in simplicitate potius agnitae,
facilc a roelioribus ad pejora inutantur, ct leviter a
noiiis corrumpuntur, ae difflciliue ex minoribus
eriguniur, multorum ocalorora meatem non bene
oculalam babentes; imde et Paulus cum taies G a lalas vidissel : c Miror, ait, quod slc tam cilo
iransferhnini ab eo qui vos vocavit in graliara
C h r i s t i ; et post mullam docirinam, saplentis-

34U

, \
,
\ .
,
\ , tl
>. "
\ , \ , \ , (3
,
.
\ ,
, \,
* >
gimamque admonilioiiem, consequenler eos iosen- *
satos esae testiftcatus est. Porro cum Hebraeos

lacte adboc egere, et inexerciiaios babere animse
, \
sensug ad discrelioneia mall et boni vidisset,
\
imbecilles meriio et parvulos nominavit . Corin , \ * thiis auiem, qui deprebeiisi fuerant cum periclitanlibus sapere : c Timeo, inquit, ne forie, eicut ser- , c , ,
) ,
pens sedmit Evam in aslutia sua, corrumpaniur
\
sensus vestri a gimplicuaie et caslitale, quae est in
. ,
Chrislo . > Sapientia quoque animum qui sine
, , \ malitia est facile iraitemutari dicrt, et idcirco dari
, \ \ ,
astuiiam innocenlibus, pueris autem ei juvenibus
\ .
pradentiam, sensumque. ac intellectura.
9

26. Sed ille Cyrillus egregius, pastor bonus, et


Cbrisli boni pastoris discipulus et sectator, qui
seroper et diei caumalc cremabalur, el noelis ^
glaeie stringebalur, quique ab oculie soinnum rcpellebat et avertebat, ut lucubrauubus visibos el
vigili menle euslodirel oves, ue fnrto ablaiae fuer i m et maciareutiir, et perderentur, vel a beatlis
capetrentur; sic enim et furem el feram Nestorium,
latroneui simul el lupura perspexit, et a mandra
insccuius est, atque inefficacem pepulk ab ovili,
jllsesas oves cuslodiens; Cyrillus, inquam, qui
cum Tbeopbili avunculi sui et prasulatus eeset et
zeli successor, seductionera dsenieuis intuene, et
Odelium laesionem conspiciens, SaWatoris servus
effecius, ut cessaret malum, daamonisque deeiruerentur phantasmata, el perfecla populo preberelur
verilatis agnilio, ac divinae ipsius cognUionis amor,
precatus esi; Deus auiem maturitis famuli sui pre- D
cibus admissis et cordis voluntatem dedil, et eifU9as
pro iktelibii9 suis peliliones implevil; oculi Doroini
super jnstos, et aurcs ejus ad preeee eorum
; voJtinlaiem enhn revera timenlium se faciet, et oraiiones eonim exaudlet; quoniam propeesl omnlbus,
qui invocant eum in veriute **. Et daemonis quidem
fregit operaiionem, plebis aulem inflrmiiaiem cur a v i l ; uui enim ju9to Deus mille peccalorea donat,
el populum non nunquam pie eupplicanti; sic
enim et Lot civilalcm integram donavit, super
l>eiUione admlralus eum et facie; et Moygi Israel
10

** Galat. , .

' Hebr. , 12.

II Cor. xi, 3.

*. '
\ \ , \ *
\ ,
\ ,
\
, \ \ \ \
\ ,
, \ , \
,
. ;
\ ,
,
, , \
,
,
, \

, , \
. \ , \

, \ ^
\
,
. \ * \ Us* Psal.

10.

** Psal. eu.iv, 19,20.

3413
LAUDES SS. CYRDM JOANNEAf.
341*
. 3 \ peccanlem saepe donavit. Ita et Cyrillo D.eui cum
\ \
esset juslus, el suus inslar Lot et Moysi famulus,
\
lotam civilatem et popnlum lolum donavil.
,
, \ .
27. Et ecce noctu et post supplicaliones dor \ * mienti pe. angelum quid esset agendum sigiitfi, * ,

cavit, Cyrum jubens memorabilera martyrem ab

egregii Marci templo ad sanclorum evangelislarum
,
transferre basilicam, quam Tbeopbilus, qui anie
, illic pnesulalum lenuerai, in eodem castello Menutbi
$ \ , \ - dedicaveral; in quo et simulacrtun localum fuerat,
. ' et daemonium frequentabant; hoc iiaque Cyrillus
, \ ,
mirabilis oraculo accepto, ad saucium Marcuni
\ ,
cucurrit, et venerabili revelato Cyri sepulcro, intus
\
cumeo et Joannem beatissimum reperit, el sapicnter

arbilratus quod btrosque a Deo dictum praceplum,
,
per unius appellalionem propter utriueque concor , \
diam et unanimiiatem indicaverit, et quod non ,
essel decorum post moriem separare quos non
, , , , moe, non locus, non sepulcntm, non lempus, non
passio dissolvisset; hos ambos acceptos in idcm
, \ jam dictum cvangelistarum sacrum (ranslulil tem \ p1um,tripudianspariler et cxeultans.beatique David
, morem imitans, ante arcam Domini chorura du" \ ' centis : unde et secunduin eumdem modulalorem,
- cum spiritalem lyram suam el divinilus inspiratam
,
coaptasset, duobus martyres laudavit iwodulami , \
nibus, juctMDdilatem quae sibi inerat publicans, et
\ piis imagoet exetnplum in sanctoriim laeliiia factus;
\ , \
q u et hi qui rninc sunt relegenles, et illius
, \ C araorem cognoscunt, et ad ipsius affectum perirans
eunl : gaudent enim continuo et exsullanl moro
, \ Cyrilli, Chrisluraque hymnis concelebrant, et coro,
nanl laudibus mariyres.
.
28. Miranda enim revera est Salvalons potenlia,
'. \
et ejus providenlise diviliap, qnotnodo non sulpluir
\ ,
, - de coclo plucns et ignis, noxium illum daemoncn
fuIguraverit,quemadinodum Sodoma quondam alquc
,
Gomorrba, naiurae delrahcntia, et Factorem quasi
\ & , \ non benequae eirca nos sunt disposuerit, injuriis
' impelentia; neque terrarn aperiri et absorbero
immunduin judicaveril, ut aliquando stiperba Da , tbanel Abiron convejiticula : neque lapidibus instar
imbrium diinissis grandinaverit non sanctum, sicuii
,

- ^ genlem quuiidam qua3 rcstilit lsraeli : neque cadcn


illius polluli abominabile simulacrum et in pul , \ ,
verem conleri jusserii, sictu olini Bel ei Oagori com \ ,
ininueral; sed per corpora morlua ot jacenlia in
\
monumento, bujus lemeriiatem depo9uil, ei com , \ ' pescuit insaniam, et in se glorianliuui confirsit
,
, \ , jaclanliam; oslendere volens,ui reor, sapicniibus el
scnsus sanos babcntibus,quanta eorumdeni ipsoruni
\ ,
luartyrum eliam posl moriem fuerit vhlus, quanta
' ,
vero gentilium deorum inOrmilas, et quanlo facilius
\ ,
bi qui deos vocaios se glorianlur, per immobilia
\, \ : .
sanctornm ct morlua ct non spiranlia corpoia
superculur.

3415

S. SOPHRONH PATRiARCH.E HIEROSOL

29. Ruc cum sancti venissent et evangelislarum


cohabitatores effecti, primum quidem ipsa locatione,
q u iri hoc sacro templo effecta est, prolinus in
fugam da3inonium converterunt, et atrura illum in
tariara persequentcs, et tropa?o in bujus foga
triumphantes, deserlam cxhibuerunt babitaloris
domum. Secundum vero ab bis opus agebatur patrimoniorum, quae inerant daemoni,exspoliatio, id esi
devaslatio : viri enim erant palrimonia ejus, cum
mulierculis, qui ad aram sedebaiU, et spe vana
ttecepii, et acriori pbantasia delusi; quos marlyres
animabus el corporibus mortuos veluli quaedam
spolia depraedati s u n l : prius forie fUga secundum
divinam vocem veluli mortuo aUigato; postmodum
cis ct vitam misericorditer donant, ad fonlem illos
v i i a adducentes, el cognoseere Deum danles, quem
ignoranles morlui erant, lumenque verum donaotcs,
quod non vidcntes obtenebrabantur. Sic enim salvani et captant ea quae sibi ab inimicis diripiuntur;
sicui Dominus el magister coruni cum orbem terrae
rapuissel captavil. Terlium martyres his, quafe jam
(iiximus, nil minus gerebanl; abominabile quippe
illud dxmonis templum, in quo pbanlasias mendaces tergiversator operabalur, et in quo erat ara
somper sanguinibus madefacta, et ille stabal feniineae formae siatunculus, marilinio sabulo obrueriint; et secundum patriarcbam Jacob sublus terram occultaverunt, ita u l oblivionem et utilem
ignoraniiam exsecrabilis et animas corruinpenlis
dedicaiionis Hlius posteris faceret. Quartum p r cedeniibua jungebatur, profanae construclionis ipsius
cxitium, quae daemonis eral aequivoca ac deleslabiliom ejus immolaiionum exsecrabilis babilaiio : banc
cnim arena et inare raarlyrum partiti suni nutu,
et quiddam ejus arena est obrulum, quiddam vero
iniermarinareumataflucluat.Quintum a marlyribus
gerebalur, quod et minc gloriosissiroe geriiur
Deique graiia perenniler eet gerendum, et ante
universitalie consummationem minime consuminandum; quod el oroues norunt quotquot martyres
norunt, ipsorumque gralia perfruuntur; quotquot
etiam lempluin videruni, et lumulum eorum honorabilem salulaverunt; est autem prodigium, sanctorum lemplum roirabiliter sians, et omnes praa

3416

cC , \
,

, \ \
, . ,
. "
\ ,
\ \ ,
^
,
> , $
\
, \
,
. \
,
\ .
* \
,
, \ \
, \
\ , \ .

, , \
* \
*
\ ,
(5 . , \
, \
,
\ ,
, \ ,
\
\ ,
\ -

admiratione percellens : supra ripa enim non allam j> . ' , \ \ , nec flrmam aediflcaluin est, et medium est inier
,
arenam el fluctus, iropetum utriusque suecipiens :
* *
adorienlem quidem habet eaeviens mare, et arenam
, \
vexanlein et supervementem; ad occidentem vero
* ,
solem, areuae scopulum hosiiltler contra flucius
, , \ insilientem, et terram buniidam perurgentem. Sed
. ** ^
neque aquam dimiuil cum arena copulari, neque
arenam cum aquis misceri, interposilus quodam- , , *
modo lerminus uiriusque apparens, et frenum eis
, \ proprium fundamenlum proiendena. In altitudinem
. \
auiem rouUam erigitur, et ajtberi lecliim conneciit;
,
undeet desiderabile est naviganlibus; a multis enim
stadiis apparens, eos qui ad Aleiandriam navigant, , ' cum de pelago visi fuerint,suscipit,et delectaiionem

LAUDES SS. CYRUM JOANNUM.


, \ ,

,
\ .
'.
, , ;
, ,
,
; ^ \
, * ' \
, \ , \ )
, \ ,

3418

illis modicam donat, proenunlians quod prop^


sit quod desideralur: eosvero qut ab hac navigant,
usque ad multa spatia premiuil duin cernilur,
el salutaribas farsum muneribus vialicum praebct.
30. Porro prodigia q u hinc a sanctis effecta
sunt, quis enumerare, vcl andaci lingua narrare,
aui ore multiloquo effari sulficial? bominum quir
dem nullus, nec si cuiquam decem sint linguaB, et
totidem ora, aeneamquc animam et vocem qui lalis
est fortissimam habeai; sed solus Deus, qui et
laniam tis fortitudinem eonlulit et e i aeiernitale
praedestinavit, quae per eos ad gloriam suam erant
agenda; qui numeral multitudinem etellarum et
omnibus eis nomina vocat; qui manu quidem
aquam meiilur, et palmo eoeluin, pugillo auiem
\ , \ " oranem lerrara, cuique pluviae g'iU dinumeratae
, \
sunt et roris jacula mensuraia, ct micae praesciun' , - tnr arense : per quem leprosos emiindant, claudoa
, ,
faciunt pedibus sanis, infirmos curant, caecis v i , , \
suiii donant, et da3monia ejiciunt, el morluos su, \
scitant, maiimeque illosqui mortificalionem animae
- patiuntur; et gralis bominibus tributint quae stbi
daia sunt gratis cbarismata : quas cum sint plurr/, *
\ , \ roa etinfiniia, et per singulos dies et horas crescentia, numerique (rutinam non recipientia, dici
, \
, \ non posaunt; semper cnim euccedcnlibus praece , \ - denlia conteguntur, et subsequeniibus isia velantur, oblilteraiione obrula, silenlio obuinbrala, atque
, *, , ' marinum et invidiosum quid perferenlia. Sicut
\ C
^
clevanlur et crescunt, viden*
tur et aspiciuntur, delectarique faciunl videntes et
, \ \
, \ - aspicientcs : deindeque prxcedentes succedenlibus
subitlatis, mox reumaii oblivionis traduntur, et
<$, \
-fl \ 0 , \ -jj decidunt oblivione, priusquam defluant aquis; et
absconduntur, priusquam abscondanlur posterio \
\ \ ribus fluctibus; ita et cum sanctorum marlyrum
Cyri et JoannU miracula vicissim et in9eparabililer
, , \ , ^ , \ effluanl, et divilius emanent, silenlio et oblittera -jj tione praBsentia quae prius acta sunt contegunt, et*
ipsa quoque imminentium supervenienti visione
.
velantur.
51. Sed quamvis ba?,c et tot ita consistant, pau'. *' \ \ , * ca lamen ipsorum effari tentemus : consummabunt entm et ipsa laudibus censum, praefulgidam
\ ,
. D habentia eritalem. Pauca enira revera sunt quae
dicenda sunl, td est numero septuaginla, ad mulli\ ,
tudinem immensam collata; quemadmodum et
, \
gnltae paucaa ac numerabiies ad incomprebensibile
^ \ pelagus. Non bic tsancionim graitam circumscri . ^
bentes, absil; neque illa qua? in nobisipsis pairala
, , ,
sunt beneficia breviantes, ne sic ab eo quod deco (
rum est in insaniam converlamnr, sed illa prscco ), '
niorum probationeni, el laudibus eonnn commen , \
dalionem, immobilem facieules; propler quod ct
. \ pariem ea laudationum ponimus, quasi lectiim
, sermone stabile providenics, quo inOdelium jaculis
, , \ '
qua; veluli ora sinc ostio aunt, minime stillare co' .
ganiur, ac pcr ipsa idolis favenlium ora oppilantes.
,
Idco ergo nec vclcrum miraculorum menioriam fa4

n , c

u c l U 8

3119

S SOPHRONII P A T R i A R C H ^

fllEROSOL.

ciamus, nec eorinn relationeni, qua anlc mullura


:, tempus gcsla stinl prosequamur. ne prolixi teinpo, ris anxilio pnumuniti, possint Deo invisi ea res
piinre ; acd quse lemporibus noslris facla sunt con, .
scribamus : quorum alia qiiidem nos vidimus,
*
quaedam vero ab aliis qui viderunl audivimus : sed
et pturimi enrum qui passi sunl, imo el dc infirmi- \ , * ,
Ulibtis suis convalucruni, el vilae Iiuic bacienus
stipersunt, solemque istum intueiitur, et prasenti- , \
bus rcbus utunlur, uecnon et leslimoniutu nobis ,
pcrbibenl verilalis, haec ad gloriam Dei et bono- , \ ,
uorcm sanclorum ore proprto relulerunt; quidam
*
auteni et ad Dominum sunt profecti, et prsesenti- \ , \
bus rclius exempli, cum mullis et ipsi quae circa
, \ \ '
se gosta fuerani annunliassent, el testes nobis di- , \ riorum veraces, eos scilicet qui viderant et audie \ rant, dcreliqiiissent.
.
t

3-2. Vcruni etsi in veterum scrutinuiin nosmet


imm.Uere, ct illorum etiain quaedam lilleris cnarrare voluissemus, non ulique pagani nos fajsi c r i miiiis arguere poluissenl, bis ipsis el qtue jugiter
a sancils fiimt manifeste redarguli; eorum quippe
quae pcrpciuo gerunlur visio, el eoruui quse nuper
acta sunt enarralio, el veteribus mique iidom
prastabanl, el in nobis inuniunL vtrilaletn, atque
Hbomiuaudis idolor m cultoribus, eortim diftidentiam extludunt. Veleribus ergo velera compte l c qui desercnles, utpole tcmporibus oruin reiulgenlia, et eos qui lunc pra3sentes erant Ijetificantia et

'. ' \
,
,
\
\ .
\ , \ , \
, \ ; .
,
, \ -

ornauiia, ipsi qua noviier facia sunt, noslrisque


temporibns desuper effusa, imbrium more consistunt. dicamus, el verbis propriis venusieinus. Propria qnippe sunt et quae antiqniora sunt icmpore,
qnia Cbrislus non esldivisus, qui baec et illa per
hauclos fabricaiis, c l ititura quoque ndbig esl iterum prttsiatiirus : proprii vero ruisus et nostri
fciinl qui operali gunt ea cgregii scilicet niartyres
atquc fideles qui marlyrum miraculis pcr illud
lempus nobilitabanlur ; ne nos ilcrum maledici
tiovorum inopia miraculorum veiera prosequi d i c a n l ; acres enim ct invcrecundi alque coelesti consistunt ad umbrandam verilateui, et huic praeferendum mcndacium, verilatcm prosequi apud i n sensatos videri, et c conlrario menliri veritalem

\ , \ \
, \
\ , ^, \ *
. " * \ \
, \
* ,

.
,
, * ,
, \ ,

putari, quamvis miraculorum qua3 eemper fiunt j) \ . *


nimbis ialsiloqui capianttir vel consmnantur. Ho \, ,
mimnn planc noscius millus, ui opinor, sacrsa Cyri
,
atque Joannis virlutis exsistil, quam eis omiiium
Deuset Salvalor Jesus Cbristus (adversus cunclos \
omuino morbos) donavit, ad gloriam fidelium al- ,
\ , [) \
qtie oalbolicac Ecclesiac xdificationera ei siabi.
lilaiem.
*. ,
35. Scd omues qui non corpore fuere pnrsen \ ,
les, tanquam prscsenles atque videnles noventnt
quotqtiol banc lerrcnam babilant regionem ; in
\ ,
omtiein quippc revera lerram sonus eorum de Htis
,
cxivit, ct iu ipsos orbis lerrsc iines, de bis verba
.
venonmt : non cnim de solis apostolis hoc Psal ^, > \ cnisla clatnarc accipieudus est, sed d i liominib-is

3121

LAUDES 1N SS. CYRUM ET JOANNEM.

3422

. qui semtilali sunl immortalem imttationem ipsorum. Unde et itos ante hoc, eicut eliain omnes qtii
*O0ev \
longioribue a lemplo eorum spaiiU dislant, gratia
, \ ipsorum audilores tantum eramus, ntinc autein

inlpectores audilionum verilatis eflecii sumus, ob
\ , - ocnlorum languorem nccedentee ad eos, u l prai , \ \ dictum est; qni et ipsr sanitalem carpsimus, et
alios sanilales vindemiare conspeximus. Sanclus
, . - propheta quidem eacram lyram coaptans, siout audivimus ila et vidimug, ad velerem Jerusalem can, , ,
tibus clamet; nos aiitem ad mariyres asscramus :
** *
pauca de vobis auribus ladicbamus, quos oculis

- \ , - vidimus : el modicis prius roris gullis periuiulebamur, quibns lingua* nubes imitanles, martyrico sa , \
nilatum vestranim assumplae pelago compluebaut.
,
. ^ Hujus aulcm et nos inspectorcs pelagi facti, ct in

ipsius natantes fluentis, cum Job ad vos, qui hujus
, eetis pelagi fonles, exclamabimus : auditu qiiidem
. auris audiebamus vos pritnitug, nunc autem oculis
, \
V08 vidimus. Quae itaque octilis vidimus, et a u r i . bus audiebamus, bacc et scribemtis, el his qui cor , \ \ - poribus degttnt, et his qui post nos fntiiri sunt
, \ transmitiemus : venile et videlc opera Domini, quae
, \ * - posuit prodigia supcr terram, cum propbela David
, \ affati; fidelemque populum erigenlcs congrcgeimi9
, \ ,
ad audilioncm prodigiorum pcr Cyrum elJoanncm
\ \ divinttus patratoruin. Eia ergo nunc, eia iterum
\
sanclorum oralioues in auxilhrm induenlcs, rela .
tionem miraculorum ipsorum aggrediamur, auxi, , liatricera ei lestem eorum quae dicunlur verilaleni
, , ^ \& omnibus facienlcs.
\
.
1

Explicit

laus sanctorum martyrum Cyri et Joannis;


Miraculorum.

et post Laudem

principium

Auctoris.

Condidit h c quis ? Sopbronius. Dic unde orcatus 7


Pboenice. A( quanam? De Libaiiostepliano.
Urbs quxnam? Damascus. Adbuc vivumnc pa[renles?
Mors rapuit. Nomen fac ut utrumque sciam.
' . .
Dicla Myro mater, Plynthas pater audiii. Anne
, .
Soriilus charum conjugium ac sobolem ?
, \ ;
Et tbalamo et natisexpers cnm cselibe vita.
, .
^
Ast ubi, quove fuit ccanobio moiiacluis ?
, \ ;
In nutrice Oei terra, Solytnae lumulisquc,
\ , \ ,
Ampliflco in scpto Tbeudosii eximii.
. .
Jam quibus hunc dium componens obtulil hy
* \ ;
[ntiiu ?
.
Cyro acJoanni martyribus nimiis.
;
Cur vero tanium susccpi; mente laborem ?
"
Hi fueranl aegris quippe medela oculis.

.
Senecce iahosophitlce (II).

Cyroqui medica prae cunctis pollet ab artc,
NOTiE.
(II) Ab Anastasii inlerpretis Laiino codice abvala sunt; caque nos totidem veraibus Latina Tcsunl hopc cpigrammala Sopbronh ap Seneca? iatrocimus.
Bopbi$ta3; qnae amen in Gra?co exemplari conser* ; . ; .
; .
; . ;
9

3123

S. SOPHRONIIPATRIARCILE HIEROSOL.

Necnon Joanni, marlyribus superis,


Sopbronius laitans, oculorum luce recepta,
llaec gratus libri munera parva dabat.

3124

.
,
' .

SOPHRONII

MONACHI

SOPHISTJE

N A R R A T I O MIRACULORUM SS. C Y R l JOANN1S


SAPIENTRJM ANARGYRORUM.

be

Ammonio oetavario scrofas habente in '.



\&


.
gutture


Juslum arNtror, miraculorum narrationera ag, , }j
gressus, p^ima q u * domeslica sunt civitatis e x \ ,
ponere, in qiia martyrum admirabile oertamen
\
exaclum esl, ei venerabilis basilica eorum conslrucla est ; quatcnus nec Alexandrinos contri- ',
siemus, alios eis prseponentes in propriis, neque ,
\ \ ,
nfbi eidem injuriam inferamus, quae maxima opti
, maquc esl, ac deleclabilis, et ob boc praeferenda;
, \
irt miraetila, quaB narrationis lenent exorditim,
lanta plebc, lalique cmtale, vera haec fuisse lesli- , \ . licanlft, eliam bis prabeanl fldem, q u in subsequenii dicenda sunt. Ammonius efgo miracula no- ,
,
bis iniiiet, idcirco quod bic de proceribus exstilit
civitalis , opulentia praeclarus, et benigno paire ^ \ \ . *0

gloriosus. llte quippe non pauco tempore Abixan ,
drinorum dispensavit Ecclesiam, pater Eulogii, qui
sdem ipsam optime dispensavil; hic vero princi- (
paium tenuit ociavarum; el est vectigal per ocla- * ), (12),
,
vam, quae injusle quidem colligitur, pie .vero dis (13) .
ponilur, quae anie cxitum exigebat.
, \
Hic ergo Ammonius dum adbuc juveuis esset,
ei pulcbritudine corporis adolesceniiae aHaiem or-
,
nasset, in gulhire passionem pessimam Jiabuil,
qnod medici inerilo scrofas appellanl, eo quod hu- ,
jusinodi sini animalibus similes, quae banc eegri- , , \

imlinem procreant, novum porcinarium in cervici . bus bomiiiumfacienlia. Hae ergo adolescenlis bujus
\allaverant collam, et tanquam matris alebanlur jy , \ , in utero, paulalimque crescentta, gultur ejus con, \
fclrinxerant, atqne ad magnam miseriam puerum
, \ ,
wmdem adduxerant abstringendo, et cutis exlen ,
sione suffocando.
\ .
1

NOTJE.

(12) Oclavarium, inquit Cangius gloes. Lat., vectigal quod ex rebus venalibus fisco preslabatur,
de qun esllex 7 <<t 8, Cod.de vecligal. et 1. vu.,
Co.i. dc localo. Cilaique ex BoUando buuc ipsuiu

Sopbronii ( sed Bollando Cangioque anonymi)


locum.
(13) Bolland. . Banifaciu* taorcn
Icgebat, ut esi in codice nostro (

3i25

L A U D E S I N SS. CYl UM .

3426

Qtia de rc paier ejus clcgauiorcs aovocans me 6 -. -


dicorunu adolesccnlis aegriiuriincm demonslrabat;
, , \ el adjutorium ferrent periclitanii puero suppli*
, \
cabat, mercedesque rurae condignas, priusquam
. (
curam facerent, proponebat. 111 vero Julianum,
\)
, \ - quod eral nomen palris ejus, in mullo bonore se
gerere, puerumquc (iiUgcre super eum jurabanl;
, alioquin ei ouere mercedum illecli,
ftgriiudiniscu, ,
\ , \ \ ram ut dcbilam propter reverentiam c l lionorem
palns, amoremque adolescenlis el affccium, exbi .
bere promillebani. Verum ubi omnia qua? arlie
, \
fueranl peregerunl, et qnsc super arlem suni, si
, , ,
dicendum esl, nihil profueriuit, idcirco quod mar \
. , tyribus pueri hujus servabalur salvatio, bunc paier
, \ a medicis auferens, ad veros medicos Cyrum et
, - 1 Joannem adduxit; quorum venerabilcm confessio, ,
nem lacrymis irrigans, auxilium ferrc adolescenii
. poscebal; nec conlemnerenl filium ejus lanla com
. 01 , \ pressum fluctualioiie. H i vero senis oralionem
, - exaudiunt, ejus flelus non aspcrnati, el pueriim
, ^,
curaverunt, et ex itla collaris cutis pernicie clarius
.
cruerunl.
iDJusium autem existimo, nisi et cttraiionis me' , \
. nioriani faciamus. Etenim videnies eumdem ado, le&centem supercilio elevari, et opulentiae fasiu ad
elevalionem extolli, non prius corporalis cervicis
,
tumores sedavenint, quam animsR jactaniiam cura ,
vissenl. Plus enim salute corporis animarum inlegriiatem desiderant. Ammonium ergo el anima
\ .
a?grotantem videntes et corpore, et uiraque cervice
\ , \
,
pessirae conslitutum, boc modo cum curare digna-
ti s u n l . p r i m u m quidem venerabilem eorum con , fessionem mundificare inandantes, quatenus disce,
rel non super sapere quam oportet sapere, sed
, ,
deorsum inclinatus in terram, unde sumpitis esi, et
\ '* c
ubi posl modicum reversiirus esl, addiscerei sicul
, ait Dominus ad Adam : Quia lerra es, el in ler , \ ram i b i s , donec converiaris in terram de qua
. > \ sumplus e s . > E l a d Deum David diviniius d i c i l :
' \ < Auferes spiriliim eorum ct deflcient, el in pulve . j
rern suum convertenlur . >
'* Ita ergo tiimorem aniniae adolescentis maceran , , tes, et qnis essel addisccre coarclanles, ad scroia
rum passionerp, qiue in corporeo guilure fuerat,
. medicinam mandaverunl. Hoc aiitem ceraiis eornm
,
omnipotens empla>lruni ftiii, qiiod cum panocoin \
mislum guUuri ejns hnp ni ptsecopenint: sancto,
rumque jussione peraria, de srgriimiine puer eici
lus esl : nec eniin mnhis debus conlra ronim mc . "
dioinam scrofse rcsistere valuerunl; adjutorio quip,
pe eis superposito, velociter lanquam aliquo fla ^
gellantceas et persequentc, fugalae sunt, et acre

aperientes cervicis culem, et qua conliuebamur
\
nimpentes, ante sanclorum memoriatn ceciderunt:
, ;
sexaginta el eeptem vero fuenint numero, sicul a

numeranlibus eas dicebanltir : quas qui tunc io
> ,
basilica ministrabant, per mullos dios antc sanM

" Cen. , 19.

" Psal. ciii, 20.

3427

S. SOPHRONII

PATRIARCH2E HIEROSOL.

34tt

ciorum memoriam sugpendertini, virlutem marty- , \


. \ rum demonslrantes ctinclosque Dci excilanles ad
* \ ,
laudem. E l Ammonius quicfem pro duplici apgriludine duplicem et medelam accipieng, sanus restitu- .
lus est genitori.
\ ,
Poslnliquod vero tcmpus ilerum elatusest gen\ ,
fu, oblivioneinquepracedentis castigalionis incur * \ *
tens, corporali rursus infirmilate corrunipiiur, et
.
meliora sapere mariyruin casligalionibus docelur.

Eieniin non mcdiocriter infirniatus, pericUtabatur
de slomacbo, imo coUceumon Asclepiadx hanc
' \ a?griludinein vocavenint; et conferenles quod non
qnalilas stomacbi differentiam dolorum facerct, et \

ampliores bos qnain qui sunt stomachi; consideranies enim, quod iton eral eum aliquid victus acci- , ,
pere, quod per os non confestim evomcrel ;non va- lenle alvo ejus quod per slbmachtim niittebaiur reci ,
pere, eo qnod lortionibus constipala, cibum in se
, \ ,
retincre non poicral; sed dum descenderet, staiim
, 6repulsum per os rcmiilebat, non sinens per selrans- ,
itnm faccre; quamvis ergobancaegritudinem medici,
^ , ' . ''
ctquique eorum iriduli sunl tribones, scrmominique \
dicacitate confidunt, omnes enim introibant, et po- , \
tuerunt quideni addiscere, non lamen idonei fuerant
( ), , ;
accurare, quandoquidem vakie buncinvesligaverunl,
\ ,
c l muncrari cupiirint, n l et merceduin pompam
\ ,
argenio, et de felicilale curandi preslamiorem
,
gloriam conquisissenl.
.
Idcirco bis omnibug refutatis Ammonius, nul ,

lumque ex eis inveniens juvamentuin, nisi lantum ^ ,


nt eortim super bac segritudine imposgibiliialem

addisceret, et quod verbis quidem sinlnimis idonei,
, \ ,
nperibus autem curare nullalenus strenui; ad C y , \
nim iienim et Joannem cgrcssue est, solos hos post
,
Deum credens adjutorce exaistere; unde el celerem
. " \ 4'tirarn acccpil, niercedem congruam fidei, quamin
,
4>os babuerat, conseculus. Et slomacbi quidem
. \ ?} olcum ei cera fuit curalio, quse confessionero eo ,
rum radianii fulgoregplendificant. Ua eivanam glo * riam meniis ejus compeienli medicamine martyres

correxeruni; eienim nocie adAmnionium venientes . ,
wollem vesiem et fluidam depooere praecipiunt, et
^ ,
indumento asperiore circumtegi, de siuppa quidem
* intexlo, sacco vero vocalo, quod ad inslar sacci sit
, .
asperum, qno nimis pauperes ob pauci prelii vili- D ,
iatem amicti sunt, banc pro preiiosa el pra^clara
\ \
veste induere decernenles : aquani vero ad biben. \ \ dum (fralribus aBgrolis) in humeris porlare praeci ,
piunt, uon unum urceum, sed duos in ulrisque hu \ ineris bajtilantem ; nec se prius eum curaiuros i n ,
quiimt, nibi prius ipse peregiseet quod jussum est.
' -
Illc auiein sancloritm juesionera periiciens, ei un .
dam cum praefaio indumento obsequenler exbau , \
,
heus, promissam buic minislerio conseculus est
^ . eanilaiein. lta quippe Aminoniug etiani banc ciTu
giens aegritudinem, el hujtie piaecedeniigque lan,
guoris iuedicos depulsorea cullaudans abiil. nos
. \ ?
igilur sanciia laudig bymnnm dicenles, isli enim
(\ gunt qui posi Deum harum passionum sum sana-

LAUDES IN SS. CYRUM JOANNEM.

3Vtf

), '; lores, ad alias eorum raedicinas admirabiles acce .


damus.
1

' .

II. De Theodoro qui albores in ulrnque ocnlis


habuit.


, , \ ,

.
, \ ,

. \
,
, -

Sed et Theodoms post Ammonitun narrandng


accedal, civilatem habens el ipse eamdnn Alexandriam, sed opes mcdiocrcs el curarum expcrles,
quodquc optimum csl, sorte sua contonlus. iEgrotabal igilur oculorum corpdris orlitaie ; los quip<
pe dolens Tbeodorus, el non invcniens diligcniiam
compeienlem, in ulrisquc oculis induil tcncbrosos
albores ; quos dum babuissel, el a medicis essc
insanabiles didicissei, ad sanclorura conlessionem
occurrit, unam sibi spero, qua non confundercltir,
e n s fidem in eos indubiam, et eorum visi-

, , \
* .
, . ,
, '
<3 ,
, \
.
, \
, \ 6 ,
, , \
. " -

p r o p o n

tationem ita credentibus adfulurain. Vcnien.e iiaque


ad venerabilem basilicani marlyrum, Gdci quam in
ipsos medtillilus b a b u i l , fructiun adcptus cst.
Tcmpus enim ibfdein moratus brevissiinum, frucium^adepius esi, qui. nec tomporibus mullis acquiriiur, sed simplicitate fldei coalescit ;cujussancti vicissitudinem compensantes, ad foutem samn
egredi, et ejus fluenlfs ablui ad oculonini illuslralionem pracipiunl. Ille vcro quod jussum esl paralus eflicerc, mox u l ductus ad ba?c flucnta profeclus esl, ibidemque abluens lumina, ct faciali
quodam exlergens aspexit, et cum aqnarum humore eliam oculorum albores abjecit, qui de oculis
divina qtiadam sunt expulsi v i r l u t e ; alque ad ba C silicam curreifs in eodem laciali omnibus qui ad ,
fueraut demonstravit; exemplum se fldei aliisexbi * bens, ct salubritatis, quam fides assequilur, praedi , \ cans magniludineni.
.
'.

III. De Calo qui pedem eruperat.

(
Calus quidam, qui condigne bonus vocalus est,
),
volunlatem enim babuit lali dignain vocabulo, ac , \
tusque voluntaii ct vocabulo con&equentes, ex i n , ,
sidiis inimici, qui callide bonis oblucialur studiis,
\ '
per scalara deecendens compcdilus est, ei desuper
. " in lerram violento lapsu deduclua esl, pedeque
,
conlrilo periciitabatur, cannula ipsa ct pcdis libia
. ' D in milie partibus diminula. Qui dum medicorum
, - pr^sidia conspexisset ad succurrendum invalida,
\ - dumque fere jam ipsius pedis ossa paulaiim ca, \ dendo defluerent, carnibue cum affluenti sanie l i ,
quefactis, ad sanctoruin marlyrum Gyri el Joannia
, - confugil praBsidium, niiuis semelipsum accusans,
, , quod medicos prapposueril sanctis, el de boc val\ \ ^ de indulgentiam supplicans invenire, el cuni indtit \ gentia medicinam eos conccdere : quam, cuui flde
. "
indubia precarctur, adeplus esi, candeUe olco eis
,
praecipientibus delibulus, et ex eo rointegrans
, \
damna ossium dilapsoruiu. Talisquidem ejii&dem
. \ Gali exsistil narraiio, et miraf uli quod in eo per , \
actum esi, recordalio.
' .

9. SOPHRONII PATRIARCIIJE H I E R O S O L .
3431
IV. De hidoro qui pulmone infirmabalur.
A \ TlepX tdr
.

, Isidori quoque segriludincm narrabo, el ejusdcm


spgriludinis admirabilcm curaro. Majumiiis erat
Jsidorus, non de Majuma GazaRoru.ro eiortus, sed
de Majuroa Alexandrinorum progenilus, qui in
Pltaro, quae olim insula iuerat, insitus est; nunc
vero pars Alexandriae adtinala, el eadem insula
reputalur, licei anliquuro habens idem locus persistai vocabulum. Hic namque Isidorus de pulmone
graviier fuerai cruciatus, el mors inlirmilatis erat
remedium ; bunc enim pulrefacuim paulalim expuebat in flegma atque in sapguinem resolulum. Et
ikiem vita? ex boc exspeciabal, quae prorsus assequi
bujusniodi pulmonis aegriludincm solet.

, \
6
,
,
, ,
,
, , \
.
,
, \

* \
, \ ,
^ \
[].

Sed in boc Isidorus seipsum conspiciens, et


cognoscens quod nulla salulis spes ab bominibus
reniansisset, habeus in sanclos Cyrum ei Joannem
niariyres fidem, que montes quidem transponit in
mare, mortuos autem erigit de sepulcris, talem
namque eis Salvaloi vinutem attribuit, affectuin
coruro quem in se babent opportune rerounerans,
ad eosdem omnipotentcs medicos de civilale progreditur : cujus fidein marlyres admirati, non in
nociis somnio, sed in visione, sese manifesianles,
non boc aui illud facere, scd cilri porttonera porrigentes, prompie comedere mandaverunt. llle aulem aliquem esse existiinans, de bis qui prasenles Q
\I\ basilica fuerant, quod dalum fueral grate suscipiens, el libenler coincdens, dum adbuc exlremara
parlem cilri quem comedcbat manderet, in vomituui uiolus e s l ; ex hocque turbalus, una cuin cibo
et vermem, qui pulmonem ejus comedebat, abjecit,
quod ejicieus pariter et aegritudincm abjicit, et
firmitaieui continuo reeipit.
Y. De Menna philopono qui emphraxin habuit.
Hora est nos post admirabilem narralionem
Isiilori, Mennam pbiloponum in medium ducere,
qui pbiloponio prseerat, quod est ad Peronam circa
bealum Andream. Hic pjuloponus infirmatus cst
graviler, febro autem crat vebemens ejus infirmi- D
tas; quae instanlcr eum aique flagranler [alibi
fragr.] aggressa, et fere omnem corpons humorem
exstinguena, ad empbraxin eum immensitale dessiccalionis perduxil. Quam venlris disirictionem
discipuli medicoruin, de febribus quasi non periculosis exortam negligenles, dissolvere conabantur, pannos plurimos el diversas unciioms adbibenles, el in eis miltenlee antidola, et cibos qui
venlrem eolverent porrigenles : et haec omuia
exercentes, IIOH solum nibil ei ex hia qnae dederanl profuerunt, nam quae in venlrem miserant
.nirinsecus remancntibus c l non valentibue excreari, nuillo amplius vir ipse periclilabalur, paulalim lumore vcniris exiento, nulluin invcnicus

3432
-

, \
\
,
\ ,
, (
),
* , *
\
. ,
' *
, * \ .
,
, .
' *
, * \ [] * ,
, \ .
' .
.

" * \ *
,
,
. '^ ,
(*,
\ , ,
, \

, , \ ,
\
, \
. ,
, ^
, .
\
,

SS. C Y I U J O A X X I S M I R A C U L A .

34S1

3W4

, , \ *le consti ingenle sc t*t suflbcantc necessiialc re , \



.
l{oc ig tur per bis sepleiu dies pcrpessus peri cnluni,
tl ulira ferre valcns, ad Cyruni et
, , \
, Joannciu martyres coniugit, eis vitain mortcuique
commiilcus. Venit aulem non ped bus, non j u \ . menlo vectatus, non in pborii pilnilocousidins, qn;e
, ,
sedcs
esl iu qua dcporlari aegroli a nou segrcsccii ( liUis assolent; nec eiiim sedvre pnierai, tam magno
tjr ).
tumore inlerioribus ejus exlensis, til nova visio

rcruerclur; ged in loclulo icjacens a sedociui
, ' ,
liominibus per viccs porlalus cst. Veni'iileiii au \ ;. lem marlyrcs miserati, clemcnliori celerilale noctc
-
visilanies. unain < aricam porrexerunt, quam
ci comcdere pra-cepenint, quae possel ouin ab acgri, [cod. . hic el infra]
, \ , ludine vel polius ab inferuo reducerc. Qui exper , $ . gcfactus, visio (14) enim erai quam viderat, caiii ( ), dem caricam se lenere pulabat; U hanc non m , veniens, lanquain el vilam amillerel, desperabai.
Verum ad se suam conjugem vocans, quaqtte
videiat enarravil, el caricam sibi aflVrre mandal.ai;
, , \
illa vcro serniones ejus suscipiens, el slraium ejus
. , \
conspiciens, carioani in eo jacentem consideral,
,
quain confeslim arripiens, adliuc loqtienli viro ct
$ \ ,
somnium enarrauli nionsliavil; quam ille sitsci \ \ piens, banc cssc, quae io somnio ei dala est, astrue. ,
b a l ; et prius gaudium confeslim recipicns, dmii
' , \
.

A "' c
* *v ficum ipsam comedit, qnam ei ad salislem martyres

, ,
.
' \
.
t
.
** ti dederant, sauilaiem adeplus esl. Dumque ailluic
,
,
eam mandcret atque comederel, empbraxis illa nd
, . " iransilum venerat. Sialim quippe rcsolulo vcnlris
\ ,
vinculo ad recessum conipellcbal adduci, ad qucm
\ " perlransiens, omuemqiie illuviem excreans, quain
,
passus conclusionem recondcrat, ad lantam subti \
litatem reductus esi, quantam et pritis quam ccn ,
cluderetur, liabueral; perfectaquc saluie ,
\
Udelis pracco gralia3 martyrum faitus csl. Atquc in
,
lmmeris lectulum sumens, in quo ad vcniendum
. '
subveclus est, disciirril iu Alexandriam, illiim
, * , ;
opcre a'niulalus, qui iu probalica pisciua langucns
' ,
jacuerat, quem Clnistus posl iriginta et oclo an ^,
uos salvilicans, lollcrc grabatum ipsum jusserat;
' , inefTabilem sanctorutn virlutem vociferans oiimi , ^
bus, cl opus admirabile quod in eo peituleranl.
, ' .
:

e a d , , n

CJ"'.


Ti\r
.

-^

, \ , ,
^ , ; , , \
, \ ^
^ %

VI.

De Gegdwo naulomacho

qui

fisiulam

Ex boc specactilo, ad sui consideraliourin rios


naulomacbiis aitrabil, cai Gegdaens quid^m fucral
noiuen, passio vero, fistulai langnor, qnem bab< ns
in inguinc sicnt dici non esi afflicius esl, ex eo
jugiter flagclla petpeliens bumoris cflluonlibiis
Vuiiis ibidem ex toio corpore rccoHccii. Sed (i<*g
da.Mis dc lioc stipplicio cxiini peuilus c u p i e s

NOT.4:.
(14) Ergo Bbnifacius iulerpree Ipgebat bic , non . Cojifer . 116 (col. 5432 B.)
PATROL; G R . L X y

S.WI.

haluU.

108

3435

S. SOPHRONII PATRIARCHiE HIEROSOL.

34

iiiedicorum altercbal vestibula , freqtienlans jugiler procedens ad eos, qui multis prsp.ferendi
\
diccbantur. Dum oinnium vero experienliam ac- , .
ccpisset, ct salulem non pcrcepissel, omniaque
\, ,
impendens non fuissel libcralus a fislula, ad san- ,
clorum vcnit basilicam, non babens uiedicum ad
,
quem conlinuasset ob curam, ncc argcnlum ba ' , \ bcns quod praerogarel in u s i l u s ; scd eos bosaesli- ,

nans medicos qui non cgeni morccdibus et inopcs
nulriunl (15), benignam martyrum vlsitalionem ; ,
promeriius, audii per visioncm hujus fislulce me- .
* \ ,
dicinam. Hoc aulein cral de srsanio et mellc cuin
, \
paxemaiico pane commislo atque contrilo compositum, et unum ex ulrisque confeclum catap'asma; , b \ ,
quo uti pnecipitur, lam ad eradicandaro fislulam, , quani eliam ad complendum vulnus. Qni somnium ^ . *0 ,
, \ cxcutiens, cito quod diclum esl peragil. Et cum
.
fecissei, iriedelam faclo concnrrcnlem adeplus est.
,
MiUeas quippe illud forlissimum adjulorium, et
Jtelula confcslim exiliit pracepto sanclorttm re- , \
'.
cognilo> el fislulae eavitas staiim rcpleta est mar.
tyrum mandatis obediens.
VII. De Menna lordo (16).
\
.
Nos autem divinorum borum medicorum disci
pUnam admirantes, el virtuiis gratiam qnse eis , \
adeo concessa est collaudanlcs, ad Mennam lor- , dum transibimus, bunc canendis niartyribus ma- , ;
toriem facienles. Velox pedibus erat Mennas, tan- .
quam si una caprea in agro, juxta divinum clo- ,
qwium A&ahel illum a>quiparaas, qui pro veluci- Q , ;, \ tate pedum in Scripturis est admirabilis. QIH dum
, \ ^
velocissiinis cursibus utcrelur, in longam segritu .
dinem irruens, in loripedcm conversus est de aeri, \
pede (17). Et de lowga quideiu vix tandem exsi , VSJ
Hil aigriludine : non lauien evasil (bujus) proge- \
Jiicin; sed immobilis perinansil iu lectulo, etiam
, *
creplus de aegrimonio. Medicis vero longam qaidem ^,
inlirmitalein vincenlibus, desperanlibua autem
, &
gritudinem, quai ex morbo illo progcnita fuerat,
\
Mennas ad rccordalieaem gratias saiiclorunt con- , veisus e s l ; et ftdeni babens salulis slipeiidiuiA,
, \
aliorum pedibus deportalus ad confcssioncm eo : , <
rum pervenii. In qua positus, et saluiares precei , \ marlyribus oflerens^ olco ungere pedca praecipitur,
\
quo^l in nocturno lmnioe confcssiooem e o r u t n ^ , -*
^, \ splcndifical; quod Mennas confidcnler efllciens,
pedum inertiam Tibjicit, ct velocilalem pristinam
\ |
recipil : sanclisque caocns eamicum gratiae, pro- \ ' priis pedibus Alexandiiae iier profeclus est.
.
>

VHI. De Christodoro ceconomo qui p$r stagnum IV. kr


navigans pericliiatui *s/, et dum de navigationii


molehtia crgrolastet, in morbum incidit.

Quoadusque

relinquimus

Cbristodorum ,

qui

rtri

\ -

NOTiE.
ipsemet interpres.
(15) ErgoinGraeco textu deest aliquod vocabu(17) Aeripedem explical noslcr inlcrprea lmn.
, id cst velocem. Videnlur ergo corruere qua
(1G) Codex bicmcndose lardo, sed infra lordum.
scboliastae sibi conliugunt dc cerva aeripcde, quasi
E s l aulem ex G r c o , curvut. Hinc vcrbuui
pedibus acreis pradila apud Virgiliuui, JBneid. v i
lordicare, dorso curvato incedere, apud Gangium.
804.
Mibiomniuo paccrei loripes, ui scribit pauloinfra

3437

SS. CYRI JOANNISMIRACULA.

pov, ;
, '
( \ ;), \
\ , \
' , '
, \ , ' , , \
\ .


,
' \
* ,

348
dispen&avil sanciorum basilicam? Digntts quippo
memoi ia vir isie eRt, non solum propler virtutem
quam possidel, ntmig qnippe est probiis el eloquens, *i'd et proplcr studium quod circa sanctoe
batoet ac diligemiam, et marlyrnm erga eum clomentianL, acd

eiiam <tu cognoecere <valeant, qtii

Cyri el ioannis iniracula perleguit, quati conscripla sint tempore, Deo boc jtibeute, el cooperantibus hia, qui bsec ei operali uni ei opcranlur
niiracula. Eidogiue qtiutein memorabilis Alesandrinae preaul Ecdcsise ad dispensaudas res sanciorum premovit Chi istodorum, qui ante boc basi*
licain iremen [ita cod.], quae esl Joannis Praecursoris, dispcnsaverat. Scd el beatus Tbeadorus, qui
post Eulogiuin sedis habenas susccperai; cuni qui \
j n n e e , qui per pradalioiiem amalor pauo ' (18) perum appellari prontcruh (18), qui et ponlifica ,
ium eorum a Dao sorlitus est, el usque ad pra>. , ,
sei>s oves eoruiu regit, pari senlemia bunc dispen\
salorero sanclormn sanxtt basilicar, sub quo h a
' \ qua: a martyribus gesta sunt, deecribiinlur pro, \ *' ,
digia, et posleris cemmeodantur, ad laudew e<> ,
rum qni hasc eperali anat, el propier graliaiM
.
poleniiae Christiana.
, ,
Mareiaiu slagnum nostis, qui Cbristam diligUis,
, ,
Ale.xandrini quidem omnes mnino, JBgyptiorum
, \ - vero non pauci, ei liibyci pluriiai, et quiqu*
.
Alexandriam curiose descrtbitia. Hoc aiagnum
, \ Christodorus navigaits, in Mareotem ire delegeral;
* g tempeslaiem vero aerem coniundenle, quia et
( ), \* leinpus biemis videbatur, et siagni aquas turbav^ , \
rat, alroceaque concitaverat fluctus, navie quidcm
, - huc illucque deducebaiur a lucCibus, rectu^i navi> , , ' gare non praivalens; sed MI flucius circunifercbatur
, protinus ex fluclibus, eubmergique crcdcbalur.
, \ , Periditaiue auiefi) hri6lodorus, emori se inisc\ , rabilker exi&limabat., cibumque se iieri pisciuiu
, \ xspiranlem in fluclibus; quando 4 dentes croco. \ ,
diiorum effugeret. Sed priusquaiu aJiquid bujus
modi snstioeret, ad saoctorum mvocalionem con, \ ^ v^rsus -est; uianifesle cognosceiia quod et a morlo
, , liberare quoe voluerint valeanl, el salvari sc sup .
plicahat, proplereos susliiienlem periculum. Cujus
illi deprecatione suscepla, ^ssistunt celeriter;
\ .'. \ , nullna quippe locua adveiitum eorum el salutarc
, ,
pra?sidiuin prohibei, non tcrra, non slagnum, ne, ; ,
que niare, non in propiuquo positua locus, non
,
longe Jiaentus spatiis, sed ubicunque coa qivi.v
* \ \ quam ad auxiliuin invocaverit, confeslim assUtunt
\ \
ei adjuvant et salviQcant el custodiuDt. Sive enim
, *
iuteliigibilium inimicorum incursus sit, siinul
, * pugnant cum eo, et confliclum ejus viciricem [ i u
,
cod.] ffficiunt; illos quidem coniundeitlce ac per-/. - aoquenles, viciorcm autcm qui invocaverit dtb u s

e l

oa

NOTiE.
(18) LoquUur Sophronius de Joanne Elecmosyphronius se ha;c scripsissa, ^piscopaium Aloxannario,coaelaeolaiinliariqu6suo,cujusetiaiii Vitaui
driai gorenle Joanne, seqailtir ul scripseril intra
conscripsii, desideraUm bacienus; eed ejus in lodeceiinium, ab aiiuo Chrisii 610 ad 020. quo spacum successit i l U nolissima el passim obvia a
lio cpigcopaium ioa:iois conclusmti fuissc eciuiiw.
Leontio Cyprio composila. Qtiouiam vero ait So-

3439

S. S O P H R O X I i IARCILE niEROSOL.
3S
immsiianics : son bomiiium nialignoriiin lentalio , ; /*
,
fueril, hanc facile dissiptnt; sive etiam bciliaruin
:, pessiinarum conti.igal iiictirsus, salutem imper \ \
liHnl. Iia quoque eliam languorum accrrimos el
'. ,
isitolerabiles cruciatus miliganl, et lauquam be \
uigui inedbi sanaudo subvcHiunl. Vcl si in aquis
, ':
taiu slagnalibus qtiam maiinis discrimeti immi ,
neal, screniialem impertiunl el ee venerames c r i ,
piunt. Sicul lunc apparenles invoc&nii C b r M o , \ ^
doro, bic quidem vcnlis rcccdere, ille praeceprt
, aquis quiescere; communiterquc sereniialem acris,
,
ct fluciuum stibsternentes, ralem dirigunl n a v i * \
galione tranquilla, i K i m n i s l r u m proprium salvas ,
senl; opere denronstrantes quanliim prosinl ad
< \ , aHiilium invocaii; c l boc fideles seirc, qui necdirm
cognoverant suadeiites,'ut nccessilatitms eos \ , \
alque ex pcriculis ad auxilium invocanles, optabile

rortim adipiscanlur praesidhrm, hnmineiiiiumqite


discrimiiium noxium iflcursjim c0ugiant.
\ * 4
E l debac quidoni immiti moite ereptus Cbrislo ,
donw, conciirrens piecibus suis proineruit omni
potens sanciorum presidium. De quassalione vero

lorbulenli navigii el iniolerabili aeris ^onfusione,
, \
aique uiidarum illisionibus validis ad magnam de, , \
ducius molestiam, et ex boc inaequalis cffectus,
, ^
gravem aegriludincin incidii ; lolo qtiippe fervesccns in corpore, dum iniernus b u m o r in c o c o n i - ' (>,
\ t i d
ntoverelur el efllueretquodammodo per lolius cor , ,
poris superficiem, graviler periclilabalur, et s i
I \ .
n<>n ita miserabililer, ulanlca mori, quippe oinnibus prorsus inciimbit, et non esl quisqiiam qwi' , =\ .
boc itiir Iranseat. c Quis enim esl boino qui
; . \, \
vival, inquit, el non videal morteiu * ? > Umis cst
; ,
omi.ium inlroitus ad \ilam et exilus ideni
,
i\st; in pace lamen boc nos perpeli dcprecamiir.

ftaiuque niors tolius esl bumanjc naturai scntenlia;
^
tiim quocunqne vero tcrrore et perlurbalione binc

\ /,
iios abscedere, maxitneque violenium illum in
. " \ \
fluclibus obilum exsccraimir. Quod et David admi , , ,
rabilis in orationibus obsecral; < Nou nie dcmer\ , , gal, exclamans, lcinpcblas aqua3, ncque urgeat
' . \ 'super me pulcus os stium
> Habbaeum s i m i l i a
*
deprecaius osiendimr : < Nunquid in fluminibus fu , ,
ror luus ? aut in inari iuipetiis l u u s " ? Illud quidem pulaiur divinam nobis exinde pronnntiarc cle- ] , ; ^-

mciuiam, boc aulem jndicis inexstinguibilem
,
iram ; l i c e l niulli bonae viia male smit morltii,
>. \ ,
mullique uiali iranquillam niorlembabuerunl.Quod


Deo quidem manifestiini est, qui sapienter dispen ' ,
sat quae noslra sunl, nobis aulcm incomprebensi \
bile nimis est, el ad scienduni incogniium. Nemo
. \ ,
eniin scil scnsum Doiuini, nec toiisiliarius cjus in
*
crealutis effeeliis csl. In mari quippe vias tolius

dispensationis conslituit, et serailas in aquis n w l , /
lis. Consequenier ergo ait : i E l vesiigia lua non co.* \ , \, .
guoscentnr.
, , Perictilabatur itaque sicut visus [inlerpres
3

* Psal. Lxxxvni, 40.

3 8

Psai.

L X Y I I I ,

1G.

* Habac. n i , 8.

3441
SS. CYRI JOANNIS M I R A C U M .
3i 52
^ ; \ legebat ] sum dicere Chrislodorus, eflero
\ papellarum impelu flucluans; quandoqitldeiti ct
asrlepiadas, qui praecipuc fnerant concurrentcs, am ,
' , \ - pliusquid agcre vcl dicere Etequaquam valebant, nisi
, \ quod cssct roodis omnibus moriiuriis, et quod cra. stino orienteni solem non ccrnerct. Quam miserabilcm soiitcntiain audicns, praesi lioruin qusea san,
,\ ctis nnpcr conccssa snnt, recordatus est. Ei iterum
precabalur visUalionis sruxiluim : invocabat autem
\ , \ ad i u i visitationem cum Joanne et Cyro mariyribus Tbeodoruni, qui est magisler militur, amalor
*
, \ - quippe Tbeodori fuit Cbrislodorus, eumquc ex
multo frequenter invocabat afleclu succurrere.
. "
, \ - Cnjus ille invocalionem ut ab aiuico suscipiens,
\ , * cl mngna ejus compassionc inilexus, pcr somniiim
, ?i feslinus eqiiesler apparuit, lanquam ex inullo
venicns spalio, ad ejus quod dcsiderabal attxilium :
\
dcportabal autem signum in dexlera, in qno crat
\ , \ et crux superposita. Et ul nr.anifeslam facent sa, *
luiiferam sui prcosenliam, scis, iuquit, Cliristodmc,
0!-, ?\, , quid advenerim? Et illo ignorantiam prxiondcnli',
; /. , 6 , , Tui gralia, inquil, buc accurri rogarc pro te Cyriiiu
. \ , ,
abbatem. Et brec agenle Theodnro martyre, Cyms
;, Kpc
slotim apparuit uua secutn frnlrcin Joanncm addb,
cens : atque ad leclulum pari feslinalioue propiii , '
quautes, jacentcm visitanl, vere ejus vulnera ma , nibus contractanles, et lanquam (nilro) furiam
, \ .
ebullieuliiiin vulnerum miliganles ;.bs&cqiie Uniler

peragentes^pariter idem Ircs recesserunU
, .
' * ^

^ \
,
,
;
\ - \
. ' ,
, (
),
*
(
) -

Et baec quidem fiebanl in somnio, visio autem


crat, ul sol exoriens denionstravil ei proindc snper lcrram radianle, et in lenebris diem illustranle, lanqjuam squaniae piscium omnibus '$;
sun(, quas occidcns vespere carbunculoe reliquerat : bis namque similes vidcbantur illa? durissima;
papulae, dum desquamaisc in bumum de corpoie
cecidissent. Oumque omni dclaberenlur ex corpore, ct bunc do, lali afllictioiie liberum rcliquissenl, apparentes ilerum inartyres, quinla janiquc
r

dies erat post primam, lavari cum jubeiU, qui propUT

spem morlem eiTugeral, el piso beiM coclo, boc


aulem est genus leguminis ab oinnibus sic appeltalum, lotutn ejus corptis peiungere, qui einneni
, ^ maculam el reliquias eflkeixiuui papellarum coii , \ feslim abslergerel; quod el facUimesl: dum eiiiui
.
lavacrum intra&set, cum vulacrum siguis ingressus
, est : duin nero egredereuir, nulhim boruin indi , * ^ cium siinul egressum esl, sed tanquam novili*
;, \
genitiis videbatur, lam a macuiis papellarum libcr,
\
quam ab aegritudinis (anla3 niiDMim parentibus indiciis alienus. Tanla quippe csl sanciorum polemUi,
. ,
, - ut si tantum appareant, omnem a?griludinie abslcrgant memoriam ; et dum voluerinl, omue per, ^
imanl infirmilalis indicium. Et Cbrislodorus qui
dein ita dupliccm agriliKiincin evasil, et salvatus
\ \ \
. ' vcneraliir, ac deservil mariyribus. Nos autem bis,
qua3 dc eo dicla stint, lerminum appQiiuiile, * i
, \
iii saiiclorum laudibus ci communicantcs, ad simi
* , \

3413

S. S O P H R O N H P A T R I A R C H . E H I E R O S O L .
34H
a ndraculn, quae in ejus conjuge marlyres operali
* nt, sermonis ordineiu transferainus.
.

IX. De Theodora uxore ejusdem ceconomi oculo$ 6 .


graviter dulente.

.
Quoniam qtiidem Chrislodori apgritudines et

uras jam dixiimis, congruil a l el Tbeodorae fa, \
cianms memeriam, hee eienim eral nomen uxoris
( ), \
CJiriatodori, et quae in ipsa marivres gesserunl
.
miraeula. Primttm ergo quod in ea prrmum operali
* ^
fiiint memoremirs miraculum, qnia ei memoria d i , , \ guiim esl qno ostendalar sancloruin cliam in ab- \ *
eeule9 visilaiio : el quomodo longe quoque aegro \ , \
tantes accedere ad eorum medelam horlenlur, hoc
, sibi (potius), quam argcnli et auri lapidumque
, \ , \ \
pretioserum fulgores, tbesaurizare negotium.
R

priua boc quod poslmodum faclum esl apponemis. & * \


Hxcmulier ingravem ocnlorum dolorem inciderai,
. ,
e i i n civilale degens, aegriiudinem suslinebai, et
, \
dum mulliludo eam mcdicorum probabilium visi , \
laret, omnibus crat periculum infirmiores a cura * bujus passionis ostendi : sic pessima eral infkitti (5, \ '
*
tas et diseiptdis asclepiadarism adversa l quorum
, \ , ,
cotUenlioiiem sancli apparentes solverunt; et ut
* pocta dixit, alterna virlule facientes victoriam,
niagis auleui utriusque jusliiiam perpendentee, vir- , luie propria atgritudinem curaverunt. E l nequepas- , \ , , * sioneni, neque qui banc mederi voluerant, quasi
.
vel viclores vel ab allertilro vicios constrislavere.
Diceinits ergo el modom qwo reele roarlyrcs i n \ dicaverunt, quo erga omncs eornm conde&cen&io ^
. '
possit dcscribi. Tempore quo baec mulier oculis
' * , \ aegrolabat, et inter medicos conlra banc passionein
,
ccrlamen agebaiur, lunc Cbrisiodorus promotus
\ est Joannis et Cyri basilicain dbpensare, Eulogio
, , , linnc promovfHte, aicvt jam snmus effali : quod
Theodora conjtix ejtts eile cogttoscens, conlcnde- * ,
, ,
bat c.Qin viro, et miriisterium refulabai inquicns,
qued porro a civitate scjunctum oel, et pergentes , \, > ^(5 , \
illuc domunn desertam reltiiquimtis ; et prorsns \
\
egredi recusabal, et nt soleni mulieres ad cxcusalionem pneparalas eadem relexebat. Quodque erat \ ^# \ , \
praeterea forlius el essc irrefragabilc pulabalur,
oculorum aegriludinem obtendebat; et fortassis * \ 5 (
coniparempersuaderel ad minisierium recusandum,
caUidae quippe atint, nalora ets auffragawte, D ,
, \ ,
ad persuadendum mulieres quocunque
, \
luerint, quamvia nimis eint hebelei, et tan ),
quaro infirmiori vasl concederclur mulieii posse
quod volebat. ISisi boc sancii scientes, et promo- , \
,
lione Ghristodori deleetati, mulieri per aoinnium
, \ \ /
asiilisKeiil, alque ad comitandum cum viro in vene . ,
vabilem eorum basilicam pr^.parassent. A d eam
quippe venientes, quamobrcin assertna luurn com , pareniprobibesnobis s k u l promotiis esl ministrare? ; *
At illa, Qui enim eslis, Cbrisii mariyres inquirebat ? ; *
tjyro vero assercnle quod ego suui Cyrus, Joaiines
, ,
autem bic, qui mecum pietaiis ccrtamon adeplus
\ *
e s l ; mulier respondcbat: Sola iniirmilatis oculorum
* cau^a ; quia si illuc, iiiqtiit, abiero, m dicorum
^* , \,

3445

S S . C Y R I E T JOANNIS MIRACULA.

3446

[ ?] . frustrabor subsidio. IIos sermones dum inarlyres


accepissenl, confestim ei sacrum eorum ovile de ol ^,
scribunt, el ibidem perjacenlium inflrmorum mul , \
liludinem monslrant, atqtie uniuscujusque aegrUn , \
. dinem, quaUs quisque esset, edisserunt. Cum bis
, \,\ omnibus, inquiunt, etiam luos curare non valebimns
, ; \ , oculos ? Et haec dicentes, non sulis sermonibus,
\ . sed operibus pei suadcnt. Egressa vcro conspiciens
\ ad venerandam eorum basilicam, slatim abjicit segriIndinem, oculorum dolorem ultra non scnliens
, ,
, \ nec hoc aul illud ad curam accipicns,sed sola templi tnarlyrum visionc immarcescibili salule poliia
,
cst. Valuit ncmpe ovilis eoruni forina conspecla
> .
pestem amarissimam curare, et inhabilantium
, \ saiictorum virtutem innumcrabilem comprobarc.
.

Dicam antem el alterntn qitod ip ea gpstum Cbl


\ ,
6 , - a sanetis miraculum. Quia igitur quod pracccssit
, \ n.irravhnus, nequaqiiain silentio eliam boc ab au dientibus occultaimis: nec enim nosira silcnlio
* \ digna sunt, sicut daeinonum vanissima pbanlasma\ , ta ; tllos enim compeiii silentium el oblivio ct
\ - sepulcruni exterioresque lenebrae, locus qui abo , \ \ minaiioncs eorum abscondal; sed luba fortiler
, * - personans,ei praeconiuiu niagnanimiter vociferans,
. et tectum sublime nubibus appropinquans, in qui\ bus consisientes praedicatores exclament, bacc qunR
\ , - in manifesio el non abstondito marlyribus gcsla
, \ siinl, miraculoque referla, et non confusione replcta sunt, ab oinnibus cognosci naluralilcr digna
(5 . , \ , \ , ^ el per ouinem lerram manifeslius prsedicanda.
, Ergo diceinus ct non occultabimus, el dicenles
exsultaLimus atque Iripudiabimus, aclus prsedican \ .
les sanctorum ad fldelium omnium exsultaiionem el
gaudium.
Post mtdlum ilaque tcmpus quo dolor imo
, 0 reslauralio oculorum concessa esl, lavaia esteadem
Tbeodora in balneo sanctorum, ibique tunc mora \ baiur. Dumque lavarctur, posi tergum graviter
cecidit, et collapsa dejccta est in lubricam quam ^, ,
dani oleaginem quae fcmineis fricamenlis defluxe .
rat. Fuit autem lapsus gravis : post eniin qtiam
\
, \ lola est, hoc ci conligeral dum ogredilurde catori , \ bus ad aquarum fluenta c l frigidos aeres, quando
\ , - el lavanlium corpora mollia suni et fragilia per
\ .

. .calore
.
diflfusionem
sanguinis
relaxato alque dispcr , ,
so. Nam quandiu frigidosuinusin aercad c o r d a i \ \ ,
leriora rcfugilin condilis, frigido quippe tactu coit
trabitur corpus : dum vero aeri propinquavrrit,
, ,
exleriore frigore recedente, ad superficiem siaiim
\ , calor egreditur, illico quod exemptum et a probi \ , \ bente se et contrabenie frigore fueril liberaium,
.
exirinsecus poshi caloris cognationem senticps.
\ Tbeodora ilaquc in aequalilate corporis consli , \ \ ,
luta, cecidit quidem posl tergum el jugulum, e i
, \ * in profundo cubili vulnerala e s l ; niagtium nainque
, \ ibidem ex tali rollisione reseratum esl vulnus,
\ ^
mullusque eanguis cfiluxii. Sed tanlam plagam
# . , \
plenam pciiculo et vuinus insanabile confclim
f

S. SOPURONU PATRIARCHJB HIEROSOL.

3418

appaicnlcs marlyres sanaverunl ; nec iridtiiiin , perinillenles in manu ejits ol cubilo, quod vulne- raiiim erat, agnosci. Audirc anlein profeclo eslis \ \
iiilemi ctiam salutis remedinm, quomodo venera. : \
biles mariyres in nioniciilo (emporis lantam plagam
,
sanaveiin!. Quod r l brcviicr astruam, cl attdilori- 0 . \
b'is manilVsiuih elliciam.
\ :.
Nocle nainqie subsequrnle, qiue Iuci cjtisdeni dici
\
enccosserat, iidcm sancli dum bac niulier paulu- ,
rerjiiiescerel, astilermil. Profecto cnim bujus
rei gralia in laiiits doloribns tale somnium accepe-
rat, ut sanciorum celereni visilationcm perciperel. ,
Assisteutes ergo bominum amalores, vino mareo- . :
lico maiius cjus spungiolari prsecipiunl, superquc
vulnus iinponi carnes lupelli : marinus hir. piscis ^ , \
csl, lupellus trocitaius ; sed c l lavacro compclenie ( ) \
uli pra cipiunt ; ex daemonibus cssc noxam baitc ,
senlicntcs ; quatenus in loco in quo eorum insidise
: , '
facta? sunl, in eodem el isii saliilis Iropacum siste , \
r r n l . Pciaclo aulem, quod sancli prxrepeianl, niox
.
Tbeodora medelam adepla csi : dainoies autein
, taiiqiiam vaue insidias facienics, confusi suul ; *
, , \ gloiiiicati vero sunl marlyres, ct Clmslus Dominus
6 ' .
noslcrqui percos oporalur miracula in laudem Dei.
X. De Maru filia ceconowi quce per denles etiam et
nures doluerat.

' .
oixor/ . < * <pn\cir.

Eis ciiain Marum annectamus, gignentibus copu , \ : lantcs et Hliam : deCbrislodoro quippebxc et Tbeo- Q
ijora pronata [prognata] ost; nonitaquc caiu trans \ .
curramus ; el si illam vitam qua vivimus nuper
, \ xuV transiit, in ipso juvenlulis momenio pneleriens, el in
', ,
aitatis ilore quai in imiiido sunt derelinquens : \ ,
nuptiarum quidem borani jam maluram babuerat, ,
viri vero concubilum nequaquam ngnoveral. Con- .
jungamus ergo suis etiam banc gcniloribus, sanelo- \
rijin mirocula, et non morlis inclememiam imilati,
>,
quse banc a progenUorrbiisscparavit. Sed nos relin , \
quamusimiiiemorabilem morlein [aliter Gr.\. Marly- . \
ruui itaquo eliam Marus cst adepta praesidium, dinn
*
adbuc in bac vha degorel. Qua!c vero fuerit me
.
iuoranlrs, explaneinus ut factum cst.
\ .
Ilncc pneila jnvenior nimis exslitcrat, et fniciu
inamiuaruni vescebalur, qui ad bujiisiuodi atalcni |) - , <7-
<am alueral ; nec dum dcntium protulcrai a;iom : * \
( ;), non lac manibus qui iiberum frticlus esl, scd nrc
el de labiis capiebal. Postquam aiilem ei leupus \ .
* acccssil, quo noviicr naii deutes exsilitint, clcxorii
, , \
os exornatit, gratiam ci ad spocinien nianuoriiui
adncclonies, ut per eos arliculelur ct vox quai * :,
procedit incondiu, ei cibum solidioiem commi p^ipv ,
,
i)iiaul; cmn lormento vero quodam solenl erumpcre,
:\ ,
lolores plurimos parvulis dpnlcs proferenlibus infligcntes, ct frbns exciiaiilcs acerrimas, quibus \ orpus graviler concreiuaiur. In bis ct Marus par- . \ vula posila, dum dcnics emillif, lormenUim su4i- . , \
; '
ni-bat, quod bos solct praicedcrc ; prxeurriint
,
qtiippc dulorcs ad inslar salclliluin, Vias dculiiim
j

3449

SS. C Y i l l JOAXXiS MIRACULA.

3i.M)

5> , \ - apparantes, gingivas punicules, el omnia oorporis


, ' , \
membra. Ita el Martini graviier puniebant febrcs
.
exaggoranles, aures affligenles, el caput inundanies
, ci tniam eam pessime crucianlcs, el in bis puetlula
, , ,
fneral donec clerttes apparerenl. Postquam aulwn
\ , \
aflltixeruiit de gingivis, et eorum gratiam assecuu
'. \
esl, dolnres quidtiin rcqiiiem babueruiit ; ad extre , \
mimi biituoris inundaiionem non capientes, lan , ,
qnam dc pelra qnse aquarum maler est eruperunl,

cujus Tons puior ut vcrmes effectus est. Sic vero
^ ,
pertinacilcr banc li iformcm necessilaieni influxeral,

quafenus nibil admitterct, quo posset refrenare vet
\ \ , .
coercerc ex eo descondenlis bumoris illuviein.Qua:
, * ; malcr puelhEConspiriens, el dhi auslitiere non prac ,
valens, ad Alexandriam ver.ire delegerat, el parvu - lani medicis iradere, ut ab eis curaretur, el nic:. " , \
delam perciperet : eo quod lunc in sanclorum
,
commorabalur basilica.
): , \ , \ ; .
\ * ' In ipsa igilitr nocle, qua prxparata fuerunt in, > giedi, per descrlum se conspicit pergere, per quod
\ - diu ilcr faciens, medici domicilium reperit, et
. scdenlcm inibi monacbuin, Gyrtis aulem bic erat
, \ \ qui videbalur consedcre. Monacbus namquc ftierai,
. ;
et inonacbonnn apparet in babiiu. Armarium vero
, , \,
coram marlyre posilum stabal, nl etiam >n boc
, ().
niedicoi um flgnram ostenderei. fngressa vero,
, C apud scmctipsam cogilabat ulrum liasc sialio cssel
, ; , ,
niedici. Ad quam sanctus qui quasi super solium \
sedcbat aflalns est : Quam ob rem, mulier, huc
'.; advenisli ? illa vero respondit : Stationcm niedb i
, qusercns, bnjusmodi ego arbitrata sum babitaculnm.
* .
Sed nilineo esse, quae in stationibus ad curanduiii
,
praeparanlur, ccmspicio, neque intus borum aliqnid
\ , \ , (uumbabel armarium. Ad quam ille, Accuralc, ait,
. rnqiiire, ei quidquid inveneris, in auribus doleniis
, , \ iimnilte, et iiliola lua ctirabiliir. Illa autcm tolam
. - dotnum circumiens, feneslram modicam conspicit,*
- in qua eral mcllis posilum poculum ; arbilror
. ' , qtiippe quod armariuin, medicameiitoriim est repo , \ \ silio {.noplcr maguas a?gritudines. Qiia? de lectulo
,
velociler surgcns qtiod ei dictum fuerat peragit :
, \ ^ inodicnuiijue mellis parvulae fimdcns in auribus,
\
follem plcnum vermibus ejeoit, babeniem digitoriim
* \
quatuor longiludinem el latiludinem aimilom. Kx

lioc ergo confcslii cst liberata ptiellula, eo quod
.
dolorum ei prompluarium fuerat, el ila ab acerrimis supplkiis qtiae ex eo gignebaniur ereplacsl.
\ ;
Et Maruui quidem sic eolo melle martyres cura * \ - vcninl ; allerani namque mulierem piam alijue
, (
Chrislianam Mariam univoce iiominaiam ; nam

Marum iliam pnrvulam vocitabanl, Mariac derivan), * * \
les vocabulum, qua* nec cosetaneam toiannorum ncc
, *
passioncm similem babuit; ex allcro autem ei&enlu
, ,
post expcrimenliim inulile medicorum lmdiorum,
, \ - dum ad venerabilcm eonirn confessionem occurrerd,
, * ,
cerotc cl celsis [ifa cod.\ bancsanaveruni, pcr somk

() Ebl uliquid atnpuus in Laliiio.

34

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.

3i52

nium cotifricare, et auribus liaec infunderc deman- ,\ .


dantes. Nos denique collaudantes una cum curatis
niulieribiis mariyres, ad alia eorum prodigia de- ,
ciirranius, et has lilteras pie audiciuibus propo- , [interpres Lat. iegebat
nanms.
] .
X I . De Maria filia diaconi (juce per fenestram altam '.
ceciderat, et cadens tn nilnlo la>sa est.

'
.
Allerius parvulae memoremus ejtisdem aelatis et
noniinis, aherum duniaxai miraculum recordantes,
ficei boc pracedente incomparabililer majus sit.
Illud quidem forsan ei elegans medicus ageret, et
i non sic, etsic ciio, neque lali uterelur medicamine : boc auiem nequequisquam medicorum facturus
1 , neque omnes medici, vcl omnes bomines, si
ad ejus effectum congregarcnturet facerenl, quoadnsjue obeuntes de sepulcris erigorent, el mortuos bomines facerent immortales. E l siquidem alia
puella, et allerum exsisiil miraculum ; scd hi qui
lioc et illud et alia operati sunt, iidein suntet non
<alleri, Cyms hic venerabilis, el Joannes Cyri <soius : qui el niniia el magna secundum morbos
operanles prodigia, et universis modis praestaut
argrotanlibus beneficia, et salvificant qui eorum
prcsidium vel minimum vel magnum poposcerunt.

Maria ergo vocabalur puellula, Joannis voro


diaconi l asilirae sanclomm fueral filia ; miraculum
vcro ut valuero refcratn. In quadam domi fenestra
jocabalur bxc parvula, in qua freqiienlius genitrix
ojns considens, iiisiim (unc linco filaiu rcplelum
reliquerat. Errore aulem ei nescio quo conlingenle, ^
fiictit evcnire ac fieri multoiies s o b t , aliquibus
uccessariis ulililatibus occupata, pamilain in fencstra reliqucrac. E l illa quidem occupabatur ad
ea quae curabat, iufans atitcm malris provideniia
dctliiula, ignara vero boni ac niali naturaliter
discernendi, de alla nimis fenestra in paviir.enlo
delapsa est. Slrepilu auiem inferius facto de i l l i sione corporis, maler ad videndum id quod strepueral per feneslram inspexit, pemlus quippe erat
o b l i U qnod liliam in feneelra reliquerat: inspiciens
vero, videt in paviinento projeclam, el confesiim
rediens adcasusejus memoriam, lugens el ejulans
totaro illam regionem concussil, sed el sanctorum
uarlyrum coelestem basilicam, cui cobaerebai id j)
domicilium, el per aedes tcmpli ingrcssum atque
egressum babueral. Quse accurrens et genas muli s lacrymis abluens, cumque ea omnes qui fleni tn conspexerani et eminus clamantem audiei-ani, ut quasi parvtilam roorluam lollerent, et
eepuicro mandarenl, banc salvam illaesam, aique
iniinunem in terra sedenlem inveniunt, et cnm
porcis qui in loco lunc invenli sunl ludenlem, el
ee transtoUenlem alque infanlilibus et iniirmis
alapis eosqualienlem inveniunl. Quara illico rapienles , ante sanclorum nicmuriam projecerunt, ut
salvalores eos veneranles (purvulae, el) omnium
qutcunque de eie in Cbristo confnlunt, ut auxiliatores collaudantcs atquc cusiodes.

, \
, ,
\ \ .
, \ ,
, *
,
, \
* \ \
, *
\ \ ,
\ , oi

, \ ,
\
,

, .
\ , j
,
. \ (5 \ , , \ \ ,
' \ .

\ ,
* .

,
, , \
, ^ \ , \ ;
,
\

,-\ \ . \
, \
\
,
\
, \
\ ^.
,
, ,
\ ' ,
^ .

3453

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

, * * Nequaquam autem fioperfluumesse arbilror qut<!


\ , eadem nocle quiescentibiig eupcr boc apparuerit
. ,
ad narraiionem adjicere. Joannes bic esL diaconus
, non illius parvulae genilor, ged qui de Byzanlio
propler aegritudinem peduin ad marlyree venerat ;
, ,
ei passio ejus fueral ariditas genuum, quam nec
- ipsi iinperiales medici,qui pne caeleris sunl nond. \ \ \ 0\ ,
nabiles, curare vatuerunt. Sanalus autem et de
- aagriludine liberatus, ob graiiam tolo viiae tempore
. *0 , martyribns servire devoverat. Qui posl e i laici
, \ habiiu, religiose vero et raonachice conversantis,
martyrum jussu atque eentenlia, niann Joannis
, ,
palriarcha, qui nuuc Alexandria? regit Fcclesiam,
* diaconalum aortitus est. Hic, ut effatus gunt, lunc
dormiens, duro in crasiinum fulurum essei, u l fio
,
, $ \ rel quod dixi miraculum, Cyrum el Joannem martyres congpicii, mmque eis mullorum siolag albag
, \
vesLienlium coetum. Hique ad conspicieniem aie , ^
bant : Veni nobiscun), et eslo fulura* exeiHlationis
, \
particeps. Joannes autcm quo se et ad quam la*i. \
tiani ganctoruni inquirebal horlari ? Illi vero,Joan . ,
nes, inquiunt, diaconug ad coenain nos hodie
, ,
convocavii, et apnd euro oinnes epulabimnr ; rt
, \ *
baec inquienles candidam illam sanclorum caler\ ,
am praeibant, c l sequi gecum ei$ praeipiebant.

Pogtquam auleio omHes, inquil, sancti domum
. * , ,
ingressi gunl, aiccndi eliam ego niandalum coin ,
plena jubentium, convivalusque cum eis simiil
\ ,
egrcssus sum ; convivarum sltiptffaclus dignitatc ct
*
\ * ^ babilu, etiam miratug bujusmddi venerabilia ccena*
_ - *
...__.
i
i>
. \ _
#.
_
..
.solverelur
J . A . . I H > MH.J l n n n
divitias
:_ haecque omnia,
dum
quod tunc


,
\
visum esl goronium, Joannea diacono r e l u l l : igno , rang quidem quid gignificaret narralio, fclicem
,
\ , vero pronuntians et bealutn qai ad lantam digni: ,
talem accesserat, ut tatea sanclos ac lantos i n
\ \ * . convivhim atque bospiiium guscepiggel. E l lioc
\ ,
quidem quod per gomnium viderat penitus crai
.
incognilum, donec de peracli miraculi explanarelur
effeciu.
1

\
Ego aulem sanctorum laodo cum omnibug ct boe
, tj> ). miraculum, et quod bene in omnibus Cbristuro
\ doctorem el Deum omnium assequenles, nec ipsuiu
\
miraculuro shnulaverint. Dum a discipulis ut co , \ D mederet horiaretur, ad eos respondil: Ego cibnm
,
labeo comedere, qucm vos nescitis; cibuin dicens

in se credentium saluleni, c i redemptionem opla \
tam; meus enim cibus, inquil, est, u l faciam vo^ . , \, \
lunialem ejus qui me misit Palris, et opus rjtis
[ ] \
perAciam. Opus autem ei volunlns Palris nibil est
. \
aliud quam salus eorum qui sunt super lerranu

Iia etiam nunc Joannes el Cyrus amabiles Cbristi
. \ \ marlyres opportune cibum ei coenam dicenlea sa \
lalein parvulae, pr$dixerunt et quod uitra spem i n
, '
ea facluiu est miraculum, utpoie nutrieng beni , gnam eoruin el humanam esuriem, delectabile quoxart , \
que et venerabile graiumque proposiium. Nos vero
. \
parvulaB narrationem cxplenles, et qui eam salva ,
verunt mariyribus voces laudiferas cniiltentes, a l -

3455

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

3456

lerius corum admiraudae operalionis describemus ,


asfierlum, adlaudcm el gloriam Domini noslri Jesu
.
Chrisli.
JB'.'


.
,
, \
, ,
,
, \ \ ,
: : , \ *
, \ * * clerga bos sanctos martyres proposilum appro- ^
vty
, \ .
banles, quae circa eum gesla sunt, consmbere viei
sumus.
" , \ PoIIebat Julianus in juvenlute, et coaHaneam cum
, \ x a l
bac babebat opulenliam, quae lu.xuriaB geuiirix est
.
et omnis magistra libidinis. E l illa quidem Volu \ ,
piales pariebal ct proferebat, ba;c veco i s l a s a k b a l
\ \
lnnc elinitrirbat; et belluni erat aiiima advcrsus
divilias paiiler et corporis juvcntulein. Sed banc .
,
fonissime viuceiites lulermil caplivam, et anctllam
duxcriinl; et qua sibi videbanlur, facere coge- , \ ,
>
bani. Non audebai enim eonlradicere ad ea quaj
* *
diire sibi ab illis iiiipcrabaiilur, quemadmo lura
* \ nec \e\us Israel serviens in iEgypio ; et videbatur

XII. De Juliano eomite qni ex maleficio di$$olulus est membrii.


Juliatuis, qui magis niiuc esl quam prius mirabilis, qni copia pccuniaruin abundat, el possessioiiibus virlutis non deficit, qui genus ducil insigne,
ol oiunibus lanquam g!ot iosus innotuil, duplicem
babens infiruiilalem, c l duplioem supcr bac pcreipicns saniiatem, ad narralionem procedit, adbuc
quideni viioe supcrsles, el sua oiimibus refereiis,
vult laiucn et boc nosiro brevissimo siylo referri,
el lanquam qui supersit semper, suum posteris
praedicare miraculum; cujus afleclmii admiranles,

sicut auriga iiiiirinus et impolens, qui equis exsul- c


laiuibtis vebilur, el borum impetum relinere non
valel, sed inviius aclus ac violentcr ab eis arreplus, postremum rciinaculis diniissis, cura illis prjecipilalur. Sic et juvenis anima lyrannidcm a diviliis passa, delicianimque ac corpbiis vigoris doitiinio oppressa, ad turpes voluptales efferelatur,
et morc scrvili passionibus pravis inclinabatur.
Cumque Julianus Ui hoc devenisscl, ante coiislilulionem legalium nupliarum, nuplis copulabalur
iniquis; et anle iilnarum amplcxus suanun, ulnis
allerius anabalur ; ei priiisquam fonlem proprium
acquisisset, ex fonte sine aticlorc aquam bibcre
geslicbat; ct aitle pullum gratiarum, cum pullo
convenit gralias non babcnte; in amorem naiuqiie
iiurierculdf venil, ct buic ob volupialcm conuiiis- I
ccbalur.

* \
, ,
' \
, \ \
.
,
, , ; .
,
*
, \
\ ,
* \
,
, \ ' .

Porro bonorabilibus nuptiis el toro iiumaculato


convincuis, iniqiiarumq le nuptiarum sculicns laesioncm, ab illius mtiliercnlnc coinuamiouc cessav i l : quse separalioneni non ferens, et zelum cx boc
scclcstut arcipiens, veueficio juvenctn impelil, ct
morleni ei ob separaiioucm coniicicns. Verum <|uidein occisione pneri frustrala esl, fecil tamen eiini
a niorlno nibil dislanteiu, inanus el pedes polioue
conviuciens, et omnc ipsius nienkbrum corporis
deslruens; imo Dco polius juvciiem conservaiUej
qui proplcr boniiaiem suam deliciorum juvenlulis
non reiuinisciliir, et peccala bomiiium despicit, ct
iram ii(am nou infcri, scd magnanimitcr scinpcr


, ,
* , \ ,
, . , , \
, \
,
, * ;
, \
, , >^

SS. CYRT JOANNiS MIRACULA.

3458

^ \
. * , \

\ . \
, \ < ,
* ' *
^, , , ,
*
, \
.
" , \
,
, .
, v&v ,
,
\ *
. ,
' '
, \ .
' ,
* , .
,
, \
. \
^ \ , \
, ,
\
. "* \

,

.

agit el conversioncm pamitcnliamque noslram exspecial. Miser crgo erat dum conspicerelur; ol parenlibus quidcm ralamilas ineral, uxori aulem no*
vae ac generi inopinalus pro gaudio hictiis. cunctisqtie videnlibns miserandum spe< laculum; nam
pedibus et manibus aliorum ulebatur, cflerebafur,
el omnia per aliog operalus agebal, quaecunque
Deus hominibug perse ipsos facieiitla donavii: rnedicorum aulem nullus eum a paggione polerat
liberare, non disctig, non anlidotis, aut aliis aliigque unguenlis, vel diversis adjtivamentis. Sed bis
omnibus pasgio polior erat, bumanae manui mannm praebere non volens.
Quod pareules inluciiies, ad Deuin ei ad martyres fugiimt, avele quidem incdicis pra?nunlianles, avelc aulein el medicinalibus auxiliis an-*erenles, divimim polius auxilium exoplanle*. A t
vero sacralissimi mariyreg super juvenem misericordta moti, dolorum quidem glimulos reddulerunt obtusog, manus autem movere, ac pcdes parlim extendere donaverunl, perfeclani enim illis
pracbere sanitaiem, qnaedam causa dogmalis i m pedivit. Jidianus quippe bic junior, cum Juliani
(Apollinaristse) veteria Halicarnassensis baeresim
seqtii vovissel, consentaneus erai eiiam opinionis
ejusdem. Ha?c ferens in animo JuHanus jtinior
dogmala, nou propter illa sanclis, sed ob corporis
approximabal languorem. Porro beati marlyrcs
frequcnler et nocui apparenies, ab lnijusmodi dogmate raonebanl abscedrc, et Ecclesiae caibolicae
cominunionem amplecii. Multoiies etiam
caliceni porlabant ganctum, corpore Dominiro
plenum el sanguine, ei aecedere illuin cxborlabanl u r ; ipsi, ttt pulabaniur, aumenles, el JuTianiiin
gecuni suniere advooanlos : nonnunquam vero
eliam cum eo dogmalicc dispntabant, edisserenics
veritatem quee in Ecclesia pradicatur, el sic se
habere praedicalionem qnae eside salulifera Cbristi
Dei nostri tinilate jurabanl.

* \
, ,
. , \
,
\ \ ^, \

\ , \
^
.
, \ , \
* ,
,
*, , , ,,
xaV \ [
, \
\ .
'

Sed cum haec omnia et bi plura egiggenf, Julianumque nullo inodo iuflexiggent obedire nolentein, ileruiu euin priorig doloris reminisci c^ipir
lunt, et aetileos d*iorum ei cun> additamcnlo forlc
quodam erexeitini, mamis sicut prius el pedes

colligantes, et magis doJoribua incremenlum dan


les, el in camo et frcno niaxiDag eoruin qui ad
Deum per fidem non approximanl, constringenlce.
lUe enim forlis adolescens, qui loi admouiiiones,
tol testiinonia, el lanlas visiones, et super ba-
omnia quod in se factum Tuerat miraculnm parvU
pendit, modica itla parvipendere-flagclla non valuit,
sed clatnabal, vociferabaltir, vocabal, deprecabalur, rogabat, gnppucalioneg mittebal, niarlyres
invocang. E l erat imllus qui rediraeret, qui eruorel, qui a crucialibng eripcrel, vel qui anxiliari
poiuisset; naui ira sanclorum eral, quod fuerai
fafliini,
Se I qHaudo c}us obsiinaiionem lalibus maniA

^459

S/SOPHRONIl P A T R I A R C H J E HIEROSOL.

3460

suse afficerunl lormenlig, et persuagibHem euui , \ , * qui priug fuerat impersuasibilis operttse sunt,
lunc apparent subridentes ei atludentes, et quam- ,\' \ .
obrem ita clamaret sciscilabanlur. At ille quasi
, \ $ ignorantibue eis, quae erant passionts, enunliavit,
ct adjuvare cobortabatur periclitanlem. Egregii
vero niariyres eum super lide recta demio^oiiimo- , \
nebani, et quod hujug causa dolorcs illi eescnt mo- ,
\ ,
lesti gigniiicabant, et quod nunquam aljquando a
&
crttcialibus eum essent liberaiuri, nisi prius ipee
se ipsum ab bxresi qua tenebatur eriputeset, a l - ,
que apostolicae EcclesiaB cooinmnionem Joret am- * ,
plexus, quod Julianus videre desiderabal t consu- \ , . ,
lere semper oplabat. Gumque illum accedenlem ad
.
se martyres aspexissent, etiam Ivaec ei ad majoreni
salisfaclionem deiiuniiaverunt : mauus enim in , , ,
cocluin exiendenles, maxima juramenta ethorrenda
jurabant, quod non Gaianilas, non Tbeodosianos

in numero fidelium vel piorum babeai Cbrisius vel
*
repulet. HOBC Julienus cuin juraiuenlo a sauclis
, \ \ audiens, ei plagis etjuramentis veriutem ediscens,
, ^,
ab utroque liber effectus est, sanilate animas et
(&
incolumita:e corporis per fldejm reguinpla.
.
Laedere auiem puio uarraitooem, ei tacuero
* ,
ganciorum agilitalera, ei gramjaiienem, quam c i r \ , \
ca Juiiani communionis perceptionem demonslra - .
verunl, esl auiem baec. Quia enlro eum priori
(
quidfim bsereai distanlein, el \eram Sahrateris
,
confessionem arripientem intucbantur, circa per, \
ceptionem vero sanclorum mysieriortini verecun
\ *
daulem, c l eonfusioneiu arbilrantem, in quibug C j$ , \
oportcbat clarura exsistere; miraculi quiddam el
. * ,
deleciamenlo digiium peragunt. Apparentes autem
, * \,
in gomnig ei, queroadinodum consueverant, ecce,
>,
inquiunl prope esl Salvatorig nalmtaa, quando . 'Dei Pairis unigenitusFiliua incarnatus bomo factue \ ,
est. Hanc Alexandrini sacraro et oeleberrinam \
iesiivilatem calbolic* Ecclcsiae filii el akimai, 4n
$ \
basiliia sanclae virginis Mariai acDei Matrisagutit, . \ ,
quae cognorainalur THeona. Ad haoc ergo el ipse
profeetus, el unus eorum, qui naliviiatia Bominic , pie celebrant golemuiiaiem, effedus, et cum Eccle- , , \
, \
sia fidelium connumeraius, pgalmodise comimiuica,
*
t apoatolkam lectioaein abeculta, et ganciorum
it

tubam Evangeiiorum a u d i : eienim ugque ad horym \


absculiaUonem, i i qui Iwereseos l u s suni, |>erge- *
veram; el posl evvngelicaruin auditionuui abgolu ,
iioiiem, gecundum priscam consueludiftem exi,
\ ,
absque guspicione remanere videaris, procar- *
reng, ei a lernplo egressu* in dromo exgpecla, qui
' ,
locug insignis in Alexandrina urbe consistil, iu
, , \
plale* Hguraw conjaceng, poriicibus quidem dua- \ ,
t>ug medialus, el columnis ac uiarmoribus adorna ,
Iii9, populoque plurimo aihgusiaius, alque divergjg
. , \,
foreusibus merciuioniis oneraius. ln bunc,ait,cum
,
ierie, obgerva aynaxeog absolulionem; cumque
iniiieg videris domum reversos, tunc silenlio,
, * ncmlnc onlemplanie, in templum ingressus, vene, ,
f.nda suscipe gacrameuia, el taliler in domuiu
, \

3481

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

3J6J

. , - noslram vadens quiesce. Quo facio atqne com ,


pcrto, bis qui baercseos tuas gunt, mox ut dictuni

fuerit, silentio conlegelur, ct verecundiae qniescet


* \
guspicio, el salutis indesinentem habebit laudem ;
.
el boc quidem sancti dabant consilium.
Jultanug aulem consilio lauquam a ganctis ac, \
cepto, quod proprio videbatur eoncordare consi . ,
lio, in finem reducere repromisit; quod lamen non
\ , \
er^at ul acsliiitabat, ncque tit desiderabal et anbe ' \
labat; quanquam sic se babcre commoniiioiifin
, \
putarel:sed ul a gauclig fistim alque decirluin e!,
et Salvatoris concionatur eloquiuro : < Sic luceat
, , \
lux vestra corani bominibus, ut videant ra
. *0
veslra bona, et glorificent Palrcm veslrum qui iir
,
caeliscst . > Quod enim martyres supra tecia pra>
. dicari volebant, hoc illein obscuro abscondere eil
,
gebat. Instante itaque naiiviiaiis Dominicae sacia
,
solemnitaie, sanctoram jussionis recordatus Ju'ia , , * \
nus, ad tcniplum venil quod Tbeona vociiacur, oi
\
auditor evangelicarum cl aposiolicarum lectiontim
, \
effectut, ad droiitum posi horum recitaiioncm
e i i v i i . Et cum ibi mausissei lempore gynaxeng,
, \
post hujus absolulionem et recessum fldelium,
,
ilerum ad lcmpluni accessit, el occulie ui pulabat
* \ inysterionim faciebal communionem.
.
\ ,
Si-d dum inclinis et submissua, ot conveniebnt,
, ,
Doniinicuin aumeret corpug, clerici baercseos quse
\
dicitur Gaianiiarum, cenluut forle circiler mimcro.
, - Q in templum ingressi sunt oraluri, e i niore 103

quodam post abgolutionem quae ab eis agebatur
, facicnles, loctque veneralionem cuslodienle*, ac
, \
Dei Genilrici ad oralionem solilam impendentes;
* qui Julianum communicare videutes, de comunilatione viri gtupefacli sunt, el invicem innuebant,
, , \
maxime his qui non videranl hoc inonstrantes. At
, iHe cum vivittcam escam in visceribus recondidis.
set, eos mox intuUue, el verecimdia rcpletus erti * ,
buit, et a sanclis factam sibi publtcalionem fuisse
,
cognovit, el omnia illis peicontantibus significavit,

, quanta vtdelicel instruentes eum marlyres egerim,
* et qualiler erubescentera illuro circa comiminioiti*
perceptioneni pubKcaverint. Et boc quidcm modo
\
ad catholicam Ecclesiam copulatio facia est, inira\
,T

, - j)
\
\
. \
, \ , , \ .
. . .

, ,
\ ;
, \
, \ , '
1

" Mat;h. , .

culo et stupore referta et sanctorum mansueiudina


repleta et gralia. Porio incolumitae corporis cum
anirai mutatione conctirrit. Nos auleiu narrationcni
de ipso complentes, sanclosque laudanlea, ad aliud
eorutn mirabite opus (iranaeamus) c l banc quoque
fjcianiti8 narrationem.
XIII. De Helia teproso.
Quod auleni in Helia leproso patratum est a
sanctis prodigiuin, quis audiens non eog qui patravere mirabimr; et pbira posse quain igiud niiraculum fueril atieslabilur? llelias ilaque bic leprog 113 erat, el hanc cuncisiouem multo lenipore babuit, nou in uno mcnibro leprogua ?gnilug, scd i u

3'*63

S. SOPHROMI P A T R I A R C I I ^ IIIEROSOL.

Mf4

Into corporc infirmitaiis sligmala ferons; non la- , ' nien ea, qure cuin liabcrcl Paulus, in ipsis gloria
* \ ,
lialur : vittitcs ciiim cranl illa, c l actioncs roelc ,
sles in Paiilo Chrislum itnagincs, el radii quida
,
Solcm juslitiie demonstrantes, el filios lucis alque
diei eos qui has babucrunt faricntcs : sed iUa quse * 1
lecundum logem Mosairam aboridiiamla eratit,
, \
nqua immunda, c l a quibus alieni faclus coloris \ , cxlia caslra el civitalcm pulsus, lanqtiatn
.
bmninabilis el iminundiis ? reliquis coniribuUbus arcebatur.
,
Haic Elias sligmaia ferens, qua pcccaia sunt
singula, qtiseque verbum Dotis exs.slcns, el liomo , \
,
i n n r bomincs faclus, el scctuidtim spirilum et jnxia
\ , \
lilteram ab boiuinibus pepulit. Sed ei lunc secun HUerain curaium leprosum, seeundum legom ^ ,

Moysi, iminug offcrre dccrevit, et nibil a qiioquam
\ (
adeplus ulililatis. Ineflkaces enim eliani buic appa \
riierunt Hippocrates et Galenus, ac Democrilus
\ , \
fraler ejus noibus iiatura, alque cum illis ii qui
,
e.v verbis eorum effertintiir, nobisque borum appcdlalioncs pro niagnis reiucdiis aflcrunl; ad Cyium et
), \
Joannem inariyres venit, sanilalem volens passionis
, acquirere, et credeng quod acquisiiurus penilus
, \ .
essei. Pralerea non niodico prolougalo leinpnris
iuiervallo, nibil profieiens moerore afleclus est,
,
sanciis, dispcnsationibus quibusdam, diflerenlibus
sanUalem : ei boc passus ex diabolico procul dubio
sensu, qui c l ipsiim inbibere sanilale voluil, el san- , \ *
< lorum recidcre compassiouem ; manere ulira in Q , \ ,
lemplo potuil; grave uamqueest acedia? vhiutu,
el vebenienlcr animabus diligenlibug Deum ad- . , \
versum, ei magnoperc bas laedit, nisi dum reccns , tsi, maiui ius id tanquam dasmonii meridiani flam- ,
mamexsliiiguani. Quod leprostis facere diflereng, et
non valens ullra ferre ipsius incendium, profectus ,\
recessil, rcliclis lemplo ac dmnis mariynim cba- , ,
lismatibus, ci quantum in se eral inflrmilalis pro- , \ ,
' .
priae sanilale.
* '
Scd sancii pcr idem tcnipus eum invidiam passum
qtiominus ccnvalesccrci conlemplanlr?, iniseraii (5 , ' ,
iiiiscricordiani piaeslilcrunt, nibil ciiranlcs in se \
ab eo faclam ghillam injuriam. Cumque recederel, .
~j u \ l a sancii Melroe marlyrium, mcdianle die in
luonacborum ei gcbemalibus obvianieg, ignoraa- D , \ , \ liamque conipassionis Ongcnies, unde venirel, el
. ;
quo perg;<ret, perconiati guitl. A l ille qtiagi vera< iier ignoraniibiis confessiouem facifiis, et ganclos ,
iHHiiiiiavit, el lemplum asseruil. Sod marlyres c l . * *
causam ilemm, propter quaiii illuc venerai, dicere , ,
,
pia;ccpenml. Illevero dixil : Causani videlis, maitifcsla euim Uxc cst,et non ogel cujtigpiaui niinlio. ; . /. ,
, , ;
Asl egrcgii sancli denuo*gcisci(abanliir, dicenle:

; -,
Ki quam ob causam anle passionis libenaleiu disces, ,
? Et pcrgeveranlix lcmpug gigniiicavil, el quod

iiibil proiicerel persevcrans enunliavii, teglea ipgog
turpcg albores oslendens; non ganclog in boc
iucusai)g,ged sc indignum cum revcremia el lacryniis , ' 6
\ ;. *mto inuncrc asacrens. Porro conipatieiUissiaii

3W0

S S . C Y R l J O A N X l S M I R A C U L A

31(5

. marlyres magis super eo miserli, arqiiif&ce nobis


etiam nunc, el ciiius reverlerc, inquiunt, et videbi*
\ ,,
mirabilia, ct supcr le visitalionem sanctorum. Ad
\ , \ \
eorum ilaque lemplum proTeclus camelos invenies
.
stipra fonlem adesse qualuor, et quartt stereus
\
diligenier acceplum aqua fontis dissolve, et bac
:, \
tinclione toltim corpus lnum inunge, nihil omnino
, \
praHerinillens minus inunclum, ne lioc quod inun /,
; ,
ctum non fneril, maneat rursus distinclionibus va \
riatuni,el ab boc languore cotitinuatim possessum.
*. \
bis in faciem illius cdiclis, repente disparuerdnl.
, .
At ille divinam fuisse visionem, el quod Ipsi fue ;, \
rint, qui
el ita praeceperarit,
mar \
. . apparuerant,
.
.
.
, B.lyres mox intelligens, fesiinanler ad vcnerabile
, \
templum ipsorum venil, et anle fontem Jam dictis
; , ,
camelis invcnlis, novissimi siercus sicut dixerauL
, , \ suinpsit, ei i I foniis corum rigans fltienlis, lotum
. . "
sese perunxit. Ilabuil autem el bic ilerum invi .. ;
demcm sibi diabolum; nam faciem non inunxii,
, \, *
quasi uiiclionpm piirgaiilcm abominans; und

CDiiseqtionier, juxta eancloruni deiloquam jnssio , nein, totum quidem corpus ejus mundum a sligma ^ ,
trbtis continuo faclum est; porro facies pcrmanstl,

loia vita stia, varietate dislincia; inoUedieniiui
,
quidcm ejus non occultanda correplio, virlutis
\
auiem niarlyrum el non conicmnendae jussioni*
*^\ * \
praico non tacens, et testis revera fide dignis ,
sinms; et tnulium qtiidem semel Elias propier
1
_V

_ ' ?V . .
"
_ .* 1.

.". . .
i. _
I /t l i n 11 < f n .
. stn K n I
<
I. I
rvt ~ ! .*
.....
inobedieutiam2 incusabal,
sed !nibil
omnino_ . 'profetfi,

qiiemadinodum nec Esati, qui etiam cum lacryntis


; .
requisivil piimogenila sua.
'.

.
X I V . Pe Theopompo dcrmomzantc.
'
Acccdal posl Eliam nobis in nicdium T I J P O ,
ponipus, <0!igrueiiiiain opportunam priiivorjm ele ;
eiilornm in ambortim noininis positione cuslo \ * dions, el brcvcm facial in se palrati miraculi
,
narratioiictn, qiiae pio delcciari facial audinues, rt
,
sanclorum conlra
daimones Iropaea donuiitiit
<. . iuetucnda. Dacmoni/abai acriter Tbeopompus, < t
,
boitiiiium cral nullus qui eum videns non lacryma, .
retur. Amaiii enim ex morc homiiics incurvari,
;
iuaxiiii<\|ue ad oos qui btijusinodi passionc pn /ov ; , iiiuiiliir, quia forlasse non vitium corporis exsial ;
/ .
boc citim ab inilio cum de tigno inobodienli;n iu
;
paradiso giislatuui fuissel, naturalilcr subjcclini!
, \
est passionibus ol servit corruplionis eliam
$ \
diim inorieits propriclalibus, usque ad coiiuiiiiiiein

onuiiuiii rcsurreclionem; ubi corruplio, et qore
corrupiioncni iuferuul mories, niodis oi*snibus de, \ striieiilnr; scd animae iinmorlalis prxler naluraiu
, .
csl languor, et natura? incorruptibilis cratia Dei qui
, \
fecil eam, coimiinlalio quscdam, et corruplioni

passio est siinilis, da?iiioniorum suggostione nata,
\ odio nosiri staluia ; quamvis Deus supereminen
liam niiscrationis ostendens non id nisi ad palien
lium lieri ulililalem indulseril.
; .

\
, \ P A T R O L . ,,

LXXXVH.

Iluic Tbeopompiis cnm lauguori annis decem <*i


oclo scrvissei, vi itUra rerredxmoni.s rabicm ininiaic
109

S. S O P H R O M I P A T R I A R C H . E H I E R O S O L .

3467

3468

valuissct, ad marlyres qui hanc deslruuiit et persc- ; ;,


quuuiur, Cyrum sdlicel et Joannem, accedil :
.
labore vcro mullo vaslum nineris spatium iransigens, pedibus enim boc propler pecuniarum fecit
(\ ota
iirapiaiu; c l cuin post occasum solis tandem ali- ), \
quando ad mariyrium peivenisset, faiigalloneque ^ , \
plurinia viiluiem jam propriam consumpsisscl, in
,
exloiiori ecclesiae rectibuil poriicu, non valens
uhra saltcm illud breve consumere spaiium;sed
, ^
ingressum templi, ac si magnum quiddam el ope , rosum, rcsei vavil in craslinum. Illic aulcm ei lola
.
nocle dormieuli assisluut in somnis, propriis fonnis
, ,
vi non extraneis ulcnles, cleiueniissimi marlyres; \ ,
i l vocanles euin ex ni>imne,Fi ater, aiuui, Tbeopompe
,
tccc qui tibi moleslus erat, ci Iribulabal, n.ali ,' ,
guuni spirilum, iu uominc Jesu Chrisli qui proplcr
\
uos cruccni lolcravil, evpiiliniiis. Sed stirgeus, r a ' , liarum Doo acliouibtis persolulis, ad luam reccdc
. ;, ,
doiiiiinculaiii. Qui vidtri ab bominibtis solem non
. ' ;
snsinens, una cuin diemonio etiam labore quein
, \
ex ilincre babebal dcpOMlu, surgil celoriler illinc
,
ubi eral icnibans, cl ingrcssus Umplum el gra , \ ,
liarmu aclume super niaxiiua sanilale decaniala. \ ;
tt*:o, :ilqtic iuaiiyribus qui se iu Deo curaveranl,
, ; \ , \
paiiduns pai iicr el cxsulians, alque magni praedi , VMXS o \is miiaculi, abiil.
.
1

X V . De Joanne ulceroso
iier.c auiem c l Juannes imilatus Tbeopompum
pr%sci:s tempus observavil, inconfusam et ipse
otnposilioticin eleuieiUoruiii custodiens, et ad alios Q
voleniein peigcre calaroum, se pertrausire non
rnarraliim ininime perferens. Ergo ct qtiae circa
eum gesla sunt, opportune scribamus, miraiiles
ipsius sobrieialem paiiier et acumen. Passionem
Joaniii-s liabuil inbuinanam, quae oinnibus, ul iia
dicamus, corporalibus passionibus niajor est ct
amarior, ideoque forlassis a mcdicis eJephanlis
destgnatur sequivoca. Sicul euim illud auimal ab
aliig quadrupedibus foriilndine diCTert el magniludine corporis (aiunt amcni illud rccordari maii
a.tvcrsus eos qui sc conli islaverinl, ct posl mulla
si poiucril annorum curricida ulcisci amare iu eum
qui se coulitstasse digiioscilur), ila ei banc aliis pass;oi)ibus majorcin cssc maliliam nictlici pcrspirioiiles, clcpbantis noniine nuiiciiparunl. Moyses
ci euui, qui clopbanliiio morbo premebaiur,
cxlra caslra el civitalem, ciim leproso sequ^strat,
I or leprosum quidcm pcccali cxsilio relegaas vanel i i e i n , pcr eum \cro qtii clepbanlinuni morbum
iuiidil, inonmi forsilan leiilaiem.
Dicunl aulom cuin ei sacralissimi ICrclesi.e doc:oics niultani ekpbauliinuii uiurbum baboulium
b-cissc providenliaui, arcci'qnc mariiiiii cum fe);,mis cnilum, usqm ad pi*rlcclaiii fiMiiineam mcnsirui purgaiioneni, quam pur dies scplem veniie
cnuslat; iia ul biuc languor qui ex elrpbanlino
niorbocorporibiis connascitur c l (oncrescil,caiisaiii
parcutes babeal, c l boruia circa coilus iualuri cortiquc tcmporis inconlinemimn c l cxccssum ; quod

' .
\ , ,
,

x o v

\ ,
. \
* ,
\
,
, \

. "

(\ \ ,
\ ,
, ), >
,
.
\
, \ *
,
.

\
,
^ ,
, '
*
, \
, , \
\ \

SS. C Y R I J O A N N I S M I R A C U L A .

3i70

- etiaui besliali naluras inesse, Job justi amiconnu


quidain leslalusesl. Tempus, clamai, poauilpcco/ ; , ", , ,
ribus, sciunt aulem cubilis ordinem ; > el hocroodo
' >
convenieuter bomines reprehendens, taiiquam com , mislionis lenipus ignoranles, quod videltcei hono, \ .
renl ei observent raiionabilia animanlia. Hac vero
\ 6
passioue clophanlini morbi qnidam tanqtiam d"wa
.
et magna iob pcrcussum a diabolo dicunl : Exivit
, , \
aulcm diabolus, inquit, a Domino, el pcrcussil Job
,
nlcere pessiino a pedibus tinque a l caput; ma^ni, ludine vulneris, capiivum lollere sperans juslum;
, \
licel nil eorum geeseril qua3 spcravit, curo supra
, \ , petram justus c l non sitper arenain fundamenium
.
liabcret innixum. A l ille, patiemia vinccns percn ,
licniem, vicloria? tiilii coronam.
.
, , \ R
' ,
,
\ , , \
, . ,
, \
,
,
\
^, .
,
,
,
, \ ^
, \ C

Joanncs aiilem, cuin hoc langiiorc preroerelur, c l


paulalim ab eo roiisumcrctur, a medicis non
invenla dulcedinc sanitatis, ad Cyruin venii malum comprscenlcm, el Joannem Cyri commarlyrem, credens Cbrisii famulis, quod si tanluin vcllcnl, ipse conliuuo sanarclnr. A l illi, videnles prorugiini, ct (idcm ejus admirantcs, brevi bunc
val.ic lempore, in tenrplo suo bcnigne iraciaium,
iUk'\ ipsius in coimnulalioncin digna incolunmalu
dala, dimiserunt.
Srribam inlcrea et ipsum quoque reniedium,
pt:r qnod talcm mariyres inOrmiiateni faeile curavoruiii; ne medicoimu ruriosi Hippocraiicum
qtiiddain nliulissc sancios existimenl, ei taliicr i n cflabilem ipsonim virtuieni irrideant, Uippocrateni

auclorem vel e l i a m (alenum s a n i i a i i s , ct


; ;, ;
m a r l y r e s q u i patraveie, p r e d i c a n l e s . Vitrum crat
. " ,
a u x i l i u m , ad veteroin speciem suam, in a m i a m
scilicet spissa c o n i r i l i o n e Iransduclum , c l solis
*
aquis poslquam t r i i u m fuit i m n i i s t u m ; boc.

. * c n i m pcr soninia sancti i l l i arljuvanicntuin l o l o
afftirri c o r p o r i , ei qtii sacrum babcbal nioibuiu,
,
. " j u s s c r u u l ; qui fcsiinanler, quod j i i s s u m fucrai
operalus, fesliiiamius languorem ejecil. S.cul eiiiui
;, illi flucnto, qui esi nalura? fluida?, staius non c r a l ,
, '
d q m c o r p o r i affcrrettir, scd mox u l allatum es; ^ ,
sel, in pavimeiiliim fluebai, qiianquam i h i s l u i n
;
v i l r u m haberel, i i a iiec lopbaiiliiii luorbi languor
,
^ - ^ maiiere poterat, c u i n allata sibi aqua deflueret.
scd c u m bis fluebal, ros q n i praiccperanl mc , '
Itiens, ct propler eos quoque forsitan v i l r u m i l l u d
/3 . \
aquis immissum. Nos amem c l boc ad laudem pa ,
Irantium c o n s c r i p l o m i r a c u l o , a l U r i u s faciamus
,
s c r i p l i i r a m i n i r a c n l i , c u m omnibiis laudanlcs, q n i
; :.
sanali s u n i , m a r l y r e s .

<7'.

\ ,
;,

.
* \
^ ; . :. * >
1

X V I . De Zacharia qui languorem tesiiculorum patiebatur.


Propemodmn e l Zacbarias nog ille U r d i s s i m u s
l a l u i i , noo passione podiun l a r d i l a l c m babens, sd
alio languore velocilate carens, nequc pedum v i r t u l i s , u l reor,minns q u i d possider.s,sed g e n i l a l i u u i
l i u u o r i b u s organorum p r o b i b i i u s . Huec cniui doiet%

bal simtd A gravahalur,

per qua?. inior euiHirb<;s

3471

S. SOPHROtfll PATRJARCH/E HIEROSOL.

3472

alios iiomihes discreiio fll, non solum pene im- ,


niobili gressu e i lioc usus, vix sese nobis lan ; , '
quam apein in bieme demonsiravil; sed super hu jusmodt langtiore foriassis et ipse confusus, et
, ,
suam ipsius volens occultare inlirmilalem; quan
quam supcr animae jussl sumus erubescere, non , . stiper corporis passionibus. Erubescant enim
, \ > '
impii et detlucantur, hiquii, in infernuin *. Et ite- , , rum: (Erubesce, Sidon,ail marc*; > idololatriam S i - \
donis notnincindicans. E l rursus : c Confundanlur, *
\
et rcvereantur onines qui oderunt Sion *.> Dominus
, quoque in confusionem iniuendos scternam , non
eos qui corporalibus passionibus praegravantur; ( \
ipse enim infirmiiates uoslras et languores porta- ),
\ v i t ; sed eos qui secundum aniiuam infmnaiiltir,
.
cl malorum operarios acluum, dixil.
Alii quippe languorum sunt non volantarii,
,
quoiquot scilicct corporis et circa corpus csse \
noscunlur. Alii vero volunlarii, ei qui ex nostro \ , 3
gignunlur consilio, quotqnol videlicet aninia? in- \ * \
lellectualis et liberum habentis arbitrium, pubbri\ \ liidiiieiu dissipanl; et ideo super bis qtii priuio , , ,
, ;, (
dicii snnt, nullus nos sanctorum accusassc uuquam
\ ,
apparct, non lex, non prophcia, non jusius, non
apostolus, non magisler (bis enim ei ipsi onmes \
subjecti sunl, lanquam hi qui siraile nostro cor- \ ,
ptis pomverunl), non ipse Dominus lactna hnnto, \ )
< exsistcns similis nobis passibilis, el per corpus
c l raliotiabilem animam unius nobiscum subslan- , ,
tiae. Super animae vero volunlariis it non necessa- ^
nis passionibus quesli sunl universi, lex videlicct
puniens congruenlem vhio poenam definiens, proplicl ab bis abstinendum jubentes, et nteliora
providendum hortantes, jusli eas deserere commo
neutes, apostoli transmigraiione cariiin manu ducenles, el magistri liarum fugam insMiiiauiea. A l
v*ro Doniinus priuius nobis jusiilke viain osiendcus, ( l sciuitam ab anhnai passionibus perfcile
recedondi prinms inveuiens, omnibus Discile a
me, miseiicordiler est affalus. Pr^bis enim pcen.ts
pro eo quod in nobis profccto earum exsistemia
sit, luemus el suslinebitnus : propier bas et judicabiiuur, vi tribunsili Obristi assistemus, cum de
cujlo jmlex advonerit reddere unicuique sociindum
opera sua, el non secundiini viliajcorporis. Omuea
eniin nos, inquit, manifeslari oportet ante tribun d Cbrisli, ul ivferat uiiusquisque propria coiporis proul gessil, sive bontiin, sive maluiii *.
Ergo ineassum super vilio corpoiali Zacbarias
crubesrcbal, ei quciqtiol supcr corporis passionibus coiiliiiiduiiliir, causas coufusionis ignoranles,
ei liujtis non beuc ordinem revcrsarilee. L i r e l bic
vix apparueril, vl sero,aliqiiando vcruinlaiiicnprofe< (us ad KaiuMorum venii basibcaii;, quo deprecabalur, el ilerum supplicabai, quo se a graveHinc
lilHjrareni. A l illi.ad eum noctu venienle*, conveiiiimi assrronios: Zacbaria, quid ad nos vcnisii?

Psal. , 1.

Isa.

i.

*Psal cxxvuu 5 .

\ , \

, ^
' ,
.
, \
{,
, , * , .

\ \ ,

, , c .
\, ,
,
, .
\ \
, \ * \ , ,
\ . **
,


. , ,, , ;
v

l i G J P . ,

3 473

SS. CYRl JOANNIS MIRACULA.

3174

- Qtii erubescens alque revcrilus, causam eis dixti.


. , \
Porro mariyres, corripienles eum ne super corpo ,
ris passionibus crubesceret, ostendere sibi partcs
prsecipiebant quae fUios procreant, quxqtie passio . nem cernebantur babere : at Ule quod jussum est
' licet plenus verecundia geesit, resistere qttippe ob
.
pudorem jubenlibus non valebat. Qui praedictas
,
corports partes leniter manibus confricantes, cl
, \, ,
tuinoris pondus confricationibus effricanles, do' .
inuni repedare praecipiunt: Ecce, inquiunt, mali
\ " , , nihil babes, sed surge, in pace ad domum fac re ; difum. llle auleni gonversus post illam visionem
, \ \ - qua? dolorem compre^seral, cum ea siimd avo \
lasse testiciilorum tumores cognovit, el dolore
, \
pcssimaque gravedine liberalue, laudibusque re* B dimitis martyribus qui ee tali libcraveranl a lau, .
guore, Cbristum qui per eos eibi banc libertatem
porrexerat pas&ionis glorificavii, atque recessil.
'.
XVII. De Joanne Chrysone qni pulrefacta femora
habuit.

.
Et Joannis quoque memoriam faciemus, non
\ ,
, \ \ quia nobilis erat ex bis qui super auro se jaciant,
hinc enira et Cbrysones dicerelur, pecunia ct offl
,
\ - cio ad boc eum compellentibus noinen : neque enim
Cbrysones el auro non dcstilutus dlcerelur, nisi
* ;
saniiatem rem videlicet auro fulgenliorem a san , ^
ctis
per (idem ulique percepissel, quam onmtytis
*
ad se accedemibus copiose latgiunlur, ncminem
,
a suo munere avertentes, nisi quU nimis sil abo ,
minandus , et beneftcio coruin prorsus indignus,
\ , '
, * - ' ve! ob iiicieduliiaiem seniiatur, ut indignus exsi . \ slai, aut per opera mala inconverlibilem babeat
voluntatem.Ergo aut unius vel duorum, procedeme
,
sernione, hujusmodi meinoriain faciemus,qui nullius

utilitaiis conseculi sunt fructum , ad catilelam
\ \
,.- eortim qui erunl poslmoduui accessuri, ut boruni
pro fide zelum, et eontra prava opcra inimicitiam
\ \ .
non ignoraules, vita illis el (ide placere festinent.
Uaque Joannes iste, qui auri possessione atque
\
appellatioue gloriabatur, languoreui incurrit acer , ,
, riuium, qtii scilicel nec ad fandum verbo pos , sibilis, nec eral medicorum discipulis facilis ;
feinur quippe hujus viri quaedaiu quasi divina ira
\
, \ '- mandebat, et ciim pellis quae femur circiiindabat
^^ , labefacta, el uudique niinielate puiredinum dirtipla fuisset, carnes quse liac velabamur, primilus
,
:, \
proprio deuudata) penitus induinento, et molis tu , more quein a natura sortilae fucrant perdilo, sepa, - rata? ab ossibus decidebant, cum tegcrue se pelle
vot , ^ .
paulalim in putredincm versa?, et ad lerram dilapsa?.
Cunujue tempore inulto in languore deguigset,
'0 frigidis el inulilibus dictis medicoruin deccphis,
\
, , \
et niliil ab eis niai sola veiba quaa non vulnus
' \ tangunl, sed dissolvunlur in aere, pcrcepissoi;
, \ qujn polius ei e divcrso niorosiiatem langnuis
, \ ac dolorum miscrabilem labeui d.utiug pcriulissel
,
vix tandem languoris imposeibitilalem ab Hippo ,
ciaie lucri sc l'ecitso. Uiiluimnodo scnsil, unde
&\ . 01
illi valere longc pioiahis, ad Cyii Joannisque *Xi{

3475

S. SOPIIRONU PATRIARCILE UIEROSOL.

3;76

vinilus dalani venil perceplurus mcdelam. At iili \ ', :


sancti martyres, qui vere medici vodlantttr, divi-* ; .
, *.
uas suae virtulis ct mediQorrtni infirmilalis volcnlcs
,
diversitatem ostendere, qiiodam hiiiic pcr visiuu
apparenlcs auxilio sanaverutil; sale scilicct ei cy- -..
mino inislis, quae lerere et super fetnora con" ,
spcrgcre pracceperunl. Quod cum latiguens mox

posi soinnium fecissel, saevis seipsuni doloribus
(> \ \ /^ ct aerumna non modica liberavii; cl qui phus
:,
paulalim diffluere videbalur, sicqne omniuni com, , \ uiuueni rccipere morlem, subi.lu lunc cymini gra^* ,
nis et ealis, mariyrum jussiane aslriolus conva- \
luit, et diviua sanclione marlera quam exspecu.'
bal evasit. Cmn quo Deum salvificanlesque nar, '
tyres collaudanles, ad aliud ipsorum mirabile opus
,
proficisoamur.

X Y U I . De Paulo caput vermibut plenum ItabcnU.

'.

^-
.
Patdus auletn quidam pauper ct nimis cgcnus,'
>
aurique penilus inops, post Joannoin Chrysonem
; ' \
eldiviiem, ad narrationcm accedil, qui linic sociari
,
feslinans , lucri se facere quidquain forlasse , credebat, si ei jungi quoqiiomodo poiuissel: sicul
\ eliam tn foro videmus agere pauperes; sic acce ,
dunl, et post illos- qui auro aflluunt gradiunlur, si
, ^ , qtioquomodo gullas quasdaiu ex defluenlibus Hli,
. \ amalricis Cbristi compas&ionis causa, valeanl iinpe- , \ *
irare. Hoc agens et nunc P.tulus accedh, el forie 6(> *
compos eflicitur bujiisinodi deeitlerii; non enim
\ , procul ab amore pauperlalis manebal. Passionem
, \
autem Paulus et laiiguorem insanabilem babeus ^ . %
accedit, ei a martyribus sanitatein carpere volens,
,
el incolumiialem quae ab ipsis est percipere ge
slicns. E i illic quidem paupei tatis medelam fortas- ^^, \
818 adeptus cst, hic vero infirmitati accepit procul
' ,
dubio sanitaiem ; cui lalis tnerai a?gi'otalio, sicque
\ \, .
curalionem adeptusest. Dolebal adeo caput, ut
.
dici non possel, et dolorcm qnidein U m clainores, *
quani iu somuis vigiliae, aique cuni bis tumoris ,
pondus monstrabat. Porro tumoris, el eornm quae , \
secum inerant, laborami index non inveniebalur ; ,
iiude et quidam medicorum sanguineni bujue vilii
, \ causara dicebanl, quidain vero pus cujtisdam col- .
lectionis immensse, et allerius alii concursum Ta^cis
asserebaiil, omnes aulem communiier frustrabaiiiur, nil vcritali .proximum perbibentes; quod vidcbalur sibi divinabant , guis senlenliis S C M S U S dcsiruoiilcs allernos.
Sed santli, .npgrolationem accuraie srientos, do-
'' oi , ,
lorumque causani non igi:oraMes, graHdanlo.r cti\ , r a n l ; quod illis iinpossibilc vituin esl, facile sibi
, ,
iioc ei lusuin fore monsiraiiles. Dicemus autcinet
. \ \ ,
curalionis suavitatem, el gralulalioncm sanciorum
, \ declaranles, poteiUiam et dcleclalioueiii qnamdam,
, r.arnali misiam auavilali, facient<s miraculum,
iuio hts qui auditores fucriiit effecii miiactiti. , Dormirc Paulum pra?.lcr spein facicnles (iu igno- *
(
lanliain eniiii pcne somni cccidil, duro in capite
, ,
invisibUiler comcderelur, ct doloiibus incessanter
\ ), tlepri;neretur) assislunt noclu durmienti sospilatcm
: ^, \;
donautes, cl modum sospilalis denumianlcs. D i

3477

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA

3478

^ . ,\, lucuio, inqtiiunt, a stralo consurgeus, ad portam


quae ad mare ducit egredere, quae templi exlerius

, \
claudU vestibulum ; et eum, qui tibi obvius fucrit,
(in maxilla fortiier alapa percule; quo facto, argro \ ,
lalione, quain babes, continno liberaberis. A l ille,
. ,
phaulasiam esse quod apparucral cogilans, iiihil
, eorum q u jussa sibi a sanclis fueranl, egit ; et
\ bis boc facere jussus per visum, non fecii.
\ ' , .
Teriio antem ad ipsuni sanclis dicentibus, et
, , - comperto ille quod, nisi lioc facerct,sanitalem non
, , esset impetraturus amalam, valde mane surrexit e
leclulo, el ad ostcnsam sibi portam pcrvenfi; m i
, \ lilem vero quemdam juxia poriam obviam sibi vcnieutem, qui virgam quidem in mami tenebat, sed
( ,
, ( ^ furorem in corde minime continebat, valida cecidit alapa, plagam in maxilla vebcnienlissinwm fa :.
ciens. Miles aulem, nibil omnino negligcns, scd sui
, , |5cursim pro alapa relribucns uUionem, bacnlum
,
confestim extendil, et eum qui se percusserat, boc
, \ (
in capile repercussit, forliorem plagam ea quain
,
manu acccporat iniligere baculo salagens. Patilus
^ .
gane bujusmodi plaga recepla in capite, cadit hi
, terram vulneralus efleclus, ei sanguinem ac v r , \
>\ , \ mes effundens; nam omnibus, quos babuerat
inlrorsum, ejectis, licet niulii fuerinl, et non par; , \
centes se devoraverint, redimiiur a languore,redcm ,
plionem insperalam reperiens, plagam sibi dona, , tain c vulnere. Porro maiuriiis sanitalem vulneris
\ \
, - Q consecutusest. Non aulein boc vulnus merilo dixc
, \ , \ riin, sed remediuin vulneris, e i languoris auxilitmi, et passionis emplastrum ad ^nitalcui aflli , \ \
clionis. E l perfecta eospitate rccepla, bymnuin
, ^
dixit in marlyres; Deumque, qui per eos sanitatcm
, \ , ,
palraveral, docentissime laudans, profcclus e s l ;
' ,
fomcs uobis effeclus alque occasio io Cbrislmn <a \ pi *>
iiemli cantici e l in martyrea.
.
\ tor xapxlror.
X I X . De Stephanide qucz cancrum habidt.
" \
Unum miraculoruni (iat eliam Stepbanidis admira , \ \ ,
bilis saniias, cujus nemo inci;edulus erll miraculi. si
, \ sanctorum poteuliam ponderet, et datam illis divi , - nitus graliam aperte coniperil, qua.omuem languo \ ' rein curanl, et cunclis qui ad se fidelilcr acccduni
. sanitaiem miserationis inluiiu donant- Sicpbans
, - J J ergo mulier, quae ad relationcra nobis proposiia
* , esl, passionem babuit crudelem el insanabilem ,
qua cajicer appellalur, non dissoruun babcnsa na$ ,
\ lura nomen ; cancro enim similis facta, cunsequcn.
ter ab eo eliam communionein accepil \ocabuii.
,
Et bicquideni languororal Stepbanidis, ciijus sola;
* , >.
doloj-es tfcB feminaB aoruiit, quaa experlac s u n i ;
\ ,
medici auteia borunique praeccploies Galcmis et
, Hippocrales, qui medicinae artis compta videban,
lur esse laudatio et glorialio, superaiionem sui
, \
claniare non confundunlur, non modo adversus
,
cancri passionem mire proelium recusanlcs, sed e l
, , banc vicloriis coronantes : boc modo moiislrant- s
\ ,
naluralcm ipsius pravkatcm, quam non incdicaineii
, \
bcnc Irilum c l cfllcax, nan emplastruui galbianac

3479

S. SOPHRONU PATRIARCII.E HLEROSOL.

34S0

seu painhfcslos, non anlidolnm quoJ vocaiur Pbi- *


.
lonis, non alitid quid naturale vel simplex, aul ex
opilulalione alleriug conimistae spccici fachim re- , y.a\
medium, gedare huc usqueprsevahtii. Sic enimpag- .
sio erat iromitis, sortila insilam ferilaiem, el omne .
e contrario delerrens qtiod se mitigare vel pellera
appetisset*
\
Cum aulem Inijus Slcphanis cognovissel inviclam
tyrannidem, et adversus eam, medicinse arlis igna- \ , \
viam, quam qui banc scrlabanlur operibus ol ser- , >
iiionibus praedicabani, et quod non nisi soli Deoac , \
, \
niarlyribus, languor suus incliueliir, ei jtibenlibtig
pareat, ad Dcum sc corifestim el Cyrum atque ,
Joannem Cbrisii omniuni Dei famulos, c o n l u i i i ; \
quam sancli marlyres condignam fidem ejus in se . , babilatn honoraveninl. Honor aulem erat celeris > , \ ;
sanilatis donum, el passiouis qua occulle lenebalur ereplio atque redemplio. Sanant igilm tuulie- \ .
rein non medicaniinibtis baud visibilibus, sicul , eig moris crai laborantes sanarc, sed visibilibus ,
lanjrentes mauibus passionem. Quadam namqui die .
, \
ciim anle mailyricum sanctomm montiinenlum
astaret, el curalionem adipisci deprecarelur lacry- \ ,
inang et suspirans, el ferventi fide supplicalioneg \ ,
oflerens, caiicrum repcnte, omnemque cum eo la> ^ , \
gionem, et quae fueral ex ipso generata, infirmita- , \ ,
lem deposuil: quem cadentein et palpiiantem, mul- \ . \ \
li quidem limc viderunl, diei quippc tempus erat, ( ),
e.x bis qui oranles aderant opem conscqui depre- ! , \
canteg. Multi aulem ex bis, qui ad oralionerii ac- Q \ \ * ceseerunt, el inarlyreg bonoribus placaturi venc- ,
\ . *
ruiii, cliam posl baec pendenlem, el ex aho sanciormn virlulem annutilianletn viderunt et audie- ,
, \
niui. quibus ba?c cum audisscmug, gcripsimus,
,
et in vcrilaie cognoscenleg praudicamus; sanctos
\ *
quidem guper hoc glorifirantcs; laiigitcnles autem,
,
el eog qui insanabilibus passionibus deprimiiutur,
' ; ,
ad corum venire curalionem orantes. Porro hic i i nuui oarralioms prxscnlis miraculi facientes, ad altcrius mirabilis operalionis pcrgamus relaiioncni.
'. .
X X . De Maria hydropica.

Multa valde niiraculorum esl relalionis uiilitag :
iorlassis enim universis praestat qui audiunt bene- ficia, animas ipsag una cum corporibus ganaug, et , ^ \
aliig (juidein fidem abundantiorem donat, aliis vero D ,
alienationein corporalium pagsionum ; communiier , antem qtriusque animabus aique corporibug l e l i \ \
tiam casiam cl gra^issimam, el delectaroentum spe- , \
ciali exsnltalione replelutn, quem sermo audilori- ,
. bus proiiqnliare noa poiesl. IIoc ergo praBcedenti
, \ ,
carpeiUes iniraculo, et praisenti quoque carpcmus,
,
communjcalQreg gaudii ganatoruni eOecii, et piam
ganclomm gloriatioiiein sortiii. Sed ibi quidem \ . *
ftlcphanig nobig Isetili facla csl causa ; bic vcro ,
Maria eflicielur, qua? cum pagsionem babercl in- , \ ' . \
ganabilem, propter spcin cousccuta esi sanilaicm.
\ quidem passionem ipsam bydropuni vocant mc-
diciiialig^disciplina* porili, sed prodessc bis qui in la-
, , , lem disposiiion^m devencrint, ncc in inagno nec in

3181

SS CYUI JOANNIS MIRACULA.

3482

, modico valenl, sed nec quodlibel ex arte confcrre


; ,
eolamen, quod in oniuibiis pne reliquig aegriludi| ,
nibus faiiunt, qtiasdam perfecte curanles, quasdaiu
, - auiem modo quodam tttlaiiotiibus minoranLes, ct
.
qui lias habueriiil animanies.
\ ,
Hunc el Maria passa languorem, etad exiremtim
,
discrimcn perveniens lumoreque lurgida. ingcns
* - el horribilc spcciaculum facta est. Post dcspera , * ,
lionem vcro medicantitim, ac certitudincm mor \ tis, cum dispcndio multo eoruin qui ferebant, ad
, * ,
sanilos pervcnil; ct vix stipra pavimenlum posiia,
!> , ' jacebal cum dolore geinciis, e l diccre nibil prae ge milu valcns, scd iia eaiu passione depriinenie el
., anguslante ac suffocanlc, 1 1 1 1 1 0 1 ibtis qui uliraquain
* ,
dici possenl rxcreveraui, iuisereules mariyres, qui
, , I* aflluciiLi:i miscralionis abundanl, el in sotimis ap, / . pareuies, <l viiam douanl, quani babilurani se non
" * , sperabat, et languoris nicdelam asseruevtiiii. Et
;, * - boc celeriler facere pra?ccperui>l. Panis enim erai
, , , - medicina illa, paxamates, non a Innge delalu*, sed
, \ , iu vicino caslello, Heraclio vocabulo, tessellalus;
.; ,
qiiem cum dixissei posl somnium, qui ad ranl de . luleranl: quo fontis aqiia rigalo, lola illam a ca \ , piie, lcnua pcdibus asperserunl, quem.tdmodum
\ - sancloruiu jwssio sanxerat; exsiccaloque ungiien, : \ - 10, quod ex paxamalico pane coiifoclum et a<(ua
,
fueral , mulliludo quoque buntoris Tielitcsceniis
. interius cxsiccarta cst, lolain banc unguenlo instar
^ , \
spongia? vcl sipbonis baurienie, el suie dolore ad
* . \ - ^ superficiem rffundente. Non aulein solain illaiu
, ^;
lanliitn humoris illuviem praedictum medicamenlutn
, ,
absorbuii, sed ei morteoi quaj ex ipso erat nasti\ \ - lura lauguore. E l Maria quidem cum iiitam s&vuin
^, ,
perirulmn incidisscl, iacile periculum edtigil, mar,
tyrica virlule percepla, ct languoris meiioratione,
, . - causaque sanitaiis comperta. Nos aulem, uiariyrcs
; iterum collaudantes, e l ulpoie lantortim operum
.
operarios bymnis canenles, alind maximum opus,
ei lanla laude condignum gratiu3 conscribamus
ipsoruin.
' .

, \
, \
, \ (* ^
. ^ , \
\ ,
, * ,

'
, ,
. , \ , ,
,
,
. / & -

X X I . De Martyria quas ex maleficio viscera Iwsa


patiebatur.

Marlyriae passiohem audiaoius, el saniialea


passionis non transeamus, ut non lantuminodo do
passione muerorem efliciamus, sed el de incoluiniiate condigne gaudeainus. Severa ejus erat inflrmitas. et verbis el lingua superior : non eiiim
naturalis erat, sir.uli muliaB passioocs conliiiguiit
ex amplioribus bumoribus factae, vel casibus ab
aliis gcneralx, quibus post faclam iu paradis
Iransgressionem, servire corpus necessilale sonilum e s l ; sed maleflcio quorumdain malignaiu ct
siue Deo voluntalem babcnlium, aique ad sic do
lendos proximos male et sine parcilaie operam
daiitium. Itaque sive veneiiciis utenlcs, sive non
innoxiis daBmoiiuin inolibus alque flagellis mu
lierem aiDixerinl, ignoramus, u l bomines; Dcits
auteiu boc novit, uua cum aliis ttnivcrsis, qni
cunclorum babol scientian, antc i p M m i m ad exsi-

3*33

S.

SOPHRONH

PATRIARCILE HIEROSOL.

3I8C

fcteMtaai eflecUts. Perro v t m r a se poli cboiabai, ***OV, \ &

hxcqne comedi *c Ueermri pVorefcaX, ei * q*tf


*6 -
cau*am sciscitanlibtts BOW dtcetal,
.
ot
llluc nulem medicorum proceree conflaentcs,
ncque passionem cognoscebnnt, neque causam de- , nuntiabant, ncque aliquid paiiebantur oflerre rc- , , *
.
niedium, sed nil prodesse valcnlcs, quasi non
,
appaniissenl, reverlebantur. Quo comperlo, qui
mulieri pcrlinebant, malurius eam ad Cyrum et \ ,
Joaimem martyres ditcunt, haud divinae virlu- \ , .*
i eorum ignari, per quain sanilalem acceden- \
libne porriguut, ei opera peragunl admiranda, qua* ,
,
noc sermo poiest enarrare, nec plane sensus valet
hominum inlelligere; omnes beneficiis perseqtien- \ , \
tos, al<jue salvanles, el a continuis periculis eruen-
les; qui nitnirum proplerea donali sunt bomini- , \ \

btis sancti^daturo Dei benigni optimi, et donum
, \
perlectum, erga hoinines donatoris clemeuliam
, \ iiuitanles, atque ut digni potius datore cognosci
valereni, qiiam munus ejue facere non proflcuum, , ".
fealinanleg.
Qui et mnc, Martyria miserti taliter dilaceralae,
\
ut diximus, et vocibus arduis ejulantis, ad som, ,
mim deduxerunt, et u l somnium aspiceret praepa- \
ravorunt. Ipsi autem erant qui et videre dabant,
\ $ . \ l qui apparebant: viros enim videbat in mona- $ \ *
cliornm veslibus coruscanle*, et lenius ac placi- ,
dius iniuetites, et cum reverentia venientes, atqne \ \ '
ditenies : Qua pro causa taliier clamas, et donnire \
non ginig eos qui bic in laboribus perseveranl ? At
$, \
illa viscera se dolere respondit. Et marlyres rur ;
sus eam verbi reciprocis convenienteg, ila in- . \
qitiunt : Et sola (u dolorem babes ex bis omnibus
, \
imporlabilem ? et hoc dicto, caput mulieris tenet
; \ ,
ulerquc, el rum 08 ejus manibus adaperuissent,
* \
duoruro senior, Cyrue videlicet Hle mirabilis, ui
, (
cam ter insuiflavil : et boc facto, ipsi quidem
) \ \
qunsi recesserunl, illa vero tam a somnio, quam
, \ , \, ,
a somno dimissa, doloris quidem mediocrem re- \
quieni senliebal; urgebatur autem ad latrinas
\ ,
venire, quo perveniens sedet, et palmarem per
, , \
venlrem vcrmem deposuit, qui ejus occulte visoera
,
comedebai. Quem velot stercus excreans, ad san , clorum spiritum pulsum, penittis a doloribns el
. laceratiouibiis liberata est; hytnnisque niartyri- 0
\ , \ bug cumulalis, sana et iltosa recessit. Cumqua cl
, \
nos eadem illis hymnodia allata, altcrius hymno .
dia3 faciamus obientum, allerius relalionem mirai u l i facienies.
* . rdr xc&a
XXII. De Sarapammone ictron habenle \n pede.
,
, Quid aulom illustrem Sarapammonem negtigi ,
miis ? si eum pnctergredi, et cum reliquis non
;
enarraluin desererc nolumus, quoruin mulliludi \,
ncin scit bominum quidein nuUus, sed nec con ,
jircre polcst, ftcit auiem solus Deus, et posl Deuui
. , \
iuariyro& qui sanabanl. Ergo dicemus ejns iniir* ,
iKiialoiii, c l C I I I H bac misericordissimam sanila , lcm, quam ad omnos ogrcpii illt ovidcnlcr osUnr

x a

343b

SS. C Y R l - E T JOANNIS MIAACULA.

3480

, \ - dunt, divinam clementiam imilantes, et benigue


Totv proximis mieeralionem praslaiHes. Pedum Sara,
pamiuo in altero paliebalur, passioque ad prodi , ,
gium hominem transducebal : non enim vulnus
; ' *
erat, aul papula, aul casus alius qui sanari facile
, ,
possit, sed quod a medicis sciros dicilur, languor
, videliccl pessimus, qui tolum pedem ipsius usqite
,
ad inguinetn circuinplexus, sicut ulrem palravii,
. midliplicaiis bunc incompassibili mole, uitillo an\0
plius quam aller erai qui sanus csse videbntur. Sic
, enim ba?c prodigiosa iufirmiias inlcrim sui cxhibet
,
possessorein, comnuilari faciens cjus foniiam rt
.
liabiium, lam auqualilatis subtevalioue quam pturis additione, donec ingenlibus increiuenlis connexioneiu inguiuum transeal, et lolum bo:i>iiKin
perdau
** , \.
, ( )
, ^ ,
. 01 ,
\ , \
, , \ , \
, , ,
, \
. \ \ *1
\ , \
* .
01

"
,

- '
- " "
\, \ , ,
, \ .
; *

, \ \
.

, ,

* . ,
, ,

Sed cum languor adbuc rcccns essel, nasccndique principitim agercl, paler ejus, Julianns u<>minc, prajcellenles inmedicis adduxil, el ut incolunicm sibi donarciil filiutn, <:ondignasque dono
mercedes acciperenl, snpplicavil. i l l i , Galonuui
vcrtentes, el Hippocralem frequcnler in se r^volvenles, cum mulla quidem langueiili alltiltssent,
in vacuuiuque pugnassenl, ccssalionc superalionem sui, passionisque iiiexptignabilem viriuictu
vocibus pra?dicanles. Ilinc ad Cyrum et Joamiom
juvenis ferebatur : didicerant euiiu parenles, quod
bi omneui languorem, ei omnein infmmlaleni
curarent; qui enim de stirsum sanitaies donanr,
super omnes sunt, et lerrenis doclrinis non subjacent,
sicul iti oninibtis signis suis egisse liqui*

dius agnoscunlur, cum nihil medicinale iiuperavc


riiil, sed el conlraria nonnunquam prattcpcrinl.
Qtue eiiim conimunicalio luci ad leiiebras? eliaui
dicere bic coiise.|uens eet, si cx Deo quidem boali
marlyrcs, ex bomiuibus aulem el de lcrra lerrcni
mrdici curanl.

Ab bis ergo snucli despcrato Sarapammone acccplo, oleo, et cerolc, quibus candelain imtriunl,
qua; saiiclum coruiu iiluminat Umiulum, pedem
qui paliebalur imuigere jubent, boc pareitiibus in
visu diceules. Purro pes dum iuutigercliir lennis
rcddebalur, el ccrolc folus qui niiiril tabe^cebai,
c l potams olco quod f.iciem polantis cxbilarni,
, , \ D evsiccabatur; et priorem recipiebal forniositaicni,
, * ^
quam qui creavil xqua lance ulrique resiiiuil. Et
.
i\on soluiu boc eral adiiiirnLione diguuiu, sed quia
, * \
molcm el iiicrcmoiilum quod per loiigum lcmpfs
, ,
assumpsil, ia diebus paucis abjccii; lalis eiiim

sanclonim i ^ l graiia, ul prolix^s el magnos lau , ; \
guores brevissimo lempore et jussiouc parvissiiua
curoul. Sarapammo Uaquc sanus cffcclus, si< ul
. ,
ipse credidit c l parenies, sanctorumque sanxii
,
proposiluui, sincerus ciim ipsis abiit; bis, qui
, beneiii.ia sibi prajslilcranl, gratiarum proiiuuliaii!
* ;.
actioncs.
, ^ , ' .

S. SOPHRONH PATRiARCH.E HIEROSOL.


3187
K P .
X X l l l . Qe Cemiadio qui capul plenum mu&ci*

habuil.

3488
\\ *\
.

ptvianf

,
Gennadii passionem pissionisque admirabilcm
;
sanilalem quis non mireiur? Eteiiim revera sunl
, ,
ulraque mirauda, et liuinaiiis passionibiis aliena,
.
Galeni ejusque mcdicaminum dissimilia. Aiidiamiis
crgo, el admireuiur non lanlum languoreni. quan- . , ; " ,
lum lauguoris curatores. Dolebal captil Genna iius
" , ' \ sicul pali, qui paliuniiir, assolent, sed sicul
bominibus nullus elangiiil : cmn soniui qtiippe *
quodam, el bombum facienle motii suslinebai do- , lores, qnod omnibns quideui medicis, scd el omni- , ^ btis erat audienlibus dum dicercnl exiraneum. E l . ,
, alii quidem passioncm mirabanlur; medici autem
,
muUis quidem nunc tinguenlis, nunc diveisis
misturis.nuuc aulcm pbebolomis purgaioriisque ac ^ ,
rcliquis adjumenlis uienles, nulium Gennadio con-
,
(Vrebanl auxilium. Sic enim languor eral dirus ac
, *
desperalus; nescimus utrum ex maleficio, an ex
alio quodain naiurali casu generalus; solam namque passionem et bominis curalionem discere qui- ,.
vimus.
* , *
Gum quo accedens is qui paliebalur ad marlyres, ciiam liberalionem sui promeruil, quae marty- ,
, ^
rica esl gralia plena, et tirbanam Joaimis seu Gyri
condesccnsionem stibscribil ; qtiaeque lalilcr esl
. ,
cffeeta. Sane non bauc lacebo, sed nec occuliave *
riin, nec hujusinodi boni audilohbus dispendium

fecerim ; pigriliae plane opns, vel invidias Ule quid
evidcnlius est ? scd invidia quidem tam a medio- ^ *

cri'ale noslra, quam ab oinni Gbrisliano, qtii quae
Dci sunlsapii, penilus absil ; pigriiiae veio lorpor ;:
ille pauper, et qui ainicos pauperes secundum pro- , vcrbialem Salonionis doclrinam ellicil, semper ' quidem ab bumilitale noslra pellaiur, quam maxime , ,
nnnc, qtioniam amalrice marlyrum aninia el voinntate, Cyri alque Joannis amica bominum mira- .
cula srribimus.
, :
Gennadius equtdcm dojrmiebat, sed egrcgii mar , lyres viguabanl, et saailalem dormienfie investi ,
gabant, curalionemque pratslabanl. Denique ad
eum veniunt, ct Domini noslri verbis uluntur, quae , ,
,
ad euin q u i penes probalicam jacebal piscinam
, , , ;
d i x i i : Vis enim sanus, inquiunt, fieri ? Ille vero

ad eos, Eliam, respondit: quid enim non agere D


procuraret, cum tali languote valide punirelnr?
T I I I I C iterum ad eum sancli dixerunt : Ergo si vis
sanus fteri, egredere mane basilicara cum a strato
surrexeris, et camelis ti ibus una cum viro, qui bos
irabit, occurres. Honnn novissimum appiebensum,
ne abire dimitlas, donec catet : gterctis enim quod
cx boc fuerit excrealum, cum aquis rigavcris, i n iirmilatis luaceril prsesidium, el lanlo le malo l i berum reddet, cum tuo allalum capiii fuerit. Etbis
dictis mariyres abierunu
A l vero cum languons, uti jussus fueral, surrcxit
a stralo, exivil coinplelurus quod fucrat impcratum , cl caniclis, ut cdoclub fuerai, tribu* invcn-

, , *
, ;
,
, , , , ,

, (>
, ,
.
.
,
,
: , , -

SS. CYRI JOANNfS MIRACULA.

3190

* , lis, novigsiinum per fapistrum comprebendit, qito

. . '
coniprcbcnso, reliquorum iter inbibuil. Porro vero,
qui liortim commissam provieioneiii babebal, vcr \^ * bis primilttg iiilirmo, ut eos diinilleret, suadere
, , tenlavil ; al ubi eum non acquiesccnlcm vidit,
, \
exlenso suo cauielorum aculeo, caput ejue quod
paliebalur, verberibug sauciavil, ct muscis, quae in
. \ , ipso eranl relrus*e, desideralum apcruit exitum.

Qua ostio fuga? atque volalug invenlo, arceri de
, \ ^ catero non paiiebanlur. Sed boc faclo, avolave, \ ,
runi, el sepe dinipla profectae sunl, e i effosso car cere fugerunt, el lustrum illud novum pulsa? reli \ querunl a dolore degerlum, ela Biia non hedenli
, laesione bominein libenim demouslralum : el prae, . \
senteui tunc locuni repleverunt nova miracula,
, ctim viderentiir discurrere. Et quidem a mugcis
, , aMw.r Gennadiusesllibereflectus, marlyrica manii,
.
el non virga camelarii, liberalione reperla.
" \
Giim aulem adbuc imiscis vuluue aflliierel, el vir
,
leiribili earnra volalu conrciareiur, jam dictua
, ,* ; camelus quasi cx quodani jugi praeceplo stercua
\
emigil, et boc proliniig qui adsiabanl arrcpto, et
, ,
maturius aquis inlincio, muscifertim illud vutuus
,
faclo caiaplasmaieo regpergertint, oppilanleg illis
; , iniroilum, iie iterum revergas jnlroissenl, et sc*
, \ cundnm cpt<*m illos spirilus nequam in ipso ma, \ nenlee operarelur novissima pcjora prioribus.
.
Imposilum aulcm vulncri faclum ex glercoribug
, , \
medicamcnlum, invisibile id confcstim et incogni #
f j
cunctis 'Ut ilafatealur illud musca , ^
jdere volenlibug habilacuhim, solas excilug
, \ - figuras roservane, Cyri atque Joannis niisericordiae
, montmenhim, et ipsorum marly ricae potenlia? tcstes.
. \ ; Nos autem, sirul in omnibus miraculig facinmg,
; , , hyiunis sanclos laudemus, bymnodi coii.munica \
toreui el dticem qui sanatus esl babenies Genna ;
dium, c l ila sennonem ad redditioncm alleriu
^.
miraculi iuodereinur.
'.

e c

WW.De

Juliana

corca, et

Juliana

calaphorica.

lliraculo duplici et emiaenli miraculum dupicx


, ' , * aiblanuis, non in una persona faclum, scd in dua\ , \ *
bus, qua: unius eranl natur^, unius et nominis ;
*\ ,
el nalura quidem eraleis feminea, iionien vcro
; . mariyris Juliana?. Mulieruin qtiippe dualilaa unum
, *
ferens vocabulum,et duobus delenU nominibiis ad
, sniclos accedit, uiraque Jutiana vocata, et com \ , inune noiuen adopta, scd non coinmuni lan, .
guore depressa, nec ad saeculum dignilale |>oii(:u
,
ln diviliis enim barum allera degere noscc '
balur, allera vero pauperialcm cobabilalricem ba , bebat. Et allera quidem erudeliter infirmabatnr in
* \ peetore. catapborica? afleclioni deserviens, ahera
, \ vero clandebatur oculis, Ciecilalem $ine solaiio
\
poflsidens; el illa quidem ad conferendam sanitalem
/
niedicos evocabal, hxc auteni ob pauperlalepi eiiam
, \ (
aninialione liorum, et qua: dcsiderabilis esl lan \ guenlibus visilatione carebal. Ilabebanl sane pas5), > \ sioiies coniniunitcr insanabiles, lircl incdici r i q w c

3491

S. SOPHRONII P A T R l A p C H * EROSOL.

3432

Marcelliiii cral, sic enim marilus calapborbaB ac ' ^. '


diviiis vocabahir, adcssent; eam vero qu;c parpe-
iorerai, oculosque atuiserai, nullns visiiarel Ascle- \ \ ,
piadarum. In veritate quippe secundum Saloiuoc \, \
copoeuin iii sapieiuia et imnieiisum, qui iua- * \
halratt cordia eiftisionem ; amici divitura .
, a panpere vr#, e l q\
kabebat, recessii. E l baec qnidcm Salonion, ui se rcs babent, descripsit.

,
Porro h%duacmtrlierns, quarum alierapccunias non
' *
lialiebat per quasniedicosadvocarel.altcra veroquae
,
inuliispecuuiis erogatie nil sibi profecerat, ad Joan\ \
nem ei Cyrum poleniissimos medicos, qui pecu , *
niarum non egenl, nec atiro mercedis curant inftr . Qv ,
mos, advenitini. Quarum mulierum, quia illarum
infirmitalem dixitmis, restal ul aairitatem dicamua,
( ),
quam postquam ad basilicani veneruntadeplae sunt.
. Nam anle bujus visionem el ad eos advenlum, nos xal , , \ ;
homines iiiflrmamur, et crndelibus passionibiis
deliiicinur; hanc aulem videnles, el babilatitibus ,
in ea marlyribus procidentes, omnem languorem , \
ei otmiem infirmilalem confeslim abjicinuis. Cum ^. \
, (
ergo venissent, de qnibus dicebamus, ad lempluin,
.
iucolumilaiem a lempli babilatoribus exspeciabaul;
ciiam illic digtiiialibus suis titenles. aliera quiilcm
,
niinime (tumorp vaua seu Deo odibili ex diviiiis ,
elata) inflalione deposila, anle monwraenlum in
,
lecto jacebat ; aliera vero alicubi anle portam v i - \ \
debalur ejecla, secuudtim illum paupcrem et ege- .
lium Lazaruniqui Abrabae sinusconsorsefleclus esl.
Porro nwrtyres uiriqne seqiie apparebant, alle ,
rius lypbtmi coiripienlce, allerius vero buniiliiai&a ^ ,
animae cousolanles, sanilales lanien utrique donan-
ics. ni ei qti;c calapborica eral, et sensum arro- . \ ganliae possidebai, Cur ad coufessionem noslram,
, , ,
dtcebanl, venisii? cumque illa respondisscl, desi- ; ,
derio impelrandae sanitalis et sospilalis, Si vis, in- \ * , \,
quiunl, baec a nobis percipere quae dixisli, ejice ; , , ,
grabatuin tuuin et in pavimeuto Tecumbe, et boo \
libi aniroae et corporis fict passionis remediuin. Ju- \ \ lianae vero panperculse, quas proprii laboris manu
. / vivebat, lia?c appaiontcs ttixere: crocodili carnes
allalas, ignis carbonibus assas el in niorlario ba- , \
slrilas, in pulveremque redaclas, super oculos tuos ,
qui paliunlur, aspcrge. E l lianc quidein sancli ulri .
qtie pcr somninm apparentes ju>seruiU. Illae vero * .
e\pergefaclae qtia* sibi sancila fuerant ocius com- D
,
/,, \ pluveruul, c l reproniissas in pra3ceptis sanilales
.
obiinuerunt. Elalleri quideni lertciitim cubile suffe ,
cil ad sanilalein ; alteri vcro cx crocodilo con . "
cieniatum ci confcilimi subeidium ; enim
\ , >
ca qu.o Iboraccin paliebuiur super terram recu * \ buil gral.ato relicio, a passione libcra facia est;
, .
niox autcm ul ca?ca pulvcrem super oculos posuii,
visum recepil. Porro nos cum utraque medicis col ,
iaudaiis, reliquorum relaiioncui miraculoruni solna .
liciic faciamus.
'.
.
X X V . De Helpidia hamorrlwUta.

Vlx Ilelpidiani inveiiimus ; iu bac eiiim roullilu ^ ,
dino qtii eanali sunl occultabalur : donique a inarr

A i

3493

S S . CYJU JOANNIS MIRACULA.

3494

^ , \ lyribus quidcro curationcin lurMa cst, scd tinieiis


y.at * \ > hoc el tremcns. atque sceundiim illam fortassis
( . \
lisemorriioissam, qux a Salvalore sanata est lali ,
tans : formidabal enim et haec apte, nequando mar, \ ,
tyres, a quibus furlo saniialem abstulerat, intel , \
ligerenl, cl maniCcslam eam omnibus faccrent,
. ** '
sicut el illam Duminus publicavit, qua et illum e l
, *
oumes lalere puiabat. Sed ncc ista latuil nueeetfS
qni se sanam fcccranl; queroadmo^mii necillalMc
. Doimnum ; sancii enini iu medio larbanrm eiiani
, \
volentem adilucunt, el coram omnibus manifcslant;
, \ non qnasi quid pravum fecerit, sed taiiquaiu ani
, *
, \ qux fide aalnlem lucrata sit, et ab eis cunvenicnter
audicrtt : c Confide, filia, fides tua te salvam focit,
, ,
vad m pacc.
, . >
\ , & Helpidia enim baec fidelissinia mulier sangui^^ , * - nis fluxus babuit aegritirdinem, a qua tabefiebat
\ , - atrociter, ei sine ulla parcilale consumebalur, fontcm babens passionis qui non deficiebal; non ta ,
inen lailcibus pcienuibus fluenlem, sed sanguinis
, * \ \ , , - riviilis emanautem, neque argenli specie aquas
babcniem, sed pboenicci coloris sanguincm dislil .
: , ; lanlem. Ac pcr boc inr.rtua quidem inter viveutes
apparebat, defieienle sanguine, qui ruborem vul ,
tus pracslal : ct rursus in morluis esse non acstiniabaiur, co quod liar.c vividus adhuc sptrilus ani. ,
marct, ct conliuerct. quo lauguorc fugere volcns,
-,
mcdicos qui fngare bunc icproiniUcrcnl, prrse; \ ,
cuia est, illos scmper mulio sludio invesiigaus,
* ,
qui propler cmincnliam Iribonibus inducbanlur, ct
, \
'"" ' " " " *" /. I
.

'
C
, oninia qua3 sunt arlis se nosse gloriabantur, rt
cps qui discerc vellent, in superciUo verbomm
,
q u e ut in scicnlia operum edoccbanl; quos
,
abundare per civilaiem, ul volebat, invoniebal, std
/ *
raros ad sanilalem idoneos invemebat; iiniiis ,
cujusque enim illomni expcrimenlo accepto, quasi
, * * non expcrlo, transibat ad alium, el per singulos,
, .
omnes rcmunerabal; sed languorem, qui se babcbai, nou niinorabal.
Cum autcm omnem viclum suum atque subslan"
tiain in medicis consumpsissel, el passioncm effu , * gere niinime valuisscl, scd ncc requiem dulorilius
, mercari quanilibet poluisset, licct solam egestalem
, \
omnibus in cos expensis acquisieril, ad Cyruin c l
, \
, . ^ Joamiem pedeienliin accedit, fide furari meditans
saniiatem. Vertini dum teinpus opporlunum ad
,
facicndum furlum exspeclat, dum boram qua cura *
iioncni pra?dari posset observat, dormilalione pro , \
funda dfprimitiir ; et a somno dispoliaiur, prius , \ \
qiiam dispoiiet martyres ; ct furari sanilaieni
, volens , ipsa e contrario fiiriim adituiiur , fur \ toque adempta,do furlo rursus iniebat consilium.
. ** , ,
Sed bis visis, cum sine vohmtate dormiret, fur *
tuin facere limuil, suffodere namque Ibesaurum
,
non prsesampsit, sancios videns inviccm obser , \ ,
vantcs, ei non possc furlim a quoquam, nisi vo , .
lu ssent, anferri.

,
\ -

Ipsi aulem cum mulicris intcnliotren iitlclioxts*


scni el fidcm, ac niauilYslam sibi et uo'.am cjus

S495

S. S O P H R O S l l P A T R I A R C H . E H I E R O S O L .

M%

reti"ioncin admisis^cnt, ;itl eani veitiiutl, el incolu- , /, \


,
mitaiis iiiuiius condonaiit, ei passionis ter desidc (
rabilem sanilatem, non quasi ignoranles Turlim
* ; ,
exspoliati, sicuti quidam super Salvatore diccre
, \ ,
praesumpserunl, iit eoBlum os ponenles el iuiquiLa\ ,
lein in excelsum loquemes, et lingua lerram trans ;
euntes, el pessime peibibentes, quomodo scivii
. ' ; ,
Dtus? et si esl scienlia in excelso?Qui cnm bis,
, ; ,
qui dixeruni : Quare lu, liomo cum sis, facis lc
),
ipsum Oennit connumerabunlur, et sorlem sibi
*
hisipienlis dispepticnliir. Sed in scienlia miseri, cordi smiiaies prajstanles, sicul ex omnibus eo.
rum miracuHs diximus.
, ,
Astanies rrgo, ul dicebamus, niyrtum in vinuin
, \ .
nmiere, et id praecipiunl bibere. A l illa boc post
sommuni Tacto, slalim a flagello sanata est: san- , .
* ,
guis rniin, qui instanter ab ca (luebai, rum me * *
dieinas >en. issel, slttit, quibus dum per osdtflltic , ^ .
rei probibcbatur ellluere, slalu pro fluore corrc ^; , \ ptus, ci a nattira liqurda et instabili, in robustam

\ , \
et slabilem comiiiiitaius, imo penilus subductus,
,
,
'exsislendi et diffluendi omniuo quielem adepius.
\ ' .
Igitur Htlpidia quidem, liujiisceinodi sanitalein
, \ ;
coiisecuta, cum pro bac graiias danlibus oblulis ,
sel, ad pergondiim in pace ab eis dimiUilur. Mos
. , atileui, pacem opianles, cl duplices gratias pro
, \ \
pace scilicel el miraculis Deo ac mariyribus dc \ ,
cantantes, linguam ad aliorum narratioitein mira .
culonim dirigimus.
X X V I . De Theodura qucc absorbueral ranam. Q <7'. r d r .
Prseccdenleni, investiganles muliercm, sanato , \
riniique pelaus naviganies, c l vias qua? more
, \
flimiiuis agunt deciirrentes, niulierem inveniinus
, ,
aliam, cujus anieqiiam vidissemus as>pt'Clum, ra
nmiciiluiii in ca sonautem audiviwus, qiiam cum
\ ipsa jam rana vobi adducinius inagna voce pne * dicantiin quod in se iaciuui esl prodigiuiu niarly .
rum. Tbeodora dicebamr a parenlibus, quse cutn
, \ . aquam biberet, pusillum ranunculiim ebibit, qui
, .
in bujus venlre quasi iti quodam siagno moralus,
\ ;, , primilus quidem ciiiu osset adbuc pamilus, non
, ,
laui amarc illam dcmoliebalur, lorsiones auloin
,
quasdaiu faciebal cum moverelur, parvitalcm
\ *

giiaui aBquiparantcs, quas mulier ab aiia sc pali f> , -

causa pulabat, ignorans quod ranunculuni absorbneril. Quia vcro crcscens magmis aflectus cst,
el in vcuirc dum alerelur excrevil niulieri, quue
bcc erat novo c l deformi gravida Toelu, simul concrescens dolores mulliplicavil, quos ullra fene
non valcns, in pavimentuin voiiilabalur, boram
cessalionis nou babens, et quielis tempus ignorans, Ua ul pali a spirilu polius quam passiouein
corporis babere puiaretur.

. * , \
, *
\ ;
, , .', , \
; ,
,
.

Praicrea bujus opiniouia eliain medici erant,


qtii probabilioresexsislere inter calcros videbautu>, quiquc circa laiiguorem dciicientcs, nullam
ejus capere noiiliaui, unde jam qua^i daemoniiim
babons duoobalur ad inarlyres. Oiun aiitcin nd bo-

. \
, , 3\
.' #
,
* \ ^

3197

SS. C Y i U

J O A X X I S M I I U C U L A .

3I0S

> norabile leinplum corum vcnisset, el languor prolinus indicatus esi, ct nianifesla cunclis medicoii -il, *
rum inscienlia facta e s l ; in somnis enim ei aslan* ,
les sanoti aquam bibcre antequam escain sumeret
,
preccperunl, per baustum poculuro, passionis
.
fugam denunlianies; quae posl illud saluliferuni
* , \, ,
somnium, de aqua fecit quod jussa est ante omne
7>
\ * \
alimentum vel escam. Et hoc facio, movelur ad
, , Yomituin, el amaram illam ranam fjicit, quam nc \ '
sciens absorbuerat; factumque est, ul qua* per
, " \
aquam perniciem reperit, per aquaiu eliam mor
lem efTugerel: hoc cnim ad invicem illi bominum
\ amalorcs ad mouiferae Hlius ranae captionem, ad
, mulierisque salutem conflarunf, quo etiam osor
,
bominum diabolus, ad perdiiionem usus esi Thoo' , \ - & dora. Quaa cum praeter spem exilium evasissel,
,
pro data salute praconia victoribus martyribiis
.
oblulisset, a tcmplo corura recessit. Porro nos
etiam hinc cis bonas laudes vocibus modulantos,
,
allerius nioduiamitiis malcriain faciamus, aliud
,
praesenii prodigium annectcntes.
.
X X V I I . De Theodoroqui sanclis jussut est come ,

dere atpidem.

.
Tbeodorum
praece.lenlis
pnqnivocum fetnina?,
,
bene iniraculorum ordo, posi illud ad narralio *
nem deduxil, ct antc bos qui in eanciorum epu , \
lari operibtis et actibus deloctanlur, in deHcias
*
admiralione dignas proposuit, non solum quia
,
commune cum ca sortilus est nomen, sed et quia
, ' * ^ , \ : Q lam similis inQrmilas quam passionis ineffabilis
' * \
sauitas, babent quamdam *eorum quac euper illa
facta sunt ex pane similitudinem, licet niulta val \ ,
de sit ulrorumque discrctio, ul dcmonslrabit sub.
seqnens cnarralio.
Viscera quippe paliebattir Tbeodonw, non rana
,
in eum quavis illapsa, el bacc uiutaiionibus qua ; , *
liente alquc turbante, dirosque dolorcs partu \ , *
rienle, sed maleficio non bouorum virorum conati^, ,
bus ex cibo confcclo, dolorem importabilem geno
,
.
ranie; amainus enim miserrimi non solum vcrbc * \ - ribus el bomicidialibus organis seu gladiis, contri , ,
bullbus uhionem inferre, * i trisle quid opcrentur,
* , *
vcl eliam si nibil in nos delinquanl, invidia odii
,
fraierni detenti; verum etiam incantationibus eos
, * - inficere, ct maleflciis aliqtiolies inscctari, natu rali circa proximuni amissa dileclione. Gum secunduui Afoysen legis scriplorem, mutuique arao, \ ,
ris insliiulorem el prsecepiorein, omne animal d i ,
ligat simile, el omnis bomo proximum euuni : c l
\
rcddendai ralionis pro omuibus quae gerunlur a

,
nobis obliti, cuin juxta Paulum lcgis doctorcni,
omuisque virtutis operatorem et pra:dicalorcm,
* ,
omncs Cbrisli exbibendi simus ante tribunal, pav
, , \ *
.
nas exsolventes, ei sccunduni acluum merita, sive
bona slve mata recipientes. quidem bxc ut dr\ ,
\ , cta el crcdiia sunt, procal dubtofient; Ikei nos
forle nolimus, conscienlia non bona pqrculsi.
.
, \
Tbeodorus aut^m cum punirelur, ti ejus viscera
,
Incensorii maleiicii coineslionc inflammarenlur, ad
'.

,. G R .

L X X W U .

110

409

S. S O P H R O X I l P A T R I A R C l i . - E H I E R O S O L .

3500

iiKvlicnrum pcrgeb.il concilia. Sed sicnl pcrgobal, * ' ;


sic i l m i i u redibai in nul!o ab eis adjtilus; tinum
,
tutii sofummodo aliiens c l veuiens lucrabalur, co : : \ ,
rtmi vidclicct impossibililaiis tioliliam. Cogno . ;
kcrns nulem quod oiiines iili nlbil contra passio , \ - '
valuisscnl, ct dcspcrans ab eiserui cl salvari,
\ , \
:ul Joanncm ct Cyntm marlyrcs, qui vere adjn , loros smit clsalvare queuul, occunil, et in boruin
, \ cuiifcssioiie rccubuil, atixiliuai prxstulaltmis co, . !
rum. A l iili nil vieilalionis lardanlcs, vidobanl
( *
iMiiin languorcm esse vclicmcnicui, dorniieuli
}, ,
TlicOiloro assLsluni, c l apparenlcs aspidfm man*
^, \
diuaic pr&cipmnl, ct liujus esca fugere innnite
.
pciiculum. Qui conversus, inauii cruci* sigiium ia
', \ . \
Iroule pingrbal, cl uialigtiani pbaitlabiam exi , /
slimaus cssc visOnem, nil coruin quae dicla sunl
,
,..
.
, .
Soppliranli \cro ei flenli sancli rurstts in somnis apparcnlcs, Invc faccrc pntccperuiil. A l ille , . II
i*liain banc camdcm bg i parvipi'iid!t, nibil d i - \ 0= ,
, *
riorum gercrc passus, scd c contra ellcri ciijiis; , \
dam d;cmonis impcium, pcrdere sc ac occidorc
. 1 ;
fcMinaitlis, suspicabatur sauclorum iniperium.
\
Cum ' oliam lerlio marlyres apparcnlcs, s i a m
, ^'
i a c i T A jussioncm illi miniine pcrsuasissent, quam , ^ ,
vis tcriio visis cicdidissel vullibus, corum illud
\ ,
fuisse dccrelum; quaila vicc propter immcusaui
' , , iiiiseralionciii et compassioncm vcnienles, quo,
isam quideib, aiunt, quod libi mulloties dulum
est, faccre noluisli, ad fontem noslrum niane Q , \
consurgens egrederc, ct quod in oo ad inanducan .' .
cl invcneris babilc, inambigue sumc, c l boc
libi biifticiol ad oiunem curationcui frucndui)).
,
Qui cum mane sicul jiisscranl ad eoruiu fanlcai
Jav, ,
cxisscl, post oslium jaceulem cucumerem rope\ %\ :
l i i , qtnMii atcepium cum studio ac desidciio man. \ . \
ducabal. Cunique ad (incm cucumcris jam jamque
;,
venissel, el valde ditlccm perceptionein ipsius fe :, \
cisstl, aspidis videl exlemplo rcsiduum, quo ve , ;
loiius in paviinonio projccto, iimuil nimis, quasi
^. , '
lorol binc peniius tnorilurus. Quod lamen ttou
, \ ,
oral vcrum, nec voriiati consimilc; polius auicui
:
salvalur esca cl vivit, ei effugii morlem quam pro ^ :6). !
ferio nou effugisscl, nisi escaro morliferam conicdiss I. Mox cnim lain ex liniore quam ex faslidio D , > /,
; prorumpil in voimUiin, c l quantum aspidis man \
ducavil, abjccil; cum eo sinuil cdticcns ct c\i>
.'
lialc quod prius comcderal veneficium; sancsis
, *
non loniraria coutrarioruin secundum tcrrcuos
!> & .
medicos remedia faciculibus, sed similibus siiiii, ; lia incdolis sananlibus. Non euiin medicorum le, ' ,
g bus subdili, bis acccdcntes ad se sauant, sed
. /
cocVsti sanctione rclcnti, iuopinaias aique divi , \ nas saailates douanl. Itaquo sic Thcfcdorus a lan ^ ;, guoie libcratus, pcrfeclaniquc sosj>iiale:n adcpltis,
Ocv. \ :1
pcrsolulis graliaiuui aclionibus abiil. Nos aul<iii
, ; \ :^,:
itarraiioue liic do eo cum laudc finiia, altcrius
; .
K c i p i u r a m et rclalioucni aciioni> faciamus lauu

3501
' .

SS. CYRI J O A N X I S M I R A C U L A

XXVII!

3; 02

De Xcmcsione expnvfeclo et Pholino


cvcco.

In inedium cliam nunc corum qui sanali sunt


\ 6 Nciiicsio vcnil, Pholijii quideni pronunlians sa, ,
nilalrm, suani vcro significanfc insanabileui pas *
sionem, sanciorumqne virtutem praidicans, et
,
amenliam suam iusimians, qua forle querc!>a!tir

quasi martyrici sibi fuerU factum juvaminis of . fendicuiam. Dicnmtis autem et quae circa emu
\ *
, gosta sunt, sicut didicimus. Est cnim non imitilis
enarratio, licel ei suus ad martyres factus sit ad . \
, venlus imililis. Unus et isle ex his qui inler p i i u cipes clari habcbaniur, exsistere probabalur,
, \ , \
soia dignilale omalus, sed et divitiis c l decorc qui
\ (
circa divitias aflluit elevatus; superabat aulcm cos
* ,
JJ qui soli locnplctes sunl, pecuniis sapientiaque scr .
monumgenliruim,elquae ex his slodenlur versuli s,
Quorum jactanliam ct elevnntes senetim infla , \
, tiones, fcrre non vatens, advcrsus univorsorum
Deum, ut secundum Scripturam faieamur, elevatus
, , \
* esi, et omniuin crcaturarum cjus quantuiu in sc
, , erat sublraliens providcnliam, slellari banc mo\ * * - lui oflerebat; el aceedenlibus babiludiivbus qux
* ^ ex fpso nonminqoam isiis, nonuunquain aliis provcniunt, nostra quxque imeerrimus applicabat,
* * *
scrvos nos facins qui animae sumus elatioris pariv \
* licipes, ad iinaginemque creati crcantis, et pcr
hanc honorali libcrtaie volunlatis, el propriciaio
\ , \
arbitrii, slellis inammalibus exsislentibus ratione * , quc carenlibus, alque omui sensu el molu vulun \ ,

\ , *
. \
\
; \ ,
\
, \ , \ ,
; , * \
, \ > * .
, \
' *
.
,
^ \ \
, *
\ /, .
vcre inscnsibiliorcs cxsisiunt, scd ui Deum tcneri
sola jussione ul cssct quod non crateduxil.
'* \ ,
, \ *
, \
. *,
, \ , ', ,

dcstilutis ; quae potius e contra servire juse


sunt bis qui sunt supcr terram, el per divina
nobis illucescere et apparere praecepta, ct significare tantum eorum muialioiiee, ac teiriporiiiti
parlicipaliones, quemadmodum Dcus disposuit
qui eas propler nos condidii Ait cnim omniiim
ualivilatis descripior alque magister, Iiorurn faclurain enarrans c Et dixit Detis : Fiant luminaria
in firmamento coeli, ul luccani super tcrram, et
dividant intcr diem et noctem, et sinl in signa vl
tempora ct dics et annos, et sint in lucem in (irmamento cocli, et illuininent terram; el facium
cst ita. > Et adbuc non solum boc tantummahini,
sed quod est et mulio ssevius ei cmdelius, slcllarum habitudinibas nc motibus omnium creatorein scrvire credcbat, ct perducere nos (ad genesim) sapiebat. Tantam quippe illis hi, qui in stclIis insaniunt, fortiiudinein pra2beic conali sunt,
ut non solos bomines et omuia qua? sunt supra
lcnam ab eis impcrari, ii qui oliam slellis ipsis
credcrent qui uiiiversilalem compendio fecit,

et

Ycrum qtii bujiis invenlorcs et auctores vcsaniae facli sunt, non longius impiclalis sua pocnam inveniciit, ct tanto acriorem alque majorcm,
qiianto etiam sequenlinm illos exlcndilur multiludo. Horum namque pcccata manifesia sunl, et
brcc nimirum subsequi secundum divinum Apoe oIuro congrue dicta suiil, proptcr evidentem pcr-

^503

S. SOFHRONII P A T R I A R C H J E

HlfiROSOL.

3504

Jiiionem sequaciun. Non eniin lanlnm impielatis , .


,
jniseris illis eflecti -suni praeceplores, verum eiiam

ad inbianter delinquendum sunt mouslrali doto , res, neqtie Deum adessc rebus dicenles, nequeju , *
dicitimfore aciuum concedcnles, sed neque sponie
, * *
nustra iieri quae per volunlalcm nostram eflkiuti \ , \
iur, scd pcr stellarem vohinlaiem et niotiiin asscveranles, el sicul hujus iusubstamiva coegerat
. \ \ ,
babiludo. Qui quandoque ignc qui non exslingui ,
lur, c l qui 11011 nioriiur pcnitus vernie, faaorem
\ siiuni el Intjus universitalis geneseos opeialorein
* \
ennlienie cognoscenl; quoniain bic eum ex magni , ;
ludiiie ac pulcbriludine crcaluranuu secuiiduio
,
ralionetn conspicere noluerunt, neque oculis bo
lninuin iuvisibiloin, qui a crealionc mundi pcr ea
, \ * i\\ld) facia simt, videtur et iiilelligitur, viderc c l , \
, \
inlciligere cupivcrunt. Sed el obscuraiuin cst i n .
ipicns cor eorum; dicemes sc enim csse sapicii,lcs, stulli facli sunt, el scrvicruiu crealurse potius
qiiaiii Crealoii.
'
ISemesio aulcm, qui bujus nobie narralionis est
(' ), auclur, ad ipsum euim convertam denuo calamuin,
, , , \ intcr Cbiisiianos qnasi coumimeratus, sed bos qui
,
fatum intraducunt sine ralione scctatus, abbinc
\
supplicio quod eis praeparaluin est leniabalur
, '
-(atfjue oculis inerito privalus est, quibus ccetuin
* , \
perverse observabat, cm ioscque sulerei cbort nio ,
litm iuspiciebal;) in oWivionein baptisinate sum , \ pto, et oimiibus quaj ibidein Cbrisio spoponderat.
Oculorum auiein orbationern perpessus, lesiimo . iiiuin veritalis moxScriplura? perbibuil, dmn per
, ,
' .
eos, pcr quos peccaverat, puniretur. Ignorans auieiii
, \
^aeciUtis causam, el quod flagellum osset iiijusti
visus, et vinculuin se punicns et impediens, nicdi \
4orum eleganti&simos adbibcbal, el horuin optimos
,
uplimarnm repromissione merceduin a l l r a b i i ; scd
. *
ct nibil ex sludio quod sibi circa bos incral pror \ ^us oblinuit; cxcus enini nibiloininus permaiicbal,
., \
riiain borum frcqueniibus seriobus admissis.
.
Qiianquaiu wibil bormn faccre oporteret eum

qui faium sir.c pudoro dogmaiuift doginatizabat, ei
, \ cunclorum quae fierent coactiiium illud el pra^sa \ .
guin praulicabai. Denique si ccrlissinie per banc
\
disciplinam quac circa falum est credebat se omni ,
uo sanandum, el boc rursus visurum, siellarcm- j) , >al ,
qitc iicrum lnolum conspecturum, non oporiebal
, ^
medicos adniiliere qui sibi dcbercnl sanitalem
, *
concedere, sed liujus exspcclare decrelum eiiani
\ .
medicis excepiis vonlunim. Sine praevaricalionc
quippe ab eis intonant fali persuasibilia vcrba, si
, .
nobis el volentibus el nolenlibus accidanl. A l vcro
,
&i saiiitalein sibi non conlulit, scd et peiiUus ab , '? hlulil, ul quid Asclepiadas congrpgabai (ac per eos
, \ :;
gencsim oppugnabat) ? sciens quod ab ipsa vince ,
relur, si ipsum etiam Asclepium adjutorem ascis .
ccret. Yerum perspicuum eral, qaud spcni saniia^ [Anaslasms 1 gcbat ]
lis a sideribus sumpscril, liccl circa vocalionem
, \
mediconuii docipcrctur, citius forle quam pr:vdob,
tiu&lus cssei, visuni re< iperc ciipicns.
; : .
1

3505

-SS.CYRIETJOAXXISMIRACUI-A.

3u"itt

' ; * > - Cuin aulom iiitillum in eos tempns ct mercc


stipendium consumpsissct, et neqttc ab ois profc,
ctum qticmlihel perccpisset, ncque faii prxcepium
,
complelum fuissct, ad Cyrum c l Joanuem \eniie
, \
niartyres jtidicavii, per hos forlassis opinatus Ini , ' jns 01& detTclum perficiendum. Sed apparuit
. * ,
eliam hic errasse falorum habens lilaniina tnrta.
\
Cum eniiu ad templnm vcnisset, sanctos fotsiian
. ,
precabaiur oculos sibi donare vidcnles, ct fali
, /
aditnplcre decretum, u i buic saniiatnm luminum
.-, ,
ascriberet, ingraiiludinein circa marlyres qui banc
, fgsent operaluri demonslrans; quod phinegessis
:, . 01 sel, si pelilionis peroeptsset effoclum. At vero mar*
tyrea ox bis, qnsc Neir.esio voluit, nibil lale gcssi^

r u n t ; vcrum percellere insensalum volcnies, r i
\
, D inftileliuiis ac fldci oslomlerc diffcrentiam, taU
.
quid operanlur.

Pbolinus ex valdc vilibus quidam poina anti>.
,
basilicam sancloruni iriinn puerom:n vendebai
*
eorparalium vi&u ociilorum amisso, per idcm lenw
\ pus Cyro et Joanni eanclis knerebal, banc rccipere
,
per eorum dcsiderans grniiam. Huic in somnis
. * ,
marlyres apparentes : Vade, inquitinl, ad Ngroesio-*
, , , \
uem, qui cum tanlum manus sup.T oculos t- os
, \ |5
posuerii, el sanUatcm confesiiiu retipies, ei lumcn
, \ . priori clarius coivemplabcrie. Qui ho* a sanclia
*0 ,
amlito, palaai dixit se raciuere bominem, digiria . ,
lis molcm considerans, el diviliaruin superbiam
, .
pcnsans. Cum nuiem bis ot tcr boc gerenduni,qtii
. \ \ \* *
sibi a; paru&ranl sanclos jubcntes vidissct, q u i b u ^
, # ' da.m diccrc q u i erant i n lemplo priesiimpsii. A l i l l i
.
ad Cynun cau'idiciiin, virum sapientcm parilcr ct
', .\ ^
pliilochrisluui, qui innc in sa;!rtorum degcbat ba , , \
si>ica, qui cliam isla nobis recensuit, vcnienlos,
, ,
quod Pboiino fueral vistim annunliant; q u i ad v i *0 ,
rum celcriler veniens sanctorum jussiqncm inno *
l u i l , itbanc adiniplere mullisusus fuit stTinonibtis:
,
cui sc ille peccalorcm nominabal, el a d la-nli acr
, *
li04iis ronalum, inva!i.!unu
.
%

Ycnicns ergo Ncmcsie, ci sanclorum ant m>.


'
mimenlum assistens, el midlinn cum lacrymis^OFan^,
, ' ,
cuin lam sepulcrum cadaverum quam nielen san , \
ctorum leiigissel, manus supcr oculos Pboliiit
, : . *0 . - prsesenlis imposuit. At ille ciim nianwum laetuni
ejus laclum sciisisset, pioiiinis vidit, et omnes quV , , \
dom ad laudein cominovil, Nemcsionem verocliam
! , *
ad lacrymas multas nibil adjuvanles plorantem ,
,
quia forle nec nieulem mutaverai. Unde Nemcsio
\ . "
qiiidcm convcnienler Isaiam ad se affectu expro-

braulis audiebal diccnlcm : Slenl I I I K I C el salvam
* \
to faciaivt aslrologi cceli; qui vident steHas, an ,

mitiitent libi quid vcnlunim sil supcr te. Pboltntis
. \
vero SaWalorem ciiam ad sc claniantpm audicbal:
. ,
Yade in pace, iides tua te salvum fecit. haque
.
Pbolinus quidem graliarum Deo anionibiis i m p c i H
; \ , .
sis, gaudene rcossit. Ncmcsio aulein forle de nii * ,
raculo nibil lacsionis incurrens, parlem auquani
,
parielis juxta monumnliv;n marmoribus adurua-

3501

S. SOPBROKH PATRIARCHA HIEROSGL.

350S

vit, Clirisliim in his ct Joannem Baptistam ac \


praicursorem, Cyrnmque martyrcm, ed c l se fac\ \ .
tam supor lioc gratiam prxdicatilcm d^pingens.
\ \ .
Nos auicm, quae circa illos gesla sunl referentes,
* , \
sanctorum potcntaium simui ct gralulaiioneni
\ , \
dcnuntianics, ct bac pro catisa eos denuo collau- , ' danles, ad alias corum mirabiles valdc narraliones
.
procedimus.
X X I X . De Alhartasia qttcc non crcdidil taiulis Cyr&
ei Joannt marlijribus.

'. '


Dixissc nos in prsecedenlibus rccordamur, qnod
duas vcl tres relaliones cssomus scripltiri, perqua3 , ' \
,
ol insiantia ct ecvcrilas sanctorum agnosccretur,
lam od dcsidiosoruin uliliiaiero,quam ad slndioso- (50 , \ rum seciiriiaicm; quatenus ulriqtie discam quod , ,
,
non solum bcne faccre bonis, scd c l poenas inferrc
\ ,
noverinl malis: in boc quoque Cbri&tum Dominum
,
sinim iinitantcs, qui omnibus quidtm rcgnnmstium
expandit, non lainen omnibtis id absolutc conce- .,

d i i , sed qtiidem lioc his qui obaudiunt pracdicalionem suam, c l tidem operibus cuslodiunt, ac , \ \ * , mandala ojus omni viriule perficiunt; bis vero, qui
\ , \
tales non sunt, non dormientem vermem, ct geheniiam selcrnam, et tniebras extoriores. Et ad eos \ t ,
quidcm, f]ui a dcxlris sunt, Veniie, lisercdilatemT , * '' ' ,
possidcle, dicitur; ad eos vero, qui a sinislris suut,
I)'scc(lilc a roc in igncm aeiernum, clamat. Et per c \ ,
Isniam quondam propbetam ad omnes simili modo
nffalus: S i voUieriiis, et audieritis me, ait, (lerrje
, ; ,
bona tnanducabitis; quod si nolueritis, neque nu\, .
d i m t i s nie) gladius devorabil vos. Os enim Domini
^ . '
t>iimipoleu(is, inqitit, Iocutum esl isia. Nemo crgo
\ ,
<(iiasi sovcros sancios denolct, srd neque crudelcs
ci duros exsislerestispicetur, si dominantis sequen-
,
les vestigia, bcne quidem faciunl pritdenlibus, et
,^
puniiinl sccloratos; verum et boc ad ulililateni,
, , \
siout iilc quoque comniunis agil tnagisler, efficiunl;

<-i considcrarc possunl c l poenilcnliam bonam os ,
teuderc, bi qni corum flagclla lolcrant, ut oslen , sitra sun.l q u Deo juvanle dicuniur. Quojiiam eo l w n , qui poenilenliatn egiTunt, miseni s u n l ; eos
\ , - qui non cgerunt poeniieniiam, perdidemnt.
, > \ \
ftm CHIIU snnl inbiunaniialis discipuu vcl geniinina, u l poauitcnlcs minus recipiaul, sed buniani* D .
tatis fiiii &imul ct gorminn.
Vcnial igilur I B mcdinm Albanasta ntidiercuia,
cl t^sliinonium prina perhibcat supcr sanclonun
pirnis pcceairtes exliibilis, ncc non c l bencftcio
;u: mi.scricordia erga pocnitcnliam agcnlcs ostensis.
II.TC faina cclel>ris babebalur inlor iliuslres A l c xandiia: fcminas; Marcellini enim iixor cral, cujtis
paulo anle memoriam focimus, cum Julianae sanU
i i l e m describcrcmus; diviiiis terrcnis decorala
parenlumque < lariLaic roronata. Vonim cum bis
umnibus niundi cbari&iualibus cssct venusia, seciutdum animam tamcn sa?vius mancbat obscura,

,
\
,
.
, ,
^ ^ *
, \
, ,
\ . !->" -

tr^a Cynim aiqnc Jo.niincr.i iidwn J.^n b . b v i ^ , v n -

t[y.z\ ,

..

//: ,

3503

SS

CYRI JOANNIS M I R A C U U .

351 >

, dc illos crebrius deridcbal, ct non csee roarlyres


\ .
asserebat, nequc propler Glirislnm dccerlassc vcl
passos fuissc prommliabat, quod esl exlremsc miserise.
\ \ 'Sive auiem errore qnodani detenia, sivc geniili , ,
bus pnrsligiig perurbata, sanciis latitcr dclrahc , r e i ; sive scnsus et cordis simpliciialc, eo quod
\
non ferebatnr scriplura quae boc indicaret, nec
,
ccrlanicn nobis eorum pro Clirislo eumplum <t
(19),
lcsltmoniuin referrot, nisi soia dtvinitiis inspiraia
* \ .
Cyrilli acclamaiio, sacralissima salpinx, dicere

ucquco. Verumlameii ulrumquc itnpiuiu simul est
, el imiiseipliiialione referium. Dcniquosi eecundum
, priorem quidcm modum marlyribus derogabat, ma-, \ .
nifeslum esl quod impielaie s i l boc ei errore plc , ; si vero sectnidum posterioreni, quem el couji ,
ciuiiis, el gic est poena el reprebensione dignissi ^
ma. Si enim solosillos marlyrej babuerinuig, quos
* \ in inonuinciilis babemue, ergo Cbristus mortuu
, , \
gratis est, paucos communicalores suarum iaciens
,
passionum ; pauci enina valde sunt isii. Sed et nos
. \
peridil&bimur, niai millil>us marlyrum muniamur,
\ , \
qui sanguinis proprii fusionibus apud Cbristtim
,
inlercedanl pro nobis. Quippe cum, el si omniiio
,
monumenta minus consislerenl, ul Cyrilli quoqtte
, *
diepulalionem omillam quae univcrsiiatem certatn
,
reddere suificit, qna? sanctorum agones praedica . - rent, cerlamenquc dcclararenl; rnultiUidinem opoiv
, \ , '
lcrel virlulum qusepercos indesinenler cfiiciunlur,
, zl \
prsebere illis marlyrum exislimalionem. Si cniia
: ( ),
opera marlyrum non opcranlur, el cbarismaia vir
.' \
tutum perccpernnl, per quaa inOrmos robo ,
rent, llccl nobis uon sic videaiur, neque eniai Iw ;
jus opinionis [cod. gloriaej suimis; allamen npud
eos mariyree non dicantur. Quod si plusquam roarlyrcs operanlur uuracula, qua ralionc marlyica
non sunt diccndi?
Proescrlim cum Salvalor ad Judoeos qui noa
\ '
crcdebani in eum c d i x e r i l : c Sinoit facioupcra P a
Iri? mei, nolite credcrc inibi; si auiem facio opcra,
, *
ct si mibi non credilis, opcribus uifis credile : et
, \ ,
dederil nobis non crrantem sed slabilera mentem,
\
nunquamque fallonlem discretioncm ab operibus
: \ ,
peraloics considerandi : Ab opcribos enimconmi
.
cognoscelis, iuquii, eos, c l a fruetu arbor cognoscn
, , \
tur. > Slulium autem vcre consisiit,si caecus quideui
.
D sanus cflcclus, bis non audilis cognovil Dominiiro,
Deiquc opcraliauemedixil: i S i non essol, inquicns,
, '
. < , , , bic a Deo, non poluisset faccre qnidqnani; i c l noe
qui cseci fueriinus, hos per singuias boras audicn . '
- lcs curare, ct loi beneficia nobis prxstare, noti
cognoscemue? Qaid cnim s i l qued gcranl ag:\u(, \ quc inarlyrcs, ct boc Cyrus c l Joanncs ncqiicabt
;
opcrari? Nos qtiidem niliil conjicimus ; si autcjti
,
; . qus opinaius fueril, accedat ct Osictidat, nosque
, *
raliouem reddennis. Amplius enim qtddqti.im dite , ; rc nolunms, quaiitcr aganl isii quxdam qux aon
NOTJE.

(10) InJcIii^o Cy.iili scnnuncuios, dc q*iibvis nos a! bi.

3511

S, SOPIIROXH tlARCII/E HIEROSOL.


3512
. . <
, \ ,
.\ \ ^
.
\
\
\ , \
, \ \
.

^aganl alii marlyres. Simili qnippe modo universos


marlyres colimus, tam videliccl eos qui miracula
operanlur, quam qui non operantur miracula; ct
pro sanclis, non contra sanclos, loqui salagiinas.
Ilaque nos quidcm de sanclis Cyro el Joannc marlyribus c l reliquo sanctorum martynim exercilti,
sic i l causatn babere lcnomus, atqnc tenebimus ;
omne^que, qui taliierin fide priefulgent, sic saperc
dc illis el credere cohortainur.
Alhanasia vero, de qua scrmo so intulit, non sic
mariyres colens, ad blasphcmias quasdam converlebatur, saepins euper eis spectaculiim fccicns, et
srmper in coniabulationibus detrabcns; c l non solum ipsa inartyrcs eos non dicebal, sed ct illos qui
\olebani diccre probibebat. Quia ergo Inijus erat
('xisliinalionis, lalcmque opinionem in Cyrum el
Joannem sanclos babebat, c l experientiam oportebal eam acciperc acrioris borum corrcpiiouis, u l
non reroanerct jiigilcr p^ccans, sed cognita liquido
verilate, lanue insani;c oxsiiiret exiliuni; sicmisevicordia marlyrtnn, qui ab ea blaspbemabanlur,
corripilur. Quadam dic cum lalia quibusdam in
dnroo sua dispntnret, sanctisque inboncste deridenV o ittiidercl, pul<x unus errans ct saliens quasi
pro sanciis pagnaltirus mordci vehenienier lalnm
fjug : que;n mulier comprobendore volcns, cum
dcorsu; incurvata flccterelur, mansit continuo in
-cadcm iuflcxionis (igura, sursunv aspirere de <aclc10 minlme valcns : ncquc enim erectam poieral,
quod soliini proprium est bominum, nionsirarc
formaiionem ; irralionabiliter enim peccanlcm in
inariyres, irra:ionabilium animaivium pcr nutum
deorsum facio corrigutit liaMlu. Ficbat autcm non
sine dolorc tormcnlum, quod nimirum habuitlanlo
'supplicio consequens ; .a quo valide vcrberata ,
mullorum flelutim vocibus abscondilos manifestabal dolores; qnornm cansam ignorans, c l boo cnim
inultiltidine blaspbemia? lucrabaiur; el eflugcrepcriculum ctipieus, acies mcdtcoriim accersibai, qui
alacriler confluebanf, grandiutn spc irerccdum gloriantcs; sed bac fruslrabmtur, passionis causam
ignoranleg, el quid facerent nescienles.
Cum aulein banc dccenlcr imo niiscricordi'er
marlyres severius arguisscut, el ul eorum per illalas pocnas virlulem cognosccret, peregissent, patenti r io sonmis aslanlcs ei, iuilioribusque veibis
dicemes : Yeni ad nos, in domo enim sua erat, ct
anilalem nos libi donabimus; illa, el Quicsiis
vos, respondebal ad C O B , ut p'us quam tot mcdici
valealis ? llli aulem;i Nos, inquiunl, nuilier,
Cyrus el Joannes tuartyres sumus, qui semper a te
deridebamur. E l si cum fidc in domnm vcneris nos~
iram, nostruui experieris donum, sicul cxperta es
ot flagellum. > Et bis marlyres diclis, discesserunt.
Illa vero somno dimisso,Cyrum invocabat sanctum
et Joannem Cyri commartyrem, quos ante paululum dmdcbat, ot ad istos veniie fcstinabnt, (pinc
antc modicuin vcnientcs ad illos, conviliis impc-

\ ,
,
, , \
\ \
, \
.\^ >, \ \ "^,
, \
, ,
, .
, \
; ,
, , - , \ ,
,

. '
,
> .
, '
'
(\
), , . ^,
, , \
.
" , oi
, \ ;
, *
,
( ),
(Soiatv * ' , ,
,
; , ; , , ,
\ ,
* *
* ,
, \ . \
/
,
,
, \ ,
; !; tp/'. ^.

33

SS. CYRI ET JOANNIS MIRACULA,

3514

*' ; -
Sed pulas cuin eos ailvenissct, et spc fruslraia
-; *
csi? ucquaqaani. Quomodo enim csse poteral ut
,
mariyres mcnlirentur, cum Salvatoris essent imi ; 0? taiores?Qiii ostendere volentes mulieri inconipara6 \ ,
bilem c l incomprebensibilem virlulem suam, c.i
,
mnrlyricorum cbarismalum magnilmliiien), vclnrio
rcm sanilalrm,
quam flagellum fneiit, operali
> ,
siint. Yeritmlamen dislulerunl boc, donec ipsa
,
iret ad cos. Cum autem sacrum limcn tcmpli calcassct, a flagdlo quo lencbalur conlinuo lib^rata
* :
est, et illic proclivi curvatione projecla, dir^clo
,
scbeniate per oralorium ambulabal, et naturalitcr
,
inccdens, gratiariim voces tam pro casligationc
' ,"0 '
quain procuratione sanctis oblulil : unde in utroque boruin experta viriutein, curalione soilicolet
, ; \
flagello, plus bis qui expcrli non fuerant colcbat
,
\ - eos et Jionorabat; et non solum marlyrcs hos pradicabat. scd et primatum gerere inler mariyres as , ). \ .
screbat. Hinc muliis eos lacrymis placaus, mullis
, \
ac duibus oblationibus laitificabat, tam prioris i n \ ,
juriae quam posterioris dilectionis erga cos habilac
; , \
causa. Et quidem sic Albanasia disciplina profecit,
. \
et priorem resipiscens amentiam diluil, decent a
, \
super sanctis de csetero scnlicns. Nos autein his
, .
seniper bonore et cullu relebri babitis, el ut san \ \ , \
, \ ctis mnriyribus collaudatis, cumque bis qui pro
, \ Cbristo pnssi suut connumcratis, condigne bos
ctiam nunc laudcmus, aliam rclatioiicm scribenles,
, , '

\ C per quara. corum et aosterilas el mis ricordia pa,


riler cognosceiur, quae omnibus beneficia pracslare
.
dignoscilur, qui non pcrfunctoric quae dicunlur audieiinl.
\
.
X X X . De Getio ialrosophista.

Adesi nunceliam Gesius, non arliilciose de san , \
ciorum remediis dispnlaus, nec eos curare p a l i m ,
li s secuudum jura mediciiialia jaclitans, scd lan\ , \ guens ct oppido dolens, divinxque ipsorum doiia ; , - tionis parluipari dc&idcrans, qua maguiflce frclus,
\ ; ,
el divinitus sanare martyres aiieslalus, nihil esse

medicorum anibagcs ad comparalionem illoium
.
vii lutis asserebal. Dicemus igiiur infiriuilalem ejus,
, \ ; , \
el intirmiialis maleriam, hujusque graium valde

,
;
.
.
...
rcmedium, licel ipse baclenus et nunc erubescat,
, \
. , ; , .
,
, \
' .
^; , \
, "
, ;
* ,
,
\ ,
'
^ 6 ., .
\ , >
* ;;:, :: :\ Xpt
%

D
e

t manifestari oranibus niinime litleris velit. Sopbista erat Gesius sapienlissiinus, non quod sermones rbeloricos enarrarcl, et iriboncm idcirco
porlarel, sed quod artis medicinx prscessel, c l biijus cuin diligenlia magistcr per illud luinpus d i scentibuft cerncrelur. Ilic sapiens, qui verbis canlabalur, gentilis miscrrimus supcrstitiouis liber
erai , sicut ii dicebanl qui quic illius su-.U l i quido noverant, ct inviluin &uum publicabal baplismuin, quo iuipei aiorias nietncns minas fucril
bnplizalu^, el cuin a sacro lulere ascendisset, niox
Humericum illud carmcn impie c c c i n i i :
Ajaxaulem

disperiil, namsalsarn bibit aquarn*

liauc ergu saciamcniis iuiliatus apud sc impie*


lalcin oauliaj.s, Cbrisuanos dcridcbat, quasi Cliii-

3515

S. SOPIJRONII PATRIARCILE UIEROSOL.

3516

Kiuni irrationnbilUer valdc colenles, el divinis ejus , ,

,
lo^ibus seivienlcs, attaquc mulia deU:stauler eru ,
i*ans, ol do uulo cordis sui llicsauro verba non
bona depromcns, ex cordis enim veraciter abun- * ,
daniia os loquitur el effalur. Deridebat autem c l
. :
Gymin aiqnc Jnannem inailyres, quasi ex arte
\ ;
mrdii inali bominum languores curaiues et noncx
,
lUvina quadam cl supcrna viriute. Ciun eniin au\ \ .
dirct infinnis ab eis iucdicatiiiiia prsecipi, quae par
lim vi nos quoqtiG supra dcscnpsimus, mediconuu
, \ li.rc fore gisteria praedicabal; et liocquidcm bip, po ratn um diccbat auxilium, baec cnim inquiens iu
* \ *
boc dicuntur 'onscripta; boc vero galenicnm vo *
rabal mcdicamenlum, el boc jacere sermone
,
prontiuliabal; aliud atilem Domocrilicuut esse rcfercbat evidonler cpilbema, et locum ubi boc dice- ^ , , ,
r d coinmcmorabal : ct cum hoc vcl illud eoruai
nicdicamenium audircl, alierius esse medici jacla- , * \
bat emplastruui : et omnia qua a sanclis d u e i r n -
lur, umdam esse medicorura confecliones asse- ,
vcrabal ; naiurali raiione semper de languoribus,
* \
nc iuedicamiiuim, quaj dabanlur, qualitaiibus dis, \ . \
puians, ct sccun limi nicdicinaleui ca pnicipi ra ,\
tonein , ac passionum fieri deslruclioncm aflii .
nians.
S.(I horum ci stuililoquioruiii, non aliud qnid ,
quaui marlyics exbibcnl argumentum, litct cvi ,
ilcnliiis a rebus ipsis redargiianlur, nisi eumdem
' , '
auienlcm Gesium qui borum erat faclor et gcniior:
, \ dorso nainque infirmatus infelix cuin armis, bu- Q . , \
iucros ipsos cuui collo veluii cx quadam divina ira
\
arefacios ctomni mohi carcnies babebal; haecenim
,
lignorum sioca qttaique ol btimorcm non babenlia
\ (
iu vivenii corpoe posita imiiabanlur ci depingc \
b a n l ; dolomitqne scntieb.it tali supplicio conse, \ , \
i]iii*iitom; el passionis causam ignoraus, mederi
), \
sibi coilabal, qui sanarc alios procurabal : unge ,
hatur r.nim d.vcrsis ungucnlis ci calbarsiis mi - /; .
imribus quam ipsa cssenl ung>ienta; diajtasque
\
nmliimodas altcrua vicc transigebat, el calidioruin
, , \
parlicipabaiur escarum siccilaicm, csso bacc flcg , \
i: a quae illis iticrani locis cxisiimans, cl boc modo
,
\ - ^
diilcrciitiam accipcrc pulaus iniiraiilaiis causa.
.
Gum aulcm omnia quic artis cranl fecissot, qunc- D
; ,
que se Galcuus ct llippocralefi aliorumqne n.edi \
roruin cxaioen cdocmTat percgissci, ci passio in
, ^ . miiiorala viderclur, ncque aliquoni tam dcsi ,
,
d rauduiu tuoium iiuniobilibus mcmbris darc po , \ ,
4 lissc!, illubtrcs mcdicorum acscrsil, quibus ac, .
';
4odoiilibtis cnni iuilrmiialcm dixissel, Imjus abillis
, ;
^xigchal remediunt. Gnm autcm quod sibi vismu

iuiTat imusqui^quc pronuuliassct, novissi ne omnia
. , , qn.i' ab cis dicta fuerani ipse sc jntu gcssissc nar *
ravll. Uuibus iili andilis, silcnlio loucbanlnr, ct
, : >6<dum coniiuuo mcdicuiit passiouis cu.icioium
, \ \. CJ
Dcum prommliabanl, qui plus aliqtiid iu omnibus
',
supcr bomincs pisscl, cl gercrcl qu.x ab oinnibus
\%
, \ : :
Ihiininib:' non gi:runlur. Ad bai;c:os pval r a Gy:

3517

SS. CYR! JOAXNIS MIUACULA.

3513

, ; ?, rum et Joannem oxire prsecipiebant, et ip^ortnn ex ; \ , speclarc visilalionem etex hac cnrationem acciperc,
co quod ipsi divinse grali forenl participcs, et
. ; ;,
; ; ; divina virtuie pairarcnt miracula. Ad quos slatim
, - Gosius et sanctos medicinalilcr operari sanilaies
, ; pcrbibebal et divinum nibil vel tuirandiim osten ; , \ ; dcre, qnod a veicribus medkis non fuerit divuU
galum. illi sapientcr advmus hoc resislcntcs,
:; , \
, \ , tt nitrtlas suas curationes afferenles el remedia
,. \ mille falenlcs, istisquc sanalos languores dicentes,
, raliones perscqui pfltibant infirmum. At ille quid
dicerel non inventebal, et dicens protimis ab eis
\
, coufulabaiiir, el silcre poscebat eos qui sibi opli > me resistobant, el taccns invilie acquiesccbat, et
acquicscens ad martyres veniebat, non tantum
, .
suadHa, qtianlum dolnribtis diris impulsns.
' , \ {^
Yeuiciitf lamcn ei el sauitatem assequi supplit/, cnnli, ac maityres secundum vires poscenli ; no r, , \
ciitque dormicnd apparent, et passionis indicant
, medicatnciitum, congruum stuliiiiae paiientis, d i , cens enim esse sapientem, slulius poiius quanx
. , \, eapions deuionslratus cst : Fer eniin asini sagma,
\ , \ inquiuul, el boc porta positnm $upor lmmeros,
\ \ .- colhim, ct dorsutn, ijuae dolores perpcli compro; . , bantur, el meridianiis dici teinpore, loiuin noa , \ tnun circiia teraphim toce mngna cxclainans :
/^, ,
Siultus siimet anienlissitims ; el buc sicui dixinuis
. \ acio, corporis contiuuo invenics eanitalcm. Et
* quidcm sancli, bis ad cum diclis; abierunt. A t i l l e
, : oonversus, pbamasiain vocabal somnum ct non

'

. . . .

,
.

Clirisliferorum praeceplum sancloi um ; el respuens


illud quasi pUanlasisc decretum, nil agcbat d i Cl^rum.
;,
Itcrum autem mariyms dcprccans, eadcm facerc
. cum atldilametito audiebal. Veiiienles enim nirsus
, \ cum dormiret ad euiu, liniinnabuhim cuin sagmaie
* \
uiagnum in collo suspendo.rc, et cum his ad tem , , - plum suum currere, el, Stullus sum, clamare
. ' , cipiunl. Scd cnni eiiam banc ob amcntiam jus , sionem sprevisset, incoavcnicns boc monsinmi
,
appellans, cum scilicet sagma dcprebendere vel
[Anastasius legebat liniiiinabiilum non valeret, et cujns bac essent
], judicii seu naturalis ac subsianiivae qualUatis non
, \
possct adverlere, ilerum obsccrabat, et s a n c t
, - ^ gupplicalioues offereba', ut curarent poljns infir ,
mitaLem siiam, ct non despiccrent sc fabulis non
. ;. > bonis dcccplum. Ast sacratissiiui rcvera cl iniseri , cordissinii inartyrcs rursus appamerunl, ei ilerum
, priora iaccrc prau:cpcruiit, addentes ut frennii
>' , \
sicut irralionabilia portarct animalia, et a quovia
: traberetur prxccilente scrvorum, el sequcretiir
\ , \ , sccuitduai morcin ipse, sagniaie ac liiilinnabula
!, - adorualus, e l , Slulius sum, valde frequeutcr
* \ adalus, non se ipsos ab addiiameniis freni et l i n , >) ; linuabuli corrigenles, sed sapienlissind Gesii mani , \ iesliorem per bxc amcniiam facicutes, ejusitie
\ . acriori ac majori confusione insipicntiam flagcl ' lantes. Ilaque ipsi quldem egrc^ii raarlyrcs bis ad
, .
cum diciis, disccsscrunU

39

S. SOPanONII PATRiARCILE lHEROSOL.

3520

llle vero f\pcrg<>l\ictus, phantasma Ucrum diccre ;, -ctv , ,


soninium fonuidabai, qu<ul se ccrlum lcrlia reddi
deiai visio ;e; vcrum c l hoc facero cogebatur amit- \ ;
lendi causa languoris, c i ue ad irani sine in.lul- , \ ' ; ;.
gcnlia eonlra sc marlyres commOveivt. tgtltir
' ; \ , sagmale super bumoros clcvalo, frenoque capili ct
ori imposiio, tinlinnabulum in collo porlabal, ler- , \ \
gaqne se per lempliun trabenlis et bujus alrits \ , ; ; ,
iuccdenlis pueri sequcbaiur, qua* decem cranl ut
aiuni qui haec dinuineraveruut, Slullus sum, sa*pis- ( , siinc clamans. Cuin crgo sanctormn jnssioiem com- ), , > .
, \
plessel,
sagmate, freno, cl lintinnabulo, eiiam
,
dorsi languorem deposuil, el saniiatmi resumpsii,
, \ ,
quae faela esl pracceplis sauclorum amabilis,
\ ; .
tiorumquc sanclionibus coines.
, \
Accedontc vero noctc, et orienlis succedente cla- ^
, .
ritate, ilerum dorntienli Gesio divitii assisiunt mar.
tyres, et pcrpetralum in se peccalum ad ipsius , \
rcduccbanl gralulanlcr memoriam,asserciUes, quia . ,
i omnia quae a nobis-remedia languentibus Iri- ,
, .
buunlur, priscorum qui consumpli sunl medicorum
vis esse iuventioncs, dic ubi passionis lua^ Hippo- ,
,
crales luus adjuvanienla descripscrii? vel Galenus,
\ ;
qni apud le mirabilis pcrhibelur, dixeril? ubi eiiam
hacc Dcmucrims cffalus fuerit? aul alius quis- ; ^ quain ex famosis medicis borum incu.oriam fe- ; \ ' ,
cerii? Ei si baec apud eos inveneiis dicla, et dc aliis \ *
qnoqiie veritatcin dices aflalits. Quod ei lale nibil ; , ! \ . 01
illos dixisse probaveris, cognosce l.mei etiam de
aliis exsliiisse nieuliUun. Ilaquc saneti cnm laliter Q \
Gesitim publicasscnt, c l calumnlalorem esscliquido
, convicissent, somnium dissolveruut.
.
Illc vero etiam soporalus obiiiutuit, nibil babens
*; ?
. in quo martyribus conlradiceret : ct cum evigilasset, , \ .\ , stupcfiebai, sapiemissimam redargutioncm admi- ^ *; . * *>
rans. Hymnis crgo \irtulem sanclormn pranlieans, , \ ct divinilus cos sanare qui patiunlur confilens, ab ,
corum recessit basilioa. Aiunt autcm saiulos Cos- . \ \ \
iuain elDamianrjro, borum conmedicos et conmar- \ lyres, tale qr.id peregisse, sicul etiam illud para- , \ \ .
lytici cl imitx mulieris s^gnum,nec non et IlebrsKB \ quo3 cancrum babucrat intrinsecus occultatum,
, \
Cyrus c l Joannes egeruni; qiue inulli taiiquam beri \
facla conimeinoraut c l piaeconiis efferunl. Sed liiec
\ . \
quidcni, qae inter scripla sunl miracula, D
:
lraiiscurrimus; praeseus vero prodi^iuin ({Uoniam
scriplum in eis n<m cst, nos merilo scrip.simus. Et . \ ;
memn mirclur si sancti viccnlei' [ita cod. pro rt- (
\ >, \ cissim] cadcm patrcnt iniracul.i: ex unoenim fonte
, ) ,
Cyius atque Joanucs, Cosmas c l Daiuianus,
\ ,
CbrisU Dci i.ostri bauriunt, el Dominmn
habcnt, et bonoranlutrique, qui ppr eos nol.is cura- ' ,

tiones donat, et mullimoda geril prodigia; quem
bymnis, tanquam eum qui esl omnium Dous, lau- , \ ;
, ;
dantcs, el inarlyrcs vcluli cjus fidelos famulos,
.
atiorum miraculorum inlcrpositiones facamns.
CUIII

X X X I . De Theodoro, qui cum comnntnicasset nato ' . x,ory(orr\aat /5s. nUum rcddidit, el slatim c&cut effectus est.
,

-.
' ; . . ' : 5:"
Adolcsccns Tbcodorus pracscnlis nobs narra-

3521

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

3522

, ; tionis esl auclor, magna? utilitalis cfficiUr causa


.
l.is
non Iransilorie quae dirunlur audieriiiL
,
Hic enim iu basilicam sanctorum vcnicns posl v i , ,
vificorum Cbrisli sacranientorum perceplioncm,
, , - unde Dmius nescimus, sive liunc quisqiiam ad
furorcni incitaveni,8ivencnioexacerbavcril,insania
, , \
maxinta iiiflammatus est, o l ar 'ens molu sangoinis,
\ ,
qui cirea cor ebnllit, nou solis infclix verbis divi -, ,
, - nitaii blaspbemans injuriam i n l u l i l , et quasi
malcdiclioiies
, \ ftviov ^ - adversus conservum ^uemquam
intorsil, sed el spirilu per nares sursum absorpio,

, ex se soniuini reddidil, lunitruo terribili siimlem,
qui horrere stalim omnes cocgil, prxsonles scilicel
, \ \
. , ct inluentes, ct invilis auribus audirnlcs. Multi
autem boc Cbristianorum gcrunl, blaspbemare
, , , ,
% - quidem iit reor existimantcs, quod auleui agilur
6 ,
ignoranles; quod si ccrlius novi-scni non uliqtie
.
id posl tot miilia lorinentoruin egisscnt.
E l fortc boc explanare maliim, non e.-l incptuiu ;
\
forlassis enim ejus nonnuili cognila qualiialc, * l
, \
quod genlili condigna impietale sit ndiiivemio, a
,
. " tali scmelipsos s^nsuum laesione custodien. Geutiles immunda sacrificia idolis offerenles, vehemen, \ ,
,
tissime sonitum faecre naso, di i l Porpbyrius,
\
virlule valida spiritus cl ingenti, et hujusccmodi
, ,
sonitum proferenles, bymmun facerc celeberrimum;
, \ Ha ul binc mullam babeanl bi qui sacrificant
, ^
oonccrlaliouem, quasi narium son.lu supcivl
, ' , allerum, ut opliniiis primus audialur, et daeino .
nibus sil dulcisaimue. Haec est bnrum sonorum
qualiias, qunc ad placalionem daemoniorum invenla
,
est, quxque dsemonas immundos sensim laudare
. " cogileos qui banc seciantur. Undequi bac mimini,
, coboriamur ul cum ejus laesionem pernicicmque
,
didiccriiis, ab ca lanquam ab aniniarum co; rupirice
. < \ ; rabie reccdalis, ne pcr banc idololatra? consiilun\ .
ndni. Quae euiui communicatio luci ad tencbras?
et caelera.
Hoc abominando el idolis gralo sono, posl i n
leremeralac cominunionis cibum Theodoms usis,
, , \
mo\ privalus ofrufibus, oculis desiitulus esl, con , - currente cum blaspbemia poena reperia; quo ut
\ ,
diximus accidente, Iremor universos qui aderanl
, \ comprcbendit, et timor non quatiscunqiic depa-lus
6 , \\ JJ esi, ne et ipsi labercntur in lalia laliler crebro
poccanles, el propler consueludinem peccaiuni
\ *
iniiiime quod agcretur existimantes; mullasqtie
.
singuli praBsenleu lacrymas eflundehanl, Cbristuui
,
pro se ac iuariyres placaios faccre procaranies, et
\ , ei qui passus fuerat graliam imprccanles, quo tan ,
quam Deus super misero misericordia moms, lnnic
, \
.
poenitentem recipcret, et per eanctos itemm videro
iribiieret.
*
Apparentes crgo irai lyres in somnis ei qui visum
, ,\,, ,
amiserai, Quis te, iiiquiuiit, miscr operalorem lam
;
exsccrandae opcratus est actiouis? a qua universos
,
oporlebal omnibus abslincre diebus, ut piures <
\ ignoranliam faciunl: procsertim cum bujus opus
** ,
lunc maxime oporteai aboininari, quando Cbr.sli

3524
S. SOPUilONII P A T R l A t t C I L E IIIEROSOL.
gacramcnla tangunlur. Et nunc si lcriia die pra> :(
. \ z l ;
scnte uconomo et pra3 manibus^lliuribulum reti<5,
\ ; ;
nonte, incensiquc odoribus lemplum ropleulc,

;
, .:
Ibtiribuli vidcris prunas, et incensi ftimuin ad
, \ ftttperiora salienlem, a flagcllo pcrCecte libeia, > ,
b e r s ; ast si n i l earuni qu;c dixiuuis lctliamis

^*
oculis videris, seilo qnod perpeluam lucrifacias

, 6 ^
caeciiaiem, et aliqnid eorum quae videiitur non sis
; ,
ullra visurus. E l liasc quidem in sonnis ei profali
. \ euut.
.
3523

At illc posl visionem conversus imilto amplius se


, ^
Vmentabal, pnesliluli lemporis secum angusliam
, (0)
roputaiis ; unde iiisiautia mulla preoes millebat, ct
, \
lacrymarum rivulos indesincnles, fundcbat, Deura
,
TOgans el niariyrcs, usquc ad praedicli lempuiis \
onsi>.miiaiionem; babebal aulcm et omnes qui in
\ -*3>
lemplo cranl secuin inlerccdcnies, el pro se lila ,
nias facicuies oum lacrymis, alqne fialcrni ainoris , \
praxcptum pcriicieutes, quod diciiur : Or le pro ,
nvicein ui salveniini. Ciiinqne deprecalio cuuelorum
. ,
aceepla iuissel,Tbt*odorus visum rcccpii, et liiuorem
, \ )
cnccilalis abjeeit.
.
Cbrislodoro quippo irrtia die incensum in san
clonim mariyrio ponciitc; bic cnim OBCOuomus
( ),
c r a l ; el lranstiiile ubi Theodorus ca?cus residebat,
\ ,
ciii lanium ad loctim in quo bapfislcrium erat
,
I ervcuii, carboncs el illum repcnle suavis odoris
, ; , \
fumtini asceitdentem aspexil. Cumque vocem glo \ lificantem Deum et martyres eniisisset, omnes
\ ,
itirsus ad limorem el gaudium erexit, gaudium C \
quide.u quoniam visum iuopinale reccpil; liuiorem
, ^
atitcu), quoiiiam pnrsenles esse pulabam raarlyres;
, \ et omnis uliores fore dclicii. Cunclisque congre- . \
galis, vidcre Tlieodortim; et gravi majorique voci, \ ,
feralione facla, Chrislodoms slupefiebat, ignorabat . /.
cMiim piMiilus quod farlum fucral : qui cum cogno
vUset lunc faeli "miraculi magniludineni, el cum
, \ \
aiiis onuiibus quin el Tbeodoro, qui cuin caecus \ ,
luissot visum rcciperat, ClirisUiiu magna vocc , \ glnriiicavil et sanclos qui Cbrislum roagiiificant
. '
r miracula. No* aulein taiiquam bi qui illic \ ',
iimo prccsenlos aflfuimus, c l miraculuin ipsum con '
pc&iiuus, eis qui boc palraverunl byranodias ofle.
lenles, liriiiiori ct puriori animo ad aliud prodi- ^
giutn vadinius.
XXXII. De Agapio genlili.
Mulli veHditorem argenli noverunt Agapium,
lautiiin argenlum vendeutem, scd et inanifeslc
gen'iliter conversaniem, el simulacra colcnlem, et
eervientem creaturx potius quam Creaiori; propter
qitam abooiinandam impieialem in ngia urbe
conviclus, el couiprebensus, ct poenis affectus est:
fngil autem insperate judicii gladiuin, non inulavione mcnlis, qua bunc itemo procul dubio rcpre-

\ ^ ".
\ ' ,
, , \ ,
.
;,
\ '
, : (
), ^:

>>.

(20) Anaslasins non prasliluli tcwporis, sod alacritalte sciibil in codicc : quia loco p : r peram leg'li:vl .

3525

SS.

CYRI

JOANNIS

352fi

MIRACULA.

brzep \ ( lienderet, sed iHtdlis auri dislributionibus, quud


est penilus impiuin : neque miseiicordia legmi.;
3 ^ ; \
ubi euim est miscricordia ciica eos qui ege , *
runl poenitcniiam ? Nain uinc tuisrri ordiam
),
- conscqtitintiir cnui pcccanles quique in propriU
^ ', . culpis permanserunt, *ed avariiia eoruiii (juibns
, cominissa simt dcfondenda legilima. Otmiia cniui
obediunl auro, nt Salouion de cnpsit illc sapien \ . ,
Ussintus. Vcruiiuameii lieoldalo pecuniarum vitam
* , .
i n f e l i x redemerii, el morlcm quae lunc imnoinebal cvaserii, divinilatcm lamen cffitgere non poluil, ucc
j m i i c i i ocuium qui omnia conspicil.
Byzaiitttim ergo posl absoliUioiiem carccruin fu
gicns, Alexandriam venil, lalere hic exisliinans
, ' ,
abscondi. Ignorabal eniin aboariuabilis ct a D<o
\ .
ejecius, ex opinionc qua crga proprios lencbaiur
\

, ^ dcos, quoJ divina ubiqii e sit viritts, e( oitmia
m biibens subslaiiiiani,
, x\
\
' , impleat, incircttmscriplatii
cunctaque conlinal, et sil uiiiversoruni Buperior ;
, \ , \
6ict ipsa pcr lsaiam dicit, adversus eos qui bunc
, <
in loco brevi opinabaniur arccri : Quaui dnmtnti

c , , aediftcabitU mibi, dicii Doniinus: aut quis esl lo ua
reqmetionis meae? nonne coelum et lcrrani ego
') ; \ \
implco? Ad quam universae propler mtiliain condv ;
, * sceiisioiiem coipparala, coelum videlicet, et qui
ccelo sunl innumerabilcs ordines, terra et qnac 11
,
lerra suul auimalia siimil ct bomines, aer cl av< s
\ ,
qu:c per acrem voliianl, mare el quae tnhabilanl in
,\ \
, 0 , \ - aquis, el ut brevitcr asseramus, visibiiia vi invi>ibilia, sicul momcnlum inilinsc sunt, ei veluti Ottc: 8
, \ a situla gulla consisiunt, ci ut saliva reputaa sunt
. \ \ C i s , et reptiiabuntur. Et boc enim etiam Da\ d
, ,
cettissime sciens psallebat : Mirabilis facla est
^,
sciemia tua cx me, confortata est, non polero ad
c ; eam
Ctijue niagnitudiiiem osteiidens subiulci f,
; v.t dicil : c Quo ibo a spirilu (uo? el a facie h:a
, \ ) ,
quo fugiain? Si ascendcro in coelum, lu illic es* si
* . * 6dcsccndero iii infcrnnm, ades ; si sumpsero penn:s
, \
mcas anle luccm, etbabilavero in poslremis maris,
,
etenim illuc manus tua deducet me, et (enebit ntu
.
dexlera lua .
Undc iugax Agapius Alexandriam vnnkns, con" , \ '
, , ' grtium judiciiim non evasit, scd ad boc de:en(us
poenis cruciabatur, non ul piins logibus lp.d tus;
alioquin poenam ilermn per pecunias cflugiss t.
)
Oumes enim quas sua sunt quxrunl, non quaD Jfsit
, , '- ^ Cbrisli, secnndum divinum Apnstoluni. Sed invisi), ' ).\
biliter plagatus plaga saeva ct itievilabili; languor
\ eniin erat plaga illa per toum corpus exlensa,
^, ' quam AsclepiadaB paralysin i.uu( \ipai.l. Et buuc
:.
quoque languorein fugcre spcrans, crebros iicdii.OS
^ ( ,
advocabal ; non cnim adversionis opus pass o:ieirk
), - esse putabai, scd corporalem cveulum. Qui vc. , * nienies, qux arlis eranl in eo gcrcbanl; qtiml
, , quidoui victurus esscl, nec langtiorem effugi , * UUMIS scientcs, sed niiscrum iu mercedum spe dc; -..
cipienics.
" ; , \ ,
Cuniquc annus proccssissel, ct passioprofccissel,
o r

"

3e

Tsal. cxxxviii, C . I b i d . 7, 8, 9.

3527

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H ; E I I L E R O S O L .

^28

iia ut et liitguam quoque paralysis tangeret, quae \ ; ) , :


,
jara lanto solvebatur flagello, vocein non \alens
\ ; ,
arliculalam dcpromerc, liiet ipse non vila cxce' ; ' ;
derct, scd alrociler puniiTtur, consilium a quibus> \
daiu accepil ad Cyrum Joautiemque martyres pro, ; ; pcraudi, lanquam qui possenia pas*ione seliberare,
, \ .
bi cum fide ad eos el lacrymis accessissd. At ille
" ,
maledklus limens nequando emn lanquam pa
; )
ganum judicarent, ad sanclos venire nolcniem,
,
simulab.it eniin se esse Cbrislianum, et pelte tegcr
, \
baltir ovina, licct ltiptis veracilcr hnpius uoscc ), , \
relur, roiistlium admisit, et exilum fieri annuit,

,
laiere per boc bomiucs piiiatus, ct aeducerc mar ,
lyrcs at bilratus, tanquam deiiicam nostri scientiam
, * non babcnlcs, scd bns similcs diis suis cxislimans,
qui soluin quae proculsunt vel abdila bominum, ; ; ;
, ^
sed nec ea quae in prasoniiartim sunl nurunl. t S i , *
ihUlacra quippe gciiiiuui argenlum el aurum, opcra
- *
namnim boimnum ; os babent c l loqucnUir;
oculos babcnt el nou audienl; narcs babcul el 11011
\ ,
odorahuni; utanus babcnlet nou palpabuui; pcdes
, \ ,
liabent el ambidabtinl; uon clainabunl in gul , \
lure 8110. Quibus esl subinfcrre cotivcniens ctiam
, \ ,
illud : c Similes illis fiani qui faciunt ca, ct orones
\ )
qtii coafiduiit iti cis.
\
f " ,
* .
Dpprebcndirbatur i / i l u r miser se ipsuni seducons
" ,
non mariyras, seque lalere facicns et non eos qui
\ \
hanc opiuionern babebanl de ipso. Ciwi enim ad
.
Cyri cl Joannis &acratissiuiain venisset basilicam, ^ \ ^ ,
lios dormietis inluebalur iu babilu Cbristo lori dis^ /.
jjeusaiionci liab ntis ccclesix, per teroplum ince '
duiiins c l D adolentcs inccnsa, ad se vero acce ;, :drnles, c l minis acrioribus quodammodo sibi
; , ; ; :.,
'cxjuemes alquc diccntcs : Quid ad uos, lolius
; ; pieialis alicne, oiuniqtte abcminationc plcuc ve ; \
nisii? Dcndcre eliam nos adveuisti? Pcr coeli et
; \ \
lerra? Civaloicin el babitat rcm, r l deitalis ejus
*: , ;
qua* bic csl el ubique virlulcm, non nos ftigics,
?, ' \ ,
ut aislimasli, sed super dorsum te publice flagella ;.
Limus, ul cojnoscas liqudius quibus fueris ausus
\
illudent. E l cwm liaic advcrsus eum sancti iulimasseu!, abierunt.
At illc cuiu liu ore quin et trcmore convcrsns, j)
\ \ , iuiiuendo el balbuliendo cuucta obsoquenlibus sibi
\ *
disseruit; el cum dispcnsalor hora incensi trans * \
irei, l tlitirihuUiin relincret, babilo in piaecor , \
diis pavorc niinarum, verlere illuin ministro prse- , , cepil, c l versus cum rcspcxissot, Cbristodori pedes
-,
qui a.l eiim vencral apprcbendil, ct nc flagcllarel
, '
sc supplicabat, ipsiim eiiim opiuabalur csse qui
, \
sc in hOiiuiis flagcllaturus coiuniinabalur. Ignorans * .
autcin Cbiislodoius, omnia cuiin a ptiero didicil,
( luirabaliir quidein quod diccbalur, non autcm
^ ), ,
perculcre illum, ul supplicavcial, jiircjurando spo- .
pcndil.
Posl non mnlltim voro lemporis infiimus qtiis
essei iiut- luii : rccusabai ciiiiti in luirrescos qun^i

* / \

3"29

SS. CYKl JOANNIS MlRACULA.

3530

; ^ - sdiismate posilus viviiicorutn participaii iu\slriorum; el susurrium adveisus cuiu mulluin exci \ ; ' :
, \ labatur; ( tlle compeno, suspicionem volens
,
delergere, sautla Cbristi suscepil mysleria. Posl<|uc
. \
lioium percepiioneni, statim in eumagreslis damon
, ,
insiliit, quemadmodum Salanas in Judam prodi\
torem, cum accepisset buccellam quam Salvalor
tradidilcum inlinxisset, inlroiil. E l in lenajacens
\ \ , \
discerpebatur, c l oculos reversabat, el tncmbra
, \
saevius conlorquebal, el spiimas ex ore diiuittabal,
,
fluctum inarinusii tniserabilitef imilaius; cum
* \
vigilarct paululum, si lainen veraciler vigilabal,
, \ ,
loqui modis omnibus vel linguain inovere prorsus

nnn polerat; a da*monio vero conlorlus , el jugilT
, \ :pas8iis,quinetiain el dormiens, si latncn dotuiieb.il,
1 1 0 , 1

, , ,
fide accessisse ad sancia iuysleria, sed siniu ' ;
lalione arguebalur.
.
Tres crgo cum infaustus ila dies tiansissoi, < t
; , \
, saepc tam interdiu, quam noctu, imo tola die
loiaque nocle discerperotur, cunclaque palerelur,
,
; qnolquot pali consuevcriml ii qui a pcrosis da>
ntonibus deprimuntur, inortis fidem videntibus
, . "
piaesiitit : unde bi, quortiin iulercrai, agnoscentts

, ; quod citius a da?mone foret iiiierimeudus, recepttim
euin deporlabam in Alcxandriam, in doino propria
.
nioritiiruiii. CuiuauUmi saiictorum lemplum cxisscl,
. ;, \
01 brevi valde iuicrvallo piOfeclus esset. cumdolore
,
, , muUospiriium lradidit,condignaui impielaleinoricm
iiiveniens suflocante hunc in via daemonio. U
\
> \ 6ceile t.inplum quidem ut sceleslus el profanut
pulsus dhiiisii, el civilalem ipsam ut hac indignus
, \ ,
vidil. E l sic quidein Agapius iu Deum el in
/ .
inarlyici impic peccans, vilaai dissolvit. Talisenim
\ ,
Ycracitor csl itnpii eversio, secunduni divimim <*lo
quiiiiu ; el tpes ejus peribil, et non eril ejus peniliis
, , \ babilaculuin.
, \ .
Nosaulciii el in islo et iis qui'praces9erani.
* \ id rsi lam iu bis qui egerusil, quam qui ege \ riiul prcuilenliam, inarlyricain d stribenles virlu , \
U M I I , et ad piofedun pie agcnlium pia:dicaiUes, ut
;
noii solas sanilates videntts, lardioresad vindictam

mariyras opiuaniur, rt boc igdo propter ignoran, \ , liam laedantiir, ad contcinplum et desidiam iucli \ ^
, ^ uati; c l bymnos pro ulilitate binc facia eis oflereiites, alia duo vel iria miraeula jucundiora scril>eii ,
les, fiiniin eoruui qiue iu Alexaiidriais iacia suul
*
prodigiorum ciliciemus. Non tanien ibidem sula
*
facla suiii quae scribcnliir, quo teriniiiis biiic de , , lcciabilibus dciinita, ouinia deleclabilia bis qui
\ legcriui videanlur; dclectabilia quidem prioribus,
, ; pra3setiiibus aulem modicum non sine causa scvcra, ct ilcrum posteros jucundari facieiilia; cuiu

suavibus quidem audienlium animas cureni, el a se \
\ verioribussensum expurgent; sicul eliam Asclrpia, , - da; pt obabtliter agunl: cum melle nauique morda
. \ cia et profuiura rcmedia coiuuiisccnies, cos *,\A
, purg.lione egeitt finundaiit. Nus ergu i T b o s h i
;, iiniianles, el prxccdeulibus suaviiiuj prsc^enUa
PATUOL. G R . L X X X V I l .

111

3631

S. SOPHRONU PATRIARCH/E HIEROSOL.

3532

mordacia comiuiscentes, aliis liaec jucundioribus ,


comcgamus, finem facieutes delcclabilcin, non onir
.
nium conscriplionis miraculoi um corum, scd miraculorum lanlum apud Alcxaiulrinos geslorum.
XXXIII. De Cosmiana, qua ad sauctot oralum abiit,
el de jumento cecidit corpusijue conlrivit.

'.
!<

,
Suavc nobis etiam praesens exstilil miraculum,
\ \ quod a sanctis in muliere quadam Cosmiana no \ inine faclum est, et fortassis austeriorum reciia ,
lioni occurrit, ut trislitiam qua?. illinc nobis fore
, \ putabalur, cujusdam spongiac more dctergcret; el
* \ , *
uon tanlum hoc, sed ut sicui a irisiibus uiulierum
, \
itarralio cocpiaesl, ila cliam Isetoruin Scriplura i n .
<epiioncm femiuas babeal. Sic cnim et Dominus
post rouurrtfclioiiein apparens, primo Avcle mulic-

, , , !-, \
ibus donai, quouiam printo cis post fartam in
,
paradiso irausgressioncm Irieiiltas vcrba promtn
liavil. Iloc judiians ipsc justissimimi, ul quae p i i ; , :inae irislari susccpcranl, ipsai quoqtie priuiai gau, \ :,
dere pciciperenl, ct nec essel scliisma in corpore,
\ , *^i-ecuiiduin divimiiu Aposiolum, qui capul muiieris
,
\irum vocavil, cl viri eorpus mulicrem snnxit, et
ncque imilicrcin sine viro, nequevirum sine imi, ; :*
li<;ic, coipus forc vult univcrsum, cuiu allerum
, ' \ qnidcm corporis gawdium, alteruiii vero Irisliliam
' kv
prius stiscepcril.
,
.
: \
Ergo adsil mulicr, et sicul Albanasia miraculo
riiin prima,qua: irislare vidcniur, cQecia esl, ila
c l Cosmiana prima eorum quae niagiianimilalem C ,
babciit, cflit iatur. Ilaquc incolumis cral iiaec cor . "Ep * ,
pore, ct passionis nil babebal. Porro domi degejis,
\ * & dcsiderium babebat venire ad mariyres, c l adorare
, , \
horum reliquias, ac emananle nb illis benedklionc
], \
poliri. E l adimplere desiderium volcns, cttm pau* , \
xillum supra iuquicttim sedissel asinuin, ad lem , ' pluiu iler agcbal. Hanc invidia* paler nmi inulio
, .
ad sanclos amore properare vi ens, magnam se
,
putabal suslincre jaciuram, si cum lanlo sludio c l
, <alore ad divinum letnplum ipsa perlingcrc poiuis , fet, ei non iu iiinere in inagnos laqucos ejus of- , *
fendens reditum faccrel, neque dciika cenfcssione , visa, neque cullura dala, neque n m n c i e pre , | lioso impenso. Trislcm quippe hunc reddunt, el
, ,
iuordcul omnia quaB DtMim tanquam benignum
.
p l a c n l , lioniinibiisque Oei amicis Lfeneikia prx- .-*,
s>niit , el salulis ^rguinema.
* \ .
"
Uude cum ad iiirditim ilincris inulicrem vonissc
vidissel, jaolalo rcpeme stibjngali, quod poriabal
,
ca:n, IIL in lerram reirorsum caderel hnpulil, el ul
* ; , \ lOrsiitn ante alias parlcs corporis illismti luerel,
,
1 c i l . Quod cuin impclu validiori dcferrclur in lcr- , ram, illisum est, el lolum confcsiiin comriliim,
, \ \ *
mordiainquc diulius mulicrcm dcmonstravil; ior/ ' .
lassisei ad sepulcruro misisset, nisi refrigcianles
, \ marlyrcs' invcnisscl, e l penc inorluam erigonlcs,
, \
cl vitam ilerum concedcnles. Post mulluin crgo,
. (

3533

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

35'U

;, \ cum ilia recreaia paultilum respirasscl, moriua


euiin eral p r magno impctn easus, el oinnia ossa
^), pjns fuerani dissolula, in civilate qui siinuV ad , , , Ixt
rant repedare volcbant, ul dum calida, inqumni,
, , \
liabct adbuc vulnera, ad medicos refci-alur, ei nou
.
post congelaiionem el niorlificationem; vidcniur
. \ , \
enim calidiora vulnera, el ad sanandum magis esst?
; ,
raoilia, et mcdicis tam magnuni non praeslare IaU> ; ,
rcm, iiequc tanlum his qui paliuiitur infcrre dolo \
rcm, quanlum qu;e posl percussionem frigescunt,
.
et adiniilunl larde reinedia. Quae iuipedimenlum
, , profoctiouis ad sanctos agenda3, dxmonis esse opus
, .
inlelligens, redire niillalenus palicbaiur ante dcsi *
derium adimplrttnn. Rttrsusergo eamsupra jmnen , \ ,
lum riim inulta difficullaic imponenles, anteqiie ac
, ' , relro cuiii ingenti caulela relinenles, eq quod conlincre sc ipsam supra jumenlum nullo modo pos ^, -; .
sel, cum muito periculo ad' niarlyres adduxeruitt.
, *\ E l ctitu orassel, eorumquc luuiuluni adorassei, iu
, \ ,
urbeni banc iierum inlroduttmt, pcnnancre in
,
lemplo usque ad incolumitalcm noleulem, scd boc
; *
ad sanclos urbane dicentcm :
, \ \
Mulii quidem, Cbristi aemulatorcs et famuli
, ,
sancli martyres, aogroti ad vos vrniontes, cmii so(!> ; * spitaiis gaudioreverluntur; pgo aulem qunde civi , ,
tate cuin inculumitale egressa sum, et ad vns vcni,
,
bujus vos facluia custodes, cum quanto pericirio
I \
et languorc revertor! nunc si iulhma quidrni a
, ovJ
doino profeila fuisscin, persevcrarem uiiquc qno

us<\w . perfcclam rccipcrem sanitaleiti; qnia vcro ad
,.\
. . . . . . \
.- ,
_ . . . el peiseveranlia3
causa vcni,
. sed

vos noii pa sionis


\ ,
oralionis et adorationis, quam os w bonoriiin tnbibere
), * , voluii, sed nou valitit, voslrain invcniens combinalii. , ,
nem advciBaui, banc sicul volui con$iuiiiiiav!, do ,
uiuin regrcdiar, nonalios medicos niei f;n tnra lauguo , ' rts,scd vos exliortans venirc, et veslrum pnvsiol.ms
, \ ,
adjutortum, qualenus sicul me a douio accepisiis
" ^ ,
incolumem, ila illuc reinaiieuloiu sanoiis. Ilis ad
. ;
Cyriim cl Joainicin niariyrrs diciis, basilicaui 1 n ,
ruiu deseruil, et cum tmillo ad civilatcni discri , \ niine venil, indubilanlcr cie !ens qttod sancli do , ;
IIUUII
vonluri, sc foieul procul dubio curaturi, (piod
, * -^
ct factuni cst.
.
|>
Slabilire quippe Odem in sc credeiilimn salagunt,
, .opere gercntes quse illi crcdunl, el fideliorcs ros
, \ bib qui crcdidcranl collalis inuncribus oper.mles.
. '
Eadcm igilur nocle iu liabilu iiionacboruiii vcnien , c/ot,
tos, quidnain baberel Cosmianam doimieutein iti . ;
terrogaverunt. illa passioncm referebal, el
, , , , ;
supir santlis cceli uuciilalai, quud aliis quideni
^ ,
inlinnis samlatcui pr;rsliloriul, sc voro solaui sa ^ ^.
nani coutrivcrint. Subridrns autcm is qtii pnece >\
ptoris ordiueiu el didascaliram iiosceb.^nr dipiila \ , lein baberp, ei qui di>cipulus videbatiir cssr, pra , \,
c o p i l : Adcsto, iiK|uicus, ct oiius cam a coulritio ; . ., niSus libera.Qui cuni piaTopium iniples-ct, elcur'> ^ ^',
rcus vmiissoi, maxillam perculil alapa, el laiiguoiili
. iril nil rtbcilaleiu. Al illa iriii \eiiimr alap.c, ui
%

G535

S.

SOPHRONH PATRfARCILE illEROSOL.

2536

veritale quctiiquam feriisse arbitrata: sed neini- , :!:


neiu conversa conspexit, medicum qui quasi
* ' ,
prseceperat, non dtscipulum qui dcdcrat alapnm,
, \, , *,
non in maxilla indicium alap, non q u ex casu ,
prodierant vulneia, uon insanabilem dorsi langtio- , ,
rem, qu?e sanclorum dolores dissolvensadvenlus, el , salularis qua2 ab eis dala esl alapa, invisibilia com- , \
pendio fccit, borumque dolores exlerminavil. Haac , , \
ituque laliler ^anitatis incolumilale percepla, proli- , .
, \ (5 nus ad se rcdiil, et surgens sanclos laudibus cxlu, ,
l i l , gratiam e l sospilaiig celeriiaiem dccanlans.
I\os aulcm narratione de ipsa consunimata, san- (.
clisque hyumo diclo, prodigium unum vel duo scri- ,
beutes, el finein eoruiu niiracnloruin quae in Ale- ^, xandrinos dicta sunl fabricantes, quae in iEgyptios , \ * Alros gesta sunl, cooperationc Dei ct auxilio ,
\ , \
mailymm, incboemtis.
; , .
XXXIV. De Dorolhca, cujus filius Callinicvs nomine
cum ad sancios pergeret, ooum deglutiveral $erpenlis.

'. ,
axior,

A J lempus nobis eiiam mulier alia venil, quae



el ipsa iu via, qiuc ducit ad martyres, super puero \ ,
parvuio leutaiiouein perpessa , sanctoruruqite ,
inanifcstiMU el ciium consecuta pracsidiuni, ouin
\ ; , \ piifitcdente vull colligi, ut non solum ore, sed
, ,
cl scripiuia, iropbaeum pncdicet salvatorum. C u - \ jus nus opporluniialem ct devolionem niiranles, . ,
tiliani voluin adhnpleamus, linguam ei ei inanuni ,
iimtaiilcsei calamum, ut et dcvotionis quoque mer- g \ cedem jubente Deo cuin ipsa percipiaiuus. Doro
^
Ibea quidcm vocabalur uiulier; bujus aulein duo
,
pueii Callinicus et Epitnachus vocabanlur, quo- , .
rum major, Callmicus sciticel erat annorum quasi , ,
(iuodecim, Epimacbus aulem nonum agcbat an- . '
utn; cum quibus genilrix ad sanctoruin veniebat ,
basilicam, orare alquc salutarc colendas eorum
. reliquias. Cumqne inajorcin pancm ilineris trans- , egissenl sub quadam arbore sedenl, itinciis faii- , gationetn solventcs; pedibus euim profccti fueraut; \ , Ir.u , -.
nam pectiniarum egcsias juiuenia illos ascendere .
p!0" ibebal.
Qvios auiiqiius ub arbore inlocns inimicus, sta ,
tim conlra lios itisidiaruju recordalus est quas an- * liijnilus sub arbore lexuil, perquas Ciiam iu Adani jy , * ' \ ot Eva gciuts imive: SIIIII bumaiHim livoiis jaculis
, \
iiilttrlefii, et nioni sorvire cocgii. Uiulo concale- . " :*
fattuin ct viriilcnluiu SM penlis ovum, pcr quod e l ,
illain cotitmovcrel porditioiiem, pueris juxla Irun- ,
, , :
cum arboris jacens o.slendil, quod neque bonum
ei*al ad escam. nequc pukbrum ad visum, lieol sic \ Ejga .
, >
pueris, sicul eiiam Evai, propler iuipericciionem
;rlatis viderelur, ctini nonduiii CRsent exereitatos
uninuB sensus eorliii, ad bonorum LI buriim conlra- /, , ,
lioriiiu discrctionciu. Quibus ut dixi carcntes, ad ,
ovuin quod visuni fucrat indiscusse festinavcruui, .
\ (
volalilis cujusdan) cx liis qua cl.oros por acra ilu, ), \ cunl geniuien csse puianles. Quo a i n plo CaHinicus
\
ci elevato, pixvcnii eniui Epiiiiaciiu;u niiiiorcni

3537

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

, \
, ,
, , \ * \
,
\

,
.
* ,
, \ > , * ,
, \ , -
. \ \
*
.;
, . "

, \
, , \
\ ,
. " ,

,
, ,

3538

fralrem, quasi' quiddam magnum mann porlabat.


quoniam fraier caplione frustralus ptorabat, et
liuic inventionem praastare mater jubebal, m minoris fllii Jacrymas removerct; citius nianuin applicans ori, ovum slatim absorbcl serpentis, formatam jam el pcrfcclam babens iutus parienlis siiniliiudinem. E l niaiernu:ii praelergrestms praecepluin,
niortem inoledlemia* per foelttm caplasset, nisi
Cyrus eum alque Joannes marlyres morliferum
evadere rele recissenl. Deinde residuo viae peraclo,
ad basilicam veniunl.
Cumque ad banc perventsscDl, Deoque oraiionce
obtulissent, non mulluin poet oralionctn viscera
dolere Callinicus coepit, cum jam oviim in bujtis
ventreapertuin essct, et ibesaurum illnro pessimuiit
evoinuissel. Et quidem inilia dolorum torlioiiibus
eranl paria, quae in incrementts partim earumdem
torlionum dcnegabanl notitiam, partim vero da?monum tortiojribue eranl similia. Cum enim testaceas formae membrana ctrcumdarelur prompit saevissiuium genimcn, et praeeenlem non inveniens
matrem, ad bujus malam repedabal iuquisiiionam,
et bac illacque viscera pueri peragrabal forsilan el
mordcbal, invenire in Ulis nulricem non valens;
ttnde puer dolore pressue, in prhnordiis quidem fltbai, procedcnie vero teinpore majoribus lacrymas
augcbal clamoribus. Porro cum portare amplius
serpentis crucialus non posset, cadens in lerram
\olulabalur, diseerpebaiur, inullifornnter luembris
, - ^ involvebatur, ita ut poslinodum nec vocem cnilterc
, /
possel, moribundus cominuo a videnlibus aesli .
inalus.
, ,
Dorolbea vero qua? bunc et fratrem, sicul dixi
'., , pepererat, pltis membris qnam Callinicns morue
\ baiur, tam iniserabililer ttlium perdilum inlucns.
E l accedens cito ad marlyres, supplicationes ciiiu
\ , . \ , clauioribiis el lacrymis offcrebai. Dicebat emm :
, !. ** ; ! Hcu beu, sancii, quomodo sacrificium mcutn ad'. ; ! misisiis ? heu beu qualibus me dignain muneribu*
; )
reddidislis ! beu heu quam mibi guecepiionem i r i - buislie? Aliae mulieres nalos non babentes cum ad
(tic) , \ 0' , vos confugerint pariunt, cgo aulem duos pblatura
, . " buc vei, et cnm uno hinc nisi acceleraveriiis rc , \ grediar. Alii necis spiraulcs accedtinl, sed banc
D deridealcs, abscediml; meus aulem infelix puc \ , - rulus qui ludcns venil ct sallans, procul dubio
, monelur, nisi vos liberaverilis, el via qua vcnil
, . " non vivus abibit. Tulistis seneclulis meae firma , mentuni, iniinnitatis baculum accepislis, spcm
, qnielis exlremam rapuisiis, et eum qucm posi
Deiim nulrire me pra36lolabar babelis. Si cgo
, , , niariyres culpavi, ut quid puerum meum crucia ; , lis ? Si ego peccavi, nie punite. Quare pcccaia nia ; irie ignoraniibus natis infcrtis ? quare condem \ - nalionis legalis atque mosaicai maledictionis efDci ; ' , \, \
luiiii defcnsores ? peccalum cniin inquil patrum
. ' in fllios. Scd ex maledicto lcgis Cbrislus nos r c
,
dcmil, pro nobis advcnicns, c l pcr propbclam con
demuaiionciu dibsulvit, mauifcsie diccns, quod
;

19

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L E

HIEROSOL.

tiltra I.OII cssct dicunda parabola liaec : Palres co- 0 ,


inedmiul uvas accrbas, el deules filionim obslu c / , ol
pucriinl. > Ergonon alius pro alio, sed iinusquisq\ie \
pro se talioiieui reddel Deo ; el anima quac pec, *
caverit, ipsa morietur, ci non alius quisquam pro
\ , .,
ca suslinebit judicium vcl lormentuin. Alii sunl
\ &\ qui utalcdiclo l^gis dcscrviuiu, hi videlicet, qui
. \ -.liberaloreii) Cbrislnm Dei Filium ron stfscepertinl. . ,
Nos aulciu iilionim adoplioncm pcr ipsum lucran- . *
les, noii spirilimi serviiulis in timorc accepinius, ,
sed-spu ituni adnpiionis Hliorum in quo clainaiiins: , ' *
\ ; Abba Paler ; sicque de caciero libcri cousliluli su/ , \ .
nius libertalecur Clirislus nos liberavit. Ergo aut
,
me cruciale, filiinnque dimillile, aut cnm ipso eliam
*
mc pintite, tic vivcus uiei vidcam perditionem filii.
Si ro niliil horum paliiniui agere, donaie uiibi ' , iterum pucrum antalorem miscrationis Deum no, .
sliuin ci Dominu iinitanlcs.
.
Cum autcni baec et bis plura dixissel ad mar~
\
tyres, et per lolam noctcm larrymns oblulisscl,
, \ ,
\ ' ,
niodicum circa diluculum obdormivii, non animi
defeciionis, et laboris victa sagiuis, sed ut sauclo- , *
,
IUIII visiiaiioncm aspicerei, qui assisienles, sicut
,
omnibus facere consuevcie, circa lioram ferme
, \
orliain dici filium educcre a templo jusscrnni, et
ponerc sub divo medium in cxtcriori alrio piaere- ,
peninl. iiemiiic illi, nec ipsa malre appiopinqiian- , , *
, \
le, scd obsidcnlc, modico inlerposilo spalio v i * . \
Mira prodigium quod erat in eo divinilus faciondmn. E l bajc quidcin dixcriml inarlyrcs, ei Q , \ .
dicentcs avolavcrunt. Oorolbca vcro per jaiu di clain boram sanclionem agcbat, pueriimque sus, \ , t-eplum eduxit e lemplo, el in prxdiclo loco re- , \ ^ > , \
cmnberc fecil, bac illaque creberrime vohilatuni,
, \ ;
quia imillisquidem mori exspeclabalur, sed a nia , ne ?ivera credebalur.
.
Porro cmn media quasi bora praRterissct, posl , (|uaui pner ibidcm recubuit, muliitudine copiosa
,
pra'Slu assislente, alque permanenle visura pro, ,
vcntum, ecce dracxna, quse ovuin illud geiiorave- ,
rai, bujus faciens inquisilioiiem, ropens ei sibiians , \
VLMIII, revoeaus id more imilieris, qua3 amisso , \
parvulo cuin cjulalu et cocylo facerc afifectai dc \
si-lerali scrulinium. extcritrem januam cviden . \ ;
iugressa aslanlem populum separavit, et in D , \ . 3>
fiigam mox ut visa esl vertit, ad puerumqtic cuT.ohz

,

curril inlirnmm, el bunc frequenlcr circumieiis, (5, \
modo quidem ad aurem siisurrabal, modo aulem
, ,
ori appropinqnabal, et filiuin quictc vocabat, ali , \ cubi deorsiim jareulcm, ct iu ventr^ pueri convcr , \ 4) \
>antcm. Qui pnesentem senlicns matrem, ei bu. *0 'jus sibilos recoguoscens, cnrsiiu ascendit, et ad
, ,
ips >ni per os exil, laiiquam semel iialus cl ultra
, \ ,
vrnfrc jure lemri iiolcns; iiuo sauctorniii
\ \
aguoscciis, boc cniin dicre magis
(
pium ; cui parons fainulala, ad ipsius inqiiisilio , ,
nein coinpoudio properaveral, cl griiimeii jatu
), \
in.uicie in visrcribus, eliam si vcllcl, polcrat.
^ , \ ,
('um atiiiiiii g<Miilrix oum vidis^vi al> ore puori
, >^ \
1

SS. CYRI JOANNISMIRACULA.

3541

35

, \ ;
\ , , \ . \
, ^; , ; ,
, \ :
, \
. ,
,
, ", ,
* ' '; !
' \

exsilientem, ipsum csse genimcn proprium, qtiod


a se hiqnirebalur, agnoscens, sumplo , mox ut
vidil in ore, exsullans el gaudeus ad laicbrns suas
rccossil. (loc modo ct DoroHiea mulicr GaUinico
iilio 8uo posl dracoulalis geniminis exiluin, sospile
niox rcccplo, cum eo gralias sanantibus bunc nar
iviibus concitit?ns ei exsullans, domum cum gamio
remeavil. Porro muUiiitdo, quae praesens aderai,
iiispoctrix cflccla miraculi, evangelica voce conliiiuoceciiiil: Vere, dicenles, vidirous inirabilia bodic.
Ob quai, Oeum el marlyras, ut erat possibile collauda*
vil. Cumquaet nos, deccntibus Cbristo Deo noslro
landibus sanclisque ipsius oblatis marlyribus, ad
proposila3 inlentionis propcrabhmis supplemcnluin.
\ , * .
1

'.

De Theophilo qui magia manibui et


pedibut mnctus est.
; , \ \
Mirabilis vcrc Tbeopbilus, inirabilis csl ct de
* ipso narratio. E l forle idcirco novissiinum nobis
,
sose scrvavit, imo non ipse se Spsuin p^simo
, ' duui inlulit, scd mirabiles sancti. Novissitnum au. . * '
lem illum eorum duntaxat essc perbibiiimus, qui
,
inlcr Alcxandrinos descripti sunt, cl piaeoeden , \ \ tia Yctiuslel miraeula, ct clarius ac lociipleltne
, \ \ krliOcet audienles, e\ ab cis semper in momoria
. 'sit, alierius ecripiura minimc lectus. Miranles igi \ , *
lur el nos snpientiMin ejus, qua? circa enm gcsfa
,
sunl enarrabiinti&, coronam illum mirabiicin bis
> qure prascripta sunt confcrentcs. Is qui cst lituna\ , nilaiis oclii pater, el inimicitiae fraiemiialis ningi , \ ' - C ter, qui ab iniiio dccepit hominem, qui eum qiian ,
inm in se fuit divina gratia e x u i l , propria c l
, \
furibunda in bomincs detentus insania,
\ - solmn magnis incessanler eos aflioit caeibus ol
, . \ calamitalibws, quemadmodtim Job aii egrcgius * ,
* , sed el illos adversus sc invicem crcbrius ori , \ git, imniiitens inter eos sua bomincs odiciilia so miua ; qui cliam eos adeo succeiulil ad iiiuiuain
, \
iiiimicitiatii, ul et ipse quoqite multoties eliga, \
lur propni furoris auxilialor ab bis qui priuio so
( [] ipsos maxiine laeduiit (auinix quippe mors na ), \
scilur c convenlionc qn;e cum ipso con(iritur)
.
c l sic fraires, quos dtligere sicul nos ipsos sumtts
praccepli.
Hunc quidam, opprimere Tboopbilum injnsic
, - ^

volentes, ut patronum proprium asciscere cura vcrunt, cum ipsius iniquo proposilo, qued con6 / \
summare salagentes, adjulorem illum ad insidias
, ,
atiraxerunt. At ille foedis advocationibue parens,
^ \ , \
non roediocriler hominem affligebat, manus (t
,, * pedee corporis vinciens, dirieque doloribus vcrbc^ \ ( ),
rans, ut volobai; et forte non quantum volcbai,
' []. '
vel app^tebal, nam perimeret iHum gi possct, sed
,
quanlum crticiarc a Dco pcrmiUebatur. Vcriiin
, \ ,
Tbeophilus causam languoris ignorans, mcdicos
, \ acccrhicbat, ct a^iivarc quanluin viros suppele

-*
)

XXXV.

9 7

Job X L , X L I , passiiu.

S. ?. / IIIKMOSOL.
reni

Mipplira!'.. t. ol snlvaro q i i a n i u r i u g

?.MI

o b s n c r a - vov, \ .

! -

,
g r r a b i l i t c r pne doloribtig p e r c i i u l c i n ; quique tit

ille la^sionis causam iguorantcs, non oa quae a n i s
,
crant o p e r a b a n l i i r , n i b i l enim baec cos qut pnssio \ . nom non cognoscuiH facere j n b e n f ; s<d qua? ex
(5 \ (
p m p r i o songu , ct sludiosa reporiu;;t s a p t c n l h .
), */
Mullis itnque a n l i d o i i s ,
rmillisquc pnrgamontis
\ , ;
imponsiR, ex alirujits c n i m a l i m e n t o r i M i s n p e i f l u i , *
U i e pniabant osse passionem, et aliis quibiisdam
, \
per u t g i K M i l a diaclamquc p a i r a l i s , cnr:i n i l pro(V? ,
d s s c n l q i i i c v e n m t , v i x t. micm se ignorare pas ; ,
gioncm asgcvcratilcs. Qiiortim non inodo ignorau . \
l i a m , gcd et cuin bac i m p o t e n t i a m cv.m cognovisset
, \
inOrmus, p o r t a r i P C ad sanctos j u l u d i n l , q u i divi; , nittis scii-cnt niorlalium passiones, el illinc eis , \ . *
bat, se i i i c r l r m

sanitaies

imiiiobilcinqitc

ponigerent.

jaccnttm, el ir.i-

Ad Cyri orgo

ac Joannis

, \

ctnn venissel b a s i l i c a m , e l s o l v c r c se a nialo m a r -

tyrcs

supplicassrl,

post n o n m u l t u n i

exaudilus e l incolumilale

politus;

ti-mporis

compaiienles

, '

qnippe s u n l erga bos q u i d i v r r s i s pagsionibug dc-

, * y*I>pi-

primunLur,

et

nisi b i s oppido

celeres i l l i s
siiU

indigni,

conferunl

sanitates,

v c l disciplinse

prolixi<vres e g c n l c s , ob ralioues quasdam

j u d i c i a , qua? golug novit moderator u n i v e r s o r u m , et b i q u i b u s ipse

t a n q n a m dignis

el

occulia

b;rc i i i n o l i i e r i i .

Quia vero laiigitorem dixiinug, el ganii:>lis quo ,


que dicemus modum; magno enim osl miraculo

diguu*, el bujus n i gralia cliam infirmilaiem
, \ *
cdiximits. Aslantes ci per sornniuni sancii ba?c
* ,
fecerejubenl: Egrodcre, falentcs, ad mare diluculo,
* , \,
pbiloponos te levare atque porlare coborlans, el
* ,
rum quemqtiain ex pigcaloribus inveneris retiaru Imil in mare miileiilem, mercedeni illi lale quid
, :.
trpromille, pro le rcie super aqtia* expandat; C * * \
* , nam ^tiudciinque ceperil, boc tibi ad curanduin
proOcici, vi le donudatiim a malis omnibus deli- .
\ * berabit. E l bis quidem marlyrcs diclis, a\ol.ivem i i l . A l ille pbilopouis, qui cx bis sunl qui dc . ( >
) , >
iiifirniiiatibi:s oonvalescunl, niaue vocalis, sando
rum praccepttini cdixil, el celcrUcr so lollere sup . : piicabat. IHi vrro mailyrico audilo dccrelo, mafuriiis eum lollculos eduxcrunl e leinplo, el cum , ,
,
juxia mare vcnissenl, piscalorcm queindam cum
, rv\\ r<>pcriuiii, (oeius aquaruin caplanieni; ad qucm
* \ * , ^*
nim accedorenf, supor arenam ponunl.

.
Qni piscatorom allocuins: Qidd vis, ail, pru uno
, , \,
IH s:do sumtnisgd jaclu pcrcipere, prabiturus
mibi quo ciiuqnc rete capiavcril? sive quid atlu- ^ \ , \ >
; \ , :
I r r i i , sivc nibil alluleril, el sive parvuni vel ma , \ , \
tjijum, sivc pius vel iniitiis cxliibeal, ut iueiini
tnodis oinnibus s i l quod fueril reli caplum. A l ,
tilc giliquain imain respondii, quam infu miis ala- . ,
| , . '
(riier dare promisil. Expansuin ilaque ille rcte
/$, ,
projiicit in mare, pusilhim f.>rte pigciculum, vcl
*
qnid roriiiu qua3 in aquis sunt capcrc ralns, radcin \ ^ijtie. manifeste putabal inlirmus, qui bolidis jaclum
.
incrccdc condtixeral. Traclo autcin paido posl
, \ iciiaculo, fiscfllam qunrodain brevisgimani sursiim
^ ;
4'duxit. non quod orque spc^bai, qna? unn d^or
, ^. ' Moysnn nhsromlitnm defcrcbal, fa'd malofi(

3545

SS. C Y R l J O A N X I S M I R A C U L A .

3:41

\ cium quod er?t simillinmm Iaanis ct Ma wbris,


;, ; , *
neque lcgislalorem cleganlissimum, c i supcr
\ .; . "
omnes bomines mansuetissimuin, sed iniqwum
, \ , \
quid el daemonicse ferilalis gcnimm. Quod pisca(or el cum oo rursits infirnius ignoranles sup^r
/, . , , '
fisceilaiu muluo rixabamur; alter quideiti quod
,
non fiscellam, sed piscem qui esset ascenswnis
, \ ' .
vendiderit diccns; aller vero, id cst languidus,
" ;
quod non solum piscem, sed et quidquid ascensuruin
-, \
foretenicritasseverans: pariebal enim eis liiem uon
. solum liscella, quae baberc se qutd necessarioruin
, \
inlnnsecus oslendebat, sed et curiosissiniumbujus
.
munimen, uon solum quippc clavis circum strmgebalur, sed et signaculis plumbeis obstruebatur.
Cumquc diulius jurgali [cod. objurgaii] acqnie * \
scere miilito miuiine valuissenl, sed nec cedcre
, , ; , ^ Ucriim invicem pertulissent, ad dispensatorcm
templi venemnt, bunc judiccm conlroversiae ac . ' cepturi. At ille amboruai verbis coniperiis, non
,
prius darc scntentiam paliebatur, nisi opemilum
/, '), \,
aperuero, inqttit, ct quai introrsus suiit ejus
.
aspexero. Aperta ergo cum labore mulio sub om , \ nhini oculis arcula, visionem alrocem et saevissi , ,
mam reperiebat, ei nil eoniui qiue lii qui reppcre \ , '
raut auhtmabanl, nisi quod omncs qui aslabanl
&
inluili sunt, quodquc saneli misefationis pelago
^ . ,
nnlans, e profundis sinibus eduxerunl, simula , ,
cruni videlicel, viri expriidens foriuant, c l sorli \ luni ex sr.ramenlo subsiamiaut, el imaginans figura
, ; ' .
Tbeopbilum, ei qtialuor fcrens pedibus ac n>atiibus
" , ,
* clavoe infixos, singuli enim singulis efanl membris
iniixi. Quod qui aderanl contemplaiitcs, mullifar e
,
slupcfiebaiil, qnid aulem essel qnod apparuerai
.
ignorabant; unde el litiganlium pugna, C U I H iuvenlio sibi apparuissel, soluia est.
Et propeuiodum eam rursus in marc dcmersam
\ , \
summisisscnl, c l fluciibiis foedani illam gpeciem
, occuliassenl, Tbeopbilo millum rcperienle pro ; ,
fectum, nisi denuo marlyros commovenles dispcn , salorcm, ul quinam essenl clavi qusereret exciias
sent, qui infixi qualuor sialunculi mcmbris exsisie \ ^, ,
r c n l ; undc cuidam assieienlium jussil extraberc
. clavos, si possel. Qui cum eialunculuin accepissci,
\ ,
clavuinque qui iu dexiera manu infixus eral ap
prebendisset. cum virmte mulia violenier absira, - \
, \ , \ ^
: .^
. ,
. ' \ ,
, \
" \ ,
, ;, , , , , ,

.
, .
s*d omnia iratiscunt salvanics pios atuuc Hdelcs.
1 K - t ill.t uo8 mimnh' pi;odi(TUMii.

procul eicussil; qui dum abslrabcreliir, Tbeopbili manus dexlia couiimio solvebaiur, sic.|uc
doloris molem deposuit, el eiim dolore immobililalem. Tunc oniiiibus, qui*boc viderunt, innoluit
infanda ctiriositas qua? conlra eum fuerat adinventa, quam scilicel illi Diilofici cum importunis
et pessimis aclain docinenibus marino profiitido
summiseranl, quasi nunquam aliquando dissolvendam. Scd inilrmi et insani rcdargitli suni,
Cyro cos el Joanne Cyri comiuarlyre liquido <onvinceniibus, oetenso dilucide quod nibil eil illis
in crcaluris non pcrvium. non cadum. nnu lerra,
non acr, non ignis, non aqua, uon dcuiqiic uiarc,
Et quidein hacc iuanifcsla cimrtis cflecla suut,

347

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H / E H I E R O S O L .

Cuileruin i i qui tunc cum dispeusatorc babc-


baulitr, cuni maleficum vidisscnt, et cognovissenl
mnnum dextram movcre Tlieophiluin, ol mariyres
laudaverunl, reliqnosque clavos evellere frsiiitavcrunt. J)um aulem bos exsolverent, iniinnus
quoque a vinculis el lormnuis paritcr soUcbaltir,
quousque oinnes evulsi >uui; siiqnc lauguens ab
nmni liberalcs est dialmlica opnalionc pariier o.i
Uag*'l!o. Cum enim clavum Ia?vai slaluiictili maiius
abslulisseni, Isevain protinus is qui palicbalur
exlendit : el nir>tis cos qiii pcdibtis siiuulacri
eranl a(Ti\i abslraxisscnl, pedes iiifirinus 6*1 dolore nibilominiis movil. Unde feslinus exsurgcns
ad confessionciu saucloruin ciirurril, sanclosquc
magna voce laudavit, iu altum m. nus exnndens

SM8

01 \ ,
\ , : , ;
,
. , ,
(5 ;
\ * \ .
\ ,
\
,
-- \
.' ,
, \ ^, \ ;
4

r l collaudanles eos qui viderant babcns. Nos au- , .


;
lcin marijres tanquam polentes ilerum bytunizan , ', '
les, et piafsentcin narralioiicm, quasi coronani
\*'
utiraculis qusc in Alexandiinos a nobis scripia siml
, .
aiforciilL-s , ea qua in vEgyptios le Libyos scripta
,
sunl jamjamqiie incipimiis, Clmslmn Domiiium
iiostriini largitorem nobis vcrbi liori dcprccanles,
, \
siiiiulque Cyrum ac Joannem inarlyrcs miracula
\
vx ipso patranlcs.
.
INITIIJM MIRACULORUM QV& l \ i E G Y P T I O S
ET LIBYOS SCRIPTA SUNT.
X X X V I . De Theodoro snbdiacono podagram
kabenie.

.
<7'

Abxandriam iEgypti alque Libyarum audio esse


imnropolim, el ab bac separaitdos non jiislum C
yC^yptios aul Libyos duxerhn, quoriim ciim sif
capul, radix, qnin eliarn crcpirio simul <i fuiulamentuin, sine his quia nec ipsa vitll apparere,
mrc absque hac Libya, vel JSgypfus, quoniam neque corpus vivit a capile si-paratum, ncque ranu
a radire recisi permancnt fructuosi; quin etiam
ubi crepklo dcfueiit, siinulacrum non sine casu slabit, qtiemadmodum nec iimdaniento carcns niaicro polerit xdificium; unde conseqnens esse
vl jtisttim, ut sicul capiii corpus, radici raIIIUS, crcpidini siimilacrnm, el fnndainenio aediliciuin, luErcntia tlara suiit el sine discriininc, ila
l cum Alcxandria, Libya vel ^gyptus in Cyri
Joannisqiic miraciiloruni serie, ordinatc gaudeani

\ (21), \ \ , *
(5, \ \ \
' ,
; \ ,
,
,
,
/ ."
, ,
\ , \ ,
, \
; ^ \
, \
<l delectenlur, liiijus clarilate fulgcntes, c l lan- D , Iiiain soci;e gloriantes super sanctomin liberali
.
mirabilium possessione geslorum. Ergo uniantur
, \
Alcxandhisis yEgyptii, et ab bis Libyi non abscin ,
danfur, veluti lilii parcnles scctali, c l eamdem in
, \ \
niaityiibus cl;irilatcm carpenles, et gloriam unam
, .
d impartibilcm posstdenfes.
\
Prwfulgeat igilur in vEgyptionfm el Libyorum
'. (
miractdis Tbcodorus, qui ab iEgypii civilate Tben ), iioso nomine prodiit, qui lunc quidcui cum laicis
\ conmiinerabatur, c l bis qui se a calbolira Ecrlc

^.

(21) llunr. locum sub saucti Suphrmiii arrbiopiscopi Hierosolyinilani


c.fiia synMlus. act. , I. XIII, cd. Elorcnl. col. 57.

noniinc

huidal sccunda N i -

3649

SS. CYRl JOANNIS MIRACULA.

3550

, \ \ sia scinduni; nunc autem Dei gratia ei inartyrum


, \ \ ,
illuminalione atque praeceplo, et cum hujus filiis

depulalus sacratum gradum, qui esl post diaconcs
, \
conseculus, et minislral ut subdiaconus in vene . , , rabili sanctorum habitaculo. Ilic ut fcrtur Tbeo
dorus ab inennle a-tale pedum languorem incurrit,
, , ,
quem be.ne ut reor medici podagram appellavcrunt,
, ob multam scilicei aegriludinis ferilalem. Sicul
. "
enim ferociores besiiae nalura immiies exsislentes,

el bis qui bas mansuefacere voluni se minime aub*
dunt, etdum miligari lcnlamiir, frenum non recipien , \
tes resullani; iia el bic iminilissimus languop cum
, , '
sil discipulis mcdicorum prorsus immilis, curalionis
,
frena non suslin , sed c i n n baeo sibi allala in au ,
xilium fuerint, quasi ex aranea conlexta recidit ei
.
iudomilus reccdii, propria leiilale resmnpta.
,
llunc cum inciirrtssel a parva ul innuhmis aetate
,
Tli odorus, pruccssuin habebal intolerabilem, qni
, \ \
sccunduin ai:iiii:ilium gciiimina el planlarutu ct

arboruni gennina, qua? propriam virlulem el nobi ,
lilalcm mox a principiis exbibenl, quam babilurus
, ^ ;
indolcm essel, pnslmodum bis qui videre novcraui,
\
cx ipso ulero el ualivilalre praeiuottslravit. Ipseque
,
apparens suam jam iuaguiiudinem oslendcbat, i;a
. \
lit meaius mox focdi rutnpeules, lam in pedibus

quain in manibtis cx dolortim pullulareut nimielale
.
more iinbriuin , indefosse reuinale dislillanles :
,
IransOgurabanlur cnim ei digili in lapidum defor milaicm, eliam nondum porfecio incremenio eut
\ ^ perccplo; et pcdum planlx, l e r r cumulos imitar,i
banhir. forlasse pedt
pcdes ci cl una cum bis manus
, , \
ad b;t'c irauslala; ftiissent, forma propria deuegata,
et specie sua penitus commulaia, nisi Cyrum i n , \
venisact conlra uiorbum pugnantem, el Joaunem
.
uiarlyrcm sacralissimi Cyri consociuin.
"^
Nam primo quidem se mcdicis tradidit, sed cmn
' ^
vidisset qnodel illos superarel, el arlem maniiesle
, \
viucercl languor ; prius quam et se quoque peni, ,
lus obiiucrel, ad sanclos confugit solos posl Doum
, , : si vellenl poss passionem couipescere sciens,
, , \ - divinum porrigentes freuum, cl bumano ex
. arltlicio faclum. Cttm ad lemplum eigo veuissci,
, .
cuialionem consequi cum omuibtis piecahalur. A>1

misericordissiiui marlyres assisientes ei s*pe
, - ) donuiculi catbolicai comniunh arc pia;cipicbant
, ' ,
Ecdesix, jurejurando se pollicenles, si sibi obc \ ,
dissci de fide recia ei cousiliuai iribuculibus, ci
\ ^ , \
saniiatem illi donaturos, el donalioncs viiai pra? ,
sentis congruas prasliluros, et euiii clero digmim
sacro facluros ; Juliani quippe Halicarnasseoscrai
.
baarcscos. At ille borum oinniura repiOiinssionibus
' ,
CUIEI juranicntis audilis, mbiloiniiius incurvabilis
\ ." ct immutabilis mansil. Undc niarlyrcs cum nullis
, sermonibus iuflexissenl , vcrberibus lenlabani
iiifinnitaiis. Cum auleiu nec sic fccissonl bominem
'
conquicsccre, demoiislraic dcccrnunl iulirntilaiig
,
propriai magniludinein,ul vcl sic futura pavcsccus,
, \ somcl cxliibcrcl obcdientcui.
, .
Ji

35

S. SOPHRONH PATRIARCH.E IIIEROSOL.

355?

E l apparenlos ambo per visum in domioiliiim \ ,


; -,
imponunt templi, se seqiii praecipicnlcs, el juxta
\ ,
eumtiiitatem domatis slatncntes, mare tranquillum
factum monstrabant, et si bujus posset numerare \
flfictiifi, inlerrogabant. At ille, eiiam, nimis facile .
.
rcspondebat ; et marlyres numerare prsecipiebani.
. ' , \
Cumque ille numerare ccepissel, el numeros siculi
:
cl fluctus parumpcr ediccret, et illi e contra froquentiores panlalim effecti, et rurstis spissi et al- * , \
\ , t^rnaii ad ripas illidcrenlur, Theodorum qui posse
* ,
se numerare diccbal. polcnlialitcr superabant, et
. *0
se esse superatum faleri cogebanl. Qni fluctuum
viclus frequentin, cadens in faciem et non posse se , *
\ ,
perbibens, indulgenliarm expctcbal. At illi crecto
. , , , eo, vides ainnl frequciites islos et innumerabilcs
flticius ? Qui ail eliain, gloriosissimi marlyrcs. Ttinc
; . , ,
.
iiemm sancli dicuni: Sicul bos fluclu* neqne nume" ' ,
rarc qnis npque continere, Deo qui creavitexc/epto,
,
polest, sic nec inftrmilalis tux reumata. Ergo si
.
obaudieris nog, ad id quo tibi crebi consiliuin
,
damos, et faclus fueris fide catliolicus, el nos te
\ ^ , \ ,
atidicmtis, et Gbrisfum pro le Deum ctDominum
\ \
iiosf riirn rogabimus, et credimus quod omnium tibi
, \
prebeal sanilatem. Nam quomodo eum pro le do * \
precabimur, lc manente circa nos inobedienle ?
; ;
iile bis ei aliis pluribus audilis, nequaqpmt rn^n ,
lem inutavit.
.
'* \ ^ Verwm cum et banc eorum admonitionem epreB

vissel, non jam ut humani cohorlanles, sed sicul r


w
.*
^
inbtimani miiiiiantes appareut- Posi aliquot enim
dbs jam -dictavvkionis iterum aspi ere niaiiyics
videbalur, non jam lenibus vcrbis borlanies, sed
minis alqne lerroribus pnBcipienics. Snpra sedes
enim qnasi sedebant, et exercitus ei ordinos principales sedenlilMis illis astabam : quorum aliqui
lanquani ex mariyrico niissi decrelo, insperlorcm
soumii coinprebendcrunl Tbeodomm, el utanus
rctrorsum verlenles, il collum inclinarc in lcrram
cogentes, in siiiiilitiidineiii qua neqnam operarios,
carniflces Iraciare solent, liincnleai ciun aique
tromoidein ductuin in medium titriiisquc ordinis
elaluerunt. Cum aulein sancti nuiias inteiilareiil c l
baec et bajc farcre bis qui eum deorstim innuenteni
el inclinem tenebanl, si sibi credere noluissel pra- D
cipercnt, astantes ordines procidcbanl, r l parccrc
ira?, el acquiescentem ex boc Tbeodoruin rccipere,
cl donare practerilae diiBdcntiae indulgciiliani supplrcabant.
Praeterea martyres, lioruni quasi suscepii pelilionibus, el parum quid ira cobibita, lollere bis qui
icnebant eum jiisserunt c l dimittcre, si sancia?
communicare pollicerelur Ecclesia?. Adducenlcs
ei-go eum bi qui lenebant, si causam tautarum sci( L niinarum inlerrogabanl. Qui ait, ciiam, scio
caiisaiit. llli vero, c l quajnam esset, rursu.s intcrrogavernut. Aslille, pro co qiiod accedere, inqniens,
r.d i.atboliraiti Ecclcsiam ntdim, ad Cbristiqucsacraiiuuia <(iii: in ra cele)>ranlur, dcniinliavil. Ergonc

VS{Ttv

, '
i
/
I


.
* ...1

; ;,
, * \ .
\ , , , \ \ \
;

, , \ ,
,

. * \
\ \ -

, , , ,
* \
, \ ^
.
, \, , \ ,
, \ >.
.* ,
. ,
\, \, . , \ ;
. ,
\
, . ; -

355,1

SS. C Y R I J O A N N I S M I R A C U L A .

354

, \, :
; .
/, \
' '
, '
, .
, \ , \
, \
, , \
, \ , *
, >. ,
.
,
, \
. !
, >.
, ,
,
, ,
, \
. , , \,
, \

, .
'' , ,
,
' .
,

aecedis, aimil, si qiiaut incdilanitir iram adverei*:


rclaxaiiius ? spondeincm illum diiuiserunl.
Conversus autciu posl soimiium, pavens adbuc ei
Iretiieiis, quas sibi apparueranl in visu secum iraciabat ; nonduin lamen credebai, sed dubium adbuc animum possidebat, el cogitationetn buc illucque fcrebal.
Forro dum de bis consideraret, priusquam
perpendisset quod csct utilius, et quid forel agendum decerneret, ileriim obdormivil, et iteruin
iiiartyres aspicit, in babilu el specie Juliani diaconi,
qui per idera lempus ad obsequendum in templo
ipsorum proveclus cxsiilerat, asiaules atque dicentes : Ileia ad memuriam sanctorum venicnles oreimis. Ha?c vero ad euin dispuiabani, piobames.
illum, si mulatus esset, el obediens sibi post lalem
visionem exsisierel. Denique ad preliosum eoruin
lumuium convenicnies, el sequeuleiti Tbeodorum
secuni babentes, cum anle illuininalorium facli
luissent, ubi viviiica Chrisli posita sttnt mysleria,
introirc bunc c l cotmnunicare adbotlabanlur : Iagredere, diccntes, iiobhctim, el sancta Cbristi mysteria percipe. A l i l l e : N o n , inquit, non prorsus
ingredior ; alteiius enim ego opinionis exsisto, et
non praedicalionis Ecclesia? ; exspeclo atitem bodie
gcniiricem, comniunionis mibi iuuoera deferentem.
Sed dimilie me inlerim, ad eumdem dicebai diacouurn, ul qiiia monumenli cancelli aperli sunt,
ingressus oleum candehe suscipiam. Mulii enim ex
bis
qui non
comtnunicanl,w id agunt
; oleum,, quod

- - "

, \ ^ j sanclorum ardet candela, pro corpore sancio


\ et sanguine Cbrisli omniuni noslrum Dei ei S.d (22) * ' ,
vatoris suinentes,nequequod aguni ul reorscientcs,
, ,
neque la?sionis magniludinem cognoscentes.
.
^ , ,[]
Etenim sancliftcatum quidem esse, dico cl ego,
,
sanelorum candelas oleum ; sed quid esl boc, ad
; \ - comparalioncui ejus qui ipsos sanctos sanctificat ?
(23),
E l id eontra languores babere confileor ;
\ , \ sed <|uid ad collalionem Cbristi, qui esl Dei virlus
; >
el sapientia ? qui et ipsis quoque martyribus vir ; , :
lultiiu cbarismata iribuit. Dieo auiem et quod esl
\ \ ; \ bonore dignum, tanquain id qiiod supra loculum
! ,
ardel ; 'sed quid ad aequalilaleiu cjus, qui sedet
[] ; ^ super Cberubiin ? Et quid candelae sanciorum affuII , ,
rimus oleum, poliusquam sanclos ipsosqtii camltla?
\ , , '\ , sanctiiicaiil oleuni? Omiic quippe t|iiod inler crea, . , tti: as dinumeralur, non solmn lerrenum, sed el<oe\ , lesle, sive Tbroni, sive Prinripalus, sive Po(esatcs
\ ,
sive bominaliones, sive Yirluies angclica?, olpntter
,
bas aliae, sive ipsi Cbcrubim elSerapliim, mullorum
*
oculorum senarumque alanun animalia,qui cum sinl
, - pretiosiores quam multa) crealurce, Deum idcirco
, ,
vebere dinosciinlur, vel siqna in invisibilibus alia
\ -,
crealura esi Deo manifcsla qui fecit, el nobis o^culta,
NOTiE.
(22)Confer boc egrrgium dc corpore et sangtiine
(23) Vidcn Sopbroniiim, qui oleo ante aacrasrcPoniini, i n eucbarislia praeseniibus, t-siiiiiiiiiiiii
liquias incenso virluten medicinaleiii, martyrum
Sophronn, cum alio iu coiiiiueiilario fjusdem lilursciJicel mcrilis cojiciliatam, pie iribuit ?
gic<>, qiioin ipsi cdidiinus ; itetnque iu niirac. 3^.
0

3555

S. SOPHRONII PATRIARCH.E HIEROSOL.

36

amabile arbitralur, et oplat servile ducere jugum, . : :


el famulai i , ei dondnici Cliristi Dci nostri corporis
, mcmbrum vocari, non autem ci comparari, vel

aequaliluiem, si velut quid pene simile s i l , velle
aliquatenus applicare ; quod neque si quis esset .
, \
qui praeberet, peicipore coueensissil. Hic scnsus
., \
esi boslis anliqui, per qneir. el ipse rapinain arbi ,
tralus esse se aeqtiatem Deo, ct sedium simililudi neiu supor nubes praetemlens, ab abside coelesti
, *.
cum anlc fuerii lucifer cecidit, c i primos parenles
,
noslros iii paradiso scducens pcllexil. Hoc aulem
( ,
dicimus praediclornm errorcs corrigenlcs ;
;),
quid cnim mihi eos qui foris sunl judicare, ut dicit
,
Aposlolus ? sed fratres nosiros caulos reddenles,
, . ' \ ne forle illos boc saepius faierc conlemplanles, cuin
a\b iuipie aganl. Sed ad narraliunis residuuin venia- .
1

oms.
Audientes ergo martyrcs, qui quasi Julianus
dtaconus languenti appartiemnl, quod candelae
snae oleiun vellel accipcro, in aditu qui esl anle
cancellos monumenli, assislunl, et iniroilum ci
probibebant, in faciein resistentes, et ingreriienli
velociler occurrenles ; el modo qtiidcm ad sinislram, modo vero in dexleraiu iranseunles, el per
semetipsos iiiiroiUim obstiuentcs. Cuui aulera
inullos transitus fecisseut, ad illuiriinaiorium ei
pergcre, ct Cbrisli sacramenia percipcre minus
persuasenmt; veruin concedehanl illi inlroilum
qui ad propiium tuinulum deditccl a l . Quc:n cum
Tbcodorus perlransissei, ingressusque forcs fuissel, priiisquam ad caucellos pervenissel, oleumque sumpsissel, posterius ejus vesiimenlura comprcbendenlcs, ut ad eos converlalur cgerunt; ct
nirsus se coborlabanlur audire, ei sibt polius
quain liis qui propri praessent baeresi, obcdire.
Cumqiio ncc sic eimi obedicnlem vidisscnl, ad
scptdcrunt progredi diiniserunl. Qui couversus,
obseralos videl moiiumenli canccllos, et de caelero
iion invemo qualilcr candclae sumerel oleum, recedebal moBslus el Iristis. Porro amalores borainum
niailyres nequaquaiu dcsidia pressi, sed anle illuminalorium perseverames, ilerum exeunlem a monumenlo rogabaul el burlabanlur doclrinis et
inonilis mullis utentes. Cuuique vidissenl bunc

ol ;
,
,
,
. \
, \ ,
, \ '
.
^ ,
. \ ,
\ , \
/. ,
, ; . ' ' ,
. \

,
.
, /
,
,
\ .
\ , *

tam incurvabilein el parcre noleniem, dimiseruul, D


boc borribili jurcjurando dicunlcs : Per Cbrisium
Dei cl Paliis Fibum, cuncioiuin dominalorem et
Dcuut, qui in niaityrica ttitlilia noslra rcgnai, el
sanilaiuii) nubis graiiam doual, nisi no1>is obedias,
et nisi ad solani calboHcam ipsius Ecclcsiani et
mysieria sacra qua3 iu ea celebranlur accedas cuni
inuiida c l casla couscirnlia, ila binc languens
abibis sicul c l buc vcnisli, nil a nobis ulililaiig
adeplus. E l baec quidein pcr visum dicla sunt.
Manc aulcm cmn protossisscl ad iiioiiuinenlum
oraturus, sanciorum videi aule innnumenlum
qucmtlam Pascbashiiii nominc a spiriiu maligno
\e\aium, qui vidcns Tbeadoium, grandi voce b;ec
ad eum aQalus es, lorvis oculis inluons, el denli-


, \
, \ ; ,
\ , , \ "
\ ;
: , ,
; ,
, . \
' .
; ; ,
,
,
, \

3557

SS.

C Y I U J O A N N T S M I R A C U L A .

3553

, /. bus Irrndciis et vulmi a sanciis scrmones facins,


, , ,
el affirinans ita juraius : V.de volociter, animam
,
luam illuwiina; n.un pcr virlu:<m, quae hic itilia ,
bilat, sicul huc veuisli insania podagrae delenlu9,
\
ita reccdce sanilalcm minime coiisecutus. E l liaec
uot .
diccre libi, sancli milii pracipiunl marlyres. At
, \ ,
ille boc ab eo qui a da?monio vexabatur aud^to,
* ,
timore caplus, et accepto ctiam scrnionum quos in
\ ,
visu audieral commonilorio, propter verborum ei
:: ,
minarum similitudinein, ingressus esl illuminato\ rium, ei Cbrisli mysleria sumpsil, et animam
. ;
perceptione toyslcriorum illuminavil. Porro ex
, operalioue diaboli posi commiiuionem, in diram in ,
cidii animi defectionem, el cuni Irislis in propria
.
se slranicnla jaciassel, cilius ex Irislilia obdor mivil.

rursus aspicit mariyres in Julianum diaco: , \
luini sese iransfiguraiilcs , et causam niceroris
. , " , \, eum inlerroganlcs. Qui ait :Quoiiiam eantli com . , \
iniinicare me coegeruni. A l illi, etbocte, inquiuni,
, \ , ? ; moesium iaeere vel iristcm oinniuo dcbucral, cum
\ , - gaudere le potiusoporleret, el exsullare inlellcdo
,
propriae animae adjulorio, ei infirmilalis cxspctl.ao

remedio? Ccrlum vcro esl, quod baec voluiila sit
, \
Dei, siue quo nibil omnimodis operautur. E l his
. \ ; eo verbis marlyres consolato, recesserunt. At ille
. coiivcrsus de mairis sollicilus erat advenlu, ob
\ ,
liaereseos propri qnas erat allatura reliquias;

quaB uon post muUam veniens boram, nibil ex his
* ' , propler qua) iler illud transegeral atlulit, inarty
, * \
rmn dispeusalione manifesio oblivionem perpessa.
, At ille cuin coguovisset, prius quidein gavisus
.. , est, dcin vcro cuncta malri narravii quoecuuque in
\ ,
se mariyres gosserunl, el qualiier Ecclcsiae occur ,
rcrc se coegcriut. E l i!le quidem taliter ad Eccie . \
siam confugit.
.
(24) \ ,
Nos autcm jam corporis sanhalcni dicemus. ser* *
monem compendio facientes. Post paucos dies
, \
ileruin dormicbal, el iterum aspicit martyree as , \ *
lantes, el secum comitari praecipienles, qui ul fere , [Dam. ] '
bal alacriiis eequebalur ; noverat enim quod non
. sine lucro cum martyribus esscl comilainrus. Ve [Dam. inenduse uienios ad teniplum quoddam perleclum, spccie
(>|, \ , quidem terribile, alque prsefulgidum, allitud ne
* \
vero ad coelos perlingcns ; ei hoc peneiranics,
' , \ iwaxiinam imaginem cl adiiiiiabilem vidcbaiuus,

qua: in mcdio quidem sui Dominum Gbrisium colo , - ribus babcbat depiclum, sinisLrorsuni vero jnahe.n
*^ - ipsius , Dominam vidclicet nostram Dei geniirirrcin
, \ semperque virgiuein Mariam : porro dcNttoisiiiti
Joannem ejusdem Salvaloris baplislam ci pnecur ,
sorom, qui ex ulero exsullalionibus eitin ;
, \ \
l i a v i i ; naui el loqueus, cum inlus csset, imn au
[Synod. et Dam. ] ,
diretur; necnon et quosdam de aposioloi um ei
\

XOTiE.
(24) Sequentem narrationcm rcferunl ex SMIK-IO
noininaliui Sopbronio synodus srcuuda . N b u i i i a
a c t . 4 ed. Floreut. I. XIII, col. 57; itcir.q ie S.

Jomnos Damasccnus iu lertia oraiionc De imagi^


nibus.

3559

S. S O P H R O N I I F A T R A R C U / E l l i E R O S O L

|>rnphfH:irtuii glorioso cboro, Hiariyriroqtie colUgio


cuni quibus cranl eii.ni: ipsi mariyrcs Cyrus scilicet el J annes, qui ante imaginem siaules Doinino
proc dcbaiil, genua flrclenies, el capita in terrain
curvanles, aique pro curatione jnvetiis interceoVnles. Verba pr-jrlerea inlercessionis ba?c eranl: Doinine cleraeiilissime, jubee ui deimis htiic sanilatem? Cuin aulnxn inultolies supra lerram adoranles supplicalionis verba misisseut, Chrisltisque
Dominus non amiueret, ab intercossione cessantes Irisies ac dcficientes ad me adveiiiunt, non
ailinoduin procul ab imagiue slaniciu ; ei appropinquantes: Viles, inquiunt, quomodu Dominus rion
vult dare libi sanilaiem ? scd itil anxietis; profecio eniin el erga le, sicui eliain erga oinnes, beiiignilalcm suatn osiendel. E l cum pariiui discessissent, id est quasi diinidix boiai spatio, ilerum
abeunles deprecabantur, et rursus ineflica<vs ui
ferebanl redeunt, el Iristes sioul prius Domino de
sanilale tribuenda nibil jubettle. Et cadeiii iuilii
vcuicntes iteiuni dicunt.
Teriio sane pergenles: Confide,dicunl; nuncenim
graiiam proteclo suscipimus; sed el lu sicul nos
vides supplicanies, no'.iscum ventcns Domiiium
deprecare. E l terlio ad iiiiagiueni venientes, priuribus tnodis ulebanlur el verbis. cnm bora ututia
deprecareiiiur, et deorsum jaceutes, Jubes, Doniine,
tantum clamarenl? Cbrislus visceiibus moiis, lanquam misericors aniiuit, el Dale illi ex icona d k c bai. burgeides a lerra mariyres, prirao quideiu
graiias agebaut Cbristo Deo noslro, eoquoddcprocaiioncm eoruin exaudieril, deinde vero gaudenlefe
et exsullaiites : E n , inquiunl ad ine, gratiain Deus
doiiavil : ingredere Alexandriam, el ia inaguo Teirapylo donni jejunus, et pauxillo ex oleo candela?,
qux sursum anie Salvatoris imagiiicm ardel, in
ainpulla inodica sumplo, ilerum niliil gtisians, buc
conCestim regredere, el pedibus boc iuunciia, donum sanilatis babebis.

35C0

, > : ! yavov \ ot ,
' , , [Synod. ] , \
, \
.
,
\ ;
, \
, ,
, \
, \, ,
\ , ,
\, [.
] ; -
' \ .
\ ,
, , \, [Dam. addit \ ]
, :*
\ [Dam. ] / .
, [Dam. .],
*
,
. \
, ^* \ ,
, , , , Q , [cod. ] \
, \, , [Synd. meitdose ] .
.
,
[ . . ]
[cod. .), ,\ .
. ':, \ -,, \

, , \
.

A l ille post somniuai Alexandriam venit, el in


^ ,
Totrapylo doriniens, maxiinuiu videl tiraconem a
\
, pcdibus exeunlcm, et rnrsus posl exilum snper se ^ .
redeunlem, sed subilo niarlyres apparentes iutroi ; . '' luin probibuenuU, et virga capui draconis con , /,
quassaverunl; ipsique pra^cepcruiu confidonlor
\ ^5a6ocp ,
agere, ei non jam peduih inlinnilaiem vel ma ,
nuum cxpavescere. Ipse auieui post dormilionem
& .
eurgens, candebe olemn suniil, et ad sanctorum
; , .,
properal lcmpluiu; ad quod cum venisset, inanus
\
tii jussus lueral, el p<d s inunxil, ct cotuinuo
, , ;
laiiguoren) doposnit, iiicolniuiialem resumpsit. Me, \ , :
ruii cuin dclcclabili sauiiaie euam dona, si
^ . * /
:.

(25). Synod. , eeqnitur auleni in synodo


diclum Taraeii pairiarcbsc Cpolilani, qui ex diclis
argumeiiiuni ac jus dfsuinit leiiueudi in lemplie
momniRMila )i tominet rcliquaiuinartium. Sdbsc-

qititur Tbomae monacbi teslimoidiiin qo I illa


adbuc iiuago ia Teirapylo Alexandriac conscrvaielur, quodque oitmigeu per cam sanarenlur iulirnuialcs.

3 ,

SS. C Y R I ET J O A N N I S

5 6

MIRACULA

\ , \ sibi paruisset, illi spopondcrant. Pro quibus omni- --



- b.is gratias agens, scrvil sludiose martyribus; qu.,s
- et nos hymiiis ciTercnles, ad aliud eorum opus ini ' - rabile procedamus.
.
'.

XXXVIi.

De Joanne tuSdiacono
in ambobus oculis

qui

albugines

habuit.

Quoniam Theodori so?pilalem resumplam, ct


, \
violenlum
ac non voluntarium ad ccclesiam i n \ , \
troiluin,
et
opiiuum ad miiiistros Dei accessum
, \
, \ descripsimus, age nunc et Joannem cum illo
tcxere procuremus, qui el ipse similiter comimmi , \
(5 , \ calor sponlaneus de non sponlaneo factus esl,
. conmiunionisque niercedem sanitalcm adepfus esi,
et rursus frater, per sacros gradus provecius, ap
, \ * pellari promeruit. Hic ergo Joannes qui pra?scntis
scripiurae fomes est et occasio, de Cyno /Egypiiaca
, \
- civitate exsliiit oriundus : in ulrisque aatem pupil, - lis habebal albugines, et baruni lunren pra albuginum recessit immissionibus, cum profecto non pos * \
senl pupillae oculorum simul cum albuginibus ha ; \
bilare. Quae enim est oommunicatio luci ad tene
brag ? sicut et Paulus dixit egregius. Neque enim
, aut lumen in eommuuione manere patitur lene , '
, \ brarum, aut lenebrae cohabitatricem possunl ad , , miltere lucem; sed sicut contrariam habcni natu*
ram in cunclte, sic el contrariam possident opera.
tionem; ila ut qnf habet, vel tenebras non videat,
vel lumen non obtenebrescat.
, - Q Joanues ergo babens tenebrarum causas, l u , \ ,
mine fruslrabatur, et ab hoc squcstratus tenebras
\ *
paiiebatur, et obtenebralus penilus non vidcbat.
, \ ,
Ilaque oculorum visu privatus, ei sical dicium est
, \ luce fraudatus, ad Gyrum et Joamiem marlyre9du , - cebalur, aliorum oculis duclus. Porro ctim unus
,
pra?terisset annus, sanctorum opcm et graliain me \ .
riiit. Taliler aulem sanctorum facla esl visiialio.
* \ Snpra slratum Joannes dormiebat, el doriuiens
, \ ,
ante sanciorum se inluebatur monumenlum etan , \ \ - tem, ei de sanilale visns deprecanlero ; et boc f \
ciens, puiabat sancios videre anie proprium tuam
luni in presbylerorum formis et babitu; qui dc

sedibus assurgenles et manu Joannem appreben , \ denles, ad divinum altare duxerunt, el illum buic
- D sistentes, panemci saitcltim prabuerunt, viviflcum
,
Cbristi corpus effecttim : et post bujus commuoio (26) \
nem, riirsus a myslica mensa sumpto calice divino
,
lacie replelo poiaverunt, qnemadmodum el Paulus
, aposlolus bos, qui in Cbrislo parvuli eranl, potasse
\ se scripsit. Post quae Joannem diinisenini; prae .
lerea lalibus-eum circumssepienies verbis : Ecce
' aiunl vera? vila3 viam, adolescens, didicisti. De
(5 ,
caitero bic Chrisii ergo surae niys:eria ; Tbcodosii
, . quippe. aique Severi Joannes crat islc scclaior, ei
\
borum dogroaiis subdiaconi soniius est urdinem.
, \
. .
NOTJE.

(26) Rursus lesiimoniiim pro pane eucbaristico in corpus Cbrisli convcrso.


PATBOL.

GR.

L X X X V R .

112

3503

S. S O P H R O X I l P A T R I A R C f L E H I E R O S O L

56

HaiC in somnis is qui CttCiis inleriin babebalur * ,


iuiuilus, eomnum quidem abjecit, niyslicam vero
, *
inslruclionem, quaB per soinnium facta fuerat sla, , \
bilivil, divinam banc arbilralus, et corporalium
.
oculorum, si consummata forei, donaturam obtu" lum. Unde consurgens, sacramenlis nbi jussus est,
- ,
prolinus communicavit, omni sua priore iradilione
, deposila, et ecclesiae animabus mili praedicalione
\ ?rccepla. Et boc geslo, sicul fueratjussus, lerlianus , ,
lumen visibus conlemplaltis esl, anima? illumina , \
lionem e vesligio subseculus, el factus est sicut
, \
natus esl, el erat quasi nunquam aliquando lan .
guidos habueril corporie oculos.
' \ , 6
Verum cum in bis esset, et clare prorsus vide ,
ret, ille qui bonorum esl inleremplor, invidil,
I rivareque duplici sanclorum munere feslinabai. ^ . \ ot
E l prjvaiiai, sicui volebat; sed ruraug apparenles
, \ salvaloivs salvaruni, et osoris boni consilium
siibverierunl. Joannis enim palre mortuo, qui . (
Tbeodorus dicebalur, el diaconus ejusdem eral \
bajreseos, veniunt quidam illius secundum genus ),
propinqui, ei domum ei reverli suadenl, diacontira , \ , \
pro paire facere pollicentea. E l suinpto juvene,
. \ ,
inandalum sanclorum penitus oblivioni iradente,
pergebant. Cum autem hi qui ioannem luleranl, . '
C.yno appropinquassenl, el uno laiiliiQimode aigno ,
a civiiaie ipsa distarent, veniuni marlyreset palam \ , faciem Joannis perculiuiU alapa, et luinen adiinttnt
quod dederanl, et lenebris induunl quas absiule- ^, \ , \
rant. Iu boc autem Joannes malum deveniens,

'

- r -

. ,
> , \ , \
, \ , \ , \ ,
, \
, \ ;
,
, , \ \ .
'
Denique cum nocle illa dormirel, videt; iroo
, \ ,
quontam non videbal, audiebat; cilo reverlere, et
placare curalo inarlyres indignalos, quos dispen- jy , \ ; ,
eanlis lemphim Cbristodori scilicei illius mirabilis
, .
insinuabai vocabulo. Yeraciler aulem el eic erat
,
somniuni, boc fortesanctis per divinam disposilio * \
ncin operantibus, quia sine Cbrislodori, a i l , p r s , ,
ceplione recessit : unde venienlem Joaniiem

ceque videre, neque bisqui in lemploeranl infirmis
[], '
conuumerare voluil, sed in venerabili leinpli sa , \
crario jacebal, ubi omnea hospiies jaccbant; loco
,
alio, propler langiienlium qui illic ineral populum,
.
iton reperlo. ltuerea cum Joannes in hoc Iribus
; , \ diebus jacuisset, el locum infirmanlis sicul i n l i , ,
matum esl non accepissel, graliflca boc martyrum
,
dUpcnKanle virlute, posl ires illos dics cum dormi ,
rel, diaco!rim videl \\\ loco ambmis sianlim, ci
cognovil causain ; el cognila, se poenituit, ei repcenilens indulgeidiain conseculus est, el veniam
conseculus correpius est, etcorreplus denuo lumen
recepil, et receplo lumine servivit martyribus, el
serviens receplione dignus efficiiur liberali, et
bac dignus effecius in clerum profecii ccclesi.
Accepla vero benigna IUDC alapa, el caecus sicut
prius effeclug, ilerum reversus esl, et desiderata
civiialis abnegavil inlroiluui; aanctorum compaesionem el quod conversum sutcepluri el curaluri
essenl ad salulem corripientes* non nesciens.

35C5

SS. CYRI JOANMS MIRACULA-

3CGG

, ; -
6; , \
.
, "
'
, , juv, . \ * \ , \
, \, \ .
*
,

,
( ) * \

sanclorum Evangeiiorum librum bajulantcm, voco


que magna cvaiigclizanlem; boc auiem erat ex
Evangelio scctindum Mallbscuin, quod is qui ape
rueral recitabal, Salvaloris ad Joannem Baplislaiu,
per proprios discipulos inierrognuiem: < Tu es qni
venturus es, an alhim exspectainus, responsio. c t t
respondens Joannes dixit illis : Eunies rcnuntiatc
Joanni quae audilis et videtis : ca?ci vidcnt, claudi
ambulanl, leprosi roundantur, ei urdi audiuni.
Horum audilor verborum Joannes per soinniuui
factus, mox cxsurgil, c u m somno caBciiale deposita : reccplis eiiiro corporis visibus, splendorem
videt solis noviier ortum, mane quippe erat, vt
UIIMI post noctis recessum, solaribus radiisacr albescere videbaiur, quando et Joannes dicenlem
, - salularem vocem audiens quia caeci videnl, illic
, \
visum resumpsit aniea fide illumiuaius secundum
, \ ,
animam, elprius illuminalis bujus posseesisoblu,
libus. Verumtamcn nunquam perfectam sicui anlc
sanilatem recepit, scd mauel in oculis portans
0 ,
hujusmodi rupiae fidei ulilem correpiionem, ut
hunc aHi videntes sese cauliores efficerent. Porro
nos eiiam propler banc ulilem per omnia corre , ptionem, sanctos laudibus bonoranies, aliam ipso, . \
rum disciplinalem
miraculi opcrationein lan
, - gamus.
^ .
'.
.
,
,

XXXYIll.

De Stephnno simililer in oculis


hubenie albuyines.
Yenial post hmic Stcpbanns,
r*

"

" el succedal" Cyno-"


- ^ polilaj in hoc scriploNicioles, sanctorum laudatio, , \
neni augmeiitans, et quaedara bonse ipsoruiu fama.
>.
addilio faclus. Languebat enim el ipse, in oculis
\ , ,
babens albtigines, el illius qui praeceSsit erat ba>
\ ' reseos; qiiorum, qula dulcissimi luminis fueraiu

passi.privalionem, mullam jure fe^it provisionem ;
, , el ideo bac illacqne disourrebat, invenire deside . rans quod ante perdiderat. Qualiter auleni bimc
\ egrcgii marlyres ei atnaiores bomintim ctireut, au diainus; quinimo zelum horum mireinur, tjiio pro
,
flde orthodoxa flagrant, daiamque illis eanilalum
.
laudemus virlulem. Demqiic primo quidem per
4*
menses quatuor venientem Stepbamim sinevislta ,
tione dcseruerunt, per boc iininulabilem ejus men , \ ry lem mollificanies, et miiiorem quodammodo ad
.
receplionem melioraiionig operantes. Dein posl
, ^ , \
praedicium tcmpus visiiaiil, el dignum faciuntsani ((,
late, una visiialione ad lanium languorein oon .
temi.
.
Tali autem modo dormienti maidfeslantur. In
, aacrario templi siabanl, babilu induti monaetico,
, \ et SlepbanuiH, qui foris eral, ad se venire nuli *
bus invilabant, et in hieralicam aulam insiliejiti
, ,
benedictionem praebebaul, quas mundus panis erat
( ) crucein babcns cxpressam. At ille dalam benedi. *0 ,
ctioneiD suscipiens, sine voUinlate in pavimentiiin
4 ,
ferri permisk, qnaiu iiennn Cyrus auferens ira ; , didil. Cum vero iicrum et lerlio cecidissol, rece \
ptam ilcrum lcrlio tradidit, gcmens quodamiuodo

3567

S. SOPHRONII PATRIARCII.E HIEROSOL.

3i4S

el liujiismodi vocc ad infirmum eflalus : Vore, fra- , .


* , valde multiim desideravi lemplo le adliairen
,
trm, et audire: Anicn, amen, Domine, dicetitcm.
, , \
illc intelligens quod de mysteriorum Clirisli pcr "
cfptione diccrel; lunc euim hanc saccrdolibus, , , '
dum vivificiim ol salulare corpns et sangtiioem Dci
, , , ,
disli ibuuiu, allocuiionem respondentes edicimus,
, .
tesliinouiiim vocc propria perbibeules ac profiten- , (
te* quod verum sit, et vere dicalur tjuod ab illis \
nobis in spirilualcm escam, e l i n remissioncm pec-
caloruin Iribuilur; pcr siugulos dotninicos dies , \ ,
b.inc se immortalem escam sumere promillebat. \ \ ,
Sed sancius manifestius faciens audicnli, vere, i n -
quit, nec semel buc voniens coimminicasti, quod
, * uisi gesseris, nec nos libi quid necessariorum con . *
,
ferre potertinus.
", \, * , \
.
Surgcns autem a somno Stepbanus, ad commu ,
nionem conftigil Ecclesia?, hiijusqtie mysieria se- , \
quentem reperil visum. Hinc et his qui buic m i - >
nistrabant dci ccclesiasticis Salvaloris ovibus factus
. \ ,
est, insaniam essc manifeslam, quanquam barba , .
rue esset, cogilans, coiilra Deum el sancios Eccle , , ,
siamque calholicam ct orthodoxam fidem pugnare.
\ ,
Sed ille qui omnibus invidet bonis, et in hoe qui
* \
salvantur livoris facibus inardescil, donum dimi , \
dium abstulit, licel tolum auferre volens minime
, \
potuissct. Posl sanilalem quippe animae ac corpo- C \
^ ,
ris, receptumque tilriirsque oculi visum, cuin adhuc
.
in sanctorum basiliea roorarelur, minister inierro- \ , \
gabal Siepbanum : Ecce, ail, domine, bic sancto- , ruin obcdientes jussis, comnmnicatores caiholicae ,
, \, , ,
facli sumus Ecclesioc; cum aulem ad civilaiem
, \
noslrain aiixiliante Deo pervenerimus in borum

pulas jussionibus permanebinius ? an iterum ad

pristina repedabimus? llle vero ad eum respondit:
Dum sumus, iiiquiens, bic, q u * videntur raartyribus , ; ,
peragarous; cum aulem binc abierimus, propria
, dogmala eicut anlea retinebimus, el fidem quam
,
uobis palres noslri tradiderunt.
\ ,
^ .
haec quidem solis interim intenlionibus dice\ baulur; opus autem verbis nondum lale copula *
batur; uliio divina sermontbus aeque ut opertbus
\ , . ^
andilis, qiiasi agenlem, dicentcm inseclabalur. JNox

euim post solis orcasum cl Uliiis diei veniens ter
inirnis, bis quisup a lerram e r i u l requiem concedebai, boiuinibus sciliccl, aliisquodammodo ferens ;, ,
*
*oumum, el clamore vocilans lumen, cum nec ipsa
* ' \
profecio vane ab omnium Faclore sil iacta : qua et
, \
Siephano lanqtiam ingralo mariyres apparenl, et
,
ingratiludinis eutii pomias lucre cogunl, balneis
bnnc uli prae< ipienles, quibus sicul jussus est
, ,
ttlens, ila male iraclaius esi, ut nocle ac die pluriiuum vigtlarel, el ciini nuiUis doloribus, quia iu- , \ ,
komneai ducebai vilani plorarel, quod in passionc
. *
easuuin cos qui paliimlur addutcie novil. Scd

SS. C Y R I J O A N X I S M I R A C U L A .

3570

, ipsa qnidein miserieordia martyrum, quae sicui


convcniens eral verberabat ingraiuin, qulevil ;
,
f c;uciias autem ei velus subrogala esl, linguae lubriciim, el impiuin menlis puniens genimen. E l dum
,
.
bac palerelur, infelix, ignorabal mali causam
lormenli.
' .
Sed mariyres cuin excellenier sinl Dei amnla >, \
lores, el bominum amatores, salvarique omnes
, \ ,
liouiines, el venire ad veritalis cogmlionem velinl,
, \ , \ ut agnosceret, et agnoscens poeniteret, el poeniten*.
, * , salvarelur, bocostendunl per somnium. Appareni
\ cnim in specie ac ordine principis Niciopolim mo , , , \ deranlis, exprobrantes quasi ad Cyrui eiJoanncm ; dc communione facla* conveniionis pnevaricalioni.
, \
et siabilire ilhim facias ad se sponsiones jubcbant,
* \ el minabaniur, si ad alium ullra declii>assel erro . rem. A l ille cum Uesionis cognovissel causain, sur , geus jurejurando juravil ulterius se non verbo,
, \ - non opere bujusmodi quid actururo, el pra?ceden .
tium veniam poslulavit.
K


Cum autcm egregii martyres bunc vidis&enl
, \
iirmiter pollicenlem, et virlule omni faclas ad
, se de (ide sponsiones custodire fesiinanlem, ite
rum illi in sontnis apparueruut allari Cbrisit
, - assistentes, et incruenlum sacriiicium offerenles,
,
de quo ei et imperlili sunt dum oHenent. Cui\ quc comniunicanli rursus Salvaloris Sponsam,
,
Ecclesiam scilicel ostenderunl, claris vestibus ru \ \
tilanlem, divinumque ornalum habenlem alquc
- C inxstimabilem pulcbriiudinem, quae butnana. voce
. " , dici non poteral; quae ad venerabile veniens altare,
. itcrum el ipsa propoaita Cbristi sumpla mysleria
\ Siepbauo praebuit; el dicentibus sanciis sutficere illi
, , - quod ad perfeclionem fuerat allribulum.bujuscemodi
vcrbuiti respondil : Yolo eum diviuis inuneribus
, abundare, ei boc plus bis q u daia suiU asporlare.

Ego enim nunc cum dum illuminarelur suscepi, et
, *- filius iiieiis a leiupore praesenli vocabiiur.
.
\ ,
\
,
-

E l his ad niartyres dictis, crucem auream fulgidis preiiosisque lapidibus coruscaittera a collo
juvenis circa pcctjus suspendil, banc observatricein illuminaiionis quae illi dala fuerat prai 0 stans ; quia cum a sacro loco posl illaui
, mystlcas celebralionis solulionem Siepbanus pro*
, \ , cessisset, igypiius quidam foedus, alque polluius,
, volebal eum exuere, cum exlra ecclesiam foret i n \ \,
venlus, et mulium causalus, nibil praevaluil, sed
, et victus in foveam quamdam vix comprebensibi \ - lem ceoidit, crucc videlicet victoria? dalrice et ob ^, \ seivalrice, propriuro adoralorem ad. luclationeni
*
roboranle, c l vicloriam contra tcnebras iribuente.
,
Paulo post victoriam, Stephanus el ienebras octt\ , \
lorura abjecit, et sauilale polilus esl, el lumen si,
cut anlea vidil, inlybarum succo ad curationem

usus; ex his eniui elicere 9uccum mariyres in eornnis jusserunl. Et in hoc iterum corporum et ani* . \ !
maruin medicig collaudalis, etsuper bos Cbrislo,
^ \ ,

3571

3572

S. SOPHRONH PATRIARCHiB HIEROSOL.

qiti per cus operalus est sauilalem, ad aliam sani-


6 '
talem el altcrius relaiionem iuiraculi gradiamur.
, ) \
.
XXXIX.

De

Peiro

paralytico.

Quoniam in utrisqtie mhaculis el prodigiis quae


praecesserunt, el enarraiionibus qua? a nobia antea
iiclae sunt, Cyri alque loannis sauctorum iuarlyrum de iide senlentia clamii, etqnod catbnlica:
prnedtcalionero Iicclesi colanl, bujiisque coiumunionetii ampleclanttir, per sauiiateio eorum qui
iiiodo commemorali siinl patet, digniAn arbiiror
t:sse Peiri quoque metueriam facere, quem egrcgii
nianyres cum scctae priorum esset.ad saiiciissimae
venire commuuiojiem Ecclesiai coegerunt; quamvis
boc non in exemplum Iribuaiur, sed ob tilililatem R
prttvaricalorum ecclesiseconcedalur,ul isli secunr
dumillnd eloquium in ore duorum vellrium lestium
ooinis verbi siatum cognoecentes, nunc quoque
veriiatem ediseant, etpropriis dimissie haeresibus,
nd Salvatoris accedant ecclesiam, lypuin ganctorum
sequentcs, ei ab eis Gbristiim discenles. Proplerea
cnini el eos qui adbuc stipcrsliles sunl, et aerem
istuin visibilem spiranl adduciinus, nt si nobis non
credunt diceiUibus, illos inlerrogent, el ab eis veritalem ediscanl. Suflicienl qtiippenobis ad omnem
reciUudiuis ceriitudinem, pr.cslantes favorem marlyres, el vacillanles .cirea pieialis cognilioiiem in
carao et freno circumfereutes. Scd ad proposiium
veniamus, et boc iterum operibus ipsis etiam nunc
ostendamus. Porro principiuin hujus narralionie
istinc faciamus.


\ \ \ \
, \
,
,
, , ,
\ ,


. \ ,
,
* \
,
\ , \
, , , '.
. -
\
,
, , \ * .
, \ \
\
' \ >, \ * \ = .

Heraclidc preedio Pelruserat, quod stadiis qua ,


toordeciin a sajrclorum lemplo disCabat, ct disso \
lutionis habebat laxiguorem ex roagna inftrmitate
\
ganeralum, nolentem recipere lerminum nisi Pelri
,
mortem vidisset, et una cum eu monumenlum ap, \ . *
propinquasset. Verum ad Cyruin et Joaunein mar \ , \
lyres, ac per eoe ad Eccle&iam catbolicam, et fidem
* \ ortbodoxain veniens, aoie morlem iangiiorem de ,
poeuit, et ante uioMimentuii) exiliosam paralysin ;

, verilate nanique nikil esl fortius sicut Zorobabel
ostendit prudenlia, quat coelestibus conflnnalur ^ ,
pradicaiionibus, et ficeletiam servat semper insu\ \ , \ perabikro, poriis scilicet nequaquam inclioatam
, ;
inferBi,qu3 siwii Iwreses odio Cbrielum babentes,
\ , ^ el iuferni faucibus minisiraiHes, cuncioeque la, \ ^
psos hujua uiero fatile iransmitleutes.
\ .
Huic enim dormienli fide fervenliseimi mariyres
,
asstfttentee, mansuete simul et leniter disputant.
. , , Viseiiim, asserebaal, sanitale perfmi et incolumi \ ^,
tale, etbanc peseimam ojnnium infirmitalem effu ; *0
;;ere? ille prompte inlerrogaiione accepta la , \, , \
biis d i x i l , e l capite hoc iimuens indicavit, manlbus
* *
vero motis aicut polerat modum supplicaiiouis
,
moHfelrabat. Martyres autcm cum vidissent eirm ad
. 01 ^
MUiVatcm anhclare. buiusiiiodi ei oplioueio prajlcn-

SH3

S S . C Y R l J O A N N I S M I R A C U L A .

3574

/, (27) dcnles, si vis, aiunt, a Inngnore liberari, surgciiA


[imo ] \ pretiosum Jordanem ingrcderc (hoc enim nomim:
- Alexandrini sacri baplisniatis piscinara signili ^, cant (29), eo quod Chrislus Doininus nosler ad pui . Oi
gaiionem nostri sil in Jordane llumine bajHixalus)
, \ manibusque ibidein lotis, mysteria Gliristt quaj
, c sunt accipe, manuum oslendenles ligura, cor, & .
P<>"s Chrisli ac sanguinis viviucam acbeaiain per
ceptionem. Qiii bocaudito, malam propositionem esse
, \
ait,synodoque roaledixil Chalcedonensi,quamvis l i , . \
quido scirel liujus auctores. Odium quippe miillum
\ , jEgyptii ex irraiionabililate ac barbarico sensu
, \ *
conlra sancluin bocferunlur coucilium (50),queui , \ admodum quondam adversus fsraelilicutn popti, , ,
lum, borum parentes ac genitores. Unde Petrue
. equo sanitaiem velle se impeirare dixil, neque
(28), ,
synodi quae Cbalcedone collecta cst, fieri consenla , ^ neum. llli aulem tgregii martyres hjec dicenli mi6 .
nali sunl; el quod non aliier esset salvandus asaeveranles, recesserunt, doloree ei excilaivtes quog prideni sedaverant; qui airoiter his verberattig
iterum adjulores asciscere marlyres procurabal, sed iieruni venienies et prima prrctendentes, inefficaces dimisii ; non aulem bis elUjr aul qualer boc fecit, sed multolies eos vocans I R adjutoriuni,
qui cum propter mullam miaerationem exaudirent, et eadem facere praeciperent, quasi non venisaeol,
nihil vcrilus dimittebat, nolene ei subdi vel obedire ; natio cnira iEgyptiorum vix mutatur, et qttod
facere seoiel decreverit, sive sil bonuu), sive sil meliori dotcrius, diQicilius immulatur; ct tsti quidem lales suut univerai.
, \
Petrus autcm doloribus nimitim cruciatus, el
sufferre ullra lormentoruin non valens acredinem,
, \ \ sicque landem sanctorum jussionibus parens, box
, ,
novissiiiie invitavit, quo rursus miserli venirenl,
, , \ ^ el dolores pellerenl, et sanilaleai donarent, et pro*
0 * Y.QL\ '
cerlo deiiniens se quidquid vellent el dicerent, ^
,
luntarie complelurum. A s l compatienlissimi revera
. \
c l anialores bominum marlyres, eliam Lunc illo
, , \
vocanle veniebanl, et eadem facere praecipiebant,
, \
communicatoreaaque se iidei bunc jurabant, si
, \ , .
acquiescerel, ei jussa perflceret, habiluros. Hunc
adhuc circa sacramentorum perceplio, , , ,
nem dubilarcl, Non libi SIICOCU credere perconta, , \
banlur, sicut noscrediimis, oPcue, ct nobiscuni in
;
raiione iidei coinpuiari ?
vero ad eos iteritui di \ , <*re prajsumebal, nunquiduain el vos, inagni fa , uili Cbrisli,sicutChalcedonen$is credilis synodus?
;
A l illi secundum banc sapere sanciam mullitudineui
* \
sacerdolum coidessi euni, ei ita credere sicul Cbal * \ D cedonense coocilium credidil astruebant, el banc
\ , esse fldeni reclam et praedicalionein divinilus iuspi .
ralaro,quam praedicla synodus defiuierit, asscrebanl.
, \ '
Haec cum egregii dixissent, et jurejtirando ea
, \ firmassent, Petrumque jam creduluin (ormeiHis pa , trassent, ut pulalum esl, recesserunt a templo suo
.
exclusi nullalcuus. A l ille, bealo completo mano
, \
prceplo, mercede pietatis incolumilaie politue esl,
c u , n

:.

(27) Quid in codicis Graeci lacuna sit perdilum,


d^inonsiratLaiinus tcxlus.
(28) iOgyplii quippesunl Dioscori elScveri assccbc, quorum bominum conlra concUium Cbalcedoncusc nolai suiil ira ci impielas.

(29) Rcapse et in priscis ece.lesiarum Rom. mnsivis spcctalnr vius cnm iiiscriptione Jordancs,
quo Inslralem baplisiui aquaiu signiftcari, iicuio
auli(|uarius di< iu
(30) Gons yE;:yj)tionnn proposili leuax

3>"5

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

3S76

el permansil ildem cuslodicns, qnam silii martyres , \ ,


iradiderunl, et merccdcm q u anferri non posscl
, \ babuit a recta lide minime recid* ndam, sed cum
,
Kac exsislentem et manentem, alquc scparalionem
\ , \
iliius nullatenus admittentem : sed neque prace-
denlibtis similia palimr, neque fidc vel sospitate , ^,
privaiur, u l iterum sicul ingrams cnrripiaitir, et
\ ,
fhgellaiti* meliora seclclur, scd est (idtdis, itnmu , '
labilis, indeiicientis sanitalis vindumiaiis boiryones.
, > .
Et Pctrus quidein lalilcr commiiiiii-alor Ecclesiae
\ ;
factus csl, elfilius lneis appellaitis r s l .
, .
Meunas aulem Cbrislodori sanclorum ditpensa
loris uotarius, cum Alcxandriiiits cxsislerel, et , '
ejusdcni baereseos, manifesle Qagellalus coinmu- , \ .
iiicavit. Hic enim sanclos dormicns ad honorabile , \ sacrarium et mysticam ccelestemque. niensam ^ , \ \ ,
pergenies, quasi ad sancia pcrcopturos sacramenta,
vidcbat ; qui conversi el sequeniem miniine con- \ ,
templaules, adeum sevcitimt, el reienlis p r ma- , \
nibus virgis, indefesse buncei fortiicr flagellabani, , \
causam lormcniorum manifestanles.Dicebantenim : , .
Quatnobreni pergentes nos ad cominunionis perce- , , \
plionem intuens, nou pariler cucurristi ? Igitur si in ;
domo vis permauere uoslra, noslraseequeresanclio. ,
nes;el nnde nos Dominicaesca fruimjjr, illinc el ipse \
comituinica, digilorum exlensionibus sacram iuen, \ ,
sani raonsirantea.
.
Sed cum neque multa spondenles flagella ei persuasissent, verissime minilanles dimiseruiil, facturum peoitus se quod jussum fnerai poiiicentem. G
Qui conversus doloribus aslringcbaiur, lanquam
vere percussus livorein babebal, voluniali martyrum lestimonium perbtbeolem; tinde surgens
Btalim communieavit, dotoresque lorrcenloruni
deposuil, el verae fidei graiia illuminatus aniiua,
benignos de caelero sanclos possedit. Porro volentes aliorum quoque meiilionem plurimorum facere, qui mariyricis communicavere praeceplis, fldeique didicere verilaiem, solis quse dicia sunt
sumus conlemi, til ncino nos suspiceiur Gdei laniuin causa, sanctoruin acripsisse niiracula. Hic
ergo el de Peiro ac Menna noiario, narraltonem
terminantes, et sanclos hynuiis solilis efferentes, ad aliam divinilus inspiratam relalionera veniamus.
D
XL. De Joanne Mnemolita sanclorum 7tM renum
patiebatur dolorem.
Non incoiwniens, ul arbiiror, est, Joannem
ctiatn liuic commendare scriplurae qui ninemaliles mincupabalur, eo quod inoiiunienlo praees^et curationis saucloruui; innema quippe monumentuin intevpnlatur; qui lam Chnstodoro quam
dispensationi ininistrabat sanciortini, quoniam
cum de iEgyplio referebainus Mcnnani
etiam noiariuui apposuimus, licei marlyribus miniatraiitiuin parsonas fides el genera miiacnlorum
in eos patralorum nos ab invieein separare coigerinl, duin crolligere illas vcllciiuis cl studcrc-

*
, ,
.
, \ \
,
. " , \
*
' ,
. \

,
, \
.
\ \
, ,
.
'.




.
, , \ ,
,
, ,
\
, \
, \ , "
'
,
\ .

>T7

SS. CYRI JOANNIS M I R A C U L A .

357

, \
Libyus Joamies erat, et apud Marajotcir primi *
lus babilaverat, sed cum ad sanclorum venissi t
,
basilicam, genus modo quodam mulavil, baec eniin

est iEgyplo propinquius. Porro Iransmigralioms
, , , ,
auctor daemon erat, ut ferunt, agresiis, qiii babila ,
lionein faciebat in ipso, et erat ob mullam ferita. tem imolerabilis. Htijus rci gralia Joannes vinclug
, catenis ad martyres agebaiur, si quo modosui m i *
serti, a daemone qui se tenebat, eriperent; quod
\ . et velociter peregeruni; ejeclo enim confesiiqi
,
daemonio, ab hujus insania conlinuam donant redempiionem.
.
*0 , At ille hanc adepli)9, sanctorum qiti se salva , verant semet serv.im ascripsit, curalionc dignam
, ' \ - ostendens benevolentiam, per quam et iransmi , \ , , graior effectus est, et patria derelicla, pencs santorura habilavit marlyrium. Et baec quidem fuit
. \
hujus causa transmigralionis. Post tempus autem
.
admodum breve, renum languorera graviier i n c i , \
dit, et languor erat intolerabilis : etenim aliquan ,
do cadens in (erram volutabalur, aliquando vero
,
- a terra erectus per basilicam discurrebai, gravi , busque vocibus el gemitibus omnes qui in ca mo , \ rabanlur requie privabal amala, quae illis ad quietcm proflcere solet. forte venia dignus erat lam
, . valide dolens : nam atiarum quidem passiomrm do, \ lor fortasse quisquam sit vebemens adverlil; renum autem dolorem et cruciatum, fateor nemo
\, qui passus iun eet conjicere potest, cum boc so . ,
, , ^ lummodo qui borum languorem passi sunt, sciant.
,
Cum ergo Joannes tam, ut diximug, valide peri.
clilarelur, forlasse sanitatem magis concitam i m pelrassei, si sanctos longanimiter flagilasset.
fiojium autein est ut dicalur quo et bunc modo
\
* . - lauguorem cflugerit, est enim modus gratia plenus.
Mediculus quidam bunc aaevo videns dolore fali , \
, , - gaium, et sanilaiem ardentissime desideraniem :
Tres, dixitad eum, da mibi nummos, et ego libi
, , , '
per antidotum sanitatem praestabo. At ille fugere
. ,
, \
volens supplicium, aurum alacriter tradidil, et
, - accepio medicamine, observabal qualenus iilud
. \ * , per os diluculo sumerel. Et eadem nocte donnien*
, gibi martyres videt asiantes, et iiifidelitati quam
, \
in illos oslenderat exprobranles, el sanilatum
. D quas in eum divcrso modo gesseranl recordantes.
2

,
, >.
,
* . \
, \
, , , \
.
, , ;
, aot ;
,
.
, , \
, \ -

euim hunc tanlum a dacmonio liberaveram,


sed el ab insanabili languore podagra?, inilleque
aliis passionibus quae proprio egerenl commenlo,
si per singulas quisquam bas vellet describcre.
Quaj omnia boni viclores ad ejus niemonam reducentes, el incredulitatem compli$*ime accusantes, et qnod bonorum fuerit hnmeinor et ingratus,
et si quid esl istis simile; postremo per ironiam
scrnionein faeientes : Nonne si nobis, inqmunt,
tres illos niimmos tribuisses, baberemus libi t r i buere sanilaietn? cisdem immutabililer verbis affali, quibus ille bonus mediculus usus est. Verumlameu vadc, dicunt, ct quotquot inedico qui dcdit
tibi anlidolum ailulisli, noslro cliam gazopbylacio

3579

S. SOPHROXII PATRlARCHiE HIEROSOL.

affer, et nos poiius libi porrigimus sanitatem.


llaque ipsi cuin bsec dixissent, recesserqnt. Ille
\ero velocius gurgens, tria ilia offerl numismata,
et sic incolumilaiem consequilur. Qiiam cum a
sanctis accepisset, ullerius renum nequaquam i n flrmiiaiem sustinujl. Noe auiein germonem bic dc
illo coiisummanles, eancloruroque clarilalem glorificanleg, ad sanalae linguae linguam nostram i u cilemus narraiionem.

3580

, \ .

, \
,
. \
, \ ,

.

XLl.

De puero Menna qui linguam extra os pen- '.

dentem habebat.


.
Praesetis lioc prodiginm cum sit inler iniracula

maximum, et lingua quoque opus baberel majori,
, \ ,
oon carnis nmltiludine, scd loqueniia laliludine , * \
que sernioiium ; quibus nos non niediocriler de, ,
sliluiimir, qucmadmodum ex bis quae precesserunt ^> . \
datur inlelligi. Quia vero c l boc nos dicere mar- , \ ,
tyres judicaverunl, dicenius el ipsum, sicut dicere \
ipsi porrexerint. Mulier anie uon multui leuipo * ris ad sanclorum venil basilicam, Maria nomine,
, \
ex iEgypli Babylone oriunda, el puerum babeiis
,
quasi annorura plus iuinus oclo, et bunc Mennam
,
appellabal, ad bonorcm sciliccl marlyris ita pue- .
rum vocans.
^
Mcnnas ergo puer linguam habebat exterius ab
ore pendenlem, humanarumque lipguaruin, spe- , \ /
cic inulium et magniludine differeutem; palmo \ > , \
enim exlra labia porrigebatur, et lolam barjpam
\ ,
et gutlui' operiebat, et inslar alli et pilost supe * rioris labii facta, colorem rubrum cum quodam
iis purpurizabat. E x - , ,
atro, allerna vice commutans
\ , \ ;
irancuni el nimis deforme spectaculuin posita,
ciincloeque monens qui videbant ad nausiam s i - \ mul c l compassionem, alque intolerabilem vomi- \ ; .
1 ; semper euim fonlis more salivas distillans, , \
*
cl spuium jugiier fundens, veslimcntum rigabat
et pecius, ct buic ex propria impertiebaiur n i - , \ ,

grcdine, communicalorem eum coloris efficiens; ita
* *
tit bitic multi nec videre puerulum possent, sed
\ ,
el si accurrere coniigisset, sui operirent corporis
orulos, ei facies suas converlerent, ne praeter vo- , \ , lunlaiem viso illo, praeter volunlalem perverso sioinaclio vomuissent. Multi aulem cx his qtii videre
\ ,
bunc salleii) ad modicum poterant, cum aspicerenl inagniludinem passionis, vocem super lioc ^
emillcbanl, quae a Salvatore super prpdilore dicla
esi.hujusccmodi clatnans, quia bonum erai ei si natus noo iuisael bomo Ute. Quidam aulem buic ei
inlerrogaiionem addebanl, quse de caico nalo ab
apostolis, facta e s t : Quis, pulas, peccavit, bic an
parenlcs cjns, ut sic caecus nagceretur?
E( nisi iilius cxcus essct, non sic maiema prodiissel ex vulva. Sed noclu cum dormirct, d:ciuon
quidam noxius mulia circa hornines langucns invidia, cum bujus linguam comprebendissel, a
propria babilalione abslraxil, el perslringcns sine
parcilale ille foedissitnus, majorem banc plagis
operatus csl, forisque pcnderc el non separari ab
intcrioribus fecit. Nou sohim euim siipcr euin do-

, ;
\ , ir.:
,
*
, * , ,
' ;
\ . *
, 4
, ;
* \
, \
, \ !.
. ::-/,

3581

S S . CYRI J( ANNIS MIRACULA.

3582

\ - formiias apparebat, sed et dolor vit.T pra>fiUis


. ,
florebal : solido quippc cibo prorsus caiebat, norv
valenlibus hunc utlo modo dentibus more solito

commiimere, proplcr lioguae aupereimnentiani et
, \ improbum incremenlum. Humidam vero et sorbi, \ ^ ,
lem lanlummodo gustabat escam, ingenio quo , \
dam matre Knguam arcente, et escam ipsam in
.
os effundente. Et bic quidem pueri languor crat,
^ , \, ,
queni nullus, ut reor, booiinum susiinuit, sed nec
, ,
pali alium contemptatue est, quamvis nihil sub

sole
novtim esse vel recens, Ecclesiastes sapiens
* .
pe.rbibaeril.
Mulli igilur bunc discipuli medicorum viderunt,
,
et horum intuiti sunt pra?ceptores, et pro lanta pas , \
sione. stupefacii omnes, lantum perculienles fa , , , & cies, fugiebant ; neqiie quid hujiismodi faclum
scienies, neque audisse ee nunquam tale jurantes,
sed nec invenisse se in anliquorum conscripiioni.
bus medicorum. Cyrus autem et Joannes marlyres
,
sanitates diviniius proferenies, praesenli visa
, ,
inflrmitate, nihil lale gesseruni, nequead visioneni
, ,
ipsam obstupuerunl, oeque ut quid difficile recu
sarunt, sed neque hujus medelam scriptam non
) . * esse apud Deuni cunclorum medicum praedicarunl.
,
Certissime namque noverant, quod omnia quaecun \ , \
que voluit Dominus fccil in coelo et in lerra, in
, \
mari et in omnibus abyssis ; el quod impossibilia
, , \
apud honiines, possibilia suiit apud Dcum ; etquod
, , , *
omnium miseralur, quia omnia, u l Job asseril,
\ ,
\ polest. Et sicul modulalor David in Psalmis esl
. " , moduiatus, miseraiiones ejus opime funduniur.
, \
Unde inftrnutm primo quidem liberaliter suscepc ,
runt, deinde vero eliam nuirici fiduciain praestite .
runt, eorum coniemplauti miracula. Cunique brevi
, ' tempore prastolati futssenl, non stiper curalione
\ - ambigentes, sed ne tanv mirandum negolium ad
,
valde paucos, el qui possenl facile numerari per . \ tingeret, imo ul manifesiius pluribus et magis
*
cognitum flcrcl. Et hoc perspicuum a sanaiionis
* , , modo consistit. Non enim boc facere per somnium
, * ^ ,
vcl hoc, ut moris erat eis agendi, jusseruni ; sed
^.
quando incolumem reddere puerura decrevernnt,
6ic gesla sunt quse ad sanitalem pertinere liquido
claruerunt.
* > Mediante die, cum quibusdam coselaneis puer
* \
anle sanctorum monumeiilum ludebal ; et quod
,
contingereinter ludos puerorum assolet, aliquando
,
quidem ipse alios in terram sleruebal, aliquando.
. , \
vero hunc alii dejiciebant. Ergo eo cadenle el mar ,
nioribue facie illius allisa, haec ejus altigit liagua,
* \ ,
E l ut solummodo lacla esl, quasi a quoquam per.
,
secutionem passa, et fuga lapsa, ad id quod in
, \
principiis erat sublcrfugit, el mensuram suam quam
ante passioneni babuerat, exleinplo recepil, c l bo, ,
mim colorem confesiim resumpsit, delonni illo
\ \ exploso, ac forma seu inaguiludine qua3 muliiscar 0 \
nibus gravabatur abjecia. l ' l quae sine voliinlalo
,
foras cxlra denles croincbat, bujusmodi re|K*nto
, * cbliiieraia cousuctudine, ncc voluntaric proinincre
, * ) -

3583

S. SOPHRONIl P A T R I A R C H ^ HIEROSOL.

358t

patiebalur, sed intra labia sicut in proprio locata ^ , \ ,


, ibalamo, priorem ornalum resumpsil. Et cum fa

carot secunduin naluram operationem suam, inco. ,
gnilus oslendebatur propemodum puer his qui
,
liunc anle paululum viderant. Hoc aulem niiraculo
\ facto, clamor ingena ab his qui siinul jocabanlur
, ,
pueiis exsurgebat, et omnes qui in tomplo erant
,
ad visionem conveniebant, qui ad palralum con \
sierivui prodigium, et sanctos laudibusexiulerunt,
, , ,
ei posilam in Evangeliis deSalvaiorisaclibus vocem,

\ ' niagna vociferatione miserunt : Vidimus, diceulcs,


\ \
niirabilia hodie ; Cbrisluinque ipsum, qui per
^
eobdem sancios miraculum gesserat, gloriflcabanl,
.
et benc de sanitale propriarum passionum spera, \ bant. Porro nos mirabilium bodie auditores etfecu,

borumque operariis dignig byinnis elalis, aliorum


roirabilium elDciamur praecones.

,
MIP.

X L I I . De Eugenio geometra hydropico*

,
Derure nobis geometra venit Eugenius, qui omne
,
quideiu mensus est arvum, venirem aulem suum
,
metiri uon poluit, qui ex quadain bumida se
,
collecia substantia creverat, non imitatus ruralem
c l niimerabilem inagnitudinem, sed incompreben- , , \ sibilem, e l mole niaxiuioque tuiuore faciain mon , ,
libus siniilem celsiludinem. Deinensis auiem preci
bus utilur, inter sanctorum volens nuraerari niira ,
cula ; magnam quippe hoc esse dignilalem exisli
mans, idcirco ut bac fieret dignus proposuit. In hoc Q .
ipso aulem et qualiter se baberel correptio de- ,
monslrans, sexlum sese inler jEgyptiorum adduxil
, et Libyorum narraliones,pra3dicli numeri perfectio- , \
tiem admirans, et hunc proplerea suscipere sorle
feslinans ; unde nos tam deeiderii quam disciplinae \ , .
bunc adrairantes, preces agamus.
1

, , ,
Georaelra, u l diximus, eral Eugenius, iEgyplius
.
genere. Hic aquarum polaiione muUarum ob cali ,
doruin aeruin molesliam usus, languorem gravis, *5simum incidil, qui valde suam expandens virlutem,
, - in bydropem maximam niinimum illud residuum
* ,
transiulil. Nam et boc babens Eugenius, nec sic
*
ab aquarum polalione cessabat ; quousque venlre
tumescenle paulalim jaceret immobiiis, cele grandia , , \ ,

ei magnos imitatus dracones, qui corporum mole
, \ .,
magniludineque gravali, incedere in anleriora non
. *
valent. Verum non lunc ab aquarum polu quiesce * bat : unde cnm omne hicremenlum molum babeat
, \
principiuni, sicut borum periti doginaiizanl, ipse
, , \ '
cresccbat nullatenus niolus, nalura eliam ipsa
, \ /
bnrum fallenlc senlenliain. P o n o dicere ilerum
tt iu boc languorc medicorum infinnilalem, cuin
. \ \
omnibus sit perspicua, recusabo ; baec cniai ceria

cst, liccl nos taceamus. Ergo banc siSeniio prai *
lereunies, Joannis et Cyri verorum medieorum
, .
virlulcin fatcbimur : quanlum enim prxccdenlium
, \
inlinniias facla csl silenlio digna, lantuin borum
villus luaguiaoiie prajdicalur. Xam cl illis EtigCuius
; ,

3585

SS. C Y R I . JOANXIS M I R A C U L A .

3586

* \ post mullam experieiitiam tanquam infirmis depul


sis, bos ex solo audilu veluti potenies elegit.
,
.
lla.juecum vcnissel ad sanclorum reinedium
\ ,
capessendum, quod onine la-dium cldiversas pas \ , \
siones abigebnt, experimenlo didicil, quod audilu
' .
ante
passionem coguovernt. E l sicul audivirous,
\ , ,
' ila cl vidinius, cum modulaloreallisone praedicabat,
, ' , Eadem quippe conlmuo nocle, posl diem qua veneral, cum anle sepulcrum sanctoruni dormiret,
, ;
, \ bos videi procedere martyres, el dicere sibi audivit : Surge binc, Eugeni, ad luauique domum
, ,
regredere : ecce eniin le per nos Gbristus curavit,
Ot
et languorem, propler quem ad nos venisli, sana, \ - . \ B v i l . Surgens ergo ad secessum quantocius propera;
ei faecem omnein qua3 in le collecta esl, abice.
, \ \
Et cum baec dicerenl, venlrem leligerunt langtien. \ ,
lis, bunc quasi fricanies, sed in verilale morbum
, ,
aegriludinis insequentes, et aquarum abjeciionem
salubriter operantes.
.
Cum aulem hoc gererent, u l posi somnium (id
, ' (
\ ) ; ( ipsum esl si dicamus post languorem, usque ad
), somnum quippe se languor obtinuil), Eugenius
, , asserebat, niulieres Ires clamabant posl marlyres :
, \ Quainobrem, sancti, nos annum hic babemus se; ( - denles, plagasque dolenles (ex iliis enim erant quse
illic jacebant, ut bas posi somniuin recognovit in, ' ^ ) , \
Grmus), et prae languoribus requiera no.i habemus,
* , \ , - Q el iste qui beri venil, et passione lanta lenebatur,
bodie sanilate dignueeilicitur, et doniumabire prae+ (2, \ ;
cipltur? Ad quas manyres quasi conversi cum om , \, ni mansneiodiae respondebant : Non nos, iuulie , ,
resy sanilatis domini aumus, sed Gbristus qui cst
, provisor
et cuslos. Veniunt igilur bic quidam pro . '
lixioris
casligalionis
egentes, et rursus alii curari
, \
cilo debenlee; nos enitn similiter pro ownibussup
plicaiiones oflerimus, el quemcunque a dominatore
\
Deo ac Salvatore nostro Jesu Gbrislo jussi fueri
\ mus curare, bunc sanatum confeslim diinittiruus.
, .
Hunc ergo et vos una nobiscum exorate, ut gralimu
\ ,
vesirarum
liibuat sanitalum ; et si niisericordia
\
inotus tanlum fuerit jubere dignalus, celeres nos
, \ \) ,
completores divinorum ejus decreiorum eflicicinur.
$

- \ , u
.

.
\ ,
, .
\ ; ,
[
, ,
, .
*
, \ ,
,

s , , i e

cll

Js
neque tenere neque dimillere ad
nos venienles valemus. Et U x c quidcm egregii
martyres ad inulieres illas affali suiit.

Gum aulcm a somno et stramenlis surrexisset


Eugenius, ad latrinas accelcrabal, hunc accelerare
venire ad inartyricuin cogcnlc prseceptom. E l cum
ad has pcrvenissel, ouinem conlinuo limum, qui in
eo diuliiis fuerat, uno punclo temporis exinanivit.
Et hoc, ut dixiimis, exinanito, qiii omnibus intravil quaulum ad spccieni grassior, mtillis exivit,
evacuaitle se secessu, gracilior. lino et sic geonictra isic prislinae mensune reddiius exsilivit; soium nauique veutris babuit tnmorem, et tempus
saniialis immcnsum ; boc quidem ob rauliain op-

3583

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

3581

patiebatur, sed intra labia sicut in proprio locata


ibalamo, priorem ornaiutu resumpsil. Et cutn facerot secunduin naluram operalionem suam, incogrtiius oslendebatur propemodum puer his qui
liunc anle paululum viderant. Hoc aulem niiraculo
facto, clainor iiigene ab his qui siiuiil jocabanlur
pueris exsurgebat, e omnes qui in templo eraul
ad visionem conveniebanl, qui ad palralum consierirtii prodigium, et sanctos laudibusexlulerunt,
ei posilaiii in Evangeliis deSalvalorisaclibus vocem,
magna vociferatione miserunt : Vidimus, dicentcs,
niirabilia bodie ; Cbrisluinque ipsum, qui per
eosdem sanctos miraculum gesserat, glorificabaut,
et benc de sanitate propriarum passiouum sperabant. Porro nos" mirabilium
bodie auditores
effecii,
- . .
-.
.
. ,
_

^ t \ ,
,
. ,
,
' \ , , \
; ,

, , ,
* \

.
, \ -

faoruinque operariis dignis bymnis elalis, aliorum


roirabilium elDciamur praecones

, ,

X L I I . De Eugenio

geometra

MIP.

hydropico*

Derure nobis geomelra venit Eugenius, qui omne


quidein mensus est arvum, venirem aulem suum
meiiri nou poluit, qui ex quadam bumida in se
collecia subslantia creverat, non imitalus mraleni
ct numerabilem magniludinem, sed incomprebensibilem, et mole niaximoque tumore faciaiu monlibus similem celsiludinem. Demensis auiem precibus utilur, inter sanctorum volens niimerari miracula ; magnam quippe hoc esse dignilalem exislimans, idcirco ut bac fieret dignus proposuit. In hoc
ipso aulem et quaiiter se baberei correptio de
monslrans, sexlum sese inter iEgyptiorum adduxit
et Libyorum narrationes.praedicli numeri perfeclionem admirans, et hunc proplerea suscipere sorte
feslinans ; unde nos tam deeiderii quam disciplinae
bunc adrairanles, preces agaraus.

,,

,
,
,
! ,
, * , \ . ,

,
. \
,
\ ,
, \

\ , .

, , ,
Geomelra, ut diximus, eral Eugenius, iEgyptius
.

genere. Hic aquarum potatione nuiltarum ob calidoruin aerum molesliain usus, languorem gravis- ,
, simumincidil, qui valde suam expandens virlutem,
, - in hydropem maximam minimum illud residuum
transiulit. Nam et boc babens Eugenius, nec sic \ ,
ab aquarum polalione cessabat ; quousque venlie *
tumesccnle paulatim jaceret immobilis, cele grandia jy , , \ ,
et magnos imiialus dracones, qui corporum mole \
, \ ,
magniludineque gravali, incedere in anieriora nou
valenl. Verum non lunc ab aquaruui poiu quiesce- . '
bal : unde cum omne incremenium moluin babeat
principiuni, sicul borum pcrili dogmaiizaul, ipse ,
crescebat nullatenus molus, nalura eliam ipsa , , \ '
, \ :/
horum fallente senlenliam. Porro dicere ilerum
. \
tt in boc languorc medicoium iiifinnilalem, cum

ouinibus sil perspicua, recusabo ; liaec cuitn cerla
cst, liccl nos taceamus. Ergo banc sileniio prai- *
, .
lereuuies, Joannis et Cyri veroruut mcdicorum
, \
virtutein falebimur : quantum enim prxcedenlium
iiilirinttas facla csl silenlio digna, lanluni borum
,
virius luaguibonc pi;udkaiur. Xam cl illis Eugciius

3585

SS. C Y R I . JOANXIS M I R A C U L A .

3586

\ post multam experientiam lanquam infirmis depul


sis, hos ex solo audilu veluti poteiues elegit.
,
.
Ilat|ue cum vcnissel ad sanctorum reinedium
\ ,
capessenduni, quod omne ladiuni ctdiversas pas \ , \
siones abigebat, experimento tlidicit, quod audilu
' .
ante
passionem cognoveral. Et sicul audivirous,
\ , \ ,
ila el vidimus, cum iuodulalorealiisone praedicabat.
'
, ' , Eadem quippe continuo nocle, post diem qua venerat, cum ante sepulcrum sanclorum dormiret,
, ;
, \ bos videi procedere mailyres, et dicere sibi audi , , vil : Surge binc, Eugeni, ad luamque domuin
Ot' regredere : ecce eniin te per nos Chrislus curavit,
el languorem, propler quem ad nos venisli, sana, \

v i l

4 . \
- Surgens ergo ad secessum quantocius propera ;
, \ \ el fa?cem omnem q u in le coliecia esl, abice.
Et cum baec dicerenl, venlrem leligerunl languen. \ ,
lis, hunc quasi fricames, sed in verilate morbum
, ,
' - iegritudinis insequeiiles, et aquaruro abjcclionem
salubriter operantes.
.
Gum autem hoc gererent, ut post soninium (id
, ' (
\ ) ; ( ipsiun esl si dicamus post languorem, usque ad
), somnum quippe se languor oblinuit), Eugenius
asserebal, ntulieres Ires clamabant posl martyres :
, ,
, \ Quamobrem, sancti, nos annum hic babemus se; ( - denles, plagasque dolenles (ex iliis enim erant quse
, - ' ^ ) , \ illic jacebant, ut bas posl somnium recognovit inGrmiis), et prae languoribus requiem no.i babenuis,
' , \ , - Q et iste qui beri venil, et passione lanla tenebalur,
bodie sanitate dignus eflicitur, et domumabire prae , \ ;
cipitur? Ad quas manyres quasi conversi cum um , \, ni mansueiadine respondebant : Non nos, mulie , ,
re9, sanilatis domini aumus, sed Gbristus qui cst
, provisor
et custos. Yeniunt igitur bic quidam pro
. '
lixioris
castigalionis
egenles, et rursus alii curari
, \
cilo debentee; nos enim similiter pro omnibussup*

plicaiiones oflerimus, etqueracunque a dominalore
\
Deo
ac Salvatore nostro Jesu Gbrislo jussi fueri*
\ mus curare, bunc sanatum confeslim diinittiruus.
, .
Hunc ergoet vosuna nobiscum exorate, ut graliaiu
,
vesirarum liibuat sanilalum ; et si niisericordia

motos tantum fuerit jubere dignatus, celeres nos
, >} ,
completores divinorum ejus decreiorum eOicieimir,
\
\ ,
.

.
\ ,
~) , .
\ ; ,
[ \
, ,
, .
*
, \ ,
,

s i n e

c u

l l s

U l

neque lenere neque diniillere ad


nos venientes valemus. Et baec quidem egrcgii
martyres ad mulieres illas affali sunt.

Cum aulcin a somno el slramenlis surrexissei


Eugenius, ad latrinas accelcrabal, hunc accelerare
venire ad niartyricuin cogcnlc pncceplani. E l cum
ad has pcrvenissel, omnem coniinuo limum, qui in
eo diutius fuerat, uno puncio temporis exinanivit.
E l boc, ul diximus, exinanito, qui omnibus inlravii qunnluin ad speciem grassior, mullis exivit,
evacuanle se secessu, gracilior. lino el sic geomctra isic pristinae mensur reddilus exsilivil; soium namque ventris babuit tumorem, et tenipus
saniialis immcnsum ; hoc quidem ob raiillain op-

35S7

S. SOPHRONU PATRIARCH^E HIEROSOL.

3b88

l>ido brevitatem, illum vero propler vaslatn el ina> \ . , \ slimabilcm magnitudinem. Ilaque taliter et Euge ,
nius ncccm fugiens aegritudinis, et concile sanitate
\ *
percept3, gralias moderate martyribue, el Cbrislo
, .
quipereos perceptionem contulit raodulalus, exsul ,
lans a templo secessit. Porro nos iterum quasi sa, \ ,
niiatem ipsi adepti fui&semuein relatione jucunda' .
ti, Gbristum sanclosque bynuiis canentes, ad aliam
delectabilem proliciscainur auditionem.
. Tavplrov &.
XLIII. De Taurino
lordo.
*
Adost et Taurinus e proximo vcniens, et vix an
no tandem perveniens, dum iler eminus agil, ob
,
breviorein pedum et lardiorem effectum; ei non
* \ , ,
laotuin hujus rei gralia, nt apparet, sed el percus , *
surae causa fabrilis, propter quam canentes nos
sanctorum miracula, citius audire non valuit. Y e - ,
.
rumtamen veniens rationem lardilalis reddidil, et
, \ ne prateriremus eum non scriptum poposcil, quem

dignam pro culpa raiionem facientem, unum ex
,
his illum qui io marlyricis glorianlur visitationi \ .
bus faciemus.

Heraclii possessionis, qua templo sanctorum
, \
proxima erat, et Sabbati ab boc ilinere tantum d i ,
stabal, id esiqualuor siadiorum cldecem intercape, , \
dine, villanus Taurinus eral, et clavariam secfaba ,
tur arlem; pedum aulem non levem possidebat in , \
firmilalem sed magnam, et quae audilionis exccdebat sermonem. Hi enim specie pedum, sidicendum
.
est, abnegaia, larorum imilabanlur speciem mor , ,
tuorum ; propier quod et eum quem habebantpos * ' \ ,
sessorem, tali cognomine nominari feccrunt; cla- C ,
varium enim ab arte cognominare omillentes, a
pedibus vocabant loripeda ; et forle jain bene lali * \ ,
eum nomine vocilabanl, quoniam pedes non solum
, ' \
lororum babebaut idioma, sed quia et secundum
baec erant deinceps inefficaces, et quia quasi a cla- * , ,
varia propter pedes arte quiescens, a pedum voca- ,
balur languore. Hanc Taurinus pessimam inGrmi- .
,
latera babens, post extremam medicorum repul ,
sionem, quud ntmquam aliqnando pedes esset
moturus hujusmodi perbibentiuro; hoecenim eral *(
ipsoruin ex arte sententia ; ad Cyrum sublevatus <) ;
venil, et Joannem Cyri commartyrem, divinae me- \ ,
, \
licinae praiceplores, et non ejus quae Uippocratem,
Galenum, et DemocriUim, qui de terra loquuntur, p xa\ \ , " ' doclores; quo admirandi martyfes venicnle
, . "
facil
, "
suscepto, bunc sanilate dignum, quam illi despera .
verant, reddiderunt. Apparenles enim ei secunduin
\ , ,
niorcm in stramentis el leciis, salilam coturnicem
, \ \
et exsiccalain praecipiuni sumere, et hanc terere et
, .
|/edes ungere saucienles, ilerum veluli somnium
,
nvolaverunt. At ille post somnium quod imperave , \ n n l faciens, mirabiliter sanabatur, el omni peduin
, \ \
infirmitaie ct durilia i l l a , lororumque deformi
, \ ,
prorsus imaginalione deposita, iuleger et pcdibus
\
bonis facius est, ol forte obtinere colurnices pedum
. \ ( crassitudine valens. Et Taurinus quidem sospilatis
, \
copia lYetus, graiiarum aciionibusDeo martyribus . ,
que oblalis, recessil : nos aulem bymnos canlan-

3589

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

^90

; - i*s, el scrmonum opuleauam a d rcliquorum reci , .


lalionem miraculomm efllagilaiiles, hanc cum aiacritaie continuabimus.
X L I V . De Anna ancilla Dei qiue tria deglntiverat
samamiihia.
\ Anleqtiam ad regionem aliatn, vel civitaiem aut
, caslellum traiteilom faciamus, consequens esl iit
\ , \
ft aliud dicainus miraculum-, et forte precedfnti
, * gtihlimius, quod ab ipsis itermn sanclis gfeslnm
\ ftiisse in quadam ancilla Dei ejusdein babitairice
. \ , \
vdlae, didicimus. Et dicemtts, Deo largientc dicendi

eflrcltim, el habilalores ejiisdem vilhr noti separa ,
bimtis prorsus ab invicem ; licel Pelrum qnem ante
paulo coinmendaviimi.s a jamdicla villa secernere,
, .
alia nos coegit qusedam occasio.
,
Heracliense hoc praedium ancilla Dei Anna no" , '
mine babilabai, et habilalionem cum aliis virgini . \ , \
bus faciebai; annonnn cnim erai quasi duodecitn,

vel cerle brevius illis habuil lempue; quae aetas
* ' , \ \
inanere super se tam propter imperitiam quam ob
.
imelleclus ct sensutim paitcilatem, non potest.
\ , \
Quomodo enim hujnsmodi non adversus sangui , \
nem et carnero, sed adversus principatus et poic ,
slaies, el reciores seculi hujus, et spiritualia ne ,
quilitt luciabilnr, colluctalionc advcrsus illos as ;
sunopia, si piterorum instilutore deslilualur? aut
, ;
quomodo diaboli varia sciet molimlna, nisi babeat
\ , '
gnarum magistrum ? aut quomodo deceptionem
;
serpenlis et astutiam observabit, qnam nec Eva
* '
separata pauxilhim ab Adain observavit? Propter
, \ * baec eniin piierilis aelas apud se babilare sine peri , \
cnlo non potest, et maxime illa quae bellum advor - sus daemonas habet, el non valet, aut cene penilus
, nesciens ob&ervaro capul scrpentis sensim quo.
dammodo insequens; vel propriuni opcrire calcaneum, ne illi monstreliir modis omnibus observandum.
Undo prsesens ancilla Dei cum pucrilie essri
"
, \ ; aetalis, ad boraro cuslodia valentium eam circum * , ducerc, siculi solet saepe coniingere desiiiuia, novilalem diram incurrii, quam ei diabolus praepara , *\ ,
. v i l , et solam inventara hoc modo ad inortem impulit. Cum enim solam se ab aliis baec, ntpotc purlla,
,
vidcrel, puellaruin exsequebatur ludibria, calamis
, \ \
. \ - jy quibusdam jocandi replens fcfleclum. Et aliquando
calamum tollens ori applicalal, aliquando vero
,
boc ab ore remoto, et in torrani projecto, sume \ , bal iierum alium, et rursus in ipso oadem peragc , \ .
bal. Verum dum arundines allernanlibus vicibus
* ,
nianderet, aliam aj^ore projiciens, aliam vero acci , , \
piens, et banc dentibus afferens, ad quamdam
, ^
devenit arundinem, quaa mortein in utero bajtila ,
bal, secnmque ac perniciosum inlrorsus ihesaurum
\ .
babebat.

Tria ciiim replilia, quac vocanlur samamitbia,
, \
buiic lalamum babilabant, quem sibi lalibulum
,
feceranl el cubile, queni simplicilcr arreplunt pro. , \
prio aitulil ori. Illa vcro cum inoium sensisseni,
, ad fugam lurbala, 01 per inilium ejus calami quod
'.

"

3591

S. S O P H R O N I I P A T F I A R C H J E H I E R O S O L .

3592

ori proximum erat insilientia, in ulerum puellae j L ,


, .
allata sunt, non voluntarium sustinenlia lapsum.
, \
ventrem autem puoll inducta, et insoliiani
, babilalionem nequaquam fereniia, fugere inde sala
gebant. Taliler aulein discurrentia, ct miserac
, \ illius inlerim praecordia conlurbaniia, conlorlio, \ ,
nesque viscerum facienlia, intolerabiles illi dolores operabaniur, quos profecto nemo scripturse
, *
commendaveril, eliainsi mullum habeal xperimen tum languoris. Unde puella incessanler plangebat
\ ,
cl ejulabat, oculorumque lacrymas cffundebat, et
\ . "
quiesccre peniltis non valebal. Quando aulem
unum ex repltlibus, quae absorpla fueranl, pau- ,
luluni quiescebat , si taiuen aiiquando quie- , \ , \ ,
scebat, reliqua duo puellam doniabanl. Quod si
etiain duo ex his nonnunquam, ut el boc * , '
, ,
demus, forte dormiebant, terlium nullo modo
, \ .
quiescebat, sed ei non dormienlem conferebai dolorem. Ilaque modo quidem ununi, modo vero duo, niulioiies autem et ipsa tria, eaindem discerperc
nosccbaniur.

Cum ergo inler indesinentes et acerrimos esset
,
dolores, ferebalur ad sanctos; medicum enim
.
non inveniebat alium, qui contra lanlam suiliccre
, ,
possei aerumnam. Igitur, ut diclum est, veniens
,
et rnartyres compalienies inveniens, inaturiusa tri. \ *
plici redimebalur supplicio. Dicamus aulem ul fa
cia esi ipsa redeniplio; est euim redemplorum
\
graiia plcna. Alii cuidam inlirmantium fralrum in
, , \,
visu sancli venienles dic, inquiunl, monacbse isli
( ),
quae clamal, clamabai enim assidue el prorsus non
(Ormiebat, ul mane vigiians ad unam ex tabernis } , \ * \ gredialur, priusquam escain gusiet vel polum, ei
cadia tria (species bsec calicis esi) sic apud Alexan- ( *
' ) ,
drinos vocata, bibere jejuna palialur, et veloci\
ler saniialem per cadioruro polionem recipiet.
^.
At ille soinnio viso, post somnium monastriac
,
retulit, ul sibi martyres jusseranl ; quae borum
* , audita jussione, mane ad cauponium exiit, el ires
* > ,
silulas vino plenas prolious bibitaquis non mislo;
, non mista quippe bibere tria illa jussum fuerat
; ,
cadia ; quibus, ul dixi, absorplis, moveiur stalim
, , ^,
advomiium, el cum vinum evomuisset, una cum
, \ , \
eo evidcnter etiam tria illa evomuit samamitbia,
quibus per os abjeclis ab omni mox affliciione dif- ^ ,
:
ficiliqtie dolore, ac verbere liberata est, quae onus
\ ,
illud tridymum adbuc parluriebat in utero deporla . " ulv
liim. Ilaque Anna quidem monaslria, sic moriem

quae sibi a daemonibus preparaia fuerat exsilivil,
,
forlius medicorum auxilium, quam illorum essenl
. \
insidise, consecuta ; el ad bymnos Kanclorum om<
,
nes, qui illam sanitaicm viderant concilans, atque
\ ,
cumbiseoslaudibus efferens, cum bis ctiam atem. * ,
plo discedil. Nos aulem, qui nunc audiinus, quasi
,
tiMic prsescnles essemus credenles, sanclis bym \ iiomni laudibus cuniulalis," ad alios bymnos niira \ .
cula auditus prsepareraus el ora.
#

Ab

X L V . De Cobioie surdo camelario.


jEgypio rtirsus in Libyam Iranseamtis, et

'.
.
'' *

2593

SS. CYRI JOANNIS MiRACULA.

,
.
\ \
*
.
,
, *
\ ,
\ , \ ' ,

,
,
,
.,.; ,
\ . \ -

3594

ctim nptnl Mareotcn fucrimus invenli, Cuhioicu


siinhiin invesligeimis. llic enim Mareoter<sis e n t ;
el ifiveutuin virum prtoribu aiiucctaiuue, ct qu.-i
circa eniii gesla suht, audtcuiibiis ruferan us , scriplura quippe iligna siint, quae in eo stiul a marlyribus aoia. Surdus Cobioles fuil, non ex vulva
faclus, seil subito siirdus, cum cameus Incicrei,
eflVetus : I I O T U I I I naiiiquc semper aitimaliumfurani,
c l anle ei postquain repente sunlus faclus i s l , peragcbat. Cum aulciu languor esset gravissinius, neque cnim uSlo modo audiebal, rieque saliem grandcs
sirepilus scnticbai, ui puia vulgi clamorem, aut
sotiiiiis maiis elaios, aul ingrnliiim veniorum inipeluin magiiuin : queui oinnes iuspicinites, daemonis operalionem essc bujusniodi segriiudinem

, - astruebaiil, et non corporis viliuiii sive casum.


,
El forle veraciter aestitnabanl, lani ex eo qiiod
.
languor subilo conligissel, quam ex eo quod nul\ ,
lus uiediconim profcclui buic qneudibel conferie
, . "
poluissel; niultos enim circumiens, ct liiultoruni
,
complens praeceplum, ipsein passione perseverarai,
,
ineliorationem aliquam reperire non valens. Undo
.
medicis vale dicens, camclorum curam gcrebat,
libertaiem dc caalero languoris non preslolans.
,
, \
*
, , ,
, , \ \ \
, \, \ C
, , ,
,
,
, \,
, \
, \
\
: ; .

E l fortc sic usque ad mortcni procul tLubio permansissel, nisi a collegis lauquain surdus illud<!rclnr, inultamque fnjuriam palcretup; qttoruni
diificilem afllictionem uon ferens, omnibusque derelictis, domo videlicot, camelis vX patriinoniis, neniini qtiidquam de quoqiiam prxcipiens zelo rcplelus et divino erga tnarlyrcs desiderio, ipsis ei, ut
rcor, lalcm iuspiranlibus animam, cursim ad borum niarlyriuin lcstinabal; btijusmodi ad socios
voce lanlum aflatus, V i v i i enim Cbristus, inquit,
Dcus. si ad Cyrum et Joannem sanctos non iero,
el bos exseculores molcsliae mciE non fccero. Et
boc dicio, induiiicnlis exutus cucurril ad ntarlyres.

, \
T U D C cltaiu fit quiddam rairabile, sanctorutnque
, \
gratia, et ipsius multo el magno fervore dignissi. "
im.m. UieutDi tanlum porlam civitalis exivii, quae
, ^
Neliace appellata est, mox aures ejus coepere pa ,
leseerc, et bominum ipse voces audire ; et quan- , D
' Hincrc proliciebal, lanluiii voces recipicbal, cl sicdonum secundum viae profectum paulatiui

percipiens, dtiin sanctorum ingredereiur ba^ili ,
can;, pcrfeclionem resumebat audilus, omni vc ,
sli^io et signo mullas suas absurdaB iiifirmilalis
, \
delelo. Cuinque incolumilatem itinere percepis .
set, lanquain samis et non sicut argrolus proco ,
\ - debai ad sancios ; el gratiarum actionibua con , * - iehiiin obbilis, canUbus scilicet konoranlibus
salvalures, eadem die coiiuniio remeavit, nec se; ,
dere quidem iu inariyrum basilica passua. Porro
^ nos de boc narraiioue coropleta^ et . graliaruiu
. \
saitclis oQiciis persoluiis, relationem alloriuafaclc, \
uius miraculi.
, ^..
l u , u

.. G R .

LXXXVII.

113

3W5

S. S O P H R O N U P A T R I A R C T I . e H I E R O S O L .

XI-VI. De Iribuuo ca co.


Meniue marlyris irmplum, c l quud <sl templuiti
Attle babilaculum, lolius esi Libyac gloriatio, cu'iis babilator sancttis et custos etiam antequam
pro Christo paterctur, erai, et postbac fuisse dignoscilur. E l certe glotia et excelleMia dignum
est sedifichim, el sublimitalc majori : per ipsum
ei\\m tam Mareoles quam Libya toia usquc in bodicrmi:n diein consisiil, el quod est maximuni
Alexandria magna el clara Cbristique semper amica. Quoiquol ergo martyris noslis inartyrium, eliam
qtiod c i n a boc aRdiiicium utique noslis; ubi et trilttmiis, qiii prasens ad relalionen) prolaltis esl, ibidcm nattis alquc nutrilus, in virutn perfectum oc%

'.

, \
, .
\ , \
, \
\
' , \
\ , \
\ . " ;
, \ , *
,
, \ \ \
.

curril.

, \
Hic valde crudeliter visibus inilrmalus, cum ^
iiiv<iiissel medicum, qui passionem sanare possel, , ad perfectam impellilur ca?cilaiem. Ita ut ncque ,
:
nociis absenliam neque diei praesentiam nossrl;
*,
coinprcssos enim babebal oculos el nequaqtiam
\
aprrtos, cuin vidciicet ab invicem scparari palpc
l I ; K millo modo possenl, ac si glultino quodam
. .
auncxae. Yerum et lali iribunns infirinitate habita,
increduliis gratias Cyri fuit eive Joaunis, , '
\ ,
sed pie el jusle crcdebat, quod si profugus bo , ,
riim profcctus cfliceretiir, visum profeclo reci\ . .
p i T d , quod el actu complelum est; qui cniin
\ ,
lide ctmflrmaliis est, et hujus babrl imniobue
\ fundainenlum, amandain eonsuevil qua? iu operibus esl adtpisci peifectioncm. Nam neroo qui Q
* \ \ , ' ,
Beo credidit, dercUcius e s l ; scd prout credidil,
/ .
facium e s l ; c i pro inercedc iidei, desideraia obliniiit.
' , \
Ad martyrium ergo sanctorum veniens, ei ualo
,
<:eco fidem babens consiniilein, et secunduui iiluni
* ,
dormieus a sanclorum audiebal gratia: Vade, lava
, , \ Siloa, et vides. ltnilaiores enim bi SalvalorU
. \ ,
cuin sinl, eisdem ipeiue verbis ulunlur, fesiinan 0,
tcs semptMT oeiendere, irode sanilaltim graliam
, .
fundairt. Cuin aulem langueret, marlyrum audilo

pra?cepio, ad aanclam (Ihrisli Dci noslri civita, lcm vcnil, ct cum descendissel in Siloani, bujtis
, \ , jiquis loiue, proiinus vidil. Inde vero cum incc , .
<|pji viderel, scicns muncris visuum magnitudinem, ad sancios rursus occurril, el apnd eos resi- J) , :
, , \ '
duo vilai tcinpore habitavit, donec dormiens in pace
requiescerel, bonilale nobis o^lensa quam erga be- , ' \ ,
nefaaores iiabere debenms.
, .
,
E l Iribtinu* quidem. laliler ope percepta, fide
^ . " \ac incoiuiuilale jani dicla potitus est. Alius aulein
\
quidam Tabennensis monaclws, ex bis qui pairem
,
i oplkn* vita3 magUtriini magnnm ae glorianlur
liabraisae Pacbomium, tanqnam eiim qui conver- , \
- ; saiionia eoruin fuerit aucior, farmsi|iie aileis tcala
, '
u m d a c e i t a ad ccalum, iribiini languorein fercns
a4 mortyres venii. E l eadeni ab eis andita jus- , \
siqat, Vade4licciitibue, lava in Siloa, el vides; , ," . ; .
traAutraiorrio eia Hfectu rrspoudit : 1(1? qnidcm c^ \ , -.

SS. C Y R I J O A N N I S M J R A C U L A .

3>:>7

3593

, , c u s beaii, qni pra?scns praneeplinn a Domiuo



cunclorum audivit, llicrosoiyiuU erat, el Siiouui
, , \
fonlem vicimim habebat, et UcoX peuper ess
, \ ,
iiosccretar, suniptuuin lanicn non hidigcbai ad

ijnplendum Salvatorie salul.ire prarcpitnit. Ego au > . <*; lem qiti pnuper cliam primUus er:m, c l nunc mul^^ \ , \ )lo pauperior, et ipsum enim quod anlc or.ulorum
, \
langtiorein babebam, in medicos cnnsuinpsi; qui , \
qne tot a Siloa spaliis absiiui, qtiibtis ad consimi ,
manduin praiceplum vesirum jubetis pccuniis
>
ular.
.

01 ,
At illi vahle bone.sle subridenics, et in il'ius bo , \ nis delectati responsiouibus, eliam expcnsamm
\ . , \,
benigni dalorcs eflecli sunl; eteniin : Pergo, iu ( (juiunl, ad apost?sln quae Pbroiiloiiis vocalii; ,
\ ' (bormim aulein diciuil aposlasiu in aliis regiou; \ ),
bus, locis el urbibus), el illic Thomam Cyadua;
, \
iE^yplii proretam inqtiire; et boc invenlb, Abba, ';, , \ '
cynis, diccs, ct Joannes martyrcs ad (e tue misc , \
runt, el aiireum iniuin mibi dari praecipiunt, ut
, / , inveniam cxpensas faccre, quoniam ad sanclaiu
. \
me civiiatcm niiserunl. Et bis quidem dictis san*
. *
cti abierunt. lilc vero post sonuium, ad civitalem
\
vcnieus, cum aposlasin et bominem inveuisscl,
, \
sanctorura jussioucm edixit, c l accepto slaiim
( \
inimisinate, alacriter eniin el Tbomas marlyricani
),
sanclionem accepil, ad sancia Gbrisli loca progie , \ dilur, ei ad Siloain veniens, bujus rivulis facies
? , ^ lavit. Et post illain layaiionem mox lolis faciebus
, ^ \
una cum gullis ikienlibus, -uloruiii ciiam caccita .
lem detersit: agnovil enim aqua prarceptum, el quod
\ ,
marlyres, qui ad se dcslinaveranl, servi Cbrisli
\
essenl et famuli ojus, qui aute illos caicuin d i . \
rexerat. Et idcirco malurius eorum praeceplis com ,
pletis, una cum lribuno,-et bunc quoque remisit
, \
videnlein, sicut eiiam lunc ca?cum ad ipsorum
.
reinisildominatorem. Porro nos his, qnae de duobus
\
dicla sunl cseciR sanalis, conlenti, santlis nuuc
, \ , etiam collaudatis, alia ipsoruin prscdicare saiagcmus
.
miracula.
5'.

kr
.

X L Y I I . De Patricio

albugiues in ocutis

habenle.


Consequcns csl ul Pelusiottin Palricium cum
. - D prajcedcnlibus annecUinus. Xam el si alius cst ocu, \ ,
lorum languor el aanilalis modus, unus lamen est
* , \
in utroque finis eflectus, Ouulorum scilicet caacitas
, \ ei recepti visusciiraiio.Ergoet languuretn dkanius,
. ^ ,
ei languoris sanilalein non dividamus. Pelusiolcs
. eiat Pairicius, el servus ejus, qui ibidam consii , \
tuiam regcbalEctlesiam,ethi iniiniiilatem incidens
\
oculorum, in bac dc die in diem proQciebat, non in
, '
ea quae antc snni sc extendcns, et eorum quae rc\
, , \
suiii oblivigcens; quod si gessisset, laudabilis procul

dnbio esset abundantia visus; sed eorum quae ante
;
oblitus, et 1n ea qua? retro consistunt exiensiis,
;
sicul qiiidain ingeniosus medicus roedebatur Porro
) ^ ; .
cuin ad perfectionem pervenisset paiilaiim profl* :*,
cicos, midlividene dicebalur; sic enm laudabililer

3599

S. SOPHRONII PATRIARCH/E HIEROSOL.

36M

caecos nominarc solent; jam non laboreni quein-


libel prrestans ci qni anlea medcbatur : elenim
albugiues in ambobus oculis babens, pessimam Hbertalem accrpit, ob quam ulierius Asclepiadis
minime subdebalur; sed babcbat caecilatem iucxpugnabilem dominam, quae se quasi mncrone caplum
a inedicissubripueral: contra quain jam rcpugnare,
cl ab cacaptivum reoiperc, omnibuscral bominibus
impossibile, soli autcm Dco possibile, ol liis quibus
ab eo gratia sanitalum tribtii(ur, aposlolis videlicet,
justis, proplietis, et marlyribus, qui iireprebensibililer vixerunt, Denmque bonis operibus placavcrunl; et idcirco illmn omnibus quse voluerint,
babenl exauditorcm.
IMIOS
atiiem ex bac beata cl gloriosa catcrva

; ;
, ;
\
, ,
* ' , *
,
, \ * ; ,
, )
, *
* \ \ *
, \
*
.
\ Cyrmn cliam ct Joanncm, Patricius csse scicns,
\ \ ,
el posse sc ab aniara illa dotuina Hberare, et liber'
talcm donare quaui niodicormii amilicre fecil opi. ,
lulalio, nd illos cum iide venit, qua liquido sciebal
,
posse fleclerc martyrcs. At illi hnio per somuiuin
,
astanl, pt niodiiui sauitalis annuiuianl : in balncum
. *
quippe iugredi jubttnt, et facics colore linire, ct
,
p:r bune, visum recipere, cujus maxima pars ut
, \ 6 aiunl ealx esl, priusquam lalicibtis irrigarclur :
,
inccnsoria vcro est baic oppido, el parum valde
, ,
cor.ccdil igni, nt buinana corpora magis cxnrat.
*
IHe vcro nibil ad sanolorum pr?eccpta cuncialus, ad
, \
balnenm proficiscitiir, cl ciirsiin specie jain dicla
\ .
linilur, el ctiin niaiisissd posl unctionem parumpiT,
,
ul consueveriinl facere qui collyriis a medicis , *
inungiinlur, aperiis oculis, comprcssos cnitn bos
\
babebat, scdit, et repenle visum adepUis est, more
, lacrymarum deponens albugines; et boc inodo Itimen
aiciili prius contoniplatus csl, quodque profecto colly- , ,
riismedicoruiu amiserat.Erat autem inopinaliim mi ,
raculum, quippe ciun eliaui videns, balnoum exirc , \ \ ; ,
uon nossel; nam c l qua inlraveral ncsciebal; sed
- . ? 0 2
cgebat eliam iunc ductore, ciiiu ipse acnlius duc- \
lorc vidoroi. Ex boc enini ad lemplum cnrrens, eos ^, \ * , *
qui vidcbanl in admiralionem verlebal, et ad san-
ctortim bonae fanuT praeconia erigobat.Samis aiitem
.
cl ipse factus, ntarlyribtis qui sanavcranl collau* , , \ .
datis, Pclusium rcpedavit. \][ nos quoquc bymnis
. \ \ tOs coronanlos, aliorum illis bymiioruin foniilcm,
, .
allerius uiiraculi scripttim itiferimiis.
D \ ,

.
B

XLYIH. De Anlnnio Thebwo qui viscerum


palicbatur dolorem.
Adbuc clainanlcm audimus Autonium, adbnc
uiagnas cmiltentem voces, adhuc cximie vociferantem, non propter languorem qui fugit, sed ob
graliam qu% ottribiua esl, qiiam laceri propter
muUam noii sinil bcnevolenliam, sed cum rcliquis
poscit narratiopibus diBiimcrari quas jam descripsimns, et unam i W i cum borum scriplnris connuinerandam ; cujus volunlalcm laudanies, pclilionem
cititis iinpleamus.
Tbcbaeus cral Anlonius, cl civis Thebaidis An-

'.

"

,
" ,
, ,
, :
* :' , , ,
) , .
, *

SS. C Y R l J Q A X N I S M l R A C U L A .

36J2

?, . , tonius urbis. Hic graMssimam babcbat inflriui*


laiem, q u * non discipu.is mcdicorum, uon aliis
, ;,
liominibiis, non ipsi languenii usque hodie claruil^
sed lgnoia eral bominibiis, et primitus dum exsi, ' , \ steret, ei poslmodum cum ccssassct. Clamabai
\ . 0
enim lantum inflnuus se aUuciier vi&ceribus co^; , \
medi, ncque causam sciens, nequc passionem
.
prorsus agnosccns. Sed el medicorum saptenlis, . "
simi, et opinionein scientiae babentes, bunc sxpis\ , \
siuic inluenlcs per circuilum, alium et alium opi, ,
nabantur morbuin, el nunc quidem bunc, nunc
} \
vero illnni diflamabant; ct aliquando quidcm bane,
', ' \ ,
aliqnando atilcm illam essc causam asseverabant;
^ : >.
% ; , el quod bodie omnibus placebat cum elato supercilio, cras niagis elalo sensu respuebatur; el i t , \ '
, \ - nim quod ab illis refulabalur, aliud beslernun
. ^ fitisse aifirmabatur. Cnm autem iiilirnins multoruni
, \
talium experintenliiiii mullum ac divcrsuin percc, ' \ pisset, melioraiioiicinquc passionis non invenissei,
:, scd in duloribus scmper cisdem perseverare digno .
seerelur, iinam es.se solulionem deliberai, ad Cyiuui
, \, ,
scilicet ct Joannein profeciionein; nisi cnim isii
\ , me, aii, a necessilate liberaverint, qui et occul ,
toruiu sciutinium habent, c l cognoscerc possuni
,
qune aliis sunl bominibus invisibilia, alius iiemo
.
salvare me poteril, tali a Dco gratia uxm acccpta.
,
Hac crga snnclos iide munilus, ad eos venii, cl
, \
por biemiium in corum babiians teaiplo, el fidci
.,
circa marlyres defectum non paiieus, ad queiu ni ,
mirom operaudum ei tanlu:n lempns sulliciens
, ; C fuerai; cum sic indesinenler, ul diximus, doleret
atque clamarct, et neque nocte nequc die qua? posi
\ , \
banc fuerai lerminarelur, subilo percipilsoapiialcitt,
,
neque quid ageret jussus more onmium qui cansa
* \
, \ passionum in lemplo niorabanlur, ueqtie atiquH
, - pervenlremimmiltens, aul per oscdticens; solon
aulem sanctos post sanitatem vidit sibi dicenles :
;
Ecce le a passionibus libcravimus, c l palieris non
; ^ ,
, jam quodealenns penulisli. Surgen ergo, ad urbein
quaa le proiuUt abi, ullerius bauc non formidans
.
iufirmitalcin.Cum aulem illuc pcrveneris, ad nomvu
,
noslrum ptama vilem, ct banc lecuni nos exco^* ,
lemus, et coinmuniler cjus vindeuiiabiiiius bonuin,
, \ ad torcularque asporialiHii siimil calcabimus. Tu
, \
$

r, \ - ~ auiern viiium nobiscum dividcns, parlciu quideui


, .
luam accipe,elqiiOD)odociiique velis expeude; par *
tcm vero noslrain liuc per siugulo annos devebe,
, \ *
in banc videlicet domuin nostram, et banc langiienlibus in ea frairibus dividc.
'
,
; .
E l marlyres quidem luec dixerunl, c l solnm
\ , \
dixerunt, scd ct diccntes cgcrunl. In Tbebaidem
-, \ . '
nanique cuiu venisset Anlonius, plantal ocius sicut
,
jussus esi vilcm, sanctos in oiiiiiibus qiue dixerc
, ^
opiiulalores invcniens, secum scilicet planlatiles,
, , ,
S I C I I I I I excolcnles, sccuin vindemiantes el boiryum
, parilcr comprimenles, ct quod cst polissimnin be, ., nc(!icentcs et prolcgenlcs, atquc omnia quoe diQi<&*
. ' , ; , 1

S03

S. SOPHRONll PATRlARCfl.E HIEROSOL.

3G0I

videbanlnr, kvia facienirs alqtie fucilia. Eodem ..\


namqire anno fodit, planlavit, viiidcmi.ivii, catcavit
danrioruiuque purleni ad Iioruni lemphiui deposuil
a liis qui in eo diversis a languoi ibus tcnohanltir,
ROrinique pracstolabanlur opiiin, distribnii. Hoc
anlein gerens mullis pcrmansit amiis, donec vidclieol prwsenicin miper vilam d p s m i l .
Ilaqne Anloutiis quidem ita igtioranlcr rhngmlt
ot t a i i g u o r o T i i igiinluiii babuil, et sanitaum ae<t'pil
[t^nolam. Aphantis atilem quuNlarn imdiL-r, castolli
^bl hoe apud )gypiiiiii I I O U H U I , tmde bac fucrat,
Ai.nsiun banc uoli vocabaul, qu;i* passiom simili
s rvions, naui nei|ue languoreui sciebal, ncquelangimris m-casioneui, c l neque a inedi<o lucrifaccre
smilalem valcbal, aut sallem passionis noliliam,

, :, , \ (>*

ludincin ferens, c l omnes stiiprfaciens visns, quein Q


el aule sanclorum lliecam suspendit, ul per annos
plurimos cssel o:nnihus inauifeslus, ad meinorhm
iiiiraculi, et pairanlimu pryeconium. Undeet nosde
i ) s narrattone ponderala , sanclos ob ulrius<|ue
snnilalem vi curain quam eiiva profugos agunt
laiideimis. Non eniui lantum stipcr curatione languoruiu solliciti sun!,sod et ee< ai ac operinienli
provitlentiain ge.runl; el allcrius sauilalis inunus
serinouibus praidiceitms.

, \ , '
:, . \
\ ,
; , > ,
, , \

, \ , .

; ,
\ ,
.

.

" , \
, \ .
' , * , ('
), ;

, \
,
Si-d utroque deficiebal, ad marlyres veiiil, qui ' , adversus omnes pr&vulenl diflicullalcs, passioni
,
rxiiuni imponeic credens. Vcrum qitamdam babtiit
. "
ab Autonio differenliairt nou solum scxus, boc cnim
', ,
p e r s p i c i i m i ) s p d el prsedicli laignoris; propler
, \ *
quod et conummiter utrunique pnMii.iiius, propler
,
passionuui simililudiiiem; el proprie utrumque
* ,
profcrimus, diversitalem languoris insitniantes.
.
Ocniqtie ille qtiideni inlus se coinedi suslimabat,
,
liaee autcm quoddam onus plumbeum sentiebat; et
*
, \
ille quidem annis ctiratus duobus, banc auleiu ia
( , lcitio evadil lauguorem; ei hic quidem invisam
.
eaniialem accepit, ista vero mauifesle doloruin
\ causain dcposuit. Lapis erat baec ovi magni niagni-

'.

^\ L ! X . f)e Ptamoth el Georgio qui sanctorum obla



.
tiojies fraudali xtuit.
'. Piamolb /Egyplius inarlyrum flagellum et munus
\ , ,
cxpcrlus. illis debuil sociari, quos inler niiracula
'
qua3 in Alexaudrinos scripla suitl inlcrposiiinuis,
quando de sannloruin conslanlia et seveiilate fa- D .,
; . '
ciebamus scrtpturaiii. Scd quia bunc illic poni ge , \
I U I S
probibuit, trmpore opporluuo acces>Sl per se
, ' ' utarlyricam forlitudineui oslensurus, el quod nou
\ .
soluin iu Alexaudiinos, qui juMa siml, cuni iu ?e
,
pecrant, possunl u l c i s c i ; buc enini qni prairesse , ;
tunl exbibuerunl; sed c l i n procul dcgeni^s; sicui
^, , ,
haiiilaies, cliam non modo Ins qui prope M I I I I , I r i ;, ^5 .
buiiut, sed et bis qui longe sutil, < oiifeniia.

Eigo Piamolh quidem alberopbagus e r a i ; clarum
, \ , \
nuiciu cst quod ct gcas sic vocitet.tr , tanquam
,
ta*va el barbara, ei qiue a fciis nihil bestiis dihicl.
\ . 'Porro el vocabulum pberonyuuim dicuul, sc:uper
?
cnim isiiaiberan couiedunl; allieran auiem nuncu nfyiv :. ' -.; / ; ' \
paut pu.e:.t qui post cociioneui lursus in oliis dc

305

SS. CYIU JOANNIS MIRACULA.

606

. coquitur. Praelerea Georgius possessionis eral cu


jusdain apud jEgyplum digentium (1). His a diver, , sis venicntibus locis niartyres adorare, nmlicres
,
dua3 diversse ac divcrsorum locorum oriundtf, obla tioncs diversas sanciis iribuunt oflerendas : iiam
\
haruin quidem allera Piamolb trimisiaduo Iribuii,
' ;sueiu aulcm Georgio pnubuil altcra; quae per se
, qtiidetn oblaluras se vovisse dicebant, sed cuni
, , liaec per se deferre non possent, necossitale ctijus , ,
dam qui viani iinpediebat, bis qui minislri opus

babebant, ut baec aiunl abeunles offeratis sanclis
.
pro nobis ; dcbiluiu enim bneo, ct non donum con , \
sisltmt. A l illi poslulalionibtis fcminaruui accoptis,
, \
cum eis cliaui quae danlur assiiimmt, non amoris
. , \ , iralerniiaiis vel bonoris marlyrtim causa, e.>seni
\ cniin boaii si martyrici cullus, ct mutiii amoris
gralia ha?c rgisent, sedquia fures erant, bocenini
'
etiain de bis secundum diviuuin Joauneiu aple d i \ " \
cendum o s l ; ei quod datuni fuerat, proprium ex \ * spectabant ntunuscolum facere, quod et gesserunl,
\ ,
boc sancios ignorare putantes. Sed vere nriseii
. '
\ - ambo roale mercati sutii; vilibus enim accepiioiti , bus et valde modici prelii lormenta magna peicipiunt, cl pornas baud mediocres i n c u m m l , qno
, \ '
\ \
yEgypliorum omuiuin erudilores fiercnl el magislri,
, , \
aanclos ut debilum est colendi, eoruuique virliilcm
.
lniuime respuendi. Accepiis enim mulierum volis,
, \ ,
ad oratioaein profccti suui, ei his in via consum* , ,
piis, redeniit, cum Cyronibil et Joauni iiiartyribu
\ , , ^ ex bis qnae collata fucrant, obiulissenl
.
eTioufjTo

bisgcstis, aequauimiler ferebnnl sancli, pMifvspcctanlcs, el DoniiiiiCbrisli eliaui


in boc iiiisericordiaiii imilautcs. Sed cum vidisseni
cos ad propria remcass", et ad se conversos, nou
a.ilcm convcrsos ad pocnitenliain, digiie flagellanl
utiuinque; Piamoib quidoin nianus el pcdes colliganics, el lotuni corpus ejus paralyseos dolorihus
verberanles; Gcorgii aulem, qui cuui allero acceplum porcmn ( 2) cuniedcrat, possimo daiinunio iniroituui indulgenies. Cuuique malurius iniseri aiflgentes sc cognovissenl, el palam oinnibus suis
propiias coufessi culpas fiiissent, poslulassenlque
fcminas, que oblationcs sibi praebuerant, ne se ma , , J) ledicliouibus impclcrenl, ad sanclos siculi i:on speraverant veniunl, ei veniaiu d e b i s qiia* ID oa
, >.
P'tcaverant iuipcirarc deprccabantur, corrigi do
, .
faelero polliceutes.
Matiyrcs autem cum Piamoib per meiises sox
\ verbcrasseul, a stippliciis dimiseruut. E l moduiu
* ; quoqtie diceinus dimissionis; est cnim narratioiio
\ , \
dignus. Dormiebal Piauiotb, et aspicrre sauctos iu
\ ,
visu pmabal ad se venienlcs alque batc dicenteu :

Vis adipisci sanitaiem et fugere a languoris stip; , \ , .
plicio? At illc ad eos : valde, respondil. Si vis,
.\ ,
aiunt, boc flageJlum evadere, duo iriufiaia defer

\ ,
, .
' , \
,
,
, \

,
>.
, \ ^
,
\ -

(1)

Imo

G M V

d:ea urkem Suut.

oiiundus tral

i c u i i a a i (

XOT^E.
pagi Mctilide
(1) Vidclur Anastasius logisse ,.^ r,r*
6''-.

3007

S. SOPHRUNH PATRIARCH^ niEROSOL.

3608

quai acccpisti et allulisli, ct n-porta e c k M i u s . , , \


Asi conversus, neque eniiu illa iribueral, ncquc
', . (
<:tim vcnirrt aUulcrat, nolis somnium indiravii ; , ; ;),
qiti Iniic pradictam pecuniain c o M i n o d a u t , qua

)ai:g(iiilns acccpta, tnarlyribiisque o b l a l a , a plagis
,
dimiliitur, mirnndnm eoriim viilulem expcrtus, c i
,
iillra se lalia non pia-siiniptnrwm jurvjmando pol, \ ,
liriius. Gcorgtiim aiilcin a iiequain daMiionio, < \ ;.
dum liberare judicavore digiium, sed ndbuc piMios
s e p e r i l l u d criidieudniii bnbeiit, el pnrgarc bis
, ' \ ' ' .
suum in die lempluiii sanxenml, qiialmns deor, \
FMIII saepc pro>piciens, el iu sucm qupm acccpcral
, > ,
, nmlauis, recordctur dclirti, el sesc bor iiequiter , ,
fgisse poenileat. Nos aiitem otiam por l o s agniia
:, \ sanclorum v i r l u l e , opcribus e<s bnnis placidos
. faciamus, ei propler ha?c eos itonini laudilms effr ,
rontcs, aliorum beneficioruiu ipsoriim, potius quaiu
^ \ ininamm, do csetcro liienioriam faciauiiis.
, \
.
L . De Pionno temiaridum pedem habenle.
Quoniam prudigium, quod anie boc prace$sit,
non mcdiocriler nos virluleiii sancioriini edocuit;
oslcndit cnim qiiaiitum severi, qunntumque sint
uiiscrioordos, c l quani corripiant ralionabiliier hos
qui ad poenilcnliam speclanl; in quo non docucral
uarralioncm prodigiorum in jfcgyplios el Libyug
a iiiarlyribus patratorum sumere flnem, ila u l a
btiiieficio c i compnssione circa langnentcs s i l i n cboaia, et in ullionem ac vindiclam excessum ler- Q
ininaia; sed sicul a misericordia ct gral!ia coepil,
ila in finem desinere misericordem, secundtnn
aptam lineam cycli quas cuni ab codem molus sumat milittin, in idipsum rursus cessaiionein sumptura rccurrit. Ergo principium et finein mismroi'dia lcneal; sic eiiim el nirtdia ciim talibus lcrmilris confirmala niisericordia niniium cei-iieittur.
tllud igitur uipoie Irislc pinahun praelerfMiuirs,
in boc scrtptiiram quam in JSgyptios
Libyns
scripsimus, tenninemus. Sicqne cum Deo et marlytibus ndracula, qtue in exleris facla sunt, i n i-bocmus. Porro et boc esse bonuni arbilrali smiius
qnod ab &gypliis incipicnles iu Libyos desinaimis, qualenus alii illi quidem principium, alii vero

'.

yurrov

*>
,
,
,
;,
\
, ,
\ /;, -. ' ,
\ )*.,
,
, \
. \
'
: ,
[\
]. ;
;,
\ ^^ ) \
\ \ * , ' ' , -

narialionis flnem sorliii, advcrsus invicem nulla- D ) ;


tcnus dlinicent, quasi Libyorwm pulius ei
, igypliorum, vel quasi ^gypiiorum ei non Libyo, ,
riim gcriptura consislal; s ^ l cominunrin banc
\ , \
,
deputantee, communiler ul coiuleccl pacc niulua
pciTruanlur.
.

Adsit ilaque nobis Nonuus in medium veniens,
et in narrationom adimplens, c i ftnein iinpoiieiis ' , \
\ ,
miraculis qnac in iflgyplios el Libyos scripta sunl,
\ , qiii c l Libyus cral, ct illicNicii civiiatis oriimdus,
ft ox bis <\\\\ iu divitiis er.ni opinalissimi, c l ge- , ,
perc florcbani apsid regioniMii suani insigni. Nn. ; ,
IIIIS crgo
qui nnillis crat pnmpuus, rX cni\ ;:* . * ieu coiporis pa sionc clarissimus. Uie<: autcin cral

31C
S S . CYIU J O W N L S M I R A C U L A .
xryj (, ii-groiatio, dextri pedis iiifirmiias; liunc qnippe
babcbai semiaridum, a liguo sic< niliil dislanlem,
, ,
Sfd oiniii ptMluin operalione carciilem, corporisqiio
; , \
residuo iiil p?odesse, stul potius obesse \alenleni.
. ,
Non solmn rnim nou pottabat quod p o m r e a

iiciore soriitiiserai, sed in vanum ex boc lanlitni pcn ,
dcbat, arefacium raiuuni <t pcndentem ab arborc,
,
uli in iutagini! dixcrim, iinilaius. Foitassis ntilem
\ , . ,
ei liujus corpori pojor erai; uani ramus quid<m
.
arborem quse se ferrcl, in uullo forlassis exter
iiiinarcl; asl arbor cliam florens socundiim reli , '
quos rauios el slipilcm viderelur, el foliis secun
dimi lcmpiis decorarelur, c l fniclibus si conligisset
' , \
biijiismodi gravaretitr, ei gauderesuperseagrkOlam
, \
facerct, el beiiedictionibiia snis, ul juxla Pauluin
, \ '
, ' dicanuis, imperlirelur, ab arofaclo ramo iinilaleims laisa. Ilic aulcm non soluni propria opcra ,
tione
carcbat, sed el loliim corpus oiiosum secmti
.
forc cogebal. E l ulinaiii e.ssvl siiie operaiionis
, ,
eiieclu, ei non lotius corpuris fcria3 eff<;cisscl !
Habebal aiiicm boc aliquid saevius; ciiiu eniin ipae
\ ,
paterelur,
el a laboribus tcneretur, compali sibi
1 \
ouiiie iiieiiibriiiii corporis faciebat : veriialein nam \
f|iie dicit, omnia niembra corporis ineiubro com, \
pali paiiciili; sicul et gloiiam babenlc, ctera
*
consial simtil gloriiicari.

\ \ .
,
E l bic quidem Nonni languor erat; qui mox IIL
roepissel nomlumque omnibus inanifcstns cssei,
,
, \ Q medicoruni babebat uiulliiudiiiem iniinicain, el illonmi maxime qui sernioiiibus exceilebaul, piique

sa^pe veiba sola laiigucnlibiie donanl, boruin nit
,
prodiicenlos in opns. Eo auleni profioiebat, tjtio
>. " ,
sili repugnanles iitdnuioros aspiricbal; ol IJII >u
lnin ipse incremcnti uioiisirabai, Caiiliim % pau ,
lalltn isti minoralionis plorabanl; (Oucc vei iiiiis
,
ad perfectioneu), qualis cssel alirclus, dignoscere , ' l u r ; et liceiUer iuipeleiel botuincm, nuliuni ba, "
bens iuler bnmiues bosleui.
.

llujiis aulem viclnrisi, illorumque superanono
laugnidug visa, ad Cyriiui el JoaiiiHMii iuarlyres,
,
Innquaiu ad iiibopcrabiles tnedicos curril, quique
, o.nnia gerere queuni, qiiu^eunque gorere volutii;
. $
lantam enim viiluleiu illis diviuilas pra^slilit,

^ . " D advcrsus otuiiein laiigiioiem posiul sulliccre. lindlrvintui Hdei eiga se babiiai adiniiaiites, eviiteiiUc
' ,
digiium fecere hcieuiia, cnjus scilicrl liilem eiia u
, .
anlc probalioncm possedcranl. E l nociu ad &
. ,
vMjientes, oleo qno splendor dormiens pnics ,
- cmilVssioncm einim radinbal, cl ceiole advcisns<m:iiein babenle posso laiiguorem, liuire pcdcu^

pracipiinil; qiio >si inanvricaiu ilhislraiionciir
, \
lai, samini el biiue sicut allenuu acqitisivit, ila?
;
ul oinuiiuodajii oblivionem ia<eiel, dono ^auilalis

accepto, sxvissimi <|iii piwcess t ianguoris. Pise*
lcrea clara voce l^uiic samiis oblaia, ciiiu habcift
, ,
cobabitalriccin opitnlalioiiiMii eoruui exoravisscl,
\ .
gatidons alquo Inpudiaiis a (emplo rcccssil. P o t i ^
; \ uos bunc iuiiaiuluiuin quie in A^gypiiob et Libyo*
<*: , iv
+

3611

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

3C1S

rcceusila !int, quae quinqiie super deccm stuil, ., , , \


tiuem facienles, inartyribns qui liorum sunl cura | , \ tores benedicamus, et bos nobis in atixiliuni convo
canies, ad diviiiorum relaiionem miracnlorum, quue
.
in reliquis geniibus gesta sunl, propereimis.
IMITIUM

MIKACrLOUUM
SLIKIPTA

QUJE
SILNT.

L I . De Georgio qui calaractas

LN EXTEROS

perlulit.

'.

.
\ :
, ,
\, \ , \ . , xal
, ,
, ", \ \ ,

Tempus autem jatn sil pauca eiiani prodigiorum, quuB a uiarlyribiis in exteris facla suiil, Komanis videlicet, Galaiis et Cilicibus, Asianis etiam
c l Insulaiiis alque PhoenicibiiH, Conslantiiiopoltlanis et Biibynicnsibus et jibiopibus, Tbracensibus ct Meilis, Palxslinisque ac Syris el Elamilis,
nec omnibusquaB sub coelo surit genlibus, huic
coiiiiiieudare laudem opusculo, Iinpolens enim sum
ego ad suflerendum borum ullra calumniam ol
molestiam incessabilein; quoniam sanclis, aiunl,
sine personarum acccptione distribuenlibus omiiibus saniialem, el superomnes aequnuier expendentibus dona bouitalis suae, exlrenios nos in eoruin
laudibus ordinaslis, imbecilliorcs fortassis et i n gralos alque tardos nos ad graliarum actionibus
plenas pro collalis beneliciis odas. Praesertim cutn
nos digni simus praeferri, mulium sustiiientes laborem, itinerisquc iransigenles fastidium, et raarinas respuentes procellas, et fwva pericula palicnlcs, el innumera spalia rAusanles, et amore

*> ,
.

^
\ , \
,
.

^
.
, ,
, ,
\ , \
, \

circa manyres babilo ab ipsis ad eos novissimis C * *'


, \ \
finibus lerrae abeuntes, ei ubique pradicantcs Cyri
, \ ^ \
Joannisque miracula, et ineffabilem eorum el altri . . butam divinitus jforiiludinem. Horum autem nos
, \
icliim miranles, et pro tanio sludio qiiod erga
, ' satictoruin laudes buoebant obstiipescenles, per, , \ *
paucis tristilKam mcdeamur, eis rationein redden
.
tes, et querelam quae adversus nos erai circuinsolventes.
Denique jampridera diximus, quia causa fidoi
miraculis, quae io exleris facta sunt, ea qtiae s i i pcr ituligcnis refulserunt, praponenles dcsrripsimns,et pro bis apologiam texuisse dignoscimur ; et
quod p.eque uliimos vos velut ingralos posueriniiis, neipie primos illos quasi magis nobis devoti

" ,
, *
,
D

sint pntMuleiimus, jam perhibuimus. talibtis


enim prreponere qucmquain, autscripto poslponere
alimi), neque posiposito nocuit neque Imic pra?posilum exbibuii meliorein. Nam neque vineaB doininus opcrariis mercedem conferens, eos qui priiuiiiu
operali fuerant, honorabiliores novissimis arbiiratus e s l , neqite mercedis dalionem a novissimis
incipiena, reprebendii eos qui anle laboraverant,
nisi quia zelo repleti murmnraverunt, et plus accipere quain sancila fuerant volaei unl.
Ego autem eiiam limui ne forte nos Alexaudrini
reprebcnderent, tanquam iitjuriam passi |Kropter
privilegium quod putatur a vobis, dum gubernalores qni naulis bonorabiliores sunl, novi&simis
tTicnui, ct aur g:i post oqtiorum clunes posiii
:

,
.
, -1
, -|
' \ - \
,


,
,
.
\ ;
,
, ^
,
, - , \ oi

3613

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

, -
. , ,
\
,
. \
, \
, \ ,
,
\ ,
, \
.
\ , ot, \ * \
,
.

C6i 4

sedeant. Sed cl bi, qui primi fleri appelunl, nuvissimi fieri cuoctorum jubenlur: quiu eliaui priuiores quidem novissimi, novissirai vcro rursus
priinorcs efficiunlur; el qtiae in membris suul i n honorabiliora, bonorem abtindanliorem induunl,
et bonesiatem quae esse iukonesla videniur. Propler quod causam bortiui praescriptionis a Iniitientes, el veluli uecessariam cognoscenles, de primalu liiigare nolilc; neque si postponaniini, vos
periulisse injnriam arbilretnini, ne ad banreses el
scbisrnaia parlili dilabamini, et amabile sanclorum
preconium resecetis, eoruinqtie bonae famae pulcbritudinetn oifuscelis.
Sed potius gralulamini, vi
alternis congralulamini, bonores aliorum proprios
fac ienles, ct aliis vestros donantes; et quod csl

\
majus atque bealius, quia connumerari ad laudcm
[cbiesl verbum], \ tauloruiu sanciorum oi illuslrium meruistis. Eia
.
igilur el nos miracula. quae laudes augmeniant
iii medium afferamus; et niibi non apparebitis ndnores prioribus, iniraculorum eminenlia superaii.
clamare de borum medio Georgium ptito
'
, , presbylerum, qut abbas quidein congregalionis
\ - eorutn eral, el ul in relalione iuiraculorum dux
, \ lierel, appetebat. Cum auiem dignum c l lempore
et veiusiale miraculi primatum suitipsisset, dnx
, ,
fieri iiou immeriio visus esi, et ad ducaluin agen \ ,
dum ab aliis exhortalus est; qui vivit adbuc, et
\ , \
est hi corpore, ore rcferens quod fartum est in se
.
sanctonim prodgium. Siquidcm ignoral hunc
\
nullus ex his, qui in bis scplcm annis et sexa \ ginta, Gyri el Joannis venerunl ad lemplum: imo

^ \ - C "overunl omncs, ul reor : a tol qnippe annis sein x
isle sancte ac pure Chrislo martyribusque des^r ,
vit, cum omnes cleri ordines coiisummaseet, el per
, *
tcniptw aliquod templo inirabiruer prsefuissel.
.
Cilix erat Georgius, el ct\iiatis non ignoia? c i ,
vis, Tarso en>in gloriabaiur metropoli, et Pau , \
1 titii vocabat coassenorem, in concive ac civitate
, \ \
glorialus, et bis non ignobiiiier "decoratus. Hic
:, .
ergo Georgius eonversatioucm inler iitfantes el
' \ , \
pueros agcns, a patria peregre proiicischur cum
,
parcntibits. peregrinaiionts inlentio et oc?.- \ casio erat ad Mennan sancium profectionis, cl apud

Mareolen adoralionis devotio; quam cum Alexan driaui perveuisscnl, marlyri reddiderunl. Gtimqtie
'- \ ; rediium illis bicms probibuissel, ei lempus mo , ,
, D liciim praiterisset, pucri paler defuucius P S I , et
orpbauo puero dercliclo, oipbanilalis sticcessor
, \
oculorum tsl elTecta privalio, a fusionia passiono.
,
difTusa.
^.
Medico aulein onini circa passioneni deflcieute,
, \
sparsimque sui superationein conUleiue, Gytus
^ ;,
siatini el Joannes inailyies, curaiorcs passiouis
\ \
eiiuiitianuir; ad qiios Georgius veniens, prpedictos
! ,
dedecore nou aiTecit, et calaractas deposuit, cl
.
dulcem visus percepit iuluilum. Porro sanitalis
.
lioc erat, ul inquit, auxilium. Cas'(im illi lerere a
'.; , \ :
Bilbynia dclalum,- el ccroli inisciTC ct supcrpo ^ ; ;
ntTC oculis, samtalis fabiicaloie prajiipiuut inark

3615

S. SOPHIIONII PATRIARCH/E HIEROSOL

ivres; ooque agenic jussioneni sJticiormii, omnis


quidcin confeslim ociilorum bumor deorstun flue ,
bat; inundas aulcin pnpillae ac lucidre faeia-, a
* .
crassa illa materia libcralai remancbant, ci l u , IIIVII sine impedimcnlo reeipiebnnt, ei deinceps
, ,
operabanlur operatione quam anl< passiouem ba- , .
linerant. E l boc quidem quod facliim est in eo
\ ' .
prodightm, dicttim esl. Alia vcro qua? a snnclis in
; ,
ipso cbarisinaia gcsta sunl, longum profeclo csl
' ,
enanare per singula, cum scriplo propiio egeant,
, \ .
plurinioque lcmpore opus babeanl, qiiniu nunc * .
cis smmduiii qjiiparalionem iribui dcbeat.
Nc vero hujus rei gralia b*c nou scripia, vel
"
coimneiiioraiione diuiillatmis, c l boc modo
, \
aiidientcm Ia3dere videamur, unius vel duiim recor , :, \
dabimur, el haec recidentes quanlutn virlus suppe- (31).
ditat. Suseipiiuit Goorgium, cum pueressel, cleincnlissimi marlyres, el palernisetnn diligenles visceiibu*,
diniiitcre rursus ad gemlriccm minime juriicaruni, sed vice patris babila, cuiu malre liberos dividtim,
el buic (iliabus altribulis quae du& cranl superadullae, Georgium ipsi suscipiuut, juramentis per <niniuin genitrici credere suadentes, ab eis fore sanandum. Aule saniiaiem quippe facia stinl haec, seque
facluros quod pater, eliam si supcrstes cssel, uliqtie fecissel. Quod consummaveruni, c l quod
dixcre veraciter operali sunl.
\ ,
Recepto eiiim peregrino simul et caeeo, pupilo,
\ \ , > *
vago, el paupere, omnia compendio sanaverunl;
,
patiiae videlicet privationem, proprium facienles;
,
cae< ilaiein, oculos illuminanles; orpbanilali palres
* ,
eilecti; erratico babiialionem iribueules ; pauper \ , , :
lalcin secundum ulruinque, corpus scilicel ct ani . mam, locuplelanles, si cerlc ct secuiidum corpus
,
!ocuplclari peniitsissct. lluuc cuiin sicul vctercni
, \
Samuelcm in leinplo suo alentes, viriuium p.)sscssorem fecerunt, et in cleruiu paulalim provexe- C * , : \ ruiii, qui convenienter jn singulis setalibus cou, .
gtuebat, suaque digiium dispensalione feccrunt,
\ , cmn bar.c inoderari valuissei. Ilunc a tuorie bis
.
Hbcraverunf, augmcnlum dierum el vitae donanles.
, \ \ ^Pesiileutia erat, et qui lunc aegrolabant. prius
. \
qiiam languor osceretur, moriebaniur. jEgrota, \ ,
v i l eiiam Georgius, et expleiis lcrminis viiae, pise
ee->Leni obiil vilam, videlque angelos accipienles
\ , \ ic el deducenies, el Cyrum eis et Joannem mar.ty \ , \
res occuirenles, el donari sibi presbyierum inhr ,
cedenles, qnod se facere* non posse vii lules illae
, (
diccbaul, divinae sauctioni more solilo scrvientes;
'
xspeclare aiitem factam ad Deum supplicaliouein
, \ eorum, el alterum ejus praistolari praeceptum ferebant. Hac inarlyres responsione accepta, verle- D
bantur ad preces, ad Oeuuique gcnibus flexis d<>
nari sibi cultorem deprecabanlur. boc facienl biis, e coelo vox ferebalur d<iorsinn, inarlyribus
presbytcrum dari praecipiens, et annis iu carue
vivere viginli defmiens. E l sic quidem isle mirabiiiier morlein quse lunc urgebal evasil, plus quain
Ezerbias v i l x annos quiaque percipiens, studio
mailyrum donoque divino. Guni auteni vicennale

p
. j
ol , ,
\ , * , ^'
,
, \
\ . ,
,
,
l v

iNOTyE.
(5) Abbinc dosidcrantur ircs pcricopai iu Gracco toxtu, quas Laiimis conservavit.

3G18
SS. C Y R I E T JO ANXISMIRACULA.
vila * cxplcs^r-l, dpniin nioriebalnr, clvitam
. ". ' ; pra-seniem (Irscrchal, angclos se tollcnles serutus
, , )
scd ileruin occurrons marlyribiis, ilenim sicul
,
prius absolvebalur, tempus vila infinilum adcptus.
,
Qni sccmido ilefmielus, et a morle secnndo c!a ,
psus, sanclonnn aptnl Deitm babilse coniidentiai
. " ,
oonsliiit ind<*x, ei iinago virlulis coriini cl gralia.
,
[S'os aiiinn osly 1; iim ishini ogrogiiiin pro no , \
bis iitiorcrdcre apud sancios prtenlcs. c l patio nos eliam nosimm faeeie posiulanlcs, ad allcrius
*; gradianuir narralionem iniramli.
, \ ,
.
L l l . De Zosimo anhiatro paralysin tusimenie.
I S B ' .

mi

\ , Yenii aliqitando el Ryzanliuus Zosimus nomine,


, \ slndio \cro ineiiirns suimuiis, el paralylbus pas ,
sionc. Ei tiiulc illi passio facta cst, dieere non ba, ,
bcmus, pra?ler qnod dissoiulus eral, ot paialy , \ ,
seos fcrebat insignia non mcitibro poitans
* \ ' .
ipsain dissoliilionum scd omnibus, el ipso quoquc
\ ,
corpore quod nuMiibra coniincl oinnia. Ilic neque
, ) - dnobus coiilenhis erai ad deportaiidiim, scd pluri , ' : /.
tnis opus babobal; ncque in b-cio jacens omnino fce
: ipsum verlcre poleral, sed allcrius, qui sc verte, * , \
rct, indigebat; neque cibns propriis lacios mani , *\
bus percipiebat, sed alius astnns eum alcbat, ot
, \ ,
quasi mcdicus non esscl, convincebalur ; elqui aliia
, *
repromiiiebal sanilalem, sibi auxiliari polerat,
.
scd ad pnrsidiiim marlyres invocabat.
Cuin ergo et Zosinius ad eos qui revera niedici
\ ^
siiut venisset, el teslimonium illis remedii quod
, ,
ab ipsis dabalur perliihnissot, lioc adipisoi dcpre
, \ ,
^. cabatur; c l deprecalus, conseculus e s l : el C O I I .
secutus, sanilalc politus cst. Cum eiiim solie tri ;, ,
* bns diebiis sancios orasset, ad balncuin vcnire
prsecipitiir, ei calidis corpus lavare flucnlis; qui
,
, , - jiibenlibitft obcdiens, divini cnim marlyrcs (Tant,
ad balnctim vcnil, et inlra fervenliorcs inveiuns
\
. acres, supra slramenlum ab bis qui bunc gesiavcrai.l pnnitur. Cmnqiie posuisseni illuiii qui por, ,
labaul, dispcnsaliono Dei a locis iSlis fervcntiort
bus exierunl, cxitus occasionem neccssarioruiii
.
illationem ferenies.
His uuinn exeunlibus, Cyrus illc mariyr in IMO ,
, D niclii scbcmate astat a^groio, non in somnis, ui
iiiullis apparcl, scd in verilale, sioul eral et pin , *
g i l u r ; ei apparcus, surgere languenti praBcipie\ \
bat, el in calida meigi fluenia. At ille nil ad v i , *
siunein slupelaclus, nec omnino in mentcm assu. , ' )
meus admiralionem illam quam tunc martyr pa ,
traverat, no quid limore paicrelur in menle ; non
^ ,
posse se ad eum respondil. Sod Uerum cuiu mar . *
lyr
qui apparucrat, boc facere el ad solium pau ,
ialim vcnire, ac descenderc lavalurum pra?ccpis\ , \
sr.t, ad id nili quod jussum fucral languidtis co , ,
gcbatur, sibi eo qui loquebalur inspirante viitu \
tcm, manibusquc ac pedibus provolutus vix ad
\ \ ,
soJium pervcnil, inslar colubri traclus, rt fii^ut
, , \ ;
valuit in fluenta dcsccndens, sicut non spcravit
,

se:o

s. sopimoMi PATRIARCILE HIEROSOL.


nsceiidil. Deuique languor quidem occidenli con- , *-6
sepelicbalur, sed cum scaiitlciiie jam nullalcnus
* .
.wendebal.
<. Tunc probalicae piscinnc lavacrum, calidi laticis
, soliiim iiuitatiiin csl, non nngelum lavandum
, \
guscpirns, vl :uptam descensionc sua tuibaniem;
, , \
spd Cyrum inarlyrom videns et hujiis piam sanciionem admiitens. Unde Zosimum quem dissolu- . " , ^
luro suscppcrat, iiicolumem
qui miseral reddidil;
\
vt qncin infirmiim qui non niovebaitir accepit,
, \ .
Fatium btuic dimisit, el farilc molibus snis iileti >
lem. Qui cnm in fluonta descenderel, praesentia \ ; ,
liler sanciuin videbai asiare; asceudcns vero a
. \ $*\
calida el bentgna aqua, inedicum viderc non pote; ^
rat. E l non cral Zoginuts etiam sanus efleclus
sine Irisiiiia ; nam gaudobal quidem quia languore 0
( '
dt-posiio sanitaiem adeplns est, trisiabatur aulem
\ , \ qiita sanilalis non videbal daiorem. Gavisus autcm
; \
siiiinl ct moeslus exira ralidos aercs usns pedibus
' \
disctirn-bat, hymniim Deo dicens, el qui sanave , rat maiiyri. Cum quo ct omncs qni vidcrant, pro , \
prii videlicet et alieni, cxlranei vi cotupalrioLe,
. \
uiiuui prneconii caiiticum rcfcrcbant inarlyrum v i , \
siialionem. E l ad balneiim taiiqnain ad lempltnii
, \ , \ veniebant, el hUroeuntcs lavabanl; lunc et ora .
banl, tomplum id el balnotiiu dcfliiioiilcs, dnplainqtie iliic benediclioncm carpentes.
'.

.
L t l l . De puero
Eleuiheropolita.
\ Succedal vero pusillo huic et bievissimo balnco
\ , \
marc magntmi el spaiiosuni, el fluenlo talido ac
f5ci0pov \ , \
dulcissimo salsum et frigidissimum, et Cuuslan, \ ;,
tinnpoli Eleuthcropolis, Zosimoque Procopius,
\ ,
imo rrocopii servus Thcodorus, atque sanciortim
, \ laudtbus superaddant, pars et ipsi praconiorum
, \ \
cff.cti. Eleulberopoli babitabal Procopius, qnae
. ,
nvilas esl Patoslin provincia?, et eral ex bujus
, \
iiluslribtis, el servum possidebat Thoodorun. Ha , \
bebal anlem passionem insauabileri), carnein v i , ^ ^,
dclicel q u snpni iiasum excreverat. Qnain cum
\ ,
rx mcdicis delere quisquam miitime valuissei,
* ,
Alexandiiam navigio venil, sumpio Theodoro, ad
, \
Cyruiu el Joannem procurans accedere, et ab eis
desiderabilcm sanitalem perciperc. E i ipse qui- .\ dem cum aecessisscl, desidorio non cst frauda- , ' , \
lus, sed quae voluil prorsns obliiiuil, licel tempore |) \ . '
iuullo ciiiii obtintiisset qitievoril. Piper aulein erai
,
.
medicina i l U , sarlagiue loi-ridiim, c l inlcr nasum
immiftstim.
Procopio aulem apud mnrlyres pcrsevcranle,
,
juvems ciiin essel Tlieodorus, frequenlius se in
,
mare jaclabai, et hiijus fluoribus aggaudebat, ala, \ ^ criusque se iti hos iuergcbal cernuum, c l na \ . "'
tabal. S^d quadam die naianlem, et jocaniem
\ ,
al|ue cum Auclibtis vinlilcr collnclanlem, canis
,
iiiariniis veuiens, caicaneumqtie remordens, Iraxil
/ , \
iu pclagus, c l niodico spalio (raclum, in arena
, , profundius obroit, prxdam mori piilans, et cscam
, \
prrparatain re^ervans. A l illc" iiondum quidom
. , &
Mortebatur, Wcvi in inferni pvnotrali occullarc; , \ *-

:m

351

SS. CYRl JOANNIS MIRACULA.

. - lur, Cyro in aqttis adjutore Joanneque repeno.


,
Siquidem dum traberetur Theodorus, martyres
v(J> \ * \
invocabal ; dum vero sub arcna jaoeret, Cyriim
, \ - Joannemque in mentem sumebat, et quod proxi , \ ^ ,
nr.is essei eorum commemorabat, el de pelago
\ , \
auxiliari sibi el ertiere a conlinuo seslu rogabat.
:
E l cum in profundis esset, clamabal Tbeodorus,
, ,*
et de coclis deprccalionem marlyres audiebant,
, \
el audila coniiuuo veuiebani. Ergo niarlyres v \ , lociler assislenlcs, et per capillos sepuJium or , \ '
lipienlcs : Noli clamare, ad cum djccbanl. IIoc
, ,
ab bumido educlo super aridam posiwninl, non

spirantem jnvcnem, Jouain oslendenlcs Tbeodo , r m n ; et spiriitun non posl muliuni donaules, ad
,
sensum ducebant vulneris, quod cauis operams
est niorsu ; calcaneo quippe denlibus apprtbenso,
\ , laliter bomine iracio, lolum iilius calcaneum ad
, 0 \
digilos nsque pariilus est. Quem sicut foiium
, \ .
qaod ex arbore pendel, ei bac illacqtie deferiur,
, ,
cerole niedicaminc adunarunl, brevissinio mo\ , \ ; ,
inonlo pedem animamque donanles, c l insperate
, \ a bestia Jugere concedcntes. Porro nos cum eo,
,
adbuc entm buic supere.sl viUe, et bis qui lunc ade .
ranl c l qui modo atidium, cos qui salvum iecer u n l illum, hymnis prosequentes, ei ila velociter eiiam nobis consulere in periculis poslulanles
aliud proitigium aliarum faciamus occasionem laudalionum.
'. *
L I V . De hidoro epilemptico.
\ \
Decorelur etiam Pamaseus iu marlyrum donie,
, , quae Paulum admisit videntem, el dimisit
, , videnlem, el bospitio recepit peraecutorem, el fecil
,
praedicatorem ; qnem qusesitum ad ocridendiim
' \
occuliavil, et noclu per fencslram stmunissum
^
in sporta fugavit, ut ex sancioriim gralia? p a r l k i .
palione dux clarius fiat, quam ex felicilate qu.-
, , banc pra?cessit. Rec enim cum Coelesyria? meiro, \ .
polis esset, in toto prorsus Orienie principali jure
" , \
regnabal, Nimim in se rognantem, el Semiraiuiu
babens illam famosam. Ainbo quippe illic regnan, * ,
tes, et muris civitaiein circumdanlcs, ab ca babi * \ '
lacula eduxerunt lam in Asiam qiiam in Arabiaui
. "
diciam Eudsemonn. Mansit autem Damascus re" ,
, guans, donec Alexander Macedo Dario interempto,
ex bac Ibesauroe ejus ademil, cuui ipsa eliam re
galia deslruens. E l baec quidem exlriusecus de
\
Daniasco didicimus; mulloruni nibilominus icgnni
.
, *, D i " ipsa monumenta videntes. divinilus aiiicni
inspiraia doclrina iterinn regnanleui in ea cogtio, , , *
vimus filium Ader, Pbula, Teglapbellasar, Azael,

Rbaason reges babenlem. Quae Cyri Joannisque
\ , \ \
plus quam lllortun ntuneribus frela, ei sub P.itilo

magniloquiis congregans, exsullalionibus giorialur.
. \
Damasceniis eral Dionysius, et ex bis qui i n l . r
, \ proceres et claros videbaiilur baberi, qui ex gor \ ,
ndne erat perpeino fulgido ; cujue origo el radtx
' , \
Nicolaus crai ille pbilosopbus, llerodiscruditor, filio * \
riimque ADtonii t Cleopalra: magistcr, a quoetiam
, ^,
Nicolai duodccim per successioneni eiilorentes, phl\fi , \ \ losopbiaeque decore nilenlcs, gcnus illuslravenint,
-., .
cl ad magnam ciarUatem rt gloriam deduxerimU

3C24
S. SOPIIRONII PATRl A R C H / K I l l E R O S O L .
Kx bis sp^ndblua Dionysins natus flliuin pro-
fcapircquc snccossorum babebat Isidoriim. Hunc \ .

cum putT essci, balneo setnnduin consuetudinein
, , \
iisuin, nequissimtis quidam itiseculus est daemon,
et in lcrram cadcnieni alque jac<*iitt-m, ht qui
, {> 0-
lanquam puerum illum alcbant, extra calidosaetes

,
ocluxcninl; intus enim insidias passus est daemo , .
uis, dereciionem aniiui passionem esse pulaiiles,
, \
qtiu iiiuUis sa pe couliiigii in balueis, ot non ma * \ <\
lignonim spirilim.ii opcralioiiriii ; cum el sino
, \
baineo sii^iiiiieril kesimietii ; et cxcusatio non erat
qu;u laiiguorctii possel nllerius occullarc; el id- \ , \ rirco c l pucri pnssionein agnoverunt, el cveiitus
,
daiinonicae nequiliae nuiiiiaverunt tunc talem esse,
. cl illam inluUoxeniiil comimitationom, scilicel
qiuc prima iti balnris facia est. Quo parentes ,
ompcrlo, uicdiocriter irislabaniur, el aestua-
, *
bani; erat enini eis inler lilios solus lsldorus
. "
masculus, et oinncm in se pnslcrilalis fcrebat
, \
liduciam ; undc isli omne sludiiim pro pueri cura ,
lionc ponebanl, et bunc probabilibus medicis osten \
debant, mnliiuidine iiielancltolicoruiii bumorum

fieuuenlcs illas cpih-mpsias et longas capilis gra , , vcdines accidcre arbilranies : nain ulrasque nt
coguuviinus palicbalur, alteras quidcm frequcn- * ~
lius, alteias vcro indeficiciiiiiis el prolixius. Sed
>
quasi unam ab oimiibus senieiiliam audiebauf,
, \
iJiMii boiuiiiibus iiiviclum cssc langiiorem, spirilmn
.
scilicel neqttam, el non inelaucbolicum buiiiurcui,
catisam babenleni.
C
Cmiiquc Diouysius pueri pnier discipulorum
*0 ,
[cod. ex libris pro discipulortun] llippocralis inlir ,
iniiaictn dcprcliemlisset, liunc cum niatrc ad Cy , ;
nnn el Joanncm inisit, sicuti ad ElisaMim quon
datu Necinam Syrum rcx Damasii direxil; quos \
t-tim venisscm, mariyres rcceperuni, ci posl inodi, * .
ctiin riimiscmnt, ctiratioue douata. Apparcnles cnitn
\ ,
mairi pneri C U I I I dormirei, bnnc linirc per sc a ca '
piltis usqne ad ungulas porcino pr;vcipiunt adipe,
,
divina dispcnsalionc ulenles, et ipsius curare ani
- main feslinantes; lapsam quippc Juliam esse, boc , ,
rnim crai D O ; I H ' I I ejns, circa (idcm diflainabanl, ad
, grnlilcm iiidiuataiii errorem, ac proinde proplrr
, '
Adotitdis niorlnn carncs reftilarc suillas. Ei sivc
. \ '
vora quae diccbaiiiur es*enl, sive falsa, quae opiuio j) , ,
divulgibai, Ncum nossc, et qui boc prsecepcranl
, *
inailyres : quia eniiti carnes exsecrabaiur porcinas,
,
iiiajiilesiuui cral cl iuanibignuin. A l vero cujus
, -\
rei gratia bas non manducjbat, nullus ex bis qui

ex propiuquis crat sciebat. YerunUamcu in \ Jtrutilas pncri jussioncm facere cogebal, et lnmc
, ^
insimiato liniens adipe, infirmum manifcstc lini^ii,
, ^>^
ei manifcsla iiiiirmitatis rereutem Hisignia.
.
3023

Praitcrea d^inoniuin , qnod Iniic inolestuni


oral cl coiuprimebal, pcrfectam unctionis aiiiY.o
laiionem non prneslolans, tauqnain a diviua i'ugi<*bai virlulc fl.igellaiuin. Cyrus. cniin ac Joanncs
Snvisibililer flagellabaut, qui divina viriulc circumitrcrc consucii sunl d.on.onas * utidc ab il:o icm-

\
,
> .
\ , or c

SS. CYRl JOANNIS MIRACULA.


362
365
;, , \ \ pore, quousque in bac fuit viia Iftidorus, iiiacressibilis crat da^nonibus, ei expcrimcnlum eorum (a!c
,
de caetero non acccpit, quale ante refugium ad
Cyrum et Joannein martyras accipiebat factum.
\ * \ Opinor auletn el ipsain boc niiraculo profecissc, si
, ' ,
\ duntaxat veraciler erat Iaesa, vel si non qunedam
, \ - valde insensala el impia exslilil. Porro nos el bic
, * Deo, et niiraculi operaloribus bYmnis benediccnlcs,
ad aliud miraculmii lingtiam aimnmis, bujus ad,
jntores mirariilorum operaiios faeienios.
.
LV. De Tlteodoro Cyprio qni magia faclus est
loidut.
,
Pboenice proxima Cypms cxstat, interpositum
, babcns paribeiiicuni pelagus, quod animo navigan, , \ lcs, a Pbocnice in iuaulam venimus, ct Lapiibio
, \ * invenlo Tbeodoro, et bis qnae illius sunt districlius
,
pcrscruialis, baec ad laudem eorum qui operaii
^ ,
sunt conscribamus. Medicus erai Theodorus, ar , \
leque bene probalus, ct idcirco ubique famosus.
, \
Hic a magia irmiiobilis fit, causamque passionia
, ,
ignorans, semelipsum curare sludebal, illa faciens
, , \
qua3 se forc sanafuro spcrabal, ct quae aliis non
, , * ,
mngiam, scd oliosilalcm menibroruiu paliintibus
*
srcpe aOerens profuii. Scd curo onmia fecissct
, [quiu a se morbum depelleret, arlis cognila] infir , niilale Cyri Joannisque profugus coustiluitur, va , lenliuni cl languoreni fugare, et languenli sani:a , \ .
tcm donare.
'
ltaque venienti ei roartyres in visu videniur, oi
, visi pussionem continuo fugant boc medicaiuine
. [ (32) ,] C usi. Porci pneumonem sumere, et lorrere \im\c
,
ignis in prunis et lorrido cum vino linire ac inun \ . gere menibra quae palicbanlur, pr<*jcipiunl. Quia
, vero graliam oporlebat iion imperfeclam sanctog
donare, Tbcodorum quidcm pr&dfclis sanaverunt
, auxiliis, eo vero qui magtas cxeiruit agnilo, ma , * giseqtie oiganis manifesiis eflfeclis,dignam auclori
* vicissiludinem tribuunt. Quando enini Tbeodoro
, \ - conficere aduiiniculum praeccpcrum, eliam boc
, , , - jussioni miscebant, Mille, (iiccnles qiicniquaia mi*
, \
nisiranlinm tibi ad Laplibou, ei antc cubile luum
- praj foribus fodere dispone. lilic enim insidiant
, invcnies lnaltficium sub vcslibulo invisibiliier
\ , coopcitum; quod inanifeslaiuin mox, eum qui fe . P c i l inlerimcl. Millens auieoi Thcodonis sicul jus , sus est ad jam diclum lotum, iufumiialie repcrit
^ ,
causam. E l bac appareute, qui inale id opcratua
,
est, staiim disparuii, moric bunc prolious rapieittc
, 0
et mailyrum nulu Tbeodoruin defcndtnle. Ile . * , \
braeus aulem crat, el bujusccmodi acstiuiationis
* \ iiullo modo liber; propler quod el opcrum uicssuii
,
proprioruin labores, compeienlcs accipiens agri *
cultura3 manipulos. Porro nos sanctorum robo>e
, \ ,
collaudato, ct siculi possuums cis bymnis glorili caiis, alia corum non minoris inolus alqne virlu .
tis, boc scriplo denunliabiuius.
'.

NOTiE.
(52) Inclusa in Gra:co icxiu deerant, qua? lamen Lalinus conservaviL
PATRCL. G v . L X X X V J l .

11

S. SOPHRONII PATRIARCHiE HIEROSOL.


De Georgio Cyprio qui pedibus ex operatione dcemonis infirmatus e&t

NCf'. /

.

Non autem dcspiciamus Gcorgium adhuc in Cypro degeniem, quoniam pauper est, el egestate
dcpriinUur; nam nec Cyrus eum el Joannes marlyres despexerunt, sed u l amatores pauperum assumpserunt, el curalione diguum exhibuertml,
tanquatn vcri paupcrum amaiores. Agri cuitor
erat Georgius, et praedium babilabat quod apud
Ncmesum adjacebat. Phava idem praedium vocabaiur, quod quinquaginla quidem a civilate, tribns
autem et dimidio siadiis a mari dislabal. Praelerea
sic pcdibus Georgins infirmalus est. Quae pcr
agros cranl inspiciebal, ei leporem, ut aultwiiabat,
\idebat, el inmens insequebalur. Dulcis namque
esl baec venalio rusticis, ei incitans si apparueril ^
ad capiendum. Vcrum persequcns non comprebendil; non enim erat lepus qui apparueral, scd
spiiitus nequatn, el bomincm odiens. Porro a cursu ilcrum cessans, pedes niovere non poterat, sed
immobilis posl cursum manebat, leporem quidem
non capicns, capicns aulero pedum obtigamentum ;
lalia enim sunl illius leporis dona.

, ,
\ \
, * , \
; , .
, \
, x a l
, \ 6 . * , \
, , ,
, \ , ,
,
\ &.
, , *
, ,
.

\
Ilincail Cyrum et Joannem super bumeros Georgius asportaius efferlur, ci horuni pedibus ab alum- ' ,
nis projicitur, et lempore imillo*faclo, usque quo \
Dcus et sanctorum gratia voluit, tali modo saniia-
,
tcm adepius est. Moieslus eratinfinnis, et laborem
^, \
non brevem praestabat his qui talium studium in
lemplo gerebant, ciliusad latrinas veniens, sed ab ^ ,
* , \
bis non ciiius rediens, iiaut dormire in bis.crebro
,
dimUlerctur, eo quod crebro abiret, et tardaretur
, \ *
ex consnctiidine sedcns. Taliter aulcm Georgio
. ,
marlyres viso, ad miserationcm veniunt et compas \ \ sionem, ct in latrinis quadam die dormienii in
,
somnis apparenl dicentes : Surgensegredere, et in
, \ ;
tui9 dormi slramenlis. Qui expergefaclus, el ncmi. , nem videns, ilerum dormiebat. Et iierum martyres
, !
secuiulo astant, eadem disponcnles. At ille conver ,
sns Kerum, ei neroinem rursus inluilus, ilerum
, \ , :secundo domiiebat. Tertio anlem sancii ei appa . ,
renies, pcdilem a lalrinis egredi jubent, panem

porrigenles ad manducandum. Porro terlio faclus
.
in somnis non quidem praescnles videbat martyres,
sed inveniebat benedictionem dalam ad sanilalem ; n , .
, \
ctcumhanc manducaret, convalescebat. Sanctorum
* jussionis memor, a lalrinis surgit, ct saliens exit,
, , \
ibideni languorem dimiitens, sanctorum vlriulem
, , \
glorificans. Adbuc aulem ct supercst isle, el mar . \
lyrum peragrat lemplum, languorem pariler et sa, \ ,
litatein enarrans, el ad laudcm Dci sanclorumquc canlicum qut sanavcrunl commovens au- \ , \
, \
dientcs.
.
LYII. De Cyriaco fliiodio dccmonium passo.
'. '
.
Nou autein ineptum est Cyriaci cliam Rbodii
\
faccrc menlionora, el cuin insulanis insuianum
, \ connumerare, clCypriis adncclere Rbodium ; plus
, enim congralulari insulanos invicem accepi, quam

"629

SS. CYRl JOANNIS MIRACULA.

, .
'
\ , \
, \ \ , \

. \
, , , ^ , , ' \ ,
, \ \ .
\
,
, \ - ^
.
,
,
. ,
,
\ \
,
,
,
* ' , *
, \ \
\ .
5 , \ , \
,
.
*.

3G::tl

congratulentur hi qni nou sunt insulaiii. Cyriacu*


igilur hic Rbodius daeinonium babebat iuimunduin,
et imilus aliis saevius, quod cum eQerum id esl
hominem odio baberet, muliis bunc casibus im-
mUtebal; el frequentcr aclum est ut cum hac vita
privasset, nisi Christus procuralor omnim, el
bumanas natune custos non obdormiens, increpasset et cobibuisset. Neque enim quiescere sallem ad
modicum bominem permiltebat, neque vincmlis
neque ferreis incunrari catenis, nequc aliis macbinamenlis turbari, quibus soliti sunt bujusmodi
corrigi. Sed cral inlrepidus, el sine limore cogiialionibus deelilulus, et omni sensu orbus etalienus.
Porro adnvodura yiolenler ad Cyrum ct Joanncm martyres duclus, a d?cmonioliber cffeclus est:
paulalim quippe sensuro restituentes, ei etiam quaj
bomlnum snnt senltre donaruni. Sic auiem iraciantcs hominem, el daemonium vilissimo mcdicaniine pellunt, oslendere forle volentes infirmiiaieni
inaligui. Cantes quippe vilulinas sumere praccipienies, prunisqne has cremare jubentes, cum vino
fricarc, el ungerc corpus decernunl. Quod cum
celeriler Cyriacus egissel, iuane slalim daemonium
faclum est, non medicamenluiii formidans ncquiasimus ille daemon, sed Cyri meliiens ct io.mnis
pneceptum. Nec ad babitanduui ultra revcrsus esi,
sed scmper fugicns absque babitalione manebat,
hoc modo clamans el suani ipsius inipossibililatcni,
et pellentium propalans vinulem. Porronos cmun*
dato congraluianles, et sanctos qui bunc niundavere gloiificanles, Cbrisuimque qui talem illis contulil fortiiudincm honoranles, iiiiltum alteriua
faciamug miraculi.
LVIH. De Pelro Ammada

qui scrofas

habuit.

Pelrus iHe Charax, vir bonorabihs fuil, gencre,


, , \
diviiiis, et prudenlia dccoralus, et cx terlia ,
Irestina (btijus enim civilas suut illa Cliarag-iiaia )
( \ ),
gloriosus exorlus. Qui patriae tcrniinos laudibus
, Iransiil, el ilaexlernis cognitus aderal, non lantuut
, cx visione^ quanluin cx laudc iliis notus eflVclus
*
cst. Ergo Pelms bic oplimus diviliis aflQucus, pio .
, ^,
sapia ornalus, et prudcnlia famosus, sxvuni lan,
guorem incidil ; nalurae quippe propriancc sibimcl
* , parcunl, liect jam diclis virlulibus dislare acou*
ibubbus aimnncnl. Talia etiani eral langiior.

Strofas profecto audiiis, eiaudicules uiique noslis,
.
, \ sciiis eniin quam sil h*e passio ad sanandinn difiicilis et inedicoruni lcgibus non obsccundans, el
, \ \ angeos bestialiier palioiiles. Hoc el Pelrus circa
, \ , \
. \ collum habebal, ct babilo moribundus periclilabal u r ; tale quippe scrofarum est gcnimci ; et pci i , \
( ), - clilalurura qui salvaret non aderat, dum inedicu
diiuicare conlra segriludinem non valet, vel diini ,
cans afifcrre vicloriara. Verum roulli quidem
, \
insiliebant in stadium, nemp lamen accipiobal

braviuni, sed superalus effugiens, coronabat fuga
,
languorem.
, * \ ,
:: .

#31

S. SOPIIRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

3032

Diutius autcm passionc oblinente, el medico qut


\ - , \
,
luciarelur deiicicnle, morli Peirus appropiuquavii.
Sed bunc niariyres praoccupantes, de inferni
. -,
maiiilms liberarunt. Cum enim in novissimis esset, .
pericliiabatur [sanctosqiieGyrum ac ioannem fando
, \ audiebai}, qui soli languerem viHccre polerant; el
, \ |
uibit nioratus a patria navigavii, ftde purissiina
,
duclus, quae valerel inflectere niariyi-es, unde nec
, - "
ultra quatuor dies egregii illi buflc videre patieulem

paiiebaniur; scd eadem nocle apparenles iiifirimla , tis dabant remedium. Pauis aulem eral icrens ad \, ^ .
buc ex igno calorem, queni secarc praecipiebant,
, ,
ei calidum allerre pre epiibemate scroGs, ct boc ,
portare spatio quasi borarum qulnque, amabiliter
, \
apposUum collo, el tunc balneo appropinquare, et
iulus inlra calidum aerein inveniri, el a collo evel- * ,
lcre niedicinaiu, el bac rursus u l i , dura lavareUir
,
usque ad perfeclaui segriludiuis saniuiem.
,
.
Qui evigilans (in aoronis enim haec facere jube (* >
balur), pracceptum sludiose gerebat, et passionem
), , \
sludiosius dcpoitcbal. Cansummaia enim jussioae . *
sanctorum, el collo circimiposilo illo praesidio, ei , \ ,
post boc invenius in balneo, cum exlraxissct a \ ,
collo uiedicamenium, et scrofas cum ipso simut , \ >
abstraxii, ct cum scrotis peiiculum quoJ ex ipsit
, \ ; eral procul dubio nasciiurum. Aiunl aulem eiiam
. \ \
bas sexagima ct scplem fuissc dinumcratas cum
cccidissenl a jugulo colii, cl duas cum ipsis ma- , ^,
sctilini simul sexus el fen)iaini,qua3 bunc boaiioum ^
t&orem gencraverunl exerciiujn ; supposuo vero
collo iteruu medicamine, diebusquasi iribusquoque
iuraiuur vuluera, [(35) et omnis abjecla esl quam
habebal iufirmilas, scrofarum vidclicel porcinarum
pericultun, et ad sanapdum difficilia vulnera).
Gralificisque caulibus oblalis marlyribus , gaudens
pariler et exsulians recessii, leinplum illia apud
qui sc salvaverani dedicandum.
LIX.

De Stephano

Aphrodiaieo qui
scotopendram .

exlraxil

e capite

Ulquid ex Asia venienlem non <producimus


Slephanum, ei amatoribus martyrum quaB illiu
siini cnarrabimus ? Sufliciunt enini ha2C, cuin ad
notiliam venerint, tam ad virtulem sanctorum ,
cxbibendam, quani ad aifcctum sanctos amanlium
augmentandum. Asianus crai Slepbanus Apbrodisiadis civitaiis. Hic quibusdam supplicantibus pecuniani commendavit, (Idc secunduin salutare
niandalum pecuniam dans et nil ad sm securitatem
pcrcipiens ; propinqui eniin eranl bi qui pecuniam
f.cceperant, et idcirco necessariuin noii esse arbiiralus esl quidquam profilori, tit solili sumus exigere ab his quos fuluros suspicamur ingralos. At
ilii ejus deprcbendemtes siinpliciiatcm, el quod datum
tuerat Jucrificare festinantes, faciunl inalignam pro
bona vicissitudinem, el virura malebeio impetuni,
bunc e raedio ablalum cilius inviibilcm facere

. cfc
\ ,
, \ ,
\ , , ,
.
Cbaragraaia facturus, siculi fueral pollicitus, big.
*.

xe-


\ * ;
% , >
, \ *
* -,, ,
^ \
.
, \
. 01 , , ,
\
,
,
, \ ,

NOTiE.
() Lnclusa desunt in Grseco.

SS. C Y R I J O A N N I S M I R A C U L A

2G33

3631

geetiefllte, * inUrempUonis incerlum, tt ]ciem detitesccntes effugerent, el mutuum non per. \ *


solverenl; lioc eaira desiderium erat illis. Cogita , ,
banl aulem apud se forlassis niiserrimi, quodsl
\ .
liomines laiere poluissenl, c l octilnm Dei, qui no
donrmt, lalere nibilominus valnissent.
Deniijue ul dixi maleiicio Stcplianus iuipetebatur,
, , , \

et maleficii mors orat inientio ; quan protectione
\ *
Dei ei voluniale ditTugil quidem, sed maldkS
, *
kesionem penilus non evasit; verum fluxus ea , \
guinis languorcm incurrit, c i per singulos dics
, 0 \
morleiu suam inluebalur, eanguinem super ean, \ $ gvinem fuwdeng pcr os simul et ventrem, el omnes
, \ , Oavot
in adniiralionem agcns prae multiludine fluxus,
.
cunctosque clamarcqui videbant compclleits,qtiott
* , \ ( morilurus esset anie sanguinis statum. Dum sic
,
Slepbanus per singulas boras pericliCabatur, ei
,
raortcrp pcr saiiguinis Auorem suspicabatur, c i
\
medico non invcnto qni morfem repcllcrcl, ad
,
Cyrum navigabat niarlyrem ct Joauuem hujus
, \
martyris coruparciu, bos comperiens ex millibus
. , \
solos post Deum curare posee languorem. Ad quoe
, \
cnm venisset, ct prcccs cis cnixius oblulissel, au .
dilys est, ct a periculis salvabatur. Sancli enim,
oi ,
a^parentes in sotnnis. porros manducare praeci \ ,
pitaiU, neqtieigui ncque aquis allalos ; quos cum
^,
sicuii jussus est manducasset, et a fluxu sanguinis
.
liberatus, c i pcrfcclam sic adcplus esl sanitatem.
.
Nox eral e l anle sanclorum mouumenlum asta\ , bai, ct banc conscqui precabalur genibus flexis,
, \ - C ct fronlis Biitibus in lerram deiixis. Kt cum boc
. \ , \ faceret, et aliquando quidem e eonlra slaret, alio, ,
qani vero in lcrram sese curvarcl, vorlex per me , \ \
dium apehtur, el ex boc salit et cadil scolopendra,
{ita cod.|
quae cst beslia numerosis podibus gradie&s aspi, .
dique pusilla eimillima. Qua ruente c l fugam quan \ ,
tocius ineunle, slupefacius Siepliatms stabal pal * \
pansque capilis eui medium, im lc scolopeiuiraiM
,
illain senserat ex-tese, nec vulnus in loeo inve ,
niebal, nec fluorem aangaims agnoscebat, scd
, 0 ,
tanlum bumorem qnemdam, ct laxationem ossiiun .
. \
adverlebat. Qui laliier saniiate frctus [fruilus?]
, \ \
ealenas miratur el obslupescil, ci audienles miran
, \
Cacit et obstapescere, secumquc landare sanctonim
^ .
digrttiii adioiratione virlutcm. Porro nos ct bic

\ - ^ iterum niarlyras mirai uloruin opcraiorea lau


danies, allerius eorum palrali rairacuU faciannis
, memoriam.
.

L X . De Theodoro Byzanlio qui ineeudium habuit.

,
, ct ,
, .
\ ,
\ ,
\ ^(5 *
, \ '
\
;. ^ -

Non nos a Uyzantio ad uarrationem Tbeodorum


ducimus, sed sancti bunc iterutn vocant, queinadmodum duni palcreiur, ad curalionem prorsus
vocaverant. Omnmm quippe, qui stipra terram,
jequam providenliam facieutes, el eos qui vicini
sibi sunt a passionibus liberant, el qui proeul degunt, venire, et a se sanitatem, quasi a pralo
deleclnbili el amoeno boni odoris floruin calycas
mcierc cobortanttir. Inflnuabatur cnim Tbeodorus.

2.

3035

S. SOPBRONII PATRIARCHJ? HIEROSOL.

3036

infirmilalis locus erat Byzamiam. Causa vero p ^ i



Infirmitaiis ejus erat inexslinguible iucendium
,
quod valeniius succensum, sinisirum ejus inflam, '
inabal pedem, locuni illi non sinens saltem modicum incombusiuni, sed tolum reddens ad aliud
. \ \
qtiid, quam pedis similiiudinem. Medicorum vero
, fcopbiai acduces, qui flores erant arlis claris- \ , \ ^^
simi, cum minUlris ei pueris acourrenios, et fer ,
vidum illum languorcni exsliriguere fesUnantes,
,
infinni esse ad bujus exslinctioitem conviucebanlur.
Sicul enim igne praevalescenle, omne quod ad
* ,
ipsins allalum fucrit exslii)ctionem fomes etricilur,
, \
el flammaquse iion niitigalur, on.ni quae dala fuerit
,
spccie, in naluram gialini ignis Iranslala, ita ct bic
*
cum validum essel inccndium, omne quod medici
,
< ad ipsins ccssationein aflerebant, augmenlabal po- ^ ,
, \ \ , \
tins languorem, c l coaugmeutabal parilcr inflanw
,
n:a ionem. Et peno loium ipsius corpus passio
)
tromburerel, ignis more depascens, nisi niisericor \ , \
dissimi martyres ubique praescntes, c l omuia co , \ ,
gnoscemes, ei languorein inielligcntes, et honiineni
\ ,
miseranles, cl curalionein douarc volcnlcs, Joannein
, \ ,
diaeonum, cujus cl prius fccimus mcniionem, cum
imraculuni pticlhc qua3 ccciderai cxponercmus, qui , \
, \
el ipse dc Byzamio fuil, el bominein cognosccbat,
'
iiUimare illi pcrsomniuin cxborlaii fuissenl, ad se
.
venire el salulem percipore.

Qui Joannis rcccpia epislola, crcdens bis qui


* , \
scribere jusseranl (ignorabai eniio si passiune lali
(
leuerelur Tbeodonis), navim slalim ingredilur et Q ),
snnctorum venit ad lcmpluiu arrabonas sanilatis
, \ ,
babcns nou mcntienles ad sc litleras scripiae jiis- ^
sionis. Cum ergo venientem et vocalionibtis pa .
rvnlem invilatorcs vidissenl, malurius cum prae \
slita sanilale dimiltuiu, doiium ocius Iribuenles in
:, , se babil r fidei. E l sanitatis quidcni lempus brcvis .
simum f u i l ; languoris aulem ntcdela el illius
'
exsiinetio, lutum eral aqua solulum ad linieiidum,
, \ qno doliorum ifjgypiti obslruunl ora, qui vinum
, * ,
excoltmt. Iloc enim laudabiles inartyics in somnis

apparenles, facere pr33ecpcnm!. Ibeodorus ilaquc
.
pccu:idum repromissionem epistol3 sanitate per- , rofrla, cantans canticum graiiarum, Conslanlino.
palini navigavit. Nos aulem el bujus miraculi causa,
, r l anie iniraculum vacaliouis, cos qui i n v i l a v ^ i n l D , . \
, \
ei miraculum palraverunt bymnis celebranles, ad
, \ narralioncm altcrius miraculi navigemus.
, ' ,
2'.

L X l . De Philemone Macrocomtte (34) quijecori*


vilio laborabat

psiulamque

habebat.

Videamus aulem el Pbilemonetn diaconum, et


duplicem ejus addiscamus languorem, conspiciamusque ipsius duplicem saniialem. Prssto est vir,
cum magnie cursus moiibus ad noe a Pboenice
profeclus, et a longo caslelto quod illic sorlilus
esi rcdificitim. Pneslo est ergo scriplo, nobis lan*
^uores [et qux languorcsj inscquunlur mcdica-

NOTiC.
(ji)

Oit Mairocometa,

a patria Macrocome,

longo

" ,
, \
. ,
,
\ .
, ^
, \ -.
casiello.

3G37

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

3633

* , \ , menta demonstrans ; quaeque ecribi vult el ubique


\
praedicari ad laudem Cyri Joannisque virtulum, qiri
6>,
exilibus exiguisque adminiculis forles magnosquc
\ . \
janguores compescunl. Ergo et haec cum prioiibus
,
ordinemus, eum benevolenliae [hellenismns] cirra
.
>
sanctos liabilre admiranles.
\ ,
Passiones duae atroces, el qua difficile sanari
\ , \
possunt, Pliilemoni aderant: barum quidem allera
,
bepalis, seniperque deprimens, et morti facicns
, eimilem : altcra vcro fisluIaB quae collutn ejus sor . lila, fonlcm, id esl pus, defluenlem de col!o, fecit.
\
Et doloribus quidem bepatis dcfiuhum lempus, ci
, * \ \
lemporis circuilus liibuebalur, in quo crcsccbani
, *
bi et vigebant el bomincm allernantibus vicibiR
\, \
cruciabanl, et in quo recedebant et quicscebanl rt
, ' sinc dolore nonnunquam bomincm diniillobaiit;
, ' \
effusionibus autem tempus dofinitum nullum rrai,
, \ .
nec allernus factus earum circuiins, sod jugiicr
\
sanies se deorsum millebant, el sine requie lio , - minem iribulabant.Propterea niolcsiusessemedicti
, \ , , non cessabat, et cnm his valide [ita cod.] verbo* \ .
ratus, meliores quacrebal; el modo quidem illos,
modo vero istos prosequebalur, ab, utrisque autcm
nit adjutus dimiiiebaiur.
,
Ergo cum niedicos pluriinos commulasset, et
, \ languores qualiler mulassel, miniine invenisscl.
, * ad Cyrum et Joannem marlyres venit, apud quos
, , in fide repertus, languores quidem sanilale nm
. " tavit, sed nec iterum medicos commutavit. Quem
, ^ cnim sancti divimlus accepta gralia noluerunt a

passionibus liberare, nec omnis mcdiconim mun ,
dus, ut ita falear, liberabil. Sed ad narrationis
, residuum veniamus, ei PbHemonis curationem d i
canuis, sictrt ejus eliam hnguores ediximus, bae
\ cnim cst dtilce dictorum capitulum. Dormiebat
, \ supra slralum diaconns, et martyres dormienit
. \ 0 - ei asUbanl, el aller quidem jecur ejus atiractabat, alter vero colli flslulam considerabat:
, *
et ille quidem dolores jecoris compescebat, isie
\ ,
namqne fonles fistulas desiccabat. Et quia eum
haec fecissenl cessaverunt, baec facere reeedentes
, , \ ^ jusserunt, ut tilriusque pcifectam reciperet eaniia , - icm. Qui ergo stare fecit fistulae fluxus, cilri folia
\ terere ei ukeri afferre prsecepit. Ts autem qui ta , - D ctibus hepar sanavcrat, olivas deferre vlildes, et
barum alteras manducare, atteras autem emollire,
\ , ,
. ei locum jecoris cataplasmare praecepit. Aetinflrmus
surgens post somnium, utramque jussionem san ^>,
, \ ctorum implevit, et utrarumque curationes passionum percepit. Philemo ergo jtle mirabilis, talitcv
.
, \ - languores effugiens, saniiatis dono reeeplo, eas
, . qui contulerant collaudans abscessit. Porro nos
ob utraraque sanitatem dupticiler bymnis marlyres
'
prosequentee,
ad aliorum hymnorum relalioaera
, \
matrem ac nulricem acccdamus.
.
LXII. De Rhodope quce habuit ebullientes
'. '
.
carbunculos.
ftbodope slylum [cod. descriptionem] rotantera
' , et exararc alia miracula feslinanlem, ab ilincrc a i
, \ ; -

3639

S. SOPHRONII PATRIARCM HIEROSOL.

3640

b:ue uiliibuil, el hunc ad se Iransferens, acribere '* .


' ,
piius, qaae de > gesta sunt, compulit; qualiler
;
ridtdicei aliquando pralcreuntes eara raartyrcs, et
,
ad alioruro infirmorum visilaiiones divcnentes,
,
impcdire praesiimpserit, et sui facere cum omnibus
\ , )
visilalionem ; licei hoc faclo nihil profecerit, m
sanitalem prseveniente, sanclorumque auxi- .,
liunt reeidente. Ergo c l nos, quse sanctorum sunt . \
conscribentes, et bonam eorum ad oinnes con- ,
,
descensionem edisserenles, imitemur eos, et ea
, \ ,
qua? cirea ipsara gesla sunt conscribamus, illara
.
sine commemoratione minime deserenles.
' ,
Rbodope genimen crat quidem Theupoleos, quae
, '
omni prsesidet Orienli, Aniiocbi vocala regis co, \
gnomiue, ct principanlium Vn ea prosapise ac d i viiiarum claritate praefulgida. Tempore vero multo . '
Alcxar.drix babilavit, Joannem inariium babens, , , \
CIIIII quo ad illam ascundil, qui rbelorieorum
,
mngibter erat sermonuin, ct Eulogii, magni fidei
(34*;,
piccdicatoris, discipulus inlimns, quique aliis pro ,
piaabat utilitatem, quam ab Eulogio sacratissimo ,
dum supereral curo ipso commorans bausit. Hujus .
cmn essel conjux Rbodope in ea Alexandri eivi- , \
vilate degens, cxtremum languorcin porpessa est,
, per tolinn corpus ejus carbunculis efflorentibus.
, * .
Cuinquo pauxillum languor lenior fieret, e l ille
' , \
multtis carbunculorum furor in superficie appa- ,
ruissei, retardarique ista in eorpore a mcdicis ,
ajstiuiarenlur, ad Cyri Joannisque basilicara ve ,
nire uiuliercula cupiebat, u i horum ope ac jus-
1

sione, feli(iatiorem carbuneuloritm deposilionem


accipereL ecce pervenit. Quae nociu dorroiens,
ntarlyrea aspicit pbalangae aegrolanlium peragranles, el pm> singulos conira omnes ceogrcdienies,
c l saniiaies unicuique conferenles; el buic quideui
boc, aliis aulem aliud facere praecipienles. principio ergo incboaiues, el usque ad eam, quasi
uub&equeoa csset, medendo perveuioules, el veluti
abeoiiiem illam despicicnles sinequc consolatione
dcreltnqueBtes, ad eum qui posl banc erat advenituU, e l deinceps ad caeteros jacentes progressi
suni.

. KaV , \

,
, \ *
, "
, . '' , \ ,
\, , ' , . , \
, \ '
,
\ , '
,
.
Qua, cum lraneeunle& mariyres a&pexisset, et
, \
c ikequaquam urtuilos, nec facere ad aalutcm quid- ,
, , \
quara j u b e n t e s , q t i i n i m o appropinquanles ct non
,
inulto ab ea inlervaJlo dislantee, basc ad eos pro ,
fa!a esl : 0 Cbristi Domiui famuli et imiialorcs
\
ipsius erga nos babiue boiiitalis, voe qui si qua
auiH noxia Kumanae naturae dopellilis, divinilus ,
passlonum iiostrarum dati roedici, a Dco mis&i *
cuticiormn uisocmores languorum, el omnis cu- , \
,
ra4iH)ie daiores perpetui, prapier banc opitulaiio , \ nem vestraia, q u % est erga nos, c l ego veui, uon
, sclum viderc, scd c l participari de&iderans gratiae,
^,
et cum ouHiibus perfrui sanilale, q i i a m vos

.
fhi)

Ad bunc Juannem puto scriptas Riocopii episiolas illas, quas supra cdidimus.

3641

SS. CYRl JOANNIS MIRACUU.

3642

. - omnibus qui a<l $ aocedunl donatig. IJtqmd


;
crgo roe in vos pectaaiem deapexisiis? aut quam
[] ;
jassionuai vesiraram roe iransgresaam, etiic
' ,
coiisolalione iransiatis? aiil quare me quomode
;
vos conlrislafllem miaericordfetts mwneribus ve etris p r i m t i s ? ego quidem nil uovi me in vee
. ,
bujustnodi deliquisse. Si vero a me qmdquam eo , , , rum q u dicia sunt perpelralum, et oblivionis
, vesle coopertura est, bor, mihi, ebeecro, dicite, tA
.
l*oc ipsa oonciie corrigam. >
' ,
His saocti a Rhodupe auditis, uon inhoiioraiit
,
ejus immacuiaUim deprecalioneni, sed convcrsi
,
ad eam talibus illam et ipsi aormontbus consolan ^ ,
lur : Non tanquam quaa in nes deliquvris, nni , , '
lier, le prxlerivimus, neque lanquam q n quid

, , ,
' ,
\ , \
, \ :
,
\ , >.
.
;
; \ ;
; *
; ;

, ,

j
D

1- -

piain ex noslris, ui ai9, praeceptis calcaveris, eed


quia resolutionem luara videnius appropiare el
icmporalis viUe coneummaiioneiu, el preesenlis
diposilioneni, ei ii> Christo inevitabilcm dormilionts accessum, quomm omnium non nos datorcs
vel perseculores sumtis, sed Cbralus oirnii m
Deus el dominator et princeps, qui vita& ac morlis relinet gubernacula/Quid ergo nos ad bsec tibi
patrabimus, aut immortalitatis poprigemus reme*
ditun? In quo aulcm sauHas dabittfi? aut quae est
curatfonis utililas? Quls vcro est qui bsee a nobi
feral? vel quis qui horum poliaiur muneribus? Tu
enim post pautulum qua; sunt mortatiutn deserens,
viam cunclorom ibis, soporalura qua apostoll,
\ , Q propbclai ac martyres abierunt, et Chrislas ipse
\
auctor viia3 factus homo, quamvis terliaiuis re
snrgens resurrectioiiis nobis arrhas pntsiilerit,
^ .
Surge itaqne, vade, ei ad domuni propriam pro , \
ftciscere, airtcqtiam te anima* a corpore disjunciio
.
capiat. Et bis quidem diclis, sancli abicrunt. Ipsa
,
vero manc ad civitaiem profecia cst, ct viro mi , \ \
ranli reversionis compendium, propbeliaui marty , - rura recitavit. Et non post mullos dics dire gra *
vescente languore, ad Deiim profecta est, ul a san ,
clis didieerat. Nos auiem eliam hic super vaitcinio
, .
mortis Rhddopea, illos qtii pra>dixeraut admiran \ ^ ' ,
tes, et narrationem de ipsa deserentes, ad alierius
, \
inslUulionem miraculi procedamus.
, ' .
3
3 . ' kx,
LXIIL De ffelpidio ex maleficio faciem quatiente.

.
, Prasto fiit Rhodopen Helpiditfs, et mox do
'
se facta relatione reficiai auditores; cst enim boc
,
gatis idonenm ad epulalioflem, ac pie nulrire sciens
. ,
audientes. Ric nimirmn inineicos habcns, qni cum
, \ , eemper nequller viverent, et iniquorum operum
,
operarii cssent, maleflcio a!> cis submtttitur, tion
, iiiateGciutn per escam perpeftsns, aui venenum su, ,
mcns in potu, sed plagis non parcewtibus gaucia , \ \
tus, per dxmonem lelrum ac IsRd^nleui plm
;
spirilum; scinpcr cnim loia facies niovebatnr, in
* \ qa plagam suscApera^, quae noh eponte, sed vi
* \ ,
agitaia, loluui scctini coiumovebal caput siiuul et

3643

S. SOPHRONII P A T R I A R C H ^ HIEROSOL.

3644

cftllttm. El cutn baec paieretur, cunclia compassio- \ \


nis spectaculum adjacebat, ad miseralionem com,
movens eos, qui bunc ita moveri vidcbant; Cain
,
c-nim illuin per inquietas facierwn concnssiones
panim imaginabant, qui fratricidalis pcenam pro- ,
\ posili, ut semper iremerel eorUlus cst; el quod
boc pejus est, faciem vibrabat llelpidius, el irc- , \
moribus nimis afiligebalur. Et Deas quidem illum
aiisericorditrr poRnis afficiebat, daemon vero mise- ; ,
.
rabililer flagellabat. Sic laborantem Helpidium,
onines qui hunc inluebanlur veraciler dignum
, \
miseiicordia decernebanl; quanquam medicorum
, \ ,
nullus hunc adjuvare conatus s i l , sed nec aspicere '
wnnino pwsumpeeril; super arlem cnim suam
, \
cral iuilrniilas, et soli Deo a divinis ejus famulis,
> , 4juibus praebuil quaectinque volunl, sanabilis erat , .
\ -passio.
, \ \ ;
Cum autem Cyri et Joannij miracula propinqui
,
audirent, et non solum audirent, sed el liquido
'
ecirent, vicina enim est regio, c l Alexandrinis non
,
jiiious quft sunt Alexaudrinorum cdiscunt, bunc
gestantes adveiiiunt, el ad sanclorum projiciunl , <*
xnonumenluin, auxiliari eos languido deprecantes. \
A l illi Helpidii etiam ante pervcnlionem miserli, , \ drmonumque insidiarum non nescii, apparenles ,
in somnis sanaverutit ; el hoc facere ad perfe- *
lam passionis praecipitint sanitalem : aquam de- '>
ferri ab Adytis jusserunl; esl eniin&tagnum Adyla, ",
, \ Alexandria quingentis stadiis dislans ad occidentem, Libyacque vicinum. Ex boc fluenio afferri, c l ^ .
ad potuni dari patienti pracipiuut, alque ad ab ,
luendum capul et faciem. Facta aulem sauciioue
\ . $k
eanctorum, veuiens ad fluentum, bibit Helpidius , ,
et capul lavil el facicm, el passio etatiiu nusquam
, \ \
^omparuit; erat autem res digna miraculo, quo- \ *
niam fluenlum insiabilc, slare faciem el caput , fecil instabile; el aqua quae sejnper fluxu movc- \ \
lur, reddobal inturbabile collum. Igitur Helpidius \ ^ ,
quidem laliler curatione rcpcrla, et languore dc\ .
pulso, sanelis collaudalis abscessil, el ad civila , lcm suain pervenii incolumis. Quos et nos condi, , ^nis bnnoriflcationibus celebranlee, alia ipeorum
\
conscribamus fortia facta.
, ^ .
L X I V . De muto.

'. .
NCHI csl boimm mulo injuriam facere, licel nos
, \
calumniari tanquam injiiriam inferenles non , ' >fiossit, neque dimittere silcnlio lacilum, quia nec , \ *
istum gloriosi martyres semper lace.ntem dimil- , Cerc passi sunt, sed eloquentem ex non loquenli
, \ ? ,
operati, bene loqui largiti sunt, ne in hdfc perfe- , .
ciionis eorum desit donum perfeclum. Sancioe \ , \
ergo et nos imilemur, et quod ipsi lunc operibus \ , ^
gesserunt, boc nunc sepmonibus faciamus; cl , \ ,
tnn, qui semel loculus est, muium ilerutn non
, *
ponamus, narralionem de ipso faciendain, filenlk) , ,
conlcgenies, ne forte nobis apud marlyras deroget,
\ \ ,
ei silcntii noslri calumniator eflieiatur, usum lo- , \ *
quendi ab cis adeplus ct tacere vcl laccii de cx ,

3645

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA

3646

xa\ , $ lcro nolens; nc lns q u l eloquentcm liunc osien .


derunt, miuus devoliis esse judicarelur pariler e l
ingratus, dum dona eorum lacere paleretur.
, \
Plioenix eral muius, ct Tyri civilatis oriundus,
>&, ", redarguens forie bic Graecos, el falsas borum ct
\ .
aniles fabellas. Hiuc cnini ii Gadmon fatcnlur pri
mum titterarum fuissc inagistrura, et liis Gr&ciam
, \ ,
muneratum indoctam [cod. miratam], quo minc
' ,
germinans muius, nianifeslus fictionis index op " - paruit, quem Gracci indisciplinalione absconde, , \
bant, priinalum Moysi noji vidcntcs, el Cadnii
,
lenipor modis omnibus nescientes; quos ad r o
, dargulioncm niajorein commendare, manifeslio , remque bis qui volunt errorem faccre, inlentio
, , \
prxsens non sinit, ad se uos altrabcns, et implerc
. , , ^ siium calaimim cogens. Tyrius erat, ut dixi, ille
, , muius, el passioncm babebat cognitam non tem\ ' , ' - pore aliquo ab alio accidenlem languore, sed cx
' \ - ipst) sccum partu nascentem. E l banc cx nalura
; , soriilus, non dulcem ad parentes emisit vocem,
; , non matrcm aliquando balbulicns appellavit, non
. , \ - patrcni claro ealtem niutlo [ita cod.], vocavit su> ,
per quibus seniper puerornni parcnies laeliucantur,
\ licet sine articulis sint mutlicndi ct balbutieudi
' ^ \
eorum aflectus; sicul Albenienscs pridem super
; .
yEscbine vel etiam Deinostbcnc rbetoribus et borum versutiis eloquenlibus.
,
Yir ergo faclus linguam immobilcm babuit, cum
\
reliquis membris minime concurrenlcm : ct forto
, - (J sic a praesenli vita raigrassct, nisi quidani amici
\
Cbrisli et bominuro amatores , Gyri ac Joannis
, \ ' - graiiam et miracula quac pcr eos prxslauttir Gde - libus cognosceiues, tanquam fideles compassi,
, ^ hunc ad marlyras adduxissenl; ubi fidem dcdu , \ - cenlium babens, cum venisset, intercedemem, ncc
, \
non el miseralionem sui, ad miseraiionejn sanctos
; , , excitantem, eloquenlis linguain adeptus cst, nou
, ' aliam linguam acquirens, sed vincuhun ojus quum
. - habebat deponcns. Verum et mcdicinam diceiv
, . " consequciis est, per quam lingine passionem dif
fugit. Aquain ei bibere dormicnli apparcntee san ( ),
cti jusserunt, non verbis hoc dccerncntes, non
, \ .
enim audiebat, sed nutibus et lympbae oslensioni,
bus. Qui expergefaclus u l fluenlum afferretur
, * , ^ inuuebat; didicerat enirn per nutiim ut quidquid
videret dormiens, evigilans faceret; et daiam sibi
* \ ,
. \ maturius aquam suscepit et bibit, e l b i b e n s s l a lim loculus cst, el homines loquentes audivit, el

sanclorura relulit sanctionem, soinnium vcrbls
, ~
expressis enarrans, el eorum qui apparuerant virtuleni concelebrans
.
Taliter surdus audivit, ei verburn muttts pro , \
, , nunliavit, non Caslalise gustans fluentum, non
, ^ aquam bibens a Styge descendentem, non lalicem
, - Caucasium bauriens , laudanlem viriulem Pyiba-*
, , \ - goricam, ut gentilium fabulac sanciunt, ei scriptorum quanium atlinet ad veritaiem incpia, sed
'
Joannis ct Cyri jussione politus, quse supplercl
illi quod nalura facere conceesisaet; quo appare -

3647

S. SOPHRONII PATRIARCHiE HIEROSOL.

3648

rent marlyres abinde sanilates donare, et ea quse *


, \
ad perfeciionem bominibus dcerant accommodare,
, \
unde et nprincipio nativitatem sortiii sunl. Propter
\ . \
quod et nos eos quanturo possuriius collaudantes,
e l d a i i vcrbum in aperlione oris supplicanles, s i - ,
cul etiam nunc praesrnli muto dederunl, ad reli- ,
quorum miraculorum narrationcm alacriter p r o - .
peremus.
'.

.
,
Ad tcmpus nobis Cilix accessit Tbeodorus, duplicis et ipse inilrmitalis ftigam enarrans, el con- \ , \ , scribi cuni prxcedenli, qui niutus et surdus exsti \ , \ terat, volens ; duplicisque languoris dnpliceni
. " ,
eorlitus est sanitatem. Quo benignc receplo, pro
ptcr bcnevolentiam quatn circa martyras babct, et ^ , \
, \ ,
linguam illi ad breve tempus donabiinus, et manum
\ , :
aceommodabimus, ct nuiluum prscstabimus cala, \ inum, sanolis laudcm texenti, et virlutem eorum
ardue praidioare studenli. Incipiamus ergo de illo *
, , \
referre, alacriter ci omnia facti, nianus videlicel,
\ \ \ ,
lingtia, ct calamus scribere velocilcr et amplissime
.
adltortalus.
L X V . De Theodoro ccecoei habenle dccmonium.


Cilix erat Tboodorus cx Anazarbeis exorlus, pas ,
sionibusque dunbusdiflicilibus coarctatus, quarum
allera dxmonium eral nequissimum, ferina ssevi- ,
\ ^ lia supcrveniens, et dirumpens semper ornno quod

invcnisset; mullolics enim, >.t quoudam pater
, dxmoriiuin palienlis in Evangeliis ad Dominum
dixit, in ignem eum et aquam jactabat, occidcre C ^ ^ ^ , \
* bunc non parcens ac perdere volcns ; altera vero
, , '
oculorum caeciias erai. non iiifirmkate facta natura?,
scd opcralioncdsemonis pra?parata, nec exlanguore ,
corporali superillaia, seJ ex ferilalc spinius i n - , '
, \ '
d u c l a ; sic malignum erat daemonium, et propter
abundantiam rabiei malevolum! Verum cum ia . '
bis essci Tbeodorus, el nibil salutare speraret, aut , \
ab bis ante liberalionem, quae Ot pcr inorlem, fu- , !
gerepassionibusexspectaret; mors enim revera viro
requies,ut Jobquipbilosopbatus est in passionibus, ,
est aflatus, omnem auferens saeculi hujus diffi- ,
cultatem, prxsenlisquc vitae multam passioncm, et , \
\ )
mulluiu laborem ; Cyrus et Joannee annuntianlur
\ ,
a Deo donati daemonum expulsores, et passiunum

corporalium veri propulsalores; et credens Dco D * \ \


, , \
ct martyribus Alexandriam venit, el ad sanciorum
, ;
pervenii ecclesiain, re denunlians fidei erga illum

immobilitateni; Qucm Cbristi suscipientesfamuli, et
a malis quibus afficiebaiur Hberaruut, c l vitse Deo , \
.
ainabilis operarium reddidenmt.
' ,
Apparenlesenim ei non multoposl sui advenlum
, ' \ ,
non vigilanli, sed super strala dormienli, pacla
\ "
cuin eo et jussiones inieruut, et sic eum dignum
' p faciunt valetudine ; pacta autem el jussiones pcr
illos iacla?, tumultuosaB viiaa requirebanl deposi- , \ ' ,
tionem, et vitae monaslicaB Iranquillam susceptio- ,
nem. Ilaec enim illis a sanatis esi merces ler ama-
^ ,
bilis, vilas corrcctio. Unde tales et recipiunl, et
eanatos slatim dissolvunt ; ct boc manifesluui esl . " \

3049
SS. CYRI JOANNIS HIRACULA.
3.50
^ , \ -A*ex niullis quidem aliis, non minus aulem el ex
\
imcsenle nostra narratione. Vcnientes enim, u i
, jain dixi, ad Thcodorum, Vis, dicebanl, sanus fieri,
. , , Tbcodore? Illo vero annucnte, et maxime o r e d i , , , , ;
ecnte ; quid enim tanto nialo oppressus dicercl ?
, ,
iicruni marlyres dicebanl : Si vis oblinerc saniia( ),
tem, et fugcre imbecillilalis periculuin, imto cou:
venlionem, quod sanaltis habitas Jordania diviiii
\ , - fluminis cceleKtem ereuium, ubi Cbrisius Salvaior
omnium baplizalus est. Et bujus babilalor cffeclu
,
formam monacbi, elmores demonstras, Baplislam
, \ ,
Joannem iunlans bujus babilatorem el civp.m olhn
\ , - exsistentem ; ei incolumUatem Deus tibi per no
, \
donai, et libcral a pra?sentium peiiculorum puni '
tione.
, \ -
.
,
,
\ \
, \
, ,
,
.
, \ \
, \
, ,

, \
[ila cod.\ ,
,
.
E C p .

.

, \ ^;
\ * ,
\ \
, \ \
\ ,
, , .
,
,
, \

Convenienlc atilem el cito patenle, eoruniqiier


mandalum adimplere jtiraule, sialim sancii daemonium ceu niastigiam qucmdam el fugaccm ejiciuni,
ei ocutorum sauant obcsefalionem, quam secuiu
d&moiiium contultt, illud quidcm visione fuganles,
banc vero cerali supposilione expellentca. Theodorus vcro fugam illorum, qui ad se vencrant i n veuicns, cl sanilale fcuper illam potitus, griia*
agens, quanlum potts eral c l valcbat, pcrvenit ad
eremtun, ibique sanclorum jtissuiii amnbile el vencrandum adimplet. Nos vero, bos admiranies, et
propter divioam illorum crga homines curan*
laudantes, alias illorum eiga nos bomiues describamus gratias.

L X V l . De Mena Lycio in morbum aquos intercutxi


incidente.
Quid vcro el Menam sub arena occuliatum
non in mcdium affeiiimis, eumqne manifestumncscieniibus non facimus ? Scriplura namque c l
qua3 de illo narranlur digna s u n l e l non arenae
oblivionis velamine, ul Menulbes dspmomum, ct
illius caercnionia?, el altaria, et delubrum, quorm
ulilis quidem oblivio est; et idcirco a marlyribu
farlura est ; et damnosum nimis esl spcciaculuit
inspicientibus \ quaproptcr arena marina cooperitur destruente prorsus illius memoriam, et rc . - ^ parai.ie invisibiliura rerum utililalem, Accedal
^ , \
igilur Lycius dtrumpens arenas velamen, et ma ' , \ nifestum in se gesium faciat nobis prodigium, tl
, \ nen occultetur male sub lecte vel sub modto, qnod

bene lucere super candclabrum, si posilum fuerri
poteril.
, \
Lyrius ergo Menas esse noscebalur, c i Paiaien
sium se essc dicebat civilalis oiiundum ; passio , \ ,
nem autem babebai haud leveni, aed pessimam et
\ ,
ad sanandum diflkilem; porro inedicie qui bodie
, eunt quantum ex arie insanabilem, nisi Deus au . xilianlem sibi donarel virtutem ; in bydropem
, \ ,
enini incurabilem cadens et moratus in codem
,
languore periclilabatur, doloribus visceruro fatiga\ lus, loliusque corporis molibus suffocatus. Sel

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .
S651
quid passionem htiic volo commemlare scripturae , \ :
; ,
cuin suificial omnibus ad nolitiam ipse illius qui
\ .
diclus est languor ? Mox enim qui bujus appellalio ,
nein audhint, doloris fonnanl animo magniludi$ * '
nem. Verum donec Menas in exordiis esset lan , \ , \
guoris, c i curam Sui gcrebat ct mcdicos accersic , \
bai [iia ccd.], et jussiones eorum facere feslinabat.
Quia vero passione profirie.bat, et nullus rocalus
,
medicus venicbat, sciens insanabilem possionem,
\ ,
inortem conscqui cupiebat, ut saltctn eic languo , ,
rcm effugoret. Sed cum ei boc desiderans non i m \ . ' \
pclrassel,ad Cyruni et Joannem martyras ducitnr
, \ \
cx duubus alicrius causa, scilicct ul bunc aut
, ,
sancii miserli curarenl, aut cerle viscere auper
,
euiu niolo, de niorle inisei icordiler inlercedercnt.
' -

Unde allerum ex duobus obiiuuil,sanitalem scilicct ^


et sospilalcm ; scd el languorem cvasil, quem evaderc sine niorle nullalcnus ajstimabat.
Diceimis amem c l medelam; urbaua enim esl
lisec el inariyrica plena gralia simul el fortiludine. Donnienii criim ei qui patiebatur apparenles, el v|iise corde ipsius versabantur mere scienles, et
qnalitcraliquando quidem mceslus roorlero vocaret,
ei tcrra obrui [cod. exui] vellet, aliquando vero coutra pro saniiaie intcrccdere el viyere si sanus eflicereiur oraret, facere quodammodo ulrumque praeciphml, c l aanilaiem porrigentcs, c l aepeliendum
terrse Iribuentee. Si enim vis, inquil, ereptione
poliri tanguoris, a templo sublatus ogredere, ct
lemelipsum sepeli arena vicina. A l ille conversus ^
posl opiimum somuiuii), morlis potius quam sanilaiis indiciuni, illain in arena sepuliuram conjicieb a t ; e l laip.cn quia ulnunque, morlem scilicet et
saniiaiein, cisi non siiuililer, proptcr languorein,
dcsiderabal, pracceplum concite faciebat, viias cum
dolorc babkai prapunens ulrumquc, niorlem scilicet sinc dolore, et vilam absque languore. Egressus
ergo alcmplo, et arena, ut jussus fucrat, obrutus,
ct sanilatem pcrcepit, et spcratam mortcm cvasii.
Ctm cnim arena sepelirelur, babcbal etiam conscpeliendium sibi languorcm; ex bac autein post
scpulturam rc&urgcns, non babebat consurgcnlcm
secuni inlirmiiatein; sed sic arena dissipaia surgcbai, sicuti quando cx matricc sine passione precesslt. Et Mcnas quidem lali modo sanitaicin perce- D
pil, et graiifica cxiensa [ex Gr.] laudo, gaudens
parilercl cxsulians ad Lyciam pcrvcnit. Porro nos,
iicritm sanctos laudantes, altcrius eorum cffrramus
mirdculi opus.
LXVil. De Georgio qui spiritu agitatus
semeiipsum occidit.
Alium nobis Cyprus ad narrationcm Georgiuin
proMdit, c l bunc copulare duobus praccedcnlibus
exborlatur, ul in mirabili sancionim opere, leilio
prolaio, bunc potioris oecasioncm superblvi faciai.Unde niiranics et nos cjusdein insula? bonorificenliam, ei dcceniissiinam erga marlyras pielalem, glorianique ipsius inulltmodam, qua? sludctur \ez Gr.] in bis, pcliliones adimplcanuis :

, ,
\, \ ,
\ .
\ ,
.
,
, \ , \ , \ ,
,
\ ,
Y4J . , \,
, ,\ .
,
(5
0, \ ,
, .
, ,
. ' ,
\ , ;
, .
,
\
, ^ ' . \
' f ,
,

, .
'.

.
"
, \
, *
,
. " '
, , \ ; , ? ^.

3653

SS. CYRI JOANNiS M U U C U L A .

365*

, b*c quippe nobis etiam graia consislunt, et virlu - lem qua3 in eo a sanclis gesta est edicamus; habci
, , enim eminentiam rairaculi, per se ipsam gratiam
eorum imaginane.
' .
Cyprius erat Georgius ei daemonem babebat in
. , \
mulla nialitia cognitum; mullis enim erat diemo , nibus neqwior, et mala quae a multis gerebantur,
\ - solus ipse (aeere decertabat; et magnam superationem sui acer illeputabat, ei apparuiaset sallem in
,
' 5 modico universis aliis tnilior. Cum auleni taliter
&, , saevus esset, ei hominis osor, saevius quam alii
, \ , traclabat bominem, immersus semper in ettm, el
\ . conterens miserum et sese sseviorem in plurimis
, - operans. Hujns desiderans fugam Georgius Alcxan , \ , driam venil, el ad basilicani sanctorum accessi',
\ ;- et in hac babilavit cuni afiis moraius inlirmis. Scd
. ' ferus ille dxmon, qui a martyricis manibus flagellabatur, non ferena ullra islic habilare Geor, , \
, gium, neque separari ab eo, ut ab iHis praecipieba , - lur, pessimuiu quid luacbinatur, et sua ipsiuacon, \ ,
dignum nequilia, fugam sibi a sanctorum flagello
.
promitlens.

Avem, qua vocatur nyeticorax, cubare fecil in
, \
tecto, etinlocis snperioribus dorniire atquesedere,
, in quibus eranl stramenta Georgii; undc nyclico* , ' - rax sedens slercus suum jaculabaiur super eum,
, \ et totum ejus sordidum reddebat siramenturo.
.
Quo comperlo, templi mioislri in alium locum trans, , tulerunt infinnum, super injuriam ipsius ad mi .
sericordiam devoluli. Sed iterum avis, quasi ex
,
quodain necessario pacto, cum illius comitabaitK
; , \ siramenlU; et quasi borum cuslodiam suscepisset,
, \ , cl bscc dimittere minime valuisset, desuper itcrum
, \ cacabal, et cum eis eliain Georgium sordidum
^ . slercoribus rcddebat. Rursus auiem bunc osliarU
, niiserii in alio loco posuerunl; boe autem fecil et
, \
avis, et Iranslalionis curam non habuit, non sponie
boc jaciens, est enim intellectu carens, sed se dae ( ), iiione impellente. Gumque ileruni, imo saepe, bi qiw
.
, ,
adininistrationem tcmpli faciebant, transtulissent
, - inlirmum (decics enim hoc egeruni), el avis subse- ( ),
qui non ccssassel, poslremo quieveruiu, ojieratio , - iiem esse dacmonis, bujus deprcbendenies concur,
stinu
.
ry
,
,
, \
*
, \
, ;
, \ ; \ .
* ,
, \ , , \ / \
,
, ,

In inrorem ergo ex hoc versus Georgius, macbaara cx diabolica profecto operalione reperta,
bauc infelix abreptam inlulit conlra gittlur, el magnam srbi plagam operalus esl; puncto enim priniitus gutture, iteruni hinc el iude gladium niovit,
quasi ad interemptioncm prior plaga minime suffecissct, nisi et gladium post ictuin movisset, et
plagam majorem fccissel. Quam cum valde pro
fundam niiscrriimis acccpisset, r.adens in lcrram
volulabalur, et palpilabal sicul bi palpiiant qtd
occiduntur, animaui dimillere opinalus, cl a pra>
sentibus niori pulatus. Quod ostiarii videnles, dum
ofllciuiu cclebrarenl sanclorum, in pavoreni uoti
niodicum corrueruiit, propriuui id crimcn et cul-

3655

S. SOPHRONII PATUIARCH,E HIEROSOL

366

pam ponenles, nop otoservando eum ab bujuscc- \ :, ; *iuodi pcrpclratione, qui a maliguo dsemomo vexa' \
b a t H r ; et llineiiles neforte ex boc sibi pcriciiliun
, ,
fierct, per vicinas villas discurrcbanl inedieoe ad, > , ^ tocaules, si forte possent assuendo gulluris lelali
, , ,
\ulnere copiilato ealvuni facere bominem mori .
bundtiin, el se cum ipso peridUanlcs. Unatn aulcm
ei soluni apud Heraclion inveulum, el inultis pre- , \ ,
eibus persuaaum ad manyrium deduxcruirt. Qui
cuiii plagaui vidrseel fore luortiferam, recessil rein * ,
iitillani aggressns, sed liniore magno detetHus, et , 66 ,
ntiraius quomodo nondum moriuus cstetGeorgius,
' []
qui banc sibinict inlulerat plagam ; prapseriim cum
' , \
flatuspcream redderctur, ei rursus pereaiu inspi ' ratioue ingrederelur, eitnililer ci alimenia et polua
.
iudc (acerenl fxitutn.
A l veio ntartyres, nochi venientcs, dispensalori
, dormicnti medicinam disponebant : virium eral
(
baec ei oleum, per qnam ei Dominus einn qui lairo \ ' nes incideral salvura fecii, vinum ejws ulceribus
, infundena el oieuin ; pcr quam et Salvatoiie mii ) '
lalores Georgium eruunt, taliier faccre Gbristo ,
doro pracipienlea. Kaloeicin qwnrodam oeliariutn
. comprebendentes flagcllabanl, ifagelltjm ex funo
,
magnum operali; ipse enim erat qui lncdiculuro in

lcmplmn suum adduxeral; ei ba?c Hagellanles di
c c b a n i : Nescis quia mundi lolitie inedicamentuni

domus noslra consistit? nescis quia Gbristus nos
;
mcdicos donavit lidelibus? qua ergo pre catisa
;
mediciim alimii, dum ipsc medicamine nosiro
;
pgeai, ad doimim nostram duxisli? Et bunc bene ^
luilum diimscruiU, ne nllerius boc facercl ininilanics. Dixisscnt auleiu lioo audientes quod coinpctenler cum flagcllavcriut, si super eo facfcam a
sanetis operaiiouem didicisscnl. Periclitantein
qtdppe illiim de pneumonc, el in infcrni portis
jugiter commoranlem, c l nullam a nredicis spom
salulis invenientem, aloen solam niartyres danlcs
sanarunl; et non solum bujus rei causa flagellaverunt lanquam immemorem, sed ct quia lot i n tuens curalionem adeptos, sanciorumque f o r l i s ^ roa opc fruenlcs, quasi fuerint illi ad salulem et
ereptionem iniinni, medicum ducere nisus est
alium. Taliier ergo Georgius et insaniam daemo-

; \ ,
. *
, , #
* *
, \
, \
,
. \
, ' \
,
, , .

nis, c l suum ipsius occidendi conaium effugil. ry \ , \ nos et super hoc qtmqiie sanctos laudan . , \ \
les, aliud magnitudinis eorum prodigium conscri ,
bamus.
.
LXVIII. De Joannia quce maleftcio tor&iones paliebatur.
Muhos pulcbritudo perdidit, et species corporis
cxtcrminavit, ssevam inTidiam incidentes, et sumptus acris livoris eflecli; invidiam qnippc sustinetil semper ea quae bona qna?que mcliora sttnt,
l invidis ociilis desiruuntur. Hoc autem et bi
qui lam animabus qtiam corporibus sunt bonis,
esepiseinie patitiutur, nisi Deum babeanl speciosilaiis suaB salyatoreni, cusiodem el protectoreni.
Si enira adamantem durum, qui lapidibus nobilU

'.

!
.
,
, , \
*
\ ,
. ^ \
\ /,
\ \ .
, , \

3657

SS. C Y R I J O A N N I S M I R A C U L A .

3658

,)\ , - bus est bonorabilior, quia aerc ac U s r o diiiiur


non quassari, oculi labcfaciunl invidoruin, quiil
; pulas humanum corpus non paiialur, invidis iu
; \ opus proposiluin [cx Gr.]? qui quando el jaculis
,
oculorum non corruperint quod invidcnliani pati " \ ,
\ ^
tur, atiis id corrumpere instrumcniis acccleranl;

quod ct Joannia pcne sustinuisset, uisi Cbrisiuui
,
el mariyres custodes vitae proprise invcnissct. D i .
camus aulein boc scripto invidiam, et saniiaicm
Isesionis ex invidia faclae.
,
Hierapobos, qtia in Syha est, mulier fuerat
^ :, oriunda, quae et decorem corporis possidcbai, vi
, \
parenluin nobilitatcm babebat, et divilias quas
* ulrumque incrcmenlum magnificabanl. lit Pala>
, \ , *
stinac vero Gaesarea, non propler gcnus atque pe . cunias, sed ob puleln iiudinem corporis passa c s l
, ,
persecutionem. lu Uierapoli enim discursor Tlrto ;
dorus proconsul efleclus, qui Caisareai, quae quondam Turris Slratouis vocabalur, fucral oriuudus,
, ; \ .
, - buic ob pulchriludinem lanlummodo copulatus csi.
, - Cum autcm venissct cum eo Gsesaream, marili
sorores proplcr zelum sciuulala? s u u l ; sed bauc
\ ,
mcliorem videntee, Joanniam malcliciis aggrediun, tur, el pesiiferum pbarmacum in calice ignoranti
, . /.. * , - ei ad bibendum propinaveru.nl. At ilia venenuni
quidem bibit, sed morleui slalim eva*it, Deo banc
, evadere praecipiente. ln vcnire quippe veiienuni
,
babens, torliones inccssabiles suslincbal lanquam
,
. , \ si serpenles ejus inleriora coinedcrenl. Uitic imo , \ - ^ lerabiUa paliens, et med.cum non inv^nicus, lieei
mille ad bujus visilalioncm venirent, ueque con ; ,
suolam escaui percipiebat, neque polus sustine, ,
bal, neque suaviier soinno potiebalur, noque ani ,
bulare recte scu sedere solito.polerat; sed deor; , , \
suin inclinala, cl venlrtfni suuiu bracbiis am ? , ' plexata.el prae doloribus ingemiscens,omncs trans .
igcbai beras.
\. ,
E l ita paulaiim deiluens mortua cssel, nisi qui , \
dam ejus miscrti illi narrarent quaj a Cyro c l
, \
Joanne gcrebantur prodigia. Quibus audilis, el bis
. , \
qua? sibi rclata sunt crcdilis, Alexandri vcnil ad
, ,
uibem, cl in marlyruui lemplo morala, eos pro
, \
sanilale deprccabalur. Qai divinam clemcnliain
.
imilautes, cjus cuin niale pcriiel miserli s u i U ; cl
, \
doriwirei apparentes in sonmis, passionis cu
ralionem praeceperunt. Lenlis leguuiinis erat brcc

decoctio c l comcslio, el ilennn lactum cx boc in
, \
balneo venlris emplaslrum. At illa quod jussum
\ - < est mox posi somnium gessii, c l boc ab inius cl
.
a ioris venter acceplo, lotiun vencnum quod bi
bcral antea confotiin cvomuil, quod in ejus su\ ,
pei ficiem sparsim clTerbuit; ct boc faclo, dobircs
,\ : inodicum quieverunl. Ulucesccnles uulcm ileruiu
\ ,
sancli perfcciam ei conferunl sanilalem, paslilluiu
.
porrigcnles ad nianducanduni, quod spccies esi
plaicnlx, el psalmum qucmdam ex bis qui in
,
martyres illos dicebanlur quasi scriplum in pilta ( ), \
cio Iribucnles, cl buuc dicere coulinualim praeci
pienies. A l illa cum pasiillum inanducassel, et
\ ; , \ D

I^TROL.

GR.

L X X X V I I .

115

2659

S. SOPHRONIi PATRIARCFLE HIEROSOL.

3600

| fectam eamlatem percepisset, byinnumque ce- . ,


cihleset, sanctis hunc se semper melodicc canere 0, xa\ *
rcpromillens, ad Palaestinam profecta est et Cas- , \ ?
saream. Ponro nos etiam nanc certatores bymno- , \ \ ,
\ , *
rum prapconiis frequentantes, ad aliam ipsorum
properetnus laudabilem niodis omnibus aclionem. .
\ "
.
L X I X . De Joanne cccco Romano.
, \ Usqueqiio calamum vexamus, et dexteram ad
, \ ^
scribendum mlnamus, et voccm ad clamandum
exeitamus? Fatigalus eat enim calamus, et manus ;
, \ \ , \
currere ultra non valet, sed el vox uua cum his
,
infirniala est, ab assiduilate cossans el desinens,
quanqiiam sapicnte Salomone scribeiile didiceri- \ nius, quod c funiculus triplex difficile rumpa- , c ,
. c \ , ,
lur . Haec autem cum iria essent, et unum
tiabereni consilium, et scntenlia unius exsiste- , \
rcnt, imenttoneque una siatucrent Cyri et Joan- , , \
iiis praudicanda miracuia, et dinimptionem susti- , \ , -
, \ , \
nuerunt et labori immissa sum, ct faiigium inciderunt [ita cod.], et superalionem induerunt, prfus , \ , ?,
quam predicarent quid sanctis condignum, ! : $ \ ,
admiratione dignorum prodigiorum brevissimam
portiunculam; clamare autem solummodo valent \
, ,
infirmilalis propriae magniludinem; unde et cmn
,
prsesens vix praedicent, in prodigio quod esl post
\
boc cessabunt, muUum sanctos pelenlia vcniam
sibi ciim oblivione donari peiulantis ausus el .
maximi.
,
Nunc atitem, bis interitn omissts quse circa
Joanncm gesla suiit, prout possumus, edicamus, Q , . ' ,
ct audicnlibus cognita faciamus. Romanus enim
orat, non ctvitatis oriundus Romanis sub tributo ,
, \
rcdariac, scd ipsam Romam, quae prima in ois imperat, urbem et palriam possidens. Elenim ct R o - \
ma propriae veraciler desideravit etiam hoc addi \ ,
\
claritati; videlicel, Cyri Joannisque miraculis ,
ianqtiam quibusdam sacratioribus venustari, cla- ,
riora haec coronis et sceptris et purpura sciens. .
,
Naro cum baec ex lerra genesim habeanl, in tcrram
iierum dissolvuntar; cbarismala vero marlyrum *
desursum el e coelo descendentia, cum divina , \ ,
virtule einl ediia, resolulionem in lerrani nequa- '
qnam admilnnt. Romae ilaque non invideamus , dcsiderio, ei lerrenorum elaritatem babens, coele- ,
4

eiinm quoqee gloriam appetU- Sed Joanne, qui ex olV ,


6ta .
liac fueral, in niediutn advocato, pcr hunc dcsiderium ejus adimpleamus.
-,
Ric oouloruin piimilus detinetur infirmilaie,
propier qnam medicis Iribulatio facta est, dcpo- * ,
, ^ I
n> r inlirinilalem desiderans, et recipere quae anie
.
lianc fucral eanitalem, quod omnis cst infirmanlis indicium. Sed boc adipisci non valet, licet mul- ,
ta niedicis Iribuisset; semper cniin persequens \ 5. , ^

ineliorcm, pejorem facicbai languorein ; et dum
;, * ;:
eum qui in islis erat conspicmis amplecterelur,
/ \ ,
ipse sirte visu paulalim cfTectus est; usquequo
\ * \
spcclabiles ei illustres adiens, obscurus el obteneEcclc, , 12

3061

SS. CYRl BT JOANNIS MIRACULA.

3 62

- brosus prorsus osiensus est. E l forte nec lunc


, ,
tncdicorum manus eflugissel, nisi evacuatus sae<u \
lus, oculoruin cxciiaiem manifestasset. Cuni ocu \ ; lornm quippc luniine splendor defccil marsupii ;
, \ (J.- ,
qui cum insanabililer clanguissel, el ganitatcm nnl . ) lam accipere valuisset, languere et ipse iiisanabili , , - ler didicii. Donec enim marsupium dapsile fuit.
, ; ConGde, a medicis saopius audiebal, Irislitiam
. ucquaquam neque solliciiudinetn babe, citius eniin
(- te bene videre spcramus. Quia vero follis evactia ^ \ ), lioncin passus esl, effluxil enim etiam iste cum
, oculis, patitur et ipse cuin boc privalionein, quam
. , , ct passus in oculis fueral; Vade, ab eis audiebai,
, nulhis ic mortalium dccipial dicens quod visunis
; xopat , \
eis solem ; pupillae quippe libi defluxcrunt, et pal^ . " : B pebraa muiuocongMalae sunt. Vide, miUus ex medi ,
cis pccunlam luam manducet, solis te facicns bo, .
nae spei scrmonibus, cum bonis lc oculis lacere
nequeal.
4

His Joannes acceplis sentenliis, utlra incdicU


, , molestus essenou poicrai; non tanium quia, quod
essel ultra visunis didicerat, sed quod
, \ non
eliam pocuniis destiltitus esset, per quas forel mc , * 3.
dicos placalurus. ln boc devenicns, mcdicum i n , ,
vesiigabat qui plus medicis posset, quique medi , \
, \ ^ * coriMii baberet animum, qui pecuniis non egercl;
el non sulum boc, sed ct qui itiiirnititn aleret. Qno I
,
^, \ , - studiosius rcquirens, secundum reperit salira
re (35) vaiicinium; el pulsans ineiautius, os . :
. \
, . . apertum adeplus est. Cynim namque non lo*.

, - ^ alque Joannem, id esl Alexandii consislere audit
. KaV ,
quales invenire vellet el cuperot, quique suis fo, , rent virtute languoribus forliorcs. F.l boc cdiscens
, , imo credens, quoniam id jam ex fama novcrai,
, ad sanefos celeriter venil, dcflnilione iinmobili
, \ : posiia, non se ingressurum orum celebre lcm \ * - plum, nisi prius lucem vidisset, et caciialem ocn , " \ , - lorum deposuisset. Et propriam dcfiiiiiioiiciii posi
, \
non mediocrem probationem implevil, Juravi vi
, .
Statui, ssRpius diccne, et qua2 procedunl per la , , , - bia mea non faciara irrila, cum Melograpbp cla * ,
mans. Prac foribus eniin templi sodebal, j ice \ bat, manducabai, et dormiebat, leinpore quidtiu
,
aestatis aduslus, lempore autcm bicmis congc;,
lal.us; et modo quidem validioribus iiiibri, .
D bus ronipluius, modo autem vtbemcnlibus raJiis
inflammalus; supra
caput babens eolem inlcrdiu concreiuanlem , et noclu lunam cxsolvenlem.
Talitcr aulem annos octo sub divo trausigens,
;,
et propriam iton spernens senlenliam, nequc dein ,
ceps se irriiam facturum exspcclans, aul inde
,
iacturura exitnm, cliam si usque ad morlein cx, \ .
"
cns forel probandus. Unde laudibus quideni tam
\ ,
A)nslaniis animi el stabilis judicii apud omnes qui
, \ .
noveranl decernebalur [cx Cr. J, et apud niariy , ,
rcs eliam perfecta sanilaie dignus jiidioabatnr.
, \ ,
Assisleutes crgo ei noctu donr.ienli, sanilatem pr.r1

..

(35) Ilcllenismus pro Salvatoris.

3C63

SOPHRONlIPATRtARCIL IIIEROSOL.

3064

bflut, ct videre tloinni, verbis hoc jubenies, et , \ , /


oculos langenies, et medicaminibus uti prae- . [
cipientes. Qualitcr tatncn vel quomodo aperienles , . *
oculos expurgant, nequaquain didicimus. Surgens
enim post somtiium e stratu, eadem medianle no- , ' ,
cie sinopidis accepto colore, qui flaimnae similis ( \ ^),
cst, baec in pariele qui est ante porlam lempli ubi ;
ei jacebat descripsit. < Ego Joannes maximae ur- c
bis Homae oriundus, cum per oclo aunos caecus ,
fnissom, bic pcr sanctorum Cyri et Joannis virtu- ,
lom pcrsevcrando visum recepi . E l colore bis (36).
, ;
\arali3, ingrcasusquc videns in templura sicut
promiscrat, ei precibus impensis martyribus prius- , \ ^ ;
, \ , \
quam super terrain sol fieret, et eos qui super
tcrram crant radils illuslraret, laelus discessil; me- \ , moriale propriae benevoleiui, martyruiuque gra- , \
liae prnedicamculum lilleras quas fixit in parielc derelinquens. Porro nos bujus redemptione v i - . , .
sus edicta, et canlico sanciis pro bac relalo, , ?
ad nos ipsos calamum converlamus, c l oculo- , \
ruiu incolumitatem noslrorum scribamus, novissi- 0 ,
iiiosnos inler roiracula quae scripla sunt facientes. .

L X X . De Sophronio monacho, qui hmc


oculo$ passo.

scriptil,

Magna et clara est ejus qui a daemonio vexabatur devoiio, qui anle morlem habitabat in monuinenlie, sicut divinum ei eloquium perhibel testiuionium. Salvalore quippe iste qui sanitatem
recepisset, ct fugcret daemonas qui in se sine par*
citate insaniebanl, legionem habebal, q u multo- Q
ciat daemoniorum caterva nequissima, Cbrisii
qui se salvaverat Oeri volebat pedisequus, et non
valena boc modo benevolentiam quara erga illuin
habebat osiendere; deprecabaiur enim, inquit, i l lum qui a daemonio vexatus fuerat, ui cssei ciiin
illo, Jesus aulero non admieil eum, sed ire jussit
cl suis anmmtiare in se saluiarem factam miseri-^
cordiam ; praedicalor abicns impiger et munificus
in Decapoli Salvaloris effectus est, ingraliludinis
fssc proprium arbilratus, si suis tanlum benefactorein, et nofi omnibus qui liunc inflrmum videranl, praedicarel.

-,
.

\ ,
, /
. 11
0 , \
( :
),
*
.
( , " *
) ' :
\, '
,
,
,
, \ .

Quapropter nemo nos querelis eubtniULat, si hir ,


jus imrtaiores esse voluerimus, vel Cyruni ac \ , \
^ Joannem beuefactores nostros post Deum pra?di- ' 'cavei iinus, gratiaeque donationem bac scriplura
, \
descripseriurus. Nam nemo unquam- reprcbendit
,
leprosuin, qucm a lepra Cbrislus ranndavil, quique
; , \
nemini qoidquam dicere de curatione audtvil, sed
, is tanlum donum juxta Moysen offerri praceptus
,
ubiqu Dominum prsedicans enarravil, purgatio, \ ,
nemque auam diffamavit, sed el taccre prorsus no\ ^ . xf.
luit. Quos et nos ob devotionem mulantcs, cura * ,
lionem non occultabinius, sed elficiemur saucfo ,
J

dem SS. Cyri el Joannis (supra, col. 3411) -Ulcxaa(36)loseriplio ba?c addatur tilulo primo Clnisiianarum inscriptionum a me alibi cdiiarmn ; iipintur poelica* anlbologia?.
(p\(t cpigraminala edita supra post Sermonem in lavt-

3665

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

3666

, \ ' - rnra devoli praecones; et noalra quaique cum pia>


cedeniibus conferamus ; licet ipsi Clirislum <mdi \
lorem suum imitaii, neroini quidquani nos diccre
, \
, \ , , \ velint. Porro diceraus c l nomen , et civilaleiu, et
pairiam, et curaiorium, undeque naii simus, et
/, , \ , \ ubi voluntate Dei ordinali; et super baec infirmilatem oculorum, et divinam visilalionem san< lo, ,
rura, sicut etiam in praecedentibus gessimus ; plus
,
nobis gratiae nil praeslantes, sed hucc abbreviantes
, \ ,
ob notitiam eorum qui isia Iecturi sunl. Inlcrea

, , cujus rei gralia nosmcl novibsimos posuerinnis,
posiea disseremus, cum scilicet passionem scripse \ .
rimus el sanitaiem.
" ,
Est ergonomen quidejn ei qui scripsit Sopliro^ (57-38), ,
nius, civitas Damascus qux est metropolis, palria
# , , ' Pboenicc non mariiima, sed quaj ex Libano monle

cognominalur, cujus est Damascus aniiqua melru , polis ; monasterium auiem quod sacer Tbeodosius,
,
quionmibus Pala?slinensibus mouacbis, laiu scili ' , * ,
ccl bis qui anle euin, quam qui post eum fuerc
(59)
propter virtutem prxfuil, in ereino sanclae Gliristi
'
Dei nostri civiiatis fundavit. Iiaque cum esscl So
,
pbronius Alexandria?, propter causam, cnjus ne (40)
cesse non eslin hoc opere facere mcnlionein, am , * \
bobusoculis infirmatus esi. Nou auU-m pcr paucos

Unlum dies languorem habtiii, sed permenscs non
( - . paucos cruciabaiur, et non ferrns pelagus dolorum,
), ,
inquielem quippe susiinebal passioneip, oplimig
scse medicis demonstrabal, el maxime bis qui plus
\ . aliis quidquam babore pulabantur tain verbo quain
, \
babilu. Qui frequenler ad aerem qui paliebalur
,
irabenles, el pupillas coutra solarios radios inspi
cicnles, primo quidem mulationeni aeiis, passionis
.
causam esse diccbani, mox eniui post ventimicii)
^ , perlulilboc Sopbronius. At vero cum exleuderelur
, ,
infinniias ad exsiccilalem oculorum, xcropblbabni
\ sibi formabaitir, non exlernos liabens aeres ciiu ,
sarn, scd inlemperaiuiam corporis ; und ct e i
. * quae icmperant corpus praecipiebanl, quasi boc
, - sanantcs eosqui in bunc languorcm inciilissetit. S?d
cum nec per ista quidpiam proficerc poiuissoni,
,
quanquam nccessitale cogenle obsecundanlem ad
. , omnia iDOrmuin babercul, ad insatiabilem calaiactam, et platicoriam confugiebant. Eleiiim alii qui * \ - ^ dem banc, alii vcro allerain passionein nomina, bant, aera extrancum jain scu corporum inlcnipe , \ \
rantias dicere dcsinentes; et primo quideininviccm
1

ISOTA).
(57-38) Recole Sopbronii de seipso rpigramma
(co 1.3421). Jamquod ihi legiiur , in codice quidcm scribitur , quod quid signiiicel, nonduin
explico. Video lamen Pclrum Partbenopensem
Sopbronlani opcris compendium sic exordienlcm :
Sophronius vir illustrissimus Pltenea urbe genitus.
Num ergo Phenea laiel in corrupio vocabulo ?
Corie urbs Pal33stina3 Phanea occurril in priscis
n mmrie apad Cellariura G. lib. m , 13, qna3 iirbs
ubinam in Palaeslina sita fucrii ignorat idem Cellarius. Scd ecce rursus obslal, qwod bic itcmque
cilaio locoOrtum se Daraasco metropou Sopbroniu^ dicit; n b i ioncFhcnea vcl Pbarica suburbi-

carinm oppidum Damasci fuit.


(39 ) Ita Soplironius eiiam in (Tperis titulo. Jaoi
vero Anastasi bujns copiosam Viiam 1 Valicatiis
codicibus vidi. Deuiquis addo, in iisdtMii Vat. c o l l .
exstare passionem sanclorum M M . Amoric:isiusn,
Sopbronio uoslro diserte inscriplam, qi limlus
Allatia quoque et Fabricio fucum fecil; non cst
eniin id reapse Sopbrouii opus, quia in eo appellatur imperalor Tbcopbilus; iuitt ipsi niartyres
baud anle nonum sseculum Tccere mariyiiuin.
(40) Hecole Sopbronii ipsius Prxfaliouern (supra
col. 5479).

3567

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

36

concordabanl, scd nominum sibiinei immuialioni- *pb; . \


, '
bus impugnabant. Poslea vro tulcruiit et conlra
sc, et advcrsus invicem belluni, in boc tantummodo
ronsonanles, in quo dicebalur ab eis passio insanabilis.
Hoccum vidissct Sophronius, ct quod nullum
babilurus ab bominibus csset auxilium, manifrsie
cognovit, quia mcdici non resuscitabunt, sicut
magnus super illi.s prophetavii Isaias. Interea semper Cyri Joamiisque dona comperiens, et qualia nuracula patrarent in numerosis languoribtis audiens, ad eos iidc pleuus egreditur, cum qua qui
ad illos accedunt, oimie quod dcsiderant assequuni t i r , abundanles eos in bonis recompensalores
iidei , qua erga illos flagranl ,
invenientes.

;, \
,
, \
\ \
,
' , *
, *
, ( )
, . ,

Qui el lunc langiicnlem in se toto animo fidem \ , ;


babere videntes Sophrunium, sua cum dignum sa , \ *
imaie decernunt. E l priinum quidem omnem me diriunliiiiii slulliloquioruni spousionem destruenles,
, \ , p.ilienii crcdcre persuadent nil fore passiirum ex
\ ,
bis quae nwdici novissime assertieraut : posl
,
buc sanilalem donanl , quain illi proebere non
.
poterant.

' (
Assislentos ergo ei amboin somnis (lertia vcro
iux erat ex qua vcncral), sic ei sanilalis liilcm de ' ; ), \ ;
fiiiuris iiDposumint. Monacbi quidcm allcr sacro ? . , \
vestiius eral habiiti, el Joanni spirituali patri el
(42) \ magislro langtiunlis siniillinius, qni etipsecum co
, \ crat in martyrico templo, c l stiper discipulo el
lilio supp'it:abal. Cyrus mariyr erat, qui palris , \ \ \ .formam sicut monacbus sumpseral, el stola niona- Q . , ;
, \ chi eral auiiclus. Joannes aulom acque beahis Pe
iruiu Aluxandriiiiirn, qni prafectus orat prajlorio, ' , *
rum fisurabal ; qui cum vcnkns cblainydcm r u l i , lanlem porlaret, pcrconlabalur Cyruin qui in
, ) ;
ntagislro [in forma magislri] languenlis oppirue , ":, , rai : Habcs, inquiens, discipuluiii, qui diraiur
"; " \
llonicriis? Noveruni autcm et bi qui vestibula imm , "
danaB lanlum disciplinae calcaverunt, quod ca.*cus
, /
fuissct Hoinerus, calaracias ci scncctute induenle;
. '
bocenim santtorum auiigma voluil indicare. At ille
, , "
citII> juramcnto cffalus est, babeie qnidein se discipulum, sed Homcrum nullo modo d i c i ; et adbuo inUilit, quod ncc versns Homcricos tcligerit un . ;
qnam; pcr boc innuens, quod Homcricaj Tuerit caliuinis exDcrs. Ad qneni sancius Joannes, qnasi ad ^ ; \
,
paireni loquens et erudilorem, rvspondit : Nos
, ,
hoc comperlo, ad visionein ejus concurrimus. Si
, \ ,
ant.m non dicitur, inquil, Homarus, sicnt audivi \ nius, Deiun qui csl supcr omnia gloriiicabimus,
. , \ quique a passionc liunc lanla c l vocabulo libera , v i i . E l tunc quidem laliier apparcntcs, ct talibus
,
cuni verbis crcdere racicntes, quod llomcricx alio.
quin ciccilatis nr.ii cssel iuturus communicator,
s')!nnittin abcuntcs solverunt.
!

NOT.F.

(41) Cod. . Num pro ;?


(i*2) Duo fuerunt Sophronio fainilian's viri ,
Joaimis noniine nuncupati, Joauucs ucmpe Mos( bus

ei Joannes Elcemosynarius. Moscbum aiiuro bk


desi^nari pulo

36G9

SS. CYRI JOANNIS MIRACULA.

*
, ; . <,
. ' (5
, ' , \
,
, \ ' ,
\
,
.
\ ,
\
* * ,
, \
,
9, ' \ \
'
\
, .
, > ,
, ' ' ^
. .
(
), ,
, ;,
^ \
, .
;, , .
.
, \
, ,
\ , ,
\ , \ ,
,
, \ , *
* " , ,
,
. \ ^,
\ . "
,
, , \
, \ ,
. - (5, >.
.
' ,

3670

Post paucos vero dies in monacborum stolis >cnienies, propriam suam ceroten oleo dissolvi, quae
ex candela q u supra liimulum suum erat abundabal, el in oculos miiti jubenl. Qui jtisaione completa, consequenlem eiiam parlim sanitatem recepU. Sed quoniam incolumitalem perfeciam ei
misericorditer dare voluerunt, taliler dalum [donumj
per somnium formaverunl. Noxerat, el supraslra
tum dormiebat, et dormiens Joannem magisirum
fratres universos qui in templo eraul ad convivium
invilasse videre puiabal; una vero cunclis facta
est mensa in modum circuli, et per lotam templi
porticum exlensa, bancenim haec figuram sorliia
est, licet angulis oclo, unaiu cycli lineam distinguens, forniaoi osienderel aliam non omnino a rolunditale distanlem. Ergo Oguram porlicus sequebatur evidenter el mensa; in cujus summitaie
marlyr Tbeodoms recumDcbat; valde namque ei
ipse compaliebalur patienli; post quem Cyrus eral
egregius, Joannem frairem dextrorsum agens, ci
niedius inler duos pietalis certaiores, non aliis
echematibus ulenles, non iu alienis fonnis apparentes, sed in quibus fuerant el pmguniur ; ei post
eosreliquainflrmorumfratrum recumbebat caierva;
et oinnibus quidem, solus ministrabal Sopbronius,
Joannes aulem bujus magister quasi in vicinilaie
cella? pra?parabal d?pcs.
Cumque finei convivium pcrcepisset, el ab accubilu surgenies Ires illi sancti resedissent, sanclus ad Sopbronium Theodorus d i x i l ; Yade, voca
magisiruin luum, ut reddat Cyrue sanclus quodcunque illi debet. Qui cursim quod jussum est
rgit. Cum ergo Joannes venisset (hoc enim erat
niagislri nomeu), dixit ad eum marlyr Tbeodorus :
Dic quid tibi dcbet sanctus Cyrus ? ut debilum slalim exsolvat. Qui cadens in faciem, nibil sibi dcbcre martyrem aii. Ast Tbeodorus marlyr, Dices
profeclo, rcspondit. E l ilerum Paler priorem dixit
rusponsionein. Cumque boc saepe fecissel, sanctmnque videret non desinenlem, scd niodis oinnibus
dicere cogenlein, Mibi quidem nibil debel, inquit;
boc tamen precor et ubsecro, ct ex loio animo
marlyrem poslulo, ut in bumilem cellam nosiraiu
veniat, el illic nos frequenlius visilet, el sanisquidem benedicat, oppressos veroa languoribus sancl
Quibus audilis, sanctus Cyrus niox ila rcspoudil:
Vert} venio, vere venio, vere \enio, Iriuo jiiraincnlo
el bujusceniodi afTatu sacrum suum afliniians advenluin; quod et veraciier adimplevit, et adiinplet
coniinualim accedens : juravi enim el slaiui, et
qux procedunt per labia mea non faciam irrila,
proprium sancturum esse non nesciens; quod cum
essel quidcm supersles in carue jugiler psallebat,
cum auicin scparaius a carne ad coelum avolasset,
ilerum facere non di tistil. E l Joannes quidem illo
magi&ler bis placaius esi vcrbis, jiiraioria repronnssionc de poslulalis accepla.
Discipulus aulem bujus Sophrouius bilures da-

71

S. SOPHRONII PATRIARCILE HIEROSOL.

36?J

tores sanclos iiitoiltts, et ideo mensse perseverare


eofispiciens, post conviviurn accedens ad Theodorum marlyrem, inlcrcedere pro eo ad Cyrum san< lum dieebal, humo positus, ac genibus inclinatis
ei collo. Porro Tbeodorus magisler mtlilum suppiicaiione suscepta, penes Cyrum prolinus interccisil, Proplcr Djjminum, dicens, et ob hunc servum luum pivcare. A l ille etiam ad cum respondii;
cijubcns jaccntem surgcrc, lcr signo crucis cireumsepsit, pollicc digiio dexlera? maiuis intra parvum valde spaiium iu aerc signaeula faciens, et
bencdiclus Dominus per liniimquodque signaculum
dicens, qua reproniissio crant appropinquantis sanilalis, non ipsius curaliouis indicia ; quandocnim
marlyris digiius proxiimis quidom cral, sed patientis oculos langubat, lunc benedictus Dominus ^
feo!o diclo, vicinain ei subsequentem sauilaiem sigiiiiicabat.
Unde mox non posl multos dies martyres Sopbronio iicrum dormienti apparent, praecedentes
spunsiones praebcules. Porro agebatur sanilas l i quido sic. Doriniebat is qui nunc isla refert, et in
oralorium quoddam eoruin quae in domo propria
i*iani, semci intrare videbal. Qui cnm per ipsum
<is'ii vestibulnm exirel, Thomae aposiolo et marlyri
ii.trinsecus ob\ius f u i l ; cl ngnilo sancto lam cx
siola ei forma, quam ex omni proprielale qusecirca
forniam consistit, niaturius emn ampleclebalur;
11 dc curalione ipsius ail, quandoquidom Damasci
virtutes bic mullas ostendit, et signa frequeulia
cl admirar.da, qui eliam Sopbromi fralrem ex longo
valde languore dissolutuni, ct incnsibus scx in
pasj>ionc facieiilem, iu diebus pcrpaucis erexit, el
bouoratur nimium propicr ba?c a Damascenis
apostolus, tanquam ab cis qui ejus sanilales metunl, ct ipsius viiufcmiant gratias. Qucm invenlum
Sopiironius, ciim iidem baberet in eum et amorcm
imincusum, pro visibus supplicabal; cum sive Cyrus mariyr liujus dcsidcrimn cognoscens in aposlo):im scse transfiguraret, sive potius Tliomas aposlolus exsislcret, et cum Cyro mariyrc coexsisteret, vel alia caterva marlyrica, monacborum euiin
iiuin mullitudo sequebatur, aliortimque sanctorum
&p!ciididis coruscanlium vestibns. At vero marlyr
simul discipulus el aposlolus, dextcra manu exlensa, et pollice iterum sinistri digito oculi palpebras langcus, lcrtio illum cruce Cliristi signavii.
Diccnle aulcin eo ad scribenleni, Dimille me; illc
eliam c l dexlrum oculum signare supplicabal. Sani-ins vero nil illmn mali babere perbibuil; ei boc
dUlo absccssil, c l a rcliuentis ulnis diiuiusus, l i %u:m visioni effiicii.

, \
, '
,
, \
\ .
, 6,
, , \
. , \, -
,
,

, \ , * '
, * " / ,
* , ,
, \ ^
.
" \ '
,

*
, \
. '
, \ ,
, \ ,
Q , \ \

\ ,
\
, \ :, \
,
, \
(45). , \
\ ,
,
;,
,
\ , \
^ ;
[]
. :
, ,
\
,
. '
, , *
. ,
\ * \ \
, ^ .

INOTJE.

(45) Aniinadvcrle urbis Damasei pcculiarciu


aniUa ibidcui pairala miracula.

crga Thomam apo&loluin

vcncralioncm, propier ejas

3673

367i
SS. CYRI JOA> ilS MIRACULA.
A l ille conversus secundtim [post] dcscriplum
, ,
sonnrium, gaudium pariter el ItisiUiam habebat
\
intoleiabilem; gaudium quidem quoniam sancto*
<5
ruiii visilaiionein adeplus esl; Iristiliam vcro, quo 6 , niam saiictum abirc pcrmisii, cum allerum ocu ,
* \ lum non signasset. Et iia tristalus, mox iierum
vgilavit [obdormivilj, el Joannem mox Cyri com ;,
parem videi, in Joaune rhetore digne pra?feclo , \
iiim dignitate bonoralo, de sanciorum auxilio
^ *
consulenlem. Ipse aulem consolaliunem dixit, et
, \ quod molesius [mcestusj essel propler dexlrum
, oculum, ulpote qui signaculum salularis signi nori
,
suscopisset, neque pcrfeciam sanilaiem percepis ,
sei. Martyr vero sufticicnlcr placavit eum dicen%
, , ,
quta non lui aliquod niali patientur ultcrius oculi,
* nequc ille qui signalus esi oculus, neque ille qui
' ,
reinansit ininus signatus, sanoto non inflrmandum
, " oculu.n quem nietuis aslruenle. E l baec cum jura , ,'
mcniis martyr aflatus, ad majorcm saiisfactionem
:, \ 0
paiieniis, ter ore quasi o< ulum qui signalus non
,
fuerai osculalus esl, et boc gesto perfeciaqne
\ sanilate, ac gaudio secnnde collalo, somniwm sol ,
v i l ; quoniam qui univcrsorum Deum, daiorum
\ .
oplimonini el donorum perfcctorum daiorem i m i -


,
,
' (44), \
, ^ *
,
; ., ,
* \
,
, \
/, , '
\ , .
1

tamur, ipsi impcrfecli gaudii ac doni largitores


non fucrunt.
Ita ergo Sopbronius sanctorum donatione percepla, oculorum abjecia caligine, omnium quae
dicta sunl scripairam exorsus est, memorans jugiter sanitalis, el quod anle sanilalem promiserat.
Unde mox post sanitalem boc facit commentum,
el vota rcddit absque omni dilalione, in se factum
sanciorum studium imiialus; ei omnium se, qui
scripli fuerant, novissimum ordinans, utpole
oinnium rninimum, ei marlyrica Curalione indignum. Cujus postulal per vitam participalionem
in uiroque Imbendam, anima scilicet et corpore,
et ab otiini difliciliori liberari evenlu.

, \
llitc vobis, Cyre ac Joannes beali, Sopbronius
* ,
cum sciipsil exsolvit ; bsec vobis, Chiisti famuli
, ,
Salvaloris, qui et ei eslis salvalores eflecii, offerre
, : * - pnesumpsit, couiidere a vobis accipiens, et obla, \ lioiiis vos ophulalores elficiens. Ha?c vobis offerre,
* , , - 1D egregii mariyres, ausus e l ; non muneribus vos,
^ ,
quaB in se patraslis, recompensans, sed laudis ea
, '
faccre scriplum deGniens, quse paniin quidem de,
votionis sua3 flagranliain nunliant, oipnino auiem
,
magnitudinem vestram exlenuant. Sed vos ea ct
* ' - benignc recipite, el misericordi oculocomemplami, ,
ni, el largam eis effundiie graliam, ne vos per ea in , * juriam paiiamini, si divina veslra coloraiione fuerint
,
dcslitula. Ipsum aulem tanquam servum inulilem,
,
ei quod facere debuil iacienlem suscipile, etveluti
, \
(lebilorein devolum admiuiic, ct venia in bis euiu
facUe dignum, srnsus ejus exiguitatem scienlei4

..
(44) Confer Sophronii praraiioncin.

3675

S. S O P H R O N I i P A T R I A R C I L E

IIIEROSOL.

3376

ei linguae lardilatera non ignoranles, et sermoHis


humilitalera inspieientes. Et viventom quidem scinper pnjtegile, el divina scmper virlute custodile,
semper a saeculi malis salvate, semper ab omni
leulalione praesenli ac fulura eruile, vigilantem
l dorinieiilem, in terra, in mari, in civiutibus, ct
\n soliludine consliuilum. Dofuncium aulem, cl
viiam bauc deserculem a lelra confusione liberale,
el Doruino pracsentaic, el majestatis ipsius inspeiorem facite, etcomaiuiiicalorcm bonorum quae bis
qui hanc viderinl repromissa suai opcramini, Quae
oinncs nos consequi mercamur ; in Cbristo Jesu
Domino nostro, cum quo Palri sancloque Spirilui
csl gloria, bonor, impcrium, magniiudo, magniiicentia, et sempcr el in ssecula sa^culoium. Amen.

\ ,
, \ , \ ; *
\ ,
, \ ,
; 9:,
, , , ), , \
,
, , \
, \
(45) : ' , *
\ , , ,
\ , \
. .
Postreroi liujus miraculi, ilemqueprimi, liberam ex Sopbronio narraltonem aliam dabimus in sequeide
volumine, auctore Pelro Partbenopensi, ul videlicet agnoscant erudiii quaiiiiim intersil inler politum
bujus stylum ( quanquam bomtnis sa?culo undecimo scribenlis ) el duram ac semibarbaram Bouifacii
Anastasiique elocutioncm, elsi bi Iribus prope sseculis Pelrum praeverlerunt.
In calce codicis, qui Sopbronianum opusLaiine continet, Anasiasio intcrprele, hxc legunlur, de aelaie
ipsius cod.cis et de ainanuense.
Finito libro,sit laus et gloria Chrislo.
Qui libro legit in isto,
Guallcno animain benedicai magislro.
Presbyier hoc opus fecil Gualierius,
Cum lerlius papa rcsiderat Imioceniius.

Anno millesimo ducentesimo quarto, per manus supi ascripii libro pcracto, rogalu Cencii cancellari!
senaloris (46).
Daic crgo bonorem sanclis marlyribus Cyro et Joanni, pro quorura ipse amore fecit. llloruni precibu
l i o r l * eidciu aperianiur paradisi scilicet, et infernales claudanlur.
Qui mulla bona in vila alquc posi mortem fccerunl,
Ab Alexandiia Saraceuoruin Roinam veneruni (17).
(45) Observent ha?c hclerodoxi qui sanctorum
invocalioiiem, supplicesque ad eos preces irridenl.
(46) ilic fuil deinde llonoi ius 111 papa.

(47) Iiiielligiiur Iranslatio rcliquiarum S S . C y - i


et Joaunis Alexandiia Uoiuat, de qua uos dixiniuf*
hi Prxlaiione.

MONITUM.
(Ang. MAI. Spiciteg. Rom. iom. IV, pag. 226.)

Post edilam Bupra copiosam sancli Sopbronii de SS. MM. Cyro ac Joanne eorumque miraculis hisloriani, piaculum mibi videbaiur, si dnas alias iti eodein codice, et quidem priore loco, scripias bislorias
omitlerem ;/juarum ambarum, vel certe alierutrius, auctor fuil idem Sophronius, ut in sequenlibus paiefiet. Prima incipit: secunda in codice esl acepbala ; in uiraque auleoi comraemoranlur sancti Cyriili de iisdem mariyribus oraiiuiiculae, anieliac incognilae ei ineditas, qua3 reapse i i
codice inier uiramque hisloriain sunt imerposila;. Aique hasc quidem omnia in codice Graeco perveiere,
qni fuitolim in monasierio Cryptae Fcrralae, nunc vcro in Vaiicana Biblioiheca sub numero 1607 cosioditur. ln Laiino aiuem aeque Valicano 5410, prior quidem liistoria non legitur, quia codex esl acepbalus,
neqne a piaedicio Graaco sumptus (id quod diversus maierias ordo quanlilasque demonstranl); sccunda
aulem ibidem legilur, sed iniiio carcns, Cyrilli lameti oraiiunculis lerminaia, Gra3ce olraque hisloria
inedila esl : Laiine vero primam edidil abs se elaboralain, sed cum ingenli varietale, Olho Zylius apud
Hollandum. Secundam ne Lalinc quidem quisquam edideral ; nam ei illa, quam.rccilat Surius ad dic-io
31 Januarii, pianc diversa esi.

3G77

DE SS. CYRO JOANNE.

3C78

VITA CONVERSATIO MARTYR1UM


PARTIALIS NARRATIO MIRACULORUM SANCTORUM ILLUSTRIUM ANARGYRORUM

CYRI JOANNIS
'. , 1. Divinus nobis sermo, qni vere veritas est, Cliri , ^
stus Deus nosler in Evangeliis ahisone prxdicat,
* .
dkens: Omuia possibilia credenli. Bealus quoque
, ,
Paulus apostolicne dignilaiis oralor, Christo ser inonem ipsi suppeditanle, admiranda nobis voce lc ,
slatur, spem non confun lere. His ego frelus borla ,
toribns sensi me lum cbariialc Servaloris noslri
, , , ),
qui dilexit nos et iradidiisemclipsum pro nobis, lum
\
aecedenie sanclorum ope, ad con:\lum viribua ina^, , \ jorem incitari, u l quod pridem magno quodam
\
stiulio cupiebani, res a B B . Gyro et Joanne miriiice
,
geslas, clarissimumque eorumdem pro Deo Cbrislo
,
ceriamen el miraculorum seu curatioiiuro paucaadc
\
muliis quas nos ipsi, licet publicanis omnibus longe
.
sequiores, oculis vidimus ei divrno eiiam munere
, \ per eosdeni parliin ad saluiem noslram experli su (I), ,
mus, ad utililaiem leclorum lillerarum moaumen ; , ,
lis coinmeudarcro.
.
\
2. Cyrus ilaque ille fama inclytus civiiatis ma
xiina^ ab Alexandro condiia? civis fuit quibus sil
,
parculibus secundum carneni orlus, nos l a l e i ; go , ' \
nerationc auiem spirituali Pairem babuil Deuin,qui

illum aqna el Spirilu rcgeneravil, malrem vero or * ,
ibodoxain Palris Eccle*iam. Arle sua medicus eral
el adnoslra usqnc lcmpora olliciuam cjusvidere e*l
,
templo Triuiu Pucrorum, ubi bodie saucioruiii
,
marlyrum spiriiualcs medelde redundant. Quo *

niodo faclum sil ul satictus Cyrus oflinnam suam
' , - ^ teinpliim Trium Ptierorum posuerit, quasi transitu
, , dK-endum ; magnain enim, uli ^cio, graliam oblinebanl quiin pr^seules rcquisierint.
.
5. Apollinarius, inaguus ille verilatis dcfensor,...
\ " [0] (2). . . .
Ciiin autem eadem iffiagilarel qme desiderabal ar , ,
; * cbiepiscopus, vi lelicet ut roliquias trium puerornm in lemplo possiderenl, nibil praetermisit abba
\
venerabilis ul sancla pcrfeclurus essel mandata.
, Babylonein igilur peiiii, c l sanclis mirabiles iradens
, \ (5)
epislolas bajc verba adjecil: < Sancii, hahc ad vos
, " ",
Dei episcopus et scrvus vesier deprecalionis cpislo NOTJE.

(1) Confer supra prolbcoriam aique laudts sanClonmi MM. Ideiu quippe aticlor Sopbrouius esl.
(2) Deosl uuiiiii f o l i u u i . Laninam a u i t M i i cx inierp r c i a l i n m : Laiina l i i apud Bollaiidum mcliri l i rel. A c l . Sauci. Jaiiuar. . III, p. 1085.
(5) Luquiiur de iriLus SS. pucris Babylonicis,

quibiis templum Alexandrise excitaveral Apolllnaris


urbis amisics, et quoruiu reliquias appeiebal atqne impiuravit, deiiiuinque iu irium puerorum
Alexandriuo lemplo coliocavil, quo iu loco oliin
sancti Cyri. eigaslcrium medicum fueral, ei adbuc
doiuonslrabalur.

?W9

S. SOPHRONIIPATRIARCH/E HIEROSOL.

3680

lam mitlit, qua recepla, responsum reddile. His , ,


iY\r.l\s, surrexil medius pucr, extendii niantim ct , :
oxcepta epislola iterum rerlinavil, nunlio atitem
, ,
nullum dcdil responsum. Per loiam bebdoinadem
verecundus abbas responsum non relulit, ideoque
rebus infeciis rediii ad arcbiepiscopiiin ei omnia
^ ,
narravit.
,
.
*. , \
4. Qui in rebus fidei non mulliim per.spicax, con ,
scientia vero purus et Deo gratissiinus erat pontifex, rursus Dco acceplnm abbalcm demillil bis
aiTatis : < Reverlere adbiic et in nommc meo dc- , ', , !, \ *
\ \
precare sanctos ; si leipstim non sini susccpturi
, nec prcces niiitentis, lu episiolam banc retraclam
^
_
, quasi , \ reporiabis,, quani
reliquiarum loco recipicmus,
ab ipsis acceplam et sancliflcalam fuissel. Patri ^ > * \
cedit abl as, qui ipsi ccu Cbrislo ei vcrbig el iactis \ >.
obediebat, Babylonemque repeiiit. Denuo sancios \ ,
sipplicibns adiil prceibus : c tres bcaiissimi mar- * >
c ,
tyres, Dei episcopus denuo" me remiilil ad vos ;
*
nolite despicrre ponlificem qui vobis inntum eliain
praeclarum icmplum exsimil, el qui lamo ad vos
ardel desidmo. > Cum secundo nullum respon- \ ,
aum darent sancli, divina qtiadam inspiratione ,
,
commolus abbas ul mamlata archiepiscopi perfl \ :ceret, maitum suam pectore injecil ul deposiiam
epistolam offerret. Ilanc iiianu suscepit san ,3 ( ), \
ctus el, dum relraberel abbas epistolam, subsc- ,
cuia esl maiui>, quain piissiine venerans el deo- *
scullans, ceulhesaurum inaeeiimabilem in urbem Q , , \ Alexandriam relulit. Igitur Dens non confundit
,
spem illius qui sancla niandaia adimpleverat.
.
5. Qnam suscipiensmagnusilleponlifex Akissimi,
'. * voc ".
gavisusest et exsullaiione sua ncpoleiu induxil ul
\ :;
spiritnales nuplias iniret. lndicta populo lem
pli consec ratione, divina incbriatus Ia?lilia et , ,
loto slipalus clericorum rcetu, preliosam el ve\ , .
nerabilem manuin, adltuc recpptam coniplecienlein
\
epblolam, piissime deposuii, Ecclesiam sanclifi * [] ?,
cavil, nopoli mantis iiDposuil, dicens : c Ecce , , \
sponsa tua, Ecclcsinm indicans : de illa curabis,
, ,
uti decel. Quo faclo niultum in virluie profe , , \
ciiira tribnit juvcni el magnain liduciain ia Deum :
,
indcsineiitem illum perfecil casiilatis amatoreni el JJ viq> \
divinamm virtuium operaiorem demonstravit: sem- * \
per enim verendi episcopi mandata cxseculus esl , \
javems.
.
^. , , , 6 . Medicus, ul per anticipationem paulo superius
jam iiinuimns, rat Cyrus. Arlem non quoad men- ,
, ' ,
lem sed quoad formam exercebal; non cnim sola
, ,
Jaborantium eorpora sanabat, scd quae digna? fueranl anima\ bas c morbo infldclilaiis eduxit; a?gros ,
v.To inviseus lum Caleni aul Ilippocralis ac aliis \ ,
\ \
c-jiisdein gcncris scriplionibns consolabalur; sed
^ veibis propbeiarum, apostolorutn rl evangelislarum
ad robur **l viiam perdnxit, in grrgem Cbrisii an- , \
/
uuineravil el regui loulcsits pariiclpcs cfTcciC.
r

338!

D E SS. CYRO E T J O A N N E .

3032

: \ ,
, ;.
'. 7. IIunc cum mullos ad Clirislum conducenlem
, *
viderel infeiisissiiiiws daemon. urbis praesidi per
,
improbos bomines indicavil. Galila?us, dicebnnl,
,
quidam medicus, scietdia sua (olum civilalis po , \
puluin erroribus irroliil cl a deorum adoraiione
\ averiil; quenj Judai cruciiixerunl Jesuni, bunc in
, ^ , \
Deum colendiim nuntial ei patrios deos ad nihiltim

redigil. Ilis exciiaius el hosiili fervens animo,
\ ,
qnam ciiissime coiislringendum sanclum jussii

praeees; Cyrus auicm, re audiia, in Arabiam ad
, \ '
marc igyptiacuni confugii, et sic cognominatum
,
viciim Tzoien inbal ilavit. Habitalione mutata, mu * - l a v i i qnoque babilum : capul totondil el monacboruni
,
veslititenta i n d i l i l ; a lcrrcua el corruplibili viveudi
, \
raiione assurcxh ad sublimia : verbis el faciis cce , \ | m sapiebal, el tion amplitis variis medclis el h^r,
barum adjtimenlis oorporum eanabal laiiguores,
, */
sed sola oratione solaqne pieiatis doclrina ab infe , slissimis doloribus auimas et corpora liberavh.
, \
\ .
8. tempore Romani nnperii sceplrnm inique
'. , \ - coiisccutus crat Diocleiianus, et ubicunque Ecclesiis
, ( susntaverat persecutioncin. IIn?c ubi audit Jaan \ nes illuslrissimus, generc nobilis, fidei civis nonditin
, denunliatus, asl re inilitari prxsUniissimus, Jcni, ), salem petiil, ut gratissimas Deo prcces persolverei.
,, \ Vcnerai iu j*Egyptiim, qno illuni faina ad saiiclntii
, , Cyrum perduxeral cl inler qnos communis fuil ba ,
biiaiio. Invirluie muilum profecil, dmn eanaiioncs
C a Cyro viderel petfeclas. Magis vcro iuvalcscenlc
, ,
persecuiione, Cassiamis qui Gauopi Graeeorum va* ,
nilati sacrifieabat, rescivil locum, nbi tres virgincs,
\ Cbrislo desponsata?, degebanl. Emisil qui virgiues
, ,
inscctarcntur el ima cuir. maire agerenl ad Syriamini,
,
praesidem urbis. Has ul captas audivil sanctus Cy ,
rus, limore perculsus esl ne tormeniorum borrore
\ Chrislum ejurarcnt ei fidem negarenladolesccniuhc,
\ ,
qua3 anniserant lenerrimae; major enim nalu Tliuo\ \ , ctisia, decem et quitiquc habebai annos; sccuuda
, auiem, Deodala (eriium deciti.um perflcicbai; Eudoxia vero, natu uiinor annum duxit uiideciminn.
\
Harum nialer, Aihanasia, vere el proprieimmorta (\
lis vocabalur : immorlaliiatem reapse consecuia
\ esi cum desideralissimis filiabus suis. Propler illas,

* ^ ut diximus, liimieruut sauctus Cyrus el Joaiincs ; ^
*
ideoque penelrant iu urbem, ul nalu el sexu fra * giles ad agonem excilent, lormenlis supcriorcs fa
ciant, (hristi Sponsi regnum suasione pra?pareni,
) ' , , ; caslilatis imponant coronant, gaudium el indesi , \
iieiitem bciitiam pracstenl.
, \ ^, > , '
, \ .
'. ' 9.Asl maleficus ille inimicus, per intolerandog
conscrvos euos mauifesiavitprxsidi sancios nostroe,
, \ ^ ,
et bnjus raenlcm offuscant. Priusquam ad prxsidis
U

S. SOPHRONII PATRIARCH^ niEROSOL.

33

tribunal adducti fuisscnt, asiieruni ignotninia; servi


accusanl s, npparnisse quosdam ac ignolos liomincs,
aiierum monaslico, allerum habilu mililari, qui c:\ptas modo virgines indticerenl, parlim ad deorum cnnlemplum, parlim ad culliis iis dcbiii cxsecralionem,
partim ad Csara?onim jussorum despeclionem,uawm
qucmdam, regem suum a?iernnni praidicarc. Qnibus
pfTceptis, furore rugit l>co iuvisus pru?see, el a
n.iliiibiis nnle iributial deferendos sancios jussit.
i miserrimi, fclicinm deorum inimiri, clamal
Syriantis, morlc dtirissima puniendi! Cur illas
virgines ab impQraloris servandis cdiclis avertile? Num cl vos Honiaiioriim Cajsaris ^ominaiores
estis, qui abominabilem Cbristianorum docirinam colilis? Aitamcn poeniicntiam agite, propiiios

24


, [,] ':
; , ;
, \
,
,

, \ ,
< * \ \ <
, ,
; \
' ,

roaximos invocale deos, c l CIIJiisd.ini preiii bonnres ^ ;


,
ab inipcralore habebtlis. Sancti vero responderuni:
, \
f Fugitivos, Syiiane, non ambimus honoros ;
,
visibilia enim onmia evancscent: niinqiiam ficiili , '
bns daemomortun iinaginibus deferemus cullum so
liusDei, nec Cbrisium abnegabimus, omiiium Crea '
Nrrem, qucm in rcgom babomus selernum; frustra
,
nobis niorlem minaris, cum morie simus forliores,
, * ;>d hujns vitae lerminum non respiciamus, sed coro, , \
nam gloriae el immorlalitatis.
, \
.
10. Ingemiscens Syrianus et denlibus fremcns
'. 7 ; \
sic illos afTalusesl: Benigne vobis servanda luisscnt Caesaris leges et salus consequenda ; qtiia
,
, _
.
. . ^ *
- . ^
-
~
,

creca capti. eslis 'siiperbia,


plagap.
imposilsc _ad. .iin perafoiis edicla vos mligent. His diclis, virgincs
, ;
in conspectum suum curavii adducendas, et oinne
, y.a\
tormcnloriim gonns ante sanrtorum oculos expo ^-,
nendum jnssil; laneis el fusiibos dissecandos, igni
\ , )
urcniios, acelo infioiondos ct membiis dilacoraiis,
( 5
illos pannis e camelo confeclosconfricandos volnii.
' , , ;
Omni, sicnt indicalum esl, lormentorum gcnere ad^ ,
frbiio, forliores c l constantiores vidit piarlyres ac
alicno passi fuissenl corpore. Qnia vebeineniins , \
, semper comradicebani, fervesceiuem piceaineornm
* \ []
pedibtis immisil; asi imiialione c l forti nianynim
,
coniradiciione pfnres ad fidem conversi siifil: e san ( ,
clonim coMSianlia el vnlius bilarilale couj^cernnt
r

niulli liiijus certaniinis pra^mium esse fuluram im- D \ , \ luorlalilatis vilam ; martyrcs aulem C H I U uuilrc dcvoia jussil lorqueiidas. Verum conira siiiuiinn
), ,
calciiraverunl virgincs, quse generoso martyriim

pxemplp iiwensae pra^sidem vicenml ; demuui hanc
, \

seulcntiam lulii, it cafffii abscindereiur, sicque
, sponsas nna com maire Chrisio adjecit.
, , .
'. \
11. Rmsus auiem Cyrnm, el Joanncm niartyres
, \ <ruciavil : more flucluum inrinnbcnlium illos lapi *
dibus obruil; asl cum a proposilo sanctos averterc
, , , non posset, ncc blanditiis, nec borlationibus, nee
, , ; ,
moniiis, nec maximarum dignitaie promissionibiis,
, , ,
ec laneis, nec picea fervcntc, nec ebullionie

3685

>

DE SS. CYRO ET JOANXE.

3686

, , aqua, nec igni, ncc membrorum dislculorum nia/


cbinis, defaiigalus est Syriamis et banc in eos
,
lulil sculciiliani : t Cyrus, Galitoorum dujr, ei
,
Joannes rnnile consenlaneus, cdiclis C;vsaris t.on
, \
cedenles, maximisque diis inservire ncgamcs, poc , nam capilis subibiinl. llac daiiiiialiouc imuioria \ lilalis coroiiam sibi vindicanint, die triecsiina prima

Janu.irii, quo scrvavcrtmt iidem, cursuin el cer, , iameu complcverunt virgines et Cbristi spons
'
Tbeociisia, Doodaia cl Eudoxia, el quae illus gene\ - , , \
ravit et in pielale cuuirivit matcr, Cyrus Deo ac-, \ \
cepiissinius abbas, c i Joanncs, miles, illis fi fe ( l
\0,
bonore conjniichis. Virgines sancias una cum ge ; ,
nilriro ad oricnlalem parlem in (emplo Saiuli
\
M a r c i , uno lcretro d^postieriiiil; Cyrum autem
- ^ illuslri.ssimum c l coniiiiililoiiem Joannem in eadcm
, *
aposioli et evangclistaD Marci aide, uuo loculo se pelierunl.
^ \ .
\ , 12. Longo posiea icmpore evenil, ut Grwcorum
, \
imperium desiruerelur el Cbrisliani Romanoruiii
'
regno poiiii sinl. Sceptrum lenuii Tbeodosius el
,
fidoi operibus boncsiavil, ti in auctoribus ec, \ ,
clesiasiicis legendtim est ct rcs ipsrcmei clamani.

Ad probaiionem diciorurn unuiii refcremus exem, \ *
pltun. Dicitur bellum iniperaloii exortum csse ab
\ occideulalibtis parlibus regni : e i couscnsu muluo

perplures Hirrcxenitu gi-nies; naiiones misceban , > ^ tur nalionibus, irrnebanl ceu de nionle pra?cipites
, \
lorrcnles, el iiitiiincscens mare, ei corum imine , \ rus erat quasi frueius Oceani et rjusdcm arena.
^ ; ^ ,
Cum pins iinperator alias adirc non posscl gcnlcs
\ ,
focdus inirCt, qitemadmoduin vebeiuciilibiis
\ >
a^ilur billortim niolibus, niore sno ad Dciitu cou
fugil, el illum in ftdtlem adjtiiurem invocavir.
,
, , \ .
'. (
13. Audivit enim ad Scelem, 1n eremo jEgy\ ),
pliaco, dogere honiinei naiione quidem jEpypiium,
, , \
virtute autcm diviua inslructtini cl maximoruiii
, \ miraculormii operatorcm. Sialiin scribil Tbeodo , - ^ sius ad Theopbilum, qui co lemporc Alexandrbu
'
L
^
r
.
U
..
** ^ C . . ^ r
n^ana.n
C\,r\ct\
CA.I.II/V
r . n c ^ l . M
..*
~
II.
gregein
Gbrisli
seduto
pascebai,
ut
pricdiclmn

.
(

* mirabilcm vinun miucrcl ad inipcralorcm, bortarciurque pontifcx virmn sancium uL pro bello
),
, supplices ad Dcum effnnderel preces; credebal
eiiim imperalor flducialiter el fortilcr spcrabai
,
ouuiia opiime futura. Excucurrit igiiur eplscopus
, \ ,
ad virum sanctum illique omnia declaravii, qua? , , siviique ul ad Tbeodobiuin advenirei s.tncius.

Senupbius aulem, sic enini vocabatur vir beatissi ( 6* [4]),
nius, veniam sibi a ponlifice concedi pcii.i quod
*,
essel ipse pectaior c l Dumini sui f-er\us inuiilis.
\
\ Asi cum veniam non impelrasset, ad orientem
, , \ - stciii, el quod iu bunieris fereblil bumerale maniU

NOTiE.
(A) Ex boc nostro, ut reor, opusculo muluatus csl eamdem narraiionem Glycas
ed. Paris. 257.

Aiinai. parl. IV.

3687 ,

S. S O P H R O N I i P A T R I A R C I L E 1IIKROSOL.
a

38

bus suis baculo j:tqios iif, ad ccrluin susttilil cl sic : , \ ; , *;


exclamavil : < Doinine Jesu C b r U l e , quam mihi
* < 6 ,
famulo tno peccalori dcdisti virltilcm, banc Iri buc baculo buic el niapborio. Concedendo illos
, / \
ponlifici dixil : Cum remiuas imporatori sciibe,
. \ , ;
ul mapborio circumdel capni et bacidnii) inann
< ,
lcneat; prancedcl ipse cxerciliun in bello el in
:60 , \
facie bostiuni; cteniin si Clirisius Dous me in ser , :
vnm suiim babel i t preces mcas audii, per b;fc
; - \
viclorian., piopler i'v\em in Deuiii dabit.
, \
, \ >.
14. Quibus rcceptis, ceu galram salulis bume'. rale suo capili iniposuil Tbeodosius, cl manu ' dcxlra bacuium geslans, primus e fidelium exer- , \ \
ciiu pngnam processit. U l barbari illum viile ^,
nnit, slalim in fugam convcrsi suni, .seipsos inier
eiiieruni, uec lelum ncc vulnus ab excicilu rece , ,
pertir.l; ad flneni usque saluiari ista galea deco ,
rari voluit pins iinperalor pro onini diademale.
" \
Popnlareni biijus facli fesliviialem celebranl
Alexamlriae singulis annis , boc fesium Imagi- \ ;
nein noiuiuant. Imagiuciii Tbeodosii habetit, qua
;*
capul mapboiio obleclum balelur, in manudextra
, '
esl baculus el miracultim per ipsam fesiivitatem

predicant.
, , ,
, ,
\ .
15. Divina gralia ei fidelis piique imperatoris
'. \
Tluodosii cooperationc omnia, ul ila dlcam, Grae- Q
c o i u m simulacra in urbe evertil ille ecclesia? pra>
, sul pa>lor gregis assiduus et divino zelo plenus
,
Tbeopbilus; civiiatnn quoque lolam dcsideralis
, , . ,
exoruavii xdibus, ci in Joco Canopo Apostolis
\
iuagtiuin et niirandum leuiplum erexil. Exlra

urbem situm esl ad stadia duodccim; niiuirum iif- \
signe ei ipsis Graccorum pueris venerabile. l b i , \ ,
(icm pulalur coulus deorum fuisse, uii via lapi- ;, ; \
dibns slrata et eodem cx omnibus urbis pariibus
* ,
direcia, porlicis ci balneis frequenlibus demon,
sirainr. Vigiuii qualuor aderanl baluea, qux bo ? \ ,
dicdiim, juxta lesiium asseverationem, eversa suiii
\
ul tantum vesligia quxdam remaneanl. Foro in \
' supcr, reruro vcnalium abtuidal copia. Ab urbe
\ ,
auiem Canopo duabus sladiis vicus dislat, cui D \ ;
Maiiiiihe noincn, c?seiuonuin olim domiciluim, ct
, \ , -
nialigitornm spirituuni habitalio; ibidcm quoque , ,

lemplum cvaugelislis icdificavil divus Tbeo ,
philus.

.
10. Mortc iranslalo Theopbilo, Ecclesiae guber ' . ,
niuiii suscepii magnus C) rilius, pielatis amalor el
,
iidei 'corrnpiorum desiruetor; cuiji Chrislianos
,
simpliiiores viderel, sublcvaiionis causa, ast
, \
magno anintse delrimcnio idolum adcunles, vche ,
nieniissime dc Meiioutbi pbanlasiiiaiibus dissipandis

co&havil. Muliis ad Deum tffasis precibus ange{$ ; * \
lom vidil oralioncs suas suscipieittcm cl ad se
;, ^ -

368

D E SS. CYRO E T JOANNE.

3690.

. \ , descendenlem de ccelis monentemque u i magiii in



confessione Gyri reliquias ex templo Sancii Marci,
* , & in Menoutham videlicel in ecclesiam sanclorum

Evangeliatarum asportarel (veneratione enim et
,
cuhu simulacri nomen Mcnoulha locus oblinueral),
,
Una duorum martyrnm nierila et corpora con junxit angelus, uii ex actione Cyrilli conji, ^
ciendum est; nihil acceplus Deo poniilex omi
sit ul quam ciiissime conimissa exsequcretur ;

vicesiiua octava Junii sanclarum reliquiarum irans
lationem fecil, oratlunculas duas Chrisliano po \ (\)
pulo habuit, quas in fidem el utilitaieni legeutium
,
adjicimus, in Deo Parre, cuin Filio Unigenito ac
, simul sanclo et vivificante Spirilu, qtiibus gloria,
majeslas el magnificenlia nuuc et semper ei in
\ \
\ , exctda sseculorum. Amen
\ ,
\ .
NOTJE.

(i) Videsis t. LXXVII ubi has parvas et inedilas S. Cyriili oratiunculas exbibuimus.

A A A H
.

VITA
SANCTORUM

. . . C

\
*


,
,

, \ \
,
,

, ,
). ,
D

,

\ ,
\
,
,
,
ot
, \
*

Ga. L X X X V U .

ACEPHALA

MARTYRUM

CYRI

JOANNIS*

. . . . Generose et virililer se conlra maliiia* spiritus


exercuit. Joannes in militum inunere (erreno inservierat imperalori, asl Regi coelorum niagis placere sategit.... Igitur in diclo Ganopi loco deprebensi fuerunlsancli, ubi eorum erat babilatio.,..
A s l non soli fuerunt deprebensi, sed et ires simul
virgines una cum matre ; quarum prima Theociisla vocabaiur, et decimum quinlum nalivitaiis
suae ducebat annum; secunda nominabaiur Deodaia, et decimum terlium agebat, teriia vero E u doxia ad undecimum pcriingebat; maler virginum
Atbanasiaj nomine appellabalur el filias magis
pielatis dociriua quam lacie enulrivil, cum illis
persuaserit ul caslitalis virtuiem eligerent, immorlalium dicerentur sponsa?, inexslinclas virginilaiis
lampades baberent et advenieniem sponsum
exciperent. Quae virginilaiis tramitem, iiiofleuso
pede perfeceranl, confessionis pugnam adilurae
erant : luporum irniplionem non periiinueruiit
Cbristi marlyres, sancios enira Cyruin c l Joaouem
in magnos couiessionis adjutores respiciebant, cum
ab illis, ad pielatis agonein divinae doctrinae oleo
perunciae fuissent. Foriiter aulem pro fide cerlarunt sancti et ad depcllendam idololairiam abuudauiitis praecincli erant; lanlummodo propier leneram virginuin a?latem liniuerunt, ue juvenculis
palma niariyrii exciderel. Illas sic compellaveruni
sancii : c Meinentole verborum Dominl et ab eventuris ne terreamini : ipse eirim dixil : Nolite timere
eoi qui corpu$ occidunt, animam autem poi116

S. SOPHRONII PATRIARCtLE HIEROSOL-

mi

369J

sunt occidere . E l rursus : Qui perteveraverit utque ,


, ^ axoxteirai'
in finem, hic salvut eril ;
imilanimi magislram
*0
&

vesiram, cujiis puriiatem concupiscitis, semulamini


,
confessionem. > Ilis aimilibusqtfe verbis et exemplis sancti Cbrisli marlyres Cyrus ei Joamtes illas , \ iiiuniertini virgines e l in agonis eladium ingressi
fucrunt. Cuma miliiibus ad iribunal Syriani Alexan-
clrinae urbis praesidis perducli essenl,omnem abje^erunt solliciiudinem, juxta mandalum Domini; ,
non enim paralis responsionibus ad judicis qtiae- 1\
sltoues siabant, sed Spiritu saucto inslrucii diclis , \
,
dicla referebaut. Prreses enim sanctos el virgiues
simul convocat u l abnegantes Cbrislum relin- ^ ,
qmnt et daemonibns sacrificent; ast docuerunt
Deum esse unicum lotius creationis visibilis faclo- ,
lorem, deos aulem a paganis veneratos, non esse R
deos sed hominum perdiiores, ideoque deserendos *
edixerunl. Tunc Hlos blandiiiis donorumque pro- ,
missionibtia aggressus esl Syrianus, eosque cbaris- ) \
*
aiinoe et notissimos in regno stabiliendos pollicitus
, \ *
s t ; saucli vero mariyrcs munerum jusiis reser , ,
valorum memores et Gbrisiianse liberiatis judicis
, .
promissiones despexerunt et manifestartint quantum
lerrena a superis et eoelesiibus donis disieul.
, * , \ , \
* \ ,
.
Emissis omnibus verborum venenosis sagiltis, pha retrnque sopbismatum viduata,quam mimme many ,
res vtilueraveraijiidex; nam (Uleeranl armali, scuto- Q ( ,
que cbrislianx charilaiis indnli; tiiui a verbis ad lor
),
nieiiia procedii Syrianus, sanclorum et virginum
* ,
Ulus toiumque corptts diris exagilavil crucialibus ;
eervi auiem infen&i praesides defaiigali sunt, nihil
proficienles; sancti eriim ne verbunri quidem ad
*
loriuras dederunl, sed invicem in poenis boriaban ( ,
iur, quasi non suppliciis asi in laulis conviviis , *
iuissenl. Gum invictam generosorum Cbristi marly , , * *>
Tuin consianliam probasset Syrianus, perepexit ),
illos de falsis numinibus lrop#a relaluros; i n - , \
viius illornm capui una coin virginibus gladio ,
eiandum ju&siL. Perfecluin est ducis manda-
tum, sanguinem enim suum fundendo, forles *
alblelx, coelesiia gaudia conira monalem mutua- , verunl vitam, e l ab certandne inluente Deo vkloria3 D
,
corouam reporiaruul. Ila.c peracla sunl juxla
\ , \
j^gyplioesexla mensis Mecbir, eljuxia Romanoslri
cesiina prima Januarii, leslauie sanclissimo Alexan * /
dria3 episcopo Peiro, perfeclo iinilaiore Petri illius
\ , ' \^ui claves regni coeleslis comniissaj sunt et super
, ^
quem Ecclesia fundaia esl. Impiisximum Arium san ,
ctissima: Trinitaiis detractorem infesissimum everlil^
,
qiiemadmodiiii) Pelrus apostulus Simonem Magum.
%

, ' (1),
" \ , \ .
Maltli. , 23.
ibid. , 22.
1

(t) Pclrua Ecclesi* fuiidaiueiilutu a Graeco biograpbo dicilur.

3603

DE SS. CYRO .

36Di

, \ Poatquam sattcli martyres Cyrus ei Joannes


stmol cum virginibut vilam suaui gbdio finieriiil,
; , \
insepullt eoram remanserunt corpora, in esum pro3jv , xaV
jcta fem el avibus; Dei auiem provideutka pia
,
et devola pars Aleiandrinortim xelo el ardeuli
\
arrnata fuit desiderio,ut sanclorum reliquias asser ,
, \ varet; ealvos eimucioa magno hooore el euliudetulil ifi templum saucii aposloli et evangelUla*
\
\ , iilarci; Cyrum tanclum ei Joanuem in unum depo
$ - suerunt loculem, virgines anlein caslissimas,
Eudoiiam,
uua
, , \ , Tbeodistam, Deodatam ti
, ", $ cum maire Albanasia conjiinclim ta aliiun fereiram. Yere decorum fuii aaueiorum EvaitgelioruiQ
* {
servalores ei Marci pugna itnitaiores eub eodeni
, \
curo aposiolo tegmine habiiari, iiaqne in terris et
, ,
\ \ in coaiis ad dexlram ejus stare digoabunUr. Et
baec quidem de sanciorum cerlamine.
\
.
Necesse puto quaedam de iranslaiione sanclarum
'
reliquiarum Gyri ei Joanttie dicere, qu* ab oratorio
\
gancii apostoli el evangelista liarci, in Canobi letn
plum asporlalae fnerunl. TempUiw hoc priua sub
[ ]
invocalione sanclorum evangtdistarum aedificatHni
, '
, * fuerat, aunc aulem eaflrtoruin martyrum notnen
referi, uii escriplis sanctorumPairiim ediscendura
, esl. In eo loeo, qoo hodie SIHII reliquiie sanctiCyri
*
et sancii Joannis, ad arenas apparuii daemon im \ , >
purus subspecieinulieris; mulla perfecil pbauta
eroata, oracula edklit quae nibil veri prse se fere , \
bant, quasdam medelarum praescriptiones indioabai
,
, , - C quae nullaui se habebant atilitatem; ad perdhio ' \ nero omnia excogiuia fuerani ei lutilii abftcondiiis
, maligni apiriitia laqueiscaplt suirt, qui sacriilciis et
pinguediue daemonein culere videbaniur, iu aram,
\ $ ,
\ * nomine ejes eislructam deposueruni doua ; quaui
iEgyplii Menoulham appellabanU
* .
\
Teinpore Cbrisiiani iniperatorisTlieodoeii Minorie,
, eum veriuiis cathedram sancti Marci baberei Cy ,\
rilliia, iodefesaus orthodox fidei et etrennu defen , sor, et audiret qux ab immundi apiritue pban ( tafmaiibus fiereni iu Menoutha, quo nomine voca
banl locum daeinone infesiamra, doluit vebemenler
), \ \> ei ingerouii aanctus antisiet de tol untisque aui ,
mabus errore deperdilis; conversus esi ipse ad ora \ , - D Ikines el deprecalionra, Deumque invocavit ul sibi
, *
manifesiarelur modus quo commissas crealuraf
\
a pernicioso liberarel bosie ejueque phan \ \
lanis. P^siquain diii et tum lacrymia proelraius
, orasaet epiacopus, noom illi apparuit angelus i>o , \,
mini dicens : Cuin ul bonus paslor pro ralionabili
,
grege defers eupplicalionem, haec ttbi vesier et
' nosier condiior Deus nunliat: Vade in coemeterium
\
Marci, ibidem reperies loculum ubi servamur re ,
liquiae ganctorum martyrum meorum Cyri ei Joan \ nis; bas tolle el in ttdem sub nomine sanctortiin
, ' . Evangelistarum ereclam, adCunobum deferas; quo
,
facio evaucscel quae in loco isio est phanlasia.
,
.

:35
S. SOPHROWII PATRIARCHiE HIEROSOL.
3696
Gaudio perfusus sanclue Cyrilltte gralias retulit ,
Deo qui semper de sitis curai creaiuris el salalem

iribuit, nlbilque praiermisil ui diviua maiidata, per
,
angelum manifeslala, exsequeretur. CongregavH
*
pium clerum populumque Odelem, quibus q u sibi
Deo reyelata fuerant, manifestavii; supplicanie aulem
,
fere loia civilate, proceasit ad oratoriura sancli
,
aposloli et evangelisiae horasquepermullasin oralione , "
una cum populo iideli Iraduxit; accedens aulem

aperuit preiiosam Ghristi aibletarum capsam, sal \,
va&que invenit sanciorum Gyri et Joannis reliquiaa,

Spiritusque sancii gralia collucentes. Timore simul
, \ \
elepirituali amore illos suscepit, purissimis sindo , nis cum myrrhft ei aromatibus involvii, in currum
*
ascendit ei s k , clero populoque comilantibus et
, \ ;
deprecanlibus, a leropio evangeli&tae Marci exivil, \ ,
el rediil ad aedem Evangeliaiarum apud Canobum.
, xa\ ' \
Expletis ibidem divinis mysteriis, reliquias mar
tyrutn Chrisli, auro et gemmis mullo roagis prelio, sas, in coinparatam thecain deposuil.
\
^, x a l
.
Vix eo loco asiiierani gcnerosi Gbrisii milites

Cyrus el Joannes; ut ibidem inea&vieniis nialigni , \
spiritus tropaea evertere coeperuni. ki Jran&laiione
sanclarum reliquiarum a daenrionibus et aliis i n - .firmilatibus affecii liberati sunt m u l l i ; asl ipsiroel
nialeiici daeinonis ministri ab errore mentis sanait

fuerunt, ila ul slaiim ad sanclum episcopum Cy- \
rHlura aggressi el lavacro graliae in sancio bapti- , "
sinate sauciiGcali fuerinu Templura vel polius sen- .
tina impuri spirilus, cum imagine et ara dissipaia G \
* \
suiit. Quae adjecia erat arena maris non alio modo

quammaiis fluciibus a sanctis martyribus excitatie
ei iucumbeniibus, lolum everterunl et ad nibilum *
,
redegertinl, ha ut bodiedum locus inveniri non

posaii. Taciia eflloruil per prasenliam martyrum
gratia in illo deceptionis loco, et ex omnibus lerra , , * fiuibue ad lemplum Gyri el JoaDnisIeslinant aegroii,
i qui iide convolani, languorum sublevamen reci- ^\
piuni ;diciturenim : Quidquid in precibuspelierilis ,

ciedemes, recipieiis ; haec ad aposioloe direcla
,
sunt et per illos ad omnes qni siucerae siiut ftdei;
Gbristus Jesus in Evangeliis docuit, cui cum Palre
c l S p i r i i u sancio gloria, boner ei poieaias, nunc el . "
, ,
scmper el in saecuia saeculorum. Amen.
8

,, ' , ;
' \ , , \
\ \ \ . ,
Matib. , 22.

3G9T

V I T A S- M A R I .

JEGYPTLE.


(I/.

VITA

iEGYPTME

QUiE MERETRICE ASCETA FACTA EST IN SOLITUDINE JORDANIS.


E i M s . MediceoRegis Ghrislianissimi cOllatocum Ms. Monachensi Dncis Bavariae, edidil
Act. Sanct. April. t. I, Latine p. 76, Graec. app. p. x m .

B O L L A S O . ,

PROLOGUS.
'. , i.Secretum regiscelare bonum eat, op<ra nutem
..--. ..

i . i . e ^ . .
^J..
- t
p - pnedicar^ ^ | j
j i angelus dixil Tobiae
- tv
,
psl mirabilem illam oculortim excaecaiorum illumi , \ * *
naiionem, easque srnninas, quas snsiuiint, et a
, , ^ ,
quibtis ereptua esl propler suam pietalem. Etenim
* . \ non servare areanmn regis, res esi noxia el pericu , xal . \
losa: Dei autem opera relicere, animam adducii
$ , iti discrimen. Ego igittir silere divina reformidans,
. " |
el respiciens sententiam prolalam in sorvum,. qui
, ,
accepium domini sui lalentuin in tcrra abdidii, et
, hdructtiosiim reliquil quod ad utiliialom dattim
, (2),
e r a i ; eacram narratiouem, qua ad meas usque
,
pervcnil aures, non obvolvau silentio. Nemo vero
, .
cunclciur adhibere fi.lein audila scribeuli, aul om \ ,
nino fingere me existimet, reimagnitudineobaiupe ,
faclits. Absil a me sacmm sermouem, i:i quo no \
niinandus Deus, interpolare mcniieudo. Quod st
quibus, parva el incarnaii Verbi magniiudinem
\ ,
ininus decentia cogilauiibtis, accidal fldem negare
(). \ (4]
\ ~ dtcendis ; eoe ergo crediderim conlra ralionem
, \ gere: si qui autem in hanc incidanl scriplioueni,
(), oo
et facii novitaie consiernali noliqt facile eam re\ ,
cipere, bis quoqne misericors Dominus s i l ; quo , \
niam eliam hi humanae nattira inGrmilaiem cou , ;
sideranles, iucredibilia aestimaiit qtia?cunqiie iilira
, \
capium humanum dicunitir. Nibilominus, aggrediar
,
narrationem, rem dicturus hac noslra a?taio
(6) \ .
factain, prout eam expouii vir quidam, a puero
(7) * ,
doctus loqui el agere diviua. Rursum atilem ueque
$ " (8). hoc in argumeiiium diffidentiae adducani aliqui,
" , \ $sihtiautes accidere non posse ut banc nostra
, .
aelate ejusmodi flal qindpiani : naui gralia Patris.
,
per generaiiones in animas sanclas se Iransferens,
* $
amicos Dei el propbetas constiluil, uii Salomon
(9) _
docet. Teinpus porro esksacram illara ordiri narra , \
lionero.
, .
.

o r

o s u m

C A P U T I.
Sancti ZositncBvita monaslica, acce$tu$ ad lordanem, invenla ab eo Muria.
\ -
2. Fuit in iis q u per Palacstinam sunl mona, \ , steriie, vir quidam lingua ac vila culius, aique ab

infanlia monasiicis moribiis aciionibusquc iunulriNOTiE.
(5) Alias , faclis.
(1) Ms. Bavaricum addit in tilnlo \
(6) Ad verbmn, q u de boiuinibus quomodocun
que inirabililer dicunlur.
... scripia sancto Sophronio archiepi$cono Hierotolymorum.
(7) , , ingredior : mclius quam quod iu
(2) I a ide>n ms. Rrgium vero , quod
R.varico est .
(8[Alias, , quod factum di~
non displiceret, nisi immediateposl sequeretur
.
eitur,
(9)lbiilem, , Spiri(u*;el mox
. (3) Idein, e4 forl^ melius, , \ , de rebus sacris men- , secundum generaliones ei generaliones : in
tirfet adntierare sermonem.
Yulgata nosira csi, per nutiones : ubi IKCC dicunluu
dc Snpienlia.
(4)-lta iiieiins cx B.tvar. quam quod in Rogio erat,
.

S. SOPHRONII PATRIARCH.E HIEROSOL.

3GM

3700

lus, Zosimas iromtne, aetate s^nex. Nemo autem * .


nppHlnlioni soti inbrcrens, sermonem mibi exi
>. (,
jiiiiwl esse de eo Zosima, qtii eirca docirinam
, lapsus, mintis recie sapuii: alius enim bic, el ille , 4
aliits; iniiliumqtie diiTermil imer se, quamvis no, \ ,
meiiehilurain ambo eamdem sortiii. Isie Zosimas \ .
orthoioxus f " i l qui iu uno monasierioniin anli- , quoriim ab i n i i i o eonversaius, per omne exerciia , ()
lionis gentis probatua, et ad omnem virtulem con- . \ i Y x p a grueHler instUnlus, loltim quidem ordinem in ejus- (12)
modi pal.Tstra solitum servari cuslodivil, mulia
(13)
verocl sponle adjecit, volens carnem spiritui sub- ,
jicere. Quod ita ei sucr.essil, ul, propier imillam
, rerum spiriiualitim experienliam, sttpius ex vicinis

niit eliant remolioribus monasieriis a 1 eum cou- []
fluerenl pltires, ipsius doiirina ad perfeciionem in- \ , (14)
formaridi. Gum auiem taniam animartim Iracian- , \
tfartim periltani assecutus eseel senex, nttiiqiiain
, , \
remissiusegit in meditalioueeloquioruni divinorum;
; | \ sed in-isiebai eisdein. seu decumberel slraio, sive ], \
assurgerei, vel quidpiam niauibus operareiur, aut
,
etiam cibtim, qtiando bnnc sumere conveniebat,
\ , \
ausciperet. Si vero scirecupis quisilli cibus saperet,
, \ ,
i * uiiqtie qui nuiiqtiam consuiiiebalur et nunquaiu
(15).
ei deerai, psallere incessanterei sacras Scripluras , ,
animo runiinare. Quin ciiam dicmil aliqui, diviiiie , ,
sa>pe dignatnm visionibus, meule ipsius coaiiiu* , \ \
iliuniinala quemadmodiim enim dich Dominus,
(16). \
semper vigilanii spiritus oculo divin iJliistraiionis
species conieinplabtiiiiur, quictinque carnem suam
, ,
exptirgarint, ei vivenles sobrie, ejus quod ipsos , \ \
oiaoei booi arrbas exinde percipicnt.
,
,
.
5. Dicebat autcm ipse de se Zosimas, qtiod ab
*. " ,
idnis, ui sic loquar, paiernis iit monasterium istud
(17)
dalus, per annos qtiiuqiiaginia ires in monasiico
,
<ursu perseveraril: posiea vero vexari, ui iuquie- (18).
bal, cOBpil cogitalionibus quibusdam, qnasi jamessel Q , ,
perfecms
iusiriictioiiis .ulla
- in
- omnibus, "ncc alienae
:....-...:^....
. , ; (19) ,
tenus indigeus. Siqeidm, ut dixil, secumipee dis
aerebal; pulaane. in lerra est monacbus, qui pro- , , * . *
desse riiUii possii, raeque docere aliquod exerciu- ^ ,
lionis genus novum, quod necdum novi et ipso opere , , ,
jjon sum experlus ? aut erit in ereino pbifosnpban- , ;
liuin quisoiain, qui lue vel cognilione vel aciione praecedal? Ha?c cogiianie seue, auperveail quidam,
;
el d i x i l e i : Zosinia, beue lu quide.n, elquomodo ,
bomini esl possibile ceriavisli, bene monasiicum
,
percurrisli siadium: veruin inter homiiies neino , \ eet qui pcrfectura se poisit dicere : sed plus quain
* \
aeseculus esl ei suueresi coiisequeiiduui, quamvis ;, \
nos id ignoremus. U l igitur seias ipse, quain mulise , .
ain( aliai vix quas ad saluiem ducanl; egredere de \ , (\
lerra lua el de cogualione lua, el de domo patris \, ,
lui, qtieiiiadmoduiii venerabitis palriarcba Abrabam
,
et veni irv moiiaslerium quod silum esl prope Jor ,
daiiera Duvium.
, ^ .
A. His audilis, exsurg^nsconlinuo senex et man*
. , ,
dalo obediens, exitt e monasterio, in quo ab ado- ,
lescemia manserai; veniensqiie ad Jordanem inier \ iliimina sanciissimuin, ab eo quise vocaral deduciitir ,
ad monaslerium, in quo esse eum voiebai Domi- , r

mTJE
(10) * Bavar. , nomhtii idenlitale
(11 j lbidem addilur, , ut poiuit, pro
viribu*.
(12) Alias,^a\ , ai
omnh conlincnlim normam.
(13) lu IIIS. regio omittUur, , et solum
dicilur >
..
(14) Ibidein \ * nos utrumqae intcrprelamto coujunximus.
^lo) Ad verbuio, undc sibi vicluui comparabai.

Ms. Bavaricara aliter periodos dividens, hunc formal sensum, \ ,-


, , el cibum (silauun ci>
bum appeUare decel quem gmlabat ilU) de mert eapiens. Vnum opus, et.
(16) liiem .
(17) Jdein , materni$; et oieliua.
(18) Alias, ; .
(19) liem,
, quasi perfecius euel in ommbu$ ad trcmmm,
uutremcticam vilam tpcctantibui.

S701

VITA S. M A R L * iEGYPTI/E.

37G2

(20). . y^ftp\ nus, Tnm iDinn pulsang oslium, primo in eum i n u [ ]


dit monachumcui forium cura demandata erai : liic
* vpro
ad hegumeniim d n x i i ; et bcgumemis gugci ,
piens eum, vidensque babilii vulliiqite modcsto i n ,
clinantem sese, u l mouaebi aolenl, aique i i l pro
\ , se oraret poglulaniem , interrogavil el d i x i l : Unde
(21) , , , \
nobis ades, fraler ? aul cujus rei graiia adno$iram
;
veuisli huinilUateni ? Cui Zosimas : Uiide, iuqtiii
, , (22)
adsim, nibil opus est dicere ; veni aulem profecms
, ,
spiritualis graiia : audivi enim de vobis fcloriosa
(25) \
el Jaude digna, q n possinl aiiimam ad intimam
,
ChrUii Dei noslri (amiliariialem adducere. Ho . ,
epondil begumenus : Dcus, qtii solus noscil hmiia*0 , , nam iiiiirmitalcm, ipse le, fraier, ac nos dorebit
, \ \
divinam guaiii volunlalein, et ad farienda quae
, \
couveiiil diriget. Nequeeniin liouio bumiiieiu juvare
,
polesi, iiisi uiiusquisqiie sibi ipsi aiiendai cominue.
\ - et menie cagia quod jtislum esl operoutr, Detim ba ,
bens arbilruin ei siiscepiorem aciioiuuu suaruni.
. , ,
Aslquia cbaritag Dei, ut d i c K inipultl le veuire,

ad nos buniileg senes vishaudos ; muiie nob^cwm,
* '
giquidem ideo advenigii; e l nos omneg per graiiani
, \ ,
spirilug enuiriet bonus ille Pasior, qui dedit ani , ,
maui eoain pro nostra rediitplioue, e t ovcs pro*
(21) , \
prias voi;al nomii.ialiin. Talia loqucme heguiueno
.
rursiim Zosimas inclinavit se ac benedici p e i i i l ,
, ,
atque reapondens, Ainen, iu ilio monasierio mansit.
*\ , , ,
.
5. Hic illesenps vidil, et actione el contcmpUtione
'. \ eximios, sorvir^ Dco : eral ciiim iis pgalmodia i u [\ / !, \ (
defessa ac eialio pcrnox : quibus in manibti^ sem * ,
per op^rig aliquid, iu ore vcro psahiitig erat. Nid \ \ \
lug iuier eos oliosus sermo : uulla sollicitudo
, \ \ . teniporalinm ; reddiitis vero annue numerandi, e i
, \ * , *, ciire ssecularibus negoiii^ conjmu lai, apud eos neo
Dominabaniur quidcm. Umiui aiilem idemque om [ ] \
uiuinerat sludium, ut quisque ipsorum pnorluiii
, * osset corpori, quasi nimido et omnibiig qtiae in
(25) ' [\ ] \
, C mundo gunl simul ac semel dffuucttis. Esca illis in
, \
-> ~
- - corpori vero induldeficieng
erani divina eloquia:
, \ .
gebamur necessaria duniaxat, panis et aqua; eo
, *
uod singuli maximo erga Dcmu amore Ddgrarem.
, ,
xc conspicieng, uii reiulii, Zosimag a3diiicabatur
.
pluriinuin, ad anieriora semper exiendens se e i
, ; ,
lursum sumn accelerans, uipoie socios naclui, qni
, csseut in viuea Doaiiui operarii opiimi.
, \
.
6. Diebus porro elapsls plusculis, adfuil leinpug
. ,
quo sacrum jejunium peragi solei a Cbrisiianig, pne *
paranlibus sesead divinan passionis ac resurrectio,
\ ; ois venerandaB soleninia. Janua auiein monaslerii,
. uonquam regerala sed clausa semper, coiumodiialem prxbebal moiiacbis exercilationis ab inlerpcl, \ latoribus liberai : iiequa cnim recludi solebat nisi
moiiacboruiii alii|uis neccssaria de causa eraiui
,
delicrei; ellocusomniuo de^eriu, plerisque eiiam
;, \
I vicinis mouaehis lantiim inaccessus, sed ctiaut
ignoius crai : servabaiur vero iu mouasierio re ;.
gula quaedam,cujiisgraiia, u i cgo niiideni exJsiimo,
[] , * , , ' \
?. . Zogiinain illuc adduxeral Dcus. Quae vero illa et
, , quomodo servabalur? Jam nunc dicaiu. Dominica
die, qua3 primae posl jejuniorum hebdomadx nomerv
, (ribiiii, celebrabanlurpublice divina ex inore my ,
gleria, el couiiiiuiiicabal unugquisque iiicruenlo ac
,
viviflco gacriflcio : lum modico relk-irb.nur cibo.
\ *
Pui bac collecii in oratorimn, facia prolixn ora , , .
lione ei gcnuilexioue multa, osculabaaiur scse
;, \
invicem senes, el sigdlaliui provoluti ad bcguineni
\ * ,
h
w

NOTiE.
(iO) Alias, , ordinaverai, prcppara(25) Ibidein , maximnque.
verat.
(24) Ibulein , pro multis.
(21) Ilem, , luvc.
(25) lleiu, ' (82) Alias , mutium, ralde, quod minus
, nominabaniur ab iptu neqne cvgnotceplaceu
- bantur,

3703

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E

HIEROSOL.

3704

l>e(!es, vcniam poscebant et benediclionem, quae ol , x e l ,


fllos a
certamen premuniret in viamqne dedu , .
cerel.
\
\ .
7. His peraclis, aperiebalur monasterii janna, et
*.
ronsoiria voce decantabaiur psatimis : Dominus illu, \ ,

minatwmea el talus ntea, quem timebo ? Dominm fiov,


;
protector vitte mea;, quo trepidabo ? et reliqua. Et
,

egrediebantur omnee, unum plerumque vel alterum


;
\ ,
ad cusiodiani mouaslerii relinquenles ; non ut cu
slodiret iulus reposila (tiec enim apud eos erat
,
quod fures auferre possenl)sed ne oraiorium absque
(
sacro minislerio relinqiierciiir. Umisqiiisque vero
* ), *
de annona sibi prospicieba!, tit volcbat et polerat :
.^
ei bic quiilem ad corporis necessilaicm tnodiciim
, panem, isie ficus, daclylos alius, alier leguuiiaa

aquis macerata efferebal ; qtiidain vero nibil, pne , , ,
ler corpiis siium eique siiperinjeclam laccraam,
, ,
siistenialttrus se, cum c thum nalura posceret, lier \ , bis indeseno nasceniibus. Regula porro inlereos
\
ftllex inviolabrHs e r a l : Nescial alter de altero . quem exerrilaiionisiigorcrn inodinnve leneat. Nam
*
transilo Jordane ab invicem longe dividebantiir,
, ,
plenam scctantes soliludiiieiii ; ila ut nemo occur- , .
rerel aheri : qiiod siquis alium vidisset emirms sib
, *
adv&rsum venire, conlinuo a recia declmabal via,
, \ (26) ,
alque in aliam sese panem ooiiverlebal, sibi vivens
\ \
et Deo, CUITI jugi psalmodia eoque cibo qui ad ma '
num erai.
, *
, \ * , \ ,
.
\
8. Poslquam bunc in modum omnes jejuniornm
, ,
diesipsis iransiisseni, reveriebanturad monasleriuin

Dominica pracedeiue Salvaioris nosiri viviflcam
,
a morluis resiirrectionem, cujus profcsltirn cum
.
ramis palniarum celebrare Ecclesia insliuiit : re ,
vertebalur autem umisquisque, refereus sui propo, \
silmn frucium conscieniiam propriam, sibi ipsi

lestanlem qnomodo essei operaiiis, et qualium laborum semina messuissei: nemo enim praesumebai C , omnino imerrogare allerum, qnomodo proposilum
. ] sibi agonem absolvissel.Talis igilur erat monaslerii
, \ .
" , '
regula, el sic perfecleconiplebalur : quia unusquis
* ,
que eoriim in deserio exsisiens, sub agonoilieia
\ *
Deo contra seipsnin pugnabat, lanquam nou qu%[] '
rens placere bomiuibus, ncque ad osleaialionem
,
jejunans : quae enim (iunt bominuni causa, ex vo , \
lunialo ipsis placendi, ea paruui admodmn facien .
tem juvant, ipsique causa sunl magnae quandoque
calamitatis.
*.
9. Ergo ex consueto monasterii usu, Zosimas
,
quoque eodem lempore Jordanemirajicil, modicmn
,
ferens ad tisus necessarios comineaium, el ipsmn
. \ p i v
quo aral indulus veslimeiiluin. Ibi, juxia praescripimn regulai, per eremum oberrans, pro nalurae , ,
*
exigeniia definiebal boram sumcndi cibi, noclu vero
;
procumbebal bumi niodicuin soinnum capiurus,
, '
iibicuuqueipsum vespcr depreliendissei. Manefaclo,
iierum accingebatur iiineri, coniente quidem sem- D
,
per ambulans, desideriuin vero liabens, ul poslea
. ,
reiuiil, penelrandi ereutum iuleriorem, invenien, [] dique in ea comroorantein aliquem Pairem, qui
.... ' ] ,
ipsum ad id quo aspirabai possei pcrducere : el

ambulabal festinauter, ac si conleiideret ciio per\ ,
venire ad illuslre ptiblicumqtie diversorium. Die \ . :
bue aulein vigiuli iiiuerando consuinplis, cum sexta
,
ndveqissel bora, laulisper repressit gressum, et
, , \
vcrsus orieniem conversus consuelam persolvii
;,
orationem : cousueverai euim ceriisdiei lemporibus
,
iulerinilierft ainbuiandi conteuiionem, el paululum
, \ requiescere a labore, aique nunc slando, nunc genu
, \ , \
fleciendo orare ac psallere.
.
R
B

(26) Ua corrcxi; nec enim commodum sensnm


\idt)balur facere, quod in uiroque uiss. legcbalur,

\ , Et civitaicm habcb*t *ir*


putabat ercmum.

S705

VITA

S.

MARIiS

JEGYPTLE

3706

f 0. Dum aiitem oral, et oculos iti coelum visu


irreiorio deflgit, ecce in dextero Jalere ejns in qno
sexlam persotvebat loci, veluii corporia hiimani
. \ - simalacrutn apparet. E l ipse quidem primtim con, $, \
lurbalus suspicabalur diabolicum sibi ofTerri spe* - ctrum; tremoreqtie conctissus, sancla? crticts signo
; [\ ] [ signavit seipsum : jain enim ad finem pervenerat
), , oralto. Dein cotiverteiis oculos, vidit revera aliquem
conlra meridiem ambulare : nudum autem erat
, , qued vtdebatur, er cute ntgruro tanqtiam ex ardore
., \ solis; crines vero habens in capite ad insiar l a n ,
[] \ , , eosque modicos, nec mulitim nlira collnm defluen - tes. Tali speciaculo rccreaius Zosimas, et vix prae
. , \ gaudio stii compos, eo versus procurrere coapit, quo
' , eliam illud quod apparuerai feslitiabat. Ineffabili
, ' enim replebauir laelitia, ut qui loto lain mullorum
, * dierum spalio nulla vel bominis vel alterius cujns cunque animalis vestigia deprebenderat. Cnpiebat

%
"
;~-r-,

igiiur cognoscere, quis et unde essei qui videba, [, , g lur, sperans quod roagna quaedam spectalurus et
(28).] , \ auditurus esset.
, .
11. Yerum persona illa, utcoguovit eminns Zost \ , \ \ main ad se venire, fugere coapii, el versus inierio , - rem eremum currere. Zosimas aulem, lanquam
, \ - sui oblilus senii, el nihili faciene laborem ilineris,
, coniendebal assequi fugientem. E l ipse qtiidem i n . , - aequebalur, illa vero fugiebai: sed velocior erat
* , * Zosimse cursus, ac paulaiim enm propiorem fngienli
. siatnebal. Mox autem ul exaudiri eliam vox loquen , \ ,
lis poiuii, clainare ocepii, et hujusmoiti verbajaciare
, cum lacryinis : Quid me fugis senem ci pecca
lorem, serve Dei ? Exspecla nie, quisquis es, per
; , ,
eum ipsunfi cujus amore eremum hanc habiias : ex , ' " specta me infirmum alque indignuin senein, per
\ ,
spem qn.m babes reiributionis ex tanlo labore
consequenda?. Resisie, et luam orationem ac bene
\ \ , Q diciionem seni mihi imperlire, per Deuin, qui neminem a se repellit. Haec cum lacrymis vociferante
.
Zosiina', pervenerunt anibo curreiiies ad locuui
,
queindam, qui erat in moduni alrei fluvialis exca ,
vaius ; sed, ul mibi videiur, torrens ibi iitinquatn

ulliis fluxii, eumque silum locus poiius babuil a
, (
nalura.
(29);) * .
CAPIJT II.
Maria cum Zosima, divinitut sibi nolo loquens eidem exponil vitce tuce mereiricice sorde*.
12. Posiquam ad jam diclum locom pervenit
'. ,
\ ulerqiie; fugiens qnidem descendil, et rursus in
, aliam ascendil partein ; Zosimas auieui defaiigatus,
- neque ampliuscurrere valens, sieiii ex ciiimo Joci
torrenli formis lalere; addens lacrymislacrymas, et
, \ \
(30), tuspiria suspiriis, ul ipsi approprians suos laudeio
. planclus exaudirel. Tunc illud fugilivum corpus,
^ biijusmodi emisil vocem : Abba Zosima, iguosce
mibi, per Domimnn ; non possum converii, neque
, ,
sic coratn viittu luo videnda aslare : mulier eiiim
\
sum, verenda corporis discooperu gerens. Sed si
, \ , $,
. D omnino vis peccatrici feiv.inae pelitiouem unam io'* - dulgere, projice mibi p.dlium quo ainiciris, mu , ^ liebrem iiiiinpilalem coiuegam, ei conversa susci,
piain benediciionem luain. Tuuc borror el qtiaedara
, , \ meiHis alienaiio Zosiiuain occupavil, sicut aiebal,
. audieniem quod Zosiinaro se compellareiex nomine.
* , , Cum eniui acuii vir esset ingeiiii et divinaruui re
ruin scienlissimus, cognovii quod ex nomine se
,
nou coinpellassel illa, queiu videral nunquam ei de
T

NOTJE.
(27) Deerat haec vox in ms. regio, quamvis ad
(29) Opportune baec addunlurin Bavarico : c Qnocompiendtim eensum neccssaria : supplevimus ergo modo euiiii in ejusmodi* lerra lorreiis visus fuiseam ex Bavarico, uti caleras, aniebac inclusas sei?
aui poslbac inclndendis.
(30) , planctus, ejulatut : in hanc leclio(28) c AutaUerius animalis sive volaiilis seu ter- nem mss. cunseniiunt: alicubi minus -recle, 01restris figuram vel umbraiu : > pro quibus in ms.
, scriptum iuvenilur.
regio sohim babelur .

3707

S. SOPHRONlI PATRIARC&fi HIEROSOL.

quo nec aiidivcralqiiidem, nisi gpirilu pr&dila esset , \


prophctiro.
,
,
\ , \
13. U i igilur intellexil quid juberet, slmim in ^ volvens vclus ei deiritum quod gerebat pillium,
versns illam projectl, seque obverih. Ipsa vero , ^ , *
acoeplo eo velavit parieg corporlg, quas pras cacteris ,
obiegi conveiiiebal, conversaque ad Zosimam gic .
, *
loonta est: Quid libi in rnenlem venil, Zosiina, quod
lanloperc cupias videre peccalricem nuilierculam ? , ,
Quid ex metcireaut discere volens, lanium laboreic ;
iiupiger suscepisii ? A l ille genu flecieng, rogabat, ; ui sibi ex more benedieerel: sed el ipsa idein po- , ,
gtulabat, ge*e inclinans: el jacebant ambo, aller (31)
ab allero benedici volens,nec aliud iiirimqne audie- \ , ,
\ ,
balur, qtiain, Benedic. Tandein cum longior mora
, . ,
lierel, ait mulier ad Zosimam : Abba Zosiraa, libi
compeiii ui benedicas, ac euper me ores: te enini * 66 ,

preebyierii dignilas ornal, lu ex mulio leropore ad
tanclum aslas allare, el gacptug sacrificaug divina ,
obltdisti miinera. Ad baec eliam magig obslupuit
, \
Zosimas; ct contremiscens eenex, velul in agonia
.
perfmidebalur sudore; gtispirangque el verba sin- \ ,
gullibus iuternimpens, spirilti interciso ei palpi ^
tauli peciore, ail ad eain: Maiiifeslum egl, omaler
\ , *
,
piriiualis, vel ex moribus luis, atiod ad Deum
agcenderig, majorique ex parte mundo inorina sis: , , >.
, \
palel eiiam donum qnod tibi diviniius obiigit, quia
* *ic ex nomine compellans me, ei presbylerum esse
aggerig, quein uunquam conspexisii. Quoniam igiiur ,
graiia, non ex dignilaie, sed ex bpirilualibue ortia- , *
iuentis Jignoscitur, benedic, obsecro, prupler Domiuum, el ora pro me, tuae suffragationig indigo.
(32).
14. Tnnc inslantiae senili cedens miilier; bene\
diclus sit, inquil, Deus, qui bominum el animarum
, * ,
ealulem curai. Zosima anlem regpondenle, Amen ;
\ .
gurrexertint ambo de geinbus, et ad senem prior ^ ,', gic infll mulier. Cur, obsecro, ad me pecrairicein
,
enisli, bomo ? quare volnisii videre mulierculam
omni virlnle iiudam ? Ycrumtameii quando huc lc
, ;
dduxil sancii Spirilu gralia, ul mibi ali|iiod ml ;
lisleriuin exhibeas lempori oongruuin ; dic, quo ,
modo nuiic agilur cum geme Cbrisiiana ? quid reges
[
agutil? quomodo gul)eriialur Ecclesia? Zosimas ad
],
hrcc paucis respondil: Per luas, maier, sancias
; ; *
preces, siabilein omnibus pacem indulsilChristug:
; ,
sed obsecro ul hujug indigni^senis deprer.alionem
, , ,
gugcipieng, ores pro muudo uiiivergo aique pro me

peocatore, ut soliiiidiuis liujug taulas non irusira
, \
fnerim emensus gpaliunu lpga verorepoguit: llodie,
, ,
-abba Zosima, oporiebai le, qui gacerdolio pracellis,

n l dixi, pro iue et pro omnibug orare, ad boc enim
.
ordinaius eg : quia lameu jubeinur obedire, lubcna
(33), , ,
f.iciain quod imperagii.
; , /*
, .
15. Haec dicens ad orientem convertit sege, ocu- D '. , . \
( , \
losque li) gubliine atiollens ac manug exlendens,
, *
Qepit orare movendo labia, sic lamen ut vox nnlla
,
disiinclc aiidireuir ; unde neque Zosimag quid piara
ex ejits oralione poluit intelligere: glabal aiilem, ul
, , \
d<x*, irepidus, terramque intuens, ei oinuino nil
. " ,
lo(|iiens. Juravii niiiem, sermonisgui tesiem appellang
Deum, quod auimadvcrteiia longins protralii ora- ,
tioiiem, oculos aliquaiiiiim a lerra suslulil, vidil- ,
que ipgaui orare in alium sublaiain, et iu aeresus- ^, | !
peiiHain velul ad cubiltini iinuui : quod cum vidit, \
inajori correplug metii. vuliumqiie anxius, c l om- . ,
nino nitiil proloqui audens, golmu inlrase dicebal \ , * ideuiUlem, Oomiue, miserere. Sic auiem in lerra
, , ,
jaceug, gcandalizari coepii senex cugilando, ne forie
..
(31) ms. regio erat. (33) Te qudem oporlebal, el melius quam
^, peiebm ipsa etinm accipere poenilentiam.
quod iu rogb; ,; kodie.
(32) U i . Bavar. , perfectwui*.

S. MARLE .
5710
, gpiriins eeset atqtie oraiionem gimularet. Conversa
.
autem mulier excitavii abbatem, dicens : Qnid te
, , , ,
coulurbant, abba, cogitationes luae, scandalizalum in
, ' \,
me, qaasi gpirilus sim et orareme simulem ? Gerius
: \ ;
eglo, homo, quia mutier peccairix quidem sum,
, , aaoro lamen dignala baplisinatc : spirilus autem
.
non gtnn, sed lerra ei cinis, ac denique caro nibil
gpiriuiale cogiians. Atque baec dicens gignavii sibi
\ \, \
ipsi eigno crucis fronienf ct ocnlos, labiaque el
, . \
pectug: aie, iiiqtiiens, Deus, abba Zosima, eruit
,
\ , nos a malo el ab insidiis ejus, quoniain multa est
nobiscum virtus sua.
, , , *0 , ,
,
* .
*. \
46. Talia audiens ac videng genex, projecit se i|i
, ^ ,
lerram, ejusque pedes amplextis d i x i i : Arijuro te
, "
per Gbrisium Denm noslruin, qui ex Virgine naius
[ ] ,
est, propter qnem laniam ainplexa es niidiialein,
, '
et propterunem carnem bancsic extenuasti, nequid
, ' - JJ me celee famulum tutim : qtia\ nnde, qnando, e l
^ , , quoinodo eremum banc inliabitasii? Niliil, inquam,
cT, \ , \ . \
eornin quai ad te perlinent rrrihi occultes, sed
*
omnia enarres, iit Dei magnalia efticins manifesla:
, '.,
Sapientia enim abscondiia et occcultus The$auru quat
*
utililas ulriusque *? uiigcripiuni esl. Dic mibi,per
nak , ' Deum obsecro, omnia ; neque enirn jacianiia? vel
; * osieniaiionis causa dixeris, sed til mihi satigfaciag
, ' peccatori Indigno : credo eniin Deo, cui vivis ei fa \ * mularis, quod proplerea in lianc ereipum deditclug
, ,
gim, utquaecirca (e gesia sunt inanifesta faceret
,
Dominos. Non esi auiem in nosira poieslale Dei
judiciis advergarii: nisi enim placilum Gbrislo fnig
set notum faccre quoinodo cerlaveris, non uli|iie

tecuiqiiam videiidam prsbuissei, neqne mibi virtu \ ,
lem conlulissel ad taiiium iier emeiiendum, cuipro , - posilum erat nequaquam e cella mea egredi.
, .
17. H;rcei aliaplura, dicente Zosima, elevans euin
i f . \ ~
mulier, dixit ad ipsuin : Erubesco, abba mi, ex, , ,
plicare libi confusionem operuin meonim : ignosce
, ,
, obsecro, propter Dominum. Yeruiulauien, qnandoq;idem corpus menm nudum vidisii, denu .
daboel vilam meam, ut cognoscas quaniae turpi \ ,
\ . , tudinig et verecundiaB pfena gil aniina uiea. Non
, * enuu, quemadtiiodum suspicaris, juciaitltas decli ( \ nandae causa renui libi narrarede me, q u fuidiabolo vas electionis : sed quia scio, qiiod siincepero
) libi ea exponere, fngiea a me, qttemadtnoduui quta
( 3 4 ) ; *
fugerei a serpenle, non susiinens auribiis excipere
, ' ,
. , \ quae ego iurpissiina egi. Dicam nibdomintis, niliil
reiicens, ged aute omnia deprecang, ne cesses or.ira
* ,
- pro me,ut inveniani miseiicordiam in die judicii.
Sene ameui iucessanicr lacrymaute,! xurga esi de
, ; .
ge narrare inulier, sic loquens :
,
* ,
'. , , 48. Ego, fiaier, palriam babebam igjptum : v i
venlibus autem pareiitibug incig, cum dnodeuini
, , D dunUxal essem aiinoruiii, poglposiia eoruin dile . C(ion*, veni Alexandriam.
'
- Qtiomodo
- - auietn-tiibi i n , , \ primis conlaininaveriin virgiiiilaiem meam, etquait>
\ \ insatiabili aique impolemi concubitug dcsiderio
, * assuiaveriin, verecundor vel cogiiare;eiipsuin nunc^
, ) , dicere pudor vetai. Unum breviier falebor, u i ardoreni libidinis mese inielligas ; quod decem cir \ , \
, , ciler et sepiem aiinos vixi, publicse Itixuria? (sit
, verbovenia) tiicentivum ; idipie muneris alicu, , - jug gratia (iia mihi lestis verilas), saepeeniin voten . - leg dare quidpiam recugavi snscipere. Hoc autcin
c , , faciebam, uiquainplurimos ad me concurrere faccrem, graiis ipsis prxbeudo dedecus meum. Non qui%
*
diveg eram ipsa (ue ideo censeas noluisse accipere)
* ,
3709

Eccli. X L I , 47.
NOTiE.
(34] Ita perfociior in Bavarico sensus egt per modum parentbesis. < Quid enim gloricr,
vag dtaboli?

qux Uik

S. SOPHRONIl PATRIARCILE HiEROSOL,

3711

371f

vivebam enimmendicato vel m plurimnm sluppam \ , ^


deducendo
:in
~ fila;
. sed
qtiia
: ~ inexplebili
.
- - s i s cupidiiaie
..~

desiderabam voliitari in coeno, et baec mibi viia
\ \ erat ac putabatiir, naiuram efficere omnimoda con-
lumelia.
.
'. ' ,
49. Ila ciim viverem, vidpo aesiivo qnodam tempore turbam muliain JEgypiiorum virorum ac L i -
bvum concnrrere ad mare ; et inlerrogavi primo ,
ofnium niihi quonam festinarent bomines isli sic ,
;
cnrrenies. Ille vero ntihi reepondil: Hierosolymam
omnea . conlendtinl, propler Exaltationem sancla? *
rrucis, quse inlra paueos di^s de more celebra- , ,
liiiur. Ego anieni ad illum : Num el me forstian
* . * *
ncciptent, si voluero sequi ? Si natiliim, iiiquil,
,
babes el viaticinn, nemo esl qui probibeat. Tum
, ; ,
ego : Vere, fraler, nrque naulum babeo, neque viaii \ ,
cuui : abeo lamen et ego, conscendoque in unain
. ", , ronductarum naviculariim ; aleniiili me, eliamsi no- [\] * ,
linl : corpus enim babeo, boc ipsis erii pro naulo,
pro vialico mibi. Propierea auiem, abba mi, vote- , \
, \ .
barn irc, ( plures amaiores (ignosce falenli) ha
herem prompios ad libidtnem meam. Dixi tibi, ( ,
),
abba Zosima, ne noe cogeres eloqui confusionem
. , , meam, borresco enim, per Deum juro,el te ei aerem
*- ,.
inficere sermonibus meis.
, * \
.
20. Tunc Zosimas, lacrymis solnm irrigans, ei
\ ,
respondil : Narra per Doininum, inaier mea, narra
* ,
porro, neque prxscindas lilum lam salularis argu , , \ | ]
inenli. lpsa vero priorem sermonem prosequens, . haecadjiinxil. Juvenis igUur ille, audiia verborum
, meorum obsoenitaie , t-isit ei abiit. Ego vero pro ,
jiciens quam geslabam colum (hanc enim uolebam
,
ad lempus circuinferre) procurro ad mare, quo ( **
caeleros videbam currere ; ei videns in liitore sian- ), ,
ics juvenes aliquol, decem numerq aul etiam plu
res, corpore vegelos et molu agiies, alque ad id
,
qnod requirebam stiflicicutes (exspeclabanl autem, r ,
milii videbaliir, navigaliouis socios alios ; qtii
\ ,
eniin prxveneranl jam navigia couscenderarii) ego
- ( \
in mediuin eoruir imptidemer me inferens : Acci \ \
pice, inquam, eiiam me quocuuque pergiiis : nec
), ,
enim vobis inniilis ero. Tuin alia niagis pudenda
, ;
adjicieus, omnes ad risum movi. Ipsi vero viden, , \ * ,
lee meam promptiiudiuein ad quidquid impuden *
ler libuissei, accipieuies nie indMxemnt iu na , .
vigjum, quod paracum babebanl : el quouiam eiiam
01 ,
jpsi habebanl quod praesiolabanlur, coulinuo coe
pimns navigare.

. .
'. aot , ;
2 I . Q n a v e r o deinceps secula sunt, quomodo

libi posMm narrare, bomo? Quaelingua explicare,
\ ; &
quie auditus valeat susiinere, quse iii naviaique per
;
iter suni acta, el ad qu;e facieuda miseros compiili
, \ ^ , vel iuviios ? Nulltim lasciviae genus est lam insoli . ,
tnm tamqiie inaudilum, cujus non fuerim infelicibus magisira. Ua(|ue obslupesio abba, qiiomodo n , " *'
" mare
-
susitnuerit
liixuriam meam; eli quomodo
, \ ,
lerra non aperucrii os suum, viventem me ad
. *
infcrna diiniueret, f.iciamjn laqiieuin tot aniina
rum. Sed Deus, ut arbilror, quaerebai poeniieiiliam
mcain : non eniui vull inoriem peccaioris, sed lon- , , ganimiler siislinet, conversionem exfipeclans. Tali- * \ bus igiiur iniemi, sludiis pervenimus Hierosoly- * \
inam ; cunclis aiiiem diebus, quaj fesiivitatem
,
pra3ccssere, similibus aui eliam pejoribus occupa ,
lar: nec eniin coulenta jnvenibns illis, quos per
,
mare alque in iiinere babueram mibisubservienles;
', \ ,
pluribus quoque aliis abusa sum, civcs el advenas iu
\ ,
id ipsuin conqiiireus.
.
CAPUT III.
Marice convertio et viia in eremo.
42. Cum verosancta exaliaU crucis feslivilas
'. " ^
ilhixii, pgo qtiidem anlea circuibam, venans ado , *
losceulum auimas : videbam autem summo niane
. "

3713

VITA S. MARIiE iEGYPTIiE .

, xa\ |
.
* * \
, \
, . \ , *
,
, . "
, ,
,
. (\
), *
* .
,
,
, . '

, , ,
'
, \
, , \
.
'. \ \ \ , , \ \
(
( ), ,,
\
,
, . "
,
, ,
^. , \
, \ , \

<* []
,
,
, ,

, ,
^ , , ,
\ \
\ . ,
, , ,
,
,\
\
,
\ * ,
*
, , \
; , \
,
' , *
, \ , \ , ' ,
, \ .
'. ,
,
^,
, - ,
, \_ \ ,
, ' .
\ , \
. ^
, \ ,
, \
, ,_
,
, ,
- '-

37U

concorrere omneg ad ecelesiam: abiiqueetiam ipsa.


cum ctirremibug currens. Yeui ergo cum illis ad
basilicseatria, el in ipsa exaluiionig adorandaj bora,
iinpellebam, impellebarque violemer, conlendeng
cum turba ingressuni obiinere. l i a usque ad januam templi, in quo saluliferum lignum ostendebalur, appropinquabara inisera, mulio ruin labore
alque augustia : IDOX autem aique limen pori
attigeram, alii quidem absqueimpediniento ingressi
suiit, rne vero divina qusedam virius probibiiil, i n gressu arcens. Rursum igilur inipellor retro, meqtie
in alrio solani invenio. Existiinans auiem id accidisse ex imiliebri imbecilliiale, rursum nte pernii
scensaliis, luctabar ut poieram,ctibiiisqiie coniiilens
memelipsain iiitpellebani. Sed laborabam frusira :
rursiis cnim statim aiqae limen templi calcavi iufelix, alios quidem excepit ecrlesia neinine probibenle, me vero calamilosissimain suscipere recusabai:
ei tanquam gi militaris lurba ordinala ad boc ibidein
consisieret, ut ingressum prsecluderet, sic me ?ift
quaedain subita repellebat, iterumque conslituebal
ID atrio.

23. Haec teriio ac quarto agens et paliens, ac denique faiigaia, ueque jam ampliiis valens irudere
atque reirudi (defeceral enim virlus corporis piaa
violenlia) landem recedens discessi, el sleii in angulo quodam alrii ; alqtie ibi vix deimim iu cognitioneui veni causae, probibeiuis me intueri viviHcum
lignum. Perculii euim ocidos cordis niei salutaris
sermo, osieiulens iuibi quodaciionnm mearuni turpiludo praecludebai ingressum. Coepi igilurllere, el
dolere, ac peclus lundere: suspiria auiem ex inlimo
corde irahens ac lacrymans, video supra locum, in
quoeonsiiteram, positam imagiiieiu saiiclissima? Deiparae ; atque in eam oculos indesinenter imeudens,
sic alloquor : Domiua Virgo, quae Yerbum DeisccunI dum carnem peperisii, scio quoniaiH neque raiioni
neque decori coi>gruii, quod ego, usque adeo sordida, luam semper virginis inlenieralam imaginein
aspiciam; tuam, inquarn, qux semper casta corpug
ei aniinani incoiuqiiinaiaiii niuiidisgimaiiique servasli : quin potius seqiium esl ut piiritas lua me
impuram abomineiur el oderit. Quandoquidem lamen Deus, (quem genuisii, idjeo, gicul auuivi, bomo
factug esi, ul vocei peccaiores ad poeuiieuliani;
adjuva desolatam me ei subsiclio desiiiulam : jube
etiam mibi indulgeri ingressuui adecclesiam, neque
prives me conspectu illius ligni, in quo conOxus
quoad carnem naius ex le Deug, proprium sauguinem dedit pro mea redempiione: jube mifai
quoque, Domina, aperiri osiium, ui divinam crucem adorem, teque genito ex le Deo vadem suscepiibilem offeram, quod canieua iueam nunquam
deincepg coinmodabo obscenai, ui amea, coiumiglioni, sed mox ul cruceui F i l i i lui videro, mundo
et omuibus quae in immdo giini vale facieiis, illuc
ibo, quo ipea, velui saluiia meae mediainx,
jusheris aique duxerig me.

24. Talia loquens, el fidei ardore tanquam pignpre


quodam certior reddila graliae oblinendai, aique
in migericordia Deiparxconiisa, moveo nie ab eo
loco in quo consisiena oraiiouem feceram : rurgusque accedeng iniroeunlibus me permiscui, ncque
amptius gensi qui me iiupellerel ac vici sim i m pellerelur, aut oiuniuo probiberei appropinquare
porue per quam ingressus eral in leiupluiii. Uic
vero borror et stupor me cepii, loiaque coiiiremui:
deinde allingens porlain quai baclenus inibi clatisa
fuerat, veluli si ea vis omuis quae amea inipediveral, uunc adiluin laxavissei, cilra laborem i u gredior; atque in gauctum adinisaa lociuu, fruila
sum saluiari crucis aspeciu ; vidique arcaua Dei,
el quain paralus sit suscipere pobiiiienius. Iiaque
iuiciix ego in lerrain me prosleroeob, poeiquaiu

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I E R O S O L .

3715

Ktncuim illiid pavlmenlum a d o w i , cureim exWl ^ofwv \ .


, restittans ad eaiii quae niea fueral mediairti : con
, tu .
siitutaque in loco, in quo eponsiouis meae signalura
,
crai cliirograpluim, ac genu flectens anie Deiparam
* \
semper virginem, bojusmodi verbis usa som.
\ ,

'. ,
25. , Dorr.ina clemcnlissirna, liumanilatem
['] ,
luaui erga nie conunonetrasli, lu non repudiasli
,
oraiioiffcm peccalricis iiidignae. Vidi gloriatn, cujus
,
conspectu nierilo privamur impuri: sit igitur gloria
.
Deo, qui per te susciptl peccaiUium poeniieniiam.
;
Quid euim antplius cogilahu aul dicam peccalrix ?
, ,
Tempus esi, Donrina, ul fidejussiouis, quam inter t , .
postiisti prome. impleanlur promissa. Nunc igilur,

quo jnbes, deduc me : nunc vel maxime lias niilii
,
magislra salutis, inanuducens me per viam poeui . \ ,
t e m i . His diclis, audio vocem emintis clamanlis :
,
Si Jord^nem iransicris, opliiuain invenies requiem.
, .
Ego vero vocem isliusmodi audiens, niibique pcr
suadens eam propier me factam, exclamavi lacry- , * , , \ maiis, el Deiparae d i x i : Domiua, Doniina, ne dere
. , ^ ).
liuqnas ine. Iiaque vocilerans egredior ex airio
.
leiiipli, feslinaque pergebam.
, \ .
26. Egmlieniem auiem me conspiciens quispiam,
. ,
Iradidil milii ires nummos dicens, Accipe bosce,
, , ,
Maier. Ego >ero datos expendens, tre6 panes mibi
,
cum ipsis mi, ei eos in viaiicum benediciionis ac , \ cepi. lnlerrogavi deinde euin qui panes vendideral,
. ,
quae aut ubi cssel via ad Jordauem ducens : edo , ,
claqtie porlam civilalis, qnae inillas ducebalparles,
; \
egrediebar currens, ei proticisti incipiebam lacry- , ' ,
mans : iiiterrognlioui vero iiiierrogalioneui jungens,
,
loioque die ambulans (eral eniui, ut arbilror, bora
. ,
lerlia quando cruceui conspexi) taiidem inclinanle \
ad occasum sole, appropinquavi ad lemplutn Joannis , ,
Bapiisiae, quud prope Jordanem sittiui esl. Hic ego
), ,
C I I I I I priiih uiavis&eii), desceudi siaiim in Jordaneni,
, ,
faciemqiie ac maiius sancia iila aqtiarigavi :deindeC . \
in ipso Pia. cur6oris teinplo suscepi intetnerata aique

vivilica mysleiia, aique cumedi uiediaiu parleai pa ,
nis uuiu.s, ei i x Jordane bibi, sicque me super
-
lcrraui posui nocie illa. Mane auiem fatto iuveniens
, \ ,
ibiikiin parvaui scapbam, iransivi in ripam alteram;
\ " ~ - - - - - - _ _- .
lleriiiiKpie rogavi ducein meam, ut duceret me
quo placuissei. Fui igiiur in hac ereiuo, el ab illo

lempore usque in bouienium diem elongavi iugieus;
<
ei luc liabiio, exspecians Oemn nieuin, qui salvai
, ,
onvtTbus ad se a pusilJanimiiaie spirilus el leiii ' .
pestale.
,
, \ , ,
.

&

27. Dixii ad eam Zosimas : Quol vero anni sunl,


domiiia mea, ex quo in bac eremo babitas? Hesjiondit ntulier: Quadragiiilasepleni anni, quantnm
s u i i n i o , feiml quod saitcta civitate egressa fui. E l
rtirsum Zosimas : Ec<|uid atuem in cibum habuisli
\ e l inveiiisii, domiiia mea ? Duos, iuquii illa, c l
diinidiuiii panein ferens Jordanem irausivi, quibrevi D
^refacii iiidiirueruiil, el patdaiiin edendo absumpli
uiit. Tunc Zosiii*as: sicabsque difliciiMale irans*gisti laitlum loi annorum spalium ? neque lam
*ubita muiaiio quidquam le couiuibavit ? Hem, snbjungii ilbij uunc quxris, abba Zosima, quam vel
rcfeirc liorreo : si enim nunc in meinoriam revocaveio laiu multa quae suslimii pericula, teiitadoAuinque graviler uie pulsaniinm raliouem volnero
reddere, vereorue ruisum ad eosdem impingar scopulos. Nibiloiiiiiius, reponii Zosiinas, nilnl dimiilas,
demiua, quod milii non enunties : boc enim lo
euppliciier oiuiiiiio rogavi ul absque involucro cuu-.
cia nie doceas.
28. Cbi illa : Crcde iiiibi, iJiiquil, abba Zosima,
aiuios sepieuideciin irausegi in hac eremo, luciaus

*. * *
, ,
; *
, , \,
. * \
/ , ; "
, " , \ .
*
,
; *
, ,
*
, ,
,
' ^. * , ,

,
.
'. , ,
, -

3717

VTTA S. M A R L E J E G Y P T I J E .

318

. com effrenaiis cuplditalibus mei8,velulicmnbestit*


itnmansweiis. Si cibum aggrediebar snmere, de ,
\ siderabam carnes piscesque quibue abtindal iEgyplus, vini pocula, inuluim niibi aniata : copioso
,
enim vino ulebar, cum viverem in saeculo; hic vero
\ *
neque aquam gusiare licebat graviler asiuanlt, ai *
qnesiiim amptius lolerarenon valemi. Subingredie' ,
baiur aulem merelriciorum raniuum cupidhas ad . \
versa ralioiii, miiltuni me conlurbans, suadensqueui
,
catterem qtias didiceram diabolicas canlioue*. Ego
\ \
* - vero siatim illacrymans, manuqiie peclus lundens,
mihi ipsi revocabam meinoriani promissortim, qtiaj
, \ \ ,
sanxi ad ereimim digrediens ; et cogiiaiione relere ^
bam me ad imaginem Deipara susceptricis meae, ei
.
, quasi coram ea exsisiens flebam, rogabam ul liberarel me a leulaiionibus, miseram animam meain
^ , ,
taniopere iiifesianlibus. Posiquam vero diu plora .
veram et pectus pro viribtis verberaram, \ i J i lumen
" ,
undequaque mc circtiuicingens, el exinde -onsiaiia
, \ deinceps malacia iuibi alque traiiquillitasobtigil
.
*. ,
29. Cogitalionos vero qua rursiim ad forrucalio , , , ;
neni impellebant me, qtiomodo libi expliccm, abba?
,
Igtris enim in meo infelici corde accendebaiur,
\ ,
totamque exurebai alque addesiderium coiius per . ,
trahebal. Ego vero staiiin alque ejusmodi leniaiio
, , \
oflerebalur, prosieriiebar in lerram, ei lacrymis
,
rigabam so!um ; ipsam vadem meain asiare oredeus
, ,
tanquam pravaricalriei, ad vjolala sponsionis poe\ ,
nasexigeiulas: neqiieprius assiirgebain de ierra,in
.
qua iioiniunquaiii conugii lotam diem ac noctem sic
, ,
nte jacere, douecsuave illud lumen mibi circtnnfuU
,
gerei,ei niolesia* milii cogitaiiones dissiparet. De .
niqiiemeiitis mea? octilos iudesiuenler deligebam in

eam quae spoponderatpro me, peiens opem iu huju
, - eremi pehigo pencliianii animae. E l vero auxiliairi^ cem babtii ac poeiiitenliae susoeptricem : aique ita
, \ . spalium aniiorum decem ac septein Iransegi, mille
,
periculis iiupbcala. illo autem tempore usque
' ^ liodiermiin diem, in omnibus mibi adfuit pro ,
lecirix mea meque velut ad mantim seiuper de .
duxit.
\
30 D i x t ei Zosimas : Numquid egnisii victu el
, ;
veslitu? Ipsa vero respondil: Consumptis, quos ame
, ,
dixi, panibus, 'aiinos septeuulecim sustcntavi iue
, , \ berbis el qualiciiiiqiie edulio per deserla iuve
niendo : vesiiiuentum auteni, quod babcbam Jor, ,
dauem transiens, consumphim altriiunique est.
^ .
Mullam igiiur ex frigore, multain etiam ex ardoie
,
a?siivomole8tiam suslinui, calore adusia, ei frigore
, iremens aique coustncta, adeo ut sa3pe in ierrain
, \
corruens fere absquespiriiu immobilis pernianereiu;
* \ .
unde rouliis quoque insidiis daemonum etteniationi \
bua perpeiuis oppngnabar. Sed deinceps ei usque
. \
nnnc muliiplex Deivirms peccairiccmanimam mcani

et boc vile corpusculuro couservavii. Eienim cum
\
solum recordor ex quaniis nialis nie eruerit; c i ^,
bum babeo non consumendum, spem, inquam, sa , * D lulis consequenda?. Nulrior nainque, couiegor

.
. i


.
^ . -
^ - . i j omnibus duminanlis, quia non iu sob>

\\


pane vivii bomo : eiproeo quod veblimenliim uon
, \
babent, induuulur pelram quicunque exuerunl pec, ,
cali indumenlum.
.
'. ; \
31. Audiens aulem Zosimas quod meminissei
, ,
btblicarom senleniiaruni ex Moyse elJob atqueli*
\ (55) *
bro Paaluiorum, dixii ad eam : An Psaluios quoquc
, , - eiScripliirae alias didicisti, domiua ?lpsa vero sub ; ,
risitad inlerrogalioiiem isiiusinodi, ef^aiiad senero.
' , ,
boino, crcde, quoda die qua Jordauem Iransii,
( ,
nuilius bominis vuliiiin praler (uum bodte sum i n * * tuiia : aed ncque feraiu aut aliud quudpiaro animal
e

v e i

NOTiE.
(35) Ex psalmo LIV, V. 8, accepia phrasi&in flue obvius est locus ex Job, quia juxta vcrsjonem L X X
uum. 2b\ Tacde apparet \nibulis b ciione Scripturaexprcssus ; cum in Vulgata cap. 24, v. 8, legaiur,
rum, uii ei bic iocus ex Deut. vm, v. 3. Qui ei ab
iVon habentes velamcn, amplexantur lapidet.
evangelMis Mallba?o ei Luca usurpaiur ; minus

3719

S.

SOPHRONII PATRIARCHJE

3720

HIEROSOL.

vidi, ex quohanc solitudinem novi. Litteras igilur


nuiiqoani didici : quiuiuionec psalleutem quemquam
'
'
"~
.
*
nec legenlein audivi : sermo autem Dei vivus ei effi-
cax, ipse docet hominem scienliam. Aique ecce bic , \ ,
finem liabea narraiionis mea : qtiod atiiem Jeci
) . " *
exordiens, nunc quoque adjuro le per imarnaliouem ' Yrbi divini, ui pro me peccalrice Dominum exo- , \
res. Ha3c illa cum dixisset, ei huc usque sermonem
,
pi oiraxisset, iucliuavii sese benedictionero poslulaus. . , \
Senex vero rursum cum lacrymis exclamavii: Be- , .
nedicius Deus qtii facit magna ei admiranda, glo- riosa ac prxdicanda, quoruin non esl numerus. Be- ,
' '
'
"

\' ,
nediclus Deus, qui oslendil mibi quania largiaiur
\\ ,
limeniibus se. Vere non derelinquis qua?rentes le,

Domiue.

, .
'. ,
32. Ipsa porro senem suslinens non permisil, ui
, *
sese ad benedictioiiem inclinare pergerel, sed aiiad
, , ,
eum : Adjuro le per Salvaiorem Cbrislum Deum
nosirum, ne quid boruin omniiim q n andivisli
\ ,
morlalium alicui reveles, usque dum ab hac ler
ra me absiuleril Dominus. Nunc vero vade in pace, . ,
\ ,
qtiia rursum sequenii anno videbis me, ei ego le,
Dei gratia cusiodiiuni. Fac auiem, propler Deum
uod nuiic tibi prxcipio. CIIIU anno proximo .
uadragesiiuale lemuus advenerit, ne Iranseas Jor-
,
danem, sicut fieri solel in monaslerio. Obslupuil
Zosimas audiens quod de regula monasterii loque- .
relur ; neque aliud dixil quam.Gloria Deo, magnas , xal
gralias indulgenli diligenlibus se. lpsa vero sub- , ,
j u n x i l : Exspecta, abba, ut dixi, in monaslerio ; ne- . que enim, sivoiueris egredi, id libi succedel: ve- , , ,
spere aulem in crena Doinini accipe mibi sacrum *
vasvivilici corporis el saitguinis Cbrisli, lanlismy- ,
\
slei iis dignuin, atque affer ; maneus omnino in ea
,
Jordanis ripa,quae lerra: babiiataeest propior, donec
. adveniens suscipiain viialia dona : exquo eiiim illa \ , \
,
suscepi in leutplo Pracursoris, prius quam Jordanem irajiceren, usque nuiic carui parlicipatione ~ .
, \ ,
sanciiiicaiionis bujus, el nunc ipsam inesplebili
,
amore concupisco ; ideoque oro ne meain despicias
pelilioneiii ; s>ed omnino ntibi adferas saluiifera \ alquedivina mysleria , ea bora qua Dominus disci- - '
,
pulos suus divim islius eptdt lecil pailicipes. Abbaii
vero Joanni, ejus io quo babiias monabterii begu- , '
iueuo, baec diciio : Aueude libi ipsi et gregi l u o :
quxdam eiiimibi aguniur quxindigenl correciione: . ,
,
veruinianieu uolo ui baec ei nunc dicas, sed quaudo
Doiiiiniib le reduxerii. Haec elocuia, ei seni dicens : \
Ora pro uie, deuuocucurrit versus interiorein ere- . ^* ,
niuiD.Zosiinasvero gcuua flecleus, el adoraussolum iii ' ,
quo sieieraul vesiigia pcdum ejus, Deoque glo- , ,
riam reddens ac gratias agens, cuin gaudio spirilus '. ;
e i tx^uliaiione corporis reverbusesi, glorificaviique , \
ac benedixil Cbristum Deum nosliuin : et rursuiu ,
fioliiudiiiem illam euieliens, venii ad nionasieriuni, \ ,
\ , \
ea die qua cafleri monacbi solebanl reverii

'
.
CAPUT IV.
Sacra communio Marice prcebila, tepultura curata.
53. Toto illo anno lacuil Zosimae, non audens D \ \ ,
\
* "
quidqiiani eorum quw viderat alicui enunliare ;
---*--*
-----
**

-
***-
peues &e iuierim orabat Demn, ul ilerum t\ osten- ,
. '
derel vulluin exoplalum : crticiabalur autem et
aiOgebalur, cogilaus quam tongaessel anni perio- - ,
,
des, loiuinque vllum cupicbal esse uiiimi suluni
diein, si fleri poluissel. Cum veroinilium jejuniorum
referens Dominica affuil, alii quidein aialitii post
cousueiam oraiionem psallenles exieruul; ipsum
*
. . .
vero febricilaulem delinuit morbus et reinanere
, .
coegii. Kecordalus esl ergo Zosimas quod sibi di , *
xeral saucla, quia ueque si voiueris monasterio
.
, \
egredi id libi succedet: irausaclisque diebus paucis
.
resurgens a niorbo, reliquuai leuiporis iu monaelcri* pcregil.
1 C

'3722

8721

54. Porro monacliis ilerum reversie, ctmi adve'. , \


nissei mystfca* coeuae vespern, fecil q u sibi fup| ,
rant imperata ; ct accipieng parvuin pocnlum Iitte * \
merali corporis ac vftnerandi gaiigntiiig Cbrigti Dei
\
noslri, snmpsie in canislro ficus c i daciylos, modi ,
casque fabas aqua maceralag : abiens vero profutida
\ ,
* ^, \
ani vespera sedit in ora Jordanis, exspectans
, _
tanctae adventum. Moram autem faciente muliere,
. % - non dorniilavii Zosimas, sed indesinenter prospi, , *
cfebat eretittjm, praesloians sicubi videret qnod
, .
lanlopere cupiebal. Dixil auiem ititra gedum Ha
* * gederet: Nom forte inrfigititas mea aliqua ipsam
- f nlre prohibnii ? ant forle jam venit, meque non
; , \ - inventn hirsnm ablit ? Hae diceng flebai, e i flens
; , \ - guspirabai, ocnlogqne in ceelom aftollens orabat
, \ ,
Deirm: Ne fraudes me, inqnieiis, Domlne, ab Uerato
* , tjns agptctu, qtiam temti a me conspici permi, \ * sisti; neque revertar hiac vacons, mecum ferens
,
opprobrium peccalorem meonnn. Talia oranti cum
vov. , bcrymls, louge diversa inddit cogHalio, diiitque

*
' s e : Quid
" ' vcro fiet
" ~si veneril
'* ?
enliii
ftilia
neqae
, \ , ;
cymba ad manum e s l ; qtibmodo igitur lordaricm
. ,
iransibfl, a>que ad nle iiidiginiin accedet? Heu me
;
misf m n i ! beu infelicem f quie ine tam grandi bonu
! !
priravit propter culpam meam
;
' 33. Ita secmn ratiocinabafur senex, citm ecce
* . , \
a*dvenit sanrta muUer, et irans Jordanem stetit unde
, \ tic
, \ . adveucrat. Zosimas vero exsitrrexit gaadens aiqiie
, . exsultaiis ei glorificans Deum. Rtmus autem araigfbat eiiro cogiiatio qtiod non posset Jordanetu

. $ iransire. Tum vidil eam venerando cnicis signaculo
Jordanem sicnare ( nox enim iit in pleniluido lltu ^ (
, ), \ stris eral, qiieinadinodumretuliO moxqno utaquas
slgnavit, ingredi, ae super easdem ambulare, et
, \
venire ad se. Volenlem amem inclinare se probibiiii,
, \ .
- damans eisuper fluvium incedens; Quid agis, abba?
qui e i sacerdos es et diviua portas myatcria. Ipso
, \ , ,
66&, , \ * vero verba ejus considerame, gradiens aoper aquas,
dixit e n i : Benedic, Pater, bcnedic. Qut expa ; , vescens (stupor enin apprebenderat eum su|>er
, , . * . admirabili vlsione) respondit eidem : Yere fidelig
Deug e*f, qni prouiisil aggimilandoa Deo quaniuui
( \ fas esl qui seipsos perpurga&seot. Gloria sil libi,
)*
Cbriste I)eus iK)Sle,r, qui non auiovisii uralionejii
* , , , roeam neque niisericordiara tuatn a servo (iio.
Cloriasit libl, GhrUte Deus nosier, qul oslendisii
, \ ^
mibi per banc famulam luam, quanto inlervallo
* , , ,
digtem a perfeclione. ti&C loquentem ro^avit niu ,
lier sancliini fldei Symbobim, et Paler nnter quie$
. \ & ,
* - in cnelU*, inehoare : qno facto el flne orattoin po6, , , - Sto, juxta consuetudlsetn osctiltjm ienig ori dedil :
et tc dlvina guscipien* niysieria, manugque in c . , ^
>, IHWI anetolleng exclamavU : Nunc dimtttis famulmm
* luem, Pom*ne iecundnm verbum tuum inpace:
, quia vitUmiu ocuii mei t*tutart iuum *.
, , Nvr ,
,

xmia oi .
<?
_.V7 .
^' , D . 56. Tunc ulxit seni: Ignosce Paler, aique allani
6 6 , \ ' \
eiiaoi peiilioaem meain nnpfe. Abi nuuc in moiia ,
sieriuiu, Dei gralii le ciiglodienie ; proxiiuo anlcm
,
anno veni; nirsugque ad correiiiem illum, ubi libi
^, \ priinum occurri, accede, obsxro, propCer Doiniinim :
* f , \
ibi ileruoi ine videbig, sicul Douiiiius volueril, Ipsis
. *0
auiero reapondil e i ; tJlinam pos^em ex nunc gequi
*
le e l luo congpeciu geinper frui! sed t l lu peli, * tionem unain ineam facito, alque ex bis qua: deiuli
,
roodkani acci|>e refeclioneiii: et hxc dicens osien * \ d i l e i qnern ferebat corbem. Ipsa veio sunimis d i , * .
gilig fabag aUiogane, ei i r i a graHa tude aofereng,
,
propNo adiaevii o r i , dicmn, buttk&t ^graiiatu
* ,
Spiwius ut gttbgiMiam Apyiun iucorrMplam VQ*H , II,
aervei: ruriiiyqe dixU tii: Ora, per Uaum, ofa.
.
pro nie, e l WWA Immiltoti* \\#* ip#e MM4MH
, *
ptde Sancia* ait*pUicleua oraiigqtfte u i pro Ecde^ia.
T i t e

e i

M l a f b . , 9. * Luc. , 29.
VxrwjL. G R . L X X X V H .

117

37

3754

S. SufHftONIl PATRIARCHiE HIEROSOL.

io itqve Ipso se deprecareinr, dimisil eam,


, ,
. <
ubiilqae flens el suspirans; neque euim ulira reti
nere incomprebenaibiltMn prasnmebat. Ast ilJa rur:," ,
sus Jordanem signatig, ascendit aquaa, el sicut
, , prius aiubulang, ab eo discessil. Senex vero rever, * *
su8 esl, gaudio ei liinore inulio plcmig, sequo
.
ipsum redargueug qnod nomen Sancls non cura , 16 TOS
visset discew : sed et boc aperavit se posse anno
,
futuro consequi
. <56
;
, "
0
.
37. Transacio aulem anui ciroulo iterrnn abiit iq
, *v_ .
, ^
ereinum, omuia e* niore facious, el fesiinana ad
.
gpeclaculutn ialud mirabile, Emetieus vero aolilu , ^
diuis spaiium, ei signa qiwedam inveaieni, quaesili
loci indkiuin facienlia; circumgpiciebat ad tfexieram ' ,
\ ,
einislramque, oculoa quaquaversum voiveiig, instar
: ,
ardentissiini venaioris, gicubi forte dulci&siraum
*
animal deprehendereu A s l ubi nihil uapiam moveri
, :*<
couspexit, coepii i i e r u lacrymia seipsum perfundere, ei eursum elevando OCUIQS alque oraudo d i - ,
cere: Osiende mibi, Domine, ibegaurura liiuin , , *
gacrosaneujm, quem in bac eremo abscondisii:
,
osleode mibi, obsecro, angelum incarnaium, cujus
, , , *
indiguug est mundug. Aique Jiasc diceue pervenil, . ,
ad locuin, qui speciem alvei fluvialis habebal; et
^ ex laiere iJJiug quod orioulem solem respicjl, jacore
, *
vidil moriuain SaDdajii, inaiiibus uii decebai con* ,
posiiis, vuliuque coaversam ad Orientem. Qui con .
iiiMo accurrens, pedea Beai lacrymis abluit; nec
^ .
cnim aliquod meuibruiu aliud audebal auingere.
* ( , ^*.
38. Lacryrois igiiur aliqaandiu fusis, et rel ac,
. * ,^
tempori congmis recitaiis PsatmU, sepulcralem fe- ,
cit deprecalionem, ailque intra se : Nnmquid ca , daver Sanctjesepdire conveniel? aut a\ flai, displi ^ >> ; '
eebit Beatae ? Ua3C diceng, vidil ad caput ejue
;
expressam in lerra scripUiram, iia jubentein ,
^

peii, abba Zoeima, in boc loco humilis M^rjae ta- C *


-
5 , 4
daver, pulveri pulverem iradens, atque pro me Do- ^
minura jagiler deprecans, <Jua* obii in hac ipsa
, y o V f&ttv
iiocie Dominica? Passionis ^ post snsceplionem
^^
divini et myslici epuli. Has igitur liileras perlft- .;, [' ,-'gens aenex, gavisus est quod rtoirtea Sanciae ' - (56)], * ,
didioiggeC : cogiiovU autem quoxi gimul atquedivina
,
mygieria [uila Jordanem gumpgil, siaiim ad bnnc
' ^ . a v a r v o - W
lotum rediKia fueril^ in quo el defuncia est; adeo
, '
ulquam viamZosimag uon sine labore fueral euteu^ :
eusviginti dierum gjaalio, inlra boram unam tran ^ ' : > ,
sieril Maria, et ad Uominum itlico emigrarit.
, - *
, , , ,**.
39. Deum gloriOeang^el venerancbnit corpiig
'. , *
Uerymig ftoig r i g i n g , Teinpus esL, inquil* bnmUig
. , , * ' *
Zoima, ulimpieas quod libi impeniur. Sed q i M *
. , moilo faveam conficero poierig, nibil p r a maiubu*
, , . \.; *\
ad id coiigruum babens r m o i q u e progpieieiis vidit
*
HiiiMii breve Jignum, eoque accepto (XBpil lerraai
^ * 6> * * .
fodere. Verum baac cum arida egg^i, nequaquaio
. ^ <
obcdiebat laborauU seni: aed fatigabalur ipge 8U- * * /
dore circumflueng. Ex intimo auiem corae gu^*
gpirang, ei oculog elevang, vldit graudem leonem
, , ^
adstare gancio cadaveri ejusque vesiigia lambcre.
, (Juo congpeclo pra fonnidine contreuioit, maxime
. ,
qufa recordabatur dixisse Sanclam, quod nunquam
, M ^ p J ^
conspcxigget feram ullam: facio lainen crudg gigno
. credidit quod se indemnem gervarel jaceniig virius.
,
Leo tero coepii accedere ad eeuem ipsuit), nnn tan . "
lum molu gaiuung, ged Ipsa caiam oblaiionc sui.
(37) ^

NOTiC.
ms.
Pagsh>Hig Dominiea noU Zorsrniaa potvil m USn
;
g e d q t j i a j n d i e M i i i M e x p i k a l i o n t * eoiraa a d pleflins tHcinm eei.
ittm eaae, TI ab a u c i o r e , vef irtheerfpiore: quod
(37) M*. Ba?. : l b*c prims fcre
v r r o i n m a . sabjungttor pnmm^ Sd aK irrfpia
poet primi gecOtidiqK). ciiptiig drvmas l e e c i o M ,
inierpolntione esi, tiHH de m k i e PbarnroUii I I W
varieiag acctinrit, eaque vix nolabdis, com o t n q n
(M^rlNMlvr qiwitts iUiits d i e t f u e r i l : nec i d e x p r i m i
vox idem gigniiicei : sed nec iu ratefhi fere ifai
s* e r a i , quaudo diem nosse cx consequeuli
eatdiTergiiag tenleiilias.
(36) i t e c u n c i a inclesa, tien quta > aKefo

3725

ANACtlKONTICA. -

PRAFATK).

37

(
tervallo possiim reverli, 111 inslriimeiilum congnium
afferam) (u qtind opns eet unguibus perflce, ut taLiac ,
bernatiduro Sattctae liiimo eommertdemn^ V i t IWe
), ,
hsec dixerai, cwii leo anterioribug podiiritf Attsaift
' . fecil, suflkieuiein corpori epeltewtos
:
, .

40. Rttrgitm igihir pmlcs Befatoe hrrrmh Irrfitiiiie
, teoex, mallti mqiie eem deprtcaite 4 pro omoibos
[} : -., nrarel, lerra corpus abdidit. adelanle teoi*e ; nmliini
, , uiiqne sirtit prius, liisi quod circumposila e\ eral la , cermila illa, qua ad 6e projecta per Zosimani.
,
avcrea Maria ohtexeral corporis vereeundiora.< 8eiifi
; . auieut digrodieiile* rogressueesieiiani leo iuerewain
. .
inslar agui, c l Zasimas fbiii, benediceugac iaudau*
(38)
Chrisium Dcym liostrum. ' reversus C O D I I O *. , * biitm , uarravit omnia tnotiacliis, nibil eortim qua:
.
a#enK *c vfclerai relicens : a prlneipio enira tm*
; ,
cla illig wmHUim exposuiL, iil oflHiee audientes ob, > snipescercnl Dei magnalia, elSanclse meiuoriani cunt
* ; * - tiinore ( gaudio celebrarenl. Joauues vero begii,
wettus wivenil in moinisterio quosdain correciioni*
. , *
egenies, eine in boc qwdem, ermo Beatai ?amw
. el iituiilig apparerei* Zoginiag quoque iq oilem

moiiasierio obiil, ceulesiuiuM ferme vhae anaum
, - ' atiiugeiis.
. ,
.
/ . . Persevcramnt aatem menacbi knc IfMa |ier
, Iradilionem discenLes, atque ad conununis uliitiaAU
*
argumenlum proponenles audire voleiaibus: scd

non audiviqucmquam scriplo slgnasse ifarralfonem :
^ t '
go vero, * eiira scnplurain cwnperl, pir liltera?
curavi noia facere. Forsilaii taji^u CURIW alji V*
Uiu Sancu scripseruut, mullo quaiu egu u>aflnifi*
r
. .
.
. . . . . . .
.
centius subliiniusque, quanivis ulud ad uieaiij uoii ; . C tbtni non perveneril: quare ut potui cmlseripsi
,
hisloriam, nibil volen9 addre veriiaii. DfUK 'Vero
. , qui uiagna tribuil confugienlibus. ad c, MliMiiapii
,
legenlinni pro mcrcede reddat ei qui hanc uarraiio ^,
nein conscribi jussit, hiciatque pariicipem gradu
[ *?)
ordiwre ad qvem isl, de qua e*l scniw, Bcata
,
*UigM, nec ROO eoriHM omftoitu qni tpai piaiuerant

asa^culo. Deinus igilur eliaiQ noe giocuio J>0u,
^ , ,
Rijgi sai< uloruiu, iil nos quoqiiu facial iiihericordiam
*
coiteeqiii in ireureiida jmJicii die, in Cbrisio Jesn
. ,
Domiuo noairo, quem seinper detel gloria, booor tl
, adomiio, cruiu experleprinclpii Palre, saicuaeiwH>*
( . ^ ^ que \ivilicu Spiriiu, utinc ei sempcr ei m e%cuU
' , >,
sa^uloriuii. .
, , ., \ , , ^ ttev . *.

(W) lia nteliusquam qnodest in nis. n'gm,

: , oic.

PRiEFATIO
PETRi MATRANCkiB 1N ANACREONTICA SANCTI SOPHRONIJ.
Sancii Sopbronif Hierofolyroiiani aotislitis veniisiisaima Anacrconiica diu ab erudiiia peroptala oonc
pmuura Rouiania typis eduniur. Ex qeo naraque Leo Allatiua vir doclisaiuiiii baec cariuiua aliorumque
acroruui melodorum se quara prirouiu proiuiserat cdiluruin (), uemo posibar. ea inquireqda curavil ;
oeque Fabricius (b) aliam de Sopbronii Anacreonticis noiitiam uobia exbibull, praeler quam quod iptiua
Allatii promiseioneg, qtii lamen unicara oden quartaj , e l c ipscripla<n cei| pecimei^
"SopbronUmi leporis, in dlalriba de Simeonibiie edidit. Wnmenimvero U l e itoslra, qtta viri illpslrtl
f

t#) C t gebol. ad Eott. Amiotli.

{*) , Grmc. i , c. f, cd. HarUs.

3737

S. SOPHRONH PATRIARCll/E HIEROSOL.

3728

el beftemeriti deperdltorum aueiorum opera ingenti paiiciiiia ei labore e principibus Ilalue biblioihen*
erula, lyporum beneficio aetcrna viu donaverunt, eacri melodi ciibaram squalido in pnlvere sepiiltam ei
rautain adbuc lalere, non equidem erat ferendum. E i revera ei qui in edendis profanonim auciorum reliqtriiff, ad bonarum artium et lilterarum incremenlum, operam impendunt, perpciuis laudibus t i u
commendandi, gloriam equidem non parvam sibi comparant, qui sanclorum Palrura incogniu a v i deperdiu opera nunc evulgare studenl, ut iude sanciiseiina noelra religio gplendtdtas emicet, et immuiabiiia ECcleaia? catholicae doctriiia conlra fallaceg rcformatorum nugas quaquaversus patrat. H e rero
adliuc in Umine, i u dicam, hujuscemodi giudiorum, preliosas sancii Sophronii odas tol saecolis aule
condilag, primum edidisse, gaudiig exsuliare nemo probibebit.
Memorias enim dc variie Grecorum coniravergiig inter Allaiianas chartas conqtiirenti parvus codei a
ine diu degideralus, ita signatus C. A. 579, sacros et profanos anacreonticos novem coropleclens occurrit. Stalira apograpbum manu ipsius Allatii confectum cognovi, el aliud Vernalias exeinplar baud procal
jacere vidi; tum, ne in pulvere baecpretiosa colleclio aroplius delitesceret, io meag schedasredigere decrevi; quod ei brevi absolvi, quanquam aesiusfcrvenliggimugnon minimam mihi 6xhiberet niolestiam,
quippe sextili mense anni 1838 bc omnia acciderunl. Inierim ut dulcem inviserem pairiam, iier in Siciliain aggreggug, in scrinio meum laborem reposui, ea mente ut quam primuin reversus roelodos meos
emendalos, typis tradendos curarera. At cum Allalianuni codicem gaiig mendosum esse coDgiderassero, archetypum anxie per Romanag bibliotbecag praetenlare incepi. Vaticanam extemplo adii, ubi in quibusdam Allalii advereariis indiculum ejoedem nianu oonscriplum conspeii, qui Sopbronii Odarum litulos
tanlum receiieebat, e qeodam codice degumplog quem emin. Sirlelum* iude emin. Columnaoi poseedisse
ipse Allatius adnolaviL Allaroen ioter codices Goluiunensee venuudatoe nee meurn Sopbronium, neqoe
ejusdem bibHolbecee indicee reperirc potui Tumdenuo in Yaticana Sirlelianis eodicibug incassirat perlusiraiig, eorumdem indicem inspexi; *n ut Allaiii assertio undique constaret, in C. Y. 5970, f. 418. haec
gaadens perlegi : ' , , tp
. Seqminiur Odarom tilutt, qorum aliquol reiicentur, aul alio auclori appingunlur.
Hueusque ita res se babebant; aed Sirleiiaimm codreem invcnieiidi spem omnem non deposueram.
Subsenseram enim Barberinianam bibliofbecun bujusmodi codicein olim habuisse; duo lamen uie
invesiigaiionl obslabant: illustrissiinae btoiiulbeca foriuna, uinebam eniui ua meue Sopbroniug iiide migrassel; et nulia cum ejuedem bibliotbeca? praefeclo amiciiia. Snidioruuu amor fiduciaio adjcctl, nec nie
me opinio fefellit; tanUm enim domini Pierilisii comttniero, qnamvis ignotus, expertos eam, ut beneficil memoriam (nunquam amiltere possim. Namque etsi nova biblioibecae ordinaiio oiunia lenerei perturbata, facta ab illustriggimo principe polestale, mecuui ineuiu Sopbronium inquirere noo semel elaboravit; codex Undem inveiitus est.
Sancli Sopbronii odaa e ve nustiore vcrsuum Anacreontirorum gencrc conflantur; quippe oinnes i / t m t impares, caialecti s u n t , e t boc modo scandunlur. Sit prioris oda3 p r i O i U s versws exeetplum
, ubi anap&Hum babes et iambum in prirua dipodia ; sequilur secunda dipodia, q u bmbo ei gyllaba conaiaL Hujusroodi carmina tn AjjacreotHelg odariis varia leguntur, unde et noroine generico Anacreonlica appellata sunt. Dividuniur in T$tr*sticha, quibus Melurgua noster, ex usu jam aniea
recepto, versus iiuparee immUcuil duodeciui syllabas conliDeoles ; qui ad gentie, quod Prosodiographi
Anafoetlkum, HypercaiaUctum nuncuparent, perlinere videoiur; e duobus dactyUt nimiruw, tpondmo,
anapm$io et syllaba redundante plerumque eualescunt; ^sxpe ab anapceUo et daetylo, eemel a tpondao ei
anapvito incipiunt, ui cuique obeemre licebit in versibug 55 el seq. odae 17, qui insuper ab ordinariu
scansione recedunt. Ili versus anapasnki, quamvis ab Anacreonticis oninino alieni, proliiura conccnium venuste inierrumpunt; et nunc seiueniiain aliquam arguroento cousonain, nunc vero epipboneaia
coniprebeudunl. Dum vero omnesodaB bisce versibus adiui&cenlur, decima oclava duoe in calce solurommlo, velati couclueiouem, babei. Insuper iidem versue impares fere per tres Anacreonticos sobsequeales
explicantur ; dixi (ere, namque non seuiel accidil ut aliquanditi tres versiculi in odae principio, roinime
vero in ejuadeiu progressu hiveniantur, et spe soli an*p<4ticiraaxlhiaiiiodarum partem cooiiteettir (c).
Versus quibus odae conslant, numerum i 2 d noo excedunt, ita ut minima inier odas non minus qaam 90
conlineat; omniuin vero odarum versus aiinul coliecli, absqaculla niulilaioruin exclusione, summam bis
miilium aupra centum Iredeciui couficianl.
6ed miesa carmibum stmdura, meaui de iisdem senleniiam, quaacunqHe eit, paueit exponere non ambigo. Jamque norunl oranes haec carmina elegantiaima, piinima et meUiiiuima a Leone Allatio fuisse
jamdiu exisliuoala. Revera tanii litterati judicio prudens lector non facile recedel; quiniino si rem
bene perpendere voluertt, Sophronii carraina amplissimas eiiam niereri Yaudes faiebitur. Siquidem eum
temporum vi res liuerarlae e classica digoitate sensim excidebanl, cuui seiitenliarum gravilati sennonixqoe paritali vacoa verbositas succedebal, nielodum noslrum loi tanlisqne malis jactatum, concionos
versus compegisse, et poelica venustate exornasse, hoc omnino est admiralione dignuw. Pneierea 5v>pbronius ea utitut facilitaie in rebas eliara diiDcilibus exprimendis, dnm Ddei niysleria atque caibolicIrf,

U) Cf. abodf 8 ad 21, una tantnm 16 excepta.

'

8789

ANACREONTICA. -

).

37

religioivs dogmala exponit, quorum non vulgari fslmibttius cogniiione (*), ut insuper exoptare nescias;
ct aliquot odarum initia lantam iroagiiuim venueiaiein praeseferunl ul exiraiara aliquem aure
Graecitalis auetorem habuisse videanlur; quamvis saepe, ut 1. c. Photius observaverat,
(*, quse nova voeabula noe in adnoiationtbua recensuimus. Quae dotes splendide euiteseunt et, ul Ua
dfcam, geniiuntur; alei quis deverbo ad verbom baec Anacreonlica ut rudibue linguee Grsecae obvia sint,
Laiina facere temal, frustra ad Sopbronianam eleganliam reddendam aspirai, imo cerlum mibi est
iiiaxfmam vemistatis partem perimram. Sopbronius ipse meam sententiam conftrmat, qui in octo prioribtia odis nudas quasdam Erangelieritm biatorias suap barbilo accominodavil : veruaUanaen Ura eeladmirabills Gnecorum verberum disposUio, locniionum auavilas, ct qusedam inoagiuum ingemiitas, iti
Graece lecl satiefocere non de&inanl, e cooira Laiine ad erbum redditae frigescant, el ingeuilaa venerea
amittanl. Quod sane vif doctisaimus cardinalis Sirlettis olim possessor experiroento probavil. Noiilias enim de Sopbronio in Vaiteana biblietbeca e codkibus Sirlelianis perquirens, Quemdanv
cttam miscelli generis codkem hae noia 6*85 eigoatam inspexi, iii quo prtmam Sophrooii oden batinam factara, varHmtes in tnterlineis et in mar gioibuft praseferenlem perlegi. Staitin maouro ipsius Sirleti cognovi, ei post ferme diio aascula adeo ilbesa Uspicitur scriptio, ut aurea pulvis atramenlo adbuc
irtha?rescau Mibi iiiterim interpretatioaem odarum me ediiioni adjicere cogtuntl, SirleUaoa traoslaiio
adeo anlmos infregit, ai poliiw si quando tempus a meis officiis vacuum siverit, versibus eaa ftdumbrarc decreverim, quara Sopbroniaitoe lepores prosa oratione insulsos efflcere.
Prseter pielatem qua omnia Sophronii scripia niUftcuut, u 4 Phoiius observavit de epiatola synodica (*),.
mulia seim digna tel ad sacras Scriptura interprrtaUooeu), fe\ ad sacram aut profanaoi novam eriutiIronena gpectantia, bsec Anacreonlica erudiiie eibibeirt. Noe vero pauca seligeim exeinpla, et illud primam dignum obsenratione cenaeo quod in ode 4 , * 24 ei eeq. de Pnocureoris alimenlia enarral. Plane
eaiui aaserit quod radicibna cajesdam frutictt, cni nomen melesgrum, vescebatur; praHcrea cuna *
antea dtxisset promptuui semper Joauei adesae ciburo, quod mai explicatesse ^
Ct, inde flt quod el , , ad vegetaliiuo aptcleoi referre, juxta cerie Sophronii jBentem, opus sifc.
Ne tatnen aancii Sapbronii opinio tain aperia iageairae leclores offendat, paucos infter :iol aaaoret,.
qui idem ceusoerunt, hic recitaba. PramtUam anie omnla doctissimi Gabneil verba, q u a 3 in commenUrii ad buneEvangeMi locum leguotar (/) : Eornm $e*tmuia qui censnerunt Prtecunorem arborum germini/>* vesci $olilum, quam plurimet nacia est Baciatoru. Neque koe fUU akhorret. El re rpsa primoe bomiiies iion aolum, sed olim propbeUa t denao sanclos awaclioretai summitalibus virentium ei olertbus
vfciitasse, aerao sane inficias ibil. Ea OykUi d prhiiorutn bormnam esca descriptionem (g):
Panis erant prbnii viridei mortalibus herbw,
Quas lellu* nullo $ollicitante () dabat,
Et modo carpebant vhax e ceipite yramen.
/IC epuime tenera fronde eacumen erant.
I)e simili vero propbctarum asceticornmqua etca, aaeri codices, et Pratum $pbrhuale,
ct iiiotiadiomm yita3 exeinplanbus abundant. E l priimim de * interprelationo safiem'
Isidoros Pelusiota in episl. 5 ad Nihnn , perfatum vlta3 m o n a s l k exemplwu a Joanne Baptietdesumpturn proponens, bortaltir e pilis ascetieamot imHiroenia conflclenda esee , et- ar> IterbeH
rum foliis ei sumniitaiibus parcam arimoniam menachls (ksoeiendam : -
, tl , * \ \ ().
Idem urgct inferius epist. 438. Anoiiyinus Yatlcaims m Catena Grjecorum Patrum, qui Evaogelia iniarprelanittr, a Petro Poesino ediu (j). eimHia refert: 01 .
. . .
, \ , ' . Theophylactus in Mallb.,
() , *
(). Hsec salts \ . iEqua ptlet Sophroniuiq pro meile ailveslri, *
, inlellexiase arborem meleagrum. Reipsa radices bttjus arboati edulea esse, variie teeiimoniis c*itflriHatitr. Apud Suidam in vocabwlo bec afferiur oxemplum, qnod e vila ali<Jaju$anachoret* extraclum censeo, ( \ . Apud Cangium boc arbuslum appellatur. vila igitur manuscripla sancii Gyriaci anaclionel httc dno>
exempla prolulit latidalas Gangius : * ,
* , , et xaV
. Ex bisee lestmioniie duo argnuiHur, scilicet radices ednles, et
(d) Sitnt Pholii verba de Sophronio in Myriob.
eod. 231 :
.
() I. C. .
( C. Mallh. ed. Ven. 4732, . 89.
lg) Fast. I. .
fo) Quod Sopbrwiiue per dcclaraverat.

(t) Edii. Paris. 4585, pag. 2.


ij) Romae,* ivpis Barberin. 4657;
(4) Optiiift* lectie eu , ila eniro aperie
ego legi in velusto cud, membr. VaL 4221, p. al
edilionea roendose babenl .
(/) Cf. Cajfti. et Baron. qui eadem scneeroaU
Vid. . Cfit. hUt. $acr. ift eap. , v. 4,
Mallb.

3:31

S. SOPITRONII PATRIARCHyfi HIEHOSOL.

373!

m deserti* t o l i t a t nasci,et vilissimumessecibum a d quam estrema ncessilas saacUim Cyriacum coinpellebai. Quae o m n i a u l r u m Prxcursori conveniant, videat leclor : qui iam*it n o * i f t i n opinipaeni coioranaw,
vulgatigstmam et fei*me controuncm, sancios paggim Patres concurrisse, eamque dviM>g viros stiscept*gc
ki odo 17 novum Aecalona? cpiseopum rel^iosissimiitn, el apprime recii dogmaUsobservanlem i n v ^ a i e a ;
aijug virluies a eahcto arcbtepiscopo gummis laudibue e f T e r n K t u r . ftuid deaiMue dicam de eacrorjum U>corum feserlpiione, qnoe gfapliice emitncrat, etjHCundequtei ante oeles expoaH? In pde 21 Meua* r o iwmes '^ vocalur, quod variig eiempli* e Praie *mril*mii preiaiig etiam probatiir. Sane plnrima in Atexandrina regione monaaieria ntnatris fmsQ dUtincia* e wuUis argumealis palet; wepe vero numeris eiiam milliaria dialanfoe ab Atataitdna
gr. de*igw*btnmr, quod pa*tiui pu4
Moscktim, in Pre*. '.; ita enim in c. 410 legimun j '* ^, xaV ^
' (m). Ineuper c. 4 : tixoat
* * +\ . a n i e a ia
r. 51, menlio flt Aitatarbi melropoteoa secundv Citteum prwihcUe, am* fm 4mdedm mulUribut
dum
monasterium quod dieilur JSgypiiorum. Et H i f e r i u s : Uno frme mUiiari* diHat Jordu** nwnasterium
attuiu Gerasimi. In c. 170, narralur dlsiare ab HUtmotgmii ftreM patmum miUibu* m9a*lerium *dam quod Samp$om$ dkitttr. In c. 145, mentio eliam fit tpgius enm tenohi Salama, tumoab Alcxmxuri*
miUUtio, a l verlii Lalimig interpres. Megchtim wro cura Sopbronio agepe i i i v i a i a a e , legiituu
eliam in ipso Prato $p\r. c. 477 : " 6 6**, ^/ 'Evvaxov'
. In c. 184, narrationem auilhnH ofefeatig Jeartaie eunuchi dam nonmm liabtiareiil;
. Cujws abbatem Meoam fuieseeo t e t n p o M , peregrinauonea per
coenobia praedictl v t r i sttsceperant, e Fralo rpao eruUor- C 446, Coiel. 147, p. 414 : ^* , d & ' ( ^. E i c
&equ*ntt : xaV 4 6 >. Cmw iia rtfl sett
babcrent, lieeai cottjicere Bopbrv^lum ex ore ipeitts Men bisiortaia audime. Nmnecis eraai
dUliiiota non aotiuft Aletandriat inonatferia, sed eifainfttfarvmtoconinu Ztd itmiw sufltatat exewpJum,
quod tegiiurin tt^ sancii Joartidi etangetielai, nestr S*pbronio a i t r i b u i i , C I ^ H S miraeidus roanne e teptitei* eiflaxea d J e 8 Naii feto celebratur
t ^
'. De Maria dmqi Pauli caiutidati malre, i * C H J U S l & u d e s vdartiA
poetrcieam lcgimus, Pratum ipiritmale D O i i t i a g tfobi pneetat baud dubtas. Slqttitlein ine. 185, m a i e f PatfM Caftdidaii vocaiur, ubi Sophroniiis ei iMcines kt Samelnsiria iptant aadinnt n a r r a n l e a oiirabilan
niodum, quo multar Cbrisiiaaa v i r u m gentilom adftderaconvortit: ^ ^
\ # , elc, ubi el sanctiUlem notnlisroulieris commendataiii ubservas.

. ntea Praitaiione enpra, p r o f n i s v B a n ) AnacrconiicoruiM sajicii Sopbronii iulerpreUlionero me ali*


f n a 4 o veretbua adnmbrjaturuiQ, he e*ru<ttdfin leporesproaa oraiione proslemerem. Cum tamen viderea
<Hia, qme tludioruni eatia piaban lotie a afeeifte, et odaa Sopbronianas sae^pe percvrreiu ism
prepter poeticam airiiciioiMm, lam e4iaa prpier t6jcUofium diibculuiem non roiiiimuiB linguae Grsecs
rudibiu negoiium faceutartist neam ^nid4ni seuii4iam retocans, goliua oraiiooe caa edere decrevi.
Kl ne Srtieluru giiis etga meuui metodam prlvarem eeris, oden priraam ab ipso Latinam faciaiu, ut in
Prsefalioiws I. c. nouueram, eod. Vat. La(. 6285^ aue priwmu enuam,fne caelerarum iBicrpreiauooi
OMoeiavKNec rae lalel quanmm venueiaiis l poetlce vie b c carmitia prosa oraiioue versa aaaUtaiit: sed.qumivvis in meis crtlicig aiiiittadversiottibug, ei philo^agicig adnoUlionibus *i\ quod a4
tOruautein txpioaatioiiem quis degiderare potuerit omigefim, masiaaam legentiuiu pariem quidquid uoxi
vi venuftiS mei Sopbronii earmina pnescfi&rttul, prafecla adbuctetui&get,Me% Uaque inierpreiaUojii
ea futl menStiH tadttu a quocignqiie leganbur, qui pej^griaas t^kgiaslk* bistorie el saocioriun,
noiiiiaa locv*iim ei ipaiua s*nei* Sciipftur uoa pwvL mameoii Explaoaiioneg ab iiadom e&cerpere
velha. MtUiligeimaiB eden in loecpb iacebi ftUum Sopbrowi laLroaopbigi, in jnterppeuiionig fine
addidi.Qui qiudem Sopbrouiua tdem forum ac Hierogolyioiiaiivg a b AiUiio puUiug eat. tteapse i n c . b d
PMAX
tptriUnUii a Moscho Sopbmniag appellalur topkiita : ulnim taitiea medicinaiu exercuerii,
iioc e BKmUfflettlia non paiel; ves vero noo eat omnine a b u r d a . Oda bc ad f. 68, q, y . poai Sopbcouii
v

Odm$

elttMdilur.

Proter hiaAua ob aliquot qtiaterftionuei defectutii, ei vrguai m quibuedam odia miram perlurbatio>n in, menda equidem aon parvi ponderis exbibet Barberiiiianus codex, caetera pulcberriraus : m m
ro neque Allalwg (ii suo apograpbo ea castigasset, si levissima quaedam exceperis eiparvi i m v
ia MIII , m Mifra palebit, ego xnarie proprio ea recensenda curavi, gimulque einendalioiMina raiioH*m
Ueuwihus hlc adjec.
(m)Ci. Coiel. lion. Bccl. Grwc. t. II, 5W>, <<l.
P M - ; , 1G81.

(KJ Cf. Nenaum Grac. cd. Veiu 4817, apnd <Uc Ui . ag. 40.

3731

ANACREONTICA.


100

.
SOPHRONII H 1 E R O S O L Y M I T A N I ARCHlEPtSCOPI

ANACREONTIC .
' . xbr ^^&

(\).

I. ^ktDtipane

annuntiatlontm.

(ShUH.)

' & Hofo


* ,
\ ,
.
, .

>** ()
,
.

* ,

\

* *
'
;

.
,

.
\ *
' ,
"
.
* ' *
,

Spiritu Dei
AJ apostolee aeeedefitt,
Igneaiumthi praebe,
llaria, obsecro, lingtiarm
Morlali nsfcn dicere
Arcliiuin est linguae,
Tuum partum, Dei Xfcter,
Divinilus conspectum hoflilnibnt.

10

15

20

$5

'

Greaioi Deus exsistenlla


Stpienter contfidit orriversn,
<hio divinonim bonorutn
.?Liernum crealura particeps forcl.
Quare potentibus fnanibtis,
\cceplo ex bumo pultere,
Humanum geutis coiididit
Amplis alliciens donis.
Virginis Mariac nationee OTbis
Venerandum pariuin celebrate cunciaj.
Tola niorialium progenies
luclyto Marhp conccpiui
Melos sacratum concinat.
Super tcrram auiem regem posirit
Adamum parenlem bominimi,
Uft cunctis imperilaret
Terrestribus CreaidrU oftefftm*.
Sancte vero Adamo vivetiti

Deleelabilis invidrt daemon,

VARLfc LECTIONES.
* Codl. * . Postquam typis impressa luer&iU Anaereontica mei Sopbronii, codicem Laiiniim miscelli gencris in biblioibeca Vaticana inspexi, ubi lianc odaro a
card. Sirleio Lalinam laciam nou sinc gaudio perlegi; nam Sirleiianam versionem deprehendi meas casiigaiioni adanms>im coiisonam.
,
... ,.
,
,.,.;,. s; . ..
; /

P . MATftftN& N O T J C *

(I) Mftm argunienttim etiam prosa oraiione i r a - '


ctavil Sopliruuitm, cujus excerpia e cod. G;is. 59,
edulil LainUco. VIII, p. 818.
iliijus o.l;e miimm prarler mirara versuum snav i u i c m , aliquid prsesiamis prassefert : nanxpie in
vcicmio ipsa tmpcln quodaiu poetico esL pr;t;liia,
Irclons aiiimuin exspectaiione alicujus rei inagni
niomctiii erecluin teuns,quippe quia Spirilus sanc i i igncain linguani, a delap^a super apostolos non

<Hssimilein, Sophronius per Mtma; prcces desideral, l [Cf. Meuccutn Grcec.Zo M a n . . 118, Ven. 1756, apud Glycliij apie possil versibus celebrare.
(9.) V . 5 el seqq. 6 6 ,
,
, . 6::> 7 *;
'
-

3735

S. SOPHRONil PATRIARCHiE HIEROSOL.


Ideo ipsttm draeo interfecit

Deceptionis ensem vibrans.


Caliginem aulera in prsecordirs
Morlalium alens propago,
Itursus in terram procuinbit
Mortis exitio concidens.
Deus islbaec conspiciens
Misericordia3 scatens opibug,
Gnatum lanquam hominem mittit,
Ut ipsos bomines servaret.
Onwibus pereunlibus opera deittonis,
Pater Verbifm Filiam dedit adjutorem.
Satana mortales laedenle,
Deus Filium prabuit
Ut opera injuria aflectis ferrel.
Aiqne sacrum
rainistrum
roigit

Gabrielem in gacrum oppidum,


Quod quidem.vocitant Nazarelh,
Ad Mariam castum florera.
Inclytus nuntius Dei
Ttim virginem eet aJlocutug,
Haria purisgima, ave,
Teeum sit ipge Deus.
Sermonem angeJi pueila
Puris pnecordilg excipieta,
Gogiubai optima qnale
Eloquium essel Oeun UieuUg,
Mariam rursus miniglar
Dulcibus sermoBibus eat affatus
Maria, timorem pdle,
^
Nam in Deo gratiam invenisti.
Deug, Virgo, tuam prafigurans carnero,
Rubum incorabuslum ogtendit vali.
Prseroonstrang Deug carnem,
Maria, luaui, osiendebat
Rubura inflagra*um propbets.
Hentem diviuara goriita
Prolera divinitus paries,
Prolero, quam vocas Jegom,
Quia populum gervabit*
Admtrandum inlerroortalespuerum
Tunc virgo allocula esl,
Unde erit roibi hoc
Nuplialibus sinetoris?
Ipse vero Yirgini dixit:
D
Sanclus Dei Spiritug
Kaxima cum viriutc
In le, u inclyta, desceodet.

Aco
.
50

,

$ .
,
5 " ( 5 ) ,

" .
,
.
40
,


*
,
i 5 " * () ,
(5)

*
, ,
50 .

,

.
>5
*
, *
.
* , , ,
60 (6) .
,
, ,
.

65 *
,
" .
,

70
:



75 \ , ,
9

VARIifi LECTIONES.
, Barberimanug ferme gemper gcribii hanc vocem cum i, AUatianue eem .
Cod4. teetlonem . * Allaiianam scriph.ram praetaU Btrterinbiwe, quapro babet . lla codd.. ai
? ergug ob metrnm boc modo ordUundug .
. MATRANGiE N O T i E .
(5) V. 55 et weq.
, '
*
, " .
U) Cudd. pro , consianter babenl -

, qaam lectionem eliara ittbibltls Vaucaws mt


vidigee memini.
(5) Vkten' qtiamTeniigte Marit propier firgiwtelem a Sophronio focalyr?
(6) dicilur per anlipbmin el ui Elymoiagus ait,

3737

80

85

00

95

100

405

110

115

120

125

ANACREONTICA
*
,

.
, ,
.
' ,

.



.
*

' \
.
,
, ,

. '
* (7),
*
#,
, *
.
(8)


.
,
" ,

.
\
,
\ *>
*
,



(5
,

.
*
.

,
.

373*

Facoltate ex Deo acccpta,


Sobolem absqoe eemine paries,
Ideo ipsnm Dei Filium
Vocilabit gens morUriis.
Chembim, Maria eeteberrima, sola
Terreetribusai bominibus atc*pi*ii deous.
Ex loto inoriaii genere,
Maria, hon#tem Gherubim
Sancte adepiaea eola.
Tuie exmembrisorto
Deoa thromim prsbebit,
Thronum Jeuida paremis
Ui Jacob domom regat.
Prudaw deineepe pudla
Benuo nuniimn allocma est:
De rae Dei ancilla
Secundum tuum sermonem fiat.
Ut, virgine reticfa,
Ad pofani minister Tolavic,
Tum Yirginls appareit
Mariaa optimus Itimor.
Qiiem polus latiterarinus non ceplt intve,
Tua cepii, eurynoe, alvus optiraa.
Polus non cepit Dei,
Maria, Yerbuin ; iua vero
Casta excepit matrix.
Glandeslini* paellam lorie
Novam gravedinenr fedsae
Ille sapiens oplnatus losepb,
Clam extrudere volebat.
Amicue enim eral aequilatie,
Unde nec puellam coarguil;
Mortis vulens violenue
Mariae fugam prsbere.
Vilia mentem cogitanti
Dulcis acceseit eoninae,
Tunc quoque mfnister Dd
ln eomniis dicebat jusio:
Vituperio ex menie repulso,
Mariam dacas conjugem,
De Spiriiu namque isla
Sancio infantem pariet.
Vituperio vero staiim abjecto,
Mariain in aedes ducit,
Ut virginem servaret
Innuptam vocaits uxorem.
Yentre divinicipe orbem portas,
Mundipare sapientiae vectrix exsislens.
Uibus parentem mundi
Maria ferena, mundum
kibus gloriosis porlae.

VARLE LECTIONES.
. lia codd., al ratione melri syncopen abetuli et correxi .
. MATRANGiE

(7) Eadem fete verba adblbuerat Anatolius CP.


natriarcba Inter sacros Ecclesi Graecai melodos
iion utique inflmus in idhmelo ad Vesperae AnnunUaUonia : * ,

NOTJE.

, , Merwaom G n e c pag.
117,
(8) " csi , , .

8339

S. SOPHRONU PATRIARCILK HIEROSOL.


BT.

II. Jn Chruii D<wi*i Nalinlat^n.


Infunde milil Dei Spirimnt
Maria, ilerum tui$ prepbot;
Ut sobolem etiam (Ugae
Tim aWn ueletarem.
linpewlorjttSAUtowr
Tolius orbis mfKlale*,
Ad urbem ptiriam profed*
Quam citius deseribi- .
Quare aponeam iin**am

37
QMQV

'*Y .
, *
"Iva

*> *


^
rtf*pwfctt
*****
* ** <* *P*P*"
.

()1

M a

(9).

.. -

C T

o u : 5 W

Mariam, quaj, noitdum pepwerax,


P i
Inclytus cOMOciana Josepto
.
'
Betbleein procesatU
(il).
Loco eniiM pler^ie.Ofliilidit

) una e|lrp# alque urbo,
' 9* ^ . V ^ .
Omnia ex Davide sanqto
"
*5 \,
Qui rex feii et pr^pbeia.
* *
Mariae felix partu omnia satou;
** *
Mortalium sovpiUm* i*4#IWtrtatttti #*.
Atffct
Mariac inclyiy partu*

Conapicue omniaeMvai^ - . >
20 .* , .
IIOfnuiUfnredempUoiiemqfiU>.
Dicam FiUum Dei

ln Beihleem manifiqslaiiw,
\ ,
I V C M D leges p^muiif, ^

Qnas naiurae lege <*._
.
25 .
Mire eunclt ante htfitfor
^ *
Yerbuin ex Deo itaMim 6 i i

Cuin Patra iiamque eeleim

Filius exslilil coajtenuuN
c
\ \ .
Uire aulem nuiit e$t nalus
30

Iterum ex iinpollma virglae,
$ ,
Teinporum oiiinium condilor

lempore iterum esi fenUue.
,
Divine olinnjprocwit

DeoPalre mjmew
ipUuenM^
55 ,
llomo vero niuw apparujU

Morlali virgiq* paj-if^
.
Deipara Maria nwec pftiiemk
^;,
Nnnc mortaliuiu celebro ^ i i i a m .
.
Maria Deum p^rUirlen^
W
,
Miro partii in lu^in <e4Uo

,,
Mortalium gaudia came.
,
\ , .y
Sacne Dei nalywaa
(12)
Hmninum morlal^iH mturam
p

L,
lnscparabililer unian$
45 ' (\7)
Utrumque Qxeiwne pfoeessil.
.
,
VAWA: LECTIONES.
. Iia emendavi (eeiioiiem codkum . Codd. bic exhibeitl interlinearem variani leclionem chara*
cieribtis exaratam perjuinulis^ >.. . Ua vers. 32, , et infcfius . 39, ^
, id esl , .
\ MATRANGiE .
. (41) filariaet Josepb e Davidica etirpe progoati
(9) ^xstai gancli Sopbronii sermo siiper ideia
6X Belhlcem et eadem slirpfi exorii sunl. PnKer
argutnenliim in Bibl. Palrum, t. XII, ed. Ltigd.
Yaria igitur, ui ei deinceps vid^To 6St, atiM ar- Evang^ia, confer aaneli Uip^ojyu ieeumoaiuitt apod
Niceph. Hist. I. n, c. 3.
giiineiila saucii Soplironii Odarum, qua in Deipa(Ift) Hie &abelli liaemsis per recti dogmatis CODram aiiosque sonclos, ul Allatius in G<nu. ad '
E i M . p*
pamin Accuraie maaviv, reape no*v fe*siouiM rejiciiur, qni Tnpilaiis ^rsoiat confaadeuf. nuUam mier easdistinciionena adiniHebaC
omnes insci ibutitur : quod eiiam de aliis mclodi6
tbiddtn lati<laii roonea. paiaA e*
oo<I. (15) Mooopby*ilis adveraatur saucius anlrstc.
El nou verba ^ Neci0 caeieI arberii). in calce piaefationis appo#i*e.
rual an aliquls poseit
incanjationlg cau^dti
(10) ", intactut ; ad virginem referlur.

t v

iuaite

Slil

AKACRKONTICA.

* * > **,
* **>
"
50 ' .
**
^ *

' ?(> .
55
,
, .
" \
.
\
60 2? .
\
'
.
.
6 5 /,
" / * .
, * 6
" ,
70 " *
.
"-
,
"'
75 .

(14),
' s

\ .
80

.


.
85
'
,

.'

S0 , ,
* .
.

^ &
$ 5 '
.
{

Foriia vitavK coirfitfione-o


t iudividuu* remansH,
Unde iu duobtil apparirit
Naiiiris duplex etsUtens.
Vtrbmti ti ttmnhim B m
Mortalfe fidft dignfrlur,
U l morlafcs Ityebs
Genilori Deo coiijungai.

l;

Medialor ipse vrttil Chriftiii


Palris stirpisqtte niortaWs;
Namque mortatt* n a t u r
Curator Deus cognosciltrr. ' *
Super terram creatdreomnlbir* rrinnifestald
Ex hofritftt rr*to orbis eet Hberatos.
Super lcrraiii Deu prodfeunle,
pessimis peccatfs
Fugil mortalium gefms.
"
Unde mertto G t M i r i c e m
Dei niairem drcani,
Quia inmcDeUin parit
llominum iudurft consoelatum.
Novtim, amici, mlraculum
Qnod virgo parfiirit,
Quod virgo eflam permanet,
Posteaquain pepererit.
'
Meo-lirctyius propbeia
Iftitmm vocavif lcvem,
Qnia absqtte lnimano sWbtne
Raiionalem gentril iinbrenr.
Pravjdens itcrum propheta
Marfam <flxit innnpiam,
Librum non scriplum ae noriiiii,
Scrtptmn manu non mortali.
Placitis pietatls nunc manifcsiarU,
Honiicidae fraudis perit daeinon.
Placitis t>el manirestatig,
Fraudum princeps da-mon
Perit, qui mortales inierfecerat.
Absqtie sordida volnptaie
Cum virgo ppperisset, filium
pricsepe posnit aiiimalium,
Totius biimani geneiis altorem.
sapienlia enim depulsaiu
,
MorlaliIIIII stirpem, Dei
Sapienlia rtirsiim salvat,
Raiionales efliciens morlales.
Tum, coelo derelicto,
Exercitus nngelorum descendit,
E l super lerram cborcas
,
,
Sacris neclabat bymnis.

V A R J J E LKCTIONES.
9

Barb. perperaiu habet , ei v. 100, cod. .


. M A T R A N G i E N O T i E .

lam p'ane numerTs exprirtieie; dein ex Maria corpus hiimanuin readiler a verbo assumpluni pracdical : quare illam re ipsa vocal contra
Nestorir impieialem.
(14) Noia h\t quae conlra iinpi! Arii baeresim ex-

pontinlur, qui inter atias blaspber^iae Terjbmn in


tepipore crealmn docebal; tum in catboliris
dogmatibus exponendts miraio Sopbronii perepicuitatam.

3743

S. SOPHRONH PATRIARCHiE HIEROSOL.


Verc, dicebaot, spparuit

Gloria in coelis sil regnanli,


El in lerra pai ommito
YolunUti huroaiti generie.
Angelici exercitus bymnum caoUi,
Powinici natalis iniraculura veneror.
Natalis Dei miraculom
Jugiter veneraUis,
Melos angelorum cano.
Ast vigilias pastoribus
lnter greges ibl ageolibug, .
Nocturno aslans tempore
Dixit aogelua Dei:
Gaudiam morUlibm anniuHio
Procul omnis esto limor,
Audite; Christus nuper
^
Vobis natus est in Belhleem
Manantes judorie gutlulis
Ob greesum eoncilaluin,
Linteis in presepe operlum
Aepicielis divlnum parvultim.
Deserlis montibus reliclie,
Pastores cito decurrentes
Infantem in anlro inveiiere
Cum Maria Genitrice.
Sanctis oviui pasloribus consociali
Festinate ad pracsepe, quod Deum excepil.
Sanctis una cmn pastoribus
Ad antrum, Dei diversorium
Sanclum omnes festinale.
^

111. ln Magorum adorationem.


Justorom Magorum
ller pium cano,
Lyram cnim meam excitant
Perside profccti.
lnlans aiquidem unieus uahis csi
Mariae, rex omnium,
Belbteem maxiina
Urbe prolis Judae.

3741

(15) ,
iv ,
\
400 .
,
.

\ ,
105 .
*
*

^*
*
i 10
,
,
"
.
(17)
115 ,
'
.

,
120 *
.
(18)
\ .

125
.
1


,
"
(19)
5

\ (20)
.

YARliE LECTIONES.
1 9

Meiri gratia verbum , ubi priorem syllaban poeiae corripere volebaul, amanuenses, ni faltor,
erripsere . Nam divinare non possum, curnam iidem scriptores. qui primam in corripuerant.
oamdem vocem aliter absque ulla necessitaie gcribere vohierint. Neqtie mc latel Hegycbium nottsse
pro , el in veleribus Arisiopbanis edilionibus frequenter occurrere , elc.,ei4eai
adnotaase Eustaibium memimin quodara opere adbue inedito. Henr. Siepbanus lameM Elymolo$o dicenli banc esse formam AUicani, baud libenler fldetn adhibel. Nam, at ipse obscrvavit, baec scripiara
est necessaria, cum syllabam alioqut correctam apod auciores ideamus, ul in flne vertos
elc. Etmemini varia bujuftoiodi exempla exbibere.Tbeocrilum. Duo taroen, qiiae iii meBtetn
veniunl, bic lectori propouo Idyl. 3, v. 9, in . . El ldyl. , . 38. *H
, ita accurata? el reccntiores editiones, ubi legebaiur . Uoc monilum el sequeiilibus verbb
iu scriptie, qu baud raro occurrunt, insertial.
P. MATRANGiE NOTiE.
(15) " , id csl vere *ealiter D , ,
.
\ . .
(16) Mille circiier passibus a Betbleem aberal
(18) , id est
locus, Ader vocatus, ubi angelus Salvaioris naii- .
viiaiem nunliavU paetoribua; quos ires fuissc ira(19) Gf. Baron. An. 1.1, deMagoram gencre, eedit Beda de locia sanciis 1. n, c. 8, quoriiui iria
rumque regione.
monuroenta invisil Arculfus apud Adamn. I. u,
(20) Bethleem in precedenti ode appdc. 5.
laia, ob Chrislum in ea naltim nuuc (17) " * .6 evasil, juxla Mirhaeae valicinium c. , 2.
9

ANACREOJNTlCA.

3Tt&

(2!)
10 ,
*
.

" ,
45 *
.
,
.

20
.
"
, ,
*
25 *1* ;
(22)
,
"
.
30
*

.
.

35

.
,
.
40

"
.

\
45
.
' (23),
,

50 .


, ,
\ .
55


11

374

Filius erat Anltpfttri


Qui titm Hebneis iniperabat,
Quiqoe ex Ascalone egresaus
Praeter leges regnabau
Festinanleg U M C prodieruul
Uade eoi prelucet orieng,
.
Et Jeruealem sunt ingressi
PnesUotissimi ftlagortim*
Ad Chrislum recene naluni, donig acceptis,
SteDam ciim Magis orbie aeqaalur.
Ad Chriglum DIMC oiuna
Una cum Magie properamttg,
Novam stellam intuentee.
Dicebant u t e n civibog :
Ubinara egl, cWea,
Rex qui nuper nams est
tancla Judse glirpe?
ln gacra enim nutrlce
Ejus stellatn inspicientee,
Tanqoam eervi obeequium ei
Sanctum vemmttg oblaiuri.
Al furiotura regionig regem,..
Omnia Magerum edoclum,
Civibae una cuw peieiinis
Alrox perturbaiio babebat.
Et divinse Scriptur docloribug
Cum eacerdottbus cwrocaiig,
Quarebat ubi Gbrislua
Naiua csset bumanatua.
Pneaiantes Magos beatos dicam,
Quia ftdem ante omnes genieg gunl amplexi.
Sauctos dieam Magos
Quia fidein bi invenerunt
Sanctam aete omaes genleg.
Sacerdoteg giaiim rfsponderuni:
In Bethleem oppitltilo
Tribte Uiclytfe Judae,
Ila enim scribii propbeta.
Clam autem rex vafer,
Turo Magis advovaiis,
Quaesmt accuraie ab illts
Tempug quo etella apparuit.
Dicebat enim dolog meduans
Ad Belbleera eot praemitlens,
Gito, dilecti, quserile
De puero profecli.
Eo autem viso, prorsus
Me sedulo certiorem iacite,

VARIiE LECTIONES.
1 1

Codd. , emendavi . Nam prseler quam quod vmuro claudicanlem haberet, si codicem
leetionem servare velles, vocabulum nuJlo prorsuft raodo interprelari poies . Eteoini, duo
versug impareg per iria gequentia Anacreonlica fldeliler exponuntur.
P.MATRANGLfi NOTiE.
uberrima regio.
(24) Quibug ariibug Herod** AgcaWmita, miandae
(25) erro, vagus, proprie de bia dicitnr
crudelilalig nionslrum leierrimum,
Joni*akm rggn* poliUw fueril, conaule quaa qoi pfoprios penaiee relinquentes, alio commigrant rei faciendre causa, m fuit Rerodes ; hic tageripsii Joaepb.in Antif* ludaic. I. xiv, c. 8 el
fnen i^aHem reddere $ol(iciium anxhm, seducto . Persis indicatur,
f

S. SOPHBONH PATRURCHA HIEROSOL.

37

3743

06<
Ut et ipse stathn reiriens '
.
Cenricem regi Betftam.
, ,
Rex, hnpriidehtla omnesTlcfeM,
60 ;
Quis Cbristicida t a m fiolers aiidiri j W s l ?
,
Rex, etntlnmf te cwtentHsli,
"

Quia Cbristtim ipse ptnabae
.
Invitnm dolo iniefirc^re.
(24)
Maiitlalie rorde reircptia
65 ,
Iniqiiariim regis migartini,

ReUna Jeresaletrt,
.
In Beibleem tenertW.
; 4 ,
Novus a l atell fcfflcndory
" ,
Queni . paHla obaerrairerairt,
70
ConspicTie er>i prrtc<*deh*t
(25).
Usque ad parvuli liMrilatiritfUh
" ;$
Quare niaxrma laHUia '
'
,
AflVcli eunt videntes splendorrtfl;
t *
domuni ingressi
75 .
Cum nialreClrrWtnm vUterinrt.

Ad pederf>e1 prrtvoWrti "
^
,
Ha?c ei doB* obitttenmf, /<.
,
Tlui3, ptilchruiinpie afuram,

.
Palrite odoree erat t m i u m .
80
, (25),
Samaiine epoti*, Vini Dartrtfn-f
> ,, .
Anteqiiam ^ H o r f s tecavet, Clirtsws copiu
"
Adhec piiet !trtiinf'
*

Vim c.epU IHtalMistf'
'
.
Cum opibtis Sain&rilTcU.
85
(27) *
Torrentis iitiiar irjtem iffttgtfrt
* ,
In eomniis Magl idftcif,
'
*
fHatim in pairiamf ttirrt r^gregfi

Aliud iler ingr&sl.
.
ExercUiiswWnF ifiit
>
la somniis dfxfc fd*eph '
' '
90 * - * "
A t & p f t iftfame c*im i*art*f,
"

1R lerram fuge Nfll.
\ .
Quain pritmim enftn Antipatrf

Filius illun inseqeNur,
,
95
U l miser ipsum perdot
Invieo ense preWeftsiim. {( .
Lactantem tnm lu>

Infantem e *omno excitait*,
*
Una cem Geailrtee

<00 \ (28).
Ad Niliun vetiii fogiens.
Slupor cor mene percellit,
(29),
Quod Deus horaiuum iram fwgiat,
.
V A R I i E LECT10NES.
Norunt et G w *
Metmm postnlat , ut edidi, non , tit balicnt codd.
. MATRANGifi N O T i E .
9

1 9

1 9

(24) , id eel .
, ut erMflra , mdam**;
hto Uei> ^ r nam qe^niqee tecom ad habt>
(andum apium sacra Scrtplura sa*p* K M ap
pellare consiteverHnt; quare eiiaro Mallh. do>
itntni dixii tpeluiicam, ut Euthym. observavii in c i i .
Kico MallbaBi.
(26) Suni Isaia? de, donie- puero Jesu a M a oblaiia vaiicinia in e. vtn, 4 : Anuquatn $ciM
yuer vocure pairem et matrem $uam, capiet vim
tfamaui et noiia 5amanor, etc. Caiiler bujiia
Itci Kpipb. lust ntanyr. in dial. cum TrypU.

1 9

interpretalioncft et Baron. Anm. U \


i.
(27) Nota comparaiiohis vemisuiem t\ <!>^ %
t i m io (5 e t c , nt Impeius prerupti ffuvit ---giiur, i i a Magiperdlversam oranino viam regre^si,
^eleriler ht palriam concesaerunt.
(28) Q n s in liac peregrinatione comigerinl, ttatts apud Qearesinittm i u EUuci*. lerrm smct*.
f

I . 11, \. VIII, c. 7, l B a r a .

saoro l e r m r

(29) Appottite bte Sopbr#oto


cnlsos adniraiur Cbrigiiu Oei

minuni aafugicBteui.

FIUIND

inm

pcr-

875

ANACRKQSTICA,

10

I lii

115

*
,
, .



\ **
(30) ,
- .> .
"
* (31) ,
*
<$
*
$ (32) ,
'<33)
,

.
,
" , &*, *.

^ >

420

<

125


, '
.
\\ *h dxartifr <34)xpw Kvptetrxal tmov.
(35) ,
({
.
5
, AonpodU

, ^,
"
.

:
10 .
r

Cor meum invohUur


lngenti alupore, quod jChriglna
Irain fugil tyranni .
Pharaon pes&imug *Uer
Rex ille gese oslendil,
Iratus Magis divis
j n pairiaiu radeuulibiig
Diro lum omnA* juasii
lnfanies ene iulerffct,
Quotquot Beibleoro naU ecaot ,
quo Hpparuerai aieiUu
Tunc vere propbeMQ
Vcrba e i i l u m obUuMeruut*
Quae Helciae Dei rofHewplaur
Filius in libro scrtpeik
Ctomor i u t l b J W * p w U M
Rtchel lugubriier flepl*
Filios, ei quia non erwt
lncessanler laefymstile.

. ,

n w t y r l u m bonorata omnee,
U l Cbrialuut d i k t t i , miterkor4*tf xpo::.*
(fiaiimr.
Infantium recolimue drt*mia '
Saucia, ul ei Hobit -
Deuni niserieordoei r p d d a i * .
1Y. In pcfuvimmJHmim.
Belhleem advenio
d i i n Y*rgine poerpera
Iiiffwtaif iiintt geretito
Ad sanctam donhMH Dtei.

Librum affer, Luea,


Fcrio citbarafTv pcnpfriio,
IH n*k> j * m Cbritu>
Duplex metos oftVrjnn;
Nain genuort feqqalit est >
IVus Dei niauv;
}

V A R l i E LECTIONES.
^
tirones sa?piss*me ciim conjunct. c o n s i n n , el encpe eiiam cum opt. toei v r f b cnirt conjunct.
coiiNinieiKJuin exisiimo. qniii|U m CMM. hitbe.mt .
Allaihna edttio tmjirveda* k i Aiaffriba Ue
Simeonibus, Parisiis, 1 6 6 4 , p. 5 , (m babei ejugdem apograpbuin) mwiavit in ^

R JIATRANGifi N O T i E .
(30) lofantium miseranda cale$ anno 42 Augucationis . . Y . vocatiir a Graecis propterea qui
sli evenii, cujua lama non solum tn Rama auttiia
lunc evncrnril, et olim quidem die 14 Febr. agfbaest, sed longe lateque diltuea Rofna^n K q e e ad j ) l u r ; Jiistiiiiamia veO imperator 51^, diem
8ocuiidiim ejnsdem meiiei* lesii eMirlionm
ipsius imperatoris aure* pervenjt^ qiii nl Macndiiiie
lolo orbi Cbrisiiaim inJ.iiii IGeorg. ilama^t.Cbron.
jSattcric. I. n , c. 4] rcferl, cum audissel RoroderH
ms. in Jnst. iiup. el Nicfpb. Sib. xvn, c.28]. Saniiiler ptierosa bimatu 61 infra ocrisos fiuiini qnocii mtdodi oratio de eodem argtinienm ediia fml a
qu auuin iuleifcoissp, illud vitlgaidin ex^Iautasse
Bol!ati<lo in Aclis ftanciornm l . I Febr. p. 274, o4
dicitur : Metiusesi Ueredu porcuoims* txam Parisiis iu bibl. pnbl. c. 1157. Em*$> eiiam bouiiiium.
lia Sopbronii iu Purilicalioiieni. Hol&leiiiof duai
(31) , eJHsdt-m aliai ttiss. possedit; ui iu prsef. ediior

bujiis vol. obaervavil.
,
, , * , lla ad boc
(33) Mariae e Betbleem Jerusalem advenienli, ul
VDcab. Eusialb. Com. i n . Pem. can.
puerum secundum leges in templo afferrei, Sophro(Si) ' | exceiium intei prelaiur,ul siLtensua:
n i i u sese cqmilem pra*bena, p d arguraeniuiu ,o%a
vox in uceeUo audila c$i id esl totige, luteque di~ , juiagiRe graluni lecionbus subjicii; ac quaii s o U *
spcrsa. S. Hier. in c. n Malib.
leeuip duplici naiura praediium niuMohg clebrare tniuime f aleret, lepore q u o d a poeiico- L u (33) Ibidem Hier. in voc. ', q u i a Rachel
cam invocat ul hisloriam referai, el Davidis cilbaeepulta e s i j u i U Betbleein F.plirala , e t Rachet
raih; detidefat u l elepnler melog dicere qneai.
veluli s n o t fltvii nalos e Iribubus JudseetBeujauiiB
Noiain primo f ersu anliqoara dtcendi forinam
ieterempu.
.
(34) eivc occnrnu IhnHni festurn p m i f l m

3751

S. SOPHRONH f AtRIARCH/B HIERDSOL.


iquali denuo genitrlci,

Mortalis nam e mortali apparuil.


Quare anilum vocabo
Inconfuse mnifestatum,
Daas enim naluras perfedas
Post uitionem obeervo.
Ad Deum, ad Pairem Cliristus venit,
Dotniuicis praecurrere iettinanms grcssibtis.
Quia Chrislue ad genitoreiH
Deum, ut infans proeedii,
Praecurrere festitiale omnes.
Al de more peraclo
Sancti puerperii tempore,
Ulpole Mosie Jnbet
Lei sancti propbetse,
Divum infaniem geuitores
*
Jerusalem iniuleruntHominem veliili, Deo oblalnrt,
Qui semper una eti eom Deo.
Difina enim obtlnfebftl lex,
Qued omnte mae aperkna
Caslisstroae nati?ilaiis portas,
Deo offercndus eetet;
Et vicliinain stmul pracsentari
Par turtirum jubebai;
pauperibas vere> pallos
Colttmbie natos.
Cbrislug liberalieiiem oranibiis iribucns,
Motaicorum legalrutn onus absiuHl.
Ut liberura faceret
lege bominum gemts,
Servua legis apparuh.
Sacerdos tuin qutdatu ineoietat
Jemsalem iu urbe,
Symeon insfttns propheta
Ceslana Dei spirilum.
Pofeniiam roerito venerabalur
Dif ioam in sancla roenie,
ConsoUtkweni isit gemis
Israel exspecubai videre.
Promiesione divina
Spirilus sancius apoponderal,
inleriturum
Antequam Dei Filium videret.
Repenie e donio exiil
Et templum ingressus est sacrtim,
Impellebalur euiin a Spiriiu sancio
Ut Gbristum ipsum iuveirfrci.
Lex Mosaica nunc absolvilur,
Quia CbrUlus apparens iinei praebuii.

3758


ix (96).

6 *
1 5
.
,
,

20 ,
*
"
,

25 ,

,

.
50
"
"

"
' *
55 ,

.

40

45

50

55




,
.

,
(37)
.

,

.

,
"
\ ( .
.
*
" ,
" .
,
" .
1 7

60

YARI LECTIONES.
1 1

Eadem edilio coitlra metri ralionem legit .


"Allalius in hoc versu verboniro ordicem
nietri tfratia spoiiie inulavii, naiu Barberiiitamis legit . ** Allalius in diatriba
edWH pro : at ego banc iimtatioiieui arbitrjo emeiiHatorum, ut typoihel llbenter ascribo; n*
ipee Allaiius in apographo transcripserat , ut babet Barb. Nec absiinili modo diceiiduiu inferin*,
v. 62, kt veito , qtiod pefperam impreesnm fuil in diatriba .
P. MATRANGJ^ NOTiE.
(") Obscrva luculcnlam duplicis naturaiin Cbriglu expiicaiioneiu.

(37) Yidede boe Symoon^ poiixias ab Allaiio colleclas in erudilissima de SymeonibUs Dialriba.

375i

ANACREONTICA.

3753

ot
(58),

6.> '.
,
,
(59)
*
70
,
,
,
" .

75 ,

.

" .
80
; (40)
,

.

85 ,

.
, ,
\ ,
90
.
* , ,
,

05 .
,
.

,
1$0
* .

* ,
\
105 ,
*
\ ,

.
!

1 9

Legem gonilores adimplenti*


Sacerdoli puerum obtulerunt,
E l ille excepit hnpigro
Detim manibtis juslis.
Nova niiracula iotuens
Nciniiii aniebac visa,
Jn allum fixis oculis
Dioebat infanlis P a l r i :
Deus, mc luuin servum
Secnndum verbuni tuuoi
Oimillc in pace,
Quia salulare luum idi.
Conspicue enim ipsu;n ornnibus
Visibilc praibuisti hominibus,
Ad luceni gentibus revelandam,
Gloriam vero Israel populo tuo.
Symeon prae luis majoribus felix,
Quia solus Chrislum niauibus excepisii.
Verba ilivini propbclaft
Geniloribus admiraiionein inlulcrunt.
Nam ignorabaiU aUiludinem
OccuUam sapieiUih providentia?.
Tum Symcon propbeta
Post bos sermones
Proiensis manibus puerura porrlgens,
Maiiae dixil Genilrici:
Puer, Maria, isie
ln salulem esl piurium,
In perniciem ipsius nalionis,
Et in contradictionis signum
E l luam animam, Virgo,
Acuius periransibit eneis,
U l cordiuw inultorum
Manifeslos reddal sermoties.
Justa pieias onitiibue ostendilur,
Primus, Symeon, cognovisli Glirislum,
Fama etalim pervenit
Ad sacraip propbclriara Annam,
Quse (ilia Pbanuel
Ex Aser erat tribu.
Longo post lemporc ipsa
Pudica erai vidua,
E l asians semper lcmplo
Deum hymnis propHiuin faciebat.
Nullo rumoreelalo
Vetulis pedibus adfutl,
Et Cbrislum manifeslavit
Jerusaleni uibis incolis.

V A R L E LECTIOJSES.
1 8

Codtl. . A l si conlftxlum consideras, facile niendum invenies. Yerba sunl Simeonis ad Domintim. Liquel ergo personaiu secundam, ctim quo quis loquiltir, adbibciidum nou lerliam. Allatiana
edilio , coulra meiri ralionem et codicum loclioneni .
Baib. , Alial.
. Ulramquc respui leciiouem el casiigavi . JLuc. u , v. 50, \ , elc.
1 0

. M A T R A N G i E .
(58) Sentontiam velerum ferme omnitim, si Eustaihiuin, Tbcophvlactiiui el Pboiitim ex< ipias, Syineonem scilicelTOv Hillclis filium ftiissc ceraWm,bioSopbronius seqmuii\qiiod el denuopiaedicat in craiione encomiaslica deJoamie Uaplisia.
PATROL. G R .

LXXXYIl.

(59) , id esl, <


.
(40) otc. iil es
.

118

37

SOPI1RONI1 PATRtARCILfu H I E R O S O L .
37K

110 ^ /,

, '
\ .
, \ ,
115 , '.
,
, ,
.

Oblivione rcjecta,
In cordc cuslodi omnia,
Maria, cl pucro accepto
Ad Nazarelh proliciscere.
Maria, et Symeon, et ipse Joseph
Cum Anna, salvate omnes nos supplices.
Maria gloriosa cum Anna,
Symeon, Joseph domine,
Supplicibus esloie pisesidium.
. In Christi Domini nottribapiismum.
dileclo deserlo,
Jordane sacro,
Cuin Dei Praecursore
Sancium carmen caniabo.
Vilam gloriosam ageus
Magnus Dei propheta
Puer divinus evasii
Fesiinans in inclyta deserta.
Eral enim e jusiis parenlibus
Sacris legibus addictis,
Quare spirilu divino
Ex ulero imptefus est.
Propierea vinum effugit,
sicerae omnem poium,
Una cum cibis gralis
Delccianiibus moriales.
Zacbariae inagni celeberrinie fili,
Poelicis labiis incipe canlum.
Fili sapienltssimi propbelat,
Sacer Dci propbcta^
Praei versibus sapietuibus.
Oplinnim aulem babebat cibum
Sine labore sempcr promptum,
Esca eranl germina,
E l meliagrii radices.
Veneraudam induebal tunicam
pilis camelortun acrium,
E i lumbos zona
Coriacea cingebat.
Diviiiilus prodiil pra?c(H
Praecurrcns Filio Dei,
Palcr enim etim miseral
L t Filium indicarel omnibus.
Mysierio uunc praeciaro redeunie,
Lucifei is cilbaris cantemits bymnos.
Fcslo inclylo redeunte,
Citbaris inclylis acceplis,
Sacros cantcmus bvmnos.

'.
*>
(44).
,
' ,

.
5

,

.

10 ,
Aib
.
,
,
15
,
,
.
,
20 ,
.
"
\
(42) ,
25 (45) 0.

,
\ (44),
.
50

,

.
,
55 .
;.
,
.

. MATRANG.fi NOTJS.
(41) sanclum Joanncm pracursorem,cujtis laudos maxima oda3 pars conlinel: orationem noslri
inelodt in prxc. nunc primum in boc vuluminc
udilnni babee.
(42)
(, \
, \
, & ' ' ^ puniarelle, maiiilhi. Cf. prajf. do

bac ol eeq. voce vl Bocbarti bierot. t. H l . pat


264 el eeqq.

(45) \ osv, . At rcciius scribenduni pulo , unde duo voialula *:,


.
(44) . Viilesis quas dc hac W f
ftise adnoiavit doclissttutis ll*vnft in w . 137 -
187. lliados ir.

AiNACHEONTICAj

Sacrain hominibus t'cd<.fit|>ii4tii'-m


lerram aiTer^s vonit,
Luiiten clanun npparnii
Dcum pie manifeslans.


40 \ ,

.

,
45 \ , .
(45)



50 .

,

.
-
55
.


.

60


;

f 5 (46) \

.

,
70
{&.

, (47)

15 .
;

.

\ ,
80 .

,
,

' .

In classica enim lerra


Oinnia docebai lorliler,
Mox vcro Jud;e genilos
Aquis miiiid re cocpii.
Loqnens popu4o aslanti
aloncDal aplas semilas
Quam cilius pararc
Advcniami Deo*
Unde inagnam gloriam cst adepius
Ex omnibus propbelis.
Idcirco Gbrislum eum essc
Pulabat populus Ilebraorirm.
Undis Deum cxcipienlibus corport lavit
FideliuHi bomiuum omnis progenies.
Aquis Deura cxcipieitlibue
Pioruiu liominum
Gcnus luslravii corpora.
Haec autem praco cogiiana
Dicebal populo: Quis vobiaf
Filiis iufelicium viperarum
Effugcre oslendil iramf
ISil peregrinum ipse facio
Quod propbeta non scripserii,
Me uaiiique dixil vocera
In deserlo clumanlem.
Quare, vos pracursor
Aquis ogo lavo ;
Quam priiimni aulein adveniei
. Qni nie snpcrai poienlia.
Ad hnjus pedes vero
Divinos ego provolutns
Calecorum inclylorum ambigo
Mauu solvere corrigiam.

i l

1 1

Ilumani g<>neris ut purgaret sonfes,


AquisCtnisitis rex iavil corptis.
Generis sordes ul iiiiiudarel
llominum, Gbrislus vcniens
Aquislavit corpus.
Novis aquis iste
Solus vos timndat,
Kalionalem qiiemdam ignemprofundcns
Spiriius eflJuviis.

V A U L E LECTIOttES.
1 1

Ilabet , unde tamen hujusmodi verbi fonnain deducerem, ,et quomoilo icxlui accomniodarom,
fruslra expertus, meam emendalioneni adjicerc decrevi. Et revera , ui compertuin esl, signitfcatione activa,usurpamrpro incipio, aggredior, . esselo, p. plus. perf. pas. ab ; et Joaniiein post
predicalionem incepisse baplisinum lurbis cuaferre, lestantur evaiigelibtai.
" Gottd. , ai cor. .
* Godd. (Isaias). Meae ememlaiioni non solum melri uccessilas, sed ei Joannis sermo arridei. Mirabantiir Jud;ei vitam et prsedicaliouem Joanuis elbaplismum iu pcccaioruin rcmissiouem.
Adde quod noia erat atisteritas ejus viiaB; quapropler pulabaul ipsuin esse genlitim exspectalioiietu.
Joannes vcro.eos rcprebcudcns ail se nibil facere praeler quam quod nroplnHa Isaias de se pratdixerat,
cnni vocem in deserto clamaiiiein illum anuuntiaveral.
codii. ; pro . Meam emetidalioueiu suadcnl versus impares.
e i

P . MATIlANGiE N O T ^ .
(45) , ^ <50
(47) ?:, \ .
.
(*0) , Isaias sciiicel in c. X L , 5.

S. SOPflRONIl PATRlARCH/E HiEROSOL.


85

Firnuim vemilabrum ferens
.
(48) ,
Propriatn aream purgat,

frumento domi collei 10,
.
Omnes paleas comburit.

Tum ipse Cbrisltis venit
90 ,
Ad suum magnum propbclam,
"
U l semet baplizarel
^.
In Jordanis fluenlis.
*
Subieifugiebal vero propbeu
, ,
Hoc faeere, ego, inquieiia,
95 ' ,
uaruni aquamm indigeo,
\ , ;
Et lu, rex, quid ad me venis?
,
llomiiiirm errata aqoa purgai.
.
Aquarum vim purificanlein cano.

Uuda purgal bomiuum
100 ,
Pravilales, aqtia? piiris$im&

Vim glm iosatn celcbro.
,
At Cbrislus lux re*pondil:
(49) , (,
Sinilo itunc, boc facito,

Naiu ita inibt par esl
405 .
Jusliliam perflcere.

Maimm dexleram protcodit
,
1 ii Jordane propbelu,
^ '
E l ucpidans ivgem lavii
.
Qui csl oniniuin expiaiio.
1
10
*
"Paier iia conclamavil:

Fdius meus bic est.

E l Spirilns advolavit
\ .
Siipra Cbrisluin ceu columba.
; (50),
Units Deus in Trinitate evidcnter mauife115 ,
lltinc pie genle coliie omnes, [stalus est.
,
Unus Deus triiius apparuit

, ,
Paler, Filiits, et Spirilus.

.
Solutn ipsinn coliimis.
CT'.

TOr
In
miraculum
mngni
Dei
el
Sahatoris
nottri
VI

,
Jesu Chrhli d* Lazaro.

Morbns alrox detiuebal
,
Olini Lazarum rcligiosunr,

Qui fraler sapiens erat
.
Mari.-e llarlbseqne prudenlis.
5

Uiraque soror inclyta

\ v
Slaliin ad Cbiislus tnisil
, , , ,
Qtii dieerenl : Tuns, rex, dileclus
.
Difficili inorbo vexalur.
^

Gbristus suovis lum respondil :
10 ,
Bforbus hic non esl mortalis.
,
Proplerme iiam aegrolalio,
"' .
Ut clarescat gloria mea.
(51) * *
E l discipulis ail occulte:
, ,
Filioli, durmil Lazarns,
15
Quem ego, utpote amicuin,
* .
sorono veniens excilabo.
(52), .
Ciibar* noslrae praeile, Martba
r

. MATRANGiE N O T J E .

(48) accusalivus morc atiico abjecia l i i fira v.


(49) tinilo, fiat nunc quod voio, ut notavit
tiroiins ;<pud Critic. *ncr. I . VI.
(0) Finis liujus o<lae Cbrislianam pietatem redolel, quasi melodus bsereiicos rcptchcndcns di-

cal : Notite Trinilath mysterium negare; Druseum


apud Jordnnem irinut ei unus $ese mam[e*iarii.
(51) .
(52) sensus esl. Martha et Maria, prritt
nte in carminibut, id esl et vos, dum vitam /rem
resiiluiam cano, mecum citharam pulsule.

37iil

S7M

ANACREONTICA.

\ (55) .
, ,
20 ! ay ,
.
" *
", , ,
.
25 .

*
,
.
50

,
(54\
.

Isli tamen diclilabant,


Somnum non niortem pulantes,
Lazamin obdormientem
Somno runsus excitandum.
Tuin dilectis Gbrislus inquit
Iiertmi aperie atnicis :
Prudens Lazarus est morltius,
Ad eiim slaiim eamus.
Solcrs cognoscene M a r l U
Quod Cbristus appropinquabat,
Occurrit ante castellum
Talia ei dicens :
iEdes ad Belhania? Cbristits venit
Viviflca polenlia fidem auciurus.
Yesligia morlis non vidissel
Fraier si bic fulsses,
Quare nunc eieerttim babeo,
Quod volens euni salvabis.
Fraier ex sepulcro exsurget
Tuus, stalim Gbristus iitquil.
Mauha tum respondil, pulo,
Astans, ui haec audivit:

1 1


3!fr .
" (55)
,
\
\ .
40

,
\
, ,
(56) '
45 ,

.
, , ,
' ^
50
.



55
.
, ' ,
" ,
,
60 " .
*
,
*
" .
VARUE

Et Maria, fratris salutem uicenli.


Gilbaram, Martlia, ineam \
Tuque, Maria, pulsa,
Frairis nam canlicum sonal.

Sonorus quando veniet


Orbinilaris auni finis,
Tunc Lazarus exsurgel
Una cum niorluis omnibus.
Sane, Cbriitus statim inqutl :
Ego nam um resurrectio ;
Quique ttdcm tenet nieam,
Moriis laqueos vilabil.
Venite oranee ad Belbaniam videre
Cbrisluniqui Lazamm liberat e morte.
Goncurranius ad videndum
Qno Christus ab exitio
Pergit Lazarum vocare.
Novi, Martba ttmc respondit,
Quod lu solns Gbrislus es,
Sola lu Deieoboles,
Qui ad vilse auxilium venia.
D

Affecia novo gaudio


Raplim doipum estregressa,
Mariae ad auree loquilur:
Magisler te arcessit.

LEGTIONES*

" Godd. , ego borum rerborum ordinem metri gralia mutavi.


facile perspiciel post requiri genitivum , ut eaiendavi.

* Godd. . Quisque tamcn

P. M A T R A N G J E NOTJE.

(55)
,
, \ ; quod voca/nilum novum, el fortasse Alexaudrinu* dialecli
l-roprium, lexicograpbi non alnolanint.
() Fidcliiuii pietas menioriaiu loci conpoivavit,
nhi Marlba occimit Salvalori, qui sup**r lapde.n,
l ferlin ,scdil exspcctaus eam arcesseulcin Mariam

ut una ad sepulcrum pergerenl ; bic lapis semper


in bonore babilus, a domo Marlhae iriginla .passibug aberat, et ul asseril Adricbomius juxla c i sternani jacebal.
(55) , e l c , obsciva poelicae expressionis
subtililatem.
(56) vocal'ir propter tubaruAi sonum iu exlrcma die fuluruiu.

3763

3'ti
S. S O P H R O N M P A T R I A R C U A H I E R O S O L .
^
05

.
Tun. c.tius Maiiu

Cbrislo aslilil progtcssa,

Cum l.terymis inclamans
.
Qua; Martha autc dixcral.

Ilebratoium mulliludo
70 (57) ,
Umisolanlimn fleus convcuit,

Ob lugeiulum fi alrein pulanles
" .
Eam ad scpulcrum ac< edeic.
'-
SuscUans C.brislqs Lazarum e uiorltiis,
* .
Evexil m a x i m u m ad fasligium Bolbatiiam.
75

Cbrislus magiiani lunc caslcllu,
,
Cloriaui aitulit, suscilans
(58) .
Lazarum jam inuituuin.
'' ' ,
A l lacryiuas inspicici^s
,
Man;u (llirisltis iuquil,
80
Antc vorba et ipse plorans ;
;
Ubi uioiliii esl scpulcrum?
.
Tqrba dixil tiiui circuiiistaiis:
.
Videiuailuum u( diligil !

A l qyi ca3(u vtsum dcdil,
85 ;
Sospilare amicuqi valuil ?

Cbrislu.s lunc cum lurba avcessU
.,
Frcmen* ubi erat sepulcrum :
, , ,
Gralias a.go Palri, dicil,
.
Quia de uiore tnecxaudisli.
90

Clare vcro bsc sum effalus
,
Propler lurbas circumstantes,
"(
Ui cognoscanl omnes, quod lu
.
aje misisii ul buc venirein.
,
U l bominuin lacryuiis iinem iinpuucrcl,
95 * .
Palaui Cbrislus ploral commiserans.
", -.,
U i l u Cbriste, finem ponas
,
Effusis morlalium lacrymis,
^ (59).
Lacryniarum fuudi* riyos.

Ad sepulcrum mortui vepieiis
400 (60) .
Jussil osliiim ap$riri,

Marlba dixit euip fetere,
.
iNam qualriduapus erat.
Gratum, Gbrislus lutn rcspomlit,
, ,
Verbqin ijonne dixi virgo,
, ,
Quod si uiibi lu crediderie,
105 "* *
Ipsa gloriam Dei videbis?
;
Gravem fremiium lunc cdjt
,
Ore clapians glqrjoso :
*
;

YARIJE

LECTIONES.

. Ila codd.;velim lamen dalivum bic adbiboreut synlaxis poslulat. "Qnanquain inlerrogalio
fuie bujus versns per typolhela? errorcm irrepserii, sil in lecloris arbilrio eam expungere : ver^um lawtt
melri gratia liceat soqueiui inodo coinponere : .
Godd. , paiel anianueniis error pro oV . E l similia uoiavi in ode priiua v. 7, ubi pro liabenl codd.
1 9

P. MATRANGifi N O T i E .
(57) \
.
[ Joan. , 51.] I)>c iiaquc sunt qui cirrnmcTra scdtiilos , sorores dc Lazari morle f onspfabauUir : qni mosiu patria m?a,quippc qnivGra^caAlbanensis csl, adbuc vigct, ei consessus ipsics
lorus vnce geiierica vocamr.
(58) , id ost mortuum;
quaptopicr a ngilur
r l ad V I T U I H H esset Lazarum moriiu cotporis, id cst
fam mortnum. Liqucl eiiiin quoil siguiilcat

culemcum ipsararne subjecta, ul Hcsycli. inlerprlalur . doniqu<* Doricusesl gcnilivos


, versus tam^n a solha scaneione rwpilii.
(59) Homerica loculio in Oilys. E, v. 85, ^
.
(0^) liic lapiR osl os obsirncns sepelc r i , qnod erai [Joan. , 58], ubt ltnpl
cl sarella in tanti miraculi menioriain erecla re^cnsci. Quarcsiuius inTcrra! sancla eluridatione[.!'
\> iv, r. 4.]
1

3765

ANACREONTICA.
,
Impigre, Lazare dilectc,
1 ( 0 , .
Eia cilo, veni foras.

Slaiim foras morluus gelidus
.
Yenit fasciis devinclus.

Chrisius aulem jussil solvi

Semel morte liberatum.
115
, , , ,
Lazare cum Maria tuque Maiiba
,
Milem nobis Ghristum efficiie.
, ,
Maria, ei Martlia sapiens,

Cum Lazaro me Cbristc
.
Ul dilecii conciliaie.

3706

10

15

tr\y

(61 h

VII. In diem Palmarum.


Sacrum anle fcslum sexlo
- Dio Jesus esi proleclus,
Ubi Lazaram demortuum
Ab exilio salvum fccerat.
lir cnlmen vero proccdcns
Sacrum montis Olivarum,
Duos misit e discipulis
In Belbpbage ila jubens :
Quam cilius advcnicnlcs
ln casiclliim, quod cst contra,
Iude pullum astlli
Bucite 1'inn mairc.
Idcirro domino clamanli,
Cur solvitis asellos ?
Rcspondele, Cbiislus dixil,
E l conlinuo vos d JTiiMel.
Deimt limenlibjis dics venil laMiliae,
Ferensirislcm pavorcin Hebiais cunciia.
Cbrislicolis pergraia
Vfiiii Oics, al'Ilebr%is
Impiissiniis lcrribilis.
Discipnli jussa sialim
Absoivcrunl Filii Dci,
Nam duxerunt cnm malre
Pullum inscium laboris.




.
'. (62, >
(63)
(64)
\ (65) .
(66)
\

.
6 ,
;
, ,
(67) .
,
;.

,
.

,
)
(68) .

, ,

,
1 1

20

25

WWIJE

I)

Pullo jugo nou subacto


Gravi, qno vehit niorlalcs,
Cin isluui stalim posuorunt
Puris vceiibus imposilis.

LEGTIONES.

, e

11

Codd. , el bic scriba? error inesl, uani versus ralio poslulat ' pro ;1 .
Barb. . Allatianaitf vcro cmendaiioncm lub nter recepi mclri gralia.
P . M A T R A N G i E NOTiE.

(61) Ab occursu lurbarum ramos palmarum ferentium el Salvaiorem cen regein triumphantem
nxcipienlium, vocatur a Graecis festiim qtiod esl die* Palmaruin apud Latinos.
(62) bene redderes per illud Lucae [C. xix,
v. 29,] ; noia hic novam pariicipii iuaiionem,
(65) . . . \ . Observa Sopbronii inlerprelationem verborum ite in ca$tellum
cmtravos; cujus leslimoniiitn, praeier auclorilalem sanctiialis, non flocci est pendendum, quippe
loca de qulbus agilur, prorsus cognoscebal propler
dimurnam in iisdem iidiabilalionein. Jansenius
Bttbp'iagen osso castellum conlra vos solus iuler
toi inicrpreles ctiaui exislimavil.
(04) , pioptcr crebras oralioncs

ibi a B. J. nd Paironi rffusas foriassn * vooaiur


olivarmn a dontitrica pr;rscnlii saiieti*
iicala.
(65) id osl iv\ pniin
Auj.e pro usurpaiiir, et boc pro : n l apud
Thuryd. I. , .
(66) , liasc vcrba festinaiitis actionein prse ' tibi pnittim. id esl conciiaiam <n\mium agitaiionein ; quod inferius v. 50, divcrsimode diciiur citato grestti.
(67) exponiiur , ego vero
mallein reddere .
(68) , nondnn laboribus tubaclam ;
novatn vocabuli compositioitctn 1'rustra in lcxcograpbis p< rquircs; ex priv. el at|iic
foruiaUii*.

3767

S. S O P H R O X U P A T R I A R C H / E H I E R O S O L .
^69)
30

, ,
" .

35
*
.
; (;
.
40

,
,
, ,
B
45 "
\ .

,

50 .
"
,
-
.
55
.

(71)
(72).
(75^ *
60 .


.
,
65
(74)
.

* ,
70
.


\
75 .

6/

E l propheta quidam saccr


llxc pradixeral in Hbro,
Filia, namque dixii, Sion
Prodi, ahjeclo omni limore.
Salvans enim le diviniius
Vcnii rex ad te mansuelue,
Insidens asellse pullo,
Qtii cwlum vaslum habilat.
Cbristus ad urbem properal Jerusalciu,
U l a moite redimal mortales.
Jcrusalem in urbc
Cbrislns inorti subdilur
Propler '.i-imanum genus.
Cives ad Jemsalem
E l pueri cum senibus,
Ac turbis peregrinis
Ad Pascba conctirrcbant.
Ad urbem cnni cognosseul
Quod Ghrislus properabal,
Suncmis lenenles palmas
Ei celeriter occurrerunt.
Ramos viridis olivie
Quidam babenies properabanl,
E l floridis comis arborum
Alii trivia sterncbanl.
Alla moti religione
Alii qiiidem viis asperis
Expandcbanl vesles candidas,
Qua erat Gbrislo iranscundum.
Ramos virides arfjorum babenies,
Eia, viri, cilo ile obviani Gbrislo.
Tenens ramos manibus
Virenles ubviam Christo
Occurrii genus bominum.
Gives omnesque advenpe
Gum apostolis riiristum
Ad vias clivi Olivarum"
Advenlanlem cotispici^ntps,
Novum hymnum ei obtutaruul
Perargulc clamilauies :
Regi filio Davidis
In altissimis Sit gloria.
Qui in Dei inclyto nomine
Venil, benediclus,
Et beafa Davidis iierum
Quae vcnit polenlia palris.
Siatiin l u r b byinnum praciaruui
Sacerdotcs audientes

1 1

LECTtONES.
u

'Codd. , versus lamen exigil ul emendavi.


Mallem hic quarliim, quam teriiimi rastun ul babenl codd. ita nainque facile fluil scrmo : Nonnulli currebanl habenies ramos, eir.
'* conira metri ralioneni codd. , emendaverim) , sed frustra.
Codd. perperam
babenl .
. MATRANGiE NOTiE.
(72) id * .
(69) , Zacharias srilicet, c. I X , 9.
) bic non >
(70) Noia bic longtim in raliotie
molri, ut el Nonnut ssepe produxil, eldiiaruin syl- , <it notavil llesycbitis, sed t coniexln
labarum el produclionem tnore louico. contrarfnui eniiiur, et apposiie Sopbronius adjecii
(71) . Ila codd. quibus acqui^vi, ct pro ;.
puto ustirpalum, abjeclo pcr ellipstin.
(74) aprnl Hesycbium exponiliir
bvidas aduolavil ciiain .
, bic vero essel clivu$ montit olivis coiuicu*.
1 8

37G9

ANAf.REONTICA.

3770


,
80 (75)
.
' (76)
" , ,
*
85 .

,
, ,
,
" .
90


*
, * ,
, ;

95

(77).
,
.
100

,
.
(78)

105 ,
^.


*
410'

,
;
, , .
115
(79)
' .:,

;
:
120 .

Cuni apostolis clamaniis,


Dei Filium sunl allocuti.
Munda pro veslibiisostcndamus cnnla,
Ul Cbrislus facile. domum ingrediaiur
Ea qtiae tnrbae proferunt
Gum luis, Oomine, discipulis,
Jube ne dicant amplins,
Glair.aql enim res elalas.
Ibi Christtis lum respondit,
Improbi, vera loquor,
Si quos dicilis reprimani,
Muli lapides loquentur.
Tunc est commota civitas
Cum porla.s ingrediebanlur :
Tum, quis, aslanli aiebat,
Quis est, isle, cia fare ?
Qui apposile respoudit :
Esi qui venii rex Jcsus
llle prophela Galiltftis,
Nazarelb progenilus.
Lugele, nati odiosae synagogae,
Cbrisius enim genles magni facil.
Geniil Filius Israelis,
Qui lcgis umbram colit,
Quia Cbrisius gcntes acstimat.
Ad coruscum accesserunl
Templum Chrisio venienli
Caeci, claudi,et inanus aridi,
Gunctisquc valeludinem restiiuit.
Tristes aniem sacerdotes
Facinora Gbiisii ecientes,
Suavenique bymnuni infaniium,
Templi in medio denunliarunl.
Insane lumuluiantes
Diccbaiil ouinium regi :
Audis quse dicunl infanles ?
E l . Nae, Ghristug respondebal.
Vcrba nondtim in scripturis
Edoreniibus legislis,
Os ad laudem iiifanlitiin
Adaperies lacianlium?
Oribue ex innoctiis cantica Chrislo
liifaniium canenlium omnis bonio dical.

V A R L LECTIONES.
essent sacerdotes, at vox paidulum dttoria in magis perspicuam cxbibct sentenliam
elc. * C o l d . ao. , 5, . poet. at vocalivus precanlium
vacerdoluin imperalivum deprecativura exigit; <|ua propter expuuxi , el iia iinperalivum formavi;
aliam Vero lectionem codicum <>b meiri graiiain nullo modo admilti po^se, nemo esi qui non v i dcat. Godd. pro . * Hic eliam inesl interlincam varia lectio ita exarala, . .

. MATRANGiE NOTyfi.
Nazareth potest aliqvid boni essef [Joan. i , 07.] E l
75) * \
ui Hienin. de \ov\% Iltbraicis observavil, etiam noit
, 6
Clirisliaui, quasi opprobrio, Nazara;! dicobamur l
(5,
GaliUi. E l nolmii et illud impium Juliani ap> . '
8l:lie ellatiim dum cum sangniiiescelesiain aniinaiii
(76) ' . . .
efTiindftbat : Viosii, Galitae. [Tbcod. //isf. m ,
, sunt MuUbttijxxi, 10, 11,]
c. 20,] vl iil refnri Nicepiiorus [lib. x, c. 54.]
vcrba.
(77) Ne mireris responsum : Hic est ille proplieta Salurttre Nazarcene.
(78) .. . lspio,id propler nurea
Galilaus e Nazarelh: nam loci asperilaiem Nazara3i
|irci'scft:rentcs, pessiiui babebauiur el proverbio o r n a i i i c f i u . [Cf. Jus. Antiq. Jud. I. xvi. c. 14.]
(79j Psalmi vni, 3, suiu verba fcrc ipsa.
crant apud O I H I K S ; iude Nalbanaclis adimralio :

3771

S. SOPHRONil PATlUARCfl/E IUEUOSOL

377

'

Nos clinm plenig vocibus


liifanlium CbrUto cbaroriun
Semper bymnum offeramus.

VIII. In mysticam et divinam cccnam Salvatoris


Chriui.
Agc mc, lyra divina,
Ad 'cocnant iiimc divinam,
Ul de mensa myslica
(lum Domino parlicipem.
Licet enim celebrare
Cbristi nunc robur divinum,
E l symbolicae finem legis
Moyse conscriplae.
In fecundo olivaruin
Monte Filiue Dei cum essel,
Sanctis ait discipulis
Predicens futura Dominus.
Hoc prxcepium tenete
Quod manifesie doceo,
Quia duobus posl diebus
* Legis pascha instal.
Omnes ad agni coenam diviui
Admoduin puris properate cordibus
Me vero ob trislem invidiam
Filium hoioinis capienles
Plebs, cives, sacerdotes
Duris opprimenl flagellis.
Veibis invidig lacessent
Faciemque spiuis obruent,
Furentesque eum Pilato
hnerflcient crucis morte.
Ast ego monis vincula
Portasque siiuul frangens
Triduanus, Adam sumplo '
mortuis resurgam.
Sacrum Cbristus exliibet convivium,
Mosaicarum ovium abrogaia coena.
U i vcro legem iinpleam.
Quam quondam ego titli,
I nnnc ad urbem, Peirc,
Una cuii) Salonics
filio.

Propc urbem accedenlibus


Occurrel adolescens
I
Vas Inimeris deporlans
Dulci plenuin aqna.

. 2Tu> (80).
,
,
"
.
5

(81)

.

10 (82),

.
"
" ,
1 5
.

.

20
, ,
(85).

,
'25
.

\

50 .


" ,
,
55 ,
.



40 0.
1

V A R L E LECT10NES.
* Qtiarlum casnm, ut codd. babeni, mmavi in tcrtium, pronl graminaliealis ralioexposcii.
Codd. . Huic vocalivo esse bic locumel constructioei sermo D. N . J . C. elare manifeslanl; eniendavi
. " C o d d . , sed Cruslra emend. . C o d d . , perievem tamen muUlionem
in hic nece3sariam quisque intelligit.
K l

4,

P. M A T R A N C i E ^ O T i E .
(80) Divino invocato auxilio, eucbarislici sacranienli institiilionein celebrarc aggredilur, qua? sumuiaiii Cliristi polenliain et cbaritatom erga bointnes,
luiein vero symboloriim Mosaicae legis inanifestat.
(8!) , licel.
(82) [Marc , 5 ; Malth.
x u v , 5] locus, ubi Chrisius llierosolymis egressus
liscipulis mysteria rcvelavil, est e roglone allerius
posiliifi, in quo orarc cos docuil, el ad bcvam Asonsionis laccl. Ibi, conlra lcmplnm s c d c n s , el ab

ejus discipulis de sa?culi constimmaiiotte et ultin


ejus adveniu inierrogaius, etc, omnia eisdem revelavit, quin eliam el suam proximam passionein
palam detexil. Eusebiut [Cf. vit. Conttant. I. in.
c.40; Adamn. 1.1, c. 19; Bed.l.vn.] Iradilllelcnaui
niagnifir.um lemplum in eodem loco aedificaese.
(83) . Hic sunl flagella e eorrigiis
confecta : ei nola eodeiA scnsu usurpalum qtio Lticretitis verbuin ningo ad)>ibuil, <nm
dixil : Nittgunlque rosarum ftoribui [lib. , v. 027.)

Validorum liujus pcdum


Vesiigia persequentes,
In ea insistite via
Qiiotisqne ille pervcniei.
Domus dicetisdomino
Quod dixi : quae est domus,
Quo vcnienies cgo Pascha
Cum meis edam discipulis?
Cbrisli divina ccena propollite
Cito cxsecrandum et prodilorem JHam
Voluniatem illc iiitelligen
Meani, slalim ostendel
Coenactilum, ubi ciiius
Sacram parale coenam.
Disciptdi his auditis
Ad urbem propcraruni;
Quae ait Chrislus iuvenere,
Quae Christus ail feccre.


,
*
.
45
(84) '

*
;
'
!i0 \ .
'
,
',
.
55
\
; (85),
,
" .

00
,
.
4

Deus inde cuin discipulis


Idonea sub bora,
1n splemlcnlem venit doinum
Lcgi finera imponeiis.
Agnum Moysis maiiducans
Agnus l)ci geuiloris,
Legis agnum vcteris
lpsum omnium porientum posuil.
Hominum qui snmine diligil Cbrisium,
Cccnam iliis comedal impune.
Ipse agnum redempiorem
llominum gcneri prsebuii,
ln coena myslica
Propriam figurans morlcin.
Dein coena coronala
Cuin Donrinus surrexisset,
In pelvim fundit aquani.
Sanctis veslibus depositts.
Discipulorum pedcs
Sanclis lavit maitibus,
Hosque poslea abslersit
Linleo quod lencbai.
Exemplo dato mortalibus
llumilitalis conlra superbiam,
Ad mensam esl regressus
Suis veslibus inrfulitd.
Me quoque, Cbrislc, mundabis
Divinis manibus cuncta lavans.


,
05
.
,
.
'
7 0 ,
'\
.
(86)
,
75 *
'\ .

,

80 .

(87),

.
35
, ,
.
4 8

47

VARIiE
4 4

?774

ANACREONTICA.

377:

LECTIONES.

Codd , verumlamen in niutare fas sit, ut imperalivum

fial.

4 1

Codd.

' Claiidicanlein versuni codicum leclio cfliciebal, qnare dal. com. \ in louicain dialectum raulavi
.
. MATRANGiE N O T J E .

(84) * . Sopbronius divilem qtiemdam fuisse dominum ccenacnli exislimat.


(85) Mandaia Salvatoris slaliui peragunl discipuli, ei id nobis praa oculis ponit nielodus nosler
cum repclil .
(86) . Consule t\i\x rcferl Slukius

in erudilissimo opere De antiquitale conviviorum


ITiguri 1582].
(87) , id est, mortalibus contra tupcrbiam humililatis extmplum exhibem, En humililalis

pra?ccpluin, non sacram^nli iiislilulioncut, ul lu>


rclici blalwanl, iu pcduiu lolione.

3775

3716
S. S O P H R O N I l P A T R I A R C I L E H I E R O S O L .
, (88),
I.ux muiidi, arcrptn pane

-
Myslis aiens dislribuit.
'
Manducate corpus meora
90 .
! D percatorum veniain.
(89)
Jucundoque misio calice
;
Illum ipsis dedit diccns :
' .
Bibiie meuin sanguineui
.
Qui peccata remiltit.
95

Voce elata ad genilorem,
,
Deum bymnis celebrarunl.
\
Et ad clivum olivarum
.
Concinentcs perrexerunt.
" , , (00)
amor, dileclio propter quam Chrislus
400 .
Carnem propriam hominibtis escam dcdil !
' .
.
IX. In sanctum Panliim apostolum.
g
(91)
Virlulum apis, Patile,
\ ,
Me dnc ad lua alveaiia,
"
Ut tuo melle collecto
.
Sancli cibi parliceps fiam.
5
,
Rex carminum, propbeta,
,
Prasbe cilbaram, ut pulsein,
*

Ad principem virliilum
.
Diguo canlu celebrandum.

Ex Abraain siirpe nascilur
10 ,
liisignis Domini famulus,

E l Citicum Tarsue alil
\ .
Paulum in terris vi.sum.

Vesiigiis ab infanlia
,
Sanctae genlis incedens,
Suam reliquil palriam,
C
15 ,
Proavis urbem inclylam.
[ ?].
Radix piorum bominum lu es, Paule:
, ,
In terra nam durissima prodimsli gcrmina.
\ (94).
Alacrilcr discebat
>
Sacra parcntum scripla
20
In urbe Ilierosolyma
'
Ex ore sapieniium.
.
Sanclis imbutus legibus

Acer eral pbarisaeus,
,
Qnare caeloris prxsiabat
25 "
Deum pie colcnlibus.
.
. MATRANGAS NOTiE.

cam traditioncm Sopbronius vindicare videtur ciira


(88) , , etc.Hic pro ^ usurpatur ; el d** vocabuli interpreia- D dicit ; namque Macario II Hierosolyroilano canonem d ipero adbtbcndo forlasse snppotione, illud Salvatoris rflalum, Ego sum lux mundi,
nebant hserelici [Scnpt. vet. t. X , prar. p. xv].
ego $vm v\la primum in mcmoriam redtic, Itim ita
(90) Yenusla Imjiis oilse conclusio liisce dnobus
redderu polcs : Lux mundi, viia nostra accepto paveieibus coulinolnr, ei ad itla Joannis | \ 1]
tie, ctc.
cum dilexi&set suos.. . in finem dilexil eo$ speclanl
(89) calirem, in qno Cbrislus viiiuni l n
ba3c Sopbronii verba , .
saiiguinein conscciando muiavir, iiisignc rederii(91) . ticum piorstis esl bujiis od.e inilinni. el
piionis noslrae irioiiumiMiluiii, Ilicrosolymis juxla
nescio an inajus idogiinn poterit atiquis Paulo triGolgolba iu cxb<*dra scriniolo asservaium, argcnbucro, qui bic a Sopbronio api$ viriutum vocalur.
leiiin, binis ansulis prsediinm, el ndclinm dcvoiis
laciibus exposiium fuisse Btula [De loc. sanct. c. 2] (Juin, ul divina frualiir alimonia, ad ejus alvearia
pcrvenire rogat, Davidem ul cilharam pra*beal
(eslalnr. In vcrbo temperans conslanad sciie Aposlotuiu colebrandum invitat, cujus enlom Ecclcshe calliolicae lrad>iioiit*iu opitinam Sericomiitiii prosa quoque oralione illuslraverai. [ Cf.
ptiirnriim interpieiem, obscrva ; a qna si quis seBibl. Palr. Par:s. 1031, 1. XII. ]
t^iere velil, nefandas baeresrs inter scse pug(U2) dums
iinhlc? proctil dtibio rapielur; proiil llydroparnsfriU
cl ixr;praios Hebiaioruin aniiuos nou S C I I I P I IIH?i:!ligil, qui sulam aquatn coiisccrabanl, Armcuis
iuoranl Srriplticv ; quur nti laiiien pltiriuios fi!ei
b'i!r. V L I O qtii in calire eucbarisliro ineruni cc<>nlra
(ilnisiiauai Paiilum <()noiliasso salis comperlum
aobilwul.el idem inler protcslanlesobservare liccliil.
Ncque abs re llicrosolymilaiuc Eccloaiae aposloli- eb^quod ejus gltuiaiu magts iliuslrat.
%

3rs

ANACREOX^ICA.

Inde ju.slorum lares


(93)
Cunclos duriter vaslabat,
,
El sanclos urbis incolas

Trabebal occidcndos,
50 .
mentem, furorcm quo agobalurPaulust
" , (94)
Nam sapienlium gregeni omnem interil
.
Sanctam fidem deslruebal
[ciebat.

Quippc furens persccnlor,
,
E l perlustrans civitales
35
Ptiniebai sanclos omnes.
.
Exilialia mandal-a

prsesidibus ncquam sumpsit,
,
I l adduceret devictos

Sanr.los quos Damascus ahiii.
40 .
Vcrbum coeliius prospicu-tis
,

Nutu coelumomne inovene,


,
Curuscante luce summa,
*
" \
Slalini Paulum niutavit.
.
In ineiiilie vero splcndens,
45
,
Oculorum luce erepla,

llumi Paulum projecit,
(95)
llnini perperam furefilem.
.
Gbrisius omniuin Dominus cum Geuitore

Paulum ex adversario semim fccii.
50 * .
Cum percussor vellel Jesus
(96)
Ut
percussus eum cognosceret,
,
Mm^uele esl allocutus
*
llutni Paulum delapsuin.
\ .
Mirabimlur te Cbrisiieola?,
55

Satile,
qui tuiiic nie persequoris
, , .
E l respondensdicilSauhis:
*
Fare agc, tu qtiis es?
, ^ ;
Voce tnagna rursnm Deus

A
;
l
Saulo loquenti,
C0 ,
iesus ego, dicens, sum
, ,
Ortusin Nazaretb oppidulo.
.
Rursus atitcm, qni ferl omnia;
' ,
Ego sum quem tu perseqncris.
^ ,
Gomra ^limulos erecios
65 $5
Calcilrare durum est.
.
Densaruni lenebrarum plcnc Paule,
(97), , ,
Dir undo fnlgcns omnibtis splondescis.
, ;
Obienebralis oculis,

D
In civiialem abi,
70 , *%
l)bi rursus libi dicam


QiiaB le, Patile, deccl facere.
, , ^.
yxmjE LECTIONES.
* Barb. , cgo tamon Allalianam cmcndationem rcc.cpi.
Allatianam lecl. praetuli Barbcr. . Hic inesl inlerlinearis varia leclio ila signaia . , qnai aplior mibi vidctur.

k 9

P. MATRANGJE

(95) , .
(94) " , . mentem, furorem in qno versabatnr Paulus,eic';
iiamque hic cst.
(95) iteraiur non solum ad oelerilatera
raricnlis demonsirandam, sed ad animi tani ftirenlis depressain a Domino superbiam signiiicandarn.
Probe Damascnm, ad primum ferc lapidem, locum
t\\u iniriticaB cmiversionU fuisse leslatur Cbristiar.orum pielag, qua divo Panlo teniplum ibideni
f.evit,de quoplura Gnillclrnus Tyrius [De belL sacr.
1. m], et s a i K l u s Augustiiuis [Deconv. S. Paul.

mTJE.

serm. 44] basc rcfert : floc die in illis regionibu*


eliam ipsn iota lesianlur quod tunc gestum e$t
el nunc Isgilurel credilur, .
(96) Haic eriivocum ordinalio, utstropben irnpliealam faciloperripias: ( )
() ,
^.
(97) . Paiilum tenebris maTutinispWxum bic inleilige jinlaismi errorifius a leneris itri
gu.iculis imbu:iiin ; moritolantae (d)scuiiiaiis virum
miraiur meiodus cxiti Uimeii lidei gcnlibus aitnua
liasse.
%

3l?Jr

S. S O P H H O X H P A T K I A H C I I / E I I I E K O S O L .
Tti vulcbunl cnim gpulct
Edoceulem lucem Dei,
Tu redargues Israelem
liicredulam nalionem.
Tuuc vero smlicns Saulus
Sc ab ipso Gbrislo Irabi,
Sodales manu eum du<!enlt*9
L)li ca?cus aeqtirbatur.
A l Cbrislus cum somiiis
Diluculo apparuisscl,
Ananiam virum sanclum
Ad Saulmii statim misil.
Tcnebras Paulus rcddidil luciferas*
U l boiuinuin deiisam tollorei caligincm.
Ananias iremeirdis veibis
O d f ns, ad perseculnrein
Venit luiem allatnriis
Binis oculis ulraiiique*
Densis ienobris disjectis*
Superbiaque o.ordis, Paulus
Lavacro sanclu acccplo,
Graiia Dei esl cumulaltis.
Conviciis HebrsQoruni
Guuctis strrnue calcalis,
Confumlebat Iriste genus
Triniialem docens boinines.


' ,

90 .
* (t
,
(99)
.
95
*
,

.
, ,
400 .

Imniorlali luce, Paule, replelus es *,


Tieilis luciferis cuin omuibus ceilas.

1'.

X . In cerlamina sancli Pauli aposloli.


Sacra Ivra, age mc nirsus
Ad Paulum Uer facienlem,
Ul contiiiua ccriamina
Possim apte colebrare.
Cuslodiebai rex Arelas
Daniascum tirbein, ul Pauluin
Miraculu*,'} fidelium
lnterimeret prebensiim.
A l Doiuini discipuli,
Praecogniu Arela! niente,
Quod vellcl, (jui Deutn vidil
Occidere Ilebraeis gratiiicans,

3>9


,
75 3
.

,
,
80 , .
(98)

'
\ ,
85

"

(1).
"
, ,
" (2)
.
5
(5)
,
"
\ .

40 ' ,

* " ,

rcv

8 1

s
)

; LEGTIONES.
#
_ Yersum ferme loium conlurbauim rectae lcclioni rcslilnereconatns sum.Etquomodo bal^el Barb.quin
etiain et Allalianus, , quae lcciio non solum obscura est, scd eliani ralione metri
claudicat. Et rcvcra
discipuli non cognnvissenl Arelse mer.Lem qiiomodo Paiilum e more per sporiulam
lam dciwisissenl ? ' vero conirariuin C R I el narralioni ipsius Pauli ad II Gor. xi, 32, el Act.
ix, 24. . Mea emendalio e coulra bis onmibus consonai,
.
llic varians ila cod. siguaiur . .
e l

1 1

. MATRANGiE .
(98) Codd. conjunclim babenl vocab. ;
per J . G. revelalionem Evangolium odortus.
, bic esl quie* profunda cuni, Anacreon
(!) Exslal fragmenhnn De laboribus et eertami|01. .] perventiste dixil,
nibus apostolorum Pelri rt Pauli Bibl. Patr.
. Anania; domiis in occiden[Toni. II, Paris. 4575], cujus argiimcnli pars in hac
tali nvilalis parlc erat, et iu ecclesiam olim conode traclahir.
vcisa, nijus rudcra adbuc vialoribus osleiiduntur.
(2) non interrupia certamina,
(99) . . . Domii* in qua Panlus bapliqu;r ipse Paulus Galalis ciiumeral in c, xi seq.
siiuuu susccpil nomen aniiquuni rcliiicl, id c?il,do
(3) . . . '. id csl, ul ipse Panlus
mus Judce tn vico rccto. In eadeui domo Paiilus
narrat [ad II Gor. x i , 32], gentis Arctic prttposi*
Iridiiiiiu j^juiius moralns cst, ct visinn, Ananin
tus.
uatnis sibi iinponcntr, rccrpii fCf. Qnaresw. t. II.]

ANACHEOXTICA.

sportulam demii unl

Allissiinis e nioeuits
15 ,
Modia noclc occultanics
.
Rccens Paulum iidelem.
,
Splcndorem religioni9 gonlibus alTctrtii,
, , .
Fulgnr coruscans, Paule, upparuUli
*
Imte ad urbes est profeclus
20 ,
Arabuin ei Syrorum Panltis,
* ,
Ilotiiicidam Arelam fugicns
* *
Furoremqtie nialum vitans

Cupieiis or\mn depurgare
,
Ab crroribus funeslis,
25
Tolum orbcm peragravil
.
Mtitidaus bomiimm progeitienn

Aspexil Dctim Deo

,
Naltini oculis purissimis,
Perrcxilqiie ad lerlimn coelum
*
Ad sapienliam Dci discendam.
50 .
, ,
coeleslis sporla, quomodo es dcniisstis,
" ;
A u l cscam unde invenisli talc:n?
'
Illinc awlcm ad saiicluin venit
,
Paradisuin, ubi homiuibus
55 ,
Loquenlibus bumane
.
lnfaiida vcrba audivit.
'
Ac divinilus hispiraliis
,
Jorusalem esl profeclus,

Peirum cupicns invisere
40 .
Apostolorum principcm.
* (4),
Scrmonesque ambaginsw
Judae iicpotuni

1 ii urbe Hierosolyma

Divinis redarguil verbis.
.
Furibundi insanicnt< 9
45

Ilebra C3C gentis principea

Paulum cupiunl inteiimen,

Ipsos sciliccl redarguenteiii.
.
Doua ab inuiiorlali L)eo, Paule, reltta
* , ,
iVreunlibus cunclis bominibus es lurgitiis.
50 .
Lnclum omnium Cbri&iianorum

Demnlcebat Paulus loquens,
,
Per orbeni nani docebal
"
Fid*m quam olim pertequebadir.
, .
In lerra peregrina bospitcm
55

Tarsum statim diiniseriml,
,
U i ne ip um deprcbensum

Turpe genus intcriicerel.
.

3781

88

8 8

8 7

8 8

V A B L E LECTIONES.
Pro codd. babeiU arapoftfj.Utraque lcclio minime obslat nienti sancli Sopbronii; attamon
mea casligaiio nescio quid roboris el poeticae vcnnstalis preseferi. In eodcm versu abjccla Allatiaira
leciione , recepi Barberinianam .
* Hic e contra Barberinianam lcclionem respm
el Allaiianam mihi vindicavi.
Codd. , q u lcctio, postquam aliquid negoiii mibi
faccssivissei, ordinaia esl ut in edilione, ei ni faliora scopo minime aberravi. Eienim si leclor baltel pnc
oculis Paulum per sportame nmris diuiissum, facilc bic iitlelligil sancii Sophronii metUcm, qui tropologice
Pauhim ipsum, non sine poetica vi et quadam audacia, sportam vocal coRtesienict qnomodo e lerlio coelo
d^missus esset, admiraliir.
Cmn solo ioia in penullima rccenseinr a lexicograpbis vorabulum
. Kecla leclio esset cum , licet prima acconnnodaiior meiro. "Baibcrinianus iiitcrlinearem
babftl varianlein . , quam recepi.
codd. , sed ordo, c l aucloris mcns
exposccbant ul eineiidavcrani, quod lypotbela? nou placr.it.
P. M A T I U N G . E NOTiC.
(4) Anibagiosas Judaiorum dispulalioncs aPauIo
apiisloloruiii fix, 29 et srq.] narrant, ni cum fraoppugnaiaa lanlum odii eidcm cunciliasse Acia
ues, nc iulorliccretur, Tai-siim iiiiseriui.
M

8 8

8 8

8 8

3733

S. SOPHRONU P A T R I A R C H / E H I E R O S O L .

lnde Tarsum profeclus esl


Barnabas ut Paulum duceret
Ad edocendos Syros
Quo Christum pte colerenl.
Mamfesle docebat
Pie Dcum adorandum,
Palrem, Filiumque, Spiriium,
Solum omnium dominatorem.
Decus inspiciens, quod Patilo atlribuit
l)eue, niinc diviniius iripudio.
Instar amnis deflnentis
lirigamisomncm lcrram,
Taliter ogit Pattlus
Perluslrans gentes omnes.
Doctus est sapicnliani Dei
U l Dei Gdem praedicare
Quare genies eloquendo
Omncs ad Deum allexit.
Ad boc eiiim missus fuit
sapieniu providentia
Quaudo cum Simone Pelro
Sorleni parem esl sortilus.
Sumpsii Paulus omnes genles
virgine concedenle,
Pelrusque prudenlissimiis
Consanguineos Hebraeos.
Quis bominum sapiens, ut fuit Paulus?
Deuin quis niortalium ita esl inluitos?
Onines autem a?que diligcns
Et gentiles el Hebreos,
Firme omnes edocebat
Inculpate Deum colere.
Gratus onmibus cum esset
Eosdemque aflectua paliens,
Omnis omnibus esi faclus
Ul omnes salvoR faceret.
Siillans gultas sapientium
I)( i dogmaluni, trabebat
tlimctof Paulus ad Cbrislum
Condilorem tolius orbis.
Paule, sanclorum princeps sacerdulnr,
Solus gcnlium turbas fidclcs reddidisli.
X I . Jn Joannem Theologum.
Sanctot um genus prodeal
Ilonoreui sanclo prsebcns,

3TS ,

)
60 \
, t
.


65 , ,
.

.
(5)
70 \ ,

.

,
75
,

,
.
80 .
(6)
,

.
85
-f , ;
;
(7),
, ' ,

90 .
*
,
"
" .
95

> ,

.
, ,
100 .
'. (8).
> (9)
,

V A R L E LECTIONES
" Codd. et . 4. , quas lectiones mendosaa esse, et parum consonas sequenlibuft
vsrbib, conslai.
. MA1 R A N G i E N O T J L
(5) Panli ad gentes praedicationes vcnuste fluenlo
cnmparanlur lerraiu irriganli feUilUaiemqiie afleteuii.
(6) videtur bic indicari Joannes,
quanquam a Joanne *olumiiiodo, sed eliam a
Cepba et Jacobo consocialus ei fuit Barnabas, el
praedicalionis iuuniis inler eos divisum, ut narralur ad Galal. , 7 ei seqq].
(7) Dtaerie Pauliis b c omnia scripsii ad Corin-

tbios [c ix, 19 et seqq.]..


(8) H.cc odc inscribilur,
cujns encomio prosa oraiione a nosiro Soplironio scripto exslal rraginciilum apud Coielehum
[ad Consiil. apost. , i ] . el aiiud apud Laiubecium.
(9) \eniislum prorsus esi bujus oda i n i i i m n , el
summa sancli aniistiiis humililale referlura.

ANACREONTICA

- .
5
:
4'opiojv,
(10)
.

40 ,
; (II) ,
- (12) : .

378

Innuptoium cobors prorcinal


Jnnuplo eximium bytuuum.
linpiiraiii namque ego linguam
Habens, el labia immunda
Purum byinnum lilio tonitrus
Ail canendum impar s u n i /
Ciara siirpe el parcnlibus
Sanclis puer ortum duxit,
Zcbed&us iUum heros
Lt Salome genuerunt.
Pater vacans piscationi,
Pisratorcs domi babcbal,
Salome maier Cliristi
liei cognatos audiebal.


,
15

.
Eili robusle sooilus c<r-lesiis,

(5), ,

luiUoruin noslrorum cxcipedona.


.
Quare et ipse pucr vocabal
(1-4.)
Oiiints orbis dominalorem
20
Divinum, quia Salome
,
Praiidaruni genuerai naltim.
.
Nawque eral Josepb inclyii

Salome pnidens iilia,
,
Qni Domini mei Cbrisii
25
Paler solum vocabalnr.
^
.
V A B l i G LECTIONES,
Emcnd. , codd. vero babenl , ai liiijiistnoili casu neque a , neque %
^, si lamen usus vocabulum recepissi-l, deduci pnlesl. Nomiii. esset , sed
cnitn lexicographi non agnnscunl hoc vocabulum.
Barbor. Icciio, quam in margine notaveram a
iypotbeU, me iuvilo, impressa fuit, qui meain correctionem resptiil: namque AHatianam clcgeram.
P. BfATRANGAi NOT<.
(40) . Hoc nomine Joannes non C mox parvi tormcnli bellici ictns seqnilur, lonitruiim
qnos Joamies, dinu Evaugeliu scribcrei, atidivii,
eolum, verum eiiani Jacobus ejus fraler, et Peirus
sirepilus iniilans, el in meinorfam devolissiiui poaCbrisloapud Marcuui [ui, 17J fuerunl insignili,
ptili revocans. lloc vero, (jiiandoqtiidem ad bunc
-qiiippe qui vi magna, qualis incsl tonitrui, Evangegcrmonein veuimus, aitimadvertai lector : palrine
litiin prae caneris praidicaUiri. CsRleroquhi Joanmeae ecclesiain , caBlero.qui calliolicissimam, Panes Evaiigcrniiii suum eeu a louiiru orditur subliscbatis soterimiUilciti pra? (seloris conslilnissc diamissima illa verba fulgurans : In principio cral
Vetbum, etc. Revera Jonnues tonilrit* filiu*, utverbis cono Laiini ritus decoiatulain, ad Ecclesiae u n i i a tein non soliin. de;iioiislrandani, sed ciiani sancltt
ular Epipbanii [baeres. 73], velul ex quibusdamnuRomaiKC EcclesiaB obcdicntiam die tam soleinni
bibus, sapieniiie wnigmalibus piam nobis de filio
corain otunibus proiUeudam,
inteliajeniiam juxta $imilem modum persuasit. In(11) Z.ibed.euu) diviicm fuisse piscalorem lestasuper ditm Evangeliuin scriberel, fulgura e coelo
lur Marcns [c. i , 20], cum narial Jacobutn ex Joanmicuisse uon sine crebris tonitribus IraiJidit l ronein reliquisse paircin cum mercenariit in navicuU
cliorus ejcsdem discipulus (quamvis fcjus acia inui Clirisium sequerenliir. llic igitur Zebed;ni et
cerlu lidei siul exislimaia), qui bxc omnia viiJit, et
Salomcs vila? geiuis indicalur, q:ii piscatoihe atti
limore pcrculsus buuii veluii morluus bxsil [cf.
operam dabai, quapropler doini babebai
Men. Grazc. dic 20 Sepi. Synaxarium, pag. 474, ed.
, quod redderem virum rei nautica peritum,
Ven. Sari, 4755]. Quariim rcrum quoianiiis inepro , siquidem bsurdiiin pularem liomiinoriam agcndi inde, ni fallor, inos Grsecis prove
jiii CKII die Pascbalis EvangeliiJoanms iniliuin le^ ^ ncs vocari nuvigabiles
(12) Salomen inalrem Joannis
cnnsfanter
giiur. Nec scgre lerel bencvulus leclor peregrinam
pr.fdicat plurios Sopbronins. Encomiuin supra laucairemoMiani hrcviter audire, ul in principe palriaB
dalum llippolyius Tb^banus in Cltronico meino^
inoce IPlanse Gracorum, dicccesis Moulisre^alensis
in bicina.j ccclesia magno mariyri Demetriodicala rans, baec aii :
,
peragiiur. Cuin iustal lempus dicendi Evangclii,
,
duo coneelebrantes loiidemque diaconi c l ipsece ,
lebraus de more loca occupaiU; bic sciliccl pro
. Eadem repelil ipsc Sopbronius
allari sedet ad populmn conversus, concelebranles
Synaxario sub <iie 8 Ma.i. [Ct. Men. Grascum, pag.
conspeclu iri exlreino presbyierio : stal in ainbone
39, ed. Yen. Glychi 4817.1 Insuper a Nicephoro
diaconus senior, aller ad porlam ecclesiaB respi[Ui$l. eccl. 1. , c. 3, in 1.] ciialur Hippolyius
cicns allare; iitsuper dinrconus Laiini rilus couira
Poruiensis, qni Sopbronio congruit, el EpipbaniU9
anibonem, ccreis accensis omuiuin evangelia iu
conira NazarsBOs fenne siinilia babet.
agnosieis posila decoranlibus. l'ost jussam ailen 3) , .
lionem primtis Evangclii vi:rsjculus elala vo<e a
(14) Ut SopbiOiiius docet, Josepb spoiveus paier
cclcbranle legiiur, idein a conVelebranlibus ei i r i Salomes exstilii. Gaterum de liliis a Josepb ex alia
i)iis diaconis ex ordine iteralur, et iia deinccps :
conjuge, ante Majiam sibi despoosalam, suscepiis
cum vero ullimus diaconorum exlrema verba cuul quidam pulant, cf. Sand. De $acra familia,
jusque versiculi vociferatur, lum seris cainpani,
c e

8 1

6 1

>

P A T R O L , G R . LXXXVll.

119

37K

S. S O P H R O N H P A T R I A R C I L E H I E R O S O L .
Cbrisfus e g o Deus rtnn cssol
Cuncloe dominans ualura,
Ad lillus maris vcnil
Non dissiniilis mortali.
LiKiicn virginhalis, splcndor cloquit
I D corda noslra lucem aflerlo.
Unicam vocem profcrcns
Par inclylum vcuatur,
Jacobum virum probnm,
PracslaiUemquc bujiis fralivin.
Ut scnserunt >im divinain,
Ad)ia?seruni ci voeami,
Dcscrenles dilcclum palrem,
Hamum, scapbam el eagenanu
Cbrislus aulem, dclcctis

Duodecim discipulis,
Diiigcbal bunc pra2 caelcris
Amicis suis sanelis.
Haec dilcclio gaudium niagnum
Charitalis atlulit amicis,
Divinainqtie claritnlem
Castis menlibus efludii.
Coelesli sapientia cum esses referms,
Tuba coelestium sermonum cvasisli.
Mente divina prxdiiuni
Mundaquc carnc, isiuni
Eligclis saccrdolem,
Ha Vcrbo Dco docenlc.
Peculiaria buic ostendit
Jure diligens eum Salva'or ;
E l supra proptium peciits
Soli prabuil recumbcre.
"Quando vero cruccm adift
Ipsum fralrcm pronunliavit,
Matrem conslituenS Mariam,
Marise filium adjungens.
Rursus Petro glorioso
lllius moriera wipienll
Domino cognoscere
Manifcste occuliat morlem.
Tbcologi sapientia mundusest defensus,
Simulacris insaniae disjectis dannoniacae.
JEcrucis ligno pendens
Cbrisiuepassus jam ac paticns
A i l rirgini Genitrici,
Dixit virgini discipulo.
Tuus abbinc appellclur
Isle, mulier, casttis fditis ;
Et lu prxslaulem malrcni
Geuilricem mcam vocabis.

,
,

50 .
- , ,
.

*,
55
" .

,

,
40 , , .
;
\ ,

.
45

,
\ \
.
,
50 ; (15).
(16)
,
:,
.

55
,

/
' (.>
C0 ,
,
.


65 ,
.
,
.
'
70
.
.
, , qOio
; ,
75 61
.
6 8

VARJJS LECTIONES.
Codd. . * Ilic vice versa Barbcriniana poslbabila leclione , quam imprimi volucram, AUatianam ineiri gralia-claudicanicm typ.nhela posl varias correcliones impressit. * codd. , al inlerlinearis ineial varians ila signala, . .
R i

. M A T R A N G i E NOTM2.
(15) . 1Ia?c vcrba ad subliipHatem Evangelii alludunt.
(16) Praeccpia Salvatoris de sacerdotum puritale
et viiae innoccDiia adco Joanncs servavit, ul illius

bencvolentiam quam maximam sibi conciliaverU,


in pectus ejus recubuerit, et mairis ciira ei comniisst
fueril [Joan. xix,26, 27 ; ct x m , 25].

37G0

ANACREONTICA.

3739

,
(17)

80 .
' (18)
,
;
.
f5

; .

,
" "
90 /.

,

.
5


;,
.
(19) ,
100 .
| ' .
.;
, ,
(20) ,

(24) .
S)
' ,

(1%),
,
10
' ,
,

Tum vero, ttitn pra:clarus


In sua excepii domo
ruram Dci Genitrkeni,,
Taiiquaw propriam gcnilriccm.
Sub Pauno. . liic cdilus cst
Doi Filius naturx le^ibns.
Sanclis reliclis locis
Ad regionein Asiae venil.
Ociim crgo toniiru gcnitum bcatum dicam
Quia i)ci Genitricis filius evasil.
Yi divina pra?dilus
Ad urbem venit Epbesam,
Quam improba Diana
Fcrdo errore deiinebat,
A l protenta forli mamj
Tcmp!um crroris everiit,
Et ex Asia siimilacrum
U l ignivomus fugavil.
Siillansquc cx orc rorem
Coeleslium scrmonuui,
Flanitiias d&monum devicit,
Gcnusque bominum aervavit,
Ferlilis Asia2 canam rcdemj lionem,
Tlirologi potenlia, glorias colligens.
XII In sancuim protomartyrem Slephanum
Cano Slcpbani gloriosi
Virlutum certamcn,
Cum aposlolis agmcn martyrum
Cboreas agere advocabo.
Cum apostolis nam iste
Alililavii propier Dcum,
Primus aulem inler marlyres
Vinxii tenipora coronis.
Jdeo Stepbani discrle
Goriam dupliccm canlabo,*
Quia el aposlolis adjitngilur,
El prgefiilgel inler iuariyres
Idco ipsi Dei faniulo
AjHalo mimiue divino
f

LECTK)NES.
8

Versus, quin el jam lota stropba obscnra esi, c l scribendum puio. Ca?teroqui forme crrlnm
tiabeo bialum liic iiiesse ob ainannensis inciiriam, qui liujus slropiia3 v m u s cuin aiiis cunfuderil. Nam
neque narraiionis ordo, neque Biens aucioris lucide percipiiur.
P,

MATBANG^

NOTJE.

(47) . Quidquid dc domo D eversione cnnfer Baronii Ann. ecclcsiasticos.


(49) vocabuli nova tomposiiio non est
Joanuis dicaul ciilici, boc ccrlum a meo Sopbroa loxicograpbis reccusila ; bic pulchrm
nio asserilur, illum videlicet Mariam in propriam
habem valles significare vidctnr.
i!omiiui suseepisse.Nec mc laiet Augusliiiiim[Tra> t.
4(5, in Joan.l doeuisse non in stia pradia, sed in
(20) Sialim in primo versu argumentum cncornii
oflicia Joannem suscepisse Mariam. Cuuteroi)iii in prolomartyrcm Slcpbaimm Sopbronius cxponil,
SopbroBii tradiiio non cquidem parvi esi pendeuda,
apostolos inviians cl marlyrcs, ul ipsum celebrent,
quippe qui sanctam civilatem diu incoluil, ot lutc
qui el in apuslolorutn nmneruni cooplalus.inarlyrii
foriasse popularis tradilio ibidem exsisicbat. [V.
porilluslrein coronam primus rclulil, quod cst ^
JNicopb. l i b . , c. 28, et I. n, c. 3.]
uliulerius.
(21) verlo seriem. Quamvis mdodus meu$
(j8) Ordinis chrouologici peituibalio omissionem
atirea3 Giaecitalis scripior non fucrii, curabunl n i aliquot versuum anwmiensis vitio in bac ode coarbilomiuus lexicograpbi inler casus vocabuli
guit: namque bic Palmos Joannis cxsilii locu9 ii) ei accusalivum bicadhibiium rccensere,
dicaiur, antequam ipse loca saiicia relinqnerei, et
(22) . Horatius [I. iv
in Asiae Mijioris regionem pcrvenirel; quin etiam
oda i , v. 32] siiuilitcr dixcrai vincire novis t?m*
ejusdem apostolici labores vix levtlcr ailingnntur.
Oieruiu de commentilia tcmpli Epbcsinx Diaiue pora floribus.
f

3791

S. S O P I T R O X I i P A T R I A R C I L E

Absque mora pri.nns il\\\t


Sanctus chorus apos-obvnim.
Slcphani ccrtamina quicuuquc canit
Mrnlom laclitia senlit saiuratam.
Gralia amabili rcplclus
robore praecellcns
Slephanus coram populo
Portenta innumera palrabat.
Invidia Iristi pcrcili
Hebraiorum quidam feri
f>e dogmalibus cum Srcpbano
Disceptare convenerunl.
Eral cnim geus furiosa,
Agmen d&nionuni maloruni
Libyse et Alcxandriai,

Asiaeque el Ciliciae.
Ssepe sennones mariyr
sapicnli cordc fulguran?,
Disperdebal bostium ambagcs,
Geu vcnlus flando ntjbcs.
Stepbano divino ncciam coronas
slyli calicibus flores decerpens.
Sanclis Slepbani sermonibus
Manus viclas slalim danles ,
Gontra ipsum produxcrunl
Quosdam bomines mendaces.
Gontra Deum avorum,
Conlra Moyscn divinum
Asscrcbanl conlumelias
Audisse e Staphani sapientia.
Magna vi tum conciamanlcs,
Dolosam geniem inciianlcs,
perversos saccrdoles,
Staiim Slepbanum comprehenderuni.
insaitttcr fureules,
Dei familiarcm in jus iraxcrunt
Itriquissiini consessus
Gum lesiibus falsissimis.
Stepbanus, augustum nomen csl libi i n [ditum,
quod pielalis slemmala geslas.
it)ua?. menti vale dicio
sanclo audissc aiebant,

IIIEROSOL.

3795

15 >
* (23).
;
(24).

20 ,

.

,
2
.


(25)
(20) (27),
30 .
.

,
(28)
.
55

.


,
'
40 (29) .

;
.
.
45
,

,
.

50

.
,

55

,

,

V A R I i E LECTIONES.
e e

Codd. ;. Ausus sum boc vocab. in accusalivuni converlere, ut nim concordareL


Barberinianus babet , quam reciain leciionem reccpi, abjecta Allatiana , elside moreiypoiheia posirernam inipresscrii.
P. M A T R A N G i E .
(25) , id est, D solymis. aulcm a ; insula nomen ob , ui apud Acia apost.
linuit.
(27) . En rectam Sopbronii interpretalc. M , 5] legilur.
liouem vocabuli, quod vulgo ^ legitur et
(24) Eloculio plane poctica el subtilis. Apud C i cxponiiur. Gonfer Gorn. a Lap. CommenUria in
ceroneni saipc u l bic verbiun
saiurare
luinc locum, el cjusdem senlenlise exposiiores uiadbibilum invenies.
venics.
(25) vocabulum ab bymnographis Grseris
usiialum a , dediicilur.
(2S) Eximia Stepbani eloquentia comparalio :
, S u i D . , e l
\ *
diabolu* inlelligilur, inde . Et revera boc
,
sensueiiam Paulus UCei'. v i , 15, vocabulum *
.
adbibuil.
(29) (nam ita legendum, non
(26) ... , id est Hebrxi ex Alcxandria,
, u l perperam typoibela edidil), id esl
ul in A c l . app.
L i b y a , e i c , qui proprias synagogas babebanl Hiero6 7

3793

3794
AXACttEOXTICA.

Quod ChrisUis d i x t lemplutn
.
Solomonis evcrsurum.
* " ,
Novamque lsraeli daturiim
60 , , ;,
Legem, mandala, praecepla,

Omnia Mosis mutalurum
; .
Quippe slulle consliluta.
Universus auicin populus
*0 *
Cum pastoribus esl deceplus,

Falsos lcslcs audilos
6 >
Sancto Slephano objiciebanl.
.
Ejus facicm inspiciobanl,

Divinc cortisranlcm,
^ ,
Pui us eniin vultus Stcpbani

Gralia angelica nilebat.
70 .
Inter sanctos primum le, Slepbanc, ca , , ,
|nam,
Quia Gbrisli crucialus priimis subi&ti.
" .
Tumullu perlurbatus
'
Saccrdos omnium prtnccps
(30)
Griminaliones tmprobas
75
Jussil Stepbamim dissolvcre.
.
A l faoundum os aperiens,
*
Expedile dixil Slepltanus :
,
Moscn dixissc Cbrlslum
"
Finem legis sua? futuruni.
.
Quod qiiitlci vos nescicnles

Deum adversum vobis rcdditis ;
, ,
Ideo Gbristum, vcstris pares

Palribus, impie maclasiis.
.
Tum divino impulsus spirilu,
85
^
Sublatis in coelum oculis,
,
Gbrisium ipsum vidii bcros

Ad Pairis dexteram sedcnleiu.
" .
Miriyrum calcrvas princeps cvasit
/
Piclatis crgo, fiduciseque causa.
90 , .
Manifestans autem omnibus
3
Coelos jani esse apertos,
,
El viderc regem Gbristum
'
Ad Patris dcxleratn sednilou::
\ .
fra inunili sunl accensi,
95
; '
Circumstanlcs conlra mariyiem,
,
Undc in cum impetu facto,
"
Nimbo lapidum obruerunl.
(31) ) * .
Orabal autcm marlyr

Peccatum furiosym
400
U l ejus intciTecloribus
;
Deus remitleret cleiuenler.
.
Tum susurrans, Cbrisle, dixit
, , ,
Nunc meuni excipe spirilum :

8

71

VARLE

LECTIONE*.

* codd. perpcram . melri gralia parlirulam suo loco reposui.


^ quod uullo equidein niodo concordare poiest cum .

codd. .

T l

codd.

P. MATRANGA .
(30) Id est,
, ' .
(31) . Uimm elapidibus, quibus Slcphanus obrulus e vita decessit, a quopiam fideli-colkctum Ancona; scrvari lcstatur lemplum dudiiin

protomariyri hac de causa excilatum. Quinetiam,


Bcda [Oe loc. gancl. c. 5] tesle, lapis super queni
lapidaius fuii maxinia veneratione babebalur in
Aposiolorum ecclesia in Sion aedificaia. Locus vero
marlyrii juxla Jerusalem ab Ejidoxia pcrillusiri
lemplo fuit decoratus [Evagr. Uin. Ub. r, c. 22j.

<>>

S7W

S. SOPnROXlI P A T R I A H C I L * HIEROSOL.
Inclinansquc Iiumi gonua
Misil animam ad cxMum.
Slopbane C!uis'iftMO, CIiri^limi nicis
Pcccatis snpplicans rcddc clemeulem.

XIII.

Fjusdem in sanctam protomarlyrem


Theclam.

Ex apibus loquaoibus
Alque e puris alvearibus
Date mibi mel carpendum
Sancli Domini prophelae.
Nullam siquidem consoqitslirr
Gloriam, qui moriali lyra
Canit ceriamina sublimia,
Et pracscriim milis TbcchcA l c r n i filiam Dci
Comiletur carinen purum,
U l sponsam simul el virgincm
Queat, virgo, celcbrarc.
Eia cito cboreas agitc
Pueri casii cum pucllis,
Namque vcnit sanctns Spiri/us
Mclus sonorum fcrens.
Yirgines sacicc, ihalair.um sponsac
A l e r n i s coronis exornate Theela!.
Dcus onniia commiscrans
In confiisioncm lapsa,
Salularcm niisil filiuin
ilumana carne indulum.
Oiiiiiia saucle cum sal\asscf
Rursum rediit in coclos;
E l ad dt xlram Genitoris
Simul in Ibrono conscdtt.
Deiim utpolc Dei naltfi
Sapiens Paulus doccbai
llomincs Jcsum venerari,
Aique vitam sanctam agcro.
Dleio ab innitpto Chrislus osi goifilt s,
Idco Tbeela, virginilalem dilexisii.
Sacros Pauli sermoncs
Ab eleganiibus fencstris
. Diu cmn aiidissct Tbocla,
Fidem sanctam e.sl ampicxn.
VARI/E
y

7 1

105
*.
,
.
'.

(32)

'

'' ,
* ^
,
'; .
3

*
<
.
(53)
10
"
, , .
' 34) :
*\ , ,
15 "
.
*\ ! (33), .
.

20
,
. .

,
23
; ^.
;



30 .
(36}j
, .

*
55 (37)
' .
LECTIONES.
7

73

7 8

Allaiianus babel .
C o i R , fiamqnc mcam errendalioncm rcsptul typ ..
** Codd. .
sii>c subscripsioiie odidi secutus ortbograpbos recciuioros.
P. M A T R A N G A .
(32) vocalnr Tbocla co aensu qito D tus sonorum melos inspirantis hnpclu agUnr, ac
IVn. XIV dissciil [Dt can. satict. lib. m , c. 12] :
puori puellacque alacres durcro tboreas j;ibei.li:r.
Exin labores laudesque Tbochp si Miniutnr.
Martyres
eliam dicuntiir,
qui tnbierunl
lormenta
(53) , id est nt w-jw
mortem in[ercnlia
quatiquam divino ouxilio i!l(vsi
apud Nonnum r l sacros Ecclesia* Gia*<a? hynsiio-^niex iisdem evascrinl. C;cium :u n Acla sanrUc Thepbos Marla vocalur ; namque legciidum ei T.
c\\v loinnionlilia Sopliroiiius mininic recopit, aut
42, , vitio typotbeias rejecio.
poiins a falsis grriuana consi!'tc screrncbat, quae
(34) inlerpretor . soq. Hor>hic rocitat et conimendal [Vidcsis apud Bolland.
tins in carm. saec. Y . 6, dixerai, virgines leaas rtI. IV, p. 546 el seqq.]
Stiavissimiini prorsus
rosqtte castos.
esi bujus odai principium, et projitcr lyricam ala(35) Merrto sacra9 virgincs exbortatur ot roron s
rriiatcin apprime noiaudiiiii. Prnpbelas rogat t
duloia pr^beanl carmina, siqnidem millain conse- ornenl Ibalamum Tbeclse, quippc quai, mas iy^Uw
quitur gloriam, qui ciibara ntorlali uisus crrla- obeundo, Gbrisio nuplura cral.
("6) Thecla, pla a Paido erudiia. Virgin^a
mina iiiariyriiin sublimia, ei pnrsciliin miLissims
Tbccla? celebrare conaiur ; Marias deiiique cbaiae Drip$ram imilari cupiens , virgiuilalciii pci^*ci..u.t
gcrvarc insiiluil.
ejMS cariuinuin comitis pr.rsculiait), ui Tbei-lam
(5) 02. bic Tbecla voratur . >a
Viiginekn et sponsam mcriiis laudibus cx:o!li'c
fcucslra tamen triduum cain constiiisse in " ^
|io6sii, prccalur. Jamque voli compos, divini spiri7 8

3707

40

ANACREONTICA


3,

.
, ,
,

(38)
(59)
,

.
' ,

.

' (40) ,

^

,.
(41)
.

7 1

43

7 7

50

55

7 8

(42)i
60

.

/ ,
65
.
(45) ,
' , .
' (41)
70

.

,
75 *
.

(45) -,
' I ,
80 .
7 9

3793
Et incensa ingcnti amorc
Erga casluni Filium Dei,
Opes dcscrit immcnsas
Cum sua simul gcuilrice.
Summas opcs aliptc gradus,
E l Thamyrin o d i l T b c d a ,
Ctii dotcm locuplelcm
Manus addixe.ral matcrna.
At Tbamyris in virgincm
Iucitatus ira immnni,
Omnia vcibis fraudulenlis
Dixil lcgcm moderanli.
Mauus libidinis-iinpeluosx effugiens,
Virginilalis firmum exeinplum dedisli.
Iulirmum legem prxscs,
Eljusliliam violavit,
Suideus TJiamyrin foverc
Opcs dolis cxtollcndo.
Pcrcgrfuain legcm civibus
Slaiim prabuil con*piciendarn :
Igne Tbcclam condeiitnavil
Proptcr viia* castiialcm.
A l luin Donrinus deniitleus
luibreio illico copiosiim,
lllccsain scrvavit sponsain
Pyram flammeam exslinguens..
A s l flammis jam cvasa
Ad Syrinc vcnit urbem,
Qux inclyti Scleuci
Noinen indilum babebat.
Niillius momcnli rcbus Tliccla rclictis,
Angclorum propria pracmia carpsii.
Vcmisti exbinc Tbccla?
GFatiam vullus cst furalus
Quidnam juvenis, cui iiomcn
Alexaudii forlis crat.
Scelestus in puellam arsit,
Amorem invisum prodens,
Et puellam cst osculatus
Mcdia urbe progredieniem.
Ast limorem Tliccla pavidiint
Longe a cordc cuui ejccissei,.
Iliimi scrla ejus dclrusil,
Cblamydemque laceravil.

VAIUiE- LECTIONES.
ila- iit codd. Iiabent legendum.
quaiiqiiaiu cum accusativo reo,
co.ld. , quod male scriposeitl .propter,
.
. malleui bic cuin gcnilivo jungi ul esset conlra virginem.
* CoJd. noi recie gcmiualur in ,
psisse calligrapbum putopro , via, semila, ra(io
cxemplum.
cum priorem syllabam ratio versus brevem requ ral.
7 7

1%

p. M A T R A N G A :

iDinimc Sopbronius nos docel; quod quidcm eliain D lialur, excepia melri ratione; ncscio lanien quomoJegittir in Actis sancli proto-tnariyris a loaimo Ert)i> in genilivi pluralis casuui vocabula evaserint.
nesio Grabio c d l i s [Spicil,
[Spial.
Patr. sac. O.von.
(41) . . . . Virginilatem
scilicet.
(42)" . Inibcr divinilus de1700J. Domiis ThecLu nobilitaluin ac aplcndorcui
inissMs ignein exsiinguit, el Tliecla ilaininis liberaindiral fcneslrarum .
la, Seleuciam Syriaa, non Antiocbiam, ul pra3iiu(38) , c l ^ . , id eslifri comparabat malre,
lala acla lefcruiit, peliil.
Tli^oclia sciucei.
(i5) , res parvi momenti, ulpole
(59) Tbaiuyris bic Tbcclam accusat, non malcr
sii'i
iemporari(e.
cjus, m prxciiaia acla ivfVnini.
( i i ) liopidissima sTopI.c, in qua nola poc:ic:nu
(40) . Judicii
saticiitalcm
vcmisiaUim in b:u-ce eloculionc .- .
vr-VlcrVil, vhlavit s<'tlioel jnstitiam,
codd. taineu v.
(45) " ?., id fat pivcul cordc.
bup. babcnl vo-:p'v '., quoxl bcno cliam cunci-

s.

:?9

SGPIIROXH

PATRIARCH

Ob dedectis liistissimuin
cupidincm inccnsam
Oolens jtidici suasi
Firmam virginem domare.
Virginilntis prxsians s"bi comparafre
Pra'imiiin p.ieris pnellis s u ; i s i t .

83

111 tliealrum lacrymosum


Puellam perfrazcrunl
L l fvTis <?sca fiat leonibus
Alqne viiulis maiinis.
Sa?vam inorlcm rursus Tbecla
Cum divinilus cvasissel,
Taurorum loris duris
L t necarenl alligaruul.
Tnm, inftrmis loris ruptis,

Hcus puellam liberavit:


TbechE prospcrum evcntum
Solis forlibus conccdil.
priohbus ccrlaminibcs iialiin ad alia
Validiora cerlamina Tbecla ieslinavii.
Semperclemenicm Ghristum sponsuni luis
Prccibus redde, gloiiosa Tbecla.
T

XiV.

ln

excidium
raneta!
capice,

urbis

Persis

90

93

100

'.

. HlEROSOt.

Sancla Dei civitas


Ctvlera
X V . ln

Uecnnl

.
.

,.

8 9

(47)

prodigum.

'.

ownia.

X * I . In sanctos martyres

Decsl

desnnl*

seipium &ive in

3SQ9

'
;,

.
,
" .
(46)

' ,
.



.
* * .
,

.
' '
.
\
, .

AHgyplios.

1^7'.

inilium.

<

Jusli sanguinis fiueninm

'-*:*

'
V A R L E LECTIONES.

e i

Uiijus odae liiulum, quin etiam etsequcniis 16, ab indiculo desumpsi; narn bicdcsunl aliquol folia#
P. M A T R A N G i E NOTiE.

(46) Acta a Grabio cdita cadcm fcre babent. Alexandcr iiijuriarum ira aetcnsus Tbcclam pnufcclo
prwstilil, qna ad bftslias, iiide ad pbocas damnahir ;
oiunibiis biscc siiperalis, lauris alligalur furrnlihus
ut in parlcs distraberclnr; dc bis qiioqtit irimnpbat virgo, quam landnn in pace quicvissc asseriml
Bnla, c l sanr.tus Mcihodius. [Cf. Bnllaud. I. c.j
Tbeclai sfpulcnim variis iilustralum nnrat nlis, et
apiul oinne-.n Oriciilcni salis relobre, allari splcndido decoravit Zono impernlor pcrpulcbr leniplo
rxciiaio [Nicepli. Ilki. lib. xvi, c. 8 |. Cauera
SS. PalMim lcsiimoiia di? Tlirclan crlcbrilaic videsis
apud Baron. auiio 45, t*l ulland.
(47) llujus od: unirtis supcresl prinms vcrstis :
iilKnam alium inlrgriiiu codicrm uic fclicior aliquis
invcnire possii! Micslissimas Sopbronri nolas sine
dnbio legorcmus piopler sanciam civiiaU;m a
f^bosroe Persa amio 614 captam. lntor
homiiium caides et lemplurum vaslaliones, crux
ipsa in Porsidem fuil abdurta (cujus rcstitulionein
in sanclam civitaleniel aliqua de Barhaiorum excidiis, babes iu odc 16), Zacliaria llicrosolvmil:\no aniistile, cujnsex^lalcpislola [Bibl. Palr. .XII,
| \ 9 8 i cd. l/Hgd.J. E x s i i n l c i i a m Antiocbi cujusdaui

monncbi Pal;eslini,sanclitalrt vidodnnapercelebris,


bomili;O 12), qni propiusomuia vidii cl audivil [Cf
1. II liibl. Patr. vi
Baron. ad an. 614], cladesqne
amarisslmc dcpioravil. O l e r n m inier monachos
finorein Pci-saruin ofl*igi<;nl's ei ipsuiu Soplironiuni
rccensere liceal, oui iribuilur a qnibusdani Anliocbi cpislola ad Eustatbiiiin nionaslerio Dalalenae
Ancyrac pncpnsiluni, De martyribus laura monacliis'. Tnm itiaxim* Joannis AKxandna; archiepis^opi liberalitas cmicuit, omnes benigm* cxipieniis vl
alcntis non solum , sed aliisenta, indumenia vi
auri copiam r.uin Gbrysippo Uierosolymam tuilleu'
tis ad captivos alcndos cl redimendus.
(48) O l a 15 desideratup, c l sequcnlis 1 6 duodccim lantuin supcrsuul poslrcmi versus de jEgyptiis martyribus, in Diocleiiani scilicel persecutioiic
passis; quonini cirlamina Euscbius, quipp^ q"j
quandam boruin marlyrioruin in Pattfisiiiia ei Tyri
oculis propriis vidii, in libro nunc deperdilo si^illatini descripserat: de bis lamen sunimalim meiiibncm in ejusdem llisloria
vm, c. 7 el s**q |
babemus. Supcrcst insiiper Gbrysostomi inier panrgyricas oralio 73 , qorum miracidosa CP. scrvari saricUis oraior

ANACREONTICA.
; (49),
.

5 ^

.
'
, .
40

,
, .
'.

(50)

Morlales cuncli, e loculo bcneiico


Marlyrum divina carpiie dona.
Bona qua2 fundit roaxima
Sanclorum inclylus locuius,
Mnrtales, carpite cuncii.
X V I I . In Narsetem episropum
Ascalanh

et de

(51), ,
,
6 ,
(52) .
,
, ,

.
,
,

.
(53)
,
\
.
(?)
EepfJ .

(55) ,
: /
.
(56)
;
"
.
(57)
,

10

45

20

45

3802

Elias pnor : ambo namque


Gladio capitcprivantur.
Dedecus pravi erroris
Sirenue sanciis evilaniibus
Sanctas prsebuil coronas
Deus dignas ceriaminibus.

dogmaiibus.

Agc cilo mentalem lyram


Milii percule, civis,
Ul iucuudum nielos dicam
Sapientem Patrem celebrans.
Yitam omnem ego exponam,
Palriam, clanmi genitorem,
Urbem, quam nunc modcralur
Dei benigna providcnlia.
Tbomas quidem fuil genilor
Vir omnimode bealus,
Et urbs Asiae Narselem
Oplimum aluit ingenium.
Novus Daniel praclarus,
Prudens sectalus cst sapieniiani,
Quare merilo palatiis
lmperialibus praeficilur.
Omnium astans civinm caferva
Pontiiicem sacra libia celcbrate.
Rex virtutes ineflabiles
Ejus vila? demiralus,
Euro pnidcnler paslorcm
Ascalonis designavit.
Pasloreni sanclum celnbrans,
IJnde cantus mci priiicipium?
virlulum Palris copia
Obrui senlio nientcm moam.
Spiranl zephyro dulciores
Pastoris sanctae virtnles,

VARL LECTIONES.
codd. ego vero rcposui , codd. , at reria consiuietio ct mens aucloris impera*
livuin, non iiifiniiivum requirunt.
codd. , nt cum iufltiito c l accus. construi notum.
8 1

8 3

P. M A T R A N G i E I S O T J E .

i-inait. Quin etiam N?cepboru3 [Hist. lib. vu, c. 7] D patrem sedemque cpiscopalem Sophronius in bac
honrm marlyruui breviatam descriplionem scriptis
odc oslendil.
tnandavii; conlVr eliam Marlyrolog. Rom. cnm no
(53) Narselis adliuc juvenis, Dauielis tamen prulis Baron. die 5 J miiarii.
denliae paris, virlus praemio afliciiur, et in aula i n i (49) , unus e martyribus securi laudem
periali insigni otticio fungilur.
subjoriis.
(54) osi .
(50) Narsclis Asoalonse rpiscopi viilules el pic(55) * Quisnaiii fueril isic imppralor nullo
las connnendantur: cujus cum nusqiiam mentioprorsus inodo statuere possum, bistorici illoiuui
nem perlogisspm, neque a Leqiiinio inicr AscaloleMjporum bujus.Narselis noiurii oiiniino laceii
ncnses cpiscopos eniimeralum invcnissetn, Sopbrotibns.
nio ineo lol.i laus debetur, si poslbac liisloriae cc(56) , elc. Karsotis virlutum lanta cnpia in
clesiasticse eximius antisies innolescet, et in album
Sopbronii meniom aflluit, ut quales iucipiai celoAscalonetisis calbedra?, rjusdem nomen ascribptur.
brare ambigat. Versus quidem vonustissinii sunl ol
numeris suavissimi.
OJc quidem duas coniiiKii parlcs; in priore, ojus
doclrina dc calbolico dogmale exponilur; in al(57) Zcpbyri auras superanl virtutes Narsclis.
lera vero, ipsius virlulcs Ghrislian:R laudanlur.
Quapropler Sopbronius ad inslar apis,qi?a? florrs
(51) ..., qiwe inentis potcnti* supead mel conficiendum suaviores carpil. eximias ^x
cjusdcm viriulibus laudabil: iuingo kpidissima
riorcst.
(32) Ycncralionis causa; cujus palriam,

380?

Quarc eycnus alas pandam


Apis inore induslriosrc.
Ardel mcns illi divina
Inflammala charilale,
Ideo pascit gregem curis
Sapieiuium divinis.
Smyrna3 opliiuum gcrmcncasiimoniaabua[dai
Narses, inde el filios caslos educat.
Sanclus cum essct, omnia
Divina doginala pracslantia
Inconcussa prsedicavit,
Pie Deum vcneratus.
Pure sanciam Triadcm docet
Sapienter adorare,
Tres personas quidein laudat,
Atunam omniuni essenliam.

" &
50 .
(5$)
,
"
.
55
'

Yerbum nunquam dlcil Palrem,


Aiium Spirilum appcllal, '
U l trium personarum
Absit pessiroa confusio.
Inler inclytas personas
Nunquam separat naluram,
Quarcnequc lernag jubel
Triadis naluras venerari.
Trias quam adoras, sapiens Narse,
Incolas, lerram quam regis proicgal semper.
Proul mens gignit verbuoi
Et mortalium spirilum cflcrl,
lia Deuii), qui Filium genuit,
.
Ait Spiritum ex se mitterc.
Novum aul alienum a Palre,
Naium, aut a nato Spiriluiu
Rejicit docere, in unica
Conjungens eos natura.

45

40

50

, \ ^:


,
.
^
,
,
.
,
" ,
"
' .

,
"
.
, ,
.

,


,

"
.
" (60)
,
\
, *

,
* \
.

, , ^

55

60

Qiiando vero Filius Dci


Voluil iicri mortalis,
Solus in tcrram venit
Ilomo, Palre minimc dcscrio.
E l a Virgine Maria
A i i corpus dcsumpsisse,
Quare ei duas docel individuas
linmulabiles naluras.
Piclalis luininarc, prudentcm Narsctcm
Scmper Ascaloni, Cbrisle, conserva.

35:4

S. SOPHRONUFATRIARCILE HIEROSOL.

65

70

8 3

V A K I / E LECTIONES.
* codd. perperam , nec typolbeta meam casligaiionem sccutus est.
6 cuni scribcndum natma inetiM suasit.
P.

MATRANGJE

(58) V . 51-36. Narses divina cbariiate incensus


ad sanple greuem pascendum incumbti, qui, optimi
nastoiis cxcmpla intiians, viniuum iruclibus exuLeral.
(59) V . 36-62. Hisce versibus caibolicum dogma,
quod recte Ascalonensis anlistcs proGlens nieriiis
a nostro melodo cumulaiur laudibus, fcrme universum eonlinelur; ejusdenique Soplironii '
synodicw suinmam mire bic expressam ol>scrva;
canerum baereiicorum rcfnlaniur pestifersc blasplici n i r , coium non solum, qui jam Cbrisli Ecclcsiam
dUlraxeranl, scd cliam eorum ui lunc tcmpoiis

8 5

codd. ; ^

NOTJE.

monopbysilimumpredicareaudebant. V . 45 *?\'
Sabollius refcllitur, qui personarum S S . T i i . u *
confusionem docuit.
(60) V . 63-80 dogmata de YYrbi iiican:aii<><:'
mite exponunlur, ejusdemquc diviiiUniem coi.iia
Ccrinlhtiin, corporis bumani el qttidein a Vitgiui
Maria iniograin el pciTcctam assumpiionrm ciraMarcioiicm, iu Verbo bumauaio / conliteiur, obnoxiumquc inde liumanis
praler peccalum, afleclibus omnibus prasdic-aihi
duplicis opuraiionis dislineiionciu apprinte iwbcal, clc.

ANACREONTICA.

3S05
75

80

83

90


,

.

, , ,
' ,
.
()
,
,
.
'
> \ ,
,
.
>
(,.; .
',
,

": * .


,
"

, ,
" )
.

" ,
"
.
(,
" .
'. (62).
" (65)
(64),

95

100

105

3:

Mundans bomincs a sordibus,


Omnia subiit mortalium,
Et tantummodo peccali
Trisle jugum baud perlulil.
Pie sapiens docebat
Cbrislum morluiim esse, ut dixit,
Sopulcro mox excitatum
Yicisse morli* cormplioncm.
Prasidium morlalium Narsctem,
Dogmalura florem jucundum,
Vides pauperum altorem,
Et pareniem orpbanorum.
E l divina impulsam cura
Mentcm admirare peregrinam,
Tulamen oppressorum,
Et lcvamcn infirmorum.
fdiorum cordibns exstii pal INarscs
Omncs radiccs fraudis moniferr.
Chrisluin diligit, et benc
Dicit semper persecutori,
In iniinicos oilium
Nescit peclore fovcre.
Ac divina abundans gratia
Sapi<*ntissimus Narses
Omnia tit omnibus,
Ut omnes salvos faciat.
Opla ut bospilos et civca
Irreprehcnsi lianl omnino,
IH el oniniuiu mcrcedem
Deo bonam conscquaris.
In paslorem reprebensio
Nulla sit, ncc mala invidia,
\)i et civcs cum bosphibus
Semper optimc Iripudieni.
Urbem Ascalonis celebro luboptrr,
Quia Narsetem Hliorum invenil paslorero.
X V H I . ln venerandam Crucem.
Iiilideliuni pranteriit tcinpus,
Fides sancta, jubila.

V A R L E LECTIONES.
8 7

Re\cra malleni quam .


. H A T R A N G i E NOT/E.

(61) Hic enromium Narsctis, nimiruni od pars D


n!?era, incipit, alqtie ejusdttin virlulcs merilo ad
sklera exlolliintut'. Ohserva, quaeso, Ascalonae epiecoptim dognialuin vimlicem proecipuum, populi
pra.si<iiuin, paupcrnm allorftm, pupilloruni parenlein, injuriam patienlium palromun infirmorumque
levamen el salulein. Gbarilale insnper divitia accensus bcne perseculoribus precaiur, nulltim ia
ir.imicos odimn nulril, omuibus deiiiquc omnia fil
[/Cor. ix, 23], l omiies salvns facial. Civcs d^niqneel bospiles prorsus invprubensibitos opial Sopbronius precibus maxime Narsetis, ut is dcbilam
divinilus landem conscqualur mcrccdein, ci ipsi
ljplani jugiier agant vilam.
(62) Ejtisdem argumcnli duo sormones nostri
Snpbronii cxsiani, unus scilicel, in Exaltntiouem
venerandtv crucis et in sdnclum a Grotscro [De sancta cruce, Ingolstadii, 1616, Lat. 1175]
ediuis, aller in adorniionem sancia* crjtcs, ei de

jejunio in Bibl. Palr., ed. Lngd.


(65) . Persarum seilicel. Hcraclius raior post mt irimnphos de Cbosroc relalos, ojusqiie
ra^dein a filio Siroe pairatam (cnjus lamen aviWs
Snpbronitis ntillam in bac odc mculionein facit),
faMlus cnin novo imprralore fcliciter fcril, elsancia
crux resliluiiup, quam Glnosroes, diroplis Hicrosolymis, in Persulcm abduxerat. Anno igitur 18
ejus imperii, qnatuordociin posl annos scilicet ex
quo in Baibarorum nianus veueral, vcneranda crux
reeip.iur. Snbsoquenle anno ipse lleradius Constanliuopoli profeclus, san< tam civilalom petnt,
vivifica cruc 8 lujna [Cf. Cedren. ad aniitiui 19
Hftracl.] ineunle vere advehit, solcmniierque vola
persolvit. Ucditum ilaque sanclsR crutis in Jertisnlcin
Sopbronius in4iacode cxsullans celcbral, Persaruin ca?des anle crucem direpiam obiter aliiiigens.
(61) Barbaris proHigalis, cilbara ul lirtili* melos
dical, litlcs ul cxsultct invilanliir.

07

S. SOPilROXlI
linpiorum evanuit niinbus.
Cubara, gaudium modulare.
Babylon peniicies, daninunt
Fuit omnibus roorialibus,
Gigncns geuus impiorum,
Alens turmas iniquorum.
Exsultansbymnum cano
Laudans Deutn, ul par ebl,
Quia pacem lam dileclam
Diulurnam concessil orbi.
Donum enim Dei maximuro
Esl pax, sed quae vcnit
potentia divina,
Quse esi firma vi divina.
Piopler pessima pcccaia
Deus punilor apparuit,
Dcus apparuit salvalor
Fons pielatis et clemeniiai.
Quasi lurbo aulebac Medu
Genus hominum meicbat
Ense, jaculis, et baslis,
Alrocissimo furore.
Ira Dei tirgeulc iniliians,
Visus est ceu falx flammea,
Quare et urbes concreinavit
Gum civibus ittilissimis.
Snnctain urbein everlit
Ubi Gbristus passus est,
Namque Gbristus illuni egit
Propiiani urbem ul spoliaret.
Expugnaiam sanclam urbem
Toiaro implet cadaveiibus,
Et lorrenle ignis loiam
Deo percilus inundai.
Cepit eliam cruccm Dei,
Propugnaculum Dei maxiimun,
Polens bominum tutamcn,
Malorum optimum remedium.
Sola namqtie in pelra steiil
Galvarii Deum oslentans,
Tumque moricin inleremit
Gum possimis dactnonibus.
Et bomiiiibus cxslinctis
.Morle c l pessima corrupiione,

PATRIARCH.E IIIEROSOL.

,
, .
5
(65) *
,
,
.
,
10 ,
"
(66) <.

,
15 ,
.

' ,
^
20 .
(67)

, , ,
.

25
,
\


50 " ,
"
.
^


55
.
\
,
po
40 .

**,

" .
45

,
r

V A R L E LECTIONES.
8 8

codd. . Patet amanuensem posUeinam litlcram scribc


ibere obliitim csse; noc dissimili raliona
[n S
seq. v. sciipsii pro .
codd. et seq. . , quas metri coiiciimUas non patilur.
codd.
8 9

P.MATRANGiE

(65) Peslis et calamilatum nutrix Babylon vocalur, e qja Persas ori^iiiem duxeram. En Simocaitae
verba de Persanim originc* [Tbeopb. Simoc. Htei.
lib. iv, c. 15, Paii, typ. Ug. 1(47] : "H
, ;
(66) . Jleapse dimurnam pacmn et Iranquillitaicm Heraclii victoria coiilra Persas videbaniur orbi lerrarum rcstiiuisse; al paucis inde
amiis impielas ipsius Ikraclii liareiicomin proiecioris in impci ium iram divinam converlit. ilaumnr
eniui Arabum princeps el Saracenoruiu in Pala>
eiinani viciriccs acies direxit, Jerusalcui bicnnii lcm-

NOTJE.

ore obscdit, cujus calamilalcs Soplironius luvh


Bibl.Patr. l . XII, ed. Lugd.] oralione inocsiissima,
quique propter caplam denique llierosoiymain
moerore afleclus dicm cxlrcmuiu obiit.
(67) En paucis ncfandas Persaruin candcs et ferores : quippe qui, ab ira divina inccnsi, tiure
Chosroe, loi civiiaies.diripticrunt, ac, civibus inlcrffcirs, flammis liadideriml : sacrainquc civilatcm eversam, cadaveribusquc reftTiaiii infose
igni landem dedcrunt, cl crucein abslulcrunl, cajirt
virtus, cum sda sleiit in Galvario, niorlem l.ivil da?moacsqnc sub^gil.

ANACREONTICA.
9 1

.

; .
(08),
' ' ,
,
" .
" "
,
55 (69)
.
9 3

60

C5

70

75

80

85


,

.

,

.
(70)

,
^ .
\
\
,
.

,
' )
.
(72)
' ,

.


.
.

,

38M

Stalim viix fons scDluiut


Moriis potenliam obruens.
Lignum fuit, quod mortem gciiuit
Cnm comedil Adam fruciuni:
Lignum fuil, quod inorlcni perdidil
Quando tcnnil Clirislum clavis.
Unde ul Parihi ad rcgioncra
Lgntim Domini pcrvcnil,
Siatim Cbosrocm inleremil
Exiliosoruni rogom Mcdorum.
Auclor cnim fuil bolli
Itupius iuipioruin imperalor,
Aiqiiejucundse pacis
Dirus fuit perseculor.
Subito vita cxcossit
Qui vilani lurbarai belio:
Qui C33dibu.s omnia implerat,
Ense eaeditur letnli.
Crux Domini sapicns
Hunc triumpbum relulit
De Barbaris violcmis,
Dc Chosroe pcssimo.
Tnnc Iranquiliilalis germen
In omni terra emersit,
Bellorum auclorec&so,
Genilore turaulluum domilo.
Alque ob inclylam pacom
Divinilus ad mortalcs rcdeunlem
MagnaB Roma iiliiis
Maximis inccdil lacliliis.
Perseculoris pulso inetn,
Palriam invisit secure,
Qui parenlum fugeral urbcm
Civis rursus nunc cunspicilur.
E l Iaetilia inccnsus crucis
F i l i i Dci sancti populus
In proprias scdcs redit,
Inquc proprias domos properat.
Viluperium exlegum Hebraeorum
In eorum captta vertalur,

V A R l i E LECTIONES.
codd. . Ni fallor, bac esl Sophronii mens : Dominus Jesus, etsi niortuus, manat tamen cruore
(\ cst sanguine aqna permisto) morlis poletitiam conculcante. > codd. nisi malueris
i o l a addcre anie , ita ut boniines sini inoriui, c t c , quos liberavil. Equidem pretiosissinnim illum sanguin e n i el aqtiam e sacro lateie fluentem bic denotari, vix erit qui dubitare qtteal. Atquid sibi vult illud
? Lcgendumne , ul vocabulum sil novi lypi. el quidem femini generis? namque
l i o c denola. Ceieruin in , aliquam vocaleiii desiderari raiio ipsa versiis ostendit.
codd.
et v. 56. .
Perpensis qua Sopbronius ipse inferius v. 71 el 72, de Cboeroe dicit,
Ijbcnter subrogarem genitivum casum, ut cssel ille auctor el paier belli.
9 1

9 1

9 3

P. MATRANGiE NOT/E.
(68) , elc. ligno fruclum vetitum D lanta ketilia Ileraclius afleclus fuit, ut per lilleras
A i l a m o prabenlc mors olim scaluil; e ligno rursus
Constanlinopolim inissas eam civibus quam primum
innolescerc volueril [Cf. Fleury, Ilist. eccL au.
C l i n s t u m clavis pcndeiilem tcnente, vila omnibus
629], qua? populo eoncimenli \u ainbone Magnae
exoii.i e>l. Quac senlenlia sa pc in libris ecclesiaecciesiaeleclae fiieruiH dicPcnlico&lesejusdemanni,
e l i c i s Gnecoruni occurrit, in Octoecho pra?serlim.
(70) CrucedcCbrosroctriunipbanti', pax universo
(60) Rcapsc Chosroem crucis virlulc profligalum
orbi reslUuiinr.
profitelialtir (Ieraclius, quod eliarn niinnuis cruce
(71) . Ilis vcrbis Horadii
vt<trice signaUs signiiicare voluit. Adde lerrorem
nomen adumbralur ; v. seq. lege , ut
a b ipsa cmce Persisincussum, ac plurima prodigia
babcnt codices.
quae videsisapud Baronium [Ann. 1. VIII]. Grucis
-(72) En pacis effcctus : redeunt ad patrias sedes
v i r l u t i bic iribuilur mors Ghosrois a filio Siroe
qui, boslium caedes effugienles, in diversas regione*
i i i l e r c r n p i i , cujus facinus silcntio legitSopbronius,
sese receperaul.
u t supra monui. Siqdidem ob ejusdcm mortem
i

. SOPIIROXII PATRIARCII.E HIEROSOL.

3oll

Namque rcdiil lignnm Dei


ipsius civitalem.
lerrie crux csl resliluia,
Piorum morlalium gaude genus.
X I X . ln ascensionem

et in

1.

seipsum.

Ab inclyto aiilem recursu


Ciadus scandens supcr illos,
Olivarum nionlem osculabor
Unde in coelos ascendit.
Elimmensa altiludine
SapicnMae divinse, ob quam
Me servavil, collaudala,
Pedem stalim inde referam.
Sub tcclum ubi sodales
Venerandos sacra docebal
Occulla arcana revclans,
Dcinde cgo pervcniam.
Aique por portam principem
Supra gradus proccdcus,
Pulebriludinem admirabor
Urbis sanclae uccasuro vcrsns.
Tuam venuslatem ex Olivarum monte
Qtiam dulce cst mirari, urbs divinu!
E l ad Lazari septilcrum
Qualriduani niortui
lude Iransicns, regi gloriam,
Qui illum suscitavit, dabo.
Et fcrvorem sancli amoris
Corde cobibens deveniam
Slalitn Bcllileem in oppidulum,
Ubi oninium rex est nalus.
Admirandam quadriporticum,
E l tricoiicbam eleganlem,
Sacrosanclas illas aedes
lngressus, tripudiabo.

3812

"0:t xb BsoTo
.
; *,
90 .
ri r

(73).


(74).

; ,
" (75).

, ' ,
(76),
.

,

.

\ ,

.

, .
\ (77)

, ,
" , .

\ ,

" .
ZCo (78)


.'
9 8

45

10

20

25

9 6

59

\\MJE
LECTIONES.
Incodd. deest quod et conslruciionis ei mciri ralio poslnlare videlur, et emendavi /*.
Codd. , sed euin vorsns seciuidain syllabam breveiu exigeret. atisus SIIIII banc VOCCIII ionicaiii faccrc , qiiod inibi suasit el seq. v. 18, ubi ila babent codices.
Codd. pnelerqtiam qivou %cisus palilitr hatic leciioneni, slalus adverbium rcquiri bic quisque sibi persuadci.
n

9 6

P . MATRANGiE NOT.E.
(73) Moerct quod abscns loca sancta invisere, et
magnificuni leroplum evstrnxil, dc cujns schemrti
inler vener.ibiles monarhng et sodales vcrsari non
rolundo lornis porticibus desuprr cameratis vide>s
possil. Cum de ascensione in bac priiha odae parte
Quaresmium [l. II, p. 310). S. Hieronynius e l a i .
vix pcrpauca allinganlur, el sanciorum locoriun jy <|'os Baronius cilal, de caciunine hiijus roiun U
eiuimerasio iulercipialtir, duo inde mihi conjicere
rererimi poslquam de vosligiis Doniini liiuni m
fas sil, iiicoucinnc scilicel in codd.
pressis dixisscnl, nullo modo potuiss* concamerari,
insrribi odcn, alque caindmii mulilam e Barberi*
(76) Laudibus in Ascensionis lemplo altiiii< m
niano codice ad nos pervenissc. CaHcroqui Sopbrodivinae s.tpienliae datis, inde vsressuui refert, el n nium C.alvariae templu anie omniaadoravissc, cxin
feriiis templuiii aliud iuvisil ab Uelona in locoarJin monteni OUvarmn profeclum esse, Rtaliinc primo
iicamm ubi Gbrisuts arcana aposiolis nianifesutii,
versu erni potcst , quod quidem
(cf. qux in ode8, v. 10, adnotavimus\exin c prindje
indii arc videtur insiia particula .
porla proccdens, pulclierriinuni in Jerusalein pro(74) . . . De hujusiftodi gradibus ad commospecliun capit, cujus lempli absidem ad oi ienuai
diiateni in ten.pluin Geibsemani acced^nlium, en
fitisse versain buadent i l U vcrba ;3qa?. apud Niccpborum [Htai. lil). vm, c. 30] leguiiliin
.
() \ ;
(77) S. Ilieronynius, De locis Ilebr. ct N i r e p h . I. c,
... ' super Lazari seputcruin ab llelena nobilcm ere , clam faissc ecclesiain lesianiur. Caclera de l;
,...
sepulcro cf. apud Quaresmium 1. c.
, (78) . Airium qualuor poriicibi:s euiTuI,
tum triphcem eflormabal concham ; concha au:eia
.
esl pars illa qucc in conchce formam superne $inuaitr,
(75) Ubi Helcna (cf. I. anle citatum) aere privalo [Cf. Cangium, Glos. med. Grccc.]
;

3813

3 14

ANACREONTICA

'
:;0 (70).
(80)
;
,
.
(81)
,

; .
,
"
f
(82).
\ (83),
,
, , ;
' .
*
,
*
(84).


,
.
(85) , ,
.
,
,
C
,
* .

Bethlccm sanclaepulcbrag res vulere


Clirislus, qui ibi est B d l o s , mibi concedat.
Crebras ct auro coruscas
Videns colunmns, opus
Arle mira elaboralurn,
Dolorum nimbum dispellam.
E l sj.eclem cainerae videbo,
Laquearia coruscanlia,
Nam propter artifieium
Eximium splendcnt ul decor cooli.
Spccum eliam iugrediar
Ubi Virgo regina omniura
Salvalowm morialibus gcnuit
Deuin verum alque hominem.
Apponam sacro lapidi,
Qui Deuin excepil puerum,
Os, oculos c l caput,
Ut inde feram beneficia.
Et praesepe gloriosum
Adoraturus veniam,
Quia, cum essem irrationalis,
Yerbo Dei fui nulrilus.
Mortuorum anlrum ingrediar
Puerorum necalorum
Ob Uerodis furiosi odium,
Quando Yerbuni nalum est.
Basili paler, eximic prudens,
Ulinam luiim capul nunc osculari posslm!
Cum clero et prudenti populo,
Cumque sanclis praesidibus,
Et prsefcclis monacborum,
Meum videbo palriarcham.

9 7

33

40

99

45

55

Y A B I i E LECTIONES.
9 9

codd. .
. Ita codd. al ego mallem fulurum -. " codd. .
emendationem lypolbeta inofe solilo parvipendens, edidit ul babent codd. * codd. .
T

Mcam

P. MATRANGiE N O T . E .
(79) , concedat. Sopbronius itaque longe a et Nicepbori [loc. cit.] tesiimonitim , ,
\, \
panclis locis aberat, et moerorc maximo confeclus,
.
ut inferius, v. 50, ipse asseril. Mihi de teinpore
(82) . Melurgus nosler
qiio bsec odc scripta fuerit conjecturam facicnti
Monoibelitis infesius cum occasionem nanciscilur,
videtwr possc stalui Sopbroiiium banc composuissc
duas seinper pro recto dogmaie naturas inCliristo
cum Persariiin vaslaiiones ca^desque fugiens plurimas regiones peragravit, el itomant eliain invisil.
Domino confttelur.
(83) Bealus illc lapis, superquo natus cst Jes::g,
(80) Coluiunas pula auro coruscas. bic essel Opus affabre el miro erlidiu fidelium devoiioni cxposilus ftiii.
ficio elaboratum : nam hic ideni esC ac )
(84) Ilelena aliud leniplum cxstruxil in marly.
rum innoccntium bouorem, dc quo baec Nicephorus
(81) . . . Concamerationcm ecrlosiae eliam
I. c. : \ . . . . , .
GJrcumspiciet, ubi laquearia flosculis aureis ador- . Crypia adhaircl ad
nala tauquam c calasbis pendenlia (b'c cnim s i - ausirum praesepis, in qua liinocenlium corpora
gnilicarc vidclur vocabuluiii ), ol speciem
cougesla luisse pia tradilio oblinuil. Sopbronius
rtkli slellarum splendore decori, inuienli oflcieulia.
nosler anno 035, inira n>ocnia Jerusalem obscssu^,
Eadeui fcre refert Euscbius
populo maesiissuiain oralionem in die (>bristi nalaii
lacunaria describcns. Apud umdeiii Eusebium
dixii [Bibl. Patr* l . XII, ed. Lugd.], doUnsquod in
1. c. dcscripiionem inver.ies lempli Bclblee.iiiilici ab
Belblcem non pogset fcslum cclebrare, neque 7;illelena suinmis impcnsis a di(icati , quod poslea
noceniium
anirum voncrari, boslibus jam ca l o a
Gonslantinus . . .
occnpaiilibus.
,
(85) *12 . Quisnam sil bicBasiliug prudcnlia
:
eximius, aperle delinire non qneo, quein tamii
donavit. Duo itaque cominebai buc leinplum, ct
)nona< buni iuisse inferius cniitdr. Basilius quidam
praeeepe el gpeluncam nalivilaiis, loca scilicel inler
varia narral Muscbo, et abb&s erat Byzaiilinoruni
ficse diflerenlia, ut Sopbronius infuriiia v. 49 i n PraL tpir. c. 40]; dc quo BasiUo cf. apud CoieL
riubilauicr asseril ; diversas tanicn sententias de
foH. Eccl. Gr<cc. t. II, c. 32, pag. 346.
liisce locis videsis apud Quaresmium, t. II, p. 626,
i

SS15

* S. SOPIIRONII PATRlARf.IL*: HIEROSOL.


Qui mci genem exsisiit
Germen optimum el sanclum,
Basilius ille mansuclus,
Mibi valde venerandus.
Tu scis, beale, cur tui
Recordatur mens mea boc ipso terr.pore.
Laetilia cordis mei,
Parentum meorum d e l i c ^ ,
Sapienlue decus, quo i " ,
Sopbroni prudcus, inv< ni.ni?
Sopbronii vcnerandum viiUnm inspiciam,
Quein dcsidero lugens ncciesque dicsque.
Nnnc lafTymarnm lorrcns
Ex ocuus nieis fluit,
(ium hwc in memoriam rovoro
Gito procul ingctnisceus.
Te namque amtaus ct filins
Palrem, divino rcspectu,
Proposueram meuui solalium,
Et coilegam seneclulis.
Cum mei oblitus es, fili jncunde, [sueras?
In inonacbis qucm ut nalum 1'overc propoCum variarum muliiludo
Galamilalum me opprimebat,
Tunc tc, dilccle, fui privatus
Molcslam trabens canilicm.
Mundana vita enini relicta,
Tecum viverc et morletn seiini
Conslituaram ; at quo modo
Novil Deus, a le recessi.
<
Nainque cogitans olim gane
!n lanra dileclissima
Usque ad finem me viclurum
Procul mundi tumullu,

. . slans quanlas subii I


Moerores cordis mei
InOniios enim invenires
Et buimun couspersam
Meis adbuc lacrymis.
Quocirca carmen istud
Tibi obluli cupteuli
Per lotiini Syriae populum
Metfs acrumnas canere.

05

70

75

80

85

90

95

"
" ,
,
*0 .
(80), , ,
.
,
,
, ,
, (87);
^ ,
" .
*
,
"
* .

, ,
,
.
, ,
, * ,

" ,
, ',
,

"
,
, .

\

,

100 ... ' .


(88J
.

.

105 ' ,
* ;
.
1

VARM2 LECTIONES.
coild. . * Quanquam vocabulo subinleUigi possil cmcndavi .
. MATRANGifi .
(8G) Basilinm Sopbronii angueiiae nou latebant
substanlive usurpaltir, quod lexiograpU
eolalium quairenlis.
non adnoiarunt.
(87) Soplironii cujusdam solitarii fiietiam lauda(88) Sopbronius amico Sopbronio melodo foriassi
bilis inenlio \nPralo spirimali, c. 159. Sopbronius,
scripserai lutn eonsolans eum, ium de vilae, qnno
de quo sanclus mclodus bic loquilur, in laura
timc agebal, genere illmn inlcrrogane. A l sacilns
eancli Tbeodosii forlassi! vixit (aul in quovis alio
Sopbronius prooul a locis inemoiandae noslrse reSyri;K iuonaslerio), ubi meludus sacculo reiiuntians
demptiouis pace cl uanquillitale amiss.i, a eharo
vitam degere staluerat, dulcis Sopbronii ainiciiiae
Sopbrouio disjuncius, angtisliis inenarrabitibus
vinculis alligatus , cujus absenliam doflcl , duiu
angiiur. el conliuuis lacrymis consuniilur : propterundique angusiiis maxime premerelur : boc emm
ea boc liigubre melos ejus xruninas exposuit, qu
naiis indical v. 87 : , ', qui
amicus scire cupicbat.
iia reponendag est typotherje . ln v. 88,

3817

ANACREOOTICA;

3818

'.

X X . De desiderio tuo sanclce urbis el sanctorum


hcorum.
(89).
Sancta Dei civiiae
Jerusalein, cnjas mmc
Portis velleni adesse
Ut ingrederer exsoltans,

"
'

" *
5


3

lnclyt Hierosolytmc ganeiite amor


S inper cor meum graviler afflfgit.
Super planitiem tuam inccdcns

Ad Anastasim deveniam,
' (90) ,
Unde oninium rex surrexit
"
Conculcalo mortis doniinlo.
40 .
Dulce solum osculabor,
,
Respiciam sacrum Ibolum
(91) ,
Ingentem, ad inslar coeli,

Quadr

. . . .

Domini suggeslu
45

In mediam lumbam Dci

Perveniens, illam peiram
, (92)
Yeneralus osculabor.
.
Et veneramie iumbac

Colunmas circumqtie concbas,
20
Lilia aurala superne babenies,
' (95)
Osculans, affalim Iripudiabo.
, .
Ad triporticuiu transgrediar
\ (94)
Totam geimnis et auro ornalam,
(95),
U i in perpulcbre habilalum
25 (96) '
Locuin Cranii obreparo.
(97).
V A R l i E LECTIONES.
Addidi versni claudicanii. codd. , ct v. 6 ; melrum vero eiucndationem suasit. codd
.
barb. . codd. .

. M A T R A N G J E 2.

(89) Haclenus peregrinabalnr in aliis rcgionibus C non solum mirae rolunditalis illius
Sopbronius, curo sancta lora revisere cupiens banc
tboli, sed el pulcfariiiidiiiie noiionom exbibet.
oden composuil. Locortun ttaqtie eanctorinn
(92) , quee acilicei Dominicum
ode coitlinei, c l quae in Hsdeni prwsiantiora
corptig recepit.
scite snnimatintque recvneenlnr.
(93) '^. Mire lioc novum
vocabulHm, qiiamvig iwrgid* compofiliouie, con(90) . Sancti gcpulcri templnm a Constantino suimna magniflcenlia exctlattiii) eliarum et celumnarnm, qtiai gepulcrom circumdabaiil, ofuamenta exprimit. Nam si ad conbag [Cf.
fuil appcllaiutn: cujus enccenia magno gaudio
v. 28 seq. odae] boc adjecliviim rcferre vie,
gubeodcni iniperalore celebraia fuere, c l eerumlaquearia tibi praocultg ponit auratis floeculi* liliodem memoriam Ecclegia Graca quotannis die 43
ruin formam imiiaulibug cxornata (et bie vocabuSepiembris renovat. Qnw vcio Consianiinwe de
ejugdcin aedificatioue scripserit, qua3 hiiii in snperioreode recitaluui ab ipgo
Sapbrmiic explanalur); gi veroad colttmnag reiere,
e i quanta fuerii diviiiarum copia, ornanienloruni
epieiylia iores Irtiaceog auraleg intcrHceg el volupnegianiia, ei marmoruiu exccflcnlia, videsis apud
tag bal>enlia repnesemat. Ldia sane ad bnjugmodi
Eusebium [Vit. [Conttanlini lib. n i j , qiii ideni
orpameiitiim adbibka legimHg eiiam UIRog. \ u , 19.
templum diserie descripsil. Sanclft
eral quidaui Anasiatius, cum Sophro(94) . Hujtig triporliciie Euscbiu I. c.
niug uua u i m Moscbo illam ecclesiam iuvisit | L t etiam ,menienem faeil:
mon. c. 48]; de qua quaj gunt scilu digna coiifer 4 ().
pasaim apud eos qni de locis ganclis gcripsere. e l D (95) . tloc novum, apud Quaresniium op. cit.
gena et octopedale vocabulum perpolcbra porticorum ornamenta ante oculoa ponit, marmorum gei(91) bic eglne ? Namlieet Orttiotorumincrustationent triperticum ombisnquc apiid Suidam, Apollodoro teale,
tem. Saiie Euaebiug I. c. acripgit porlicug ei airia
diciltir. htsupcr aptid Arnaldum
fuiaae .
explicattir; etymon auleni est .
Sane Eosebius niagniiieai irulli 12 columnis sufful(96) Sopbroniug, S. gepalcro adorato, Calvaria
t , et S. gepulcro impngiiae inenlionem facrl I. c.
ecclegiam invigurua ad hanc triporttcum procedit. Quadrangulaia baac ecdesia ad dexteram 'uoe iufra v. 49 et 20 indubitanter indicanlur.
; plagam conslrueta, et S. . vulgo voophronius iiaque stalim principem bujus templi
cata, cruciiixionig locam continebai: et ubi quoiipartem admiralur. Me vero de signifieaiione vocadam lignea crux, e qna salug mundi pependit, i n Jjuli baesiiaulem, ad ituerpretationetn
fixa steiit, minr rnagniludinig argeniea cmx staluta
intper indicatam impellil novum adjectivum
io?isebattir [Cf. Qtiaregra.,Grelgcrum, Bedam, elc.]
. Pergtt einm, ui noiavit Hcsyehius, regia
tftbcrttaeula el autag, ,
(97) . Calvarise mediocrig altiludo t s dicebam. Hic ilaque, ul inca esl senlcnlia,
pcra ei pctrosa, eisi paeluluro a sepulcro dislan^

PITROL. G B .

LXXXVll.

120

3819

38!0
HIEROSOL.
,
' , .
(98)
30 \ ,
"
(99).
' , ,
*0^.
35
" (I)
"(

' .
" (2)
40 yp
.
'. .

S. SOPHRONII PATRIAHCHil
Oceanus viise scmper vivenlis
E l vcrsn oblivionis, luciferum gepulcrum.
sacrum lerrx umbilicum,
Petram proteusus ogculabor,
Ubi iniixum sielit ligmim,
Qnod delevii ligni nialediclionem.
Quam niagna esl lui gloria, illustris pctra,
Ubi crux redempiio bominutn inlixa !
Gaudio exsulians iude veniam
Ubi cuncli adoramus,
Quoiqiiot S U I Q U S fldeles,
Gloriostim lignum divinum.
Ut (cura plenus) feslinans
pielore eflormalae
Imagini obsequium prxglem,
Gcnua flectere gesiiam.
E l per splendidum suggeslum
Gaudio cxsullans deveniam,
Ubi invenit sanctnm lignum
Yeneranda Helena imperalrix,
E l cum cordis compundione
lnelTabili ascendam,
U l aspiciam in allo posilam
Arundinem, spongiamque et lanceam.
YARIJE

1 4

(5)
,
45




50 , , .
11

t e

LECTIONES.

* Yersus obscurilale referli til odd. Iiabent . YUte adnot.


Cseleruui ncque tuelio convenil.
Baibri iniamis tarbauim vocabuliiiii cotiiinua scriplura
exaraltim ila exbibet . Allaliug in suo apograpbo divisioiiem vciborum el bioos acoentus laniuuimodo adjecit. " codd. .
1 1

. MATRANGJE

NOTJE.

tis, ab bftc verbo dcnolalur * - C riam [Cf. Damasc. De imag. lib. i n ; ronr.
Nic. M, act. 4, el ipsius Sopbronii S. Ilaria? igypt
, perpubhre
\i\habilatam,
propler ecclesiam
Acta] cruccro videre cupieulem, et vi divina ab iusiilicel ibidem exslrutlam ; eniin inlerpregr<?ssu basilicae repulsani, ium Glirislo Dominocooialur ati llesyi bk>.
ciliavit, veneralum abit, benefiria indereporlani
(98) , ut scite Gretserus [De S. Cruce
. (Hic lanieu versus hujus
lib. i , <ap. 471 animadverlii, nou maibemalicc de
stropbae cum subsequenlibus existituo ceofusos,
medio i e r r babitabilis SS. Paires Golgolbaui ita
inlennediis scribje vitio reUclis.) Parlicipium
appellavertint, sed moraliier. Videsis aiitem qnare
Latvarue mons fueril isle locus vmatus apud euiu- , ut babent ccxld., iu ieiuuiiuum genus inulavi ul cura concordarei, d ul m
dem Grelscruui I. c. el JJaron . 1 Annal.
se babet, ita inierpreior lectioiiem obsciiri&giniam :
(99) Liguum fructum velilum Adamo prabens,
(Jt orbit reclor btneficia mper me efundat;
^nu
lignuiu iuil maledkuionis, quatu rursus crucis l i flectam ame imaginem piclore efformalam im *egntmi deievii: quapropler iiifwius pelia, ubi crux
uerationis obsequium.
iiiftxa slelil, voealiH*.
(3) Sopbronii geqnamnr : q i , i m (1) Traiisit buplironius ad GongiaHliniaiue basigine adorata, ad suggeglum gacrum uDdiqae <olirae parierti, itbi crux Domini ab lleleiia invenla
f u i i : cujua partem fldeiium adoraxioni Hudique cou- ruscum, ubi Helena sanclam cracem iuveiiiL, M curreutiuui expositam ipsa Ileleua in arcano sacra- vigendum proiiciscUur : indeque a^cendens, devotione coiiipuncljug gacram aruodiiieni, gpongiam n
rio servari jusserat, ei quolaums (die 14 Scptembrift hoc fesiuin ab Eccleaia Graeca cdebraiui) ab D lanceam in aliqua aidium parU edita fortasse rcepigcopo sanclae civiialis oslendebalur. ,
jgilag cum admiralione gpeclal. Cxleroqui vocaail Nicephoms [//tl. Iib. vin, cap. 29],
ulum Boda explanabii: ipge uaiaqtie 4e
,
lancea disserens J l)c loc. tanclU^ c. 2 ] , ZOMGM

miliii$, a i i , interla habelur in cruce Ugnea m pcr,', '
ticu Marlgrit. Idem spongiam in illa exedra a
. llaiC saucia crux cus4odeiu proprium baservari gcripgil, in qua calix Domiwi inter Manybetal. Cyrillus suo aevo quouidain Gosiuam iioniiriuin el Golgoibam scriniolo erat recondilns : oc
uai tioc iiiuuua obemHeui; iitsuper couc. Cbalcedoarundine vero haec nolilia Sopbroeio dcbetar.
nenee bujus oflicii inenlioueiii facil, qiue videais
Mulia quidem gcilu digna sunt de biece t*ucu
apud Greiserum [Op. c i i . lib. i , c. 75].
passiouis iiigiruiuenlis, quae videsig ia Ckremk*
Alexandrino, apud PauluiM Amiliuni, De r s t a
(2) Duo sunl vcrsus leclioni iueiKlosisainue el
getlis Francorum c . 4 ; apud Robertuiu ittonacba.
prorsus obscuras, calligrapbi loilasse iiicuria.
c. 7 ; Bosiuui, De cruce irinmphanle ; e i
Iluns lanieii Sopliroitii, ui reor, biec csl. Qui auRomanum die uUiuta Maii 1792.
liH|iiani saiiclam cruceni alorarcl, iliaiu loiiasse
ftanclx Yirglnis iniaginem,
^-yjuiacain Max

3821

ANACREONTICA.
1 5

'
,


|
55
(4) ,
" (5)
.
"
60 ,

(6) .
(7)
,
65 ,
.
, ,
" \ .
$ (8)
70 ,

.
(9)
, '
75 * * ,
.
(10), ,

,
80 .
(11)
",

3822

Kt decus iinlc novum


Basilicam coiucmplabor,
Ul)i Liirtae monnchorum
Noctumos canunt hymnos.
Gressus mcos exin movens
I Sion vcnfam, ubi
Sub linguarum ignis fonna
Gaudium Domini descendit.
Ubi quidem ccenam myaticam
Rex omiiium instiluens,
Asseclarum pedcs lavii
Humililalem docens.
Maria est, qua fundit omnibtt*
More fonlium salutem
Fx illa potra, ubi
ttci Olia posila fuit.
Salve, Sion, sol splendidc mundi,
Quam cupiens ingenrisco noctesqite diesque.
Ul umisit ab inferno
Mortuos inde liberatos,
Tuiic Salvator omnium rcx
Ibi apparuil beniguus.
Excelsa Sion relicta,
Osculaius peiram, supra quam Creator
Yerberaius propler me fuit,
1 aedes ad pelram veniam.
Locura, ubi flens suspiro,
Piiiiceps orania sapienti
Suam sententiam audivit,
llunii slratus osculabor.
In probaiicam sanciam ingredtar
U.i Anna praclara peperil Marlain.

1 1

V A R L E LECTIONES.
u

codd. el . &cq. .

codd. .

codd.

1 6

codd.

. MATRANGiE N O T i E .
(4) llujiis magnificae ecclcsia;, qunc omnium
ecclcsiaruin maxima nomitiari solebat [B.iroii. Annat. l . I, p. 219], ab lle ena exslruclae teonograpbiaiu, ut tunc tciuporis exslabal, conservavit
Adaimianus. Cf. Uuarcsmiuin t. III, p. 124.
(5) . Sptrilum sancliim in forniain ignearum linguaruin super apohtolos descensum
indical boc sesquipedale vocabuluin, cujus ampl.uii
explicatioiieiii exbibel Eusiatbiu* in tomo sequenii
CommeniariQ nunc printum ediio de iambico canone Penlecostes: cf. hirmum 5 odsc. Goenaciiliim D
ab Helena in porlicu lempli circuinclusum refert
Nicepborus [Hist. lib. vm, c. 301, qnae res a Cyrillo
Hieroiol. [caiech. 16] pranumiala fuerat.
(6) a , quod in lexicorapbis deesl; idem vocabulom a Sopbronio iu ode
, Y . 82, explicatum est.
(7) V . 63 ad .66, versa obscuri cxplicaiione indigent, et, ut exisiimo, hic Sophronius de aliqua
petra, in qua Yirgo monua posita fuit antequain
sepelirelur, procul dubio loquitur. Nantque in su-

(8) V . 69 ad 72. Nec minore obscuriuie laborant bi vcrstis, quoritm meiilem i u inierpreiari
l i c e a l : Posi jusloriiin animas ab inferis vocatas, lum Jesus e inorluis resurgens apparuit,
elc.
(9) . Superior ecclctia forlassc cst bic
, de qua loquilur Gyrillus Hierosol. IQCO
supra ilalo, ei inferior ejusdem
ecclesi pars, ubi petra ... extlat (sunt Adamnaiii
verba) $upra quam Creator noster crtaiura $ua

heu ! flagellatus eti. Sic et nosler Sopbroniua l o quilur, * .


(10) , e i c , locum ubi moitis sentcnliam
audivii Salvator, Gaiphae domiini vidclicel, de qua
Brocardus i U disserit : Procedentes ulira in
moniem Sion inveniemu* Caiphce domum,

cujus

aulam Helena in ecclesiam convertit. Cf. Nicepb.


I. c. Yocabulum non semel cogitavi ila einendare , mansuele, placide; revera Jesus
respondit Hebraeoruui injuhis cuin euoi corani
Gaipba sleteruni.
(41) , elc. Domum Joacbim juxta
periort montis Sion planitie, inquU Beda, I. c. ,
monachorum eellulas [requentes ecclesiam magnam probalicaui fuiase, ubi Anna Mariaiu in luceiu edidit, non aolum Damascenus [I. iv, c. 5, De /W.
circuwdanl, illie ut perhibent, ab apoitolis funonh. et Orat. 1, de Yirg* nai.\ pluribus locis tedatam eo quod ibi Spiritum tancinm acceperinl
sialur, aed et fidelium pielas/quae ecclesiam i b i
eanctaB Amise dicavit, ubi sublus fertur iuisse sa<
cium cubiculum in quo . . V . wata esl. [Gf.
{jiidresm. loc. cil.]
pulcrum, quod scimus in Gelhseinani repositum.
f

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E

3823

Subiens templum, lcniplum illutt


Purissimrc Deipara,
Deosculans anif lcctar.
Parielcs mihi cbarissimos.
Neqtie icmere praieribo
ln metlium forum gradieus,
Ubi in palriis est na!a
Thalamis regina Yirgo.
Ubi ascentlil paralylicus
lerra lollcns illum grabalum
Jam sanalus jussu Yerbi,'
Locuui illum etiam videbo.
Gaudcns nniuio laHnbor
In prrcdio sacro, corpus
Quod olim excepii
Deipara Maria?.
llorlutn Geibscmani perilluslreni canio,
Dbi esl tepulcrum Malris Dei.
qnam suavis os, exrdlens
Unde Cbri&lus rex ad ccelos couscendii!

85

90

95

100

I H O R S ,

X X I . In avum Menam oeconomum noni Alexandrlce falso accusalum sub Pkoca qu&d Theodosium
Mauricii filium excephset.

Mibi lyram fer, propbeta,


Eia tympamim agila,
Maria, ut caniu celcbrem
Exsullans Triadis potenliam.
Triadis vivificas pango gloriatu,
Eximii Pairis redemplionexn cano.
Gum cymbalis exsultaus
Triadis gloriam cano,
Gelebrans Patris redemptionem.
Trislem gemitnm nam abslulit
Obrucnlcm animam rneam,
Et laelitiain ducem resliluit
Mea sespiria fugantera.
Pater mcus pfus Menas
Pauperum erat patcr,
Tulamen religiosorum,
Advenaram Pater omntam.

HIEROSOL.

, .
,

.

' ,
"
.
(12)

,
.

* ,

,
(13)
" .
* ,
' \
,

1 8

'.


(14)

, **

olxcvojtcr

r t V vldr '-

" , ,
"
,
; .
0

.

,
.
10
(15)
,

.
(16)
45 ,

Y A R M 2 LECT10NES.
1

1 8

Ut eet in edil. codd. .


Addidi , quod deest omnino In codd. ' Codd. ffev eentn
meiri ralionemet evang. bisloriam ; Gbristus enim e monie Otivarum ascendit, non Yidit castoe.
c*4J.
. ** .
M

. MATRANGiE NOTiE.
(12) Sophronii \erbrs lacum in probatica tan- D " \
.
1
x__lvW_.
I
I
. . .
\
1
-
:* fk .1

diu a~ >/<
paralytico Anitiin.liHU
occnpalmn. qitem
toll^re
grabba

tum smiin jassil Salvalor [Joan. ], a dewiie fide


. De toi
libus visilalmn in lanli miraculi meuioriam, alque
persecnUombus hanc llenas nobis scrin honore fuisse eolligitur.
vavit Sopbronius. Trinilatis palr(V0in16 Uaqoe
(13) Gefhsemani praidium
Mena3 , propier exinnas viVltttCs qnasi
fere semper vocalur a sacris inelodis, ubi Helt^ia
dtmnt, a svcoplianlia liberationem Sopbrotnn
illusirem aedeoi aedittcayit,
statim ascribit. est ,
chis dexlmU, docirina, unectuU speclandis iribeu,
ita Niccpn. I. c. Videsis tamen Barouii Annates
tit ail div. Ang. Collat. Curth. c. 242.
anuo 48.
(15)
(14) De hoc Mena et de nolitias in prje ] .
falione congessimus. De bnjus oda3 argumento saiis
<1^ , id cal
crit verba Theophylacli recilare, quaj exslani in
nilellige propter viiaj couleinplativae snhlini*
lib. v i n , c. 15, in .
tatem.
^, ^

3825

ANACBEONTICA.
3826
(17)
lilcirco draco scclcsius

Yirtulum palris mci
20 , '
-^grc fercns gloriam, in cum
.
Arcuni inviduni letendit.
(18)
Invidia daiinonis qiicindam

Spiriialium fratruin Dieorum
,
Slatim subiit, ct Mcnas
25 " .
Serpeniis tclo cecidit.

Miser prodilt, cor furiosura
,
Invidia repletum gcrens,

Novus iudas esi invcntus


.
Palrem qui voluil perdcre.
30

Ex bonorum parcnlum genere nalus,
;
Quomodo daemonis odiosus filius evasisii ?
,
Ex optirao palrc geniius,


lnvidiosi proles pessimi
; |
Daemonis unde evasisli?
55
(19)
Divini verba prophcta!
*
Complet: nam uriscr cdons
, *
Pairis panem, in ciiui
( .
liiielices cxlidil pcdes.
(20)
Diu invidiam cuiu fovissit
40 ,
palrcm divinum,
'
CIIIO Infami
nicrelricula
(21) .
Dolosos composutt rumorrs.
Accusationem falsam genitori tuo,

Pro co quod te nniriil, stmis?
\\ * ,
Dolosam fraudcm palri,
45
,
Niser fili, paras,
, ,
Q
Postquam suavilcr tc nutrivit?
* ;
Potentis boslem imperaloris,
* (22)
Morluorum doino relicta,
,
ln sanctis acdibns palris
50 \

Assorebal apparuisse.
(23) .
Hos iustabllcs scrmonos
(24)
Miscr vere cum movissct,
' ,
VABIiE LECTIONES.
Barb. babet
ut edidi, nam facilo. subinlclligcre polcs , aut
, iia ut senleolia sil : Ubi iuvidia iuiuin e fralribus invasit, slalini Menas prolligaltis csi a scrp^nlis
pliarelra. Atiamen mendi suspicio mo lenet, et casligan veliin boe inodo, atd <>> necessario
ut sil qui iulcrimere velil .
Codd. , qui cssct vocativns
cni bic non esllocos. Si velie rcliitereeamdem voceui. pcrlcvisacrenlus inuiaiio gcuitivum D o r i c u m dahil. Codd. . * CCMII. , quod v o c a b u l u m neqiie cuin solo, neque gc-neris niascnlini recenselur a lexicograpbis.
lbid. v. 4 4 ct 4 7 in Jlue, quamvil m c o d d . d e s i i inierrogalio,
typotbeiae crrorem respuo.
1 1

1 1

, e

P. MATBANGif)
(17) , id est 0 elerium .
.
(24) Falso rtimore divulgato, res per sluliiloquam
(18) " . . . . Proditoris
nomen stipprimitur, ex boncstis lanieii et bouia Diidicrculam Alcxandriae deiegilur; post
liaec Monas \ collocatur : iocus
parenlibus natus infcrius dicilur, et ab eodeiu
cst omntbus cmii indemeniiit obnoxius, liie vero
Mena educalus.
videlur indicare etiam locum crucialus, ubi rcos
(19) Davidis scilicel in psal. X L , V . 40, verba
iHquirendos fortasse delinere solcbanl judicfs.
, ' .
Namque pro vexari cruciari vulgo Atc(20) . Diu. Iu Menam crimiiialio omnino
xandrinos usurpare obscrvalPbryaiclius, el anonyd le*ianda,atprodilionis macbiiiaineiiluiii '
, ornniiiiti quidem rerum pessima est. t\msDtsynonymi* et dmrsis vocibus* ait
,
(21) . Apud llesych.
. ftteatii senieaiiam cqntirniat Ccdreiuis
pro invenilur : a quii ,
a. 6 Jueliuiani, ubi basc legtinlur :
crepUactdnm; duplex iiaque liiijus verbi trigiiili . Siinilia habrt Tbcopban^s
catio vocabulo niirc convcuit, quod
a. 1 Valculis, \
lamen bic niasculinum obsrrva.
\ .
(22) , Tbeodosium sciltcel Phocasinunieum.
(25) \ , inlclligo inona%

3827

J
S. SOPHRONII PATRIARGHA HIEROSOL.


Per atulliloqiiam mulierculam
55 .
Alexandria* praesidi denuniiavil.
"Eppt , ,
Abi in malam rcra, raiscr flli, qui patri
\ .
Parricidiuin struis poslquam te nulriil

Posi lios sermones exsecrandot
,
instructos, pater meus
60
Mansuetus conjectus fuit
\ .
ln vincula sub divo exposita.

Sperans eniin praefecius
6
Veriiatein cognoscerc,
*
<!uin penlitis convicialoribus
65 .
Detinebai pairem meum.
$,
Deus pairum, quem tu veneraris,
,
, .
Te, pater, filiis tuis cilo restiiuat.
'
Dcus patrutn bonus

, %
Paircui quaro ciiius sospiletn
70 .
Cbaris iiliis restiluat.
" ' (25)
Patrem meum hospiiatorem
;
Una cum invidis ferro
,
Misil vincium Alexamlriam
.
Ut a rege indicaretur.
75
* (26)
Imperalor palrent nieuui

Cuin malivolis prxfcclis

Ad venerandum misil Cosmam
' .
Verum cupiens dignoscere.
,
Propugnaior jusiiliae et vindcx,
80
Ex odiosae invidiac aucloribus

Sapienlissimus Cosnias
.
Verum discere dicebal.
Q
'
Et diserte ait, veritaiis
**,
Aftscclas $e servaturum,
85 *
At pessima morie lnuliaturum
.
Asserenies dolosas nugas.
.
Accusalione falsa etaliin detecta,
, \ .
Cbriste, dulcein palrera redime.
,
Deus, cilo macbinaiione
90 ,
.Dolosa recta delecta,
.
Palrem charum sospita.
'
Gravi metu aulem percussi
,
Cor invidum, aine plagis
(27)
Doloso prasidum furore
95 .
Pairem redarguerunt.

Tum vero invidiam detectam
,
Dolosamque omnem macbioationem,
1)

Plene Cosmas inetytus pio
.
Enarravil imperalori.
V A R L E LECTIONES.

* Vocab. sptrilu denso signatur in codd., et acccntu aculo.


. Ita codd., al veliin emendare .
Codd. .

* Codd. .

" -

1 9

. MATRANG/E NOTJE.
(25) 2 Menam appellat Sophronius eo quod
benigne exciperet hospiies, ulqtie supra v.17, hospiium patrem eumdem dixerat.
(26) Yeritas fortasse ex relatis actis nondum
conslabat, quapropler Menae ad Gosmam tit inquireretur iniuitur. Quisnam fueril isie Gosmas definiro non queo : quidam Cosmas laudaiur in c. 172 Limonarii,
vir summa virlulc,
bnmanitaie, doctrina et comitate couimemlatus.
Cxtcroquin bunc Cosraam insignem sui temporis

advocalum ad causx tanli momcnli cognhionem a


principe deputaium nou video repugn*re : quia
imo qtiae v.79 seqminlur, ***,
el . 83, , mtre nieac suspiciooi aslipulaniur.
(27) . id esl calomniosa iraudc delecta, Gosinas rent apcril princip*.
qui sycopbaniiaB atitiorcs condemnar, et Mensa
liberal : is tameu paulo p<K
mocrore fortasse confectus, extrcmutn obiii *

3810
ANACREONTICA

Atque ab iivimoriali Dco


Animos sumens imperator,
Invidia detccta, statjm
Divinain ecnienliam dixit.
lnvidis poonam subire jussis
Dolos<e machinalionis,
Parentcm meum jubct
carccre liberari.
patcr, pietatem propler luam
,
Dcus te liberavit liorrendo pcriculo.
.
Tuarum copiam virlumm,

Pater, Deus cum inspexisset
, ,
morle horribili te UberaviU
.
Tristi invidia depulsa,

Nubes atra fuit disjecta;
,
Lacrymarum dies praHcriit,

'
Ut apparuU pater dilectus.
.
Criminatio periit, providcnlia

Jnslitiae dmnae acccdenle,
,
Namque ob Dei providemianv
-
Cratia oslensa csi genilori.
[dions,
.
Cbrislus, luorum filiorum gcuiiliim cxau ,
Te palrem ex injusta salvavit morlc.
.
Geiuitu tuo audito,

Nalorum Deus paUem

lniqiue sorli eripuiU
.

3829
100 *
,

.

105 ,
*
.

110

115

120

125

\ xvptr
rhv
(28).

10

XXII. /it dominum Paulum candidatum ci Hu~


riam eju$ malrem in Domino morluam.

,
,
;
(& ;
, ,
;
(29)
' ,

10 .

'


.

15
"
,
.
1 1

VARLE

Paulue.
Praesidio dilecio ainisso
Maria mea genitriee
Qualem luclum incipiam?
Quibus rivis lacryinartint ?
Quid luum, Maria, deseruisli filium
Solus ut vilas flucUis pennearel ?
Spirant aurae perniciosac
baralbro peccati,
Quae naviculam vitee humanae
Jam submer#ere feslinant.
Summx tenebra exeriuutur
Mali ob caligioem peccaii,
Quae jam crescunl ita, ut vilam
Usqwe ad cxtrcma turbcnt.
D
Quarc me nunc eliam Paulum
V h oceanum naviganlem
Turbo ei tenebne invaserunl
Viiam turbidam efficienles.
LECTIONES.

" C o d d . . Fortasse cum Sophronius tcribebal, Paulus erat vila funclus; at qtiod in hac odo
vivng repraesentatiir, el dialogum institnil cum malre morlua, quae piissimae ariinoniliories ad honestc
sanctcque vivendiim Olio roganii praebet, idcirco emendavi, ne leclori negotium facesserct.
Inswpcr ob eamdem causam interlocuiorum nomina adjeci.
Godd. * iia ci v. 12.
Barb. .
Godd. .
1 1

. M A T R A N G J E NOTAS.

(28) hUcr vemislissimas m n Sophrouii odas


pnncipem locum huic posirema assigno : tanla
euim pclale in Beum, cbaiiiale inter religiosissimam niatrem, et oplimc nuralum ftliiim, el cordalis ad pic sanclcque vivcndum uiouitis abuudal,

l supra luillibi iuvcuirc qucas. lliscc adde quamdain numrrorum harmoniam, qiiaoani~
mum etiani severissimum commovel.
(29) \ , bscrcscs fortassc undique
invalcsccnies.

S. SOPHRONII PATRIARCH- HIEROSOL;

3831

Maria.
Omnia quldem nosti, fili,
Qifaecunque super tcrram
Repant, naturae legibus
Morlte corruptioni subjncent.
Gbristum ducens itae navigaiionis so
[cium,
Non eipatesces lempestatum ventum borri(dum.
Detis qui otitfi omtiia coirdidit
Poenam onrnibus constlttfit,
Ut qul e terra nascuntur
Ruraos in terram revertaniur,
Deus ergo qiii haec staluit
Me qu oltm nata Cueram

Jusftit mori, naiune


Obsequentein legibus.
Patfue.
Eia loquere nnnc, mater,
Hihi fuclu ingenti perdiio,
Ut dotomm pondus queam
roeo corde dissipare.
Te niortua praesidio nostro,
Jaculoruin inmdci me timor domuil.
Maria.
Uiinam aegrHmlinem
Tuam auferrerti, (dhare
I
Qaam non portes susiinere
Male seiuper perlurbaiuein.
Raiionem aolet gignere
^
Tristitiae purus himbus;
Et tui maximi dolorls
Ego misera partcm cepi.
Paulus.
Nemo omnium mortaliom
Tanta mala passus est,
Idcirco gemitus nie domant
Iatuealeui vitae tumultus.
Maria.
Deum mentera etevans,
Fill, tn Dei Fllium bonornm
Omnium distrlbutorem,
Tentationes eritabls.
Prasldium habes validum, flli, Genitricis
Ghristi, qtii inirolcorum vires coufregil.
JJ
Deleetare nova dogmata
Gum maRe aactoribos,

38J2

.
, ,
20 "
"
.
,

.
25




\ .
(50)
50
,
.

35

40

45

50

.
, ,
(31),

* .
,

.
,
! **,

\ .
(32) *
,

.
.

" ,

.
.
,
,

.
, , (33)
,
(34)
" ,

55

V A R L E LECTIONES.
* codd. codd. el
,raallem meiri gratia.
#

42, . codd. .

* codd, $ . codd.

. MATRANGifi N O T ^ .
(50) Exstal hujuscemodi sentenlia in Ciceronis
Lffilio iv, 13 : Quem fuerat cequiut, ul prior inlroierom, $lc prius esire de vila.
(54) . Mihi luctu mar
xftno perdiio.
(32) Reapse calamitates prudeuiiores efficiunt
liomines.
(33) Mariac Yirginis prasidioinferuales hosles

debellanlur.
(54) Monitasequuntur pienlissima. Pernidosa cl
nova dogmata (puta Monolhelismura) eorumque
auctores exsecraudos esse docel, pielatem crga
Deum babcre sincernm, presidiuni esse senibus,
opes indigentibus profuudere, a?grotis auxiiia pra>
bere, clc.

3333

ANACRfiONTlCA.

"
60 ,
"

,

, , .
,
65
,
,
.

Quoiqnol ttomits Dci


Repclltiiilur a pastoribtis.
Praebe le otnnino ptam
Sciie cor immdaltmi tabens,
Deura digue dflige
Menle, verbis, operibue.
Baculutn esto seftibos,
Pauperibus copla,
iEgrotanlibus letamen,
Iujuriam patienllbus prJesKIiutn.

4 0

Paulus.

*
\
'
"
.
b
(55),
,

\ \ ,

.
*
,

.

,
,
.
,
^
, ;
4 1

70

75

Cum vixermi emper immunde,


Immnndum fero vulmin,
Quare ut meiueni ad Deum ievem
Iudigeo tua lidnci.
Felix eram, nonc Paulus snni miserandus,
Post obitum luum, mater, pra&idium meum.
q o i d e , mea genUrix,
GtHM itie m terra praaceesisses,
Eras ancor* forlisftima
Deom propilium cfficiena.
Tua namqtie omnia oplima :
Viia pia in Deum inteiua,
Preces pura qeae fu&debas,
Me Peo conciliabanL
Sub poteiue auuw umbra
Tuarum precuin viven,
Detnn benivolum babebam,
Vjlam felicem agebam.
Paulus ego quomodo miscrandtts evasi,
M-jlcr mea dulctesiina, posl lui fatum ?

80

85

Maria.

.

00 ,
,
.
,
, .
95


* :.

1 0 ,

.

, , .
4

VARLE

Lumen Dci intuens,


Fiduciairt cnpiens habcnsque,
Fili diare, gralaui Deo
Sanctam vitam vives.
Triatiis tadcstis inclyla gloria
Tc in lerra vivenlem, ftb, salvabit.
Accepms eris Deo,
Si c sceleslis peccalis
Ad vitam piam rttrstis
Aiqno animo converiaris.
Si triste vittiperiuni fugies
Peccaioriiin socitim,
Dcuin videbis cominenter
Tuae viiac proleclorcin.
hmnorlalis Tiiadis omnipo:cns praesidium
irisii inorlc, iili, tc libeiabil.

LECTIONES.

Codd. . At extra Ecclesiam abiguntur , a pistoribus, non a , qnod


essel novum vocabulmn, nempe adificanlibui
lta codd.; at lypolbela emendalionem meam
icqui verilus est.
Casligaveram , sed fiaslra.
codd. .
codd. .
4 0

4 1

4 1

. MATRANGiE

4 1

INOTJE.

(55) Quasi dicat: Dum vivcres, mater.felix eram ; te vero nnrtwi, gcmitm me obruerunl : siqttidem in
me mhcricvrdem t/ficiebas Deumtuh precibus, elc.

3835

S. SOPHRONII PATRIARCHiS HIEROSOL.



.

xlv


,

.
\

,
" ;

,

' .

,

.
,
\ .
,
,
"
.

,
"
.


,
' .

3836


.
,
.
,
.
"
,
"
,

,

.

,

.
,
,

.


,
;
.
,

"

, ,
,
\ ,

. Sophronii monaclti medico-sophislai in Josep/.

Nonien inclylum celebrare tempaa felix jubei; invidia prociil htnc exsulei, quoni.un lempus bymnor est.
Quis mihi exprobrare poierit, s i , mariyrtim multiiudinem ccu asirorum coptum prceiermiuciis, solua
llesperum celebravero?
Decora et augusla victoria, surgecum chorcis, coronas inlexens amarantbinis floribus.
Dale mihi snpieniis propbeta? cilharam sapienier pulsare; canlare ineditor, sacros sermoncs cxcilaas.
Jacob lacrymas fundens filiuin composuil, labores palrum maiiu gerens.
Vendiliis csl volens Josepb, l bertus visus esl, u l laborem viurens viriule mngis niicrei.
Lngubres eniiscrunl gcmilus luuc cordis ejns intima, quia fralrcs accesscrant Barb.iris similes visi.
Deiius gralia supervenii, u l viulenliorcm invidiaiii arccret, et hiviclam rabicm rcprimerei.
Iltuxit cum serenitale sacrum splendens aslrum varia in specie somuium etlisccns.
Pbarao bonorem conlulit, rex niagntis prodiit, coronas illi inlexuii, inluens auicin Niltis dolmi.
Adbuc juvenc apud biimiduin coinis Niluui dominanle in Burbaros pcreuntes sanclo jttslUia* gladto,
Abundaii5 surrexh mcssis tuillia inaniptiloniin producens; rex soltis collegic, sigua sapiemiu praeiiosccns.
Sapienliam populiim cum doruissct, (Vsiinaverunl sapicntcm illum rcpulare; falenles propiiio Deo
iltiiui mirabililer omues conciliare.
Ttinc fraires adveuerunl, lunc auruin prselmerunl, lunc frairum multitudincm iuluens a i.ore ftagravii.
D i x i t : Unde vcnicntes, per frauilem cxploranles vuhis bella iudicere, quinam aul cujiisiiam pairis
;

estis ?

Timor sialim iuvasit cos, gcuua trcmor occupavit, Deum mcdio iinploranles dixoni.it sapietti
judici:
Rcx poienlissime niuiuli, illusUis, inrlviusque victonis, Burcx, Noto impcras, Zcpbyro quo pie ct Eare.

3837

ANACREONTICA.

" ,

" , .

,

.
,
,

.
,
,

' .
, , ;
,

.
"
' ,

.
"
"
*0 ,

S8
", , .

.
, ,
.

,

' .


,
.
,
,

" \ .

,
,
.

' ,

.
?,
\ .

Recurris mundi tafilmliiieiii, l:inquam cquus ipsc le agis; sive apalium inlra quod incedis, ponlus
sit sive lerra ; filionim flliis misius cborcas ducas canenlem comaro agitans, iimc niclior videaris conjugi
canis capillig ornata?.
Rcx poleniissime omninm , gcniis lsrrel vides ; obeecrarous ntitriri parvam escam sumenies.
In inshlias dedil scyptinm, lios^elimiil ui imperane; innc pairie desideriuin omnes concipinni.
Quid vis, maxime, rcra lalem ? Tollc ad Dcum oculos, sencx senio confeclus; ne viam suscipial, inlerTalla detinent.
Tulit voccm voliemenler, eroieit Jios u i v i r prtioens; Simeon gernilus edens manstt arbiler.
Propriam reversi domum omnia breviler enarram. Bciijamin desideratur, alacriler, paler, adveniaf.
Rursum ad alienos cum venissent, viderunl ccu inviii virum; illevero: Gaudete, dicens, flendo omnia
locuitis C8I.
Didicerunt urbes illae graliam a Dco vcnisse; paler brcvi adveniens qiiievit laeto aniino.
Mca progenies efltilgel ; chorus in nieilium prodiens byinnum incipil ; patuil Beus oinues conjungens.
Coroua sponsoe patris, corona virgincs feiirinas, corona inibi landein : coimvium, ut et filios caniem.
Hac quoiiiodo iliic contigcrini. nuuc ego pra?leribo; amiqua pulcbrum cst celebrare, nieliora vero
plaudile.
Aiblela enim isie omnino viriutibtis univcisos anieit; viriuieiu solam oslendcns diviuum lerrorem
adducere.
iacob lacrymas fundens composuit filitim; labores pairum manu gercns.

Codicis Barbtriniani,

e quo desumpta sunt sancti Sophronii Anacreontica,


apposilam haud ingrale lector
inveniet.

descriptionem

hic

Godnx esl mcnibranens in 42 m. folioruin 421, cujns pars anliquior folia cenlum supra nndecim conlinens, elegantiesime saxulo fermc XIII est exarata. Prasit odarutu Sopbronii aliorumqtie poetarum
nbcrrimiis indcx, qui summas liiteras auraias, caMeras vero minio piclas e l ferc quadralas babei ; b;vc
omnia foliis quaiuor conlmenltir : dein pariter seripta
, qui maxinia ex parle desideranltir, paucissimis fragnienlis exccpiis, usqne ad fol. 7 v. sequnntur.
Primae oda iuscriptio , e l c , lilleris quadralis auro '. couslai, vario nec iuveRuslo ornalu conclusa. Nonnullis odis prseligitur <uin uoniine Sopbronii eadem iiiscriplio, u l
48, 49, ubi dcesl; 20 vero i;omcn laiiiunuiiodo prxpouilur ; duac tamcn postrcina
inscribunlur [ita bic cod.J [ila cod.] . GaUerum nc rcli<|ttse odae
quse nomiiie Sopbronii carenl, ab alio quovts aucore rouilatic panun cautis vidercnlur, primain tantummodo, uli incodicc iascribilur, edidi. Odarum tiluli poiro quadraiis lillcris auro pariler lcxlis ele-

3839

S. SOPHRONII P A T R I A R C H ^ OIEROSOL.

3*43

ganicr sunt exarati, nno cxreplo 1 1 : , qucm cum incurioeuscalligraplios exscribere fortasse nfglexisset, inanus rrcentior cloiiuo appinxil. Q u vero non sine lecloris adinirationc
aspir.itinliir, sunt odarum lillerae auro non solum, sed s*pe miiHJlis afTabre dcpict, dum slropharum omnium majusculae auro lantum obtegtinlur, el ortlinero alpkabeiicum fere sequimlur. Reliqaam scrtpturam in poliiissima pergamena nilidissiinam, rarius contitiualam, ntilla habilt. apicum a<il*piriluum ralioac, varianlesquc inlerlinoares eodem cbaracfere ila signaias . . praeseferenlem invenies. Codicem tamen do locooliin baud dubie reposilum ei inde inqoinatum, jam velustatc laboranlem folia aliquot amisisse, facile digtioscUdf. Btlriiopega cnim fasciobni
uiembrunoam ad plieaturas aliqnol iolionim discissas agglulinavil, el rursus qualeruioues collegii, qui
uotis anliquis nuineralibus omuino carcnt, recenliores aulem parum accurale suot apposiix.
Deesl codicis frons xn primo fasnculo, qui ideo septem foliis consiat : vcleris scrtpiara qnaleruiones
onines nunc quindci im suni, folia vero ceutuin supra undecim, quoruin eepUagesimuiii secundutn, praeter pluriuta amissa, diecie&um est. Sequitur dein quaternio xv qui bac nola 32 sigoattir, e i clno folia
insuper, cx arcbeiypo jain pcssmndaio a quovis saactilo xv descriplus, ia rudiore membrana, diverso
alratnenio diversisquc litteris coafcclus, qui Photii et Chrielophori, primi asecretis, poHltcorum versutun
reliquias continet. llaque pars maxima codicis periil, u l hidiculus in fuie prafatioitis poaiius deinonsirabil : aeque sane minbna est jaclura quam profanae elsacra* aiusae pissa euut; uam aielodornm serie;n
qui a saeculo vi ad x, et ullerius (Wuerunt, codex complectcbalur. CaHcroqui lemporutn injuria bxc
oarmina existimo deperdita, nec uaquam reliquis partibus, ul inauus anliqua in eodem codice uotavii,
hujus AnncTeonlicce anlhologice separala pot&essor* aliquomagis verecundo quam philologo. Veruttieiiitu-

vero, u l unicp utar exemplo, quid religiosius, quid castius Sopbroaii mti carmiiiibus, quormu aliqua
pessuin iverunt?
Codicis nibilourinus pidcbriludo, pbirima versnum pcrlurbatione, ct mendis abimde mullatur ;
ilaque quod bujuscemodi perpulcbri codices subiere, nec noslcr clTttgil. Ast ego versws, imo iniegras
slropbas, quae alienuni locum occupabanl, sua sede repusui, el btc, u i veriUs paieat, ineam recenseo
reslituiioacra. l a ode 1, versus 40,41 et 43, at sunl ia edilione, post versuiu 51, ia codd. inveniumur,
reliclo tinius versus spatio, (jui revgra non deest, et 99, 100 el 101, post slropbam sequenlein. In 5
odc trcs versiculi 57, 58 el 59, post versum octogesimmn lcrliinn ia cod. sunt exarnli, el runi versa
oclogesimo quarto conltisi : post duos impares ires versiculi 78, 79 et 80, unacuin vt-rsu 115, pariter
onfusi,posl versum 112 eraul Iranslaii; vcrsus 99, 100 et 101, in odeO, posl versuin 17, Lazan inepic
associabaninr; oda* 19, v. 100 quanquam inilio inulilus, siropbx dep?rd:l:u reliquuui liiUra uiajn^cula
incipil et cuni prucedenti slropba conjuugilur. Quid dcnique de ode21 dicam? Onitie^ lerni versus, qai*
que ditos imparcs seqni debercnl, scrihac inscilia in duos coalili gusquc deque per oaiuein oden vagaboulur ; facla tamcn resiiiulione, imparibus 60 el67, ires soliti vcrsiculi defuerc.
Prccttr sancti Sophronii Anacreontica
continentur vel memoranlur
in eodem codice duo
Htliz
Syncelii Anacreoniica,
Michaelis SynceUi ode, Ignatii diaconi grammalici
vde in
Paulum,
Arethce archiepiscopi
odce, Leonis magistri
el Joannis grammatici
et Georgii
grammaiici
anacreentica,
Acoluthi cujusdam ode mutila,
Phatii et Christophori
versus politici.
Dt
quibus lege Pctri Matrangce prcefationem apud MAiSpicileg. Roui. t. iV,pag.
xxx-xxxv.
Photii versus politici exslant lom. CIJ,
pag. 578
scq.

EJUSDEM S. SOPHRONII

TRIODIUM
(Ang. M A I . 1. c , p. 126.)
Cantus. Eum in camino ignis.

Consumplum voluptaiibus, exsiincioque visu,


igne lui tretnoris renova me, Cbri&ie, lumine
ealulis clariiica me, u l glorificcin tc iulcr om1IC8.

Odio habens libidimim sarietaiem, l.Ttarc comtworaas prope boaas : ct mclius le babe propler
fejtinii deiicias, aaiariludines volupialnui vitans,
bumilis aniina nica, el vjvee in saicula.
ladurata esl anima mea, el excascatus prae malorum ebrielale, miolme aspicio te soluui Deinn :
rtaqwe miserere mei, el illuinina mc, ci poeniLcntiic
aperi mihi januas.
Qnaedivinani reddidil nostraui tcrreslicm alquc
corrttplibilcin, casla, subdlanliam fcrvenli lua in-

Tdr kr
.
, \ ^
, ' , ,
, .
,
\ , ,
, , xa\
.
, \
, , *
\ , \
.
\ ,
, ;

3841

TMODIUM.

3*48

, Wrcessionft : dirige nesfrns preces, orafcfonegqtte


\ \ .
rirttic ad tnuni OfMtininqiie D*HHI ae regero.
"

Qvia ego sum in

mari.

, , ,
, , \
, ,
.
"
,
,
, ,
.

Sobrius eslo, vigila, suspira, lacrymare : per


integrum jejuniiim peccati onus, anima, depone :
ferventi poenitetrtla expelle ignein : aiqiie poei trisliliain dolorum Itigubrem lunicam discerpe ut eiolam divinam accipias.
Adeamus lerminum bonaritm aciionum : ctmeti
per jejunium, abjeclos relinqnentes vobiplamm
impelus, ct in obscuritateoi peneirarrtes aagtisuruin conlemplalionum, solam conspicienrea C l i r i sii amabilem pulchriiudinem, votaniee aiyaike
per divinas ascensiones.
Heu ! quis lio ? quid moKar ? peccatam faciens.
I , ,
\ - et Dotnimim non limens, cgo kiseius : ideo jiirti\ caasa damnatus sum, jwdex juaie ei bone ;
; ,
, converte me et saiva qui stiper omuee bomines te
exasperavi.
.
Sterilis terra, qurc genuit omniam pareniem, qui
,
parum aperii manum, suaque gratia imptel orona
, , \ :'$
animal robore divino, superpone pani viventi debi ,
Hiaia corda! saiieiatc acerborum nostrorum erra )
lorum.
.

<&

Eum in rnbo Moysi.

Somnium dcjice, aiiima, pericuiosaft quietis, et ar , , (, \


* deuter vigila super divina prsecepla: appropin ; * - quai sponsus : fer lampadem, et festina ei occurrcre.
.
, ~
lctu mortifero vulireralum per volupiatis gla*
. ,
* t . . - r . . . . . . .
.
1 i.
r >. tJL
:
.: .

Ji- j
c

dj i; u m , ope linamenli
iniscricordis
deiiiiaslonfs
, , >
lua?, dcinens satia me, Verbiim, ui le grato animo
.
glorificcm in sa?cu1a.
, \ ,
doloribus noxiis, ab invidia ct rivalilale, ab
,,
omni malilia abstine, animaalimenlis milrita quaj
.
delicias aupcrnalurales et inmialeriales suppeditant.
, , \
Deipara casta, animse meae vuluera, el cordis
, \ - dolores, meniisqtie errores cura, ut sola peccaio, , \
rum auxilialriv, et obse&sorum propttgnaculuai.
.

;
Morttlinm quit tate audimt t
, Mortalium quis sic cadens Devin exasperavil ua ; quani ? qufe impetib* matt%i obedivii, locus
, \ , ^ appareit petcaii, sicul ego iMer ? sed UiK|iia|iii
; ' , ,
Deuu, qtii propcuet eet d mieericordiam, luisererc
.
mei.
,
Divinortim angelomm potesla!e,clenieetem Deum
, impioraie qui satvei animam in mari hiijue v t o na , \
taiitcm, t tenipofttaiibtts libtdiomtt agllalai, alque
, \ - aggressiombue adveraorimi spirituum objeetaw.
.
Age, anima, pennis fulla, per jejtuiia, vlrlu, , ,
itim, abjicram malitiam libi ewbeieme, et ta rae, ,
diiatiorribiis cceleslibus pone delicia^ iu meditationibus qu.-e bealos eftiekmt bonos, similU faola
,,
Dco pcr fnlem.
.
Qttis auditas faciet biudee luas, < genuisti

motlo incoirprehensibili laudabilcm llerum, asla,
, , \

38

S. SOPHRONII PATRIAROLfc H1ER0S0L.

3Sii

et B o m k i i i n , quem laudanl arebangeli ? illum "igi- , , *#


tur iinplora pro poputo delinquenti, Virgo in- , :
.
nupia.

.
Floruii deserlum.

'

Crucifigamus membra per tempcranliam: sobrii
siitius ad oraliones, ul scriplu 11 csl, ei j u x U ves- , , \ * .
ligia vivainus palientis qui doloves damuavil ad
mortem.
,
Exspuenle* amarum pcccalum, feslinemus vo
lunlaie quae iram experia est bencplacere Cbrislo
, .
qui per crucem destruxil principium omnimn
maloruin.

Cui assuesco peccalum irabit me in integram
*
ruinain : sed tu me ab ea praeserva per luam cru, , .
cem, cleraens mtsericordissime.
, ,
Regere omnes aclus, Regiiia, qtias rcgcni gniuisli,
,
servitatc libera me dolosi soliusque bellantis.
, .

.
Caminus viodo.
*
Caminus libidinuiu htflamniai animam meam :
rore aulem misericordia; Uix banc refrigera : quo
volcnle salicruul pacis I01U01 ex iutaclo latere itio
, , .
quaudo crucifixus es, benciice, cum magna humiliaiione.
,
Exlollens nos ad maliiiaui inclinaios pcr luam
, * ofev
iii cruec ei-eclioncni, Cbrisie: unde jaeienlem i
, ,
pcccaia in abyssttiu reduc c l sustiue, peira saluiis,
, .
ui glorifkeui polentiam tiiam.
, , Per lauceain tuam, Cbriste, libidinuni corru , , ^
plionem cxpurga de corde roeo, inicgmmque sauc
lifica qimd serpens vulneravit deulibus venenalis: C * \
61 conrode mibi abeque iinpcdimenlo pcr divinas .
vias antbulare.
,
fulgeidem lampadem ct carbunculum, in qua
iguis diviuiiaiis residens illuniinavil percussos ni- ,
, ,
gra corruptione, inlemeraia, veneramiir omnes
, .
benediceules, benedicta propler frucliun ventiis
lui.
JElerni parenlis.
Cum gplendore qui solein superat, ob jejuuinm
fulgens, graiia fulgenlissima evangelizat omnibus
crucis radios, et auroram venerabilis passionis,
el resurrcclioni dieni ealularem.
Castilatem oplemus, impudiciliara fugianiua,
prsccingamus renes lempcranlia, ul puri appareanius ante pttrum el soluramodo requirealeiu ab omnibus puritateui, Salvaiorcm animarum noslrarum.
Clirisle, timore luo confige carnee meas : qui
cruci peccalum Adaiui conflxisti, solve raalorum
iueorum ?ineulim, mali cenfrioge lela lancca lua,
Domine, et ab illa calaxuiiale lH>era ine.
Judiecm aequiseimum et solum cienieiiiiisimum,
Virge, quae genuigii Chrislum Dominum, Puella, l i bera me a damnaiione el igno ac viiidicla, tu
cujus frucius peccaia mea susccpit.
Sapiem inelfabitis.
Qui tit aslra in apogaco discipidos in prxdtcatione oalendisli, Yerbum Dei, corda nosira illu-

\.
, ,
,
, \ , \
.
' , ,
,
\ , .
, ;
* ; ,
, , , *
.
\ , , , , ^
, , \ ,
.

.
; , ,

3845

TRIODIUM.

3846

^\ , , mina fidgore virtuMrm, el jejiinio purifica, conoe , dens poenileiiliam ol convcrsionem servis ttiis ad
, , .
te glorificaitdtim, solns prcine et eptime.

Natus e$ ex Virgine.

,
, ,
.
' ) , .
,
,
.
\ \
cl ^, \ , xa\ , ,, .

Abslinentiae accepto fulgore, illuminare, anima,


et fuge peccaii obscurilatem, ut mitiatur tibi i n dulgenliae splendor divino Spiritu.
Hanio roe libidinis decepil doiostis vinctumque
copil: vos vero, Aposloli, qui medicaiilc verbo, imiridum relibus inchisislis, illius maltlia me liberasits.
Apparete solis gloriae faces, Apostoli nobiles,
leiiebrarum obscuritaiem cxpellcntes : nunc auCem
illnstraie ine per omnem maliiiam obscuralum.
Clamabo per nociem et dicm obtritue ad te,
et liberabor, el voiuplalum periransibo murum,
el salvabor, tua potentia, Virgo, dcfensus.


.
, , \ > * , .

,
, , .
, ,
, \ , , , .

Decrelo Domini.

Abslincbimus ab omni voluplate, maceranics


mentem jejunio, el onipunciinnis poluin fervenler
bibamns cilhai izanles: Bcnedicite, opera.
Eortim qui slanl a dexlris fieri cousortem deprecamiui, apostoli, ul oblincam, quando sederiiis
cum Cbrislo judicare bomines, qui de miillis peccatis reus accusur.
lu currum divinarum virlulum, jejunio purificali conscendamus, ad coelcstem verlicem nicntem exiendainus, citharizaiUes banc altiludinem :
Benediciie, opera.
, , Q
Permansisli iucombusla, quae ignem diviiiilaiis
* ,
genuisli, Virgo : sed combure libidinrs aniniamin,
* , .
claniauiiiiiu semper : Benedicite, opera.

.
QUCB immensum Deum in ulero circumdeditti.
^ ,
Dcjeclus volwplaluui in n w e vasium, abyssum
'* ,
tuac misei icordiae advoco : Salva me, Gubcrnalor.
.
, Alisericordiae fous, da inibi compunclionis gul,
lam, ut lugeam malorum lueoruiu infinila maria.
.
Discipulorum tnomm, Jesu., pus precibus augu , ,
siam conced^ ndbi resurrectionem, atque veiicrari
,
divinae luas passiones.
.
Quae iti coeluni iniroduxisti noslrum lerra? 1i* , \
muin, per commoralionem Dei In le, penitus in , , ,
D violata, praesei-va omnes a periculis.
.

\ ^
\
* , ,
, .

, ,
, \
, .
\ , , \ , , .

Uluminatio illorum qui in lenebris tedenU

Segnitiem quse est in me conaiderana doloe^s


feaiinat aique adjnvat peccalo : bic enim applainlit
poatia? mea3 : 4u aulem da mibi cenvergionem, Salvalor, pro illius mina, precor.
Qui ae polestatibus lenebrarnm iriumpbasli in
cruce lua^baniin eripe me maliila qui ce<:idi iu
profun^um peccali, et in foveam pravorum actuum
ged speraulem per compassiouem tuam sahari.
Qui moi luus es cruci affixus, pcccaio morieoiem
viviiica animam nieam, el venerabilem luam resurreciionem cxspeclare in pacei, Christe, dignar* faclcnlein iuas compoeite juslhias.

ggt7

. SOPHRONII PATRIARCHiE HiEROSOL.

38*

RUmiifiaUo f i e impo*CB*i, ealua casia mea?


, :
, , , ^
aiHinee obsolel, aalva iue perdittim, eaJva, puclla,
, ,
c l veslimenluw tmmorialiiaiia induo tue pofri for .
midolosos lapsus pereunlem.
9

Eum tit camino ignh.

Qui burailiasli leipsum, crcctus in crnre, per


mifericordiam clevana cadeiitem olim friiclii arboris : ideo lc, ftolus saperlaudabilis, gloiifteatum canlaraus pcr scula.
Prae incurtae sopore pcccali profundo sonino
succubd : tu awlero qul dormisli \\\ ciuce proplcr
uie, Chrisie mi, exeiia me stupcfai tuin, ne
deprebendal uox liUidinum meorum.
Obcxcalus voluptalibus circuinagonniinam mcam
obscuratani : et ridet considci ans nie dolosus i a i miciis : ideo iwe illnmiiia, et libera de bujus raa-
lilia, Cbrislc, per saecula
In segnilia viiani consumpsi atque soporc pecc a i i ; aggravala cst anima nica, ad aesiduain luara
inlercessionetn recurro : ne permiltas me dormire
somno niortis, imniaeulaia Virgo.
Qucc hunc anle

tolem.

Oplimales

potentes.

Libcralor

omnium.

Trajiriens v i l x inslabile, in furum caviilaiioni-

^
\
\ ;
, , .

,
;
, .

Animam meain lepra cooperiam per pravas cogitationes, aspersiorte sanguinis lni pnrifica, Dei
Veiburo, ct consorleni lua glori.u cflkc nie, qui
proier me ignobiletu stistulisii volens crucittxionem.
Totus fui iiidiuaius oneie pravorum actuuni,
Salvalor : ct, inter bominos vivens, claino ad le,
homimim atualor, anin.se meae iucurabiles conlustones <iira per tuani bonerabilcin ilagellalionem,
ullaudrin tuam divinitatcin.
C
Iniquiiate vesccus et polans incuriam, ego in
omnibus manens iucmcndabilis, alimenloruni abslmcnlia imlcsinenier gainieo : eniiu lianc
dixil abstinemiam luluram esse Dominus.
Qunc rigidae veteris damnaiionie abrogalio fuisli,
atque aviae reforinahix, nccnon generis buinani
cum Deo causa reconcilialionis, ponsque unionis
euni Crealore te, Dci GeiiUrix, lnagiiiiicanius.
Qui solus bonus es, fons misericordiae, Agnus
Dei qui tollia lanquain Deus peccata uiundi, salva
me deticioruDi fluctibue subinersum, ad pocnileiit i s portum dirigeoa me.
Abstinenlia pnra, odium peccati, alienatio a libidinibus, anior in Deuin, assiduiias in oratione,
lacrymae cuni couipuuclione, pauperumque cura,
v i l.hrietus in Scripturis, demisaa fueruut.
Vidneratani animam pcrcati laneea, tt incipieiilem ietlbus multis ptingi, mediee airimarMi nostrarum, cura ut benefaclor, Euppcditans mihi remedia
aagegtomm prsceptomm luonim.amalorhondnun).
fntemeratum laberuaculum, annctiasima Virgo,
iiiqnroatum me borrendum in modum libidinum
motibue, fonte mtsericordia^ pnrifica, ct da mibi
pluvias conipunciiouis, Pocdna, peccati abyssum'
inundantee.

, , cV
/
, ,
.
, \ '
. , , ,

, ^) ,
, \ ,
' .
" , ,
\ , ,

, .

, ,
,
.
* .
\ ,
,
, , .

.
, , 6
,
,
.
, , , ,
, ,
.
f , \
,
, ,
, .
, ,
>,
, \ , ,
.

, ^-

3849

TRIODIUM.

35

, \ bua cecidi^et vatneraiot fotui medlee g r o t a n .


, ,
lium, da niihi inamun, p#r op>uitMD sauctomro luo .
fuoi preces.
4
Injuciuidi poccati fluelite meam contorbat intel , ,
ligeniiani : quemadmodum Pclrum salva me, Jesn,
. ,
c a n e n i e . Oinnia opera Doniuii, latidalc Domi .
num.
, *
AbsUnenlia libidines morlificabimtis, jejunio epi , /
rilum exaltabimus ad cwlum, el clamabiiiius pna
;, ,
couipunciione cordis, Peccavimus libi, Dcus qni
.
coinpaliens es, diinille.
", In ulero 1110 tabernactitum posuit AdtsaifNii*,
{, \
corioruin le po*uit allissimam, et auxitium in, , .
vincibile clamanliuin, Virgo, demonsiianl omrfia
opera.
.
*
E*4 autem per imbedienlias morbum.
, ,
Abelineaiuus ab ira, flddes, in deliciis habea , ,
mus amorem sincerum, frangaimi* patipertbu
, \
paneiii dWinum, charilaie nutriti, el ope lacryma .
rum lacrymas compcscamus venluri |ulicii.
, , , ,
Ingemisee, misera auima. conlrisiare, poeuiien \ ,
tise morcs ostende : nuiic in januis diet, severe j i i ,
dicans eedel, singulis dislribuetis digna factis, u l
, .
scripturo esi.
,
Non comparavi acttts bonos , iuqtiinavi W nicain quam accepi quando diviiio vcsiimenio
* ,
indutus sum ; in tenebris ignoranliae arabtilo :
, .
luee vultus tui, Domine, desperaiiim illumina.
, ,
Maria, oronium Do.nina, omiiibtis me servientcm
, * - Q pcccatis lu libera, Virgo : Liberalorem enim animarum noslraruin ipsa euper ontni verbo genuili,
caruc bumana veslimm.
, .
Quia ego sum Deus vesier.
" 8\ .
Ingemisre, lacrymare, anima conveitere, ptictti, , , , lcnliam age ; appropinqtiavit hora, in januis j u , dex : ad defensionem fesliua, el clama, Peciavi
;, \ , ,
tibi, misericors : cteinens, boue, tu iiriserera
* , , .
niei.
, , ,
Muliittidinem peccaioruin exiliosam deteslatv.
* - anima ntea, mulliHklincm jejnuiorum continttorutit
, - in drliciis babe : saiuiaria praecepia te iiuirian,
quae per Odcm suppedilaul possessioucm aeternam
.
bononmi.
";, . \, , Angeli, Potcsiales, Principatus, Arcbangeli, D;>, , , 6\, \ , D minaliones, Tbroni, Virtules, Cberubiiu tt Sera , phim, bonorum dispensatorem atque Deum suppli \ .
cibus verbis orate u l nobis detur debilorum rcmissio libidinumquc fnga.
, ,
Quse soia genuisti xteriuim Verbum, castisslma,
, \ *
hi le incarnatum, nou autcni desinenlemesse qnnd
,
erat : qtiae rcmansisii virgo posl parlum inviolala,
,
ora pro omnibus nobis, ut liberctur ab exi&io vita
.
uosira.
Loquentes de Deo pueri in camino.
01
'.
,
Qul justiflca-sti ingeuiiscenlem publicanum, qui
, , m*sei(us es peccairicis ex corde lacrymantis, al, , .
va auiinas laudaiilium le, Sahaior, iisque niisercre.
;
Fruciirtccmue in operibus egregus per J^.iiiiiiiu
PATROL. G a . L X X X V U .
12J
v

3851

S. SOPHRONII PATRIARCHLE HIEROSOL.

38

pro Oonnno : et abslineamus a nocivit oogitalioni- * ,


.
bus, ui divinis deliciis gaudeamue.
01 ,
Angdornm cbori te euppliciter exoranl, aposlolorum acies, el martyrum eiercitue, Jesu, populo , * ,
.
tuo indulgenliam iribuere.
, ,
Monlem absque lapide, Yirginem, luciferam laiwpadem, scalani conscensu facilem Dei campum, , , **
, ,
fidelcs bealam dicamus.
Manife$tatum olim in monle Lcgitlaiori.

Pulehrum jejunium quod cor saginat, divinitue


gcrminal spicam virluluin maturam, quam oplabiDIU8 in sanclis diebus, sanclilicationem ex eo accipientes.
Me contcmplans in peccalis multis coinquinatum,
vulneratum et condemnatum, clemens per luam
compassionem miserere, salva me propter supplicaiiones sanctorum taorum.
Heii milii! imserrima anima, quomodo juelificabilur? quie borrorie invadet, sedcnte judice, circuindaiuibus angelorum myriadibus? feslina igilur
poeniiere antc Cnem.
Regale vebiculum, splendidam nubem, montem
uberrimum, lac concreium, te snppliciter exoro,
inviolaia Virgo, ul cures vulnera cordis mei.

,
,
, .
, \ ,
, .
I , ;
, ,
; , .
, ,
, , , ,
, .

Conforielur cor meum.

,
*
, ,
.
Conforta menlem meam invidia serpentU et l i - C
bidinum molibus jaclalara , per luam passio- , ,
, \ nem, amator bominum, qui passus es, et qtiielem
.
fidelibus concedens.
,
Jejiinii graiia resplenduit, intempernnliae lenebras cxpellens : ecce jucundus et salularis dies ; * \ *
.
pcrniteiiiiae ostendamus fructus, elvivemus.
, Qusecadentes crigis, me voltiptalum in prrecipilia labentenr, et in profundos peccati abys- , \
, , , \ sos imnieisam resuscita, casta, et ad viiam
.
induc.

Gruci manus extendisti, tollcns peccatum cxlensae olim Adami manus ad scientiae arborem, per
viscera miseiJcors, Verbum Bei opliimim.

Eum canentes hymnot in camino.

Qtii cum impiis rcpuiari propter mukitudinem


roisericordia? dignalus es, mea peccata dele in lide , ,
D , , .
ul te glorificcm, Christe, per saecula.
Pcccalorum meornm cbirograpbum lancea tua
lacera, el cordis mei dolores sana, Domine, percussa lelo malitia pravorum daeinonum.

,
* , ,
.

Denigralum cor peccati cruore, lava in sanguine qui fluit ex lalere, Cbristc mi, nl le glorificem per omnia saccula.

, , ,
.

, ,
.

Quae sine culmra germinasti coaleelem spicam,


Yirgo, imple esuiienlem bumilem animam ineam.
Vmficantem fontem perenuem.

Postquam jejunassut, Elisaeus suscilavit nior-

* *

8853

WA

TRIODIUM

, * , tuum ptierum, Ul scriptitm est nos qiioque jeju-r


nantes, carnales cogitalioues iftorlittcare lidelo*
, , festiuemus, ul vitam quse ibi esl obtineainus.
, .
lleu mihi! anima, forntidanduin judicium, el
! , , \
judicis terriiica sentenlia : festina, converieie,
, ,
Cbrislo reconciliarequi propter le in crucem sus , \
pensus fuit, et liberavit (ideles a daimialione.
.
Poenitentiae milii januas apcri, libidinam mea ,
rum introitum claude, qui latroni inlroilum osien ,
, , -. disli facilem paradisi, Cbrisie, per tuain crncifixionem, ut glorificem tuam bonilatem.
.
Cum in abyssos malitise precipilor, et opposiii*
" ^ , \
cogiiaiionibus jactor dasmonibus obediens, volu , ,
pialibus serviens : auxiliare inihi, casla Yirgo ma , ,
ler, duc me ad salulis viam.
.
kr
,
,

yonin fluminibus irascaris , Dom'ne $ive in flumi-

, .

Ebrietaiem libidinuni quae ruina sunt animarum


exjtinguenles, compunclionis polu per jejuuium
impleainur.
Abstine, anima, intetnpcranlias cibo, nulri te
bonorum conteinplationibus, ut uiensam superaui
obiineas.
Carbones ab igne supernaturali, candenlee, comburile libidinum mearuni silvain, divini apostoli
Salvaioris.
Quae carnem Chrislo ex iua cotnmodasti, mortifica carnis ineae libidines qua3 genuisii, casia
Virgo.

nibus cor fuum, sive in mari indignalio.

, , ,
, .
" ,
, .
, , .
Tor

kv

Eum in fiamma pueti$ Hebr&orum.

\ , - C Occisus mullis peccaiis, mortuain alTero animam


* in vila : ideo miserftmini mei, ob salutares preces
,
nostras, Dei visione gaudeutes discipuli I)o*
.
niini.
\ , $
Circiimdatus peccati nebula, desperalionis i n * ,
ferno vere appropinquavi : idco me illuminate,
, .
initiaii Solis gloria?, et qui reperiunttir radii Deum
aspicienies.
, \ ,
libidinibus abstine, et salva te, miscra anima :
, privalio enim aliinentoruin jejunium non conveitii
, \ recte quaerentibus , nisi lapsuum correclio su.
pcrel.
\ >
Bubum igne combustam Moyses te olim vide bal, Dei Genilrix Virgo : ideo libidinum mearum
* , \ , \ - fornaces exslingue, et ab igne gebennae eveile atque salva.
D

'Er

, ,
,
, ^
,
.

,
^
. .
,
-

In Sina monle vidit te.

Flumina facii, aposloli, fontis inlellectualis* ct


aqnam vivenlem fundile in corde ptiro, niei peecati fluclug siccate per preces vestras, et ad ealu*
tis viam ducite.
Peccati
itidae exagiiant
miseram menlem
weatn : dexleram, sictit Pelro, porrige mihi, gnberuaior bone : non abyssus desperaiionis me oper i a l : cibus (iatii ccli qui aniinas disperdil,
Cbrislc inisericordissioie.
Aposloloium cborus supplex invocat le, Jesn
omnitnn rex : eupplicilur exorant te angeiorunrl

3o5t

S. SOPHRONll PATRJARH/E HIEROSOL.

3$M

eiercitut : per moltUudinem misericordiarum *,


tuarum populo tuo suppediu liberationem a ma- , ocxetaotv.
lis, yiue emendaiionem , et regoi l u i consortiura.
Yirginitas et partus occurrerunt eupernalura \ \ ,
liier in le, area venerabilis rei gacra, niater V i r - ,
goque casta : ideo propter lldcra clamo ad te, , *
totum me saiiclifii-a, totum libera ab omni disso .
lutione libidinum lorqueniium me.
Impii non videbunt.

Dumiiie, qui volunlarie elevatus es in cruce, et


, , , ^
prostrasli iiiiuiicum voluntarie : nunc prsecipita *
lum me in voluplalum abyssos, misericordia tua , .
corrige.
, Obscuram libidiuibus pravis animaro illumin a , Jesu, qui obscurasli solem, in cruce exieosus, , , ,
\ , ", .
ct illuminasti, Sol, lerras plenitudinem.
Sobrietalis oceanom navigare quiele dignare
me, Cbrisle, cornpescens fluclus inielligentiae m e : , ,
* \ ct in rcsurrectionis portum inlroduc.
.
Casiam innotenii menle veneramur: p-ilchri vot ^
ttidinem quae ex Jacob processisli, per arlus divi- ,
uilus inspiralos decoraii, pie camabimus tanquam
, .
Genilricem Dei noatri.

Puero$ innocentes in camino.

Cruxi affixus per inisericordiam, lalroui paradi&uni aperuisli : nuoc me epolialiiiu dxmonis
aslutia, el in anima vulneraium vuln<rc immenso,
sana me, aperiena mibi januag poeuiientiae p r a

tuo erga homines amore


Jejunio extenuemus carnem, animain precibus
8igineinus, pauperea nuiriamus, ibesaut um non
deiicienlem in eoelis emenlcs, el exclamantes : Doluinum laudale, opera, c i superexaltale.
Passione lua tnrbala esl creatura, cruci le v i dens affixum, Salvator optime: binc suppliciler
oro le inipeiibus serpentis seinper jactalttm, conforia meutera nieam, misericors, iu voluiitaluiu
tuarum increala peira.
Janiu Dei clausa, quam solus Irajecit Domintis,'
dirige me in serailas divinas, et aperi salutis j a nuas inibi, gralia Dei plena : elenim ad le coiifugio, Virgo, aoiuiu auxitium generis buinani.
Lapit

\ ' ,
* ,
-

non manu sculptus monlit non compositi


ex lapidibut politis.

Peiram sculptam monlis le praavidil orientem


ex Virgine, Salvator, frangentem petras in tua cruciflxione : ideo gravalum iapide duriiiae libera
nie, inisericors.
Absiine a malitia, aniraa mea, divino aiuore
l u i m i a i a : januas adaperi omnibus benoruiu cogitaiiouibus, claudens pravilalis inlroituin , per
terapcranliain ei oraliunein.
Coiiduinnaluin salva me, qui damitaali cruce
fua, Doniine Salvator, mimi* am mcain : et ne
t^ehemue osicndas subjecluni aliquem Tulneratum
libidinibus, ct pecciih debilitalum.

, .
,
, ,
, \
, , .
, , *
, \ , ; , ,
^ .
, .
, , \
, *
, , *D .


, , ^
,
, .
, , $ * -.,
, ^
\ .
, ^
, , xal
,
.
1

3*57
TRIODIUM.
!
, , ' Parce mibi, ChrUte, quando vcnerie judihirg
* , mundum eum gloria : dissipa nubem libidtnura
mearuin, precibus Genitricis luae, hredemqu
,
.
fac coelestis regni h i i .
.
Pueri Hebraorum in camino.
" , , *;
Pluviis sanguinis exgliitgiiislis , celeberrimi ,
* flammam astHliae : igne igitur fuluro inexstingui bili nos precibus ad Deum liberastie in saecula.
.
Leonum ora claudenles, tormenlorumqite ignem
, , , sustinentes, victores albletae, delicias meliores ele \ gistia: quas ut obtineamus per saecula valdc oraie.
.
Oinni luce spirilue circuindati, gencrosi alblclae
" \ ,
^vtclores,
exsilii finem pi-o fidelibus rogalc, el pa , ,\ , .
ntroitum, el vit pariicipaiiotiein
Hymnura afforo libi, Yirgo : nc oblique con*pi , -
cias
me malis oppressum, sed da, casia, enienda , , ,
, - tionem promptam, rcformans per jejnium omnom
agendi rationem alque roorcs.
.
Victore$ de tyranno ti flamma per gratiam.

.
Tormentorum
species debililale corporis etisli , \ , * neutes, medici a?grolanliutn , viclores albletse
, , apparuislis : ideo clarao, nieam angrotantem aniroam sanale, in teinpore jejunii per poeiiiieuiiat.
*.
Heu mihit quomodo Iransierunt oinncs dies
I
; \ mei in tiegligeulia? el ecce lermiaus appropin , qual ut infmilum inalum accipiam : vo qui bei
curgum absoivialis, mariyres, concedi finem bo .
num mibi suppliciter exorale.
Gutlis sanguinig ignem exslLnguitc impiclatis,
, *
, , \ diviui viclores atblela, el exatdlantibus bujus v i i *
oblinele revera divinam qitietem et factorum re
missionem apud Dominum.
.
, , *
Ezechiel le oslium clauaum, casta, praevidil
; pawitentia? jaiiuae oinnibos desperalig sub perien , '
lem : ideo stipplirfter eioro te, semius mibi
.
oslende ad quietes illasce.
" ,
.
Fum trantmlx ualur Creatorem.
", ,
Appareie, divitu carbones, silvam pravae impie , - taiis < omburenies: ei gladio patientiae acies fran , , gcnies daemonuni, viclores aibletae, iiltiifcinalores
.
cordium nobtroruni.
,
Tenebras inle|lectu.iles transfcrle, generosi
f) atl^el* viciorcs : ideo illun inalc lniinilriii an
.
maiu nieam obsciiralain deliclia.
" ol
Afflicti sunt labores corporig ferentes illu>tris , \ - simi vicioreg atbleta?, et nunc, immaculale, pro
zhy , , \ fidclibus posluiant ab exsilio rcquiem siue labore,
,
aiijiie paradisi possessionem.
, ,
Appare, inimaculata Doininp, divinus adjutor
/ ,
inulilibus servis (uis, in tempor^ lempcranliai pre ces noslrae offerens Domino qui regnal in saccula.
.
,
.
Canlemut hymnum poputi.
,
Habens lanquam Deus compassiunem, ineditan *
tem accipe me qoia consiimpfti vilam meam luxu?, , ,
riose : clamo ad te qnia poccavi, exiisati#uibu8
.
uidigeo, turpiiudlnem acluuiu declarana.
%

11

r a d i s i

3859
S. SOPHRONII PATRIARCH^E HIEROSOL.
3S
Panem angdorum respuens, sttnilis facius suin , juinentis in saliando iiiaiiiiain et perversilalem ;
; - * %
converlentem vero accipe me sicui unuin meice , nariorum, < oelesiis Paler.
.
Noctem voliiptaium ex deliciis Mipervenieniem,

0- vnes fidelcs direlinquenles, ad lucem lcmperan \ , \ ii?o liligciiler appropinqueunis, ut lucifero convi- ,
\io digni judicemur.
.
Gaude, saiKlissinum tetitplum, vellus aspersum
, , &,
diviuilits, signale fons iminorlalis proflueniis, gre- ^, gi*m ttiiim, Dourina, cuslodi ab omnibii* boslibus
, ,
inexpugnabilem.
.

Loquentes de Deo pueri in fornace,

01

Consumpta Iwcreditale palerna ctim peccatrici ,


bns, orbalus $u-n drlic is grati;e : scd accipe me,

Paler, per immensam niiscricordiam.
. , * .
111 splcndidissimo jejunio clarilaiibtis prcriim

lu gcntes, luridi aguuus, ul porcaii tcnebras fu /, ,
giatnus.
.
Suppliciler exoraite spiriluum cbortis : supp'ices

ndsuut Cberubim et snnctorum excrcilus : animas
, \ ;
imslras salva, Gbrisle misericordissimt*.
, .
Racennim iucullum quac collfgisti, obscuratum
,
ine peoc-.ui cbrietate corrige,' Dei Geuitrix Virgo,
, ,
gpos animarum noslrartiut,
' .
!

Bfauifestalnmin

nwnte legislalori.

Remolum ab amore tuo, Paler, el voluniaric i m p i i h u s volupialnm subjecuim, converiefilem ut


ptfi : accipe : solus enim reperiris niisericordissimus.
Ficus apparui sine fruclu, solatn maliliam ex1- olens nrisere, qnae igitem mibi suppcdilal: lu
igilur, Duiuiiie, fruttificaritem nie oslende aclus
boiios fruclificanlein libi.
Absline, aiiima mea, a malilia ct scgnilie, impora ine c l volunlati, et oinni peccato: Jesus enini
Calem vull abstinenliain, roaximus ainator botniliuin Salvator noster.
Quae inexplicabililer genuieli Dei Verbtim, purific.ius spirilu peccaia mundi, pro servis tuis snppiciier orans, ne cesses boc Dei Geiiiirix, ut
nos salveinur,

, , , xal
,
; -

" ,
, ,
, , .
, , ^, ,

.
' ,
,
, ,
.

Quiu Deut ego sum


" .
Poalquam adoptavii mc per balueuin baplismi
opliuitis Paler, divitiis me ^xornavil ouinium bo- p , X J i.orum: scd servivi volunlarius iufructuosis cogi ' ,
.
laiionibus, unde pauper factus sum.
", )., ,
Mtscrieors, misericors, iniscricors esio, Domir.e :
\, ,
jmltca jiiilicttiiii meurn tuibi, jusle judex. parvum
snspiriuin meum per misericonliani magnatn ac- , , \ .
cipe ,G1IF'ISIO, c l ne obliquc aspicias me.
' Exuentes intolerabilein vesletn iiiiemperaiUias,
;, (nlgonleiii tempei anli;e induamur slulam, ot splcn, \ <\\d\ facti, lucidam Liberaloris proiveniaiuus susci .
(ai.oiicm.
, , !3
Salva me, salva me, a dosperatioue quac Salvalorem gcmiisli: vidc, casta, oppressionem nieam, , ,
*
quani uiullUudo iimncnsoruin meoruin inalomm
fttfVrt stngulis diebus debilitatx auiina? meae.
;.

3861

TRIOI
m

Or .
i
Quem horreuunt angeli.
,
I.amentor el ptoro, Iianc recogilans Imram
,
qua consiiiuar anle llironum lerribilem, ad judi *> ,
ciuin subeundum muliis de meis peccalis quac
.
ignorans aul sciens feci.
Moyses, inventa in jejunio puriiicalione, Deum
' -, ,
soluin punun animadverlit: puiificare, aiiima mca,
,
In j junio, ul benigno Cbrisio appropiiiqucs.
, .
Jejuniiim amenius, ex quo nascunlnr virlitlcs;
) dciioias exsccremur, quibus generantur cupidincs ;
,
cl.iinemua : Paler, qui es in coelis, salva nos, salva
^ ,
per preccs sanclorum tuoruni.
.
Judiccm quem gcnuisti, Virgo Maria, obsecra ;
, , ,
in bora jndicii, purissima, misererc mei, salva.jite
, ,
damnalum, sola lutela bumani generis.
,
1

, ; ,
, \ , , ,
.

Nubem luciferam,
lu pe?catorutn pclagus, iu desperalioms profundum, el cogitaiionuin fluclus ct passionum lempestatcs lapsus exclamo : niisericordixabyssus.auxiliare mibi, et lua miseraiione irriga me, propiliationein peccatis adbibens.
Jejunio corpus, abslinentta spiriium, larymis
animani eimindemus, ftdeles, clniundi lnundissimo
gplendide occurraimis, ut salulares videamui passiones, qtias pro nobis sustulit impassibilis.
Sicul publicanus ingeinisco, sicul merelrix lacrymor, sicul latro cxclamo : Mcmcnto niei, misericors : sicul cxcus ad te vociferor : Ftli Oavid,
aperi oculos animx meae, exc&calos nialilia \\&
adversarii.
Montem non incisum, januam impenetrabiletn,
supereminentem coelos el omnem creaturam, Jacob
pulcbritudinem, urnam auream, fontem et Malre.ti
Creaioris Virginein beatam dtcainus, populi.

, * ,
, , ,
, , ' .
' 0 , ,
: , ,
, , ,
.
, ,
, , ,
,
, .
Firmamentum tperahtium in te.
'.
Confixi cruci cum illo qui pro nobis crucinxua
' ,
est, omnia carnis mortificeinus membra, in jeju niis et precibus et supplicaiioiiibus.
.
Qui peccaii spinam evellisti crucifixione tua,
,
Domine, spinosas mentis meae cogitationes evelle.
, ,
.
Menlem muniamus jejunio, inhnicasquc daemo ,
, ) num ftigemug turbas, crucis iirmali viriute.
.
Incarnaium ex te prodiit Verbum , immaculaia,
, lapsum protoplaslorura, per viscera misericordi
, ,
erigens.
.
In ignem intolerabHem prolrusi.

.
,
Qui crucede principalibus triumghasti, et pole ;, , ' *
states tenebrariim illuminasti, quando veneris cum
, , ,
potestate judicare mundum universmn, noli triuin: , phare, Verbum, de meis occultis, ut multant tuam
.
misericordiam glorificem.
,
Eleclus jtulex, pro tribunali sleiiuii, dainuans
,
cruce lua inimicam, longanimis ti jtiste jud^x;
^ (5
propl'*rea ab aMerna damnalione libera qui lerriii
, , .
clamanl: supercxallabiinus tc, Cbrislc, finem.

.WJ

S. S O P I I R O X I l P A T R I A R C H . f i H I E R O S O L .

3S&

Jejunil igne indurali, pii pueri erectam olim


\ , *
ilaminam divino rore exsiinxeruni; vere el nos je ;
jmando fornacem omnium cupidilatum exslingua\
intis, ut gebennae effugiamus flaromam.
, *
.
Ex te Dei snpientia sibidormim a?dificans carnem
,
Mimpsii, ineflabili coridescensu, puella innupta :
, ^ , sola cnim lu gonerationum omnium elecla es in * ,
corrupia incorrupti ui domits Verbi.
.
In legis umbra et liltera lypum videamut.
*Er
/.
Serpenif m Moyses in ligno extollens te praetigu , ,
ravir, Gbrisie, qui cruce libenier sublatus es el
, , \
iualigni maliiiam venenum jaculantem dissipasti,
^ , atque ad le mortates aiiraxisti, benignc.
, .
Igne me puriflca lui limoris, accendcns inanima
,
mea divimiin lui aiuorem, tunque cruce me mu- , \ ?(
iiiens queni dolo seduxit vctus inimicus, meam
, ,
voluplatibus, Christc, mentem offuscando.
, ,
Turphim cogitaiiotnim, aclionumquc pravarum
\ jpjunemns, fraires; pnriQcemus cor, divinisqtia
, * ,
virluiibus sumamus alas , atque bmnilis maliliae
, \ Sinpeltis vitemus, ui Pascba magitum splendidis in- , dnti coiilemplemur.
.
Ex le noslram, Virgo, paupertatem ferre volnit
, , *
qui nalura dives erat; visibilis aulem factus est

nobis invisibiliter a coolorum cboris cclcbraius, ,
quando confraclain iinaginein sua bonilate re .
fttauravit.
Chrittus foriiludo mea Dcut et Dominus.
,
.
Jejimium, lacrymas, preces, compassionem, com- Q
, , , , punctam indolem, sonlenliam reclam, vitae puri , , lalem ostendamus, fldeles, nl gloria fruamur.
,:\, .
Slcui luminaria fulgentes in firmamenlo sanclae

Ecclcsiac splendide apparuislis, aposioli; quapro , 6
pier illuminale cnrda noslra divino Spiritu.
.
Sicnl divini carbones incensi igne immaleFiali,
' \
rupidinosam cordtiim uosirorum maleriam contbu-
rile, sapientes Dci noslri apostoli,
, \ .
, , \
Gandelabrum inexslingtiibile , ibalamus splendescens, Scrapbim supcrior, Cberiibim curms, pror- , , .
\ .
* U 9 irreprehcnsibilis, a gravibus ine peccalis et
%

periculis libcra.
( 7 .
Ex flamma ad saiictoi.
, \ Moysen jejunitim Dei contemplatorem effecii, et
fcliam igneo curru sttslulil; fcslina noxiarucr. con- D
, , , (5;
linens esse cogitaliouuin, aniina,. ut ab liumili l i %

borcris scductione.
Proiabens ad deleriora progredior el cicalrici1:09 nova scmper adjicio vulnera : sana, Gbriste,
lapideam nicam ca?citaicm pcr benignorum inlercessioncm aposloloruin,
Mundi liimtoa divine rulgenlissiina, ctipidiiatum
) ostrarnm no.bulns dissipale, ei proscenium inliabiianlcs glorio$a3 rcsnrrcciionis oslcndile, qui
bymnis Solem g1ori;e cclebranl.
Gcnerationcs geucraliomim (e, quam bealam Dcus
pra*dicavil, bcalam jandudum pnedicanl, ut pradixisii : sola enim inortalibus beaium genuisti Y c r bum ineflabtliicr cx le iucarnalum.

.
, \
as\ , ,
, ,
.
,
, \
,
.
\ , , ,
- ^ *.

3S65

TRIODIUM.

,
- < ,
, , ,
, .

3ffJ6

Deum

homtHibui

videre impo*tibiU.

Deue, el Oomiue mulitiui inisertcors, mei cordis ablue vuluera, poeniicnliae medicaineauim applicans: peccavilibi, tuiserere, salva ine, per tviorum aposlolonun preces, lanquam mulium niisericors.
,
IIIS:IIOS secutus stim imp^tus, dcsipiens ! etom , nino impos mei faclus siitn, aspero volupialuiu nie
\
unttiens el saiuiari infcrior cibo, luiuiiosus :
, .
Cbrisle miscraior, salva me.
, \
Aniuia qu& itiaiti purgag maliiiam a vo , luplalibus non longe te siibntoves klhifoiift, cuiri
;
iiitenipestive exsullai jejunando? Iloc enim non ele, .
xit Doruiuus jcjunium, qui aolus nostram vuH
emendalioneni.
, , - Dtvino luinine illuetra me, Virgo Dei Mater. l a , \
miiits Gejiilrix, el ab auima mea expelle caliginem,
, , * ut te beaiain praedicein, quam bealam praedicaiit
, .
oinues botimium generalioucs, sicnt pra?dixisii.

.
Lumine amictus ticut tettimento.
" , , \ ,
Sana me, Domine, ci sanabor, qui vulnere luo
; , , Vulnera animae meaa emundasii, Salvalor, iu carne
\ .
dolores nostros experius.

Spinas proferenlejn
desolatam animam omni
. , ,
roodiscupidilaium spectebttsemundo* Cbrisle mcus,
* .
qui spijus coronatue cs ob cxlremaiu botiialem.
, Libera me deutaiilia inimici beUa agimlie; corv ,
verie me, qui in errorem abdiiclus stim el oitiftein
, .
subslanliam meaiu dissipavi, vivemlo luxuriose,
muhum misericors.
C Parvuhim ut infantem, immaculala, Condiioreio
;, , ~
meuin genuisii, qtiem obsecra ul tue in fuulia die ,
lurbatum iniqiiilale redimegret, Doiuina.
, .
Tibi omnium Crealoru

.
P.dmas in cruce exiendisli, Cbriste, manus primi
" . , ,
parentis dolens interaperaiiliani, el in ligno ligni
,
sanasti nialedictionem ; unde le in omnia celebra .
mus bymnis.
\ , ,
Tibi libentisafvationis auclSri, Verbtnn, prorum bo : improbas cilo in corde meo coerce voliiioiMfS,
, \ ^.
qui crucem et passiones volunlarie sustinuisti.
Luxuriosum viclum, perversam vitam :unbiend<,
,
ofluscalus sum ego luxuriosus : illucescat mihi
, .
conversionis radius, Verbum, qui solis splendorem
j ) paliendo offuscasli,

Coerce dolorosi cordis mei oinnem nialitiam,
, , ,
Maria, Maler Dei, frange dsemonum lcla et arcus
, debellauiium pauperem aiiimam meam.
.
,
.
Isaia, tripudia; Virgo gravida est.
,
Lapideam animx- mex caecilalein emolli, Chri, , , ,
ste misericors, elda mihi,J bone, fonlem divin;e
,
compunctionis, qui ex latere vitani mibi uifudisti
^ .
peccatorum meorum lorrenles aufcrentem.
^ ,
Memet dedi praecipitem in pcccatorum abys&imi,
, excelsa vinuiura dereliiiqueus; sed irahe nie, salva
, \ , \
nie, qui crucem ascerdisli el gnue bimiaiium ad
, .
te allraxisli, Domine.
; . , \ , ,
Domine, qui dulcedo es et jiicundtialii auctor,

3S17

3W
, ,
.
, \ ,
. , ,
.

.
;*
,
, .
, , , \, , .

S. SOPHRONIl PATRIARCHyE HTEROSOL.

1'!, Cbrisle, gtistasti; acclum enim bibens, la-


psuii qui Adami posteris exsistebai erigis; unde
liyuinis le celebramus, ttiis salvati p:\ssiouibtis.
Sauclissima Domina, spes niea vi refugium
tneum, animae meae sana vulnera, paciiicain ef*
fice ineam menlem, m el ego gaudens lua celebrem magnittta, Dei Genitrix semper Yirgo.
Veni in profundum

maris.

Gultis veslri sanguinis piorum irrigastis corda,


impiomm vero inslruclas aciee in eis gloriose
suflorastis, victore* admiralione digni.
Propriis membris tiniversi Dominum glorilicaslis; nunc vero iuJesinenter glorificamini, atblet qui fidelium eslis gloria maguique proteciores.
1 ti lacu posilus es profuildissinio : omnibus ' , , ,
igilur in fide morlnis, Dei Verbum, pcr snn , .
<(ornm atbletarum preces, offensionum veuiatn
concede.
" . *
Uljtrgutis te celebremus vocibus, Virgo, bas
, \ nostias accipere voces et propiliaiioneiu pro de , .
biiis poslulare niemenlo, tuum scilicet supplicaudo Filiutn.
Tres pueri

Babylone.

Cui, complectens irrationalium affeclus, aniroa,


assimilata es ? Quidnam invenisti qno superareris? in peccatis clamaad Gbrislum : Salva rae,
bone.

.

; ; , ,

Acquiescentem in sanclis obnixe obsecralo, san", *


cli ul in sanctls his diebus omnium piorum ani- Q
\ 18 sanclificet.
", , Altissime, in misericordia dives el benignus,
scrvis tuis jam obdormieniibus veniam pra?be, ,
clioris angelorum illos connumerans, tanquain
.
benignus.
, ,
Praeter jtie consuelm, naturae auclorem genui , ,
sti bominein factum, immaculala; illum igiiur
, .
obsecra ut iniquitates nostras benigne aspicial.
.
Redemplor universi.

Inlrepidos capientes sensus, in laboriosa arena
, , , xil
manyres labores carnis sustuluslis, ei ad sortein
,
laboris experlem iranslali, oiwnem cordis laborem
.
allevialis.

Qui corniplibilia cooleslibus mulastis, carnalibus
me pcrditum cupidilalibus per jejunium salvaie D
el precum coucenlus, divini marlyres omniuin Do
minuin supplicando.
Supplicalionibus martyrum tuorum, Ghriste,
misericordias tuas omnibus demilte, el ad le reversis post suam ex bac vila migralioiiem, beniguam pr&be debitorum veniam et divinam requiein.
Tu quae Deum impeccabilem genuisti, nostra
deleas peccata lua malerna medialione, Deipara,
er.lvaque clainanles : Benedicite, opera, Domino.
Eva per

inobedienlia:

conlagium.

Q\\\ in pelra ^pirilali animum slabilivislis, v i ctorcs, indeflexi ad omnes inimici aslutias reman-

, \ /
, , .
, , , *
, \ *,
,
.
,
,
, \ , ,^
.

.
, ^
*-

3S69
TRIODIUM.
3870
vjtxs' - sislia ; qtiapropter me ad cupidines animae letbates
conversum stabilile vesiris ad divina exhorlalio .
nibus.
* \
Divine e( vore fulgens marlyrtun coetus, sup, ,
plica benignissimum Douiinuni ut temporc absli

neniia* vcniam offensiomim nobis omnibus cuni
aeierna exsullaiionc largiaiur.
, .
, soltisbumaiius et bonus, servos tuos in spe
, ; * , \ resurreclionis dormieutes a?(erni Itiminis quod
, \ nescit occasum dignarc parttcipcs esse, stimilque
deliciartim fruilionis, ut le desideriis extollamus.
* , .
Luminis doniirilitiiii lua facta ett sanctissima

Maier Domina ; timle (iducialiier ad le clamo : pu' ,
pHlas animae meae illnmina, rectamqne semilani
, \ illi oslende qni le sinrere beatain pradicat.
' .
Curruum agitatorem Pharaonem dejecitti in mare.

.
Lncifera crucis aitoralio omnibus apparuil ia >
, , \ dianleni salulis fulgorein praemulens, omne8(|iie
- cupidilat-im caligine opprngsos illnminans: con >, - curramus el banc crncem pure osrulcmur.
.
Jejunii purificati graiia pmissima menle, bic soti
,
pnro filollanms gralianim adionis vocem : in
, redeinpiionem noslram sanguinetii luuiii eiTudisli,
, ,
Yerbiim, et crtice tua sanciifiias nos.
;, \ .
Serpenlis oppugnaiione supplanfaius, indecoie
; :,
lapsu lolus jaceo: Salvator, qui proioplaslormn

lapsum passione tua et cruce erexisli, erige me el
\ dtic ad voIunlalDiii tuarum adimpletiouem.
, \
^.
. , , \ \ , , ! , , .

xdptror.

\ \ , , , ,
, \ 0 * ,
.
\ ,
,
, ,
, *
, .
, '
, , ,
, *
* ;, .
* , , \
,
, ,
, ;
;
.
"


' , , ;

Stans juxta crucem luam, Domine, Virgo innupta, in le vulnera videudo, Magisler, vulncrata
ipsa dicebal: Ehcu! (ili ini, pariurientiiim dolorca
in pariu (uo effiigeram. nuiic vero dolorose opprimor.
Septnplo fornacem.
Animam vcneno infeclam et menlem cupidilaiibtis vtdneratam possideniis miserere, Doinine,commiserare, cruce lua gana me, et guttis ex lalere
luo exbausiis ul ardenter psallam : sacerdoles, benedicite Doininum.
In monte olim praBiiguravit te Moyses elcvans
maniis, el in fugam verlens Amalcc, crux omnino
venerabilis, quam hodie venerando fngamus i n l D inioa <!amonuru agmina ei in limore modulainur:
sacerdotes, benedicile.
Cupidilatibus perlurbatum, inimicis debililaium,
mala consnetudine IracLum iniserare, misericors
el tua cruce communi, ttt in corde imperturbato
moduler; pueTi, benedicile.
Dolorose ingemiscens, materno ejulans affeclu,
el viscerum pressuram ferre impotens, in cruce
conlemplabaris frucluin ventris tui, clamans : FiK,
quidnam bic vidco ? quomodo paleris, natura knpassibilis? Quia scilicct vis bunianuoi genus a
cupiditatibus libcrarc.
Horruil omnit audilus.
Prolein olim benedicens Jacob, manifeste prav
figurabat pretiosarn crucom, pcr quam, miseri-

71
S. S O P H R O N I I P A T R I A R " H , S H I E R O S O L .
XI
cors, ben>dic nobis, liberalcra sauclificaliotiig , ^
pr.Vbens gratiam illam vemranlibus et le l i e - , *\ **?.
deiuporem omnium glorificaiUibus.
.
Aqna jnjunii in aniuia et inenle puriflcaii, Gd , \ 1
lcs, viviiicans el divinum lignuin complcclamur ; , \ ^*aperie omuibus propouilur, divinam infunden* * , *,
remissionem el luinen coelesle et vilam et veiam
\ , \ , .
cxsiiltiUionem.
^
Sdo le judicem formidaudum ingloria divinilalis
ventunitn a<l redarguettda tuuc occulia onniuin, ^ .
Duiaiae; quare ad le clamo, bone : Peccavi, , ", .

ignosce iuibi, noli iriumpbare de niei? iniiilis
.
*
gravibusqiKi deliclis.
, Agtium oliin cruci confixum agna conlemplans,
ei splendorem solis obscuraluni, flens dicebal : , ,
" ,
Sol glorise, Jesu, occidis, morlem subiens ; ged
,
resurreclionis lumen fac oriri te desitlerantibus.
Quia ego $um Deus, qui olim Itrael.
" , *
In incdio creationis qnam sustinuisli crucem,
, /,,
Messia, Dei Verbum, medio hujue diei jejunio,
,, ,
fldolilcr adoramua, precanles ul et luam videamus
, & \
resui rcctioDcm.
.
Yirga poteniiae in Moyse prafigurata mare cn'
,
piditalmn dividentes, festinenius ad lerram promissionis, el matina spiriluali saltemue nos abun- .
danler.
, , , Quis lamenteltir te, quis non lugeal te
, ,
ani.ua, dcsideranfein vitiosa nec desideriis qunercfitem bona, sed justum jiidicem qui tecum longa- Q , #; ;
uis est semper despictaiiieui ?
,
Carnein faclum absque mulatione Cbrigiutii,
Viigo, gonoras; quein enixe obsecra ul carnatibus , * ,
l:i)rrcl cupidilalibus, adorames qiiaro in carne *
.
6 islinuil crucem.

.
Qui iegis aquis tuperiora ejus.
,
Qui ut Deus concuesisii fuiidauicnla omnis
terr.e, elcvalus in ligno inconcussmn otiurihus , ;
fulciineutum largitus es, aaltitareiii sciliceC rnicie , ,
tuse lorieam; quani adoraates, le superexaUamua ,
.
iu omuia sttcuia.
,
Itlud supra solis jaculattones refrilgens crucis
lignuin conleinplantes, vcnite, jejunio fulgenles , * wt
, ,
nuiic osculemur el graiiam bauriamus illuniinani'qi, qua caliginem minuil bis qui euperexaltant j)
(Jiristum in saecula.
;.
qui es fms aqua? viva? salienlis in vilam
f * *
.Ticmaai, Verbum, sanguinem el aquam ex laiere . ,
in cruce cffuJisli, Magisler, peccatoruai lorreutea , ,
(obibens : uude obsecro te, arcfac perversas cnpi- ,
dimini niearuro scalurigines.
.
Lit spiriulem iancliiicationein Deuin in sanctis
,
n qniescentem paris, sancta Dei Genilrix pwrissi , ,
tua : Demn, inqtiain, qui r.unclos terminog, divina
, ,
<Miiois in qua fixus est gubemalione, sauctiRcai
.
hodie, Virgo.
.
Bcnediclut Dominus Deu$ Jtrael.
!. , , ^
R-nedicliiK cs, Domino, bcus lsrael, qui crace iua
veiarem sclvUU sialcdictioneiu, illainqiie nobis \ oVp^v

3S73

TRIODIUM.
3874
, largitua es ul flroiamentam el refugium et luluni
' fuiidamentuin ; per quam liosles noslros uunc op.
pugnabhnus.
"
Quia oatcnis constriclus sum inniirnerabilium
, , ,
peccaloruiii nieortuii, et semitas luas salularcs,
Cbrisie, ullro agnoscere nolo, tua me cruce con , , ' verte, obduraiiouem mcam solvens per ineflabilem
.
tuae benignilaiis misericordiam.
, Phaiisaei snpcrbiam pcrverse imilalu.% demerstis
\ ,
suin gravi lei ribiiique casu, jaccoque boslibus
* , , , conculcaiidiis, sed misereie inei et salva me, Cbriste,
* , W- quileipsum per compassionero bumiliasti, aliissime
Rex gloria?.
,
Oinnes generaiiones te beatam predtcanl, puris ,
sima ; Jcsus enini solus ex veulre luo p r o d U ;
, , , - ipse, sicut nosti, magna libi fecil, putlla V i r g o ;
* .
ipscm exora ut salvel civitatein ac pnpuluin
suuin.
.
Qui Dominui et omnium et Crcaior*
\ ,
Qui Dominus es omnium ei Greaior Deus, in
4
medio lerra cruce elevatus es ; ad te alirabetra
hominuiii genus pessimo inimici lapsutn cousiiio;
6 , unde te fldelher gloriQcanius, lua passione corro.
boraii.
,
Purificantes sensus jejunii lumine, spirilualibus
, , - crucig radiis, fideles, copiosisstine illustremur;
ipsamque aperle proposilam bodie vtdentes puris
, - labiis ei ore c l corde adoreuius.
.
, - ^
Locum ubi stelerunt pedes Cbrisli, divinam ado , remus cruccm, oranies ul pelra Cbrisli iuandato , rum firmeniur pedes aniuiae nostrafi e( dirigaulur
$
ejus gressus in via pacia divina graiia. . .
, , Ex Virgine absque viro prodiisti, Cbriste, car ,
nem ex ea suscipiens rocnte animaque pracditam,
,
el cruce lua iniinicum e conspectu lollens, pcrdi *
latn morialium stibslanliam u l Deus resiauraali ;
.
quare libi gloriam offeriinus.
.
Legum palernarum btalu
,
Media tu cruciQxus die, in medio tcrras mundi
,
lerminos proposilo exiraxisti iniserans de medita
, * draconis faucibus : quare in media divinorum je~

junioruni hebdomade exclamamus adoraolcs prc , , - D liosam cruceui tuain : Doniinuin noslrutn, cpera,
.
benedicite.
, ^
Gaudiivexillum,infractus Ecclesia? niurus, mar, , - tyruin gloriaiio, apostolorum decoralio, poniificum
, forliludo, corrobora aiiimam ineani delicienleiit, c l
,
dignareme adorare tc divinoafflalu psallendo Doiui .
num.
, '
Lamentor et ploro ac lugeo, oum ad meuiem
, , - mcam vciitl judicitim incortupluni, longaninds ;
' , - quia damnatus sum ; quapropler ignosce mibi el
, vinculum aiiiinai imar imposiium alleva ul gan , , .
dens clamem : Dominum noslrum, opera, benedicile.
Figurabat rubns mysteriuin lui menlem exce*, ,
(fcmis parlns, Virgo irreprebvnsibilis *, nam gicul

S. SOPHRONII PATRIARCHiE HIEROSOL.


3875
ipse remansisli incombusta, igncm generans, Chri- , * w >
, *
8UHM scilicet Salvatorem qui in cruce elevaius e s l ;
.
illum exora ut Uberer ego ab igne, clamans ad Oominum.
Defxcit omnis

lingua.

Elisaeus olim supra fliuueii securim per ligninn


nalare faciens, le praeiiguravit, vivificum, crux,
lignum per quod ex abysso idololairicae demeniiae
Cbristus gentes revocavil, in le confixus clavis;
unde le adoranles, poteslatem illius glorificamus.
Solis lumen, Salvator, tua crucifixione in tenebras couversum esi, el lux lunae diminuta esl, et
elemenia omnia iremore turbaia s u n l ; quare
clamo ad le : lurbaiam cuptditatum tenebris rationera, Verbum, dextra tua muians, illuniina el ^
salva me.
VuJnere tuo an'ima3 nieae sana cupiditates, lateris
tui plaga dolorosis tu me daemonum plagis fineni
iiupone; clavis tuis, Cbrigie, conlige voluptatie
cupiditatemque appetiius, dans mihi absque passione tuam venerabilem passionem adorare ei luam
resurrectionem.
Speciosum fonna genuil te speciosa Virgo ; et le
considerans in (ua passione neque forinam neque
decus possidcntem, Salvalor, lugubrem caneus
odam dicebal: slupefacla sum, F i l i mi, tua quae
menlem excedit bumilialione, per quein raorlalitalis nalurani humiliatam salvas.

^
, , , , I
,
\
.

, , !
, \
,
, , $ &, ,
,
, ,
, pu>i
.
, , (
, ,
,
, , , '
.

Super divina custodia.


Q

.
,
Sanctiflcalionis liberalem largiens nobis graliam,
crux sancia, apostoloruro glorialio et Armamen- , \ , ,
(uin, ad adoraiionem bodie toti orbi propoaila es,
.
jejtmii tempus nobis facilius reddens.
, Manus crucem adumbranles eMendens Moysea,
* , Amalec in fugam vertit: eam el nos effonnanles,
manus exlendainns, ut jejuniis et observalionibus
, \ , *agmina ftigemus dxmonum qui nos prorsus invi
diose debellant.
.
Divino crucis aralfo terram sulcastis, divini
?,
diacipuli, frucliferam banc pictatein germinan \ , ,
tem ostendentes, unde vobis supplicibus graluia ' imir vocibus, Clirisiutu somper gloi ificames.
, \ .
Boui Dei Maier, bonam eftice meatn ainniam D ,
quam vitiosa cousuctudiiie inalignus malam effe ,
c i i , funesie inescans ; u l semper tanquam salutis
, sc
meae causam hymnis le cetebrem quam latn niulti
.
celebranl byinni.
#

lpsa electa ei

sancta.

Salve, crux Uiplex divinaque, in qua unus T r i jiitaiis carne indulus confixus est, confixos nos
in iinpielaiis abysso liberans, quem superexaliamus.
Robur validas crucis possidenles Yerbi discipuli,
eos qui gravi maligni imperio serviebanl liberaveie
clamanica : Superexaltaiuus le, Cbrisle.
Hei m i b i ! quodnam horrcndum illud tribitnal
\i) quo sedens, Verbum, ocrulle mihi peracta ina-

# *
, , $ i
, */
, .
,
- 6>
, .
! ) , , ,
, . *

3877

TRIODIUM.

3878

! nifeslabis,Chrisie, infamia meam duritiem notans


, .
sed ignosce lanquam compalieus, ignosci; mibi
lunc.
, ; Palerno non exiens sinu, Virginis in sinu rccu , * - buisti, ut revocares genus cujus simililudinem ob
, , misericordiam, Chrisle, sumpsisli, unde le bym ,
nis cetebramus.

.
Illumtnare, iliuminare.
Resplende, illuminare, Ecclesia Christi, crucis
, , ,
radiis quam exposilam fers omnium adorationi;
,
(u vcro, omnis mullUudo dacmonuai lenebris repleia, confuge.
, .
Coniineiili robnr, vigilantitim adjutrix, jeju , , , - nantiutn cor.foriaiio, debellantinm prcpitgnatrix t-sl
, \, , divina crux : cain, fidoles, desideriis convenienlts
cum exsullaltone adoremus.
.
Divina Ecclesiae Cbrisli fnndamenta, pietalis
, , , \ \ stabilimenio nos omnes conservate, et super inlra ^ * , ctam consolidate petram illius qui vos elegil, gloriosi apostoli.
.
Tu quac gaudium, archangeli voce, concepisti,
,
- aufer nunc mcerorem cordis mei animae meae letba
lem, el da, purissima, luclum laeiificanlem, ut ibi
, , , ,
iuveniam
divinam consolaiionem.
.
Sancli pueri in (ornace.
.
Tuam, qui impassibilis es, passioncm vidcns
,
, (, omnis crcalura compassa est, longanhnis ; exstinest sol, petra? scissac sunt, omnis lerra ire
more conlurbala esl clamans : Dominum benedi, .
cite, opiTa.
Diras increpa feras arundints, Dei mei miseri ,
, , , , cors Mater; inlus me coarciaut, Salvator Cbristc,
, qui ignominiosam icius arundinei coniiimeliaiii
, - suslulisti, quia consiitueras omnes bonesiare dejhonestaios antiqua iransgressione.
.
Quando in niente borrendum luutn, justissime
* ,
, ., \ , \ judex, concipis judicium, tremo et obsiupeo, bor, rssco c l lamentor, opera mea recogitans digna
, , vindicta; quare niuUaui tuam niisericordiam, Salvator, ne vincat mulliludo deliclorum meorum.
.
Ego q u * te absque doloribus genui, dolores tua
,
crucilixione
suslineo viscera mea ttreittes; clavis
,
, , - enim laiere tuo transfixus et peifossus, louga, iniiiis, exclamabat caslissiina Yirgo, quam voci-.
D bus consonis tanquam Dei Matrem celebramus
, .
hymnis.
Omnis terngena extultet spiritu.
" .
Ligno crucis peccali flammam languere fecieii,

, * ^ Cbriste; manibus vero transfosstis, de manu i n i mici cum liberasli qui incontinenler mantmi ex tenderal ad fruclum manducandum; cujus solius
pariicipationem vilare visns es, Cbriste multum
, .
imsericors.
%

C I I I S

. ,

,
, \
; .

Passionem tuam, Cbriste, ex qua omnibus scattirit iinpassibilUas nortalibus, dignare nos alacriler et passionis experles videre, qui fideliter
luam prctiosam a"doramus cnicem : peccala nostra
scilicet noli coneiderarc et vcros tua* rcsunectfonis filios nos efifice.

3879

S. SOPHRONII PATRIARCHJS HIEROSOL.

Lapsos nos in barathrum exallatione tua exal-


tasli, bellum solvUti, el Palri nos reconciliasli, sanguineni luo pro nobis cflundens, benef.icior; tinde le glorificamus ul Deuni animaruiu
nosirartttn Rcdeiuplorem.
Qua? sola Dei Sapieiitiam hyposlalicam genuisli,
fac me sapienlem, quxso, ut callidi maliiia arlificis insidias ct impclus ct dolos effngiam, Virgo
Dei Maler tnnupta, validum fidelium refugium.
In pelago

viim.

3S*d

; ; *
* , ;
,
. , >
.
%
, ,
\ , *
, .
.
, \, |}

.

Limites carnis siipurgresst esiis, athleUe, multa


paiieniia suppliciorum ferendo dolores; quare
omnem dolorem el anxielalem eoruin alleviale qui
vos byniuis celebrant.
,
Mulliiudiiiibus angeloruin admolus esl sanclo
riim allilelarum exertilus, el oplinium exorat \ , , .
Deum ui a muliitudine pcccatorum rediniamur, bac
dieruni quadragesima.
\ \ , , , Neci daius et in lutmilo, Cbriste, dormiens,
susciiasii morluos ei morluis in fide, bonilalis
luae divitiis, requiein iribuis, Salvalor* cum omni- , , ,

bus saniiis tuis.
*0 ,
Dous Diii Verbum, deificare liominem voleni,
, \ cx le incarnaiur, cattissima, ei morlalis videlur;
quem indesinenler obsecra ut inveniamus miseri- :
.
cordiaui in lempore defensionis.
lmagini
aurece,
.
vos aiblelx, qui corruplibilem carnem exuendo
, \, |
incorruptibilitaiem divino iiiunere induistis, illi ,
qui propler nos camem ex incorrupta mulicre^, ,
fcuscepit nune alacres assislilis; quare nie veslilu
, *saitrlo induite qui improbe nudalus sum.
.
Victorum gens, qui vos coniinenier gessisli9,
\, ,
ut conliiienlia: sladium sine obstaculo percurra
fi)us nos corroborale, siquideiti Cbristum in sta- , dio viriliter pr&dicaslts et tribunali asststiiis , \ \
roronas geslanles iu lumine cuni angelis Cbristi.
.
Per supplicationes tuorum sanctorum martyrum,
,
Peus, fideles servos tuos dormientes paradisi cives
,
et splritalis luimnis oslende; dignare illos indesi- , \
nenier libi clamare: Benediclus Deus.
, , .
, *
Te solam bonam obsccramus, Virgo : malos
, \
nos faclos eflicc bonos, et enixe Cbristum obsecra
, , *
naiura sua bonuin, ut conlinentiae tempus bona
D , , * ,
oporando impleamus, illum celebrantes bymms.
.
Jn fiammarum igne.

.
Xelebres et venerabiles Christi Dei atbletse,
\ onincs debtiie implicilos qui vos praedicant magnis \, ,
criininibus et iikferni lormentis liberate, maxitnis
\ veetris ad ipsum supplicaiionibiis.
,
Sancle eloctus ct vere validus Christi Dci exer \ ^/
cilns, mariyruiii turba, nientem noslram ct corda
, , *
sanclificale in his sanciie jejunii dicbue, per ve \ , ;
siras sanctas supplicaliones.
, .
Fluenla remissionis elTuiidunt mirabililer vestri
' , *,
nanguinis guil;e el reliquiarum sepulcra, atblelaB :
*
quarc migralos fluento misericordie irrigale pcr
^
iiiLerccsbiorjein vestram, Cbrisli coberedee.
,

3881

TRIODIUM.

38*2

, , ,
Crucem Clnristi preliosam inlueniea el cx cordd
,
adoranles, dignare noe,
noe, casta Deipara,
Deipara, luia
luia a l

Domiituin imeixesaionibas passlonem ipsam vene( \ , .
rabilem asptcere, patsionibus parificaios.
" .
QvAa feeit mihi magna.
'
, Vos qui lumfnaria eslts, raerranles Cbrfeti
\, , \
fttbtetae, Htaminate noetras cogitationes, et date
\ .
robur ad faciendas pttrae cl illmninantes Dei toltinialef.
, ,
* Rhoroph* videmini infestot jugnlanle*,
* ^
roti Domini atbtaa; *ed a tetfo matigni auxflio
, .
ftskfr Hberate nos.
, ,
Requteacere fec in afna ftdelis Abraba? eerros
, tuos, Christe, qui cum fide c nobis migrarunt ad
\
le B i v e r s i Greaiorem et bcmignissinrain.
.
,
\
Carnis meas motes mortiftca, quae Deum in carno
,
nodo Adero excedente genuiglf, ei iHunrinatioucni
, , .
prpfee minll mex, purisstma, taaqttan beoignis;

sinia.
Qui aqua$ olim nntu.
Postquam dhino eoelestis jejunii aratro cogitationes lioslras novavimus, meesem virtuiura feramus, ut nunquam in deliciis esuriamue in acternum, delieiis inexbaustfs exsultames.
Dtalornas iimis ferens cupidines q u miscram
animam nieam oiftucant, ad tuani invictam potcnthmt, Palris aeterni Verbum aclernnm, cordo
conirliu accarro, et obsecro, mtserere mc\,
( salva m*.
Optimum jejunium cor mutai, Deo acceptis pio ,
guefaciene
eogiiationibne et cupiditalum abys , sum
exsiccans
fluvia compunctlonla emtmdat itlos
,
qui
iu
fide
laudem
danl Omnipotentl.
.
Salve, tlinstris puella, aancia Yirgo, Dripara
, , , , , - Maria, fldelium glorialio, malediclk>nis solulio,
scala Coefestis, infomprelienslbile niracukm,
**, , ,
nibtis iitcombustne, terra inarata.
, ,
Babytoniea lornax.
* .
Noxiis
serpenrie
erroribus abrtraclus, Satvator,
|,.
terribHker
Hlo^lue
snm, dolori rtieo dolorem 1
, , *
- , dte* adjiciene; quamobrem dama ad le, xgrotautivrft medice, converie me et salva mo.
, , .
Fitium Sunanitidie olim post jejnnium sescita

.
,
.
* ,
, ,
,
\ , , .

^ D EHsaeus, manifeFle splrhn corroboratus : nos


,
, , .
( , ,
- \ > , ' .

, , ^-

^ , , , ,

** ^ - -

, , .

.
\
> ,
PATROL. G R . L X X X V I L

veru, fideles, c n p i d m u m Yoluptatibus raoriiflcaii,


per fittffttfm jejaniom reviviscamus.
Niniviias oiiro, benfgne Domfne, pvBnUenttam
ia fletu et jejuirio agentes misericorditec salvasii;
noa qnoque ndacricordia tua miserafe, qiilbus
optts etl tc opcribus conflteamer.
ftaiepoil parlmii fmegra manslsH, i r r c p r e h e n sibilis, a corniptione, qncstimn$, pwissima, bert eervos mos (Idetiter psallcntes in o n a n i n i i t*u spiritus : benedicilc, opera Domini, DoNetitm dmnumqae ihiraculum.
Divinum compunctionis calirem nunc implevit
jejmrii fratfa, et onmes aperte cum !tiiia convo122

mi

S. SOPHRONII PATRIAKCHifi HIEROSOL.

cal fidelef, exclamans : Yftuile, friijimiii, eupidi- ( x ^ *' #, ,


uum ebrielalew ab/U:ieiiie$, u l vcmura djgwu&ini
, fva ) (*
frujiipiue.
43(.
Prope e*l judidum : allcn^, auia^ apwfcri' / , ,
liam cura, ct beaefa^ ea qaqp ie wukper indainna, tam cefis^rvabMDl; si cnip) nofrmelifl&Ofr bic diju- &* t i |*; , " om;
dicajnq*, u^ique ibi non iudicabiipur absque fetJaV kad , &
.
ba, uty ^ 0*\
, , , , ,
Priiicipalus, Poleslaies, Tbrotii, Cheriiblm,
SMuajioAfls.
Tiitutei
*rapl'vnt AflfftU Ar- , 4 ^,, ,
cbangeli, Peam ojbapcraie yi jfjqpiarum wplf*r
mus leinpus, quae placita sunj (a<uendo, A ,
gloriaui, laqquaqj $erv^ q^t|i * coaapla$e* .
runt, oljiineamui,
Tiumi GeiMlnrcn), Cbrwi^ wwpt sewper ^um . , ,
, , #
marlyribns, cum propbelis, cum sauclis omnibus
oUecr^mii jra ^ervjt. qw 1$ aj irajn fravo- \ , * ,
\ ,
SaUafofcm, cuj Ofdiue* ir^u^MM .
assislunl.
*8, evfwt.
Aitentf, tyra et cmlnw.
^ %>Coptinui* pr^caliopibns et contioentia 61 <Wilempialioj^, ^aUfyciaipij*aqimas ad diviiwm pia .
ainorciq.

Intemperanti^ fiigu* postqu^ia efifugimu*, c*to^ ^^ ( \ % Qvf .
liamus omoes coqlinciilije luiuine in diviais a gfiirilq.
"
Qu* divinarqm virtuium ealc pRifedioeaa pecctU
,
, .
ejeti&ti, aaima, Defl cpngtuliimre.

\
Requievit Cbrislue in te sola benedi^ txQ

\
4*
.
caruem ex te tyi'4r

la ab^conditq iosidUo^ qnotidio ^cl^tMmw


quaerii me comprelwndcrft e^, fawmft; aj> tju*
Dialilia libera, , a|\alpr, <jui. ^ajwtii Jvoajn
ex bal$na,
Jejuqio puri0c*U ^ m<Wl$m virluUuo, acc*aV
inus et aiteute audjamm quod loqueHur iu oobj*
Dcus; loqueiur ouuq PAQ<UR e> illuminationem
et sanaiieneni apiojae ^,,
Peccalorum caltyjtf quoljdia q$tfcai#j|, io>polenat sum tua apiipa^v^ter^ BairabiUa,, Pomi^a,
quaiuobrem cordU m\ ojQulo^ aperi, J ^ q il|uminator.
Mi&ericordiaruw lnarum guXU^ Yir^o wanp^f
incoaiamluata, cupidiaoea cordis mi co^lam^
paiiones ablue, liberaiia lacrymarum (Mi^Mk
ritaiia puriAc^tiouis Urgiens.

' ^ () ' *
^ ,^ \ ^ & x < i x t p w ,, 2^mp, 6 4
4 .
^ x^daipo^HVQi **
^, \ ^ ( ^
^ * 1 ,
^..
*$** ^/^ ^ Wiavoifv \| , 0 *
* ^ o^H>goiK ,

f h m p ^ BU (Javfoiv ,
^ ^ (^ | %c ^
, ^, * 1
# ^ ^ ^ ^qpt|U^^

Te wcowlnmum rubm$>.

Flammajp igoie ioewlinguibilis njenie compr*bendcHtee ferveqtiiaiiiia poejdt^iuUe cqgilaMOtt^


acccdaoaua winc ad ig^ein cupiditai^* comltwemaia.
Or^ oliiB jejuaantc igjyefaaua **kn$
semulapter elcoieuta lnrb^V; Uiuip amvlare, ,
ei l^ne i<? ger^.
Tribunal horrendura cogitans, Snfelix anM^a,
mca viag lua$ aeipper aj^ ^ , , ^
adunplelioixcji) dispow.
Mcam animam iniqqitalis Mp^aUOBA VMm^

^ ^
, #.^,
&** 41 .
^ V J ^ V W M C
79* >
> | ) ^,
C^an,
, \ ^p^ fcJ^
, ' ,
., 6 awo^l^pwrv
,^^.
^ ^4 * Ijkmv* iunlum,

&wmo

3885

TMODHJM.

3S6

, , , bratam illumina, purisaima, q u htnien genuisli,


ut desiderio ei fide semper m&gntltcem tc.
. \ .
Coelestii arcut.

.
Inrimcitiam
dafnnans
in crace palmas extendi ,
sti, jViste Judex ; nunc veto lapsibus damnalum et
,
, , - perditum salva rae, Salvator, qui le tam bemgnam
exacerbavi.
.
Bcllutnam cupiditalum vitam desideravi, et a
(,
, , - mandalts luie eloiigavi, Satralor oplime, exiraneis
ei impuris s^rvfens civibus; ntinc vero ieverten
Um roe swripe, misericors.
, :
Sicut olim difficuUcr loqiientis aures aperuisti,
$, avotjov
Anres animae me* pfoposilo obeurdcsccntes aperi,
. el digivare me, Jese, aoles bfcnignus, tuiim saln , , ,
tare verbum aitdire.
.
fc
Janua saltici, fone a4 Deam, peocatenini pa , fcfebv,
, ,
, \ ,
, .
xdptror.
tpov,
\
, \
] ,
\ , , <
.
#\
,
'
^ *
, , * 4*
.
^, \ ?
, , ,
, ,
* \

( .
,
^
\ ,
^* ^ %>, , xat
.
trodto .

. \ < , , , *
" *
, , .
''' ", $\

, , \
* **, $
, - ^
\
,
9

irona, cwliBelm Doniita, m* ealamilatibus vitas


circumvenlum
Vlfgo.

et fluctibua agitatum guberna,

Septuplo fdrnactm.
Vigilanli octdo me inspiciens, miserare me desiderii sapore vtetum tt somno volupiatum cedentem ifi cttpidiutum cubili, qtrf ln cruce capul
MM-m rfecHnaeti ct sponle cbdofmuSsti nociemque
peccaii miftnistl, Cbriste, lumeu justitije.
fiivilibw gtotiis txottiaio*' ex bapiisraaie^ magU
pauperlatem quam boaa ditesl, virtutumque extraflCfna ftokie ftini infeiix ego, iit longinqaara malil l

a b i e D 9

*^^^'

PPterta converte me ct

mU-

( oAftia secuhu
CtfpldiMtum ebrietawm abjfce, ti Jfjuaio exqwfe^ aniwa, h^ryroamm pariflcans vinam quod
laeliiicat cef, toloplaies hingaeeccrc facit et carnis
f^rnacftiD oinetem vertH, tesiina insuper flxo pfofter te aupef lignim Chifilo cnjoiflgi et iu aetetnum vivcre.
Dci Geiiitrhc punasfma, anhn* meae vulncra ei
peccatt cleatyrees oblilera, fontfbus absiergcns ex
laiere fructtis tui mananlibus ci emundans ejvisdem Haetdii; ad ( enim txelamo, ad te pcrfagio
tequetavoeegraKla ^lefiMiv ' r '

OtistfififiiciBfutrt

tupBtfU)C.

Yidensf ler in cruce exterisum, radios sublraxit


sol, omnis vero terra trenlore conlurbala est,
Hcx omnium, ceritetrs (6 Sponle patienlem, qui
natnra h^passibiHs cs ; qtiard cxoro te, morbos
arrtfti* ntea? sarta lafnqtiam mecfiCus, Cbriete.
Yias salulifci*.ts (ferelinqiicns, casque seculus
qua3 in hifernum ducunl, tenibilcs transWi lcncbrae, circymhabofis volnpMee cufidilalum lapsus el cogilatioTium proceiiae; qare exofo le,
cruce ttta eatva me, Ciiriste, q>tfi aoltta ts infinile
misericors.
Tfmpesiatc eogilatiaiMim ctftsfrfeltfff et ettpidiltt(m (lndibue mer*tf9 aiqir&vafiiptaliinf lutbmosa
agiuiioxe graviior jaetatcfe, ad '^jmVt fdagvs,

p887

S. SOPHROXIL PATRIARCHJE HIEROSOL.

3888

tt-anquillum placiduinque feslinavi: in boc kne \ ,


, .
crucc tua gubernans, miscricars, ad salutis porlum appelle.
, ,
Suscepisii, Yirgo, absque senrfne illum qui

,
cuncla creavil, Verbum Dei, abeque volumate car * , uis ; sine corruptione auiem genuisii et sine dolo *
ribus matcrnis ; quare te Deiparam el liugua et
\ .
porde confitmilcr magnificamus.
\, , r q c
.
Audiviy Domine, ditpensationeiH tuam.

Qui iu conlinemia vixerunt, illuminati Cbrisii
aposioll, contineiitiac lempus nobis /acUem d i - , .
vina uicdialione prebenl.

,
.

, .
, ^ ,
.
Tur drapzor.
Principio carentem,

Sicul carbones igiiis imnialeriaiie, comburilc
,
matciiales nicas cupidiiaies, aposloli, minc in we
, , .
iuCeiidenics amorem divinx dilcclioafe.
.,
Tubas canoraa Yerbi bonoremus per quas cecidemiii iitslabtlia inimici uu&nk, el divhwe religto- ' , \
.
iiis propugnacula elabtbla suul.
,
Siuiulacra cupidinum aniinae nie^ cotrterite, qui
lempla c l celumna* contriviglie inimici, apoaloli Q \ ,
Doiiiini, teutpla cousecraU
, \ .
Comprebendisli iucomprebcn&um, oaiuns kgW
,
bua bajulasli qui bajulal omnia ; lactatU, purbei * , ,
uia, qui creaiuras n u i r i l , Cbristura vividcauteni.
, .
Proprie Deiparatn le confiteniet*
.
Qui fonlcs salularig fluenli apparuielis, apoaloli,
\ , meam animam peccalqrun sili liqQefeetam HrrK , , 6tgaie.
.
Quasi sal dulcium docunaeutorum effecti, putre , dinem aninuc rceae axefadle, c l iguoraoiias mea) , \
lenebras expelliie.
.
: Jinjumrsum ncgligenli* peUgo el jam sub fluclU
, \ bus preseum tua dexira fieul Peirum ttlva me, be- ,
nigne.
.
Q u gavdium peperistS, dolorem mlhi pnebe, , , *
, ,
Domina, quo divinam consolaiionem in die voo .
lura iovenire possiro.
tjj .
Fidc iUuminan$.
0
\
^,


Qui exlendleii coeluoi aicut pellein, cxtendisli
palmas in m i c e , opiime Jesu ; quareobsecrote
, * *
iniserare me iuimici injuria poslraluoi.
.

Duodecini cbordarum orgaao salutare personuil


carmen discipuloruin chorug uuinine afflatus, per\crsos confundens psalmos.
CopiosU Spiritue iiubiibus cuncia sub sole i r r i gasiis, polylbcisnn siorilalein expellentee, beatiseinii.
Ilumilia me c l salva me elato inccdenlem animo,
Yirgo purissima, qiue genuisli deiapsos erigenlem.

Libcnler w cruce obdormiisli, benignc, suscilalionoiu saJuiis nobis praebcne jaceutibua Domine,
m perdilionis iufime; unde le Gde gloriftcamus.
Pasaiouis tuac diem videre dignare servos taos
illuuiinalos jejunii splendoribus alque vivificantena
luam resurreclionein, Salvalor, bymnis cclebraules regni lui polemiam.

, > 2
: ^ , :, )^ *
.
,
,
, , , 4
.

3830

3M0

TRIODIUW.

Videns

te s u s p c n s H

crnct

irreprebensibilis

Yirgo julabat, visceribtie aattciata, et dicebai: Per


viacera misericordi l u , Domine, ad paliendum
, ,
obauriclus fuisii, omnibus largiens impaasibtli.
*
tatem.
Miraeula intignis rore pirfus*.
.
Gbtudisli, Sahralor, maligni alimulos clavis de , , , fixiis in Hgno, tpiaarum diademale redimiluses i r ,
risorie, transgressionie eradicans spinam ; quare
bytnnis cetebrtnte deeantamoe : Beoedkat omnis
* (
ereatara Dominanu
.
Exptndtsli eratife patoas, Christe, hemanum
" 1-\ , , ,
genu ad tuara cognilionem addueene, el lancea
\
hdusliHim ptinfi paesutee, efbndens nobw fon^ , ler HluroinaiioDibue decantanlibaa : Bcnctfkat

omnis creatura.
.
Fluentis miseralionis iuae misericors, emunda cor
' , , mettift peccaii moreu macalatnna ; e l flemina cem
punciiome effuiwtere m * dtgnare, Cbriste Jeeu, nt
\ - ,
eUnnem ad to: Benedicai omnis creatura.
, *
,

.

, , \ \ ,
\ \

.

Te umam- deitatis manna possideniem agno\iinus, Virgo, arcam et mcnsain et candclabrtmi,


ihronum Det c l palaiium et fontem deducentem ad
vitam divinam decantantes : Benedical omnis
creaiura.

Ttjpn$ eaiti partus iui.

Vidit Eliae diecipnltts Domtnum in lenuissima


aora, poslquam atlennavit carnem jejuniorum tt

, , ^ Q oraliomicu increntetitis ; qmrm imilang, anima
mea, arbjice TOfuptainm cratftittem iti Ytdeas desi ,
dtralum.
Qaando prius Ugno exaHabat eerpentcra Moyses,
,
tuam, Salvalor oplime, exaUaiionem in crurc fi , , gurabat, per quain a maliiia venenum jaculanlis
, *
sarpeniis liberasli omoet geiUes adorajiies le.
.
\n daeidiie sepukro jac^iis aggravaolem babco
(
lapidem ebdurauonU, I t i u i n aeniper vivens T e r U n m ,
, , ,
Salvalor, non iolelHgene, nec iiaorem kauin sen, \ * liens : miserere mei, salva me tua misericordia,
, , .
valde misericorg.
OmiMbiie auperior, Domioa, eupidkium malkia;
, ,
gyperiorem elfice qui glorifical te veriseimam Dei
,
Geniirieem et bymiis celebnt paflmn U\m i n , , , , .
D corrupta, de quo siue comprehenstoiie eogiiauir,
6 Dei graliis ornata.
Rore perfu$am effecit fornacen.
*
.
Splendida divinorum martyrum luorom mulli* ,
, *
lado, miserieordissiine, i a tuo inaece&sAili lumine
nujic veraatur; precibue iUuurinatteiieni
.
propUialionemque peccaiie omnibue nobis largire.
*
Quam specioeum teinpue quod nobis dedi&U
, ,
conlioenliap, Doroine, in quo imaerare animas noslras, lauquaiii bonua, precibus eanaorumathlela,
m m tuorum, qui speciosa et venerabilia vulnew
.
lua dilexerum.

Transgressos doHiroeam vitae flucluationem acr , , ,
voa tuos dirrge, Magisler, ad porlum viiJC, ttt cla$ !, .
meni cmn omnibiis eleciis: Benediclus cs, Beos.
v

3879

S. SOPHRONII PATRIARCHJS HIEROSOL.

38**

Lapsos nos In baraihrum exallalione lua exal- "


lasti, bellum solvibli, et Palri
,
nos reconciliasli, sanguineni pro nobis cflundens, bene- ,
. ,
f.icior; unde te gtoriiicamus u l Deuiu aiiimarum
nosiranun Rcdemplorem.
.
Quai sola Dei Sapientiam hypostaticam genuisli,
*.
fac me sapieulem, quaeso, ut callidi malitia arli , ,
ficis insidias ct inipelus ct dolos efftigiam, Virgo
\ \ ,
Dei Maler innupta, validum fidelium rcfugium.
, .
In pelago vilce.
.
Limites carnis supergressi esiis, athleUe, multa
, , ! {
paiieniia snpplicioriim ferendo dolores; quare
oinnem dolorem et anxieialein eorun* alleviale qui
.
vos bymuis celebrant.
,
Muliiiudiiiibus angelorum admolus est sanctoalbleiaruni exeriilus, el oplimum exorat , , .
Deum ui a niuliitudiue pcccatorum redinianiur, bac
dieruni qiiadragesiina.
\ , , , Neci dains et in ttumilo, Cbriste, dormiens,
susciiasii morluos ei morluis in fide, bonilaiis \ luae divitiis, requiem iribuis, Salvaior, cum omni- , ,
.
bus sanclis luis.
,
DIMIS Dui Verbum, deificare bonimem voten?,
e i le incarnatur, caslissima, ei morialis videtur; , . \ * quem indesinenler obsecra ut inveniamus miscri- :
.
cordiaiu in tempore defonsioms.
Imagini aurecc.
rfj .
vos aibletae, qui corruptibilem carnem exuendo
, \, |
incorrupttbililatem divino uiunere induistis, illi '. ,
qui propler nos carnem ex incorrupta ^ ,
mscppii nune alacres assistilis; quare me veslilu
. , sanrto iuduite qui improbe nudalus siim.
.
Victorum gens, qui vos coniincmer gessistis,
, 6 ,
ut coniinenli sladium sine obslactilo percurra-
mus nos corroborale, siquidem Cbristum in sla- , dio viritiler pradicaslis et iribunali assislilis , \ *\
coronas geslantes iu lumine cum angelis Cbrisli.
.
Per suppticaliones tuorum sanctorum marlyrum,
,
Peus, fideles scrvos luos dorimenles paradisi cives ,
et spiritalis luminis oslende; dignare illos indesi- ,
, , .
nenier libi clamare: Benediclus Deus.
,
Te solam bonam obsccramus, Virgo : malos
, \
nos faelos effice bonos, et entxe Cbristum obsecra
, ,
naiura sua bonuin, u l conlinentiae tempus bona
D , , ,
operando iinpleamus, illum celebranles byninis.
.
Jnflammarumigne.
"
.
Xelebres et venerabiles Chrisli Dei albletse,
\ \
oiimcs debilis implicilos qui vos praedicant magnis , ,
criininibns el inferni lormentis liberale, maximis \
vestris ad ipsum supplioalionibtis.
,
Sancte elocius et vere validus Christi Dei exer \ &^^
cilus, iiiariyrum lurba, nieiitem noslram ct corda
, ,
eanclificale in his sanciia jejunii dicbug, per ve- \ ,
siras sanctas supplicaiiones.
, Flueula remissiouis elfundunt roirabiliter vestri
' , *,
nanguinis gutt;e et reliquiarum sepulcra, atldela3 : \
quarc migralos fluenlo misericordias irrigate pcr (&
iuLcrccsuioriein veslram, Gbrisli coberede.
, .
t

3881

TRIODIUM.

38*2

, , ,
Crucem Clrri&li preliosam inlaenies el cx cordtf
\ ,
adoranles, dignare noe, casta Dcipara, luis af

Domiuuin inlerjceasionibns paselonem ipsam vene-'
\ , .
rabitefn aepkere, patsioiribus parificatos.
" .
Qfa fecit mthi magna.

,
Vos qul luminaria eslts, raerrantea Gliristl
, ,
atbtetae, Hluminate noetras cogitationes, el date
\ .
robur ad faciendas pttm cl illuinlnantes Dei to*
tantales.
, ,
Rhoroph* videmini infestot jugnlantce, geite
rooi Dommi athteta; sed a tetis maiigni auxflio
, .
vtstro Hberale nos.
, ,
Requieecere fec in aina Adelft Abraba? eervo
, tuos, Christe, qui cum fide c nobfs migrarunt ad
\ ' te miversi Creaiorem et bentgnissimmn.
.
.

Carnisraeeemoiae moriiftca, quac Deum in carno
,
nodo ftdero excedente genuigll, et iHunrinalioncm
, , .
probe menti meae, purissiraa, lanqttam beoignissima.
Qui aquas olim nntu.
.
Postquam divino eoelestis Jejunii aratro coglla t%ivtiones liusiras novavimus, measem virtuiura fera ,
mus, ul nunquam in deliciis esuriamue in aeter nuni, delieirs inexhauslis exsultames.
.
Diatnrnas inttis ferene cupidines q u miscram
,
animam nieam oflu#cant, ad luani inviclain potcn , ,
thm, Palris aeterui Verbum aclerntim, corde
,
tonlrUo
accurro, ei obsecro, mtserere mct,
\ , , .

C
,
, \ ,
.
, , , , , *
*, , ,
, ,

.
,
, , *
,
, , .

6
2 ,
, \, .
, ,
\ * \ > , ' .
* , , , , , ,
*
, , .
Ka*r6r *4 .
\
,
PATROL. G R . L X X X V I L

galva me.

Oplimum jejuniin cor mutai, Deo acceplls piaguefaciens cogitationftme ei cupidilalum abyssum exsiccans fluvia compunctlonie cmtmdat itlos
qui iu fide laudem dant Omnipolenii.
Salve, tUostrie puella, sancia Yirgo, Dripara
Maria, fldelitim glorialio, malediclkmis solutio,
scola eoel^stis, in^omprelienslbite niracukim,
mbiis ineombuBtike, terra inarata.
Babytoniea iornax.
Noxirs serpenrie erroribus abstractus, SaWator,
terribHker Hlo^tus snm, dolori rtieo dolorem 1n
d*9 adjicieBe; quamobrem dama ad le, a3grotautieift tnedice, converie me et salva mo. '
Filium Synamilidis olim posl jejunium sescitaD EWsut, manifefrte splrttn corroboralus : nos
vero, ftdeles, cnpidmura voluplaiibus raortiflcati,
per vivtffettm jejanium reviviscamits.
NiiiiviUe olim, benlgne Domloe, p u B n i t e n i t a m
ta fletu et jejunta agentes niiseritordilec salvasti;
noa qtroqiie miacricordia tua miserare, qtrlbus
* ett tc opcrtbtis coitflteamer.
fia post porluiH inlegra manslsti, irrcprehcneibilis, a comipiione, qwscstjmus, pitrlssima, bero eervos inos fldetiter psalicntes in unanimitalo gpiritus : benedicite, opera Domini, DoNonttm dbnnumqae rhiraculum.
Divinum compunclionis calirem nunc implevii
jejtmii gratia, et oiimea aperte cutn tetitia convo122

S. SOPHRONII PATWAKCILK HIBROSOL.

38S4

cai fulele, exclaman* Yeftil^, fiiMimni, cupMli- $*W&*a ' ; , ,


uum l>riel3letu abjiciejitef, vcuiurp dignomini
,* ({&
%).
fruilipitt*.
' / , , 1
Prope esl judiciiun : ?, a u J o ^ apwcferi, \ liam cura, c i beaefa^
quqp le $taq>er indainna* t i ; , " ;
lam cetiservabunl; si cm<n no&oaaifl&ofr bic 4ifaAaesJ ,
dkapiq*, uiique ibi non iudiubjipur absque fetfcU
.
)m, uW AOjceiHcS Jai^iajUjir,
\, , , , ,
Principalus, Poleslates, Tbroni, Chernbiut, Pftr
\ ', ,", ,
miiiJHiones, et Yirtuie^ ft erap!Un A*feli A r *
Qbangeli, Peuro obepcraio y l joiiwiorufla <#mpte*r
, *,
mus lempus, quae placita sunj $i ia<u$ndo, q l
.
gloriam, laqqyaip *ervi qqi >$ QOflapla<;e*
t

runt, olitineamua,
Tuam Gcnitrirqn) Cbpet<W * seqiper mm
r

marlyribns, cum propbelis, curo sanclis oinnibus


o b w r a n l e i ^ pro $erv|| qui l *

irajn -

tav^rqni, fc, i n W t R)a,caJ)Uem, fiQlum O o v i m u


4i SaUafOfcm, c u |typUruuv*nordiue*

lr*uwH*

. , ,
, ,
Ai\ 6 ,
\ ,
.

assislunt.
Coptjnoj*

p r e e a l i o p i l ^ et contioenlia

et !-

lempJatiaj^, ajala f^piaipi^ aijiwiaa ad diviquw

9*8, *\ *.
*>( \ ^ ,

amorciq.


( *

Intemperamia^ frigu* postquam eCfugim^, c*ta-

HHV

Qamus omoes coiUinciUijE luiuipe lu diviuis a ggiritq.


Qua? divinarqm virUituro sale ppl; edjoefl j w c t i i
ejccisii, aaima, Defl c ^ y l i q ^ r e .
Requievit Cbrislus in te sola
cajuem ww

benedjcja,,

ex l a MffU-

"
, , .

Q
4* .

i u oobj*

' ^ < ' ^ ^ \ 6 } ^oxipM ,^, &**, 6


1 ^ .
xo^avpo^vQi $ 4^, \ ^ 4

6J Uluminalionem

<1 nxk f O J m t ,

I A ab^cojiditq Luiidians qnolidtfo

wtattaaii*uj|

quaerii me comprebeiHtere efl d^voja.^;

aj> cjue

malilia liber* yie, a|%alpr, qja\ &a)W6li Jvoajn


x

bal$na,
Jejuqio purificaAi

a.4

mQAl$U) virlttMua,

iiiua el aiteule audjawus quod loquctur


Deus; loquelur cuaioi paccift

acc*4a-

^..
& ^^
poien* aum lua amiQa^v^^r^ uurabilia,, Pomiiia,,
^, W W * J v . , "
quamobrem cordia mej OJQUJQ^ aperi, J ^ q
^ ^
nator.
D ^^*
Miaericordiaruw tuarura gulti^ Yir^g, awpoi
; %1| ** (Javfoiv ,
incoatamiuala, cupidiaosaa cordis mQi contam^
^ , (^ | %
paiiones ablue, libefalia iacrymairum (Mi^Mk
, ^. et sanaileneni aoima3 Qoq^iiioomm
Peccalorqm

cal^i^

quoljdia qQvuscai^aa i ^ r

riUlis purijpc^tiQuis lafgiens.

wMfiOUK:

^^

Flaatmap ignis iacxsunguibilis njenie. compra-

^ (> xaaivoOV
, ,
^ ^ ^
.
acccdauww iwnc ad ig^ein cupidiia.i^s. c^mlwjrcnAaie.
Or^ olioa jejuRanic igjyefaaua ejkWns *wmo 5^* ^* , Uroc
|) ^
f
semulaplfir etcaieuta turba,^ Hluip amttlve, A><QA
, \ p,A^
cl bane
$r*.
Tnbunal horrendura cogitans, infelix a n j ^
, ' ,
mca viae tua$ a^naper a4 v p | ^ 4 i u ^ f t l e o i p i o r i 8
^,
adunplelioixem dispow.
,&^.
hendentes

ferveptiisima

poeniumUc cqgilaMo*^

Mcam animam

iniqqitalis

Mp^aUOBA

^MM

^ ^ * . ^ ^ ,

TRIODIDM.

38W

, , , bratnm illumina, purisalma, qnae lumen gemiisli,


desiderio ei fide seinper magniflcem tc.
\ .
Coelestit arcus.

.
Inimiciliam dafnnans in crnce palmas exlendi ,
, Sli, Jtisie Judcx ; mine leto lapsibus damnatum cC
, , - perditum salva rae, Salvator, qui le tam benlgnam
exacerbavi.
.
Belluinam cupiditalum vitani destderavf, et a
,
, , - mandalfe luig eloiigavi, Salvalor oplime, exlraneis
; ; et impuris s m i t n s c m b u s ; minc vero ievertenUm me ausripe. inigcncors.
, .
Sicut olim diificuher loqiientis aures aperuisti,
;, {
^ . - inrea anim& meae ptoposilo obeurdcsccntes aperi,
ei dignarc me, Jesa, aolvs bfcnignus, tuiim saln , , ,
lare verbum audire.
.
; , , - ^ Janua aaliitis, fons aA Deoni, peocatomm patrooa, coaliseiffla Donina, m calafflilalibus vitai
, ,
circumvenlum
et fluclibua agilaium guberna,
, \ ,
Yifgo.
, .
Septuplo ferituctm.

.
Vigilanli
oculo
me Inspiciens, miserare me de \u tpoV,
eiderii
sapore
vktum
tl somno volupiatum ce \ , denteia ift cupidilaiom cubili, qui In cruce capui
;, ; imm m l i n a e l i et kponle obdofitiiiisti nocleroquc
\ ;, , ; peceaii minaistl, Cbrisle, Iumeu justitise.
.
llifilibme gmfKs ^xomato/ e% bapiisraaie^ magi*
;
pauperlatem
quam beaa <Mlexi, rirluiumque exlra,
W
flMltjg
flrum
infeiix ego, in longrnquam mali '
liflB
regionetfi
abiens;
propferea converte me ct
. ; * ^
ulnis amplectcre, Salvator, crnce loa me mu, ,
nio#B ifi otnAia sncutau
.
OipldiHlum ebrielaient abjice, tt JejuBio ex ^ , \ ^
qutfe*
anima, laeryroartim puriflcans vinam quod
, , ,
, , > laeiificat cef, voluplaies tangaeecere facit ei carnis
* iwntces io ohtereni vertK, iesiina fnsuper fixo pfopicr te etipef lifntrar Cbriilo cmoiHgi et in aeter \
num vivcre.
(
Dci Geititrrx purrasfma, rmhn* meae vulncra el
, ,
peccatf
ckatfreos obHlera, foutfbus abslergens ex
\ laiere
fnicttis
lui mananlibus ei emundans cjiis ,
^* - dem Huet)tii; ad ( ehim fxclamo^ ad le pcrfagio
, , xat
.
rodto .
fa
Yidens Ur iit cruce exterisum, radios stiblraxit
\ ; sol, omnis vero terra trenlOrc conlurbala est,
, , Hex omnium, centerrs (6 sponte patienlem, qui
,
ffatnra hi^passibfHs ee ; qoar^ cxoro le, morbos
" * ^
aMfti*
mca? ?ana lanqtlacn meiTi<ius, Cbriele.
, , .
Yias salulifc^fs (ferelinqticns, casque seculus
' ,
; quae in iiifernum ducunl, lenibilcs transivi tcncbrae, ciretinibabens voinptatef? e cufidilalum la, ,
ptus el cofitalirmum proceUae ; q*are exoro ff,
* ,
cruee tea oatva we, Clvrisle, aolttft ts infinite
, * - *
niisericors.
Tf^mpegiatc eogilaUoiwm censfrfeltfg et ettpidi ,
,

lottlm (iMdibue merstf ^iqiro YOlnptaliMrf ttHrbmOsat

a f t U i i o t M gravilor jaf.tattis, od jfjitnVt fdagtts,

887

S. SOPHROXIIPATRIARCILE HIEROSOL.

3888

tranquillum placiduuaquc feslinavi : in boc kne ,


crucc lua gubernans, miscricare, ad salulis por- , .
tum appelle.
, ,
Suscepisii, Yirgo, absque eemine illum qui
,
cuncla creavit, Yerbum Dei, absque voluiuate caruis ; sine corrupiione auiem genuisii et sine dolo- ^, ' \
ribue malcrnis ; quare le Deiparam et lingua et
\ .
cordc confiteiiicr magniiicamue.
Audiviy Domine, di$pen$ationem tuam.

Qui iu conlinenlia viieiuiit, iliuminati Cbristi


apostoll, conlineutitt tempus nobis /acUem d i yina nicdiationc prxbenl.
Duodecini cbordarum orgaao salutare persomiil
carmen discipulorum chorus mnaine afflatus, pervcrsos confundens psalmoe.
Copiosis Spiritiia iiubribus cuncta sub sole irrigasiis, polylbeisnii siorilalcm expellentee, beatissiiiii.
Ilumilia me ct salva me elato inccdenlem aninao,
Yirgo purissima, quse genuisli deJapsos erigcntem.
Principio carenlem,

Sictit carbones ignis immaierialis, comburtic


maicriales mcas cupidiiales, aposloli, nunc in m
incendenics amorem divinae dilcclioais.
Tubas canoraa Yerbi bonoremus per quas cecideruiil iiulabtlia immici uiosnia, e i divhue reUfioiiis propugnacula eiabtUla auut.
Siuiulacra cupidinvm aniinae atem conlerite, qui
lempla c l celumnas eonlrivietis inimici, apostoli Q
Domini, templa couaecrala,
Comprebcndisii iucomprebensum, aaluro legU
bus bajulasli qui bajulai omnia ; Jactaali, puriaeiu>a, qui creaiuras nutril, Cbrisiura vivi&caulcitt.
Proprie Deiparam 1$ confilentes.

Qui fontcs saluiarie fluenli apparuiatis, apoaloli,


roeam auiniara peccaiorun siii iiqoefaeuin h r l gaie.
Quasi sal dulcium docuweutorum eflecli, putredinem aninuc reeae axefacile, c l iguoraoli mea
lenebras expellile.
- Jmyuirsum negligenli* pelago el jam sub fluclU
buspreaauni lua dexira afcui Petrum aalva me, benigne.
Q u gaadium peperiatS, dolorem nwhi pnebe,
Domina, quo divinam conaolalionem in die v o o lura invenire poseim.
r

Fidc iUuminan$.


, .

, , .

, .
, ,
.
Tir
.

,
, , .
,
V ,
.
,
\ ,
, \ .
,
, , *#
, .
Bsozdxor .
\ , , , .
, , \
.
, , $ ,
.
, , *
, ,
.

rjf .

Qui exiendieii coelum sicut pellem, extendisli


palmas iti oruce, opiime Jesu ; quareobsecrole,
uiiserare me iuimici injuria postralum.

*0 \ ^ ,
, *
.

Libcnler m cruce obdormiislj, benigne, susciUtionciu eaiuiis nobis prsebens jaceuiibua Dominc,
m perdiuonie iufimo; unde le Gde glorificaoies.

, ,
:~
, , *
.
,
,
, , , 4
.

Pasaiouis luac diem videre dignare aervoa Uos


illuminalos jejunii splendoribus alque viviflcantem
luam resurreciioneui, Salvalor, bymnis celebrantes regni tui poleniiam.

3830

3&S0

TRIODIU.

le suspcnsnm

croci

irreprebensibilis

, \

Videns
Virgo julabat, visceribao eaticiata, et dicebai: Per

, ,

viscera misericordi l u , Domine, ad paliendum

obgirictus

fuisti,

omnibus

largiens impassibili-

Uiem.

Miraeula intigni* rore pirfmm.

Obtudisli, Salvator, maligni alimuloa clavis de -

, , , ,

fixtis tn ligno, epinaruin dhutanaie redinfiluses ir-

ritorie, Iransgressionis eradicans epinam ; quare

bymnts cetebronte decantamoe : Benedicai omnis

crsatura Donoinam.
Expandisli in rocte pataias, Christo,

" , , ,

hamamtm

genuit ad

" , -

hdustmim punot pagsutee, eftindens nobit fon-

tem

luara cognilioncm addueens, ei lancea

Hluminaiiooibus

decaittajrtibaa :

BenooHeat

omnis creatura.

,
, , *

, *

Fluenlis niiserattonis lua? misericors, emuoda

cor

meuffi poecaii morsu macntaiam ; el fiemina cempanctioms effuiHtere m

dtgnare, Cbriste Jesu, ul

elamem ad l e : Benedical omnis crefttvra.

.

, , \ \ ,

Te urnam deitatis
mus,

Virgo,

manna posstdenlem

agnou-

arcam et mcnsatn ei candehbrum,

\ \

Ihromim Det ct palatium et fontem deducentein

vilam

creaiura.

divfnam

decanlantes : Benedicai

ad

omnis

Typu$ casti partus tuL

Vidil Eliae diecipntas

Dominum in

lenuissima

aura, postquam atlenuavit carnem jejuniornrn ct



, , 0 Q oralionum incremebUs ; qiwra imtlans, anima
, .

mea, abjlce Tohiptatnm cratsitfrem ni Yideas desideraluta*

Quando prias Itgno exaHabat serpentcm Moyses,

, , -

tuam, SaWalor oplime, exalUtionem

, *

gurabat, per quatn a maliiia tenenum

eerpetHis Hberaoli omoesgenles adoranies te. <-

)
, , ,

In dooidi* eepulcro jacaits

in crncc ftjaculanlis

aggravaiUem habco

Upidem obdurationie, itnim teniper vivens veruuw,

, \ ' -

Salvator, non intelHgens, nec limorew tuum

, , .

tiens : miserere mei, salva me tua misericordia,


valde misericors.

, ,
,
, , -

Omfwbns auperior, D o m i o i , eupidiaum

malkiae

gnperiorera efflce qut gloriflcal le verisainam Dei


Geniiricem et bymois celebral parliun U u m , i n S corrupU, de qno siue cemprehensioflo

, , .

sen-

cogilaiur,

O Dei graliis ornaia.

Rore perfu$am ejfeeit fornocem.

,
,

nunc vertalur; illoj-wa

propilialiouemque poccalig omnibus nobis largire.

Splendida

divinorum martyrum

luorom mulli-

ledo, misericordiasime, ia tuo inaece&sibili luroine

Quam speciosum

precibue iUuiniwdtonem

teinpus

quod nobis

dedisli

, ,

contioeniiap, Doroine, in quo ndaerare animas no-

airas, laoquaut bonua, precibus sanclorum aiblela-

rum
lua

luorum, qui gpeciosa et venerabilia vulneiO


dilexerum.

Transgressos doHtroeam vitaB flucluaiionem scr-

, , ,

v o 8 luos dirige, Magisler, ad portum viuc, wl cla-

$ , .

menl cinn oiunibus clccli$: Benediclus cs, tteoa^

8S01

S. S 0 P H R 0 N I 1 P A T R I A R C H A H I E R O S O L .

38

Virge, pepeviaii, de-


/$ ,
lottaiilru in leeipore
;
< &
prosenti* dhini j t p t t i i us qw bene proponunt ilfcud
.

cxercoie s i u A o i ^ .
'^ ^)
.
Ex flamma ad tanctot rorem.
SnnciottM iB&rtyruat praedare geeia coelesles
,
spiialtt* adinica*i e o * ; illonnn p#ocibu miseri ^
cordlaa frtiaa, Uagieter, i i noei* copiese miHofca,
, , ,
roiaeri^or*.
-*
(Jui rore diviuo tgiw*oct>oult*sAts, atMefcttm01 , \
biles Domini, liberate nos ab igoe vindice, fefra*- , ^
libus TOiris ad Domiiwua iiaerctsjuoaibua,

,
Optioao Salvttor, otlUodoxo* qui nobia imgrar
^ $*
rufti,* vita coaleaii et sancio gpleodore d i g w e ,
,

eupplicalionibas sanctorum marlyrum.


* , b *
SupplicMkmtoug Geaiiricis ia, mieevicQffltrt
' \
aactorum martyrun a^slolorumquo tuoroet
\ , illumina antaaa noft4rw,>t glooifieeeuM l e i f t o w u t
4 ^
lalione aaimae in saecula.

DeumhominibMi nder* impouilbiU.


Sicut lux aplendens jejunij gratiaopera lucte faxer*
0 ,
Mosalos a d b o r U l w ; i u ipea H ^ m l n a n festi * nemue, uljuciferam pa&gionem videamus illiu&>qiij
, lenebrosas passionee Adaiui passione soWil
.
Maoifeste gieut sol exaurgeales, omnem (erram
radiis pjetalig et reiratulorum luce roaiijres i>Iu* , \ )*
mlnaruiU, et polylbeignai teaebraa dUsipa?e*e quo- \ ^" Sm
rum gupf licaiionibufi, Deus, misetere no&lrL
g xak , , .
Pr?eniai feouitas lua, DomijQe, amoloa e uatti*
, ,
lerribili tiie imperio; eircumdet eos mwerkor ,
dia tu* et c t a d u t a U d looloria hico faiieiuia) ful- \
geniia.
^

Quategis datorem,
pjccaro ut dtlicta

Voce ongoR, cengllii P a l m Aagehun ii


i i i e r , Beipara, gtauistf; v o l a igHr s e r w w i U o ram auacipe * jejuaii teia#ore ouaeupamug,
ipoaque fteo nvacupa, oicv4 i a c e i i e t t n .
Canttftt Iriumphale.
CopidiUteo o r t i f e t m u a p e e abeikiaentiaei, apirjoum - M v T i o e B i i i e pec divkia o p e r a ; u l videamua
Gfcristi pasoiotteai voneraoilom p V i s i t u i a moiue.
imttfiwrmfdla dfeitie mowo i o i a t m , C b i i a U
l n i s e r i c o r d i s s i m e , o b s e c r o , cutn p a u p e e e
Laxare
roe constUne, Ubeiani * (kunwa et afc igne inextlingoibili.

6mainM jepuMffi recte factottiw* uaqoe ad


i v u i M M . titni tfetiotis, domane^ TMMM
igitur eauftlenlein me B e g e s^lulapi -merabiltqf

90toto\m\

Me

prorsug
impolluta iomnia^ in
lueoriuu c e n d e n u i a i i o n e p w e c i p i l a U i m
salva, ntiaeram, quae, m i e e r i c o r d i a a i m u i n Deum
peperisti.
Qtum korrucuM angeli.
Storilium iftfelix, dives ftiicogitaLiooum, aniinam
inqya?4 nefartta voluptaiibus, el tenebne dcdamnetem,

operum

.
"
^ ^ , '
,
1ktj>
.
' ixtrUior.
bC ,
' ,
& vot.
,
, , \
.
,
, *
\ .
,
^ ^ , ^,
.

>

, * ^
, m\ /

TRlODIUl.

3S93

3Wi

& plbt , , e(tarallonis circiimJaai me;fac mibi lucere, !>eipara,


lumen pcenitenliae.
.
Sicul olim ilhiminaslt cancuui naliviiate, aiii ,
, - iuam meam illuolra nou videnlem lumen luuiu, m i , * \ serator, sed in tenebris gravis oblivioms- eonscpult a m et in solliciludiiiibus vilae.
.
Postquain jejunavit, aperuit Eliaa eoelntn ot
, \
0- pluvia inigavit iiiealem lerram; jqjuaetftiis,
*$ - Aiienljs spiritualiuro lacryaianun madeQlee, ut.iuiscricordiam consequatnur.
.
Ut viiis aiiiraala nobis germinasli botrum

maluruni, ex quo morlalibns, Yirgo, scatuit ref l v , pftorbifc, , , nrissionis vioum, el qui peccati cbrietaieua are}
fecii.
* * .
Fonicm vil<p plenum perpeluo fluenUm.
- k
Occistie mullis negligentia deliclie iaitimuloeot ,
strictus sum, lapideua desperaiionis habeas siiper*
, , ,
posilura; quem sustollena, CbrUle, i B i w r i o o r d i a
\ |.
lua, sicut olim Lazarum reguseila me.
tfc* ^* Divilis effugiamu* iimlalionem damnati ad flaorr ^^ - roam ioexsthigiubilem, e t L a w i eupiaoHi m d o t o | * *
ribus permanentiam, ulexiode migranles nos Abra - ham ia sinu auo suscipiatu
.
^ Jdjunium cupidinum morlem desideremns; pre , , cibus permanenier vacemus, fleaiuus, lugeaiuus ei
, * amore gemamus, ut nos Jesus consolelur et regui
, .
sui participes efficial.
+, Virginilaiis (iiviuum ibesaurtim, protoplastorom
, g Sohini ereclionem, ionlera ex qno ftuit miscricor
, ,
dlae abysstis, pulciiritadioeru Jacob, Deiparam
, * .
bymnis celebremus, per eam salvali.
m
Oll 8
&.
Quia ego sutn Ueus qiit manna deplui.
6 , %,
Sponte paupcr fnisil, qui .nalura dives es,
* Chrisle; esurisli jejunans, qui reples oinne animal;
, (ftia^ nit salTa qui ttiam silio graliam, el illius
^ , ,
imynfsaft, f erbum, osteride sociiim.
, ^ <ow
Pucros corroborans fortiores igne Babylonico
3 , flfecrt offim Jejiiiiiurti; iTTos imiians, anima mea>
, ^ ** * iwfi desfdert, ignerii Volupialum Spirilus i r r i
galione exslingues.
| , \
Lmtttiih pinrpetm pec^aiofum ostende mc,

(H drssl^a drrlftat qrias male congregavi
, , $ < offensionum inenarrabilium, nYiaericors, et da
-^.
D mibi cogilattonem Cotfvort16Aft, latiquam bonus.
,;\ , Sa^ve, od te e*awaWus qua^ itreeeplsti ga\u!iiiin,
* ptemrgratia, TH-go fr&rpopir; De*wm qtierti pepefisti
\ ^ / obsecia i Wjorentur a pericuiis ti Cotfrtptlone qut
.
oentpef bynmif eefebteift*

etifret*,

oeioiQ tptivor*
,
xivfpqt ,
* psy Ao^fe Aeotfv
> ^
,
- , *|^ *
, ^
;
, \ *
4

Ex fhmtna ad ianttdt roten*.


Cogitan* meo^dhi' d^iddhitW rirUllltudlriehi ei
<KMseiertlte dihbtffo p^fchsSirs, velut flamma
Holeo irtfefii : intsererc nrei, V^rbum Dei, tua mteert^brtKa,
Rerte facla Lazari uegligene, immiSericofdis divitis mortte imhaitoe rtnrt.Cftrieiemisfericcrs ; converie iiw iwiscrant, uti w gTOtificem ia Oninia
saecula.
Spiriiatibua infirmitalibus superalui et moriliiro
4

Zm

SOPHRONIIPATRIARQLE HIEROSOL.

98K

ti nilis per degperaiionetn, tuum, Jesa, rogo aepe- 6V , , >



cium quo viviflcantur invocante le.
.
Sanctissima Virgo, tu roe galvum fac ab infir ,
niitaie roea; aaxilium meum gis, Genilrix illius qai
* , T O U misericordiam et queiu superexaliamus fn , .
orania saecula.
Deum hominibmt videre imposiibiU.
U5eir .
\ ,
Ollm bominem protoplastum guslus amarut migcre paradiso expuiit, et morlis laqueis subjecit; \
jcjuna, auima mea, fuge imilaiionem, fuge deli- * , & ,
,
claram votaptaiem fccundam doloribus.
.
In menle concipiens luum (ribunal et flammng
\ inlolerabileg, Judex jugiissime, meipsum cpndemno , , ante judictum ; paveo enitn el contremisco, cum
hnmense contra te deliquerim, sicut millus aliug
\
euper lerram; quapropter mtserere mei.
.
CttpidKalum abluamas caliginera luniinoaig prc cibug, et viiiotum ramoe porlantee obviam ire , \
Chrislo festineoiog, qut pullum nitnc conscensu , ras exspecialur ei pati paratug est ad salvandura
,
nos.
.
Ex te, Virgo, Dei gratia plena, bis qui in noclc
, , \
malorum tenebantur exonus est lucis et pacis
\
Cbristus cboragus, incuri Iransgressionem sol veug et redemplionem nobis roanifegte largiens.
,
.
Sterilem effectam tneam menlem.
rovr.
VirtHte crucis luae robora mentem meani quae Q
,
\iribus deflcit pcrvergis opptignationibus, et ad vo
luntalem luam dirige, Domine.
, .
Uesidiae somno super voluplatum lecto dor' \
mieniem nre guscita, Christe, et luse adoraioreui
, , \
passionis ostcnde. *
.
Clari in animabus eflecti per jejunium, puri ob ,
viara ire Cbrigto properemus, qui Jerusalem in carne
advenit.
.
Malitia inimici anima occisus in lumu|o roulta

negligentiae jaceo; sed accelera, Chrtele, ad eusci- * , ,
tandum me.
.
\ , , Minime combusla igne divinilatis, purigsima
eombure maicriales cupidtnum impetus, ut te aem- ,
\, , .
per, Virgo, glorificeoi.

^.
Qui rubo Moyti.
D
,
Ab biiraili aoima mea lapidem magnae dcgidi*
amore gravisaimum erue, Christe, et exciU me de , , \
, .
tumulo ingentibilUatig, quivita es oromura.
, ,
Ad Judaeam, Chrigte, Uerum venig quxrenletn le
,
lignuni vite per lignum tollere, desiderang imraor .
laleg reddere occisog ligni uanducatione

Amici mortera tuig nolam fecisii; quem per
\
vlsccra mioericordiai, praegcius et Deus, gusciutiirus erag aroicig tumulo qualriduanum in tuam .
glorificationem.
\, ,
In le, Virgo pura, vere speciatua est i r t D t i i u s

Dei qui luam custodivU puriuiei, majftifeote posl
parlum gigillo aignatam in orania gaecula.
*
.

TIUOWUM.

3898

xotovxo;
Qui$ mortalium laU quid auiitntf


Daniel jejuoio mimiiu obturavil ora leonura;
* , , illum iraitans, anima mea, oerpentem rugientem
, \ sicul leo et qtuerentem devorare omnem animam,
, crucis auxilio expelle.
.
,
Verbum Dei, occisam peccaiis meam animam el
, \ , \u gepuicro transgre&sionia conclugam, verbo tuo
tv vuira praebente sutcita, et profem tibi paluat
, - Tirlutum velut mortig victori dignare.
.
\
Qoi eoalmo ui thronam poi&idet el terram ul
, , - acabellum, Dei Pairig Yerbum, puHo veclog in ci, , viiatem ingredtlur sanciam, ad perflciendam ex ore

infaiitium laodem Jucundam, ut rex omniuai.
.

,
In mulieribus iu sola speciosa facta es, admi, rabiussima Vlrgo pura, qua gpcciosissimtim Ver - bum peperisti supra omnes rnortales gpeciosum
, , tpparenieni; illum igilur obsecra ut deforme
.
cordia mei, Virgo, speciosum reddat.
.
Divinam tuam cogitans exinanilionem.

Exburlationig veslra radiis illumlnate habilanles
$ , - in urobra peccatorum quipic vos celebrant, luctferl
, , .
apoetoli.

Charitatem compaggioni conjtingcnle* ad suppli, \, , candum Cbristo mitterc properentus,fldetes,ut nos
.
suscitet e tuinulo absconditarum cupidinum.

Amiciiiam earnalem parvifaciamas qiii in nnima
, \ , g
gunius, et amici nominemnr Redemploris, nl
$ .
ab infernt terribHi damnaiione nos redimat.
, *
Pradixigli Lazari dormitionem, quem patilo poet
, . , - guacitaiis, cx ore lactcnlium ramoa portaniium
, laudcm, Christe, ausciplg, tua3 dWinae paggionis
.
gigna.
\
Ex te divina gcatuit unda Immorlatitatis et vitte,
, , ,
Dei Geniirix prorsus irreprebensibilis; et tltam qtii
, (5.
gu8taveriot a siii lethifera, pura Virgo, liberabuntur.
.
Tibi omnfam Creatorr.

Ut gravem lapidem de meo eorde totlat gupplf.
, cate migericordisgimum, qvi lapideg apparutstie
, .
angularia lapidis, divina loqiMnles apostoli Domini.
", * I> Eamug, teis inquiebag amicis; amicug meua La , zarus jam gopitus est; Htum eiigcitans, conleram
mortis exitialem malitiam in sa?eula.
.
\
Mites corde et humiles mente facli per gratiam,
, - guscipiamus milem omnium Doroinum venieHteiu
, - ad jactantiam maligni contcrenda*.
.
,
Janaam lucig te conspicit illuminatug propbeca,
* irreprebensibiHs : lucis enim datorem generos
, ineflabiliter nobis faclum siinitem, quem super.
exaltamue in omnla saBcala.
,
.
/ioto,
tripudia.
, ,
Libera meab amiciiia dolosa, Gbriste Magieier,
)
qui amicos tuog sapientes elegisti discipulos; qui-

3899

S.SOPHRONII

P A T R I A R C H J E HIEROSOL.

ttpet%efoci%

buscum venfeAa
aitrictain luam fidelem, * ,
Salvator, Lazaratn, qui graiias agens libi cele, ^ ^ ^.
brat te.
(>5, Kvpit,
Vf|(mt|
Comptemetfio Jejtmll, Domftre, fepto ctrr nostrum
ct inentem gaudio, per tuorom apdstotomm sap- vwv, ^^ ^;
pltcationes, miscricors, qui sincere dilexerunt le f f f V K f r
^ ^
Satvatoretti animarum nostraruiti.
1$
Foetetis uteeHlm malttia, luroulurti tababFlo de*
|, otev ,
sidlafc, Chrisie, unde ad te clanio : Soscita me,
salva rae, ut Xsi cgo cnm virtuturo ramri otttlttatft pte, ^
, , .
libi clamans : Hosanna Deo.
(!) *
ln duabusvoluritatibus ct nattrrif gfefttritti itottis,
, ,
Vitgo, tfillora Patris unigenitam factvm hottritttm,
, , ,
iit nt)g Deus sttpretnus ostwiddrei ffatttr pattfcfite*
*
diviniorrs, innorruptte.
Exsurge mihi, Domine.
In cruce, Domine, obdurmiendo, sortmum mulasti doininatricein morlem ; Lazartrs enim amlcns,
exclamabas, sopitus e s t ; sed ibo ut nunc susci*
tem eura.

, *.
\ , , ;
, , , 166,
*
.
^
Tuorum propbetarum praedicliones adimplens
, , , ,
pravdtoalae civilali quae propbelas occidit, appropinquaeti, Dominc misericors, spoute occidendus, , * ^
me occisum servans a corruptione.
.
'
Qui corpus indomHum Vcrbo subjccistis per continenliam et deprecaiionem, solUarii e l coenobitae,
\ ,
Christo occurrite super putlum incedenti et ad pa ,
liendum venienli.
.
Gullis iuiserkordiic tuae irriga, tola irreprehen' , ,
sibilis, cogiiaiionein meam liquefactam incendio ^ ,
peccali, et exstinctam cordis mei accende lampa ,
dera, janua lucis.
.
Terra $t omnia in ea.
.
Rcsurrectionem el Yitam habenies amicum, mu ' \ , ,
Ueree, quid amare lameuUmini ? appropiixquat et , ;
viviikabit fldelent amicum, ipsius resurreetioDo ^
o m Q i t t m euaciiaiioiiem pra3siguittcans soii^s bene , .
factor.
^ ,
Solitariorum reeoms? aperiaiBim ad occurren ,
d a m ut a g H i splriialee. priccipi pasioruoi Cbrieto,
,
raraog p o r U M i e s ; aecedil Domlaus volens
.
octiidi taaattam npnm o i lupi tyFaanidoui d&>
struat.

Yonieal Beibpbage putaiot Uwrum pedum k i - H
{ (,
festna atidivit infernu*, et pades Lazari ,
, dicens : S i vocauwa e t t U Y i u , ne tardes, sed
, * ,
e x i ; enim meam destruciionem in brcvi.
.
S o c m pr**betarnv te predicani ayjnbo*
* lice portani ex qua aedenUbua i a lenebris e i io
, - \ $ urabra orlus est sol, Yirgo, qui solus dat l u - , ,
.
oeoiv
,
Quia feek mihi magna.
, , , *, |
fieoe aacaBdimue, inquiebas> Jeeu ad civkaiem
hOTM*

(1) AnimadYertamue ortbod#xatn S. Sopbronii in


Uucfico libro 6 duarun in GbrUia naturarum et voJunlatum, conira lunc grassanies
Bfcmopfaysitaa baereritosetllonatbdhas; (piaifr ego

sane perepicuam c<mfesfioneiira?muIari velim OrktUlos Gaibolko Ulargicottini IUMOTUIB scripaetrs


vel cdiloresy ooini Terbvruiu anibiguiutc reawu

3301

3902

TEUODIUM.

i c d X t v * x t l * M f c ^ eancUtm et in aianu*

^ .
, ,
' **, , .
Bata ,
, ** *
**~ ! , *
, .
,
, , . .

*
\, , ^
'

'

- ^ n


, *
, ,
.
,
, , , , . *0
\ ,
, *
.
*
, ,
, , , *
.
G
^
,
, *
,
, , , . .
\ .
, \,
,
&*
,
.
%

toaa*darun

wrt Orattar l

eruce eecida* 1 carne.


Morti volen* auferre amleifn lnuni, Vcrbtinv
e*?*e otctdt propter nos uliro fealinas, imatottak* ftkwta mortalei,
iromorutio.
iUme* fenpertnU tuper Gbrislttni agilean*
qui pullo modestus est in earne, ei illwn alloqu*
MMT: ad p&ttendttnr veaiens benedietns es, Salvtter.
Trenendns tuuspeMat, Deipara GbrieU:
o*are u btatasi prfcdicaam*fldelilerfeticraitoaca
gcnerationum, gloriflcantes te, ptira, sacula,
Amen.
Sep&vfo fofnaawu

Tuxc mei di&cipuii eogfiotceoiiflf,


~

inaufobM*

Salvator quaode maadaia mea kapUveriib aieot


dtxi, vulnnlarie fenieiis. ad paasionem fenerabikm, p*r qntea iutpas^iliutem oMftie r e p o r l A l d t
clamaiis : Sacerdoics, benedicite.
In vobismetipsis veram humiuiateiti eiroumfe*
rttua me Deum hnraihaittai m u i a i i M B i , c^amates,
Cbriste, ondcia liiis, ad drvinam vvnioaj pasaio^
nem ; qui igiiur vull auperior esee et prutiua, omiAm\ M T V U S # fiat, elatnanft : Populea i u ppaxa4taia Gbriateim i omnia satcula.
Sordes cpiditaloai drpom ei enwiD^kmus et purum sequi feitinemus Ghrulum qm ad
pasclonero omaibtie praebeoieM morulibbs iropasauwKUIcm feetiaat, em paidkt omnie creaiura :
Pueri, henedieite.
Sine partwe dokirtbxa gemiisti exm qui Evam a
dotoribue Hfcetavit tjoe d b i volupiaie furata
comparavenx, Dtipafa Domiiaa; ilhim voluMario
ad beoum paettonem vesleoicM vtdena, M t
et caeia 3 popuhig atb Gbrltio, tta.
09ttpiMi cmium wper hoc.

Tidenies centangoraeum Josepb a palre ?ettientem, fralres, invidi gravi, in foaaam doua*
runt et procul veodontfierentemi m a g t n a i D patsaio >mpaseibuia Cbviali M g i a , quem diadpiilaa doktet veodera ptral.
Ttfnporram. dwrufnaae G e D d k a r , dixisri diwf' -,
puKs le uetek* ditm n a n d i a a i v e r e i coDflwmiea . >
tionie : Mmtim e o m i t u e i nobia BM>de?aiioxis,
^
, , > Yerbvm Dw, per quaaa e*t*iati aeduelofie ela*
.
vauoiias ta poteniia ttnper hmniEmua.
Grucugaafma raembra por vecajn eooliiieeAiaoi,
,
Chrisio, conQxe cruci, et volupialum fugiamus
, \
pondus gxa^is&imMHv mandaUfiie diviaa Salvalo ,
tw attepkamua, ut ia venlttra inUkii die a. dam ^, tva ^
ftauoiie HbermiiU8>
, ^^
Qua olim maledixisli, Ve#but> fteug- atborena
" , , *
peocaoi steriUiatom ostenftentem.
.
ln ftofund* qvontUm pmtrunit
'Er
.
Gonvenientes bic cum Ghristo omiws simvl
'
aaeendamv \m rs^nteai Olmrum bodie, ibkjue
, * , audiemit ^uaUaitoqutiur ipsutA amaalibus,. sacuu ,
dum adventum eos cdoceua. .


ln o4eo Wnewun ftfum naea paremu* spi

3903

S. SOPHRONII PATRIAROLE HIEROSOL.

rhalea tompadee; sponsti cnitn subilo auperve*


, xpofora;
nil; ne imparaii reperiamur fntstra pulsantes
, \ .
januam, non dlgni babiii compftssloM.
, ^
PneeeduRt discipelt tui, ad pasiionem volunU ,
riam le festioaniera videnleo, Yerbum Dei; Jtittao

perfldug parat iniquis prodore ta a ctijua anenlia
et obduraitone omnes auiove.
.
Fllium ei Verbnro Patrit quom eorpore donastf
\ , *
ex tuo puro sanguine, Yirgo Domina, ad paesto , ^ ,
B M (estiiiaolein qnam suHerre docrevit mitori , eorditer imuea*, vuieerorig, riltus LotigMtaitotom
,
glorificana.
.
Venlle, pojmli, cantcmus.
, Aacl, $.
Perversum modo congregaivm esi conciliure, el
, \
perfersa medltalur ad oecidendnm le, vRam ow *,
fliam Judara coftperaorem, Cbriste, acciptons.
, , .
Leprosi olim coetia propiliatorimn faela est
Oumibus largtene propilialionetn, qoam iavetueM
\
mereirix scxcenlorum delietonrai abaolultoneui
.
censequitur.
Qai legcs tuas non servavit miaer, avaritia pe , riit, et prodere te bomicidia cogiUl Judas, U , xaV quemn vkissim gortiene.
.
Quomodo propter nos ad patiendnm venig, op , ; tinae ? Quomodo ad tribunal Pilati veltU jttdtcan-
dos aceidere sustines? immewa dtvilia miseri; .
cordiae tuae.
De te olim, Yirgo impolluta, cantata propbeta \ , , rum verba impleta suni; eteuim geautgti Yerbttn

in carne volunlarie passiones suslinens.
Q \ .
In profunda qwnuUm prouravit.
Er
.
Iti cymbalis Davidicig nunc bymnum irium
pbaleni Redemptori graiias agendo canamus; abg- ^ !
l&til enim raorlem, redempiionem ei viiam con, \ cedens devinctie a sasculo, taoquam bumanos*
,
ln moriuis visug cum aniroa, occiaiotie volunta ,
ria in carne recepta, Cbrisle, animag Uberasti et
\, , , congregasti el lu^e Hlueirasli, solue vrlam prabeng*
, \ , \ ,
Pascba vouerabile el eipiaiorium.
, \ .
\ , *
Immolattig agnus propter nog, Pascba salutare
, ex mortuie resurgens bodie, inferntira caplivum
duxil, auferens quos vincloe absorbueral claman- , *
, , .
tes: Magna lua polentia, golug Liberator.
Qui virginem ostendiie pnram, eliam post par
\ .
lura, ex morluis reeurgens poet Iriduum creatio- D nera laetiflcavil, mnapla eanclissitna Dei sponea,
, , qoi ut Deus gloritlcatds est; gloriose enira glorifi .
y

t;aiU8 est.

Effloruit eremu ticut iiiium, Domhie.


Educens vinclos in virlule, Domine, iuo sub
terram ilinere, jactatorem excubanlem occidisii
Berpentem, raorte tua.
Haec est diee quam fecit Dominus misericors;
spiriiu el corde in ea exsuluntcs, laetcraur et Iripudiemue.
Persecntoris a tyrannide liberali sanguino purae
ei immaculatae viclimae, nunc festum eoBstUuamu,
iii laudationc vocifewntes.
Salve libi,dat e tuuiulo splendens DoiDinug : tibi

xplror, .
, , ,
, .
,
\ ,
\ .

,
.
, ; *

TIUODIUM.

3905

, , , , A e m m ei soli convefiil, imroneulala pleaa gratia,


,
q*a Ev mceroreni aboudisii.

.
Exwsti m Virgine.
,
lomulo exortitm te e o l e m inacceftsibilcw in , Intti discipuli, ladtiissimae gtelht, omnla sttb golo
.
pnedicalteoig iolgore iHunfrtnaverurtt.
*
Tripudiemig, festnm spiritu cofigtttfionte*;
,
rexit Doimnus, Pagcfaa drvinum, laHilia gratiam
eonceden* iis qui cottdetcefiguin ejus odoraiK.
6.
Tttom veaerabitow tndfcaitleg iQattereg resnr ,
, , , reciionem araicis luie, MagiHer, eigvlianteg iltad
" , , , * dteebaiU: Vidimug Dominiini et prknae ealve aoccptmug.
.
Confftudet tibi muilerem tmgaooia feroniiam,
, ,
, irreprehensibilis, tanclis'nnus chorus, gtigctUtimi
coniemplang Terbum qxem peperisti modo ratio \
nen ei aermonem excedeale.
LMCU ehofugut.
"
*
*
Lucis cboragus sub ternn cmn antm deocen, \
dit, ei ibl vincios educeng gurrexii forliler, im , .
morialUatcn fidclibug largiens.
* ,
Tecum beri ocoidebor oociao proree*Donune,
* ,
bedte v*ro fouviviilcor, vUam viram te Uabotift et
\ .
Paaeba animte eifrioiorRiiiu
*
Baculo inelrucii et cruce stabilki, i n a f i d u e e a M t s
,
pnrun Pascba, lactucag caraii v o l u p t a t u r a ex mente
.
nogirjL expellentei.
Rcgio* waiversi qo* Regojn nftUrergi peperjoli,
,
illum qnasi de ibalaino gpeciooan vkJeag egre*
, .
dieakem de ventrig HM tuoiulo, oxguftu et irlpu
c

*Er
.
, ,
$ .
,
, , \
.
' .
,
.
,
, , ,

.
%

80 .

$*

\ * ,
.
, \ , ,
, , \ %%
, .
, , ^,
, \
.
)/> ,

ie aojMo ikiict&mm. ckcvmtomiut.


Luciiera dlog regttrreoiieatg; oemeg luciferi oojfc
mabug noininemar; Rederoplor resurrexU, ioforoi
regna exinaoteog.
Saocioruui mui&eram eeelug vidotig. vUaaa ex
M i i u U eiQi-iemief, diecipytkg eonfoudebol el
Pajcba diviimm elobrtbok
GeggaveniBt dolorU UcryoMe; Uetlicans emm
ieoug surrexU, geom ragdlaoo o m B e m noruliuin
giibolftnilam nigoricordiler.
Yirgmiloiii jaeuam non iponiioti, MRfHMiUi
gigUlaaoo soiTigli, Ma^isU^r,reoitrt^spot^indtt4i,
qoi vojmrttie omaia operarig*

Djvtntioi tmutdatwit*
Pergoc|oc tnfafigo* doolraog oot* laforai
naaiMiai egi o b o c i m H B refaam; Cbrtgiu eniro inleoiporaKeni immortaleroque . fulgurovU . bicein,
exorlus esi, ga\idk> terram implens bodle
Scatebras immorUUtaiig mihi httmioigU, Urtere
cooioggttg et maaibiig, opume; morle ve/o ojottow
oceidigii, Salvator, ei consMiOUgii jnortooo lua
regerreclione, glormiuiioe.
Flemibug ungueoti ferealibai eiclamteli, Cbrigie: Surrexi; luclura a ^ k i ^ , O B H c i g mdgdtciie NI
mibi o c c u r r a ^ i , e i b j B M m IfiwiBf balooi diicnilcoit
poientiee meae.
Qui le virginem euglddivit pool partap, omoU

3JWT

S. SOPHRONII PATRIARCILE HiEROSOL.

39C*

voluiUaie divla operana, vteue eai u l boino, gra- , *tia Dei plena, onunbjie daue resurro&ioiieiii Un;, /, . , r^quam benefaclor et glQrwiUsiwns.
xa\ ;.
7<5r IV xaptinp .
Quasi do ibalauu* aplendescwe * l 6^#eiofttts,
' \ 6; 1^,
Jesu sponsus appawUii, imraoKMie segmlcro incor* , 6
ropiibhUUieai uobis, occklejis ciuiodtt, vivi&cans ,
vero credentea in le viiae daiorero.
.
IiuftM>riaks esta&e vos njorte me*, cUnubae tuia
ptoo, *
aiuiris, el Pascbaroagnumpatriis gcntium magni- \
Aceeispleadide|irdioeie,iii mc cognoecani omfies , *
CbrisUin vivew facientem.
.
Viveus i , dileoti aiocipiili; etenia ego
, ( ,
Viia sum etcxsurrexi in gloria, ut videlis vos, dama? , >*
bat: Baccixale ittba io exaullaiwiie wiieiae in
,
satexfco.
R .
& e nwuiis Virgo Filhun (amtemploU:
speciosus foeius es, damabal, vmucaos Fik ,
, *, , ,
morta occidens morlem; iwdo ie glorificai conso- * ( ;
n * vodbtts nnia cretiura.

Dtmndelko .
&8 .
Similis faclus inoeinibus, exceptopetofcie, boml
nlbu*, iesu rtx omonam, leoreris -et sepatcro dc- ;, ,
cvmbfe; xoargi* vera absqtie eorrupfione, hino- * ,
vans fidelibus incorruptifeiliUlis fotroRti*, dirwa ;
r e s u r r e c i i o i M lu*
.
llaec uortra die*qtim vere fecit Domlnas, faeteftt
6 ;,
in ea gloriosa et ineffabilia; laelcmur m o* 61* clt* ,\ ^^ |
Htenu a g o o * o e : Voneraadum Pasoh* ftootrun , , >
?

iNMola*a* ea, feoo*hie.

, .
Qold aua **g*eo4fa qmruls prei*eeieeloi 6 ;
ungueaium? iiiferni foeiida auferens, toluiionefli ^ , ,
Yinctis ioaufoovit, et emrmR in gterJa; taplemini \ ,
**dfo, eMftMMnril mlieribv augelti* refcrtgoni
6 .
in .
GUIII inulieribus unguenia fcrenflbat, tnm t*>
;, ,
Bientibot spnotoli&t videna PftfcMi tuum ci Betmi, \ , ,
ota;inrepi*oWiil*8i, Jttfteitauito ex morturs, alenf
, ; , ,
dixerat, feslWum conciffr gaudkjfD-, ebsecrati
.
deaweiitcr otoalvontur aniowa noatrjfr.
Qox *&*4
,.
Qni terram auper aqim oHm- espei^#t< vohm*
* ;, iarie. pedet Jjg*os;x- talera ameiir eeateta^ua ; "
, xoxis^
liam arefacil miserico4kw, qukt glort#ea4u*
, <
1*
> MiMi aoMHia
aotH
i m i sublaii
ili Pascbae
Pacnh
. . -
_ _ t
*

De
ierra
ad *<

,

eowi9MMi%ferta>^orii^ eliom-YnotHrtahttte i ^ , I ^ ;
krnden^ i m i l o i i oooiooti mm\, 9*H regi nestfo; , % <
qoia giori&oatvOt.
, , .
Inaesiinoobite mgwetitywi eov emn* ungtfentfs'
, ,
qntmiUf Mttliere* ? scfomav)^ angefos eepttiero ; gjovriooo wppAftm: bo, o^mifilitt0t!fec^>fifir, svr- **, , ,
wcxil oivfarm Iwaiwo Jnedoraarh.
.
Filium luum, Yirgo/ onetilatoma oepukiu spe ,
olooum videno dtectpuris' ckrrc cdngaude- , , ,
baa^ iwacoiai^; UBANI ie- datnaimxs : lsti- ,
li*af*v MO% bioiuolo* BMitifeatatio vke.
, .
4

Pojmlus mtuiy quia in omnibui dominor vivit et

*##ii*,
Ul Deue deduco et educo dc terra et salvo cla-

,
.

' \ , *

3909

3910
TRiODlUM.
* , , , ?* WWUf Snlva noa, Sakalor, qui oalvasli larooi de
scrviiutc.
ck .
Vclnitt 4entes i n p i i tciooiim iua crocuxione,
,
eewsi oenMfculoovipUjm *t; al o *
J j , , - ftedeupu,
\ , *! eompuocti, acttaMD &4 blboedus aual >nmt \M
felle misluru,
.
Peccalo weo iratus es, clavis Oxus in ligno, Do \
\ , mine, c l in sepulcro sicul mortuuS obdormieng,
dormientcs susciUsii dft tumuUs til viderent lumcq
rcsiirreclionis liur, Salvator vivificans.
, .
0 Pascha magnuro vencrandamque, per quod a
'
corniptione liberali sumys et ab obscuriiate vo^,, \
\ , lupUlum et a servitute aniari Pbaraonis: Fili De;
el Verbum, da nobis u l delidis tui regni frua .
mur.
Gcncralum cx (uo casto sanguine Cbrislum
, \ , 9
, \ \ sempcr V1rgo cruciflxumque in carne ct sepiiUuiq
et viviflcanteiii olim sepuTtos, da nobis propilium
\ ,,
materna Uberlaie.
0.
Qui ex nikilo omnla.
xdrja.
Sot gloria?, invisibilts Kex, Videns le pendentcm,
*Kk\t , , ,
, \ , \ lumen soT conlraxit, c l terra commota est, e i agitala est timore (uo creatura.
.
Hodie ?isus esl spcciosus qnasi de ihalamo G i r i , aius procedens de tumirto -Dominus, et pulcbrilu
dineo> dtvina roouolioiifs aobtv largkur.
.
P a t c l t)onHfi* * oacmm CbiHoUis;
\ *
* de (omiito) ^ poeeaU Hberati
6 0 l i 8 bodie, deslrurlorem i n f e r n t celebrantes bym .

, vtapftv
^. , **
, ,

, rec1fiuia, 9epii)tiiai oi-x moetuio, oStul p m dixerai, r e o o ^ f e ^ m pooHpiaoum, Dei lioior, eiipplico ot galvet servos tuos, virgo.

"* ^ .

Postrisli (e juxta no$,

Ad iribuijai Pilalj, electvs Judex^ a$titi$li, fe , , \:;,


rcns
sputa el alapas, el descendei^ in iufenuim,
\
IACUIQ cccidi^Ut^is ^ , suacUans quos olim
^ ^ ,
aJbs^orbu^rai,^

-
Pa^iia,fe^QrumCe^tMMi splendidumet ftolemDvta*,
, , ^ $ omnium solemniialmp ; iideles, viclpri inferno cla, * memus : Admirabilia, ooeraiua es^ nos viviOcans ;
.
^loria po^esiairtuai,
- ,'
Caudet discipulorum cboriw videna prsecepto , \
rera qui mortem mone ver^ dejeci^ et rcg^a. i n ^
>> & \ * ^ f e r n i exinaoivil eU de scpulcro re^urrexjt, siyut
.
"'~ *
dixeral.
,
Sola o^lieruip partiwp jnirabilam babubti, saja
, , JQlueris ex roorluis susciiaium, Virgo irreprebco , sihills, solum Deum nostrupi, quem oJ)secro ut saU
.
VQI auiuiag noslras.
1

.
\
^
^ .
* ,
,
*
-

Super terram invitibilii visui eit.

l^Cfuoe uvtmUalrt, e t i a worUiifl iiuriie


dojrnxiej)lQA deafiendena, iolar caoa mm^ ber
| , (priitor I Q C U w c i l a * i i ,
. Gummarmis viventop. noiHe qoaerexe; oum Ckr
libos consoUlionem omniiim vider^ n o l i t ^ ino^ioV
ajig^liis r e f u l g w eu ierenUbw ,
Dis-ciputomn uu)^iu4^ainp^Hi8 tyQ|ojidi4fim

3911

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H J E H I B R O S O L .

3912

iutttita, Verbum, gaudto repleta t&t et plaudil in , , \ h


epirtiu Pascbali divino el gatutart.
Y<X\ .
Quem ex tuo saBClioeimo eanguine gopenkatura"
, *
tiler corpor* donaeii Verburo, revmoeentotn i
moriuig posi triduum conlemplaUla es, Virgo raaier. , .
"
.
Abyisus extremu peceatorum.
'^ \
Canlate ac psalliic Deo qui omnium hostem paatione sua suslulit : agiic graiias, populi; Iribug , ,
ac Itnguce lerrae, el plaudiie manibus : Doniinus re- , \ *
.
surrexit.
, \
Tulneralus ett lancea tua inimicus, et igneus
gladius fugam capessit ab HS qui reeurreclionein
, \ , tuam pie anuualiaul, teque bymnis extollunt, op.
time Jesu.
Hodie enim rcvera celebramus resurrectionem g
Domini crcationis per illam : secum enim mun- *
dum resusciuvit, et Interfectus interfecil bo- ,
.
stem.
,
Tu q u sola castissima es corara Deo et bominibus, supra quam intelligere queamus ioierce- ; ,
dens apud Filium tuum, ora pro nobig, ul ser- \ .
vis tuis male lapsis propilius sit alque auxiliuoa
ferat.

.
Tret pueri trt fornace.
,
,

, Hodie, gentcs, ptaudite roombug tpealurii,

x i l Gbrtatus s u i c i U i u raoriuos voce mogna dtcoB ,


l e t : Benedieittt eg, Deuo pairuw nostrorum.
.

Agamus choros sacrit exsulUntee bymnig, in boc

paschali feoto condamemua ! Laut tibr, Chriote,
, ,
qoi ad redimeodui tm T M g n a operaiog eg.

Abstinote vos hodie a coolemplaUone vegtra, mu , )


lierea, el annuniiate Siou resurrcciionem bajug (
quem Virgopeperil, quique conceptes in dolore fi- , .
lios Bv liberavit.
, , *
Nubee lucem ferens, 0 Vhrgo, qui abaconditus est
, , >
In einu tuo : soi super quod d k i polest aplendidug
, Cbrisius Virgo surgenee lumulo omnem terram
.
diviitis itlufniiiavit gpleadoribus.
In ignem intolerabilem detruu.
' \
.
Spinig voleoiarie coronauif, erroris tpinam
' ^ evellis radicitus; inclusus auicm inlumulo, seterne
,
Fiti el \furbum aeterni Patrig; expergefacif oomeg ^ ,
tumulv cekebraoleg lerauisi Pagcba.
,
.
Voa abeunteg, clamabai Magigier apootoTig, om"
nibus nunliate populis meam e sepulcro gtapen- *
dam regurreciionem, et verain Integramque de- , \ ^ gtructionem inferorum, ut guper vkog ei mortuog , .
dominer.
Gaudete, clamasmMHeribws iingnexta portanlibtis,
gacrog loog pedeg ten^ntibug, quorum incessu priug
fuit exlerrila prima parens, eagqtie ntiitiiog oglendfg
apostoiig dieentea : SuitexR Oomlmtg et v i v h l n
aHcrnum.
Gaudio exsohag incompartbifi ri**ens, Virgo
Mater, filitim laum primogetiitmu vcntrrg tui a

", $ , , \ 16,
\ ,
, , .
; ),
,

3013

3014

TRIODIUM.

morluis lesurgentei cnm gloria ceelesti priinum


, $ -

dcserla facieutein iiifcroruiii loca.

.

,
, \
; \ ,
,
.
,
,
, \ , .
, , , , \
, ,
* ,
\ .
, ,
\ \ ,
; * *

Adumbrationem in tege et Scriptura.


Orla oliro e ligno labe per signum luae crucis fcanaia consepultus e x s u s c i l a s l i de lumulo morluos ;
itiagnum d i v i n u m q u e Pasclia l u ee. Verbuio selerni
Palris, q u i n o s morlales fecisti concives angelorum.

Angelus Dei flenlibus clamabat m u l i e r i b u s : Gatidcie i t e r u m , fcstinanlesque annunliate apostolis


q u i a Doniinns resurrexit, et ecce praecedit vos i u
Galilaeam, s i c U l d i x i l , amans homides, anleqiiaiu
palerelur.
Laelare, terra, Iselare, coelum; prae gaudio e x s u l tate, mortales. Dominus s u r r e x i l , a b s o r p ( a e s t niOrs,
qui i n vinculisdetinebauUir inaUernum s u n t l i b e f n t i ,

plaudenies acclaiuant Pascba fest vuni et ketificum.


T i b i , Virgo p u r a , planctus conversus e s l d c i n -

ceps iu gaudium ; ecce enim Filius luus Doniinus


o m u i u m Deusque quem i n cruce considerasti absque

dccore, resiirrexit spcciosus

fornia, dediique

pulcbriiudinem omni creatura.

.! .
Gaudet propter te.
, \, ,
Laelamini, cdeli; prse gaudio exsul a, omnis t c r r a ;

qui dal v i l a m oidnibus surrexit bodie a m o r i u i s .
.
, ^
Splendore l u o , Cbriste sol, dcbilitatur b o s t i s ;
* \
qtii anlem sedebanl i n tenebris, lumen viderunt
.
inaccessibile.
Erepti bodie s e r v i l u t i m y s l i c i Pbaraonls, s a n
cluro Dei Pascba feslivo cantu celebremus.
/ .
Lxlare, Maier i m m a c u l a l a , o m n i u m videns laeli, ,
tiain qua evanestunt t r i s t i a inferorum, morlaliuiu , , \
quc s l a l u s r c p a r a t u r .
.
Cloriante* videiu Ecclesia.


.
Aflixus ligno sicut v i l i s , viUe datorem g c a i u r i r c
, , :,\;,
f c c i s l i , vinun) salulis oimies laetificanS; quamobrein

aita voce clamamus : Gloria potcetali iuae,Cbrisi<\
, .
Timor apcruit l i b i , Salvator, porias inferni, vt
$ , ,
- janitores aspicicnles te v e s i i m e n i o v i n d i c t i e c i r c i i m d a l u m , slupefacli ac terrorc p c r c u l s i fugcrunt a fa , , \
cie l u a .
.
Mulieres unguentum te d i v i n u m curti a r o n i a l i - D bus qiiaerentes diliciilo venerunt ad m o n n m e u l u m .
, ,
invenientes aulem angclum luam nuntianles resur*
reciionem, Salvalor, obsKiptierunl.
, , Qux tc genait, cerncns tc, Verbum, a ligno pen, , \ ,
dcns, ingemuit, sed videns mortuos per le posilum
in scpulcro expergefactos, Isetatur ; hanc uipoto
:.
Deiparam glorificamus.
Tu,Domine, lux muhdum iliuminans.
, ,
.
, , \ ; , T u , Domine, qui manibus plasmasti bominem,
; :\ ; ,
manus super lignum impollulas exicndisli, perfofi.
sumque babuisli latus.
Quasi morluus in monumenlo scpullus, nialiiiam
, , \ , *l u , Domine, in tumulo condidisli niundum niorti , \
flcantis, et omnet r^surrexerunt.
.
\ sanctum, veneranJtim ei snlutarc Pascba,o

PAIBOL. G R . LXXXVII.

123

3915

S. S O P H R O N I I P A T R I

RCH/E n i E R O S O L .

divinum gnttdtnni, pcr te angelis nos lcrrcr.i facti , , ^ --.-.


sumus propinqui.
\ , cr
Concepisti Cliristum babuistfque in wlero, om, , \ swuino immaculala, vis infernalis dcslruciorcm Sal .
valoremque liominis.

*
Tibi $acrificabo cum canlu.
,
Fructu ligni deceptum me et perditum boslis
\ ? >
eonsilio elalum me per crucem ad vilam revooasii
, :;
clsordibus infectum incorruptibililale fecisli bo.
norabiiem.
\ * &{;;
Linieamine rircMmvolultis traditus scpulcro,
, ;
vinctila inferni divina dirupisti potenlia, surrexisli
:, , .
utpole Dens vilae largilor.
, , , Quod nemo lecum nomen babens pcpcrisli, virgo,
,
Doininiiin ommiun, qui irrilam fecit niorlis polc \ .
staiem largilaque cs cunctis borainibus l.bcrtatem
ei immortaliiaien).
lUbrceorum pueri in fornace.


.
r :
, ) ^, \ , \ ; ? :
.
/. o a
, ,
.
.

Pelram vjiae clavis affixam ligno crucis elim V H


dcrunt saxa, ct ipsa prae stupore scissa sunl, cl obscuratus estsol, et lcrra funditiu commolacsi.
Rcvocatione ad vilam onmium qui oceubueraitt
morle acclamatus es ut rcx, mililibus le in sepukro
custodienlibus : Bcnediclus es, DomiDC, iu icmplo
gloriae lua?.
Devinclos eripuisli, Verbum, cx imib infcrai,. l u i
Palris omnipotenlia c l surgere iecisii illoe clanianles : Benedielus.
Expergefactum ex mortuis Domiiium vilae vidcns,
Virgo, cum discipulis congatidcs, clatnasque iodeginenter: Benedietus ea, Domine.

Daniei extensit manibus.

Exlulisii manus in cruce et tcrram funditus commovisii ; qui dudum cxspeclabalis donec Magister
per cruceni eximcret vos, nunc laelos cdiiU clamores ut ad se vos trabat : Benedicite omnes.
Moituum in specu deposuerunt te, unigeniie Dei
Verbum, morleiu ipsam moniiicans, vivificans aulem quos venenoso inorsu inlcrfecerat cbeinou,
idee clamanles : Benedicimus te.
Pascba dies Uetiliae iltuxil nobis, in qua adeptt
sumns libcrlalem nos qui in serviiuie bellicosi boslis detenti eramus : quaiuobrem laeti clamamus :
Beaedicite omiria.
Qui dal esse omnibus, carnem liastram induil et
purus progressus esi de uiero malris immaculatae,
insufDaus immorlalitaaem moriuis cantantibus: Benedicile oipnia.
Lapis monlis non hominis manu abscissu*.

Fructu ligni ei consilio Belial me vulneralum,


vulneratum l u , Verbum, liborasli a lualedicnone,
factum malediciio propler nos.
Quomodo mortuos inter omnia viviGcanlem quacrhis ? Debilitaia per illuro morte, resurrexil sicvt preedixU; radiosus Dei angelus id annunliavii ferentibus aromata mulieribus.
fcliciasimum Pascba per quol omnis bomi-

" ,
, : l ? 3 r
.
,
,
, .

*
"> , . ;
* , , c:
;
, .
*,
i
, Ub - ,
.
, ^
>
, .
' ;
, \ ;

* , .
;
.
, piv
, \ \ , ,
\
, .

; , :
, , ^ 4
.

, ' 6:

01

tlUODIUM*

3918

- nuni nalura illinc ad beajiltldinem, sanctUn el ve ,


nerabile Paacba, lu cs credetUiuin retlcipplio.
.
Salve, ocausa IftlUiqe, eaive, tetfpmpti >
, , no$lra a maledicijone ! Laelare, tu iipwaculata
,
Virgo pei GcnUrix, dccus el refugimn fidelium ic
, , ' ;
liyjnnis celcbraniiuii), per quaoa eumus
*
a sordibus peccali.
Equum et accnwrcin.
"
.
Cnin sis, Jesu, oxnne desidcrium jjo#lrum ouinis" \ , ,
quc dulcjecLo, degusiasliXclpeAdeps decruxe ct eerlf.
, sanasli nos, Magister, ab aniajrimdwe peccali quod
, ,
invaserai nos.
.
Audivii c l Jeetata est S J O D , sicul acripiwu est,
" \ , , resurgenle tc, Verbum; filise eoim ejus priniie
, *
\ , , ,
viderunt te salutemque ab ire Uio suscepcrunt a
maledictione Hberatae.
.
Age plecte decacbordum Davidis, diccns :
* \ , Celebremus in unum congre&ati boc feslmn Ia?tis
, ,
clamoribue, ba*c esi eoim rcaurrectionis dios
;.
quam fecit Doipipu?
Gaude, bet^dicla PeOtyue charUsima Virgo
, /,
Maler, Doroipus tecuqi qui te medjanle, maier ei
, , \
virgo, detiruxi morieui libera-vUque boitancm a
, , ,
malediclione peccali.
.
Eo quod sim ego Deut howo.
" .
Per crucem, Jesu, oronem direroisii iniquita , \ $5
tem, captivum iecisti infaroruro regnuin, posiUis; , \
que in sepulcro el resurgens ut Deus tccum rc , ;
^ surgere iecisli munduiH Uiaio ceiobrajitcip poien .
lian).
, ^ ,
Omnes gentcs, plaudiic mantbus, moduJe^iini
,
canlus : surrexil Deue ininiorlalis, destructo mor \ lis imperio; super omnem lerram regtial ytpote
.
Rex onmiiujn.
, ,
Pascba saluberrimum^ Paacba re^urreclio ani; \ '
maruui, dies cst
et jiUttlalioiiis, gau^eainus

ergo ti cantlbua sacris glailficenius Gbiisium per
.
qu43in pmaee salvi facii sunt.
* , , Gaude el tti, Virgo verc immaculata, videns \
, , \
moriuis re&urgcns Veibum quod a lc assuwpsci:>t
, \
carnein; el roga ipsiun nt colctiles le semper ab
.
omnibus periculis et tualis salvos facial.
*
.
Qui fecit terram mh\io.
, ", * rj Liuninaria t,e, Sol divine , in crucc vid^ntia
, ,
extcnsiiui, luccm suam baitd inconaideratcrecusa- '
^ \ veruivt,. omius comuwta e&l l e i r a , scissum est
, \ \ .
Lempli, aperta a w l nioniuueiUa, surrexcruui uiorlw.

Muodiwimo involvenfi i e , revereiiier linlea, ,
n^ie Jos^epb deponll in moatiaieiito te, Yerbum,
,
sejupcr o ^ i t i i ^ ca^lum nubibus, coneepiiha i c , .
cuip, aiaator e^Aer, Proioiparenlis iniquKaie.
,
Lapideiu v o l y ^ i r i p n u n ^ p M , angelusOoiBiivi cla| 6 , >
mavit mulieribus : jQu^ro .quaexHis vcnienles cum
; ,
aromaiibus ad ujijgendujnq.uagi moriuum? qui omr\>
.
btis dat vlta^n res*irrexil; divipa unpleamiui
, ,
Videns, imraaculata, Gbristum e lumulo surg-cn
tem speciosum ul spousa cxieui e thalarao nupiiaii,

3919

S. SOPHRONII PATRIARCll.E HIEROSOL.

3*2:

reassumpla laelilia , cjus congaudcs disc ipulis, , ; :;


dicens : Surrexil Dominus.
" ;.
Tuam adumbrasti divitiam exinanilionem.
Ti\r
*.
Per lignum crucis quasi huerfecio serpente, cum
\ , ; b
ntortuis repulalus es, cuin sisinler mortuos liber,
, 6 ,
el liberos effecisli degenlcs bic omnes dcvinctos.
; .
Manifestc regnavit Dominus, lxletur omnis lerra,
; , .
jam neque mors neque inferni dominaulur, siqui , ;, * ;
dem evomuerunl quos tencbanl captivos.
.
Piae erga Deum muliercs, quid quaerilis Chrislum
, ;
ul morluum in sepulcro? Suirexit spulio bic
, ; ,
quam babebat mors fclore, bonasque paravit se , \ .
miias credentibus in se.
imniaculata, roga Cbrislnm egressum e sinu
, \
tuo, et iiilacta servala virginilalc in gloria rcsur , ,
gpnlem, \\l omrria pacificel.
R :
.
Qui indutus lumine quasi vestimento.


.
Qui te invidia cruci aflixerunl, foderunl libi,
" , , \
valde paliens Salvalor, manus el pedes carniiices
, , \
dedcrnnique bibere fel et acelum.
; , .
; ;
Quoinodo qui vila esi posiius est in monumenlo?
;
quomodo absquc baliiu is per qucm spiranl onincs
;
bomincs, qui insufllal vilam mortuis et redemptionem ?
' >
Fclix Pascba quo crcpti da orci lalibulis et
, ' , \
cxcmpli a dira servitule in veram promissionis
.
lerram iranslali suinus!
, \ , ;
Salve, iniacta Virgo, ab omnibus benedicta u l ;, \ ,
polc liberans nos a maledictione, pcr quam mundusa lapsu surrexil, el laudibus exlollil resurreclio- C ,
nem omnia viviticanlis.
Furiose elatam fluclibus maris.

.
Crucifiius, quem clauseral inobedieniia aperuisli
\ ,
mibi, Jesu Cbriste, paradisum, el stirgens lecum
, , \ ;
turgerc fecisli cunctos fideles.
.
PoiSlieruiil lc in lacu inferiori morluum absque
,
voce, vilae datoreni, qui moriuis insuiflasii re- , , ;
surreclioncni, quiqne in inferno degentes vivili .
casli.
\ *
Ejulanlibus olim clamavit angelns mulieribus :
, .'^
Cbrislus resurrexit, ile, annunliate ejus resurrc , .
ctionem aposlolis.
, \ ;
Salulat le, Virgo, Magister assurgcns e uimulo
nl caiisam noslraR Ia:lilia3 : apud eum funde preces ^ ^, ,* , ->
pro omnibus nobis.
, . .
superexallalus Deui pairum no$trorum.

, KJ:rc.
lnconiprebeneibilie, carne assumpta morialilaiis
noutrae, crucifigi voluil; moriens uiortem deslruxil
, \ ;
volens nos morti obnoxios facere iinmorlaics.
.
Omnes fesiivis canlibus celebreuius Pasclia, post
,
ires dics surrexii Chrisius e monumento, cunclos
, -;
illuminane conclamanles : Benediciue es, Domine.
, .
Cur nunc cffundis flelus amaros, mulier, aie, ; :;
Kif\
bal Gbrislus Virgini juxia monumeniucn bxc
modulanli : Bcnedictus es, Domine.
, ,
, .
Sola ante alias niulieres contemplala est te,
,
bri*tc, splendide assurgentcm de lumulo, san , .
ciissima Virgo, suscepilque ab ore luo fialulem.

2s:i

TR10DIUM.
Tibi per quem omnia facia sunt.
)
.

lloslcs improbi qui olim in descilo siiienics


: GI
suxerunt mcl dc pctra mandato tuo, tibi, Chrislc,
rzcivc- \, per quem omnia palrata stint, cum pcndebas do
, , ,
cruce porrcxerunt fel bibcre.
.
Passus cs, Chrisle, morlem crucis, deposilns
, , ,
autem in sepulcro exanimis, omnes a sjeculo de
funotos post (res dics suscitas, tuam hymnis cele ' , branles misericordiam.
.
Venite, plaudamus manibus, sacro et modulafo
, . '
earmine jubilanles dicamus : Omnia opera Domini,
, \ , ,
laudate Dominum.
.
Gaudes, imuiaculata, cernens Greatorcm a
, ,
mortuis suscilaium gratiara el vilam ei libertalcm
, \ , \
distribuentem oranibus qui proclamanl illum om
B nium quae sunl Deum.
.
haiat, choro$ age.
,
.
*0
Ghrislus resurrexit, dcstruclo bostis imperio ;
, , , ,
laetamini, cceli, exsulla, lerra;jam non dominalnr
; - mors; illi cnim, airnuente Domino, erepli sunt quoa
, ) .
potenlia crudcli tenobal devinclos.

Tumulum cjus qui vitae est praeviae tulerunt

mtilieres aromata ad ungendum te divinam aro - malum fragrantiam, leque resurrexisse videnles
.
concelebraruitl.
; \
Dies est acceplabilis quam fecit Dominug, dies
, perilltisiris ct celeberrima; exsuJtemus in ea, ei
, , conclamcimts : Domine Chrisie, salvos fac servos
, .
luos adoranles te in fide.
, / ,
Purissima Virgo, flore virginilalis decorata, Demn
- , ^ peperisli omnium crcatorem, devicti spoliatoreni
\ ,
inferni viviOcanlemque morluos tuam pie celc ; .
bramus resurreciionom.

.
Divisa dividitur.
, ,
Moyses serpentem erigens flgtir&vii oHm l e ,
, \ ' Gbriste, cruciiixum : cruci enim afiixus aperuisii
\
nobis, Salvator, paradisi porlas, el posilus in sc , pulcro ul mortuus morluos lecum surgcre fecisfi,
\ .
depoptdalusque es inferos.
* , \,
Chrislus resurrexit, populi, canlus edamus be , \ \ liiiu et exsultemus el psallamus illi u l inferonim
* \ ,
viciori, clamemusque aperte : Surrexit Dominus,
, . diem banc bilart animo celcbremus.
' ,
La?teinr omnis terra, Gbristus reeurrexU secum
, $ D resuscilans morluos : apparens primum mulieribus qua? Tercbanl aromala, ail illis : Gaudcle, festi , ",
nanler abcunles uicam annunliale resurreclioneiti
;
amicis meis.
.
Salve, caslissima Virgo, prxdium Crealoris,
, , ,
, , \ \ salve, paradise spirilaa\is Domini, coelum, ibronu^
, $ , , ct locus ubi Grealor fixil labernaculum, spolians, - que Iristes inferos expcrgefecit omncg hta dor->
roicntes.
.
Cum sis Dominus cl Creator omnium.

.
Crucem voluntaric et convicia passtis es, Cb isl<\
, , ,
ul nos omnes ab cvprobralione exiinercs; ol v\
\
sopulcrum desccndisii ad resurreciionem mnrliut '
rum ibi pcrditorum, luam, valde miseck'org, lau; , .
dcut oinnes poknliain,

2S23
S. S O P U R O X H P A T R I A R C I L E I I I E R O S O L .
3921
Nune rcgnavil Dominus forlitcr viin conlringens ;, * , \
rrudelis lyranni cujus eversuin spolial imperiuin,
, ^
(pjique devincios ibi a saculo liberavit damanies
. , ,
nunc, Gloria, Domiue, virtuti tnai.
.
, $ ,
Haec est vere dies splendida Pascbalis quam fecit
,
Domiuus, 1 claoiat David in Psalmis, nostros

laeli canlus canlibus coelestium exercituum junga , inus, et conglorificcmus Dominum.
.
,
Virgo Deo ctiarissima, dominaris omiiitfm cum
, ,
eis Mater omnium Crealoris, staiim ac vidisli illum

surgenlem e tumulo, divino imp!cla es gaitdio,
.
laudans Filii lui magniludinem.

Cum prcevidi&set propheta.


AUa voce clamei lerra : Surrcxit Dominus a mor- ^
, \
luis, et omnem creaturam fcecum fecit assorgere,
, \ \
depnptilalus vi sua divina regnum inferorum el
, 3
inonis, eum in laeiiiia c l Qde collaudemus.
.
san&issimum Pascba otnnem purifieans mtin, \ ,
dum, Vdrbtim el poltelag Dei fac nos ttii parllcipei

in die judicii \& anerhum celebraturos le posl ii*es

<!ies resurrcclum ex morluis.
.

Qim etim laerymts tulertint olim aromata phe
,
imilieres clare videroiit dngelum scdentem jiixta

ficpulcrum iisque clamanlem : Nolile aniplius amare
\ ^ ;
flerp, Ghristtts enioa Deus resurrextt.
.

, , ,
Virga q u , non uUo medianie viro, Dominum
,
piperisti, et remansisii virgo etupeudb miraculo post

parium : ideo una voce omnes sincere ei firmiler
\ \ .
glorificamus te IIOS fideles, Malrem Dei impol

Jiitani.
Viticuio charitalis.

.
Grtice lua paceni omnibus praebuisti , Domine:
d scendens in infernum, luce hia illuminasti oin* , , \ =
, \
nes ibi devincto9, et posl ires dies resurgens, cos

.
lecum surgere fecisii.


Dotuin*, lu qui olim cx pulvere bominem plasmasii,
teinel usque ad pulverem morlis delrudisii et rupiis , , , \
virtculis ab hoc pulvere extraxisli defunctos a s*e- *
culo qui celebrant, Allissime, et poleuliam luam et " , *, x a \ robur.
D .

Nos hodie ereptis meodacibus iEgypli viis, celebremus in fideceleberrimum Pascha, el gloriam dc-
, ,
inus Gbristo die teriia restirgenli et illuminanli
, \
omnem terraro.
.
, \
Te Genitricem Dei laudamus ulpole moBtem non
, , lapidibos faclum, candclabrum et mensam Dei,
,
sanciissitnam arcam, vas auratum manna conitnens
, .
c i allissimum Regis thronum.
m

Ima peccatorum aby$$u*.

Tuam olim Isaac clare praefiguravii passionem ;


crcisus cs enim volens tu qui es oranium Deus
taiquam agnus. ut omnom redimcres mundum.
Transfixo tuo laiere infernus vulneratus est,

"

*
, , ,
.
. , ,

3:>k5

TRIODIUM.

3926

\ \ , - Doniinc, liberosquc evomuit qui prius delinc # .


bantur captivi, te cernens vivum inlcr inferorum
incolas.
Mulieree afferunt tibi lanquam moriuo aromala;
^
sed videnles quia resurreieras, congaudent cum

sanctis aposiolis, glorificantes le, Domine.
, .
Sanclissima Yirgo, qune Sancltim sanctorum
" >, , , \ , peperisti Deum; cum hunc voluntarie morluum
exsuscilalum vidisses, repleta es gaudio.
.
01

Pueri in Babylone.

" ; , ",
Sol cum vidit le divinum solem pendenlem a
, \ , \ ligno, obscuraius esl, et commota est terra e l l a , \ pides scissse sunl, et laudantes le morlui egressi
.
>
sunt e sepulcro,
Te cum anima colloqucnte in inferno cum nior $5 ,
,
luis expergefacis, Deus nosler, mortuos stupcnda
, ,
lua resurrectione, clamantes : Bencdicius es,
.
Domine Deus.
In bac die Paschatis, nos fideles virluiibus
fulgcn , , , \ circuravesiiamus tanquam indumenlis
libus ct aperte clameraus : Benediclus cs, L)o , , .
nune Deus.
Casta Virgo cum vidissel Filium ejus Dominum
\
, , nostrum resurreclum victorem moriis exclamavit :
Beuedictus es, Doraino Deus.
, .

Legum Patrum suorum obtervalores maxime


laudandi.

Cruccra volunlarie passus es, clemeniissime,


, , \ ct posims in monumcnto novo morluus insufflas
, \ ,
vitam defunclis, Domine, cui sis vita, lecuinque as, , , \
, ^ surgerc facis mumlum tnain cum treniore exlolleitlem polenfciain : Opera Domini, benedicile Domino.
\ * *
.
Te dcscendcnle, Domine, in lacum infcriorem,
, , :,
, \ - inde altraxisii bonitnuni iiaturam detentain in carcere lencbroso, cclcbranler.i luinc misericordiam

, \ luam magnam vimquc inGnitain et bxe modulaulem
, \ cuin tremore : Laudate Dominum.
.
Pascba divinum praeclarum ct saluberrimuni,
, -., \ felix Paecba, le gaudenles celebramus, libique stu \ pcndorum prae novitaie patratori et a quo habemus
*> vivere, imanimi canlu gralitudinis kyainum lita .
mus dicentes: Laudaie D o m i n u B K
, , , - Salve, Dco cbarissima Virgo, l u es eorum qui
ceciderunt resurreclio, redemplio a maledictione
, , , , ,
, , , poria impcrvia, nubes lurainis, lu parluriens altu, , , , lisli inundo salulem et lanitiani. Salve, telliis i n culta ; salve, praesidium clauianliuni : Bcncdiciio
.
Dominum.

^ ,
$
, , ,
, \ .
, ,
\

, \ .

HospUalUatii Dominicw el in wlernum duralurce.

Exallalus in cruce dirupi^li, Vcrbum, vini i n i mici et descensione tna in infcros, omnes hic agentcs capliviutem libcrasli, el mortis potestalcm ad
nihilum propria virltile redegisti.
Tu resurgens, aucior vitae, miserluses Sion,pcr
compiurcs dics visus es cum discipulis et babitans
cuin eis quibus mandasli ul le apud omnes gentcs
pioclamarcul Deuni omnium<iuc Salvatorem.

32

S. SOPHRONJl PATRIARCH/E HIEHOSOL.

Pascbn, cunctis jubilalionem affercns, Vcr-


bum Dei Patris per quod a malcdiclione sumus erepli
nmnes nos qui le contrcmcntes glorificamus, luae
fac nos parlicipcs gloiiae in regno luo.
qua; gcnuisti Dcura quo mors el inferi terrore
pprculsj sunt visa cs, Virgo inter muHeres; deprecare semper ui liberet nos at> omnibus malis et periculis, te coniidenler magnificantes.
Tuo amore in homines in terra

degenles.

323

Cl , ; L
, ~< \ ,
.
^ , , \ , \ ^:
.

.
) ,
, * , .

Malitiaro e ligno ortam per lignum delevisli,


Jesu Verbuqi Pascba nostrum innocens. cuique
nibil resislit, morte tua vjviiicasti quos lignum in-r
t rfecerat.
Age in laHilia omncs agamus cboros, Cbristus
, rcsurrexit, evacuans certe tenebrosum imperium
, ;
iiiferni, ct resurrcctionem instillans moriuis.
R \ .
Primo mane cura venissent ad sepulcrum feren" ,
ics aromala, viderunl angelos supcrfusos splendore

0 quibus magiio perculsae terrore didicerunl resur ^
reciio:iftm Salvatoris.
.
Salvo, Deo cbarissima et benedicta, sola pnlcliri, >, ^
iu!o cs angelorum, auxilium Cliristiaiioruin .
, , ;
Salyc, tu quae tuo parlu clausisli nobis porlas
.
mortis.
Qui fecisti cwlum ab

iniiio.

'
.
, ;
, \ *,
, { , \ ^
.
Volens, ul innocens agnus jugulalus cs, libens
' :,
fliam,ad vilam revocasti bominem niisere perdi- ^ ; luro, co quod inimici consilio se praeslitissel inobe , , \ :
dienlcm, illumque misericordia lua paradisi civem
;.
flecisti.
Ha3c est fesliva c l laela dies in qua pia jubila J
fionc perfundilur oronis crealura c l spirilaliler
,
gaudet festum agens, exclamatquc resurgens
\ \ ^ mortuus, venerabile Pascba : Gloria t i b i , Do, , , .
inine.
, , \
Te nos tui fideles laeli concelehraintis, Yirgo
,
omnino sanola quae Deuni omnium peperisti omni, \ \ , \
bus afferentem c tumulo cum gloria lxliliam el i n < orruptiuliialem ctvitam, everlentemque potesta- .
Wtn el iniperium diaboli.

tn, pcr quem coeli explicali sunt, exiendiai


volunlarie nianus super lignuin; posilus autem in
sepulcro vivlfleasii morluos essuscilastique oir.nes
gtoriosa tua resurreclione.

Sinum Patrit non deserem.

Volunlarie alfixus ligno crucis, Jesu misericors,


irrilam dehirpasii omnem inimici dominationcm,
vitamquc scaturire fecisii mundo.
ifSneas inferni portas confringens, liberlaii nos
<>pipes caplivos, diroptis vincufis mortis, reslitjiisti,
rjiriste, potenfia tua,et die lertia, Verbuni, resurrcxisii.
Vcsthncnlis albis virlulum induenies nos in boc
fesio splendido lademur; magnum enim c l salulare
Pascba c s i ; Pascba afferens inundo rcdemptioncm
ct vilam.
Agnum Dominumquc cx le immaculata incarnatuin videns hodie nmndo assurgenlcm ex morluis
rrplcla cs gaudio.

\y

.
,
,
, \ .
$3 , \
, , ^
, \ , ^,
.
^-J
, \ ,
\ .
; >,
\ , 5*
, , .

3029

"
,

TRLODIUM.
' ,

^..

, , ,
;, , *
$
, \
. .
, , .',
, , , :
.
, ,
, \ , , ,
^ ,
, , ;
;; ,
;

3019

Domine, Dem meus, nialuiinus ae ncclc*


Domine, Dcus meus, qni per crucem capiivos
duxisti inferos, itiam laudo cruccm, luam resurreciioncm colo, qnaj nie cxcmplum a corruplione
peccati el redernptione eL immortalilale ditavil.
0 Pominc, Detis meus, morluus resurgens dio .
lerlia negoliatus es milii salulem, libe.ra ine,
Cbrisle, a mortalilatis cupidU.Uibus, Ql misericordia lua vivifica animain nicam mortuam.
Domine, Deus nieus, apparcns aromaia ferenlibus dicensque illis : Avele, replesli easgaudio;
replere digneris nocens cor meum cadeni divina
hciiiia.
0 Dominc, Deus mous nate de Virginc quseillaesa
sua virginiialc c l absque viro le genuit Dei F i Iinm sancia illitis intercessionc exime me a vin-

7* .

.
, , ,
.
, ) 9\ , , .

,
, \ *
, , .

?,
, .
^
\ , , ,
\
, ,
.

oulis peccatorum.
Navigivlem super mare vivenlium.
Salvator, tuam olim Oguravit scpulluram Jonas
qui ventrem ccli per Ires dics babilavil illaesus,
gloriticans le in profundo niaris; inclusus enim
in lumiilo, post ircs dies, Yerbum, resurrexislL
In hac die pascbali cboros agat laelitiae omnis
crealura, nam in illa omnipotens Deus te ipsum
exsuscitasli soluiis morlis vinculis el donasti redemplioncni divinam dormienlibu? a sacculo.
Ferenlcs aromaia primo mane iverunt ad monumentum festinantcr, bunc vidcre quaereiiles qui
viiant d a l ; viderurit angelum clamanicm, resurrexit Crealor omnium, nolito amplius flcre.
0 Virgo, quem gcslasli uiero luo immaculato
peperisli absque macula; posilus voluntaric in
sepulcro non vidit corrupiionem, viviQcatis aulem consepuliis secum, bos proprta virtute fecit
resurgerc.
Pueri in fornacem ardenlem conjecti.
Plebs impia llebraeorum, tuorum oblila niiraculorum, crucifixil te, Christe, kgislatoreni, Deuin
allissimum Palrum noslrorum.
Cuiu bilari corde cboros agamus in bac fesliva
die paschatis ei clameuius : 0 aliissime.


.

, ,
, ,

, \ ^*
.
0 divcs tumulc qui le divilem corporaliter r c
" , , cepit ditanlem nos pauperes resurrectione tua,
.
, \ , ,.
jy qui misera morii occubueramiis.
, ,
Beatam te dicunt horaincs, Virgo, quaj beatum
,
pcperisli Verbum monales bealificans in Filio con, .
Qdenles, Virgo Mater Dei iinmaculata.

.
Inler ignes habiians in Sina hiustus.
;
Petrae cimi le viderunt petram viinc supcr rupcin
^,
in Calvario monle erulam, scissa sunt, et sol ra
dios abscondens faclus csl icnebrosus, clamans :
' ,
Omnia opero Domini, benedicile Domino.
.
" ,
,
\
,

Apostolorum coelus vidit lc assurgenlcm c tumulo speciosum sicut sponsus cgrediene dc


thalamo, et Pascba celcbranies annunliavcrum
tribubus populoriun clamanlcs : Omnia o;>era Domini, bcncdicilc Domino.

3!31

S.

SuPIlROXn P A T R I A R C i L E

Qutil cum aromalibus quaerilis til mortmim au-

IIIEROSOL.

SStt

;
; ,
.

elorem viiae? surreiit eva:uans inferorum loca,


cum dalei melo canlat mulieribus angelus sanctus.
, ,
Cbortis aromata ierenlium in hac die resurre ,
\
ciionis Filii tui congaudel libi, Mater Dei edil \ que Ivtiliae canlus omnis lntcUectualis et visibilig
..
<rcalura.
^
.
Non in conceptu labem experta corrupiionit.
, ;, ,
Omuis crealura visibiiis et invisibilis Christi
rcsurreclionem uunliel; plaudite manibus el caa- ; \ *
licis, Oominus resurrexil deserlum faciens mor- \ ,
.
tis iutpcrium.
\
lla3C P S I resurreclionis dies qtiani solus fecit

,
O.niiipoliiis; exsuUemus in ea, videnles nalu

>
ram bominum lapsarn faciam nuitc imniurlalem,
, \ '.
prima recupcrau pulcbriludinc.
, ,
VerLuiii , de tutnulo surgens post tres diep,

,
exsuscila animam aicam quam n;ortiftcavennit
,

'
delicla inca, banc vivifica et dc.Iuc in semilas
, ;
niandaOrum luorum ot exlol'am ego lantus lui de.
bitor misericordiam luaui.
,
I hac diepascbali praegaudio exsultemus bila\ , , ^
rcsque demus Virgini salulcm; per lianc enitii
\
<|IKC genuii Deum jus adcpli euraus salutis ot d i .
vinx immoriaHtalie.

.
Pnerl Israelitici in fornace.

,
Crucc ina nialedkiionein lollens posilus es in

,
,

cepulcro et leuebrosuni mortis itnperiuni ul $umnic poicus, Cbrisle, everlisli, resurgcnsque lo- Q , \ -.
*
cum fccisii surgerc omnem crealuram ; uude benc
.
dicimus tc per omnc saeculum.
; *
Cum iu arborem crucis consccndisti, sol obscu ,
ralus esl; sed cmn in inferos descendisses, lux
, ,^
tua illuininavit auimas quai jaccbanl conseputue
: * ;
in umbra njorlis, unde laudamus te in eclcmuni.
.
%

Libcra me, Cbrisle, dcvincium vinculis peccalorum ; fac luceat iu anima inea compunctionis l u men, lu Snlvator, qui liberasli homines a leneLris aelcrnis resurrectione lua, quam laudamus per
amne sttculum.

' , , ,
\ , ,
^
, , ,
.

Virgo, qua? iiitcr bracbia gcssisti Cbristuni cx


; teincamalum roga illum ut gestetcl me erranlem
, , []$
per vias diQkiles bujusvilx cl millibus obnoxium D , ,
\ , ^
pcccalis pcr singulos dies ob ignaviam.
* .
.
.
Casti lui parlus figura.
Sol vidiltc Verbum solem impervium iulcr lalroncs crucifixun), el obgctiralus est; montcs el colles
el mare commola sunl, conlremuit infernus, einilfiMis quos lenebal caplivos qui te cclebrant.
Visus es quidcm ut sol niagnus subler lerram
fi<:cidcus, sed cxsurrexisli deinceps occasurus,
Salvator, ex monuis c l illuminasli muiidum ; le i n ksinenlcr exlollimus.
Jesu Salvator moric lua moriem destruens resuucilansqne o:nnes ibi dctonios claaio ad Ui : Fac

" ; ,
" ^, 6,
,
.
"
, , ,
\ ' .
, : ,
.;,

3WJ

TRIODIUM.

39?l

, , ne soluliim surgere a profundo lacu peccaiorutn


: \ .
meorui.
,
Cum fl<tn venerunt mane aromala ferentes ad
,
momimcntuni ei non tnvenientes lc, viilcrunt ibt
, \ ,
sedenlcm angclum albis induluni et clamanlem ;
.
Surrexil Dominus; festinaotes anmintiate discipulis ejii9 resurrectionen).
, ,
Stupei, Domtna, omnis creatura euper myste *
rium tui partus mentibus noslris impervium, pa, ', ,
ris enim Dcum Eniroanuel negoiiaulena propter tios
,
de salute homintJin et everteutem cruce sua mor.
tra imperium.
Or
.
Ad quem ttupent angeli.
, *
Deflet omnis creatura passionem luam, siimnm
, \
bone; sol obscuralur occidenle te super ciucem, et
, qui detinebanlur tenebris magnain viderunl
.
cem, tuam celebrantcs misericordiam.
, $ ,
Tremefactus est infertius cum viJit le in antma
, \ '
venieutcm, Chrisie rex omnipotens, resiituitqne

omnes asaeculo defunclos tuam laudantes philan.
tbropiam,
' , ,
Suscitalus e lumulo visus cs a mulieribtis piis
*
aromaia ferciUibus, el in gaudium Tcrtisii luctus
, .
earutD, cam sis otnnium consolaiio pcr omnia sov
cula.

Yidens qtiem genuisti a morttiis rcsurgentom
, * ,
replela es gaudio, Yirgo Maria. Roga igilur illnro,
, , .
immaculala, ul omuem aufcrai dolorcm a coi\!ibus
nostris.
.
_
Qnae nobis Qttttlii lucem.
'^

* ,
, , ,
;, , , \
.
,, $
,
, , ^ ,
, * ^ * \
, .
' \ ,
\ , , ,
, \
,
.
.
D

Cum vidit Jesum volunlarie aOlxtim cruci, bonus latro exclamavil: Jesu, uic-inenlo mci, cinn voncris in regmtm tuum, el facius cst iiicola paradU,
sola flde sua vere justiiic^tus.
Te videns inler morluos, ad nibUtim rclactus
est infernus, resliluiique qnos absorbuorat morluos, tuam celebranies polcslalein ei iuiscricordiaai
niagnam per quain salvare nos iVgacris domiualor
omnium.
Mulieres venerunl ad inonumenium ferenles
aromala; videnles le, Cbriste, a moruis sui rexisse
inagno compleiac sunl gaudio, nuntiaveriinlque
aposlolis qnia per resurreclionem luam loium e\suscitasti mundum.
Ros naiura tua admirabilis.
In cacne erectus super crucem mortem aubhe
\
voluibli quod videns sol obscuratus c^l ei scissnm
, \ , \
veluo) lenipli; quamobrein laudaiuus 4e, omni ^ , *
poiens, cantict noslris, oinnis crealura bencdicat
, .
tibi.
Qui olim sedebnnt in unibra iworlis inaccossi" $
, , , ' bile videmnt Jumeii. Cutn desceudisii, Cbrisir,
cum anima inter illos, ex vinculis erepii simluMer* \ , nis, alle decaniantes libi Hymnum diccnlcs : -'
, f/ .
uis beucdicai creatura.
Manecum vcncrttnl ad monunninluni, viderunl
" angclum qtii dixiteis: ilcsurrcxil Liberator nosicr;
,
quid csl quod adbuc illum qiiaentis inler uioiuiosT
, ;
Gaudio rrp!ctic clamalc: Pcnedicat omnis ert:atura.
,/ * * .

2035

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C H . I U E R O S O L .

Filiws ttuis, immaculaia, deslruclis infeiis, a A , , \-


, :, :
morluis surrexii : ora illuin, Y i r g ^ ul liberet a
inaculig pcccali el poenis n )s canianlcs in fidc : \ ;

Bcnedicat omnis crealura.
.
*:
Exlraordinarium
stupendamquc portenlum
video.

Libenler pendens de crucc, sanasli nos, Salvaior,
a vulnere quod infixerat prinius parcns; posiiusquc , , ,
,
in sepulcro expergefecisii lectim ibi dormienlcs,
, .
celebranles nunc iiiam inisoricordiam.
,
Cum aposlolorum cborus vidit le olim suscilatum, Dominc, cum Iremore el jubilalione te ado- , $ *
;, . *
raverunl proslrali; clamabas Ulis: Ecce impbntur
qtias dixeram vobis : nolite igilur cssc tristcs, sed - , '
annunliale gonlibus.
Joseph justus te involulum sindone mundo de- ^ , ,
' )
posuil amans in sepulcro novo; lu vcro confregisii
,
porlas et vectes inlcrni, indeque exlraxisli inorluos
\ .
quos anlea per vim absorbueral mors.
'
Lxtaiae sunt aromala ferentes cum luain audie ,
n u i l resurreclionem ; undc clamabant nposiolis :
, , *
Currile feslinanles, nolile constiistari, eed gaudeie;
.
a mortuis enim surrexil Doniinus omnium.
. ,
Vir.go cuin vidisscs Filiuoi incomparabili decorc
, ,
stirgeniem de sepulcro sicul sponsus procedens
,
de tbalamo, rcpleia cs jubilatione : precare ul nos
laudantes le eruat a corruplione peccali el a poe- .
nis.

(.
lltcc esl dies quoa vocalur
tancla.
Gloria Cbristo qui interfccit inimicum sedemque
- , \ scendens, evertil illius imperii el ad vitam re- ,\
dcsccni
vocavil morlales quos pcr vim absorbueral, quique .
nunc collaudant ilhnn per omne sacculum.
", \!
Eccc, clamabai ferenlibus aromata nuilieribus
angclus splendore relucens, locus in quo positus , , \
fuer.t qui polestaie sua everlit inferos : nolile *
.
orgoqua-rere buuc, qui vila est, inler morliios.
" , , :
Iuferi conlra le* Verbum , debellantcs deviclt
^,' *-:*
sunt utpole imbelliorcs quatn u l libi rcsislcrcnl; el
, ;
brcvi,jubcnle le,quam voraveranl prsedam evomuc , .
r u n l ; idcirco libcrali, unanimiicr luani concelcI ranl polentianu
" , ,
Videns, Virgo, resuscitalum a ir.orluis Verbum
^ , ;
quod incOabililer in cruce pepcrcras, anima lua
fuil gaudio replcla, celebrasque saeculun per D , o;une illius miseiicordiain.
.
, .
Jiluminare,
illuminare.
, ,
Qui Dominus es horarum dicrumque, lu R c :, >,
flcmplor in die el bora scxla conviciis omihlus,
, ,
niiscricors cruccm siibire voluisli ul liberares nos
, , .
omncs, Palrique dares salisfaclionem.
, , : \>
Gemebundus resieiil tibi itifernus, Salvator,
, ?: ,2";
sed brevi quos tcnebat captivos emiltil, luam,
, ,
Verbum, incomprehensibilem poienliain c l bonila .
tom celebrame*.
^ -"
Festinantes i a primo mane venemnl mulier* s
, \ ;
ad ungenduin corpus luum sacralum, ei angrlus
* ,-":,
dixil eis : Magnus vit.- MagisCcr rcsurrcxil, rcplctae
.
euote Ixtilia coelc l i .
;

3^7
TRIODIUM.
.TOS
; 5 Cum vidisli, Virgo, liimen, scdcntes !n uuibra
, , niorlis illuniinans, surgfcns cx morluis u; s o l ,
; - miscens lc iuulieribus quse (erebam aromala, cuni
.
iliis conglorificabas Domtnum.
cpaeiror
.'
Lumen producito nobis.
, , Populus Hebraicus aflixit le cruci longanimiler
, palieulem, et tuo boc supplicio mundum infuiituiii
.'. , , .
omnesque genles ealvanlem, valde misericors
Deiis uosler.

Non confregisli sigillum lapidis in resurre, clione lua, sicul innascundo malris parlurienlis te,
, , .
Deus noster, vulvam non apcrueras, iuincla cjus
virginitatc.

Mulieres cum vidisscnt angelum praeler moreui
*
veslitum luceque refulgentem coelesli, obslupiie , .
^ ritnl bxc audientes verba : Nolilc llcrc, resurrcxil Domintis.
" , , ,
Pepcrisli, inimaculata, Dei parens sanctum Po $ , \ - minuin Dominalionum, inferorum eversorem el
.
sccum omnes bomiues assurgere facienlem.
fiV .
Hymnum in fornace canlantes.
\ ,
Yolunlarie crucilixum et posilum in sepulcro

Cbrislum Dcum, irritam facientein poteslatem
.
mortis celebrcimis.
" ,
Visus es, Salvalor, mulieribus a monumenlo
, ;
evigilatus, quas millis ad aposiolos boc nunliaturas quapropter laudamus te per omne factura.
* :
;.
Cbrisle, niorle tua morlem resurgens deslruxisli
, ,
el dignos eflecisli mortuos qui viiam babcrcnt
, aMcrnam ; quamobrem benedicinius libi sacculum
*
per omue.
.
Exsuscilatue dixisti discipulis: Feslinantes iie

perlolum muniluni nuniianles meain poleutiam
, \ fugames genlilitaiis lenebras ul locus deiur luci
veritatis.
.
Cum super coelos sis exaliata et pramiues Cbe" , \
rubini, plus bonoranda caileris omnibtis crealuris.
, , ,
Yirgo omnino sancta, funde preccs pro glorifscaH .
tibus le confidcnter.

.
Fontem vxioe in cciernum scalurientem.
, \
Laclare bodie, omnis terra, pluaiiiquc nuLes jn bilaiionis rorem : Deus gloriae cruciflxus resurre, , \
xil liberaus nos a corruplione niorlis, dccorans *ue
.
D utpote valde misericors ininiortalitate.
Angelus splendore refulgens piis dicebat mulie
ribus olim aromata ferenlibus cuni lacrymis;
' - Quid esl quod quaerilis auciorem viise inler morluos? ecce resurrexil cuncla illuminaiis.
; .
Hanc piis cclebremus canlibus resurrectionem

nostri Dei, quae splendore superai radios soiis,
,
illuniinare per omnc saeculum omnes in Spirilu li~
, ,
deles, ducilque per viam salmis.
.
Maler Dci quae bunc genuisii qui vita est, sal\a

, , , \ - nos pecealis nosiris moituos, et da nobis operuri
qiia? ad vitam ducanl alernam ut lc sewper exiol ,
lamus.
\ .
In fornace ignis.
Tor

.
Clnislum volunlarie crecluiii in crucc, ct luznu \ : /

3$G9

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L f c I I I E R O S O L .

3EM

lo in carnc maudalum, portasque fcrreas et ve- , ;6


,
ctee infcrni resurgcndo icriia die confringentem
.
glorillcemus.
^, \ ,
Laeiamini, coeli, heiare terra, cam bowinibus
surrexil Ghrisluset appareusdUcipnlis congregaiis & ,
, ,
replevil gattdio corda iilorum.
.
Gaudeie, ctemavit aucior vitse flcniibiia mtilicrl & bus quae suos sacratos erant complex pedee ad
7, /
quorurn incessum olim conlerriia fuil prima pa-
rens Eva in paradtso.
.
Cantibws sacris laudawtts l, Mater Dei, eunclis

ganctilale coelorum ordinibus praeeminenlew et , ,
ponlum divjmuu faciam pcr queni nos morialcs \ . ;
iransferimur ad supeiiialuralee jubilationes.
.
Verbum Deum de Deo.


.
Hebraeorum demenlia ! quomodo injusle dam" ! *
Baverunl ad moriem crucis Cbiisitiro eoUim j u - ,Btum ei inaufflanietn w o r U U v i l w n sua pote- , \ ^ state divina; revorenter ejus reaurreclioueui cele- ; brcmtis.
.
Gbriste, resurreciio eenium e eepulcro sur ,
rexistt aigillis itegris,ei disciptdie apparuisli itlos , , \ arcana docens et clamaits : Iie iit n&iTergutu m u n - , ^ , , *.
dum, gloriam meam aftoanlianlei.
,
.
Hse eet dks sancliseiraa refturreetionis, conso* ;
lalio animarum nosirarum, dies jubilalionis et in , \ -, ;
vitans ad eam festo celebrandam exclamandum- \ ' V
que : Gtoria tW)i, Patcr, t tibi, F i l i , ct tibi, Spi- , , .
ritus aancie.
Q
Virgo, quae lumen pcperisti, illuniina precihvs
,
Uiie et uensua el <corda nowra, cupidilalum no- >
ftirarnm caliginein fiigans, efficiensqne nos parli- ; * , *\
cipes bujus diei quae vispenim uon babet.

.
, ,
.
Popule meus, adlegctn aUendHe.
,
Tu qui hominem maim ma plasmasti, Omntpoi * i s , martns luae clavie aflixt* sttnt cruci u l nos de , , \ , ^
manu inimici liberares.
.
Postquam dirupisscs virga tenobroeam inferui
, , *caroerem conquisiios a te captivos traxiati ad tc , , ;
illoque tua polenlia exaueiHasli.
.
Aposloli videnies te, Cbriste, ]>ost tres dies a
, ,
tumulo suscUalum adoraverunt el per orbcm icr- , \ *
.
D
raruni uiain nmrtiavenim retttmetionem.
.
Gemenics et fleiUes iverum ad inonunienliun
\
eanciae mulieres, et ibi dtdicerunt le, Gbrisle, ,
.
surrexisse.
.Iiunc qui toniinet omttia concepisti, Virgo potens, qtii confregit hiferorum porias, ct resurrexil , $ , \
.
terlia die, sicul dixemt.
Moyse conspectum in rubo.
Afa>Dtrfl.
} , \
Exaltalus in cruce coiisurgcre iecisli numdtim
1*4 posilus, Salvaior, in sepulcro dormieules ex- , ,
pergcfecisti , luatn taadantus niisericordiaui ira- , , .
gnam.
?,
Per luain ad mortuos descensionein, nioriem
-. \ ,
Uulisli , cenfrcgisliqne pnrtas c l vectcs

TRIODIUM.

31

, ; , - morlis, et de ejus imperlo de?incto& Ibi 1n foriindinetua eduxisli, salus omniuni.


.
Tisus es discipulis luis misericorditer apparcns
" ,
eis in multis augmeniis per dies quadragiula,
' , , , , - liorlanips coe ad annnjuiandum per omnem munduni resurrociionem luain.
;;..
Tu ce, Verbuw, omnium vila, eonsolatio vivo , \
, , \ rum et roortuorum ei jubilatio et hix nobis exorta
, \ es de Virgine et pro omnium saiute surrcxisli c
tumulo.
.
Quh moriallnm utiquam audivit tale.

;
Crucifixus a niortuie rcsurrexisii lcrtia die, sictit
, ,
praedixcras, sic mundam resusciians ac primum
,
\ - appaniisii xnnlierifeus aromaia ferenlibus, ealulem
, , - daire illis, lu qui es vakie misericors, gaudium eoB rmn qui te tolo diUgunt corde.
, .
Nunc sublala r-Ucorrttpiio; Gbriatuscnim inimor
\ , talilas et vita surrexii a mortuis, el quos congrega , vit discipuloetneliora ct cocteetia docel injungilque
, eis ne ab Hieroeolytnis discederent.
.
OHiu AngHusdixil fcreinibus aromata niulicrtbus:

, ; Ad quid inter morluos qiuerilis vivenlem ? Glirislus
* , non csl bic ; bodic, sicut prsedixerat, surrexil, eva , cuans sepulcrum, moriuis insufiQans uipote noster
amans, immorlalilaiem.
.
Vidcns Dci Mater, Filium luom et Detiro earrexisse
, , \
a morliHs, repleta cs gaudio, cum eis l&Hlia? volu , , ,
\ " - ptaiisque noslra causa, idcirco, semper Virgo, ab
\ , - ^ omni vivcnle bymnos in Uii bonorem decantanli
glorilicaris.
&.
Eflloruit sicut Wium in deserlo.


.
Creatura ccrncns tc, Bomine, voluutarie pntien
lein in crucc , iminuiala fuit et agitata, c l inorlui
, , \ , \
cgressi sunt e scpulcris.
.
, ,
Omtiia absorbcns mors conlcrrita esl slalim ut
, aspexit tc \itae daiorem cum anima vcnienlem iit
.
infernum, emisilqoe qtros voraverat oapiivos.
, ,
Rcsurreciio tuaexmortuis, misericors DeHS, om ' - ncm irnplevit crcaluram tetilia, in bac enim die
3, .
restisiilasii muiidura morlis destrucns imperium.
, , , ,
Gladius oimmaculaia tuum perlransivil aniuiam,
*
cura vidisii Cbristum cruci afluum; sed gaudio
.
iniplela es, viso ilJo e lumulo surgente.
D
Camimi ignis olim in Dabylone.
-.
Vila otumum morerls crtice, el posilus c
, \
ul mortuus absque balitu in sepulcro, Deus lon ,
\ ganimis, et lerlia die, ul resurgeret roundus. resurrexisli : idco Uiam laeli celebranius poientiain .
Audivit Sion qnia resurrexil Dominus, et supera" , \
bundat nunc gaudio ; Gtiac ejus aperle laetaiae sunt
nuntiaverunlque discipulis, dicenles : Noliie con*
, \ r
IrUtari, Domhitis viia? resurrexil.
, .

Festinanles veueruni mane mulicres ad monu^
, \ , - meniuraet inclinanies se ut viderent inius, Ange \ ' - lum couspexerunl albis vesiilum quem siupefaclaa
, .
audierunt dicentm : Noliie limere, vere surrexit
Dominus.
Nostris gloriiicamus lc bymnis, Vrgo- Dco cba ,
9

S. S O P H R O N U P A T R I A R C I L E H I E R O S O L .
3514
rissima, splendidaquc nubes solis incnics illumi- , : ;
, ;
iianti, illumina coida noslra< sponsa Dei, ignaviae
, .
nosirx libidinumque tenebras dissipans.

.
/Etcrni Patris.
*; , ; ", Stalim ut sol vidi! le Solcm jusiitiac expansum
, , ip iit cruce, contexit lucem, peirae scissajsunl slupe, 6
factae, infermis absque inora quos absorbueral
, .
reddidit, luam celebranles fortiludinem, pcr quam

\ivunt omnes, omnipotens.


Evacuatis omnipolenlia sua insatiabilis inferni
gurgiiibus, resurrexil in gloria qui est super omnes deos el visus esl disciptilis ; bunc cum Palre
divinoque Spirilu adoremus.
Surrexil Dominns apparcnsque in lumulo sancius Angelus aromaia ferentibus d i x i l : Abileet discipulis iriglibus flenlibttsque nunc in Galilaea d i -


,
, \ * \ \
,
,
\
, .
c i l e q u i a i b i sunt iltum conspcciuri.
', , , ,
Jmmaculata, Iibera nos a lentalionuni, triBu , \ ,
Jalionum libidimimque procellis ; libera a tenebris
, a imiltiplicibus diaboli tendiculis, el Cbrislum
, -.Dcum noslrum indesiuenter deprecare pro nobis
.
qui le semper ui bealam celebramus.
* *
,.
Glorifico te Domine, quia exaudivisli
me.
, , Cuni in crut-ein ascendisli, Domine, non amiseras
, \
poicslalem, et dnscendens cum anima in inferos
cxeinisli animas a vinculis ancrnis quas lecuin mi- , , \ ^,
, .
sericors exauscitasii.
, , \
Vecles el porlas infemi inirabililer vi propria con , ,
fregisli, Domine, in dcsertum convertisli iuferos,

iiaque misericordiain luatn resurreclionemque glo^ \ .
riosam congloriflcamus.

Mulieres vcnerunt ad ungendum corpus luum
\
gloriosum in monumento, ubi inveulo angelo se, , *
deule timore obsiupuerunt; una cum iis celebra .
IUUS te a sepulcro suscitalum.
, ,
Sanclum qui sanclos superal ultra quod exco \
gilari potest prperisii, Deipara, quique mediaule
le, pec< aioruni dans reniis&ionen) liberavit sancti- ,
.
Ocavit Gdeles tuam celebrantes resurreclionein.
Regali decreto.

.
v

Exsullalionc tua super ciuccm naturam exallasli


bumanam, Cbrisle, el in lenebrosum orcum detrudisli Satan delapsum ab aliiludine coeli, el exsurgens e lutnulo morlem spoliasti.

, ,
,
^ , \ \

.
Conlrivisli vccies. inferni et in fortiludine tua ^
^ , , , ,
\inclos suschas simul gloriAcanles, luam poten ,
liam eiluain amonuiuenlo resurrcclionem post ires
.
dies.
Sancti cum viderunt te oliin, Cbrislc, aposloli

eurgeniem c sepulcRO cum gloria, repleli sum gaudio
^ , , '
clainaverunlque : Benedicite Domino.
, , , .
Luctus luus, immaculaia Virgo, versus cst iu
, , *,
gaudium, cum vidisti Cbrislum Filiuin luum ac Do '. \
iniiium lertia dic resurgonlem iu gloria iuuitdutn ,
que iliumiitanicin.
.
Qui ante Soletn.

Misericors Detis, visus es afllxus critci duos i n 4cr lalroncs: posilus vcro iu lacu inferiori consur-

" , -*
xx^

3945

3946

TR10D1UM.

$ , - gere fecigli tecuin dermieutes ifi teftebrU ei wn,


bra mortis, ei ceiebrantes nuftc byrault luara poat
tree dies rcsurrectionem.
, More jam noa dommalur hoeinibue, eicut geri, * , ptum esl, ei quo Ghristns non deincept moriiu$ * rus reeurrexil insaiiabitoeque inferoe vacuo& fecK;
.
omnie igiUir ierra teteCur diesque feslos agal.

Respleodcns angelus coram luotiumeiuo aromaia
, ferenlibus dixit: Quid plorali*, qnaarentes iuier mor ;
tuos qui se libcrum fecii? resiirrexit sicul pra>
\ ,.
dixit; abite bwc toiaitte* ei auntute apoeiolis.
" , ,
Vi$a es, Virgo,laik>f <<lis roiBplecleue Ueuni
, , \ qiii de le cbaritate nalus est, luoricnsquc donavil
* nos iminortalilale ; bunc pw cctobraiuea, le, nie, .
mores congralulamur.

Smuiacri n r t t .

, \ *
Cum essee Deus, dignatus es, misericore, bomo
, \ \ ,
fieri et volanlarie cruci affixus es propier ealuleui
* aemper clamanllum: Omnis crealura de nihilo pro .
ducla laudet Dominnm.
lnvolutum te sindone cum aromaiibas et myrrha
\ * ' - deposuii Josepli in lacu profuudo ; surrexisli au "
icm omoea salvans ftdelei conclamanlca: Oinnis
, . . .
creatura de nibilo producla Iaudet Doniinum.
*0 , ,
Visus ee a discipulis, omnipoiena Deus, a monu, \ , ,
menlo euscitalus, et dixisti eis: Jte per ouinem
* iHundum incaraationie meae mysterium nuntiantes,
, . . .
clamantesque: Omniecrealura laudet Dooiinuna.
', , ,
feanctisaim*Dei SpoHaa, corda noslra sanclitj , C
Yerbvm Devm tolitif sancli . , . . .
tatis vidisii reKurgentem cUmMtlqwecufli exselu |i U y q u a B

lione : Oranie creatura Uudet DomtBnm*



.
Intufficiens e*t omnh ling*M.
, , \ ,
Sola "inflxio crucie iux, Saltalor, i terra aalis ftiit
* * ad fuodiius evertendum mortia imperium ; omue^
$ , vero in umbra mortis aedenies, liberail sunt, vi
, , ,
potestatis t u gioriam daniee.
.
' , ,
CommoU est leira, saxa praa stopore scissa euai,
\ 6 , \ - collee et omnee montea exctieti: eol obscuralas
]/ , \
est, videns le pendenteai a Ugno ; vectea et portae
$ , , , ferrese inferni confracU $unt, quando resurgetw
.
a mortuis tecum resurgere fecisii mundum.
^ Olim cernens le, Doiaine, mortuuri in cruce ho, , , \
neUus Arimalbiae c i v i s , sostra&it iiute c#rpue Untin
, \ linieoque ifivolulum mundo reverenter depoanit
/ * , - in D i o m j u i e i H o n o v o ; tu v e r o potl iret dies aur , , , .
rexisli, sicul pracdixera*.
^ * *
Modo i n s o l i i o ac ineffabili pepereraa Veibuia,
(, , ,
immaculala Domina, q u o d consilio impioruni cru>&\ , \ - cifixerunt, el depoaitum in i n o u u a i e o t o eum vidistj
: ,
a morluia resurgens, repleta es gaudio : Ulud deprecare pro nobis te laudaniibus.
. *
xaJUr.
^ ).
uvf , , , \ , , , ;.
PATROL. G R .

L X X X V U .

Rursum dim$m sunt *quat wani.

Asccndeua in aliutu deieoUm iu infcruo caplivitatem eepisti ui polenligsimus Salvater, leitw


dic resurgens, eainquc stirgere feeUti tecum, anij*
lor noster.

124

8047

S. S O P H R O N I I P A T R T A R C I L E H I E R O S O L .

3&:S

OliiP te moriuufn m sepotero p o s h r t m vrdcns xxsv"


infernus, q u a s ! jtiorttitrs ipse omuioqoe impotcns
^, ; , , !
faclus csi ad retinendam praedam ; omneg vero d e $ >:
Iflncti tetaii, S a l v a t O T , de tna resnrrectione, sese
.
a vinculis exemerunt.
, >
Qttid quamiie vfventetn inter morluos ? dixit re
splendescens angelus apparens ad monunieiiium
;:;
ferentibus aromata : abfte feslinanies nnnirateqfee
.
apoatolis ejus reeurrcctionem.

.
Babylonis caminns.
Cerncns olim s ol Donihnim crucifixtim aUftdil
>0 ,
.
litcem, pelra scissse eunt, comnuyU sniU mont s,
, \ , \
tremuil terra, ti qm olim e c c u b u e r a n i morti ab
.
eji v m c u t i f t eoluti sunt.
Cum aspexerunt le inferi dtgtii nunc qxn deri $ ,
deantur, Verbum omnipoten, a d tuum advenium
, , ,
contremueruni, omnes evoinuere morluos qui po, \ ,
\ ) .
tcntiam tuam misericordiair.que concelebpam bymnis.
, * * ,
Surrexit Dominus, exsullemus omnes plaudanuis , \ ,
que manibus credentcs et agamus choros una collaudanles illius polentiam, et clamanles : Opera Do- \ ^,
, .
mini, benedicite Domino.
, , ,
In te complexa es orania complectentem, imma \
culata, illumquc parturiisti qui in carne sua niorli
, zak)
occumbens triduan* tnorlem spoliavil: liunc pro
\ .
nobis d^precare ut mortiGcel animse mea cupidilates c l salvum me faciat.
i

la rubo iqmto.

' ,
'mter iUi>a homianm, (Jbrisle, C
;
q u o r a o d o m eruce v e l a u * s i u i l
f a e i e i l * decor ?
quoinodo susiinere poluil (erra videns le penden- ; ;
\ , loma cruce, quomodo occidi le ab impiis permisisti ?
.
Laudajnus, Doiuine, tuam i&effabilem misericordiam.
^ , w
Triduana sepultura lua vieius est Inimicue,
^
, 6
moriui soluli &unt a vinculis iuferni ; inferorum
, & - , egna facia sunl descrU : ideo magniGcamus glo, .
rilicamusque te, vilae auclorcm.
' ,
Tu qui es viia t e r a a , quomodo morlem propler
, ;
r.os, Curislft, aubireyolui&(i ? lu rewirrcctio omi>iiMra
, xaV ; a i
quoioelo de*cei*4isli hiter mortius vacuosaee fa \
(isii inferos ? quapropler noa raemores le indesi.
nenier canlibus euoiliwiis.
xaV
i,
%*
Uibem ei ^opuUiaa ad le cenCiigianlero liUera, ^
,
Maiet Dei imraaculaia* a fuvore inimici, ab incur&u
,
et impiignalioiie g*oii*e> ut noe lui debilores te
.
rolauaus hytwjjisqye celebfCBHis.

paKlierriHie

>

Sicut imber in agro.

Cantcnius liymnum, p'aiidomus manibus CUIII


bilarilate, auctor vilae resurrexit a moi tuis.
Ascendlsti io crucom: tua prseoinclus potentia,
hrtsie, et sirrrexisti a moriuis sicut prscdixcras.
Apparuit angelns albis veskitws muJieribus clanians : Surrexh reaurrecik fideHum et slus.
Mulieret e n e r u n l i e e l i a a m c s a d eepukrtim aromaia (ereniet, v i d e i H e s q u e surrexissc le adoraverunt.

* ksC

,
, .
, , *
, * \ \ , .
,
.
,
, .

TRIODIUM.

3919

3950

, , Sieul a&le dilucuUim profereas eolern, in ulnis


lumeu oriri fecisti super nos gadentes lenc .
bris.
*
.
Qutm landant angtlk
tnjuatua Hebreorum populus affixit te cruci qui
, , sanaa plagas ab arborfs ligno illatas mortalibus,.
, '
unde *e gparti indestaenter eollaudamas.
.
Ta qni natura aequalh es Patri et Spiritui san \, ,
, \ - <rto crueem suslines, el numeratue inter mortuos
, \ evacuasti inferorum loca modo prorsua mirabili,et
sHHrgew fetisii teciim eurgere omnem creaiuram.
.
Omnia degkrtiens inferntrc, itroeuM est acuteus?
'^ , ; ,
, ; - omotv, ubi vktoria tea? Auetor vitee resurgen* ex
, * \ mortuissola occiditte potentia sua, quem cttmPatre
SpftrKi sancfoMelee adoramus.
.
Quero peperisii, immaculata Tirgo, hemo fa" , 4> , , - c t i ea* ut &<* faoerel deee; bane vkilaii snfgeir $, \ lem e sepulcro inferni devictorero, et repleta es
gaudio,
.
trraltp * *
, , ,
, , , *
, ,
, \ .
, , \ *
5 ,
C
3 .

, , , > , *
,
^ ;
,
*
' ,- ,
, , , .

fidit te in monle Sf/iat.

Sicut agnus volunlarieduclus ee ad njorlem, neque reluctans neque ullam profereaa querelam u l
scriptuna est : vmfieane nos omnes, Verbum,
morte lua, tuaoi celebrauies cbaritalem gratuitau
slupendamque resurrectionem.
Gloriosa stopendaque resurreclione tua confractos nos renovasli, dominaior omnium, Jesus, et
apparens discipulie luaro, amator boraioura, dedisti pacem, quam donare nobU digneris luaiii t+
lebrantibus resurrectionem divinaai.
Venerabilis ferenliura aromata coetug feelinanier
ad lanctum tuum veuerunt septilcnim u l te uiigerent; conspexerunl auiem in moauraento scdea*
tem angelura albis vestitum qui dixil illis : Quid
quaeritis videre vilam inter mortuos?
Facta ee lucie oslium ee quod peperisti Doroinum dalorem lucis, ei cum vidisti illum cum splen*
dore monumento eurgentera, gaudio repleta c$. Sed
deprecare ilium,o Virgo, utdei mihi dolorem quem
lenial laetiiia pariatque mibi in bae terra consolationem.

Mons adumbralut Habacuc.




.
lneffabili unione tua cum naiura noslra boraini ^ ,
. , -* bus sitililis effeclus, quamvts supcr oronem sub , \
staniiam in carne passus es crucifixus, el intcr
.
roortuos annumeratus es, et posl diea ires resunoxisli vila omnium.
, , Jesir, Dcue meus, aqua viue noslrae negotiang
: , , \
salutem, incedis faligatus in carne, juxla puteura
sedes, sapientiaeque tuae fluenla cffundis mulieri
>.
SamaritanaB.
, ,
Crucem libenler suslinuisti, Verbum, ut vulneri , bus luis accedentium adtc multimodasiniquUatum
% * \ ,
sordea sanares, et deposiius in monumento coin .
quinatam hominum naluram surgere fedsti alabe
peccali.
,
. Sicut imbcr in vellus, dcscendit in le immacu , \ ,
laia aeterni Patris sapieniia absque conversione

3M

S. SOPHRONII PATKIARCfLE

HIEROSOL.

3952

caru facla, qux ducunt ad vitam ostendil nobis



6i4uilas conQieniibue ie posi partum mairem virginein.
Pueris Hebrceorum in camino.

Exaltaluiu in cruce omiiem exaliasii tecura bominum naturam, Yerbum, el in luniulo depositum
misericordiicr susciUsli divina resurreclione tua
dormicnles in sepulcris.
longe ab Jericbo et Saleoi qui salutis aquas
distribuii Samarilanae, quique fous esl sapieeUae
vnil ad puieum Jacob.
Verbo tuo caeei visura recuperarunt, et consirioiione soluii sunt paralylici, ei Iriduanus morlmis
surrexisii e sepulcro, exsuscila animam Diam
raortuam.
Virgo, facta salus totius mandi, libera me a
scandalis mundi et corporie inQrmilalibas et gehenna in seiernum duraUra, ul caniem gloriara
tuara.
Te rubum incombuttibilem.


".
, ^
, -, :

, .
\ is>

, .
,
,
,
.
, ,

^
, * .

.

, .

Bracbia exlendens in cruce dclevied, Cbriste


misericors, maculam qua nos contaminarat prima
parens nostra, manum ad iruclum arboris vetitum
nefarfeetftendens.
' Qrti verbo supcr plarilas consolidasli paraTytioim
, , , \ ,
rlaudosque erexisti, cruci affixuscs,Chrisle,et sur .
rexisli per plurimos dics apparens discipulis.
", , %
Ytdit le Samaritana mulicr quse ante te venerat
uc aquam haurirei et accipiens a te aquam viiae , ,
abiit satfaia, Iaudan3 le,d ChristeDeus.
^ , .
Virgo sanctissima , tu es prodigluni mcnli nos* ,
ivx impervium ; nam Deum caro factum peperisli,
, }
qid rcsurreclione saa salvos nos omnes fecit.

Sicut vidit Isaiat.

.
"Vinctus elclavis volunlarie affixus cruci,o mise, , \ ricors, libcrasti devincium olim vinculis iniquita;,
tum; posilusvero in sepulcro exsuscitasti dormieutes
* \ nrortuosqui luam celebrartl slqpendam resurrcctio
ncin.
.
Dominus resurrexit post tres dies, sicut dixeral et
,
congregatisclaiuabataposiolis: Euuies per mundum
, \ , ;
nnivcrsum annuntiale quae feci rnagnalia, quorum
,
lestes fuisiis.
.
Smpore pcrcelluntur aurcs el corda ad opera , , liones charilatis et roisericordiae luae, ambulans |> \ \
cnim in carne svper terram dedisti Samarilanae
vJ*p
nmlicri aqaam vivam quarenti Ognoscere le.
.
Sancta Dei Mater, quae sancium sanclorum pepc ,
r i s l i . Verbum aslerni Patris splendiduin deprecare
, a-s&t
seinper ni sancliOcet illuniinctque aniroas etcorda
\
credentiuni i n te cl laudcs luas cclebranlium.
.
In ignem intolerabilem
detrusi,

.
Exaltatus voluniaric in cruce omnem (ecuin

exaUasti naitrram liominum, annumeratusquc irvter
* *
niortuos lu qui vila cs, vivificasti, Salvator iuisc- , , oix>
, , e>
ricors, niorluos qui dispcnsatioucm tuam glorio.^
samque laudanl rcsurreclioncm.
dator vil&, nnnidus prae lxlitia exsullalio bac
$ , >
sanc;a die rcsurreclionis luse in qua contrivisli
, ,

3*53

TRIOWUM.

3SS4

, \ , , , polenliaro inferei, aculcum moitis obludibti, vi


\ ;,
immorUlitatis fonleni scalurire fccisti inorlalibtis.
,
Videns lc fatigatum, misericors, niulier Samari, \ ,
lana, et quaereitlrm libore immorlalitaiis aquas,
, , , ,
porrigit aquam dicens : Da mibi aquam viv.nn ut
.
non siiiain in aelernum.
,
Habilactilum Dei liabita es, Virgo Deipara , ex
,
two enim sanguine puro carnem anima viviftcaiam
, , , sumpsit, ideo laudamuste per ouine sxclum.
* .

.
Jn lcgis adumbratione et titlera.
, , ,
Videns le sol Diortuum in cruce obstupuit, com , \ ,
moia sttnt etemetita et oumis terra concussa esi, el
^ , *
pelrje sciasse sunr, dimitluntqueinferiquosab aeter ; .
IIO tenobanl captivos, te celebranies.
, , , \ , ' Chrisle, rcsurreciio et vita,depositus es in sipul , - cro, surrexisti vcro in gloria; per dies ptiirimos
, ctim aiiiicis 11119 convmatue, mittiseos per omnem
.
mundum itt stupendara nunlienl tuam dispens-uio
nem.
, , 9
Mibi ostendens seiuitas vilae in comiuiseraiioue
, ,
mtdta iacedie acsedes lassus juxta puleiuu, ct bi, \
bere das fluenla lcrnae \ilae quacrcnii el luara

celebraati misericordiam.
.
Qai Ycrbum Patris est Christus ex te carnera
,
, , suiuit, fancta Delpara, et affigitnr cruci propier
nos, et resurreclione sua post ires dies, fincs terra
* ,
* * - illumiual, merilo te una cam ille exlolliiuus.
T

. -

<

.
,
' , ,
, , , \
.
, , $
, * , * .
\ '
*
" ,
\ .

Terlii ordini* potestaiej.


Vi devincla crudelis iiiuuici,.viuculi8 qtiibug
subjici voluisli super crucemJios qui jdivisi eraul
pacificans reconciliasii, ei iniuxiciliae paxielem eterl i s t i ; quapropter lauifamus te.
Domiuus, ul dixerat, anle passionem, restirrexit,
ui pole Deus fortis regna spolians infenialia, exr
suscitaiisque secuoi ibi dorinientes ab aeterno gniQcanles illum.
Ccetus aromata ferenliura vidons mirabilem far
cieel babilu divinum minisirum, ab eo didicli: Christus resurrexit; eunles annuniiate boc desoLlis
flentibusque discipulls.

Tanquam sponsus decorue resurrexit ex mor, , ^


luis qui cbaritate quas capium euperai mentis in
viaccribus luis, imniaculaia. carnem sumpsit; quod

cuin aposiolis vidcns l r i d u a i i 3 3 ejus rcsurreclioni
.
dedieti gioriam.
Tu omnium Sahator omnfpotens.

.
Extensis voluntarie in cruce manibus impollu*

lis, ad te umnea traxisti, loi^ganimiter patiem,
, , , liberaslique
ab altena capiivitate ; quamobreiii le
*
veneranles gloriflcamus.
. *
Te in niomiinento, quia voluisli, deposilo, dormieu' ,
les in sepulcris, resurgente te, ex mortuis tccum
, , , surrexeruni, reverenler claoiaiiies,Benedicile, opera
Domini, Domino.
.
Te mirabilia patrantem et stupenda, verbo i l l u , \

3955

S. S O P H R O N I I P A T R i A R C H ^ H I E R O S O L .

niinanlenfi caecoe videos, gens Hebraica daronal lc


qni morie lua negoiiarig pro omoium v i u , valde
inisericors Doraine.
Conversatus per dies quadraginta c u n aposiolis
venerabilibus et sanciis, nola fecisti eis q u pro
galvando disposueras nuindo, qui laudibus le concelebrat.
quaro slupenda res luus, Virgo gaoetiesima, partus, per quein amues erepti gumug borrendae dantnationi, clamantes : Salve omnium lalus
lotiusque resurreclio mandi.
Inobcdientia sua perdideral not

Eva.

Voluntarie affixug es cruei, videngque gel pree


etupore abdidil lueem; fundiius corometa ett ierra,
aaxa elumque lempli scissa auiit.
Uncltnir le Josepb iovolulumque eindone deposuit in monumenio novo : at vero ciim &ig omnium viia, lertia die resurrexigti, deeerlis poieutia tua factis inferorum locis.
Teriia die vieug es resurgens ab apogiolig clamasque, Amici el discipuli mei, euntes aiiminiiale
omni genli qua3 vidisli, et nola facite mirabilia potenliae meae qu& meniem superant.
Cum vidisli, castissima, surgentem e tumulo
cum gloria qui mortuig uisuCQat vitam, replela es
gatidio el exclaroasti: Gloriflco ie, F i l i , ei tuaro incomprehensibilem misericordiam.
Eo quod tim ego Deus Verbum.

" 6

Moses adtimbrang crucifixionem, sole Deus rex- C


qne ouinipolens, gerpenteni erexit; proplcr nos
cruciflxus l i b m s l t nos bomines, el abgtalisti gaudium ab hoste mallgno.
Flentes ferentegque aromaia fesiinanter et summo maoe vencrunl ad monumentum, sicut rnarrai
vangclista, el aspicientes juvenem forma el
vesiitu coruscantem, prx limore obstupuerunt.
Yerbum verbo curans niorbos erigensque paralyticos et mortuos suscitans, te gens Ilebraica
mortl addicit; sed a lumulo surrexisti divina po
tftnlia tua, regna verlens itiferoruin.
Qui Deusesl super omnes deos visus est i n duigse carnem ex sanguine tuo, immaculala, et
inler morluos anuuineralus qui esl vita, propria
Ktirrexd \ i r i u l e : qttod videns, replela gaudk) illum
iaifdibus magnificasli.
R

Jn flammis ignis libi pmslo

sunt.

Delcto Adami chirograpbo cruce quam su$lulisli


(aciensque lc vokmUrie lualedicLionem, benediclioncm nobis scaturire feciaii, Cbrisle; ideo benedkiI U U S tc sceculum per omne.
Sancli te vidoruut discipuli resurgcnlem, Dominc, et coelesti repleli siini gaudio; ad illos clav.m: Scienles quia ego suiu Deus per quem vivunt
ouuics, abilo c l aununliale me regeui universorum.
Tuam laudamus, Jesu misericors, gloriosam cruciftxionem, sepiiUurajn luam slupendanique rcsur-

, " 4 ~
^ ,
.
, , ;
^;.
, V ^
.
, ! OV 5
* , , \
.

.
*(| ,
, , -
, \ .
, ,
; , ,
/
, &&
, .
&^
\ * ", ,
& ,
.

, , , \ , .
.

"
, , ' ,

, \ .

, ,
\, yoX
.
, ,
, \
'
, $ .
. " , , ^ '.*
, \ ;
&
.

^ ".
, ,
, , *
\ .
" , ,
\ * i f e r
, ,
.
, xal

3957

TRIOMUM.

' 3358

, ' rcciioaem, per quaui ab indiss#UibiUbus iuferm


vinculis soluti sumus, Chrisle Deus, cum rftde
, .
eJebramua.
Videns qui de ie, imrjiaculata, carneni awump^e1 * , ,
rai Jesiun a luortuis resurgeiUetu, elamaa: Qwid
,
decor luus, Fili mi, per quem pulcbritud* p r i , , * '
siina in veierem Adanuiui guperoaoU ?
.
Quia fecii miki magna+
" \ .
Quando crucig ligno ailiius pependisii, agtra h i ' ,
, \ , nien suum abdiderunt, lerra concussa est, et i n fcrorum animae&uis e viuculia {uertuU libera!,
$ , .
Salvator.
CoiUrrtis portie vactibusque morlie, cm glorte
. , , \
surrexisli, fortiter cxtraxisti inde qui deiinebau, ,
lur captivi, quique le u i Deuni laudant.
* .
Terra gaudet, coelura re$nrrecik>Bai omniuai
, 8
., * rerum Creatoris concelebrat, qui quidew n o s
vinculis *t morte nomeii JUA^VIQ graliU laudanies
\ ,
eervavii.

Lumiuis tui radiis mentis mea? tenebroa, Dei
, , ,
Maier, expeHe, ut fidei oaalifctie l u a a eine fiac e e .
lcbrem laudes.
Non in sapientia, neque in potettate.
.
Ascendisti, Yerbuitt, k i erueern, ad viiam me
, , ^
redueens; Uius lraaifiju*ia haJmtali, mibi bo ,
nitaiaa luam laudaati fontcg aparieng iramorUli .
tatis.
" , ,
l i l in sepulcro dormientes revocares ad vitam,
,
inter morUios aiinumeratttg ee, c o r r u p t i C M H g vero
.
ueetre imBianis, Mirrexksii tribug elapsis diebits,
C omnipotcns.

Mortnuni visurce Chrislum morluis vitam pra>
, *
bentem veocrant aromaia ferenieg ieaiinanles til
, .
ungereni,el flebont; sed illum audtentfg reeuacitattiin, gavisaBsunt.
, Qui propria invlsibilis est natura visus est i n \ , ,
carnalug dc te, imraacutola Domina, et crucem
\ .
Htorlemque libens passns gt.

.
Hune in carne tua crucifixum.
. , \
Crucis supplicium voluntarie passus, DeHg
,
Verbum, el numeraius inter mortuos, post ireg dies
, /; .
surrexisli, inimorlales sic reddens boiuines, (uam
agooscentes poteniiam.
\ ;
Quid inter morluos qua&rilie vila? auctoren ct
, , \
f) Deum? Surrexit sicut d i x i t , a i l angclug gloria
\ .
splendescens ferenlibus aromaia roulieribug,
, \
Discipulis vivens apparuisti, et per plurimos dies
,
conversaius es cum illis, eos ad Ones terras, Vcr , , .
b i M i , mittens apostolos.
, ,
Dominum Doum quae peperisli, Virgo, vitac
,
mortisque magistrum, doce nos imbecilles hostis
.
fugere insidias.
*0
Sanclusquem
genuisti Filius sese Deum osten
.
dit.
\ ,
, \ ,
* :, , .
'
-

Exaltatus fuisti in cruceiu, in uno positus sepulcro, indecum gloria surgens, omnia Iraxisti ad le
ipsum : idcirco te cdebranuis beneraclorem.
Lacrymag fundentibus sicul aromata, angeltis d i xit mulieribus: Cur vivura inter mortuos in sepul-

3959

S. SOPHROMI PATRIARCHiE HIEROSOL.

cro quaerilig ? garrexit bomiaiwa amans diaruplis ; $


inferorum vincuHg.
.
Videnteg ChrUtum suecitatum apostoli, divina
,
repleti gunl laeiitia, et muttog per dieg cum illo comc- , dertint, abejas ore cotleglia et qtise gtint galutig au- , \ **
dienies.
\
Quao gicut Iumiirig porla ex infernorum abysgig
' $
eolem proprio lamine flneg iiluRMnanlem lerra- , , ,
ram vidisli, divtea replet* es tetili, immicu- , , lata.
.
AC , ,
Per emorem, miserieors, imagmis tua.
\ , \
Quando in crticem exaltatug es volens, coniremnemnt lerra, collea monlesqae te crncif.ivm i- ,
, .
detitia, longanimiler patiens.
, ,
Quia tuum reformidarei descensum, qnog tenebat
caplivog demigit brevi infemus, hwffabilem collau- & danlee poieniiam tuam.
.
Quae le viderat, e patieng, gananlem caecog, vi ,
tam et regurreetionem, insana le occidit turba Ju- , , ,
datontin.
\ .
,
Virgo, q u vigo Filio tuo tugeUaio rcpleta
ce gaudio C U D I aposloli, cura eig lo collMida- , , , ,
* .
mug.
.
Omnia opera Domini.
, Te crnci affiium videne bonue Utro clamavi* :
, , ,
Memenlo mef, Donrine, perterrttug de tua potenlia
, \ jusliliaque tua gtupenda.
.
, , , , /, Appamisti, Cbriste, mttMeribus, dkeng illis
Gatidete. Eva emm delevigti peccatum, el gaudiun ^ , , \ }
resurrectio tua altulit bominibus.
.
CSRCO caidam a nativtlateolini doiiasli vfgum, iegu,
, ,
a quo venit lumen : gic aperire nribi dignerig ocu- ,
los, ut intelligeutiam babcam inandalorum loo ,
rum.
.
Salva me aflammisgehenna et ab aelerna damnaiione, Yirgo pura; cogitationum mearam
gcda ihictug iratos, ei me deducad tranquilloe viue
porttis.
Lapis de monle non manu hominum

abidssus.

Exteodens, Domine, brachia in ligno crucis, tabem qua animas noslras infecerat manus prima?
parentls ad lignum arborieoliiu cxlensa, expunxisli:
ideo gloriam damos incomprehensibiti modo qtio
omuia ad redemptionem noeiram ordiBagti.

' , \ , ^
, .

.
" ,
, , *

Descensione tna ad inferos portas ratesque


inorlig confregisli; dominia ejus potenlia tua fecisli deserta et resurgens lcriia die totum illumina&ti mundaitt.

\
, ^ ,
, , \ oheov .

Apparengganctig luig apogtolig pogl re&urrectW


nero tuam dixisti: Per oaanem euntcs mundum annuntiate fideliler quae vidigti per me pairala ineffabilia slupendaque mirabilia.

' , , *
& \ ^ .

Cum ferentibug aromata mulieribus vidisuCbrislum gugciiatum a morluig, luctuqoe in gaudium


verso, buic dedisti gloriam,unde alta voce magniflcamu5 te, Deipara.

"
,
, , ,
.

3961

TRI0D1UM.
39G2

.

Oinuia abierunt.
;, , ,
Vinctus el afllxus cruci, Domine, Hberaati nie a
,
vinculis peccalorum, devinxislique tibi vinculo

charitatis tuae: memor idctrco niagniftcenliam tuam
.
laudo et ineffabilem poienliam.
'0 ,
Vetus Adatn olim damtialus le, Salvalor, advc, $,
nienle in inferos solulus est a vinculis damnaiio , , ,
nis et rooriis, magna voce gloriflcans, Chrisle
, .
valde nmericors, bonhaiem tuam magnatn.
* ;
Stupendus apparuit angelus mulieribus in inle , \ , riori sedens monumento, q u i d i x i t e i s : Quem ve ; nistis mane quaerentes ? Cbristus, occisa morte,
: .
resnrrexil.
, " Sancta omntifoque pura, Sanctum sanciorum
,
peperisti dormientem in aepulcro; cum bunc vidisli
, gurgentem tumnlo qtiasi sponsus e ihalamo,
.
speciosum, bymnos decantasti misericordige ejus.
ir .%
Saneti pueri ttt camino.
' , ,
Hominum valde amaus exlendisti bracbia in cruee
, cui clavis afDxus et latus perforari sinens, nostram
, \ reparasti naturam peccati Adami labe infeclam ;

ideo per omne sseclum laudamus misericordiam
.
luam magnam.
Gum vidit te infernus stium evertentem irape
'
rium, quo8 olim voraverat mortuos reddidit, d i , , ,
cenies: Yerbum; Opera Domini benedicite Do , ,
raino.
, .
Angelus super raonumenti petram sedeus, claro*.

bal flentibus qua ferebant arouiata roulieribtis-.Fe
slinantes annuntiate discipulis resurrectionem T I U B
,
, \ auctoris: vere enimresurrexit, lyrannidem inferni
malitiamque diaboli conlerens.
.
Triniiatem unam esaenlia gloriQco, in tribut
" , \
, , persouis unam conflteor divinilatem, seternum Pa, \ , trem, Filium et Spirilum sanclum; clamans indesinenler: Opera Domiui, benedicite Doniino.
, .
Sicut visus est Deus ex le nascens, Virgo, i n ' , ,
tacta virgioitatc tua, sic resurrexil inlacto lapi ,
, dis sigillo; quem cum vidisti repleta gaudio bene - dixisli saeeiumque per omne benedices divinam i i lius potentiam.
.
Omnis filius terrw.

.
Volunlarie super crucem ercctus, longanimis
" , ,
Deus, eduxisti hominem de tenebroso perdiliouis
,
* carcere ad lucem, et depositus in tumulo l u , Chrtgte, qui ee vita, resurrectione lua gloriosa oninet
, , euscilasli dormienles in sepulcris.
, \ .
Tibi, a quo nobis vita, aromala fert ad ungendum

, - mulierum chorus, consideransque quia resurre xerap, nuntiavit discipulis in unum congregaiis et
\ , , desolatis, quod audientes illuminaii sunt ac rcpleii
gaudio.
< .
Chrisle sol vere, cum in infernura cum aniina
" ,
, pervenisses ut Deus, luce lua illuminabti dormienles bic caplivos a saeculi8,et sancta tua resurre * \ , - ctione bos suscilasti tecuin tuam collaudaotes misericoidiain.
.
Asscnsu luo peperisti, Virgo, omnia sustinenlem
, , Deura, misericordia sua bomiuem factum dcprccare
**, * , -

3963
S. SOPHRONII PATRTARCH/E HIEROSOL.
396i
hunc ardenter ut illuminet corda nostra, qua; le . ;
, &$;
colcbrant, caslissima Deiparvns.
.
VicloricE hymnum eaniemus Domino qui fecit m i rabilia tn mari Rubro.quasi ad ejus gloriam ce~
lebrandam.

'^ ,
', , < ixtrixtov,
.

c*i

. ,
PPT luam venerandaro crucem omnes labe velUi
^ *
arboris inundati eumus : quapropter luam lauda .
wn.s bonilalem.
,
Qui volens cruciGxus est resurrexit Clirielus
,
Densno&ier, infernalc omnino evertensimpcrium ;
* .
gloriiicemus illum.

Insolilo fulgentem aspeclu videntes angetitm q u
,
affcrebant aromala, ab illo la?titia repleiae didtee*
.
ruiit Doroiui resurrectionem.
, , ,
Fuisli,immaculata Virgo, auroraSolisjuslUiseper g
, , OV
quem iguoranliae lenebris eruli sumus.
^.
Creatori quem irementet adoranl angeli hymnumdi-

cite, gentety tt per omne sccclum exallate illum.


, Aaol

.
y

Sol cnm vidiesel Deum in carne sua crttcifixum, obscuratirs eet, cemmoia esl terra et petra
scissae sum.
Post Ires dies resurrexil Christns a mortuis
et consurgere feeit omnes in umbra mortis doritrienles.
Apparuisti tuis apostnlis post resurrcctionem,
i oiiMies, mieerrcors, ineflabili replevistt gaitdio.

, \ , \ ^ .

,

.
" ,
, ..
, , \ Indcsinenter celebramus Trinitalcm, Patrem
deliccl aquo sunl omnia, Verbum coaeiernuro iili, el C , .
Spiritum Dci non iaclum.
\
casta Deipara, libcra nos ab spterno supplicio
, , .
ei damnatione, qui te celebrainus.
\ \
Laitdamus l e , M a r i a , inlcr onmes mulieres be.
ncdictam et Deo charam.
" \ , Exlensis bracbiis in cruce, me multis vulnera , ,
Umi artificiis diaboli misericorditcr refecisii.
.
\ ,
Poriis veetibusque inferni confraclis lcrtia die
F snrrextsti a morluis ; tu oranium rcsurrectto , , ^,
ntisertus oostri.
.
morte lua vere ecalurire fecisti vitam mortuis
" , \
et tenia die surrexisii cum gloria vid^niibus te d i - ,
snpalis.
.
Filium letitn f)eum oraiiiiim, Virgo immacu- D , , *
lata, nobis le confidenler laudautibus fac propi- \ .
tium.
Quia ego $um Deut caro factus.

Sicut olim Mqses crexit scrpenleai, Ua lu miscras creclus es in cruce, ita nos sanans a vulnerc
vencnoso lnimici salvansque.
Gloria iibi,Jesu laudibus digne noslris ; volens
cnim deposilus in tumulo, surrcxisli ut Deus et
portuatu resurrectionem loium cxsuscitasti nitindum, onmipotens.
Ecce surrexil aucior vilse a morluis, clamabal
olim angelus resplcndens inulicribus: ne dein-

" []
.
" ,
, \ ,
^,
.
,
,
,
.
" , **
\ ^

SDC5

TRIODIUM.

3966

, c p s flete, s e d a n n H i U i a l e d i s c i p u u e illias r e s u r r e etionem.


.
" , 6 ,
Domine tinclo, qoi Deipara virgine nalus, creci \ ,
fixnsvolens el septilluses, surrexistique a mertuis,
bujus pretibus i i o a i r i ouinium mieerere.
,
.

),

Sacenlote*, hymnum dicite omnium Creatori


Sahatoriqne unimarnm nostrarum : exaliate Ulum, populi, per oume sa-clnm.

Laudamus, Clirisie, titam poet tres dies r e s o r r e Clionem, gloriosaroqiie ascenaionem tuaiw cuaa fida
gloriucamus.
Pro nobis crycifixura depoailtsmque in tumulo,
IV
, moriuuw et resurrccijone sua illumioantein munduui supcrexaUerous.
.
" , \\ - ^ Cbriste sol nesciens occasum qui pro nobis sepultus es el surrexisli a moriuis, HluBiina menles
,
uoslraa, ul indeaioenler luam canlemus gloriaei.
.
Yirgo, Deipara, deprecare Yerbum quod ex le
,
, - carnem sumpsit u l butmlialig nobis praestel misericordiam.
,.
, ,
, \ *
).

' \ ,
, \
, .
$,
, ' , .
ayia , , C
/ ,
.
, , ,
\ > *
.

Magnificamus,

Christe,

tuam

sanciilatem.

Siculagnus, Domiue Ctariaie, aj occisioucni ducius es et vulneribus quae voluniarie passus es jieui dsmnonuin turbam vulncrasli.
Conspectii tuo confracti sunt, Cbrisle, inferni
vccies, et a saeculo morlui resurgenics laudaul le
sicnt victorem omniumque dojuinalorem.
Ilesurreciio lua sancla, Cbrisle, viia est nobie;
cui subjacere voluisii infirmilas nobis gaudium
aiiulit seiupiteruum, quod nunc in Qde festo cclebramu*.
Virgo purissima, per te lumen nobis vmit
e lumiuc, el imniinuue sunt impielatis tenebrae,
idcirco omnes in Qde hymnum libi decaiuamus
Dimnam resurreciionem

tuam

inlellexhtu

Nostram a&sumendo naiuram, eam oliin ob pecratum condemualam reparasli, omnipoiens Deus;
idcirco luam reverenier resurrectionem ascensioliemque celebrat.
Stupeiit prse allonilu coelestes ordines cum v i ,
deni le, Cbristc, super nubem ascendeniem incoeluiu
, , \
forma indutum bumana.
, .
, - D Videntes vestimenla lua cruore lincla angelorum
poleslales anle le reducem vuliu dcmisso reverenler
, ;
praB gaudio cxsultantes adoraverunL
, .
Plaudainus manibus, Dominus ex inorluis por

so suscilalus revcrsus est in coe'uin eubdilos sibi
, angelos babens ut Greator el Deus nosler.
\ .
,
, ,
\ .

,
.
,
, \ ,

, .
' , , \
,
,
, , '.

Age

choro$,Isaia$.

Oinnis crealura festos dies agit aperle ia ascensione tua, Vcrbum Dousque, quam a nobis sumpsisli naluram ad Paircm usque mirabiliter
c\:ulisti.
Confregisti ul Deus, Salvalor, portas veclcsque infcrni, ct nutic a niortuis rcsurgcns scandis astra,
exclamanle angelicormn ordinum lurba cu:n stupore : Aperite portas.

3967

S. SOPnRONTl PATRIARCH.E HIEROSOL.

Mirantibus asc*i*sionem luam discipulis sanolig

396S

*>
, , ,
scse oflcrenles angcli clamabanl : Quein conspicilil
" , eiiniem in coelu:n, ille veniel cmn gioria ut j u
.
dicel mundiim.
",
, *.
Hanc qnam olim dedisli discipulis pacera,
Chrisli, duni ascenderes in ccelum, lianc nobis , \
,
emiiie servaus uos in charitale ruulla, ut uitauimt
.
voce le concclebremua Salvalorcm.
Yere splendescere fecisli supcr nos radlos soHs qui
:, , , *
mentesilUiminat, puriasima Yirgo, el perquemin
,
nmbra moitis sedeules videriint agmiioiite Itimcn,
.
te prae gratimdine laudanlcs.
& .
iVon gtorifirabunhtr impii.
,
Terram relinquens ad coclum revcrsurns u M
, , cum Patre ct Spiriiu sanclo assides, luorum non
oblilus discipuloriim, iHis laudanlibus le, amator *, ,
.
noster, bencdixfcii.
, ,
Com angclorum legiones vtderunt te, Jesu, ascendenlem in coetnm cnm natura noetra, stupe- ,
facti laudem dederunt tuae erga bomines miseri- , ,
.
cordia?.
, ,
Quam cx nobis sumpMsli naturam nobititans
, , ,
eam etiper throntim Patris collocasti, tlomine;
* ,
natura cum eadem veniurus es, omnipotens, ad
.
judicandum mundum.
vot,
In casttiale, piisque vacantes operibus formo ,
eam ftliam Jacob devoie eelebremus ui Dei noslri
.
Matrem.
rou .
Omnium Salvator.*

Supcr alas Cberubim in gloria evectus cs viden. . .
tibus te, Domine, discipulis luis et imlesinenter cla- ^ , , \
manlibus : Omnia opera Domini, bencdicite I>o- , ,
.
mino.
,
Discipulis suis benedicens evectus est Chrislus
in coelum iil Paracteluin initteret eis psallenlibus \ claraantibusque unammi voce : Omnia opera Do- , ,
.
imn\, bencdiciie Domino.

Inimicitiae diruens parieiem, reeonciliasti bomines cum Patre, Vcrbum xicrnum, et ascendens ,
,
in cielum, nostram quam assuiupserae nalurara
\ .
extulisli super angelos el poteslates.
,
Te laudamu*, Deipara,le commune fidelium gau ,
dium,le auxilium cerlum bominum, le pontcin per
,
quem omncs ad Creatorem suum salutemque de .
\eniunl.

.
Eva nos $ua perdiderat inobedienlia.
, ,
Nubes sicul Ihromis suscepit te de monte OUvaruni, piis conspicientibus discipulis clamamibus- ,
que r.uni Iremore: Noli relinquere orpbanos quos , ,
' .
ineffabiliter miserans dilexisti.
,

Absque corpore apud nog descendisli, reversus
,
es autem cum nalura nostra quam assnmpseras;
ante te reverenter se aperiunt portae coelorum v i - * \ dentesque angeti stupent ad luam erga nos mise- , , '
.
ricordiam.

Quid staiis vos aspicientes illuin mirabiliter aaccndenlem? dicebant olim angeli gaiictis aposlolis. ; -'
Qui ascendil in gloria, sic rursum descemlct in tcr- , \ \ ?
, .
ram onanes judicaiurus.

3%3

TRIOD1UM.

3970

Discipulis adcrat sanctissima Y i r g o , ct vidcns


; \
assurgcntem de lerra quem geuuerat, exclaniabal:
'
Ad Patrem revertens coaeternus i l l i , iinph viati
,
mundum g l o r i a l u a ; tibi sol! decus et honor.
, .
Deprecare pro nobis Dominnm.

.
Terra per te replela gloria, cum ineffabili mn \ ,
jeslalc in coelum eg eveclus, fercns ad Patrein
, \
quam de nobis misericordiler assunyseras nalu ,
ram.etluam, solus clemens, laudaverunt miseri , .
cordiam angelica? poteslaleg.
, , \
Aperlmini, portai coelestes, et date introilum Deo
, \ incarnato : Queni dicitis, clamaverunt postulanli, ;
bus angeticae Poiestales; al illae: Indesinenter lau .
dcm dicile buic per quem omnia facta sunl.

Yidentes stupendam Verbi ascensiouem ejus dig\ * - ciptili clamaverunt :MItlc nobis Spirilum ganclum,
, \ - et ne nog oerefinquas orpbanos servoe tuos confl \ \ , lenteste, sanclissirae, vereDeum etbominem.
.
' , Vcrbura simile Patri el inefiabiliter natum de
\ , ,
Yrrgine, boiirinum naturamdellicasti, elassuinpium
in gloria pacem dedisti discipulis lois et te valde
, .
misericors praesliiisli erga mundum.

.
Pueri Rebrmorum in fornace.
\ , Tormenta mortemque passus es, et lerlia die
, \ ,
sictit pradixerag rcsurrexisti ei revefsus es ad Pa , , trem in coelum, canlantibus discipulis : Benediciug
.
es, Domine.
Emitie nobis, miserlcors, sanciissinum Spiri, , , inro tuum,sapien(es clamabant digcipuli,qui doceat
#*.

_ % _ _ _
_ t
~
v
.
.
.
.
. .
\
,


.
omnes in te credenies veraip docirinani et gapientiam.
; , , Genles, plaudite raanibus, cantate Deo in laelitia.
* \ 8sEcceenimassumptusesl gedetque Cbrigius ingloiia
$ .
ad dexteram Palris ejusdcm ibroui parliceps in
aeternum.

Non rcliquerat ginum Patria recumbens in sinu
, , ,
ttio Yerbum quod nos ab insania cupblilatuin libe; , , .
r a v i l ; ideo clamamus : Bcnedictus es, Deus.

.
Caminus septuplo ardentior
factut.
, , Qui ineflabili modo iormam ut gcrtpluin est in, \
dueratnon suam, nunc,nobisper passionem 6uam
, malorum expertibus faciig, gurgil de terra, glori*
, , , ficandus anie faciem Patris, cjus celebraniibus
.
D gloriam per omne sa?clum Thronis, Angelis et Dor

ininatioHibus.

, , ,
, , \ \ , .

Yesie candida apparuerunt angeli apostolis qui


novi ascensionis tuae gpeclaculi testes, guis non dere oculis videbantur, dixeruntque eis, Ad quid
alloniU aspicilig in coelum? sicut videlis Jesuui
ascendentem, sic rursura veniet ad judicandum
uuindiim.
Cuncta ui Deus infinitusrcplcns, Domine, coplum
cum carne noslra consceudia deruiggig ante le
vuliibus mioialraioriift angelicis poiealaiilms laeiisque te celebranlibus aposlolis el dicentibug :
Sacerdotes, benediciie DOIDIDO.

, ,
, -

Sanctisgima I)ei Maier, aninia meae dele vulnera,


lava aquarum fonle quaa scaturiuni de laiere I* ilii

,

, , ; ,
, .

oc7l

S. SOPIIRONU PATRIARCH/E HIEROSOL.

3972

tui peccatorum cieali ices, bis exlcrgens salubribes .


^* fluenlis : ad le clanio, ad le confugio, lanquain
, , \
solum mei prxsidiuui.
.
"
.
Omnem avdilum invasit siupor.
" , - Aperiie porlas,inlelleciuales cocloruin Poleslateg;
,-,
ecceenim adesl Kex qui nostram susrcpil naluram
*^
et iniroibil ad Patiem suuni, Dcus et bomo, patra , \
tis magnalibus el slupendis.
.
Psallite vos omncs qui intellectualcs cstis; pro ,
miiiiie canlus in honorem tam nmanda pairanlis
, ,
Dci et in coclum asieudcnti et millenii Spirilum
, $
sanclwm simm aposlolis sancliiicans nos onines
.
qui divinilati ejus gloriam daimis.
$ ,
Srpiillura lua solutisuni quidegcbantin inferno; 1-. ,
bomincs te resurgente resurrexerunt, ct aseensio
\ , ,
lua, soliisimmutabilis c l omnipolens, a quovene- ,
riiul nobis salus el omnia bona, eoelum et terram
.
iiluminavil.

Salutanles te cum Gabricl omnibusque anglis
dicimas : Ave,splendidum Regis palatium:ave,Virgo ,
purissima, per quaip adunala $unt coeli el lerra, , , ,
devcnitque uobts salus tuam confitentibus imma- , ' , .
culalam maternilalcm.

.
Ttopeeum victorias in dextera tua.

Qtii exlraordinaiiam banc desccnsionem siipcr
lerram ignoraverunt angeVi, in ascensu tuo percon- , ,
tanlur dicemes : Quis csl ille rcx poleslatum ?
.;
Poslquam ^ruciifgi te, Cbrisle, volunlarie passus ^
, ,
es, dio lerlia resurrexisli, reversusquc eg in coc- ,
lum videntibus te discipulis tuamque mirantibus
incoinprehensibitcm polentiam.
.
Cujus voluniati resislit nibil inconiprebcusibilis

Deus imperavil nubi pro ascensu suo, el de Oliva^
,
rum monie altitudiuera coeli conscendit nube
qeasi cnrrmn gubminiglranle.
.
Yere excelsior facta es, Yirgo, coelcslibus an , ",
gelorum ordinibus, de qua carnem sumpsil Ver- ,
biim Patrrs : Filium depfecare, immaculau, ut , ^,
pos liberet ab omnibns actibus mafig.
.
Te coilandanle$ in camlno.

.
Agcendeiitetn ad Palrem luminis prineipium in

gloria, mitlentemque Spirilum ganclum aposlolis jy , <}
laudate omnes et exatlate.
\ .
Canlale et psallile jubilanteg vos qai babitatis
" \ ), , ,
lerram, hodic enim AbStimplus est in glorfa qui

nos mortales coelorum incolis !n ablernum conso- .
ctavii.
Vtri Gaiilaci, quid s k slatis aspicienles in coelum ?
" , ,
dicebanl angeli discipalis ; eicul videlis Cbrigmm
; * '
ascendenteni, sic nirsus veniel in gloria.
, \ .
Tu es, Ttrgo, terra illa qase sine cuhura tu
listi germcn quo divina polcntia mitrrunlnr omnia,
, ,
bumileiw animam raeam ac egentem exsatura.
,
".
Casti tui partut figura.
.
Deus ckmenlissMne, tormenta crucis moftem 9

3973

TRIODIUM.

3971

, , \ - qe propter nos pagsits ee, 1 ut decebal Donm


, ,
resurgens ad aeiernum Palrem inum reasccndisti,
,
VerlHim, idcirco ineomprebensibilem tuam adoramus divinilatem.
, '\
Clamal Moses fn Spiritu : Angclicas potcslntes

conforiamini in summO rege de tcrra assurgente
, \
in carae ad superna regna, ct naturam honii .
mim lapsara considere faciente super tbronmn
Palris.
, ,
Aperimhii, portsp, clamafeal David in Spirilu pro * pbeiico : Fillus Dei unigenitus regnavit soper oni , \ \ ,
nes genles, et in carne revertitor ad Patrein qucm
.
descendcns apud nos non reliquerat.
" ^.
Quia ego sum qui imperat mari.
Com discipulis conversatus per dies quadra:, , , , ginta, Salvalor, post tuam resiirreclionem et pro
,
missum ad eos mittendi Spiritum sanctum, inter
, , ' Xe^ concemtas assumptus es in gToria stupcndo modo
.
guper alas Cherubim vectus.
, ,
Aperite porlas, discile incredibilia, dicebant
, angelica poiestales praeminenlibus sibi cajieris ;
qui regnal super omnia ascendit ari n o s i n requiem
, ' stiam Tiaturam indulus bumanam, sicque deiiicans
.
bomines ob nimiam cbarilalem misericordiainque
infinitam.
*
6
Suam involvcns (cnebris incorporalem naluram
, , Deus qul ambulat super pennas ventorum, carue
, snmpla ex Virgine nube Iucida, de lerra in altum
, aScendit super nubem, videntibus discipulis g l o .
riosam ejus ascensionem.
*
Terra Illa es, Virgo, quse slnc labore produxit
, \
omninm mitrilorem, fMuni nempe qui mantim apc , rit imptelqtie omne animal benediclione divina
gua virlulfe; corrobora pane viiae corda nostra
.
prae fastidio languentia ob infelices culpas.
Aurei simulacri.

.
, \
Aasumpta Adami nalura illaroque deiiteans,
, ,
Yerbum, deducis illam ad Patrem (uum, lucis
, , scaluriginein, siupente omni coelegiiitra spirttuum
, , . ordiae et conclamanie: Celebrei Dorotiiiiro omnia
crcatura.
, Elias, ascensionem tuam stupendam praeflgu*
, , \
rans, Spirilu divino ducltte visns est currum
,
agens, elatugque de lerra i n allUudmem coeli te
, \ - celebran* creatorem e l dicens : Laudet Dom iniim
.
ct superexaltei Hlttra oronis crealura.
, , ,
Laudate Deuia, jubilate, genles, platidile mani, , ,
biis, voce concordi psallite : Cbristtis rex surrexit

gloria unde venerai, ad salvatidos nos clamau .
tes : Omnig creatura laudet Dominum.
, , Merilo praedicanlee le Dei Malrem glorificamus,
^ Yirgo iramaculaia; gic enrro unum a Triniiale
\ \ carnem fecisti, qucm cum Patrc et Spiriiu gancto
.
ut Dominum celebrei omnig creatura.

'

, , *
\

Insyflicien$ esi omnis lingua.

Qtiis esl iste qui modo ascendit cum gloria in


nubc? dixerunl coelesles legiones aliis clamanlibus, Aperite portas; Deus cst solus terrara coulo

S. SOPHRONIl PATRIARCILE HiEROSOL.


39
3075
juiigens, illum extollattius gloriQcemusque - , \ *
.
raulcs.
;
Repulsa i n Eden natvra visa est i n allfreimi*
*6*
St-dens niirabililer super I b r o n t i m P a l r U l u i , Cbrieie, ei undiqtie suscipiens adorafionee Angelorum, ', ^^*
, , , * /
Arcbangeloriim, Tbronorum, Poieslaluin et Doroi .
nalionum : gloria Dco nostio ila in eam benedco.
", , , % ]
Exspeclatc, inquis, Verbem, discipulii luis
^
ob ascensioncm luani moeslis : sedcte exspeclan ,
tus usque dum veniat ad vos Paraclilus divinus
*
fons omniuin cbarismalum indeficiens; ille quo
.
lnclior ueiiio docebil vos oiunia.
%1
.
Tu forliludo omnium in te confidcnliutn.
\
T u , Doiniue, naturam jatn c o n d e m n a l a i B irans, , gressionibusque maculataui super a n g e l o a ulpote
>, .
misericors exlulisti.
Guni gloria ccelura coiiacendisii, laudantibiis te,
,
Domine, angelis u i suutn Creaioiem ac Detim.
, ,
.
Posiquain iu coelum ascendisti, misisti, o c l e , , lnenlissiuie, aposlolis luis Paracleluiu Spirituni
, , ,
veriiatis qui docerel eos.
, .
Yerbum de le assumpta carne venit ad nos, i m 6 , maculala, sua moius niisericordia, u l DOS primo
, ,
parcuium noslroruiii peccalo lapsos reOceret.
.
/ / i inlolerabilem ignem detrusi.

.
Peractis oiimibus qua? praeordinaveras propter

nosiraui salulein,assuinplus es, Domiue, in gloria,
, ,
videHlibus le dtecipulis el cum treuiore concla6 , , , mamibus :Oiuiiiaopera Domini, benedicileDomino.
Viri Galilaei, dicebanl angeli, quid s i : alteuditis
" ,
ad Doniinum vcslrum iu cocluin reverlentem;
quem sic videtis rursus veniel ad judicandam om- ,
; " ,
ncm creaiurani, constitutus omiiium judex.
qui coeluni conscendis cum gloria rnibe vectus, , .
, ,
cmilte nobisjuxia proimssum tuum Spirituin re , , ,
ctuni, SpiriluiD divimim, Spiiituin indivisurn a te,
, ,
clantabaiii divini aposloli, ut le per orone g&eulom
,
laudemus.
.
Eltgene sibi liabilacutam cx te, Yirgo innupta,

carnem sumpsit ineffabili misericordia ; sola enini
,
, *
filiorum boiniiiuin electa ee immaculala ut itnma
*


Ctdali iieres dotims.
.
el digna Dto miranda re$.

.
Qui medios inler br.liliae canius ascendU in coa- D

,
lum cuiu gloria, ui olim praedixerai propbeia, ille
\,
esl Domiotis el Deus omnium ; gemes, psallile,
\ , , ,
psallile in Gde c i iremore glorificantes qui iuve\
siigabilia el inenanabilia fecit.
\ ^.
Trislibus dixil discipulis : S i obediens Patri
,
mco qui me misil disccdo a vobie, haec nou in
, \
actcrmiin erii *eparalio; abite per toium tmiudum;
, ^illum docete quia ego sum vere Deus qui feci qaae
, audisiis et vidislis.
.
Pace daia onmibus, nubes te, Cbrisle, suwcpil et
, , \
assumpius es de lerra vidcnlibus le discipulis
, ,
ctinclis; et in ccelum assides Patri supcr omues
\ Principatuset Potesiales.
\
3 .
9

3977

TRIODIU.M.

'

5978

, , Lncis le reeeptaculum ostcndit, immaculain,


Deus qui ineflabtli modo de te incarnaius est :
^
etaltasii enim cruce Adami snbetanliam el
, \
faclus es priniogeniiuscx mortuis, manensin coelo
, \ ,
Deus una cum Palre ei Spiritu sancto conglori .
ficatua.

.
Sedens in gloria.
*0 , ,
Qui naiuram babet inaccessibilem, niibi tamcn
, ,\
accessibilis faclus, eo quod portaverit me, meani

illustravit naluram quam asccnsione sua supra
\ .
dominationes polestatesque collocavit.
,
Elias olim curru veclus luam per aera ftgiiravit
, , *
Verbum Dei, ascensionem; nube enim, Salvaio**
, , ,
quasi curru vectua pcrvenisli in sinum Palris.
.
Slupcnlibue discipulis ad ascensioncm Magislrl

sui, illamque consideramibus dixemiil angeli
\ ,
Dei: V i r i Galilsei, sicut nunc ascendenlcm illum,
" , ,
sic descendentem vidcbitis ad omues judicandos.f
.
Dans Deo corpus el supra iialuram pnitttrienv
'
Deum, innupla, humanam regeneras naluram bu , , ,
miliatam labeque infectam peccati : liuic' Filio tuo
, *
clamamus, Gloria libi sit, Cliriste.
, .
Sanclos iaudemus puerot in fornacer

.
Qui ambulat super pennas ventorum nubccula

vcctus, nunc repelil coelum ubi ante sedebat, mit*
, ,
tiique Paracleium discipulis laudaniibus e x d ,
taniibusque illum sseculum per omne.
,
.
\ ,
Crnccm moriemqiie voluntarie passus surfexisil*
, \ ' ornnipotens, el le visibilem pnebcnspcrquadraginia
dies amantibus te discipulis, laniQcasli eos; deinde
* '
daia illis bencdiclione, cum gloria ad Patrcm
,
tuuin ascendisti.
.
Poetquam ea qua: o:i:nc vcrbitm superant thco; , ,
logos, Verbum, cdocuisli discipulisque juxta
, .
promissum niisisli Spiriiuiu sanctum tecum in
\
ihrono assidcnlem et per quem omnia facta smii,
, , \ clamanlibus illis, Opera Domini, exaltalc Dominuoi
.
et benedicile i l l i .
,
Quae porta es clausa per quam solus iransivit AI ", , - lissimus, dirige mc per scmiias Domini el aperi
,
mibi januam salutis; ad le enim confugio, Yirgo,
, , unicum generis buinani praesidium.
/ .
0>

.
Lapis tnontii non manuhominumabscissus.
" , ,
Donec indnainini YirtiHc ex alto, inquis disci, *
pulis, sedcle una congegali; ecce euim coclum re, \
peto el mittam vobis Paraclelum assidenlcm Patrl
.
super eumdem tbronum.

Agamus dum simul assurgcntcs myslice in altura
,, \ conlemplalionis, menlis oculis inlueamtir Yerbum

aelernum quod ascendit assidelque Palris ad dex .
teram.
,
Surgens matulinus ul sol de turaulo, radiis tuis

omnem illuminasti munduro per apostolos verilati
\ ,
lamine lucentee pellentesque tenebras.
.
, , '
Parce mihi, Cbrisle, cum veneris^ad judiean*
PATBOL

<;.

L X X X V H .

125

5079

S. S O P H R U N I l P A T R I A R C H J E I I I E R O S O L .

dmii ttitsndiim, per illius prcccs quae le pcperil ; , !;


' ;
fuga incniis ineai lcrrebras, cecleslisquc regni tui
.
fac me bxrcdcm.

/.
Ad le mane confugio quia miscricors es.
; .-;
Yi niortis dircmpia polcnlia tua e tumulo sur , ,
roxisli, Cbiisie, posl Ires irtes, ct cum gloria coelum (-onsccndisii, celebranlibus le discipulis ui , .
.
Deuni crga bomines bcnignum.
Nc IIOS rclioquas orpbanos, valde misciieors.
' , - / ' ,
*ed sicul proiiiisisli niitte Spiriluin luuiu; sic ad le, , \ ,
bonc Salvator, clamabanl discipuli tui cuin vide, , ifc,
runl le de terra in coelum asiendcnlem.
, .
Ecce liirnc vemurus cst super teirani Spiritus
\ r
saucius sub ignitaruni spccic linguarum ut Verbi
,
discipuli quorutn nalura e luio facta cst viri ap , );>
pareant ignili ad prsedicandum illum tanquam
y
&
bominum amanlem. In assumcndo bominum naluram cx ca quac
;,
nescivii virum, impulsus misericordia, firimim
, ' , *
dcdisii praesidiutn ci defensionis inurum nobis
\ \ , ss
coniilenlibus le Dijum bominumqiic amatorcm.
.
Ob zelum pro legibus palriis laudandi.

.
lis per ineflabilem misepcordiam luam adunalis
, >
quac disjunxeral peccalum el inlerfeolo moite
, \ ;
-quaiH in carne subiisli hoste, cum gloria rcvertc , , ^';
ris ad Patrciu non auie reliclum, clamanlibus dis, , ,
eipulis. Opera Doiuini, benedicile Domiuo.
, .
Miscrius corum quos a/navisti, sed quos perdi , ,
doral udelis bosiis, de monlc Olivaium iu coc , , , lum ascendisli, videulibus discipulis etrdeimraulibus
, ,
quod mtbcs sicui ibronus Cbenibim le cum
, ,
corpore suscepcrat; idcirco lc Salvatorem cumeis
.
coilaudanius.
INon vos reliuquam orpbanos iUios c l bsercdes
, \
regni inei ,-sed eiiui ad cceliun perv^uero initiam
>
ad vos cx allo Paraclelum qui vos doceal quai
,
menles vesiras supcranl, ignilos qui vos faciat
\ ,
in veeira fragili uatura, clatnabas discipulis, unde , , -*
ctim illis le in aeternum laud unus.

Pracier nalurx consueiudinein paris,Virgo, dato , , ;
rcm legis, lollentcm qiuc obscura siiul in lcge
, *
ct imperiientem nobis qua* illuminat cbariialein;
,
ideo ine sub loge peccaii alligatiim libera, V i r , , )^
go, ul psallam : Opera Domini, benedicile Doiuino.
, .
)
Ncc $ufficit lingua.

.
Egeiuis dcperdila*que miserius creatura, u l vcro
\ miseraior solus, bominum induisti naluram, et
, \ *
f #i ti per Passionem tuam alligalo, ad Patrem in
, \ >
allum aseendisli, Cbrislc, omnia replens gloria
, ,
lua.
, .
; ; >
Quid confracti estis animo, quid slupore perc\\\s\ ? claniabant aposlolis angcli stanU.-s cum eis * *
m inonic : bic Josin quem videlis asccndemeiu, , >.^;
, , ;:
ille in inulla gloria rursus veniel ad judicandum
.
mundum c l unicuiquc juxta opera dislribuendutn.
:, ^
qui sanclis discipuhs luis pacem dedisii,
, ? .=,
pnvslans illos emissione Spirilus lui fchces, Ver [] ^'
buin Dei mis^riccrs, saiva nos ab ictibus inimici,

X O

X O V

3982
3081
COMMENTARIUS L l T l RGICUS.
, , ut facta voliiniatc lna, omnes digni qui regnemus
lecuni inveuiamiir.
.
Tu sula immaculala sanciissimaque M a r i i
Dt*i Maler, visaes Uicis reccplaculinn onineui illn , "
minanlis crealuram : quapropter, rogo le, infeli ,
cem aniiiiaiit ineam vitJe cupiditalibus obca?calam
,
illutmna, ut sicul in die per semiias quaead Dciiui
.
ducunl iucedam.

SOPHROMl

HIEROSOLYMITANI

PATRIARCHJE

COMMENTARIUS LITURGICUS.
(Ang. M n , Spicil. flom., IV, 31.)

Sophronii palriarchce flierosolymuani Commentarius complectens totam hinoriam ecclesiasiicam


et subltlem exposilionem reruni omirium quw in
divina Lilurgia peraguniur.

'#
\ ,<" ,
,
, \ ,
*
* > ,
; ,

, ,
.
; , C
,
\
; 6
, \
.

, ,
-
, \ ,
* >
^
* *
* \ D

,
,
: , .
'. \ \
,
, 1

J,an. \ i v .

1. Doininusel Salvator noster Jesus Chrislus proniisil ei dixit : cCum veneril Paraclclus quem ego
ntiiiam vobis a Paire, illg doccbii vos el suggcrei
vobis onmia quaecunque dixi vobis; alia quoquu
annunliabit quae nunc audire ei porlare non polcsiis . Posl adventum Paracleii muuus summoruin ponlificum susccperunt aposioli; elenim qui
6ub specie linguarum igniiarum descendcrat ei i n babiiabat Spiritus sanclus, docuil ei produxii illos
ad oinnes getites quaruin loqucla Hos imbuerat.
Preces igilur mysleriorum, scilieet diviux Hlurgfa*,
fecerunl unusquisque proul populi perslantia, leniporum adjuncla el persequeulium insidia? pcrniiliebant; in prccibus eliiivocaliouibusdiflerebaiU ab inviceui, lypus autcm insiilulionis niysieriorum i n variabiliter ab omnibus scrvatus fuii, qucmadaiodum Dominus nosier Jesus Cbristus illum iradidii.
Divinis vero aposlolis ex boc saeculo adcmptis,
quidam inler sanclos Palres scparaiim cgurunt;
preces ei invocaiiones fecit unusquisr|iie, imo 11
adnplalum lilurgia? ordineni. Is inier s:\ncios fuil
ilhistrissimus Epipbauius, lalis magntis Basilius t'i
divus Clirysoslomus; sua praeceplu tx s l i l l k i diis viviflci fonlis Spiriuis sancli bauserunl. lUu\
wodo orlbodoxorum Ecclesia insliluia sua, (juasi
(ibrisio dicla et peracia fuisseui, rm-pii.. Nunc
l

auiem pras caeteris el posl prasawlilkaioium li


turgiam valel Hlurgia Basilii c l Joaunis Glirysoslonii; pratsaiKlificatorum autein lituri/iain (.
Jacobo iribuunl, cogiioimnalo fratri Dontiiii, alii
vero Petro apostolormii capiu, ci alilcr alii.
2. Gum nobis sermo est de rcbus qu;v ad divinam liiurgiam spcctanl, uecesse esl ui prius dicainus quid sii Ecclcsia el quam signiiicalioueui

3083

S. S O P H R O N I I P A T R I A R C I L E I I I E R O S O L .

r?J

concba, synlhronus, myax el alia cjusdem geueris - , , , babeani. Ecclcsia ita nominalur, quod ea or (> , ^
ibodoxi congreganiur et convocaiilur; complexus \ :.qtioque vocalur, quia mirahiha Dei in sc habel; , 1\
coticlia, juxia Beildelieiniticum slabulum et speltin ,
cun qua scpulius est Dominus; syntlironus ;
lypne csi throni ccelcsiis, in quem, cum carne sua,
,
a*sumpltis victor liiijug niundi et quo inseilit.
, * :
SyrUlirotiiis dicitur el non simpliciier llirontis,
\ ;, ]
quia Filius cum Palre in eo consedit; cacteri au , *
iom symbroni honorem indirani, quem posl rc urreclionein stiain conseqtiemitr jusii juxla iliud :
, * -1
Kgo ilixi, Dii eslis . Consident sacerdoles,
pcrinde ac si cum CUristo cmcjfbci esseat cum pas \ ,
sionibus suis et destderiis ; iniHislri vero in ange *
inoduin aslant. Mcnsa sancta sanctum
mo- , <J>
mimenlnm reierl, in qno sepullus esi ; sancu
\ pwubesis calvariam loci in quo crttcifixus cst: ideo
sacriiicaiur io ca ; ciborius, in modum Noemilieae * , 6 & /wr
arca [cib a ciboKi (arca) el vrhu ab borario ordi
nato] desomiuir; convoluta? awcni columnae ad imi
taiiouem qtialuor atiiinaliuiii accipieads sunl,
.
qiiai vidit propbeta.
3. Allare sic iiomtnaiur, vel juxia coelestem et
. xal
spiiiiualem aram, iia ul sacerduies lerreni hnr
arcbias repraesenient spiriluales ei immaieria- '
l e s quae more ignis ardenlis apletidesctinl, v d
*
juxla sacriim Ghrisii moniimeuiuin, in qnoFUiws se , $ \
vicliuiam Deo Palri oblulil. Myax (volul33 super \ . ; ,
ara) priumin figurat coelum, el alia Ecclesiae C
slruclura repi aeseniat ftriiiaineiilum visibite, el q u
,
infra succeuea sunl candelabra ralionem eiderum \
habent; gradus ctelestein imilaultir aram, el sicut
ibidem niinistrant angeli Det, eic el terreni sacer
dotes iu gradibtis asiant et Domiuo culuim debi- , !
lum semper tribuuni. ldcirco conveuil sacerdotem

csse iguem ardcutem, irreprebensibilem, ab oniui \ ,
macula ei iinprobatione liberum ; sacerdoies enim
, \
arcbangclorum vicem geruut, et quemadmodum
\ * Scrapbim carboneai suscepit ct tradidil lsaiae \
\ \ .
sic sacerdotes sumunt pauctn, id esi corpus Doniiui
,
el danl populo. Nc quis igitur opinetor figtiras re- \ .
prareeniativas tanlum esse sanctae corporis et
\
sanguinis C h r i s i i ; ast creilal qnisqne paiieu c i vi
,
iiuiiioblalumconveriiiiicorpiiseV8ai>guinemCbrisii. D Alia explicalio. Gradus (podium scilicet sacrum)
\ (I). ";*
t s l elevatus et sub pedibus locus; secundaui

Christi indicai prxsenliam, qui insideus judicabil
, /*
\ .
vivos et morluos.
*. \ \
4. Oriuiits flt juxta sacrum c l legalem cuhum;
, *
Cbrisii cruciiixi uioriem incruce cxornatam denion , ^
elral,8.ve velaniinislorinam referi; cancelli admoreiii
&
caiicelloruiii sunlscpulcri; operaamea quas simpli * ;
cemingrcssumadiiiiuiil, locumorationis iiidicant, ab
) ^
uilroitu populum cxicriorein (obibeni, iiiierius
* Pal. L \ X * I , 6.

* h a . v i , 6.

(i) Ai.itnudveric pia?clarum de SS. Eucbaristia tcsiinionium.

3985

COMMENTARiUS LITURGiCUS.

898C

, Sancia sanclorum cicfiiiiunt el solie presbyteris a o


, " cessuiu praebenl. Solara in moduitr fluminis igniii
, \ .
peccatores a juslis separai, juxia divum Paulum

diceniem : c Ciijusque opus pcr Ignem probaiur \ >
,
Ambo petrae iormam iuduii, qua revolula insedit
* . >
angelus ad oslium luoiiuuienli,
mulieiibus, myr ,
rbam defcreiilibus, resurreciionein anuuitiiavil;
, )
gradus auiem amboius scalam Jacobi commemo ,
raul. Mulierum vero slatio exsistit, ut femin

ab bomiuibus separenlnr; sicul imilieres iiriguen .
tnm deferenies, cum Josepbo ct Nicodeino in se
ptdcrum ingressae non sunt, asl sicterunt fora*

et fltiverunl. Esl narlbex, ut populus ibymiamalis
, ' .
bora forisastcl. Gatecbuinetiorum clivisio in moduin
\ angeloriun est, qui in lerram descendunl, sod
. * i
| j g effusas in lerra preccs perspicimit; vcl
t

, '

e COB

juxta illud Scriplurae : c Auollile porlas .


, c " . *
\
,
.
[?] . [ ?
' . '
$ . ,
! c ,
c
,
\ . ,
vtov * \
.
.
\ \
\ .

*
,

,

' \ ',
;

5. Signaculum aiigflorum lubae repraesenlat, quibus angeli in uliiina die cancnt c l omnes gemes
esomno snscilabunl. Sacra meiisx instratiini siuuni
Dei Genitricissignificat; corporale sindonem qua sepullus cst. Diecus in parvo circnilu,nubfs formam referi. Calix, de quodiclum fuit: c Bibitconmes*. Labis, jtixia Ulud propbetalsaiae : > Misit ad meirniiiii
ex Serapbiin , > Virginem significat, quac paneiti
de coelis poriabat. Sidus et quatuor aniinalia, qiue
coeli fulgorem oblegunl, signiflcaul margariias in
dverea disci facie non esse conghuinandas. Cohnn
7

adesi, ul uibil impuri in sanctuin calicem incidat.


Candelabra et cerei aeiernam luccm flgtiratu; innuutil jusios, lucis mare, splendescere. Doiniiiica
sic vpcatur, quod ea die Cbristus resurrexil; medelam Domhii significal, quia Adami morbuin eo
die sanavil. Dominica non flectimus genu : fid-1
eniin per resurreciionem Domini exsurgit; ad Penlecosten nsque genu non fleciimus, ut aepienariuiii
sepiies numeruui efferamus ; septein per sepleiu [49]
ei Dominica \ , efficiunl 50, quod futuri sacculi ligura
est. Si ad orienlem conversi noslras preceseflundiiniis, haic inler alias ratio polissima, quod fruclum ex Edeu carperc speramus , qui ex orienu
proveuii.
\ ' , [] -
,

.
*. Q 6. Ponlifex locum Domini tenel : qiieinadinoduin
, ciiiui Domintis suos angelos miltit, ila cpiscupus
. - saccrdoies. Siola alba iiidiiilur sacerdos, in foimam

coDleslinm polestatum, videlicel Domitii; de boc
, *
euim dicit Joannes : c Vesiiinentmn ejus albiim
\
sicul n i x . > Tiiplici (Homerali) ^ircumdaiiir, ideo \ . que Trinilaiem induit. lu sacerdolis capilo cir, .
cinala tonsura spineam coronam signiiical; dn ,
plex auiem corona qune ox capilloniiu forma clii,
c i l u r , veneraiidiun corypbiei apostoli capul ad
,
vivuiu exprimii, ium Pelrus pcrlonsus ab IHOIIIMS
8

fc

1 Car.

!?. r ,,|.
s

x x l l l f

7,

* M.iub.xxvi.-27.

I:a. vr, 6.

Malili. xvn, 2.

39S7

S. SOPHRONII P A T R I A R C H E HfEROSOL.

JJrJ

iiliisus fnerit, a Domino auicm bcnedicttis. Siimma ,


e duoilocim Inpidibus, ad Pelri imitationom, igniia
* *; specic in sacerdole (ulget, juxta illud Propbelae :
. ,

Qi:i facit angelos suos spirilus ; c i iteruin : ; , ; &:
Qnis illc, qui venil ex E d o m ' ? i Hic enim coccineus ,
vocatur; profecio Gbrislns in Passionc sua chlaniy % \ , 4 dem coccincam porlavii. Sacerdotes vero locuin
; xdxxtrcr w:
Scraphici r.bori irnenl et slolis suis obtccti sunl re >
fciti pcnnis; duabus labiorum alis liymnum cccle -,'-
sicm cantini, maiuitim autcm capulo spiritualem
, ignem Cbrislum accipicntes in altari fertiut.
,
, \ ,
.
9

7. Diaconi, in modum angclicarum potestalum,


veluti adminislratores spirilus suis sublilibus alis,
ila linlcis vcstibus inservienlcs circnmvolaiit. Sancla ^
plialanx notninalur, quia gralia Dei io illa adslal;
albi coloris csl, quia caro Gbristi qucmadmotium
caro bumana, fuil alba; maschalas habet, propler
latus perfossum lancca. Manica?, vincnla manuum
ejus siniulant, quibus nd Atinam c i Catpham pcrducius fuil; non enim a tergo, scd anie pcclusalligalus cral. Sacrnc aulern cohorlis amcolapba,
iiiii bab*t cinguli scnsus cobibcnlis. Gingittir saccrd-s, quia spiriiualia perflcil el simpliciter
raiionalia cotislringil. Penula esl vestis inconsulilis,
quae a Spirilu sancto apparnil; cblaniys cocciuea
cst. Encbirium Iineum esi; si pcnuia purpiireum
babet colorcm, illud *Scripiur commemoratiir :
Quare rubra sunl veslimenta t u a ? Sin autein ^
album, mulationem iudical; angclus eiiiui in albis
apparuit inulieribus, et splcndorem resurreclionis
prscmonslravit, ad quam populus intendil. Ilnmerale, veslimcntum Aaronis refert, qno sub lege induebantur sacerdotes; parvum vero ail sinistram
habebanl sudarium.

\ :
?.
:$3
;
, \
/.
; > o s c ^ i "
, ' " - *
* , * . ' .
, \ !
. :
, .

10

;.
t
; > , ,
,

. ,
,
.
8. Sacravpbalangis tonsura , veluii sacerdolis,
'. , : \ , :;
spincatn Domiui noslri corouam demonslral. Epi -\ .
,
!ru!]':um capiliscjus firinanieiiimn cb*:rubici ilironi.:
:6 t ;
Clierubini enim rcquiescent super caput ejus :
\
..ul angclorum visioucm alliKlii.Tunic; alba cst sicut
. : .
angclis; orarium augelos imitatur; idoo ad pedes
delluil el sinislro snperponilur liumero; duo Te D , ra ; ,
siaincnla siguifical; Novum a fconie est, Veins a
, ,
lergo : vesiis auieiii cuhacrcl, nam si Veius.ct No, ~
MIIII Tesiainenlum inter se conjuncta non fuissenl,
, \ Xia?,
iiulla adessel conlinuilas. Manipuli qnos gcrunl
. diacoui, sudaria corporis aposiulonim sunl.
, .
,
Ilacc cuin explanata s n t , jam ile viciima dicon\ \ .
iluiii csi, (jurc a sacerdoiibus sacrificatnr. Domiims
. *
noslcr Jostis Gbrislus, qui pro imindi vila i?l salulc
\ ; \ ,
uacrillcalus esl, quoiidiu el <juo inudo in Galvarije
, ,
Ixo crucilixus esl, iia insaiuia proihcsi a saccrdo :; ) * );
ibus sacrificatur; cni lanrca sacrificnUir, ue forsan
1 1

^.

.,:, . -

Is:.

\.

10

ibid 2.

11

Kzo.b. , I.

333
COMMEXTAUIUS LITUKGICUS.
3090
, qnod in sancla cnicis passiomvlanrpa pcrfnssmn
fuil latus, oblmscamur ; 1 cxivil sangtiis cl nipa,
,
a<l ine.orrupiionem et refeclionem Imjns mundi,
\ \ , quod sacerdos offftri sacrificium pro populo.
,
.
9. Aclio sancla mullis appcllaiur nominibus : vo'.
catur benediciio, oblatio, primiii;e, panis : bcnc , , ,
dictio, uti proloparentum malediclionem adimons;
oblatio, quia illud, quod in loio bominum gencro
,
opiimum babemus, bonoris gralia Deo Crealori no, \
siro in sacriGcimn sanclissimum offeriimis; priini " ', .
li;r, quod nibil sanciius, nibil prxsianlius Deo dc> ferrc possumus. Panis dieilur, quia panem ccelcstcm
\ . " , inanifcslal, qwod nobis suscipienlibus in inanduca ,
tionetn tradiiur.
.
)- Oblalioueni signare mngnus nos doctiil Basilins;
lianc aniem defeniBl, ut unusquisque epopulo quain
dani iu fomrminionc parlem recipial: si lurba fucrii
*
abuiidanlior, dividemtoc sunt ipsae parles. Portanms
, , panemin disco populoque apponimus, sicul in nub\
,
diccnlrs : Sicul agmis ad occisionem duclus es
, ' \ Prothesis eamdcm, imo multo majnrcm hahel vir .
inlpm qtiani Sancta sanclorum; Belhlebemilicaiii
,
indiral spcluncam, vcl cocnaculum slraium, in quo
\
post rocnam Dominus siiis dixit discipulis : lloe
,
- facite in meain commemorniionem , id esl in
arlernum, sccundttm ordiucm Melcbisedccb. Qn <l
t .
eslordo Mclcbiscdecb cl quid ab ipso fuit oblatum?
, \ *
Panis el vinum quibus Abrahammn suscepil; si cx
; \
alicnigena iribu fuerit Melcbisedecb, in boc figu , , e

,-

t,

; \ ,
ram Ghristi fuisse putaiiir c l oredilur. Sic rcspuitur
sacerdotium Lcviiicum, quo rejeclo, necesse cst ul

lex et cullus anliquus pera.ulenlur.
, \
\ .
'. \ t
! 0 . De noslro aulcm cullu dictiur : Ecce sacri
(icium milii oflferlur in omni lerra
Sicut cniin
imnifflerialis Deus caruem e Virgine suscepit, et
* \
in iinn Iiypostasi pcrfectug Dcus eral cl pcrfcchis
,
boiuo, nobis in umnibus similis absquc pcccalo,
,
iia el novum corpus ex cnjiisdam ulcro ct saiiguiuc,
, \
carnemque de Virgine desmnpiam, id esl ex sub, , ,
sianlia panis, diaconns et sacerdos dUsecant fcrro,
\ \, '
scilicel lancea,de qua supra qn&slio fuii. IIoc mod<
, byposlalice consecranl. Panis eiiiin in proibesi ja j) cei, asl ille apparel expians. Qui tolaiu honiiuuni
, *
naiuram susccpit, in primitias seipsum diTcrl Dco ct
,
Palri el in elecium e fruciibus omnibus sacriiicium.
\ , \
Allaiiieu diacoutis, vcUaccrdos cuni illo, rcs parai,
'
ul conveiiieiili Pass':onisleiiiporc,poradvenlumSpiri
lus vivificaniis poriiciatur sanguis Domiiii. Kc \i\

proibesi posita, iiivocaiionefii facil saxcrdos. Ciini
a bcnediclis corpus Domini separal, angeliim imi, ,
lamr, qui Virgini Avc nunliavii. Sic enini in altaru

adesl divinum corpus, queinadmodiiiu fuil in

Polblubein, ubi nalus cst Clirislus; coilcin niodo
, , * qno fuil in Nazarelb, quo ftiil in Capbaruauui, vul ul
"
^
siiiipucilcr clicam, (cmpus Iriginla :niionim qtiod
u

'

Is.t.

MII,

7.

Luc. xxii, 19.

Malacb,

i 11.
#

5931

S. S O P H R O N I I

atne bnpiigmum et
plel propihesis.

PATRIARCHJE HIEROSOL.

39*2

praedicaiionem effluxil, adira- , * 3


\
fc , ,
3
.
1 1 . summo ponlifice assignatur lempus, qno
', piimus sacerdotum res divinas incipiat. Temptis
iltud indirai Isaias propheta, cum nativiiaiem Prce- .
cursoris et adventum Clirisli annuniial; prx ca>
teris eiiim vaiibus lemptis illud peropiinie designa ,
vit lsaias. De Joanne quidem praedixil: t Ecce ego
inilio angelum meum aote faciein tuam, qui praepa-
rabit viam luam ame le , et caetera quae vali .

ciuaius est; de Christo autem : c Eccc Virgo in
'
inero babebit " , qusecunque de passione, sepul- ,
lura el resurreciione veniura aperuil. In illo lem * \ *
pore ntanifestari debuit mysierium, qnod ante . *
consliiutionem imindi abscondilum fueral. Qui
\ ! \ \
iiiiiiuin aacrae liturgiae facit sacerdos, figiiram refert
Joauuis Pracursoris et Bapiislae praedieaiionem
Biiscipienlis etdicentis : iPoeniteDliam agite; appro ,

pinquavit enim regnum coelorum
Diaconus
,
vero, siculangelus, dicit : c Jube, dominc, benedi , *
cere; requirit a sacerdote, id est a Divinitale, ut
\
sancta mysieria perficianlur. Qu! interpellalus fuit
, &
Eacerdos ut snnclissimam Trinilaiem in perfeclio , , htix;
nem mysleriorum invocet, dicit : < Benediclum sit
,
reguum; > populus auiein vice sua divinilus periiiulalus, qiiemadmodum aposloli Iransformaii fue- \
, *,
runl, cum gaudio et limore reepondet : c Amen,
id cst : veriiat. lucepla jam sacra aclione el prhra , # '.:*,
oratione perfecla, Iegunlur qua?dam ex propbelis, ' ,
' > ,
eo fme ul perspectum sil praedicta suam babuisse
. :
impletionem ei Velus praeceesisseTestaineiilum: unus
,
esi legislator, qui in ullimis diebus apparuit.

,
, ' .
'.
12. Sciendum est quod initio cujusque officil, sive
,
maluiini sive serolini, primo canuntur s:\lmi Ve , , W
teris Tesiamenii : deinde cantici legis graiia?, ul
, xa\
omncs cognoscant unuin esse ei euindein Deum ct
\ .
Dominuin Cbrisium, qui nova el vetera condidil.
"4. , ,
Expleta prima oralione, uli jam dictuin fuit, ca ,
iiinnur aniipbonx, primo ut omne bonuin conflteatur el deferaiur Domino, quisalutem generi bu- D
*
mano iribuit; deinde niagna voce proclamanl :
c Dominus rcgnavit, > id est: Magis regnal Domi- , 6>,*> , ?.*
nus, Rex ante saccula, qui bunulem carneui no ,
siram induil el carnem banc virtiitem proclamavit,
, . , xsCicisi plerisquc in cruce ignoiriiiiia appaiueril el
ipsc liabuerit servi coguomen. Sicut rex qui pole-
, gabiaieui ei viriulein in se ipso babet, ei bis ad de \ \ *
p llendos inimicos non utilur , serins autnu cum
, \ -*
subdaos ulcisci volueril, exsurgil el parvulo qno , i'am lclo bosies confodit, et iu abyssum pofdiiionis
, ;
deliutlil, ab omnibus tyraunide libcraiis, bas audil
\ :,
\oci-s : t N U I K - regnavit Domimis noster, nune vir ^pilem iuduii ; > cunsiliuin ojus et nllionis desi

M . l . c l i . , \ ; L:!C. . 7.

, a

ha. , l i ; M.illh. . 13.

M j l l b . , 2.

3933
COMMENTARIUS LITURGICUS.
3994
, NCv , - deriuiii regniim et virtiitcm appellant: sic et po > \ pbeia, cum praevidissei Vcibi Dei praesenlian iu
, \
carne bumana, tempns ulciscendi genus humanum,
\ hoslis et cousocialoruin dxmonionun dissoluiio ,
nem, morlis quoque n.ortilicaiionem, el Iiberlatem
,
eorum quos delinueral, elsi laniuui ad speluncam
, ); \
nativilatis Domini adfuerit, jam iliud pracinuil :
, \ *
cNunc fegnavil.nunc virlulein induii;> non eo sensu
, \\ ac si iuciperei virlus in illo, sed lanqtiam iubaerens,
, , , - ad praevisuii) e i adaptaium tempus reservata.
, t
Gonsuevil Spirilus sancii graiia, quae omuia con * , ' ; ,
firtnal, fulura lauquam pneseulia vel prauerita
annuiuiare.
. \
^.
'. - 13. Primae anliphonae adjicitur : < Per iuler , >
cessionern Dei Geniiricis, salva nos. Quare? U l
, illa, quae semper virgo permansit, poslulaia con \ ;
firmel. Deinde ad iinem bymni ranilur, c per i u ,
lercessionem sanciorum luoruni. Eienim cuin
\ \ - pro animarum salule et peccaioruiri remissioue
,
sacra celebramus niysleria, coiivcuieiuissimtim est
uloutiiibus sanclis et coelesiibus virlulibus supcrio ,
rein Matrein Dei in adjulorium invoceauis, deinde
, * illos qui Fdio ejus qnain maxime placuerunl. Ulud
. > c , fJiiigcnitus Filius, ab imperalore Jusliuiano pro *
clamalur; ostendit incomimilabilem Filium Dei bo ,
iniuem faclum fuisse pro salule generis bumani.

.
, C Egredilur sacerdosdeferensEvangelinm sicul Cliristns crucein bajulavil; si diaconus defert, Simonein
6 ,
angarialiim imilaliir. Qui in inlroilu lucent ce . rei, divinam lucem indicam. Iniroilus aulem pomifi. , .
cis, ^brisliet Dei noslri manifeslationem ad Jonla \
nein; usquc ad mauifeslationcm illam,elsi fue nt pm.U \
fex, a l non omnibusosiensus et agnilus, et noudtiui
, , *
sieierat in medio u l superualuralia el sanctissima
\ , \
\ * perficcrei. Qiii vicem Praecursoris tenel sacer dos, ut ad baplismui poenitentiae exdlet, inlroeunlem pouliiiceni videns rccedil , e l nibil alititl
* , nisi verba Joannis sibimeiipsi quasi rcfert: lliinc

oporiei crcscere, nieauteni n i i n u i ; slalimque sinit
, ui pomifex inajora perliciat.
, \
.
1 4 . Diaconus sanclum Evangelimn, slcul jussa
*.
smiimi regis ad duces popidi fidelis, profcri; sub
sequiiur autein sacerdos, et lolo apparaiu stio,
,
qui iu conle buiuili gloriiicatio esl, omnia cnute
\ ,
atljuncia refcri. Doinde iu atiiboiie.m veniunl can ,
lalores, caiiunlqne: < Venite, exsuhcmus Doinino.
. ; ,
Qui inlVa stanl, coiiciiiuut, el concentu suo angelo , , * >
ruin el boininuin syiiipbouiam adumbranl; quibusad ,
iiuineraiKii Minl aposloli. Hi dixeruut: Veuiic,

* \ c , dosideratum inveniitius; illi aulem : Yeni ei
vidc. > YeucruiU, ei diem illaiu cum 111 per > "
nianscnitn, rauera qu simplicilcr ad bapiismum
;. , ', *
17

1 7

Joan. , 30.

299;>

S. S O P H R O X I I P A T R I A R C I L E J J I E R O S O L .

speclanl. Pracvcmcmus faciem ejusin conftsssione, ^ ' 2. , ^"


lioc significat, quod ille, qui nunc npparel, Dcus csl
, * , , ovr^;
ante saecula, coelum ei terram ei mare creavit; homo
', , aiiieiu facluscsl pro nobts ct orones bumana? nalura3
\ * " *
proprteiates in se babet, absquepeccato; rursus vero
* -;
in liovissimis lcntporibus, cum eadem facie el bypo
siasi venlnrus csi judicare vivos el morluos: boc non
^cum simili, necsine corpore fiet. Venite adoreaiuseum \ ;
dein Deum credenles, procidamus proptcr peccaia
\ * ,
noslra, pravcuiamus el commoveamus faciem ejus
. , ^>
in boc saeculo per confessionem el conirUionein
o r d i s , i i l in fuluro judicem propilialum inveniamus.
, \ \ crjvrp.Cf
, '
15. Quibus adimplelis, canlus Trisagios canilur, R
'. , q ; i diviiiiialis Fdii byposlasin demonsirat, imo et
, ,
-, val \ \
P.iiris ejus el Spiritus vivificaiitis. Agios Tbeos
, " , ?
(s;>iictus Deu$ )t liyposlasf-os proprielaies disceruil
rcr.zei paieroilalem iribuil Pairi ; Agios iscliuros
(sanclus forlib), Filii el Verbi byposlasin commemo- . . " , > .;
.
rat; c Agios aibanalos (sauclus immortalLs),
c " , }
consubsiaiuialem ei viviiicantem Spiritum indicat.
\
ILLC cuique c l singulae byposiasi conveniiinl: nain
\
unaqurcqiie persona esl sancla, foriis el iimnorla\ \ *
l i s ; iribus una est nalura ei subslanlia ; nomen
\ -.csj
coiniimuc Divinitas. Hujus irisagii canliei verba

prope assecutus fueral David propbela, CIMI dice , ,
ret : c Silivii anima mea ad Foriem, Vivnm ; >
el alibi : t Verbo Domini coeli firmali suni . . . . ^ * < \ *,
spiritu/>ris ojus, omnis virlus eortiin . E l alio
\
1)Co : c ln lumine Uio videbimus lumcn . Qui
\ ot/
a!> Isaia proclamalus fuil canlus serapbicus, et
? . *
tria agia in unam cunlrabil dominaiioneiii, quau\; , \
lum a nostro Trisagio discrcpel?
,
;
1 8

1 0

e-'.
16. Posl Trisagion ad synibronuni revcrtUur
;
pomifex, stipatus a diaconis sicul ab angelis;
, \ ,
cotnilanitir euiu saccrdoies qiiemadinodiim aposioli

cnm Jesn Cbristo in montem transligtirationis pro

diete. IIoc ascensum do (erra in cfuluni significai
, \
t l iransforiiialiouem conversalionis Jndaicac qnas
lcnis dejeou repcbal; inaaifcsio eniui lex gra
Iia3 post Domini bapiisniuin iucepil. Conse.-.isus iu y -
symbroiio iunuil, quod Filius Dei in ea qii.nn as. , or.
sumpsil carne (sicnt c l agtms qnciu in bumeris
, hnposuil, undc hmuerale destiiiipiaiu est, videlicel
\ , ;
Adan>iiicuro genus), asceinlil supcr omitcs princi, ,
padis, vifltiles, douiinaiioncs, ei scipsum ad Deuui
\ \ , xai
ei Pairein conlulit; una cx paric diviimm babuil el
\
c\ allera Iribuit, vwlelicei subjcclo assmnplo pcr
, ,
(iiguitatem suscipienlis ci puritalcm assumpli; Deus

veio V:\lcr illuni ccu sncrilkium et oblaiioncm ac- ,
lopiam colJegit pro gcnerc bumano. Forsan consi ~:
' in synlbrono ad iiiorcm David, qui ibroiiuiti
^ad jiidicanddiu slabilivit. Cinii iu syni!no;io slat,
, ?, ^ ,
(Uviriarn irau.sformaiioncm indicat ponlifox, ma . > *.
"Psal. XLI,3.

Ps:i!.

>-, .

: e

P.ai.

\\,

10.

COMMENTARIUS LITURGICU3.
SOOi
^, mimque exlendens lcrtio sacerdoles signat siculCbii ,
sius discipulos.
, .
? ,
17. Trisagio perfeclo, populum signal sacerdos
, -, > dicendo : c Pax omtiibus, > id esl, pacem ad in*
. .
vicem babeaiisqui statis ad mcnsam Domini. Quam
\
al iinem Trisagii fac^re constievii nonlifex signa , \
jioncm, iniendil adiinplelioiiem ei sigillum propbiHiarum de Cbristo; quod cnim Cbristtis incarne
\
apparueril, firmala ei obsiguata suul qua? de Chri
slo fuerant vaiicinata; ordinalur quoque ad ini
tium operum divinorum el ad boniinum redempiio ' .'
ncm. Ad pacem eliam valcl signatio, quae divisas
\ dissolvit potcstatcs el gentes longe laicque remune
ravit: lerresiria el coelcslia in unitatem condiixit
\ ,
, \ Chrislus, qui Patar pacis vocalur * " . Deposito Ve * \
lere Testamento, quredam e Npvo, e symbolo graiiac
legunlur : evanescunt enini propbctai cum Cbristus
\ \ ipse prodfii. Proecedil Paulus, lanquam mUes forlissimusel doclrinam suam mullilndini expl n a i ;
,
Icgunlur Acius aposlolormn, c i excerpia Episiola
rmn, el in iine promissiones Clirisli Dci noslri.
*
, . ln bis siai virlus c l incoitcussa veritalis (irmitas.
. Ad aposlolos dixil : < Veniie post me el faciam vos
, piscatores bominum " ; adosl nunc bora, qua
, piscalores ei illitierali mundum universum ex erroris abyssu ediixerunl.
, \
, \
\ ,
>
\ \ .
'. , C
18. Posl apostolicam leciionein, canil David :
<,
Alleluia. A / , signiAcal, apparuil; E / , Deus; nirt,
Laiidate Deum vivum. Ad ullimum Aileluia au i).i, .
feriur bumerale a ponliike "ul uianifrsuim fiat

legem adimpleri et a ponlifice novain consccraii
,

gratiam. Quod per Alleluia canlnm cum iuremo
, \
movetur lliuribulum , gmliaiu Spirituj sanc^
. , aposlolis collalam significal, qua immissi sunt dis ,
cipuli ut omncs morbos et mollUiem ii> Israel lollc
renl. Post AUeiuia -ancium EvangHium suscipit

. sacerdos vel diaconus, et sicut angelus Domini divina perficieus mandala, progrcdimr in anibonein

cl banc propbcliatn Isaiae adimplel : In collem
, , ponile signuin . Giim fidcliuni lurba inanus

' , ' - exlendil, gratias Deo pro acceplis mirabilibus refert.
. ^ Cuin iremorc librum aperit sacerdos ci niandaia
populo eiTatur; cum silculio astai fidclium coslus,

quemadmodum Moyses, Elias el prophelaj nmncs,
.
c.um loqucrelur Deus ad illos ei diccroi illis : Ego
, \
suin bonus paslor . Leclione coniplnia, librum
* , \
sanctum clandil lector el oiiuiibus filialiter dcoscu ,
landuin defen : Evaiigcliuui onhn moiiumuniuiii esi
. , \ , t
. > p r i T i s e n l i a j Chrisli Filii Pci, quo in aciiigmatibus
,
scdrcalilcrapp.iriiiluobU;docel v e r b a c l geslaCbri .
sii, ejiii? ad uos mandata, passionem, sepullurain el
' , '
rcsiirrcciioncm; <!<Mi)iracu is vrro Glirisii paucascri

i V

S8

|a

1 1

'"Isa.ix.C.

"Matib

iv, ! 9 .

' - M s a . XIII, 2.

S m\.

x, 11.

399*

S. SOPHRONIl PATRIARCILE HIEROSOL.

VM

{s< rtml evangelistae, magie ea quasi iranseundo * * '


indicarunt
, ,
, , , , ^
, <
.
'.
49. Quatuor Evangelia ordinantur ad formam
, ,
qoatuor atumalium, quibus Deus, mundi reclor, in \. *
si.lei el est super Cherubim. Facies quatuor ani , ,
nialium similes siinl, prima bovi, sccunda vilulo,
lerlia bomini el quarta aquilae : prhna igilur facies , ,

aciiunem el imperiuin exprimil; secunda, ordinem
sacerdolalein adumbrai; terlia, biimaiiam Dei pi35- \

seniiam el manifestalionem describil; quarta, aquila
volans, Spirilussancli supcrvemenlis virtulem aper i l . Evangelium secandum Joamiem Chrisli impe- \ *
rium, aclionem et receplionem exponil ; scribilur
.
enin : ln principio eral Yerbum
Evangelium

eemndum Lucam, sacerdoiii flguramexprhnii, cum
a Zacbaria sacerdote, incensum deferonte, incipiat, \ \
Matibxus generationem juxla carueui narral: < L i - , . ,
ber generalionis Jcsu Clirisii, videlicei babei for-
, Diani humanam Chrisli. Marcus auiem cum pro- ;*
pbeiicospirilu, qui a sobliuiibns ad homines devenii,
hiilium suum fecit, dicens : clniiium Evangelii, sic- t * .
ii scriptum est propbetis, > aligeram Evangelii


imagiiiem oslendit.

; * c ,
.
20. Quae evangelicain leclionem subsequiltir be-C
*' nediciio pontiGcis facia in populum, o&lendil futu ,
-* ,
ram Cbrisii praeseutiam anno 30,000 fore, lesiiino
liium euim digilorum sexies quinque millia
. indical. Qua3 poat divina Evangelia fiuni Ieclio,
, \ \ ^ ' ,
preces ei posiulaiiones, osque ad Gherubicum
caiiiicum, trium leinporum doclrinam Chrisli Do- \ \ -
\ ,
uiini noslri inuuunt, et catecbeeim qtiae ad sanclum
,
praeparai baplismuin, cum caiechumeni, et non dum initiati et divino nondum dignali bapiismo,
a sanclis Cbristi mysteriis recedunl. Quae iittcrdum
.
effuudunlur preces, fiunt pro caiecliiiinenis, pro
\,
Adelibus ei pro sacerdole. Adutirabiles eniin Palree
htieilexerunt, quales esse debeaui aniina et manus , ,

st^cipieniis saiiclissimum corpqs Gbrisli Dei nosiri;

el quia cor purius esse oporlei qitam solis radii,
, \
ad vcniam peccaiorum el beiiignilalem divina.n

conriliaiidam, oralioncs iieri sialueruut. Eiliion
,
devolviml diaconi, quemadmodtim Josepb ei Nicodcimis fccerunt cum sepclirent Dominum. Dicitur .
, \
auieni : c Gaiecbumeui, procedile; ler repeiilur,
.
quia < ln ore duorum vel Irium lesiium slabil
, , , ,
Oinne verbum". Giiiu incliiiaius oral sacerdos,

siibiiiisfsioiieiiidemoiistrat. Dcinde clamal diaconus :
Sapientia, id esl, divina ; clamat quoque sacerdos .
ad Deuni: c Ut per polcsiaiem tuaui ; > el caula- . , t , :,
lores, angrlos itnilaiiles, populuui ad canlictim Cbe- , " ^
f ubicum convcrlunt. Onmes adborlalur Gbcrubicus >
canlus ut ad fineiu itsque adionis altentioii aslcui -6. . "U
** Joaii. , 1.

27

Deui. xvu, 6.

<001

COMMEXTARTUS LITURGICUS.

40C2

hi roenli, terrenain abjicianl aolliciltidineii), qttasi ma \ gnum recipienles regem per sanctissimi corporis
,
ejus participalionem. Dum canlalores cum populo
,
enmdem camint caniicum, denionstratur angclog
6ta . in excelsis concinere.
,
.
'. > ,
4\. Apparatus quo perficilur sacrificiam reprse ,
seniat Calvariae locum, quem Abraham prxflgtira , \ ' vit, rum pararei ligna, ftlio imponeret et basium sa, \ .
criflcavil. Sacerdos, qui solusPin lemplo slat, dwn
^, canitur hymnus Cherubicus, figuram gerit Palris
- coelestis, qui Filium adveuientem colligil. Flabella,
. ^ \
sceptra ei gladii, ut symbola dignilalis regi:p, de \ , \ , feruiilur in locuin Cberubim el Serapbim. Qui p r ^ .
leretmdo portat hbmerale, hic arcbidiaconus imi , ,
ttinr angelos ; evanescitenim veteris legisgraiia,

cum novae legis apparuit. Diacon! ceu alites iiicor.
pore, procedunl, more Cberubim, qui in Ibrono
\
qniescentem Divinitatem portant, saticia e protbesl
.
in ahare deferuntur, ut figtirelur teirestris vila
,
Cbrisii e praesepi adseptilcrum; Deus quoque Magng

conduxii m advenlum Salvaioris in carne viderenl;
\ \
ostendiiur eliam Domini introilus a Belhania in Je '.
rusalein.... Ccelera desiderantur.
\
..
.

SANCTI SOPHORONII O R A T I O .
(GOAB. Rilual. Grcec. p. 4 5 6 . )

, , ,
, , , ,
, \ ,
, ,

,
,
. *

. \ ,
, , , ,
, ,
, \
, \ .
,
, zbs
.
, \ \
. ,

Opus Sophronii palriatcha

Hierosotymorum.

Trinilas supersubstantialis, vere bona, yere d i vina, omnipoiens, omnia cernens, invisibilis, i n coinprebensa, substanltarum inlelleclualnun nalurce
opifex, bonilas insita, lonien inaccessum omnem
bominem venienlem in hunc mtindtim illuniinang:
irradia quoque mibi servo kio indigno, et mentig
meae oculos illtislra, ut immensum beiieficiiim ct
virtmem celebrare aggrediar ; accepta fiat propler
astantem populum mea aupplicatio, ne bnc advenientem Spiritum luum sanclnm peccaia mea praspedfanl: sed et permitle niibi inculpale ad le elamare, etdicere: Super omnes bone, laudamus l p
benigne Domine, omnipotens, rex $lerne, l.mdnmtis te Crcalorem, et mundi Opificem. Laudamus
te, ex malre eine palre, ei ex patre siiie raaire
nalum. Praevio namque fesio infaniem le vidimua ;
iii pra?senti vero perfeclum le cernimiis, ex perfeclo Deum nostrum perfeclum mundonianifesiunw
Uodie eienim, fe&livnm lempus adest, c t s a n c l o rum cborus nobiscum convenit, el angeli cum bomiiiibtis celebrcin dicni agunl: uani liodie Spirilti
sancli gratia, in columba? forma supcr aqtiaa adr

4003

S. SOPHRONII PATRIARCILC HIEROSOL.

4 i

venil. Oiilur bodic Sol occasum nescicns, ci Do- ; . \


mini luce utundus perfundilur. Hodie liina lucidts
, \ \ Kvp-cradiis tnundo offulget. Rutilanles Iiodie sle)lasplen. ;
dorc lucis orbein illustrauL. Hodie nubes imbribns
.
justiliae bumanilalem coelilus irrorant. lucrealus
,
hodie propria? c r e a l u r manui sponte suppouimr.
. : >
Hodiepropbeta elPracursor adDominutn accedi^:
5 ..
sed ct iremore corripilur, cernens Dei crga nos
, '
condescensum. Hodie Jordanis iluenla in medica. \
menia, Domiui prxseniia cotivcriunlur. Mysiiii*
* -,
hodie fluentis omnis irrigatnr natura. Ilodie mor .
lalium ciimina Jordanis unda absiergunlur. Hodie
*
paradisus bominibus aperiiur el Sol jusiiita? nobis
. ^ ;
illucet. Hodie populo Mosaico, Domini praesenlia,
.
amara convertitur aqua.Hodie velcri luciu liberaii,
.
velul novus lsrael salutem uacii sunius. Hodie te- > ,
nebris exempli divina luce splendescinuis. Hodie
" . *
Doniini apparilione caligo niundi expiirgatur. Om , ,
nis bodie crealura superne scinlUlai. Errorbodie
.
dissolviiur : c i viani salulis Domini advenuis opera ,
lur. Hodie superna cum inferis dicm festum aguni:
. ct itifera cum supernis conversanlur. Hodie sacer
, \ \ .
et sonorus fidelium convcnlus exsullat. Uodie
ininus ad baplisniuin contendil, ul in allum genus
. -
bumauutn allollal. lidlcxus Doniinus bodie proprio
. ,
famnlo inclinalur, ul uos servilulis jugo d pre^sos

erigal. llodic couloruni regnum comparaviinus, re.
gni eithn Domiui tion erii finis. Terra et inare bo\ . Upi
die sibi niundi gaudium diviseruul :el la?liiia mun .
dus repletus esl. Yidcrunl te aqua?, Deus, viderunl
,
lc aqnae, ei limuerunt. Jordanis couveisus csl Q
reirorsum, iguein Deiiaiis inluitus corporaliler
descendeiilcm, ei in se subinlrantem. Jordanis convcrsus esl reirorsum, Spiriium sauciuui conleinplatus incoluinba; forma demissuiu, el libi circmuTolitaiilem.JordaQiscunvcrsuseslretrorsum,edocti2s
Deum invisibilera, visibilcm factum : Crealorem
incarnaium, Dominum in servi babiiu demonslralum. Jordams conversus est relrorsum, el monles cxsuhaveruiil, Deum -carue cernemes. Yocem
eiiani dcderunt nubes, admiraiae eum qui advcnirct,
lumen de luinine, Dcum verum dc Deo vcro. Doluiuicam celcbritalem bodie in Jordane conleniplaiuur : ipsum vero, irausgressionis uioriem, erroris
stiiuulum, iaierni nexum, in Jordaue demergcnleui,

.
,
. .

. \ , ,
, ;
* , ,
, \ .

, \ * .

, zsl
.
, ,
, .
el saluiis lavacrum muudo elargienlem. IJude ei D , ego pcccaior el indignus servus luus magnalia
, . \
miraculorum luorum enarrans, liuiore correplus,
, ,
in compunclioiie libi exclamo, elc.
, , , , ?^ \
, \ ,
. " , so
, , , . . .

4l\tt

TROPAUIUM.

2,
.

TROPARIUM
OPUS

SOPHRONII

HORARUM

HIEROSOLYM1TANI.

Hora prima, canlus 84.


* , &.
Beihleem, praeparare, instaureiur praiscpe, spe, ,
lunca accipiai. Yeriias vcnit, umbra iratisiit, et
, Deus liominibus e Virginc manifeslalus esl, nostrain
, \ formam assumens, ei assumptam divinizans. Ob
' * \
boc Adam una cum Eva reviviscit, clamanlque :
* ' In lerra benevolenlia apparuit, ul salvarel noslrum
\
genus.
.
Cant. 5. Nunc propbelica pradiclio
compleri
. \
feslinat
inyslice,
qtiae
d
i
x
i
t
:
Tu
Beibleem
in tcrra
,
Juda, nequaquam minima es in principibus, qu;e
, ,
speluncam pra?parasti; ex le eniin inihi egrediciur
dux geulium per carnem, e puella Virgine nams
,
Cbrislus Deus, qui regat populum suum novum
,
I s r a e l > Dcmusilli omnes magnificenliam. Versus.
* ^ Domine, obaudivi, cant. 84.
. . , , ', . .
'
Haec loquilur Joseph ad Virginem : Maria, qnod , \ ; ,
nam esi isiud opus, quod in le vidi? Dubilo, el
, \
slupeo, el menle lurbalus sum. Occulte igimr cxi
* , a mc quamprimum. Alaria, quodnam esi istud
\ ; ' , * opus, quod in le vidi? Pro bonore opprobrium, pro
, \
lxlilia luctum, pro laudibus conlumeliam tnibi al tulisli, non jam magis boininuni injtiriam suslinoo.

Nam a sacerdoiibus e templo tanquam inviolatam
Domini puellam tc accepi; et quod esi illud quod
;
vidco? Et nunc idem.
.
" f, . '.
Hora tertia , cant. 82.
Ille Deus nosier, non conferelnr alius cum ro,
,
qui natus cst e Virgine, ei bominibus conversaius
\ \
, , e s l ; pra;sepio paupere, Filius unigenilus jacrns
videlur morulis, el pannis involvitur. Hunc ado , \
rantes el nos canicmus: Sancta Trinilas, salva
\
nosiras animas.
, .
"*. '. .
Canl. 84. c Deus ab Auslro vcniel. Antc luam
, , ,
naiivilalem, Ireiuore videntcs myslerium, Domine,
!
spirituales mililiae conturbatae sunt. Nam ut puor
,
vagire voluisii, qui coelum aslris exornasti; et iu
\ ,
bruloruii) praesepio reclinari, qui roanu orancs
\
terr* lermiiios coniines. Taii eaim iucarnationc
, , cognita esl lua cbarilas, Cbrisie, magna inisericor . . ,
.
dia ; libi gloria. Vers. Domine, obaudivi.
'. .
Cant. 3. Joseph, dic nobis, quoinodo banc quam
, ;
c sanclis puellam accepisli, pragnameio ducis Be, \, \
ibleeiti ? Ego, inqtiil, propbelas scrutalus et ab

'

|N

"

\ ,
,

\ ' , , . \
**.
.
1

M i c b . v, 2 ; M a l i b .

u,

C.

'

angelo erudilus, credo Deum geniliirain


riam iiifffabili modo : qucm adoranies,
Orienle venienl donis cximiis colcnies.
nobis caro factus cs, Cbrisle, libi gloria.
idein.

~"

fore MaMagi ^b
Qui pro
E l nunc

S. SOPHRONII PATRIARCH.E H1EROSOL.

4007

llora sexta, cant. 1 bis.

4^
1

" . .

,
, *
>, *
, ;
.
, , * ^
;
. .
*
, . *, .
", , \ , ,
c Audi, coelum, et auscnha, lerra, excolianlur
fundamenia, tremor occupet terresiria; quia Dcus , :
el Crcaior carnis formam induil; el qui poieiiti \ -,
niaiiii crealuram finxil, ejus in opus suum cbaritas \ ,
uosntur. c alliiudo divtiiarum, sapienlia? c l g ! " \ -
ucienliae Dei! quam inscrulabilia snntcjus judicia, c i
, \
iiivesiigabiles viaeejus ! 1 Vers. Dom.ne, obaudivi, \ . . ,

cant. 81 bit.
' ?. . .
Adesle, Cbristiani populi, aspiciamtis prodigium
,
omnem cogilationem percellens et superaus; cl pie
\ eautantes, fide adoremus. Hodie onim ad Bclbleem
,
pragnans puella appropinqual DominuiD parimra.
Angdornm cbori ptecurrtinl; et haec ccrnens * Joseph sponsus clamat : Quale esl in le stiipendiiin
* \ '
myslerium, Virgo? el quotnodo parcre debes, jugi
\ , ; \ inscia puclb? nunc idem.
;
.
Hora nona , cuni. gravis.
*, . .
Conlurbaius est llerodes videns Magorum pieia tem, el irae suae impos, auni spatium accuraie , \ , .comptitavii. Maires libens orbalx sunl, ei imma , \ ;
tura pticrorum anas amarc dcmessa c s l ; ubcra
cvacuaia sunl, el laciis viae conslrictse; magna
, \ *
fuii ciades ; ideo pie, fldeles, concurrentes ndore- , , xpc >
mus Cbrisii nalivitatem. Vert. Deus ab Austro ve- . .
niel, cattt. 2 bis.
, . .
Quando Joscph, 0 Virgo, moerore adbuc vulncra" , ,
relur ad Beibleem pergcns, dicebas illi : Quid
,
vidcndo me pragnaniem inoeres el lurbaris, uon
,
cognoscens oranino meum suipcndum mysierium ? ,
Deinceps amove tneium omnem, prodigium agno- ,
acens. Deus enim in lerram descendii per niiseri- ; *
cordiam iulra uterum meum nunc degens, et quan-
do carnem assumpsit, banc natum videbis quomo\ \
do bonus f a c r i l ; el graiilndiius pletiug adorabis
* ,
tanquam tuum Creaiorem, quein angeli camini sine \ \ . . Kvpis, iine el gloriiicaul, cutn Patre el sancio Spiriiu. \ .
Vers. Domine, obavdhi, cant. 82 bis.

Hodic nasciiur e Virgine qui manu omnem crcalionem continei; paimo lanquam mortalis involvi- > /
) , uir qui in subslamia sua impalpabilis cst. Deug
* /
in prnesepio reclinalur, qui firmavit ccelos oliui
piincipio; ex uberibus lacie nuiritur, qui in de- ,
^erlo niauna roravit populo; Magos ad se vocal
Ecelesiae Sporsos; illorum innnera Filius * , * \
Virgiriis. Adoraiiuis luam naiiviiaiem, Clirislc;
. \ .
osiendc quoqtie nobis divinam luam nuiufoLHiow**m. Ei iniiie il^fnm idcm.
Adesie, lideles, exalienius dfvtnum coplie iti
Betbleem descensum ad nos visibilem; et animtim
vita pnra ornatites pro nngnentis rirtutes ofleramus, prapamites accuraie genelbliaca dona iu
*piritualibtis Ibesauris. clamanies : Qni in aitidsimis csl, gloria Dco in Triniiaic, per quem benevoteniia in bominibus apparuil; qui Adaui ab originali maledicto liberavit, ui bomines diligens.
Ver$. Deu$ ab Auslro veniet, cant. 4 bit.

* . , 3).

4009

FRAGMENTUM DOGMATICUM,

4010


Durabile faciei Deus gaticttim coriun regnutn iu
, . *
mulios annos. Secuodo ; Uurabile facit Deas di*
, , *
vino praesidiq, divina cttsiodU, diviuo muoioiioo
,
vatens ei ganitum regnum eorum ia rooliop aiwof.
heruiu: Durabilem facfei betia domiiHyp ei MUII ."*
luajn pon^Gcera titytriup in.rouUo*anuos : dici \ , *
mu* lypicaa Ggura*, et aolviatue.
%\ , \ .

.
SOPftRONII H I E R O S O L Y M I T A M

mjtfABfiHJE..-'

(fiittmci, A**4ect. t, III, p. 425.)


1.

Ek toxcr ,.

*>, \ ,
* ' , ' ,
, , ,
, .
* \ & ^ )
, * .

locum hagpitibu* destinlunu


Qui anttft agitattt*, U iaetabile -tettJfium ine*quens, p#f iliaera, give per navigia, boc iraiie
inlrang, boapes, gisft* ivm pedee; bic babittre ai
, paraUm demm babe*. 8* vere tte <fm simurii irttorfttgtf, senex Eutagki, Atexaodria
Pluri* MiBaiu l bonue tacentoi.

II.
'.

In Joannem Eleemosynarlum Alexandrke


patriarcham.

, , , \
Tnmule, quU, ei unde fuerft, cnfugnam fllius,
, , , .
q o a n a m opera el opee fuerint mortul, q u t m iniiis
, ,
abecoDditam habes, enarra. ffle Joanneg fuil, Cyprina
* . . -,- feeere, filius Stepbani ingemti; fuit autem pagtor
, ^
(* Akxandrioe PbarUe. Opibus qtridem kmf e dilifttimot
, *
omnium quos aluil Cypru*, ex palrig patribug, el
, \ ,
ex bonestis labortbos. Opera aulem mirabitia
* , * .
dtcore, quavio |*rra geaaU, neqne me mentia eg,

neque alterius vocis. Oninem enim bominem sn .
peravH pratclarigsiniU virtuiibus, quicunque visua
\ , ,
esl virlulibu* castcroe antecellcre; el onuiia orna*
, .
menla, qna urbe isla o b l i n e i i , smil l M B e f o l e u l i a s
uiawimettiQBi lkaaia6iry,
r5

Hl.
tbv .
'
*
, \ ,
^ .

EJUSDEM

In eumdem.
Praesul Joaunes Alexandria? Pbariac sacerdoiibut
praestaus, bic nunc posl curriculum dileclajn apud
palriam jaccl. MorUlc eniin sprtitus el corput, et
si vilaiu incorruplam babuil, iuimprulia ge^ta iu
^ lerra egit el iufuitta*

FBAGMENTUM

JBiuriMlov
, ().

DOGMATIGUM.

Basilii (ragm$nium tcripti conlra Eunom^ppinionem jam ab Aelio edictam.

(Ang. Miu Scripl. vefer. coit. . VII, p. 23.)


<
\ , () Ponitur Basilii
tam.

editus focog

1>IBOL. G R . LXXXVIK

< Abargiiroenlit iiiirmitabiIloediclU,d68ttbsUniia et operattonibit*, argamenialio timHiiudiAOi

ul inteliigatar sobgeqiwng

S^pbtonii sdioliam, quod eal


m

iiiedi*

SPUiUA.

unom cttmdcito-
ttetiioiftstrat, vel rigidius dicundo,
iue Frliuur cum Paire, et snbstantia el operaiiottibiis. PrOpter nateram, stibstantfa *\ne optrationibos non est, neque operatfoneg aine gubstantia.
Pr&terfca gabstatttia* idea eine argamenlo est,
inspicitndo gtibstantiam firrnarrt , nam nem* ttib*
gianiiam Dei vidii aKqaando, eicr eam Irmtirt

4!

xa\ * \ *
\, ^

, \ * *
-
> &.

O iM\f ttl ifinilfciia

SCHQMPf s^pimpNiL

S M P O N I O Y .

Videle convenientiam conilrmalam inler baec


per illuia * tyqa jtfus Iket -*b c^raiionibyg-grfb-v
slanlianl (nisi earti nihif sindlenl fadas, inerrem
ponendo) quam opcraiionea a subdaulia arttol
elemenia, disjungere. An ergo, qtisccuuque operalio subsiantiae lnanifcstatio ccrla sit, quemadmo- ^
dum boc peritf demonstravemnt, quls naiuram
immobitem dkre ptteal, q i i s actititaiem ineriom
canctpore poieai, cum actuotai lUMifestationem
oninit octae naiur*lig cooclpero dcbertt ? Iia qaod
lHNtquani afirtnati polest, lanmei in GkrlfUH * \ J
dtreuir, b eo eolo Onntreter, kl t * potiui,#rwiw
retur nec essei. Qntntar orperaiiMiev ufceum-J
liis sunt, uecessarium esi ergo coneiderare utruraque, quia pcr conhigionem vifluiea qu$ erraue
sum destrucuc sunt. Esset enim slullus qiu subsia-iiiait) acciperei el moluin illi abuuqret.

$ ; , \
< , pJ)
, *
* *;
:

, .
,
, * *;
; ^
, \ aV
\ , *
? * ,
, ;
,
,
^ .

SPTJRIA.
,
'

SOPHRONH (1) P A T R l A R C H i E MIEROSOLyMlTANI,

D E LAtyOftiBuS;
'
' . ^ -.

qeftTAMlPflBWS

BT P E R E G R I N A T i O I i l B U S

SS.

PETRl KT PAULI.

(Biblhih. Futruin t. ^ , I M S . ex Magiat. Sact Pahrtii.)

.--..;,

*' 1

Petrus genere fuil H e b m * , tobMabar i f i C a W m C on exasperari conlra peccalores erudilor* : Ufiqat


PalsBstinap, patria ojiis Betbsaida. Simeoncm Juslum
niundi procuralio commiilitur, ei iradootor ceieqiii Gbrislum in ubiis tcnuii, cpmpatriolam babuil.
siium Lhesauromm claves .Super ccetum aposioloriB
Pairr Pclri Jonas fuU (cinporiblis Hyrcani, qui auconsiituius e s l ; Matlbiam suflicil io aposioUtaiB
rcs snas cuiii togtid (id artiiante fratfe) alnisil.
Mon soluiu iniraculorum iiiagnitiidinc, sed e l TfrFrater Petri Audrcas: uxoroni Pclrtis,
borum cfllcacia, andiiores, uxorem habens, ad i filiam Arisiobult, f^atris bcatt Barnaba* apbstoN,
dedi Cbrisli rapicbai; consilluilquc 10,000 tiroroca
ii qua susccpit ftliuift et filiam. Andreas ca-libeirf
Ecclcsiani. Ananiau) el uxorem sola iiicrepauooe
duccns viiam, Praecursoris Ooiiittfr fiictas cst dlsxriprosternit. In Lydda iEaeam paralyiicum faoat .
puius^Pclriu ACgaiiis iuleiidebal, ul qui uxori, l a la iuppc Durcada ausciut. Caesarea Coroeboa
miliae ei palrie scnio providebat. Cbristo Polnts
cenlurioncm cum sua lota familia ad C l i r i s l o n T#ob mentis finiiitudiiim appilaiulr f ; sftfper fliciufc i 'cal, baplikal, iSplfiti eancto iiuplel*. Liiiieum r i *
maris lanquam iucorporeus auibulal ; iransfiguradel, ut poriam lidci per revelaiioiietii apeiiai. Ab
fiohls l>orhfiii Inspccior, vocem primanv ^udit
Herode Agrrppa, duabus cateins vinctus, c i traditw
e

J.an. i , 42. Mallb. xiv.


I. I;>, 2 0 .
Act. ix, 54.
A c l . x, fsi-qq.
T

'

'

1 bcqq.

* alaUlt* ^vn^ 22.

Hallh. x v i , 19.

A*,

"

"

NOTJB

(1) Soplironii viiam babes apud saiiclum Rierony^.&1*&**<&


mm*W~
clor liHjtts opusculi esl sauclus Sopbroniiis episcopus Hicro^olymuaxius, ut ipsa inscriptio praeferi, r i -

"

'

diculuni tst sancluni Itieronymu: poiuisse scribetv


Viiam $aucii ^oubroiiii Uierosolyiiiiltiii^cpiiC^iM, qi
stib Heraclio obiii, anno Domini 606. t s i eniiualia
Sopbronius ille, ancli UiQronymi auucus.

4-13

A L E X A N D E R MONACHUS. -

t->iaieriiioitibiig mililom, carceri mancipaius, sol-


vitur ab angelo. Orcasione perfldia? Simonis Magi,
Syriam discurrit ",arikoe aulem t* Ponwm, Aiara
Galatiam, et ubtque seminando verbnm vila,
Romam perrenit. Sidonia, Berythi, Bybli, episcopos
ex big, quj eum comitabantur, rfaos ordipavit: aptid
Tripolii Phoeniciae, Marcum hospitem uuum Aniiocbia?, Aotaradi, Acajii, Enlneis et PeHur, G a i a / *
c i LaodTcea?:irariiannini iaSyraeiJsa Sicilifc, Bran*
caiium Tauroinenii : Thianara Cappadociu?, A n cyra, Gatatja?, ubi ct suscilal mortuum, in Ponlo,
* Act. x i i , 1 seqq.

1 9

MONTTUM.

<0H

Sinopc, Kystico HcNesponlig, Conirrc Papblagonuni,


Clamliopoii, Honoriadig, Nicomediac, IJilliyniae, N i o e e : e l e x priyia pro&clione sua ii> Osareaui
pe/ Gappadociam c l Syrlam (lerlio jam anno voca-r
tionis elapso) rediil Hierosotymam. Deiude rurttjni
per Antiochiam elNteomcdiam pblProcborum pncfecil in episcopum : iwn deimiip Romam pervenii,
ihlque u Panlo ajmioto, U i o e o i m o Nerooig anno
paskug *gt. Vfite TertiiMiaiHiifa in libro ubi ait, eiorlig P e l r i et Pauti menlwnera in Annaljbus lialierf.

A e l . t i i i , 9.

A*DK> SiBCULI V I I N C E R T O .

ALEXANDER MONACHUS.
'

MONITUM, ,

iJuo lemporef Ytxerli iste Alexaoder, ftribt inco4ipert*)


t t i i a r G l y c * , > '**/<*>. ftH 4*,
Constantini Magai fcaptismo agft. Duo exertphm* habnfttitig: iterami t x Bibli**b<^ R o i a r i c i ^ altariW ,
ab Andrea Sdioiio, gocieialta ntolra pretfeyiero, antlqmtaitt i H t s h w ^ s u d l w i ^ , iioJial^m
pcrantiqao codioe Gryptte ForrMea lioft m t f t Twactilo^^mi pJomque oomclipiieg in oeetpUa referimug;.
^tsi n o n m i i M p t M , g*d & ^ ^
E x s t t l in bibUoibeoa
ISav&rtai Hber boe ttfole : ' * Mii Roituci* Ckronicum. Exorditur auclor a
creaU#ne mendh, el uaqtife atftoftptritif tfaJeflutCbronlei^paiffexii. Cerie in Valente exemplar desiuil,
etsi prebabtfc; tton tan i i M i a f e m , q p a e lUparii-ii bic feckta llirftro. Hic ergo Jolius, quem in Laliiiam
lingttMH v e r t t t t g#d ubn edidil ftdissimMS ^ mQPfum aocius et a^julor P . Ferainanidu$ Crende^
Jiu$ (dabo l a # a ^ p ^ a n i ne cam morliio hUerpreie inprialur eiiam iranslalio), aul Alexandrum expila-r
y i l ; ant Alexander Jnliuoi; aui lUerqpe leriium, adeo pon wodo senlciuiis^ scd et verbis passim conveniunt. Versio Alcxandri mea non est, sed ^cbolii ooslri, licct caro alicubi ad exemplai* Bav. ei Oryp^p
F e r r . aceommodarim.
la SchoUi exeittplari tiuilus ita coriceptus e s l : ' \ / *;] eOptetv
\ > . Sancthiimi Alexnndri tt monachx in inventionem venerandct et ptoifiem erufi$. In Bavarico addilur: , . Benedic, Paur. Qiiod \n codicibos manoscripflg HnimadwOitMif
plerumqiie praaiigi bomililg Palrum, et sanclororti blslorits; bocque Vel a UbrariUfaciumt boaedictionig
etdivina^ opfgcoepio labori fmpeirand gratia ; Yei,quOd vcmimifha arbHrdr, et mnrelpubltco, quod honiiiias vel res gesias ancionim leciqmsin Ecclesia, priua b^edfciknreir> a gaeer^te epigcopo peier c l . Qnare prcrfsque ciiam gancti Ephra?mi Syri sermot>1bus bttc verba praeptgiia Tidemug quki oooauemditie receptum. erai sfermoiieg gancti Epbrsemi poblice MI ecdcsfe promnuiare. Teg^-gaacliw jlieronymug, Be virh Vbstrfbm.
exeinpl. Cryjvla Ferrata, Tetestateprope cottgumpla, ete bebet lihilu: .
{ , . ' .
\ , \
. Ahxttndri marmchi orutio khtarica de itiHtyume tanerundce crucis, ud quotdam tanqtos Pptrcs^
qudrum cohartatxone ad stribendtnff arttrttthrf ; ' in qwt e$t llttohpia vera, / de diwna di$pensaiio*t
sincera confessio, et encomium in tenerariddm crucem.
1

L E X A N D R l MONACHI

4015

...

.
ALEXANDRI MONACHI
DE

V E N E R A N D i E AC V I V I F I C i E CRUCIS I N V E N T I O N E .
' -

: ~

(OftET&Eti de Cruce, . 1,

Paternse tua? sanctilalis jnseum non sine gravi


perlurbalione accepi. Injunxisti enitn m e imbecillitaii, hisloricara qnampiam narrationem coniexerc
de invcniione viviflci ligni, venerand nempe ac
modis omnibus bonorand* crucis, in qua Dominnt
nofter Jfeae* Cbratui* jponie eua ac volinUle eir
**, diatoM tyranirfitein dissotvit, tn iocompre- .
henstbflem fa ee credentibus saiuuoi esi largttua,
lioc Itaque nrtandntitra lom, ctrm l o l modie virtam
iriearum facuhaiem excedat, vchementer aane memi
quidquam iiojusmmii operie aggredi. Poiius enWn
aliis, qnam milii hic labor conreniebal, iripoi qn\
nullam ex toio fllo disciplinnniin o A e pariem,
niillam ouuiino ex jugi studio exerciiallonetri sum
cousecutus: sed vere uibil aliud, qiiam mems sum
idioia^noii so|um propler sermonis, sedotnnis pror-
i

4.)


, .
^ * {!),

64 , .
U

*. ,

\ (2) . ,

, ,

t6
*

&

, \
, '

, \ , * | ftv

iffh

8 u s cognilionis defectnm, idque ex dittlurna? invalctmlinis violenlia.


Quanquam *uletn buic provincia? me longe esse
() imparem sciaro, roelueus tamen inobediemiae peri , rutom incurrere, solo parendi studio, qnod iwpe , \
n s , exsequt conabor, omnia in Deum v$sirasqiie (4).
preeee *eferent- tiibil ayteni pqslruu affereiiws
( , (5),
(novttii w*m adbuc * a m * v ac pene beaierni in
)
( \ anHqunrum rerwn ogtHiieoe), sed qtueeuiique ex
, ^ \ , \ ), :
pri*ds hfetftri* memiiiienUs (< hi re eliani alij
,
ante nos pariim bene, partim roale eJaborarunt)
eraere potuimus, queeque ex majorum i r a d u i o n r , , X6J ^
.

(4) Cod. Bav. lego. vel - C


a recio , vel , quasi dical nulliias, mhilitai, priiis usorpal Plalo iu Phcedro, alierum, Pluiarclitis in Paramyth.
(2) Maimsc. babenl errore ecrib. Nam
legeudinn , Iliad. . \ . Extensus, sou expantus jacebat in lerra.
(3) Lacuna posl . Hoc vel simile quid
deesl * \ ,
, elc.
(4) Cod. Bav. . Scb. .

Seripai , ab , rtjicio, repcll+~


Scholltie iegeodum auspicatur , qnsa
a Deo et fratruin precibus pendere debemus, zi
spes noslras inde suspensas bal>ere.
(5) . Sic babenl exempK .
Scb. Esl auiem , pra?ler caHera hiitoner
cnliquitulis periiu*,et in ea re facnndus. Sed m> H
placet, . Hesterni enim el novilu --umus, ul babel Scriplure diclum Job. v m .
(6) Sch.
r

4017

D E

UWENTIOKE

4018

SANCTJE CRUCIS.

. & - ftccepimua, ea vobie, nestres coiNKutDeo adjtivante,


, , .
ob dctilo* suieer* eum adnixus, n* omnibue pra*eipuam veriiaiie curam babeus. Vos i qutbti* defecerinies ea
beiievole corrlglte, quaqne estis
pietoie, pr aobis per preees vestras iniercediie.

EMncipium auiem operis noslri slalucmus,. qui
%/*> , ,
esl omni principio prius priiicipium, unicum Dei
Pilium, qul exstelens in sinu Palris, ex vivo Patre
,
viviflcum Verbum processit, qui ab oinni principio
, ,
apnii Deam fuU scmpiterniiro, qul esi < splendor
\
glorineei cbaracler fMibslantiae xierni Palris, ex
, (7)
principio principii cxperle indeficiens principium,
, * ,
qui ex vila ilto perpetua vita esl nullo uuquam fiue
,
tenninanda, ex Vilali suo fonle fons iramoiialitalls,
,
expressa ac cerla invisibilis Dei efligies, Pairisqiie,
,
qui emn genuil, iinago incoininutabilis, iiicompre ,
hensi luminis lumea ineflabile, vivifici fontis bupx
, \ ^, \ ,
, ^ viviiicus, qtii esl ejusdem substanti#, ejusdeni glo , \
riae, ejusdetn majesiaiis, ejusdem hnpecii, ejusuem
( poteslaiis ac boniuiis, cuna Paire, a quo geniliis
[8]) \ ' , \
est, babens omnia, quaecunque babei Pater, pra* . ,
terquam quod Palcr sii ingeniius, qui cujn Patre
, ac Spirilu sancio (qui ex Paire iiidesiiienlcr pro , ,
ccdii) suaque virluie omnia, cuui nihil essel, ut ex , ,
sislcrent, effecit. SsqMe ajiud quidquauv preierea
, , fuil, nisi solaJixc et sancia T/inilas, qiueuniusast
\ ,
subsiantiae, disiiiiclis licel proprielatibus bo<
, , .
subsisienliis sive persouis consuoa iacraaU q m 1

dam uaiura, perpeiua ac nunquam inleritura diviuitas, quani peqas esi omaU imperii ntaJeslM,
quae gaudium tnfiiiiiuni est, simplexque ac incomposiia, ei figurae omnis expers nalura, q\m #o4om
wodo. aemper se lrabens, ueque uuquam , neque uUo leotpere eai deeilunu .
\ \
Hoc igttnr fivero, efRcai, alqtte omnipotena Doi
G Verbum voluntale Patrle, ex cooperatione Spirihis

ftaneii, creaiuram visibilem simuf 61 ftivixa\
sibilem suo tempore, cum anlea non essei, pro , cieavit, cognosceiis per divinain
prrescieniiam
, , , , , \
quando, ubi, quouiodo el quanla, qiiascunqup. erant
/ ,
prod.ucenda, oporteret esse. Inflnila eidm, at sic

Hcbr. i , 3.
NOTiB.

(7) ^ . ; , fert ;, i*comptel i ^ c \is nec eei sive innascibililas, nec


keniibtiii. Magte piacei, , indeficiens.
cst etiam paternhas , qua Patet est Paler. Deimlc
(8) Videri poeaet auetor isie favere errori rccenin exempkriScboiti collalo cum atiliquo codicedry*
lioruiu GraicoriMJi de proce&sione Sptrilua sancti ex prie Ferraia?, in buiic inodnm Alexandn verba scripia
iolo Paire,cum ex Patre eum procedere allinnel,
euni: , \ \
nulla Filii mentione facia. Sed non est Ua ; nam quod
^ , \ ,
tingulariier uni pereona divinaj iribuitur, id eiiam
* ,
alioii convenire intelligilur, nisi sil iilud , quod ab
. Qui cum Patre,, el tanclo
abera persona dislingiulnr, ulrecle iradiml ibeoloei viwifico et cemubnantiali SpirHu, qui ex Patre
gu Paler autein uon distinguiiur a Fitto per hoc ,
$emi>et proetdit, el per ipsum effnlget seu elucel, omquod ab eo procedii bpiriiai uancui,non eitiin ea
nia ex non cu* ad eett eduxit. $ i , ut dicit Alexauder,
rattone opponilur Filio relative. Quare ul iu illo loco
Spirrlus sauctus sen ex F i l i o ; ergci
(Joann. xv , 26): Cum vtnerit Paracletus, quem ego D procedil ab iHo, sicut ab igne vere dicituopcmiUam vobi$ Patre, Spiritum veriiali*, <- aOa^seir procedere splendor, qui ex igne elucel. Ncc
tre procedit; subioteiligendam est, a Eilio quoque
aHud esl illa splendoria seu
' procedere Sptrilum sancLtim ; i u ideiit eubinielligennisf . Ergo hrDeoitidem boc metapbonco
duui esl in boc Alcxandri loco, praesertim cum diser vocabulo nibit aijudiiKelligere poslis verbis asserat, Fdiam babere omuia , q u * Pa- auinus, quam proeessionem, et cum ibi noii sit protcr babel praeier , quasi dical innascibiceasio ad intra, nisi secundum originein, falemlum
lilalein; s i omnia babet praeler innascibilitaiem, et
erit, ex hujus eiiain auctoris senlentia Spiriluni.
kl,qno PaCer esl Paier (boc euim excipienduHi esse,
saiicluni ex Filio secundutn origiuem proccilere.
milo monilore e g e l ) , uecessario sequilur, FiLiuin,
Scio quid ad haec rcspondere soleani Grocci reccn*
ilideni ktabere vim apiraudl Spiritum sanclUHi: quia
tiorea, sed^naec noe esi bis discuikudis locus.

4&W

-ALEXANDRI MONACHI

dicaoi, saeenla Jffausierunl, qqUuie tiuiH oral, prae-


ter w>uin Deiun ip Trimlaie glarujcatum. Unm
euira luec iria aunt, iu quibu* iueet Diwnilae. Ncqne
vero aliqua necessilale compulsue omnia creata
produxil (nullius enim rei indjget Deus), sed
infiniia sua bonilaie, quo plures esseoi, qui ejus
graliae parlicipes Gerent. Condiiis igilur omaibue,
debitoqtie decore ornaiis, posiremo oninium bominem fabricavii, ex lerra jam anie creala corpus
gttiugens; a seipso vero et animam ralionalem a l que inlelligentiae capacem imponene, non illam
iuilea exsistenlem, sed lunc recens factam, neque
parlem aliquam ipsius Dei, ut insanus ac vecors
Origenes blaspbeiuo ore ausus est comminisci, essontialem nescio quani animarum prxexistentiam,

^ , , .
,|> tv (9) !;

* ,
.
, ,
, '
, ,
(10),
(11)
, \ f ,
. 5

et post hanc porlenlosam quarndara rerum inslau-


ralionem slulte atque impie inducens. Quod enim
)n sacris ac divinis Lilleris babeiur, < Inspiravit
Dens in faciem ejus spiraculum vitae, el facius esl
homo in animam viventem *, nullo pacto aliquam
n i m x praeexistcntiam conftrmai; neqne si dicium
ttei: c Etaccepit bomo animam vivcntem. > Sed
neqoe Hlud tpiraculum bominis anima erat; sedhoc
taitquain senigmate demonstratur, eiiani Spiriium
ftancium iti hac universorum procreaiione vim polestaiemque suam babuisse, juxta Propbetam, qui
a h : t Vcrbo Dotnitit coeli flrmali sunl, el spiriiu
e r U omiti* vrrlus eoruro , el ileruin: Spirilo Dei fecil me,
tytfacolunt umnipoieiHisesi
Omrtipotentis esi dome, et
ei aptTacoiunf

,
. ,
,
' * (12), c \
. '' ;
, *
,
, , < ,
\
,
.

Quocirca omnia &ten(taimo ornatti dlvinnm 0



Verbum miujma pplenliae suas pftue cotideiis pro 6 ( 1 3 )
duxiu quid dico miuima poienUae SIMB parte,
. * qai solo uutu aniversa creavit, e l B I M C eiiam
: , \
* Gen. , 7.

Pe:d. xxxn, 0. * Job xxxm, 4.


NOTiE.

(?) Cod. Scb. , \ ,


, ( )
. (Jnum enim trhi sunf, el trin unnm, illa in
quibus ett Dmnitat, vel poiiu$, ut rectiut loqmr,
qua ittnt Dmuita*.
(40) Atiimam humanain eese pariiculara diviioc
Fidtsianiiae docuerunl oliui Sioici, bosque ac< uittij
Pliilo Jad.ius, in libro, cui liiulus : Quod deteiins
poiiori tMidietur, el baerciici Gnoslici, Manicba&i,
PriscilliaiHslas, u l referi sanclus Atigualtuus lib. De
hoere*. cap. 6 , 4 el 7S. Origenes auieui conciasil
qtiidcin auiinas ex nthilo a Deo creaias esse, sed
nmnes simul, una rum angelis, ac deiude faslidto
dcIicianiHi spiriiualiuin, quibua IH ceelo perimebaniur affeclas, ainare coepisse res lerrenaa, et propiarea in corpora tanquam tn carceres deurusas esee.
Vide Orig. Iib Di principiis , cap. 7. Errorem
bunc a Plalone el Plaioukig acceoii. Ergo illud
noo ad Origenew reierendum videiur,
itisi quis dicere velii, Alexandrum eaiis perfcpeclam babuisse Origenis senieiuiam. Per
, quam Alexauder vocai , mow*iro$am et prodigiosam, inlelligilur oiuniuiu laui boluimim damnaloruin, quaiu dxmomiiu resliiuiio in
Malum satulis seierna?, pulavii enim Origeiies omnes
d.tmnalos landein salvos fore. Quem errorem coiulaeinorat #l refntai sancius Epipbauius episi. ad
^mn. Hiciosol^in.; Angueliuus, lib. xxi Be civi'. Dci,
%

c.ap. 17 el 25; Hieronymiis in cap. Jonae;


Grcgorius, lib. ix Moralium, cap. 4 5 ; e i a l i i .
(11) Scb. pro , , fabulosam.
(12) Codi Bav. e l Sch. . t>go
* , ncquoii dictum ettet: El occtpit
homo amtnam vivenUm, inde animaruin praexsistenlia anlocorpora probari petael. 6ch. i u t e g i l : B
* Si (muet ptmixiititnlia mnhnmrmm,
profeclo dictum stset: Et acespiikemo animam vtfe
ttm u l subiiiieitigaliH', ]
.
(3), cod. Bav. eo aensu, qam
feddidii inierprelaiie, lieel lioc eiiam modo veru
possil : Varietaie poienlice $uv rtiexii, et qmid
dicfi varietate potenti&\ quando omnia $oio nmtu fecii
el facH?&\ eoim r e d e a notiMilUs redditur, muitifariam, recte eliam reddeiar
varium scu rarietos, u l s i i idein qiiod , niultiplex. Nec displicel ba?c lcclio :
, \
; wirietatem et magnhudinetH $um poiemtus
putofacil, ei quid dico varietaiem puieniiac? S^bolii
cod. tia correcius esiex Crypu Ferr. :
, \
; mwiwta poitniiae iiur parte prodmxU, ei
T

quid dico mhiima poteniiai parU ? Nam

signiHc.it etiam mulUsimnm scti unumdt mut*


liS) seu , minimum, minima p*ru

4021

DE INVfiNTIOJUiSANCT^ CftUCIS.

-, \ ^ ^
, 4
, .

, \ \
, . *
.

4t2

cjeai Tohititali ^ oiimia YJm.ppieiliiaiivquc ^cqua^


loin pos^idens, unde el Propheu : c Oiunia qux^
cumque Yo|uit, Deus fccil ' > Vecors . vero Qii%p?
nes .divinam poientiam cerlis liirniUws circuuir
scripiain ausus csl dicere, et railie id genug Wapbemiarum efluiiens, scrifiisqje suis iniolerablli.i quaedam, el qtiae dici uefaa sjl inferciens, infinilis munduro erroribus implevit verum vos&na
bujus temeritas synodali jarndudua) aeiilei\tia csj
condemnala. Nos ad Insiilulqtn reverlamur
Cum iiaque Deus boroinem ad imaginem suain et
*
iireiHtndinem condiidlsset, posuil enm in paradlso,
\ , -;
uttestalor Scrtplirra, ad operandum cibnm IIUII (44), ,
quam periturnm, aed in vitam aeternam perman \ $ ,
strrtim*, cu9lodiendo videlicel sahirare prxceptm*
,
- a?bi a Condilore omnium iitjunctuni. At nenm nos
reprettendal tarn loiigo uietitcs principio; rieque
# . *
eniin lemere ac slitt ratione )d a nobis faclum ost.
(15) , ,
erum qnontam proposlli hostti *rat cruds memo* rf*m firtere, operte preitam exiaiimatans, si ososoOai,
twidfrremds salutiforaB crucis gtoilam, eiUih dui
, \ . [; tvi ^nte, atque adeo ab ipso orbispflnclpio , tii unttcraa bafc rcrora irtadrtna sempcr fabixisse; ac
,
vfd6te, annon ila *e res habeal. Licel enim cuivis
\ . 6
apftriissime atque eridentissime vi.lere omnes con , , +\ ',
diias res, lam qna ocufis conspici, quani qiwR
,
, * 11s comprehendi nequeuni, a Deo in crucis formam
esse factas; faciens ewim latiludinem, lougiludi, , .
nem, aliiludinem ac profuiidiialem, clare crucis
, t
, > \ , 4- typum non sine mysierio descripsil; in bis enin
9

, , , \ C qnatuor cuncta consislOnt. Atquc hoc ipsum csse


, \ . >
existimo, quod sapientissimus ail Paulus: c nujus
roi grania flocio gemisr mea ad Palrem, etc, ni possiiis comprehcndere cum omnibiis sanclis, quao
il laiiiudo et hArtgimdo, ei eebtlmitaft e l prolnndum . i
T

* \ ^(| ,
;.

.
* < &
\ , \ , 4
\ ,
, \,
, '
, ,
\ (16).
. ^
' \
, . \
^ ^ . \
,
, *
Pal. CXIII, 3 . Joan, ? , i 7 .

Quin et qiuBCunquc loio boc univcrso praisianuora euistuqt pra? ca^leris, in crucis specieui,
non sine evidcnli quadam sapienlla, Auclor ille
ODipiuiu crcavii. Nain et illa aniinalia quadruplicem fonnaui referentia, cruci* foruiapi, ipso
babitu, l^ud dubie reprauautaul; tnquil eniip divimis proplieta : Yidi Deum sedeiileni super soliuui
cxcebmi^ el elevatum^ e i c , cel 3erapbUn stabaui
iu circtijtu q u s , el crura eorum rccla erani ; sex
ala? u n i , et sex ala3 alleri, el dtiabus alis vefobanl
facies euas, duabus auiem pcdea, ei duabus vo!abaui . > (Jbi myslice per supernas illas poiesia' les majeslas vivificae crucis ostenditiir. Quin et
lumiuaria coeH ad modum cnicw lumeii sutiui
difluitduul, et houio eliam in formam cnicis fornut*
Uis e s i . Quisque enim erecUis slanis, iiiamisquG
exiendeus, cnicii flguram boe gestu sinc ulia
dubiuiionc. cfllng\l. Insuper et paradisus crucis

Ephes IH,14-I8.

Msa. v i , 1%

(14) Cod. Scb. . Paufo ppst,


.
(15) Idcm cod. ,
,

(16) Cod Scb. post ; hiet babcl : -;


. , c t c , manifestum
autem e$t quod me.liis (alis vulabani). Ecct m>pli~
cc, clc.

40

A L E X A N D R I MONACHI

itotam gerfl, lignam videlicci vU ex qm> eer- V (17) *-*.


pene, maloruin ilte architectus, propter imnien
& '.
eam stiam in.no invidiam, homini u l comcderel
, \ l>erstiaait, quo ciilns fallacibus enm euis tecbms,
, *,
divinig praeceplis obaudienlem , paradiso ejiceret,
. ^
pessimoqae boc asiu peccalo iraderet, per pec
ratum vero acerbissimam mortem praeeipitaret.
,
Grassatum est enim peccatum a tetcrrimo hoc .
princfpfo per universas generaiiones generationum, donec tandem in imam maloratn rorafittM
pervenissel.
Divinura vero Yerburo ne aic quideni a suo plaemale se averili. Neque enkn derdiquit, quem
ad imaginem auam coodidem, neque repulil illum
diaboli lyranuide nialeficioque mi*erriiue oppres-
fitim, eed eingulis xtaiibus coepil eum invieere,
rt per syrobola, telul in seiiigmaie, neiupe per
vivificam cmcem, seduclum bomiwem ab errore
revoeare. Neque eitiui susiinuii Deus, utpoie
optimus, quera ad incorriipliooera et imginam
atias proprieiatis condiderat, propier diaboli i m probam maliliam i n perpetuum iaierUtiui iniernecionemqae concidere. Cum autem totu* orbieob
nefarios absurdosquc coocubitus iolerirei, condemnatus, u< fundilue delerelur, lunc jusuis Noe
ciim tota sua domo inslaurando orbi ab universali isio diluvio per minimum lignum servaius
esl \ Simililer Abrahain maguua patriarcba ,
promissioiiea D c i , cinn jurejurando, accepit;

' Wm
, , '
, ' ;
, \
,
, ,
. &*
, (18)
, *
. "
,

* *6 &

' *

, ,
quando in ioco maxime edilo cbarissimum filium Q (19)
imesus est sacrificare . Ciyus Oeus obedieutix
6 , ,
inodum ampleclens, o&lendil ipsi arielcm corni
bus delenluu) in planla Sabec, quod cst remis ,
sio, fuluram aliqnando remissionem universo , . ;
rum orbis scrlerum per inielligibilis Agni in l i ,
gno snffixionem aperte praefigurana; tenra vero
.
alta sacriftcio huic delecta, juxia teternm tradiiionem, sacer roone fuit iti Golgotba.
\
Quid vero s!bi vu!l, quod Jacob virga) extremitatem adoravit
nisi ut propbelico Jnslinctus spi- , ort
ritu propbeta demonsiraret, ahnam crucem ab ,
nmnlbus Chrisii fldelibus adorandam wse et veno- ;
randam ? Quaeciinqtievero Moyses signa atque pro- " \
1 9

digia ex dlvlno praeueplo in lerra iEgypti, aique in D (20), * *


GIMI.' vir et .

Gen. , sqq.

1 1

Gcn. XLVII, 5 1 ; hebr. , 2 1 .

.
reddiderunt remunonem alii r*ro, erectxt. mt $(17) Cod. Crypl, Ferr. .
(18) Fort. ' . Paulo posi, Cod. Bav. sti$ iit, aries teu hircus recfus sttpra plantam awenden*. Hic autem rectm ewrnibut htrrent. w# tk m*n\ , * (PtemUatin.
(tt9)Apud L X X inierpretes Gen. , cum Abr^- fe$ta cruds fimtra. Eam vero ob eomsam t x t e r p r a bain iititim immolare voleiia, probibiius es&l ab lionem nou admittit, quia Btbraicm dietio, qwa? wm
angelo, subdit Seriptura : \ est, varias habet interpreiata significationts. Jllii
Kt ecce arie$ vero, qni interrogant, oportet retpondere et dicere,
unus hwrem in planta Sabec cornibus. In quae verba Sabec interpretatutn , idem e$se qnod in allvm ettctus. Eamdttm plantam Sobec, boc esl, reiuissiems
liraecum Scboliiiin : seu concessiouis, crucis liguram fui-se, docei L&m*
, , ,
tius Neanoliiamis in Cypro episropus, qtiero r i u i
,
,
sanctus Joaniies Damascenus, orai. 1 el 5 de I B M . ,
ginibus, el Palres concilii Nicaeni u , acl. 4.

(t0) Cod. Scb. baec verba addit: \ !
; \ ,
\ . Et in Rvbro weri ei *
. Sabec quidam
demlo.
%

DE INVENTIONE SANCT7E CRUCIS.

4025

4026

, , deaerle, totos quadraginta annos designavii, per


,
Tirgamea uttivcrsa est exseculus, mohslrame per

hoc snmmo fllo legislalore , lanquam per nciam
. \ ,
DOfi dobiam, otnnia poesibllia esse iis qui crcdunt
\ '
in eum qui est cruciflxus. quld de retiqnis pro
pfteiis dicemus, qui orones aperte veiiferabilem
; c
gloriosamque erifcem, per qtiawi salus loti mundo
>.
essel futtira, padani praedicanim ? Quid eiiim clarius
(21) ; \
dici pdtest illo : < In cyparisso et picea, ct cedro
;

glorlficare locum sancium meum " ? > Postquam

enlm sancta ei consubstanlralis Triniias in una
,
suarum hyposlaseon decreftesel bumanam saluiem
.
pcrcrooem operari, nierilohaec salutis noslrxarma
,
ex tribus lignis coopiavii. Locus vero sauctus ille
, \
esl ftancla atque unirersa Ecclesia, iu qua omiiee
fldeles vivlflcam crocem praTercnles, glorificandam
.
Trinilatcm cum laelilia el gaudio celebrant.
" ,
Atque ila quidem ab ipso Adam usque ad Chri ,
stum, omnibus, qui salvandi essent, justilia, per
. * (21*)
venerandam erucem, obscure Rcet, ac velul per

transennam, decernebatur. Qiundo vero venit ple ,
niludo temporis gloriosi advenlns divini Yerbi in
,
carne, tunc prorsus omnes suse erga nos ingeuila?
, benevolenliae ibesauros aperuii, neque id propler
.
operum nosirorum merita, sed lanlura propter
,
suam, qua? beuefaclorem decebat, bonilatem. Ne ,
qtie enSm, qua fuil in nos clemenlia, suslinuil D#i

Filius usque in flnem, homtnem, diabolica? malifue
, fraude oppressum, divexari \ sed voluiitalo Palris
, * xa\ Q et beneplacilo Spirilus sancli, aemper preseog
exsisiens, ac nullo loco circumscriplus, propier
, \ ,
nos ac noslram salulem coelos taclinavit alqtte de, \
scendit, non tamen a coelis eejunclus, inbabitans ,
que in uiero sanciae aique omni laude dignisgimas
,
Virginis Mariae, quae aniea anima pariler el mera , \ , >
bris omnibus fueral a Spiritu sancto puriflcata,
,
f Yerbuni caro factum est, el babiiavii in nobis , >
\ ,
non commiscens suain deilalem cui buroanhate,
* (22) *
invariabile eniin esl atque iiiimutabile Verbura Dei,
,
sed unieus sibi iu pcrsoua ex visceribus Deiparas
, , , ,
carnem, anima rationali e( inlellecluali inslruciam,
' .
*
,
sii:e confusione, mulaiione, separalioue, divul
)
sione. Diclum esl, in pcrtona, quia Dei Yerbum non
,
csi ficiitio bomini conjuncium, sed ipsum Yerbum

, e

, \ \
.

,
1 1

Ua. L X , 13.

, a

Joau. i , U .

perfeclum maueos in ana gubsislemia, perfectani


humaniiateai asiumpeil; unus semper exstetens
Cbristus Filius Dei, Dominus el rex untveraorum.
Nasettur ergo ex puella ntiptiaruni experie dc-

NOTiE.

veniet, abies el buxus et pitius simul, ad ornandum


(2t) Locus inleger apud Isaiam esi hle, cap. LX :
locum sanctificaiionis mem.
\ ,
(-2)" . Ab boc locoomnia Pollux, usque
\
, Gloria Libani ad te teniet, cypressus, et . pag.seq. , ubi ipse ,
posi qua3 eadcm rursus Pollux usque ad verbum
pinus, et cedrus *imul glorificare locum sanctum
meum. Citai btmc lsaix lociim saucius Cbrysoslo- .
(22) Omnia ab illo, " , ueque ad *
mus, ex eoque probai crucem Cbristi ex bamni
, addila SuM ex Cudice
trium arborum lignis compactain fuisse, ul
iimis
lib. De cruce, cap. 5, quod el Alexander hoc loco Crypix Ferratae. Eadeui Pollux.
facil. Yulgaia ediiio iia babel: Gloria Libani ad u

4,
4027
A t B X A N D l U MONAGUi
srendcntc ex semine Oavid alque Abraba, nou iia- ' 6 { * ,
, , &* ** &*;
giuaric, sed vere, Deus verus, verua, iuquam, enni
, \
c
assuiupta nattira, alque hinc proprie ac vere saocu
Uaptcic;
\ i r g o Deipara babenda est, quae sicul etm con- *
ccperai, ita eliam edidiu Naai siue corrupiioae ,. 6 j j x o l &&<
. , .
cuncepii, el eo, qui Dco couveniens erat, IUQJO
peperii. Dens quippe erat, qui ex ip$a carucin sus- . %0,
t)
ceperal. neque ullis portis ad ingrcssum, aut ad
. '' *1 **
egressum indigebal, sed ex ipsa vere nalus est Ule
, (23) , *,
Eminantiel, perfectus in humanilale, unus eliam
alque idem, in ulraque nalura exsisiens, coii&er- , ** .
vans in se diversarum concurreiiliuu) ualurarum. \ '
<2).
in unain eanideinque personam sive byposusiu d i stinctionem ei proprietaleni.
~
Nalus esl igitur Domintis nosler Jesu$ Cbristus,
secundum caruem in Beildeein Judaeae indiebus - >*^
. "
rodis rcgis. Jani eniin defccerapl principcs ex J.ida,
, , ^
juxia propbelam, qui chiravenmt usque ad Aristobutuin qiieuidam sacerdotem stimmum, qui sibi , , Jax . * ,;
eliain regium diadema imposuerai . Vcrtnii bnnc
'
anri obsidione posiquaui pressissel Pompeius R o \ , \ ;
iuani exercitus imperator, cum iiliis vinclum Bo , ^
tnam misil, Judaeisqtie vectigalia imponcns, Hyrca '
fium, Arisiobuli fralrem , suiumiim sacerdoiem
dcclaravii . Hic vero amiciiiasn inivit cuin quodam Anllpalro Ascalonila, idolorum culiore, paire , , * . JIv , .
llerodis, qtiem et curalorem Palaestinse constiluit.
\ ;
Erai vero llerodes bujus filins dcxlcr slrenuusque
, . oifad res gerendas, mullosque Ialronum duces viriule
sua comprcsseral. Hyrcano autem a Panbis capio, Q ', \
el Anlipatro per dolum inierfecio, neminequo, qu
, \
rebtis prxficereiur, exsistenle, Herodes n;gnum
, -.
invasit, niaguam pcctinise vim Romauis lar<rilns,
', \ ^^;
Hlisqiie socius efTeciuS e s t .
(26).
Cum vero Augustus Ca;sar in /Egypimn cum nia
g*io exerchfl tiajiceret ad V l l i i m cum Cleopatca
,
gereudm, ad quain lunc iEgypti regiiiim oeveno- , ipj?;
ral (qtiippe quae ex gente erat Piolcin:eonnn), ipsi
, ,
aCTtiit, non iguavam operam navans, miliiibus pari- kflerac pecuuia eum adjuvando. Tradidii autem Deus \ (27). Jleopatram in Caesaris uiaiius, cessaviKjne / E g y -
plioruni impcriuni duodecimo anno hnpcrii Augusii
, \ * *
xsaris . Ca^lerum Romam rcversus, Herodeui,
$ (28) \ Jjriit qocin fldum sibi aique amicum expenus fuorai, D
.
{

, 5

I e

Leg Jo^epb.lH). xiv Aniiq. cap. 8.


<U lib. i , de ftiellv Judaico, cap. 15.

J o s e p b . lib. xiv, cap. 17, 2 3 ; 10, 26.

Id. l i b . x?, cap. ;

NOTyE.
(23) Sch.
dices :
Ptrfcctus deiiale, cl perfectus in humanilate.
. Cxm nalus etsei Jesus in BetmUemJmd**.
(U) Scb. .
Quod auiem Alexander ati, Arisiabulum iebse
(25) Ita Graeci legiuit, repugnanie sancto Hioroulihnuin ex Juifceorum gcnere regem, fd non sianynio, citjue baec verba cap. it Malihxi stiperilltid:
pliciler accipiendum est. Nam el posl Arisiobulaa
At illi dixerunt, in Bethleem Juda.e: Librariorum regnavit Hyrcaims fraler ejus, el Amigoao* flliis
kicerror e*t, putam$ enim ab evangelista pwiium
Ariftidbuli. Quia lameii jam sub flyrcapo llerodes
editum, iicui in ipso Hebraico tegimat, Judce, nonJu- adiiuin sibi ad regnum palefccil, Antigouan^ae
daee.Qua e.%i enim aliarum geniium Belhleem, ut ud
proQigavil, ro^rilo Aristobului ulliraas fui&sepcrtedminctionem ejus hic Judceee poneretur ?Juda auletn belur.
idchrco scnbitur, qnia est alia Bethleem in Galilcea.
(26) Eadcm habet Julias ab illo, ,
Leae librum Jeiu filii Nave. Josue xix. Si igilur,
us.|iie, .
ludicio sancti llieronymi, error est, ob causam al(27) C0(k S C I K : avavilatani, hn iflo : In Belitlecni Judcuee ; oporlel eltam ;
errorem esse in iuitio staiiui capilis , ubi Gr&d co(28) Julius, .

DE

llfVENTlONB S A N C T J E C R U C I S .

4 0

- cx seualue decrele, i o J a regem dedaral, dur.


,
dwiwi e i i a w itHponeqa. llie auleiu Ilierosolyinafii
; ascenden, JthlaeieqMe, qiiod eeset exiraneua, ecmi
\ ,
ajdmlUero oleniibus, utukot ilHco jugnlavit, letii* , ' ,
plumquo diripuil* et poteslate loale abutens, etfr \ ,
nes irdwum el famUiar&m descriptioites, a b Esdra
( ,
usqua temporibus eonservatas, coinbussil, fie c<v;
gnoftci amplius posset a Judseia e i qiianam pairia
' \ ,
prognati essenl, e x qua iribu et quinam siirt
*4 ,
, ia lerra Ula *atf> el iu iucctn edili, qm
;, , \ \ ,
verv dioantur , adveuiilii l aacripiiiu ; slo\ (29), lam iu suam poUeiaiein redegh, ac de cau*tero &im
,
m i i u , ob*curia ^uibmsdam, uiagiu> p r e i i o , sumini
, . \ .aacardvlii digjiiutem veudidit.
; .
" - Qaadragesirao a u l e m aecundo anuo Ca?saci& Au * - .gusti, exiil ab eo edicUim, ul describereiur uuU
rav er&usorbis Hc vero daseripiio priiua ada esl,
, . Ut leslatur sacra EvangelLoruni Uisioria, quam d a e r i p i i i w e n i , boc psl, cnsu wacnon^m, Csar,
\ beuevokmi&si^H) el n i a x i m o ex ^senaiM C>remo
, . d e m a y r t a v f t l , qiiono Syria?, i d es^ Judrcae.preieceralt
, (30)
consulalu Augnsti X l l l ei Sylvano uioc ejus collega;
, * quo eiiajn coneublu p a L u a esL Doiuinue noeier
JUUS Clir^ftMis ju Betldeem Judaeae, juxla pfopbelam,
,
anno tria?sia>o lerlvo lUrodis, Autipairi iilii, anip
^,
diem
o c i a v u m -Kalcqdarum
JaauariL Qtianquain
. ajlversus boc Epiptauiua Cyprioruin episcopu^
(31) , - a j c r i t ^ r ipsitrgal, C Q t t f i r u i a n s anie diem iduum Janua*
, 2 . ^ r i a r u m vere naliviiaiem Domini aostri Jesu Cbrieti
#exsancla D^iparaaiiseipper virgiueAfaria accidissei.
>
Cseleri v^ro oinnes diviur dociores &aucire caiboli( t . cae et aposlolica? Ecclesix, uno velul ort ilefiuierunT,
(32)
natalew ClirUii fuisee diem o c i a v u m Kalendaruui
, , - Junuarii.

> .
Atqae o m D i u m quidem de bac re senieniiam
\
, . - proferre aupcrfluuni in praesenUaritm exisiiino; ncque euim de hpc uobis eerroo ioalitutus esi. Unum
' . vero prac oelerie insignem doclorem addncens,
, quem eliam ipse Epiphanius lestein landat, (an*
, ,
quanj eutentiaa aux adsiipulatorem, lectori reliii ,
, D quaiu liberum , iitrum , lauquam raelius, eligere

Luc. it, 1 seqq:


KOTAB.
lem Cbristum nalum esse coss. Cornelio Lcntulo,
(29) be hie, qtue boc loco Alexander scribii,
et Yiilerio Messala aea MeesnHno, cirenmcisuni auonsule Micepborum llb. Eccle$. hht. cap. 9;et
teni Kalend. Jannariia, quibus Augusttis coneulalum
^uaebiiiin, Hb. HUt. EtcluiM.
cap. 7. Sunl audeeunum teriium inierrl, collega Plaotio Sylvano.
cm iidem, qui , lertfB seu agrorum
uatodei, , , , advencc, Cwn Alexandro facil Epipbanius in Panario, batres.
M , el ex recenlioribusOuupbriifs, Co/nment. Ea*t.
nauiftni; exponil Hesycbius
lib. . De anno iinperii Augu^ii ei r^gui Herodis
, qni apud IsraeHias vocaotut* leg&euindetii Barouuim. Eadem vcrba snnt Pollucis
:, iieiu \ . , quiterei Alexandri inde : , usque
v/m colunt. Exod. : \
, udvenis el indigenis terrce. Ulv .
riieodoretue: *
(51) Eadem, qM Epipbanii, fuit opinio JEa?~
* Georam nomiuavit proielylum. Ab illis verbis,
pliurnm exisiiinaiuium Cbri^lum naluui esse sexio
, eadem PoIIux.
die Januarii. K c i i l l i i banc senteutiam non inodo
Ephrrein ciialus ab Alexandro, sed elsancius llieio*
(30) l)e coiisulibus, sub quibus nalus Domiiius
uymus in cap. Ezcb.
itluslrisa. Baroniuiu, iu Apparalu ad Annales
(52) Scb. , Clc.
*cUsiaitico$< Jpse Cassiodoruni scqnitur, cxislimau-

4(M

ALEXANDRI MONACHI

olucril. Ephram igilur Syrus, non vidgarU el ipee


pieiaiie dM:lor, in sermone, qni est de lueis victerra, iia inqtiil : t Iti Iuelo Xantico mense conceptlo
laeii inicius alqoe lucis facia est; twve celeriter
dfecurrens caltgo, non potuii illHstreni ejue conce ptionem obscurare. E l post alia : IR anlro
tiala esi lnx, qeav nostras dissipavii icuebra*:
nicnse, qtte lenebre desinunl, orta nobts est lx
ilta intdligibilis mobilisque. Couceptfoiife ameui
ejtis mensw aperuit nobis (iguram, cnjus Moyses tn
scriplie suis meminit, nativiiatis vero ejusdein nicn8>s simililer nobis illius figunEmysterium dectaravU. >
Naecimr ighur Dominus noster Jesns Clirietas m
Bethleem Judaea?, quadragesime secundo anno i i n perii Angusli Caeearis, consulalu supra diclo : aniio vero trigesimo terlio Herodis Aniipalri fllii; a
aubjugnla porro iEgypto anne iriceeimo, ante diem
octavum Kalendarinn Jantiartarum, ni Pairum habet
tradilio, quandoMagi veneruiil Hierosolymam, quavretttea, qul ]am nahie erai, Regem, cujttg stetta
ab Orieitte eie usque ad Judafam iter monsiraverat. Cwn autetn jam in civiiaiem regiam
acccdcrent, slellatnqtie iiitieris ducem amisi*sent, solliciti, ex incofo de nato puero qus*veruiK, ccelestem simnl illfs viae ducem contmemoranles. Herodea vero cura eagax et olerf essel,
inlelleetis hie, stalim aiiimadveriit signum boc
neqtiaquam hamanum eese. Etenim cum Hicrosotymisqtiamplurimi anlea regesnaii fuisseni, nuiiquaui
ob quemquam eorum elella in Orienle apparuerat. Q
Inlerrogaiis igiiardilIgentiasiineScribi8,et prophetia
discit, in Betbleem nasci Cbrisluin oporlere. Vocatis
Staque claih Magis, summo studio eos de ortu
sielloe interrogavit, eosque dolo abs se dimisit,
maxima, ui par eral, doua decernens, ut posiqnam
puerum invenissent, sibi id reiiunliarenl. Caeieruni
siniul alque illis ilerutn prisiinus ille viae index
appai uissei, maxlnia cum lanilla ipsius ductuin
aiint secuii in Beihleem, inveiitoqne loi Sibi voih
expetiio Hege, eumque douis suis venerali, per
aliam viain, u l ab angelo jussi erant, in ierram
siiam reversi sunt.

, trjv ,
t 2 ' . &

*
. > * - c TTJ , . " : *
! * (3?

, * - *
: . >
* b
^ -
,
, >
, -
, z n |
, \ t, ,
"
.
,
, ^> 65^.
" , , p^a^ . , , yr- |
, ' >
.
1

- .
*
: (34), x*\Uk
, , , , , r .
, ,
, \ ;,
, \ ' ^
.

Tunc etiam Joscpb, divino monilu, ih .Xgyptum


\ , , *cum paero ac malre ipsius proiugit, ubi Ctiam us ^
que ad obilum Herodisremansii. Colliguntiir auleiu , \ . **ab adventu Magorum ei illusione Heroriis usque \
ad redilum in regionem suam anni duo. Ttiuc He
rodesjwoeusiis ira, infanlium cxdem aggre&sus esi,
. \ ^
irice&imo quinto regni sui anno. Stalira vero diThia

suprr eum incidit indignallo, muhisqne ct gravis- . 6 arrsiuiis morbi malis cxcrucialus, e vila discessil,
' , **3-^
posiquam irigraia et ocio anaos regwi gabernacuU
, *
lenuissel. Reliquil aulem qualuor filios regai sui
| . Kratque improbilalis bairedes. Tunc iiaquc Joscpb,
j b r
ex divino praescripto, cum puero ac maire ex
\ . . ;
^.
(33) Scb. lanlum , . Paulo posf,
.

(34) Pollux b c j *
.

>33

DE I N V E N T I O N E S A X C L E C R U C I S .

-
> xa\ , , \
,
.
, , \ , \
>,
. (55) , ; ., >, .
> ,
. / . ,
: .
- , .

4034

iEgyplorcdril, cwn pwerjam quadrienmseeael, habiUvUqne Nazareib, Aixbelan Judffa? telwchiam


obiinewe. (Tetrarchae enim vocabaiilur Herodi
filii Arcbeiaus isle, flerodes, PhiJippus ei Lysania*,
quedcuique qnarla pars regni assrgnala eral.) OeUvo auiem regni ipsiug anno coepit Dorainus in lcrnpio docere veniens in raedium docloruui, anpoe habeiu jaju duodeeim gecnudwn corporatem anate*i,
rediijque in NurarcUi cum jllis, -qtti per graiiam pareoles <yug ease merucran^ Wec. jauU* post obiii
Jusepb, al) omnibus pater DomiiH exislunau*.
t

Arcbelaus vero, posjquag untim adliuc annutn


supergiea fuisset, eiiam e vivis disccssii, iiullum
baredem relmqueae. Auguaius iiejn, quiuqtiagHiia
^^,,. gex ajiuis ciu dimidioexplalis, esl Tiberia
. GJio reguum iradens, eraique tunc Dominusaiuior
.
rum quittdecim. Cuwqua Tiberius suiumo amore
, ,
Pilaiura prosequerelur, eum, n i Judaea* prsesuei,
. nmit, aique ibi commoralus est uaque ad Caesaris
cip ,
iuortem. Caeierum anno decimo quimo Tibcrii
,
O s a r i s , j u x t a Evaugelii tesiimoniun), veiiil Joauues
: - cx divina revelaiione, bapiisoium poeinteiiiia* an, *1, \
itjiiuiaas per universam Juda?ain, a quo eliain Do
' ^ , , \
nnnusbaplizalusest, anoorum jam triginla, quxqr.a
.
ad Evangelii negoiium speciant, esi augpicauis .
* '
Juxia idem (empiisflerodea cenjugem a se expulit,
jv , ' - qnas erai iNia Arue regis Arabiae, ciijus meiwiuit
: , \ - ^ Paulas in Epislola ad Corinlbioe , accoperalque
, HerodiodimPbilippi fratris sui uxorem, ipso adbuc

vivo. Pra?co aulem veriUrtis Joannes Baptisla, noa
/
ferena Utiiam rei improbiuieia, palam Hero4ieui
, ,
eceleris coatgnlt. Ule,impoleiilia animi viclus, adul . ,
icne graiificans, prophetara oapite truncavit. Vemix
, ^ ,
non diu lam nefarii ausiia poanam eiiugil. Uxor
^ , ' .
oim eJH8 ila turpiler ejecta ad Arciam palrem
.
coufugit, injunafnque eibi illalam conqueela esl,
qii, ul filiam injuria affeclam ulciscereitir, omni

populo aiio congregaio couira ipsum in eerlaroeu
& * . ,
deseendil, oinnemifue ejus exercilum delevit, ler ,
ramque eju* igae vaslans gubjugavit. Sed ne eic
, ' quidem llcrodes iinprobilali inodum posuil
,, \ ,

\ . '
.
\ , D antem dccimo oclavo Tiberii Ca?saris, He , - rodis verovicesimOj pr;usideiiic Judaesc Ponlio Pilalo,
, galutaris Gbrisii pasaio est perpetrala, decimo lenio
^. - Kalendas Aprilis. Passus esl auiem Domir.ue noster
> *1 , Jesug Gbrislui, pro uostra galuie, sponie sua .ic
oluiUaie, Deus vertis alque hoino exsislcns, duaUua
* \ ,
1 1

L Q C . , i aeqq*

11 Cor. x i , 32.

llegesipp. lib. n , c.

12 ; Josepb. lib. xvin, cap. 7.

.
uium seqnitnr, qul idem tradidit 1). f, lom. I,
(35) Sck. \
. Triginta et septem * regnum tenuit. cap. 21 Panarii, qiiorum senleniia Chrislus duoe
lanliiiiiiuodo amios in iEgyplo tnansii, quod aliis
Quie leclio, si nou Alexandro, ac ceite vcriiali
non placel. \ide Barou. ioc. cii. qtiem ci de aliis
conibrmior esl. lia c l . Lege Uar. lom. 1
qusc Alcxander narral, cousulas liccl.
aimo Chrisli VIII. Quod subdil Alexamler, Clirislnm
cx iEgyplo reversum fuisse qiiadnenncm , Epipbat

^
im
A L E X A N D H I MOXACIII
in tpso naltiri*, nullam pariitionem aut divisionem -.
\ Ut.it
recipieniibtis. in crnee enim atque in seputcro fndivisibllis iiirarumqoe naluraritm OBcoitomia per , i *
inaiteil, in qnibus unus el solua Dominne Jesns \ - , pewyr^
Gbfisins,nnieus Fiiius ac Verbum Deivivi agnosei \ . \ b
lnr. E l qtvandoqnidcm erux in nniverso gtoriosa cx
s:ilerat, cuiioiaque ia modtim miciscoqdiu fiieranr, *
sieoi supra demonstrauim eat, reeie Domtims crncis
(56) 9
nMKiftin snsttaere voluil, ni stio aanguine omnia
, >
eaiictiftcaret, noeque a matedteiione legfe redlmeret,
, \ wCvel a petestnte diaboii rtndiearet, ex ejttsqne lyran, \
i.iile alque omni prorsus corruptione liberog asse*
r e n l . Morluus ilaque pro nobis vere, et non imagt* \ . ^ ^* ^
narie, est Ddtninus m crncem acios, sub Pontio
\ (57), *\
Pilalo pr*sde, ei sepnltns, Y*sarrcxitqne teriia die
, \ , .
geenmtom Scriplnras tere, ftndecimd Kalemlae * ^ ,
Aprilis, stib aeqiibweiinm veroum, non tamen ipsa
(58) * * ^
deitale m aliquam passionem aiit mortem incidcnte,
, *
neqtiaqnam ( absil ab omni Cbrtstiano Imjvsmodi
^ \ ( 3?
opinio : omnis namque passionrs cxpers sl quid
quid divinuin eet aique fmuiortafe), sed polluspne , \ ),
sens fonslitit unitac sibi sccundum subgistenliam
^ '
carni ejusdcm essentia, aiqtie nsdeni- pasetonibus
^ & \, otxrj>
atque affiicliouibus sebjccla, quibus et ftostra, et
-. , \
rerta innttim dispcnsarionc, ea quae carnis snni,
, *.*
fcibi aacivft: concilians eiiam nobis per imysiicas
\ Xpr*
illas eptilas vtf\ corporis et sangnims, raiicmalis
, tJwwt
islius Agtii, Cbristi Dei tiosrtri, peccatorutti nostrorniii
rcuiissioneni vllainquc perpetuam.
%

Perfecio igiiur cmcts reeurrecttonisqne myeierio,


Jmfau, Domim iwiereraptoree conlra soipsos, iu
propriamqMe perarciem a?ud gemoiipeos exquisierunL, quomodo lam slupenduin miraculuin occtrllarenl. Pilatuut nagna vi pecurii* onerant, atqot
per&adetil u l jtepulcruiR sigilio coneigiianet, et
Mililumi pnesidto eustodiri imperaret. Deue vero
jiiig wmiia b c facere perinfeii, ui quibus ipsi ia
maium abulebanlur, ipse magis veritalem confirmaret. Misi enim sepukrum cnslodiri j u ^ s s c t ,
forle iHcere poluigeeiil, licel falso ci mendaciier, a
dtsctyuHs furto eublatitni fuisse, I H J I K ; vero emrt

vnf
(30) !
, teeja.
\
* 5^
; <5w*j+
* , * *
, . ?
, , \
, . Nev I
*,
,

, (36) Omtia ab 11 > usque ad illa , D die Martii, qiii esl lerlius ab obitu ; stc enin
sibi constanl. Tbeopbilus Ca$aricnsis epbcepie
, addita sunl ex codice Crypla;
concilio Cawinensi, stib Viciere Ronn P w i i i ^
ferraia.
tcsle Beda lib. De teqHwociio rerno ita vel
(37) Sch. cod. additar, ,
scrtpsil: Pasttis namque Dominus e*i tth***
post yncem ,
rum Aprilium, qua noctea Judceis tradii$c#, iw
(38) Ita bab-t cod. Bav. ila ct Scbolli; sed
Kalendas rennrrexit. Ex cujiie senicmia difend*
Ciypias Ferr. cod. , ut el ipra
toco Itabei , sed Ifc^io baoc esl, Gbrisinm a prodiiore vendihim 2 i Uie Mana;
crucifixum ix Kalcnd. Aprilcs, boc esl 21 die ** '
non potesi subsislere; alioquin Dominus, secunduru
tii, el resurrexisse 20 die Mariii. Pollnx iia : "
Atexandri opiaioiiem , eodem die passiie essei et resnrrexissei, ncmpe vni Kalend. A p r i l c s , b o C esl ^ (*^
) , *W*f
25 die M a i l i i . Quo die, licel mulli veierum dicanl,
\ y.p. Iia ul cx Pollucis seiiienita Do*
Domimim cmiciuxum esse, e( in rnice spiriium
nns sit moriiius2G Marlii, et reswrmerii 2 i <F*
cmisisse, nemo lanien vcrc siinul aflirmarc polest,
dem. Conflrmat crgo Pollux eieeiidalioiiaa *
Cbrislum eodom die rcsurrexisse. Lcgo igiiiir snpra
quidem, , bic anlcin , Cliristus Dominns cx Aloxandii scntoiitia
(39) Scb. \ **
moriuus sil xm Kalend. Aprilis, lioc csl 20 dic,
, CIC.
ct resurrexcrii undecimo K a l . Aprilis, boc est 22
%

i?37

DE I N V E N T i O N E SANCTiE CRUCIS.

4033

, tanla cura sepnlcrum obscderiut, baudquaqo


dubla resurrectio evasit, miHiibos ulriqtfe rem tam
.
Uippiidam
proiuulgaiuibus , licet, i i l lacercnl, a sumtais sacerdoiibus non parvo pretio fataent
Ofiducli.

Poslqoam antem Dominns ln coetam assampftie


fuissel, ei maxima ndracula in nomine ipsfos a
sanetis aposlolis designarenlur, rnrsns summi sacerdoies furore corrcpli stint, dicenles : Quid
faciemus ? signa enim inirandaque prodigfa, in
noiuiiie Jesu, ab ejue discipuUs flori oninino clarom
est, neque enim id negare possomws ; vemm ne
amplius id in futurns gencrationcs diffundamr, veniie, occullemus locum scpultura ejns. SH enlm
popidi viderinl vacuum sepulcrtim, omnes credent in iHnm. Tunc jussernnl obrui sepulrrnm
locumque Calvaria?, in quo sanctisslma crtix jacner a l , liaec salulis signa obHvioni mnndare rotilendentes. Alqne boc fnit pessimnm pravarlraifi nirt
JihiTomm consilium. At vcro Deus ctincia ab 9Uis
fferi pcrmisii, prudcnter Inlenm futtira disponmt.
Quandoquidein civilas jairr erat detaslanrila Hqwe
igui conflagralura, concessft Detrs tfviflenm H*
gnum locumque gloriosa? rcsnrrectfonis ad exlgttnm
teiftpus ocruhari, ne in tanla rernm confosloHe a
Jurittis vcl geiuilrbus igni baenc toca traderenlur;
qux tempore opportuno magna gloria erant neVe*
(aiida.

Jamqiie Pilaius ad perpetnam rel memertim
, \ * cuncfa, quac de cniceacciderani, adCxsafem Irans, , , \ ' , miserai, nempelesum qut dlcebatur Christns, post' - ' quam eum cruci sntBtissehi Jndsel, teftia die re; ". , surrexisse, qnodque stupenda qnaedam ac poiicnlosa
:\ , ) - fn ejus ftontfne fierem * . Qu Tiberiue aniftens,
;
admiraltisque , Domino credidit, stalimqne euM
*. ^ , dccfevii, more regio, Deum declarare, coi hac fn
> . re a senatu repngnaium est, stottliiara exiBliroame,
, de croce ferebantur. Cnpsar lamen fixam sen .
leniiam in animo suo retinuii, tnotiem intcrmina
tus, quicunque Chrisiianos afiqua caluninia impe*
, tere ausi es9ent *. Camque Intellexiseel Herodem
- eliam in morteifi Cbrisii consensisse, et proptef
> , , herariam ejus adulterium, mafa qnam plvrima
, $ta - evenisse in Judaea, et Joanncm BapiSstam, rinin^
rs, . jastum, qood ipsum Improbiratis SMX coargofesct,
^ ' , Q occidisse, vcbementi in ipsum 1ra conchatus tsl,
' \ ,
vinctnmqae Romam cttm adullera pcrduci jnbet,
(41),
regnoque exuens, bonaqne ejus proscribeiis, mia.
JV . cum Herodiade, exsflio mollatnm , in flispanias
:" ,
misil, ubi in sifmniis rernm angustHs vftain fini .
v i l . Puellam aulem, qux scelemte ac nefarie tn<*
piuiiaveral, lerra absorpsil, viva adhuc vipera iffa,
quieiliam pepererat **.
*- \ ',
Moritor auiem Tiberius, rerom potittts anncHi
' , viginti duos, ct pro eo in imperium suecessil Caie*,
(40) 6
,
, * ;

,
>, \ , '
: ,
: . \ ,
.
, -
>, *
.
. , .
\ !
, , 7


.

^ Tcriull. Apol. cap. 5.

* Alilcr Josej b. lib. X V I H , cap. 9.

"Higesip. lib. xxxn ; Nicepb. lib- it

Nora,
(40) , ci seqq. cx Polluce oninia, usqno ad ,
(4) , .

4030
A L E X A N D R l
V
aitaos qualuor, vir aueterus et maximo superhus ; ; . t
, "
caram lioc Pilalus accusaius, Bomain venit ut
;caiisam dLperel, alque co miseriarnm venil, ut sui
, . :
ipsius bomicida eflQcereiur. Judei vero qnotidie in
, *
niajorcs rerum periurbaliones onfusionemque de . " volvcbautur, ut innuincri eorum a Romauis inter ' , *
ficerenlur. Caesar auiem alium Jlerodem, Arisiobuli
, , &
filiiun, jiomiuc Agrippam , rcgem Judsue declaravil,
. in cum uniim omnes leirarcbias confercns. Hic
. *\axb/m
inultis gravissimisquc malis discipulos Cbrisii affecil, Jacobum quidein fralrem Domini gladio , T T J V *
,
iuierfecii, juxia Aciorum nposiolicorura lcstimo, * >
mtim, qui ct Pctrum de medio lollere aggressus esi,
nisi praier opiniouem omnium ex manibus ejus per
. \
saucHun angeltmi fuissel erepius. Nec prius a ne
, 5 ,'
fariis suis conalibus deaiilii lumidus ac saevns He- ( ^e^pav , \
rodea, quam divinam in 66 iram esi expcrlus, a
.
vermibuaque consumptus cxspiravii.
*
Alque boc quidem lempore Jacobus, qui Justus
ei frater Douuni dicebalur, primus, ex ordinatione ^
, , *&
diviaa, Hierosolyroorum
episcopus conslilulus
fnerat. JudaeU aulem iu majurem quolidie confusio- .
nem iocideniibus, mulia conira Domini discipulos
wiala roacbinati snni. Uuoriun magnus numerus . Komanis necaius esu Suscepii vero, ul eiiam teslis / *
ealPaulua, alius Agrippa Judane rcgntim * ; morluo autem Caio, Glaudius post eum iinperavit, an- . , \ &&
no* quaiuordecim. Hoc lempore magna fainea pcr * . \ *
umversum terrarura orbeoi accidii , ul Agabtts ' , ^
anlea valicinalus fuerat". Tunc Judad in rabiem Q . ,
PQJiversi dolo super rerum venalium mercatu in
, /
ioutuae ca?des proruperuni. Quo permolus Caesar,
^>
ad geutium principes, ul neiuini Judaeoruiu
, buparierenl, quo facium e s l , u l ingene rouliiiudo
, \
porum inierficeretur, donausque ac liberi prxdaa , ;
e.saf ni, ab Itaiia eiiam ac Boma inullia poenls cra- \ \
ciatuque piecu, qiue owniji illis proplcr Dvfarios in .
Cbrisliiui $^us acciderutu,
.
. Moninr interim Claudius, poal qitem Nero impe , '
rium suecepil, leiieas illud annos quatuordeciu.
. \ ,
Ilic sceleratus kiprimig, ei si quis aliue, efleiuina .
lue fuil, qui primus pereeculionem in Gbrisliauos
. \ ;
fxcilavii. Occidit auiem Pelrum el Paulum, Cbrigli
, \
aposljolonuM principes, uiuliosqiie ex siirpe sua,
(42), \ *
cum aliis infiiiiiis priacipibos senatus perdidit. D . .
Tmic etiain Feslus, Judacx adbuc praefeclnraui ob- , . 01
Uiiens, viia functita esi. Judaei auiem, acccpia occa- , ,
sione qua Bomanas servitulw a se jugutn ^cpclle- . >
rem, Dwpres longe et absurdiores, quam anlea , ;
molus exciiarunl, fralrenique Doniiui Jacobum in
leremeruiil, reliquos vero discipulos virgis CSDSOS \ \, ,
urbe eua expuieruni, qui, divina revelaiione docti, , , hi
in locuui Jordani proxiinum recesserunt, illicque
, ^
commorali sunl, ob mala qua; urbi impendere eis
^ .
Deus prsdixerai.
%

t K

De quo cap. xxv et xxvi A c l . " A c l . x i , i seqq.

NOTiE.
(42) Bav. . Forl.
, cr.gnati. PoIIux, occidil vim e i inolacTO,
. Scripsi, . Sed inelius,

t)E I N V E N T I O N E S A N C T J E CRUCIS.

VJZZ tOvb^ " -

.'
. \
; ( ) '
, ' ,
.
.;, , \ . ; ,
,
. \ , \ ~
, ,

ww^

i--

4012

Aique Imc qnidem tempore, universa JuuVorum


naiione defeclioiem a Uonianis inccptnnte, Agrippa
fugiens, Romam proficiscitur : lunc Nero, sumina
ira ac fnrore incensus, ad Vespnsiamim exercilus
Orienlalis duceni scripsil, ut cx tcmpore omneui
exercilum cogat nd Judocorum lerrnm invadcndam,
peuilusque devastaiulam. Juda?orutn vero polentissinn, hujus reicertiores facli, Hierosolymam, ul quse
urbs triplici muro esset niunitissima, lurribusque
maximis lula, sibi prsesidio ac propugnaculo ceperunt. Yespasianus autem exercilus dux regionem
invadens, omnes civitates Judaxc ac Galilasrc depopulaius, igne delevit. Ilierosolymam etiam expugnare aggressus, cum eam annum Sntegrum obsedisset, innltasque belli machinas ad eain expagnan-

'>. dam exstruxisset, nibil, propier singularem ejus


urbis iminiiionem efficere poiuii. Quin ipsi cives

idiro erupliones facienles, mullos Romanos ceci- *
.
derunt. Vespasianus ilaque Gxsaream descendens,
excrcilui, al se relicerei, pcrmisii.
Komaa interim Nero. jugulatur , imperavitque
' ,
Galba menses seplem, qui el ipse cnesus est. Regna\ '. ,
vil deinde Olho menses tres, et posl bos Vitellius
" ,
menses toiidem. fiebtis ilaque in sumino periculo
. confusioneque maxima constUuiis , barbarisqae
5 ,
nonnullisin Romanam ditionem irruemibus, onuiis,
(43),
qui in Orienle lunc eral, exercilus, Vespasianuni

nihil lale cnpienlem, imperalorem coronavit, con , sensu ac voluntaie omniuni ducum Orieulalis mi . \ ' ,
$ , - Q
, , . ' ,
, ?, ,
\ . '
, ' ,
^ .
,
, ; . , , \
( 4 4 ) \ . , ,

.
. , )
,
,
:\ , .

Malib.

litsse Romam igilur sub inilium biemis dccedens.


fdiossuosTilumel Domilianuin Cxsares declarans,
illum in obsidionc Hierosolymitana reliqnit, buuc
in exiernam mililiam conlra barbaros misit, ctimque jam Rom? propinqnaret, omnes, qui tuuc illic
aderanl, miliies sublaio aemulo, simulque senatus,
euni muho applausu, magnaque lceiitia excipientes
deduxerunl; qui simul ac fastigium imperii conscendisset, protinua omnes rerum perturbandaruni
auclores juguiari prascepit, atque ita prseler spem
res Romana est mirum in modum reparata, barbaris a Domitiano internecione deleiis.
Cum autem biennali obsidione Hierosolymorum
urbs premerelur, eo necessilalis omnes, qul iii ca
erant, redacli eunl, ul fame labcscenles, stios ipsoD
Hberos propier obsidionis aiigiisltas edero
r

cogereniur. Gapta vero urbe, populoque omni fuso,


Gaisar illam ac cives pra^datus igrio succendii. Tunc
exitu comprobatus est Doinini sermo : No* relinu

queiur tapis tuper lapidem in ea . Sunl qui iradanl,

occisorum numerum trigesis cenium fuisse niillia.


Posi devastaiam autem urbetn redeuntes omnes
iidelee in S i o n , crearunt secundum episcopnm
Simeonem filium Cleopba?, cujus in Evangelio mentio fit ; qui Doininum ipeuin viderat, audiverat,
cjusque consobrinus fueral. Cleopbae vero frater

xxiv, 2.

..
[\ Con. Bav. ". S<:b.
Polluce.
' scripsi, '. Suni aulein
() Cod. Si
qua: antecedunl, el quae sequuiiiur exterpla ex
PATROL. GR. L X X X V H .

, ann tetnple*
127

4027
A L S X A S D I U MOMAGUI
sceudcrtlc ex seaiino David atque Abraba, ixmHtta- *& ** ,
, , ;,
giuarie, sed vere, Deus verus, verua, iuquam, eum

,
assuinpta natura, alque binc proprie ac vere sauma
\ i r g o Deipara babenda est, quae sicul ew COII- Uoji&vc;,
, *:*
ccperai, ila ctiam edidit. Naiu siue corrupuooe
. ,
cancepii, el eo qui Dco convenieus erai, inoJo
peperii. Detis quippe eral, qui ex ipsa carucm eus- . 0\, :

ceperai. neque ullis portis ad ingrcssum, aut ad
. *
cgressum iudigebal, sed ex ipsa vere nalus esi Ule
, (23) , \
Eminanuel, perfeclus in humanilale, uau* eliaui
alque idera, in ulraque nalura exsislens, coneer- ,
\ ':
vans in se diversarum concurrentiuu uaiurariiin
< 2 ) .
in uiiam eanidemque personam sive byposusiu d i siinclionem ei proprieiaicm.
(27
Nalus esl igitur Domintis nosler Jesu$ Christus,
secnndum caruem in Beihleem Judaeae indiebua l k >
. "
rodis rcgis. Jaiu enim derecerani principes ex Jada,
, ,
juxla propbetam, qui ihiraverunl usque ad Aristobuluin queuidam sacerdolem sumimim, qui sibi ; , \ >
.
eliam regiuin diadema imposueral . Vertiin buiie
'
K t i obsidione posiquam prcssisset Poinpeius R o , \ ;
mani exercitus imperator, cum iiliis viuciuin B o ,
roam mtsit, Judseisque vectigalia imponcns, Hyrca '
num, Aristobuli fraireai, suniiuiim sacerdoiein
dcclaravit . Ilic vero amici(ia:n inivil cum quo- ' ' , , dam Anlipalro Ascalonila, idolomm cullore, patre
. , ,
Herodis, quem et curalorem Palaestinx constituit.
\
Eral vero Ilerodes bujus filitis dcxlcr slrenuusque
, . ' oijfad res gerendas, niullosque lalronutn duces viriute
sua comprcsserat. Hyrcano atilem a Paribis caplo, Q , \
4

el Anlipalro per doluin inlerfeclo, neiniiiequo, qni


,
rebus prxficereiur, exsisteute, llcrodes regnuoi
, .
invasit, niagnam pecunia? vim RouiaHis larritns,
, \
illisquesocius cffecins e s t .
(26).
Cum vero Atiguslus Caesar iu ^Egypiiim ciim ina
guo exerciifl irajiceret ad Lfllinu cuai Cleopalra
,
geretidtun, ad quam lunc iEgypti regnuin dcvene , ;
ral (quippe qua^ex genie erat Piolem;conim), ipsi
, ,
affiiit, iiun ignavam operam navans, inilitibus pari
lerac pecuuia eum a<ljuvando. Tradidii auleia Deus
\ (27). Cleopairam in Caesaris nianus, cessaviiqne / E g y -
piionim Niipcrium duodccimo auno iinperii Augusti
, jca\ *
Cxsaris ' . Ca^lerum Roinam rcversus, Herodem,
$ (28) *.1U qaiin iidum sibi alque amicum experius fuerai,
. i l
1S

Leg Jo^epb.lib. Aiiliq. cap. 8.


ei lib. , de UeHo Judaico, cap. 15.

'Josepb. iib. , cap. 47, 2 3 ; 19,26.

, #

Id. lib. xv, cap. ;

NOTiE.
(25) Sch. dices :
. Perfectus deilaie, et perfectus in hutmmitaie.
. Cum nelu$ e*$ei Jesus in BtihUemJmd**.
(24) Scb. .
Quod aulem Alexandr aii, Artatobiilam ioisse
uliimum ex Jada?orum genere regein, rd nan s i e repugnanie sancio Hicro(35) Ila
" Gra?ci* legiinl,
"
pliciier accipieiiduin esi. Nam el post Artslobulaa
nymo, cujus baec vcrba m cap. n Matihaei siiperillud:
Al illi dixerunt, in Bethleem Judee.e: Librarhrum reanavit Hyrcauui fraler ejus, tt Anligonus flliis
Angiobuli. Quia laiueii jaiu sub flyrcawo flerodes
hieertor e$t, putanuts enim ab evangelisia primutn
editum, $icui in ipso Hebrnico legimai, Juda, nonJu- adiiuni eibi ad regniun palefecit, Anltgounruqo<
da&.Qua e*i enim aliarum gentinm Bethleem, ut ud profligavii, ro^rilo Arislobulus uliimusfuia&eperbidittinciionem ejushic Judeem poneretur TJudn autetn belur.
idchrco scribitur, quia esl alia Bethleem in Galilcea.
(26) Eadcm habel Julius ab illo, ,
Leae tibrum Jesu filii Nave. Josue xix. Si igilur,
U S . J I I O , .
tiidicio sancii llieronymi, error est, ob causam al(27) cod. Scb. \ iaiani, rn iRo : In Beihleein Judcuce ; oporiel eiiain '.
errorein esse in iuitio statiui capiiis , ubi Gneci co(28) Julius, ^.

4029

D E irtVENTIONE S A N C T J E C R U C I S .

40

l i d ->- cx senalue decrelo, Mhm


regem dedaral, ilr.
,
dbiwa Aliam impofteqe. Hic auleiu Hierosolyinafii
\ asceodeng, JndxieqMe, qitocl esset exiraneus, etmt
, ,
admlUere wlenttbus, OMJUOS fltteo jugHlavit, tetu^ , ,
plumque diripuit^ ei potestate iuate abutens, oiit ,
nesiribuum elfamMiarom descriptiottes, ab Esdra
,
usqiM iemporibus cooservatae, combussil, ne co*

gnosei amplius possel a Judaeis ex quaoam pairia
" \ ,
prognail e s s e n i , ex qua tribu et quinam siirt
,
, in lerra illa aaii, et Sn Uiccm etiili, qiii
, , \ ,
vero dioajitur , adveuiiiif l ascripiiiH ; slo*
\ (29),
lam iu suam polesttlem re4egit, ac de ca;le*o &&
,
mgiu, ohacurig fluibusdaui, inagiio preiio, summi
. \
SAcar<io0i dignilateiu wudidil.
<**.
" - Qaadragesirao aulera gecundo aimo Cassacia A u gusii, exiit ab eo edicluw, ul describereuir uiik
'
versus orbis . Hsec vero deseripiio prima acu esi,
Ut leslalur sacra EvangelLorum UisLoria, quain de, .
aeriptionani, hoc eal, cpsu* exacUonqm, Cagar,

\ - JMI beaevokmissiiuo el niaximo ex senalu Cjreoio
, demaurtavil, qmn\ Syriae, id esl Jud;cae,priBrecerat,
consulatu Augqsti XLll el Sylvano UIQC ejus collega;
, (50)
quo eiiam consublu oaius est Doiuinue noeier
, '
huxs Cbri&tus iu Bctldeem Judaae, juxta propheUm,
anno Iric^sioio lerlio Ilerodis, Antipairi iilii, aiup
, , * \
d k m ociavum ^Kalcqdaruro JaauariL Quanquam
,
adversug boc Epiptai/ma Cypriorum episcopw
.
{ (51) , - ajcriter ipsurgat.couQrnians anie diem iduum Januo , . g xiaruiu vere nauvitatem Doniini aosiri Jesu Cbrieti
ex sancla Diiipara ac seipper virgiueAlaria accidisse^
<Gsieri vero oinnes divini doctores sanciai caibuli
cai et aposlolica? Ecclesix, uno velul ore defiuierunT,
. \ naulein CbrUi| iuisee diem oclavura Kalendaruni
(52) \
Jaauarii.
* ,
.
Atqae omnium quidera de bac re senieniiam

, . - proferre supcrfluuiu in praeseoliarum exisiiino; ncque euim de hpc uobis sermo ingtilutus esi. Uiium
." vero prac cxlerie insignem doclorem addacens,
, quem eiiam ipse Epiphanius testein laudat, tan , ,
quam euleniiae sux adsiipulaiorem, leciori relin*

1

1 T

, D ^uaiu liberum , i i l r u m , tanquani raelius, eligere


Luc. it, 1 seqq;

NOTiE.
lem Cbristum nalum esse coss. Cornelio Lcniulo,
et Velerio Messaia aea MeesnHno, cirenmcisum attItttii Kalcnd. Janaariig, quibos Augusius conulaiuni
deeiinum leriium inierrl, collega Piauiio Sylvano.
Cwn Alexandro facil Epipbanius in Pauario, ba-.res.
M , et ex recenltoribusOuupbriiJS, Cotnment. East.
lib. . De aono imperii Augntili el n;gui Herodts
lege.umdem Baromuin. Eadem verba snnl Pollucis
ei Alexandri inde : " , usque ,
(51) Eadetn, qnx Epipbanii, fuit opinio
ptiurum exisiimanlium Cbribium naluui esse sexio
die Januarii. IVefellii banc scuteiitiam non modo
Ephrsem ciialus ab Alexaudro, sed el saucius llieio^
uymus in cap. Ezcli.
(52) Scb. , cic

(29) De h*iS| qase boc loco Alexander scribit,


ronsirie Nicephomm llb. Eccle*. hht. cap. 9 ; e i
Euaebium, lib. A M I . Ecclt*ia*i. cap. 7. Sunl auwm iidem, qui , Urrse $eu agrorum
cuslodei, , , , adoence,
inquitini; exponit Hesycbius
, qni apud IsnelHas vocantur , iieiu \ . ^, quiterrum colunt. Exod. :
, advenis el indigenis terroB. Ulv
Theodoretue: *
* Georam nominavU prvselytum. Ab illis verbis,
, eadem Pullux.
(30; De co.isulibus, sub quibus nalus Domimis
vide illuslrisa. Barouiuni, iu Apparatu ad Annalet
e*cUsia$tico$< Jpse Cassiodoruni scquiiur, exisiimau-

im

ALEXANDRI MONACHI

voluerit. Ephraem igilur Syrus, nou vutgartg el ipee


pielaiig dorlor, senuone, qwi esl de lucis victe
rta, iia ioquit : c ln loelo Xanltco menee coneeptlo
lani finiciat atqoe lucis facta e s i ; timc celeriter
disourreoa cairgo, non potuit illnslrem ejtlg eoncfjMioaem obscurare. Et post alia : c In antto
nala esl luz, qe eoslras dissipavii teuebr**;
ntcnse, qtio lenebre deginunl, orta nobrs eet lx
illa

inUdligibilis

mobilisque. Coucepttoiifs auieui

!3.

, * &
c frip=
a
th
. \ * c ? , ::
. !>,
f~

, - . i
?.
.

ejns mensU aperuit nobia (iguram, cnjue Moyses In


scriplig syis memtntt, nativilatis vero ejusdein nieneig siiniliter nobia illios figunemysierium declarevii.
Nascimr igiiur Dominus noster Jegng Cbrigtag m
*
Belhleero Judaea?, qeadrageshr.o gecundoanno hn- ^
,
perii Augneli Caegaris, cousulaln gupra diclo : an
vero trigegimo lertio Herodis Aniipatri fllii ; a ^ , >
gubjugnta porro iEgypio anno iricegimo, ante dicm
,
octavum Kalendariftn Janiiariarum, iK Palrum habet
,
tradilio, quando Magl veuerunl Hierosolymam, quat- , rentes, qui ]am natiis eral, Regem, cujvs gteftla
, , xai
ab Orietite etg usque ad Judeeam iter monsira- " >
verat. Cnm aulem jam in civitatem regiam . \ t6
acccdcrent, stellamquo uineris ducem ainlsi^ , gent, sollicitt, ex iniolts de nalo puero qtraesi- , o5rp\.
vertint, cceleatein gimtri illfs v i ducetn coiHmc" , , moranies. Herodes vero cutn gagax et solerg esset, . , , >
inlelleclis bra, statiiit auimadvertii gignunt boc , *
nequaqeam humanum esse. Etenim cum Hicrosoly- . ipwmlgqnamplurimi antea regeenati futssenl, nuuqitam

ob quemquam eorum gtella in Orienie apparuerat. Q ( - xr
Interrogalia Igitur diligcniitsime Scribie, ex propbeda
*
dlgcit, in Betbleem nasci Cbrislum oporlere. Vocatis
(34), 10
iiaqne clam Magis, summo gludio eos de ortn
, , , hgtellse interrogavit, eosque dolo abs se dimisit,
, , maxima, ul par erat, dona decernens, at posiquam
. .
puerum invenissent, sibi id reuunliareni. Gaeierum
, ghnul alque illis iliruin pristinus ille viae index
,
apparuissei, maxfma cum Ia?lilia ipsios duclum
, , -*
siiiit secuti in Beihleem, inVentoqne lol sibt voiis
, ' o v r ^
expetiio Hege, eumque dotiis suis venerail, per
.
alium tiain, u l ab angelo jussi eranl, in ierram
suain reversi gunt.
Tunc etiam Joscpb, divino monitti, in ^gyptuni
cum pirero ac malre ipsius profugil, ubi fctiam ug-

\ , ,
*;
que ad obilum Herodisremansii. Colligunlur auleui , \ .
ab adventu Magoruni el illusione Herodis us(|ue
\
ad redilum in regionem suam anni duo. Tuuc He \ *
rodes,iuei)giis ira, infanlium cacdem aggreggug esi,
.
irice&tmo quiuto regni sui aono. Siaiinj vero diffna

guprr eum iucidit indrgnallo, mukisqtie ct gravis .
simis inorbi malis cxcrucialus, e vila discessit,
' , \ ^ ^ ;
posiqunra irigmla ei ocio annog regtii gtibcrnacuia
,
lenuisset. Reliqnil autem quatuor filios regni sui
. Ketaique improbilalie ba^redes. Tunc iiaque Joscpb,
Jxrex divino praescripio, cum puero ac maire ex
\ . h- .
.

(53) Scb. lautum , . Paulo posi,


.

(54) Pollux
.

DE SANCTiE

333

u p t + o -
\ , , \
, , "
.
J O \ , , !
; . (55) ", ; * 6 , ^..
> ,
/ , .
4 " | . .
, ?
.
[, ,
ix.il . ,
,

, \
' , , \
.
* *
, "
, \ - ^

Arclielaus vera, posiqua unnm adbuc aimwm


supersles fuisset, eliam e vivjg disccsgil, nulltim
hanedero reliiiqwena. Auguetus iien), quiuqHaguiia
sex ajiuis cum dimidio expletis, tpeuujia est Tiberi*
fijio feganm iradene, era^ue lunc Doroiwjsapnoriun quiftdecim. Cumqtie Tiberius summo auiore
Pilaiura prosequerelur, euiu, ut Judxas praessei,
iwiiit, aique ibi commoralus est usque ad C*s*ris
nsoriem. Caeierum anno decimo quinio Tiurrii
Casaris, juxla Evaugelii leslimonium, veuil Joauace
ex djvina revelatioae, bapu&mum pQaniieiuia* animulians per univer&am Juda?aw, a quo eliain Doimnusbaplizalusesl, anuorum jam Iriginla, quscque
ad Evangelii negotium specianl, esi Miigpicaiiis .
Juxia idem tempusHerodee coujugein a
expulii,
quas erai iHia Aiv.tse regis Arabioe, cujus luemiuit
Paiilns in Epislola ad Corintbios , accoperalque
Herodio4tmPJ)ib'ppi fralris sui uxorem, ipeo adbuc
vivo. Prapco auiem veritatie Jeaonee Baplisia, noa
ferena taniam rei improbiuiem, palam Heroilem
setderia ooarguit. llIe,impoteiilia animi viclus, adullcrae gratificans, prophetam capite trunoavit. YermN
non diu lam neCarii ausus poenam elTugil, Uxor
enim ejns iia turptler ejecta ad Arciam patrem
confugil, injurianique aibi ilialam conque*La esl,
qui, ul iiliam injuria affectam ulciscerelur, oinni
populo S H I O congregaio comra ipsum in eerlameu
descendit, oinnemque ejus exerciium delevit, lerrainque ejua igee vasians aubjugavit. Sed ne wc
quidem llcrodes improbilali rnodum p o s u i t .
*'

Qbtt* , \
. "
, ,
. ,
, ^ ,
, * .
.
"
, . ,
,
, '
, \ ,
.
.
| , D
,
",
.
,
\ ,
1 8

Lac. I U ,

i seqq.

CRUCIS.
4034
iEgyplorcdr:l,iHn puerjaro quadriennisatgel, liabitaviique iu Nazareib, Arcbeian Judffse ftelrarcbiam
obiincAie. (Tetrareb* emm vooabatiiur Herodis
fUii Arcbelaus isie, Herodes, PbUippus et Lysania,
quodcuique qnarla para rcgni assrgnala erai.) O c U voaulem regni ipsius anno coepit Dominus in leiwplo docere,v6niens in roedium doclorum, annos babciis jaju duodecim gecuudtun corporatem atlatettt,
rediilque in Nazarcib cum jllis, -quj per graliam paremes * esse uierucranL Mec nudio posl obiil
Jusepb,,ab omnibus paler Uomim eristimalua*

" II Cor. , 52.

i a

i e

f#

Anno autem decimo ociavo Tiberii Ca?saris, Herodis verovicesimo, prajsidcuic Judaex Ponlio Pilalo,
galntaris Cbrisli pasaio est perpelral, decimo lcrlio
Kalendas Aprilis. Passus esl auiera Domir.us nosler
Jesus Cbristui, pro oslra salule, sponlD sua ac
volunlale, Deus verus alque bomo exsisiens, duabua

Uegesipp. lib. n , c.

(55) Sck. \
. Triginla et sepiem annoi regmtm tenuit.

Quae leclio, si non Alexandro, ac ceite vcriiali


conformior esi. Ita cl Pollax. Lege Uar. lom. I
anno Chrisli VIII. Quod subdii Alexander, Gliristum
cx ^Egyplo reversum fuisse quadriennem , Epipba-

12 ; Josepb. |ib. xvin, cap. 7.

'uiuni seqniiur, qu! idem iradidil Ifb. t, lom. I,


cap. 21 Panarii, quorum sentemia CbiUlus dnos
laiiiuiiiniodo annos in iEgyplo mansii, quod aliia
noit pl.uel. Vide Barou. loc. c i l . quem c l de aliis
q u Alfxander narrai, cousulaa liccl.
f

icr
40
A L E X A N D I U MOXACIH
itt ipfto nalurie, nullam pariitionem nul divisionem . ^ otpeex
recipiontibus. In crne enim alque in sepulcro in \ lacrx \
HivisilMUs uirarumqite naturanim oeconomta per- ,
uiaireil, ln qnibus unus solus Dominna Jesna \ , 6
ClmsiHe,nnieus Fiiitts ac Verbum DeivivS agnosei- \ . b
mr. K l qtiandoquidem erux iti nniverso gtoriosa - :\ 6
s:ilerat,ctinctaqtie in modnm cruciscoqdiu fueranr, : *. *
sicm eupra demonstratnm est, reete Dommiis crnds
(56) tfeitMmem snttinere voluil, I H sno eanguine omnia
, -
*ai)C4ifoarei,ii<wque a matedfcitone legfe redlmeret,
, \ *cl a peteslate diaboJi vindforet, ex ejitsqne tyran, \ ^;
r.ide alquc omni prorsus corruplione liberos asse* \ 3 *rerct. Morliius ilaqtie pro nobis vere, et non imagi* \ . -;
narie, est Ddmimis m crucem actus, sub Ponlio

9
Pilaio prjestde, ei sepultns, Ysnrrexitque lertia die
, \ , zs
aeenndom Scripinras vere, ttodeciaaO Katendaa * , &.
Aprilis, sub acqniiweiinm vernum, non tamett ip*a
(58) "
detiate in atiquam passionem aut mortem incldcnte,
, neqaaquam (absil ab omni Gbristiano bttfttsinodi
( ^
opinio : omnis namque passionrs cxpers est quid- \
quitl dmmnn eet aique imuiorlale), sed polluspne- , ), rasens eonslitit unitx sibi sccundum eubsistentiam
' earni ejusdcm essentinr, atque Hsdem* passionibus
\
atque afilictiouibos subjecia, quibus et fioslra, ct
-, , \ >
rerta lantum dispeftsarione, ea quse carnfs snnt,
,
Aihi aaciflt: concilians fciiam nobis per fnynicas
\ ' ,
tlhs epnlas Aeri cofporls el snngmnis, rationalis ,
istius Agtii, Cbristi Dei nostri, peccatoruiti nostrornm
rcmissloncm rUamque perpcluam.
%

Perfecio igiiur cnicis reevrrecltonisqtte ntyaterio, ^


\ ^Jnilaoi, Domiiii inieremptores conira seipaos, in
(51>)
propriamqHe perBttiem apud xcmoiipeoe eKqutsie*
,
rwik, quomodo lam sbtpeoduui miraculum occulu- \ 0>
renl. PJatutu magna* vi pecuni* onerant, atqoe \
persuadeni l Repulcrum sigilio conaignartl, et . miKtun! prsesidio eustodiri ioiperaret. Deue >
* , ' *
illit omaia liaec facere pertnteit, nl quibus ipsi in
, . |
mabiitt abulebanlur, ip*e magis veritalem confir, ,
tnarel. Miei enim sepwkrnm ctistodiii jiississet, , .
forte dioere peliiiB&etil, licci f.ilso ei mendaciter, a
^,
dfecipuHs furift eublalitin fuisse, imirc ?ero cwtrt
,
.
(5G) Owbhi ab illo usque arf illa , D
, addita sunl codicc Cryptai
ferraia.
(57) Sch. ooit. ddHar, ,
posl yocem ,
(58) lia babpt cod. Bav. ila d Scbotli; sed
Ctyptae Ferr. cod. , ut ei aupra
4oco babei , sed leciio basc
non poiesi subsislere: alioqtiin Doniinus, sectindoiu
Aiexandri opinionem , eodem die passiis essei ei resurrcxissel, nernpe vii! Kalend. A p r i l c s , boc est
25 die Marlii. Quo die, liccl mulli veierum dicaul,
Domiuiim erucifixiiin esse, e( in cruce Fpiriium
cmisissc , iiemo lainen vcre simul aifirmarc polest,
Clirislittii eodcm dic rcsurrexisse. Lcgo igimr supra
quidem, , bic aiilem , ul Cbristus Domiims ex Aloxamlri sculoiilia
inoriuua sii xm Kalend. Aprilis, boc csl 20 die,
ei resurrexcril undecimo Kal. Aprilis, boc est 22

dic Marlii, qui csl lertlus ab obitu ; stc enina oauih


sibi constaut. Tbeopbilus Ca*saricnsis epneopt
ronoilio Caegariensi, sb Viciore Boni. P#iificf.
lesie Beda Itb. De wquwoetio terno, i u vel dixii,td
scripsit: Pattut namque Dominus tsi Kmltwi*
rum Aprilium, qna noctea Judctit Iradilnt ett arn
Kalendat retnrrexit. Ex ctijus sfoicMia uicenom
esl, Gbnsivm a prodUore veadilum 22 die Mann;
criicifixum ix Kali-nd. Aprilcs, hor esl 24 die Martii, el resurrexisse 20 die Mariii. Pollux iia : (totart>
) ,
\ '. Ila ul ex Pollucia benieniia Dow
iius sii mortuus 20 Martii, el r e e n r m e r i i **dom. Connrinal ergo Pollux emendaiionetfl atslram.
(59) Scb. \
, ctc.
t

'>7

DE

INVENTiONE S A N C T J E CIIUCIS.

4033

? , tanln cura septitcrum obscderint, baudquaqaam


dubfa resurrectio evasit, m.Hiibag nlriqve rein tam

tuppi.daui proiuulgaiii.bus , licet, ut lacercnl, J sumtnis sacerdoiibus non parvo prelio fotoseut
oncbieti.
\ (40) \
;> ,
' , ;
f
, ,
, \ , ' \
,
. ,
.
: , -
3 , /.
; .
, .
\
,
,


.

Postquam aniem Dominns in corttim assamptne


fuisset, ei maxin.a niiracula in nomine ipstas a
sanclis aposlolis desiguarenlur, nirsus sumtni eaeerdotes furore correpli sunt, diceuies : Qutd
faeiemus ? signa enim inirandaque prodigfa, in
noi.t.j.e Jcsu, ab ejus discipuUs fleri omnino clarom
est, neque enim id negare possomus ; vertim ne
amplius id in Culuras gencralioJics diffundaiur, veniie, occullcmus locam scpulturae ejus. Si enira
populi videriul vacuum sepulcnim, onines c r e dent in illiini. Tunc jussrrnnt obrnl aepulrmm
iocumque Calvariae, in quo sanclissima crtix jactier a i , baec salulis signa ! mnndare rotttendenles. Atqne boc foit pessimnm prsrvarfcatfNi.nl
Jmbroriini coiisllium. At vcro Deus cnit-cla ab flits
fleri p c r m i s i i , prudenler fnlerim fnltira disponcns.
Quandoquidem civilas jaiii erat devastamla;
igni connagralura, concessil Detra vfvifleum fi*
gnum locumque gloriosae rcsurreclion.s ad exlgnnm
lcmptis occuliari, ne in lanla rernin confuslone a
Judtfis vcl genlilrbus igni harc loca tradercnlur;
qu& lempore opporluno magna glori* eranl neVe
lauda.

!> , *
, , , \ '
'. ,
*\ , )

. , .
,
.
3

,

, .,
, , .
' ,
\ ,
(41),
.
,
.

Jamque Pilaius ad perpetuam rei memortiin


cuncfa, quac decmceacciderant, ad Cscsarem transnriiserat, nen.pe Jesum qui dlcebaior Chrietus, post*
quatn eum cruci suffixisse.il Jnda?i, leitia die re
surrexisse, qnodque stupenda qnaedam ae p o r t e n l o s a
Tn ejus ftomfne fierem . Qua) Tiberius attdlefw,
admiraidsque ,' Domino credidit, stalimqiie euin
dccfevit, more regio, Deum declarare, c o i h a c h l
re a scnatu repngnaium est, stoUithm existimaftle,
ijuae de Cruce ferebantur. Caesar tamen fixam senleniiam in animo suo retinoii, tnortem intcnninatus, qulcunque Christianos alfqua calnninia impetere ausi essent . Cumque fntellexissei Herodem
etiam in mortert. Cbristi consensisse, et p r o p t e f
hefarfum ejits adulterium, mafa qnam pttrrima
evenisse in Jtrdxa, et Joanncm Bapiistam, vimn\
jaslum, qaod ipsum improbiiatis sux coarguiseci

*- ', ' , , !

Tortidl. Apol. cap. 5.


. 0.

4 1

tft

occidisse, vebementi in ipsum 1ra concltalus 8t,


vincinmque Romam cum adiihera perduci jflbef,
regnoque exuens, bonaqite ejus proscrib^ue, mia
cum Herodiade, exstlio mullatnni, in Bispanras
tnisil, ubi in sifmmis renim angustiis vitam finiv l l . PucIIam aulem, quaB scelemte ac nefarie tn-i
pudiaveral, terra absorpsit, viva adbnc vipera iHa,
qu?e iliam pepererat
Moriu.r antem Tiberins, rcrom potiltts awnon
viginii duos, ct pro eo in iti.per.uin suecessit Caios,

Aliler Josiq h. lib. xviu, ap. 9.


C

* Jlegesip. lib. xxxn ; Nicepli. lil-

(40) , c i seqq. ex Polluce onmia, usqno ad .


(li) , .

4039
A L E X A N D R l MONACHI
IV
auaoe qualuor, vir austems et maximc superhus ; ; . '.\ i
,
coram boc Pilatus accusahis, Romain venit, ut

caneam dtyerel, alque co niiseriarnm venil, u l sni
, .
ipsius bomicida efficereiur. Jud%i vero quoiiilie in
,
luajorcs reruui penurbationes confusionemqtie de ' . " volvcbautur, u l innumcri eorum a Romaiiis intcr ' , \ficerenlur. Caesar aulem alium Herodem, Arislobuli
, ,
liliiun, jioniinc Agrippam , regcm Judaeae declaravil,
. in cum unum oinnes leirarcbias confercns. Uic
muliis gravissimisque malis discipulos Cbrisii af ., *1&
fecil. Jacobum quidem frairem Domini gladio
, T T J V
mlerfecii, jiixva Aclorum aposlolicorum tcslimo , irium, qui el Petrum de medio lollere aggressus esi,
, * $]
nisi prxier opiniouem omniurn ex manibus ejus per
. \ sanclwm angelum fuisset erepius. Nec prius a nc , *
fariis suis conalibus desiilil lumidas ac saevus He- ^ ^
^
Ha6t \
rodes, quam divinam in se iram esi experius, a .
verniibusque consumplus cxspiravil.
* 6 \
Alque boc quidem lempore Jacobus, qui Justus
el frater Domini dicebalur, primus, ex ordinaiione ;
, , **
d i v i a a , IHerosolyroorum episcopns consiitutus
fiierat. JudaeU aulem iumajorem quotidie confusio- .
,
nem incideiuibus, muiia contra Domiui discipulos
. "
waia Dutbinali sunl. Uuorum magnus numertis a
/
KomanU necaius est. Suscepii vero, u l eiiam leatig
*
esl Paulua, alius Agrippa Juda? rcgntun * ; niorluo auiem Gaio, Claudius posl etini imperavil, an- . , * &
noft qualuordecim. Hac lempore magna fames per * . \ *
, ^
umversuqo lerrarum orbeoi accidii , ut Agabtis
antea yalieinatus fuerat V Tunc Judoci in rabiem Q '. ,
i^uiversi dolo e u p e r reruin v e n a l i u m mercatu in
, * y
joautuaa ca?dea proruperuni. Quo pcrmolus Ciesar,
qiUit a,d geulium p r i n c i p e * , ui neiuiai Judaeorum , jWierent* quo faclum e s i , u l ingena muhiuido
, \ \
porum inierficerelw, domusque ac liberi pracd
, \
e^ent, ab Iuiia eiiam ac Roma mulus poenls c r u - \
cialuque e|ecli, quae ornnia illis proptcr oefarios in
.
Cbrislum $ acciderunt.
.
. Morimr inierim CJaudius, posl q n e m Nero impe , *
rium suscepit, lenens illud annoe qualuordecim*
.
\\lc aceleratus inprimis, ei si q u i s alius, e f f e m i i M i - .
l i i 8 fuii, qui primog pereeculionem in Cbrislianos
. ;
cxciiavii. Occidit auiem Pclrum el Paulum, Cbrisli
,
^ principes, midiosqiie e x stirpe s u a ,
(42), \ ciiai aliis inOuUjg principibus senaltjs perdidit. D . .
Tutic eliam Feslus, Judacae adliuc praifccliiraui ob- , .
tiiiens, vha funchia esl. Judaei aulem, acccpia occa- , ,
aione qna Roiuanas serviluiw a se juguui dcpclle- . :r n 4 , majores longe e l absurdiores, quam autea
*1 , \
motus exciiarunl, fralremque Domini Jacobuin i u ,
lepemeruiit, reliquos vero discipuloa virgis ca?808
\ \, , :
urbe sua expuleruni, qui, divina revelaiione docii, , ,
in locuui Jordani proxiinuin recesseruni, illicque
, | ^
commorali sunt, ob mala qux urbi impendere eis ^ .
Deus prodixeiai.

t k

De quo cap. xxv et xxvi A c l . " A c l . x i , i seqq.

NOTiE.
(42) Bav. . F o r l .
, cngnatL Pollux, occidil viros el molkfCS,
. Scripsi, . Sed mdius,
.

1041

t)E INVENTIONE SANCTJ2 CRUCIS.

' -
. \
. \
( ) '
, ' ,
.
.;, , \ ; . ,
,
. , \ *
, ,

-~">

'

"

'

'.

.

4012

Aique boc qnidem tempore, universa Judaioruin


naiione defeclioi em a Uomanis inccptnnte, Agrippa
fugiens, Roniam proficisciltir : tuiic Nero, sumnia
ira ac furore incensus, ad Vegpasiamim exercitits
Orientalis duceni scripsit, ut ox icmpore omnem
excrcilum cogat ad Judxorum lerram invadendam,
penitusque devastandam. Judaeorum voro polenlissimi, hujug reicerliores facli, Hierosolymam, ut quae
urbs triplici miiro essel munitissitna, lurribusque
maximis tuta, sibi prsesidio ac propugnaculo ceperunt. Vespasianus aulem exercilus dux regionem
invadens, omnes civilates Judaxc ac Galihcac depopulaius, igne delevii. Ilierosolymam etiam expugnare aggressus, cum eam annum iiilegrum obsedisset, multasque belli machinas ad eam expngnan-

dam exslruxisset, nibil, propier singularem ejtia


urbis munitionem, efliccre poiuil. Quin ipsi cives
idtro erupliones facientes, imillos Romanos ceci- '
deruni. Vespagianus ilaque Cxsaream descendens,
excrcilui, ut se reiiceret, pcrmisit.
Komaa inlerim Nero. jugnlaiur , imperavUque
' ,
Galba mensesseplem, qui el ipse CPRSUS est. Regna\ \ ,
vit deinde Olbo men.ses tres, et posl bos Viiellius
\ " , \
menses lotidem. P.ebtis itaqne in summo periculo
. confusioneque inaxima consiiiuiis , barbarisque
,
nonnullisin Romanani diiionem irruenlibus, omnis,
\ ' (43),
qui in Orienle lonc erat, exercitus, Vespasianum
, - nihii lale cupicniem, imperalorem coronavit, consensu ac voluntaie omnium ducum Orienlalis mi . \ ' ,
; , - Q liti. Romam igilur sub inilium biemis decedens,
, fdiossuosTilumel Domilianum Caisares declarans,
, illum in obsidiono Hierosolymiiana reliquii, buuc
. in exiernam tnililiam conlra barbaros misil, cum ,
que jam RomB propinquaret, omnes, qui iunc illic
, ,
aderanl, miliies sublaio aemulo, simulque senatus,
\ . - eum ntiilio applausu, magnaque laeliiia excipienles
\
dedtixerunl; qui eimul ac fasiigium imperii congcen , ' disset, protinus omnes rerum perlurbandarum
,
auctores juguiari praeoepii, atque i u praeler spem
.
res Romana est mirum in modum reparata, barbaris a Domiliano internecione deleiis.
,
Gum auteiri bieunali obsidione Hierogolymoriuu
, urbs premerelur, eo necessilatis omnes, qtd in ca
. - erant, redacti sunt, ui fame labescenies, suos ipso , , D liberos propter obsidionis angusiias oderc
(44) \ cogerenlur. Capia vero urbe, populoque omni fuso,
. , , Caisar illam ac cives prardatus igne succendil. Tunc

.
exilu comprobalus est Doinini eermo : Non relin
queltir lapn tuper lapidem in ea . Sunl qui iraduni,
. occisorum numerum Irigesis cenlum fuisse millia.
, )
Posl devastaiam aulem urbein redeuntes omnes
,
iideles in Sion , crearunt geciuidum epigeoptim
,
Sitneonem filium Cleopba?, cujus in Evangelio nioii , .
tio fil ; qui Dominum ipeum viderat, audiverat,

(jusque consobrinus fuerat. Cleopbas vero frater

Malib. xxiv, 2.
NOTJE,
Cod. Bav. '. Scli.
Polluce.
' scripsi, '. Suui atilem
(14) Cod. St . , cum templo*
t t qua: anteccdunl, ei qux seqiiuuiur exrerpla ex
PATROL. G R .

LXXXVII.

127

4043

A L E X A N D R l MONACHI

4o44

fuil patris secuntlum graliam Doniini nostri. Colli- .


- >. .
guiiltir vero anni quadraginta a Salvaloris passionc
iigque ad devagiationem Hierosolymonini.
^
Yespasianus aulem rerum politus iniperavit an\ * , '
nos decem, falisque concessii, iinperaviique post
eum Ttliis filius annos ires, eoque niortuo Domi- \
lianus, illius frater, imperii gubernacula esl asse- 6 ' ,
,
cuius. Qui mrsus in Juda-os magnam perseculionem
excilavit, oinnes qui ex regia siirpe eram inqui- * \
rens : de Cbiislo enim didiceral, quod ex Davidis , , \
prosapia descenderei, magnumque ac nobile genus , , )haberet, quodque quidain essenl bujus seclam ,
profiienies, qni praedicarenl Cbristum regoni sem- , \
.
piternum, omnes stib ccelo poiesiales dUsoluuiruin,
solumque regnalurum. Qiiamobrem ira inflammattis
\ , imperator edixil ne quis ClirUianorum vivns , ^,
relinquerelur, iniilensque Hieiusolymam , nopoles , ' ,
Judae frairis Dunnni vinrios Hoinam adduci jussii, \
quos de Cbristo regnoqne ipsius inlerrogavil. llii
. /
aulem responderuni non esse lerrenum iliius re- , ' ,
gtium sed coeleste, fuuirumque u l in consumma-
lione saeculoruin venirei cuin gloria judicare vivos , \
ct mortuos, e l relribuere unicuique secundum
. ,
opera sua. Quo audito, Caesar limore perculsus eos , , \
a vinculis dissolvii, et persecutionem in Cbrislianos .
repressit.
Hic posieaqtiam imperium annos quindeciin obii ,
nuisset, moriens discessit. Pro quo Nerva unum
' .
duntaxai regnans annum eliain morilur, et posl , ' ciim Trajanus annos vigimi imperavit. Hic conlra
Cbrisiiauos perseculionem
,.::,>>
n a r c a n n l l A n a m maximani
m a v i m a m nniovens
i A V A i i e innil
llllltos inarlyrio affecit, usque adeo, u l ipsi gentiuin
principes faligali orum, qui marlyrium subibani,
mulliludine, ad Caisareiii id referrenl Cbrislianorumque liberiaii hoc teslimonium darenl, omnia
eos ex debilo legum praacripio facere, uisi quod
Cbrislum dunlaxai solum Deum confiierenlur. Haec
audiens imperalor persecuiioni finem imposuii. Sub
eo aulem Uoiuae lgnaliua, Antiocbenus episcopus,
tsartyrium pasgug est, el Simeon Cleophae filiiig,
aolalis vicesimuin supra cenlesimum anuum agens,
ab Auico quodam, viro consulari, in crucem acius
eat. Eodein tempore Judsei, ad consuclam sibi
vesaniam redeunles, regem sibi creare ausi sunt.

|
r o i v . \ *
i r
- . .,
t
____.
...


,
,
, , .
.
' '
, \ ,
, , \ , .
*
, *
^ ' Qua re commolus iroperalor ad coe prasfectos ^
violenios misit, qui, capto lyranno, per omnem
,
muuduni Judxos deinceps persequcnies, iniiuinera .
bilein torum itiulliludinein occideruat.
* , \ '
Defuncio aiilein Trajano, pro eo jElius Adrianus
\ . .
viginii c i uuum auuos imperavit. Hic cum adversa corports valetudiue utereiur, toluiu mun- , \ \
.
dum peragravit inalo suo remediuin quxrens.
, \ ,
Poslquam vero ad ganoiam civitatem pervenisset,
, ^vidisseique caui penitus devasialam,Cbrisliaiiorum
dunlaxal una quadam ibi ecclehia consiilula, inle- , .
, h
^ram de novo exslrui mandavii excepto templo ;
(45). " **.
<{no inlelleclo Judaii inidique gciilium, brevi lem

x o u ; f

.
(45) C u i l , S i b .

XO

4045

DE INVENTIONE

SANCTJE CRUCIS.

40!G

; 6 , pore, eo contluxeruiil,celeriterque civitas eslacdilir


cala. Vernin mnlus ilerum gcnius illis menlem
eripiens, quietos etse non sivil, liaque a Uomanorum defioientes imporio, sibi pro rege seditiosum
quemdam, Barchocbeban nomine, consliiueruni.
Quod statim ul Coesar audivil, magno in eos exercitu misso, urbem eoruni landiu obsedil, donec
omnes, qui in ea eram, fame ct siti conficerentur.

, '
, .
' , ,
.

\ .
\
,
, ,
# .


, \ ,

.
.
, .
.
, , ,
(46), , , , ,
, , , , ,
, .
, * .
,
" I ~*

Atque baec fuh ullima Judaicae genlis devastalio.


Omnibus enim Judacis internecione caesis, urbeque
ad meram solhudinem jani redacia, rursus eam
instauravit, el a Graecis babilari prsecopil, legem
eis praescribens, qua expresse cavebalur, ne cui
postbac Judaeorum pairiae solum oculis iniueri ceret. Incolae auiem Hierosolymilani, exierna? nalionis homines, columnam imperalori in ipso lemplo slatuerunl, prope porlam Speciosam, nomenque immulanles civilalis, ab iiuperaloris nomine
iEHam appellaruni. Sancla aulem, quae ame id
lemp-js fuerat Hierosolymis Ecclesia, neniinem
nisi circumcibum ad episcopi munus ndmiserai.
Dabit autem veniam sanclilas lua , si teiupus,
quo quisque eorum fuit, cum ininus comperlum
habeam, non demoiisiravero, ulpaie quod baud
facile a quoquam inveniri poluerit. Canerum nomina illorum baec sunl : primus Jacobus fraier
Domini, dein Simeon fllius Cleopbae, Juslus, Z a cbaetjs, Tobias, Benjamin, Joannes, Malibias, P b i lippus, Seneca, Juslus, Levi, Epbres, Josepb, J u das ; qui oinnes quindecim ex circumcisione fue-

\ (47).


,
, .

\ , '
,
, .
*
,
.
" , \ ' \ .
, \
6 (48).
,
. ,
, \
, ,

'

runt. Colligunlur aulem a vastalione llierosolymorum usque ad banc postremam obsidionem, J u danorumque ultimain ejectionem, anni quinquaginla
octo.
Sancla inlerim Ecclesia jEliae consliiuia, cum
ex geniibus esset, primum ex gcntibus creal episcopum Marcum nomine, virum viiae eanciiuiouia
cuuiprimis conspicuum. Cteierum fideles, cum ex
Iradilione majorum loeuin sacri moulis Golgothas,
qui jam obscurus ac obrutus erai, didicissenl,
quotidie ad illutn accedentes, religiose adorabant:
quod idololalrae coospicali, diabolo eos insligante,
anlem illic sialua? impurissinias deae Veneris dicaiam conslruxerunt; probibita Haque Gbristiano u m inulliludine, ne ad etim locum posset accer

dere, ignorari landem a mullis sacra loca cwperunl.


Moriliir auleni Adrianus, el loco cjus imperavii
Anloninus Pius, antios duos ei viginii : posl bum-.
vero Marcus Aurelius Verus, cui eliam Anloninus
filius cum Lucio fratre siiccedit per annos quatuordecim; cumque ingens persecuiio essel orla,
mulii martyrio affccti sunl, forti infractoque auiIDO pro Gbristo morientes. Magna auiem signa fiebani, ut, ciim ipse imperalor Marcas, cum universo exercitu in maxhmim discrimen essel addu-

^,.
(iG) Nicephonis in Chronico, Zacharias pro Z a hatus.

(47) Cod. Grypi. Ferr -


(48; Pollux '.
1

4<H7

ALEXANDRI MONACHl

4043

clus, ne penuria aquas omnes inlerirent, Gbrislia- & , * *


noruin prectbus sit conservalus, Deo in locis aquaD .
cxpertibus ingenlem ipsis imbrem miuenie. Mo
ritor autem Verus, cui in imperium Commodus . * guccedil per annos duodecim. Post quem impera- ; .
vil Pertinax menses sex , posi bunc Severus annos
\ * * , "
octodecim ; sub quo eliam niaxima perseculione ,
cxcitaia, niulii ubique locorum mariyrii laurea
.
sunt coronali.

Hoc vero exstinclo Anloninus Caracalla annos
geplem imperavit, eumque excipiens Macrinus ,
unum annum, e* post bunc alius ilem Anto . \ ' niuus annos 14, deinde Alexander annos 45. 111
.^*6
vero, qui ab Adriaui imperio, in civitalc iEliensi,
. 01
ad episcopatus fasligium evecli sunl, sequentes * ; ,
fuerunt : Marcus, Cassiauus, Publius, Maxiinus, JJ , , , ,
Juliaitus, Caius, Julianus alter, Gapilo, Valens,
;, ; , ; , ,
Dolicliiauus, Narcissus, qui Narci&sus apostolicis , ; (49;.
dolibus cuinpriinis illuslris, et silenlii ac solitudi- ,
uis amans, episcopatum deserens iu ignotum lo- \ ; , ;
cum profugU, et cum diu mullumque a populo el .
eplscopis illius provinciae quajsilus non invenire- ,
tur, subrogalur in ejus locum episcopus Dius, el , '
post eum Ge.rmanion; buic succedit Gordias. Sub , * . hoc Narcissus iierum, lanquamex adylis, apparel, . \ , ,
fuiique cum elecio episcopo, aetate admoduin pro- . \
,
vecta, iia ul tricesimus a Dominica passionc in
. .
episcoporuin ordine vixeril. Episcopo autem, cum
\ quo coinnioralue fucral, defunclo, el Narcisso ad
, , extrciuain seiieciulem jam progresso (cenluui
el sexdccii aimos excesserai), Alexandriim ^
, '
queindam episcopum, ab alia provincia, religiouis
"
ergo, ad sacra loca venienlein, pro ipso, ex di, ,
vina revelaiione episcopum llierosoiymiianutii
coiisliluunl, mullis eum ad id coborialionibus iu- ) . '
'
cilanles, qui landein marlyrio consuinmalur. A l que liis lcinporibus Ecclesia Dei alta pace frue- . :, , < .
baiur, co quod malcr imperatoris, Maimea, pia
admodum Dei cullrix erat.

,
Alexandro aulein ab iinperio deccdenle, suscc
.
pii iliud Maximiuus per annos ires. Hic acerbe in

Alexumlri familiain inveclus, persecutionem in
,
Gbiistianos resusciiavit, prx&idesque Ecclesiaruui
,
dc medio tolli pracepil, tanquam blaspbemiamin
dcos suos auclores. morluo Hoinamnii as- I) . ^ ' sumpsit imperium Pupieuus ei cimi eo Balbiims
; . :
inenses tres. llis succedit Gordianus auuos sex,
..
posl eum Philippus ittiperalor anuos sepiem. Ilic

deniuin vere in Gbrisiuni credidit. Yeruro Decius,
*
diaboli miniiler , cuni iiilorimeiiS, imp<riuin per
.
aiinoa duos obtinuil. Sub quo dum acerbissima
, , per&ecuiio essel exoria, inuuineri ubique mariyrio
.
siuil affecli. Eo aulcm uua ctiin libcris interfeclo,
,
GaKus ei Vohisiamis in imperiuin per ires annos
. >
Micccdunl, posl quos Valenaiius el Galieuus se.
(49) conveniuiit b?ec cum eiiimicraliune Niccliamim, babel bos : , ,
phori in ChroMco : quciii vide. God. Scli. posl Ju, , , , elc.

4019

DE INVENTiOXE SANCT.E CRUCIS.

400

(50) . qunntur per annos quindeclm. Ille magna in C h r i .


stianos persecutione grassaius esl.Cum aulem abar6 ,
baris essel interceplus, iilius cjus perseculioni fincjii
.
fecii.

jEKa? inlerim Alcxander marlyrio enblatua Mar , \ - zabanen successorein in minislerio suo reliquit,
.
quem deinde llymenaeus excipit. Post Galienun
. - Claudius imperavit annos duos, cujus successor
. \
creatur Aurelianus, imperans annos sex, el poat
; . enm Tacilus cum Floriano rerum potili siiut men . 6cs novem. Hos Probus subsecutua eslper annos sex,
eo auiein e vivis sublato, suscepil imperium Garus
\ .
cumfiliis Carinoet Numeriano perannos duos. P<m
\ \
illos iroperium adepius esl Dioclelianus, et cum
. \ \
illo Maxiroianus annos viginti et unum. Sub bis
, \ ^ gravissima et longissima in Gbrisiiauos perseculio
exorta est, qua infinilae ac aoli Deo cogniise my .
riades marlyrium subierunl: Hymenxus auiem
,
episcopatus minisierio jam defunclus, Zaudam in
,
iEliensi civiiate successorem reliquit. Aique eo
,
moriuo Hermon sedera episcopalen Hierosolymis
.
obltnuii.
&\ Postquam aulem Dioclelianus et Maximianue,
,
cognomenlo Herculius, oicisis multie sanclorum
miilibus, saliali quodammodo flagiliis, quae pcrpe ,
iraverani, viderenlur, immodica menlis vesania
, , actos imperii taedere coepit, quod sub pieialis re ,
ligiuiiisquo praeiextu, ex composito deponenles,
,
in viiam pfivatam remlgrarunt. Post quos Maxi. (51) , Q iuianus, qui eliam Galerius dicebalur, el Maxen ' . - lius Glius Herculei,' imperium obtiiiuerunl annos
,
novem. Maximianus aulem iu Orienle versaba ' lur. Maxenlius vero in augusligsiina civilale
, Romana, imperiali fungebalur munere, belluas
, \ sane inimanissimae, quique in omne impietalis ge. nus pervenerani; impriinis auiem coulra Gliri , stianos iitsanienles. Regnavil cum ipsis in Brilau , \
nia Gonslans inagnus, qui Gonstanlini roagoi paler
, ,
fuil, vir per omnia placidissimus ac bumaniseimus,
, pieiaiem ampleclens, el idola deieaians ; Cbrisiia.
nos quoque prae caeieria cbaroe babens.
Gonslanlinus autem adbuc piier apnd Orienlis

, - tyrannum educabalur; in Graecaaicis disciplinis
apprime inslrucius. Unde accidit quod, cum in
, \
\ , , D Pakeslina versarelur, videretque quam acerba
Gbristt enllores palerenlur, graviter animo indo . .
lesceret; fueral enim ab incuuabulis iniprobilaii

infensiesimus, malorumque osor acerrimus. Dio , \ >.
clelianuin iuleriui in Dalmatia agenlem .divina
,^ ,
viudicia corripuil. Nam cum corpore graviter i n \ (umuissel, in varias partes disruptus esl, blasphe . ^ .
maque ejua lingua in gutture putrescenle, el a ver
riiiuin mnlliiudine consumpla, vitam amisit. Her. ,
culius vero Tarsi in Cilicia faiali necessitaie abrc, ; plus esl. Galerius aulem MaxiinianuF, Telulomni
.

NOTiK.
(50) Polltix, ;.
(51) Quem Alcxattdcr vocal Maxiiiiianmu , is eal Maxniius lyrannus Oricntis.

4051

ALEXANDRI

MONACIIi

4:>2

dcposilo ineni, impie simul el inbumane tyrannide ' , -Jt



nstis est. Cunique in feminas inipotaniissiine ferre
tur.subdili ipsius id poiissiinuin, oiiuii cura ac *iudio,
, niiebantur, ul luctuifr quajrerent ubi uxores ac G lias suas a conspeotu tyranni occullarenl, eoque
, dcineulia?, daemonum fiaude devoneral, ut niliil
", \
gnsiare, incon&ultis uraculis, audcrvt, Cbiistianos
.
aiileiu fundiius deleri jussil, idqcc solum ob
impieialem, qua erai, sed eliam, ul foriuuas eoMim diriperci.
*/ Cumqtie viderel Conslantiiiuni majori iu dit*s
aUate pugeri, pnideuiiaqiie egregie ornari, su-pi- ' \ , \
, cans, atque adeo per sories id siispeciiim habcns,
,
ppr euiii- fulurinu, tu aliquaudo tyranuis sua dissolverettir, dolo ipsum interticmi esl aggressus. jj . ,
Veruin juvenis, divitia provideulia C I O I I I H I ipsius
.
praeiinsceiis, exiiiiplo Davidi^, fuga talutem quaesi ,
vit : lyramio auieiu jain in M I H I I I U I I H flagiiiorum
*
ingresso, conlraque Cbrislianos gravissima quseque
. " *
liiolienle, viudicla riivina couaius ejus perfregil,
,
puniiionis sua3 flagellum in eum miuens; ulcus
.
enim teierrimtiiii secundmn parles occulias, quae
\ ,
libidiuis ipsi ministre fueraai, etiaium, omni ope
buroaua valentiiis ei conslilii, cumque pulredine
,
el graveolenlia parles illae meriio invasas penitus
, ,
\ .
depascerentur, vermiumque vis magis magisque
accrescerei (erat enkn infelix ille obeso admodiim corpore), in desperationem landem incidens,
eeraiiduni cuuciis, qui illum iuiuebanlur, spectaculum praebuit.

mi-

Pupngit aulem tunc aniniuni illius cogitalio, ob


,
injuslas in Gbrislianos caedes cxercitas sibi haec di- ^ ot .
vina justiiia evenisse. Quare exiemplo edicla per

universas urbes promulgavit, ui omnes Christiani
libcre diiniliemilur, ontniaqnc intrepide, pro more , * ,
suo, adiumislrarent, et ab omnibus in bonore pre- , \
tioque habereniur, ulque pro imperaiorie salute . ,
\ . \
apud Deum precibus iuiercederenl. Quibus celeriler peraciis, illico divina erga gcuus bumantim se ,
clementia osLendit, illeqtie qni jain extrcmum du- * ( ,
cebat spiritum, saluti reddilus esi, el al> ulcere illo ,' diflicillimo Cbrislianoruin precibns eanalus esi,
, \
preier omnium senlenliam. Verum vulnere necduin
plene ad cicairicem coacto, in deieriorem aroen- *,6
tiam, diabolo ipsum agiianle, lyranntis impulsus \ eet, ediclaqtie ac leges Crudeliialis plenissimas D , scripsil, quibus Chrisiianos reipublieae administra- , ^ tione, imo vila prohibuii, neque in habitabilibus , , ,
neqtie m deseriis locis degere permisil, Alioqui,
, inquil, in pace vivere, el rebiis secundis frui non
. \
poierimus, nisi penilus Cbrislianorum genus de- .
lcaliir. Aique iia Cbrislianorum slatus ab omnibus *
jam pro desperaio babebaiur. Caeiermn Deua pla
smatis sui upquaqtiaai oblitus esl. Eleuiiu luiu
\ . *
videre licebal Clni&liaiios gregalim undiqiie cum

Mberis el uxoribus ad mortem cogi, sed divina

juelilia iuox cousilium iinproborum dissipavii : ex
, \ ,
omnibus eiiim locis bosies, barbarorum insuUiis,
,
fames, tcrras siccilaies, gravissimac pcsles, mories , ^ue imempesiivac, prseier cxspeclaiioneni , oriti
, ,

4053

DEINVENTIONE SANCT.E CRUCIS.

40; 4

- visac sunl, lanlum, ut vivi sepelieiulis iiiortuis


.
sufficerent. Crebra item ftilmina etportenu
immitlebanliir, ex quo facium est ui quilibei de rebue suis solliciti fuerim, lyrannique jusaa infecia
permauserint.
Constantinus autem per omnia bumanissimus ac

benignissimns, apud palrem vivus est conservalus,
. ,
quem ille sanum validumque suscipiens muliis
\ , '
Deo graiiis aciis, non mullo post, cum lili impe , . 'rinm Iradidissei, vilam cum morle commutavit.
Crcalus auiem esl iinperalor Cotistanlinus magnus

anno primo Olympiadis ducentesimae septuagesi", , . *0
nne primae mense Julio, die vicesimo qiiintu.
6
Maxcnlius vero, omnium, qui anie ipsum iinpera
veruni, pessinius ac scelesiissimus cuui essel,
.
, , multos Romae commorafiles exslinxil, et poltssimuin Cbristianos. Cum ilaque inullos ex illis,
.
eosque praecipuos occidissei, mullosque exsilio
,
mullasset , bona forlunaeqtie invadens diripuit,
^
alque eadeni, qaa Galerius inlemperaniia usus ,
, , multas ingeuuas mulieres foede contaminavit, alia .
que id genus mille flagiiia perpeirans, quae dlci
\
nefas sit, intolerabilis cunctis esse coepit, magica ^,
rum artium hnposluris impotenler dedilus. Cum (52) \ *
que Coostantinus magnus, Sepienirionis atque
.
Occideniis paries usque ad Oceanum subegissei, magua pax ac laeta lrauquilliias iis regionibus,
quas ipsi parebant, est exoria.
Cives Romani inter baec ad euin supplicatum
'
miilunlur: ne eam urbem, qua maier imperalo,
rum fuerai, quaeque a pessimo lyrauno jam ferme
,
perierat, despeclui baberei. Quibus iulelleciis,
.
, ^ Consiaiiflnus magnus, miseralione illorum ductug,
ex serviiule illos in libenaiem asserere in ani ,
mum induxil, in quo lamen aggrediendo non me .
diocriler trepidabai, propier inagicae ariis, qua ille

insiruclus erat, itnprobas lecbnas. Videbaienim
.
quomodo infinilo* pueros ad ncfariam iucaniaiio\
nem suam perficiendam dissecuisset. Ctim itaque

in summa cura alque anirai soHicitudine versare (53), tur, visa ipsi esl cum exercilu, in campo agenli
, .
versiis meridiem crux ex luce clarissima, columna:
, ,
ad inodum facia, cum bac inscripiione : c In boc
. 01
, (5\
signo vince. > Qua re ailoniius imperalor, quxsivit ex illis, qui cum ipso eranl, niiiii c l ipsi simile
, \ >
quid vidisseiii, qui onuies consenliciilibiis aniniis
.
* , \ j) fassi sunl eaindein eibi specicm fuisse visain : lunc
imperator sollicitudine liberaius, aiiiinoqiie ac bona
.
spe plenus esl reddiius, cni eliain eadem noclc
\ ,
asiaus Doiuiuus, ul signo sibi viso uierelur, mo , nuil, futurmn euim ut oinniiim suorum bostiu u
.
polirelur vicloria. lllucescenle itaque die, conliiiuo
, , crucem, quae usque adbuc iu regia asservaim,
,
construi, ei ante se in belluni preferri jussii. l i u .
pius vero lyrannus, auxilio daemouum suorum conflsus, fluvitw), qui praslcrfluebai, ponle juugcns magnis naviuin copiis, ad pugnam processil.
NOTiE.
(5x) Pollux , cod. Bav. .
(55) De bac visiouc crucis Coi>6tantino di*iiiilus

oblata, vide lib. n De tancta cmce, rap 5G


57.

4055

A L E X A N D R l MONACHI

Cummissa pugna iniimci virlute crucis conlrili


Bunl, maximaque eorum parlc occisa, reliqui cum
ivranuo versus civiialern fugeriinl, cumqiie pons
imiliiuuiine niiuia fatisceret, in flumine peiierunt
eicul riiarao lyranims. Itaque ccrnere eral lolum
fluviiiin eqnis siauil alque insessorihus conslraium.
Cives autcm Romaui Constanlinum coronalum
iiKtgna ciun laeliiia, fanslisque accbmaliouibos in
urbcm susceperunt, crucemque vicloriae auclorem, iinpcratorem vcro saluiis suae asserlorem appellaruul. Tunc pra?ct*pil iioperator reliquias sanclonim marlyrum iu uiiuin confcrri, magnaque
cuin veneralioue scpullurx iradi, c l injtiria affectis facullales suas reslitui. Cclebrarunt aiiiein
Jesluni vicloriae partae sepiem perpeluos dies, sunimis latidibus alque bouorc Cbrisli rrucem aflicien- ^
tes. Alque baec seplimo anno imperii Gonstantini
arcidcrunl.
Quibus cognilis, Galerius Maxiuiianus progressus
pumdem belli aleam lenlavii, algue ila paulum a
Cln islianis persequendis abslinuil. Magnus vero
(ajitslautinus in crucis inviclissimis armis omnem
spem rcpottens, coutra ipsum movit, habuilque
secum Licinimn iu bello contra lyrannos socium,
qni pra3 se feiebal, quasi a Gbrislianorum deeretis insiiunisque uon prorsus abborrerel. Tyrannus
autem rnagicis suis iinpo&iuris loius incumbens, in
nclem conira sanclum imperalorem processil, iniinilis mililum copiis iinpriinis conspicuus . Cimique acies jam commiuerenlur, defcnsores ly-
rauni, conspecla venerabilis crucis siguo nostrorum impeium non susiiuentes, iu lugam acii
sunt, quaittaqiie potuerunl celerilate terga verler u n l , imperaloriis mililibus suinmo eos conatu
insequenlibus, multisque illorum caesis, qui a
imperalorem confugerunl.
Impius vero diiidema, quo indignus erat, a se
abjiciens, ne in fuga possel aguosci, lanquam
gregarius iuifes aliquis, inier reliquos f u i l , ex
uno aulcm vico in atium profugiens, scque ocoullans , vix cum paucis ainicis nudus evasit, congregatos(|ue deorum guorum sciliccl sacerdoles,
propbetas, vales , el quolquol in vaticiuando clari
babebaulur, omnes, velut imposlores ac deceptores, salulisque sua3 insidiatores jugulavit. G u m - D
que jam vivus in GaBsaris manus esset venturus
(inslabal enim ipsi adbuc bellum) , eo miseriae
divinaeum vindicia corripiens redegii, ut projelus in solum supinus opem imploraret, nequc
eam a quoquam consequcreiur, flamma aulem ex
intirais visceribus, medullisque accensa, incredihlles ei graviter anhelanti, et nuuc buc, niuic
illuc sese verienti dolores pareret, iia ut octdi
ei exsilirent in terram, cxcumque relinquerenl.
Flainma autem illa iiiierna in immensum quolidie
.rdescente, ila ei corpus compulruil, ut jam
Dhsibus bsererel, uluoque moriem advucarel,
aique boc modo loius illc labe percsus, landein
ViUm ahnipit.

iM

, -
, , ,
, :
^ ,
. \ ijv
.

\ ,

.
\
, \
\

.
,
.
\ ,
.
^
, ' .
, .
; , *
..
,
, , *
, , , , : .. 01 .
clade relir ui fueruui, tyranitum desorcutes ad
4

,
, ; , ^

' .
, \
, \ , \
, ,
, '
.
( ), ^ , , \ .

,
\ ,
\ .
, ,
, ' . ' ^:\
^ .

40W
D E 1 N V E N T 1 0 X E SANCT/E CKUCIS.
, \ - Tyrannis iiaque de medio sublalis, 6oloqn<v
Coiisianiiiio Magno jarn rerum polientc, profundar
, slalim pnce alque olio universus orbis frui coepit, iu
/) , \
dics(|tie Cbrislianorum res majoribua incremen ,
tis sunt adaucla, cnuciisque iu gentibus Cbristi
. crux glorificata. Licinio aulcm, qui ipsi ad l y , ;
rannos de medio lollendos socius fuerai, Gonsian ,
limis sororem suam malrimonio junxit, pariem . \ que provinciarum , qnae Roinano parebanl imperio,
' , ,
eamque satis amplam designans, regem decla . r a v i i , bac prius ab eo conditione pacloque exacio,
ne quid unquain contra Cbrislianorom dogma mo, , '
lirelur. Licinius autem jam regnum conseculus,
,
prospcrisqne rebus iusolescens oblivionique iradens
.
quae lyrannis anle se evenerant, ad primurn deo , , , ^ runi cullum conversus e s l , et quorum infelicem exiium conspexerat, eorum vilam imiiatus
.
Cbrisiianos morie omnique couiumelia affecii.
, \ \ ,
Quod ubi rescivit GonslaiUiniis, magno dolore

perculsus, monel eum, ut ab bac vesana in
. Cbrisli Ecclesias rabie abstineat; quibus ille
,
Kpreiis, longe impotentius in Cbrislianis perse ,
quendis debaccbalus est, ac primuin quidem oc * ,
culie conira eum, a quo lanlis beneficiis cumulalns
. \
fuerat, consilia machinasque inire cocpit, posiea
, \
vero in manifestum adversus imperalorem divina
,
viriule cuslodilum , erupit belluni. Gommissa iia , . que pugna in Bilhyniae parlibus, el venerabili

cruce praecedenie, vivus caplus in manus Caesaris
,
. Q infelix deveuil. Imperator autem cum e s s e l m i lissimus, buinanissime eum iractans, jussit ut

Tbessalonicae vivens modesle se gereret, qu|

paulum inibi quiescens, mox ad ingenium rediens,
barbaros slipeodio conduxil ad bellum reslauran. \
dmn, quo cognilo capile eum poenas exsolvere
,
Gonslanlinus praecepil. Ac tunc demum perfecia
.
tranquillitas quiesque rebus daia est, crucis invictae
viriule, lyrannorum improbilaie sublata.
Eodem lempore iEIiae eptscopus Macarius Her*
moni succedil. Ctim ad unum jam Gonslantinuni
.
impcrium deveniset omnem solliciludinem ad rce

divinas iranslulil, templaque exstruens, et benigne
, pecuniis reliquisque impensis dotavit, ac primam

legem lulit, ul quas idolis offerri solila erarit, Chri ,
\ , 1) slianorum Ecclesiis darentur, et ui qui deinceps
idola coiere ausi fuissent, capite pleclerenlur;
(54)
alleram iiem legcm scripsit u l Gbrielianis solis
, militare liceret, ipsique in gentes ac mililes i u i *
, - peVmm baberenl; lerliam insuper edidil legern, ne
quid opcris in bebdomade Passionis salutaris,
, \ .
neque in hebdoinade Renovalionis, exercere liceret,
,
fuitque deinceps pax alla el lxtilia in universo
, \ :
orbe, omnibus naliombus ad divinum baptisma
(55).
r

NOTiE,
(54)_ Scli.
resurreclio Domini celebralur. Id osiendo primtim
. Paulo post, ffsmnoido Maximi Nargitiiii, episcopi G r . m i , qui
-n .
cniistiltus quidnam boc vocabulo signiiiromr, re(55) ha s rbcndutn vi legemlnm: esl aiiint hibspoudit bis vcrbis : *
<!o:i;a$ ; , hcbihmas pawliults,
qua
; ) /

4059

ALEXANDRI M O N A C H l

4060

conourrenlibns, propriisque mauibus


rieos confringentibns.

palernos ,
, .
Verum id non lulil bumani generis peslis dia ,
bolus, sed rursus ralionem excogitavit, qua tan- * , httam Gbrislianorum laeiiiiam subverieret, eflicerel ,
que ui homioes deuno crealuram in deorum nu- *
meruin referrenl, sed id exsequi poiuil. Dc- , .
prebensus enim esl : itaque Crealorem crealuris .
ex&quari infirinis iu fide persuadere leniav'U,oi .
lusque esl iugeus lumullns in Dei Ecclesiis, Ario
,
quodam Alexandriuo totuin orbem sursum deor- * \ >
sumque perturbaitle. Adjuuxeraiil se ejtis faclioui
, \ . pauci quidam episcopi, aique inier bos primus Eu- , ur>
sebius Nicomcdteiisis, et Eusebius Pamphili, alii , \ que cum ipso. Quam conlemioQcm magnus cer- ^
, .
nens Gonsiaiiiinus, acerbissimum animo dolorem

concepii, et initio quidem verbis lilierisque ad, ,
monitoriis ulriusque parlis pugnain dissoivere co-
naltis est. Ubi vero aniinadverlil maluin omni
Spiv (56). '
inedicina superius esse, syoodtim oecumenicam
,
in urbe Nicaena fieri precepil, convenerunlque
.
eoepiscopi numero irecenli el octodeciio , quorum

pleraque pars eonfessorum erat, sligmala Cbristi
\ , , \ in corporibus suis circumferenlium, cum quibus
. *

NOTJE

. Significatur
carnisprivium; et qua snnl ,
hoc nomine apud not tola prima hebdoma* (etli Re- el bebdomadem - In iis enim
surreclionis Salvatorts noslri. Vide Gaialog. bibliosolvimus , inquii Balsamott , quia jejnnnni
ArIbeca? Augiisl. ab Hoescbelio editum. Secundo C menii propter Ninivitas. In ro, qui e*t ame catidem probo ex Typico S. Sabx, impreaso Yeneliis
nisprhium, et in eo qui esl anle k#anno Domini 4545, in quo oapiii 46 btijusmodi tirelici Telraditce magnum jejunium ob$eriani. Hebtulus prHfigitur : \
domas autem , lanquam rp^ m ,
gnm Dominicnt (Pascba?)^** repttlatur. ldem <k<H
. Forma modi sancice et magnas Anasiasius episcopus Gxsarea? Palaesiin:v i r a i i . D*
DominiccB Pauhce et hebdomadu diaccenetima;. Et arluburio, ubi inier bebdomadas a j< junio phmt
in ipso capile singulas dies seu ferias Pascbalis
exceplas ponil ,
illius bel>domadis euumerans,
secundam fetlamdein bcbdomadeni inler exceplas nnroerai N i riam vocai . Tercolaus palriarcba Gonstantinopoliiantis in versibus
3, , el ila deinceps
ad Anaslasium moiuis Sinai antisiiteai. Ro^aiousque ad Sabbalum . Idem ex
nes Triduaita? aule Ascensioneui Domini G i x r ^
aliis Gr&corum libr.s ritualibus liquel. Idem P o l ignola? suiil : uec idlu babenl siala jejunin iuier
lux :
Pascha el Peulecoslen. ,
, \ ,
, inquil Nicolaus palriarcb. de lem . llla aulem , esi bebdomas
pore inter Pasclia el Peutecoslen. Yide Typiraai
.
S. Saba?, cap. 51. Exempl. Scb. hanc lect. ascripiare
li.ibei ex cod. Crypiae FerraUe : Male ergo Galvinianus scboliasies Juniiis in noiis
, . (Jox
ad Curopalaiam De officiit aulae Gonslanlinopolilanai, hiierpretaltir ,hebdo- ^ esl fcre lecliol ollucis. Qnod Alexauder ab imper^*
madem Rogaiionum. Male eiiain rationeui nominis
tore Goiislantino lege
lege saiicilum
saiicilum iradii,
iradil. idem prics
reddeus, aii, eam dici , exinanilioni di*
decretiim legimus consiiiulioue aposiolica, qansaitcalam, quiaper illud tempu* exinaniunt sua corpora, clis Peiro el Panlo ascribilur liis verbis :
et macerant oraturi Deum pro commoditate anni. * :Primum, non scribendum, , sed . Magna hebdomade lota, et ea quat hanc u, ui babent exemplaria Aiexandri, R i - quiiur, (erientur. Addil Pollnx aliam legem :
tuales libri Graecorum, el codex biblioibec* A u - \ ,
gusianae ms. quo conlinentur Evangelia diebus , *
sacris prelegi soliia, quoruiij iuiliuin
. Feriam sexiam el Dominicam Aoweren
.
jussil; illam, propler crucem Domini, kanc* propftr
resurreciionem. Iieiu bauc :
Quocirca hebdomas dicilur,

quasi septimana renovatioms, , ciun
. Cbrislo resurgeuie omitia renovata el insiauraia
, / fuerinl. Secundo lanlum abesi ul bsec bebdomas
* Legem /u/tf, tte quit hominmm **ab exinanilione jejniiaiiliuuiqiie iuedia uomen i u venerii, u l loia illa bebdomade jejuiiiuni solvcrc plius ad crncem damnarelur, ob revcrtnliam in c n cem Salvaloris. JSumi$matis vero ei imagimibus ema
ntoris fueril: leslis Balsamoii in cau. GD Aposi.,
qui, cuiu perceirsuisscl dies, qiiibus* jejniiandum est, crucem adjungi perpeluo sanxit.
excipii quailos dics, c l Parascevas, sen ferias scx*
(56) Cod. Scb. . ..U i , qua* buut /. scu , anlc
querc harcsin.
%

>

1061

D E INVENTIONE SANCTiE CRUCIS.


40C2
5 \ eliam interfuit ipse ille magnus omniumque prx, \ ,
conio
dignissimus Conslanlinus. Cumque res I r a ,
ciari coepta esset, iidei exposiiionem liueris raau .
datam ediderunt, quac nuuc rile per universara
' ,
Ecclesiain pronuntiatur. Eos autem qui ln prava
\ , ' Arii opinione permanseranl, a s u o corporc absci.
deruni, exsilioque damnarunt, aliis in e o r u m
\ '
locum creatis; maximo aulem h o n o r e imperator
, cpiscopos aflBciens, eosque quaio humanissime
complectens, congregationem cum pace dissolvit,
.
gavisus siipra modum propler unaniroem Ecclesiarum consensum.
Mandavit aulem Macario jEliensi episcopo, qui
, et ipse synodo inlerfuerat, ei pro apostolicis dogmatibus acriter pugnaveral, ui in vivifica cruce
,
, , \ quserenda sepulcroquc divino ac reliquis sanclis
religiosisque locis investigandis omuem diligenliani
, \
abbiberet. Eliam a l i o s episcopos esl adhoriaius ul
, peterel unusquieque, quod ad perfeciionem sine Ec , clesiai necessarium esse cerneret. Agebaiur auiern
. decimus nonus imperii ejus annus, quando facla
\ ' est synodus Nicaena. Post hancmisil imperalor ir.atrem suam Helenam, mulierem omni laudum genere
\
(57) ornatissimam, cum liueris, magnaque pecuniae vi
ad Macariura iEliensem episcopum, ut una cuni eo
, \ > (58),
viviflcom lignum invesligarel, sacraqueloca aediii ,
ciis exornaret, id ipsnm exposcente imperairice,
, ,
asserenteque divinam visionem sibi oblalam, q u
, \
jusseril ut Hierosolymam sese reciperet, ei sacra
, \ , Q loca ab iniprobis obruta, el lanlo tempore ex homi.
iium cogniiione erepia in lucem educeret. Episco,
pus auiem ubi inlellexit imperatricein jam adven (59). tare, cum comprovincialibus episcopis obviam pro cessit. Slatim vero eis injunxil, ulad invenicndum
. ' ,
desideralum crucis lignuni se (otos darent. Dubi ,
lantibus v e r o omnibus super boc, aliisque aliud ex
,
suspicione cominemoranlibus, Macarius oinnes

quieio esse animo jussit, et inientissimas Deo pre .
ces oflerre.

,
\ .
,
\
(60), D
, \
, \ *
\ .

,
. . \ ^ ,
\ , \
, -

Quo faclo, confeslim divinitus locus ille episcopo


revclatus est, in quo locata erat impurissimae deae
effigies. Tunc imperalrix, imperaloria ulens aucioritate, niagno numero opificum et operariorum ex
fuiidamenlis daenionis islius templum subverli juss i l : quod simul alque effectum esi, apparuit Dei sepulcrum ei locus Calvariae, el n o n procul inde ires
cruces defossae; diligentiuaetiam invesiigantes, invenerunl el clavos. Hic vero alia imperalricem cura
invasit, inquirenlem q u a B n a m de iribus vere Dominica crux esset: quam dubiialionero episcopus per
fldem dissolvil. Cuni qua?dam primae nobiliialis niaI r o n a , cunclisque noia, gravilerac periculoseaegrolarel, eliara fere spirilum exbalarel, produciis
duabus crucibus, eam, quae quxrebaiur, invcnil :

NOTiE.
(57) Sch.
,
.
.
(#8) Coii. Scb. addit, .
(60) Idem <*od. ,
(59) Idem cod.
^ ^.

1063

ALEXANDRi

sfniul alque enim sola Domiuicae crucis umbra


aegrotam ailigit, prolinus divina virtute exsiliens,
uiagna Deuro voce gloriiicavit. Imperalrix vero
maximo cum gaudio pariler ac reverenlia crucera
suscipiens, partem ejus cum clavis ad Olium retulit, reliquam vero, confecta iheca aurea, ejus civitalis episropo iradidil, in perpetuam omnium genlium memoriam.Quaj poslquam praecepissel in loco
vividci sepnlcri tetnplum oediQcari, e> aliud similiter in sacro monie Golgolha, ei in Belhleem, ubi
Dominus secundum carnem natus fuerat, et in inonte
Olivarum, ubi Dominus discipulis benedi^ens, assumptus est, aliisque prxclaris id genus coufeciis,
ad Hlium rediil.
Qiiam magna cum voluptate suscipiens, vencran-

i\

* %
, \
, |
.
\ ,
,
, ,

. ,
\ ,
y.al ,
, ,
; \
, .
*0 , *

dae crucis pariem in loculis aureis reposuil, eamqiic episcopo perpeiuo custodiendam dedii, annuis fesiis
(61) ^, >inveniionem crucis celebrandam praescribens. Cla &
vos aulem parlim galea) snae incudi mandavil; par. !
tim eqni stii lupaiis immiscuii, ul impleretur quod
, a Domino per propbetam diclum ftieral : c In illa
, p
die erit, quod super fremim equi esi, sanclum Do , ^
mino omnipotenli * . Imperalor deinde ad Maca
rium episcopiim scripsil, ut sediflcalionem teinplo- .
rum maluraret, et arcbiieclum eo misil, cum
,
magno pecuniae potidcre; cui etiam in mandatis
\
dedit ul diligenler sacra loca aedificiis exornarei,
,
ita ul eorum magniftcentia? nibil toto orbe par i n , ^
veniri posset. Srripsil eliam ad praefeclos illius pro . " ?;
vincia?, ul publico ;pre el 6umpiibus,ct maleria illud Q , *
opus, quanluin possenl
., promovereni. Cclebrabal
\ .
\ .
autem tunc imperator splendide imperii sui vicen*
,
nalia, gratias agens Deo pro ommbus beneficiis
,
tempore iinperii in se collaiis. Colliguniur auiem a
. ph
Cbrisli in carne praesenlia, usque ad tempus inven
tionis crucis veneranda, anni trecenti quinquaginta
,
duo: ab Adam vero usque ad lempus, quo Cbrislus

!n carne apparuit, anni quinquies mille quadrin .
gpnii et sepiuaginla quinque.
<
In urbe autem jElia siiccessil Macario episcopo
* *
Maximinus vir placiriissimus el venerabilis inpri ,
nii% ulpote qui in persecutione plurima tormenla
.
periuleral; buic oculus aher exiritus fuerat. Eodem
$ * (62).
lempore et beata Helena moritur, aeiaiiu annum
agens octogesimum, mulia filio suo de Cbrisiiana D \
. \
pieUte praecipiens. Imperalor autem postqnam co ,
gnovissel absolmam esse strucluram teiupll, quod
(65) \
d i r i i i i r , Nova Jerusalem, mandavil episcopo, ut eo
(64)
se conferrel, tuque synodum coniplurium episcopo . ,
nim indicerct ad sacra loca dedicanda. Episcopus
au(em iste fuil Eusebiue Nicomedieusis, qui Aria (65).

Zacb. , 20.
.

(61)
>
*
.
,
-^ ,.
^Z) Scli. addil, >.

*
.
(65) Cod.sch. .
(64) Forie, .
(65) Scli.
> .

4065

DE INVENTIONE SANCTiE CRUCIS:

-
(66) ,
,
, ,
,
.

, .
,
'. . '/ \
, (67).

, * /.
,- .
\
.
, ,
;
. \ (68).
, ; ,
. '
, , \
* , .

r.

4GC6

norum secl adhaeserat. Hic in Ni< sea synodo condemnalus cum seciaioribus suis, aftjue iu exsdium
atlus est, postea lamen illi bumaniialcm iinperaloris ad rediium impeirandum pericliiames, (pisiolam
oblulerunt hac senlenlia : Jurainus nos subsciibere
alqne suscfpere fidei exposhionem, aiqce in omnibus sanclos Patres sequi, quibus creditis : imperalor eos ab exsilio revocavil, maximoque bo.-oiecumtilavil.Cumqtie sedesCoitBianiinopoliiana vacasset,
solilis suie lecbnis ulens, lyrannice imperaliicis
urbis ibronum occupavii Eusfcbius, el majore polcsiaie obiema, suaj seclae homines a I ecclesiaslica minisieria provexil, legiliinos roinisiros eorunv
cxpellens.
Deinde conlra Aihanasium insurrexerum, mtiltis
in eum dolisconficiis. Imperaior aulem ad E< clesinruin dedio.alionem eliam Allianasium advocare
a?quum censuil, primumque imperal Tyri synodum
cogi el Albanasii causam examinari, atque iia omni
dissensioue deposita, Patres ad dedicaiionis feslum
properare. Misit ad ba?c consobrinum snum Dalma*
lium, ut eynodi specialor adessei: cumque ppiscopi
convenissenl, fuit cum illis cliam iEliensis episcopus, Maximonas, inscius eorum, qu;e undiquc in
Albanasium slrtiebantur. Poslquam vero in jutlic in
Albanasius comparuit, circumsieteninl ciiiu accusaiores, gravia crimina objectantes, ea nimiruti?,
quaeip&is, quijuciicio praeraut, sugges$eranl,nem|e
Eusebius Nicomedicnsis, quique cum ipso eranl idcm

"

\, ; \ ^ molientes. Veruui nibil aperle convincere polue. \' , runl, Aibanasio se graviier defeinlente, eorumquo
, '
accuealiones, velul aranearum lelas, eonfriiigenle.
(69).
Quare accusaiores iu rabiem versi, aperlequc men, * , dacii convicli, oinne judicium confundenies, voci , " ,
bus clainare coeperunl : Tolliie prastigialorem,
$ . \
praceligiis eniin uteus omnes demeulavit. Jamque
,
perierat Albanasius, nisi imperaioris consobrinus

eum per miliies suos ex eorum manibu3 abduxis.
set.
Fama auiem est Albanasium, illinc fugienlem, in
, ,
civilalem sanclam pervenisse, fusaque ad Deum ora , \ ,
tione aedes sacras sacrounguenlo perunxissc et con\
secrasse, anlequam caeleri episcopi advenisseni,
, , ' ^ eosque apud Cacsarem anleverlisse, omnia ipsi, qti.-x
.
&ibi inteiilala fueranl crimina, exponendo. Qiife ii!c
, \
atidiens, admiralus adversariorum intprobiiaieu',
maximis beneficiis alque bonore Albanasiiiin a(b , ciens, cum lilleris imperiali auclorilaieconscriptis,
\ .
AlexanJriain misii. Cseierum cumjam episcopi Htc ,
rosolymam venisseni, dedicaiionis fesium celebra , runt, imperatore suppedilanle magnam pecunia?
,
vim, ac donaria varia aurea et argenlca, pretiosU
, \ lapidibus ornala, variegaia peripelasntaia, magni
\ , ,
1

NOTiE.
.
66) Scb. .
(69; Coii. bcb.
! 67) Cod. Sch.
. Paulo posl, \ * .
(6$) Sch.
.

ALEXANDRI MONACHI
4067
pieiii copiosawque pecuniam egenis distribucndam, \
. '
vl in subsidium omnibus ad diem illum feslum
convenieniibus. (Jt vero audivil Cbrisii amanlissi- mus iinperaior de sanclorum loconim dedicalione, , - , \ .
magnas gratias Deo egil, auiinumque magis ad
Glirislianam religionem atljccil.
""
Fnit vero bic iricesimus imperii ejus anntis, stalimque legem hnperiali forina conscripsil, ne cui- ^,
quam Judaeorum iiilra sextuni ab Hierosolymis la-
pidein comparere liceret, magnaque ob Dei in se , . "
, beneiicnnn voluptale perfusus est , cum videret
eiiam barbaras naliones ad doclrinam veritaiis ac- , > 70).
currenles, facileque imperio suo subjecias, vivens , > r
que aiium insuper aiuiuni, ac menses paucos, in
\ \ . morbum incidit, in quo baplizalub Nicomediae obiit.
Disiulerai enim, ul in Jordane, quod summopere ,
.
desideraveral, baplizarelur.
(71) , ;
Cum aulem ereciiore csset animo, res suas pie
>
disposuit, reliclis iribus iiliis impcrii simul el pie , latis baeredibus. Maximum quidcm nalu, sibique
*
cognoininem Conslanlinuin prxfecil parlibus quae
. sunl ad occasum. Allerum vero ejnsdem cum avo
, /:Goustaniio nomine, Orieiiiisiinpeiatorem consiiluit.
, .
Minimuiw naiu, Europa?. Nullus vero morii paren .
lis adfuil. Obiit auiem celebeiTimus iniperalor
?
Conslanlinus, anrium agens sexage*imum quinlun).
, \ Imperavit vero pie , Deoque graie annos iriginla
, \
duos, et relicto lerreslri regno, coeleste adeptus est.
, . **
Venerandas vero ejus reliquias composuerunl mi 1*liles in urna aurca; fecerunlque planclum magnum
super eiun, lugenles ac si charissimo parente, non C
dominalore rege orbati essenl. A l enim Conslantius Orienlis imperaior, acceptum pairis cadaver,
juslisqtie imperaioriis persolulis, in edilo loco condidit, Goiistantinopoli, in templo Aposlolorum, ubi
raaicr ejue Helena sepulla fuerat: in enm enim
finem exslruxerat beatus Gonsianlinus illam ecclesiam, ut ibi imperalores el sacerdoies conderenlur,
ne procul abessent ab aposlolicis reliqaiis. Mortuus
est aulem vicesimo primo dic Maii,undecinio Kalendae Junii, sub consulalu Feliciani et Taliani.

, * *, , . ;
, \ , *
, ai . ;
, :
, , b
. ;
?
,
.

Gseterum Conslantio jam nuper in imperium i n .


gresso, accesserunl ad euin Arianae vesaniae princi- ^ ,
pes, adhortantes eum ul adjectum illud, ,

.
ex Syinbolo iidei tollerel, diclilantcs ex bac vocula
NOTiE.
(70) Idem cod. '
. Paoloposl: ^ '
\ j \ '
, elc. Incidit in morbum, quo et obiit.
Nicomedice agent in suburbio qnodam suscipil sacrosanctum baptisma, disiulerat vero hoc eic. Seqiiiiur Alexander opinionem Eusebii de baptismo
Constaniini ; sed Eusebiuin plures reCelluni, eiiaui
ex Graecis. Hunc Alexandrtnn nominalim rcfulat
Glyoas, iv parl. Annalium.
(71) HaiC omnia, iisque ad illa,
, partim reslilula, partiin adjccla suul ex

manusc. cod. cryptae Ferr. Nam in Bavarico pknque deerant, el quaB aderani, lam depravaia eraAU
ul vix veri sensus srimilla emicaret. Sed a c t ^
ipsa verba :

'". >:
; . .
, elc.

4069

DEINVENTIONE SANCT.E CttUCIS.

4070

. ( omiiem Ecile>iarum divisionem cxorlam fuisse.


, ijua sublala, nmlam ampiiii^de dogmalibus fuiurain
conlroversiam; quem illornm scrmonem ille te. ;
mere, ob nienlis nimiam leviialem admiuens, con , ,
cessit id fieri, orlusque hinc esl pcr uitiversiim
\
mundtim luniullus non minimus.
.
Girca idem vero lempus res miranda Hieroso'y* . mis accidit, quae omnem oraiionem snperat. Cum
eniro ob bane sententiarum diversilatem, variam , que digladialionem, magna fieret divulsio eoruni,
qui recens ad fidem venerant, quod offendereniur
, bac sacerdoium disseusione, oslendil coeliius m i ,
rabilium ille operator Deus, nequaquam verbum
,
noslrae fidei ansam scandalorum prebuisse, sed
solum improbilalem male probaloruin sacerdolum
.
^
4 ,
,
,
*\ , \ .
,
.
, ,

, .
, . > \ . "
\ - Q
,

stolidanique inenlis perversae iiitemperiem. Ecce


enim derepenie supra sanclmn moniem Golgolha,
mcdiojam die, predosissiina crax ex coruscis radiis confecta apparuil, solis noslri ciarilaieui suo
splendore obscurans, idque videnlibus omnibus,
qui civiiatem incolebanl, pusillis et magnis, fidelibus ei infidelibus. Fuilque boc tempore episcopus
Hierosolymiianus Gyrillus, successor confessoris
Maximonae, cujus ellammim decem et oclo Calecbeses servanuir legitinie conscriplae, in quibus s a cnim explicans Symbolum, verbi consubttantialis
menlionem omisil, principum in se, nisi id fecisset, insidias paralas videns, mansil lamen cum sanetis Palribus, Ecclesiam voce, non scripiis defendens. Hic ad tmperalorem de eo, quod acciderat,
scripsil. Glarius autem episcopi ipsius Jiuera id
edocebiini: ea3 iia se habem :
c Tempore praestanlissimi ac pia? memoriae paIris l n i , salulare vivificae crucia lignum invenlum
esl. Tuo vero lempore, piissime iinperaior, tibi
avilam virlulem referenli, merilo non ex terra,
sed ex coelo signa monslranlur. Sacris enim hisce
Penlecosles diebus, Nonis Maii, circa borara lertiam, maxima crux ex luce facia, de coelo, super
sacrum montem Golgolba, usque ad sancium monlem Olivarum exlenla apparuit; non uni lantuni,
aut alieri visa, sed universae civilalis inuhiiudini
apenissime oslensa. Neque ut aliquis forie e x i siimare poseei, celeriler' secundum phantasiam

\

, , 6 , , *
.
,

' , \ ,

, * ,
, * \ percurrens, sed mullis boris supra lerram manifesle conspecta, splendore stio solis radios longe
,
superans. Cerle enim ab illis superata, abscondita

fuissel, nisi iutueiilibus ipsam sole lucidiores ra. * ,
dios exhibuissei : adeo u i illico universa civitaiis

, - mullitudo ad sanctam Ecclesiam conciirreret, melu
,
divini isiius prodigii coelilus facli perierrili. > Alque
.
bactenus quidem episcopus.
.
; \
Ex quo slupendo miraculo mulla boniinum
. ; \
millia ad fldem se applicuerunl. Haec de
(72) ,
crucis invenlione, loiaque hisioria dicta sini, e i
NOTiE.
(72) Addila sunt ex cod. Ciypt. Ferr. scripia,
prius Judam appellalum, Hierosolymitanum episcou l apparei, in illos, qui Qumaium, seu Cyriacum,
pum consiiluunl ; ejusque auspiciis crucem inven-

4071

ALEXANDRI MONACUI

403

nemo seipsum decipial vana refcrendo, fabulosas- *\


\ ' que riarraiiones peregrinis nomiiiibus coniexlas argiimenlo buic inserendo. Neque enim ullus alius .
, .
episcoptis pracier pracdicios fuit, neque aiius R o maiiorum imperaior, n-.-qtie alio modo veneranda ', >crux depraidicala esl ol promulgala. Ab Augusto
. ,
eitiin imperaiore, sub quo Clirislus secundum car- * ().
nem nauis esl, usquc ad Gousiaiiiiuuiii Maguuin,
^
triginla quiiiqiie imperalores iiit<*rces*enmi. Siini*
liier a Jacobo fraire Domiui, us(iue ad bujus impe-
riuin, iriginia quinque iuerunt llierosolymis cpi .
txopi. Venerandani auiem diem exaliaiionis s;ncia? ,
crucis ei dedicalionis lcinpli Palres ex imperaioiio
jussu deiinierunl quolannis celebrandani decinio
quarto die Scplembris, in bonorem Pairis, el F i l i i ,
,
cl Spirilus sancli.
, , :
.
(73)
Quoniam vcro, divina nos adjuvanie graiia, oralione processimus ad splendidam festi uosiri diem,
\ ; > , ^
quae esl osiensio i exallaiio sanclae crucis, age,
, ,
quanlum iu nobis esi, crucem paucis quibusdain
salulationibus prosequamur, sicque seruioni nostro . ,
finem impoiiamus. Salve igitur, c r u i preiiosa; salvc, . , ,
quia iu le Dominus uosier Jesus Cbrislus exalla- ,
tus esl, in quo sunl oinnes ihesauri laetitiae el . ,
\ . :,
graiia?. Salve, crux preiiosa, per le enim aeterna
, la-lilia in cuelo simul alque in lerra paratur. Salve,
crux preiiosa; 6alve, quia diu anlc, alque adeo ab .
omni principio Gondilor rerum in universa crea- , ,
lura luam imagiiiem depiuxeral. Salve, crux glo- ava
__

_
v - f
_

- . ' ,
l . *
*
riosa , quia
omiies poiesiales coelorum
in
lua exal. ^
latione iiieiiarrabilcs Deo bymuos oflerunl. Salve, , \ , \ , crux, per te enim civitaiibus, insulis, omnibus- . , "
:.
que naiioaibub licclcsiai orlbodoxorum iuiidameiila
accipiiiiil. Salvc, crux, quia per le omnia iidelium ,
oia in icriiioiics de Deo resolvutiUir. Salve, crux, \ .
, *
per ic euim augeli cuui boutinibus super lerram
,
cboros ducenles Cbrislum ctlebraul. Salve, crux,
quoniam per te bomines in coclis cum angelis simi- . ,
* ,
lilcr aalc Dcum consisluul, cum ineflabili gaudio
\ , '
omniuiii rcrum Condiiorem glorificaiiies. Salve,
crux, per le enim Adam a malediciione liberatus , . ,
est, saliens ei exsullans ui iu paradisum rediil,
,
\ .
recepia prisiina dignilaie. Salve, crux, perieeiiim
r

omnis diaboilca polesias proslrala est, el omnis ^ , .


, -
operalio dxmoni conculcata. Salve, crux sancia,
, , \ . *per te enim sancla et ronsubsiaiiiialis Trinitas
, ubique lenaiuiu creditur, cantalur, celebraliir,
.
glorilicaiur, uoguoscitur. Salve, c n i x , per le
eniin uinuis aniiua Cbrislo credens salvalur.
, *
Salve, crux, per le eniin bona nuiiqtiam auferenda

. ,
liominibus conreruntur. E l quid tandem dicemus ,
KOTiE.
lani iradnnl, ntodo plane diverso h illo, qui
qiiilms sc obleclel.
cominuni P.iiruni el iiibloricormn conscnsii (iriua
(73) Qui Sclioii exemplar conlulit cum cod. Crrtur. Tatcm iiarralioiiem apocrypliis fabcllis plenam
piae Fenaiaa, nolai mulloplura encomia in illo code crucis lnvoiuioiie l^gimus in mamiscripio codice conlitieri, quam sini in exempl. Schoitt,
codice GrajcobiblioibecaB Atigusiana?, quo noniiulla3
eiiain in Bavarico, quod cum Scb. coil. uinqvc
sancioiuiu Vit.u cuiiliiieiilur, quaui c*d:diiims in
propeiuoduin convcnil. Uiiiiam vero u i a l i a , i u r i
Uorio sancias crncis, niincque liuic sennulo loino crucis pr*ecnnia enoiassei! rcni piis graiuui, cneciinscruiiiuis, ul .si qucm laiia dcieclaui, liabcal
quc bouoriiicain prassliiissel.

4073
D E INVENTIONE SANCT.* CilUClS
0^4
; loquemur? Quosnodo pro dignilalc virtulCi !'o*
niinicac crucis celebrabimus ? crucis nonicn , \u
; ,
quo magnalia myslcrioi um Gbrisli ab xondiia srnu,
,
angelis reverenduni hoiiriirfbusqueveiierandum t Quld
, \ I
, - enim amabilius esl notnine crucis, quid suavius
; - Christianis? tydd vero ea poteniius ad miracula opcranda? Crux Ecclesiae esl fundamentam. Crux princi; . .
paius indicicm. Crvx angelorum volupias, daemo .
mim dolor. Grux pernicics diaboli; lolius ir.un !
. .
\ astriim, semper et ubique resplendens. Crux inn. , ^ - rus iiiconvulsibilis el inexpuguabilis loiics orbis.
. Crux sacerdotum gloria et robur. Crux exerciluurn
\ . . armamra, Crux civiialis praesidium. Crux populo . rum gaudiuni. Crux Clir islianoraw spcs. Crux aegrotantium medicus. Grux benehabenliuin finnissima salus.
. . Xpt. . Grux naufraganiiuiu portus. Grux beHigcramiuiu
. pax.Grux orihodoxorum gloriatio glorialionum. Crux
. .
idololalriae solutio, pieiaiis itislauralio. Crxix virgini .
talis magislra, et lempcramiu cusios. Crux jiisloriuii
, \ .
luta defeDdio, elpeccaiorum poeniiemia. Grux monacborum ornaaieiiiuin pteque viveuiium gloria.
, \
. . ,
.
Crniparvulorum scrvalrix, juvemim pnidemia, sc , ,
num susientaculum. Grux meadicarrtiem inexbausi;u
.
, . diviiiae. Grux erranlium vlae index certissima. Grux in
. laborequolidiano requies. Grux nalionumdiscipliua, cc
mundi universi laettlia. Eiquidlaitdem dicam, autquid
\ .
omitlam aut quoinodo digne le celebrabo ?Te cnim so, ; ,
lam Rex exoinui crealura elegil etfecitarmaturam in . "
, \ C expngnabilem conira diabolum ac mortem ; quamobreiu bcatj in primisilli omnes qui digui babili sunl lc
.
intucri. Tu propbetarum es propltelia, de leeniin con*
.
liuuisvocibusproclaraaniesadDeumiitquiunl: iDedi .
sli meiuemibus le sigiiificationem, utfugiant a facie
, arcus " Tu es exsullaiio aposlolorum; iodesinenler
, enimuniusex illisoreelamant: cMihi aulemabstlglo ' riari nisi intruce Doinini**. > Tu es marlyrum coroita;
, \ ,
lu es voluptas eorum, qui in monlibos, speluncis ac
, lerra? cavernis carnem(cruciGgunl cumpassionibus el
. \ - concupiscenliis suis. ineffabilisDoiuinicae crucis vo , - luptas! inemarabiUa, quse iuea abscondila suni, my \ .
sieria! denique, ut curu Aposlolodicam : alliludo
" ! " drvitiarumsapieiUiaeelscienlia3Dei! quain inconipre , \ ^ hensibilia sunl judicia e j u s ! Per lignum cuiui
, \
scinel morliiicali, rursus perlignum a condeinnalione
\ , - viviQcali suuius. imuicnsa gratia cjus, qui nos salvavit, Douiini!
! ,
. "
!
.4uquum itaqucest, uth.incdiemoniiiium solemnis t (74), simaiii iu condensis coiisiiluaiiius, u>que ;>d cornua
. > ,
allaris* . Gondensa vcrodicuul , qui baruiii renmi
, pcrili s u n l , ea qu3, per neglociuin ac velustaicm

P o a l - LIX, 6.

G.dat. , 14.

8 0

Rom. , 35. ' Psal. cxvn,27.


/.
(74) . Scbolia Gr.Tca cxplicanl ^llacienus in Alexandrum, qii I ^ r\ \ \ M n e c o n , ,. \ idelur auiem l^genl e x l u s esl aiil il!e t*x hoc, :ml .,,.: \ irrtiu,
d i n i i , pro uiiiifra col. 408o D .
u l intlio d i v i , cxcopio laincn cp.l;
, cL >i ;*.
PATROL. GR.

L X X X V H .

12S

ALEXANDRI MONACHI
ordidata, rursusaccuralo sludiopmliita itUegrhaliei
nilori resliluunturad exbilarandosanimos eorum qui
mentfs obleclairoiiem qu3?runl.Dispouaroueigilurnos,
ui jHbeniur, insuavitatemqne elhorrorem, quemex
diultna negligenlia coniraximus, exneutes, l*iam
lianc omnique veneralione dignissifnam dietn, in
salutaris cruci* meinoriam inslilutam, misericonlioe operibue acfldecelebremus: alqtie ila peccala
nostra auftrcnlur, nesque cnm Uniore simul et
gaudioad Deum clamabimus: c SanctusDeus, sanclus
forlis, sanclus immorlalis, raiserere nostri; sancta el
censubslaiilialisejusdemque majeetalis Trinilas, roiserere noslri ;> quam deceihonor, potestas, majestas
et inagniflcentia in inGnita saecula saecutorum. Anien.

4076

^ \
*
. , ;
, ,


, ,
, \ , ";
6 , , ,
, , \ ,
* , , ,

. .

ALEXANDRI MONACHI HISTORIOGRAPHI


HISTORICUM ENCOMIDM

DE 1NVENTIONE PRETIOSJB VlVIFICiE CRUCIS.

Enooniiuni bancue crocrt, qued nunc publicamns, epilomeesi prioris. Quis id compendim redegerit,
Hiihi iion liqtiet. Omitlit breviaior omnia usque ad imperium Consianlini Magni, quando, sublatis l y r a M J i ,
tosolus polilusest, ctim Hierosolyrnilan Ecclesi caibedram Macarius tenereu Deinde, expoeila cnm
itiveiuione, iterammulta resecat, usque ad Encomia sancioe crucis quae pluraetcopiosiora in boc apograpto
exatant, quam in duobu? exemplaribus, quibus nos in edhione Alexandri usi fuimus. liiveniea eiiam alicaln
variaulem scriptnram , quod collaiio cinn edhione docebit.
Quis vero Alexander iste Tucril, Iiaud saiis comperluin esi. Gredibile fit, esse illum , cwjttsipud Seriam
. X X X I exsiat Encomium In sarietumBarnabam apostolum hac inscriptione: c Alexandri monachi landaiio
iu apostoluin Barnabam, quam babuit rogalus a magno sacerdoie venerandi lempli praefecio, quod beato
Brnab% consecraium ftieral, >quia stylirs conciuil, et sollictludo excusandaj propriae infirntitatts, qmosi
lanlooneri subcundo imparis. Ex pradicta tameu Epigrapba nibil cerli colligkiir, de condiltoue ei aeuie
Alcxamlri, ul nec cx reliquae orationis decursu, nisi quod Alexaiider Encomium sancti Barnabx, in tpsa
Gypro, eo loco ubi sancti Barnabxlipsana reperla fnerant, insiituisse merilocreditur : ibi euiin magnificne
remplum in bonorem saucliBarnabse exslrtixerat Anthemius episcopus Salaminae, variis miraculis adiootlum riobile, cujtis prsefectum egisse videtur ille, qui boc Eiicoinium ab Alexandro efflagilaveral.
Porro nua cum reliquiis beaii BarnabaB inventum est Evangelium Uebraicum sancii MalibaBi, manu sainrti
r.irnabai cxaralum , de quo Alexaiider : c Rogalu Imperaloris (is Zeno eral) Evangeliutn in urbem C o a suuUii)Opulim alluleranl, elc. Ubi usquc adbodiernum diem servalur, el in magiiaquinta Pascbe feriaqaetannis in palalii oratorio evangelium ex eo libro recilalur. Cedrenus in Compendio Urstoriaruni. t hl
Evangcliuni Zno reposuil in palalio, insede Sancli Stephani in Dapbne. ilnvenlionem sancii Barnabx referi
Barouius ad nnuum Cbrisli 485 , eodemque tempore Alexandrum vixisse afSrmal; quod lamen, meaquidcm
souienlia , salis perspicue ex ipso Encomio non colligiiiir.
Aisive unus sit uiriusque Eacoinii auctor, sive diversns, baec Epitome laudes sancta? cnicia decanUBt
ran est indigna lectti, quicunque landem brevialoris oilicio funclussit. fia ad me venii Aniuerpta a R . PAndrea Scboiio, socielatisnoslra?,quieamdcm dono acceperalaberudilo, et lucubraiionibas AroobiaattsftUanolo viro Geverbario Ebnenhorslio, auno Cbrisli 1618. Vale.

DE INVENTIONE SANCT/E CKUCLS.

4077
<>,

INCiPIT 1

;
.

. * ; , []\ []
, \ ,
\ . \
,, \ , .
,
, \
. ,
, ,
. \ ,
, , , \
. .

lempore in iCli.r. ep'i.<copalu re!e!riR Macariits


Hennonae successil, Magmisaulem Conslntilimi* imperalor omnem ciirainet ftolliciiu.liuem ad rce divinaeilbieirandas converlil, rcdiiicansccclesias , casque ex publico ar.irio pecuniis, impensH ei raiiig
ornamenlisaclbesaiiris locupleians. Ac principio legem t u l i l , tiiidolorum delubraCbrislianis Iraderenlur, ct ut qui ailbnc in idololalria? scelere bxrebafit
capiiali suppticio aflicercniur. Alteram lcgetn tulit,
iil ex Chrislianis , ii soli qui orlbodoxam fidem amplecicbaulur, mUiiarenl, iuilitrbtisq<ie ruin imperio prasesscnt. Tertfam lcgem s a n x i i , qua j?ii*it nl
duae paschales bebdomades, aliera ame, c l aller.i
posl Pascba feslivae el ab otnni opere servili imniutic*
essenl: c i erai ile ccetero univcrsum pcr orbem pax
alta , et gaudinm omnibns nalionibus ad divimnn
bapttsma concnrrenlibite, propriisqnc manibue palcr*
nos dcoe coniringentibo^.

,
, . \

.
. \
- ,
' \ , *\
.
, , ,
. ;, , *
\
.
,
,
^'
\ . ,
.
' ,
, ,
..
" \
, , \
* .
,
' ,
.

Yeriim id non lulii hurnani generis pcstis diabolus,


sed rursus ralionem excogilavii, qna tantam Cbristlanorum la?liliam subverlerel, el til bonfncs donuo
creaturam in deornm nuiiicntm rcfcriY.nl : id obiinere non poluil. Deprehensaenim esl fallacia ojns;
itaqtie Greaiorem creaturis exiequari inOrmis in fide
persnadere tcnlavit, orlusqtie est iagens iiimtdius
in Dei Ecclesils, Ario qnodam Alexaudi ino lotttm
orhem gnrsum deorsnmqtieperliirbanip ; adjnnxe ant
ee fjos faclioni paaci quidam episcopi, aique inter
lioeprimns EnsebinsNicomedreii!ifs,ei EusebiiisPa*)pbill, aVnqiie comipso; quam conlenlio:iem Uagnus
ceniens Conslantinus, acerbissimum animo dolorem
concepil, el inilid quidein verbis, Huerisqiic admoniloriis iilriusque parlis pugnam dissolvcre ronatHS c s l . Ubi vero anlinadvertii mabim omnt
medicina snpcrius csse, synoihjm jnarnnipjiicam
urbe Nicapna fieri praccepil, convencruiuque ei>
episcopi numcro trecenti el octodeoim, qnornm
pleraque pars confessonim erat, stig-rala Clirisif
in corporibus suis circumfercnlium : qtiibtis e i i a m
inlerfnil ipse ille magnus omniumque praccouio
digiiissimus Gousianiiniis, cnmqnc rrs Irnciari coepia essel, Udei exposiiioncm iitlcris mandalam
ediderunl, q u nunc rite pcr universam oriliodoxotuin Ecclesiam pronuntiatur. Eos aiilem,q'.ii inprava
Arii et Easebii Nicoinediensie opinione oerinanserant, a suo corpore abscidcrnnt, exsilioqne damnarani, aliis in eorum locum creatis; maxiuio au*
lem honore imperalor episcopos afTlciens, eosquc
qnam bumanissimecomplectens, singulos insunsdioeceses dimisit; gavisus supra modiim propter una*
idrnem Ecclcsiarum conscnsnm.

. ,
:
, \ ,
,

Alandavit auient Macario ^EIiensi episcopo, qui et


ipse synodo inlcifuerat, et pro apostolicis dogmali-
bu9 acriier pugnaverat, ul in vivilica crucc qtiaeren*
da, ?epiilcroquedivino ac reliquis sanclis relig\o^is>
que Yocis invcsiigandis omnera ditjgontfnm a Ibibtral.

4079

ALEXANDIU MONACIH

40S0

Kiiannlios rpiscopos e&l ;u!liuilalns, ul peiercl uinis- , , quisque, qtiod ad pciTeclioiicm suai En-lcsia: ueccs
?, . *

&arlum c.*srcftncrcl. Agcbaltit aiilcm tleciiims iionns
, ^
i nperii cjtis aouus, quando facia csl *yttodus iNi* ;.

ftTiia.

POSIIKTC mrsil imperaior malrcm suam Helenam,


mulicrein onmi laudum genere dignissimam Deiquo
ainaiilissiniam, cum lilleris, inagnaque pecunia* vi ad
Ahcarium merilo boc nomine insigiiiium /Eliensem
cpiscopum, ul nna cuni co viviUcmn lignum investigarel sacraque ocdiflciis cxoniarcl, idipsuui exposcente imperatrice, asserenteqne divjiiaui vUionem
sibi oblalam , quoe jusserit, ui Hierosolyma seae retipcret, el sacra loca ab improbis obruta, el lauto
lenvpore cx bominum coguiiione erepla in lucem
^
vdurercl.
Episcopug aulcm , ubi iittellexil imperatricem jam
advenlare, cum comprovtDcialibus episcopis debiio
cum bonorc obviam -proccssil. Statiin vero eis i n jungit, ul ad inveniendum desideratum crucis lignum
se lolos darent. Dubitaniibns vero-oninibHS enper loro, aliisque aliud cx suspicionc coinmerooraiilibus,
Macarius omncs quielo esse jussil airimo etsedulae
Dco prcces offorre. Quo faclo, cotifeslim divinilus
us ille opiscopo revelaitisesl, in quoproposila eranl
impurissimi daemonis lemplum et efligies.
t


, ,
, \ ,


\
,

,
,
\ .
,
, . **

. ,
,
, .
,
,
\ .

TIIIIC imperalrix, imperaloria ulens auclorilale,


itsagno numero opificum c l Qperariortim ex lumtonier.lis da?monis istius templum aubverli juesit,
5.-...1

_ _ _ _ .
... .
*
quod.1 siinul
atquc effccunn
eal, apparuil
diviniun
inonumenlum, ci locus Calvariae, el non proculinde
tres cruces defossse. Diligenlius eliam investiganics, invenerunl c l clavos.

Ilic vero;alia iinperalricein cura invasil inquirenlem


qnaonam de Iribus vcre Dominica crux essei; quam
dubitalioiicm cpiscopus per fidem dissolvil. Cum quacdam mulier, cimclis nota , el ab omnibus jam despcrala, ctiam fere spiriium exhalaret, produciis
duabus crucibus , eam , quae quacrebatur, invenit;
siraul alque enim sola Dominicfccrucisumbra a?grotam atiigii, prolinus divina viriuleexsiliens magna
Deuin voce glorilicavil.
Impcralrix vero, maximo ctim gaudio, pariler et
revereniiacrucem vivificani suscipiens, parlem ejus
cuin clavis ad filium relulii, reliquam vero confecia
ibcca aurea ejus civilaiis cpiscopo Iradidit in perpetuara oinnibus genlibus memoriam. Quae poslquain
praccepissci in loco vivifici sopnlcri templura eedifi(ori, c l aliud siinililcr in sacro monleGolgolha, ei in
Beilileem, ubi Dominus secundum carnem nalus fuerat, c l in monle Olivarum, ubi Dominus discipulis
benedicens, assumpius c s l , aliisqucprseclaris idgeDus confcciis, ad filiumrediit.

fiuam mngna cum volupiale euscipiens adorandoe

^, ,
\ ,
_ _V
- . - i l l

'
, \

^ ^ .
, , :
,

.

, ,
.
. \ ^ ,
, ,
,

,
\ )
D , .
*
, ,
. ,
, ,

\ T~J
,
, *
, *\ .
.
, aiv

40*1

DE SAXCT.E CilUCB.

4uSl

^- \ crucis parlem loculis aureis roposuit, eamqwe


, ,
scopo prrpeluo cusiodiendaui d c d i l , annuis fesiis,
;
iiivenlioitem crucis celebrandam prccscribens. Ctavos
. ; *aulem parlim galeae sux incudi niandavit, pariiui
:, ; cqui suilupatis iiniuiscuit, ni iniplerelur quol a Pn ,
mino per propbolam d cuini ftierat : cln iH.i iiic erir,

quod supcr frciium equi usl, saucluin Doinino oiuni, \ ,
poienli *.
.
3

* ;
, \ -
,
; ,
. "
\ ,
. H v
,
,
.
:
, .
,
. *
.
r

;
. .

Imperafor df iudc ad Macarium cpUcoptiiu scripsit,


ut adiNcaiioneni lemplonim m a l u r a r c i c t arcbitecltimco misil,cum magnopecunhcponJere, <ui eiiam
in mandalis dedil, ul diligenler sacra loca ocdificiis
exoniarot, ita ul eorum mngmftc.enu* nibil loloorbe
par iiiveniri possei. Scripsit eiiam ad praefcctos i l lius piovincia?, ul publico acreclsumptibus, el matc
ria illud opus, qtianttitn posscnl pro novemii. Celc
brabai auleni lonc imperalnr splendide imperii sui
viccunalia, gralias agns Deo pro omuibus bendiciis
lcmpore imperii in se rollaiis. Colliguntur autem a
Cbrisiiin carne praescnlia, usquead lempus invcniionis crucis venerand;e, anni irecenli quinquaginla
tluo. Ab Adamvero, usque ad lempus quoChrislus
iif carne apparuit, anni qiiiuquics ndlle qiiingenti :
secuiuluin aliosvcro quinquicsniille quadringcnli sepluagiula qmnqne.
In urbe auiem JElia successil Macario episcopo
Maximimis vir placidrssimas, el venerabilis in primis, titpoie- qui in perseculione plurima tormenfa
perhileral; hnic ociilus aUfer exlrilus fueral. Eodein
tempore
tempore Ibcala Ilelena morilur, aelalis annmn agens

, \
;. *
/
oclogesimum, muUa filio suo de Cbrisliana piclale
, ,
prascipieus.
.
" \
Iltic usque de invemione sanclx crucis diclum
.
sil, ei nemo seipsum decipial vana refcrcndo, fabu *
losasque narraiiones peregrhiis nominibus cotilex .
las argumento huic inserendo. Nfcqne enim ullus
; -
alius episcopus Ilierosolyinilanus pracler prxdiclos
, '
fuif, neque alius Romanorum imperalor, neque
,
alio modo veneranda crux inventa esl. Ab Atignsto
. : :, *
m i m imperatore, sub quo Cbrislus secundum tar
nem naius est, usqtie ad tConstanlinum Magnum
, ? ,
Iriginia quin<|iie imperalores inlercesseniul. Simi . D liier a Jacobo fratre Domini uaque ad bujus irtipe \
ritim, Iriginia quinque luertinl Hierosolymis cpi *,
scopt. Yenerandam auiem diem dedicalionis sanclo .
rum locomm, el exahaiionis adoranda? crucis, Pa ,
ires, ex imperalorio jussti, definierunl quolanuis
,
celebrandam decimo quarto die Septembris, qui
csi XVIII Kalend. Oclobris, in lionorem Palris, e(

F i l i i , el Spirilus sancti.

, , , ,
\ .
* )
Quoniam vcro, diviua nosadjuvaniegralia,oratione
,
processimus ad splendidam fesli noslri dienr, quaR
,
esi osiensio et exallalio sanctse crucis, agc, quauc

Z a i b a r . , 20.

A L E X A N D R l MONACHI

4084

nobis e M , crucem paucis quibusdam salu- .


laiiouibus

proeequarour; sicqtio ftcrmoni

linem iwponainus.
Salve igitur, crux preliosa ; salve, quia iu te Domimis noster Jesus Cbristus per dispensaiionein
exallalns cst, in quu sunt omnes thcsauri laeiiliaiet
gruia?; salve, crux preliosa, per te enim aHerna
l.iMiiia iu ccelo simivl aique iu lcrra pnralur. Salve,
<:rux preliosa, quia diu anic, aique adeo ab omnl
priiu ipio, Coitdilor rcrum in universa crealura
tuaui iniaginem depinxerat. Salve, crux glorio&a;
quia omnes poleslates coeloruiB ob saluieni per le
parlam, tremendos Deo bymuos offerunt. Salve,
crux gloriosa, per 16 enim iu civiialibus, iusulis,
omnibusque nalionibtis Ecclesix oribodoxorum
fundamenlaaccipiunt. Salve, critx gloriosa, quia per '
te omnia fldelium cra in sermones de Deo resolvun. Salve, crux beaia, per le enim coeleeies angeli
cum bominibus in lerra Cbristum celebranl. Salve,
crtix beala, per le enim homines lerresires cuin
angelis siiuililer ante Deum consisluni cum ineflabili gaudio omnium reruin Condilorem glorificanles.
Salvc, crux beata, per te enim Adamus, a maledicttone Uberalus , salieiis et exsulians in paradisum
liiiroiviiyprimxvadignilate recepla. Salve, cruxsancia, per le omnis diabolica poieslae prosirata est,
ei oiuniadiabolica eperatio. Salve, crux sancia, per
te enim ler sancla et consubstantialis Triuiias
agnosciiur, credilur et gloriUcatur. Salve, crux eanCia, per le enim bona~, quae ntmquam auferenlur, C
bomiiiibus conccssa eunt.
quid landem dicemus, ei qutd oinilleinus? quomodo pro merilis polentiam Dominicae crucis decantabimus? erucis nomen, in quo magnalia mysteriorum Dci abscondila eunl, angelis 'reverendum,
ei hominibus veneranduml Quidenim amabilius aul
suavius Cbristiauis noniine crucis? Quid eo efficacina ad palraada miracula?
Crux, divinaa polenlix efficacissimnro signum est.
Cnix angelorura gaudium, luclusque daenfionum.
>ux, Ecclenise iundameoium. Crux, tolius mundi
lucerna semper et ubiqtie lueens. Crux, muriis i n expugnabilis, perfringi nescius, ei invictua lolitis orbis. Crux, sacerdotum conveuiens et confusionis ex
pers gloria. Crux, regum rober, polemia, ct armatura viclrix conlra hoiteg. Crux, exercituum
arroatura forlissima., et hoaiibus insuperabilie.
C m x , civitaium cuglodia, nec insidiis nec prdae
obnoxla. Crux, populorum gaudiuro coniinuuni ei
inconiprebensibile. Crux, daemonum perpeiua ei
irrequieta perniciet. Crux, da?mooum ruiiia fatalie
et aeierna. Crux, Cbrisiianorum spes flrma, oninis
coufusiODis et Imminniionis expers. Crux, aegroian\ium tam animarum quam corporum mediciua doceniiftsima. Crux, ben^ valcnlium casiig ignnra sapitas. Crux, corum qui undis jactanlur, porlus
tranquillus. Crux, bclligeranlium pax iucuuvulsa.
Grux, ortbodoxoriim gloriaiio gionulioiimn, el
Ivjcrciicorum jugis condemnalio.

, , , *
; ,
.
, *
. ,
, ,
. ,
, "

. , *
, , \
. ,

. , *
\
. , *

, . ,
,

. , *
,
. ,
\ \
.
^'
* *Y
* *
.
\ ;
; *0
,
, , \ 4 !
, ;
;
, .
, \ .
, . ,
\ . ,
\ ^ \
. , Upo-

t e

**.
. ,
\ ,
. , , . ,
xai .
,
. , ;
. ,
\ . ,
\ \ . ,
\
. , ,
, . ,
. ,
, <^ .

40SS
DE IXVENTIONE ;ANCTA CRUCIS.
, \ L Crux, idololnirise dUjectio. ol piualis resliluliu.
Crux, virginiiatis magiiira ei leniperatuiac cugloi.
. ,
Crux, securiias jusiorura, el peccaiorum poenilenlia.
. ,
Crux, monaclioruinornamenlum, el eonnn qui bonc . ,
sie vivunt, decus. Crux, infamiunt cusios, juvemiin
.
leinperanlia, el senibus flrmandis baculus. Crux,
, , \ ,
. , pauperum inconsumptus ibesaurus, el divilum docnix quid saiis s i l . Crux, eirantium v i a / e i pereuu; ,
liuui dux ceriissima ad salulom. Crux, requiei in
. ; , , \
laboribus diurtiis, ct auxiliuni io timoribua noctur*
,- . ,
uis. Crux, lialionum disciplina, et totioi mundi pax
,
profiindissima.
;. ;, , \
.
, , ;
E l quid dicemns, aut qnid <omitlemus, au( qao, *. ;
modo le celebrabimus, gloriosa crux; quia l f
^
sidaui ex omuiiim creaiurarum numeto fccil ftex
: > , \
gloi iic uiviciam conlra diaboluni, peccalum 01
, \ .
moriem, armaturum. Quapropler beaii sumns

oumes, quibus bac gralia dala esi, ul saticiuin
>. * \
Osiensionis scu Exaliaiionis tuae diera aspicere .
mus. Tu propbelaruiu oraculum cs; per le cnim
; cxswlianlcs quolidie sonoris vocibus Deo decan .
lant : Dcdisti nieiueiilibus te sigoificalionem, ul
. ^
fngianl a facie arrus - . i Tiisee glorialio aposlo ,
loruin; perpcluo enim iu sancla Ecclesia clai \ ,
niaul orc cujusdam sacri praeconie : c Mibi vero
. ! \
abeit gloriari, nist in cruce Domini noilri Jesa
Chrisli *. Tu es inaiiyrum corona; qula c i ipsi
. .
sublala cruce Clirisimu secuti aunl. Tu ee gloria \
lio et cxsuhalio eoium, qui degtiul in luonii \ ;
bus, epeluHcis, et in cavernis tcrraa propter * \ \ - inen Uoinini, quia el ipsi carneiH cum passio \ .
nibus c l coocupisceniiis cruciiixerunt. Tu eorum
\ \ .
qui propc, el qui longo suiit, refocillatio e e c l re*
quies. ineOabilem Dominicai crucia graCam t
! " \ inexplicabiJia et iucomprcbensibilia, qux* iu eo
1
laLent, mysleria!

40

M ,


Q \ \
, I
,
.

, -, ; \ ,
^,
\ \ .

ego quoque aliquid quasi ex raplit cmn


aacra illa luba proloquar : c sdliludo diviiiarum
&apienlia3 el scieiitue D e i , quam investigabilia
sunt jndicia ejus * t Nam juxla ligiium vi(a3
interempli, vicUaii juxla lignum condemuationis vivillcati Bumiift. Quocirca propier iiu^
mensam graliam Doniini Salvalori* decel, ut boc
festum celebremus c in condensie, usqua ad cornua aliaris *. SuiU auleui condensa, u l barum
rerum perili (radunl, ea quae vel ex oegligenlia,
vcl ex veiusiate sordidata, deinde cura el iuduatria
ia melioreni formarn reformanlur ad ljDtitiaui et
voluplalem convivantium i u uupiiis, splondidioft
speciei restiiuia.

, \
, \
; , ,
, ^

Agamug ergo, u l jubemur, ei quidquid iaqniuamenli fionscieiilia conlraxit, abjiciamue, dum bunc
ilbislrcin c i omni veiteraiione prosequendmn diein
in meinoriam viviiicje crucis feriaimir. Eleemosynis, ct fido, proul mandat Scripiura, libcrlaletu
tiinore el revereniia oruaiaoi a d c p i i , ei victri -

t % %

Psa!. L I X , C.

CulaL vi 14.
f

o m . x i , *S.

Psai. cxMt, 27.

4087

A L E X A N D R i HONACHI

4088

cibus crutis arniis l.uiucros sublalis, byti<miin , .ilium aiigeiiciinu qui i:ubis iu:lilus ;ul placandain
,
omiicin iram donauis esl, Deo pro more dccauie
inus : f Saiutus Dcus, sanclus forlis, sanctns
c ";
hnmorlalis, miscrerc nobis, sancla Triniias,
, , , -
incomprebensibilis, iiJiircuinstripla, cxlra se
, , , prodicus, consubsiauiialis, icqualis poieslaiis, da, , \ , , \
ralionjs, gloriae, misercre uobis, el propiiiare pec, , \
c-utis uosiiis proplcr ncmcn sancluiu (iium, el da
,
iiobis inveuire nilsericerdiam e l miseraiiones iu

illa die jtista* reiribtilionis lua. Tu enim es Deus
. !
imsier, c i ic Palrcin, e l Filium, ei Spiriluni san, ', \ ,
*.iu\u deccl gloria, magniticeiilia, iniperimn el
, , \
pMeslas auie otune sncculum, el nuiic el iu uui- , \
versa !*avcul<>rum SJUCUI.I. Ameu.
. ".

ALEXANDRI MONACHI LALDATIO l\ APOST. BARNABAH.


(Stmus

Yitos Sanctorum jun. pag. 169.)

I. Maximtiiii oiaJioi-is aigiimciiliiiii nobis, magna ciain sustipe.re baclemis recusavi, cum meani in>s.Tnionis paupcitale laboranlibns, palrio cerle siubecillitaiem lanli viii gloriosis faclis enarrandis iiodio e l nflectu commolus proposuisti, Patcr opiiine,
parem essc cognoverim.
1 1 eoruiu , qui virlulis exercilalione prxslantes
II. A l cum inemoria repeierem, quod in Liileris
sutu, probniissime. Nobis enini laudandum propo~
divinis scriplnm legi, bominem, qui obedieiilua
snisii divinuin et bealissimiiin v i r u m , iusignem
serval, interilum subire : qai veic est
aposiolum, consolaiionis filium, orbis lerrarum fa- obediens, eum ab iulehiu liberum esse : vix adid,
cem, Barnabam, inquani, muliamm laudum pra>
quod prxcepisli, mulium certe nietaene, aggrtssus
o n i i s celebraluui. Ego vero iusciiiam meatn citin
sum, saiius esse ducens iu co ipso accusari, quod
argunieuii niagniludine conferens , (ractaiionem
oralio mea manca gii, quam in coniumaciae erimeo
hatic exborresceus, jussis luil parere diuiius recuincurrere. illud igilur unum a vobis pelo, u l mecom
savi. Qii;c eiiim oralio lam perfccli aposloli rebus
una sanclissimum Barnabam oralionis adjiiioreiu
nariatidis p i r esse poicrit, cunt bujtismodi negomihi esse precemini, ipsi auiein viro, qiieni laudtisuiii tale s i l , u l non solwn ineas vires omnino subimus, non dubilo id graluiu fore, qnod a nobs,
porel, sed omnibus eiiam aliis difljcultatein aiicrre
qui nibili suinus, dicelur : natn ctejusf Doniino s l i l-ossii ?Oinnes igitur inrcriores csse arbiiror, quam quando placuisse legimus duo ilia miiiuia, cdiin a
nl Barnaba? res geilas utirrare vnleanl. Quod si
vidua e l paupere niuliercula oblaia *. Non euim
quis de illoaliquid dicere aggressus fueril, sil, qnamDeo ipsi lam grala e l accepla esi e i n n n rerui,
vis sapiens, |epUus c l oralionis faculiaie pr.i:qu;e ofTeruntiir, magnitu.lo , qnani ineii^ ip?a r i
sianlissimus, lengo lameu iniervaHo a tergo relinaquus aniinus, quem isoslendii, a quo aliquid ofqnclur, hunge iuferior txsislcns, quain aposloli di- , sive parvum, sivc ningnuui illud sit. .*
gnitas peslulat, e l iu ejus laikJuin pebgo onmino
vero Barnabain latidamus, lunc e l oniiiium a p ^ t ^
dcmcrgetur. Alius quidem ex justorum boniiinim
loruin sacruui collogiuiiicfdlaudamiis, quonini cuim
ntmiero aliud quoddain a Spiriiu sancio donuni asvocaiio una fnil, eorum eadein esl t gloria : *t
aeculns cst : apostoli autem ipsi oiunes divinarum
quoriim ordouuus, eorum eadem esl ei digoius :
gruliarmti ibesawros acceperuiil, ei vinutes omnes
quonim paria ccrtamina, eorumdein coroiiae disc babcre osleudcrunl. Qni poioro igitur niisor pgo vcrs<e non suni :qiionun deniqne in>liuitionis r.no
hilinilis peiliirbaltortibus opprcssus, aposiolica: vircotnmtinis, eoruui piaemia a?que bonoratasunl. Ji
tulis poutuHi Iranare? Namqtie (enui et tarda sum v^ro Barnabam ipsuin oralione nosira in nediuui
lingna (ui quod esl in Litleris divmis sciiptiun, de ^ proilueamns, et quam maxime possumus, l.tu.lum
me dicam
nequc iia eloqueus sum, irldivinas ad- pra?conia illi conciimemus, suni enim ejus viri anun:irabilis aposloli Baniabse virtntcs coinmode nartor ardeutissiuuis. Scio autcm, ei milii persuad^,
?are possim. ha euiiti peifccle virlutem omnem vir hiijtis apostoli vel noincn ipstim auribus ves-ln> jaLic exen:tiii, ueino alius in utia aliqua vinme
cuiulissiiiuini accidere. Iiaquc ilUim boiioremns,
yrofecil. Uuamobrcin provinciamlianc nijhi injunqiiaicnus pro viribus de i!lo diccntes, aequi auiou
1

Exod. i v , 10.

Luc. xxf, 2seqq.

iOS9

LAUDATIO IN APOST. BARNABAM.

4000

eignificalionem dcmus : quod cnim ejus viri dignilas mnndum dereliqiiil, et omnia qux inillo suni, qtiispostulal, id lale esi, utomnem oralionem ab cosu- quilias quasdam duxit, ul Christum tanlum Iticriperari faieamur.
faceret saeculorum Regcin. Ille suam crucem slne
dubitaiione aliqua portavit, et ul vcrus discipulus
III. Laudetur igitur a nobis infnnis magnus ille
aposlolus Barnabas. Celebretur consolaiionis filius proinplo animo Christum secutus est : qui djemones profugavil, et diabolo vulnera inflixil: qui quaab bominibus qui Chrislo credideruut. Extollalur
luor orbis lerrarum finee flrmo el conslanii gressu
a quovis bomine ille, qui a Palre ipso bonoratus, a
Filio vocalus, ei a Spiritu sancio perfecius csl. Bar- peragravir, el u l sacer ac bouus, suique Domini minisler amanlissimus omnes genles Evangelii praenabas, inqtiam, mngnus Ecclesia? orator, illa evangelicae praedicationis luba, magna CbrisU vox, Spi- dicationc ad Cbrisli fldem convertil. Ille se domirilus sancti cilbara, divinae gratia? plectruin. Bar- cilium paratum praebuit, in quo ejusdem cssentiae
nabas in expediendis pro Cbristo bellis milcs robu- parlicops Trinilatis babiiarel, quiqne stimmi Dei
templum fieret : Barnabas, inquam, Gypriorum inslissimus : qui corpore in corporeum bostem, simul
rersans cum apostolorum exercilu, valtdissiine pro- signe oruamcntuin et orbis lerrarum propngnaior
inexpugnabtlis, qui Ghrisium ipsum mirum in n.odum
fligavit: qni bonarum disciplinarmn rrligiosus pra>
ceptor exsliiit, ei Chrisliani ovilis dtix certus, ei
dilexii, el pro ipsoquolidie animam suam exposuil:
ralionalis quidam summi Dei paradisus, omnium
qui nunc una cum illo in ccclis regnal, et onniibus
virtutum germina florentia in sc conlinens : qui
g;erulis regnabit.
egregium quoddam fldci germeu fuif,charilaiisrosa,
IV. Defessa esl oralio nostra, dum admirabilcm,
suavissimum odorem emiltens, spci flosincornipins,
divinum c l optalissimum apostolum Barnabain laudibus exiollere cupit, aique contendil, quodque
divinae gratice fructus jurundissimus, illius viiia,
mirum est, nondum ad exordiutn pervenil. IIujus
q u vilam omnibus pra?bet, palmes feracis inius,
enim admirabilis viri laudes majores sunt, quam tit
iinmorialilalis racentus, mel distillans, palienlix
nostra oratio illas aliiugere possil. Earum igilur
propugnaculum firmum alque inimobile, conlinentraclationeni, u l oraiionibus noslris majorem, onihliae seclaior ila validns, m crucein gestaveril, et a d lenles, pauca quxdam de ejus vila ei martyrio ab
versus Cbrisli iiilerfectores inirepidus niiliii.p dux
auctore Siromatum Clemenie, aliorumque velerum
fuerii, Cbristi crucifixi germcn ad coelum usque
bominum scripiis, repelita vobis, venecandi audiprolensuin. Barnabas consolaiionis filius, pietaiis
lores, exponam, ei ila narraiioni Imic fincm impomagisier, Odei tobinma ac fasligium, lurris iirma et
immobilis, fumlamenium stabile, el crepida indisso- ^ nemus, divinis Lilleris conccdenles, u l bujiis ? i r |
lubilis, saxtim immoium, flticluambim portus valde. semper decanlati ei celeberriini caput magniflco
tranquilhis, (idelis el prudens dispensator, arcbiteillo prscconio curonenl : Eral Barnabat vir bonus,
clus nobilissimus : qui roeleslem in terris semilam
ei plenus Spiritu sancto et fide ' . Quid buic praecolenuil, et parem augelis viiam duxit: qui fuii Ecnio par aul unquam fuit simile?
closiaruni palronua, adjulor -panperuni
inopes
V . Orluin duxit bcaiissimus bic vir delaudatissima
abtnide nuiriens, viduarum consolalio, ei orphaitoilla ihbu Levi, ex qua Moses ct Aaron, magni II
nnn diligemissiinus procurator ac paler. Barnabas
Dei propbeia? el populi oplimales orlum duxere,
Ciirisii mysierioruin ibesaurus, orlbodoxorum saucnjus cognalionis eiiam Samuel propheta parliceps
ctae Dei Ecclcsias dogmalum minisler, aegrolamiiim
fuit. Ejus aniem proavi bellorum causa cum a<l
inedicus liberalis, sanos ei valcnles bominps, firma
Cypriorum regionem migravissenl, a?quo animo
cerl.iquc animi jucundilale afliciens, Cbrisliaui
illic babilabaut. Eranl atilem viri admodum relU
gregis custos vigilaniissimus, in tcrris manens, c l
giosi, Dei legem rereremes,el valde diviies: quamin coelis viia atque insiiiuiione versans : qui iu
obrein et Hierosolymis facullates multas possideniundu pietaiis dogmata claraet alta voce praedica
bant, et agrum prope urbem illam pulcberrimum,
v i i , el in coblis sempUeriiam coronam recepil : qui D non solum omnium gonerum frucluosis arboribue
eleganiem, sed aidificionim magniiudine valde illufnit geiuium dux, ad Deum eas perducens, ei Ecstrem. Ex quo enim lempore Isaias prophela ita reclesiarum Dei beaiissiinus praeco, campus qnidam
liqnil scriplum: Beatut, qui habet semen in Sion,
boneoleniibus Cbristi floribus referlissimus, virtuet domum in Jerusalem; baiw. ejus propbeliain lleiiim coeiestein odorem spirantium quoddam rosebr?Porum (ilii corporeo sentu interprelabanlur, el
luii), Chrisli gratiartiin ager f'erlilisimus : qui v i ditissimus quisque dabat opcram, ul aliqtiid iti
tam valde stiiceram ac puram in terris lransegit
urbe Uierosolyma possiderei. Cum vero in Cypriolain recle in lerra vivcns, quam angeli ipsi in coelis
ruin regione natus esset bic, de quo scribitnus, ct
vivunt. Idem vinuuim cxercitaiione insignis, conparentcs clegatuem puemm vidisseni.siaiitn Josepli
luinplaliunibus et miractdis praaslaus, virginiialis
eum nominarunt, pueruin suum palriarcba? illnis
niargarila (ju.edam preliosa, et caslilaiis beryllus
appellalione honoranics. Faclum vero esl, C H I I I
.ectissimns/lcmperaiiliae gennna purissima, Chrinominis apprllalione, moruni ciiam nobiliias coagtum in se luqucnlcm babens, elecium Dci vas, qui
t

. , 2 i .

ALEXANDKI MONACUI

4091

veniret, si quis enim vocem banc, Joseph, inlerpre- u l ingrcssione iaa fnmulis tuis benedieas. EJs pelitioni Christus Dominus assensus e s l ; quem m leiur, inveniel idein valere quod Dei additamentum;
lier illa valde l.tia in coeuaculum suunt awpii.
addiius enim fuit a Deo juslus liic vir apostolorum
Ex illo igitur die, quolies Dominus Hierosolyiua
coeiui, el sacro sanclorum consortio. Ad baec eamvenisset, illic unaciim discipulis snis diversabator,
deui voceni, Dei gloriam inlerprelari possumus.
quibusctim el Pascba illic fecil, ubi e l myslerioriB
Neque quisquam puiei verbum boc exsuperantia*
sacranieuia eosdem discipulos suos edocuic. SeriH
causa dictitni, scd a divinig Lilleris sumptum gciat.
A i l enim Paulus: Vtr non debet caput tegere, cum eniai quidaui a Palribus Iraditus ad nos pervmi,
eum, qui lagenain a q u porlabal, quem Doraiuui
U imogo et gloria Dei *. Quod si viriim qiwmipse discipulis suis praecepil ul sequereniur, Marcuuqiie, imagiuein Dci et gloriam leclissimug ille
cuin fuisse beala3 illius M a r i * ftliuui. Quod auiea
aposiolus appeiiavit, quiri dicemus de hoc viro in
illum Doininus nun noininarit, sed dixeril: Ii$ ai
rebus divini* perfeciissinto ?
quemdam ; providenlia quadain factum e$l, MC*I
VI. Ctim v<>ro Baruabas ipse adoleviggel, illnm in
Palres sancli locuiii huuc inierprelatiies dixemnt,
urbem Hierosolymani pareules perduxenuil, ei Gunl re obscure dicta boc nos docerel, Dmiiinuitt Je
uialieli Ifgem ac propbelas dilig^nier edoceudo
1

Iradidennii, qui el Paubim, tnnc S lulimi appella* ^


liiiii, condisi ipuliun babebat. Ouoiidie vero Barnabas inagig proficiebai, luin doctrina, lum omni
\ i r u u e , noiidiim tamen ad Levilarum ordinem
aggregalus fueral, eo quod non erat a l a i c jlla,
quam ea res posiulabal : adbuc eniiu cum ephebis
numerabaiur. Non lamen a templo digcedebat, cum
jn jijuniis ac precibus die ac nocie vergaretur. Iia
vero ieges el reliqiia divina sciipta menioriier pronumiabal, ut lilteraruni moniiueiilig non indigeret,
quieieiiique ipsam lam cbarani babebal, ul tempeiauliae malrei illam esse ducerel. Pernicioeas vero
lioiiilnutii coiigueiiidineg exsecrabaiur, ac vebementer
fugiebal, piiruin el a viiiis intacium seipsum ita con*
servans, ut virluiis essel specimen quoddatn. Quamobrem apudonmes exisliuialione el gloria ilorebal.
VII. Accidit auiem, ul tempore illo Dominus
Josus Gbristus Hierosolymain venirel, ei paralyliitiin in probatica piscina sanaret, aliaque stgna
mulia ot prodigui in lemplo ederel *. Illa omnia
tiiu) Barnabas vidisset, obshipuil, el slalim ad
Cbrisli pedes se dbjecit, eiimque precalus est, ut
illi benidicerel. Christns auiem, qui cor bominum
et animoa iusptcil, Barnabm fideoi graiam babens,
Lenevoie ipsum accepit, el divini sui congressus
eumdem panioipem feeii: qiiare ad Cliristi cbaritalem magis accendebatur. Quam primum vero
adiil domiun Marise malris Joannis, qui Marcus
jposlea diclus esl : qu:c Maria ejtis maleriera esse
dioebaiur, quamobreut ct Marcuin Baruabae consotbrinum appellabanl ' . Illam curn adiissel: Age, i n ^ u i i , mulier, veui el vide, qua3 patres nosiri videre
^oncuplveruut: ecce eniin Jesus quidam propbela e
Mazarelb Galilaeaa in leuiplo esl, magniflca quaedam
jedeus iniracula, qui niuliis videlur Messias esse,
qui veuturus erai. Cum Iiac audisset admirabilU
jlla niulier, reliciis omnibus bis, qtiac babcbai in
jiiambus, lemplum Dei adiit : ubi cum Jcsum temDominum vidisbei, ad cjus pedes se abjccil,
iiumque aic precata e s l : Si graiiam inveni, Do^inne, in conspectu luo, veni ad domuro aucillx lua?,
%

1 0

VIII. Tuuc vero Barnabas secuuis est Domiuaa


reveilenlem ab Hierosolymis in Gallaeani. Cumailem mtilii undique ad Dominum ronveiiirewt, ft
ejus fidem sequerenlur, dixil discipulis suis: Mnut
Q quidem mulia, operarii auiem pauci+J liaque <teugnavii sepltiaginia illos discipulos , quorum prieis
diiXt et siiimuus erat magntis Baruabas. Se*J iie
audiens apostolos banc appellalionem illi viro guisse, lemereet sinc divinoconsilio id faclum fstsse
opineiur: nam Peirus ipscilli nomen bocimpo$iii ,
ille/Hiquaai, Petrus,qui persaneti Spiriius revdaiionem Filii Dei tbeologiam edidicil
E t quenada^
dum Jncobue et Joannes propier virtuieai, filii ui
irui vocali sunl , ila el Barnabas virlulis ssz
causa filius consolatioids appellalus e s i , quippequ
proptcr sancliUlis praistaniiaui. oinuibus c*oUlioni fuiL
IX. )dem cum audisset Dominura doceoiee
Vendite qum poutdetit, et daie elcemosynam, /*
D cile vobi* $acculot qui non veterauunl, lke$*un*
nunquam deficienlem in ecelit ; itibil oioraim,
slalim rem omnem pretiosani a pareniibus mortib
sibi reliclam vendidil, et egeulibus distribuil: siff
vero soluui agruni unum rescrvavii, unde ali posftf.
Posiea vero quam Domiuus crucem pcrpessm
ei a morltus resurrexil, ac Spiriiura sanclua >i
discipulossuos misit, (unc diviuus Baniabas Clrwii
cbaritaie magis inflammaius, illum eiiam agrffi
vendidil, cumqne inuJium pecnni ex eju$ pret
accepisset, omnem pecuniaiu illain ad aposiolort*
pedes deposuil, neque quidquam omniuo sibi cts^
1

1 9

I Cor.xi, 7, 8.
Joan. v 2 seqq. Coloss. , 10.
Marc. xiv 13 s*qq. Jonn
12.
Act. n , 1 scqq
NaMli ix, 57; Luc. , 2. Maro. m, i6. Malth.xvi, 17.
i^uc. xii, 33.
t

suin apud eum diversari, quictinque se paraioia


prabei. ln illo igiuir ipso coeuaculo Dominua Paicbi
fecil, in illo appuruil ThoiitSD aposiolu, ctim a aor*
luis surrexissel : illuc, posiquain Jesus in curtuni
asstiinpliis esl, discipuli QUIM reliquis frairibtis ceatum viginti, iu quibtis eraiil B.irnabas e l Mjrcm,
ex mome Olivaruin couveiierum : illuc SpiriiM
sanclus in liuguis igneis ad discipulos dsceUiiii
die Peniecoste*
; Hlic collocaia nunc esi raapn
ei sanctissima Sion, omtiiuni Ecclesiamui mixiau.

, e

1 1

xx. i 6 . V U
Marc. m 1"*

1 1

4003

LAUDATIO IN APOST. BARNABAM.

4001

vavii, sno cxemplo omnes discipulos * eamdem spbemo et pcrsecuiore illo dicta, obsttiputt, ei pra*
viriutera alliciens
llle et cum Saulo dispuwbai,
gaudio cjus vulius lacrymis, ul maluliito rore flos
quem ad Chrisii Domini iidein perducere cupiebal.
aliquis, perfiisus est : cumque illum amplexu
Saulus autem com legis inslilulioiie diligenter atque
et osculalns fnisset: Ecquisnam, inquii, Saule, ie
ncnirale nilereiur, Bamabam ipsum itt deceptum
docuit talia diviniius inspirala verba pronunliare?
irridebat, et in Chrislum maledicia jaciens, fabrl
Ecquis tibi persuasit, ut Jestini Na?areinim Dei
filiiiin, idiotain ei agrestem hoiniiiem appellabat,
Filiuin confiiereris ? Uiideiiam coeleslium doginaiuiu
quem ul et morte violenia stiblainm deridebat.
lam perfeciam scientiam didicisii ? Tum Tdc, deCum verq mirainla, qnae per aposlolos efficiebuntur,
misso vuliu, el lacrymas inndens, ac corde valde
ct popnli inultitudinetii in dies ntajorein ad iidei
compiinclus, respoudii : llle ipse Domtuus Jesiu,
pra?dkationen conflucniei videret, animo crueiaquem ego peccaior nialediciis lacessivi el p?rsebatur: cmnque ima cum Liberiinis, Cyrenensicnttis sum, IIUBC oinnia me doctiil. Nam lanquam
bns aique Alexandrinis magnum ilbim Ecclesia
aboriivo el mibi apparuil, cnjus divina ei jucunda
o r a t o m Siepbauum adorlus esset, neqie sapientiae
voce aures ipsas adhuc personaiues habeo : stia
el Spiriitii, qtii per Slepbanutn loquebatur, rt*sislere
enim benigniiaie singulari et omiiiuin inaxiina propossot, insania eifurore nmlio correptus, innrdinalos ^ secutus ine fuit, quippe qn mibi proslntto, et m i populi lioiiiiiies conira Slepbamnn concitavil .
seiabililer jaeemi, seipsum defendens, poiius quam
Qoo inleriVcio, perseciitionem magitam commovit
inibi succenseus : Saule, inquit Suule, cur me
adversus Ecclesiam, quae erai Hierosolymis.
pertequeri$*?Ego vero borrens ei mciuens, responX . Verum cum iia inordiuale Damascutii profl- di : Quis e$ Domine? Tmn ille ntulia maiustieludine et miseraiione me prosequcns : Ego inquii,
ciscerelur ad vexandos atque affligendos fideles
liomiues; Cbrislus Dominus tllum dejecit, el in ler- $um Jesus Nazarenus, q uem (u persequeris, Ob id
ego singularem ejus palienliam obslupescetis,
ram eupiiiut prostravil: qui cum prostralus csset,
ipsumqae oraus, dixi : Quidnam ego faciam, Docum taiidem cognovit qtiem persequebatur, et visti
mm ?Tuncillu aUiiin omnia baec, quae dixi, ei bis
corporeo excspcaius, memis aciem ad coeli celsilulein oninino erexit. Cuni vero Hierosolymam rcver- plura me inslruxil.
aiis essel, dabat operain, u i Cbrisli disciptdis adXII. Ilis audiils magnus Barnabas Saulam manir
Jiaereret : quem lamen omnes illi, iiiuliampjus saiapprclieiisumduxiiad apostolos, eisque d i x i l : Quare
v i i i a i n formidanles, fugtebaul. At magnua Bamabas
paslurem fugitis, lupum exisiimaulos? Quare guberilli occurrens, a i l : Quousquc landeiu, Saule, per- Q naiorem, u l piralain, propulsatis? Cur bellaioreiu
gis esse Saul? Quare ila petulanter beiieticiorum
optimum, ul prodiioreiu, exseeramini ? Cur Cbrisli
auciorem Jesuin persequeris? Desine borribite illud
Sponsain deduceiilein, ul ibalami direplorem,*reji*
Mtysleriuin oppugnare, quod a propbetis ipsis oliin
ciiis? (Spiriiualis cnitn esl Ibalainus Ecclesia
clara voce praenuntiaiiim esl, noalris aulein tetnpoDei.) Hunc pro paslore, gubeniatore ci propugnatore Dominus sibi delegit. TUIIC narravii eis Paurlbus p r o nostra salule patefaclum fuil. Ha?c cum
lus, quxcunquc ipsi accideranl iu via, quodque
m d i s s e t Sanlus, ad pedes Barnabae se dejecil, mulvidisset Cbrislum Domiiium, el loquentem secmn
fsque Iacryiui3 et clamoribus : Ignosce, iuquil ,
audivi&set, ac queniadinoduin in urbe Datnasco*
n i b t , d u x luminis el verilatis inagister Barnaba :
Cbristi norncn libera oraiione prxdicassel. Uaque^
i p e r t u s eiiiin snm, et re ipsa cognovi vera esse
uaa cum illis in urbe Hierosolyma Cbristi praadical?iae tti d i x i s l i . Quein enim ego nialediclis pcrselionem exercebat. Eral aulcm Jiuhc-is ipsis valde^
| u e n s fabri fdium appellabam, ilbim mmc confimoleslus atque iuvisus, quod qni beri c l nudiuseor D e i vivi Filiuin unigenilum, ejusdem memias,
lertius Jcsuin perseculns fuerai, ille ipsc, miiiaiot
l o r i o ; e l solii parlicipem, coaelemum, ei principiuin
consilio lunc etiindcm illuni Jesum Dei Filiuia
o a i v u m : qui cutu sit splendor gleriae , et chara
ter s u b s l a n t i * invisibilis Dei^/innovissimis h i s d i e - ^ t'sse pradicareU Consdiuin itaque inierunt Judajt
de Paulo imerflciendo. Quod ciim didicissent apo?
u s p r a p i e r nos el noslram sabiiem seipsum existoli, eum nnsenini, ui in sua pauia Evangeliuiii,
a n i v i i , foraiam servl accipiens
hoc est perfepredicarei.
i i u i i l i o i n i u e m ex sancla Yirgiue ei Dei parenie
XIII. Cum vcro de bis, qui propterSiepbani caeden^
a r i a se f c c i i , non confusioiiein, non conversionem,
aique angusliag dispersi, Auuocbiaiii veneranl, e i
d i v i s i o n c m , aut separaiionein passus : et figura
v e n l n s u l bomo, Immiliavit semetipsum, facius Cbiisli Evangeiium pracdicaveraut, auliluin fuis$et
ab iis qui eranl Hierosolyutis, apustoli beatuiR
i c d i e n s usque ad mortein, moriem auleai c r u c i s ' :
Barnabam, magnum el poicmem virum, ad sancti c*l r e s u r r e x i i a morluis lenia die, cl apparuil
sitnuiu Ectlesi^e, qna! illic eral, ei Cbiisli grcg<.m.
l>ts a p o s t o l i s suis, el assumpius esl in coelum, el
pasceiidum itihernni * . Qui cuin illuc viMiissel^
d e t a*l dexieram Patris,elrursns veniet cuiugloria
inulio aujuinenlo fuit boininibus Cliribli fidom sj i c a r e v i vos el morluos, el regni ejus nori eril linis.
quuiilibus : cjiio cniin diviu pi\L*dicatiuue ac dor.
X I . I f i e c ^ i r n audivisset divinus Barnabas a blaa<

1 T

(1

tT

4 ** *\-

Mi

iI.V

'

Acl. v i , 8
.

seiq.

, % - rq

^llcbr

1,3.

Philipp , .

" i b i d . 8,0.

1 1

Aci^

ALEXANDRIMONACHI

4095

4096

cirina factum esl, u l mulia populi accessio ad conlemnere posset. Dereliclis igiiur apostolU, rarersua est Ilierosolymam ad maircm suam. C B B
Christuni fleret. Cum vero divino Spiriiu ducius
vero apostoli Barnabas elPaulus opus complevisseai
Barnabas, ab urbe Antiocbia egrcssus essel, urbes
ad quod missi fuerant, et infinila pro C b r i s l i cttomties ac regioncs peragravit, Gbrisii Evangelium
lamina suslinuissenl, vcnerunt Antiochiam, uude a
longe laieque diflundens, neque prius desiilit,
divina gralia missi sunt ad g e n t e s . N e c e s s a u i t a
quani ad urbem Romam omnium maximam venefuit rursue proficisci Ilierosolymaui ad Petruiu apor i i . Ex universis enim discipulis Cbristi primus
siolum propter falsos illos aposlolos, qui docebanl
Evaiigelium in urbe Ronia pradicavit. Cumque
discipulos, ut se circmnciderenl el legem serv*multi ad Gbrisii fidcui venisscnt, et Barnar e n l . Gum aulem Marcus illoa ab oniuibus boaobam ipsum suinnie bonorarenl, btiinaua gloria reralos vidcrel, quodque posi multa iila verbera ei
j<uta, clam fugiens, Roma exiil. Eieniin beattia
iile vir ita omnes boiuines, qui eranl temporibus perieula robusliores facii essenl, 6 1 iniegris corporibusi p r a d i l i : propriam iuibecillilaieiu accusans ,
illis, aninii submissione ac modestia superabal, ut
doluil quod facium a se fuerai, el ad Paulum quiad btijus virlutis culmeii perveniret. Id quod decladem ipsum erubuil se conferre, Barnabam vero adiit
ral ejus bisloria. Gum enim divinae Lillerse ubique
\irum bunc cum primis uoimnenl ac laudent, ipse & lacrymans : cumque ad ejus pedes se abjecisset.
priinas aliis concedens, secundas parlcs amplexus
eum rogabal, ut superioris errati veniain iiupelraesi, diligenlcr imhalus Dominum suum, qui d i x i t :
ret, et ejus precibug Hrinior fierei iit posterom, feViscite me, quia mitis $um el humilis corde
iurum promiitcns, ul ouiiiia utorlis genera pro DoX I V . Posiea cum idem Barnabasad Aigypli urbcra
mini noslri Jesu Gbrisli iiomine , promplo animo
Alcxandriam venisset, el Dei sermonem ibi praedieufferret. Mullis bis lacrymis magnus ille viiiulibns
cassei, illinc exiii, peragrans deinceps urbes omnes
oriialus Barnabas fleclilur, eumque bortatus, aquoad venit Hterosolyinain. Unde eiiain egressus,
luciu desisleret : F i a t , i n q u i i , quod Deus t u l t ,
reversus esl Amiochiam. lu qua cum Dei graiia
modo tu paralus sis praeslare quod promiseris.
Ecclesiam copiosiorem faclam vidissel, valde gaX V I . Gtiin vero stripia accepissent, quae ab Apovisus est. Inde aulem discedcns, Tarsum venil
slolia in urbe Hierosolyma decrela fueranl, drscea*
Paulum quserens : quem invenluiu, Anliochiam
derunl Anliocbiam, el una cum frairibus exsuluperduxit. Ibi cuin loiutn awium ifausegissenl, ct
b a n l . Marcus auiem ipsos animo parum fideaii
mullum populum ad Cbristi disciplinam Iransluscculus cst. Posl bacc visum esl Barnabae et Paek
lissent, cumqtic ibi priimiin Gbrieli discipulos peragrare urbes omnes, el fralres visere. Tuoc
Cbrislianos vocasscni, aique illiuc acccpUsent ab
Barnabas Paulum rogabal, ui Marcum secum ooa
Eoclesia, qua; panperibus disiribuerent, ascendeveuire palerelur; quippe paratus essel osqiie ad
i u n l rursus llit*rosolymam quarto dccimo anno
mortem pro Cbristi fide cerlainen suslinere. Paeles
postquain Dotuinus Jesus crucem perlulii, quemvero comra rogabal Baroabam, u l secura una
auinodum scribil Paulus, cum dicil : QuatuordeMarcum non baberent. Ilinc occasio quaedam nau
cim anvis potiea Uierosolymam ascendi cnm Bar>, aposloli a se vichsiin separarentur, ditina
tiaba . GIIIII vero minisierium complevisseni, et
ProvideDlia id utiliter permitleiile. Deus euim ipae
fidem ac dexleram ab aposiolis daiam acc^pisseni,
Marcum populorum ei gemiiini inullaruiii pasiorem
iil ipsi ad gentes profecli,ii vero, qui cum Pelro
ac magislruiu crcalurus erai .
cranl, circumcisis praedicarent, descenderunl A n XVII. Sed nemo imprudeiiler proprio afleclu mcliocbiam, babenies Marcum ministrum
Missi
tialur, quod cst in sacra de Apostoloram aci
aulem a Spiritu sanclo ex urbe Amiocbia, venebisioria quo loco de Paulo ei Barnaba narrauir
runl i n Cyprum, et loiam iusulam peragrarunt,
illud: Eacla esl disgeusio ila ul discederenl ab iaSalamina Papbnui usquc Evange.lium prsedicanles.
vicem. Non enim ad lioc iracundiae aut furoris aft iniracula facienles : quo tempore Elymam ex- D feclu impulsi sunl Cbrisii aposloli (minifDe aoc
nos cogilemus); natn qui carnem cum affeciibas
csecarunl et procousulera Sergium Paulum fide i l ct cupidiialibus crucilixerunl, qui voce magna uc
liiminarunl .
omnes GbrisiQ credeiiles adiaouebaiil: Omnis amaX V . Posiea veroquam inuhos adCbristi disciplinam
riludo, et ira el indignalio, el claiuor el blasfilumU
cmiverlernnl, e Gypro discedeoles, venerunt P a m tollalur vobi$ cum omni tnaltlia " , qtii fieri pophyliam. Guin vero Marcus ipse aposlolos vidisset
lesl, ul illi ipsi in bujusmodi airectum inciderml ?
pro Evangeli] pradicalione pericula subeuotes, neScitnus aulem, ei ex divinis Liueris disseitsinuB>
qie bonori siudenles, sed brcvem el caducain bauc
diversilalem cognovimus, el vocein banc
gloriam derelinqtientes, MYbellum ronlra infideles
in bouam parlem accipi solilatu, u l CIIUI MI
bomines suscipiendum prnperare, ipse ad pericula
Aposlolus : Consideremu$ nosmetiptos tn procotieubeunda claudicare coepii, quippe qui adolescens
lione chariiali$ el bonorum operum
.- fui
cral formidolosus, et iulirmior. quam ul niortem
w

, 0

S l

> E

S l

1 V

t e

Maub. , -20. " Aci. , 2.).


Galal. , 1. " A c l . xv. 39.
A n . xm, 7 cq<|.
I scqq. * A c i . xv, l scii. " ibid.53.scqq.
Ephes. iv, 51. " Hbr. x, 21.
n

3 i

, 0

Acl n ,

LAUDATIO IN APOST. BARNABAM.


4093
aposiolis dissttfcmli ralio, boc esl, Dei zelus. Pau- rilcr praeierire : fuluri vero illius sreeiiU bona
lus enim accuratam censuram requirebat, aposto
seniperin eodeiu sialu permanere, aeierna et Gnem
lica? prolessioni coiiTenienlem : Barnabas vero ad
nullum babenlia. Neque enim regnum coelorum
humaniialem propensior e r a l ; quamobrem ei Maraliquando pr&terire poleril : neqtie jndicium illud
>c*im 9ecum habeus, in Gyprum n a v i g a v i l \
finem liabcbil, sed seinper crii, bis qui peccando
'XXVIII. Giimque eam insiilam tolam peragrasset,
vilain transegcrunl, immorlalem poenain aflerens.
populos mullos ad Gbrisli fldem eonvertii, et Saci finem nullum babiluram. Daie igilur operam,
laminam venit, ubi paulisper moralus est, edens
ul sine culpa el labe tn die illo exlremo inveniamiracula, et prnedicans regnum Dci : quo loco
raiui, ne in gebennam sempiiernam decidaiis. McUirbaB multaj ad Cbristi fidem accesserunt. Dispnmoria repeltte, quot signa ei prodigia per me eertabai autem cum Judaeis in synagoga omnibiis Sabvum suum Deus ipse apnd vos eflecerii, el pro me
baiie, divinarum Lilterarum testimoniis Jesum
Deum orate. Ego eiiim jamjam immolandus suin,
Chrislum illura esse probans, quem Deus promise- el lempus illud prope est, quo ab hoc corpore disraf. Ojnnes autem Barnabam reverebaniur propter solvendus suin, sicui Doininus nosler JesueCbristus
mibi sigiiificavit. Bonum certatnen cerlavi, cursum
divinam quamdam bonestatem, quse in illius asconsummaviyfidemseroavi: nunc repotita mihi 'ett
peclu vigebat. Erat enim oris specie valde gravis,
corona jusliiife, non solum autem milii ted et omniliabitu ac vesle admodum temii, cnjusmodi illorum
sl, qoi dtficias abjicienles, in vtriulis exercilaiione bus qui propter Chrisii coikfe$$ionem certamen sustinuerint * .
versantur. Eral supercilris conlraclis, et oculis
hilarilatem proe se ferentibus, non torvtim aliqnid,
X X . Ifoc cnm dixissel, una cum omnibus Deum
sed grave quiddam in se babeniibus, et reverenter
oravit: mullusque flelus hoininum fuil,'eo quod
admoduni deorsam spectantibus. Oris bonesias et
Apostoltis ille dixerai lempiis prope esse, quo a
labra decora, mellis euavilatem dislillaniia, in eocorpore dissolvendus forci. Barnabas vero cum padem illo inerant. Non enim aliquid unquam proncm el calicem aumpsissel, et diviui minisierii
nuuliabai, quod forel supervacaneum. Ejus incessus ordinera lotum complevisscl, una cum fralribus
composilus, el ab osienlatione alienus, totus deniparliceps faclus esl Eucbarisiiae niysleiiorpm. Quo
faclo Marcuin sectim babcns seccssit, el ipsi scorque omni ex parie apostolus Barnabas erai tapsum d i x i l : Ilodie iiifideliuiii Judxoruin manibus
quam recta qiiaedain Dei columna, omnium v i r l u me consuinmari opotlet: lu vero exlra civiiaicm
iuni splendor Hlustris.
X I X . Hic cara iu nrbe Salamina Cbrisli praedi- (j occidemem vereu* egredere, ct corpus meum i n venies : quod cum sepelieris, exi e Gypro. et ad
cationem docerel, venerunt e Syria Judaei quidam,
Paulutn
proflciscere, el eslo cum illo, quoad Doqui mafedicta in eum conjiciepte?, qufeqne ab illo
miuus res Uias disposireril : iuluriini enim cst.
dicebanlur oppugnames, turbam contra ipsum
ul nomen mtum per loium orbetn lerrarum d i excitavcrunt, criminantes nibil veri ab eo d i e i :
vulgelur.
sed quem ipse Jesum Cbristum fuissediccrel, eum
X X I . Posl hxc ingrcssus esl Barnabas in synofallacem qneiridain homtnem, et Deo ipsi coniragogam, ei Judxos ipsos docebat, illis persuadere
rium fuisse, legem, propbeias et Sabbaii observanslmlens Dominum Jesum esse Chrisium viveniis
tiam reprobaniem. lidcm el Barnabae interficiendi
Doi Filiiim. Illi vero Judaai, qui e Syria illuc veneopporluniiatem observabanl. Sanctiis vero Gbrisli
rant, furore perciii, e synagoga surrcxeruni, ct
aposlolus Barnabas, cum omnes fralrcs congregassel: Vos, inquit, scilis quomodo iuia vobiscum
manibus in eum conjectis, in obscuram quamdam
oinni lempore versatus iuerim, unuaiquemqiie a d synagogie illius cellam usque ad mulum noilciu
monens el horlans, ul iu gralia el Domiui noslri
ctistodierunl. Cumque illum cduxisseut, el uiullis
Jesu Gbristi fide conslanler permaneatis, el ejus
crucialibus affecissenl, poslremo nefjrii bomines
praicepla observeiis, et ab omni pravo opere men- ^ eumdem lapidaverutit, e l accenso rogo quodam
magno, beaium Baruabaj corpus eum conjecelem ei manus cobibeali*. Namque oporlcl omnes
runt, ut nullae ipsius reliqniae snpcrcsscnt. Divina
nos sisli anle iribunal Gbristi
ul recipial unusquisque propria corporis sui, qua3 fecerit, sive veroProvidenlia factum est, ul apostoli corpus inlegrum permanerei, neque ab igue ipso lxdfreiur.
bon.i, sive mala : pr*leril eniin figura mundi buMarcus igilur, ul Barnabas pravceperai, exlra urjus, ei Dominus venlurus est de coelo judicar v i bem cgressus occidcnlcm versus cum quibusdain
vos el mortuos. Nolite igiturnegligentes esse, scienfralribus, reliquias sancii Burnab;u clam abslulil,
tes, quod qua bora non putalis, Dominus nosier
el in spelunca qtiadain, siadiis fcre quinque ab u r l e
veniel . iErumnas et labores libenler perferaiis,
di.slaule, scpclivit. Mox iu urbcm rcversi, planciu
corda vestra spc confirmatues, quod advcntus Doei laciymis eiun proseculi sual.
mini prope sit. Kecordeinini qua3 vobis saipe dixi,
XXII. Illo aulcin lcnipore conlra Salamina? urprjesenlis vilai res, sive prosperae, sive adversae
bis Et-clcsiam persiculio magna comuiola Csl, om<
sittt breves el caducas esse, oinniaque I I S P C ccle7

t e

i %

Act. xv, 39

II Cor. v, 10.

, C

LMC. X I I , i 0 .

8 7

II Tiiu. iv, 7, 8.

4099
ALEXANDRI M O N A C H l
41
nesqnn a!ii alio dispersi sunt. Ilaquc sancli apostoli debat. Iiaque Pelrus cum rcligioois *pecie q s a dam se imiuissel, eral quidem assklue curo l e t
Barnabx sepulcrum deinde ignoluin eral. Proimle
imperaloris genero, non audebat lamen propria*}
Marcus cum e Cypro navigassel, ad Paultim venif,
impleiatem aperire. Eumdem aulein Zeiioaeai ai
qui erai Epbesi, eumque de Barnab mariyrio cerOrientis parles proficiscentem seculus esi fuUo iU
tiorem fecil. Id cum illa andivisscl, lacrynoavii, el
usqiie ad urbem Anliochiam : nbi cum multos Ap4Manum secum tenuit. Posiea vero cum Peirus
linaris seclaiores iiivenisset, iina coro illis cmtin
aposiolus divina revelatione jusstie essel Boiitam
patiiarcbam temerilalein exercnil, adver>a$ ean
profieisci, secum diixil et Marcuui, quem quodamgediiUhsi&ifnum quemqne bominein c o n c i i a a * ,
inodo sibi iilium gcnuerat. Illi cum essenl in urbe
Cbalcedoucnsem synoduin coiivieiane, ac painarRnnia, EvangMium Marrus conscripsit : quod Pecham tpsum Nestoriaiium appellan*.
Irus aposiolus legit, el ilivino Spirilu scripuim cognovii aiqne approbavii. Iiaque Marcum ipsum per
X X V . CUIII igitur Aniiocliena civiuft tnulla sttlimanntmt imposilionem ordinavit, el ul maxiiueidolioneet lumului perlurbaretur, Petrus \\\e comiiem
neum in tirbem igypli Alexandriam, Libyam e,i
Zenonem dolo aggressus : Nisi, m q u i i , bnjus cifiPenlapolim misit. Quo cum Marcus venisset, Dotatis episcopus pcruuitelur, (ieri noo poi-si, ui pomini Jesu Cbristi Evangelium iliis rrgionibus prac- pulus quieie vivaU Quitteiiam mwU *m a n r i ei
dicavit, ita ut muhi ad Cbrisli fidem conversi hie
proposuii, si ab eo impetrarei qiwd petebat : paierint. Cum vero novem annog Dei fldem Marcus in
fecit enitn illi consilium suuin, quod antea orculuea fegione docuisset, marlyrio in urbc Alexandria
veral. Tunc infames quosdain l iinprobo* boioifuncltis est.
nes, qui eadcm, quae ipse seiuiebaul. pt* rttia&ianiXXIII. Mullo aufem tempore posiea, cum C l i r i bus siiis sectira duxil, et gravUsima qua-tUm srestiana fides lalius fnsa esset, el iniperatores Cbrilera conlra palriarcbam falso cnnfiria, ad 'nnperv
s l i m i Bumanorum imperio polirenlur, miraciila
lorem delwlit. Sed ejus malilia nibil proieci, ran
quaedam magna Deus ipse in eo loco cdebat, ubi
imperalor aposiolicormn dogmaitun essrt prapngiaTeliqtiiae sancti apostoli et generosi mariyris Barlor. Posiea vero quam Leo ipse lerreslre iinprrinei
nabae reposiiie fueranl. Nam cnm mnlti bnmines dereliquil, et ad inonioriale illud rrgoum lransla:a>
impuros spirilus babenies per lociim illuro traus- est, imperio successii Zeiw, Antiocbeai **ro. qiws
Irent, spirims ipsi vore inagna clamaiiies egrediesupra dixbuus, iuiperaiori soppJiealioneoi obukbantur. Mulli eiiam paralyiici, et claudi, variisque runl, petentes fnllonem ilbim P e m i m silii epi<c>
9

morbisel crucialibus vexaii, ad eum locum profecti


pcriiociabanl : qui omnes cnrabanliir : ob idque
Salaniiiia civiias gaudio magno peiTtindebalur.
Quod vero divina quandam poieulia in eo loco miracula eiliccrei, id quidem onmes cognoscebanl :
qua?iiaiu lamon csset catisa graiiae illius lam copioS.T, ifl neqiiaqtiain iuiclligere poteranl. Regionein
aul(Mii illam sanilalis locuin indigeuaB appellabant.

p , , creari. h\ qued racium cst, auro ipso omiuims


qtii
m Pett-i FuUo
qtii erant
erant in
in anla
ama regia,
regia, persuadenie,
persnadnis palrocinnim suscipereut. Slaiim igiiur ui Pcirus ille ordinatu esl ppiscopus, saiiciamCbali-i-donensein synodnm anaibeniale fuit deie^taius. CD nqiie Apollinaris eeclaioribus plarere sJidrrei, q^i
Tbeopassiani appellabaniiir, eo quod DtMim \\*$aia
passum fuissc dicebani, uoviuiem quamdaiu pe^imam excogilavii ul hymnoilli, qui Trisagon aj>pelX X I V . Cnm vcro bcattis Martinnus obiisset, sanlatur, boc eiiam in line ad<lt*rei: Qui crnci^AWi eu
rl,i'm^mori; Lco iinperio surcessil. Huic eral gepropier wo*. Ilaic cum saiicli i'piscopi ei Paires itner Zfiio Isaunis genere,' qui posl Leonem el ipse
Stii audivissenl, ad pravam illius opitiimtetit rrfieimperaior fuit. Tempore aulem illo in roligioso
iiaiidam alacri el promplo auimo aggressi suul : et
Atoeneien^ium monasierio exsiitil monacbiis quiprimum quidem liiteris eum ab i n i p i e t a i i s vora^ii^
<laii), qiii, ul Judas inler aposlolos, diaboli morea
revocare conali sui:t. Sed ciim euiiulfin rcpujna imilabatnr. llli nonien erai Petrus, qui fnllonis ar- jy leni niajore audacia et liineriiaie comm fi.lt- ertein exercfbat, sanclam vro synodnm iu nrbe
ibodoxam eCferri vidissenl, onmes, qni soiii nmrbe
Ctialcedone celebraiam aversabalur, et dogmalis
lerrarum, ppiscopi, seuUMiila protiumiata, sub JOJEu;y( liiani eral propugnator. Ejusmodi boinineii),
Ibemate illtim expiderunl.
t-orrijpiorem et peslilenicin, alque nposlolicorum
X X V I . In hac oralionis parie bbeuler eo< qnifi
dogntatinii bosiem arerriitditii, ejus loci bomines c
nostris boininibus non vitio, sed quadaui iiiennsWvilaie, iiovttateiu banc teunTe amplexati suni, ics
nionashTio oxpiiieruiii. Qui ciiin illinc expulsus
v^rbis compellarem : Qu:rnam causa VOH, frairrs.
fuissHl, Cousintninnpoliin profechis esl et assentaadduxil, iil recie seniieiiieii Pairum tiosirorva
loruin vilam iiniiams, inodo bauc, modo illam dodocirinain relinquereiis, el noviiaiein ab baercuci
inntn nbibal, vcniri ot gula? serviens : cumque
iiuper excogilatam sequercniini? AiiiinadveneBdna
fxseciabilis su;e li;resis pariiciprs bo uines quosvobis eral, quemadnioduiii sancti Paires nostri eea
(!am bonore pra-ditos invenissel , illis adbxrerc
ficlas fabulas secuti, nobis limic byuiiium caneadva
iippil, per quos eiian) in ejus noiiliain veutl, qui
iradideruut, sed divina quadam revclalione aotiu
err.l gcner iinpcraloris, palricius ct excubitonim
quae non uni aul akeri, neque in aliquo lcrne
comes : sic cnim oppeilabalur, qui cxcubiis prxbim

4101

UUDATIO 1N APOST. BARNABAM.

4102

gnlo, td merldle ipso in luee clarissima universo insulam manavil, ob id Cypri Ecclesiam sub A n CunslantinopolitanaB urbis populo Cbrisli aiuanlissitiochena? sedis palriarcba esse oporlet, quandoquiii.o facta esi, quo lcropore bealissimus Paler epidein aposiolica ei palriarcbica sedes esi.
seopus e i magisier cum priniis prubaius Proclus
X X I X . Hajc ille reclae fidei el sentenliye descrtor
Coostanlinopoliiaiiae sedi prsesidebat. Quidquid auconlendebat, cnm lamen non ignorarei ea qiuc in
lem divina gralia swggerenle diviniius nobis reve- urbe Epbeso sancla illa synodns, Cyrillo prasidentc,
talumesl, illud nulla ex parie mancum, sedoimdiio deiiniTal, a so vioiari alque corruuipi. Sed pielatis
perfectum est, et ad saluleui iduneum, non intli- praeoo, et san< lissimus aposloltis Barnalias palri;n
sua? opponuno lempore siibveuirns, illius Petri
gens buinanaram arguineiualiouum invenlis, neque
feluliitiam vcl ntalhiam polius mlarguii. Cum enim
ftdditamento, vel subtraciione aliqua, ut divinae
episcopus S.tlamina3 jussus fuisset ad rcgiam urbem
Litlerae docent, cum dicunt: Verbum, quod ego
se conferre, e l adversus Aniiocbenos coram papraecipio libi hodie, vidc ul illud valde obserres,
Iriarcha causam dicere, prae timore lorpescebat,
pcque quidqtiam addas, neque ab eo aliquid immiFullonis illius insidias suspeclag babene. Eral itntc
nuas, cum revera divinis eloquiis aliquid addere,
SalaminaB urbis episropus Anlbemitis, vir cmn priel delrahere, periculoaum, ait, el peniiciem iis,
qui luec faciinit, magnain afferal : non eniin i i su- ^ mis admirabilis, quod ad reciam Gdein el vitai i n nrtis, qui Cbristura corrigere possimus, sed qui
noceniiaiii perlineret, sed ad dispuiaiioneui cura
Cbristo subjici et obedire debcamus. Haer, elroulia
adversariis sustinendam, parum valebal. Cum i g i alia Hcei de bac re d i c e v nosiris boininibus ila
tur ancipiii cogitalioite fluctnaret, neque cerium
senuaulibus, quos doceri cupimus, exiremae wiscihaberei, quid agerei, num videlicet Couslaniinopoliae es&e, lucrelici hominis Doviialcm adniitiere. DeHm proficisci deberet, necne : nocte in soiunis
einam igiiur cuai hserclico bomine deiuceps sen- asthil illi quidam, divinam quamdam speciem prae
rire.
se ferens, el himinis spleodore mulio eflfnlgcns, X X V I I . luque cum Petrus ille ab omnibus epi- cidaque vesle induiuo, ac saero babiiu decorus,
qui e l bsec d i x i t : Cur iia tristis es nunc epis ope?
scopis sub aualbemale (ul diximus) daniualus esset,
QMOIIIOIIO tantus isie torpor corripuii? Cur vtdtus
61 Zeno propler invasioneui Basilisci ab imperin
tuus ita concidit ? N-bil mali ab adversartis tuis
aufngissel, ipse quoque fugiens ad ignoia qusmlam
patieris. H x c cmn dixissei, ab Arilbemio discessil;
loca se contulil. Po&lea vero qiiam Zciio ad impe*
qui experreclns, et liiuore pcrlerrilns episcopus,
rium reversus est, Pelruin Fullonem requisivir, et
Aniiochenae Ecclesiae episcopum resliiuit, cnm Q in faciem se prostravit ei iuuliis lacrymis Deum iia
precalus est : Domine Jesu Cbrisie, F i l i Dei vivi,
nondum analbemale liberaius essei: beaium vero
adjtifa Ecclesiam banc.Scib auleni, quod illam adCaletidionetn pairiarcbam iu Oaxim exsulem relegay\i Fullone lllo Auliocbenx sedis episcopalmn vi Jiivas. Si visio hsec a tc profecla esl, fac, qua?so,
ut eadem iterum, ac terlio mibi ostendatur ul ic
capienle. Qiii ul impius, ei uullain spem reliquam
niecnm esse cerio scire possim.
babens, lyramiideni ipsam impuue, vel scelerale
X X X . Inlerea episeopueilledivinis precibus attenpolius exercebal, inlerficiens, proscribens, ei omnes eos fugans, qui nolebanl cum ejus impieiale
lius vacabat, ab oiiiiiium bomiimni cougressione recommuiiicare. Sed ba?c quidem missa faciaiu, cum
motus.Nocie atiteiii.^tixdeiiicepsconsecuiaest, cutn
mtilta sint, el propriam bisloriam requiratil. Conasiiiissel idem ille vir eadern forina et liabitu, qtio
fcrei auiem se oraiio nostra ad id, quod niugis uranlea visus fuerat : Jam, inqnii, libi dixi nibil
gel, ut sancli aposloli B.irnabae graliatn ouiuibus
mali le passurum ex iis quaB libi adversarii iniuannotam faciainus, et quanla palriam suam cuia el
tur. Nibil igitur suspicans, prompto aniuio ad urbemgniiate prosequalur, declaremus.
bem Conslanlinopolim venias. IIa;c cum dixisset
discessii. Episcopus vero rttrsus Domino gralias egil
X X V I I I . Cum iiondum cunienius esset Petrus
F u l l o innumerabilibus illis malis, quibus Orieniis ^ neque quidqiiain alicui <|ixii, sed exspectabai lamcii
revelaiionem lertiam. Nocte igitur consequente idem
paries aflfecii, in pruvincias eiiam illas, qua3 nibil
vir apparuit, qui gravius euni increpans : Quonsqtie
a d euin perliuebaiil, manus injecil. Cum eiiim iminqiiit, non vis credere verbis meis, qunc dicbus bi
peratoris, et eorum qui eranl apud iinperaloreni
coniplenda suni? Proficiscere iu itrbein regiam
graliosi, lenitalein atiro sibi comparassel, ipsius
promplo el alacii aniino : illic euim cum glona rec l i a m Dei legein dcinceps conlcmpsit, et Cyprios
verlT)8, neque quidqiiam inali ab adversariis pasliomines Dei ei iidei amalores, ac recia semienies,
sus fueris, ciim Deum ipsum propler me servum
omnibus modis vexare cogitavit, quoniam ejus i u sutim lui pugnatoreiu babeas. Tuuc episcoptis:
su\iB babitalores pietaiem a palribus suis iradilam
Qnaeso, inquil, domine mi, dic, quis es l n , qui
servantes, recusabanl cum ejus impielate comutubaec mecuni loqueris? Tum ille ail : Ego sum Bar*
nicare. Ilaque Cypri sedem sanclis.siiuain, et a priuabas, discipulus Domini nostri Jesu Cbrisii, segrec i p i o inde usque ab apostolorum tempore liberam,
gatus a Spirilu sancio, ul una cum Paiilo aposiolo
ipse arripere el sibi subjicere aggressus esf, idque
eleclionis vase munus aposlolicuiu inlcr gentesexera d iinperaiorcm retulit, falsum defereue ac dicens :
cerem. llujus rci signum boc babeas : Egredere
^ u o n i a m verbom Dei ab urbe Autiocbia nd Cypruni
9

4103
ALEXANDIU
exlra tirbcm occidenlcm versus sladiis quiuque, in
cam regionem, quae Saniiaiis locus appelJatur (per
me enlm Oeus ipse in loco illo miracula efficii), ei
sub arbore Siliqua effudias : speluncam enim alque
arcam invenies, qnomam illic lotum corpus nieuin
conditum est,et Evangelium manu propria scriptum
quod a sanclo apostolo et evangelisla Mallbaeo excopi. Quoniam vero adversarii lui sursum el deorsum
miscenies omnta, c l jura quaedam objicienles, tecum disceplant, Aniiocbiae sedem aposlolicain esse
conlcndenles, ei lu contrajus luum illis opponas :
Et mea, inquiens, sedes apostolica esl : nam et
aposiolum babeo in palria mea. His diclis, Bariiabas
discessit.

MOXACIH
410i
esl, divijKfc gr;>iia3 (ii\ilias admirans, quod itnp^ri
sui tcmporibus lantum miraculum a Deo factera
cognoscereu

XXXIII. TIIIIC Aniiochenac urbis episcopum illtRc


expulil, el jussii, ut in posterum Cypri e p i s c t ^
quodad eam causani periinebat, nibil oinnino moleslus essci. Beaiuin vero Anlbemium eptscnpuffl
iia rogavit: Quoniam sancli ponlificaios tui ieporibus Domino nostro Jesu Cbrisio placuii saoclum suum apostohim Baruabam r e v c l a r e , jub>*,
qtia?so, celeritcr Evangelium Ntud, quod inveniua
esi, nobis afferri. Id si frceris, mibi filio loo gra.
tissinuim trh : babebis eniin et meipsum posthae
libi, pater, in omnibus oblemperantem. Assrmos
X X X I . Episcopus vero xperreclus, Deum adora- ^ esl ejus peiitioui episropus, el quemdam ex iis,
quos secum babebal, uua cum fidelissiino impenlotoque clero et populo Cbrisii auiautissinio
toris ministro episcopum misit, qui Evangelium ilcongregaio, exiil in eum locum, quein per revelalud in urbem Coustaniinopolim allulerant. Erant
lionein didicerat, mullo apparaiu, el cruce ipsa
aulem libri tabellae (byinis lignis compositx. EvaapraBlata. Cumqua preces ad Deum misisset, juss l
gclium illnd impcralor hi mauus sumpsit, el deeslocum effodi : quem poslquam paulum iodissenl,
culatusesi, auroqae raulio exornaium i n palaliosoo
invenerunl speluncam lapidibus obsiructam. lllis
reposoii, ubi ad hodiernum usquediem serratur,
auicm sublatis, apparuit arca illa : qua deiecla, itiet in magna quinla Paschai feria qaoiannis ia pavenerunl venerandas sancli et venerabilis aposloli
laiii oratorio Evangelium ex eo libro reciiatur. EpiBamabaB reliquias, suavem graliae spirilualis odoscopuni vero Anlhemium magnis bonoribus prosercm spiranies, invenerunl etiam Evangelium supra
Rarnabx peclus impositum. Illamvero arcam plumculus, pecuniis routlisdonatum, ad insulam Cypniia
bco sigillo munierunt. Cumque Deum precati essenl
reraisit, eique mandavit ut sancto apostolo Barna
el adorassenl, discesserunt, viris religiosis in loco
b x lemplum in eo loco erigerel, ubi Tenerapds
illo ab ipso episcopo conslituiis, qui vespertinis el
ipsius reliquiai inventa? fuerant. Mulli auiem ex cpinatuliuis bymnis Deum collaudarenl. llieigitur i n - G timatum numero pro illius lempli asdificaliooe pesigniores episcopos secum babens, venil iu urbcm
cuniam coniulerunt.
regiam Constanlinopoliin, el ad palriarcbae domum
X X X I V . Ille igitur in Cyprum reversas, moltos
deduclus est. Oe cujus advenlu cum imperalor auarlifices alque operarios collegil, c i a?diiicatiox)i noa
divissei, pairiarcbae ipsi mandavii, ul cum synodo,
mediocrem operam dedit, el aposlolo Bamabx letnqn& illuc convenerat omniuro parlium controverplum valde magniiiu lum acdiOcio, lum muiio et
siani audirel, el quod illi videreiur decerneret.
vario ornalu tnsigne conslruxil. A d e*ni Tcro len^
Coacio igilur concilio, curo causa illa iraciaretur,
pli pariem, quae ad Libyam speclal, aulam quamdam
nd\ersarii aflerebanl sua jura, ul sibi videbaulur,
composuil, qualuor porlicus babenlem, e i edbs
quod Antiocbena scdes aposiolica ei palriarcbica
binc atque illinc e regione sibi opposilas in atib
scdes essel: ob idque conleudcbanl el alias provinconsiruxit, ui qui divina ofllcia in lemplo illomocias sil>i subjeclas esse debcre.
nachi celebrarenl, in illis c^llis babilare possenL
Quiu ctiani e longinqua regione aquae ductum deX X X I I . Ii;ec ctim assercreut, i i s , qui praesentes
rivari fecil, ct iu medio alrio cuncbarn q u a n i b a
eranl, ralioni consenianea dicere videbaniur. Bealusvero Anlbemius pauium iiioratus, conlra obji- ^ pulcberrimam conslruxil, in quain aqaa \\\z defli^rel, ui tam qui eo in loco babiiabant, quam qu
ciens : Elmea, inquil, sedes aposiolica fuii itide usper^gre venissen( abunde aquis illis fmi possenL
qne a princtpio ci liberlale bonorala, qui et apoMtilla ciiam alia bospilia illic xdiiicavit, in quib 5
sioliim baboo in pairia mea inlcgro torpore conperegrini ei bospiies recreari posscm, ila ul qui io
slaniem, bcalissimuin, iuquain, illum Barnabam,
cum illum vidissel, parvae alicujus et jacundx tirBanciarum laiiduni praiconiis celeberrimum. Hoc
bis figuram videie sibi visus essel. Dein arca^
cuui Auibciiiitia opposuisset, nibil loci adversariis
illam, in qua Barnaba? aposloli reliquix condftx
reliiluin rst, cum episcopi, qui pracsenles erant,
silcnlio Auihemii oralionem confirmassent. Advercranl, in dexlera s a c i arae parie collocavil, qu
sarii \ero ipsi rubore perfusi, muti remanserunt,
locus mullo argenlo c l marmoreis columnisornaiai
ivsponso illo lam Juslo perculsi. Ha?.c cum imperacral. Diem vero fesium, quo beati aposioli ei geoetnr audivissei, opiscopuni Cypri ad se accersiri jusros\ mariyris Barnabse iijeinoria celebrareiar, Pafcii, el de revelalione sancli aposloli Barnaba dililies agi pcr singulos annos consiiluemul , :
gcnlcr ab co q u x s m i . Ille niliil ex bis, quai vera
Idtis Jimii, ul Homaui uunieranl : ut vero V}
cognoveral, occuliavh, sed ordine rem oinuem i m Consiatilieusee, die undecimo cjus niensis, qoi ab
ptiiaiari nanavit. llle lucc audiena, valde gausus
iliis diihur M*sores, c l decinius numcr^lur : &
v

6T.BERNABAM.
4106
monis
pauperialem
cxiguam
illam
quidem,
sed
prom*
auieiu Asiani bondneg, vel Papbii numeranl, dcciplam ccrte, acceplam babens, pro noblsapud eont,
mo nono mensig, qui Pbtbipalus dicilur, et nonus
quera dilexisli, Cbristuni unigenitum Dei Filium et
numeratur. Hoc igilur anni tempore in eumlocum,
Verbum, imercedere non graveris, ut illea praesenquent supra diximus, genliles plurimae conveniiml,
el divina oDicia concelebranl in gloriam Patris, F i - li el laborioso hoc sxculo nos eripiat, nobisque
concedat, ul remissionein peccalorura, clemcntiani
lii, et Spiritus sancti, cui debetur gloria in soecula
et misericordiam muham asscquamur in illo die
sxculorum. Amen.
XXXV. Reliquiarum sancti aposloli Barnabae re- lerribili, cum veneril judicare vivos ei morluos.
XXXVI. Tuum vero successorem, qui sanctam
velalio ila sebabuil, ut diximus. Quae vero roiracusedein
luam gubernat, firmam aique immobilem,
la quoiidie a sanctissimo ipsius sepulcro abunde
cujus ei lu propugnator fuisti, fidem eodem sensu
proficiscuntur, ea &i quis conscribere velit, ne mullueiuem, orihodoxse verilalis legiiimum el verum
tis quidem voluminibus (ut opinor) illa complecti
doctorem, Salvalorig nostri imitatorem, pasioreni
poieril. Nos igitiir ad eorum, qua3 supra dixinius,
el Pairem nostrum, qui praesens esl, el sanctain
n.emoriani redeunles, virum bunc pielatis causa
tui metnoriam illuslrem reprasenlat, Deom exora,
omnibus ceriaminibus egregie functum, ob idque
ut mullis annorum circulis in eanctissima lua sede
ccelesli coronadonaium, hymnis dmnisprosequauconservet valeutem, et populum ipsius in pace ct
II)ur, ei eumdem bealum pradicanles, laudum praeiranquillitate regenlem, qui et veriutig doclrinam
coniis celebremus. Hic enim, tanquam oliva quaedam fruciifera, in domo l)ei plantalns quolidie fruomui cum sancliiate el justilia dirigat. Te insuper
cius stiavem odorem spiranies Deo ipsi offerl. ,Hic
oramug, ut qua cura pairiam luain semper proscimperatorum gloria, sacerdolum jucunditas, popuculus es, eadem et nunc illam prosequaris, eamque
lorum exsuliatio, eorum, qui angustiis premunlur,
luis sanciis apud Deum precibus custodias, ei a
coosolatio, afflictorum profugium ac recreaiio, descandalis operantium iniquhalein eripias, nt in
speralorum spee atque adjutor, peregrinorum repace, modestia ac pietate vitam in boc gaeculo duquies, aegroiantium medicioa, sanorum custos, gpicamus, el misericordiam Domini nostri Jesu Chrisli
rilualium graliarura foos, Ecclesiae murus, orihoexspectantes, ad aBlernam illam vitam pervenire
doxorum firmamenlum, fldelium bominum propu- possimus, cujus nos omnes participes fieri oplamug
gnaito, toiius orbis lerrarum decus. Caeierum tot el
gratia, misericordia et benignilate Domini nosiri
tantae gunt, beatissime apostole Jesu Cbrisli BarnaJesu Ghrisii : cui gloria ait, Patrique el gancto
ba, laudes lua3 ul omnium hominuro menlem atqtie
Spiriiui, nunc ei semper, et in srccula gaeculorum.
oraiionem stiperenL Nibilominus tamen nostri serAmen.
4105

LAUDATIO Al

PATROI.. G R .

r XXXVII.

120

4107

INDEX ANALYTICU3

INDIGES.

INDEX R E R U M E T V E R B O R U M M E M O R A B I L I U M
QU^E 1N PROCOPIl COMMENTARIIS TN OCTATEUCHUM

EXPLICANTUR.

Revocatur lcctor ad numeros grandiori charactere in (extu expressoa.

Aunanlocos. 184.
iEo|es ab Elisa, 110.
iEqualilas amiciti maler est, 70.
Aerciplura nominaUir,3l. Aer nominatur spirims Dei, 10.
iElatis anous vicesimes inUiaro ad
res gerendas, eUexagesimusfinis,378.
iEtatum coodiliones diverse, 378.
Auiernum accipilur aliquando pro

stlano, 384. Angelum anicoine,


subsldil eaus, Deu apposoil. 2 1.
Angeli mali aote dilufium qsrcka
muiieribus occulta
aperacniat ,
cum qoibus corigressl soiit, 521
Ang^lt ROD fueruiH Deo swcii
creaiione hominis. 55. Ange.i w*
possuui creare quidquam, 111
Aiigeli praesides sual populorea.
toto Yilae nostrae curriculo, 77.
46i. Angeli quandocreali, 5. kn^tJ
ASternse felicilatis varia nomiua, 319. subsidio nobts a D*o mitiuntur. 4*.
AStbam caiitor sapieoiia celebris, Angeli super hominp^ succeotnnau,
530.
381. ADgelorumconspeciiiS amicisrfS
iEtbiopes a Chus, 110.
juc.unda, boslibus horreorta. 4U. ADAffectiones naturales, 521.
gelorum creationem cor Mos**aiiiAfTeclus bifariam necactar, 244. scrit, 6. Aogelorum mrntiofiiaewam
Affectus equorum instar raptant ho- lemporibus Abrjhae, 62. Angeiorea
raines, 259. Affectus quam ob causam sermones (Juanlum ad irtotem aqei
bomini sini daii a Deo, 95.
moventur Dei sunl, 129. AogekceB
Afflnes qui nomineniur in Scripturis. nomen piis Iribuitur, 94. Ang^lrsar219.
cumdat pios Domiiios, 177. Aegckis
esse crealos, 11.
Afllnilatls improb eventus, 550.
Anima appellalur homo,338. Asian
AfDictiones Israelilia inferri cur
hominis
quomodoincremeotom arqviDeus permiserlt, 124.
rat,
44.Animaipsa uloscilur hoaioa
Agareniiidemqui et Ismaelil, 153.
Agnus viciima pura fuil in lege, cum peccato violalor, 90. Anima B * ^
gignilaniroam,59. Aoiroa quibosrebcs
248.
Agriculturaviro bono exanimi sen- pollualur, 549. Anima uoa eadesqft
et in sensibus el in inteilecto opetentia succedit, 158.
, 151.
ratur, 50. Anima prapcipoas rires a
; berba, 462.
Adoratio et cultus iraaginum diffesanguine
accipit, 249. Aniaup cog
Agrosiis herba, 24.
nini, 275.
tio cum Deo, 50. Animae origo,
Achiraan, 492.
Adversis iu rebus Deus seraper
229. Aniraa? imroortalitasanDtiDtiaur.
Albedoroorbusqualis sit, 346.
prjesto est suis, 105.
Arabilio el in\idia cause sunt se- 126. Auim polenti Ircs, 57. hwtAdulans alicui conira Deum illi cui
roam qui exslinguit eodera cnm&t
dilionum, 406.
adulaiur ia manus traditur, 452.
Ambulare coram Deo quid sil, 88. qoo homicida leoeiur, 5.V7. Imm*
Adulatio probibetur, 361.
animalium quales siolei onde crw*
Adulterium est maximum delictorum AmicUia quomodo conservelur, 70. sint, 51. AnimaB corporibus io wt^
Ammouilae el Moabitae quare non
quod mulierem commiuiiur, 451.
formalis divioorooreiBfuDdaiiir,$
logredianlur ecclesiam, 159.
Aeamim, 184.
Animap hominuro ei animaolioB q>Ammooitarum siius, 139.
iEgypti et Palaeetin collatio, 437.
Amor Def arctius nos lenet quam modo difTerant, 53.
iEgypliia Mestraini, 110. jEgyplii
divinis honoribus coluerunl aquam, cognatorum amor, 540.
Animalia bruta inilio abstioomK
Araorrhseus souai loquax, aul irri- esacarnium, 41. Animalia car
231. iEgyptii nalura pecuniafsuiit avidissimi, 215. iEgyptii olim apud OBH tator, 495.
dantur a Deo, 96. AnimalU boain
nes sapieotis laudem babuerunl, 530.
Amor malorom inomenlaneus est, mores instiluunt, 35. Aoimala
iflgyptii proclives ad voluplatem, 120. 154. Anathemata etiam leraere fa- resurgent, 102. Aoimalia qweo^
AiK.vptii venerati sunl bircos et vi- cta DOD lunl contemnenda, 514. aliamuoda,alia immanda aoairaefttir.
lulot, 240. jEgypliorurn mulli He- Anathemala, 580. Anatbema, 413,450. 100. Animalia restituto bomioe
breii aheuotibus se comiles junxeAncho urbs, 498.
lebuntur, 529. Animalia sign^^*
ruot. 212.
Aogelus proprtus esl cuivis Chri- geoles et populos, 527. Aoimaita 1*

Aaronis virga, 408.


Ab aliquo esse de causa dicitur, 81.
Abies jusliliam denotat, 210.
Abimelecb parricidii poeoas luil,
l>05. Abimelechi nomen commune regibus (icraroram, 158.
Ahlaciari uuaquam de iropiis dicilur, 142.
Aboitum qui eftlciL lege divioa
supplicio afQcitur, 582.
Abrahamus uon usus estillicita valicinandi arie, 127. Abrabamus proplieta fuii, 110. Abrabamus rex quorr.odo nominPlur, 146. Abrahami Qdes
qualis fuerit, 126. Abrahami patientia
61 forUtudo, 1 20, Abrahae (ilii qui sint,
1 18. Abram Nini lempore fuit, 464
Absolouis capillorum pondus, 307.
Abyssu% 20. Abyssus quid sit, 10.
Acelum quid significet, 586.
Acbab levis et iuconslans fuit, 557.
Actionumdivinaniramodus cogoosci
potest el debei, 431.
Adamus anie lapsuna babuit spiritum saDdum, 42. Adamus non propler
se paradiso ejeclus est, 71. Adami nominis ratfo explicalur, 41.

4109

A D PROCOPII E X P O S I T I O N E M I X O C T A T E U C H U M .

reslria aquatilibus praestantlora, 53.


Aiiimalium nominemoresindirat Scriptura, 526. Aniraalium qum cibis interdicta snnt allegoria, 514. Animaliiim quaedmmolantur ires sunt species et quid designent, 331. Animalium mminantiura allegoria, 342.
Animalium tres Sfcundum a3tatem
difleremiae, 126. Animaliam varii
usns 32.
Animantiumbrulorum tresdiffereol i , 61.
Animata jare n a t a r praestantiora
sonl inanimalis, 81.
Animus aliquaiido utriusque tamleprae quara sanitalis particeps est, 353.
A n i m i communes concepius hauriunt
aquam vivam, 344. Animi comrounes
couceptusa Deo impressi redarguunt
bomirif s, 65. Animi noraen designat
vimsenlientem, 37.
Amipodes non esse,19.
Apelles Marcionis discipulus scrip s i l opus *io quo nililur eonvincere
Scripturam esse falsam, 98.
, 388.
Apnricaa noroen ab A p b e r fllio
Abrabami, 152.
A p o p o r a p u s , 356.
Aposloli judices orbis, 208. sloli nullam terra? p m i o n e m domiuio
accppernnf, 432. Aposloli non soli
suni columnae Eci-iesiae, 300. Aqua
esi signuin viia?, 189. Aqua muudi
principium, II. Aqua vjva est coeleslis doctrina, 220. A q u a cur supra
firmameiUum Gveciae slnt, 20. Aquae
d^fpctus allegorice, 143. A q u a omnps inmare fluunt, 21. Aquse e l aeris
aflinitas.ol. Aqua ventorom vi nouminuitur, 106. Aqine v i v , 160. Aquarum allegoria, 20.
Aquilae natura, 461.
A r a legis et g r a t i , 295.
Arabes hellorum avldi sunt, 161.
Araboth, 47H.
A r a d u r b s , 498.
Arbelus rex Asayriorum, 461.
Arca adoranda erat sub Imaginibus
vitnJorum, 275. Arca Noe quali Hg ra*
focrit, 97. Arca typus. Cbristi ftiit,
293.
Arma non licebat in labernaculo
Dornini reponere, 517.
Ars est prfncipiumarliflcialium ope- i m , 6.
Aser divitia?, 209.
Assyriorum ro^es, 464.
Astabaei populi a Sabalha, 111.
Astarthe Venus, 545.
Astra non designant fuluram h m i ~
n i s vitam, 29. Asira non esse io cwlo
flxa, 100.
Aslrologi genelblfaci Deum facfunt
aactorem poccati, 28. Aslrologoruui
decadesp 273.
Aslulia allquando
commendatur,
330.
Asylorom ralio, 432.
AltPndere et audire difljprnnl, 89.
Audire et attendere quid differant,
69.

Augurum modus iuquirendi fulnra


151.
Aula?a idpm quod et cortinae, 298.
Aurora quid sit in sacris I iicns,
180.
A u r u m tratiam portendii, 293.

Austuliatio quid sil, 118.

Auscultalione aliorom raajora InreI g i o n e diseimus, 248.


Avarilia nonobsequilur leginec rev p r e t u r graliam, 379. Avaritiae c r i m e n allenum esse debet a viro bono,
155.
Avee ex aquis natae, 30. Aves in
le^o inierdicue quid 'sigtiHicenl, 343.

v e s n o r t i v a g , 544. Avium et pisctam


aflinitas, 31.

Baculus nominalar f.hristtis, 229.


Baculus sive virjra est regni symbolum, 225. Baculorum diversi usus,
253. Baculorumususapud priscos, 189.
Badarsanes, 100.
Balaamus, 417. Balaamus ex rudilu
asina anguratus est, 419, 230. Balaamo quare angelus apparuerit Balgaad, 490.
Ballam anliquata, 198.
Baplisma sacrum jam olim in lege
delioeatum est, 347.
Baptismu3 quid, 22. Bapiisroi formuia, 184. Baplismi mysierium, 22.
Baplismi rilus apud antiquos, 480.
Baptismi sacramentum cur a q n elemento potissimum conslet, 11. Baplismi lypus 296. x baplismo pronciscilur illuminatio vera per illuminatiooem spirilys, 252.
Balhor mons, 498.
Beatus mensura, 530.
Beata virgo domicilium Cbristi,298.
Beali gloria inter se difTerunl, 449.
Beelpbegor, 423.
Beelsephon, 258.
Bellum spirituale non est visiblc,
304. Belli lex victoribus donat qxm
victi possederunl, 244. Bella Domioi,
416. Bella divina quaenam sint, 427.
Benedicitur aliquando melior a deleriore, 178. Renedicitur quod minos
esl a majore, 357.
Benedicens ao sil major eoquod
benedicitur, 122.
Benediclioues
epiriluales fianciis
hasredilario obveniunt, 471. Bencditionum diiierentia, 172. Benedictiouom usus, 197.
Beneflt ia ecclesiis ex animo conferenda. 292.
Belhel quid, 118.
Bethor, 489.
Blasphemia? ponna, 374.
Bona hominis duo, 85.
Bona opera nondebpnt naturae accppla referri, 414. Bona opera prdBt^r
ea qua? irnperaniurfecienda sunl, 304.
Bonitas Del impils occasio esl indurationis, 234.
Bobo viro res ex animi sentenlla
succedunt, 158.
Bonorum nomine compretaenduntur
bona immobilia, 152.
Bossignificallaclum, 3i5. Buum nomen docioribus verbi Dei sapc i r i builur, 328.
Bovillussanguls vrnenum est, 24.
Butotnum berba, 24.
Buxus siguificat consiamiam nionlis, 210.
Hyssus, 297.
m

C
CaedesDeodispHcet, 428.
Oremoniae nuid cadesie pra
ferant iriquirendum est, 323. Ca?rcnionia3 quare sinl instiiuta?, 309.
Catnt exemplum quantuni profncrit
posleris, 91. Caini morbus, 186.
CalamitaiibuSaliorufnlaBlari non esl
liuinanum, 139.
Calceamenla prasslanliora pedilms,
255.
Calcbi nomen quid signiftcel, 401.
Caligo non polest referrl ad pra?dicamentum substanliie, 1o.
Camini fuligo significai ignUgehcnn pupnam, 241.
Candelabrum aurenm, 291. fandelabri mystrriiim, 591.
CanesioScriplura nnminantur bomin^s impudontps, 281.
Capillorjm ablatio honoris el g!o-

4110

r i signiflcal ablationcm, 562.


(^ppadocesaMoeoch, 110. Cappadoces Phllisllni fueruiH, 158.
Capra significaL olfactnm, 325.
Carbuuculus quid signilitet, 55.
Carmelus pagus, 518.
i iinnrn quid sit, 259.
Oaro coii^purcaiur magnis seelorib u s , 3 i 9 . Caro movel volupiales e l vicissim, ab illismovetur, 106. Caronon
peccat, 534. Caro quid signilicelin sacris t i l U T i s , 9>. Carnium e s s etiaiti
anie diluwtim in usu ftiit, 100. Taruium esus oon fuit frequentalus ante
diluvium, 109. Caroium facullas doDum Dei est, 596.
Casia, 507.
Casligantur a Deo filii non aposlata),
276
Caslis occulU Dei patent, 271.
Casitiaits causa esl auirnus, non corpu, 149.
Casira D e i , item alia dsamonum,
178.
Cate<*humeni in conventum Eoc'esise admiituniur io quo laudibus celebralur Deas. 537.
Cedrus eignifictt fmmorialilalem,
210.
Cedrinum lignam Cbrisli corpus demonslrat, 552.
Cenezaeorum situs, 127.
Ceti-rum magniludo, 32.
Cbaldsi ab Arpbaxal orli sunf, 112.
Cbaldaeorum mos in foederibus jungondis, 126.
Chananaei proprie Sidonii, 128.
Charilas Gde et spe p r e s t a n l W legera implel, 278.
Cherubim, 2*J3. Chertibira quid siut
iii sacris Lilleris, 79.
Cbivnix et Ephisunt synonyma,337.
Chrfsiiana vita .nuperat raundi illecebras, 250. Christiano ctvis angeius
proprius est, 584.
Ciristiaiii advenae sunt in hac lerra,
220. Cbrisliani Deum e\idemius contemplanlur quam priscuspupulus,223.
Chrlstianos oportet corpore c l animo
puros esse, 271.
Cbrislus appellatur angelws, 145.
Christus bacnlus iH>imoatur,225. C b r i sius cur noctu resurgere voluerit, 17.
Cbrislus Deo Patri fequali*, 22. C b r i stns Doroinus esl qui legem dedit, 472.
Cbrislus ejusdem esl s u b s l a n l i cum
Palre, 228. Christus eo tempore est
passus quo Adamus velitum cibum edil,
66. Cbrlslus eques, 208. Cbristus est
aliarede terra erectum, 279. Cbrislns
esl propheta a Mose promissus, 444.
Chrislusexdaabas naluris compositiis
est, 295. Chrislus in Evangelio hominum mnre nos alloquftur, 155. Chrisius labprum noslrorum quies est, 94.
< hrlstus Ineus sanclus, porta coeli, donitis Dei, 164. Chrislus manus, brafhium, iextra Palris, 227. Chrishis
rnedialor est absque cujus ope Deo
appropinqu;ire non possumus, 291.
( hrislus pro nobis orat, 240. ('Jirislus
firo oninlbus passus est, 410. Cbrislus
miare jojunarit quadraginla diebus,
280. Cbristus quare jubet sanguinem
suum bibere, cum lamen esus sangiiinis lege interdiclus s i l 527. Cbrislus
quare peira, 158. Christus quoad humanitatem forma Pral inhouesta, 216.
Christus quomodo a nobis ofleraUir ,
390. Chrieius quomodo fuerit sub lege,
228. Christus quom(do judicaturus sit
mundum, 170. Chrislus quomodo serpcns dici possit, 416. Chrlstus quomodo vitulo, arieti, hirco,Urturi, columba?, fomparetur, 152. C h r i s t n s r P x et
sacerdos est spcundum ordinem
cbisedech, 559. U i r i s l sacerdos esl
t

4111
secunrium bumanitatem,122. Cbrislus
aerpens iioiuinan poiesi, 226. Cliristus
sol juslili, 248. Chrislus laurus appellatnr, 200. Christus volens passus
esl, 146. Cbristiis virga oominitur,
201. Cbristi lernitas , 187. Cbrisli
raro quomodo edatur, 342. Christi
carnes suni sacrScriplura?,250.Cliristi contemplaiio diq)lex juxta duas
ejns naluras,152. Clirisli descenstis ad
iiiferos, 204. Clirisli divinam genc rationem non possumus enarrare, 2'il.
Christi et Mosis similitudo, 444. Chrisli fratres quateuus siut sanctt, 409.
rbristi fnga absque metu fuit, 451.
Chrisii membra cur non sint rupta a
militibus, 252. ( hrisli mysterium noo
esl recein, 297. ( hrisliraysieriumsuo
fulgore perslringU oculos,322. Chri li
passio iniervenlu aquae conscientiam
nostrara repurga 1,533. Cbristi reguum
eril if rnum, 504. Christiresurreciio,
206. Cbristi sabbatismus, 95. Chnsti
xacerdoliuin quaudu incoeperit, 359.
Chrisii sacriikium undique absoluium
et perfecium est, 356. Cbristo adeslet
inesl aaturaliler Spiritus sanclus/i 56.
Christo convenit vere nomen sancli
sanclorom, 296. Cbristum adorarunt
maler etdiecipuli,l86. Christumquomodo in proseDtiarum parliciperaus,
249. Chrislum repra?s'emant 298.
Cibus DUIIUS juslis est vitandus,
102. Cibus Duilus rejiciendus nisi qui
intemperaiiti* ancillalur, 548. Crbo
iiecessario naturam fraudare viliuro
est, 265. Cibi cum moderalioae sumpndi sunt, 265.
CiDCtura quidsigiiificet, 252.
Cinaeorum silus, 127.
Circumcisio a Josue facla, 403.Circumcisio oon est ftedus sed foederis
sigiium, 150. GJrcumcisio non patefacii adilum ad promissiones, 402. Circumcisionem diversa membra appeiuiil. 256. Per circumcisionem exiernam interna prsedicitur, 132. Gipcumcisionera spirilualemdocuerunUposloli,
200.
Circumcisi animi indieiuro, 402.
Clamor meotls penetrat ad aures
Dei. 238.
Claudicatio quid sit in Scripturis,
180.
Cleodemus propheta,152.
Coccineum filum lypus est Eccle183, 352.
Coccimiin typus est sanguiois Cbriili pro nobis effwsi, 350.
tuflestium rerum speculatio obscuritaiem etiarn doctis paril, 124.
Cu?lum cur prirao creatum, 8. Ccelum non esse spha;ricum, 8. Coelura
non esss sphaencum eut mobile, 100.
C(Blum non est eausa feritliialis, 158.
C<plum primnra et secundum seu meHum, 17. (oelum primum domlcilium
Cbrisii eibeatorum, 18. Crelum prinripium etfluerahabere, 8. Ccell formumqaidam existiinarunt hemispba*ricam, 8.
Ccena Domiui,206.
Cogitalionum nostraram ordo, 78.
C.ognosoere quid sil, 81.
C.o endi Drum varii sunt modi, 404.
Golumba visnm signittcat, 325.
loluiubini pulli quid reprassenleat,
526.
Co'umnae taberneculi aposlolis eigmficant, 300.
rommr*danrslfa non debemos coinparare incoinmodo altorius, 281.
Commuiies animi conccpius a Deo
imprcssi redargtiunt homines, 65.
Communio bonorura, 376.
Concepius mulierein contarainat,
543.
Coaeiliorura ueus, 167* \

111

INDEX ANALYTICUS.
Coofessio. cooressione ei pnpnitealia cur pcccatores abhorreant, 68.
Cogilaiiones bumana? qua nos perducant, 403.
Coujugium capth mulieris quare
a lege permiitalur, 148. Coniugium
ChrStl Ecrlesiae, 150,167.
Gonnubiuai fratrum et sororum permissum liberis Adami, 89. Counubii
cum gcntibus socielas Deo displicei,
147.
Coneecratio legis nonperfecte leoet
sauclitatem, 273.
Consecrala Deo vel sunl sancU vel
analhemata, 580. Coasecratorum Deo
diirerenlia?, 379.
CoDsortium impiorum vitandum est,
568.
Contingenii;, 29.
Coiilioiium dup ^enera. 593.
Conviciis porscmdendo proximnm
discimus etiam Drum blasphemare,
284.
Convivia post ablaciatlonem, 142.
Corda exlcnuantur quas recipiuot
sacra dogmala, 237.
Core seditionem excttat, 406.
Coronare capillum siguum nobililatis et fonitudinis, 189.
Coriandri nalura, 437.
Corpus est caina anima? ut peccalo
coramaculeiur, 334. Corpus omne Gnitum est,318. Corpus polesl immoriale
fieri per cibos ad eam rcm apparaios,
74. Corporiscoutagio vix in senectule
libcramur, 151. Gorpora uou snni ho-

minibus pcenae nomiue dala, 54.


CorrecltODem non omoes libenler
admittunt, 129.
Corruptioms noroen coroprehendit
peccatum et pcmam peccati, 105.
Corus quid, 134.
Creare aliquid quomodo homo dicatur, 39. Creare ei facere difTerunL
463.
Crealio angelorum quare sit omissa
a Mose, 6. Creatio convivio magnifico
confertur, 25. Crealio renovaur per
inspiratidDem, 42. Creatioois dtes prlmus qua in re sequenies aniecellai.8.
Crealionis bisioriam cur lPgislaUom
Moses prepouat, 2. Creationis ordo,
23, 25.
Crealura universa vi^ibllis aqueo
huraore circumdaliir, 100. Crealura)
Dei sunt perfeciae, 111. Creaturas inanimala? quomodo Deum laudibuscelebient, 20. Creatura? faiitio creationls
perl^ctes prodierunt, 23. Creatnraa
nulla? posl phmum diem ex exsieleutibus facla? sunt, 126. Crealura
rationales ei enlia lenentur lege aliqua secunduro quam sunl a Deo ordinata,62. Creaturarum pulcliritudo Dei
notiliam in nobis generat, 117.
Creatus cur dicatur mundus et non
factus, 7.
(redenles sequitur benedictio domini, 171.
CrimiDibas noa statim fides adhibenda est, 155.

Oucis sopplicium cur exsecrandum

Domioelur, 450

Cubiius quomodo geometrice oomioetur 98.


Cultne Dei per instramenta musica
a Davide excogitalus est, 515. Cultus
etdoralio imaginum difTeruot, 275.
Oupressue lypus est virtulis et COBlestis doctrin, 210.
Curiosiias reprebendilur, 2.
, 425.
Kftival Iwoiai, 514.
(, 304.
, 330.
, 520.
, 457.
f

D
Dtmion ApcpoinpaBos, 556. Dawo*
niis aacrafiel-antm mmiiibos. 3*>t
Daemones alii alibi operaniur, 164.
Da3monos ao po&sint c*n< otnberp ccm
mulipribus,94. Da?mon(s cur alK}u*&do vera dicant,441. Daenioneshalut^si
in singulis ethoicis, 27 4. l>aemooes i>
canlamentis non habent pr>lesta ea

animas, 519. Da?mo:ies IftcriiBi pqtaoi

si animas boroinum absirabani a l>en.


215. Djemonum eastra,178. Dapmooum
maliiia an sit privatio vel sul*suab2,
5. Dseroooum oper^iioues quibus turs
decipiunl se quoque exiendasl m
aves, 362. Da>noutim vaiicirna inutjiia
sunt. Daemouum vis subdiios eflkax
est, 417.
Damascus condila ah L r. 112.
Dans judicium, 208.
Daniel in Babylooom a Deo abl^ratus esl ut pieialis semina ililc spar^ret. 115. Daniel reputatur omnis qm
divina sapientia priedftus eal 513.
Davidis sepulcrum , 529. DaridfB
propbetam fuisse, 526.
Decalogi disiinctio, 273.
Decepii demum fraudem seotrair,
69.
Deficere a Deo maximom daracura
est, 274.
Delicia (ob) aliena nemo punidus, 281.
Denarii nnmeii mjsleriara, 25. Denarii nuroeri mysteriom, 187.
Deos ab iniiio slatim maltone
deorum opinionem oblaLam ess* roluit, 62. Detis a?terous infioiUB, 7.
Deus afTeciibus noti pertorbalur, 125.
Deusaliier laudalurin foioro SJOIIO,
558. Deus amat per pancos viftm,
289. Deus an solum uoivcrsalia crearit an etiam parUcularia, 229. IVvs
bifaham novlsse aliqaid diritar. 511
Deus com bonus sit quare iniraiciibrum inter auima ia auctor sil pagiea,
70. Deus cur creaveril bomirteis qnra
sciebat lap^arum, 80. Deus curcrtaht
horaines quos nialns fore sciehal, 53
DeusPSiens phncipalissimuni, 22-1.
Deo nihil est infinihim, 41. Dcu$ tsi
paier noster ex grali, 465. Deas
exaudit sanctos eti msi monoi
rinl, 84. Deus in adversis praesio
suis, 163. Deusmaloruro preces rerdiat, 84 Deus iDoriem noo creavT,
54. Deus Don est auclor monts, 7,\
Deus esl ul homo, 78. Deus iw
ferl illos qui eliam specie leons >
agunt, 274. Deus non habei figun.
518. Deti8 non verbis solum deavtttur a vitiis sed reipsa opitulalor, 157.
Oeusnee emdil ul bomo filimn.
Deus nunquam dobitst. 78.
omnium quidem Deus esl qoaieaus
crcaror, sed pra&cipue piomm Dw
esl, 130. Deus Paier ft Fdtus U M I
sunt, 131. Deusper simitiludiMC* rt
typos todicat futura. 123. D*us prt*ler Cbnsli capdem ita exa*peraln
ut nullis precibus flecll poiuerii, \Sl
Deus quare di.bolo raolu permiiiai,
61. Ueus quare bominem mori folerit, 56 Deus quando puniat p^tr^
105. Dcus quomodo aliquid 6K^t
dicalur, 11. Deos quomodo aliqwi
non dare dicatur, 459. Dcas qu-*k>
conspiciatur, 181. Deas quemodojsrel, 131. Deus quoroodo Ioquatnr51L
Dfcus quoroodo poenitere dicater, 96.
Deusqwomodoqniescat. 46. Detw qe*roodovidealtir, 117,153. Deusqaoao^
videre dicalur, !2. Dei booltas iajw
occasio est induratlooi*, 254 IV
curamerga nos nun minusadTersa? r+s
quam secoiids confirmaxH, 80.
?

AD PROCOPU EXPOSITIONEM 1N OCTATEUCHUM.

4113

dextraestFilius 260. Dei dialecii, 11.


Dei digitus, 240. Dei electio ant deecriptio duplex eet, 581. Dei fa ies
q n i d s i t , 515. Dei gloria, 202. Dei
hosles non sunt amore compleciendi,
218. l)ei jussus e l imperium quid sit,
52. Dei manus, 43. Dei nomen in
creatiooe usurpatur, Domini in legislatione, 118. Dei numen nuinistris l)ei
aliquando trtbuitur, 182. Dei nomen
letragrammalam, 233. Dei nomina,
181. Dei notitfavera quaenara *it 279.
Dei poieniia esl Filuis Dei, 131. Dei
virius quid, 51. Dei vultus sive facte*
esi Cbrislus, 132. Deo birarium placemus, 317. Deo consecratorum differentie,379. Deo deiicere maxtmum
dumiium esl, 274. Deo major debetur
hotiosqne parenlibu^, 217. Dco pu i p n t i facile eiiam est poenam removere, 236. Deo quioque rebus conj ngimur, 379. Deo voce non est opus,
I I . Deum donornm suorum non
pcenitet, 71. Deum in carne habilare
I I O D est absonum, 221. Deum la?dit
qui justos la?dii, 140. Deum videre
qutd' sil, 518. Deum visum csse ab
a iquo non aliquem vidisse Denm eur
diral S m p t u r a , 315. Deosphires esse
qui opinantur diabolo sunb similes,
qui ab initio hoc persuadcre conabal u r , 6% Diidicuntnr homiues, 40.
;

Dfabolus expeiit saltem in minima


apud nos haerere parte, 245. Dial>olus
nobis Dolentibus peocaium ingerere
lioo potest, 66. Diabolus Paler est
peccalorum, 276. Diabolus piis trifariam struil insidias, 214. Diabolus
quanto siinubis inferior, 71. Diabolus
quomodo pnnialur a Deo, 69. Diabolus sediiionis molitoresl, 362. Diabolus sua crcaiione bonus erat, 10.
Diabolo rmittuniur aliqua a Deo,
61 Diabolo potestatem nos tentandi
quare Deus permiHat, 66.
Diaconus absenle presbyiero baplismum administral, 551.
Didracbmum, 306.
Diesbifariam intelliprUur. 13. Dies
D o m i n i , 16. Dies fesli, 46. Dies fuit
snle solis creaiionem, 26. Dies juslor u m in numerato lenet Deus. 289.
Diesne an nox prior ordine fueril,
13, 15. Diespariendi impletos esse,
d i r i l u r solum de sanciis mulieribus,
153. Dies pro morte in Scripturis,
145. Diis sapienies viri est comparandus sseculo, 280. Dies unus lnScriptur i s pro multis ponitur, 49 Dici Graec n m nomen unde deductum, 12. Diei
septimi festivitas, 46.
DigKus Dei, 240.
Diiatandi verbum quomodo accipiatur, t70, 174.
Diligendi proximum viam deraoos!ravit Christus, 278.
Diluvium uon esl falO impulanduni,
104.
Divinalio per insomnia, 418.
Divina inspiratio quid sit. 47. Divlpa? cognalionis diflprenlia, 409. D i v i na? res non ad ostentaliouom humansmcomparata?sunl,433. Oivinicullus
varii modi, 404. Divini vullus ostPiit , 388. Divino vullui se opponere,
520. Divinarum acliomira causa? sunt
obscurae modus lamen faoiie cognosci
p^les^ 431. |)i inorum judiciorum
ratio, 402. Divinis ooo admiscecda
sunt humana, 340.
Diviiiae rasximum momenlum malo
ad peccandum, 1.5. D i v i i i * quseiiam
proprie dicanlur, 174.
Doctores verbi Dei boves appcllaaUir, 328.
Ductrina? fn Koclcsia qnntuor sunt
diilerentia, 594. Doclrina vcrila is

mutatur pro capfu eorum qui sermoaem excipiunt, 256.


Dolus omnis culpabills, 161.
Dotneslicorum nialitia familia destruuniur, 61.
Dominus nusquam dicitur a Mose
^isus esse sed solum a iribus paLrlarcbis, 221.
Domus bifariam accipilur, 105. D o mos nomioe bona mobilia et supellex compreliondunlur, 152. Duimis
nomine signiflrantur, divitiae et generis propagatio, 21 i .

E b r i e t a s L o l i , 154.
Kbrius aliquis bifarir.m dicitnr, 109.
Ecclesia coiisiiluta vox Dei ad nos
erveail, 391. Ecclesta est speluuca.
58. Ecclesta externa exstraitor aa
exeraplar ecclcsiaa primogenitorum,
292. kcrlesia mons Domiiii uominatar,
2%. Rcclesia nunc arcla, nnncarapla
est, 500. Kcclesia quoraodo (ilios suos
pariat, 73. Ecc esia tollit idola, 176.
Ecclesia? PI Cbristi coniugium, 150,
167. Ecclesia? oin;itns, 298. Ecclesias
probalio conslstit in lolerandis calarailalibus, 156. Kcclesiaa solalium in
perseculionibas, 175. Lcclpsiisbeneticia ex animo conforemia, 292.
Ecslasis, 58. Ecstash quid, 124.
Eteeroosynse principium suscipere
Deum, 6.
Elementa non possnnt per se soas
operalioues absolvere, 10. E l e m e n torum ex qnibus homo conslitutus est
allegoria, 525. Elemenlorum proprielates, 21.
Eiias alio modo assumplus esl qnam
Heno<>h, 95. Elias cur i n Carmelo
altare exslruxii, 556. EHee exemplo
Deus docuit quo pacto corpora iu aera
siut subvehenda, 91.
Eliraaei ab tlara orti sunt, 112.
l-iom, 495.
Embryo imperrecius non inter hominee couiiumpratur, 58.
F.mmanuel, 504.
Enakim urb% 490.
. Engasion gaber, 532.
Enochi exemplum docet quo paclo
ab iirtpiis in judicio segregandi simus,
91.
EIK principnlissimum e l immulabile
est Deus, 223.
Ephi et cbcpuix sunl synonyma,357.
Ephod, 510.
Epiniiiaqualuor in divinls litteris,
499.
Episcoponim offlcium, 177.
Epispastrum, 299.
, 388.
, 505.
Equorum allegoria, 2J9.
E r a l verbum non deootat semper
aeternitatem, 9.
Esau designat quercura, 156.
Esdras sciiplurarum colleclor, 456.
Esdras temjx>re idola a sacriGculis in
monlis Garizim caverna
abscondita
snnt, 440.
Elhnicis ( i n ) singulis da3mones
babitanl, 274.
Ethihi quid signiflcet, 152.
Ennuchi nomeu eliam illis tribuitur
qui non sunt casirati propter ofQcium,
191. Eunuchoriim genera, 452.
Eusebii libcrdenominibwe locorum,
184.
Eva non didicit prspceplum D e i ex
Adamo, 57, 63.
Evsporum silus, 128.
Evange.lica y"Ua esl praestanlior legali,
138.
Evaiigeltois
docioribus
silonlium periculosum est., 393. Evangeliiuii difliciVius c l operoshw esl
Irgp, 230.

411

E x , particula indioat niatcriam, b l .


Excelsa quid fueriul, 551.
Exemp'ar Samariticnm, 435.
Exsecralto injnsla non lcedil, 4-17.
Exsequianim ofllcium non
ovenit
sacerdoli, 340.

F
Facere et creare quid differant, 7.
Facies Dei quid sil, 315. Pacies l)ei
uid, 66. Facies esl sedes sensuum,
3. Facies t e r r * , 43.
Facundia hnmana nihil dilTerr a
muiis si conferalur cum divina, 228.Fames fuit in Judaea anie uiramqMe
direplionpiD urbis, 468. Fames spiriloalis, 119.
Faium astrologicum impugnaiur. 2>i.
Femina dicitur omnis horae vKits
irretilus, 217.
Femur designatseraen. 180.
Fenus e l s u r a ex impietate oriuntnr omnemque pellont humanitatciir,
377.
Ferae ad vindidam impiorum creala?
85.
Fermonlnm, 530.
FertiliLas non acoeloaut slelHs, 139:
Fertilltatem nuUam seoliuot peccantes. 73.
Fesla
.Tuda?oruni typl
fuefint
Cbristi, 287*. F e s U legiscur a nocie
incipiant, 15.
Feslum labernaculi)rora cuju r c i
m o n u m i i i l u m f u e r i l , 1 4 . Feslum tubarum, 372. Festl difte, 46. Fesii tabernaculorum explicalio, 4i6. Fesli dws
qiiare instiluti sinl a Deo,509.
Festorura celebrandorum s p l r i t u a l i
ralio, 285.
Fidelishomo etiam unlcus lolo populo infidei pr3slanlior est,
405.
Fideles nominantor b e s l i * . 212. F i d e les scquitur benediclio Domint, 17C;
Fidelibns Christus proteclionem largitur. 593.
Fides Abrataami qnalis fuerit, 1'2-.
Fides absque operibus est morlua,
342. FidesGedeonis, 504. Fides intrrveniente gralia est necessaria art
salutem,155. Fides mortua est. absqne
operibus, 251. Fides non caret mprcede,171. F i d e i - d e Chrislo fundanienta, S50. Fidei via paranda? juslf
non e^t ab inilio osiensa Israeliii%
257. Fide. violaia valeal nalura el cognalio, 441.
Fidum dupliciler in Scripluiis dicitur, 463.
Filins D e i esl dextra Patrie, 131.
FWW propbetarum propbeiae iioniiHantur, 540.

FimbriaB, 502.
Finis quid sit, 319.
Firmaraenlumesl s e c u n d u m c c c l i l i ,
17. Firmamenti materia, 18.
F(Pdus salis, 409.
Fons aqua? vivae, 166. Fontes aquarum quomodo terra ebullire dicalur,
48.
Form3 esl pra3s!anlior materia, 4.
Forliiudoa Dei obedioolia separaU
non esl virlus, 404.
Forlnnaa nomen quoraodo nsurpetnr
in sacrisLUteris, 169. Forluuae Tesuon
sunt coramitleiida;, 424.
Fralris et proximi nomen eliam hf>sli tribtiilur, 450. Fraires propter
religiooem paieniam a Mose nominantur Jda?i, 2V8. fYairum nomen
consobrinis Lribuiliir sacris litieris,
167. Frairum nomine consobriai comprehendunlur, 141.
Frans qaa?dam non est culpablli^r
161. Fraudem lum demum senlimue.
cum jam decepti sumns, 69
Euga Chrisli ab^que mclu fuil. 451.
F u g exenipla, 179.

IXDEX ANALYTICUS
4116
Tduroa?i servierant Isreliiis pu^
Hierosolymilani excidii typug, 184.
Ilinest mensura sex cyathoruiu,37l. captiviuiem Babylonicam, 155.
Gahaon ubi sil, 489.
Iliu ineisura3 quaulilas, 404.
Igiiis exlremo die diadeDdus, 23.
Ga<J lonlatio aut probatio, 209.
Itircus qui propter peccalum prio- Iguis illumioalionem piis, impitseGbal, 439.
flagraiiooem porleodit, 124. \gm
cipis immolatur quid sigoiHcet, 533.
Galaaditis situs. 502.
Hisioria Mosis duplex est, 2. Histo- nomen quoraodo Dco iribualur. Ul.
Ga ataB a Gamor, t !0.
Ignis Scriptur uaturam represental,
riae sarra usus, 496.
Galgala revoUitio, 485.
Hcedi pro expiaadis peccatis imo 388. Igoie symbolum, 292
Ganzim, 439.
labantur, 248.
IgDoraiitia homioem ioduclt aJ peoGariiim monlis iugeus allitudo,
Homicidia qusedam celebrantur in caium, 103.
440.
Scripiura, 218.
IUumioauo vera unde proficiscavliir,
Gaudii ct exsultationis oomiue aliHomo anift lapsum an iinmortalU 251.
quando Chrislus inlelli^iiur, 135.
fuerlf, 74. Homo aute lapsum non
Imago Dei, 36. Iraago Dei bonorna
Gedeonis fldes, 50i.
babuit carnem spiriiualem, 54. Homo omoium compleraeulum, 41. laago
Genei ationis uonieo aliquandosign- d.ip.iei nalura conetat, 41. Homo ex Dei duplici ratione acquiritur, 41.
fieat saeculum, 123.
qualuor elemenlis compositus esl, Imago Dei in bomine quid sii, 47.
Generaliones qualuor a primurdiis 524. Homo ex superflua et inulili Iroago Dei io homiiie resialuilar per
nundi, 276.
parte lerr.t' cst crcalus, 50. Homo iu CbnsluiD, 39. Imagioum composilioGeneseus liber, 1.
se babel semina et fontes virlulis, iiem cur Juda?i prorsus lollant, 578.
Genettiiiacoruni ars inccrla et de- 344. Homu naiura polilicus esl, 43. Imaginumcullus et aduraiio differuei,
testanda, 27.
Uoniu nou dicitur iinago Dei faclus 273.
Gentes quasi addilamenlum quod- ess3, sed secundum imaginem, 482.
, 165.
dam obrepserunl legi divina, 358. liomo non inquinatur ab ilkis qus iaimperium qtiid, 279.
Genles sepluaginU numero posl diw- grediuntur corpus, 541. Homiiies piImpietas iuparentes dajnnalur, 449.
snra orbem, 404. Genies sunl filii scibus couferuQtiir, 5 4S. Homo quare
lmpii benigDiutem Dei
Abrabam, 117. Genlium conversio, sit morli destinatus, 54. Homo quate- tiuntquam lameo coDtemouiil, 251.
uus ad imaginem Dei sit creatus, 47. impii mente peccaal, justi labiH,
40i.
Homo quomodo comparelur brulisaui- 267. Impiorum iuimiccs DOS t**t
Gerar, 520.
manlibus, 55, Homo quomolo creare oportet, 393. Impiorum Titam Deas
Gerariiia regio ubisiiasit, 111.
Gerarorum reges dicli Abituelechi, aliquildicatur,39. Homiuis crealio dif- uou expeiit scire, 93. UBpiorum so
ferl creatione reliquorumanimanlium, cielas res esl periculosa, 407. Iutpios
158.
49 Hominisdignilas,56. Homin simpe- quoroodo Deus noo ooscat, 101.
GergS33orum silus, 128.
riumiuanimalia,72. UumiDismaximum
Getuli ab Evila, 110.
Imposilio aiaouum quid sLsaificet,
exilium est a Deo negligi, 85. Homi- 539.
Giganle* quid sinl, 95.
Ginon apoellalur NUus, el Silo, nis natnra anie lapsuin, 47. Huniiuis
ImprecalioDum efficacia a Deo peaopusquodnam fuisseisi permansisselio del, 388.
529.
paradiso, 51. Hominem Deusreliquis
Gog, 420.
Improbis qasedam mala jam adsoat
Gladius Domini, 470. Gladius pro animantibus ut Domioum et regem quaadam occurrunl, 84.
poaua seu supplicio suroitur iu Scri- >rafacit, 57. Homines cnr oltra ita
Iraprydentia facit tenriles spihtas,
.ptura, 79. Gladius vcrbi Dei, 447.
OQga^vi, 92. Homiues imperium in 128.
Gloria Dei, 292. Gloha Dei quse aniinantes, elc.,sermonisusum succesImpuriias duplex est io hoaiiae,
sione quasi, ab Adamo acceperunt, 549.
sit, 514.
57.
Homines
omnes
quasi
unumaniGrapci qnidamsimul Deum HebraeoImpurorum hominom societas TVrara veneraotur, nec tamen fagiunt mal computaniur, 227. Homines primi Unda est, 345.
Idololalriam, 269. Graeci ei iu nym- oon habaerunt notiliam diaboli, 62.
lncarnaiio Salvaioris per serpea
gbas iacidissenl, comas uutriebaiiL, Homines quomodo omnes moriantur, tem signalur, 226.
95. Uomines sic a Deo ordiuali suui
luceslus, 190.
ut siali horis corpus corenl, 65. HoGraminis fructus, 23.
Incircuracisus aliquis divcrsa ratkv
mines
universi
servi
sunt
Chrisli,577.
Gralia non operibus salvalur eliam
oe dicitur, 255.
is qui plurima booa opera facit, 1 8 Horaimim viclus anle diluvium, 73.
Indurare aliquem quomodo de Itoo
(iratiam iuvenire in oculis Dei, 312. Homintbus pnmis cur cibus a Deo dicatur, 237.
Cratiae agendae Deo ob accepla bene- sil datus cum immorlales essent, 60.
lofantes qui lamen videntur hiooxu
ticia, 193. Gratiae semper agend sunt Hominibus singulis buaus et malus cur a Deo puniantur. 244.
geniusa
Deo
appositus
est,
231.
pro acceplis beneGciis, 416. GratiaInfideli tolo populo unus botao fifoHospes aciivus, liilaris et expeditus lis prseslanlior est 403.
rum aclione nibil pio bomiiii prius,
esse debet, 134. Hospites coiniuri
luiliuin ct primum quid duferaat,
150.
ulile est, 135.
245.
Hoepilalilas Loti, 136. Hospilalitas
Iniuriam accipere qaam facere praH.
nou ex munerum magmtudine sed ex slabiliusesi, 360.
aiiimo judicanda est, 1 49. Hospttalitas Injuslitia perdil et comunptt UrHabitare ia domo Domtni, 157.
non miirima" felicitalH causa Abra- ram, 97.
Harem, 415.
lojusti quare servenlur causa josto
Hxrcsum auclores omnium pnnnas hamo, 149. HospiUliialis exemplum,
134.
rura, 155.
lucntquaF? haerelici deliqueriiit, 283.
laspiratio Dei est Spirilas saoelizs,
Hustiae paciQcaa bifariam dlviduntur.
Haretici depascunlur agros excle47. lospiratio divina, 42
sia? iuslar belluarum, 282. Ha3retici 531.
Inslilulio applicat nos ad portaai
Huraana non admiscenda divinis,
nuroana admiVnl divinis, 340. Haepetici Ismaelilis similes qui gladio vi- 340. Humanae cogitationes quo DOS blabilem, 217.
Inlelligibilia quomodo percipUolar,
ctum qusprunt, 192. Haeretici quidam perducant, 403. Humani corporis haCbristi aliquaodo cessaturum regnum biLus, 37. Humanis viribus uon pos- 117.
IoleroperaDlia? exemplum, 596.
aiunt, 504. Haeretici sunt plagiarii, sumus quod ju^lum est coguoscere,
Intemperans quis sit, 109.
280. Herellcorum conventicula fu- 360.
lnteslims qua-nam partes corpocti
Humilitatis exemplum, 134. Humigienda sunt, 537. H&relicorum inadnumerenlur,
503.
litalis
prseceptum,
179.
venliones lapidibus similes sunt, 271.
Iris an sil naturalis, 107.
Hyacinthus, 298.
Usreiicorum libri plurimi suot, 146.
Isaac typus Cbrisii, 144. Isaacas et
Hypocrisis probibetur, 361.
llspreticorum p(pna mors est, 280.
Hysopus habel virlutem purgandi, Rebecca lypus Chrisli el Kcscle^a,
Harmonia UDtversilalis cujus nos
350. Hysopus oslendil fervorcra spi- 150. Isaaci corporis magnitudo, 1-9"
adrooneat, 2
Isaaci nomcn cur nou mutilum, 151.
Hebra?a liogoa quare ab Ht>ber in- ritus, 352.
Jsachar mercedera sigfiiBrat, 20T.
tcgra conservala sit. 14. Hebrxi oon
I.
Isaias propbeta sevra disseclus 54.
fuerunt /Egyptii, 259.
IsraeliiaB auaier aquas cau^a marIberi a Thobel. 110.
Kebron, 489.'
Idolum quid sit 275. Idola abomi- murarunt, 4l6.israeliiae conveneatar
Heliopolis, 492.
Herba grammis. 23. Herbae semine nalioues noinuianlur, 240. Idola tol- ad Cbrisium postremis tefnporibas,
careates, 24. Herbarum veuenatarum lunlur ab fccclesia, 176. ldola uni- 179. Israeliue l>eura et numftoa
versa excisasunl Proopii sa3cu!o,303. ptia pariier colueruol. 275. iataeUta
usus, 24.
quoties et quibus in locis Deaa leeldoorom arlem Judai tollunt, 378.
Herodis juramentum, 525.
Idololhytis quare abstineaiit sancti, larint, 405.
Ueroum urbs, 195.
Ismaeli arum saccrdoles decimo aallicroglyphicic artis origo, 320.|

4!1S

>

4117

AD PROCOPII EXPOSITIONEM 1N OCTATEUCflUM.

no cireemeidiiutur, 208. Ieraelitic*


lerre divisto,495.
J.
Jabis vicus, 498.
Jabokfluvius,180.
Jacebae sinplex full,noo UroeaWeo
slultus, 154. Jacobi persona PUIIC
postolos nuaeChriaiuifi (tesignai, 167.
Jepbonne quid sigiiificet, 401.
Jephte votum, 427. JephU votum,
565. Jepbte exeropluro, 580.
Jericho lunam signiflcal, 487.
Jerichuotis reslUutio, 487.
Jerichuniini typue fueruat exIreml judicii, 580.
Jerusalem regno et saeerdotfo detinala foit, 475.
Jeihro quisnam faerit,2 8. Jelhronis nomen eigniftyt superQmim, 219.
Jobus existimaiur omnis bomo qui
patieoter fert adversa, 515. Jobl biaioriae scopes, 61.
Jona eolumba, 126.
JoHes a Joban, 110.
Jortfaaie Eraogelii priiiripfum, 11.
Joseph io iEgyptum a Deo ablegatus esl ul pietalis semina illic spargeret ,115. Josephus typus Cbristi, 186.
Josias librura Dealerouomii inventam legii, 444
Josna typus Christi, 219. iosae typusChristi fuit, 268.
Judada?i iElhiopes a Judadan, 111.
Judas Iscariotes ortus eet ex triba
Dan, 208. Judae nomenquki significet,
205. JudaB peccaium cur oou remittebatur ei, 3ol.
Judaei cousulto itijuslili adhaeserunt, '290. Judaei prohibeotur alibi
qnam ad tabernaculura sacriflcare,
557. Judei qnare a Juda deoomHiaM,
202. Judsi sunt Caioo sirailes, 88. Judorum cunversio in fioe saxuli futura, 146. Judseorum rejectio, 402.
Judeis regnum coelorum cur DOO promitlalur, 55.
Judaici regnifinisioUiam fuit doctrin Cbristi, 205.
Judicem Christl exeraplum observare conveuit, 443.
Judicium quid, 279. Judiciutn Dei
dicilar piorum senieotia, 279. Judicia
Dei quanU sapienlia, poieniia el clementia abundeot, exemplum, 239.
JudiDtum Dei est el jusle jusliim seqneris, 284, Judicii exlremi lypue,
380. Judicta Dei publica quibus pleclit homines qualta sint, 510. Judiciorum Del modus, 136. Jodiciorum Dei
raiio, 402.
JuJiani apostat cavillum, 182.
Jurameatum exacindeodi Nabalis
cur violarit David, 518. Jurameutum
Herodis, 525. Juramentura per circumcistonem, ilem per membra nepltis inservienlia, 117.
Jurans id perquod jurat Deura facit, 178.
Jusjurandum quare Oeus adbibeai,
157.
Jus naturale , 520. Jus aaturale
compendiiMD esi legis, 361.
Justitia non requirit sequaliUtem
in pcenis el praemiis, 86. Justiti
opera, 261.
Justiiicatiorainatex fide, 247.
JusUOcamur gratis io Chrisio, 278.
Juslo ooHiia in bonitra cedunt, 483.
Justo viro uuJlum membrum turpe et
147. Jiistum cognosccre non e$t
tiumanarum viriuro, 560. Justi cognati invicem, 135 Jusii in aedibus
oraoia celeriler fiani, 134. Jostorum
vis el poientia, 135. Juslis Deus
cliam corporis robur supp&ljiat, 167.
.Ust snviHus cibus cst vilaudus. 102.
J t.slos qui l*dil Deum l#dU, 1 iQ.
t

Lacbls urbis sitfl, 489.


Lactisallegoria, 206. Lacie aleodi
Catechumeni, 257.
Lietari calamilalibus a.iorum oon
est bomanum, 159.
Lamina?, 302.
Lapides in Scriptnra denotanl sanctas virtutes, 164. Lapides quid allegorice, 17.
Legislationis cur prsepooatur a
Mose crealionis historia, 2.
Legislalor parum cural historicum
^eusuui. 375.
Leo cubat terribillor est propter
pecloris amplltudinenj, 203.
Lepra murtis signum est, 226. Lopra quale raalum, 546. Lepr tex
species, 346.
Levitarummaledtctio io benedictiouero cooversa est, 20.
LeYitici librum laoquam iaulilem
quidam male rejiciuut, 325.
Lex amara est, 262. I.ex avet res
sauclas In locum segregalom recondere, 556. Lex cedit grati. 461. Lex
cur io medio ignis lalaa, 124. Lex cur
non omuibus homioibus data sil, 655.
Lex cur permiitat cttnnubium captiv3, 148. Lex etiam utilis est Christianis, 562. Lex nalurs incitat ad
colenduna Deum,,81. Lex non explical diserte promissiones divinas, 228.
Lex non polest pra^slare suis cultoribus Spiritum sanctura, 295. Lex
non pcilesl sanctimoniom prasstare,
3?7. Lex nullum crimen inconsullo
adraissum puuii violentius, 131. Lex
ostcndil lidem intervenienie gratia
esse necessariam ad salutem, 155.
Lex per a;igelos data, 132. Lex praeteriia ioraemoriamrevocal el fl>tura
adumbrat, 1-4. Lex primo bomini data
non fuil diflicilis, 55. Lex prirao b<>miui noo s nsiii voce data est, 62.
Lex quae precessit comjptionem
tabularum dlQert ab ea quae secuta
est, 320. Lex resuireclionis lempus
uobis deliueavit, 370. Legis abrogatio significata esl per fractionem
tabularura 3ll. Legis consecralio non
perfecte tenet saoctiialem, 273. Legis
definHionee, 454. Legis doctrina quomodo nos Chrislo adducat, 264. I.egis
doctrina quomodorecipiatur \n Eccleeiam, 297.1.egis diio principaiissima
munera, aacerdoiium et regouro,201.
Legis et propbelarum unus fuil cultus, 570. Lcgts loco babeiidum est
omoequod Deus imperaverit, 265.
Legis Mosaicac membra, 2. Legis saucliiaoDia uon est sectanda Cbhsto aj>~
parente, 273. Legis teropora, 362.
Legis viiahumilior est quam Evangelica, 133. Legis vita subjecta est
limori mortis^ 229. Legi aroicus Deo
amicus est, 310. Legi quomodo mor(is nomen iribuatur, 54. Legem Domini jnenie insculptam lenere oportet,291. Legera legenti iolelligentia,
fide et assiduitaie opus est, 480.
teges quare a Deo datjp, 67.
Liber YiUe, 103. Liberi qnomodo
punianlur pro peccatis parentum ,
275. Liberi non lam ex concubilu
qnam ex beoevolenUa Dei proveDiiint, 128. Liberonim calamilale
parentes affligunlur, 108. Liberorum
muliitudo benedictk) Domini, 167.
Libertas et servitns quare diifereoliana delietorum iavehaiit, 361. Libertatem non oportet intereidere etiainsi
diabolus irapediat, 231.
Liberum arbilrium, 29.
Locus quid sil dialccticis, 316 Locr
variae significalioDes et nota-, 316.
Loiium, 24.
r

4118

Loti ebrleUs, 139. Lot quare


inebrialus fuerit, 109. Loti ftli veDiam merenlur, 159.
Lucerna signiQoat param doctrinam, 500.
Luctus qui iropenditur morluo vi(a?
contrarius esl, 366.
J.uda vicus, 489.
Ludendi vcrbo Scriptura pugoam
aliquaudo inlelligit, 142
Lugere an deeeat virom sanctum,
el quiaam lugendi, 520. Lugendi modus a Deo praescribitur, 566. Lagendi
tempus apud Judscos tXiit trigiula dieruni, 213.
Lumbarum myslerium,
Luna qualis fuerii inilio crealionis,
26. Lune? mutationesel vicissitudioes,
26. Lune usus, 26,27.
Lupis comparari possoot fldeles,
212.
Lutra, 297.
,
Lux materia caret, 23. Lux Mo<us
mulluiD diifert a vera luce, 375.
Luxuria el volupiales plerumque
lepram gigoere consuererunl, 384.
Lydorum situs, 112.

Machaba3i quaresuillis carnibusabs


tinuerinl, 67.
Madiauitae ab Abrahamo orli sunt,
219.
Madarotb, 503.
Mag>a damnatur, 565.
Magi fueruiil ex pobteris Balaainf,
421.
Magislratibus reverentla defereoda
e$t, 284.
>'agDiim quid esse duplici ralione
dicitur, 39. Magnus babetur qui in
omnibu* virtutem serval, 158.
Mala punicaurbium speciero prsesefernnt, 303.
Malchas scripior rerum Judaicarum, 152.
Maledictio benediclionem coaversa, 200.
Maledicenlia, 116.
Malum eavere satius est quam admitlere, 418. Mala non originem trahuDl a Deo, 243. Mala summa cum
suramis bonis semper coulendunt, 70.
Mali nomlnis sunl totius mundi bostes, 2. Maliet peccatores quid differiiDl, 121. Mali origo tollenda esl,
244. Malorum horaioum commerciuoi
quantum ooceat, 70.
Mandatum qutd, 279.
Mandragora, 171.
Maudya, 516.
Mane quid sil in saeHs Lilteris,139.
Hanetls errop, 9.
Hanicha?i docent Deum absque elemeoiis non poese puoire fontes, 271.
Hanicheorum error refellilur, 32.
Maona quale fuerit, 596. Ilanna non
est proprium, sed ex interrogalione
ortum, 266. Manoa spirituale, 278.
Manaa) submiDistralio quid doceat,
263.
Manos Dei qute siot, 43. Manus
signum est operum, 227. Maouum
iuipoeiiio quid sigoiflcel, 339.
Hare quid allegonce, 118. Mare
typus bapiismi, 259. Ex mari oriuntur
fliimiiiaeilboUs, 21. Maria plura esse,
21.
Maroz^ S03,
Mas est omnis homo qui ad virtutem eontendit, 217.
Maaoorolh, 516.
Massepba civilas, 490.
Malerla non fuis^e inrreatanri, 4.
Malrieemaperil Dotninus ingpneralioue sanclorum, 169.
Malriinonium noo fult u\\l\o crcatiuuis in paradiso, 81. MaAriniouiuin

4119

4123
INDEX ANALYTICUS
sancti propler volaplatem, sed
Muliebri taclu absiinere divinum
Nuplie non suni asperoada?, 17.
Nux naturaliier vigiliae iuaucii et
propier libcros contraxerunt, 128.
munus est, 140.
Mecbir mensura 530.
Mulier dicitur etiam virgo, 545. somuos fogal, 174.
Medi a Madai, 110.
Mulier in quibus posterlor et in quibus axiualis viro, 57. Mulieris ofliMedicina quatenus utilis sit, 534.

Mediis bumaeis noa uli Deus vult, cium, 57.


Obedlentiam Deus anle otxttib reMulllplicationis daplicls memirit
543.
quiril, 224.
Meditaltonibus divinis subinde au- Scriptura,130.
Obolus ferreus et argentees, 35t
Mundus citra divinam opem vivere
gelor Dei notitia, 223.
Mel duplex, 350. Mcl signiOcat nequit, 173. Mundus est torruptibilis, Oclavus dies resarrectioots esC 555.
Oclonarii myslariam, 16.
non tamen inleriturus, 74. Mundus
earnalem voluptatem, 330.
raagna quaedam urbs, 12. Mundus non Oculus in corpore respoodet B M S U
Melalhra quid fueriut, 531.
in
anfmo, 567.
est
anerous,
15.
Mundus
non
est
aniMelchisedecus non fuit angelus aut
Odor bonu? Cbrisli, 296.
mal, 8. Mundus universus constat,
spirftus sanclus, aut Sem, 122.
Og rex Basan, 417.
Mendacium quod bonuinflnempro- duabus parlibus, 354. Mundi aHerniOleum typus est laetitiap.
nosiium babet veriUti sequipollel, talem quoroodo Graeci probare volue, 228.
rint, 5. Mundiraateriamnon esse forK23.
Opera ex abundanti, 429. Opm
Mens apeculationi rerura dtvinarum tuito invenara 4. Mundi partes
homiuum
masculea aut feminea, &.
alioqni
uti
les
homiDibus,
tamen
quoque
deriita suoiude proficit in visione Dei,
279. Mcotis vox penelral ad aures malos laedere norunt,85. Mundi partes Opera sinefidemorlua. 542.
defurmescollaUe ad rationem universi
Ophianorum si?e OpbiUram bmttl)ei, 158.
Mcrceuarius est qui religionem sunt pulcherriraa*, 12. Mundum cur si$ 61.
Deus creasse, non fecisse dicaiur, 7.
Ophitae Eslbeoi nomioanior, 545.
q>iaeslum arbitratur, 569.
Oppressorum clamoreai Deus einMuudum Deo coaHernum non esse, 4.
Merora vicus. 489.
di(,
220.
Mimdum
quomodo
Christus
iudicatuMessis, 286.
Opulentissimi etiam suos dotora
Melus eocordibns ulilis est, 270. pu8 8it,170.
Metu majore ndnor expellilur, 230.
Munas bifarfam in Scriptura usur- habeoi,75.
Oaiiouis iocensom slve thvmtaau.
Micbael angelus, 418. Micbael ar- patur, 32 4. Munus differl . sacriflcio, 82.
mgelus praefecius cueleslium virtuMusicis inslrumenlis Deum colere, 296.
Oraoduni eliam pro illis esl qoi dh
tum, 1 7 8 .
a Davide excogiiatum est, 515.
versam sequunlur religiooeai, 235.
Ministri Dei non sunt abslrabendi
Myrtus typus est piorum, 210.
in mundi negotia,279. Ministris EvanMysteria antiquilus statuis insculpe- Orandum QOQ voce solum sed meole,
gelii slenlium periculosum est, 303. baolur. 520. MysieriaCbristi celebra- 151. Oraules pueri exatidiBDlur a
Miraculum est regeneratio, 483. turi a Venere abslinere debent, 252. Deo,145.
Oriens qaid allegorice, 118.
Miricul subsequuntur incredulita
Ornamenta Ecclesia, 150.
tem, 263. Miraculorum initium per
Ossium allegoria, 251.
lignumfit,221.
Nasceudi ordo nqn meretur pr&roOtium maxime iufesUi b i m a n
Misericordiarainoradelicta abolet, galivan, sed anirous, 83.
2SI. Misericordia Dei ampliludo, 515.
Natalilia convivia, 142. Nalatilia<.ro- antmum, 80.
, 2.
Moabiiar) ct Amroonil quare non uia repuul, 130.
Ovis stgnificat gustum, 525. 0\ibm
ingrediaiitur Ecclesiam, 159. MuabiNaiura cedit voluntati Crealoris,
larum siius, 139.
242. Nalura cursum sium a sexiodie designantur piisillinimes 327.
Oza cur punilus sit a Domino, 521
Modius, 134.
exorsa est, 46. Natura hominis aole
Oiae exemplum,321.
Molocbidolum, 559.
lapsum, 47. Natura nianca facla est in
Mompiilum quid, 54.
primo homiue, 414. Natura esl conMoneta probala uluntur mercalores, Iraha Deo, 9. Natura quomodo pro
147.
ducai aliquando imperfecta, 229. NaPalea3 quid, 232.
Monoceros, 420.
lura3 accepia referri non debent bona
Palttstin laus el comparaiio cam
, 568.
opera, 41. Natura?cursusc<ir aliquando
Montesquid significenl allegorice, intcrpolelur, 289. Naluram hominis iEgypio, 437.
Palsesliui a Chanaan, 110.
118.
non esse depravatam a naiiviute, 103.
Mors et vita haec stitit res media, Naturam necessario cibo fraudare
Pallium el tunica differaot, 165.
527. Mors naluralis non poena duci- vitinm esl, 263.
Palraarum urbs, 498.
lur, 275. Mors esl a heo creaia,
Naturalf jus compendium est legis
Panis supersubsiantialis qoem ao54. Morsuonest creala a De<>, 256. 56'.
minat Oralio Domiuica, 568. Faa^s
Mors quasi somnns quidam est, 171.
Na#ara?i idhil differebanta sacerdo- duodecim in lempio Aposlolos sumtj
Mors somnnsvocatur, 461. Morti quani libus sacra munera exsequentibus, 30. cabant, 375. Paues proposilioois,
ob caiisan homo sit dcstinatus, t>4.
Muive ia Arabia oppidum quoddam
Paraboliscurulantur propb^Uv*37
Morlem non domuerunt Heuocb aut nomiitalur, 111.
1'aradisus Ires arbores differeain
KUas, 91.
Ninusrex, 464.
babuit, 61. Paradisi sitoe, 51.
Moriilicatio pura quaenam sil, 347.
Nisan mensis idem qui nobis ApriParalipomenon libri iisu* 547
Mos aqua, 216.
lis, 376.
Parenies honoraudos esse ChrtsiK
Mosaic legislalionis membra, 2.
Noachas est omnis perfectus coram exeraplo suo docuil, 278. Parentn
, Moses aeternae vii non ignariis DPO, 313. Noachus est typua CbrisLi, pusl Deum secunda causa sunl ui sh
fuil, 152. Moses cur arcana mysteria 106.
miis, 278. Parentes qui nfTendunt gnumiltat, 3. Moses cur suas laudes in
iNomen Dei tctragrammalum, 235. viter accusanlur in Scriplura sacn,
ecripla sua retulerit,399. Moses dedit Noininuro ingemitiauones in vocaodo 449. Pareoiura peccau non exdud^ai
Judaeis litterair., ipsi sibi reservavit desi(JerJum siguiGcaiit, 68. Nominum liberos a saluie, 124.
rera, 257. Moses est qui virluiibus muialio, 130. Nominuni niutalio subPariendi dies impletos esse, rfkii*
quibus Moses prasdilus fuit corusca- jecti mulalionem designat, 245.
solum de saoctisroulienbuu,153.
wrii, 313. Moses fuit per oiuuia veParlus mutili, utc*ci,cJauii, qoarB
Nosce teipsum, proverbium unde
rissimus Dnmini lypus, 229. Moses ortum sit, 441.
fiant. 229.
homn Dei, 216. Mosesnon fuit ingraPassiuois et resurreclionis Ooaiai
Nulitia Dci duplex,312. Notilia ditusfilia*PbaraonK 217. Moses quid vina varie dislribtiiturbominibus, 315. dierum numerus, 14.
ab aliis legislatoribus differal, 2. Mo- Nolilia substanlialis, 512.
Pasloresqui, 166.
ses saluiem. adiMiius esl inierventu
Palerua doroo exirequid sit, 141.
Nox quid sit, 12. Noclis elymolosacramentorum, 215. Mosisai cloriias, gia Grsfca, 12. Nclis utilitas, 13. NoPater noster Deus esl ex gra ta,
1. Mosis caedes tuil argumentum pie- ctcs our in lege diebus pra?pona- 465. Patris uomen uuibus Uiboaif.
276. Palres pii non despondeajit eit><
lalis, 218 Mosis corpus quidam trans- lur, 15.
mutatum dicunt, 478. Mosis genus
Nubium nomen sanclis tribuilur, nicas uxores suis liberis, 165. Pairti
spiriluales, 197.
dicendi, 2. Mosis bisioria duplex est, 462.
Palienli* exemplum in Abrahaa,
2. Mosis incredulilas, 266. Mosls linNuditas per sc non esl tnrpis, 164.
gua3 vitiura cur D-us non emendarit,
Numen liifiitituni esl, 518. Numinis 120.
224. Mosi* scopus in scribendo, 12. afiblus nou est loco aul nume-o alliPaulus in qued ccclumrapios sat. t$.
Mosis scriplura compararl potesl galus, 597.
Paulus quomodo jdiquaudo >ers* e
amtBiiissimo paiadiso variis aiWibus
Numeri quaternii et denarii myslo- egeril, 330.
t^xcu.lo, 3(J2.
Pax omuibus bonis antep^seecia,
ria, 25. Numeri seuarii mysterium,
17'J. Pacis laus, 4 47.
45. Kumcrorum divisio, 43.
Mu^pbel&ii >02.
t

4121

Pinguedo i n sacriflciis virtulis typus est, 529.


Piorum sententia judicium Dei d i citur, 279.
Pipiones quid repwsentenl, 526.
Pisces hominibus couferunlur,545.
Piscium divisio, 51. Piscium e l avium
alBnitas, 31.
Plantae cur ante solem creatae, 23.
Plantft) quaies initio crealae siui, 23.
Planiis vita3 inest, 30.
Piatanus arbor, 174.
Plumbi allegoria, 261.
Poenae auorum docent nos popnitentiam, 423. PoenaB comraensurantur
peccatis, 90. Prrnas deliclorum in hoc
saeculodare exoplandumest, 276. Poenas nemo persoivere debet propter
aliena delicia, 281.
PiKnilenlia Dei quid sit, 514. Po*niieniia esl porrus securilalis, 86.
i V n i t e n l i a non cadit in Deura, 96.
Pipnitenfiara agentes fertiUtas insequitur, 75. Popnilenliara docent nos
pcpna e l calamiiates aliorum, 425.
Pirnitenies odio prosequi grande
flagitium est, 185.
Pollulio ad breve tempa* durat
nfsi radices egerll in anirao, 345.
Pondera justa sunt indicia bonorum morum, 543.
Populus toius aliquando uniusimpii causa punilur, 407. Popul ru sds
manibus soutes punire ulile fuit, 565.
Porlis (in) veteres coelus habebant,
455.
Pnstium allegoria, 25.
Prasinus lapis quid significet, 55.
Praceptum quid, 279. Praeeeplum
Dei eliam mulieri daium, 57. Pra>cepta qisedam non sunlservanda,55l.
Pr<scientia Dci non eflicit iutura
peccaia s*>d denuntiat, 29. Pra?scienlia rerum fulurarum cur homini non
sit data, 30.
Preces malorum non repudianlur a
Deo, 84. Preces prophelarom sunt
eflicaces, 141. Precum eflicacia a
Deo pendet, 588.
Primogenitorum consecratio quid
doceat, 256.
Primum et initium quid difleraut,
245.
Principiura dicilur vel causaa vel
temporis ratione, 5. Pnncipii uonnen
quomodo accipiaiur, 6. Priucipia cognittoiiis de Deo, 78.
Princlpis cura super populo qualis
esse debeat, 423.
Privilegium aliquod qui a Deo accepprit, et recle erga lllud afQcllur
ab eo excludl non poiest, 575.
Procopii saeculo idola universa excisa sunt, 509.
Procreande prolls maxime studuerunt prisci, 167.
Prodigiosi parlu9 semper exilia e l
pericula portendunt. 91.
Progre9sio in iiegotio salutis, 393.
Prophetiaecertiiudo, 205. Prophetia3 claritas un!e, 3.
Prophet a Mose promiseus est Domiuus Jesus Christus, 444. P r o p h e l *
an accepehnt munera,513. Propheta?
non omniaprovideriml,522. P r o p b e t
piures riiemnt quorum libri nou exslant, 510. Prophelarum preces sunl
eflicaces, 141. Prophelarum lempus
meditim est inter legem et gratiam,
360. Prophetarum Iria tempora, 361.
Propheti-t non omnia reve anlur,
, 442.
430. Propht-iis quoiuodu rcvelaliooeu
Phiitseiin AfricaaPhut, 110.
faclse sint, 58, 65.
Phylacleiia quiil fuerint, 406.
Pietas uon judieattir ex magniludiProphclica? visiones quales sint ,f>38
r>c muneruro. 350 Piptas praeferlur
Propinqui ;n>icem omnes sumns si
liaiurae, 195. Pieialis via omnibus pa- fldei sincera religio spcte(ur, 248.
iet, 350.
Pr.tpitialorium 'hrl^t-is <*sl. 293.
Pili porlendunt peccata, 331.
Propriclas buiiorum e^l iniiium oru-

4122

AD PROCOPII EXPOSITIONEM IN OCTATEUCHUM.

Peccator mutire vix audet conspeclu Dei,550. Peccatorl omnis creaiura bostilein se pwebet, 485. Peccatores cur ad confessionein e l pn?nitentiam difliculter progrediantur, 68.
Peccalores comparaniur a?re alieno
oppressis, 576. Peccaiores Deus palitur usque dum mensura esl repeta,
469. Peccalores et mali quid diflerant,
121. Peccaloresquomodo sinl lugondi,
423. Peccaiores urbes statuunt, 89.
Pcccatum est iier devium a recta
via, 358. Peccalum horainis Deus noo
pertrahit i n solem, 68. Peccatum i m portat intolerabilem serviiulem, 71.
Peccalum libeuter ioquirii causas quibus se velet, 68. Peccalum nemo v i tare potest, 587. Peccaium non omne
ad moriem est, 547. Peccatum qui
commitlit qtiasi csecus peccare existimalur, 65. Peccaturo Scripluraspinas
unicinat, 222. Peccatum simul cum
muodo est, 5. Peccaii iramuuis in boc
S J ? C U I O nemoessepolest, 549. Peccati
naluram non esst? ingeuitam, 9. Peccati Domen viclima? pro peccalis t r i buitur, 409. Peccati pccna et casligalio differunt, 585. Peccali radioes penitus e corpore erui oportet, 55. Peccalo
abslinere primum
hominis
bonum, secundum erubescere ob oulpam, 83. Peccalo nemo caret, 390.
Peccalo quomodo moriamur, 347.
PeccaU dicuntur eliarn ea qua3 inconsulto et ignoranter agimus, 531.
Peccata e nobis proQcisci demonslrat
lex universa, 84. Peccata faciunt ut
liomo morlera vita? pra?ferat,85. Peccata operibus nostris abolenda suni,
577. Peccata per species et singulal i m coufilendasun1,507. Peccala quaedam orationibus hominum possunt
dissolvi pergratiam Christi, 577. P e o
cnia quando punianlur a Deo, 105
Peccata quomodo sint puniend, 509.
Peccalorum'altqupreliquia3sempermaneut in nobis in hacvita, 412. Peccatis
alieois uon est commuQicandum, 281.
Peccal inconsultoqui prsutexLureliprioois observat, quod (amen observandum oon erai, 531. Pcccare de
auima proprie diciliir, 334. Peccanlibusmediocriier oireriur occasio poenitenliaB, 88.
P e l l i c e tunica? quid, 54.
Pentateuehi deflniiio, 435.
Per particula iodical iostagmentura, 81.
Peregrini apud genles conlemnebaulur, 563. PeregriDos cooiilari utile est,
135.
Perrectfonem quomodo cousequaraur, 328.
Persecutiones fugiendae sunt, 163.
Petra Christus, 138.
P e l r a multa? suut, sed (also dlcta?,
317.
Pbantasfa borainis quid oblala re
aliqua agat, 78.
Pnarau oppidum, 121.
Pbaraoni exKium cur praedicatur, 22.
Pbarazou, id est poientcs, 500.
Phaao, 245.
Pberizsorum silus, 127.
Philosophiae usus, 231. Philosophia*
qualenus danda sit opora, 217.
Philosophi propriis vn ibus ea asseii non possunt, q u ex Scripiuhs
ocentur, 166.
Pbinees exemplum, 423.

nis injusti .iae et fraodis, 576.


Pro verbum: Ne ingrediaris iu domum
fratris tui,si adversa jaclaris fortuua,
169. Proverbiuro: Nosce teipsum, ejasque origo, 441. Proverbium : Suo sibi
jumento mortem apportare, 75.
Providentia Dei erga pupillos et
viduas, 284. ProvidenUa Uei malitiam
nostram ad bonum ftnem deducit, 186.
Providenlia Dei liuc respicit ne indignis deotur bonesia, 159. Providenlia
divina oronia perlustral, 294. Providentie divina? rationes sapieuiia ct
judicio plena; suni, 462.
Prudeutiae iiomen eliam lo malara
partem sumitur, 524.
Pseudoprophetae abjiciuntur et alil
in eorum locum substiiuunlur, 355.
Psomphton pbauecb. 193.
, 567.

Ptolomaisolim Ancbo dictaest, 498.


Pudor datus est hominl ut essel l e lum adversus peccatum, 60.
Pueri orantes exaudiuntur a Deo,
143.
Puerilia virlolibus ornata senectuti
anteferenda esl, 511.
Pucrpera quare slot immunda? i n
lege, 345.
Pulchritudoformaenon est caasaimpudiciliaB, 149.
PurlOcalio verba nobis nnn hic sed
in fuli.ro saeculo obtinget, 555. Puriflcatio perlicitur tribus rebus, 350. P u riticalio quaBnam requfratur, 297. riiicationum origo, 441.
Puris omnia pura, 541.
Pulvis quid, 50.
Pythagorae dogma de Iromorlalilate
anima), 251.

Quadragenarius numcrus mali oruinis c s l in Scripiura, 455.


QuaBStiones qua?dam viianda , 251. '
Quaternarius nuinerus aHltclioDis
svmbolunoest, 147. Quaternarii uumeri myslerium, 25.
Quis, dictio haac poni solet de raro
conlingetuibus e l de rebus magnis,
142.
3

R
Raguelis nomen denolat divinum
paslorem, 220.
llabab njpreiricis laus, 481.
Rama, 489.
^Raphaim, 521. Raphaim ubi fueriot,
Katio noslra voluptate obfuscalur,
69.
Rationate sacerdotis, 502.
Regnum Cbrisli lenium erit, 504.
Regnum caelomm, 18.
Regeneratio esl magnum miraculum,483.
Religio falsa est cisterna perlusa ,220.
Ropiilia omnia vescuntur trrra, 70.
Repulibus et bominibus perpetuum
int*r se bellum esl, 70.
Remisslo ppccaiorum nulla est po*t
hanc vitam, 251. Remissionem peccatorum donanl passio Chrisli et baptismas 145. Remissionem peccatorura habemusinsoloCbristoper iidem,
352. Remissionem ppccalorum scpien;irio numcro roncludii Scriplura, 86
Rpsurrect o. 560. Resiirrectio non fuit
semner manifeslata, 4*i5. Resnrreclionis thristi gloria vicit snpp icii igno
miniam, 5(5. Rpsurreclionis spes a
J)eo oslenditur, 75. Resurrectlonii
spes conlirmatur Tpatione bominis,
50. Resurrertionpm corpusnancisciiur
bpneficio anirua?,51. lJc rcsurrecliono
univcrsa i , 102.
Rcx sai-erdote inferior csl,4J8. Ut
f

4121

INDEX ANALYTICUS

4123

Salulis eoiisequeodse ordo, 593.


ffl licebal sarTificarp, 532. Heges
Samaria qua? et Neapolis, 440.
sacerdoiumniuniaapud antiquos obire
Samarilicum exemplar, 435.
poieranl. 539.
Sameas Salamiles, 433.
Rinoiorura lorrens iEgypti noroiSamgar, 500.
nalur. 490.
Sampson nusquam juslus vel proRobur corporis a*Deo juslis suppepbeta appelalur. 508. Sampson s . r dilaiur, 167.
peoli comparalur, 208.
Komani a Benjamio, 194.
Samuel Mosi eoinparatur a Davide,
Ros BeiiiamioisQlius a quo Roraani,
506. Samucl non apparuit Sauli post
194.
Rosis inilio crealionis nullae s p i a , tuorlem, 519. Samuelis geuus, 510.
Sancta sanciorum, 2^6.
25.
Sanciiticatio, 42. Sanciificalio vera
Rubedo significat irara et furorem,
e l lypica, 364. Sanciiiicationis modus
156.
alius
e n l in futuro saeculo, 506.
Rubus ardens denotabat mysterium
Sanctificare q u i d , 46. Sancliflcari
incarnalionis Christi, 222. Rubi ardenquid, 564.
tis miraculum, 25.
Sanclimonia legis non esl sectanda
S
Cbristo apparente, 273.
Sancli m aeterna vita. gloria inler
Saba, 532. Saba oppidum ubi situm
se differunl, 449. Sancii in hoc raundo
fueril, 121.
siella et sidera creduniur, 247. SanSabacbta remissio, 376.
c l i colunl creaturam, 485. Saocti
Sabaei a Savo, 110.
Sabbatum quomodo sancliuceliir, OOII babebant rem cum uxoribus gra277. Sabbatum spirituale, 277. Sabba- vidis, 128. Sancti quateuus fraires
tum typus incarnaiionis Cbrisii, 278. Chrisli sint, 409. Sanclorura preces
Sabbati mysierium, 14. Sabbati viola- Deus exaudit etiam sl niorlui fuerini,
Lio, 405. Sabbato nitllum opus vitan- 8 4. Sanclorum scripla sunt sacra ana
dum nisi quodimpellente avaritia sus- themata, 269. Sanclorum viia esl bic
cipitiir,348.Sabbala sabbalorum, 372. peregrinatio, 89.
Sanguis bovillus venenum est, 24.
Sabbatorum una pro prima pouitur,
Sanguis est veblculum aniinaB in ani16.
in
ilibus, 557. Sanguis pro anima acciSabbatismus Christi, 93.
Sacerdolium Clirisli quando incepc- pitur. 84. Sanguis symbolura esl aniri, 339. Sacerdoiium exeedii omne ina3 huraan,558. Sanguinis allegoria,
bumanum fasiiglum, 308. Sacerdotiutn 252. Sanguinis esuscum in lege i o l e r non temere abripieitdum est, 301. dicatur quare tbrlstus jubel sanguinem suum bibere, 527.
Sacerdotii laus, 415.
Sanitas aute morbum e l recuperala
Sacerdotalis slola. 301.
Sacerdos bonoralior est principe, post morbura, differuut, 321.
Sapienssolus liber est,146. Sapieu533. Sacerdotis animus coiiferlurarcae
fuederis, 483. Sacerdotem csse crea- tis in doino neroo des?s eL 117.
Sapphirus commonsLrat beatamvir- .
turae congruil, 122. Sacerdotem non
oporlet luctui dedtlum esse. 340. Sa- giDeni,29l.
Sara exemplum mulieribus propocerdoie rex iuferior est, 428. Sacerdotcs cmsorthim profanorum homi- silum imileniur, 131.
Saraceoi iidem qui et IsiDaelils?,
nura viiare d c b e n i . 341. Sacerdoics
non solum ex Iribu Levi originena 153.
Salanas ariullerinam lucem infudil
traxerunt, 233. Sacerdoles regum muniaapud antlquosoblre poieranl, 359. bominum metilibus, 247. Salana? reSacerdotes sobrii e?se debeirt, 540. nunliamus in bapiismo, 184.
Sacerdoles soli in lege inungebaiitur
Salleias pater est contumelia?, 437.
oloo et sanguine, 359. Sacerdotum
Saiis faciendum esl frairibus proioordo bellicosus esi.et oppuguat vilia, juria, 335.
504.
Saul quare rex dalus Judaeis, 95.
Sacra quae fiunt in honoreiu daerooScenopegia, 372.
num qualia sinl, 524.
Scriptura duos proposuit canones
SacrameDtomm iutervenlu salutem qui Dosomni virlute ornan(,278. S c r i adipiscimur, 213.
ptura Mosls comparari potesl amoeSacriliciumesl quod fit de rebus i n - nissimo paradiso variis arboribus exanitnatis, 524. Sacriiicium t munus culto, 362. Scriplura osiendil mores
differunt, 82. Sacrificium vaceae rubre, noslrospelilis simililudinibus ab ani411. Sacrilicli Christi iniliuin a copna malibus, 542. Scriplura sacra contrasumendum, 247. Sacrilicia paciflca b i - rielatibus caret, 17. Scriplura sacra
fariara dividuntur, 331. Sacriflcia quare quomodo legenda, 1. Scripiura sancta
apud priscum inundum pemcta, 79. saepe repetitionibus oiitur q u taoien
Sacriiicia quomodo Deus desideret, aoo suni tontrari* pra3cedentibus. 49.
82. Sacriflcioruin differentia, 287. Sa- Scriptura sa?pe de unoquaside duobus
critiCHjrura reliquia3 quaodo et ob loquitur, 131. Scriptura 8*pe qardam
qiiara causam damuentur in cibis, 338. non narral sed per alia significal. 176.
Saerilicare atibi quam ad taberna- Scriptura apostolica? omnibus inslar
uliim nou licebat, 357. Sacriiicabant spihtualis conviviiapposilae sum, 374.
aliquando pii quovis loco, 512. Sacri- Scriplurae mos est, atia agere e l alia
iicarunl antiqui tbure, 82. SacriGcandi subhis significare, 222. Scripturae mos
rilus, 328. Sacrilicanti pure gaudium est ut i n repetitionibus addat quae afiiaoascittir, 83. Saerilkantes Graeci tecedentibus deesse videbanlur, 75.
discalceati ad sacra commeabanl, 222. Scriptura? origo, 1. Seripturae sacr;8
Sa3culum pra?sens in quinque divi- repelitiones quem astim habeant, 17.
ditur lempora, 246. Sa?culum praeseus
Scorialio anima?, 274.Scortatio non
eeptenaro comparatur, 376.
estfructus puri cordis, 140. Scortatio
Sajcor oppidulum, 137.
quam borrendum crimen apud pri^cos
Sal aelernitatem et soliditatem de- tuerit, 90. Scortalio spirilualis, 403.
notat, 550. Sal symbolum esl prudenScvih a Magog, 110.
li.e, 330. Salis foedus, 409. Sa'is usus,
Sebachleni a Sebachala,II1.
573. Satem ubi sita fueril, 121.
Sedilionum causa, 406.
Salonaoni non conveniunl promisSeduclores non sunl pcrimendi,
sioiies de perpctuilale regui Davidicf, 183.
Seir mons, 121.
1

Seminis profluviuin d u p l e x , S5&


Seraiuuiu divereitae, 386.
Semiraniis, 464.
Senani umueri m y s ( e i i u i n , 4 5 .
SeQsuequio.fUeqiiomodo p e r c i p i ^ f i l
C h m l u m , 246. Seaeus 8i;ni fores rporis nostri, 2 9. Sensibos q u o e i o i
res peroipiaoiur, 117.
Senum oomen quibus t r i b u a H o r m
Scripluris, 490.
Sepeliri cure Chrislo q u i d sU 592
SephoraB IIOIQOD sigoifical ^isiiaUionem vel pulchram, 220.
Sepienarius esi symboluiD < r e a i * * *
mnuai, 105.Sepleoarius U n i s e s i r e v o luiioDis lemporum, 355. S e p l e n a n u s
numerus io dcripiura pro p e r f e c l 4 e
sumilur, 86. Septenarias n a m e r u s l i bertaUseymbo1umest,90. S e p l e o a r i o e
numerus repraasentat prasseos ajeeaium,376.Seplenarius nomerus u b i q e e
ecripiura multilodinem d e o o U t ,
461 .Septeoarii numerimysterium, 1tf7.
Septimi diei feelivilas, 44>.
Seraphim, 293.
Serpensnon fuit erecla slatnra ereav
lus a Deo, 70. Serpens peccati pater
nominatur io Scriptura, 226. S c r p e n tis morsus et mors, 415. Serpefiiis
vox quid s i l , 321.
Serviius est ascitilium n u l m B , 281.
Servitus et libertas quare duTereatiam deliclorum invehajot, 5 6 1 .
Servi curaepiimo a o n o i i b e r i d i m h tendi, 277. Servi io illis qoas cootra
religionem suot domioo obedire noa
debent, 281. Servorum a l l e g o n a .
255.
Sebum quid significarit In eacrifiee,
531.
Siccitas allegorice, 145.
Sicera signiflcat ooinem ebrietatem, 340.
Sicli pretium et pondus, 514.
Siclus, 507.
Slgnum uon semper est res oora tt
praeler oalurae cursum, 107. Sigoa
quiprere est contra Deum. 416. Siguf
inuiii, pii movenlur df*clrina 225.
Simila quid s i i , 554. Simila repnasentat viiam, 330.
Simililudinibus e i lypts futura indicantur a Deo, 125.
Simi homines non babent reclos factus meaius, 367.
Simonis magi ex*mplam 352.
Siryplioia veUisliora coniposili^, 4.
Simulacrum, 559. Simulacra et
idola quid diQTeraBl. 273
Sioa) roonlis siius, 472.
Sirenes dicunlur pii propter facoa
diam e l hymnos, 212.
SiDaragdus, 301.
Sobue exemplura, 553.
Socieias impurorum M tan<'a esl, 345.
Sol cur n< sil in prinio c<ilo. 17.
Sol cur posl plautas e l lucem rrealcs
s i l , 25. Sol diem non parii *ed
cai, 13. Sol non est lucis ori^, 33
Sol receplaculum lucis, 2-. < et
. motus, 26. Solis usus, 26 rt 27.
Sophora 532.
Sors <li\ina e l forluita, 424. De
Sortibus, 494.
Specles seo forma esl praestaolior
njaleria, 4.
Speculatio rerum intplligibiliuai
comparaliir cielo sereno, 516.
Speculaliva viia peodei ex praeUc^,
303.
Speculorum usus In sacris, 297.
Spelunca eoclesia, 138.
Spes in Cbrisio noa hilares eflkit,
389.
Spiraculura quid in sacris Liitens
50.
S[>iritus Dei in ou bus permaacat.
y

4'25

AD PROCOPII EXPOSITIONEM W OCTATEUCUUM.

95. Spirilus Dei solum Spirilus sanctus nominalur, 10. Spirilus diilerentia, 295. Spiriius et spiraculum quid
differant, 50. Spirilus iromine signiflcaiur intellpctiva polentia, 37. S p i r i tus prsrogativa iu spirituali cullu
salet, 415. Spiritus DOQ peccal, 354.
Spirilus ganctus homini indelinile
adesl, 508. Spiritus sanctus quomodo
in columb specie apparuerit, 133.
Spirilus sancli opus esl iinguas roulare, 113. Spiritus vitae quid sit, 51.
Spirilus unus est nullamque palitur
divisionem, 265. Spiriius unus et una
e us omnibus viriui esl, 597. Spirilum eurodem habuerunt prophetaeet
Apostoli, 265. Spiritu eodem sancii
anie e l p st Chrisli advenLum sum
aancliflcali, 597.
S l a t u lraperatoriae confugieoies
ad ipsas servani, 249. Slatuis aniiquilus losculpebantur mysleria, 320.
Stel raatulin nomen angelis
Iribuiiur, 6. Slellse non sunl causa
fertililalis, 139. S t e l l eunt in secundo coelo, 17. Stellas uou esse iu
cuelo Oxas, 100.
Sleriiiias lugubris fuit antiquitus,
383.
Subslanlis incorporeae e l aumi<e
nostrae ex nihilo creala?, 4. Subsianti
incorporeae nullara admilluoi divisionera, 59.
Succhot taberoactila, 183.
Summam Hebrfflis quid dicatur, 19.
Superhumerale, 301.
Supprlirainaris allegorla, 254.
Superslitiosis prsedictionibus non
st fidee adhibeoda etiamsi aliquando
v e r eiut, 562.
S.vnodorura usus, 167.
Sycbiiuitas qtiomodo delere potuer i n l Simeon et L e v i , 201.
Symeon et Levi nuomodo potuerint
delere Sychirailas, 201. Symeoiii* malediclio in benedictionem converga
esl, 201. Symeonis iribus cur oon s i l
benedicta a Mose, 473.
Syneloo quid eit, 497.
Syri ab Aram orti sunt, 112.

T.
Tabernaculi dimeosio, 299. Taberoaeuli l e l o m Cbristi carnem signiflcat 295.
Talioois lex a Christo est emendala,
446.
Temperantia oommendatio, 289.
TempcranliaB exemplum, 505.
Terapus crealieais et redemplionis
sanctuni, 254. Tempus legis prophetarum e i g r j t i , 360. Tempus non esl
numen, 104.
Tenebrse g e n i t et non geniiae,
14. Tenehr per se oon subsisUini,
10. Tenebras non esse subslaniiam,
13.
Tentalio Christi, 61. Tenlaliones
fervenl in deserto, 119. Teotationes
Israelitarum, 403.
Terminus v i l nostr respicit
aoimi nostri proposilum, 289.
Terra in aquis subsistit, 19. Terra
quomodo pollula dicatur, 359. Terr
pomine quidquid i n corporibus crasslus esi mielligiiur, 258.
Testamentum Dei a Obrieto apertum, 130. Testamentura Dei qaomodo
sit iu homine, 130. Testamentum Novura Veieris fuit scopus, 3. Tertam*ntum Vetus cur paulo obscurius,
5. Testameoti Vetens libros quidam
f

juniorum propbelarum comporta


114.
Teslimcmium quid, 279.
teLaraum quid sit, 468.
Thalamin, 492.
Thare prlmus statuas et idola fecisse dicilur, 114.
Thirsis, 553.
Thenacb vicus, 5 2.
Tbeologia cauticum esl, 461. Theologia diflicilis adita esi, 271. TieoJogia, dup.ex, 315.
*
Tbas signum est bou Cragranli
bonorum operum, 550.
1 iroor e i promissio booiines a ma!o
avertunt, 63.
Tilanes, 321.
Tobal, 126.
Transfereudiverbumquomodo usur
petur, 95.
Tribulatlones a Deo in bonura noslrum lmmitiunlu% 1 2 i .
Trinitas, t8.Trjt<itatisnominecurbaptizemur,22. T m i t a t i s sanciseuna esl
operalio, 51. ' itiitatis tres personat
oslenduntur, 113, T i initai is typus, 531.
Trisliiia hominis pcculiaris est, 73.
Tuba, 272. Tubarum myslerium,
394.
Tunica et palliura differunl, 165.
Turtur siguiflcat auditum, 525.

Uncini, 502.
tDctionis sacerdolalis mysterium,
504.
Unctl nominantur etiam hl quf onctionem exleroara non habeni, 191.
Lniversilatis harmonia cujus nos
admoneai, 2.
Usura omnem pelltt humanitatem,
377.
Umres elhnicas non despondeant
pii patres sois liberls, 163. Uioribus
gravidis, lactentlbus, sterilibua abslinebant sancli, 128.

4126

Vir esl (iuatis causa propter qnam


condiia esl multer, 56. Y i n mille CIH
h s o b r u l i conspecia rauliere exhilarantur, 57. V i r i ofticium, 58. Viris
major loquendi liberlascompeUt quam
mulieribus, 599.
Virga Aaronis, 408. Virga eet regni
lodicium, 226. Virga sive baculus DOminalur Chrislus, 225. Virgarum dnversi usiis, 253.
Yirgo h c non est casta cujus animus libidine ardel, 149.
Vir(us.ante peccalum et pnnitentla
acta iinnr se differt, 521. Virius i m perii eldoininaiioiiis causa, 72. Viriu3
in simpliciiate noo in versulia con>istit, 350. Virtus lselior e n u r g i i suppiesso pienis percato, 103. Yirtus
non debel nlura3 accepla rclerri,
414. Virlus potPiiiissimum pbilLrum
ad amorem oonciUjiiduin, 150. Viitutis
botitis odor est, 166. Yirtwtis Hhm
minimi eticcessos noo absque divjna
virtute innascunlur bomiiiiDtie, 138.
Y i r l u is fimdaroeuta lacieuli Deus ca3tera adjungit, 130. Viitutis opera v i lam nobis procurant, 538. Yirtutera
quidam fugiunl noo odio, sed pudore,
129. Virlutem qui io ouinibus sprvat
magnus babetur, 158. Yirtutes oiniiea
iii uno eodemque bomine cerncre
non esl impossibile, 104. Yirlutes
sacrifiril locoDeo ollerenda? SUDI ,240.
Visibilis aliquando pro mirabili seu
spectabili ponitur, 8.
Yisiooes prophelic.- quales, 578.
Ylftiialio Dei lerribilis e l furmido-
losa est, 553.
Yisus praedicatur eliam de audilu,
278.
Vita et mors sunt re* media?, 527.
Vila roali in mortem festiual, 153.
Yita noslra mari comparalur, 343.
Vilapraaseos palaeslra esi fulura? vitM>,
56. Vitaa exilus psl vicloria sanciorura, 594. Vitae sedes in sanguie est,
305. Yiia) terminus certus u<n est
oobis cooelilutus, 289.
Yitia divprsa in uno bomiae r perlre iropossibile est, 104.
Vitis an fuerit anle diluvium, 109.
Yitulo comparalur Cbrislus, 291.
Viiulis de^ignanlur fortes, 327.
Vocatio Dei exspectanda e.st, 301.
Vooalio geiitium, 184. Vooalio genlium, 598. Vocaiitmis gentium lempus
ei auclor, 201. Yocatiooi divinaB omnia posiponcnda, 229.
Volumina sanctoi um sunt sacra anaIhpmata, 269
\ o uplas hominem inescnt et ralioncm obfuscat, 69. Voluptas omnis
aqua seu bumore c l terra perficilur,
252.
Votum Jephle, 505. Vola I)eo
facta conserv.nda, eiiamsi hominis
vitam concernant, 580. Vota non l e rapre esse facienda , 506. Voiorum
ratio, 427.
Vulpesqui nominentur in Scriptura
sacra, i>07.
Yullus Dei ostentalio, 588.

Yasa omnia taberoaculi fiierunt lypi


futurorum, 29.
Valicinia daBraonum non ad u l i l i l a tem spectant, 420.
Yeneoa prosunl etiam, 24.
Venenataruni berbarum usus, 24.
Venus mascula dauuialur a Deo.
359.
Ventus vel aer norninantor spirilus
Dei, 10. V e n l i dicuntur spiritus Dei,
260.
Verba Dei nullum auctarium admittunt, 435. Verbi Dei natura, 437.
Yersutla? nunquarn inler bona conDumerantur, 530.
Vespera) oomine qnid intelligendum, 247.
Yeslimenta naturalia et artificialia,
59.
Viclima pro peccads peccall nomen
habet, 409. Viciimas quoroodo Deus
desideret, 82. Yictimaruro finis et
usus. 325. Viclimarum partes quid
significeHt, 528.
X
Victona uoslra non esi in mando,
Xaolbicus roonsis annum incboat
394,
Victus hominum ante diluvium, 73. apud Juda?os, 576.

Yiduas e l pupillos Deus sua proriZabolon quid slguiOccl, 206.


denlia tuelur, 284.
Zebec urbs, 4D7.
Vinctorum cura babenda, 452.
Yindiuta Deo permiUeoda, 183.

Zizania, 24.
Yinum nota illorum cst qui crediZoar oppidulum, 137.
derunt, 206.
Zoroasler fuit Assur, 112.

4127

INDEX ANALYTICUS

4US

INDEX

ANALYTICUS

AD PROCOPII COMMENTATIONES IN ISAIAM PROPHETAM.


Rerocatur lector ad paginas Editionis Parisiensis oumeris crassioribus in teitu Latioo expressas.

Aaronis virga, quae juglandes reddidit, quid signiOcet,


179. Aarouera Cbristus in iEgypto est alloculus, 163.
Abba Paler, in spiriiu per Cbrislum iuclamare uobis
dalum esl, 138.
A b e l , quod Caino fratri suo crediderit, mortem sibl
conciliavU, 668. Abel sanguis claniavit ad Deum, 657.
Abisac virgo, q u Davidem fovebat, ab eo noii cogoita,
117.
Abiud igne divino consumplus, 99.
Abominalio quid proprie, 49. Abominationibus terra
repteta, 47.
Abrabam cur palriam egredi jussus, 107. Abraham
Deue vocavit ab exiremis l e r r , 455, 457, 460, 461.
Abrabamu* e x s u l l a v l l , ut videret diem incarnationis
Christi, e t c , 42. Abrataam D e i Verbum vidit iu hommis
speciem traiislormaluni, 91. Abrabam, cum Deum esset
intuitus, terram se esse et pulverem dixit, ei cur, 95.
Abrabae posieros idoiolatria summa laborasse, 457. Abrabam cur plenusdierum esse dicatur, 22. Nuu OQines, qui
aemen sunt A b r a h a 3 , sunt ejiis filii, 18.
Abyssos, id est, viilorum multiplicitas, 509. Abyssum
operaules apprehendel coufusio, 262. Abyssus implebitur scrpeoUb is, 207.
Acce(lio persenartim apud Deum nulla, 200.
Accnsahis viucet, 28.
Achaz rex itnpius, 108. Achazi conjux absque virili semine concepit, u l aiunt Judaei, 117.
Achor vallis e r i t i n requiem armentoivDi populo D e i ,
736, 739.
Achordanus, Assyriorum rex, lacita interiit morie,
453.
Aclionis studio nos perpetuo vila3 cursu, non secus ac
Moses, exerceri decel, 3.
Adamus de terra formalus, 305. Adam per Emmanuelem reslauralus, 118. Adam (in) omnes niorimur, e l iu
Uirilo omnes vtviiicabiiiiur, 150. Adami utriusque discrimen, 117. Adama terram illara virginem, ex qua eftlclus Adam, signiilcal, 228. Adamus mystiee, 616.
Adeps Cbristi corpus signilicans, 624, 625.
Adouis avi sui, suaeque sororis lilius, et ipsius Adonidis elegaws fabula, 258. Adnuis colebalur sacris, 258.
Adtiiaiio Mmplicioresaltoldl, 71.
Advenlus uterque Christi, 58.
iEgyplus profana et impura, 193. jEgyptus Deo vacua, ac dasmouum ibi vim suain exereentium abundans,
366. jEgyplus ad Chrisll pueri advenliim maximis cumula'a beneticiis, 2!i3. /Egypli manufacta a fa<ie Domini
niovebunlur, 262. /Egvp.i civilales quinqHP lingua Chananaea erunt loqupnies, 270. Aigypti oractda, ad advenium Cbriiti, tacuerunt ac defecerunt, 192-193. iEgyptum
capiivaiu rex Assyriorum aget, 274. /Epyplii lanquam
mulieres, erunl iu timore, 270. iEgyptii ab elenienlis
quatuor obsessi, 90. jEgyptii aquatn bibcnt juxta mare,
268. jEgypiii regni, imperanle Angusio <a?sare, c<ppit
abrogaio, 206. ./Egypiii excilabunuir in Agyptios, 26
jEgypiiacum regnum a Homaois eversura, 193. Agypjioruni falsitas e l mendaeium, 210. iEgypllorura spiritus
turbabitur iu ipsis, 262-263. ASgypiios percutiet Dominus
plaga magua, ei sanabil eos, 2.0, 271. ^Egypliorum (in)
perniciem cuncla movebunlup, quse Deas creavit, 7.
iEgyptiorum ad Deum oonversio prsedicla 26l. /Egyptios
oranes ad sc perlraxit ( bristns, 271. Agypliorum dii qui
et qeales olini fuerinl, 123, 366, 567. /Egyplii tur gens
excelsa dicwiUir, 25J. jEgyptti idolnlatri* fuprunl addiciissiroi, unde gpus corKiiicala dicli, ibiil. iEgyplii scrvi?.nt Assyrils, 270, 272. /Egyptum cur jnsulaui voiraxit
pr-tpbela, 275
Aiquiialcut videl oculus Doftimi, 25.

Aer in profundissimas tenebras ia ^Egypto cooversas,


212. A e r luce destilutus, 85.
iELhiopum negotiatio laborabit. 514, 5 1 9 , 5 2 1 .
uao
pum juvenes,' et senes oudos rex Assyriorum aget, 274.
AfQictio humililatem parit, 70. Afflictio iniquoram at
loDge veniet, 163, 164.
Agga?us quo tempore prophelavit, 372.
Agallim civitas, 227.
Agar aperuit oculos, et prolinus aquam Tidit, 61.
Agncs nobiscum versalus peccala s a s t u h l , 504. AgxU
allegorice expositi, 80.
Agonia quid s i l , 116.
Agricolas roalos Dominus raale perdel, 76.
Agricolatio D e i simus, 630.
Alaa navium, id est, vela, 258. Alarum t e r r c noniae
apostoli designati, 306. Alas assument, qui Deam exspeciant, sicut aquila?, curreni, et non laborabunl, 447,448.
Alis (in) lerra? portenta sunt audiia, 304, 306, 512.
AlienigeDae aute ( hristi adventum in Jndsea n a l l i fuere,
51. Alienigenaa moraliler qui dicantur, 48, 49.
Altitudo humiliabitur hominum, 52-54. A l l i t o d o rirtvrum cadet, 54-56. Altitudines Dei in ejus g n l t u r e , 80w
Amicitia ut conciiiatur, 633.
Amiclus g:oria3 pro spiritu mocrorls, 698. Amietus c^o*
riosus, 702.
Amraon iuterpretalur. populus nobiscom, 190.
Ammonila? in Ecclesiam Domiui ad decim.:m roque g*^
neralionem suni ingressuri, 238. Ammonilas lex ca+A
Domini Kcclesiam ingredi, 659.
Amorrhseorum iniquitaies nondum impletje, 12.
Amos propbpla quo tempore vjxit, 4.
AnaDiam 1). Pelrus spiritu oris sui inlerferit, 5^2.
Angelus magni oonsilii 14' Angeli peccata ulcbci, sed
non remitterp posuDt, 181. Angell cowe^los ad m u r o n n
receniis Jerusalem custodes cooslituti, 712. Aogt-llouiteniur rogantes parem, amare flentes, 5 3. Angr-li Ecciesiam custodiunt, 404. A n g d i congregabunt el^elos a
summo co?lo, usque ad ejus terminos, 207. A a g e l i e l i a a
judicabunlura judicibus, 62. Angplorum voces H i e r c s o y mis audils, quae illinc discedendum niOMerent, 15. A n elorum primarla, et naturaiis vita q u s , 100. Angelomai
)ei cnnsuium ve.runi, 507, 509. Angelos suos facit spiritus, et ministros suos flammam urenlem, 98. A n ^ i i c i s
virtmibus, tanqnam vallo, cingebalur lerael, 151. Amreli
mali, tortores Dei, 207. Angeli mali i n Taai prineipes,
563, 364. Angcii mali per gig:mles significaii, 205. A n ^ e lorura maU>nim minislerio ad impios ulciscend^s MUUJ
Dominus, 536.
Anima una, pro muluo fonsonsu, 709-711. Anima, qve
pocciverit, ipsa morielur. 146. Anima omnis h <m<nis pertimescrt, 199, 205. Animae bcneficium non leve. y>.
Anima spmea coelo demissum accipit, 29. Anima rerbo
Dei nulritur, 326. Anima divino liinore rin^t.i, principaius et polestates superare potesl,229. Anintas roortnoruiB
ab inferis evocare pylhomci videntur, 140. Animae
signilicant ea, quae* oculus oon vidit, e t c , 626 Anima*
ornalus, 1 48. Ammse morlaium anle advpnlum Q u i O i
vim patiebamur Satana?, 154.
Animalia qua? in iEg.vplo pre liis colebaDtur, 366,
367. Animalia quaedam femiiije soliua opera nascuolur
rxsi<tunt, 117.
Animi spnsus dlvino perfioianlar spirilu, 1. A o i m i motiis intemi purgandi, 25.
Annus accepiabilis, 356, 700, 701, 706. Anous redenw
lionis adest, 719, 720, 721. Annus retribulionis SSoe,
10.
Antiorbns Epiphanes, Aisi^ rex. templam c m sarriIrge spoliasset, cnm mortc Mlam commtitavit, 1%. F u u
gcnere (ir:rus, ibul. Ainiurhus, inJu<Ia>os peracerbii%
cum Macbabaos urgoret allli^iio. 156.
Antiqtirus primv linc rarcl, 545.

4129

AD PROCOPII EXPOSITJONEM IN ISAIAM.

Apauna, urbs florentis*ima, 243.


Aper ferox expopitur allegorice, 16.
Apis est exiguum, et viribus carens animal, quod in
hosteulciscendoemoriconsuevit, 123. Apumallegoria, 122.
Apostoli, Kcclesi magistri, 565. Apostoli, Ecclesta
muri, 563. Apostoli, speculatores el caslodes appellati,
392. Apostoh, oculi Ecclesi.e perspicaces et acuti, 641!
Apostoli, Ecelesije primitia?, 710. Apostoli, salutis fonies
196. Aposioli, angeli vocantur, 509. Apostoli, messores,
146. Apostoli, sapphiri vocati. et fonles aquarum, et fuudamenla orbis t p r r , 616. Apostoli, piscaloriam vitani
agentes, mare faugabant, 471. Apostoh peccatorum reraiUendorum acceperunt a Chrislo potestatem,678. Aposloli peritia navlgandi mare superarunt, 471. Apostoli
nulla geslare calceamenla jussi, 193. Apostolorum doctrina i n omnia reguapropagata, 42, 710. Apostolos nobis
duces rex justus largitus est, 383. Apostolos duodecim
e l e g i l Jesus, 456. Apostolos primtim, deinde propbelas
creavii Deus, 102.
Apostolicorum sudorum fructus, 541.
Aqua elomentnrum omnium maxime vilam tuetur
391. Aquaa nomine quid in Scripturis signiflcari solet,
129. A q u nomine Inlelliuitur doctrina, *27. Aqua, id
est Evangelii promulgatio, 624. Aqua, id est, verbum
Dei vita praelitum, 391. Aqua aliena quas dicatur, 290.
Aqua, q u fertur et perit, Judaicus sigmilcaiur populas,
581. Aqua multa, gpntes multae, 250,251. Aquae ductus
Ecclesi doclores indicant, 460. Aquae robur Dominus
exercitaum aufercl a Judaea, 60, 61. Aqua fidelis divini
baplismatis, 401. Aqua saliens in vitam a3ternam, 196.
A q u a d e Salvatoris foniibus haurienda, 61, 191. Aquaa
AEgyptiac deOcient, 268. Aqu /Egypti, tanquam fluvins, ascendunt, 267. Aquara angustam dabit Dominus
impiis, 371. Aquae baptismatis vlrtus, 61. Aqua in sanguinnm in ASgyplo mutata, 212. Aqua in sanguinem mutata,
baptismi lypus, 195. Aqu ralionales, 476. Aquam in v i nura in nuptiis commutavil Chrislus, 145. Aquarura congregatio disiccata, 267.
Aquila magna pro Babyloniis, 531. Aqoilarum renovat u r juvenlus, 448.
Aquilone (ab) venit fumus, 225.
Arabes, nunc Saraceni, 215. Arabes interpretantur,
vcspertini, 227.
Aram, id est, Syria, 109.
Araoeorum tel comparantur scrib et P h a r i s s i , 668.
Araiores peregrini venient, 698, 703 et704.
Arcbltectus sapiens allegorice, 64. Architecti scientiarum periti, 65.
Arcturus, 206.
Arena maris inflnila numero, et ad agriculturam i u ulilis, 172.
Areas, prsefectus regis Daroascenorum, 244.
Argentum impurom Iropologice, 51, 32. Argentura reprobum, 30.
Ariel vicus, qui Areopolis dicitiir, 225. Ariel civiias pro
Jerusalem, 553 , 556 , 557. Ariel interpretatur, Dei leo,
228 , 355. Ariel cubitorum duodecim, 555. Arlel conteretur, ut vas solet teslaceum i n minutas confringi parlicylas, 569.
Anetes gentium imperatores signiflcant maximos, 687.
Arioli ventriloqui, 263.
Armatura Dei nobis inducnda, 594. Armatora judicialis, 674.
Arnon, Moabitarum urbs muniiissima, tropologice, 130.
Asaracb, Assyriorum Deus, 423.
Ascensos quid sit, 226.
Assedec, jEgypti civitas, 270.
Asinus cognovit praesepe domini s u i , 10. Asinus signiflcat gentes, 590. Asini elbovis diflerentia, 1 0 , 1 1 . Asino
et bove junctis arare lege cauinm erat, 10.
Aspides volantes, 366, 367. Aspides pro dils, 367. Aspidum geniroina de semine serpentum egredieniur, 223.
Aspidum foramina, id est, hsereticorum latibula, 184. A s pidum ova frangere qui dicanlur, 667.
Assurapttonis verbum quid significal, 6.
Assur cadet non gladio v i r i , e l c , 576, sed gladio divino
percussus, 378.
Assyrius, expugnata Tyro, movit etiam fn jEgyptios,
365. Assyrii apum nomine slgniflcatj, 120. Assynornm
princeps quis dicatur, 167. Assyrii botris comparali, 260.
Assyrii quandin orbis imperio sunt potiti. 200. A^syrii
uibus dominati suot natioiiibus, et quotannis florueruni,
20; quod ipsi templum Dei diripaerant, a Medis deleti
sunt, tbid. Assyrii Dei flagello percussi, 175. Assyriorum
imperium eversum, 578. Assyrios Deus de terra sua ac de
mootibtis suis perdet, 221. Assyriorum reges orbern vastarunt universtim, 420. Assyriornm oentnm octogn'a
quinque millia Doroini interfecit aogelas, 423, 435.

411

Asira ad qoid creata, 515. Aslra taoqoam folia de vile,


ac de Ocu, omnia cadent, 48.
Astrulogia a Chaldaeis iovenla, 48.
Atheorum civitates eversae, 317. Aiheorum animas va>slataa, 558.
Audacia quid, 83. Audacia e l timidilas inter se conlra33,

163.

Audtendi verbnm ad mentem referlur magfs, 20.


Audiiio mulla portentosas calamitalum sigoificat narrationes, 280.
Auditores prudentes, qui, 65.
Anditus et visus diiTerenlia, 5. Audhu audientes, et non
iulelligeoles, 98, 102.
Auguratio a Crelensibus inventa, 48.
Auribiis percipere quid sil, 20, 479. Aurum obrtsLm
quod, et quale, 211.
Auster, spiriius est vebemens. 192.
Auturonus quid signet, 236. Autumni fructus fugace-s
quid raystice, 15.
Avis nomine quid significetur, 530, 531.
Azotus, urbs Pala3stiua3 maxima et muDitissima, 274.
Expugnaia, 275.
Azymorum seplimus dies celebris, 24.

Pabylon confusionero significat, 200. Et quld allegoricp,


ibidem, e l c , 201. Babylonis filia virgo, 532. Et quenam
IsU sit, 534. Babylonis (ilta misera,2!6. Babvlonis oomlne
Hierosolymorum innuitur civitas, 599. Babylonem curavimus, et non est sanala, 13. Babylon a Cyro subacta, 1. Babylon cecidH, et ejus omnia simulacra, 276. Babylon, da3monom et ferarum facla laiibulum, 215. Babylon posila in
luti baralhrum in perdilionpm. 220. Babylon in soliludinem. sicuti Sodoma et Gomorrha, redacia, 217. Babylon
non habitabitur in perpetuum tempus, 214, 215. Babylon
intelllglbilis qtiro, 215.
Babylonii idcdolairiam adanxerunt, 645, 646. BabyloDiorum imperium ad Medos delatum, 277.
Balaam, lanquam ariolus, futura pra3ridit, 2. Balaam
inuiilis dlvinalio, 235, 236.
Baladan, et Bala.!on, 432, 433.
Balanus, 105.
Balborum diserla erit lingoa, 410.
Baptismi ellectus, e l virtus, 23.
Baptismatis virtus peccala r e m i l l l t , Christoque reddit
conformes et in coeli regiam ingresium prasbet, 61. B a plismatis ope nos, tanquam lerrae mandali cum (hristo
sepelimur, 53, 54. Baptismatis virem, mare, ignis columna, et nebula suppleveruni, 497.
Baptirat Salvator Spiriiu sanclo et igne, 98. Baptitari Spirilu et igne, quid, 23, 55.
Barba, virilis naturs, f rlitudinisque symbolum, 120.
Barbim radere, esl liictus et ignominis siguum, 121.
Basan quis locus, et quid signiflcel, 56.
Basiliscus eerpens, solo necat aspeclu, 668. Basihscu*
quid anagogice. 674.
Beatus quis vere, 241 Beatus, qui serainat super omnem aqaam, ubi bos et asinas ambulat, 10 , 386. BeatiiH.
qui in Sion habet semen, ac domesticos in Jerosalem, 576,
577, 578. Beali, qnl ploranl, quoniam ridebunJ, 388. Beatonim spectacula nunquam intuebunturprofam, 200.
Bpbelphegori iqitiaban.ur Israelitas, 325.
Bel Gra?cis Saturnus, cui liberos suos in sacriOcium offerebant permnlii, 528. Bel cecidit, 527, 528.
Belial et Chrisli nulla socielas, 83.
B f llalores allegorice, 63.
Bellum animarum, 479. Bolla, et bellorum roraoree eub
consummationem mundi, 106. Bellis eet impleta terra,
220.
BeneGcia mulla qoibos collata sont, muUum exigetur
ab eis, 4.
B P S U agri Deo benpdicent, 489.
Biblue civitas : et Biblina? littera? q u n a m erant, 258.
Blasphemias in Deum com audiebaot Hebra*i, suas lacerabant vestes, 418.
Blemmyes qni, et qiales inter /Egyptios homines, 275.
Boni definilio, 82. Bona beatomm, q u oculus non vidit,nec i n cor hominis ascenderunt, 29. Boni exsulLabuni
cum gloria Dominl, 312. Ronis Deus semper adest: a peccaloribus longe recedit, 208.
Bos agnovit possessorem suum, 10. Bovis concnlcatio a
vepribus et spinis erit, 119 Bos et ursus simul pascenlur, 177, huiu loci explicalio, 182. Boum nomine quid s i gniQcPtur, 12k Bove, quia purus est, et in sacriflcium
oflTerebatur, Israel signiflcatur, 390. Boves nullo metu pasceot in monlibns, 124.
Bosor interpretatur, caro, vel rarneus, 721. Bosor, quid
mystice, 20. Bosor Deo sacriGcium, 408.
?

INDEX ANALYTICUS

4131

Bratbiom D*roini, quid tit, 119, 327. Brachiura suum


reveluvii Dominus, 594, 598.
Buccin sonas ingens futurus, 251.
Buccinatoren, 505.
Butvrum, cibus infanliam prtmas, 123. Butyram et mel
cnmedet omnis qui reliclus esl i n l e r r a , 119,121. Quid
moraliier, 123.

C
Ca?citas ex israelis parte contigit, 346. O c i , caecorum
duces, 641. O c o s Doraiuus ducet i n via, qnam oou noverunt, 470 , 476 Caecorum oculi videbunt, 559, 560, 410.
Caesaris uomen, imperatorum Roroanorum commone,
564.
Cain priraogenilus, sed malediclus : Abel aulem honore affectus, 8.
Caiphas propter sacerdotii, qua fungebalur, dignitalem,
prophetavit, 2, 189, 484.
Calamiutes, sunl foturorum bonorum semina, 151. Calamitatum differentia, 12, 15.
Caligo super genles, 680, 683.
Calix saluiaris, 585. Calix in manu Domioi vini nreri
plenus musio, 584. <;aux ruinae, calix furoris Dei, 382,
584. Calix iu sacra Scriplura 1n booam e l in malam pariem
usurpari solet, 585.
Calviiium, ignoiDJmaa symbulum, et quid allegorice,
224.

Camelorum greges ad Christuni venient, 680.


Caoes impudeules anirao, nescieoies saluritatem, 636,
677.
Canities, gloria senis, 63.
Captiviiatis duo genera, 706.
Caput orane quid significat, 13. Caput omne in laborem
et tristitiam, 11. Capiiis et c a u d nomine quid significetur, 160.
Carbones ignis tropice quid, 556, 537. Carbones purgatorii quid mystice, 93.
Carbunculus mystice, 616.
Carmelus, mons Samariae, 588. Carmelus eril manifestus, 393, 597. Carmelus moraliler expositus, 169. Carmeli riomine Judaicus inlelligilur populus, 389. Carraeli
s ^ r i l i a loca genles Dei cogoitione privatas sigoificaut,
Caro e l sanguls regnum Dei possidere nou possant,
509. Caro a febre corrumpilur, 309. Caro cadel universa,
75, 739. In carne qui metit, terram comedet, 229. Carnis opera a divina avenunt tege, 142. Oronis caro fenura, 435. Carnem proiimi sui uausquisque devorat, 45.
Caruem suain cruciUxerunt, qui sunt Jesu Chrisli, 705.
Caro i i i n s l i , vere est cibos, e i c , 61. Caro Salvaloris,
miracidorum eflecirix, 98. E t mtindi peccatum suslulit,
99. Caro (Jirisli sursum assumpta et elevata, 41.
Carlhago, urbs Africae, Tyriorum colonia, 298. Cartbagine non amplius veniunt naves, 296. Cartbaginis
tdulate naves, 295, quoniam periit munilio veslra, 296,
298.
Castigat nos Deus, ad pietalem provocans, 156.
Cauda mystice pseudoprophelam signiQcat, 160.
Cauponantes rerbum D e i , 85.
Caopones miscent vjnum aquae, 30. Quid myslice, 31,
85. aupones vinara diluentes, 82.
O d a r Arabiae civilas, 285, 472. Cedar, posierorum
Esau sedes, qui dlu adversus Jerusalem, etlegem bosies
se prabuerunt, 472. Cedar glorfa deficiet, 281. Cedar
omnes oves Christo congregabuntur, 680, 686.
Cedrus omnis Libani procera e l subllmig humiliabiiur,
323. Cedrus io terra aquie carente, 456. Cedri pro superbis et elalis, 158. Cedri malas signiflcant poteslates, 53.
Chaiane, loeus turris Babel, 157, 163.
Cha'dsei in siderum disciplina multura versati, 432.
Clialdseos omnes Dei ftiror popuUtus, 206. Cbaldseorura
Deus auferel semen, 542.
Chales, reliqiiiarum Israel lypus, 18.
Chanaam interprelatur, aesius, seu commolio, 211. Cbanaam exsecralus est Noe, 210.
Cbaritas non cogital malom, 25.
Chermel in salttim reputabitur, 539. Chermel pro J u dseorum popuio, 359. Cbermel Ecclesi frequentiam et
sublimitalem demonslrat, 597.
Cborpb roons, ubi lu rubo Mosi Deus apparuit, 99.
Choras qnid slt, 104.
Chrisiiani a Cbrislo nuneupantur, 465, 470, 482, 631.
Cbrisliani corona redempii, 743.
rbristus idem, quod nnctus, 531. Chrislus, regum
Hf!hromm commuue nnmpn, 501. C.hristus, sol jnstiliaa,
ct lux vera, 441. Caput credeiilium, 484. Princeps pacis,

150. Lnx genMnm, 555. Exspeetatio gentiom, 519. Apvslolus et pontiikj, 129*. Solus rex juslos \oier merlate
fuil, 380. Rex smwl et ponlifex, ftanctus, tfiRoceos, t
c<elH celsior factus, 189. I.umen qaod illaroiB tt omntn
hominera in hnnc flRiiDdum Tenienlem, 681. P r u m
e l ullimus, v i t iniliom ^ei finis, 543 Pauis x i v i i l * .
61, 401. Ipsamel sapienlia, 83. Virtutum o m o i u a i d o s i nus, 567. Saeculi novi primiliax 150. Filius D * i . e t
g l o r i , 33. I,pgs e l propbetarum finis u l l i m u s , 576. Plos
campi, et lilium coovallium, 710. Palris exnvi i . et Hecta
sagitta, taiK)uam in pbarelra recoodilns, 552. D e i virtes
et Patris, 149. Resurreciio e l vita, 151. A n g e l u s nngoi
coi^stlii, 149.' Omnlum plorum bominum fu^iamentom.
504. Natura Dei Filius, 612. Ownium iDspector, e l arbiier, 616. Juelitia, salutare, et larapas i n m u o d o , 710.
Jusliuae fons, 555. Et alia ejus aute et posl i n r a r a a l i o M B
noraina, 505, 551. Christus super omne quod oonikater
coustilutus, 151. Christus unus Domen a P a t r e , q a o d est
super omue nomen, jtidiciumque in omnes acoepit,
721. Christus nobis faclus a Deo sapientia, j u s l U i a . sa*cLificaiio et redempiio, 182. Cbrislus, peccali proOi&ator, petra factus, supra quam suam ipse c o o s i r u x i i E c clesiam, 41. Christus Malre editus paupen u l a , per omi
anibulavit humilia, 600. Cbhslusnoo ex saogulDe carnic,
neque ex voluntate \ iri natus, 126. Cbristus secundum
humanitatem unclus, 464. Chrislus cur ex s e m i o e D a n d
venire voluit, 152. Chrislu? Deus et homo q u i bumautalis ralione inungltur a Patre, 699. Chrislus i n rnioaan,
e i rpsurrectionpra multorum venit, 124. In (hrtsto omnis habitavit deiialis plenitudo, 98. Christus a l i l s saoclifiratio, aliis offpQdiculura exstilii, 135. Christus o i r n e a
animorum et corporum infirraitatPm credemibos saoare
polerat, 13. Cbrisli generationem qois enarrabit, 5J6,
604. i^hrisius ex David eecundum carnem e r a l orituro^,
113. Cliristi corpus Spiritu sanclo, terrenaque sobsUntii
conslare, 263. Chrisli quietus, e l siue slrepitu adTeaiua,
129. Chrlsli adventu pax in uoiverso terranjai orbe, 46.
Christi mysleriura. fonge ea, quas cernitur, creatara
majus, 541. Christi os, tanquam gladius aculus, 551,
552. Chrisii oraculorum virtus, 626. Cbristom Samantanum, edacem, vinosum, nolhum, ac dsmooiacum appellare Judaei non erubuerunt, 67. Christus i j r a n o i t a
muDdanum judicaTit, 271. Chrislus, qualenos Deus, pa<siord non obuoxius, 601, 603. Chrisli livore s a i u l i snroat
omnes, 596. Etsicutovis, ad viclimamdactas est, ibidee.
Chrislus peccata nostra porlavit, et pro nobis doluit,
596. Cbristus non sui, sed noslri causa subiit m o r l e n .
525. Cbristus passus non sui (quia peccatum DOQ adnusit), sed in nostridebiti persolutionem. 601. Christas ex
inlirmitate cruci estaflixus : vivii autem ex virtuLe Dei.
151. Christus unus pro omnibus mortuus est, ut qui vunt amplius sibi oon vivant, 601. ChrisUis cruris nortera noslra) saluiis causa perlulit, qnaro nullus vel angelus, vel polestas, vel bomo fuerat subilums, 721. Christus salutem operatus e s l in medio mundi, quia carnena
de ierra, non coelo demissam babuit, 513. Chrislus figoris oranibas finem imposuit. 22 Christi i n lerram descemsue raonti comparatus, 41. Chrislns duos ondidit popolos
in recentem unum hominero, 613. Christi exitus, quid
slt, 126. Christus desceodit ad inferos, 114. I hrislds
omnlum dormientlum primitia? factus est, 535. Chnstu
solus morte superior evasit, 465 Christus etiam secuodi!m caraera glorificatur, 627. Christus non seipsura dariflcavii, ut pontifex fieret, 294. Chritli nomeo, e l signnm
salulis nunquam defecturum, 631 , 632. Chrtslum in
omnes gentes regnare conligit, 613. In Q i m t n n i qui
credit, in divinam ojus transfornaatur pulcbritodinem,
607. Per Christum, est omnium conversio, e i per eumdem ad Palrein ac Deum via, 649. Christus formelur m
n<bis, 503. Qui est In Christo, nova est creatura, 471.
Chrisii popotus boneslale et prudenlia comiDeiidablis, 82. Cbristum oomiue quidem permulli, sed opere pauti
profitentur, 172.
Cibus viiam prolrahens quis et qualis, 61. Cibi ^Egypli
qui, 16. Cibi inlelligibiles, 556.
Cimyras cum Myrrha (ilia rera habuit, ex qua Xaomm
suscepit, 258.
CJrcumcisio nibil est, 714. Cirturaciaioois minisler fott
Chrislue propter veritatem D e i , 677.
Cistprn* rimos, 290.
Ciihare sonns ceseablt, 505.
Clilum, oppidum insulaB Cypri, 298.
CitieQsium (de) lerra venit captivus, 295, 298.
Civiias D e i , 1d est, Ecclesia, 427. Civitaa requislta, t t
non dere.licta, 708, 711. Civiias adnltera oblalioni tradila, 296, 500,501. C i v i u s obsessa, 16. Gvilas igo c censa, iropolofflce, 15, 16. Civitales forip tn CIMBUIIMI
posit*, 316, 317. Civiias adversus c i v i u i e m , 262. G * i -

AD PROCOPII EXPOSITIONEM IN 1SAIAM.

4134

taies deseri, tc deSolata in generaliones instaurahun500, 516 Cyrus Babykmem e x p o g w i t , 221,489. tyr
tur, 698, 705. Civitates i U deserUe fient, ot noo habireconditos in tenebris tbesauros prodere Deus erat poUi
teulur, 98.
cilus, 280. Cyrus temptum Dei reslaurari jussit, ejusque
(boaor quid ait, 197.Qamoris ooaien quot modls usursanctam supellectileita resiitai, 120. Cyrum fper) redempatnr, 75.
ptio particularis, per Cbriatem autem aniversonim bomiClaudus sallabil, stcut cervus, 410. Claudi multt pra>mim, 535.
dasiaofDt, 405.
D
Clavis domu David in humero eius, 292. Ctaves regni
habebaut scribae, 203. Clavis scieniia?, 157, 581.
Dasraon apostata, 239. DaemonMoabilarom, 235. E t e a t
Cleopnae cor Deus aperuit, 99.
imbecillitas, 236. Dasmones, lacus contrlti, qut aquam
Coulum, Domini ihronus, 92, 729,74t, 758. Ccelom monconiinere nnn possunt, 440. l>a?mones astiHi et captu
d a o febricae supremum exsistit, 115. Coelutn Dominus
difticiles, 218. Dajinones obsceni et caliginoet, 218. Da3raanu sua foroiavit, 514, 515, 521, 542, 544, 565. Ccelum. mones quidam in lerraa visceribas jaccnt: et cirea sepultanquain fumus firmaturo est, 580. Ccelum fixum, 466 Coecra versaiitur, 140. Dsemones desertis rncultisque gaolum ex aqua, non igue, coaslat, 466. Coelum aoimatum
dcnt locis, 215. Da?monum lex de coleadis Idolis, Gra?ce
oon esse,conlra quorumdara opiniouem, 212. Coelum
appellala, 265. Damonum vaticinatio nibil p r e v i oinniaspleudore e i amplitudine superat, 515. Coelum cur,
serc nec. pra-dicere potesL 545 Daamones sibi fulurorum
et quaudogaudere dicitur, 2l2.Co?iumexsuUavitdesuper
notitiam arroganl, 523. Dasmones i n futuris praedicandis
508. Cceli janua3 apertae sunt, 504, 307. Coelum audial
per mortuos, evocatorum animorum personam indeunt,
uid lojjuaLur Peus, 6. Coelura claudi quando dicitur, 307.
557. Daemones ante Christi alvputura fbtura se mentisa coeli ornamentmn Dominus inducet manom, 504, 307.
que cogllatioties inieliigere nngebant, 509. Dapmones In
Ctelum commolura, 2. Ccelum, sicul liber, plicabitur, 408.
noslram grajsanlur naturam, 525. Daemones, qoi gentes
C<jelurn irasceiur, 210. Culiim tenebris induetur, et qnasi
io fraudem deduxerunl, qualta passuii, 323. f)a?raone9
saccus iiidumeulum ejus, 570, 575. Ctrlum, id e>t, coesimulacris lalebant, 264. DaBmones hominum infestant
lesies viriutes, 504, 544. Coeli oinnes Ubesceot virtutes,
corpora, 184. Daemoiies horainum animas quondam d k i 408. C a l u m iransituruin, 508, 678. Coeluoi novum, 741,
iebant, 705. Damones in homines tyrannidem exerce744. Coelum quid moraliler, 8.
aot, 270. DaBmones virum in se Dei verbam uoa admitCognilio iguoralionero deUirbat, 138.
tant. 140. Dasmoaes qifomodo morbos sanare, si futara
Collis omnis excHsus humiliabitur, 51, 56, 435. Colles
praMicere queunt. 139,140. Daemones noo prius dimitaslabit Domious, 470, 476. Colles pro adversariis poteluot, quatn virtutibus sublalis, i n coosilii errorem comeiatibus, 439. Colles audiant judicium Domiui, 7. l o l l e s
pulerint, 16. Dsemones, princrpes Taneos, 364. Da?moiHim
exsilieut, 621, 650. Collium nomine propbela?, et sacervirlus ab impotenlia noa dilfert, 536. Da?monum vires
dotee iruelliguntur, 175. Coiles allegorice, 170, 505.
fraogcbat Chmlus, 182 Daemones periernnt, 560. DaeCollea pro inipieUle, 8.
mono.s raittenlur in abyssom, 207. DKmoniorura onus
Coiloquia huinaua dissipavll verbum D e i , 150.
quam grave est aidmabus, 328. Daemonia Babylonia
Colunib cuna suig pollis quid indicaal, 690. Columsaltabunt, 214. Da?monia lasciviunt in nobis, et tauquam
baruni nalura, 226.
choreas ducont, 218.
(.oncludendi yerbura, pro obridere, et aflligcre, 546.
Dago, externorum popnlorura simafacnmi, quod AscaConjecloris deflnitio, 65.
loni e l Gaza? colebaiur, 328. Dago conlritus est, 527.
C.ousiliarii roirabiles, 65. Coftsiliarius mirabilis. Dei
Damarum historia nalaralis et allegoria, 213.
Verbum, 164. Consilianorum muous et oflicium, 56, 64.
Damascus, Syrorum metropolis, 127. Damascus com
Cousilium aniiquum verum, 316, 317. Consiltura raareffibus suis et subdilis in Assyriorum potestatem venit,
gnum, quod a saeculis latebal, 149. < onsuium morlaliura 109. Damascus dissoluta et in fugam conversa, 244. Da
magni consilii destruet aogelos, 130. Consilium raalorura
mascuslolletur a civitalibus et ent in ruinam, e t c , 243,
iniqua cogitabil, 280.
245. Damasco (in) non amplius e r i l regnum, 244.
Consolandi verbnm, pro spe, 579.
Damnali suam ipsorum vicem lugebunt, 311. Danmaronsolalio ibi frcqueos, ubi esi poen.irum acerbltas,
lorum non morilur vermis, 400.
>86. Consolailo lacti comparata, 754.
Daniel senioribas Babyloniis jus dfxit, 65. Daniel,
Conlriiio a Doroino veuiel, 199, 205.
leriquetres, caplivi quidem corpore, non autem aoimo,
soboles, est orune peccalum, 211.
05. Daniel somniis falura praedixil, 2. Dauiel in agreConyza quid s i i , 631.
slium animalium formis imperiorum vires vidit, 2. DaC.or in corpore principatum l<*net, 436. Cor nostrnm
nielem cum sociis in regis aula eunucbum fuisse, 434.
omrii custodia seryandum, 25, 111. Cor lapideum DomiDaaielem (per) significantur prudentes e l perspicaces,
nus aveilet, 613. Corda perscrutatur Deus, 25. Corde
305.
mundi Deum videbunt, 91.
David mansuelissimus, 293. David choros ad hynmoCoroua pulch itudiuis in manu Dorainj,708, 71!. Corum moduSaliooem, p&almosque et cuKum Dei praeslanrona spei, Domiuus Sabaoih, 518. Coron oomeu siguiUorem insliluit, 30 David, Cbristi typus, 232.
fical eos, qui in Chrisio cum virtute et laude yixerunl,
Deebon ara oracula reddens ruit, 225, 223.
711. Corona s u p e r b i , 351. Corona conlumelia?, 565.
Desertum Dominus in paludes faciet, 602. Deserta
Correpilo Dei uiililate non carct, 673.
sedificabuntur scinpilenia,76,698. Et excitabuntnr priora,
Corruptibile hoc induere incorruptionem decet, 689. . ibid. Deserla relicloram agni depascentur, 77. D e s e n
Corruptio manavtt a peccalo, 520.
uomine quid In Scripiwra sicnificeiur, 611, 620.
Crapulalus cadet, et resurgere non poterll, 504.
Deus est spiritus, 349. Finis oplatus, la?titia plpnns,
Creatore nihil anliquius, 145.
70, Universoruin dux, 59. Omniura natura Domiitn%
Oedendi verbum quld proprie, 107.
138. Virlulum Domious, 753. Nostr salulis peritusartiCredera nos oportet, u i intellrgamns, 107,110. Crefex, 156. Ignis consumcos, 98, 170. Sacer e l magnus
deotfum pater eat Deus, 26. Credil (qui noo), jam judiladios In draconem sinuosam, 552. Deas principio et
catas est, 54.
ne caret, 501. Deus tantos est, ut oronia compleai, nec
Crucls venerandse erecto slgno, reslHuU fuit libertas,
ad ejus investigalionem via aliqua longiore, aul naviga188. Crux divina signura Salvatoris, 188, 213. Crucis prolione sit opus. 406, 407. Deus Tortis, Hebra?o monosy!roulgatto, 563. Cruce Christus nustri causa glorificalos,
labo dicilur, , 172. Deus Abraham, 3 Isaac, Deus
185. Cracem Christus universas gentrs nomine est amJacob, cur ita licilur, 43, 44 Deus quodam paclo geneplexug,189. Oucem (per) sumus adepti salutem, 632Xrura, 604. Deus de Deo, 503, 604. Deus ex Virgrne nalus,
cis partes qaadrifariam distincta;, qoid signiQcant, 188.
113,116. Deus in Judaea natus, 40. Deus se ad carnis
Cruce (in) laniom nobis est gloriandum, 188. Cracis 9parlicipalionem deroisil, 45. Dei natura mutatlonem
gnum manifeslum e l cortspieuum, 254. Cmcis sigaum
paikur, 601. Deussemper idem, cjusque senlenlia, vel
permulii in palmis, aut brachiis inuri sibi curabani, 496.
natura nunquam iromutatur, 5%. Dei virrs cum nullis
Cfncls aspectum et nomen da?mones renigiurH, 58.
comparandae, 752. D e i natora nibU sublimiua, 651. Deus
Cubiculorum nomine mansiones apud Deum signiflcanloco non coDCluditnr, sed in dignis snrsum requiescit
t ir mulUe, 335. Cubicula monuorum etiam designant
virtutibus, 729. Deos cum ulciscitur scetera, non ponil
sppulcra, 353.
bumanltalem, 236. Deus non csuril, nec laborat, neque
Cucomerarium, 13.
ipsitis sapientia3 erit Investigatio, 447, 448. Deum, cur
Culices conira ASgypiios, 114.
divin Scriplura iratum, doleutera et poenileniem dical,
Cupiditates resecUB aresconl, 288.
4. Deue perturbationum expers, 53. Deus iwper Cheru Dei, lioc est, angeli, 739.
bim sedcl, 420. Deus cur dicilur scdere,92 Deus e l u Custudes sancli qui sinl, 712.
cebil in consilio, 73. Dous m coeiu deorum judicabit, 43.
Cypartseas ascendet pro^tocba, 624,631.
Deus quibus hominibus. e i quomodo olim visus, 91.
Dcum vidil nemo, e l vivot, 732. Deo pncscnlia sual
Cfrnw, Medorum e l Fersarum rex, D c i christas, 201,
(

1NDEX ANALYTICUS

4135

omnia, 501. Deus uon in abscondito locutus, neque in loco


tenebroso, 522. Deus verbis olim praedicebal, nunc vero
reipsa efiicit, 238. Dens si suam a nobis revocaret providcDliam, uos interire necessum esset, 562. Deo (a)qui
se elongant, peribuut, 12. Deus deseril eos, a quibus
deserlus est, 15.
D i i de lerra ascendenles, qui sint, 140. D i i confialiles,
478.
Dextera Doroini, quid, 132. Dextera D e i , unigeditus
ejus Filius, 503.
D e x l h ad praeparatum sibi a mundi constitullone r e gnum vocati, 208.
Diabolus, Dei furor, 585. Diabolus, turpitudlois fons,
83. Diabolus, superbi partus, 211. Diabolus, uequUlae
et superbiae parens, 211, 540. Diaboli plura nomina et
que, 539. Diabolus, Babylonis princeps, 215. Qui adversus Deum colentes assidue bellum geril, ibid. Diabolus
superbia elatus, sociis secum assumptis, a Deo recessit,
55. Diabolus mortis appellalione signiflcatus, 519. D i a bolus se in lucis angelum Iransformal, 83. Diabolum is
babei palrem, qui agit sceleraie, 26. Diaboli vires superaiaa e i excis, 701. Diabolus salutem non consecuturus, 567. Diaboli (qui sub) tyrannide vilam vixerunt, i n
ferarum naiuram transierunt, 640.
Diadema regni inmanu Dei, 708, 711.
Dicere ideoi quod docere, 84. Dicere est aliquanto,
quam facere simplicius, aliquanto etiam acerbius, 84.
Dies duplo major, quani naiurais palitur cursus, factus, 430, 451, 432. Diei Domine Christi significatur i n caruatio, 558. Diee Domiui venit iusaoabilis, 199, 208,
2C9. bies ligni vilae, 741. Dies retributionis venit, 719,
721 Dies magnus quis dicatur, 21. Dies aeterni, 728.
Dilectionis perfecl* caput, 25.
Diliges Dorainum Deum tuum, et proximum tuum sicut teipsum: istud totum continel legem, 172.
Dioscuros navigantibus dare salutem arbitrabanlor
amiqui, 189.
Divi, so.u divinalores, exstlrpandi, 113.
Divinalio a Pakesiinfs inventa, 48. Divinatio, per mortuorum evocationem, 557. Diviuatiooes de corde dissipabit Dominus, 507,509.
Divinilas manet invisibllis, 91.
Diviles in infernum descendent, 77. Dlvitam anlm
camelis comparalae, 686. Diviiis et Lazari pauperis parab o a , 511.
Divili inslabiles, 49. Divlti inique congestae esomentur, 705. D i v i l i a , iiijuriarum e l conlitmelise horlatriees, 49. Divitiarum studium quara grave sit malum,
49
Doctores snnt capilis iostar, 221. Doctores mali causam mortis afferunt, 2*8.
Doctrin semen est disciplinarum fundamentam, 11.
D gmauim falsorum imago aoimo impressa est idololatri, 49, 58.
Dolor et roetus menti perpetuo tenebras oflfanduut,
534. Dolor abibit, 410, 411. Dolor, qui secundum Deum
eet, 387.
Dominus est unus, 497. Dorainus Deus, ipsa est T r i n i u s , 467. Dominus Sabaoth, cur ita dicatur, 95. Domiiius Sabaolh, nomen D e i , 581. Domiaus Sabaolh, unigenitas D e i Verbum, 91. Domlnus e r i t i n nomen e l io
signum perpetuum, neque deGciet, 624, 631.
Domus multa? si fuerint, in desertuiu erunt, 77. D o musgladio viduatae, 104. Domus ita desertae, ut i n eis
non sint bomiDea, 98. Domus desertse peribunt, 305. DoITIUS Jacob, quas, 47. Domtis Jacob in laqueo, 151, 132.
Domus Domini supra Grmam salutaremque petram fundata, 47. Dorous Dei geniibus, non Judaeis nota, 40. Dorous Dei in verlice raoniium, 59, 40, 42. Domus Dei est
in c a l i s , 43. Dumus pro mundo, 567. Domos, pro u n i versa invisibilis visibili^que mundi struitura, 97.
Dom.m, quod supra mundi conditionem esl, finem non
babei, 151.Doauma Deo unusquisque babet proprium,
#

Dormitio sanctorum, mors appellatur, 531.


Draco prioceps omnium, qu sunt iu aquis, 358. Draco
j u x U papyrura, calamum, bulonium, suurn posuit cubile,
268. Draco homincs, tanquam hiems aspera, steriles
eflicit, 590. Draco iEgyptius, 268. Draconis nomine diabolus iQtelligilur, 559, 510. Draco agetur in hamo,
338.
Dynastes, i d esl, prtepolens, 62.

Ebriotate ad omne malorura gritus disjiciuntur homines, 307.


l b r i o s i regnum Dei non possidebunt, 77.
Kbriiift cadVt ct non poierit resurgere, 301, 307, 315.
t b n i absque vino, 518.

41*

Ecclesia Dei una, 191. Ecclesia Dei ubique terrarum,


138. Ecelesiae ubiqne terrarum propagat, 545. Ecciesu
orbe tolo diflfusa, 181. Ecclesiarum omniutn u n a esi
ubique e l catholica, 565. Ecclesia catholica ab e x l r e n w
ad extrema pertingit, 390. Ecclesia, domus et c m i a s
Dei viventis, 711, 738. Eccle-ia, civitas nova, qa? saper
petramslatetimmobilispermanet, 404. Ecclesia, domos
e l mons D e i , 40, 41. 73. Ecclesia, bortus i h r i s t i , 6 6 0
Ecclesia, speluma, et slabulura firmum et s i a b i l e , -411.
Ecclesia, specula ct pacis visio, 318. E c d e s i a C h n s i i
excitari coepil, curo Juda?orum institula obsenrari des^eruut, 564. Ecclesiam Chrislus sibi virginpm caslam asd
vit, uon habentem maculam, vel rugam, 515, 712. Ecclesiae idem fundaraenta jecit, qui fundameuiuro est, 519.
Ecclesias Cbrisli supra peiram fondata?, 5 5 , 3 6 . Ecclesia
Dei in evangelico verbo aediGcata, 198 Ecclesia vivis
lapidibus conslans, expugnarl non potest, 5 t 6 . Ecclesia
(ih) Deus posult priraum apostolos, deinde propbeU*,
63. Ecclesiam niiiro cingit Cbristus, 695. Ecclesiae inuri
inexpngnabiles, 717. Ecclesis murus esl C h r i s t u s apostoli e l ejusdem d i s c i p u l i , 563. Ecclesia v i r o n i m
numero exigua priroum, inQnita autem multitudine deioceps aucta, 593. Ecclesiam angeli cuslodiunt, 404. E e c l e sisB inconcussa Grmitas clavorum nomine signi6catar
611. Ecclesiam (adversus) Inferi porta? non prsvaleba&t,
427. Ecclesia dealbata, q u antea nlgra fuerat, 485. Ecclesia valde dives. 404. Ecclesia innumeris virtutum capiiibus excelsa, 691. Ecclesia judicii et justidae plena,
594. Ecclesia Qiristi libera, 745. Ecclesia (io) animaniai
magna difTerenUa, 255, 256. E c c l e s i s in hac vita inter
impios, tanquam in medio mari relinquuntur, 312. Sed
lo futuro sa?culo illustrands suot, ibid. Ecclesia (m)
bonorum et malorura pueri simul coeunt, 183. Eccles a
Dei aquis olim, et Deo omnique bono desiitula.
aliunde nrnc iis irrigua, 460. Ecclesias ab apostidli de
gentium conversione factsc 194. Ecclesia? per apostokis
excitata?, 17. Ecclesi insularum voce desi^nata?, 506,
512. Ecclesia (in) salulem cum gloria percipiemus, 533
Ecclesiae terrae luxerunt, 505. Ecclesia Juda.oram adultera, 26.
Echinus allegorice, 218.
Echo quid sit, et ex quo et qaomodo fiat, 2 . E t
moraliler, 218.
Edamus etmbamus: cras enim raoriemar, 286, 290,
501.
P.dom, qaa3 regio et quid roystice significet, 719,720,
723. Edom Interpretatur, fulvus, vel lerrenus, 721.
. E l Hebralce, quid i n Scriptura slgnifical, 150, 272.
Elamit interpretantiir contempiores, et i n r a i b i l e t
hoslilesque signilicaot potestates, 290.
Elatio anlmi quid e l quam pessima, 14. E l a i i o oaois
quiddam habet dsemonicura, 55.
Eleale et Eeebon clamavit, 223. Eleale traositus ioterpretatur, 241.
Electum genus, 492. Electus Domini Israel, 507. E k r t i
pauci, 456.
Eliacim, regis Ezecbi ceconomos, 417.
Elias solitudloedelectatus,bomiQum turbas s o l ^ a l effuffere, 5.
Eloquium Dei Um plenum, 376. Eloquium D e i ignitum, 99.
Elymam oris sui spiritu divinus Paulus excccavit,
552.
Eramanuel interpretalur, nobiscum Deas, 150. Emmtnuel est Dei Yerbum, quod carnem assumpsit, 117. Emmanuel, fons aqua sauentis in vitam srteraam, 129. Emmaouells appellatio non est de fuiuro, 114. Emmanoel
Judffiis scaudalum, gentibus stultitia, 155. Emmaooel fx
sancta Yirgine oatus, 117. Emmanuel adbac paer, qaod
in Adamo manserat, purum e l Incorruptom, est imitatot,
118. Emmanuel nomen ejus vocabis, non rocaboot, s i cuti in Evangeliis legilur, 113.
Ephraim, columba ameus et vecors, 274, 275, 671.
Ephraim nomine cur decem Israelis tribiis appelleatnr,
109, 113.
Episcopi, non lanquam principes, a u l imperatores, sed
consiliarii a Deo conceduntur populo, 56.
Epistol biblinaa super aquas, 252, 253. Qnm siet,
258.
Epulse spirituale^, 640.
Equos sibi multiplicare legc prohibitum, 49. Eqoorum usum omnes sauciitate illustres semper sunt atersati, 49.
Ericii qiiid designent, 215. Ericii in B a b j k n t o m B
domibns habitabunl, 214. Sunt mores spinis acutis borridi, 215.
Errantium cor instabi'e. cbriorunique naore, cupkUUUbus agitalur et vacillat, 615.

AD PROCOPII EXPOSITIONEM l i \ 1SAIAM.

4137

Errorc (ab), quem dudum secutus sis, recedere perdiflicile, 650.


Esau, Edom dichis, qai terram signiQcat, quod lerreno
v i l geuere delectaius s i l , 282. Esau priinogeniius, sed
odio babitus: Jacob autem a D P O dilecius, 9.
Esebon, Moabiliea civitas, 256. Esebon camporum
fertilitas, 239. Esebon, iulerpreiatur, ratioues, 241. Est>
bon

laniPDtalur, 237.

Fornax pauportatis, 341.


Fornicalio, id est, idololalria, 44. Powicalio dup.ex,
animi e l corporis, 50.
Foriis quid a gigante distet, 62.
Forlitudinis duo extrema viiio^a, 83.
Fraudes, q u divmationc cons anl, 423.
Fructus horreis sempiternis digiii, 16. Frnclus autum
Bales, pro vitaa suavilatibus, 16. Frucluum spiriiualiuin
ubcrtas, 650.
Fullonis agerquid mystice, 110, M l .
Fumue iu ignem mutatus, 758. Furaus furoris Dei, 756
758. Fnmus inoraliler, 111.
Ftindamenla teiraa tropice, 305. Fwidamenta, id est,
pii homines ut aposloii, proplieUe, elc , 504.
Fueiculus sceleram, 81.
Furor JXtmini, tanquam vallis suflphurc succensa, 576.
Fiiror Dominl sicul grando, 548. Furor Domiui super omiips genles, 408. Furor Domiia judicii tenqjore i n impios
veiilurus, 590. Furor tTdpns cum gloria, 376.
Ftura qualenus perquirenda Cbrisliams, 141.

Eunuihusne dicat: Ecccego sum iignum aridum, 656,


637,638,617.
Evangelium est verbum super torram abbrevia'um,
172. Etangelium est Dei virlus, 450. Evangelinm ut a
legeveteri ditferat, 525, 760. Evangeliorum (tn) ora.ulis
n&ail pravum, nibi.que sinuosum, 519. Evangelii lueew
aversaales tenebrae roeniis excipient, 142. Evaugelium
ante Salvaloris ad\eutum aiinumiatura in ignoraniKC teBebris ambulautibus. 145. Evangelii pra*dieatio viiam
conciliat eteruam, 552. Evau^e ium (qui) doccot, de
Kvaugplio vivant, 501. Evangeliuui i a uuiverao muudo
pradicaudum, 42.
Evangeiizantium pedes speckni, 590.
G
Exacwrts carpuuiur, 70. Lxaelorum virgam dis*ip.ibil
DcuTinus, 141-147.
Calea salulis, 594.
Exceisi conterenttir injuria, humiliabuntur, et gladio
(ia4ila?a geniium, 397. Galilara erit mafiifesta, 395, 597.
cadent, 176.
Gaudium lympauorum cessabii, 305. Gaudium v c r u a
Excomiminicatioois pxempla, 205.
et solidum, est Cbristus, 652.
Ezpchias absque virili semine conceptus, ut alunt J u Gaza liogua Persica, idem esl quod divitia?, 453.
daei, 117. Ezecbis pielas insignis, 171. Ezeciiias fuit m
Gazareni qui dicaniur, 556.
Ueum admirand pietalis, 414. Iuduiiur sacco, 418. Ez. Gebon p e i i b i l , 225.
cbias suis precibus Itapsacs fudit exeicilum, 552. EzeGedeone duce bosiium innumera multitudine superata,
chiae oraiio, cum aBgrotavit et morbo convaluit, 429,
qnid sgiiiiicel, 147,148.
450. Ezecbiae vita3 Deus quindeclm adjecit airaos, 429.
Genesareib lacus, in Evangelio raare vocalur, 144.
Ezpchi ireceota auri lalenta tributi imperavit Assyrius,
'Getoltus abibll, 410, 411.
175.
Gentcs omnes, tanquam guUa de cado, et Unquam saEzccbiel Dei gloriara per a oigniaLa \idit, 92.
l i v a , 646. Gens univer-a, et subjecla genti muliiti.do d i l ferunt, 42 45. Gentes a d^monibus captiva? detinebantur,
699, 704. Genlibus visus esl reslilutus, 555. Gentis, populique oomen conjunctim frequenter usurpalur, 11. Geu1'alx tropologice, 46.
Famis nomiue quid sigaiOcetur, 141. Fames dura, q u
Uum singularum uomine coDiiiieotur pauci, 45. Geoips
s i i i n Scriplura, U i - 1 4 5 . Fames audtendi verbi 1 e i , 61. olim ca?C33, nunc visum adepue sunt, 477. Genies omues
Farnem (propter) multiludo facia est moriuorum, 77.
tanquam gntta s i l u l e , 445. Genles Isra litarum Ulii, 484.
Fames iuvadet eos. qui copia reram elati, io cajteros
Gentes oumes in Christum speralura?, 319. In gentcs omgeiulanUus se geruul, 591. Famem sequilur glauius, 584nes Domini manus excelsa, 221. Gentes permisit Dcua i
vns suis ambalar^, 619. lnter genles hidicabll Dcnninus,
45 Geotiam muliarom vox in montibos quid oslen.m,
Felicilaiis praedicatio superbiam parit, 71.
205. Genlium omniuro voiationem unigenirus Dei est opFfiium pru peccalis, 476.
ratos, 633. Gentes Deus ad pirituales invitat epulas, 040.
Fcrarum provocabulom t-opice, 640, 641.
Genles ambulabunt i n lumioe Christl, 680, 684. Geiuc*,
Ferroentuiu modiiruiu totam adullcratroassam,5 5 .
qoas non servient Christo, penbunt, 680. Gcntiuin limo.Fideliuin nutriiii reges t t D U i r i l i * regiua*, 566.
cessavit, 393, 396.
hide> una. 191. Kides est inlelligeiit!* racbx, 598.
Geon, yEgypti flnvius, i d esl, Nilus, 269.
Fides intelligentiam necessario prajcedere debet, 107.
Gepha, regio barba-a, q u * cameloruin commendatir
F i d e i compeudio justos facit Cbristus, 555. Fidem et
fecundiuio, 686.
oppia virluluiii Deo oilerre decel, 22. Fidei sculum,
Germen bcatorum hominnm floreiis, Tructus edidil i:bc5 J 4 . Fidem bibere, 145.
res, 383.
Figmenlum suum Deus non odit, 552.
Gibbor Hebraice quid, 150.
Filiorum dilferentta, 11. l i l i o r u m duplex genus, 157,
Giezl aiigeli vjsi sunt armati, 675.
158. Filiorum appellalio i n sacns Schpluris, quid, 8.
Giganles coeli condudentur fundarcentis, 2C8 Giganlis
Filius glorituat Palrciu, 497. Fdii per adoptionem, 485.
nomen in bonam parlem usurpatum : et quid istud signiiiF i l i i a.it-ni Dei mcutili sunt, 294. FUii bujus s*culi,
cel nomen, 62. Gig:>ntes omnes sunt exciiati, 220. Giganfiliis lucis prudentiores, 167. F i l i i iniqui, semcn nequam,
1 1 . Filius bomims veuiet iu uubibus, 264. F i l i i Dei om- tes veniunt, ut impleant iram Dei, 199. Gigant^m qui r c perit, accipiet spolia, 562. Giganles tropice q u i d , 203,
ncs dicuulur bomine9, ralione crealionis, 484. Filius D e i
natura ex Deo Deus, 505, 554. Filius Dei Unigeoilus
soius peccali taqueus evila\it, 180. Eiiius Dei repleius
Gtadius Domini i n c a l o est Inebrialus, 40S. Gladiia
est aquis, 460. F i l i i Dei divinilas iuvbibi.is, 91. F i i u Dei
Domini sanguine esi impleius, 4C8. Giadtus, id est, Uei
gcneraiionem quis enarrabit, 596, 604. Eiliura novil n u l verbum, cujus ope daemonum fraudes propelliiuus, 552,
lus, nisf Paler : nec Palrein, nisi Filius, 125.
594. Gladius oralioois, 46. G l a l i i in aratra eonlundcniur,
59, 46. Gladius adversusdiaboli l.vrannhicm e x s i i l i i , 552.
Flos de radice ascendet, 176. Explicalur varie, 179.
Giadium sanclum, magDnm et vauium supor serpentcm
Flumen Dei repielum esl aquis,582. Flumina Dominus
draconem fugicniem luducet Domin.is, ^54, 357, 58. G b i n ioaquoso faciei, 489. Flnmiiia, pro teitlationum insuldius quid mysiice, 181.
iibus, 484. Fluminis impeius liiiicabtint civiiatem l i e l ,
254. Flumina aquaa viveniis, 193. Fhimioa elevaveruut
Glorie et hrnoris dilTerentia, 108, 195. Gloria Dei uni
vocem suain, 254. E l simul mairu plaudem, ibid.
versu? orbis repletus, 94. Gloiia Uomini erit in i n ulis
Fluvii lerr.v omnes, tanquam regio babitala, 252. Et maris, 504. Gloria Domiiii Yidebitur, 433. Gloria, id eM ,
quid hoc designei, 254. Fluvius pacis, 405. l l u v i u s i n Christus, 734. Gloriam meam alicri non dabo, 538, 541.
cl.vius iu Sion decurren*, 382. H u v i i pro legis docirina,
GJoria bominis, tanquam flos f e n i , 435. Gloria pcccato476. Fluvii numine pbilosopbandi intelligitur ratio, 268.
rura descendit iu iufornum, 220.
Fluvios Doinious deserlos iu coinmiaatione sua ponei.570,
Gloriosos conlurbabit cum forllludine Dominus, 176.
572 e i 513. Fluviorum eliam noinine aposioli, et evanGomorrhas noraen quid siguilical, 17, 217. Goniorrltai
gelisla? signaniur, 492. Fiuviorum muilorum nomlne i n populus quid indicat, 20. Gumorrha?ae sarmrniuro fecil
LeliiguuUir aiigeli, 404. Fluvii yEihiopi*, qui sint, 257.
vinea D e i , 15. De Gomorrbaeis nibii omnino superest , 1 7 .
Fons perennis, 660. Fcns egredieiur de domo UavW,
Gramen, gciius herbee maxinie fecundum, 161, et quid
potabit lorrentem inimicorum, 624, 62. Fous aqua samoraliier, tid., eu-., 162.
lienlis io viiam wteroam, 6 1 , 196. Fonles apparuemnt
Graodiiie D P I inteligitur ira, 590. Grandinis copia iti
aquaruni, e l tevelata sunl orbis l e m e lundamenta, 19t>.
iEg.vpto calamilosa, U 5.
Foules apeneolur in medio cainporum, 456. Fotites taae
braila per Chrisium d t a , 616. Gralla supcrabundavrt
4is4 196. Fomes sa.uiis, 196.
ubl abiindavit deiictum. 28. Gralia salvi sumus, 516.
Grex omnls Domioi tapersui, 10.
Forcepa myslice, 99.
PATROL, G R .

LXXWll.

130

4i:

INDEX ANALYTICUS

4139

Httrelici oppugnant Ecclesiara, diabolo, taoqaam duci


roilites, obtemperantes, 427. Itereiici sophislicarum ratioDum fastu veritaiem oppugoare, vel perseculionem
movere conantur, 252. Hserelici asp.dibus comparati, 184.
Haereiico> sileniio opoiMet vincere, et cum eis de rebus vanis decerlare, 427. Haerelicus, post adUorialiooem
alieram, devitaodus, 427.
Hermogeoes a divino Paulo Satanae tradilus, et cur, 205.
Herodiaoi qui fueriul, 181.
Hieroso yma ad SiouLs siia radices, 286. Ilierosolyma
per Assyrios expugnaia, 285.
Homo primus le terra terreuus, secundue de ccelo
ccele3lis, 509. Homo preliosior lapide ex Suphir, 210.
Homo omnium ratione prasditorum, pos.L angelos, praesiantissimus, Deique Imagine honoratus, 50. hominis
fabrica nihil est, quod quisquam reprehendat, 515. Horoines Dei veluti qna?dam sunt germina, 562. Homo in plaga
exsisleas. et sciens ferre infirmitaiem, 546. Homo comedeus bracbii sui carnes, non saturabitur, 159. H o r i n e s
fcrrei in aurum et argentum conversi, 694. Homines elongabit Dominus, et mulliplirabuutur, qui relicli suni in
terra, 98. Omnis homo a cogniLione est inlatuatus, 671.
Homo, qni puer DPI dicitur, 576. Homo Juda, germen d i lec um, 73. Hominis v i u septuaginla annorum spalio concludilnr, 29, 300.
Hmtesii dffinitio. 83. Honesii nalurse non adhaerescit,
qul iii Dominum non credh, 83.
Hnnor pro requie, 185.
Horlus Christt floribus abnndat, 631.
Ho^annj i n excelsis, puerorum iuclamatio. 138.
Hn tia?, quse umbram futwrorum bonormn habebant, 22.
Hos.ia, qtiaa lollit pec^ata miindi, 22 Hostiam viveulem
un.unquemque seipsum olTerre decpl, 22.
Hum^ri nomine sii;nificantur vires, 199.
llumiles [)eus gratia cumulalos altum evehll, supprbisqitP resistit, 649. Hnmilcs populi salvabutilur, 2'25.
liumilos pxallab ntur 321. llumiles, pro beatis rcrum
arcanariim in!epretibus, 38V
llyinnorum modulaUonem David lastiluit, 30.

I
Idola ex matcria pretiosa coastabaat, 63. Idola coll ceepcre, lege Dei despecta, 7. Idola dpargentata ac deaurata
comminueniur, 371. Ab Idolis nibil adjumetili sentiebant,
qui ea fabrirabaiit, 59. ldolorum cullu sublato, bonorum
epem annnntiari decult, 231 Idolorum arguitur imbcctlliias, 528. In idolis abscoadebantur d^moiiia, 166. Idola
Augvp'i'>rum aniinalibus consecraia, 528. Idoja j E g y p i ad
Sa vatoris adventura commoia, e l in ajbrssum delurbata,
166.
Idololairia cur fornicalij dicatur, 55S. Idololatiia falsoruro <logma'um, 19, 58.
Idololbyiisqui vescuntur, d&raoniorum participcs fluot,
166.
Idum*a erit i n desertum, 285. l n lduma mactatio
multa, 408. Iduoveorum geng ad Arabi pelrara maxima,
ab Lsau dediicia, q . i Ldnra dielus, 282. Idum f i semper
Israeliiis inirnici, etsi me.que populus a duobus fratribas origlajm duxerit, 282. Idumieorum sapieniia periil,
283..
Igoi* duplpx virtus, 109. Ignts urens accendetur, 167.
Ig is ardeus cuoctis diebue, 756 Iga s progrrdieiur in
monlp.s ratioue prvditos, 170. Igois saociittcai, 170. Iguis
opus cujusque probabit, 98. ignis vindicue eempiierii33,
577 Ignis murus, 135, 288. Siue Igne divino neminpm
urgari possa, 98. Igoem Doni'nu9 pluit i n Sodumam,
56. Ignis appellaiioite sanctus signilicalur Spirilus, 629.
Igni cur Deum Scriptira comparat, 98. Ignem \n se accenderunt J u d r i , 577. lgnis per allegonam fuse expiicaius, 98, 99 Igrm pnrguioriua, 99 Iguis inferoi iioo exstlnguetur. 400, 576, 758, 759. Ignis rayalice. 58.
Iltusores nulla veritate, sed vinulis opinione ducuntur : et Rabbi eognoniPnium sibl comparant, 66.
lmainP3 sanctorum niartynim in navium proris olim
depirt:! , 1^9.
Imperbim Chrisli s^mpiiproum, 12.
lrrpipias, qua) latebat, producetur, et redarmelor,
504. 513.
lutplus prrvalet ad^ersus jastum, 612. Tmpius cum in
maOrum muUUodinem veitit, ontemnil, 288. Tmfiius ji:Ktitiam nnn discet i n terra, nec vehtalcni faciet, 326.
tinpius atifcretur, uk non vldeat gioriam Domini, 326.
impius super Libani c.pdto* exaltatug 178. impius, pro
riiaboto, quod ipse sit impieiatis auctor e l princpps, 560.
lmpium QirisAus inierltci t siiritu lahiorom sr.orum, 532.
Irapii quibus rcbus tcrreri solcnt, 312. Impii conieren-

for, 55, 38. Iropiis non eftt gaodiura, 649. Tmpiof olciscan
lur adversariae potesiales, 207. Impiorom roulliludo naari
comparala, 192 Impiorum opulpntia ce*a!ni, 305 313.
Impiorurn civitas iu sa?culuni non a?dilicabitur, 316. Itnpiorum terra cadet, 329 , 351, 333. Impiorum via recu
racta est. 475.
Iroproborum non potpsl nno lofplix exitns esse, 67.
Im^robos Dtagis resipisccre quani i u l e r i r e , Dens tualiui,
Incanlatto ab ^ v p t i i s inventa, 4S.
Incarnaiionls divinae negoiium, 117.
locpnsi noroine quid signiQ.aiur, 23. 24.
Inclamare in Scriploris quid s i l , 197.
Incredulilas, foraicationis animi et corporis cansa, 50.
Incrediiloritm semeo in perdiiionem facium. 5 9 3 .
Increpandi verbum quo sensu sumptun, 250.
Infernus subtus exacorbatus est, 220. Iufernus dibtay\t animam suam, et aperuit os suum oe ces^et, 77. IIH
fernum depr.edatns est Cnrisioe, 132.
Iniquilas, tanquam ignis, succendetur, 159, 161.
Iniquus ex ulero, 541. Iniquus deilciel, 354, 360. loiqui ex afiorom abigendi consorLio, 55. Iniqui comburpotur, neque erit qui exslinguat, 33, 38. Iniquorum Dees
perdpt iujuriam, 210.
Injuria proptdsanda, 26. Injuriam qui facere dicaatcr,
211.
Iniusliliae genus dnplex, uoum animi, alterum corporis, 26.
Inopia non e<l timentibus Dominum, 676.
lnsulaB exsppclariioi Christum, 5H0, 680. fnsnlaeper alleicorbm, 5t)6, 512. tasu' pro Ecclesiis, 413, 466. losuia
etiain aniraam voluptalibns iDuudaUru significat, 472,
522.

Ira quid a furore diAVrt, 89. Ira furorfs D e i , sicnt igeis


dpvorat, 3 6 . Ira quasi fluvius violeutus venirt a Domio%
675. Iram suam riesaneto DonHiius induc.t super bai-itatores tprraB, 354 , 556 , 357. Iraro suam D P U S geoieia
iaiqtiam m i t i e t 165.
Iracondus vir, minime pukher, 663.
Irascor. Non irascetur iri (inem Deus, neque in sa?culuro iracundiam servabii, 194.
Isaac Detim vidit, 91.
Isaia^ prophela, Arao* fiuns, 417. fsaias carbone diYis*
mrgatus, 100. isaias aposiola us graiiam oxcepn, 102.
saias cur trito c l crasso utpbatur pallto, 275. I<ai labn
expiata carbooe, 616. Isaiae os Detts implevit p-oph-Uri
spiriius gralia, cum purgaiiooe opus UOD haberei, 98.
lsa^as ut vidit Dominum 91.
IsraPl, id esi, divinifaiis contrmplat^r, 659. Israel primogcnilus Di, aon auiem unigemtus voiatus e s i , 9 . 1 raeT, ba?rediiatis Domini funiculu, 8. Israel, De\ popMlus, solusque benediclus. 272. Israd seipsum veodidsi,
541. Israel fuit (idei Christum p r i m i t i c , 272, 73. I rael sancius io m^dio exaltatnr V c t - l e s i s , 198. Israfl
cmmis domus dplortaior coo<eotionibos, 100. Urael gk>ria elpfaguia deficient, 246, 248. Israel avulsus adxpniii
Chrisii, et inserta? gentps, 124. IsTaelts froclu lerramai
orbpna impletum i r i , 342. Ab Israel Dominus ab*mlit caput, ei caudam, e i c , 139, 160. Israol ^gre^sns de lena
iEgypli, taaquam dies, 191. Israel lnx erit in ignem, 167.
lsrael iiitplligibdis quis dicalur, 533 , 53*. Israeli^ i r b quis3 salvabuatur, 18, 171 et 172. Israel salrabitn^ omM % ctim geo ium innavcrit plpnimdo, 362. Ismeits OUi
quando colligeatur, 123. Israel filii multos d;es sedobunl sine rege, e l sine sacrilicio, p t c , 18. Kon oeaes
ex hsrael suul, i i sunt Israeliue, 18.
IsraPliiae graviu., qnam J i d * i , peccarant, 155. f<rael i t s ad viluli confectionem aidmum adjiriont, 5. fsrafbi.-e
1u duas partes per Jeroboani dlvisi, 75. iKraeliiae a se
Deino fepnlerunt, 9. Idola religiose eolncrunt, ligno i t
dtcerent, Deus roeas es tu, 10. IsraeHla v e w ciboe, iEg^piiiis nunanam comedit, 16. Israelita rerus ccelesti psoe
outrilur, 16.
7

J
Jacob, seroen Abraham, 455. i a c o b , Dominl porlio, H.
Jacob palriarcfaa cor poslea Israel nuncupalar, 157. Jacnb
auferetur iniquitas, 335, 341,543. Jacob tilii germinabunt,
535, 540. Jacob Deum vWit (acie ad faciem. 43 Jac b
Denm bomlnis specie vidit, 91. Ad Jacob Verbum, qi:ol
prat in principu, misit Paler, 157. Jacob appelialio^fn
Israelpm i Juda?am divisa, 75 In Jarob Domiaos mi-\i
roortem, 155.
Jacobus(divas), Domini fraier, primas Hlerosolramrea
episcopus, 247, 232.
Jasus interpretatur, conrertena, 107. Juda?orum reliquiarum sub mundi tiorm salrandarum lypas, ibid.
Jazir, Moabiiarum civiias, dirppia, 257.

ilil

U42

AD PROCOPIl EXPOSITIOVEM IX ISATAM.

Jazir interpretaUr, robur, seu vircs, 240.


Jebos ciTitas, 555.
Jejuoium ad qjiid institatum, et ut jejunaDdum, 24. JeJunium absque \itiorum abstinentia oon prodest, 656. Jejuaii veri clamor ad Deum usque penetrat, 657. Jejunio
anima est huroilianda, 656. Jejunium verum corporis quidem lalxjres i n occolto subit, vultus aulem bdaritalem
in apertnm depromlt, 657.
Jericusmurlsola Josnevoce dejecti.atqne prostrati, 5 7 .
Jeremias, urbs valida, murusque aeneus firniissimus
4i Deo vocatns, 307.
Jeroboam impius, ad qnera decem trlbus, relicto Da i d i s r e g n o , defecenmt, 258. Jeroboam decem tribue
4sraeHiarum deOcere curavit, 7 5 .
Jerusalem lateribus constructa, 157. Jerusalem, civifas
dives, 403, 404. Jprusalem tripliciter inlelligi coDvenii,
5K2 Jerusalem vrrgo, qua? naliara habet idololatriae la!>em,
423 , 424. Jerusalem sensibilis cum a JuoVis est adempta, pia quoque urbis disciplina sublata est, 564. Jerusalem recens, qua?, 712. Jerusalem receniis propugnac u l a , qua? et qualia, 917. Jerusalem ctelestls, civitas Dei
viventis, 4 3 , 256. Jenisalem, quae sirrsum est roaier n<stra,43. Jerusalem leTreaamrepudiavit Dominus, 594. l n
Jerusalem o.lm In manu Uomini connexionis v i n c u o s e r vata. nunc relieia est, 67. Jerusalem, veluti superliminar i a , 9 4 . Ptopler Jerusalem non quiescet Dominus, 708.
aferusalem regnabit Domimis, 304, 508. De Jerusalem
Domitti verbura exibit, 39, 40, 4 4 . Jerusalem in fructuurn
habiiabilur ubertate, 701. Jerusalem Cyri, Dariique i n staurala mandalo, 690. Jerusalem praedicuntur aflliciiones, 357. Jerusalem fletu (le>it, 371. Jerusalem Babykmis
nomiae miarupata, 5 4 5 . Jerusalem cum eversa fuit, mira
erat iutegrorum virorum paucitas, 19.
Jesse, Davidii pater, 184.
Jesus Hebraice Sahatorem significat, 324, 551. Jesus
Nave reges quinque vi captos spelunca cooclusit, 508.
Jesus Nave, reliquiarum Israel typus, 18. Jeeus Navc,
e r i Jesu typus, 704.
Jesas, Josedechi filius, sacerdotum princep*, 188.
Jesas Christus nnus Dominirg per qaem omnia, e l aos
per fpsum,468. Jesus aobis auclor salulis,127, 715. Jesus
carbunculus, et adimas vocatus, 616.
Joach, filius Asaph, a coramenlariis, 413.
Joachaz captivus, 120.
Joannes Bapt. loceraa ardens et lucens, 441.
Job slgniOcat eos, qui animo maoenl iufraclo adveraus
o m n i a , 505.
Jonas ex ventre celi remeavlt incolnmis 115.
Jordanis relroactus cursum s*jsp*ndit,5lQ,572. Jordaais
deserla florebunl, e l exsultabunt, 437.
Josephus somnifs futura praedixit, 2. Joeepbus per spi<5as q n sibi, et fralrlbas eesent eventura, pravidit, 2.
Juhal, musicorum orgaoorum auct<>r, 7 7 .
jud.va firmamentis sublatis concidit, 67. Juda^a-corniit,
60. Judsaro Nabucbodoirosor postremus expognavft, 156.
Judwt uode sic vocatl, 282. Judael, tilii ecelerati, e l popn1's iuiquitatibus plpfios, 17. Juda?i versanlur in lenebri*,
5 7 7 . JudaH s t u l d , 345, 546. Joda3i a Deo averei ob fidet
caecitatem, 104. Judael coofusi stmt, cum gentes ab idolorum cultu ad pietatera transierunt, 4 7 7 . JiidaBis visus est
aulemptas, 5 5 5 . JadaBorum meos veritaiis non admiuit
lumeu, 346. Judaei crasso et pmgui iugeuio pra>diti..29.
Judopi magU, quam Ipsa bruta, a rationp allenl, 10. Judai
patrem sibi diabolum ascripeernnt, 10. Judeos nunc
etiam ocmpat perlioacia, 153. Juda?! assimilaniur Babylorri quia irapii, 15. Jadei abacti, quod divinis non paruprint monitlR, 4. Jodsei corporalem generis splendorem,
boc est semen Abraha? jactabaot, 12. J u d e i in veleri lege
nent, 153. J u d s i sterilibus comparanlur arboribus,
. 1 0 5 . Judaeorum impietaiis, et calamiialis epilogus, 66,67.
J u d e i cur Sodomoram et Gomorrtue nomine voeeniur,
18. Judieos separalim morbo afiScl, sed oroui confertim malorum gcoere, taDqoam colluvie. opprimi, 14.
Judaei non facile credebant propbelis, 280. J u d o r u m
sacriiicia aversaiur Deus, 22. Jadaorum eordl, cam legttur Moses, obipndliur velamen, 546. Judcorum deserla
domus, 48. Jod&i ut furenubus militibos Jpsiim tradidernnt, sic et ipsi Romanonim copils tradlti, 68. J u da)i qaod 1n Salvaioreai scelns impie comoailtere ansi
siql, jugi per ftoraauoe intenlu ponfti sunt, 157. i u d s l
non poluere gravius peccare, quam cum dixeront: Tolle,
toile, crucifige eum : nnn babemue rtgem, nisi Cesarem,
15. Judaeos dispersos Domious colligel a quatuor ler.te
plagis, 186. JodaBorum rellqui salve feci eont, 17.
Judas botrws inatilis abscissus, 255. Jodas ct Ephram,
poet Babylonicam servilnlem, Hierosi lvmis Mroal bahilarunt, 188. Judas promissione ( hrtsit hocoralos, 9. J u w pseodoprophrta, 161.
4

Judices cauponibas noa absimile^, 84, 85. Jod cm


monus et ofGclum, 62. Judices supra ihronos duodetisn
sessuri,^36.
Judiiium nunc esthuhis mundi, 701. Jttdicimn Domino
cum pcipulo suo, 27. Jadtcium ia veritate educet Deoe,
465. A d judidam veaiet cuai aenioribus populi, 69.
Judicium In deserlo requieseet, 3S5. l a judicio DtMnina.
exercilnum e x a l u b i t w , 77. Judiciinomiae eiiam legem
significari, 465.
Jugum lcgis, 148.
Justiflcamur non ex opeiibus jtt&liiir, aam fecimas
nos, sed eecundum misericorduun Dei, 494.
Justitiaa porUe, 324. Juslitia Dei in s^culum, 182. J u stilia Dei aon deflciel, 580. In just t a Ueus saoctos
4>lorificabitur 77. Justhia ia Soa clvitaie fidcli requievit, 50. Jushlia babiiabit in Carme 585. L t oblfntbit
justilia reqtdenx, 386. Jnstitia, noa mtraia, custudii ac
tutatur civitatero, 621, 622. J u s t i t i gpaeraiiooea ?ofabuntur plaataiio Domini io gloriam, 698, 705. Jtistiliim
qoi fecerit, Iseiilia cxultabil, 710. Ju4itia3 discip iia<
mystes, et inilialor, Chrisius, 326. Ju$iiiian esuricn <
et sitientp*, bead, 511. Justitiam discitP, qoi habitals
tprram, 526. Justiliam qtri uoa didicerit, in i a i e n u i i u
i b i l , 526.
Jus'us ex flde vlvit, 576. Justos prior et accusa'* r
snl, 45, 94. Jastus palm comparatus, 105. Os Jusli n.c
dliabitur sapieotiam, 196. Jusium qnemlibel odpn.it
Juda?i,inutileraque vociubaot, 622. 4ustorum cogiution( s
ennl eliam judicia, 89. Justorum vla pra?parata, 322,521.
Super justos ocnlus Domird, 25.
Juati viri tolhiotur, aeque qulsquam est, qui considerel, 636. Juslorum decem nomine civitas servari p<>tpst, 19. Justi quiaque si inter Sodomltas fuissent, i u n
periisseat, 66,73. Justi sepullnra erit in pace, 636. J sti in nubes assumentur u i in aere Domiao occurrenles,
ut cim eo perpetuo degaat, 309.
Juvenis moribus, 64. Juvenes remp. admini^trare, nrn
leve raalum est, 65.
?

L
Labia impura cur habere dicebat Isaias 95.
1 abore quae oobis Ipsicomparamus, ea diligimn^ ntagi.',,
et in majori hahemus prelio, 3.
t a c geotium quld sit, 693. Lac rKionah, 624. Tnc
per metaphoraaiD, 685.
Lacryraarn omnem Domioos aofpret ab omni farie,
516, 319.
Lacus ipsos, maria vocare Scriptura so et, 192.
l.astare, sterili^ qua) aon parie, P l c . , 609, 61u c l 611,
G20.
Lfftabnnliir qni habitani <n pftra, 469, 472.
l.aMilia recessil omais I P 4 T P , 303. I 83.ilia sempllrrnt
stiper sanctoram capul, 525. L e i i t l a ex omni domo tollemr, 385. L e t i l l a iniquorum desceudet in Inrertium,
220. l.aaiitia aviuia, 410. LaHiliam bibpnt in moate Sion.
316, 518.
Lancea moraliler exposita. 46.
Laodica?a, urbs floreniis^ima, 245.
LapU angularis, electue, et prpliosas 1n Ston, \?#.
Lapie prel>09as i a fundaraeuii S K O immissus, 349. I
)ides de via projicipDdi, 647,, Lapides, id esl, orbis l r r
uodamenla, 196. Lapides sancli vohuntur super terr.ni,
646. Lapides electi. 617.
Laqueus in cubilibns ubiqup, et in domibus slmLl,
470, 477. f.aquei aaimomm vitandi, 478.
Laer Ube-cet, 304, 314.
Laterps cecidemnl, 155. quid allegorico, 157.
Lavacrum regenerationb uos purgat, 27. Lavacri sclutaris gralia, 46^
Lavacro saerosaitcto qoasi nlx dea'bnmur, 28.
Laudatio foriem aunquam iaeolentem facii aa.mum, 71.
Laas quid a gioria e l booore distet, 168. Landra quiqciam accpplas Deo non decaniabil, qui faisus de endem
cogiialiones menie lueatur, 195. Lans non eslpulchra tu
ore peccaioris, 581.
Legali turbabuntur, 199, 208,209.
l.eo, aoiraal natura crodivorum, 185. Leo ct bos co
mrdont paleas, 741. L e o , filolus, atque lanms aimbi
pasreaior: et puer parvus durel eos, 177. L*o in tribalatiooe et augustia,566, 367. Leo, sicut bo*, vescelur p*)e(% 177. Expotftio hujus loci, 182, 183, 184.
Leprosi exlra castra pelii jubebaulur, 92.
Levitica tribus sola sacerdoiio fuagebatur, 271.
Lex, est vlnculum, quaa jnstum e ticit nem nem, scd
ad p(enas servat constriclw, 349. L e x eatjusli et mjssli rpgula, agenda Imperans, probibeatque fogienda, ~"
ex non est ad fraudem, lucn causa, excogitala, srd venlaus magiMra : omnibis gratis est proposit:, 141. l.*x
l

41U

IXDEX ANALYTICUS

4U3

angelos in roaBn M o s mcdiatoris ordinala, 116. l.ex


tet, v e r i l a s 182, 465. l.ex Dei in ore justi, 581. 1 ex
Dei cur obsignala sigi.lo dicalur, 137. Leges Donrim
tle ipsius carne niauatuM, 44. Lege Dei despecta, crcalur serviebaul potius gentes quam O e a l o r i , e i c , 7.
I/Tgis defecUim adventu auo supplevit Chrislus, 25.1 ex
Mosaka praesenfi s c u l o . praemia concludebat, \ita3 prollxilalem, lerra?que bona, et paccnrviioimnaiim signiticans,
701. Lex lanquam paedagogus, 477. l.ex vetus, verilaiis
efligies, quam nova perieciior expulit, 182. l.ex vctus
soli Israeliiico populo angelornm voce pronmlg la : sed
Cbrislus est gentium exspedatio, 519. Legis veteriset
Kvangelii discrimen, 505, <60. Lex ad peccalorum purgatiouem infirma, 553. JLegls prapcepta corporalia, 23.
l e g i e tirobra Evangelium signitlcabat, 132. l.egis com.pendium, 2 5 . Lex recens, 44. l.ex t*vaisgelica dc co?'es l i , iwo eliamde lerresiri Slone prodHl, 44. Lx Cbristi oihuibus populis pacem einintiavit, 46.
l.ibanus, moiis Pho?nicia?, gcntes significans, 559, 388.
Libanus omni idololatria? gcnere refnrtissimns, 55. Liba u s cum elatis concidet, 186, 188. Libanus erubuit, 393,
596. 599. I.ibanus in bonam, e l in malam parlem iu
Scrlpluris usurpalur, 55, 56. tibanum, Jerusa em solet
nuncupare Scnplura,177. Llbani nontiiie omnium Judarorum signiircanmr trfbus, 424. Llbanus, alienigco^rum
inor:s, lignis abundans ad domorum eonsiruclionem idoneis : et quid myslice, 691.
Llber DOVIIS magnus, 124, 125. Liber signatus, 558.
^ L i b i d o intemperantiura effrenala gravi dolore pungit,

Ligiia rampi saturabuiitur, 138. Ligna, q u carlera


non senth.nl, 155. Ligui vilae dics, 741. Llgua agri applaudent ramis, 624, 630.
Unguse balbuiientium discenl loqnl pacem, 380, 382.
L i n g u ab etiectis conirariis descriplio, 96. Lingua pacis
diserl^, 581. Lingua? nomine sermoues signiflcanlur i m Linum operantes apprehendel confusio, 269. Llnum
fumigaos Dctis non exsiinguet, 463, 464, 467.
Litierae biblinae qua?, et qtiales, 2'J8.
Lobnam, Ji:da?ae clvitas, 420, 421.
Locus seternus quis dlcalur, 400.
LocusUe capiunlur a ludenltbus, 591.
Lorioa lusliiias nobis induenda, 594.
Lot incorrupte jura dicens a Sodomis rejectus , C b r l sli lypuD gessit, a Judaeis rejecti, 19.
Lucifer, qni oriebalur manc, de coelo decidit, 220. Deecendii ad iuieros, et ad Aindameiita terr*-, ibid. Lucifer
lerram commovit, reges concussit, vasfavit orbem universum, urbes expr.gnavit, e t c , 2-0.
Luctus idoneus, liHrtiai principium, 226. Ltictus ad
vesperam erit, 250, 251 Luclus appellatioue quid indicalur, 753, 754.
l.ugebunl omnes, qui lselabiintur eorde, 55, 5^9, 511.
Lugeulibns per Ibristum allala oon*olalio, 702.
Lumborum clamor quid sit, 225. Lumb< ri.m nomine
quid inlelligitur, 221.
Lnnieo, res est omnium longe maxkna, universiqne
boni effcclrix, 659. Lumen, Dei verbum, quod clesiam
illusirat, 255. l.umen inlelligibile nuitquam exstlniium
i r i . 6 % Lumen de lumiiie, 467, 601.
Luna lnmen siiura datura, 199, 514. I.nna erubcscet, 514 Limae lux eril qu;:si lux solis, 572, 273. I.una iropice, 697.
Lupi rapices,26, 27. Lupl et agni pascenttir siim.l, 177,
741.
I.ult instar SURIIIK, qul do lerra ftngimur, 515.
Lux est siibsianlia lenciVrarum disstpatrix, 85 L n x
ca'ciiaiom parit: imo ceniendi vira ad aitum provooal, 1. Lucis appellalione discipulos suos nuncupayit Chrislus, e l c , 612. Lucisac lenrbraniro nomine quid
i b i slgniGceiur, 512. Lucis ac tenebrarura nulla socielas, 83.
Lysias, dux AuUocbi Epiphattis coutra JudaM)s, 156.

Machaba?orum librl ciUntur, 156.


Madiara, regio barbara, tamelorum feconda, 686.
Martianiiartim TPges Ifitemedone deleti, 1"5.
MaledictiM, qul ndit in bomine, 156.
Malum quid s i l . 82, 83. Malum est ejus, qued rpctum
es', depravatio, 669. M.da qwi in aliitm cogiiai, ipse siltl
damnum medilalur, 68. Mali npsciunt intelligcniiam,
636. Htfia Dondntis creat, 508. Maium DOU est io civilale,
quod non fecerii Dominus, 529.
Haiiasses fulurorum nolione per sorli',cgia adipisci

fruslra conalos : quia fulura praBdicere, tanluin ^ s t I X ,


559.
Manirarum nondne quid intelligilur, 519.
Manua quid rcprjrsenlabat, 66u
Mansuetiido Dei iiipffabilis, 542.
Mansionesmul(a?apud Dei.m Patrem, 185.
Maiius Domini quid s i i , 5 i 5 , 545, 565 Uaoos D e i erecta, 164. Maoum l)ei excelsara oemoavertere p o l e ^ l , 22.
Manus omnis dissolvetur, 199
Mare isiius vita?, 57. Mare Dominus roir.minalione aca
deserium faciet, 570, 572 el575. Maris appellaliooe s i nificaniur inipii, 192. Maris aqua contincbatur iropice,
06, 512. Mare pro insulis, e l ipsamm incolis, 189. Mare Rubrum quid figurabat, 190 ftlare io sicxum c o n v t r sum, 490. Mare iEgvpti desolabii Dominus, 191.
Maria Virgo, EmmanMe is Mater, legi DeueroDotnWae
on obnoxia, 117. Maria Virgo sacrosaucta uubi l e v i c o m p;:rala, 264.
Mars in aprum routalas, et cur, 258.
Marlyres per igiiem probali, 617.
Mascuhim ome in Domini conspeclnm venire josson,
23. Masculi Domine principes ac duces inielligvntur, 328.
Mairimouium amplexi vitam Deo simot e l Diiuido I r i btumt. 639, 640.
Medi argenti rationcm non babent, neque aoro iiidi*
gent, 214. Medi, gens oivrrts abundai s, 215. Kled quid
per transsismplionem signiik^nt, e l a quo nomioaU, e i a
quo orlundi, 216.
MediocriiaUs definiiio, 83.
Melcbisederh, Cbrisli typus, iS.Saccrdotiuro enxndum
urdinem Melcbisedech, 25.
Mlitpn9es a di\o Paulo Chrisli tidrmedocii. 189.
Mempheos princrpes errare facienl ^Egypiiiin, 262.
Mendacium, esl bomimbus naiuralis quidaDi morbos,
96. Mendacium, luti iuslar, aureo tanquam i n tase, a p i d
exlerna? sapienlia? magislros. reconditur, 025.
Meiis magna a'legoriee, 167. Mei.tcm exercct rerom
necessariarum peiiuria, 5. Mentem sinceran> Deus ad rerum splrilnalium coniemplalioiiem provccat, 1. M e u i a
occulta perspicit Deus, 25.
Mensa inielligibilis, 640.
Mercenarii graviler accusantur, 242.
Messis quid mysttce, 146.
Meilt male, qui male seminavit, 194.
Metueuiibus Deum, innoiesret e^us manus, 751.
Metum, qui esl ki peccatis, (hrisius oobis adeoiit, 612.
Micha?as quo lempore vivit, 4.
Miraculorum Christi brevis epilogvs, t97, 198.
Miscricordia Domini in ponde a, 49.
Moab, ideni est quod ex patre, 189. Moab reseclnin t
cornu, ot rr bur ejrs coiiculcatiim, 5:5. 11 ab inji:ri$
valde, arrogaus, et fasiuosus, 523. Moab conlume io-o$
damoncm aposUlam significat, 239 Moab. v e l u l ci hara,
sonabit, 237, 241. Moab pro damone, qui in beum sse
eflerebal apod Moabilas, 323. Moab filia erit, sicut avn
avolantis pullus alalus, 228. Moab pocnas intpieiatis wm
elfcgiet, 322. Moab srmeo quid, 228. Moab gloria in m u tis divitiis afnciehir, 234, 238 et 239.
Moabil damoDibus suos immolabant l i b e r w . 237.
MoabiUe in Krclesiam Doroini in prngeniem u*que d cimam, eliusa?cii!um sunt non inlraturi,228,238. Moalilarum praceptioiies bumaitis innixa? raiionibus, 224. Voabiias cavei lex Domjni ecclesiam ingr4di, 659. Moabitan ra
danion, 235, 236. Moabilis nocte prribit, 223. Moabiud
viri quid signant, 224. Moabilidis lumbus, et corejos clar
mal in ea, 223, 225.
Mulocb labeniacuUim, 31.
Moiiacborura sancii coelus, 705. Monnchorum exercitationes, 519.
Mons. Monlis definitio. 41 Mons Dei quid sit. 41.
Mons D o m i i i est in cct.is, 43. Mons sanclus, i d e s i , E c clesia, 184. Mons pro exceso ,viia genere, 2S9. On n
inons aratus arabitur. 119. Quid sicnificai, 123, 124. us
campestris, quid sit. 201, 202 et 204 Mons Sion ctrlestis,
41. Mons in novissimis diebus < r i l manifeshis, 39, 4u
MODS, pro malis poiestalibus. 56. (Jmnis mons bumthabitur, 455. Wontes vastabii Doroinus, 470, 476. Monhum
verbo quid allegorice, 560. Montes pro spirilibus imroundis, 45'. Wonles eo?lestes 575. Montes coniplanabii D c minus, 507, 311. Adversiis monles Doniifius jodicto CABtendet. 27. ftlonle? exsi ienl, 624. Montes ratione praditi,
170. Montes pro impieiaie, 8. Mootes allegorice, 90, 73fi,
731.
Morea bonos corruropunl cnlioqula pra\a. 26. Mrr*-$
scelpratos cum es> amplexa civiia^, ad posteros, larquam
in l e g r m , paienlum Oagita transeunt, 48, 49 Oe mori
bus dispuiatio non est aperla. 25, 26. '
Mors ab Adamo ad Moscn usque regnavil, 521. Hors per

AD PROCOPlt IN ISAIAM;

4145

Adamum in omne genua humanum grassalur, 330. Mors


hostis ultima cessabil,52l. Mortis sliraulus. peccaliim,320.
Morlis imperiuro, revocatis in vilam omnibus, irrilum faciet Oirisius, 333. Mors lempore resurrecliouis absorbebitnr, 322.
Mortale boc induere immorUlitatem decp.t, 689.
Hortui Uomini qui sint, 330. Mortui viiara non videbunt, nequeroedirieos suscitabunt, 326, 528. Morluorum
resurreclio probatur, 329, 330, 533. Mortuorum ossa iu
vitam revocabu;ilur,'353.
Moses llngua balbus, iEgyptiorum discipliiiis instructus. quibus ingenio, prudenliaque longc superinr evasit,
54, 95. Moses univcrsa &g\piiorum sapientia instructus,
268. Moses ex rum coniempialione, ad boiniiiiun curjm
avocalur invilus), 5. Mosis doetryia, lanquam iinber super lerram, et quasi stillae sup r gprmina cjus eloquia,
7 4. Moses mediator vocaius, 116. Moses populi exslilit
consiliarius. 36. Moses, miraculorum patralor, divina usus
virga Israelitas in libertaiem asseruil, 179. Moses in contemplatione et aclione totam transegit viiam, 3. Moses,
simulato gregis pascendi sludio, toios quadraginta annos
in /Kgypiiorum disciplinis versalus, 3. Moses cur extra
caslra \eniorium Oxil, 107. Mosis vullus cur gloriam consecutus, 195. Mosen CbrisLus est allocutus, 263.
Mulier masculuni enixa in lege septem dies erat immunda, 117. Muiiebrem mtindum Dominus hnmiliabit, et
auferel, 72. Mulieres septem virum unum appreheudent, etc, 73.
Mundus UDUS, ac ojus opifex Deus unas, 501. Mundus
universus per Christum Palri reconciliatus est, 150.
Murmurare invlcem nolile, 103.
Murmuratores a serpentibus pcrierunt, 659.
Murorum appellalione doclores indicanlur Ecclcsi,
695. Murus testaceus, 239. Murus igneus, 15. Mums allegorice, 56, 57.
Mus pro deo habitus, 759.
Miisca: ex siercoribus natae hominibus molesta?, et
odiosa?, 122. Musca? canina? in jEgypliorum plaganv, 111.
Muscarum nomine quid inielligitur, 119. Muscas. id esl,
imbelle et inhrmum exerciius hoslilis genus, disperdet
Domious, 123. Muscarum allegoria, 120,122. Muscis sib4labit Dominus, 119
Mussitatores obedientiam disrent, 361*.
flyrtus asceudet pro couyza. 624, 651.

Nabaiot arieles ad Chrfehim venienf, 680, 686.


Nabeolb, qoae civitas, 686, 687.
Naburhodonosor visionibus futura prospexit, 2. Nabucbodonosor Datrielis Deum magnum esse, signis adactus,
oonfessus est, 568.
Nadab igne divino cuoflagravit, 99.
Nathanael, verus lsraelita, in quo dolas non est, 27.
Natura inconstaos et lubrica egel potenliori ad relinendum aliquo, 577.
Na*es Tharsie, 689 et 690. In navium proris deorum
i nagines depingebantur, 189.
Nazara-is vinum et sicera interdicebatnr, 85.
Nebriil urbs ubl sita, 226, cl ejus vallis. 227.
Nechora interpreialur aromalum cella, 433.
Jiecyomantia, 6U.
NegoUalio Tyrl, merces sancia Doroino, 296, 297.
NegoOatorum semen, quasi messis comporlalae, Negothtores genlium, 296.
Nemrim aqua deserta, 223, 226.
Neomenia sempiternis annis digna, 24.
Neplalim possessionis descriptio, 114.
Nilus septem ostiis in mare sese exonpral, 191, 192.
Nilus Dulhim praferebat aniroaiis geuus, quod pro dco
iion baberetur, 123.
Ninive. quasi aquarum pascua, aqna ejns, 119.
Nlx quid sit, el ex quo, el quomodo liat, et concrescat,
28.
Noam (per)fideintclliguntur probati, 305.
Nobiles in infernuin descendeol, 77.
Nolo, verbum communiter usurpalum, 23.
Nomen Chrisli permnlli in p.dinis, aul braihiis innri
Kibi curabant, 496. lNoraiua saurtorum bomiuttm arripiebanl etAiiici, 496.
Novacula inebriaia quid mystice, 121.
Novum nihilsub ccelo, 541.
Nova Domines faciel, 489.
No%veait, cum nemo operarl poleral, 209. Nox merid1ana,25l.
Nubes quomodo, et ex quofil,et qold mystice, 74, 263.
Nube rori^ anle messera, 260. Nubes (tarislicorpus signit.eans, 263. Et sacrosinctam Yirginem, 264. Nuoes justi"twm sUIlaverunl, 508. Nubes Idololatria?, 116. Nubes, id

est, sacrorum myterix)roni intcrpretes, 313. Nubes*mystice quid, 264, 688.


Nunlii celeres, 252, 239.

Occulta In apertum Dominus edudt, 168.


Ocult inlerni, 91. Ocnlorum nomine quid tnlelligiliir,
168. Oculis lippientibus sol est inutilis, 68. Oculi Doiuinl
sublimes, 51. Oculi Domini In omnia regua teme, 289.
Olea Ecclesiae denotat rructum. 460.
Olera inflrmorum sunt cibus, 61.
CHfactus voluplaie Deum delectarf eredere, est indignum, 23.
Oliva bona quid mysllce, 247.
Onocenlauri babilabnnl in Babylone, 24, P I quod gemis sit auimalis, 215. Ouoceiilauris dxmones obviabuiit,
410.
Ooocrotali, aslni agresips, 215. Onocrotall tropice, 218.
Opera virtulum Deo offerre decet, 22.
Opiniones falsa?, sunt idobt, 58.
Opprobriura hominum non limendtim, t>80. Opprobrium
populi sui Deminus-auferel ab omni terra, 316, .20, 321.
Oracula divina assidua meditandi diligenlia nosiris iniprimunturraeoiibus,5. Oracula, ad Chrisii slalim adveutum lacuerunl, ac defecerunl, 192, 195.
Oralio sanclorum, sacer esl gladius, 552.
Oreades nympbae, 258.
Orglorum iesla eliam a Juda?is solemniter celebrata,
258.
Orientis et Occidcnlis nomine bominom genus significatur uDiversum, 676.
Oriou lucem DOO dablt, 199. El quld eo significetur,
206.
Orphanos (in) scribunlur symgrapha?, 161.
Oryx avis, cui comparanlur Jerosolymitani, 585.
Os Domiui quid significet, 29. Oa Domini a raendacio
esl alienum, 29. Os de cordis abttiidantia loquiiur, 581.
Ossadicuaiur aaimae virlutes, 661. Ossa- eornm Dciw
dhsipabit, qui bominibus p'acpbani, ibid. Os-a sicut
heiba, germiRabunt, 751-755.
Olium Ueusodit, 21.
Ova allegorice, 168.
Ovis pabuluma vppribne ei spii.ts erit, 119. Ovis (de)
peccatcrum comedere, qu4d sit, 668. Oviura nominp quid
signiGcatur, 124. Ovium natura et allegoria, 213. Oviuni
vellus quid, 123.
Ozias rex Saraari33 a Salmanasare caplns, 109. Ozirts
inilio piu3,.sed rerum successu elaMis, sacrum miDisiu*
rium usurpavit, et iepra siatim est percussus, 92.
Pagt spclunca3 osque 1n sa3culum erunt, 383.
Palpa a.legorice, 183.

PaniaquidinScripturadenolel, 46*).
PamilPS vilis, discipiili sunl Chrtsti, 255.
Panis, qnl cor hominis conOrmat, 241. Panis robur Pominus exercituum auferct a Judapo, 60,61. Panis afiliciinnis. 371. Panem roeli dedit pis, 61. Pancm de cado
Israelitis largilas est Deus, 8. Pauis do calo, qui mundo
viiam largilur, 141, 471. Panis vhilicus recoudendus, 61,
630. Panis vitae Cliristus, 401.
Papaver excutialur virga, 351.
Pardus requiescet cum birco, 177.
Parvuli mysiici, 139.
Pascha calreatis pedlbus edeodum, 193.
Passiones hujus saBCuli uon sui.t ad futuram gloriani
condign;p, 28.
Pas'.opuorium,.292.
Pastores nihil omiiino a dormicnlibus diiTerentPS, 642
Pastores raulti demoliti sunt viueara Del, 19. l'&lorcs
fornicantes, 51. Pasiores stulle egerunt, el Dominura
non qusesierunt, 19. Paslores merccnarios aocusat graxiterChristas, 242.
Patientfa spcm operatur, spes autem non confundit^
256.
Paalus (D.) de triba Benjamin ortns, 155. Paulus (D.)
oris sui spiritu Etymam excaBcavit; 552.
Pauper populus Domino bepdicet, 316, 317. Panperis.
rapina in principium domibus, 69. i^uperes in pace requiescpnt 223.
Paupenem proptpr T)eom patlenlp, beaii, 311.
Pauperlatem (ad) fortiter fcrendara adhortatio, 202.
Pauperlas, ad piptalem dux et magisra, 49.
Pax non est impiis, 542. Pax tranqiii lissima de copiosoflutnineinundavit Ecclesiam, 755. Pax millo One
termlnaia, 150. Pax per camem cunciis ilhixit, 17. Pacis*
nastra? disciplina super Christum, 596. Paois Chrisli non*
crit finis, 15!. Paeem omnia, qna? calum, qi>sc lerraom
7

INDEX ANALYTICUS

4147

Injolnnt, p e r Q i r i s t u m adepU sunt, 150. Pacem q u i l o quUur ore, el occulte i n ae ipso babel odium, esl lupas
rapax,27.
Peccare qui faciant homines, delebuntur, 359. Peccaveruot omnes, et egent gloria Dei, 745. Peccal (in qtio
quisque), i n hoc ipso sibi affert conUimeliam, 211.
fVccaniium honiinum d u species, 69.
Peccaloribus (a) Deus longe recedit, 208. Peccatores
exsisienbes a vulva, 5 t l . Peccatores Deus ad terram
usque deprimit, 211. Peccaloree conterentur, 33. Et
comburenlur, neque erit qui exstinguat, 35, 38.
Pecraium omoe cooiumelia sobo.es e s t , 2 l l . Peccata
qui com.oittit, sibi longa viocula lonueclit, 81. Peccala
qui factt, ex diabolo est, 10. Peccata i n auctorem suurn
lestabuniiir, 45. Peccatis suis quisque, tanquam catenis,
consiringitur, 37. Peccata longe a Deo separaot, 6 5 5 .
PeCfcata cessare facit curalio,2S8. Peccata rubro assimtlaiitur colori, 28. Pec?aiuni ad mortem, quid et quale,
91, 289. Peccata conflteri non erubescendum 494. P e c catorum naturae grainioi berba comparata, 161, 162.
Peccata laurorum aui bircorum sanguis tollere uon polerat, 21. Peccaia antc Salvaloris adveolum medicinam
admittebant, cum in Babylcrn* e s w n l propheUe, 13. P e c aiorum remilteadoram poiesatecn a ChrisLo acceperunt
aposloli, 678.
Pedes ealceati quid des gnant, 103, 194.
Penteeosies magnus dies et <elebris> 24.
Perfectu audit, meulem ad legis voluoUKtm conrerleos, 20.
Persarura regnnoi primus sibi eubjectt Cyrus, 213.
PeisecuUonem pnpler Deum palientes, beati, 511.
!clra, Pal*slBiorum civiias, 472. Petra doserla, qnid.
129, 230. Petra imperiam Assyriorura siguificans, 578.
Peira. q u a C b r U l l c o r p u s excppil, 378. Petra scaudali,
133. Peirarum sciesur quid myslice, 58. Petram (super)
viao depreltendi non possuni, 411.
Peirus (D.) spihtu orfs sui Ananiam et Sapphiram i n lerrfcit, 5 5 2 . Petni* (D.) cur dteitur Petra, super qtiam
aaam Christus dificavil Ecclesiaro, 41, 42. Pelro(D.)
ChrisitH regni cirJorum claves tradldii, 713.
Pbaasson, rex Damasci, caplus, 10).
Pbaraonis noimn jEgypiiomm regum coimmine, 563.
Pharao cOKnomine Nccbao, apud qiiem l o l Mu*es edtdit
portema, 564. Pbarao, princepa magous, cubat in tnedm
tluminum suorum* 266. Pnarao draamis noiiiine vocatus,
2(>8. Pbarao mari absorpl***, 59. Pliaraonis cor cur Douiiiius iudaravii, 750. Pbarao Iropice, 490, 491.
Puaris*i orjginem a Sodomis duxerunt, 240. Pbadseorwn doctrina lignis et laptdibus siinilis, 694.
Phoeuicia; mercalores inessi comparati et cur, 298.
Pbylegus a D . Paulo Salana tradilus, u l blasphemare
d sineret, 203.
P.nus meUphorice, 692. Pious lugeal, 359.
l iorum via recta. 322-321
Pisces Iropice, 267.
sciua de Spirilus sancii foniibtis profluen*, 290.
PUcina, baptismatis lypus 111. Pisciiiae aqua, Scripluraa
\eleri? ac diviuilus b s p i r a l seraio siguiUcafcur, 230,
2;)l
Plaga quid, 13.14. Plaga pro aervilute, 271.
P.anclar.nn deficuis. 212.
Plantatio Domioi, Uuquam. Dei asricultura,703. Plantalio inUdelis 2
Pleiades, 2<)6.
Pluvia cuilesiw, 71. Pluvi omioe e\angelicaa p o Bnlgationie sigDificatur munus, 629.
Pueuiteutia eluit peccata, 632. Poenitentia lempus dolonim pra3verlendum, 756.
Populus auimal ratiune carens, 160. Populus Dei ex
quibus gentibus elTeclus, 19.
Portararo appellatione quid osteodilur. 718. Portarum
nomine Ecclesiaa doctores signiticati, 695. Portas asreas
Dominus couteret, 507. P o r l per allegoriana, 691.
Poteules bcriptura muro et urbibus comparare solet,
307.1'otentes poienier arguoniur, 4, 55.
Poteslalea advers, scelerum ullrices, 215. Potcslates
mabe In proftmdigsimas ioferoi partea a Salvatore demissa?, 586. Potesiales superna nihil torpeos, nlhilque
frigidnm habenl, 93.
Potus vivilicus e l salularts, 143. Potos doloeus, 85.
Prava erunl i n r e c U , 435-438, 441, 470.
Primo quod est antiquius fine caret, 543.
Primogeoili i n lege naturaa maledicti, qul, 9. Primogeoilo omnis natursB uihil prsestaalius, 143. Priuiogeuiu
m <gypto Iuxerunt, 195.
Prmccps fuluri s c u b \ 150. Princcpe hujus mund
jicietur foras, 701. Prlncipis attrllio in paucitale populi,
i l Principes impcrabuui cuua judicio,. 380,519. P r u i c i y

4148

pes Jerosalem hifldeles socii furum, HHtnera d S I % m ^


e i c , 84. Priueipes furum parlicipes, 30. U t i l H a t i deto>
CQ8 pra?poaunt,31,32 Priacipam oomine quid allegoriot,
1 M . Prindpum siudia, moresqae s i b d i t i i t n i U r i sufeai,
52. Principe Judaics geotis, caues muli e t caeci, 649.
Priucipes mulabimt poieoUam, 447.
Princlp^um quod non babuit, exlremiitn n o a e t i
babilaram, 2*43. Priocipio aibil prius, nec a a t i ;*ias,
ProbiUs neqoitiam deturbat, 138.
Profundi norcen quid significat, 115.
P r o p b e t detiidtio, 1, 63. PropbeUf, Israelis fbotes
196. Prophets, cur videales appel:ati, 5, 200. P r o p b e u
videt priucipe animi parte, taaquarn per somnium reapse
iiiformaia, 1. Prophela divina? vo!unt*iH Dulum coeiee,plaiur, 5. P r o p b e i anirai puritate. et spiritus virtute
attollunlur adjuli, 74. Propbeta? pierumque solenl apene
ita loqui, ut u u l a sit opus iDterprelaiioue, 2 . P r o p h e t
per syrobola aliquando lequonlur, 2. Propheiarniii qoalb
scribeudi stylus et characler, 212, 21 . Prophetat aa
Inielligant ea quaa loquuntur, 1, 2, 470. Propuelaa rur
nubee dicantur, 74. PropheUe populi e x s i i l e r a n i consiUarii, 36. Prophetarum cborus pnraom Jemsa!em c^i t
insiilui, 682. Propbelae Juda?i partim f^rro, partim lp4dibii3 iolerfeceruiit. 577. Propnelarum Tlia qiia
273.
ProplfeUe diviiiam e i inetTabilem mente e x c e p e r u n i v i r tuiem, 212. Prophala inier Judasos subliuies et p a e a ,
7. Prophelaram alii visionis, alii verbi vocabvlom sarum vatcinatioouiQ exordiis pra?fixere, 6. Propbetaa
extra Jerusalem penae non licet, 343. Propheu? eihnicorum argenlo comipti TaXicinabanlor, 286. Prophetamiai
Dominus claudet oculos, 558.
Prophelia) da futurie ex*sislun:, 4. Prophetia paleroa,
6. Prophetia per aoninia, 2. Prophetiae f a i s vcras
propbetiasscriptf, 164. Prophelis muuus p e o e i Juda?*
ad Joanuem usque stetit, 63.
Prophetissa concepii e i peperit filiom, 124.
Proselylus quts dicatur, 221.
Prudeos in terapore lacebit. 60.
Prudentiam prudeoium Dornious abaeondet, 559.
Pruna purgaiuria, 98. P r u n ooiBine sigQiOcaUir Cbrislns, 98.
Puer infans super foramen aspidum, 177. P u e r >
exaliabiiur, et gloriTicabiiur ralde, 596, 597, 599 Puer
Chhsii quis dicatur, 184. Puer priusquam booum et malum cognoscat, non obtemperabR malitiar, 112. P a e m
sni Christus serpeoies et scorpiooes coticolcatidi facaltalem largitus est, 184. Pueronim nomioe quid iuiellieilur, 158,183.
^
Pupilius in depastiooem iniquls, 163. PopUlos UopokK
g1ce 26. P y t h a g o r discipuli, pro omnf radooe, ac tesurooiuo, Ipse dixit, usurpare craoi soiili, 383.
Pythones dc reutre toquuntur; 140. P y i h n o a m tigsa
dlssipabil Domious, 507.
Pytboirici de terra loquuntur; islud ratiooe,el exenpfo
ol/alur, 139, 110.
t

Oiiadnipedum noroen pro jEgypUorum diis. 306.


Qoercus, turpiludinis arbor nuocapatur, 56. Qvercoa
omnis Basan burailiabilur, 952, 56. Quercua Basaoitidb,
ululale, 177, 559.
Quioquageuarii \a acie m i l i U r l , 63.

R
Raasin, rex Damasd, 171. RaasiB populos roiens, 2.
Racemorum nomioe quid oeienditur, 255.
Raiphan idolum, 507.
Raroa, civiias Saul, apprebeadetnr a limore, 173.
Raua) de terra exstiierunt in ASgyptiofum p l a g a , 114.
Ranas terra ebulivU in ASgypio, 212.
Rapsaces adversus Deum tmpie debacchatns. nocto per
angelum delelus, et a suis filiis interemptu*, 251. RapMces raenlis a Oeo factus iropotens, 420. Rapsacem impiuB
ei fureotem ullus esl Domious, 59.
Ratio, quasprodest altis, seipsam non igooral, 1.
Regina coeli, 479.
Regionum appellatione sigoiflcantur Ecclesiai. 254.
Reliqnia) servala?, quarum primiti e disripali foere S a l
vatoris, 576. Reliquia? JudaBorum ultirois teroporibm salvandae sunt, 21. Reliquis salvgg facla SUDI. 17. R e l i q u u rum nomine quid intelligeodum venial, 187.
RemiBon aqua iraplebitur aangaine, 223 e l 227.
Requie Deo dilecli fruuotur, 185.
Rpquiescendi verbum quid signi6cat, 30.
Resurreclionia probatio, 319, 320.
Rex bonus ad salulem operatur omnia, 407. R P A

regnabit, 380, 519. Regis cst iaaperare, 56. Regis digaiia

AD PROCOPfl EXPOSITIONEM IN ISAIAM".

4149

fn multa gente, 1( Regem sibi postularunt Israelile, 36.


Keges oinnes lerr venient, ot Cbristo serviant sub ju~
gum unum, 43. Omnes genlium reges io honore dormierunt, 220. Reges omnes geniium de tbmnis sois excitati,
220. Keges Hebrawrum de more ioungebantur olco, 510.
Heges, qui uon servienl Chrislo, peribvni, 680; 683, 684,
093. Reges Arabum et Saba dona allaluri, 689.
Uhmoeoruua, urbs iEg.ypto coDlermiDa, 346.
Rinoeari, /Egyp.i cixuas, 261.
Bos Dei, resurrectionis erii causa, 331, 333.
Ruben primogeniiQs, rejeclus : ci promissioDe Chrisli
Judas bonoratus, 9.
Ruinam sequitur conlritio, 384.
Saba, gens /Etbb pi, ex qua regina ad Salomonem eet
profecla, 482. 515.
Sabaiin quid sil, 519.
Sabaua, Moabitarura civitas, tamenlatur, 237.
Sabaolb qaid sigtiHicat, 33, 83.
Sabbata qui cusicdii, bealus, 636, 659. Sabbati cessatto
quid spirituaiiter, 21.
Sacerdos, popuiorum est caput, 160. Sacerdotes, loquimini ad cor Jenisilem, 433, 440.feacerdolescollibus sigmficati, 175 Cum sacerdoiibue populi Domious in judicium veniet, 27. Sacerdotum nomiue intelligunturangell,
440. Sacerdoles idoiorum nou, nisi proposila mercede,
respoodebant ,286. Sacerdolium regale, 492. SarerdoHo
mutato, et legis matalio fial esl necesse, 271. Sacerdolii
ibi signiGcatur iraiislalio, 703.
Satrilicium Deo, spiritos con'ribulalus, 22. SacriG<fis
Iranslatis, tratismulari sacerdoiiuin oportet, 25. Sacriflcium lawlis. 22.
Sagiua? Doi mu'l secun 'um temporaftiernnt,una autem aiue omnes eieria, et eximia, id esi, Cbnslus, 552.
Salix viia em signiGcat iaculialem, 496.
Salmanar Assynus conlra Samariam, et Judaeam, 129.
Salrcanasar >aniariam cepil, 109.
Sallus nomine qui I in Sdipturis significari solet, 739.
Salius allegorice, 179. Saltus mystice, 640.
Salvari cuncios, et ad veriialem perveaire Domiouff
exoptat, 69.
Sahalor nobiscum et peregrinatns, 31. Salvaior, qam
quisque meruit, in lulunim sseiulum recondit, 701.
Saiults oomen, pro Jesu posilum, 590. Salulem, qu
est a Deo, vldebunt omnesfiuesterr, 590.
Saroaha, Israelilarumraelropolis.127. Saroaria, bodie
Sebasla, 109. Samaria cum regibus suis et subditis in Assyriorum polestaiem venii 109. Samariara Naborbodonosor postremus expugoavit, 156. Samariaj direplio per
Isaiam praedicla, et expressa, 155.
Samuel, Ann filius. 432. Samuel in Sauis probrum
ab infVris evocaius, 115. Samuelis assumpla persoua dauuw loculus est, 140.
Sanctiflcare nomen Dei. quid sit, 556. Sanctiflcandi
Yerbttm qunt modis usurpalor in Scriplura, 169.
Sanclus in sanclis, nomen Domini, 649. Sanctos in medio Sion exaltalus, 191. Sanclus solus Deus, 556. Sauclus,
saocius, sancins per orbem aoiversum decaniat Ecclesia,
94. Sancii adversiB priacipatus el poiestates victoria sunt
poiili, 214. Sancii per Iguem probati, 617. Sanclis Dei
constal civita*, 616. SaBCii nuBCvpanlur lapides qoi soper
terram volvuoiur, 616. Saiieiorum oraiio, sacer est gladitts, 552 Sanciis ue misceaniur profani, legibus cautum, 95, 96. Sanciorum imaglnes in navium prorte olim
depiciae, 189. Sanctonim bomiimm nomina muul arripiebant ethriici, 496. Sanctorum penuria sub mundi finem,
63. Sauctorum nomiue sacra Ciirisii iuletliguulur oracoia,
629.
Sanguinarii diabolo palre nati, 228.
Sauguis salutaris, 519. Sanguis Cbrisli, vere esl potus,
61. Sanguloem Oliorum suorum obliviscetur nuflquam
Deus. 336.
Sanitas mystice, 151.
Sapieus iutelligil qoa? loquitur, 2. Sapiens in oculisDei quls dicatur, 85. Sapienlum sapieniiam Deue cooverHt ih stultiiiam, 383. Sapieiitum coneilium infaluabitur,
262. Sapienlum periil consiiiuii), et eorum defecit sapientia, 283. 3apientes elhoici nomfne qutdem commendanVur, sed vitHi probitale swnt obscari, 168.
Sapieniia3 deflintio, 85. Sapientia) splritus ignoralioocm non operalar. 1. Sapientia Dei. rerum omnium est
arcbiteclrix. 618 Sapientia Dei mulliplcx propter Ecclesiam innotuit, 721. Sapienliam sapientum Doroinus eYerlet, 210, 559. Sapienu principium, timor Domini, 76,
133.
Sapphiram D. Petrus spiiitii orls 9u1 intrrrecit, 551.
Sapphiri mystcrium, 616.
?

4150

Saraceni, quondam Arabes, 215.


Saron evastt pa.us, 393, 397.
Satanas per adolesceDiem, id eat, Chrietirm, ibit in
combustionem, 154. Satan et angeiis ejau pra^paratur
ignH, 400. Satanam coMiemeliosum, et fraudulenium conoemuavit Chrislue, his verbis : i\uuc judiciom esl bujus
mundi, 464. Salaaas asshnilaitts muro, 307.
Salietas faslldlmn, ct averskmem parit, 745.
Scelesta qui operalur, Cbritto rege nttnqoam gaodere
poterit, 209.
Scienlia quld sit, 85. Scienli occuKse niilla ulilitas,
85.
Scribas regni claves habebant, 205. Scriba doctns in rrgno eoelorum, slmilts esl bomini palrifamilias, 137. Scribarum disciplina lignis el lapldibus comparala, 694.
Scriba? GomorrhaB habebant sarmenta, unde unam felus
et bolram amarissimum collegerunt, 240.
Scriptura divina ad commiiDem omidum utilitalem
data , 2 , 3 . Scriptura sacra ad homlnum captum sese ac
commodat, 157. Seripturae divlne seasus meltiplex, 2, 3.
Seripturarum diviDarum difllcullas quo poiifisimura speelat, 3. Scriptura bumanoraorealloquitirr mortales. 3.
Sculptile qul facii, maledictus, 49, 166. Sculplilia in
beslias facta, 527, 528. Sculptilia, ululate in Jcrusalem,
et Samaria, 163, 166.
Sculptura cur dicitur Dei Filius, 695.
Sebana inlerpretalur converslo, 240.
Sedecfas rex captus, et crudeliter exca*catus, 287.
Seir mons Arabia, el illustris Esan civitas, 282.
Semen sanctum, fuleimeutum ejus, 98,105. Senien nequam, qaid, 12. Semluis appeliatio quot modis usurpatur, 705.
Semitae, 1d est, ecripta propbetarnm, 476.
Senex quot modis usurpari solet, 63.
Seniores in Jera^alem In plaieis sedebunt, 701. Coram*
seuioribus glorificabiiur Dominus, 304, 308.
SennacherHn, Assyriorum rex, a suis ipsius nliis intcrfecttis, 423, 433.
Sennacherimus Samariam evertit, 155.
Sensus antmi naturales divino perficiimlor spirltu, 1.
Seplenario numero eonim, qui praBfuerunt igypio, exprimiturraultitudo,195.
Sepultnra justl erit in pace, 636.
Seraphim circa Domlin gloriam stantes, 91, 95. Seraphim interpretanlur, llagrantes. seu fervenles, 93, et rur
alas babere dicanlwr, ibicl. Serapbim mauus, quid, 100.
Sermo Yisibilis, 6.
Serpentibua iraplebitnr abysos, 207. Serpeos bestiaTum omnium prudentissimus, 337,3"8. Serpeus tolus ubiqne synno^us, et pravus, omniumque calces obscrvaas,
538. Serpens Evam sua seduxlt prudentta, 167. Serpens
comedet terrara, quasl panera, 741. Serpeolea ova pariunt, 667. Serpenli terra vescr lolo vitae tempore imperalum fuit, 229. Serpenium oa'uram, et virws assumpserant iniqni. 229. Serpenies pennati, 223. Serpenlem
Dominua ioierflciet, 354, 333.
Servus, pro circumciso populo, 477. Servl Del comedent, bibenl et exsuliabunt, 741.
Sctb, Moabitarum civitas, facta habhatoribus meditaiio,
256.
Sibilus Dei quid, 119.
Signum Domfno in perpetuum in ^g}-pto, 270. Signnm
aitoi.iie in monte campestri, 199, 202. Signum olevabitur velut a moiite, 252. Signaro Doroinus elevabit in
gentes, 186, 187, 188. Signo dato Deus volt ratam et
reotam promlssam facere trratiaro, 112. Siguum teropons
ralione triplicl dividilur, 114. Signum sniper insulas levabit Dominus, 562. Signa contra iEgyptum missa, 114.
Signum Filii homiois, id est, crux, 188.
SiHgo spirilualis, 23.
Siloe aqua) vadunt cum silentio, 2,128,129.
Siloa quid slgnlficat, 159.
Simeonl et levi Jacob cum fausta precaretur, eorum
furoii maledixit, 210.
Simoni corDeusapemit, 99.
Sinislri ignis seterni lorrebuntur supp'icio, 208.
Sion civllas obi slta, el qnid mysllce,v50. Sion, roons
eraHus,1n quo-coDalractumDoroini lemplum fuerat, 289.
Q Sion monte convivium paralnm, 518. Sion civiias fldclis, el jodic.il plena, quomndo facia esl mereirix. 30. 31.
Sion tribus modis-intetligi convenit, 562. )n Sion sanctus-babilabil populns, 3/1. Sfon Dominos fnndarit, 225.
Sioo Olia virgo, 423, 424. Siou filias domtnatrices Deus
hiimiliavit, 72. Sionfiliommel Oliamm sordes Domiuus
abluei, 73. De Sion exibil lex, 39, 40, 44. ln Ston montem qui insurgunt, elidel eos Deus, 155,156. In monte
Sion regnabit DomiDus, 136, 304, 308, 315. Sionis cive.v
CbrislL regis insinbuntur tjtulo, 384. Sioois nomiiw con-

41&i

TNDEX ANALYTICUS
nata ex genlibus Ecclesti deslgnafur, 382. Propter Sioo
nm lacebit Dominas, 708. Sion; id est Evaogelicum verTabernaculum Da\id, Ecc'esiaD lypu>, 252. Tabcubum, ki quo Dei aedlQcatur Ecclesia, 198. Sion nova, id
cula, qii33 non movebuntur, 405, 404.
cst, Ecclesia, 752. Sion judicio ei justitia est impleia,
Tauaihao, exercitus Assyrii prefectu*, 275.
593. Sion, tanquam ager, arabitur, 48. Sioaera consolalur Domlnua, 579.
Taneoe campus, ubi per Moseo porlenla sunt ediu
Sirenes, quod volueram genus : et quid mysilce, 215. 364. Taueos derecerunt principes, 262.
Tauri appellaliono qoid sigiiiucelur, 285. Tanri BTSirenum cubile, 410. Sirenes Deo benedicent, 489. Sirestice, 80.
nes exlerna? dociriiwB professorea, sermonis facmtdia et
Tecia vana, pro superbia et fastu, 289. Tectorura nolcporc prsditos significant, 492. Sirenes in Babyloue remine inanes el sublimes significantur disciplina?, 22i.
quiesceiit 214, 215.
Teglalbpbalasar Damascum cepii. 109.
Sodoma cascilalem, sterilftatem, etc, significat, 17,
Tela aranearum quid signiflcel, 669.
217. Sodoma inter quinque urbes phmas obtinuit, 28.
Temperaniia scorlalori valde dura, 154.
Sodomorum urbs ut eral pra?dpua. Ka quoqjic nequilia
Teraplum subZorobabelel Jesu restauraium, 572.Tempraeler ca?teras, abundabat, 19. Sodoroorum principes,
plun> divmum quod, 15. Templum Dei in lem, 97,
uii, 20. Sodomorum viia scelerata et impura, 240. Soiemplum, id est, Ecclesia, 515.
iomorum claroor mulliplicalus, 20. De Sodomis nibil omTompus cognalum esl iis, quae in a^perlum cadr.nf,
uino superest, 17.
Sol oblenebrabilur, 314. Sol relroaclns decem gradi-* 41. Tempora conliDuo moiu conficiunt aslra, 515. Temporum ralio cur a quibusd:im bistoriograpbis pra?missa,6
bus, 113. 429, 430, 431, 432. Solis lux erit septunla, 372,
373. Sol non ampiius eril in lucem diei, 081, 582, G96.
Tenebras Domintis ffecit^ 508. Tencbra? inum dierua
Sol confundelur, 314. Solis miseriam excipient lenebra?,
1D /Egypio, 113. Tenebra? Jigyplo profunda?, 195.
205. Sol pro Deo habilus, 432.
Tentorium Mosis extra castra lixum quid sigiiiucet,
108. Tentorii deseriio, leinplum HierosoUiailaDUB siSolemnUates qjise poiissimum celebranda?, 24.
gniiicat, 15.
Sbmnas regis Ezecbias scriba, 413, 317. Transfugit
Terram Dei fundavil manus, 542, 543. Terram, sato
ad hosles, 292, 415.
Grmavit Dominus, 507, 508. Terra exsislii muodana? USomnia nobis profert obscura nalura,. exercente vim
brica3 irilima, 113. Terra in mundi medio librata, nuoet
inielllgendi Deo, 5.
immobilis, 466. Terra, scabellum pedum bei, 741,749,
Spelunca, Ecclesia Chrisli 308.
758. Terra lota inipeta cognitione Domlni, 177, 181,
Spcs super spem, 348. Spes est ioimorialitalis in Ec183. Terram habitaniibas timor, fovea et laqueus, 301,
clcsia Dei, 693. Spes non prius abjicienda, quam pxilum
rps ipsai sortiantur, 566. Spes nobis conciliat salutenv 506. Terra in babitatlonem, ut planlae, el aoimalialo
usdm bomiijibus cesserunt, 515. Terrae facies quid sit,
591. Spem qui babel in homine, exsecrandus 275.
509. Torra erilardens noctu el iolerdiu, et ooa exsiiitSperare. Qui spcral in Dornino beatus, 286.
guetur in perpeluura tempus, 410. Terrae obstuparunt
Spica? nomine Christi distipulorum signiGcatur coelus,
lermini,447.TerraBbabitak>reseruDl pauperes,505 Terra
246.
tola propter furorcm iraa Domrai comburelur, 159. Tem
Spinae enml loro panis et vini, 121,122.
Spirilus sapienliaeet scionlia?,85.Spirituum diflrrentia, audiat verba oris Dei, 7. Terra corrupla, pro iis. qui (errena sapiunt. 509. Orbem terras Domkius corrunpet,
SS8. Spiritus octnplex, 176, 177. Spihtum pro scripiis,
505, 309. Terrae bases super quo solidata?, 2l2.Tern miScriplura usurpare solet, 532. Spinlus vebemens quis
sericordiam germinavit, 508. Terra egil irapie propler
dicalur, 193. Spiritus salutis, id csl, spirilalis doclrina,
habitalores suos, 504, 305. Omnis terra CUIQ httiba da532. Spiritus reptiles et venenali corporis sensibus inmal, 220. Terra3 omnes clamabuot babilatores, 355,351
cnbant, 184. Spirilus onwipolenlis, 630. Splritus divinus
Terra inborruit, 2. Omnis terra in igne Domioiet giadio
bostos arcet, 16. Spiiiiu Dei vehemenU qui viclus esl,
judicabitur, 758. Terra luxil, et corrupkus est orbis 505.
ac supera.us, exarescii. Spirilus De\ siculaqua iu valle,
509. Terram vorabitroaledictio,quoniam peccarerant,
376. Spiritus appcllalione sola, sanctus significalur Spiqid incolunt eam, 503, 304. Terra relioqnetur deserta,
ritos, 436 Spirilus sanctus, sapiens arcbiieclus, 64.
9<. Omnis lerra erlt vepres et spina?, 119, 121. lm
Spiritus sauclus est vila, lux et poieslas, 180. Spiriius
sanctus pro graliarum varielale iton esl varins, sed sem- dissipatione dissipabitur, ac direpiione diripiclur, 395,
Terra lurbatione turbabitur, 304. 307, 313. Terra Tertepcr ideraque varias babens operaliones, 180. Spiriius
tur in sulpliur, 410. Terra suum revelabit sanguieaa,
Knnclus in specie colurubae super Cbrislum desceudjt,
et noik abscondet interfectos suos, 334, 335. Terra iae437.
briabiUir sanguine, 408. 629. Terra a suis moYebiiur
Spolia qnid allegorice, 116.
Spons:e ornamenla quid signiflrcnt 564. Sponsas or- fundamentis, 210, 212. Terra populi mei spinas el gnnari quid, 565. Spoiis* Christi oculi slibio decorali, 616,. men preferel, 385. Terra sicut vestimenium, Yeterasret,
580. Terra iransitura, 508.Terra longiuqua, quid, 204 el
619.
205. Terra mansuetorum, 401. Terra njva, 741, 714.
Satanae vires attrfvit Cbristus, 152.
Terra quid Iropologtce, 8.
Silva pro iniqucrura carnibus, 170.
Slella? coeli lucem DOQ dabuat, 199, .209. Slelhe de
Terrenus bomo per lignum fumigans significaltts,
coelo casura?, 514. Stella a slella gloria differt, 183.
465.
Slephanus plenus gralia et foriitudine, 22.
TesU, qoe Bibli perferebal litteras, 258.
Siercora moraliter exposiU, 90.
Testamenlum a?ternum, babitalores terne mulayerHD',
Stoboea quid 65l.
303, 305. Testamenti Veteris et Novi discrimen, 125.
Slola per a!Ugoriaro,148.
Teslamenturu receus, 466.

Strutbio camelorum nalura, 215. Strulhiones ppr allpTbaromuz, id est, Adonira, lngebant mulieres, 238.
goriam, 492. Sirutbiouum slabula, 410. tlrulhionuiii
Tharacha, rex iEtbiopum, 175.
0li33 Deo benediceot, 489.
Tharsis naves quid ostendunt, 689, 690.
Stultiiia pro humilitaie, 625. Per stuliliam praedicaTberoao (in)oon amplius erii sapienlia, 283.
lionis, Deo placuit salyos facere credenlcs, 625.
Terebimbus, 105.
Stullus siulle luquelur, 580, 585. Slullifieutprincipes
Thrsaufi abditi nula otilitas, 85. Tbesauri jusliti*,
Taoeoe, 262.
595. Thesauros in terra colligere. prohibuit (.bristus,49.
Siupor babcns noclis meridiana? significationem, 251.
Tiiesanrum Chris.i in vasis lictilibus baberaus, 625.
Subliraitas sublimis Chrisli,aposU>lorum el discip.iioTbeudas p^eudopropbeta, 161.
rtim eminentiara significat, 546.
Thronus exallaius quis dicatur, 97. Thronus David EcSulpbur in Sodomam pluit Fiiius a Palre, 536.
clcsiaa pr^sidero signiiicat, 232.
Supellex pro anlmabus, 567.
Tinea depascens quid signilieal, 575, 57G.
Superbia, soror esL iniquitalis, 211. Superbia, fons
Tiiiiidilas quid, 83.
oinoium malorum, 55. Superbia, dux cst ad coniumeTimor Domini dlsclplliu et sapienlia, 67o. Tiu**
liam, 56. Superbiae parens diabolus, 211.
apprehendet impio% 399.
Superbus peribit, 3 .9, 560. Superbl cedris comparati,
Tiliones duo fumigante^, 111.
158. Soper oinn<'m superbum dies Uomini exerciluum,
Torcularia Ueo placenlia, 720.
53, 55. Superborum Dens deprim' t coaiumeliam, 2I0.
Tortores Dei, adversaria; potP^tates, 207.
Surhir, lndia? rc^io, lapiduin preliosorum fecunda,
TradUiones fabulosas Scripluraa sac a? aljuogebanl
211. Etquid a!legoricc, 212.
J4jd;ei. 31.
SurCbobet, 174.
Tribulalio super tribulationera, 348.
Surdorum aures audienf, 410.
Tribus oranps amputabiiDlur e lerra, 203.
Sycomori mystice, 157, 158.
Triniiatis pcrsona? dislincUe, 468. Trinitas unus Deui,
467, 4C8. Triuitas iu una diviniuus natura, 93.
fcynagoga Judflporum fornicatrix,6U
f

4153

fl54

AD PROCOPII EXPOSITIONEM IN ISAIAM.

Tristilia abibit, 410, 411.


Trituratore* 322.
Tunica justilwe, 708. Tunica hetitise, 148, 587.
Turris praealta huniiliabitur, 52-56. Turris allegorice,
*57.
Turlorom natara, 226.
Tvgrisflumenpedibus transmissum, 634.
Tyrus, robur maris, 298. Tyrya, emporiom omnibus
regnis univers terra, 296, 298,301. Tyrus tanqaam
euiticom erit aduUeraa, 296, 300. Tyrti Bonamplitis roeraturam faclori, et cur, 298.

Verbum Dei semper vivum, semper manens, yilamque


sempiternam aiTerens, 442.
Veritas men lacium compescnit, 46. Yerilaiis lamen
meridiana hice clarius, 251. Veritatis (ad) indagationem
nostra? sufiiciunt meditationes. 5. YeriCatis (ad) indagationem sensuum omnium certissinuis est vis s, 5. Verilalii possessin labore, sudore et p.nlvere comparatur, 5.
YeriLatem qui indagat anxie ipsam tandem aiquaiido
facie ad fariem reperlam intuebitur, 142. Yerilate dernonsirala, mendicii argailur nalu a , 58. Yeritas, per
Chri^tam data, 626.
Yermis, qui non moritur, 400, 576, 758, 759. Vermis
u
tropice quid, 458.
Ululates quid sii, 236.
Yespasianus armis /Egvptum occupaxil, 267.
Urobra oulla est opus, exorta veritalis luce, 22. Umbra
Yeperliliones Uoniinus projiciet, 52, 53. Yespertilioatl Christi adveBlum evauuit, 3^5. Umbra morlis quid, nes adorare quis dicatur. 58. Yespcrti ionibus templa
146.
conslruebaut etbnici, 59. Et qualis earura naiura,
Uiictio laetiiiae lngenlibus, 698 Unctionis nomeii si- ibid.
gnifiral bilaritatem, 702. Unctio myslica, 519.
Veslimcntum salutis 118, 708. Veslimenta sua lao&Und spiriluales, 755.
ribant Ilebrxi, com Deom audicbam blaspbemias,
Unguenlo uugeolur in roonle Sion, 316, 318, 319.
418.
l'nguenlis linin nillitiae sludium proUtenles solebant,
Vestis nuptialis, 111.
534.
Yia regia et media. 373. Viaa, 1d est, sacra? Srriptur,
Urbes muniias Domlnus evertet, 522, 523, 521. Ur- 55S, 559. Yia pura et via sancta, 406. Yia Domini, mdibium appellatloiie potestales adversari.D designate, 317.
cium, 522-324. Yi nomine quid in Scriptura signiticoIJrbes relinquenlur deserta?, 303. Lrbes mullao post lur, 132.
( hristi crucem iia delet, ut ne nomine quidem soporVidcndi verbum duplicitef sumitur, 6. Ad eoram exsiDt, 104.
planationem, qua? videntur, oratione est opus, 5. Yidendi,
Urias sacerdos, 124. Et ejux lex, 126.
vel visioois vocabuhim suarum vaticinationum exordiis
Ursi quidraoraliter,670, 671.
praphet33 praefixeruut, 6. Yidentes videbunt et non coUvam fellis Dei vioea produxit, 15.
gnoscent,98, 102.
Yidua vera qaa?, et qaid mystice, 26. Vidua in direV
ptionero iniquis. 163. Viduas (in) falsa? scribuniur synVaccam boora alet bomo, 119, 12I.Qoid Iropologice,
^raphaB, 164. Yidaa? judicio uon attendunt principes sou
123.
ju iicps, 30, 84. Yidua? nomine quid in Scriptura sigi iftV Assyriis, virga ir et furoris in manibus CMtrum,
cetur, 611. Viduse suscitatur lilius, 98.
346. V corona? injurise, 348. Va, qui desoendunt in
Vilicus iaiquibUs, 167.
jEgypium auxilii causa, 576. Va? desidcrantibus diem
Yincula peccatoram, 81.
Domini, 82. Yae gens peccalrix, 11. mulliiudioi genYindicUm nominis persj*po, lanquaai vi, in nos attr.:tiuni mullarum, 250. Va? pmphetantibus de corde suo, bimus, ibid.
509. V pravaricaniibus legem , 304-306. V iis, qui
Yinea Domini S.-tbaotb, 115, 256. Ylnea Don.ini. domus
roDJungnnt dorauni domui, ei agrum agro copulant, elc, TsraH, 75. Yinea Dnmini uvarum loeo fecil spinas, ibid.
77. Va?, qui dicitis malum bonum,el bonum malum,etc,
Yineain Sorech Dominus p'aDlavit, ei i n ejus medio
82. Va?, qui dicit Palri, Quid generabis; et matri, Quid tiirrim a?dificavit, ibid. Yincam seam Dormmis ex /Egyparies, 514, 315, 520. Yse qui in equis et curribus con- pto iranstulii, 123. Yinea facta est dilectio iu cornu, 2.
lidunt, 275. Vae, qui expergiscuntur mane et siccram
Vinea Sebana a Moabilis co.itur, 240. Quid moraliter,
tectaniui\77. V iniquo, quia mala pro operibus manuum ibid. Yinea Sebana lugebit, 251-239. Yin^a eullus deseejus evenient ei, 60. Vse. qui iu abscondiio consilium
ritur, quid iropplogice, 122. Vinea spinifera, 74. Mnem
inierunt, 359. Vae scribcntibus iniquilatem, 165. V terrae
tenlorium, 15. Vinea et viDum lugebuni, 50>305, 311.
naviain, 252-258. V, qui trabilis peccata, tauquain fu- Vinea Sodomorum, vinea eorum, 249. Viiieje acceptio
niculo longo, 81. Vae vobis diviiibus, quoni.tm consola- muiliplex , 239. Vinese nomiue quid slgniQcatur, ,
lionem vestram iniislis, 511. V vobis legisperiiis, etc,
15.
581. Ys vobis, qui nunc ridelis, quouiam lugebilis,
Viniiores peregrini venienl, 698,703,704.
511. Yaa vobis, qui saturati eslu, quouiam esurietis,
Yitium cor Inaiiicat bominis, 241. Yinum spirituale, 32.
ibid.
Viifum sacordntibus et Nazaraais iiiterdictum, 85. V I D O
Yallis pro vitiis, 289. Yalles audiant fundamenta terrae,
succensi quaa et qualia commitiunt scelera, 77. Yinum
7. Yalles verteotur in picem, 410.
injuste damnatoruni bibunt judices, 84. Yino ad iracundiam proni abstineant, 85. Yiuum adulterinum, 269. YiVaniloqui de ventre loquuntur, 140.
num Iharisa^orum, fel draconum, et aspldum iosanabilo,
Yasa Domini qu dlcaotur, 594. Vas (omne) hosllle
210. Vinum bibent monte Sion, 316, 318, 519. Vini et
cessabit, 622. Yasa corruplibilia, id est, diabolicaB nequilactis mystica generaiio, 624, 652. Yinum pro Christi
Via? miuistrl, 619.
passionls mystei io, C25.
Valicinantes per morluos, 263.
Yiperarura genimina, 667.
Yaticinla per dxmonas, et aslrafleri.536.
Virga, regi majestalis symbolum, 178. Virgam exaYenalia uoo sunt, qua? Dei sunt, 632.
ctorum dissipabit Dominus, 144-147. Virga virtulls, 179.
Yeneficium ab iEgvpiiis invenlum, 48. Yeneficia sunt
Yirga
(in) iniquilates eorum visitabo, 12. Virga? acce^
ldolorum servitus, 336.
tiones varia?, 178, 179. Virtia egrediclur de radice
Yentris nomine quid significatur, 241.
esse, 176-178. Yirga direciiouis, virga regin lui,
Yeoiriloqiii qui dicanlur, 265.
558.
Yenus peuelravit adinferos ut amasium inlc rcfcrret,
Yirgo an puella discrepet, 116,117. Virgo qu Davi25$.
dem fovebat ab eo non cogniia, 117. Yirgo in utern baVerbum quil sit, 150. Verbnrn uli abest, audilu nibil
bebit
et pariet fdium, 112, 114, 116. Virgo genoravit,
opus, 64. Yerbum operosum in aurem audientem pene604. Yirgo Babylonis qua? sit, 554. Yirginero (in) Spintj
Irat. ibid. Yerhum principibus ailributum, lex amem
popuio, 20. Yerbum abbrcviatum Deus facict in tolo orbe, sanctus sese demisit, eamque Altissimi virius obumbravit, 609. Virginum sanctarum exerciiaticnes, 519.
171, 172. Verbum in Siiia monte traditum, 44. Yerbum
Yirtus Dei, rorura omnium opifex, 152. Yirms ie in
cu?lis plaviaa et nivis inslar a Palre descendifr, 629. Yerfirmitate perlicit-r, 3^4. Virlus superahundavit, cum
bum Kvangelii quando omnibus inclaruit, 41. Yerbum
abundavit infirmitas, 4. Virtutis juuum sceleralis dnrum,
arcepimus lidci, quod salutirem justitia couciliat confessiinem, 678. Verbum, id e<t, Deus, 8. Yerbum Dei in 154. Virtulis premium, qnod el quale, 168. Virtuii eui
libet malitia semper adjacet, 289. Viriulum et viliorum
sinu Patris recumbens, videnduro se pwebuit bominibus,
91. Yerbiim Domini, facto ex Jerusalem dnce di principio incrementa a niinoribus incipere ^!ent, 11 Virlulum
parenies, suot honesl* animi cogita'iones, 241, 242. Virad omnes dimanavit, 44. Yerbum Dei unigenitum, 81.
tulem (ad), nisi p<r laborum difucultates, non paletadiYerbun Dci, latex vivus, 196. Yerbum Dei carnem astus, t^l. Virtuliim studia gentibus oliin inacce^sa, 559.
sumpMt, 117, 118. Yerbum Dei omnibus popull* pacem
Virtutum gloriatio, Deus, 733. Yirtiitum minislr.imut
enuulLiTit, 46. Verbi Dei nomine Salvaliris pracepia
co3lesiium nitanliim est momenium, 109. YirtulPS outncs
siguitirari, 442. Yerbum Dei vila piseditum aqnw compaqua? in cor.lis sunt, Oeum habcul pro finc, 5i6. Vir uls
raUim, 5U. Yorbum Pci. anim pabuum, 526. Ycrhuin
coBlorum lugebunt, 573.
vivens, eiticax, et omni ancipiti gladio acutius, 338.
f

IX OPERA JOAUiNIS MOSCHl

4155

Yisionis coromnnio, 6. Visioms vrrahulum in inill libn sui cur posueril Isaias, 5. Visioue, novera Isaiaj conlra
gentes, 499.
Visitaiio erit curn tonitni et commotone, 554-557.
Visus et atdiius discrirnen, 5. \isura houiini C:PCO
(bristus sputo restituit. 98,102.
\ ita bominum quot annis modo concluditur, 300. Vham
largiiur perpetnam, qui vit fons est, 650.
VilU peregriua quse sit, 2 41. Vitis, Eccleswe denotat
fructus, 460. Vttis Dei verra est ad ipsius iinagiaem sata.
16. Yitem vastavit aper de silva, 387. Yitelugere, quid
tii, 236.
YiUla triennis tropice, 223, 226.
Yiluli nomine qoid inte ligendum, 183.
Yituperatio forteni nunuuam contrahit animum, 71.
Voluptali via lata , 224. YoluplaLis illecebne duces
immitlitnuir a diaboo. 83. Veluplaium undis immergimor, 510. volupiaiibua corporis jam as>uelis receJ"re, est perdifliciie, 630. Voluplatera sectanttir iuflniti honcstaiem pauci, 134. Yoluptaies acaturienles
/

cxsiccnd.F, 474.

Vox audietur tanqoam buccinae. 252. Vox clamanlfe


i:i deserlo, 435, 440, 441. Yoces visibiles, 6.

omnem donnira, Ticum, civitatam, et ^


ibi signilicat, 265.
Vulneris deOnitio : quid a plaga et lirore JiJerai;
quid mystice signiticet, 13.
Vultures feraiouB solius opera nascunlur, 117.

Zabuloo terr descriprio,144.


Za<liari*s, Barachie lilius, 124.
Zachariasquo tempore-prophetavit, 126$ 372.
Zelavit Dominus adversus Jcrusaem et Sion- zetoa
magnum, 473.
Zelus quid ibi significel, 475. Zelus bonns, 253. Zelo*
cnm iribuitur l)eo, non passio aiiqua : se>l ia w ,
peccani, antmadveraio demoiisfcratur, 473 Zelti* pop^lue
apprehenlet merudUum, 326, 527. Zelum sosciUUt Uominus, 470, 473. Zeloflagrarunlbeau marijrea, 475.
Zorobabel, Chrisli typus, 188.
Zizania, semen neqtiam,12.
Zylhum facienles coulristabuntur et aoimis dolebuaL
26.

III.
INOPERA IOANi\iS MOSCHI.

Atbanasil abbatis admonitiones etmirabilis ejus vfcjg,


2994, d.
Aibenogenes episcopus Petrcnsis, 2987, c.
Aurifex invenis cruci aureae de suo peculio ex picsie
qua?dam addil, 3087, c, $eq. Adoplatur ol) opus boc p t t UUs iafll;uma palridu, 3090, a.

Abibas conlineos et a saecularibos rebos abstractus,


3091, a. palre reprebensus patienter sustinet, ibid.
Fartem haereditatis su in pauperes dislribuit, 5091,. c.
Abramius abbas, postmodum factus episcopus Epbesi,
2935, c.

Acbilla Alexandrln Ecclesia? eplscopis, 3083, b.


Addas monacbus Mesop< tamenus, plaJano iuclusw,
Babylas
mimus.
audila
Evangebi
sententfa a4mr>!Hiree
2923, a. Rarbari manus eura occidere volentis obrigeseit,
vitam convertitur, 2S79, c. liem do ejus roet^ubiua,
ibid. Reatituilur senis oratione, ibid.
ibid. Cum iisdera religiosum habitom assumit. it4d
Adetphiu episcopus Arahessi daemoniacam orallooe
RapUsmus quotnplex, 3046, c. I)e bapiismo ?b ris^ei
liberai, 2991, b.
fidem
non habent collato, an vaidas, 5046, c seq. B^pttAigina civiias Cilieinp, 2875, c
Agiodulus abbas fratrem mortuum ot ei pacis osculum zati sancto cbrismate uncti, 2851, d. Nudl saoclo oiti
uogebaniur, 2854, d.
pra?beat exciUl, 2859, c.
Barnabas auacboreta spiuam pedi infixaro oon ereDit,
Alexander Alexaodrin eivitatis episeopas, 5083, b.
2859, b.
Alexaoder palriarcha Hieroeolymilanus benignus in
Blasphemns
in beatam Yirginem Gahnus mtracolose
furem famulum, 2883, a.
pedibu^ et manibus truocatus puoilur, 2902, d .
Aiexander Cilix moribundas- a dsemeae correplus,
3054, b.
C
Alexander mooachus monacbis salutaria verba profert.
Oecomm trium relatio, quomodo excscaii fuwsBi
5035, a.
2930, d.
Amanus mons, 2946, c. In eo invenitur corpus sancti
Calamon mnnisterium, ubi situm, 5026, b. 3030, b.
aoachorete, ibid.
Cauis monacbo viam ostendlt, 3026, c
Anastasii knperatorie mors, 2883, d.,$eq.
Capara>ima vicus chiiais Pbnniiis. 2910, c.
Anaxanonis absliueutia, 2895, b. Monem suam pra&Castiias
Deo monaebos faniiliares efiuit, 3022. a.
dicit, 2895, c.
Chariias mira cujusdam sancli PaiHs, 2859, a (bariias.
Anazarbus,raetropolissecundae Cilicum provinci,
cujusdam senis habitam& in ceilis Cuziba, 2870. b.
290e,d.
Chrislopborus centies in norlt ilertit genua, 2963, a.
Andreas abbas Messenius sau t frairem da?momacum,
Ejus visio de accensis caade is rite certaot.uni, 2963, b.
^82, a, *eq.
In Uierosolymam tendit ad cmcern adoraidam, 29d3, c
Angeli monadio sacriflcanll dexira la?vaque astanl,
Cbristus medicus n.imanim, 3007, b.
."087, a. Non adm uent eum consecrantem juxta htum
Clenteiis siromaleus, 5046, d. Hypolypateon qatstcs
kaarelicorum, cur, 3087, b. Angeli apparili bapiizant
Domiuahir, ibxd.
pnellam paganam qua? omnia bona erogaverat bonrfini
Columba faliglnosa el Fqualida app ret s iper capui
sibi oecera dare volenti, 5098, c, seq. Augeli apparilio
monachi Syri b*resim Severiaoam prnOicntis, 2J66, c
aoball Leoniio, 2855, b. Augelus moiiacbuni interrogal,
Comraunio accepta. ut mos erat, die s ucio cxm* LVvubi vult sepelin, 3047, c.
mioic, 2935, d. Inlinleo muDxJissitoo imohitar ei i i
AnimaB vitiis varia medicamcnti, 2934, a.
armano repouiiur. ibid.
Antiuous cfvbas, ubi siia, 2898, d.
Conon presbylpr Alexandrintis, in monasieno PeotMApamiensis secunda Syrorum provincia, 3079, d.
Apollinaris Alexandriiius patnarcha, 3071, a. Adole- cula, 2854, c. Kactum mirabile abbat.s Cono ds, 2S6i d.
Conon aber abbas semel comedit in bebdonuda paoea
^cpniem verecundura el pauperem arte insigoi el charietaquam, 2870, a
tate adjuvat, 3071, c.
Coiisecralioni
verbi* a pneris joco prolaitsroper paec,
Arsenoites Tbebaidis cWitas, 2923, b.
AsiniraonasleriinuQcupati Mardes facluin meraorabiie, panis et saxum in quo positus igne coedlus delapso cxtsumuntur, 3082, a. seq.
3026, d.
Contincnlia commrBdatur, 2978, c.
Atbanasius Alexandrinaa civitatis episcopus, 3085, b.
r.onversio cujusdam nii.Uis ad miraculuzn Dei XQ
Athanasius puer in l.ltore maris epiecopum simulans cafartum, 2867, a.
leclicmenos baptizat, 3085, c. EccieskB et episcopo curo
ocds t.radilur, 5086, a.
Cor niunduai in srculo el labernis gercre di!Ec3c es^
y

4157

INDEX ANALYTICUS.
5073, d. $eq. Deus nihtf requiM nisi cor mundum,

ibid.

Cosntas eonochus, 2891, d. Ejus reliqut pretiosa?, i&td.


Paralyticum sanat, 2891, *.
Cosmas scholaslicos etaspecto eldocirina docens aonis xxxin, 1n omni se virtute exercuit, 3039, d. teq. In
&otitudiue tria isia consecutus est, uoo jurare, DOU
meniiri, QOD ridere, 3042, b.
Cyriaco abbali laur falanionis B. MarJa cum Joanne
Bapiisia et evaagelista apparet, 2902, a. Cellaro ejus
iosrre i B. Mariarecusat propter Xeslorii libros, ibid.
Cvriacus priuceps periculo lalrouum eripitur, iofanium
iatercessioae quos a morte servaverat, 3031, c.
D
Dsnwmum opu, quale est, 2974, e. Dmone9 apparent
prope ceUulam solilarii, cur non Ingrediuniur, 5027, a.
Dasmon iii babitu monachi ad cellam cujusdam senle in
Bayihu, 2984, a. Quomodo dmoa apparuerit cukiana
seni io forma puert nigerrimi, 5627, b. Quomodo demou
Isaac abbati apparuit io forroa adolescenlis, 5027, c.
David latrouum priaceps ad mooasticam vitaro aspirat,
3003, c. Mioatur moriena omnibus mooacbia oisi recipiant
eura, 5006, b. Admissusfitexemplum virtatis et ab aagelo sibi peccata esse reraissa audh, tbid. Exira psalniorum cantum mutns, 5006, c.
Deo quid maius, 5007, a. Deus ublque eit, ibid.
DionysiusSeleucis episcopus, 2938, a.
Dionysius Ascaloois civitatis episcopus, 5046, b.
Distraclfooee lempore oralloais ingerit diabolus.
2910, b.

4158

Gaianus mimos B. Virginem blaaphereans pooilar


truDcaiis maoibus el pedibus, 2902, d.
Gennadii ConsUaUnopoliLaoi palriarcb laos exiraia,
5007,c
Geuufiexto mooaclti tabulam excavat ad qualuor di^
ghos.
Georgros abbas iocluaus prsxidct reppnlinnra magnumque lerra? motum quo corruemnt urbes marilim
Pbo?ni<'is 2906, c. Georgius in cella maoens fu ecclesia
iovetulur ul commuBicet, 29^)0, a, teq.
Gerasimus abbae ex leonis pode aculeum extrabtt,
2966, d. Eigralusesl leo et obsequi\>8iis 2967, a. Gerasiini
(B)roonasterium,2859. c.
Gevemer dux Palawtina? in saaohim moDomenUim
iugredi vult, ab arietf impedilur, 2903, b.
(iregorii pnpe humihtas Joaani Persa? iar salulandoexhibila,3015,d.
Gregorius anacborela et Thaleleus ejus discipulas,
2947, c.
Gregoriuafappadox furoum ingredilitr, vestknrntoque
suo illum detergit, nibil omnino ab igoetoaus,2950, b,
Persequitur leones usque ad Jordaueoi, 2950, c.
r

Ha?resis sptritale adultedum visiooe os(endilur,3C66,c.


seq. Lnde nascuntur ha?reses,2926, d. Hrrelicorum conaortia vitanda, 2862, a. De communicaiione cum bappelicis, 2871, b.seq. Haereiicis locus prasparatus felidus,
igues evaporaos, visione osiendilur, 2871, c , 2874, a.
Hebraus quidam moribuodua baplisraura expeteos

arena baplizaiur, 3046, a, teq. Sauilali restiluiiur, ibid.


Eleeraosyna qu in pauperes coDfertor, a thristo
Homicida? pulebrum dictum ad monachum qjii eum
tauquam sibi exhibita sascipitur, 5059, a. seq. Eleemoeequebatur dum duceretur ad decollaoduin, 2925, b.
fyna Zenonem iroperatorera a pcena iiberai, 5042, b.
Debomicida senequrde eodem crimiue accusabat adoljberat a morteroercatoremTyrium, noroine Moscbum, lescentem, 2923, d. Quomodo adolesceo* Uberaiur, ibid.
3063, a. uq. Eleemosyo merces : puella? paganae, qu
Homo simililudo Dei fuil ab inilio, 3019 c. Fattusrst
eleeiuosynam fecerat, baplUmus datur ab angelis, 3098, similitudo bestis po^lquama Deo excidit, tbid. Homlues
c. seq.fcleemosyaariifiliusqui Christam curatorem eleab hominibus corrigeadi, ab angelts, 3087, b.
erat, divilem Oliam, Deo sic disponente, uxorero accipit,
Humilis majorem gloriam babet quam rex, 3102, c.
090, b. teq. Quomodo Iriticum germinaveril in monaHumiiilas episcopi, 5102, b seq. Hurouila* oionachi senis
slerio propier ceaealiooem coosueta eleemosyax, 2941,
mollit a^ricolam fureniem, 3110, b. HuoiilUa coociliai
b. %eq.
fraires, ibid.
Elias arcbiepiscopus Hierosolymorum, 2851, c. vino
I
absioet, ul solebat, cu m esset monacbus, 2883, b. In
Haila relegatus propter Chalcedoneosem synodum,
Igois et aqua meritis saoctorum paano deferaatur
2883, c.
2874, c.
Elias abbas tentaUonem carois superat territos visione
laiagiuis B. Mari Dei Geoitricis adoratio, 2839, b.
mirabili, 2866, b, seq.
Ejus adoratiooem dsroon, ut a lentatione foruicaliouis
Kltae solilarii dicluro, 2907, a.
desislal, orailti siipulalur, ibid. Imago immaculata VirEpbrm Antiochenus patriarcha, 2883, c. Hsrelicum
giuis Variaa in specula seuis, 3051, a. d>ram bac imagiae
rausa fidei io ignem provocat, 2886, a, seq. Ejus siola
caadela acreusa miraculose nonrainuilur,5051, b.
HJ igne maoet iltesa, 2886, c.
Jmago Tbeodosii mooachi io aquam demissa, aquam
Episcopus quidam archilectis servit, 2886. d. Columna scatunre facil, 2939, b.
ignis super capol ejus apparet, 2887, a. Ephremio coIniaQiulus dierum vig nti quinque desigoat patren
mili episcopatum pradicit, 2887, b.
soum ore et digilo, 2979, a.
Eucbarisii miracula, 2875. c ; 2877, b. Maximum et
Isaac abbatis Thebad visio, qua recoociliationem cum
HupendumroiraculumS . Eucharisif sub Dionysio Inlmieo ante coauuunioucm aecessariam esse dicil,
Seleucia episcopo, 2933, c.
3030, a.
Eugenius abbas, postmodom episcopus Herraopolis in
Isidorus monachus Meliiensis, 2878, b. Jugiler fleas;
iExypto, 3054, b.
el maximum peccalorem se vocaaa, cor, ibid.
Euloffius Alexandrinus patriarcha templum Juliano
J
martyn mirabiii vistooe erigere jubetur, 3010, c. EuloJeremia? propheUe ossa in Telrapbylo Alexaadri
giiis aediiicat aedem saoctje Dei Geoitricis, qu cognomirequiescunt, 2951, a.
natur Doroihea 2930, d.
joaanes Cbysosiomas Conslanllnop. epUc exsillnm
Euslocbius Jerosolymilaaos archiepiscopus, 2858, d.
mltlitur inCucusum, 2991, d. lo qua domo maosit, ibii.
Kvagrii pbilosopbi mirabtiis conversio, 3078, b, seq.
Tbrooo Dei assisiere Adelpbio revelalur, 2994 b. Ejua
Com chirographoa Synesw accepto sepeliiur, 3079, a.
laus, 3070, d.
Morluus saiisfactum sibi a Christo renumial, ibid. TeJulianus episcopus Bostreosis, 2951, d. $eq. Yeneaastatur id cbirograpbo in maou ejus iu sppulcru invento,
Jom calicem, siguo cruci* aaie edito, inaoxius bibit,
5C79, c. Servalur niiraculositm cbirographum, 3079, d.
ExcommuDicalusraonachusposl uiortem absolvitur et
'JuliaauaArabs caacus mooelurne se abEcclesia separet,
liberaiur, 3071, a,*#7.
2954 c teQ.
F
Juiianus SlylHes mittitcuidam seoi panaum involulum
babeatera inlus tres Carbones ignis, 2874 c. Factum mlFemina monacho fogienda, 3107, c. Feroioa qua?dam
rabile
Juliani Stylila?, 2873, a, $eq. Praadicit morlem
De fratri cuidam ecandalo sir conspectum G J U A fogit el
SimeooisSiylii, 2911, a.
cremum vadit, 3050, b. Femioa sanctimonialis egregiuro
Julianns genex mooaaterii iEgyplioram LXX aonis in
ractum, perquod compunctus adolesceas ejue amalor,
spelaeo vivens admoduro pauper, 2906, d. Nocte cailitus
luonachus eiTcctus est, 2911, d.
cella ejus illustralur, 2907, a.
Fides si desit recla, null eunt virtules, 2874, a.
Jurameotum duorum fratrain Bunquam gpse ab hivicena
Fides viro soo a muiiepe servata, quomodo ambo adjuseparandi, 2955, a. De juramenib lemerefeclia,5107, b.
ventur, 3067 a, seq.
Flaviaous AniiochiaB palrtarcna apud Peram relegatas
L
ab Aaa* asio propier Cbalcedoaensem syaodum, 2883, c.
Lapldes pretiosos projicit mare mercator, oepropter
Fonitcaionis pirflus In abbale, 2862, c. Quomodo
eos occidatur a oaulis, 3094, a.
Dus cum p>mivit, ibid.
t

1N OTERA S. SOPHRONII

iVod

Lapsas spelunca, ubi sit, 2834, b. Quomndo iit ccc esia, ibd.
Lalro lil monatbus, 531, d. Ad scpcutam redit, ut
criir.cn infanlicilii niorlc expict, 3054, b.
I.eo papa, ejus epts4o a supcr tuimiliiin sancli Petri
posit-, apnsto ica maiiu omendatiir, 3011, a, seq. Sanclus
i.eo Eulouio per visr.m seexh bet,5011, c. Adsepulcruni
sa cli P^tri audit sibi prccaia dimissa, praHer.jiiam imposi'i6nis raanuum, 5014, b, seq.
Leo monachus, gcnere Cappa , se vendil ut alios
liberel, 2978, a. scq. Marlyno afliciiur, 2978, b.
Leo iler pr&bol ninnaclw in semita prae sentibus valde
angusu, se engendo in posleriore* peies, 5034, a. I.eo
(ierasimum abbaiem sempi-r cm ilaiur, quia ex cjus pcde
acuieum cxiraxcrat, 2967, a. Nulriuir a sene, ibid. Pascil
asinum monaslcrii, tbid. Asino per furtnm sub ao, ejus
oHcium supplel feren lo aquam, etc., 2907, h. Leonem
pasc.il quotidie Pau us Hclladicus, 5030, c. Leones a sene
piscuntur in speitwa, 2854, c.
Leontius abbas videi angelum altari aslantem, 2855, b.
Leonii Cilicis misencordia crga pauperes, 2914, c.
l.ingu conlinenlia, 2862, b.
Lvcos Tbebaidis civilas, 3027, c.

Maosiieludo mulieris illuslris, q ia arle hanc virlutem


cdocti sii, 309, a.
Macarius Hierosolymorum arcbicpiscopus , 2866, b
2954, c
Marcellns Scyihiola 3018, a, seq.
Marcus anachorela hpbdomadas mlcgras jejunal, 28G2,
b. Operatur dic ac nnctc, ibid.
Mardes mons, ubi silus, 502<>, c.
Mare llubrum duo momcbi pcdibus perambulant,
2986.
Mare mortuum, 2871, c.
Mariam Dci Geniiricem essccredit Ecclesia catholica et
aposto.ica, 2871, b. Maria Virgo (B ) apparet Cyriaco,
cnrln ceilam ejus Inlrare recusat, 2902, a. B. Mariae
commendala uxor a marito CoustaniinopoHm proQciscente, cum filia a morte prseservatur, 292/, a, $eq.
Mariae meretrlcis conversio et vila, 2879, a, $eq.
Mari mulieris peccatricis submersio, 2927, c.
Mcnas diaconns monasticum babiium deserit, 2982, a.
Simeone Stylita divinitus agnoscitur, et ad monasteriura suum remillilur, 2982, d. Kjus paeniientia posi
fugam Deo grata sigiio ostenditur, ibid.
MiKarisia, genus mimismaiis, 3059, a.
Miracula cur in Ecclesia (ianl, 3106, c. Miraculum
Domirri erga uxorcm et filiann viri fldelis, qui hospitio
sascipere monachos ronsueverat, 2927, a. seq. Miraculum
?ancbe Dei Genitiicis erga (Osmianam uxorem Gerraani
patricii, 2903, a Miraculum fontis baptismalis in Cseaoeosium civitate, 3106, c. Miraculum baptislcrii castelli Cedrebalis, 3107, a.
Miss celcbrandae ellam olim certum teropus praeacriptum, 2874, b.
Monacbi tre* mortui invenluntur a piscaioribus Pharonitis, 2983, b. Monacbi duo nudi ingrediuniur eccle*4am ut communicenl, i*ec aspiciuntur ab aiicruo nisi ab
abbate Siephano, 2983, d. M< nachus a puella rcslica
udenter retraclus, ne cum ea peccaret, 2890, b, seq.
onachasinclusus in monle Olivarum daemonijurat,2899,
b. Monaslica? vilaelaus, 30(9, b.
Morlis meditalio et si entium opus ver pbilosophia?,
5i.23, d. Mortuus in monumento cruti oculos bomim eum
spoliantt, 2931, c. Mortu puellseslupendum mirarulum,
n u exspoliatorem detitiuit, nec eum rclaxare voluil
donf*c is promitlerel s** monachum fttiurum, 2931, d, wq.
Mortuus et sepultus Thomas mulferem super se impositam non patilur, 2945, b. Moriuus anachorela genibus
(loxis, manibns 111 ccelum exlcnsis post XVannos inlegcr
perscfcrai, 2946, c.
Mosihus mercalor Tyrius miserae miilieri elecmosynam
dat, ut maritum redimat, 5063, a, seq. Ejus visia carccre, ibid.
Mulicr religiosa monachum a tnrpi dpsiderio compescit,
094, c. Muner prudens monachum in se impelcnlcm
sapienli coosilio rejtcit, 5096, a, seq.
Myrogenps hydropicus ab interna bydropisi postulat
liberari, 2858, d. Preces taoluramodo petens reKqua
omnia muoera recusal, ibid.
f

Namanes Saracenorum nationis dux, 3023, b.


Negligentia religiosi puuita, visione iguis ostenditur,
2899, a. Negligens sui, siti moriens in deserto a socis
..quain poilulat, quae pcdcs soos circumflucba, 2865, a,
$eq

<M

Nestorii librl, ingressum 6eata> ITari Vrrginis *diimt. 2902. a.


Notinus prcsbyler noctu in templo orans inTenttitr.
stella super capui ejus apparel, 2962, b Manus ejns 1*Jcebanl laiiquam lampades ignis, ibid.
Nupiia? et procreatlo liberorum reliwquendaB his qi
lerrena respiciunt, 3022, a.

OWa'tonPs sanclificala? et pprfectae vcrbis via dicfT%


2871, a. OWalioms verba ordinahi* JLantu 11 dicere debct,
ibid. Oblatinnis tompnre olim Spirilas sanclus visas,
28TI, a, 287 4, c, 5015,

b.

Occidcre monachum tentans Saraceno^ a terra i b w belur, 2958, c. Octisor oiooachi mofle divioitus pupiiur,
2867, C.
Olympius abbas baBreticornm fugam, Uniruap el TPtris rontinpntiam docet, 2862, b. Olyaipius fert mala praesentia intuitu a?tprnorum, 3003, b.
Operantes Deus adjuvat, 3007, a.
Oraiionis efTicacia, 3055, b. Oraiio militis septies per
diera rppctila, 2926, b. Oratio Adelphii daemoniacain iiberat, 2991, b. Zacbsi oralio pest^m Ca^sarea aTeruu
2995, c. Oratio pro mortuis, 2898, d. seq.
Oratohum super reliquias sanotorum exstructem,
2946, c.
Orenlus sago ioverso eversioaera Sina doct t, 2967, c

ibid.

Palladius abbas, 2919, a. Ejus convprsionh ranaa,


Pardus mulio, rriire ptrnilel CUP, 2939, b. Leoui $- devorandiim exponil, 2959, c
Patipnlia duonim senuin erga lalronps, 9103, c. $tq.
PaLricius periculum nietueos pra?lalura alxJicai,
2954, b.
Paulus patriarrha Alexandria?. 3098, c.
Paulus ilel.aiJicus, ejusvila, 3050, c
Pauperlas rommendalur, 2978, c. Paopcrtas IVoprtfa,
diim iuliani cella nocie ctlttus illuslratur. Paapertas
Myrogenls tiihil recipicntis nisi preces, 2858, d.
ppulbuola monasterium, ubi situm, 2854, c.
Petrus abbas, postea Chalcedofteneis episcopas. 2998, a.
Pbilosophia) opus semper meditaii roortem, 5023, d.
Piis el in spirituali exercitio sudairtibuy propitiqnai
Deus, 5007, a.
Poemeu abbasnudus Leoni accambit, 3031. * !c*
eliis devoratur, ibid.
Popnileotia omni aetati con>entt, 5027, b.
Polychronius presbyter nova Laurae, 2855, c.
Pontici monacbi vita austera, 2958, d.
Presbyter virgo, calumniose apud eplscopum acctisalas,
ab angelo e carcere liberaiur et ad eumdem c a i c e m
rednciiur, ignorante custode, 2970, d, 2971, a, seq.
Psalmorum perpetua raeditatio da?mones pertarbal,
coDcilat,irrilat,perdit,coDlrislat,e conira oos coamorel,
3018, c.
Pierygius mons, ubi sitns, 2947, a.
Plolemais civilas Phoenices 2910, c.
Poeri missam celebranl, verba coosecrationis saper
paneni proferendo, 3082, a, seq. Ab igoe aelcsu paoe et
saxuro consumunlur, 3082. b. Pueri monasterio iradva
lur et ecclesia loco illo miraculoso exstruitur, 30:5, a.

R
Romanl gerunt bellum in Africa cum ManniaaK,
2867, a. Vrci fuganlur a Barbaris, et uriiui i lorua
passim caeduntur, itnd.
Rufllnus qui ecclesiaslicam conscripsii bisiciriam,
3083, b.
Runielleosis episcopl vila ct sandiias, 3011, c, aff.
Knineilum parvum oppidum non procul ab urbe Rooufia,

ibid.
S
Sacerdolii dignitas el oous, 3014, b, teq.
Sa^eulartuni colloquia fugienda monachis; 3027, i
Sali tn aqua liqiiesceuti comparalur mooachus coa
mulier4bus convprsans.
Saraceni trcs dasmnoio repletl evaginatis gladii^ se ia*
viceio concidunl, 5023, c. Saraccnus qtd anachoretae
ccciderai, ab ave raptus in sublime in lerram dimiiuiur,
2867, c. Saracenus monacbum necare volans. tprra apera
absorbeiur, 2958, c. ^aracemis mooacbum volens Nfcrf
biduo immobiis haeret. 2993, d.
Sepucri virgiuis spoliator ab ea retinebir, nv-c diraittK
tur, nisi se moaacbum fore juraverit, 2951, d.
Scylhiolae mouap.hi, 2907, d.
r

41152

1NDEX A N A L Y T I C U S .

4101

Scyihopohs secunda Palaestin metropolis, 2906, a.


Sergii anachoret factura pulcbrum, 2987, a Leoni impcral, ibid. Scrgius aiiachoreta novit diviniius monachum
non baptizatum esse, 3002, b. Pravidet Sergius Grego-'
rium monacbum fore patriarcham, 3005, a.
Simeon Slylila fulgure percussus interit, 2911, a.
Sisinoius a! bas episcopatui rcnuntial, 2951, a. Ejus
cbarilae erga nmienem.Sararenam, 2999, a.
Spes nulla salulis extra catholicara Ecclpsiam, 2871, b.
Siella euper capnt defuncli monacbi conspidlur dum
ad sepulcrum deferlur, 2858, b. Slella super caput Nouni
apparet, 2962, b.
Siephanus monasterii jEliotarum presbyter, 2914, c.
Perstat in cella, tenialione* daemonis superans, 2915, a
Egregium ejus dictum ad tres senes, 2915, b.
S l y l i l cujusdam vita, 2994, a.
Siyities roonachus Severianam baeresim profltens
Fpbiem ABtiochenura ad Ignem provocatin causa fidei,
2886, b. Ejus conversio adfidemcatholicam, ibid.
Sjrrasius eplscopue Cyrenes, 3078, b. Evagrium philosopbum sod.ilem snum in Sludiis liberalibus ad fldem
Chrbti convertit, 5078, b.
Ta?diom quomodo saperandam, 5003, c.
Tenlationes. In tenlalionpm ludiici, quid, 3102, a.
Tetrapylus, locus Alexaodrinis veuerabilis, cur, 2930,
d, $eq.
Thaleli archiepiscopi Thessaloniceasis roors detestabills, 2895, d.
Tbalel&UM abbas sexaginta annos transigit in viia raonasiica nunquam flere aesistens, 2911, c.
Thecla de iniquorum manibus erepta, 2867, a.
- Tbeodorus Seleuci episcopus, 2935, c.

Theodorus Rosensis episcopus. 2953. c.


Tbeodorus Darnae civilalis episcop'is, 3011, c.
Tbeodorus saecularis solum die Sabbali et Domioico
dte comedens, 5023, a.:
Thcodoriis anachoreta in mari dulcem aqaam oratione
sua elfieil, 30 42, b.
Theodosius soliiarius de pugna splriluali ct Dei auxtlio
vislone docelur. 2918, a.
Theodosius abbas suis orationibus a Deo obiioel fonbem
fralribus monastertt ra scopulo, 2938, c, $eq.
Tbeodolus palriarcba Jerosolymjtanus 2832, b. Lecticam clerico cedit io iiinere, ibid.
Tbeoplianes Neslorianus haereiicorura tn inrerno visioa*
ab haeresi revocalur, 2871, c.
Tbeophilus palriarcha Alexandrinus, 3078, b.
Thomas apocrisiarius c<enobii Apamiensis, 2946, J L Do
miraculo corpor4s ejns post moiiem, ibid.
Turrium Jordanis monasterium, 2855, c, 2958, <L

V
Ventris contioeDUa^ 2862, b.
Vim abslinentia consulitur, 3030, b.
Yirgines qulnque q u exire voluernnt e monaeterio
ut accipereut viros, a defuonlo eorreptse sunl, 2998, d.
Virlas borninum in quo coasislit, 3007, a. Yiriules,
quomodo requirunlur, 3065, d.

ZacLaaus abbas Cassarea pesLera precibus suis arertit.


2993, b, seq.
^
Zoili leciorig varia pietalls exercilia, 30o8, c &cq.
Zozimus Cilix ppiscopaluai remens ad ccllulam suam
redll, 2986, a. Babylonis episcopalum ei deferendjim diviuilus indicalur, 2986, b.

IV.
IN OPERA S. SOPHRONII HIEROSOL.
fievocalur

lerlor

ad

iolumnas

edilionis noslne*

lum adversus divitias et corporis jnrpnlnlem, 5453, b.


Anna Mariam Yiruinem poststtTililaiemei per precvs
genull, 5267, a. 5270, a.
Anna sleriiis, 3266, d. Samuelcm generavit, quoiiiara
Deus voces ipsius exaudivii, 3267, a. Ann;e propbetia
cxplicata, 329/, d. Anna dies noctesque iu templo Domiid coDsumit, 5327, d, 3550, a.
Anna aocilSa Dei Mer.iclicnse pr^dtum cum aliis vlrginibus babitans, 3590. b. 0>^modo tria sunamitbia deglutit, 3590, d. Ejus visio, 5591, b.Sanatio. 3591 c.
Anlonius Theba?us visccrum maguum dolorem patiens,
5602, a. C.um flde venii ad SS. martyres tyrum et
Joaoucm, 3602, b. Ejus vlsio, 5602, c. Sanalus in Th< baidcm redit, pantat lineam et ad templmn SS. mariyrum pcr slnguios annos partem frucluum affen, 5602, c,
$cq., 5605, a.
Aphantis inirier ^Egyplia :id lumuura SS. martyrum
Cyri et Joannis satiata, 5603, a scq.
Apbrotisiades civitas Asia3, 3651, d.
teq.
Apulinans refelliiur, 5166, a. ln eoncilio OnstantiiioAgarenorum g^ns, 5206, c. Occupant et obsident Bethpo.itano coodcm:;atur, 3186, a.
le.m irapii Agarenl, 3212, c. Arca eoram, 3207, b
Apollinarius Alexaiidri* urbis episcopus, 3678, c.
Alexaiidria /Egypli aique Libyarum metmpolis, 5547, b.
Quomodo reliquias SS. triuni pueroriiin Babylonicorum
AlexaudriaB ftsiuiu Imago uuncupal .m qaoiaoins eeleobtinet ei eas coilocat iu lemplo Alexaudriuo, 3678, c,
bralur, 5687, b.
5679, a, seq.
Amrnonius Alexandrinorum Ecclesiaa dispensalor, 5423,
Aposiidi Mcut luminaria fulgcnips infirmamentosanctaa
C Ammouii scroias habenlis in gnliure sanaLio miracuEoclesia?, 3865, c. Apostoli lapides lapidis augularU,
losa, ibtd., ieq.
589S, c. Aposlo.i praier Peirani el Audreara a Jacobo et
Andre. >s aposlolus a Pelro bnptizatur, 5371, b.
JoainiP baplizanlur, 5371. b. Aposloli mitlumur ad genii s
Angeli corpora coeesiia votaii, 3319, d. Tabemacula
quarum lcqucla illos imbuerat Spiriius sannus, 3982, a.
Dei, carboues, larbinos, flamma?, elc, ibid. Angclorum Per aposlolos (hrls us illuminat muudum, 5978, d. Apos~
creatio opus Verbl, 3521, b. Angeli suni imraoriales non
toli cum Cliristo homines judicabunt, 5546, b. Aposiuliva
natura sedgralia Dei,5l82,a. Angelorum natura, 55l6,a.
dignitas superat mariyni ampliludinem ei miorem,
Coflitm cursu expediiissirao transmiuunt 5519, d. Coplutn
3362, b.
el aBibera replent, ibid. Crealoris voluotaiem Indeflexe
Arislolelis discipuli sapienlia? jam corrupl.t* sapienjrticiuot, ibid. Aolmas morluorum excipiunt, 5520, b.
lissimi de!'ensores, qui qua3 dicunl nesciuul, 529.), a.
ominis custodes, 3319, d. Elo^ium angetorum. 5519, b.
Arius in concilio Nicaeno condemnalus, 5183, d. DoAd atigelos precatio,5"i20, a Per angeli vocem Deus iucarIractor iufestissimus S. Trinitalls, 5691, iJ.
nalur, 3278, c. Angeli apparitio ad Cynllum AlexanJriaa
Arianorum impictas, 3154, b, 513% c.
cpiscopuro, 5691, d. Angeli veste candida apnarent disciAlhanasia mulirr ,Egyptia Cbrisnana, 56^2, c. Deprcpulis Umstum in coe os asceudentcm imueutibus, 5970, d.
bendiiur cum Iribus ejus fdiabus, 5682, c. EJUS martyAnirae bominora permauent ineorrupla?, 5182, a. An
rium, 5685, c. Ubi S2pelitr, 686, a, 5694, a.
Ojerim creat ante corpora, vel ante hujus mundi proAlhaimia UXOP Marcellini, Aigvpiia, 5507, d SS
ducUonem, ibid* Auimarura vi?a pr.ic-dens, a qiibus e\- Matvnbus Cyro et Jo nni noa crcdii, imo creb>ius illos
cogitata,52o9,c. Animas laiiguoros, 54)1, b. Auinaae beldcridjt, ibid. 3510, a, 3511, a, seq. (^uomod.) puliccm

Abransa felicllas promJ<sa, 5327, b. Abratae Cbrislus


promissus elopiatus, 3346, d.
Absijnentia libidines morlillcat. 3810, a.
Acedise viiium, 3465, 3403, c. Fiamina dxmonii raeridiami, ibid.
Aeepba.eram polycepbaa hseresis, 3285, a. I.abiis innumersqiie iinguis basre&is acephalorum, 3223, a. Fidelibus ac piis tiupiiesime a , scelestissime sese opjjonant,
ibid. Doctrioas confuadunt inconfusa? Trinitalis, ibid.
Adam rex a Deo cotislituti, 3134, b. Oominabatur
creaturia terrestribus, 5231, b Maudala Dei iransgreditur, 3505, a. Exlorris dec.aratur a communiooe paradisi, 5514, a.
Advenbis Domint secuudas, 5314, d.
AeruinmutaiioDes ignotaeaole peccatum Adami,523l,a.
Agapii paralytici simulata tides, 5525, 5>i6, 3527, a.

yisio, 5527, c. Ejus coromunio et mor*, 3530, a,


n

41G3

I N O P E R A S. S U P H R O N I I

comprcftendere volens ineurvata manet, 3511, b, stq.


Ejus visio, 3511, d. Sacram limen teropil SS. marivruin
calcans sanatur, 55U, a. Hos martyres pranlicat, 5514, b.
Atberan, panis qui post coctiooem rurgue io olUs
decoquebatur, 5605, d.

6
Babyloo ^Egypti, 3579, b.
Baptismi coilatio. 3695, b. Bapttemi balneos, 5850, e.
Basilii liturgia, 5982, c. seq.
Benediclio vocalur ^rriQcium roiss, 5990 a.
Bethleem ccplestis, 3203, a. Ubi vera lux orta est. ebi
terua vita floruit, etc, 3209, b. Deifera dvitas, 3211, a.

Cadmus. unde ortus, 3646, a. An apud Graecos primus


fnagisier litterarum, ibid.
CaBsarea civitas Palastiua?, qoondam Torris Slratonis
rocata, 3658, b.
Calii, ejus signiflcatio, 5986, b. Calici sidus et quatuor
.animalta, ibid.
Cailinicus filius Dorothe, qul serpenlis absor
bueral, 3555, c. Vieio malris ad turaulum SS. martyrum
Cyrl ei Joannie, 3539, b. Quoraodo draca?na quae ovura
gcoeraverat advenil in medio multitndinis, el puer saoatur, ex ipeius ore exeunie serpente, 3539, et $eq.
Calus qui pedem fregerat, sanalur candelae oleo deli
initus, SS. Cyro et Joaone gic praeciptenlibus ia apparilione, 5130, c.
Candela accensa ante lumulum SS. maTlyrum Cyri et
Joannis, 3486, c.
Candelabra ei crrei, quld efgnificant, 3986, c
Canobi d:tmonis oracnla, 36*91, b. Quomodo ara hujas
da&monis everliiur et ejus oracula cessant, 3695, 6.
Cancmes sacri, 3367, a.
Castalia?fluenlnm,3646, d. Caslalioi fhientis sileolium,
3410, c.
Chalcedonenge coucilium perimit profanam dualitatem,
Eytychen P l Dloecorum, 5186 b. Ab Agypliis odio habitnm, 3574 a.
Cbaritatis virtus, 3339, d. Scutam Chr istian cbaritatU.569l, b.
Cherubim oculis plcna et quadriformla, 3516, c. 3554,
Detim \eberedicutiltir, tbid.
Chosroes, tex Pe saruni, ense lelbali caeditnr, 5810 a.
Chrislodorus dispeosalor basilic SS. mariyrum Cyri
et Joannis 5158, a. tempestate liberatur imocatis
SS. marlyribus, 3458, c, seq, ln gravem m rbum incidit,
5139, c. Ejus visin,3442, b. Sanaiur, 3442, c.
Cbristue promissus Abrabamo, Davidi, 5327, b, *eq
Saoctornm omnium vehemens desiderium ibat ad Cbris^
lum, 5327, c, seq. Per aneeli vocem incaroatus est,
3278, c. (onceplio Cbrisii imeflabilis, 3230, d. Sine semioe Chrisii conceplio, 5285, a. f.brlstus ohtur, per naiiilateip, per resuireeiionem, 3202, a. Chrislus inrans lactan* dicitur, 3747, c. Lbertim virginaliurafluenlisenutrttur, 3230, b. Chrislus anima inielligentl atqne Invisibili prsditu*, 3266, a. Auimim sibi creat. 3266, b.
Yerani carnem snscepit 1n Marfa et ex ilia, 3207, d. lu
f h r i s i o d u nnurae distincla?, 5282, a, $eq , 3271, b. Du
Plex quoad naturam sed non doplpx quoad bypostasiin,
5259 c. Cbrisli divinilas, 3208, a. Chrislus fugll iram tyranni, 3750, a. Crucem moriemque voluhtarie patilcir
3978, c. Cbristus ut mortuus tportuos secum surgnre
ftcit, 5922, c. Resurrexit resuscltans moriuos, tbid.
Chrisli resurrectio astruitur, 3642, c, 5914, s, $eq. Chrisli
as-ensio, 5967, a, $eg. Super alas cberubim in UBIIS evehilur, 3967, b. Chrislus iudex unicuique reddii secundum suum laborem, 3595, b. Mediator dlcflur, 3742 a.
Sapientia Patrfs, chaiacler, imago, sigtlium. eic , 3522, a.
Lux dicitur, 3202, a. Saiusquae Deipara Virglne apparuit, 3212, b. Pax norainatur, 3>07, d. Sanctiiicaiio et
lledemplio, ibid. Cibus noster, 3204, d. Procurator omhitrni, el humanaa naturaB cusios, 3650, a.
Christus dujtus ad Annam el Caipham babuit manus
atligalas non a lergo sed aote pectus, 3987, b.
Cobioies Marcotensis, eurdus faclus cum camelis hrererel, 5591, a. Saoatar vadens ad lumulum SS. Cyri et
Joaonis, 3591, b.
Colicamon morbos, qoalis est, 5427, a.
Cnlumbarum nalura el Indoles, 3300, d. Olumba pennas fuduere, quid, 3227. a. Columba ad Noe in arcam rediens, 3300, d, 3301, a.
Communio percipitnr, 3522, a. Juvenis commuidcans
flooilum Ierr1b15em naso rpddil et caecusfit,3522,a, seq.,
5522c.(.ommunio sumpiain basiilca.SS. mariyrum Cvri et
Joanuis, 3554, b. seg. ln communiono percipHirrChnsiiis,
3551,c.CoTnraunio incruenio et vivifico sacrificio 3702.d.
Commistionis conjugalis ordinem cuortunt homnes,
;

3470, a. In hoc convenlentcr repreheodunUir. ibid.


Concilia qualuor universalia recepta in diviois EcclfsiB
dogmalibus, 3183, c.
Confessariorum otlRcia, 5366, b,*e$. Confltendore
percaiorum midii roodi, 3366, a.
Confusio eterna, quos manet, 3471, a.
ConstaDrtnopolitanura concilium trifulgiirein Macrdooil,
Apoiliriarisque el Magni impielalem exstinxil, 5186, a.
Constantinus, qui primus Cbrisliaiius Bomaoorcai
eccptra roboravit, 3410, a.
Cforpus viviftcum el sangats aahDLtaris Chrrsti distribmtnr, 5567, a. Singulie Domieicis diebus sumere haoc in.tnortalem escam promitlil in sonmio Siepbafius, 5567, J.
Corporls Christl acsaaguirtis viviflca ac beau percepn^.
3574, a. Corporis et sangulnis Qtrisli prcseoUa rcaljs
nonfiguraerepra?sentativa?, 3983, c.
Co9ma3 et Damiano qualerairaculumtribaitnr, 3519 d.
Cosmiana incolumis corpore venit adoratum rellqvm
SS. marlyrom Cyri el Joannis, 3531, c. l n llin^re <fe
jumento cadit, 5S51. Ejus precatio ad tomulum sanetoruro, 5534, b. Sanatur sese credens in somnio p e r c o s
alapa 4nroamillls,5533, d.
Creatio mundi, 3179, c. UnM Dea omnhi coodidi'.
Paier el Filius et Spfrltos sanclns, 5179, c Omnia per
wnigenitum Filium Pater in Spirita saocto ferit, ibid. <t
Coslura
terra, omniaqoe quas illorum ambita cnoiinentur, solo nutu crcala, 5321, b. Cuocta perDei Verbae
tacta sunt, 3263, d, 5296,
Creatio angelorum opas Yerbi, 3321, b.
Creatio hominls ex nitailo, 3204, a. Creatio boariats
opus Yerbi, 3321. b.
Credenli omnia possibilia, 3678, a.
Crucis salutaris interventn nosiri sensu^ ab omni proto**
expurgantur sordentis maculas, 3514, b. Crucis elogiov,
elsaluiaiio, 5314, b, seq. Chrislianonim lutelam et adissima custos, 3315, a. Crux figura'a. 3870,
stq.
5873, a. Crax in secundo adventu Cbristi ?iam pnentBDiet
cuplestium vlrtutum cborts, 3514, d.
Crucis Exallationis feslura, 3711, a. Olim feslam ExaV
latioDis Resurreclionem aolecedebat, 3505, a. Baiw
hnjus pennuutionls, 5506, a, ae^/. Cracis adoraiie falgids.
3506, r. C.nicis adoralio mentera remolimr, et avocat ab
obscenomm operum confasanea turpitodine, 331 U d .
Ifgni vilalisadora.io in medio jejooii, 3314, b,
3878, a.
Crucis triamphos in Cbosroem, 3810, a, *eq.
Crux propugnaculum DeiraaxiaDum,3807, c Pote*
bominum lularaen, ibid. Malcrura optimum remeJiue,
ibid. Crucis tignum io medto l e r r ooeirae saluus caasa,
3514, b.
Cyriilus Alexandrf eptscopus posl T h e o p b i l e ,
3687, d. evaogelicaa, pieUtis propugtiatnr, 3395, r.
Ejus scripi, 5187,b. Apparet ei aogeius, 3694,d. Tfaa*lerre jubetcorpora SS. Cyrl et JoaoiiU teroplo saar:i
Marci ad Canobum, prope Alex ^driain, 3694, d ; 3414,
uq,; 5395, c. Ejus elogium, 3411, c
Cyroa Alexandrias civis 3678, b. Arte su* medim,
., curas ofikinara videre eat in tempto Tritun Pucrorum, ibid. Quomodo Cyrus artem suara exercei
solum corpora sed aaimas saBans, 3679, b, teq. In Arabiam ad mare iEgyptiacnm confugit, 3682, a. Capui
londel et veslimenta monacborum laduil, 3662, b. T w
virgines ad martyrium excitat, 3682, c, uq. Deprebeedilur, adducitur ad Iribunal Syriani prrsWis Alexaodna,
3683, a ; 5690, c. Ejus roartyriun. 5685, c $eq. 3 t 6 , a.
3407, b. Ubi sepelilur, 3686, b; 3694, a; 3383, c Basuica
in ejus bonorem, 3379, a. Transtatio reliquianiiD
Cyn, 3694, h ; 3414, a. seq. S. Cyri appariuooes e l i
culaa col. 3423 ad col. 3663.
1

Daamon, an sanitatP.m porrigere passit, 3410, d. k*


rcritas ab illo yi exspectanda, 3410, c. D&monibes inbuuntur morbi, 3623, a ;5627, a. Dsemon imrat io c o r p
hominis post susceptioaem sacroram Cbristi iDTst^riorum, 3530, a. DamoDls Caoobl oracula et pneaet^
ptiones, 3694, b.
Damascus raetropolis Ccelesyri. 562), c. In ton
Orienle priocipall jure reguabai, ibid. Nmo et Sesuramldeeircumdalor muris, ibid Multorum regon H N M *
menla in oa conspiciontur, 5622, c.
David In regera a Deo assumplue, 5209, c David parrm
Christi, propbeli dono illuulratus, 5204, c. Psa'urarn
m cfnlaior, 5382, c Daridis pielas, discretio, 3111, h.Ctr
nolait aquam bibere e rislerna BolbleeiD, 5211, c;
3212, a. Qualem Deus Davidi felicitaiem proitt*t,
5527, c. L-arid sccundum sensam royslicum id e-4
(bristus, 52WS, b.
Deudaia virgo CbTistiana martyr, 3682, c ; 563, c.

41

INDEX fALYTICUS.

41f>6

Deoe ex nM?n!tui1ine creatararum cogniius, 3503, n.


teq. Ejus visio, 3487, d. Percntitor a ooeducioro cameDeus uuus est, 3213, a Dei polentia, 3418, a, seq Di i
lorum, 3490,a. Caput e.us sauciatum vprberibus, slercore
Immensitas, 5526, b. Dei bouitasprga ppccatores, 3455 d. cameli aqua? Immisto ungli et sic sanaiur. 5490, b.
Deo cuncia faci iima sunt et possibi.ia, 3255, a Dei-op^ra
Georgius a da?mone agilatus m sibi (Oiisciscer*
non reticrre, 5698, a. i)vi beueiica. 5204, a. Voima*
fteoLal, 5654, a, seq. Quomodo a SS. mariyiibus Cyro et
Dei omiiipotens, 5209, a. Quis ei ob^isiere valeat, ibi /.
Joanne sana'r, 5655, b.
Qoi volunialem Dei paternam facii, iUe inirabil in reGeorains a mtdiere snem acnpil ot eum oflerat SS.
goum ccelurum, 3207, b. Uii eflirimur, ."204. b.
martyribua Cyvo et Joaimi, 36v6, a. Sus comediiur et
Diabolus be lua odio iu nomine* flagraus, 5246, b.
non offerlur, 3606, c. Gporgius iu snem mulalur, 3607, a
SagiiUf absconditn diaboli, ibid. Diabolus draro, 3398, d.
Georgias r.vpr us, pedibus ex operatione da?inonis iin
Quorum aucior habetur. 3398, d;3542, c. Diaboli imifirmatur, 5627, a. Ad C.yruro ei Joainieru nuper humercs
dia, 3466, b. Calamitatibiw homines allicit, 334!% c. E<*
asporiatus elTertur, 3627, b. Ejus visiooes, 3627, c.
accendit ad mutuam iniraicitiam, ib\d.
Georgius preabyler Tarso aalus ut Pau us apostolus,
Diacoui, 39*17, a. Eorum vealimeula, 5987, b.
5614, c. Paire mortiio, lit cacus Alexandii.e, 3614, d.
Didymus, ejus senianiia de aiiimarum praeexsistpmia
Sanalur ad tumidum SS. Cyri et Joannis, ibid., $eq.
refelliiur, 5182, b. Hesurrectionem periiiiil, ibid. CouGesius eopbisia, medicus, deridens Cbrisiianos, etlam
demnatur, 5186, c
Cyrum el Joaimemraanyres,5514, d, seq. Ikiineros cuw
Diocleiiaims ubionnque Ecclesiis pmeculionem sustv>llo arefacles habel ei oroni moiu caren(e% 5 >15, b.
ciiat, 3682, b; 3599, c.
Mulioiies ei apparpntes SS. martyres ei pra?cipiunl tinDionysius DanMscen is. 3622, d
tinnabidam cum sagmale in collo susppnapre, et ori freDioscorusrefellilur, 3:66, a. In coocilio Cfealcedonensi
Duminjicere, eliiarare in lempltimsuum, diceus: Stullus
condemnatur, 3186, b.
tum, 3318 *eq FacU hoc ei sanatur, 3519, a.
Di?*retio virtutum omnium regina, 5211, c Geihsemani bortus, ubi^et eepulcrum Mairia Dei,3825,b.
DivilljR optabiles his qui post dtviiias egont, 5147, b.
Grammalicorum lacela3 artes, 3287. c.
omifiica, ejus sig iJcalio, 3786, c. Uorainica gcnu
Gratia, quam B. Virgo Maria Invenit apud Deum,qualis
nonflettiiur,ibid.
esl, 3246, b; 3247, a, seq. 3251, a.
Dorotbeae cujus rriitis ovnm aerpentls absorbiierat UII
mentaliones iu basilica SS. martyrum Cyri el Joamiis,
3658, c, teq.
Ilureliconim nomna, 5190, c, seq.
V.e pnaimperatrix,qu^ tn\cnii sanctam llgnnni. 3819 b.

Helas leprosus, 3162 d Ad Cymm el Joaimem vcnit,


Fcclesia, cur Ua Doncupalur, 3985, a. Sponsa Svlva- diu manpt in baeilica et rrcedii sanvtale uou recuperaia,
torte, 3370, b.
3467, c. Abeuuti obviaul SS. mari.vres, reverlere ei pra>Elephantiuus morbus, 3467, d; 3170, d. Moyses e!ecipi nt el totnm corpus ungere siercure cameli aqua pbantino morbo preasum cum leproso aequestrabat,
lis dissoluto, 5465, d; 5466, a, seq Totum ejus corpu?
3467, d. Ejus causa, ibid.; 3470, a
sanatur praster lacipm quia cam i>on inunxerat, 5466, b.
Elias asceosionem Cb is-i tigurans, 3974, c ; 5978, a.
Hplpidia heraorrhoiesa, ad lumulum SS. Cyri el JoanI mmaauel dupiicem habel Mgniucalionem, 5274, a;
nis sanalur bibeusrayrtumvtno mietum, 5495, b.
3178, b.
llierapolis Syria? civiias, 5633,
hphesinum coucilium, 3186, a. Dejpcit bomiulcolarn
Homo rex cnnstiiulus eonim omnium quaa supra tor
Nestoriurn, ibid.
ram sunt, 5230, b. Hominis creatio ad imaginem Dei,
Epipbanii (S.) liturgia, 3982, c.
3250, a. Honus creatiis est, ibid. Homini Deus divinuni
I pitru lium, vestimenium diaconi, 3087, c
ac salulare mandalam imposuit, posiquam condidissel
Eiu barislia, vide Corpus Chnsii.
il um, 3230, b. Ejus stati*s in paradi^o anie ppccatuin,
Eudoxia virgo (hrish.ma, martyr, 3682, c;3630, c.
5251, . Homlnis lapsns, 3230, c. Ejns sialus posl peccaEugeabis geomeira iEgyptius, 5585, b, seq. Quomodo tum, seu elfectus ipsins ppcca i, 3251, b. HOIIM) iu pnstifit bydropicus, 5585, c. Ejus wsio ad sepulcrnro S*. mar- Dum decus restiiuili;r, 323 , b.
lyrum ( et Joannis, 3586, a, seq. Sanaiur, 5586, d.
Htimanitas in terr.im ccrrnptionis miscre dcturbala,
EulogiusAlevandrliiae pra?sul Eccleeia?, 3158, 8,5423. c. rr.rsns de tprra eriginsr a Cbristo, 5274, c.
Eulycbes negat Domino carnpm ejusdem aique nobis
Hydropisis causa, 55^5, c.
esse natur, 3293, c; 3294, a. Refeiliiur, 3165, b;
5170, b. haleedoneusi concilio coodemnatur, 3186,b.
ll>as, e>e episOla d ^arim Persara, 3187, a. Ejus
Evroaediclio irrogata, 3202, a. Kv* maedictio ia
beuediakmem commutala; 3242, b. Evae prarceps lapsus doclrioa coudemnata io cnociiio Coiistaiitinop. n, ibirt.
Iropielalisabyssas, 5.26, c. l^oe qui uon exslingueiir
pruilenleai facit Mariam Virginem, 3262, a.
Evagrd >enieulia de prQxsisienlla aniinarum, 5182, b; factorem stium cognosceut impn, 3503, a.
Incari<alio ex Virgine Deo convpniebat, 5270, b. 1
3239, c. Resur ectionem pentnil, ibid. synodo concarnatio inenarrabilis Filii Uei Mari revelatur ab aidem auir, 3186. c.
elo, 3230, d lucarnatioitis dogmaiis expcsltio, 33,
Evanirplia quatuor ordinanlur, 3999, a. Quid expri162 tcq. Fidus Dei ingreestts uterurn iniactum Mar a?
mont, ibid. Evangelica docuroeula sequi in sumviis
ab omni contagione liber*, 3159, d. Non per pbanlasiam
dogmalibus, 3226, c.
factus, 3162, a. Carnem nobi* consiibstaiil alem el aoiinam
F
ralionaiem animabus noslris consind em assundl, ibid.
Finis incarnaiionis, ibid. Llcro Virgiueo d |M>riaius,
Fatum sine rattone introdncitiir, 5503, b.
tempDs explerit fegilimi puer^prii, 3162, a. Du xtiviFersH noo lauiab.nl aute peccalum, 5221, b
lates ejiisdem Dei Verbi, 3163,'d. Non aiius quidem miF< slum sauctas Crucis, vide Oux.
raculi operatus est, alius auiem perp^travit bumaiia,
Fldes slipendium salulls , 3435, c. Fidei ?ioceri'ateni
aari loco exigii Deus, 5205, b. Eidei diflpreulia el inii- 5167, c Iocaritalionem Verbi npgante^, 52^3, b. 0ic r<a
iDcarnationpin
erravprunl, 3282, a; 3295, a Iucarnade italis, 350o, b. Fidei arma, 3691, b. Fidci finis salus
anima?, 3210, b. Fidei inconcussa pelra, 3226, c Fidesa- tionis etrectus in nubts, 3283, b.
Inferni tenebrse, 5503, a. Suppliiia reproborum finem
lulem lucrari, 5494, a. Fidesrecta, quomodo ulilis, 5458,
oon babcbunl, 3183, b.
b; 3459, a. Fidei polenlia, 5595, b.
invidia genilrix mortis, 3250, a. Iimdia pcllcnda,
FililDei, quinam, 5227, c: 5275, c; fllii adopliYi, 3298,
3487, b.
b;iilii lucis, 5227, b. seq. Fillus Dei, Deus, 321'J, b.
Isa :c figra rhrisli, 3923, d.
Filfus Dei aelernus,3271, b, idHrcumscriplus,ibid. Filius
fs:uas a D>o inspiralus, 3271, c. Isaias prao*Hxit incarDcidextera Dei et brachium, 3296, e; 5275, r. Filium
nationem Verbi ex Virginp, 5271, b; 5251 b; 3271, b.
Dci cum g;.adio Pt f:de recipere, 5227, c.
lsidoms de Majuroa, pulm"iie laborans, 5431, a, <v/.
Fistid.e rpniedium a SS. marlyribus Joanne et (yro
Sanat eum Odes sua in SS. Cyrum ei Joannem qui i:i
per somnium fndicalum, 5658, c
vi>ione pra?cipiunl comedore citri portimiem, 5451, b.
G
ComPilit, evomil vermein cum cbo, ei eanalur, 5451, c
[sidorus Irlms Dionysii Damasceni, 3623, a. Epdpj)Gabripl arcba gplus a Peo inlssus ad Virginem Mariam,
ticus sanamr ad tumuium SS. l.yrl et Joaiiiiis, lirneiid)
525*, c. Signilicaiio nomiDis hu.ius (.abriP, 527^, b. (iabriel Iselitia? angplns, 5250, c. Arcannrum irm-rpres scien- se porciuo adipe a capdlis usque ad ungulas, 5625, e,$cq.
tissimus, 3518, d. Preratio ad sauelum Gabricl,5518, d.
J
Galani a um ha?re<is, 5462, b.
Jacobns apostolus ab Andrpa biplizatur, 537!, b.
Ge<:d.oi uaaiomachi iistulam habcntis sanatio miraJacobus rralpr Domlni IlierDOlyiTiftaiius erpiscopia,
C I I O N I , 5453, a, $eq.
3207 a; 3305,c.
Ccnnaiius, cujus capi:e c^ressrp unt iruca\*487,3,

41

IN OPERA S.

PHKONll

ua

Jecorls vitio lsboranli remcdinm -per somnium indicatur a SS. martyritHis ( yro Pt Joarme, 5638, 1.
Macedonius aencilio Conslanlir.opoliUoo coade
Jejunii virlus, 3851, d; 3854 a; 3882, d; 5804, a. Je- nalus, 3180,a. Macedoniaoa? impudeutia?ailit-ismos.5222,a.
jmimm coercet ac fr.iijgit tntemperantem carnis appeMagi qui lidern anle omnes geutes sunl ampUu,
lilum, 3540, c. Profligat spirilus circumdanlis nos 3746 b ; a Perside profecli, 3743, c.
aerls incolas, 3311, a. 1'uros el amlcos Dei nos reddiU
Magia, e useffectus, 3542, d, uq.; 3626, b.
ibid. Agilitalem parit corpori, 3311, d. Chaldaicnm ignem
Malediclio vetus delela per bgnum, 552J, b.
exelinguit, 3314, a. Serval mcoluroem civiiatem NiutvlMalelicium, 3482, d ; 3i87, b; 5198. d; MaleGcia tlota.
tar-um, ibid. Eecit Moysen conlemplatorem Dei, 5863, b.
d; 3626, c. MaleTicium datum in mulierem qua
iojunium dierum qiiadraginla, 5511, a. Jejuoium quod 5546,
venlris incessabiles babel. 5658, b.
praBcedil diviuam passk>nem ac v( nerandarn resurrec- lores
Mamithe, vicus a Canopo duobos sladiis disiaas, 56S7,
lionem, 5702, c.
d. Domicillum daemonum, ibid. Templum io eo vico ma*Jeuis id est Salvator, 5254, a; 5299 d. Varii cju* lituli, ticalum a Tbeopbilo Alexandri episco(K), ibid.
itnd.
Mauipuli, diacooorum vesliraenta, 5987, d.
Joannee miles, persecutione orla , Jerosalem veirit,
Marci EvaDgelium, 5999, b.
5682, b In Atyyplo babitat, cum (yro, ibid. Vide Cyrus
Maria e stenli Anna progenila, 5270, a. Maria 3cx
Alexandris ctvis... Ad tribnnal Syriani cum Cyro addn- viris
non edocata, neque ioler paeros masculos uoqae
tur, cum r.ym mariyrii palma decoralur, 5683, c; 5686
3258, c. Ab onani contagioue libera, 3i:<9, d
a. Ejus miracula -aool. 5425 ad col. 5665. .loaimis (8.) versata,
\irgo
immacutata, 5162, d; 5565, c. Omnes rirus et feoitmartytii 4aiia, 3579, a. Dasilica in ejus honorem, ibid.
uas supexat sanciilate, 5551, b.Angelorum ordloes >
Joannee Baplisla major omnibus qui e mulieribtis naU peravit, 3238, c. Fulgores arcbangelomin obtenebrant,
aunt,5559, b. Ejus generatio ab archangelo Gabriei an- ibid. Virtutibus patentior virtus prodiit, ibid. So a inl^r
mwtiala, 5526, a. Duplici modo prarcursor Salvatoris, imi ieree virgo paritura, 5271, b. .Sola inler molieis $
5526, c. Utriusqae teslamenti medialor. 5359, d.
mater appellanda, ibid. Ab lsaia virgo appellatur, 3271, r;
ioaoBes wangelisU consobrinus D J J.-.. secundum nilidion puriiate exornatur a Spintu sancto e n sa*
caruem, 5371 b. Zebedams pater ejus, Saloraeraatere jus, pervenienle^ 3274, d. Virgo posi partum iniegerrmj.
5786, a. Filius lonilrus vocaiur, ibid. Peiro baptizatur,
5238, c. Qaalem graiiam invrnit apad Dcarn, 3246, b.
2571, b. terra tres babuil matres, 5571, c. In sua domo seq.; 5247 , a; 5251 , a. S. Felro baptotur cmu
c-xcppit Mariam, 3790, a. Ephesum venlt, ibid. Tbeologua Joanne evaogelista, 3371, b. In domo Joannis evaogelhis
u*alur,l787,d; 3790 b.
manet,5790, a.InhortoGelhseinani ejus sepulcnun,3S2SJ).
Joannis Cbrysosiomi litargia, 3982, c.
Maria Virgo Deipara, 3212, b; 5299, b;5242, c.Mariaciioaones patriarcba Eoclesia? Alexundrina?, 5454, Sub sterna
a; 52l2,b.Maria genitrix supercoelc^tis
eo qua? a martyribus Cyro et Joanne gesta suol descri- gaudii,sacra,32IO,
3258, b. Haria mysticum diversorluni inetTabi
Luniurproiig^a, 5138, b; 5454. a.
gaudii, ibii. Maria fonsmise icoriia?, 5846, c. Maria^
Joannis Miieiuatis sanaik) ad tumulum SS. martyrum Tumauxilium geaeris humani, 5855, c Maria spes aaiCyri et Joannis, 5575, d. $eq.
marum nostrarum, 3859, b. Maria sola pulchntudo aag?Joannes de Byzantio, propter pedcs sanalos toio vil lorum, 5927, b. UecepUculum lucis omoem iUnflEtiBaaus
tompore niarlyribus Cyro et Joanni servire se devovet,
creaturam, 3982, a.
1454, a.
Marie yEgypliaca3 vita, 3697, uq
Joaonts de Cyno, ASgyptit, m ambobus ocnlis habenlis
Maria filia Joanuis dlaconi. qu ad tumulum SS. mm
albugities, sauatio ad tumulum SS. Cyri et Joaanis, tyrum Cyri et Joannis ex alla fenestra in pa\ imentani de5 6i $eq.
labitur illassa, 5451, b, uq.
Joannes nlcerosu* sanalur se liniendo vilro trito aquis
Mari;e bydropica) sanatio ad tomalum SS. Cyri
sniis immisio. quo.l ei jussuni fueral in visione a SS. Joauids, 5482, a, $eq.
unrlyribus, 54(0, b, seq.
Mariyres Lndantur, 3590, d, teq. Martynim inrocati\
Joannis Chrysonis femora pulrefacla habentis sanalio 3383, a. Martyres collmus, 3541. a. Martyres oblatiooib
lidracuiosa, 5474, d.
J,*eUGcatI, 3514, b, Mamrum reuqui* adoranlur. 3531, c
J< annrs caecus Bomanus annos8 sub divo transigit ad
Virtus martyrum post morlem 5414, d. Dapixooiw
lemplnm SS. C.yri et Joannis, 5659, a; 5662, d. Quo- fug m convertunt, a, 3413. ApudChristnm pro nobi- laifrii odo sanatur, ibid.
cedunt, 3510, a. Martyrum virtus, onde oritar. 5554, c
Joannia mulier Hierapo'eos cul ob pulchrlludinom coMartyri, qua3 e\ maleficio viscera lawa paliebaior, sa
pulatur 'Ihcodorus proconsul, 5658, a. Mariti sorores natio miraculosa, 5182, d, seq
aemulalre ram maleticiis aggredtuntur, 5658, b. Bibil veMaru adhuc parvula, a demibos el autibns doen^ saiieuuin, moriem qtiidem evadii, ned dolores incessabiles oalur infuso melle per aures, quod mairi P.Q5 per
in ventre sen'ii, 3658, b. Sanatur ad lumulum sancti Cyri somnium jussum fuerat a SS. martyribss Cyro etJoaatia
ct Joatmls 5658, d.
5447 d, seq.
Jonas flgura Chrisli, 3950, b.
Ma^chal, vestimenta diaconi, 5987, b.
jOsophus a rratribus vendilus,flguraChristi, 5902, c.
Matihxi Evangelium, 5999, b.
Josephus sponsus Marix*, ex vera uxore sua quatuor
Mechir, mensis apud itgvptios, 5407, b.
babuit iilios et Iresfllias,5571, b.
MelcblsedechfipuraCbnsu, 5990, b.
Judttornm cxsecranda incredulitas, 5212, a. Judsi
MeDnas martvns templuln in Libya. 5599S, a,
scripto tabeliae signilicati, 5547, a. Judaeorum perfidia in
Mennas loripedes sauatur ad tuoiulum SS mart^rci
(bnstum flgurala, 5212, a, $eq. Judaei in pra*ceps acli Cyri el Joannis, pedes ungens oleo, quod ei praecepenai
propter Incredulilalem eomm eiratis diviiris, 3227, b.
per somnium SS. marlyres, 3435, b, eq.
Judicii ullimi signa. 3517, c, seq. Judicium ultimum
Mennatis Pbiloponi saoatio ad tumulum SS. Cyri ei
rslrnitur, 3520, d; 5198, d; 5862, a.
Joannis, 5451, c, seq.
Juliana cc el Juliaua cataphorica, 5490, c.
Mennatis pueri lingpam extra os pendeotem habenlis
Juliani comitis eonverMo et sanalio a SS. marlyribua sanatio miraculosa, 5579, b, seq.
Cyro ei Joanoe, 5455, b, seq.
Menoulha, ara dsemooi Canobi exslnirta ab iEgrp>iK
Juventulls deliclorum beus non remioiscitur, 5455, d. 5694 c. In boc loco apponunlur reliq UB SS. Cyri rt
Joannis, 5694, d, scq.
L
Menutbis daemon iEgyptias qni spe rpcipiend sawiLeo (S.) papa, ejus rplslola ad Flavianum adversus tatis adorabatur. 3410, b, seq. HabiUbai in castello, 5410,
b;5414,a
Eutycben et Nesloritim, 5187, d.
Miraculonim uiililas in Ecc'esia Dei, 3479, c
Leutiusdiaco:ius,S. Sophronii notarius,5l99, a.
Mon ichurum ad Jordanem degeDtiom usus lempore
l.ex dupliii modo noia, 3547, a. Legi finem dedit
qoadragesimae,
3702, c, seq.
Girislus, el lrgis novas facius esl exeraplar, 5555, a.
Moy-es legis scriplor, 5498, d.
Libidinosas aurigae iofirmo el impoienii comparalur,
Myrrbx loco Deus a tiobis dppo<uii incorrupUm aiusz
3455, c
corporisque iniegritalera, 3205, b.
l ignum genuil mortem cum comedit Adam fructum,
5810, a. LiKnum perdidit morlero quando clavis tpnuil

Cbrlstum, tbid Ligni divini adorallo, 3819, a. Vide Crux.


Litnrgi preres, alis ab aliis diversae. cur, 5982 a,
Narses episcopus Ascaloois, 3803, a. Ejus dociras^
$cq. Typus vero insiitutionis mysleriorum iuvariabiliter
5805, a. seq.
ab omnibos servaiua, 3*.*82, .
Naialis dies Domini, dierum domina appf 1'ati.
Lucas a Xieo iospiratus, qood conscripsit, 5233, b.
5201, b. Gcmina l&titia nos curouiat, 3201, a. Geao^
l.uc-p Evangellum, qoid exprlmil, 3999, b.
$p!endore nos perfundil, ibid.
iupellus, piscis marlnas, 5417, b.
iXativitatem thristi ei locomexortus boioscooUondi*
t

INDEX

AXALYTICUS.

4170

siderabant justi, jroplielae, angpli, 3210, c.


Mazareth in qua Kvangelia Dei recitata sunt, 3289, a,
In qua a (iauripie arcbange;o Maria fuit salulaia,
5501. a.
- Nemesio expiaefoctns, ca?cus, ad tnmulum SS. martyrum Cyri et Joannis manus impotiil super orulos Pbot ni
caeci qui visuin recuperat, ide vero non stiitaiur, cur,
3502, b, seq.
Nestorius refellitur, 3165, a; 5170, d. Ejns haerGsis,
5282, a ; 3291, b ; 3293, b. ln concilio Epbesino condemliatur, 3186, a.
Mrolaus phdosophus, Herodts erudilor, filiorumque
Antond elCiPOpatro magisler, 3622, d.
Nonnus Libyus ad tumulum SS. Cyri et Joannis samtus pedem suum liniens oleo candels SS. mariyruiu et
cerote, 3607, d, $eq.
Numerus sepiimus numeros myslicus apud S. Scripturam, 53;*3, d.

Sabelliatoa exsrorabi in impi(>la, 3222, a; 3151, o.


Saceri:olem roi^enil osso ignem anfentfm, irreprebensibilem, 3983, c. Sacenlotos an han.elorum vioeni gcrunt, ibid. Locuni Seraphici obori lenent sacerdole,
3987, a.
Sacrificii mis?a? ordn el ejus rilns varii, 3991, b, teq.
Salome filia .lospphi qui Lbrisii paler existimabatur,
3"63, b; 5786, b. Salome soror Jacnbi, Jos:p, Judae, Symeonis, necnon Mari.r ac Annas, 3765, c. Mater Joannis
ev^ngelisla?, 3786, a.
Saiutaticnis angplica? parapbrasis, 3253, d, *cq. 3242,
a. *eq
Saiicl! honoranlur nrmMis modis, 5387, r. Laus Fanctorum debilum, 5390, a, xeq Sanciorum T.PIUS pro-Hde cathoica, 35(>6, c. Sanrti plus salnte cnrporis aniinarum
inlpgriiatem desiderant, 5426, b. Sancti eliam b^ni puiiiendo sceleralos, 3507, c.

, Saraceni in Oriente omnia diripinnl, 3198, d.


Sarapammon sniron habpns iti iedp, sanaiur ungrns
Oblatio vocatur sacrificium missje, 3990, a.
Olivarum mons, e quo cnm humana nalura in cocltim ppdem suum oleo el cpntte lumu i 8S. Cvri et Joaiiuis
3186, d.
Deus revenitur, 5289, b ; 3979, b.
Senuphius nionarhus /Egvpiins magna? viriutis, 3686,
Opulentia ltixartce genitrix el magisTa omnis libidinis,
c Thpodosio praadicii ucioriara iri Baibaros. 5687, a.
3155, b.
Seraphim
sex alis exoniata, in nrima coeleslinm pxcrOraiitim, ad pedesriefluitP t sinislro aupprponitnr bunlunm acie collocata, 3315, c. 5219, c. suo ardore ca?tpniero diaconi, 5987, c. Ejus signiiicaiio mystica, ibid.
ro< omnrs iiiccndunt, ibid. Exprpssum quoddam diunw
Oraiionis viitus, 3622, a ; 3138, c.
simililudinis simulacritm pr*e se fpriuit, tbid. SecuMdaria
Origems seulentia de pra?exsisienlia animarum reft lliluriiina sp pn-lorpm quanlum las est ciira nllum mpdium
lur, 3182, b. Origenes in quinta umversali synodo conpxcipiuni, 5315. d Saetatissimarn rinitatem ter saiictam
demnatur, 5lh6, c.
pprrdicaiH, 5219, r.
Origenista? paradisi plantaiionem pfojiciunt, 3182, c.
Simconis proplielia explicala, 3297, d.
Nolant Adam in carne formatum iliisse ex eo Evam forSophronius Damascenus, 5666, b. Alexandria? atTibobtK
maiam fuisse viiuperani, ibid. Principio angelos a IJPO
creaios fuisse probibent, ibid. ASlerniiatem suppliciorum ncniis inlirmatur, ibid. Ad lumulum SS. (yri et JoanuU
iiegant, 3183, a.
curn lide vpnipns, sanatur, 5667, a, scq. Sophronio scriberili mullotirs ei apparuerunl SS. martyrps (yrus et

Joannf s, 3585, b. Nunc atranicntum PL calanium porriPachomiu pater monacborom el oplim vila? magisicr gpnlcs, nunc quatprnionem sunrnlps, -a conigpnlps,
ibid. Exposiiio lidei snae ad Sergium, 3151, c. teq l'elbmaguus, 3395, d.
Pairi* vocatur sacriOcium missae, 5990, a. Panis, td e*t leem ingredi non valet iinpedihis a Saraenis. 52(6,1, se
corpus Domini, 5985, c. Portamus panem in disco popu- comparat -lob, 3147, b. Adamoa paradisi babitnlione proscripto, 32(6, a. Moysi qui non poluit ingrpdi in terram
loque apponimus, 5990, b.
promissam, 3209, a, seq. Da\idi aquam e cisterna Ilc liPascba dies lattUi, in qua adepti sumus libertatem,
IPPII bibrre rnpicnti, 5209, c.
3915, c.
Stellaa propler nos crpaia?, 3502, c. SlcMis scbjpctos
Paircius Pelasiotes, albugines in ambobus oculis haPSSP bomines et ipsum Deum, credpre impium pst, 3502,
bens, sanatur ad tumulum SS. Cyri el Joannis baJneis
d, 3503, a.
utendo, 5598, b. uq.
Slpphanis cancrtim habens, ad lnmoliim SS. Cyri Pt
Pauius capite laborana, ad (umulum SS. Cyri et JoanJoanms sanaiur, SS. marlyres visibilibus mautbus tannls sanalur, percassus ictibu* bactiii 5 75, a, seq.
Panlus candidatus et Maria mater ejus in Domiuo mor- gunl ejus paseioneni, 3478, c, $eq
Slppbanus Asianus, sangulbem per os pt vpntrom situa, 5830, b.
Paalus aposto'us, gratla spmulus Petri, 5355, a. Aposto- mul luodens, ad tumulura SS. Cvri ei Joannis sanatur,
scolopendra e capite ejus exil, 5651, d. scq.
latos digniiate proxime accedens, ibid. Gregi elhoico deatinaius, 5358, c.
Slephanus baBrelicua io oculls albugines habpns, vaPetrus prinr*ps aposlolornm, 3355. Christo baptiza- dft, ad lnmu!um SS, Cyri et Joannis, 3566. yuomotio per
mulias apnadifonea SS. martyrps eum adducunt ad lilus, 3371, b. Petrus snper quem Kcclesia fundata sl,
3691. d. Circumcisorum aposloios factus, 5358, c. Pelri et dpm oaiholicam ot ad sauationem, ibid. $eq.
Pauli communis solemoitas, 3558, c, seq.
Syrlanus prasse Alexandrias civitatiH, 3682, c; 3691, a.
Petri paralylici sanatio ad lumulum SS. Cyri et Joan
nis, et conversio ejusdemadfidemcatholiram, 5571, c, seq.
Peiri Charads, circa collum scrofas habeutis, sanatio
Tanrinns lordus sanatur pedes suos ungpns salita comiraiulosa, 5630, d.
tnrtiice pxsiccata et trlla, remedium hoc io visione ei
Petrus Alexandri episcopus, 5691, d.
praescribitur a SS. martyribns Cyro et Joanne, 3187,
Phitemon diaconus a Phivnice, jecorts vilio laborarn,
a, f<eq.
fletulamque babens, 3655, d. Quomodo sanatur, ibid. $eq. Tempprantiaa slola fulgpns, 5859, d.
Photinus cecus ad tumulum SS. Cyri et Joannis sanaTbecla protomanxT, 3793, a. Aodit PaaUim prditur, alio cawo in oculos ejusroanusimponente, 5506, b.
cantpm et fldem (.bristl aroplectitur, 5795, c; 5798, a.
Pianoih iEgyplii paraiyiici sanatio. 5603, c. seq.
Opes Immensas dpserit, ibid. Ad ignem damnatur, ignis
Porias inferi, beresesodio Cbrislum babPMes, 3571, d.
pam non lapdit, 3798, b* Ad Seleucum urbpm Syria? vePaerorum trium Babylonlcornm reliqui ih templo
nit, ibid. (hlamydem lacerat juvenis qui osculari eam voAlexaiidrino collocat, 3678, c, seq.
Ipbat, 3798, c. Ejns marlyrium, ibid.
Praesanctiflcaiorum litargia, cui tribaitur, 3982.
Thpoclista virgo Chrisliana, mariyr, 3682, r; 3690, c.
Psalmi Veleris Tesiamenti initio cujusque ofticii sive
Theodora uxor Thp<dori SS. mariynim basilic* disppnmatulini sive seroliui cantati, 3991, c.
saloris, bis sanaiur ad lumulum SS. Cyri et Joannis, 3443,
b, $eq.
11
Thcodora qna? absorbnerat ranam, ad tumulum SS. ^
Ratiocinalionum bnmanarnm silet viliias ubi Deus est martyrum sanatur bibendo aqtiam ante escam, 5495, c,
qui denuniiat, 3255, a.
teqq.
Rcdemplor epse der.larat Christus persiiam nativisaThpodorilus, eus scripta adversos Cyrillum, 3186, d.
ipm resurrectlonern, 5203, a.
Tbpodorus Alpxandrl civis, in otrisque ocuis alboResurrectio Cbrisll astruitur', 3612, c. Resnrreclio
res habehs sanaturad basilicam SS C.vri el Joannis, eese
morluonim inchoata, 5202, c.
lavando ad fonip.m SS. Martyrum, 3450, a, teq.
Resurrt-ctionis donum, 3505, a. Ingressura ad immortaTheodorus fyprius, medieus, a rnagia factus. lordne, ad
lera viiaro nobis largitur resorreciio, 5306, b.
basllicam SS. inariyrum Cyri et Joannis sanalnr Hniendo
Rhodii lauri silentiuro, 3410, c
pneumone porci et vino torrido membra quae patiebanRbodope Theopoleos visio, 5659, c. Ejusraors,ibid. tnr, 56i6, a, seq.
:

PATHOL. G R . L X X X Y I U

131

4171

ORDO RERUM
V

Theodorus subdiaconus, podagram liabens, et ba?reseos


Juliam Halicarnaseos, ad lumulum SS. Cyri et Joannis
per multas visiones au ttdem talbolicam adducilur et sanalur, 3350, a, $eq.
Theodorus adolescens ca?cus, prrcatur cuni magna flde
in basilica SS. Cyri e l Joaimis, visura recuperal, 5322,
a, seq.
Theodorus ex maleilclo visccra inflammata babeos, sanalur a SS. marlyribus Cyro et Joanne, 5498, b.
Tlteodorus ca?cus e l babens daemoiiiuiii, ab iisdrm martyribiis saoalus, fll monacbus in eremo Jordaiiis, 3047,
a, &eq.
Theodorus servus Procopii, a cane marino in areoa
obrulus, invocat SS. Cyrum et Joaonem qui_super aridam eum ponuut, 5619, c, $eq.
Tbeodorus prsesul Ecclesiae Alexandrinae post E u l o gium, 5458, a, seq.
.
Theodosius imperator, sceptrum fidei operibus honeMavii, 5686, b. Ex praedictione Senupbii inonachi viocit

Valentinianorum error, 5162, a ; 5283, a.


VicLima allaris, Chrislus, 51)87, d .
Virginilalis exccllentia, pra? connubio ejus eximU* pf>
rogalivae, 5259, a. Quls ad virgioi alis saoctiiaiem &
&
i
anbelet, accedens propitis ad u e u m nalum, 3201, b.
Yitani illarn, quie posl pwesenlem viiam fuiura t,
crcdimus seiernum permaosuram, 5183, b.

Zacbarias languorem lesliculorum paliens, a SS. norlyribus Cyro e i Joanne in visione saitatur. 3174, a
Zebedaeus matriroonio junclus Salome filic S. Josffto
sponsi Mariae, genuit Joannem evangelistam el JacobuDt,
5371, c.
Zozimss monacbus, 3689, a Vadit ad eremom J O H L nis, 3703, a. In monasterium q u o d d a m iniral, 502, a,
seq. Miratur viiain m o n a c h o n i m , il>id. cousuet)
usu inonaslerii Zozimas Jordauera trajicit, 37u5,a. Qu<>modo vivit in eremo Jordanis, 3703, r. scq Mu.ier oudj
ei occurrit, currjt posteam quae fjgit,eam asseqoiior,
3706, a, seq. Pallium ei porrigii, 3707, a. Audit viiaecoarralionrm Marix j E g y p i i , 5710, d. R e d i l ad moDaslcnum,
et auno sequenti lempore Paschaiis ei affert di\ininysleria, 3722, a, seq. Invenil eam morluam, 3725. b. Quomcds nomen ejus cognoscit, ibid. Sepelit eam, 3726, a.
Zozimus liyzaatiuus medicus sanatur ad tumulum SS.
Cyri et Joaimis sese lavans i n fluentis calidis, quoda
p r c e p t u m fueral a SS. marlyribus, 561S, b.

barbaros, ibid.
Tbeopbilus Alexandriae episcopns, 5686, d. In loco C a nopo Aposlolis erigit lemplum, 5687, c.
Theopbili manibus et pedibus vincti sanatio ad tomulum SS. Cyri ot Joanrm, 5542, d, seg.
Tbeopompus ad lumulum SS. Cyri et Joannis liberator a maligno spirilu qui .eum lorquebat ab annis 18,
5166, c. seq.
Tonsura in sacerdotis capite circinala spineam coronam signilicat, 5986, d .
Trinnatis dogma astruilur, 5131, 5134, seq. Numeratur Triniias non esseutiis nec naiuris, sed subsistenliis,
5133, c. Trinilatis una subslanlia, 5218, b. Trinitas ter
ab angeiis saocia prsedicalur, 5219, c.
Turris Stralotiis vocalur Caes.irea P a l a s l i n , 5658, b.

ORDO R E R U M
QUJS

TRIPARTITO

PlRS PRIMA.

PROCOPIUS GAZJSUS , SOPHISTA CHRISTIANUS.


Kotilia.

Commentalio Joan. Christ. Eraesti de CommenUriis


Procopii in Heptateuchura et Canlicam.
14
Pra-falio A n g . M a i .
18
Monilum Jac. Gesneri.
19
COMMENTARU w GENESIM.

iw

tN
ftUMBItOS.
m DeonaoRniiioif.

LEVITICOM.

iif JOSUB.

I N Li B K U M I R E G C M .

PARS

1N E X O D U M .

JUDICES.

175 L I B R D M II.

I N L I B R U M III.

m UBBUM I V .

22
511
690

794
894
991
1042
1079
1119
1147

1179

U B R O M 1 PAMALIPOMBSON.

120,3

I N L I B R U M II.

1210

INPROVERBIA.

1222

SECDNDA.

COMMENTARII w C A N T I C A C A K T I C O R U M .
F R A G M E N T A i n Cantica,
EPlSTOLiE.

1545
1759
2718

Monilum ad Epistotas.

2718

Episiola prima. Hieronymo.


II. Pylhio.
III. Diodoro.
IV. - H i e r o n y r o o .
V . A l y p o e i Stego grammaticis et Jerio
Romano.
V I . Palladio.
VIIGesaiolflsigfiimedico.
"
VIII. - Zacharoe
fratri.

2718
2719
2722
2722
2723
2723
2726
2726

'

CONTINENTUR

2727
IX. Epiphanio.
2727
X . Sosiano.
W
XI. Joanni.
2730
XII Diodoro
27
XIII. Zacbaria; et Pbftlppo.
2730
XIV. Victori fralri.
J73I
X V . Diodoro.
2731
X V I . Eidem.
ija
XVII. Eideoi.
2734
XVIII. - Doroiheo.
TiU
X I X . Zacbariaj Philippo, fratribu.
1753
X X . Zachariaa frairi.
W
X X I . Eidem.
27&
XXII. Thoma3 fralri.
27
. Eidera.
373?
X X I V . Zacharia? e l Pbtlippo, fratribas.
273
X X V . Zachariaa.
2759
X X V I . Pbilippo fralri.
2742
XXVII. Constanllno.
2742
XXVIII. L i p i o .
2742
X X I X . Sosiano.
2742
X X X . Ulpio.
2743
X X X I . Silaiio.
2745
XXXII. Pbilippo fratri.
2716
XXXIII. Zacbaria?.
2746
X X X I V . \piphaOio.
46
X-XXV. Joaniri.
1747
X X X V I . -Zacharia? e l Pbi jfpo,fratribus.
2747
XXXVII. - E p h i p h a n i o .
XXXVIII. Zacharia? et PMHppo fralrflms. 747
X X X I X . Atheuodoro.
2750
X L . Sesiano.
2750
X L I . - Nephalio.
5751
XI.II. Palladio.
2751
X U I I , Nestorio.
2754
XI.IV. Stephano
J7W
X L V . Diodoro.
1^5
XLVI.Zacharia? et PbiWppo fratribus.
1715
X L V I I . Dlcdoro.

4173

4174

QUiE IN HOC TRIPARTITO CONTINENTUR.

X L V i i l . - Trenapo.
X L I X . ~- Zactaariaa et Philippo.
1.. Eisdera.
L I . ESsdein.
LII. Hieronyma.
1.1 II. Agapeto.
L I V . Dorolheo.
I.V Stephano.
LVf. Sabino.
I.VIl. UieroDyroo
LVTH. - Orio.ii.
I I \ . >pol>!nnio.
L X Nophalio.
L X I . Silano.
1.. Diodoro.
1X411. Epiphanio.
L X I V . Gessio raedico.
L X V . Autiocho.
E X V I . Siephano
l.XVII Diodoro.
I.XVIII. Nonno.
E X I X . Hieronymo et Tbeodoro.
J.XX. Hprmea?.
L X X I . - Orioni.
L X X I I . Anatolio.
LXXIII. Dorotheo.
L X X I V . Pancratio.
L X X V . Gpssio perlto medico.
L X X V I . - Philippo.
I.XXVII. Hieronymo.
L X X V I I I . Diodoro.
L X X I X . Maroe.lo.
l . X X X . Sabino.
L X X X I . Dorotheo.
L X X X I I . Stcphano.
L X X X I I I . - Pciro.
LXXXIV.Zachari.eetPh lippo frafribus.
L X X X V . Eisdem.
L X X X V i : Orioni
LXXXVII. ,'.
L X X X V U I . - Cyriacn.
L X X X I X . Zai liariae et Philippo fralribus.
X C . Eudpmoni.
XCI. Ncpbalio.
XCII. Ne.slmio.
X C I I I . Z o s i m o et Macario.
X C I V . Zach.ihie fralri.
XCV. - Orio.J.
X C V I . Joanni.
XCVII. Sossiauo
XCVIII. Joamii.
XCIX. - Pbilippo rralri.
f . - Evagrio.
CI. - Nilo.
C l l . Cidonio (dcsidcralur).
(".I. Zacliarue fratri.
CIV. lorotbeo.

2785
2758
758
2758
2759
2759
2759
2762
2762
2762
2766
2766
2766
2767
2767
2770
2770
2771
2771
2772
2774
2774
2774
2775
2775
2773
2778
2778
2778
2779
2779
2779
2782
2782
2783
2783
2783
2783
2786
2786
2787
2787
2787
2787
2790
2700
2790
2791
2791
2791
2792
27:>2b
27921>
2792*>
2792c
276 i
2792
2792
b

F R A G M K N T L M E X RESPONSIS TBEOLOGICIS.
PABS-TEIITIA.

Jwi2793
P A N E G Y R I G L S IMP. A N A S T A S I U M .
2793
tfomium Combefisii ad locum de sancta Sopliia,
2825
2827
m SANC.TA SOPHIA.
MONODIA IK S A N C T A M SOPHIAM T E R R J i MOTU C O l . L A 2857
JOANSES MOSCHUS,
2813
Nolilia.
Moniiuin Amsii Villoisoms in Panegyricum

stasii.

2847
PRATUM SPIIUTUALE.
2847
I. ipoma-iiis ad lectorem.
Protfcniiiim aucloris.
2851
Capul priinum. Vita sandi Joannis, et de spelunca
Sapsas.
2851
II. Dc sene, qui in propria speluuca pascebal leonPS.
2854
III. Vita Cononis presbyteri monasierii Penihucula.
2854
IV. Visiti abbatis l.eonlil.
2855
V. lle!at"o abbatis Polychronii de Iribus nionachis.
2855
VI. Ejusd^m rel.ilio.
j
2S58
VII. ^ifa fil mors cujusdam scuis qui recusavit
abbas liori in iiinuasierio Turrium.
2X58
VIII. Vila abbalis Myrogp.iiis liydropici.
28*i8

IX. Demira cujusdam sancti Patris charllale. 28F9


2>59
X . Vitaabbatis Agiodnli.
28 9
X I . Dlctum abbatis Olympii.
2f2
XII. V i l a Rarnabae anachoreta?.
2862
XIII. Vita abbatis Marci aDacboreta?.
X I V . De fratre qui a spirilu fornicationis lnipugnabatur, et leprosos elTecius PSI.
2862
X V . Factummirabile abbali Cononis.
2862
X V I . Rplatio abbalis Nicolai de seipso e i sociis. 2865
XVII. Vita.magnl spnis.
2S65
XVIII. V i i a allerius senis monasteni lauraj, qui
cum leonlbus dormiebal.
28< 6
X I X . Relalio abbalis Elia? de seipso.
28' 6
X X . Conversio cujusdara militis ad mlraculum T)pi
in se faclum, cujus eliam vita compendiose dc\o,-ibitnr.
2H.T
X X I . Mors anacboret et ejns interrecloris. 2867
XXII. Viia alierius senis (ononis.
' 28"0
XXIII. Vila Theoduli monacln.
2870
X X I V . V l l a senis cnjusdam habitantis in cel'iH
2d70
Cuziha.
X X V . De fratre raonasteril Cuziba, necno de abbate Joanne.
2870
>XVI. Vila fratrfs Tbeophcnis, ejusquP ioira!)il s
visio, et de fomraunicalione rum ha?rplb is.
28'2
X X V I I . Vjia presbyleri villa? Mardaodos.
2874
X X V U I . - F a c t u m mirabile abbalis Juiiaoi Stylilae. 287
XXIX. Miraculum sanctissimaB Eiicharisli:e 28"6
X X X . V i l a Isidori monachi Mclftiueiisis, alleruu qne miraculum ciiva sariciissimam Eucliarisiiara.
2878
X X X I . Conversio et viUi Maria3 merptricis.
2879
XXXIII. rouversio et vita Itobyl m l m i , necnon
Comei et Nicosa3 concubinarum eius.
2879
XXXIII. V i U sancli episcopi Tbeodoli.
28^2
X X X I V . V i l a divi Alexandri patriarchffl Hierosrlymilani.
2885
X X X V . V i i a E1?J8 Hif*rosolymorum arcldepiscopi,
et de Flaviano Anliochia? palriarcha.
2883
X X X V I . Vita Ephraem Aiitiodienl patriarcha?,etquomodn Siylitpn monacbum a Severianai baereseos impielate convprierel.
2883
X X X V I I . Vita ppiscopi, qui caihedra reliclavenit
in sanclaro civitatem , et roulalo babilu miuisirabat
achitpctis.
28J6
X X X V I I I . Mors. Anastasii Imperal^ris irapii. 28^7
X X X I X . Viia monachi monaslerii abbaiis Sovpriani,
e l quomodo a pnella rusJca prudentcr rctractus fueru,
BP cum pa peccarpt.
2H 0
X L . Viia abbatis Cosma? punurhi.
2^! 1
XI.I Vita abbilis Fatili NazarbPiMs.
W 3
X I . I I . V i l a abbalis Anaxinontis s r r \ i DPI.
2893
XI.III. Deteslabills mors iinpii Tablaei arcbippisror i
he8^a .onicen?ils.
/
285
X L I V . Vita senis monnchi prope civltatem A n i i noum commorantis, et de oraiionp pro mortuis. 2898
X L V . Vita monachi inclusi in mr.nte ulivanim, et
de adoralioue imaginis sanclissimaB Dei Geniiricis M a riai.
2889
XI.VI. Mirabilis visio abbaiis r.yriacl lauraj Calamonls, et de duobus impii Nestorii lioris.
2899
X L V I I . Miraculum sanctaa Dcl Genitricis conCra
Gaianura niiraum qui eam in Ihealro blaspbemabat.
'290J
X L V I I I . Mtraculnm Itpm sanclie O c l Genilricie
quo Cosmiana uxor GeniKKvi patrioii eoacla est ex ba^rp^i
Sevcriana ad veram Cbri>.ti lldom redire.
2905
XI.IX. Mirabilis vi>k> dncis Pa a3stln. e qua et ipse
coactus fuil pra2dicla3 basresi abreounliare, et Chnsii
Ecclesia? roimniinieare.
2903
L,Visio-et diclum abbatis Geor^ii inciusi.
29{ 6
I.I.Yita iiiliani spnis mwiasler ^ g y p i i o r u m . 2906
LIE. DiYttim abbatis Eli.p solitarii. *
2907
Lll. Vita seuU (.yriaci ex monaslerio Sancta3
Sabai.
2907
l.IV. V i l a monachorum Scythiolarura, et de sti e
Ammooio.
2*.)07
L V . Visio cujusdam senis coinmoranlis in Scvihi,
e t d e a b b a l e lrenseo.
2910
L V I . Vita Joamis discipuli senis magui, qui morabatur in vico Caparasma.
2910
I.VII. Mors Simeonis Slylila?, et de Joliano abbafe
etiam Styliie.
2911
L V U I . - Ilem de Juliano.
2911
I J X . Vita abbalis Thalpljpi Ciliris.
2911
I.X. Kactum pgrr^iuiu saoclimoiiialis finiinir, per
qtiod 1'ompuiiclus adolescons ejus- ama'or, moirr
eircrtus rst.
2911
I . M . Vita abbalis l.ponlii Ciliris.
2 14
4

4175

ORDO R E R U M

L X U . Vila abbatla Slephani monasterit iEliotarum


prcsbvten.
2vM4
L X I I l . De eodein.
2913
L X I V . Deeode/n.
291,
I.XV. - De eodem.
2915
l . X V I . Vila abbaiis Tbeodosii a u l i U r i i
2917
L X V I I . De
fcodem.
2917
L X V I I l . De eodem.
2917
L X I X . - Viia abbalis Palladii , e l senis Thessalonicencis inclusi. uomine David
.
2919
L X X . Vita monaehi Addas Mesopotameni i n clusi.
2923
L X X I . Pulchrum dictum homicidae ad monachum
qui eum sequebalur dum duceretur ad decolNndum
2925
I . X X U . Relatio abbatis PaUadii de sene bomir.ida,
qui adolesceniem fajso deeodem crimiae accusabat.
^
2923
L X X I I L Y t l a Joannis miliiis Alexandrini.
2925
L X X I V . - Ejusdem Palladii verax dicium de ha?resibus.
2925
L X X V . Miraculum Domini erga uxorem e l fiiiam
viri Qdelis, qui hospiiio suscipere monacbos consueveral.
2927
L X X V f . Submersio Mariee mulieris
peccatricis.
2927
L X X V I I . Relallo trium puuperum caecorum, qnoroodo excsecali fuerint.
2929
L X X V I l l . Slupendum roiraculum p u e l l a mortua,
U83 exspouatorem deiiuuit, nec eura relaxare v o l u i i ,
onec is promitlerel se moitachum fulurum.
2931
L X X I X . Maximum et slupendum njlraculum sacratissim Eucbaristiae sub Dionysio S e l e u o i episcopo 2^55
I.XXX. De ronie copcesso a Deo fratribus monaslerii in Scopulo ad oraliones abbaiis eoruiu Theodo2938
f.XXXI. T)c puteo aqua impleto, submissa Imasiiie
ejusdpm abbaiis Tbeodosii.
2939
L X X X I I . V i t a Joannis seiiis monasierii Scopuli.29"9
L X X X U l . i>e codem.
2959
I.XXXIV. - Vita et mors anacborela ejusdem monasterii s e r v i D e i .
2912
L X X X V . Quamodo triticnm ejusdem monasierii
gpi\idnaverit propter cessationcm consueUj eleemosyn*.
2942
L X X X V I . De altero pjus-lein monasterii anacboivta
qui slalim ut corooiuuioneiu sacrjm s . m p s i l , cousummains est.
-9*5
1 II Invcntio corporis Jo.innis anacbo reuo
puncupali Mumil s.
29 5
L X X X V I I l Yila abbalis Thoinaa aporrisiarii canobi
Apamiensis, ct de ui.iacuio corporis ejus posl mor
lcm.
2915
L X X X I X . Invculio rorporis anoli aiiJcborelae in
lumiic Aiuano
2915
X C . Mors duorum anachorelarum IIIOIIIH F l e r y gii.
2917
XCI. V i l a abbalis Grpgori anachoreta;, e l Tlialel?pi PJIIS di^cipuli.
2917
XCII. Vila fralrjs Gregorit Cappidods, e l iuvpntio
corporis Pelri solilarii sancli Jorda.as.
2949
XOIII. Viia abbalis Sishiii qwi episcopatui remnniavit, ct ajus discipuli
2951
X C i V , Viia abbalis Juliani ppiscopi Bostreusis.2951
XOV. V i U Pairicii senis mouasterii
in Scopu'o.
2154
XOVf. I)P eodem, et de Juliano Arabc c*co. *954
XCYII. Y i l a etmors duorum fralrum moiiacljorum,
qui rittnquam ab iiivicenispparari jtiraveraul.
2953
X C Y l i l . Dc podem fratre supersiile.
2938
X C I X . V i u Antonii scnts monaslerii iu Scopulo. 2058
C. Vita Pelri Poalici moiiacbi.
2938
.. V i i a P a r d i monacbi Romani.
2939
CII Relatio Sophronii sopbislae de eoquod sibi in
\ja coMiJgerat.
259
0111. Viia pt virtus abbatis SlraliKU.
2%*2
01V. Viia abbatis Nonni prcsbyterii.
2962
OV. Vila sancti seuis Obristopiiori, genere Ronnni.
2962
O V l . Relaiio abbatis Theodofi d monacbo Syro S P vcriano.
2:66
Viia abbalis Gerasitni.
2966
OVIII Viia presbyleri viryiuis, ejusque uxoris i i i dem vbviiiis.
2t)70
OIX. ~ Vila abbalis Georgii, qui nunquam lurbabatur.
2:)7l
CX. bicia PK>;''Ja sancli cniusdam scnis , g v | > ' i t .

2974
CXI.

. laiii ci'..'.isdj:n viri r a i \ i ct san:u indali - J T 5

4176

C X U . Yila et niors Leoois mooacbi, geoere :^


docis.
OXIII. Admoniilo abballs Joaonis de Pelra.
^
CXIV. V i U ahbatis Danielis /Egypiii.
f>s
<.XV. - - Admoniiiones abballs Joaiinis Cilicis.
20
OXVI. De fralre cui falso objiciebatur wbinti^
nuroisma.
CXVII. D o fralre dsemoniaco ab abbaie Andrej JUalo.
i*t
C X V I U . Viia Menae diaconi monachi in Raytho. i>i
CXIX. D e dsmone qul in babilu roonachi profe; <
esl ad cellam cuiusdam senis in Ravihu.
C X X . De iribus mouachis mortuis invenlis a piyj ribus Pharonilis.
itc
.. Vita et mors ahbalis Grpgorii lijsanuni,
allerius Gregorii Pbarouila? ejus discipuli.
i
OXXII. De duobus monachis, qni nudi iogres :it
pcclpsiam ul ommuDicareut, uec visi suiH ab aliquo m
ab abbate Stcpbano.
xKl
CXXIII. Vila abbatls Zozimi Cillcis.
i
OXXIV. Ejusdem rplaiio.
2>*
O X X V . Factuni pulcbrum abbaiis Sergii aoacboivii.
t*Z
C X X V I . Egrcgia respunifo abballs Orenii mouiii
Sinn.
T
C X X V I I . V i l a abbatis Gporgil sancli montisSitu.
alius cujusdam cx Galaiia Pbrygiae.
2*T
CXXVIII. Vita Adelphii episcopi Ar.bessi, ei
bealo Joaune r.hTysostomo.
,
i^l
OXXIX. Viia cujusil^m Siylita?.
4
G X X X . Admoniliones abbalis ALbanasii, elmirab s
ejus visio.
31
. I. Vil a abbatis Zacbail Sancla; Sion.
V*
CXXXII. D e e o J e m .
2
CXXXIII. l)e sancto monacho, qui Saraceoum TMtorem ppr duos dies immobilem reddidit.
O X X X I V . Vila Theodori anacliorel*

( . X X X V . D c qiiinque virginibus qui exire voluerwt


e m'>iiasJeriu, et a d.vmonio cnrrp|ilae sint.
t^*
C X X X V I . De chariUle abbatis Sisinii erga Boiifffai
Saracenam.
O X X X V H . Relado abbatis Juannjs de abbate >
nco.
2?^
OXXXVIII. De abbalp Sergio anachoreU, eUe wnacbo geulili, qui baptlzatus P S I .
C X X X I X . P n c d k l i o abbaliii Sergii de 6re trio ^
posilo lauujslerii Pbaran.
C X L . Vila ejusdein Gregorii patriarchae Thetfiin
taui.
j"'^
CXI.I. Prudens responsio abbaiis Oympii
CXLII.All.i prudens rpsponsio abba'is AlexamH
C X l . l l I . Vita David latrouum prin. ipis, po^a ^>
naclii pflTpcli.
'*
O X L I V . Admonitione> uuius cx senibus qui erani
!

CPIUS

rmt

.'. Viia bpati Cennadii patrSarchai


teU.^
p<>lilani, e i dp ejus lecton Ohari^io.
-^,
O X L V I . Visio Eulngii palharcliv Alexandrini. $
OXLVil.
Mirabilts enrpndalio ppislolas beali
Romani ponliflcls ad Flaviannm ^cripi.
C X L V I i l . Visio Tbeoduri, epis opi Danne, deeo>a
bealissimo L P O M P .
0 1 . Stupenda reJalio Amos pafriarcha? Jem^:'mitaui de sanciissimo l.eone ponulic^ Uoniano.
o*
01.. Vita ct sanciitas ppisct^pi civitaiis Kunicili
( X I . Rplaiio abbatis Joauuis Pcrsa? du b t a ^ ^
Grcgorio Romanaj urbis episcopo.
. ^
OLII. - Vita et dicia Marcelli Scytbioia?, abbalis ^
nastcni Monidioti.
-\'C L I U . Rpsponsio monarhi mouasterii l a > ; h u ^
trem stcularem.
j*:
01.IV. V i i a Tbeodori s.*et*uhr'm. hominii Dei.
C L V . Relalio abbatis Jordanis de tnbus Saracenis-v]
0-.3
se invicem interreccrutit
. Responsio cujusdam senis ad dnos p l ' ^
pbos
.."
OI.VII. Rplalio cbionim monarhorum mooasl^niN^
bevorum Syrornm d^ ran", qui fratri viam ostontli.
OLVIII.
L)c asiuo qui ntonasierio uuncupaioMa^
in<iprvicbai.
OLIX. Viia abbaiis S n p h r n i i soliurii, el adn^:
tionps Mena? ducis neiiobii Severiani
O L X . Uuomo !o dasnion apparueril cuidam seni J
forma pueri nigerrinii.
~'
O L X l . Viia abbatis Isaac Tbcbsei, P I quomoii- i; .:
i!ie apparuprit da3iuon in Irgur alob sc nus.
O L X i l Respous.o abbitis Ihrv.xU ri Penfop''^
fiinp.r solntionp abstmpniia^ vini.
: .
C L X U I . Vita abbai^ P.iu l l l v . l a u i .
>"
1 ,

,J

4177

QUiE 1N HOC TRIPARTITO COXTINENTUR.

CLXIV.
Responsio abbalis Vicloris solilail ad monachum pusillanimem.
5031
CLXV. Vita Jalrouis mmcupali Cyi iaci.
3031
C L X V I . Vila latronis monacbi effecii e l poslea in saculari habilu decollall.
5031
C L X V I L V i l a e l mors abbalis Paminis soiilarii. 50 4
C L X Y I I l . Dicia abbaiis Alexandri seuis.
5035
C L X I X . Vila seiiis cujusdam capli oculis in monaslpl i o abbalis Sisci.
5053
C L X X . Vila cujusdam *auclaB mulieris io eremo defuncta?.
5035
C L X X i . V i l a duorum mirabilium virorum, Tbeodori
pbi osophi et Zoili lecmris.
5038
CI.XXII. Vita praedicti C.osmae scholastici.
5039
C L X X I U . Factum tnirum Tbeodori auachoretoB, qui
oralione sua in mari dulcein aquaui eftecit.
5012
C I X X I V . . Facium uaucleri viri religiosi, qui pluviain
a homino impelravit.
50i2
C L X X V . ftelatio de Zenone imperalore, viro ejeetnosymrio.
5043
C L X X V I . Puichra relatio abbalis Audrea? de deceui
viris peieKriuaaiibus. inler quos fail et adolescens H e braus
5045
C L X X V U . Mala mors monachi dEgyptii, qui habilare
Toluii in c.ella Evagrli hinrelici.
5047
< L X X V l l l . Vita senis coenobil Scbolarium, viri sioplicis.
5047
C L X X I X . V i l a sanciimonialis feminae, quae erat ex
saucla civiute.
5049
C L X X X . ia JoannU a n a c h o r e l , qoi i u speluaca
illaB Sochus morabalur.
3051
C l . X X X I . De podem.
3031
C L X X X I I . Vila abbatis Alexandri Cilicis, qui prope
morlem a daemoae abroptus esl.
3054
C L X X X l l L Mirabiie faclum senis jEgyptii, nomine
David.
5034
C L X X X I V . Vita abbatis Joannis eunucbi, uec non j u venis monaibt, qui nunquam bibere slalueral, alqne a l terius senis valde oralionibus dedili.
5035
C L X X X V . Vita mulieris Odelis, quaa mira saplentia
virum suum geniilem ad fldem converlir.
5058
C L X X X V I . Vlta Moschi raercaioris T y r i i .
5062
C L X X X V i l . Doclrina abbalis Joaimie Cyzici pro acquirendis virtutibus.
5063
( X X X X V I I I . Vita duorum fralrum Trapezilarum Syrorum.
5066
C L X X X I X . V i t a mnlieris quae Alem servavil viro suo
negntialori, et ambo a Deo adjuli sunt.
5067
<:XC Miraculum de liguo donato abbati Bracbae ASgyptio.
5070
C X C L Vita compendiosa sancli Joaonis Cbrysostond
patrlarchae Couslantinopoliiam.
3070
CXCII. Helatio de quodam monacbo luonasterii divi
Grpgorii papae, quomodo posl niorieui ab excommunicalione funril absolutus.
5071
CXCIll. Faclum mirabilis cbarilalis sancti abbalis
Apullinaiis palriarcbae Alexandriui erga juvenein diviiem
ad inopiani redactum.
5071
C \ ( IV. Admonilio seuis qui raorabaUff in Scytbi,
faoia uidam monaebo no ingrederelur labernas.
3075
C X C V . Vila Kvagrii pbilosopbi a Syuesio Cyrenes
e p i - t o p n ad Chrisli iidcua conversi.
5078
C.XGYI. Miraculurn, qnod pueris Apamiensibus conligit, qui joco verba s a n c l couxecrationis protuleruut.
3079
.' Pelatio RufTiiii de sancio Athanasio et
a.iis t-uc! is sudul b u s .
5083
*.XC I:I. Risponsio sancti Ath.\i)isii episcopi
A l ' x a n d r i n i , nnm quis sine tide baptizari possil.
3086
.. Re aiici de sene quodain simpiice, qui cum
s.icraiiKMitum o O r r r e t , atigclos videbat.
5087
O'.. uuo.nodo juveiiis auriiex a viro palricio s i l in
lilium ad iptalus.
3087
GGl. \ i i a viri ConsUntinopoliiani nobilissimi, cui
p.iler moriens Domiuum Jesum Cbristum reliquit ctiramrfMii.
509 J
Q . l l . V i a AbibaB sa?cu!aris bominis filii, servi
Dei.
3091
Cr.f.l. Relatio de quodam lapidario, qui prudenti
cousilio \itam iu mari servavil.
5094
.'. Ouomodo mdir roligiosa c t timens Deuiu,
isou.iClitnn a turpi desiderio compescuerii
3094
(iGV. l)e alia inuliere prudeiui, q u se impetcnteni monacbum sapieuti consilio re.c-ril.
5095
(*.C\ I (jua ar.e raulier qua?daiu iiluslris man^ueludiiiein cdotta sil.
50*8
'.. Viia puellaB Alexundrin P, qua3 asaucti> aii"
grlis dt sacro lV.mte futt lcval.J.
59i

417

CCVIII. Pulchra responsiu senis, facu fralri qid a


tristitia impugnabalur.
3099
GCiX. Pnlclira admonilio cujusdam sancii viri super
verbis oraliouis DomiuicaB: Et ne nos viducas in leula-

tioiiem.
C C X Quomodo sanctus episcopus altercantem secum
aiu-rum bumililalo superavit.
-6102
( X X I . L)e sene magnae virtutis, qui fralrem sua
illi siiffiiraium, a carcere liberavil.
5102
C C X l l . De duobus senibus, qui mira palieutia erga
lairones usi s u t .
5103
Cf.XIII. Cur signa e l prodigia divinitus i n sancta
Leclrsia
fianl.
3106
(<;XIV. Miraculum foulis baplismalis iu O a n e u sittin civitaie.
3106
0 : \ V . Aliud miraculum bapUslerii castelli Cedrebaiis.
5107
CCXVI. Prudens consilium de non temere deiiuiendo, dcque nou servaado qua) temere deliaita lueriut.
5107
r.GXVII Optimum senis consilium, ne monachus
mulieri appropioquel.
5107
C C X V U l . Quomodo abbas Sergius injurianicm
agricolam pallentia confuderil.
5107
CCXJX. Quomodo frater quidam humililale diacono
de se conquereoti conciliatus sit.
*5110
S. SOPHRONJUS,
HIRROSOLYMITANUS
PATRiARCUA.
Notitia in S. Sophronium.
3115
Prajfalioues A n g . Maii.
5123
1 S. SOPHKONIl BX VARU9 COLLF.CTA.
5125
Caput prlmum. Gommunia cum magisiro suo Joanne
Moscho sludia Alexandria); unde Vrati spirilxuilis auctor
dictus.
3125
II. Sanctorum Cyri el Joannis miracula scribil,
sancto Joanni Eleemosynario familiaris; Uouiam a b i i ;
redtt in Palsestinam
5151
III. Patriarcbatus Sophrouii et cerlamina adversus
Monotbelilas.
5156
IV. Romam millilur Stephaous a Sopbronio : bic
urbe a Saracenis capta moriiur.
3141
Vilae epiiome ex Maaneis Graicorum
5115
OPERA 8. SOPHROMl.
EPISTOLA

S Y N O D I C A AD S E R C I U M

PATRIARCUAM. 5147

ORATIONES.
5201
Oralio I. In Chnsti natalilia.
5201
Anlon. Ballermi Prcefalio in sequentetn nomiliam. 5212
II. In SS. Deiparae auDunlialiooem.
5217
III. De Hypapaale sive occursu Domiai.
5287
IV. l n exaltationem S. Crucis.
5502
V . - De feslo S. Crucis.
5510
V I . De S S . angelis et arcbangelis.
3351
VII. Eocomium in S. Joannem Baptistam.
5322
VIII. Encomiurn iu S S . aposl. Pelrum e l Paulnm.

3555
IX. Encomium de S. Joanne evaugelista.
Monitum in $equen$ opusculum.
D E PECCATORUM CONFESSIONE.

5363
3365
5565

F R A G M E N T U M DE BAPTISMATE APOSTOLORUM.

5571

Ang.

Maii

pwfatio

in Vilam

SS. Cyri el Joannis.


3373
L A U D E S 1N SS. C Y R U M E T J O A N N E M .
5379

N A R R A T I O MIRACULORUM S S . C T B I E T J O A K N I S .

5423

I. De Atnmoiiio ociavario scrofas habenle io g u l lure.


5423
II. D e Theodoro qui albores in utrisqne oculis
liabuil.
5130
III. De Caloqui pedem eruperat.
3450
IV. De lsidoro qui pulraoae iuQrmabaiur. 3431
V . D e Meuua Philoponu qul empbraxin babuit.
5431
VI. D e G i ' d * o naulomachoqul fistulam babuit. 3454
VII De Menna lordo.
5455
VIII. De Cbrislodoro <Bcoiomo qui per s^gnum
a v i g a n s periciiutus est, e l dum de navigaliouis j n o
lestia a^grolasspl, in morb.ini iucidil.
5455
IX. l) Tbeodora uxoie ejusdem oec<muiui ocu'os
graviier (iolente.
5445
X. VA Maru fiiia u couomi qua3 per denles ellam et
air(;s doiupral
5147
XI. l)e Maria filia diaconi qu:c pcr fenebtram allam
facwkTal, ct oadcus iu nibilo l:rsa csl.
43l
XII.
1 JuiUuio lOinite q i cx malellcto dissolutns
est miTi-Lris.
5155
m

7,

4179

ORDO R E R U M QU^E IN HOC

TRIPARTITO CONTINBNTUR.

XII . D c Helia leproso.


5463
X I V . De Theopompo daemonizaDte.
5466
X V . D e Joanne ulceroso.
5467
X V I . De Zacharla qui languorem testiculorum patfebatur.
5470
X M I . De Joanne Cbrysone qui pulrefacla femora
habnit.
5474
XVIII. De Paulo caput vermibus plenum babente.
5475
XIX. D e Stephanide quae cancrum babuit.
5478
X X . De Marta hydropiea.
5479
X X I . De liartyna quaa ex 'maleficio viscera laesa
patlpbator.
3482
XXII. De Sarapammone sciron habente in pede. 3483
XXIII. D e Genuadio qui caput pleuum muscis babuit
3487
X X I V . De Juliano ca?ca, et Juliana calaphorica. 3490
X X V . De Helpidia baemorrboissa.
3491'
X X V I . D e T h e o i o r a qua? absorbuerat ranam. 3193
X X V I I . D e Tbeodoro qui a sanctis jussus esl compdere aspidem.
3198
XXYIII. D e Nemesione expraefecto el
Pboiino
cc>.
3502
XXIX. De Athnnasia quoe non credidit sanctis C.vro
et Jnanne martyribus.
53P7
X X X . De Gesio iatrosophista.
3544
X X X I . De Theodoro , qui cum commurdeassel naso
snnihim reddidit, et statim caecus eilectus esl.
5519
XXXFI. D e Agapio gentili.
5523
XXXIII. De Losrmana, qnae ad sanctos oralHm
abiit. et de jumenio cecidil corpusqne cooirivit.
3531
X X X I V . De Dorolhea , cujns lilius Gallinlcus nomrae cum ad sanctos pergeret, ovum degluliverat S P I * ppirfis.

3535

X X X V . D e Tbeopbilo qui a raagia manibus el pedilms vinclus est.


3512
Iniiitim mipaculorum quae in .dEgyplios et Libyos
acripta sont.
3547
X X X V I . De Theodoro subdiacooo podagram babente.

35*7

X X X V I I . De Joaiine subdiacono qui albuglnes in


amhf>bus oculis habuit.
3562
X X X V I I I . De Stepbano simililer in ocuMs habenie
ar>igines.
5566
X X X I X . De Petro paralyllco.
3571
X L . De Joanne Mueinalita sanctonim qui renum
Da iebatur dolorem.
3^75
X I I . l)e puero Menna qui linguam exlra os pencjpnipm habebal.
5579
XLII. l)e Eugenio geomelr* bydropieo.
3583
X L I H . D U Tanrino lordo.
35N7
X L V . l)e Aivoa aucilla Dei qnaa irta dcglutivorat
samamistria.

3590

X I V . De Cobiote surdo camelario.


3^.)I
XI V I . De tribuno caeco.
3593
X L V l l . D e Patricio albugioes In oculis habente.
3598
XLVIII. D e Antonio Tbebajoqui viscerum paliobalor dnlorem.
3599
X U X . De Piamolb et Georgioqui sanclorum oblatlones fraudali sunl.
3603
h. De Nonno semiaridum pedem babente.
3607
luilium miraculoram quae in exleros scripta sunt.
5511
1.1. De Georgio qui citaractas pertulit.
3611
\M. De Zozirao aiOhhtre paralysin sustinenle. 3618
L l l l . l)e puero EletHheropolitae.
5619
I IV. De Isidoro epilpptico.
3622
I V . De Theodoro Cyprio qui a magia factus est
iordus.
5626
I.VI. De Georgio Cyprio qui pedibus ex operatione dav
tnrnis infirmalus est.
8627
1.VII. De O r i a e o Rhodio daemoninm passo.
5627
IV ||f. l)e Pelro Airimada qui scrofas habutl. 5630
l . l X . De Slephano Aphrodisio qui exiraxil e capile scoloppndram.
5621
I.X. De Iheodoro B^zantio qui incendium habuit.
5634
I.XI. De Pbilemotie Macrocomlte qui jecoris vitio labnrabat fislulamque babebat.
5635
I.XII. l)c Rhodope quae habuit ebullieites carbunculos.
363i

FI.MS

iVSi

LXIII. De Helpidio ex maleOcio faciem qaatienif


L X I V . De mulo.
L X V . De Tbeodoro

5
babente daenoixiuiP.
3647
L X V I . De Mena Lycio io morbum aqme i n l w u i n
incidente.
5*5
L X V I i . De Georgio qol a spirito agitatos seaae'Ipsum occidit.
51
L X V I I l . De Joaenia q u a raaleficio tovstonee pat4ebalur.
5633
L X I X . De Joaime PJBCO Roncano.
363
L X X . De Sophronio mooacho, qui haec s r r i p s i i .
oeulos passa.
3fr >
Vita et conversaiio et martyriiirn et parltali* narTatio
miraculorum S S . illusiriam Anargyrorum Cyri e l 4 ^ ' -

et

CJBCO

nis.

AHa Viia aoephala SS. martynim Cyri el Joaanis. 3!


V I T A MARI/E . G Y P T I i E q u a j e x m e r e l r i c e a s c e i a fiHa
est in soliuidine Jordanis.
56 "t
Capul primum. S.Zoziraaa vita monaslica a c c e i i s ad
Jordanem. inventa ab eo Maria.
II. Maria cum Zozimo, diunitus sibi noto loquens.
eidera exponit vitse sa? meretriciaB sordes.
3706
III. Mari.e conversio et vita in ererao.
3711
IV. -Sacra comimHiio M a r i prabiia, sepultara c u n U .
3719
,<

Prwfacia

Petri Matranga m Anacrtmlka

S. Sepkrt-

nii.
5726
ANACREONTICA.
3754
I. l n Deipara? Annuntialionem.
5734
II. In Chris i Domini Nativiuiero.
373^
III. In Magorum adoratiouem.
37i5
IV. fn Oceursum Domini.
37NI
V . ln Christi Domini noslri BapUsmem.
3755
V I . Tn miraculum magai D e i et Saliratons ixKn
Jesn Cbristi de l.azaro.
37
VII. In diero Palmarnm.
37C6
VIII. myslicam et divinam coraan Salratont
Cbristi.
3771
IX. Tn sanclnm Paulnm apoetolum.
5771
X . l n eertamina sancii Paidi aposloR.
3779
X I . bi Joannera iheokigum.
3784
XII. In sanctum protomartyrem StepbaoiHD.
3790
X U l . E j u s d e n ii> s a m H a i proKHnartypem TbecUe3793
X I V . pxfidinm saata3 urhis a Persis eapla. 3799
X V . ln scipsum sive in prodigum.
5790
X V I . ln* sanctos m a r t y r s ASgypiioa,
37B9
XVII. lu Narsetera cpiscopum Ascalonis et de dogma'ibs.
5802
XVIII. I n venerandam crueem.
5*
XIX. In ascensionem ei in s p q u m .
3811
X X . De desiderio suo s a n e i urbis e l sanctonim
loconim.
5*1
X X I . Tn avum Mpnam oeconomum n>ni Alctam|ri*
falso accusaUini sub Pboca qood Tbeodosiiim Mauric filium excepisset.
5Si3
XXII. I n dominum Panlnm candtdaltini ct Mariam
ejiis matrero Domino m o r n a m .
3^30
XXIII. Hymnus in Joseph.
5855
TRIODluM.

3850

COMMENTARIUS LITURGICUS.

39sl

ORATIO.
T R O P A R I L M HORARUBI.
40t
In locnm hospilibus deslinalum.
40!0
lo Joannera Eleemosynarium Alexandria5 patriard am.
4J1
F R A G M E N T U M dogmahcum de Eunomii opinionp. 4010
t

^ P U R l A . d e laboribus, cerlaminibus et percgTiiiattonibus SS. Peirl et Pauli.

ALEIANDER

40.1

MONACHUS.

Monitum.

W!4

V E N E R A N D . E A C V I V I F 1 C C R L C I S INVEX.
*015
llislortcitm encomluni Atexandri monachi de inTeotiowe
preiiosae pt vivilicae crucis.
40.5
l . A U D A T I O IN B A R N A R A M A P O S T O L t M .

4087

lndiccs A i a b t i c l .

TOMI O C T O G E S l M i SEPTLMf.
Parisiis. -

Ex T\pi> l>. ..

00005715")15

BR60.M5 1857 t.87 pars.3


Migne, Jacques Paul, 1800-1875.
Patrologiae cursus completus.
Serles graeca.
5712915

PENNSTATE

UNIVERSITY
LIBRARIES

This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the worlds books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge thats often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this books long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Googles system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google watermark you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we cant offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a books appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Googles mission is to organize the worlds information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the worlds books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at http://books.google.com/

You might also like