SESSION I

REPUBLIC ACT 1425 at PAGPILI SA PANGUNAHING

BAYANI
MGA LAYUNIN:
1. Masuri ang kahalagahan at pagiging epektibo ng kursong Rizal.
2. Masuri ang isyu sa pagpili ng pambansang bayani.
3. Malaman ang mahalagang nilalaman ng probisyon ng batas.
REPUBLIC ACT NO. 1425
AN ACT TO INCLUDE IN THE CURRICULA OF ALL PUBLIC AND PRIVATE
SCHOOLS, COLLEGES AND UNIVERSITIES COURSES ON THE LIFE,
WORKS AND WRITINGS OF JOSE RIZAL, PARTICULARLY HIS NOVELS
NOLI ME TANGERE AND EL FILIBUSTERISMO, AUTHORIZING THE
PRINTING AND DISTRIBUTION THEREOF, AND FOR OTHER PURPOSES
WHEREAS, today, more than any other period of our history, there is a
need for a re-dedication to the ideals of freedom and nationalism for
which our heroes lived and died;
WHEREAS, it is meet that in honoring them, particularly the national
hero and patriot, Jose Rizal, we remember with special fondness and
devotion their lives and works that have shaped the national character;
WHEREAS, the life, works and writing of Jose Rizal, particularly his
novels Noli Me Tangere and El Filibusterismo, are a constant and
inspiring source of patriotism with which the minds of the youth,
especially during their formative and decisive years in school, should
be suffused;
WHEREAS, all educational institutions are under the supervision of, and
subject to regulation by the State, and all schools are enjoined to
develop moral character, personal discipline, civic conscience and to
teach the duties of citizenship; Now, therefore,
SECTION 1. Courses on the life, works and writings of Jose Rizal,
particularly his novel Noli Me Tangere and El Filibusterismo, shall be
included in the curricula of all schools, colleges and universities, public
or private: Provided, That in the collegiate courses, the original or
unexpurgated editions of the Noli Me Tangere and El Filibusterismo or
their English translation shall be used as basic texts.
The Board of National Education is hereby authorized and directed to
adopt forthwith measures to implement and carry out the provisions
of this Section, including the writing and printing of appropriate
primers, readers and textbooks. The Board shall, within sixty (60) days
from the effectivity of this Act, promulgate rules and regulations,
including those of a disciplinary nature, to carry out and enforce the
provisions of this Act. The Board shall promulgate rules and regulations
providing for the exemption of students for reasons of religious belief
stated in a sworn written statement, from the requirement of the
provision contained in the second part of the first paragraph of this
section; but not from taking the course provided for in the first part of
said paragraph. Said rules and regulations shall take effect thirty (30)
days after their publication in the Official Gazette.
SECTION 2. It shall be obligatory on all schools, colleges and
universities to keep in their libraries an adequate number of copies of
the original and unexpurgated editions of the Noli Me Tangere and El
Filibusterismo, as well as of Rizal’s other works and biography. The said
unexpurgated editions of the Noli Me Tangere and El Filibusterismo or
their translations in English as well as other writings of Rizal shall be
included in the list of approved books for required reading in all public
or private schools, colleges and universities.
The Board of National Education shall determine the adequacy of the
number of books, depending upon the enrollment of the school,
college or university.
SECTION 3. The Board of National Education shall cause the translation
of the Noli Me Tangere and El Filibusterismo, as well as other writings
of Jose Rizal into English, Tagalog and the principal Philippine dialects;
cause them to be printed in cheap, popular editions; and cause them
to be distributed, free of charge, to persons desiring to read them,
through the Purok organizations and Barrio Councils throughout the
country.
SECTION 4. Nothing in this Act shall be construed as amendment or
repealing section nine hundred twenty-seven of the Administrative
Code, prohibiting the discussion of religious doctrines by public school
teachers and other person engaged in any public school.
SECTION 5. The sum of three hundred thousand pesos is hereby
authorized to be appropriated out of any fund not otherwise
appropriated in the National Treasury to carry out the purposes of this
Act.
SECTION 6. This Act shall take effect upon its approval.
Approved: June 12, 1956
Published in the Official Gazette, Vol. 52, No. 6, p. 2971 in June 1956.
 ANG BATAS RIZAL
Ang Batas Republika Blg. 1425 na higit na kilala sa tawag na Batas-
Rizal, ay pinagtibay noong Hunyo 12, 1956 at ipinatupad noong Agosto
16, 1956 ng Lupon ng Pambansang Edukasyon. Ayon sa batas na ito,
isasama sa kurikulum ng bawat paaralang pribado at publiko ang
nauukol sa pag-aaral sa buhay, ginawa at sinulat ni Dr. Jose Rizal lalo
na ang kanyang mga nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo.
Hindi naging madali ang pagkapasa ng batas na ito. Si G. Claro M.
Recto na siyang pangunahing may-akda ng panukalang-batas ay
tumanggap din ng pagbatikos. May mga di sang-ayon sa pag-aaral ng
Noli Me Tangere at El Filibusterismo sa lahat ng unibersidad at
kolehiyo. Kabilang sa sumasalungat sa panukalang-batas na ito ay sina
Decoroso Rosales, kapatid ni Arsobispo Cuenco at Francisco “Soc”
Rodrigo, dating pangulo ng Catholic Action. Ayon sa kanilang panig
nilalabag ng naturang panukalang-batas ang kalayaan sa pagpili at
pananampalataya.
Ilang samahan at miyembro ng Simbahang Katoliko ay naging
aktibo sa pagdinig ng usapan sa Senado hinggil sa panukalang-batas
na ito. Si Padre Jesus Cavanna at naniniwala na ang Noli at Fili ay
bahagi na ng nakalipas. Bukod dito, di wasto ang paglalarawan ng mga
naturang nobela hinggil sa Pilipinas noong panahon na iyon. Ang Noli
raw ay katatagpuan ng may 120 pangungusap laban sa Simbahang
Katoliko.
Hindi lamang hangad ng Batas-Rizal na parangalan ang ating
bayani, layunin ng batas na ito na maitalagang muli ng mga Pilipino
ang kanilang sarili sa mga simulain ng nasyonalismo at kalayaang
pinagsumikapang matamo ni Dr. Jose Rizal. Ang kanyang buhay,
ginawa at sinulat ay nagsisilbing inspirasyon at paglinang ng
disiplinang pansarili, damdaming sibiko at kagandahang-asal.

RIZAL: INSPIRASYON NG BAGONG HENERASYON

Ang pangunahing layunin ng mga mga nagtaguyod sa batas na
ito ay muling pag-alabin ang diwa ng nasyonalismo sa mga susunod
na henerasyon ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pagsama sa
kurikulum ng lahat ng paaralan, pampubliko man o pribado ang kurso
sa pag-aaral ng buhay, mga ginawa at isinulat ni Jose Rizal, partikular
na ang kanyang dalawang nobela na Noli Me Tangere at El
Filibusterismo. Naniniwala sila na si Rizal ay maaaring magsilbing
inspirasyon sa atin, lalo na sa mga kabataan. Bukod dito, layunin din
ng batas na ito na parangalan si Rizal at ang iba pa nating mga bayani
sa lahat ng kanilang mga ginawa para sa bayan.

BATAS RIZAL: SA NAKARAANG 50 TAON

Limang dekada na ang nakalipas mula ng maipatupad ang Batas
Rizal. Ngunit nakatulong nga ba ang pag-aaral ng buhay, mga ginawa
at isinulat ni Jose Rizal upang makamit ang mga adhikain ng mga
nagtaguyod sa batas na ito?
Sa mababaw na pagtingin, masasabi nating naging matagumpay
ito, dahil sa halos lahat ng plaza sa ating bansa ay may bantayog si
Rizal. Kilala siya ng lahat ng mga Pilipino bilang ating pambansang
bayani. Madalas din nating gamitin ang mga salitang iniwan niya,
katulad ng walang-kamatayang “ang kabataan ang pag-asa ng bayan.”
Ngunit sa mas malalim na pagtasa, masasabi nating naging
matagumpay lamang ang batas na ito na gawing pambansang simbolo
si Rizal, na halos walang pinagkaiba sa kalabaw at sampaguita. Ngunit
sa puso ng maraming Pilipino, diwang busabos pa rin ang naghahari.
Sa katunayan wikang banyaga pa nga ang karaniwang gamit natin sa
pagkuha ng kursong ito dahil ito ang nakasaad sa batas. Hindi ko
nauunawaan ang lohika sa likod nito (para kaya hindi ito lubusang
maunawaan ng karaniwan tao?). Nasaan ang nasyonalismo doon?

SA PAGPILI KAY RIZAL

Si Dr. Jose P. Rizal ay pinakakilala sa lahat ng bayaning Pilipino.
Nakilala siya sa iba’t ibang larangan. Isa siyang doktor (siruhano ng
mata), manunulat, lingwista, guro, pintor, eskultor, agrimensor,
arkitektor, inhinyero, etnolohista, ekonomista, magsasaka, negosyante,
heograpo, kartograpo, folklorist, pilosopo, tagapagsalin, imbentor,
mahikero, humorist, satirist, atleta, manlalakbay at propeta.
Bukambibig ang kanyang pangalan ng mga mamamayan ng
Pilipinas. Sa dami ng mga monumentong itinayo sa kanyang
karangalan pati na rin mga bayan at lansangan, samahan, paaralan at
mga katawagang pangkalakal na isinunod sa kanyang mga binigkas o
isinulat ay binabanggit din ng mga manunulat at mananalumpati sa
iba’t ibang pagdiriwang, tulad ng sinabi ng mananalambuhay na si
Rafael Palma, “Ang mga doktrina ni Rizal ay hindi para sa isang
panahon lamang kundi para sa lahat ng panahon.”
Naganap ang pagpili kay Jose Rizal bilang bayaning pambansa
noong panahon ng Amerikano sa Pilipinas sa ilalim ng pamamahala ng
Gobernador Sibil William Howard Taft.
Ang mga sumusunod na tao ang nagsasagawa ng diskusyon
upang pagusapan ang mga merito ng mga pagpipiliang bayani:
• William Howard Taft
 • Morgan Shuster
• Bernard Moses
• Dean Worcester
• Henry C. Ide
• Trinidad Pardo de Tavera
• Gregorio Araneta
• Cayetano Arellano
• Jose Luzurriaga
• Jose Luzurriaga
Pamantayan sa Pagpili ng Pangunahing Bayani
• Isang Pilipino
• Namayapa
• May matayog na pagmamahal sa bayan
• May mahinahong damdamin
Mga Pinagpiliang Bayani ng Lahi
• Marcelo H. del Pilar
• Emilio Jacinto
• Graciano Lopez Jaena
• Jose Rizal
• Heneral Antonio Luna

Ayon sa tala, maraming pumili kay Marcelo H. del Pilar ngunit ito
ay kanilang binago ayon kay Dr. H. Otley Beyer, isang dalubhasa sa
Antropolohiya at katulong sa tekniko ng komisyon, sa kadahilanang
higit na naging madula ang buhay at kamatayan ni Rizal, lalung-lalo na
ang pagiging martir niya sa Bagumbayan. Tunay ngang pinili ng
Komisyong Taft si Rizal mula sa ibang dakilang Pilipino bilang
pangunahing bayani ng kanyang mga kababayan, ngunit masasabi rin
natin na ang kanilang ginawa ay pagpapatibay lamang ng katotohanan
na si Jose Rizal ay ipinagbunyi na ng kanyang mga kababayan at mga
siyentipiko na bilang pinakadakilang tao ng lahing malayo at martir ng
bayan niyang sinilangan.
Noong barilin si Jose Rizal sa Bagumbayan noong Disyembre 30,
1896, maraming tao ang nagluksa at humanga sa kanyang kadakilaan
at katapangan. Noong hindi pa natutuklasan ng mga Kastila ang
Katipunan, ginawa na ni Andres Bonifacio ang pagsugo kay Pio
Valenzuela upang mabatid ang panig ni Rizal hinggil sa pinaplanong
paghihimagsik. Pinapatunayan lamang ng pangyayaring ito ang
pagtitiwala at paggalang sa katalinuhan ni Rizal.
Sina Heneral Emilio Aguinaldo at iba pang mga pinuno ng
himagsikan na ipinatapon sa Hongkong ay nagbigay ng pang-alaalang
palatuntunan noong Disyembre 29, 1897 upang dakilain ang mga
nagawa ni Rizal, sa okasyon ng unang anibersaryo ng pagbaril sa
bayani.
Ang pahayagang La Independencia, na pinamatnugutan ni
Antonio Luna at ang El Heraldo de la Revolucion, sa ilalim ng
pamahalaan ni Pangulong Aguinaldo ay naglabas ng dagdag na sipi
bilang paggunita sa kamatayan ni Jose Rizal. Noong Disyembre 20,
1898, nagpalabas si Pangulong Aguinaldo ng opisyal na proklamasyon
na nagtatalaga sa Disyembre 30 ng taong iyon bilang Araw ni Rizal.
Batay rin sa proklamasyon, iniuutos ang pagtataas ng bandilang
Pilipino sa kalagitnaan ng palo mula tanghali ng Disyembre 29
hanggang tanghali ng Disyembre 30, at ang pagsasara ng lahat ng
mga opisina ng pamahalaan sa buong araw ng Disyembre 30.
Marami namang taong sumang-ayon kay Propesor Ferdinand
Blumentritt na nagsabi noong 1897:
Si Rizal ay hindi lamang ANG PINAKABANTOG NA TAO SA
KANYANG MGA KABABAYAN kundi ANG PINAKADAKILANG TAO NA
NALIKHA NG LAHING MALAYO. Ang kanyang alaala ay hindi
maglalaho sa kanyang tinubuang lupa at matututuhan pa ng susunod
na mga henerasyon ng mga Kastila ang pagbigkas sa kanyang
pangalan na may paggalang at pagpipitagan.
May mga pagkakataon na naririnig natin buhat sa ibang panig ang
panukalang si Andres Bonifacio at hindi si Rizal ang dapat na kilalanin
bilang pangunahing pambansang bayani dahil sa hindi siya kailanman
humawak ng baril, riple o espada sa pakikipaglaban para sa kalayaan.
Sa ibang bansa, ang napiling pangunahing pambansang bayani at
kabilang sa pangkat ng sundalo o heneral, tulad nina George
Washington ng Estados Unidos, Napoleon I at Joan of Arc ng Pransya,
Simon Bolivar ng Venezuela, Jose de San Martin ng Argentina,
Bernardo O’Higgins ng Chile at Jimmo Tenno ng Hapon. Ang ating
pambansang bayani ay isang sibilyan na ang sandata ay kanyang
panulat. Gayunpaman, ang mga Pilipino, sa paggamit ng malayang
pagpapasya at kakaibang pananaw, ay hindi sumunod sa mga
halimbawa ng ibang bansa.
Mahusay na ipinaliwanag ni Rafael Palma ang pagkilala kay Rizal
bilang pangunahing bayani kaysa kay Bonifacio sa mga pananalitang
ito:
“Dapat ipagmalaki ng mga Pilipino ang pagkakaroon mula sa
kanilang mga pambansang bayani ng isang may katangi-
 tanging katangian na maaring pantayan nguni’t hindi
mahihigitan ng kahit sino. Datapwat, kung kadalasan man na
ang mga bayani sa kanluraning mga ay mga mandirigmama
at mga heneral na naglilingkod sa kanyang layunin sa
pamamagitan ng kanyang espada, nagbuhos ng dugo at
luha, ang bayani ng mga Plipino ay naglingkod sa kanyang
layunin sa pamamagitan ng kanyang panulat, nagpapatunay
na ang panulat ay kasing lakas ng tabak sa pagliligtas sa mga
tao mula sa pagkaaliping pulitikal. Totoo sa kalagayan natin,
ang tabak ni Bonifacio ay sadyang kinakailangan upang
buwagin ang kapangyarihan ng dayuhang lakas, ngunit ang
rebolusyong inihanda ni Bonifacio ay epekto lamang, ang
bunga ng espiritwal na pagliligtas na ginawa ng pluma ni
Rizal. Dahil dito, ang ginawa ni Rizal sa ganang amin ay higit
na mataas kaysa kay Bonifacio di lamang dahil sa ayos na
pagkakasunod ng mga ito kundi dahil sa kahalagahan nito,
sapagka’t bagaman nakapagbigay agad ng kagyat na bunga
nag ginawa ni Bonifacio, ang kay Rizal ay nagkaroon ng higit
na matibay at pamalagiang epekto.”
Mula sa sanaysay na sinulat ni Esteban A. de Ocampo, Sino ang
pumili kay Rizal Bilang Pambansang Bayani natin at bakit? Binanggit
niya na: “Bakit si Rizal ang naging pambansang bayani? Siya ang ating
pinakadakilang bayani sapagkat, bilang nangingibabaw na tao sa
Kampanyang Propaganda, gumanap siya ng “kahanga-hangang
bahagi” sa kilusang iyon na humigit kumulang ay papipiliin tayo ng
isang katha ng isang Pilipinong manunulat sa panahong ito, na higit sa
ibang mga sinulat ay nakatulong nang malaki sa pagbubuo ng
nasyonalidad ng mga Pilipino, hindi tayo mag- aatubili sa pagpili sa
Noli Me Tangere (Berlin, 1887) ni Rizal. Totoo na ipinalathala ni Pedro
Paterno ang kanyang nobelang Ninay sa Madrid noong 1885; ni
Marcelo H. del Pilar, ang kanyang La Soberania Monacal sa Barcelona
noong 1889; ni Graciano Lopez Jaena, ang kanyang Discursos y
Articulos Varios Impresiones sa Madrid noong 1893, ngunit wala sa
mga aklat na ito ang nakapaglikha ng papuri o pagpuna mula sa mga
kaibigan o mga kaaway na tulad ng Noli ni Rizal.”

GINTONG BUTIL NG KAALAMAN

Ang RA 1425: Batas Rizal ay isang mandatong batas na nagsasaad
na magkaroon ng formal na pag-aaral ng talambuhay at mga gawa ni
Dr. Jose Rizal. Ito ay upang malaman at mas maunawaan ang mga
mahahalagang bagay na kanyang naiambag sa bansa, lalong lalo na
ang kanyang tanyag na nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo.
Kalakip din sa paksang ito ang pamantayan at mga dahilan kung bakit
sya nahirang na pambansang bayani.