Araling panlipunan grades 1 10 01.17.2014 edited march 25 2014

Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
DepEd Complex, Meralco Avenue
Lungsod ng Pasig
Disyembre 2013
K to12 Gabay Pangkurikulum
ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 1 –10

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
K to 12 Araling Panlipunan Gabay Pangkurikulum Disyembre 2013 Pahina 2 ng 120
Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

BALANGKAS NG ARALING PANLIPUNAN
Deskripsyon
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag
sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri,
mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping
pangkasaysayan at panlipunan.
Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at
pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo
at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba
pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang kaalaman at kasanayang pang-disiplina.
Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap
ng bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan
at pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala,
ang kasanayan sa iba’t-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang
pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at
pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.
Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan,
pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay (Pillars of Learning).
Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay
kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito
sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.

Batayan ng K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum
Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng “Edukasyon para sa Lahat 2015” (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic
Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng “functionally literate and
developed Filipino.” Nilalayon din ng batayang edukasyon ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Ang istratehiya sa pagkamit
ng mga pangkalahatang layuning ito ay alinsunod sa ilang teorya sa pagkatuto na konstruktibismo, magkatuwang na pagkatuto (collaborative learning), at pagkatutong
pangkaranasan at pangkonteksto.
Ang sakop at daloy ng AP kurikulum ay nakabatay sa kahulugan nito:
Ang Araling Panlipunan ay pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan, kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at
interaksyon sa kapaligiran at sa isa’t isa, ang kanilang mga paniniwala at kultura, upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng lipunan at mundo at
maunawaan ang sariling lipunan at ang daigidig, gamit ang mga kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat, mapanuri at malikhaing pag-iisip, matalinong pagpapasya, likas-
kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, at mabisang komunikasyon. Layunin ng Araling Panlipunan ang paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni,
responsable, produktibo, makakalikasan, makabansa, at makatao, na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan, tungo sa pagpanday ng kinabukasan.
Layunin ng AP Kurikulum
Nilalayon ng AP kurikulum na makalinang ng kabataan na may tiyak na pagkakakilanlan at papel bilang Pilipinong lumalahok sa buhay ng lipunan, bansa at
daigdig. Kasabay sa paglinang ng identidad at kakayanang pansibiko ay ang pag-unawa sa nakaraan at kasalukuyan at sa ugnayan sa loob ng lipunan, sa pagitan ng lipunan
at kalikasan, at sa mundo, kung paano nagbago at nagbabago ang mga ito, upang makahubog ng indibiduwal at kolektibong kinabukasan. Upang makamit ang mga
layuning ito, mahalagang bigyang diin ang mga magkakaugnay na kakayahan sa Araling Panlipunan: (i) pagsisiyasat; (ii) pagsusuri at interpretasyon ng
impormasyon; (iii) pananaliksik; (iv) komunikasyon, lalo na ang pagsulat ng sanaysay; at (v) pagtupad sa mga pamantayang pang-etika.

Tema ng AP Kurikulum
Upang tuhugin ang napakalawak at napakaraming mga paksa na nakapaloob sa Araling Panlipunan, ito ang magkakaugnay na temang gagabay sa buong AP
kurikulum, na hango sa mga temang binuo ng National Council for Social Studies (Estados Unidos).1
Hindi inaasahan na lahat ng tema ay gagamitin sa bawat baitang ng
edukasyon dahil ilan sa mga ito, katulad, halimbawa, ng ika-anim na tema, Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo, ay mas angkop sa partikular na kurso (Ekonomiks)
kaysa sa iba, bagamat tatalakayin din ang ilang mga konsepto nito sa kasaysayan ng Pilipinas, ng Asya at ng mundo. Iaangkop ang bawat tema sa bawat baitang ngunit sa
kabuuan, nasasakop ng kurikulum ang lahat ng mga tema.
1. Tao, Lipunan at Kapaligiran
Ang ugnayan ng tao sa lipunan at kapaligiran ay pundamental na konsepto sa Araling Panlipunan. Binibigyang diin ng temang ito ang pagiging bahagi ng tao hindi
lamang sa kanyang kinabibilangang komunidad at kapaligiran kundi sa mas malawak na lipunan at sa kalikasan. Sa ganitong paraan, mauunawaan ng mag-aaral ang mga
sumusunod:
1.1 Ang mga batayang konsepto ng heograpiya, gamit ang mapa, atlas at simpleng teknolohikal na instrumento, upang mailugar niya ang kanyang sarili at ang
kinabibilangan niyang komunidad;
1.2 Ang impluwensiya ng pisikal na kapaligiran sa tao at lipunan at ang epekto ng mga gawaing pantao sa kalikasan;
1.3 Ang mobilidad (pag-usad) ng tao at populasyon, at mga dahilan at epekto ng mobilidad na ito; at
1.4 Ang pananagutan ng indibidwal bilang miyembro ng lipunan at taga-pangalaga ng kapaligiran at tapagpanatili ng likas kayang pag-unlad
2. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago
Mahalagang makita ng mag-aaral ang pag-unlad ng lipunan mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan upang lalo niyang maunawaan ang kanyang sarili at
bansa at sa ganoong paraan ay makapagbuo ng identidad (pagkakakilanlan) bilang indibiduwal at miyembro ng lipunan, bansa at mundo. Sentral sa pag-aaral ng
tao, lipunan at kapaligiran ang konsepto ngpanahon (time), na nagsisilbing batayang konteksto at pundasyon ng pag-uunawa ng mga pagbabago sa buhay ng bawat isa, ng
lipunang kanyang kinabibilangan, at ng kanyang kapaligiran. Ang kaisipang kronolohikal ay hindi nangangahulugan ng pagsasaulo ng mga petsa o pangalan ng tao at
lugar, bagamat mayroong mga mahahalagang historikal fact ( katotohan/ impormasyon) na dapat matutunan ng mag-aaral, kundi ang pagkilala sa pagkakaiba ng
nakaraan sa kasalukuyan, ang pagpapatuloy ng mga paniniwala, istruktura at iba pa sa paglipas ng panahon, ang pag-unawa ng konsepto ng kahalagahang
pangkasaysayan (historical significance), pagpahalaga sa konstekto ng pangyayari sa nakaraan man o sa kasalukuyan, at ang mga kaugnay na kakayahan upang maunawaan
nang buo ang naganap at nagaganap.
3. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa
Kaugnay sa dalawang naunang tema ang konsepto ng kultura, na tumutukoy sa kabuuan ng mga paniniwala, pagpapahalaga, tradisyon, at paraan ng
pamumuhay ng isang grupo o lipunan, kasama ang mga produkto nito katulad ng wika, sining, at iba pa. Nakaangkla sa kultura ang identidad ng grupo at ng mga
miyembro nito, na sa bansang Pilipinas at sa ibang bahagi ng mundo ay napakarami at iba-iba. May mga aspeto ng kultura na nagbabago samantala ang iba naman ay
patuloy na umiiral sa kasalukuyan. Sa pag-aaral ng temang ito, inaasahan na makabubuo ang mag-aaral ng sariing pagkakakilanlan bilang kabataan, indibidwal
at Pilipino, at maunawaan at mabigyang galang ang iba’t ibang kultura sa Pilipinas. Ang pagkakakilanlan bilang Pilipino ay magiging basehan ng makabansang
pananaw, na siya namang tutulong sa pagbuo ng mas malawak na pananaw ukol sa mundo.
4. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan
Nakabatay ang kakayahang pansibiko sa pag-unawa sa papel na ginagampanan ng bawat isa bilang mamamayan at kasapi ng lipunan at sa pagkilala at pagtupad ng
mga karapatan at tungkulin bilang tao at mamamayan. Pananagutan ng mamamayan na igalang ang karapatan ng iba, anuman ang kanilang pananampalataya,

paniniwalang pampulitika, kultural, kasarian, etnisidad, kulay ng balat, pananamit at personal na pagpili. Kasama rito ang paggalang sa opinyon ng iba kahit hindi ito sang-
ayon o katulad ng sariling pag-iisip, at respeto sa pagkatao ng sinuman sa bansa at mundo. Ang pag-unawa sa karapatang pantao at ang pananagutang kaakibat dito
ay mahalagang bahagi ng AP kurikulum upang makalahok ang magaaral nang ganap at sa makabuluhang paraan sa buhay ng komunidad, bansa at mundo.
5. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala
Bahagi ng pagkamamamayan ay ang pag-unawa sa konsepto ng kapangyarihan, ang paggamit nito sa bansa at sa pang-araw-araw na buhay, ang kahulugan at
kahalagahan ng demokratikong pamamalakad, at ang uri ng pamahalaan sa Pilipinas. Sakop din ng temang ito ang Saligang Batas, na nagsasaad ng mga karapatan at
pananagutan ng mamamayan at ng sambayanang Pilipino. Ang pag-unawa sa konsepto ng awtoridad at liderato sa iba-ibang antas at aspeto ng pamahalaan, kasama ang
mabigat na tungkulin sa pagiging isang lider, ay tatalakayin sa AP kurikulum. Ang karanasan din ng mga bansa sa Asya at sa ibang bahagi ng daigidig ngayon at sa
nakaraan ay pinagmulan ng maraming halimbawa at aralin ukol sa temang ito.
6. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo
Paano gagastusin ang sariling allowance o kita ng magulang? Paano palalaguin ang naipong pondo ng pamilya? Ang sagot sa mga simpleng tanong na ito ay may
kinalaman sa batayang konsepto ng pagpili (choice), pangangailangan, paggastos (expenditure), halaga at pakinabang (cost and benefit) na sakop unang-una ng
Ekonomiks, ngunit ginagamit din sa pag-aaral ng kasaysayan ng Pilipinas at mga lipunan sa rehiyon ng Asya at daigidig. Sa pag-aaral ng temang Produksyon, Distribusyon
at Pagkonsumo, magagamit ng mag-aaral ang mga konseptong ito sa sariilng buhay at mauunawaan ang ibang konsepto katulad ng inflation, GDP, deficit, na karaniwang
nababasa sa dyaryo o naririnig sa balita sa radyo. Mahalaga ring maunawaan ng mag-aaral ang panlipunang epekto ng desisyon ng indibidwal na konsyumer at ng mga
kumpanya, katulad ng epekto ng kanilang pagpapasya sa presyo ng bilihin o ang epekto ng patakaran ng pamahalaan sa pagdebelop ng ekonomiya, gamit ang pamamaraang
matematikal. (Consumer Ed. Financial Literacy, Pag-iimpok)
7. Ugnayang Panrehiyon at Pangmundo
Sinusuportahan ng temang ito ang layunin ng AP kurikulum na makabuo ang mag-aaral ng pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga
pangunahing usapin sa lipunan at mundo. Araling Asyano sa baitang 7, Kasaysayan ng Daigdig sa baitang 8, Ekonomiks sa baitang 9 at Mga Kontemporaryong Isyu
sa baitang 10. Makatutulong ang kaalaman tungkol sa ibang bansa sa pag-unawa ng lugar at papel ng Pilipinas sa rehiyon at mundo, at kung paano maaaring kumilos ang
Pilipino at ang bansa sa paglutas ng mga suliranin bilang kasapi ng pandaigdigang komunidad.
Inaasahan na sa ika-11 at ika-12 na baitang ay magkakaroon ng mga elektib na kursong tatalakay sa iba’t ibang isyu (lokal, pambansa, panrehiyon, at pandaigidig)
upang lumawak ang kaalaman ng mga mag-aaral at malinang ang kanilang mga mapanuring kakayahan. Sa ganitong paraan din ay lalong mahahasa ang
pagkakadalubhasa ng bawat AP na guro sa pagdisenyo ng nilalaman ng kurso at sa istratehiya ng pagturo nito alinsunod sa pangkalahatang balangkas ng AP. Ilang
halimbawa ng mga paksa ng elektib na kurso ay:
1. Mga panganib sa kapaligiran at kalikasan, ang pangangalaga nito at mga hakbang na maaaring gawin ng mga mag-aaral at ng komunidad upang matugunan ang mga
panganib na ito;
2. Ang layunin at pilosopiya ng isang batas o patakarang opisyal, ang epekto nito sa tao at lipunan (at kalikasan), ang mga problema sa implementasyon at posibleng
solusyon sa problema
3. Ang ugnayan ng kultura sa pagsulong ng lipunan (komunidad, bansa) at mga isyung kaugnay sa kaunlaran ng lipunan
4. Mga pandaigdigang problema sa klima, kalamidad (natural at likha ng tao), at ang paglutas ng mga suliraning ito

Mga Kakayahan
Ang mga kakayahan ng bagong AP kurikulum ay nakaugat sa mga layunin ng batayang edukasyon: ang kapaki- pakinabang (functional) na literasi ng lahat;
ang paglinang ng “functionally literate and developed Filipino;” at ang pangmatagalang pagkatuto pagkatapos ng pormal na pag-aaral (lifelong learning). Makikita ang
mga pangkalahatang layuning ito sa mga partikular na kakayahan ng AP katulad halimbawa, ng pagsisiyasat at pagsusuri. Samakatuwid, ang AP kurikulum ay di lamang base
sa nilalaman (content-based) kundi rin sa mga kakayahan (competence-based). Sadyang inisa-isa ang mga kakayahan ng AP upang: (a) ipakita ang ugnayan nito sa mga
layunin ng batayang edukasyon, at (b) bigyang diin ang mga mapanuring kakayahan na hindi malilinang sa pamamagitan ng pagsasaulo ng impormasyon.
Sa ibaba ang kabuuan ng mga pangkalahatang kakayahan sa AP kurikulum at sa bawat kakayahan, ang mga partikular na kasanayan. Magkakaugnay ang
mga kakayahan at kapwa nagpapatibay ang mga ito sa isa’t isa. Nilalayong linangin ang mga kakahayan sa debelopmental na pamamaraan na angkop sa bawat antas ng
batayang edukasyon at sa proseso ng scaffolding, upang maitatag ang pundasyon ng mga kasanayan para sa mas malalim (at mas komplex) na kakayahan.
Kakayahan Partikular na Kasanayan
Pagsisiyasat
1. Natutukoy ang mga sanggunian o pinagmulan ng impormasyon
2. Nakagagamit ng mapa at atlas upang matukoy ang iba’t ibang lugar, lokasyon at ibang impormasyong
pangheograpiya
3. Nakagagamit ng mga kasangkapang teknolohikal upang makakita o makahanap ng mga sanggunian ng impormasyon
Pagsusuri at
interpretasyon ng datos
1. Nakababasa ng istatistikal na datos
2. Nakagagamit ng pamamaraang istatistikal o matematikal sa pagsuri ng kwantitatibong impormasyon at ng datos penomenong pang-
ekonomiya
3. Nakababasa sa mapanuring pamamaraan upang maunawaan ang historikal na konteksto ng
sanggunian at ang motibo at pananaw ng may-akda
Pagsusuri at
interpretasyon ng
impormasyon
1. Nakauunawa ng kahulugan, uri at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa sekundaryang sanggunian
2. Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang impormasyon pagkakaiba at/o
pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan
3. Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor o manlilikha
4. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon at fact
5. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor/manlilikha
6. Nakakukuha ng datos mula sa iba’t ibang primaryang sanggunian
7. Nakahihinuha mula sa datos o ebidensya
8. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya sa sariling salita
9. Nakauunawa ng ugnayang sanhi at epekto (cause and effect)
10. Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di
pagkakasundo
11. Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari
12. Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon
13. Napag-iisipan ang sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan mula sa sanggunian
14. Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi
ang dalawang kaisipanNakauunawa ng mobilidad at migrasyon ng populasyon, ang distribusyon nito, dahilan at epekto
15. Nakauunawa ng papel at epekto ng heograpiya sa pagbabagong panlipunan at pangkalikasan

Kakayahan Partikular na Kasanayan
16. Nakagagamit ng pamamaraang matematikal sa pag-unawa ng mga batayang konsepto ng Ekonomiks at sa pagsusuri ng kwantitatibong
datos
17. Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon
Pagsasaliksik
1. Nakasasagot ng tanong base sa angkop at sapat na ebidensya
2. Nakapag-aayos ang resulta ng pagsasaliksik sa lohikal na paraan
3. Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghanda
ng presentasyon ng pananaliksik
Komunikasyon
1. Nakapag-uugnay ng sari-saring impormasyon mula sa mga angkop na sanggunian
2. Naipakikilala ang sipi mula sa sanggunian at nagagamit ito nang tama
3. Naipararating sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinag-aaralan
na pinatitibay ng nararapat na ebidensya o datos
4. Nakabubuo ng maikli ngunit malinaw na introduksyon at konklusyon kapag nagpapaliwanag
5. Nakasusulat ng sanaysay (na may habang 3-5 pahina sa mataas na baitang) na nagpapaliwanag ng isang
pangyayari, isyu o penomeno, gamit ang nararapat at sapat na impormasyon o ebidensiya sa angkop na
pamamaraan
Pagtupad sa
pamantayang pang-etika
1. Nakauunawa ng karapatan at tungkulin bilang mamamayan upang makalahok sa makabuluhang paraan sa buhay ng pamayanan,
bansa at dagidig
2. Naigagalang at nabibigyang kahalagahan ang pagkakaiba ng mga tao, komunidad, kultura, at paniniwala, at ang kanilang
karapatang pantao
3. Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon
4. Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya,
posisyon o pagtingin
5. Natutukoy ang sangguniang ginamit sa papel (reaksyon, maikling sanaysay) bilang pagkilala sa karapatan sa pag-aaring
intelektuwal ng awtor/manlilikha
Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):
Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan,
pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng iba’t ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang
pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng
pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay,
mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig.

Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K – 3 4 – 6 7 – 10
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at
pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at
komunidad, at sa mga batayang konsepto ng
pagpapatuloy at pagbabago,
distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo
sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at
kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng
sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan
Naipamamalas ang mga kakayahan bilang
batang produktibo, mapanagutan at
makabansang mamamayang Pilipino gamit ang
kasanayan sa pagsasaliksik, pagsisiyasat,
mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya,
pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang
paggamit ng pinagkukunang-yaman at
pakikipagtalastasan at pag-unawa sa mga
batayang konsepto ng heograpiya, kasaysayan,
ekonomiya, pamamahala, sibika at kultura tungo
sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para
sa bansa.
Naipamamalas ang mga kakayahan bilang kabataang
mamamayang Pilipino na mapanuri, mapagnilay,
malikhain, may matalinong pagpapasya at aktibong
pakikilahok, makakalikasan, mapanagutan,produktibo,
makatao at makabansa, na may pandaigdigang pananaw
gamit ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng
datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mabisang
komunikasyon at pag-unawa sa mga batayang konsepto ng
heograpiya, kasaysayan, ekonomiya, politika at kultura
tungo sa pagpapanday ng maunlad na kinabukasan para sa
bansa.
Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):
Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
K
Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang
sosyal.
1
Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng pangkat ng lipunan.komunidad.
2
Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
pagpapatuloy at pagbabago,kapangyarihan, pamumuno at pananagutan, pangangailangan at kagustuhan, pagkakilanlan, mga simpleng konseptong
heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang-yaman at ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.
3
Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay sa
(a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at
kapaligirang pisikal at sosyal.

Baitang Pamantayan sa Pagkatuto
4
Naipagmamalaki ang pagka- Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa paggamit ng mga
kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
5
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga malalaking
pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang konsepto katulad ng
kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang batang
mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa
nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na kinabukasan para sa bansa.
6
Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan, tungo sa pagbuo
ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa
pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa iba-ibang panahon,
tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo
7
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng
mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
8
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa kabila
ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan
9
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan at
pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo,
makatarungan, at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
10
Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya, pangkalikasan, pampolitika,
karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong
pagpapasya

Saklaw at Daloy ng Kurikulum
Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan, paaralan at pamayanan tungo sa paghubog ng isang
mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.
Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
K Ako at ang Aking kapwa
Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan
sa kapaligirang sosyal
1-2
1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan
Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralan tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at
kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon
distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan
1-3
2
Ang Aking Komundad, Ngayon at
Noon
Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng
pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng
konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi
ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan
1-5
3 Ang Mga Lalawigan sa Aking Rehiyon
Pag-unawa sa pinagmulan at pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong
pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan gamit ang malalim na konsepto ng
pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal
1-6
4 Ang Bansang Pilipinas
Pagpapahalaga sa pambansang pagkakakilanlan at ang mga kontribosyon ng bawat rehiyon sa
paghubog ng kulturang Pilipino at pambansang pag-unlad gamit ng mga kasanayan sa
heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga
sa mga mithiin ng bansang Pilipinas.
1-6
5 Pagbuo ng Pilipinas bilang Nasyon
Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20
siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical
significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy.
1-6
6 Mga Hamon at Tugon sa Pagkabansa
Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo
sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa (strong nationhood)
1-6
7 Araling Asyano
Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,
lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng
pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng
Asya
1-7

Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema
8 Kasaysayan ng Daigdig
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang
hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan,
kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at
matatag na kinabukasan.
1-7
9 Ekonomiks
Pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga
kasanayan at pagpapahalaga ng mga disiplinang panlipunan tungo sa paghubog ng
mamamayang mapanuri , mapagnilay, mapanagutan, makakalikasan, produktibo, makatarungan,
at makataong mamamayan ng bansa at daigdig
1-7
10 Mga Kontemporaryong Isyu
Pag-unawa at pagpapahalaga sa mga kontemporaryong isyu at hamong pang-ekonomiya,
pangkalikasan, pampolitika, karapatang pantao, pang-edukasyon at pananagutang sibiko at
pagkamamamayan sa kinakaharap ng mga bansa sa kasalukuyang panahon gamit ang mga
kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik,
mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon at matalinong pagpapasya
1-7
BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year
Grade Time Allotment
1-2 30 min/day x 5 days
3-6 40 min/day x 5 days
7-10 3 hrs/week

BAITANG 1
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa sa sarili bilang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal
gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi
ng komunidad.
NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
(Performance Standard)
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
( Learning Competencies)
CODE
LEARNING
MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ako ay Natatangi
A. Pagkilala sa Sarili Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang pag-
unawa sa kahalagahan ng
pagkilala sa sarili bilang
Pilipino gamit ang konsepto
ng pagpapatuloy at
pagbabago
Ang mag-aaral ay…
buong pagmamalaking
nakapagsasalaysay ng
kwento tungkol sa
sariling katangian at
pagkakakilanlan bilang
Pilipino sa malikhaing
pamamaraan
1. Nasasabi ang batayang
impormasyon tungkol sa sarili:
pangalan, magulang, kaarawan,
edad, tirahan, paaralan, iba pang
pagkakakilanlan at mga katangian
bilang Pilipino
AP1NAT-Ia-1
2. Nailalarawan ang pisikal na
katangian sa pamamagitan ng
iba’t ibang malikhaing
pamamaraan
AP1NAT-Ia-2
3. Nasasabi ang sariling
pagkakakilanlan sa iba’t ibang
pamamaraan
AP1NAT-Ib-3
4. Nailalarawan ang pansariling
pangangailan: pagkain, kasuotan
at iba pa at mithiin para sa
Pilipinas
AP1NAT-Ib-4
5. Natatalakay ang mga pansariling
kagustuhan tulad ng: paboritong
kapatid, pagkain, kulay, damit,
laruan atbp at lugar sa Pilipinas
na gustong makita sa malikhaing
pamamaraan
AP1NAT-Ic-5
B. Ang Aking Kwento 6. Natutukoy ang mga
mahahalagang pangyayari sa
buhay simula isilang hanggang sa
kasalukuyang edad gamit ang
mga larawan
AP1NAT-Ic-6
7. Nailalarawan ang mga personal
na gamit tulad ng laruan, damit
AP1NAT-Id-7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
at iba pa mula noong sanggol
hanggang sa kasalukuyang edad
8. Nakikilala ang timeline at ang
gamit nito sa pag-aaral ng
buhay hanggang sa kanyang
kasalukuyang edad
AP1NAT-Id-8
9. Naipakikita sa pamamagitan ng
timeline at iba pang pamamaraan
ang mga pagbabago sa buhay at
mga personal na gamit mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyang edad
AP1NAT-Ie-9
10. Nakapaghihinuha ng konsepto ng
pagpapatuloy at pagbabago sa
pamamagitan ng pagsasaayos ng
mga larawan ayon sa
pagkakasunod-sunod
AP1NAT-If-10
11. Naihahambing ang sariling
kwento o karanasan sa buhay sa
kwento at karanasan ng mga
kamag-aral
AP1NAT-Ig-
11
C. Pagpapahalaga sa Sarili 12. Nailalarawan ang mga pangarap
o ninanais para sa sarili
12.1 Natutukoy ang mga
pangarap o ninanais
12.2 Naipapakita ang
pangarap sa malikhaing
pamamaraan
AP1NAT-Ih-
12
13. Naipaliliwanag ang kahalagahan
ng pagkakaroon ng mga
pangarap o ninanais para sa sarili
AP1NAT-Ii-13
14. Naipagmamalaki ang sariling
pangarap o ninanais sa
pamamagitan ng mga malikhaing
pamamamaraan
AP1NAT-Ij-14

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Pamilya
A. Pagkilala sa mga kasapi ng
Pamilya
Ang mag-aaral ay…
unawa at pagpapahalaga sa
sariling pamilya at mga
kasapi nito at bahaging
ginagampanan ng bawat isa
Ang mag-aaral ay…
buong pagmamalaking
nakapagsasaad ng
kwento ng sariling
pamilya at bahaging
ginagampanan ng bawat
kasapi nito sa malikhaing
pamamaraan
1. Nauunawaan ang konsepto ng
pamilya batay sa bumubuo nito
(ie. two-parent family, single-
parent family, extended family)
AP1PAM-IIa-
1
2. Nailalarawan ang bawat kasapi
ng sariling pamilya sa
pamamagitan ng likhang sining
AP1PAM-IIa-
2
3. Nailalarawan ang iba’t ibang
papel na ginagampanan ng bawat
kasapi ng pamilya sa iba’t ibang
pamamaraan
AP1PAM-IIa-
3
4. Nasasabi ang kahalagahan ng
bawat kasapi ng pamilya
AP1PAM-IIa-
4
B. Ang Kwento ng Aking
Pamilya
5. Nakabubuo ng kwento tungkol sa
pang-araw-araw na gawain ng
buong pamilya
AP1PAM-IIb-
5
6. Nailalarawan ang mga gawain ng
mag-anak sa pagtugon ng mga
pangangailangan ng bawat kasapi
AP1PAM-IIb-
6
7. Nakikilala ang “family tree” at ang
gamit nito sa pag-aaral ng
pinagmulang lahi ng pamilya
AP1PAM-IIc-
7
8. Nailalarawan ang pinagmulan ng
pamilya sa malikhaing
pamamaraan
AP1PAM-IIc-
8
9. Nailalarawan ang mga
buhay ng pamilya sa
pamamagitan ng timeline/family
tree
AP1PAM-IIc-
9
10. Nailalarawan ang mga pagbabago
sa nakagawiang gawain at ang
pinapatuloy na tradisyon ng
pamilya
AP1PAM-IId-
10
11. Naipahahayag sa malikhaing
pamamamaraan ang sariling
AP1PAM-IId-
11

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
kwento ng pamilya
12. Naihahambing ang kwento ng
sariling pamilya at kwento ng
pamilya ng mga kamag-aral
AP1PAM-IId-
12
13. Naipagmamalaki ang kwento ng
sariling pamilya.
AP1PAM-IIe-
13
C. Mga Alituntunin sa Pamilya 14. Naiisa-isa ang mga alituntunin ng
pamilya
AP1PAM-IIe-
14
15. Natatalakay ang mga batayan ng
mga alituntunin ng pamilya
AP1PAM-II0-
15
16. Nahihinuha na ang mga
alituntunin ng pamilya ay
tumumutugon sa iba-ibang
sitwasyon ng pang-araw-araw na
gawain ng pamilya
AP1PAM-IIe-
16
17. Nakagagawa ng wastong pagkilos
sa pagtugon sa mga alituntunin
ng pamilya
AP1PAM-IIf-
17
18. Naihahambing ang alituntunin ng
sariling pamilya sa alituntunin ng
pamilya ng mga kamag-aral
AP1PAM-IIf-
18
D. Pagpapahalaga sa Pamilya 19. Naipakikita ang pagpapahalaga sa
pagtupad sa mga alituntunin ng
sariling pamilya at pamilya ng
mga kamag-aral
AP1PAM-IIf-
19
20. Nailalarawan ang batayang
pagpapahalaga sa sariling
pamilya at nabibigyang katwiran
ang pagtupad sa mga ito
AP1PAM-IIg-
20
21. Naihahahambing ang mga
pagpapahalaga ng sariling
pamilya sa ibang pamilya
AP1PAM-IIg-
21
22. Natutukoy ang mga halimbawa
ng ugnayan ng sariling pamilya sa
ibang pamilya
AP1PAM-IIg-
22
23. Nakabubuo ng konklusyon
tungkol sa mabuting pakikipag-
AP1PAM-IIh-
23

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
ugnayan ng sariling pamilya sa
iba pang pamilya sa lipunang
Pilipino.
IKATLONG MARKAHAN – Ang Aking Paaralan
A. Pagkilala sa Aking Paaralan
Ang mag-aaral ay…
unawa sa kahalagahan ng
pagkilala ng mga batayang
impormasyon ng pisikal na
kapaligiran ng sariling
paaralan at ng mga taong
bumubuo dito na
nakakatulong sa paghubog
ng kakayahan ng bawat
batang mag-aaral
Ang mag-aaral ay…
buong pagmamalaking
nakapagpapahayag ng
pagkilala at
pagpapahalaga sa
sariling paaralan
1. Nasasabi ang mga batayang
impormasyon tungkol sa sariling
paaralan: pangalan nito (at bakit
ipinangalan ang paaralan sa
taong ito), lokasyon, mga bahagi
nito, taon ng pagkakatatag at
ilang taon na ito, at mga
pangalan ng gusali o silid (at
bakit ipinangalan sa mga taong
ito)
AP1PAA-IIIa-
1
2. Nailalarawan ang pisikal na
kapaligiran ng sariling paaralan
AP1PAA-IIIa-
2
3. Nasasabi ang epekto ng pisikal na
kapaligiran sa sariling pag-aaral
(e.g. mahirap mag-aaral kapag
maingay, etc)
AP1PAA-IIIb-
3
4. Nailalarawan ang mga tungkuling
ginagampanan ng mga taong
bumubuo sa paaralan (e.g.
punong guro, guro, mag-aaral,
doktor at nars, dyanitor, etc
AP1PAA-IIIb-
4
B. Ang Kwento ng Aking
Paaralan
ng paaralan sa sariling buhay at
sa pamayanan o komunidad.
AP1PAA-IIIc-
5
6. Nasasabi ang mahahalagang
pangyayari sa pagkakatatag ng
sariling paaralan
AP1PAA-IIIc-
6
7. Nailalarawan ang mga pagbabago
sa paaralan tulad ng pangalan,
lokasyon, bilang ng mag-aaral
atbp gamit ang timeline at iba
pang pamamaraan
AP1PAA-IIId-
7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
8. Naipapakita ang pagbabago ng
sariling paaralan sa pamamagitan
ng malikhaing pamamaraan at iba
pang likhang sining
AP1PAA-IIId-
8
9. Natutukoy ang mga alituntunin
ng paaralan
AP1PAA-IIIe-
9
10. Nabibigyang katwiran ang
pagtupad sa mga alituntunin ng
paaralan
AP1PAA-IIIe-
10
11. Nasasabi ang epekto sa sarili at
sa mga kaklase ng pagsunod at
hindi pagsunod sa mga
alituntunan ng paaralan
AP1PAA-IIIf-
11
C. Pagpapahalaga sa Paaralan 12. Nahihinuha ang kahalagahan ng
alituntunin sa paaralan at sa
buhay ng mga mag-aaral
AP1PAA-IIIg-
12
13. Naiisa-isa ang mga gawain at
pagkilos na nagpapamalas ng
pagpapahalaga sa sariling
paaralan (eg. Brigada Eskwela)
AP1PAA-IIIh-
13
14. Natatalakay ang kahalagahan ng
pag-aaral
14.1 Nakapagsasaliksik ng mga
kwento tungkol sa mga
batang nakapag-aral at
hindi nakapag-aral
14.2 Nasasabi ang maaring
maging epekto ng nakapag-
aral at hindi nakapag-aral
sa tao
AP1PAA-IIIi-
j-14
IKAAPAT NA MARKAHAN – Ako at ang Aking Kapaligiran
A. Ako at ang Aking Tahanan Ang mag-aaral ay…
unawa sa konsepto ng
distansya sa paglalarawan ng
sariling kapaligirang
Ang mag-aaral ay…
1. nakagagamit ang
konsepto ng
distansya sa
paglalarawan ng
1. Nakikilala ang konsepto ng
distansya at ang gamit nito sa
pagsukat ng lokasyon
AP1KAP-IVa-
1
2. Nagagamit ang iba’t ibang
katawagan sa pagsukat ng
lokasyon at distansya sa
AP1KAP-IVa-
2

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
ginagalawan tulad ng
tahanan at paaralan at ng
kahalagahan ng pagpapanatili
at pangangalaga nito
pisikal na
kapaligirang
ginagalawan
2. nakapagpakita ng
payak na gawain sa
pagpapanatili at
pangangalaga ng
kapaligirang
ginagalawan
pagtukoy ng mga gamit at lugar
sa bahay (kanan, kaliwa, itaas,
ibaba, harapan at likuran)
3. Nailalarawan ang kabuuan at
mga bahagi ng sariling tahanan
at ang mga lokasyon nito
AP1KAP-IVb-
3
4. Nakagagawa ng payak na mapa
ng loob at labas ng tahanan
AP1KAP-IVb-
4
5. Naiisa-isa ang mga bagay at
istruktura na makikita sa
nadadaanan mula sa tahanan
patungo sa paaralan
AP1KAP-IVc-
5
6. Naiuugnay ang konsepto ng
lugar, lokasyon at distansya sa
pang-araw-araw na buhay sa
pamamagitan ng iba’t ibang uri
ng transportasyon mula sa
tahanan patungo sa paaralan
AP1KAP-IVc-
6
B. Ako at ang Aking Paaralan 7. Nailalarawan ang pagbabago sa
mga istruktura at bagay mula sa
tahanan patungo sa paaralan at
natutukoy ang mga mahalagang
istruktura sa mga lugar na ito.
AP1KAP-IVd-
7
mula sa tahanan patungo sa
paaralan
AP1KAP-IVd-
8
9. Natutukoy ang bahagi at gamit sa
loob ng silid-aralan/ paaralan at
lokasyon ng mga ito
AP1KAP-IVe-
9
ng silid-aralan/paaralan
AP1KAP-IVf-
10
11. Naipaliliwanag ang konsepto ng
distansya sa pamamagitan ng
nabuong mapa ng silid-aralan at
paaralan
11.1 distansya ng mga bagay
sa isa’t isa sa loob ng
AP1KAP-IVg-
11

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
silid-aralan
11.2 distansya ng mga mag-
aaral sa ibang mga bagay
sa silid-aralan
11.3 distansya ng silid-aralan
sa iba’t ibang bahagi ng
paaralan
12. Nakapagbigay halimbawa ng mga
gawi at ugali na makatutulong at
nakasasama sa sariling
kapaligiran: tahanan at paaralan
AP1KAP-IVh-
12
C. Pagpapahalaga sa
Kapaligiran
13. Naipakikita ang iba’t ibang
pamamaraan ng pangangalaga
ng kapaligirang ginagalawan
13.1 sa tahanan
13.2 sa paaralan
13.3 sa komunidad
AP1KAP-IVi-
13
14. Naipakikita ang pagpapahalaga
sa kapaligirang ginagalawan sa
iba’t ibang pamamaraan at
likhang sining.
AP1KAP-IVj-
14

BAITANG 2
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang
konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng
lokasyon at pinagkukunang yaman at bukal ng yamang lahi, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga bakas
ng kasaysayan.
NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Komunidad
A. Pagkilala sa Komunidad Ang Mag-aaral ay…
unawa sa kahalagahan
ng kinabibilangang
komunidad
Ang Mag-aaral ay…
malikhaing
nakapagpapahayag/
nakapagsasalarawan ng
kahalagahan ng
kinabibilangang komunidad
1. Nauunawaan ang konsepto ng
‘komunidad’
1.1 Nasasabi ang payak na
kahulugan ng ‘komunidad’
1.2 Nasasabi ang mga
halimbawa ng ‘komunidad’
AP2KOM-Ia-1
ng ‘komunidad’
AP2KOM-Ib-2
3. Natutukoy ang mga bumubuo ng
komunidad:
3.1 Mga tao: mga iba’t ibang
naninirahan sa
komunidad, mga pamilya
o mag-anak
3.2 Mga institusyon: paaralan,
mga sentrong pamahalaan
o nagbibigay serbisyo,
sentrong pangkalusugan,
pamilihan, simbahan o
mosque at iba pang
pinagtitipunan ng mga
kasapi ng ibang relihiyon
AP2KOM-Ib-
3
4. Naiuugnay ang tungkulin at
gawain ng mga bumubuo ng
komunidad sa sarili at sariling
pamilya
AP2KOM-Ic-4
B. Ang Aking Komunidad 5. Nasasabi na ang bawat bata ay
may kinabibilangang komunidad
AP2KOM-Ic-5
6. Nasasabi ang batayang AP2KOM-Id-6

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
impormasyon tungkol sa sariling
komunidad: pangalan ng
komunidad; lokasyon ( malapit
sa tubig o bundok, malapit sa
bayan), mga namumuno dito,
populasyon, mga wikang
sinasalita, atbp
7. Nailalarawan ang sariling
komunidad gamit ang mga
simbolo sa payak na mapa
7.1 Nakikilala ang mga
sagisag na ginagamit sa
mapa sa tulong ng
panuntunan.
7.2 Natutukoy ang lokasyon
ng mga mahahalagang
lugar sa sariling
komunidad batay sa
lokasyon nito sa sariling
tahanan o paaralan
7.3 Nailalarawan ang mga
anyong lupa at tubig sa
sariling komunidad
7.4 Nakaguguhit ng payak na
mapa ng komunidad mula
sa sariling tahahan o
paaralan, na nagpapakita
ng mga mahahalagang
lugar at istruktura, anyong
lupa at tubig, atbp.
AP2KOM-Id-
e-7
8. Nailalarawan ang panahon at
kalamidad na nararanasan sa
sariling komunidad
8.1 Nasasabi ang iba’t ibang
uri ng panahong
nararanasan sa sariling
komunidad (tag-ulan at
AP2KOM-If-h-
8

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
tag-init)
natural na kalamidad o
sakunang madalas
maganap sa sariling
komunidad
8.3 Nakakukuha ng
impormasyon tungkol sa
mga epekto ng kalamidad
sa kalagayan ng mga
anyong lupa, anyong
tubig at sa mga tao sa
sariling komunidad
wastong gawain/ pagkilos
sa tahanan at paaralan sa
panahon ng kalamidad
8.5 Nasasabi kung paano
ibinabagay ng mga tao sa
panahon ang kanilang
kasuotan at tirahan
9. Nasasabi ang pagkakapareho at
pagkakaiba ng sariling
komunidad sa mga kaklase
AP2KOM-Ii-9
IKALAWANG MARKAHAN – Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon
A. Ang Kwento ng Pinagmulan
ng Aking Komunidad
Ang mag-aaral ay…
unawa sa kwento ng
pinagmulan ng sariling
komunidad batay sa
konsepto ng pagbabago
at pagpapatuloy at
pagpapahalaga sa
kulturang nabuo ng
komunidad
Ang mag-aaral ay…
1. nauunawaan ang
pinagmulan at
kasaysayan ng
komunidad
2. nabibigyang halaga ang
mga bagay na nagbago
at nananatili sa
pamumuhay komunidad
1. Nakapagsasalaysay ng
pinagmulan ng sariling
komunidad batay sa mga
pagsasaliksik, pakikinig sa
kuwento ng mga nakakatanda sa
komunidad, atbp
AP2KNN-IIa-1
2. Naiuugnay ang mga
pagbabago sa pangalan ng
sariling komunidad sa mayamang
kuwento ng pinagmulan nito
AP2KNN-IIa-2
3. Nasasabi ang pinagmulan at
pagbabago ng sariling
AP2KNN-IIb-3

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
komunidad sa pamamagitan ng
timeline at iba pang graphic
organizers
4. Nakagagawa ng maikling
salaysay ng mga pagbabago sa
sariling komunidad sa iba’t ibang
aspeto nito tulad ng uri ng
transportasyon, pananamit,
libangan,pangalan ng mga kalye
atbp. sa pamamagitan ng iba’t-
ibang sining (ei. pagguhit,
paggawa ng simpleng graf,
pagkuwento, atbp.)
AP2KNN-IIc-4
5. Naiuugnay ang mga sagisag,
natatanging istruktura, bantayog
ng mga bayani at mga
mahahalagang bagay na
matatagpuan sa komunidad sa
kasaysayan nito
AP2KNN-IId-5
6. Nailalarawan ang dami ng tao sa
sariling komunidad sa
pamamagitan ng graf
AP2KNN-IId-6
B. Ang Kultura sa Aking
Komunidad
1. Pamumuhay
2. Tradisyon/ Kaugalian
3. Mga pagdiriwang
4. Sining
Naipagmamalaki ang kultura
ng sariling komunidad
7. Nakabubuo ng maikling salaysay
tungkol sa mga bagay na hindi
nagbago sa komunidad (hal.,
pangalan, pagkain, gusali o
istruktura)
AP2KNN-IIe-7
8. Nakasusuri ng pagkakaiba ng
kalagayan ng kapaligiran ng
sariling komunidad (ei. mga
anyong lupa at tubig ngayon at
noon)
AP2KNN-IIe-8
9. Nailalarawan ang
pagkakakilanlang kultural ng
komunidad
9.1 Natutukoy at naipaliliwanag
ang mga katangiang
AP2KNN-IIf-
g-9

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
nagpapakilala ng sariling
komunidad (ie, tanyag na
anyong lupa o tubig,
produkto, pagkain, tanyag na
kasapi ng komunidad atbp.)
9.2 Natutukoy ang iba’t ibang
pagdiriwang ng komunidad
9.3 Natatalakay ang mga
tradisyon na nagpapakilala sa
sariling komunidad
9.4 Natatalakay ang iba’t-ibang uri
ng sining na nagpapakilala sa
sariling komunidad (ei.
panitikan, musika, sayaw,
isports atbp)
10. Naihahambing ang katangian ng
sariling komunidad sa iba pang
komunidad tulad ng likas na
yaman, produkto at hanap-
buhay, kaugalian at mga
pagdiriwang, atbp.
AP2KNN-IIh-
10
11. Nasusuri ang kahalagahan ng
mga pagdriwang at tradisyon na
nagbubuklod ng mga tao sa
pag-unlad ng sariling komunidad
AP2KNN-IIi-
11
12. Nakakalahok sa mga proyekto o
mungkahi na nagpapaunlad o
nagsusulong ng natatanging
AP2KNN-IIj-
12
IKATLONG MARKAHAN – Pamumuhay sa Komunidad
A. Kabuhayan sa Komunidad Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang
kahalagahan ng
mabuting paglilingkod ng
mga namumuno sa
pagsulong ng mga
pangunahing
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapahayag ng
pagpapahalaga sa pagsulong
ng mabuting paglilingkod ng
mga namumuno sa
komunidad tungo sa
pagtugon sa
1. Natatalakay ang mga produkto at
mga kaugnay na hanapbuhay na
nalilikha mula sa likas yaman ng
komunidad
1.1 Nailalarawan ang likas na
yaman at pangunahing
produkto ng komunidad
1.2 Naiuugnay ang mga
AP2PSK-IIIa-
1

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
hanapbuhay at pagtugon
sa pangangailangan ng
mga kasapi ng sariling
komunidad
pangangailangan ng mga
kasapi ng sariling komunidad
pangunahing hanapbuhay ng
komunidad sa likas na yaman
ng komunidad
2. Naipaliliwanag ang pananagutan
ng bawat isa sa pangangalaga sa
likas na yaman at pagpanatili ng
kalinisan ng sariling komunidad.
2.1 Nasasabi ang mga sanhi at
bunga ng pagkasira ng likas na
yaman ng kinabibilangang
komunidad
2.2 Nahihinuha ang mga posibleng
dahilan ng tao sa pagsira ng
mga likas na yaman ng
kinabibilangang komunidad.
2.3 Nakapagbibigay ng
mungkahing paraan ng pag-
aalaga sa kapaligiran at likas
na yaman ng kinabibilangang
komunidad
AP2PSK-IIIb-
2
B. Pamumuno at Paglilingkod
sa Komunidad
3. Nailalarawan kung paano
natutugunan ang
pangangailangan ng mga tao mula
sa likas yaman ng komunidad
AP2PSK-IIIc-
3
4. Naiuugnay ang epekto ng
pagkakaroon ng hanapbuhay sa
pagtugon ng pangangailangan ng
komunidad at ng sariling pamilya
AP2PSK-IIId-
4
5. Nakikilala ang mga namumuno sa
sariling komunidad at ang
kanilang kaakibat na tungkulin at
responsibilidad
5.1 Nasasabi kung paano
nagiging pinuno
5.2 Nasasabi ang katangian ng
mabuti at di mabuting pinuno
AP2PSK-IIIe-
f-5

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
6. Nasasabi ang kahalagahan ng
mabuting pamumuno sa pagtugon
ng pangangailangan ng mga tao
sa komunidad.
AP2PSK-IIIg-
6
7. Nakikilala ang mga taong nag-
aambag sa kapakanan at
kaunlaran ng komunidad sa iba’t
ibang aspeto at paraan (ei mga
pribadong samahan (NGO) na
tumutulong sa pag-unlad ng
komunidad)
AP2PSK-IIIh-
7
8. Nakapagbigay ng mga mungkahi
at dahilan upang palakasin ang
tama, maayos at makatwirang
pamumuno
AP2PSK-IIIi-8
IKAAPAT NA MARKAHAN - Pagiging Kabahagi ng Komunidad
A. Kabahagi Ako ng Aking
Komunidad
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang
pagpapahalaga sa
kagalingang pansibiko
bilang pakikibahagi sa
mga layunin ng sariling
komunidad
Ang mag-aaral ay…
nakapahahalagahan ang
mga paglilingkod ng
komunidad sa sariling pag-
unlad at nakakagawa ng
makakayanang hakbangin
bilang pakikibahagi sa mga
layunin ng sariling
komunidad
mga paglilingkod/ serbisyo ng
komunidad upang matugunan ang
pangangailangan ng mga kasapi
sa komunidad.
AP2PKK-IVa-1
2. Natutukoy ang iba pang tao na
naglilingkod at ang kanilang
kahalagahan sa komunidad (e.g.
guro, pulis, brgy. tanod, bumbero,
nars, duktor, tagakolekta ng
basura, kartero, karpintero,
tubero, atbp.)
AP2PKK-IVa-2
3. Naiuugnay ang pagbibigay
serbisyo/ paglilingkod ng
komunidad sa karapatan ng
bawat kasapi sa komunidad.
3.1 Nasasabi na ang bawat kasapi
ay may karapatan na
mabigyan ng paglilingkod/
serbisyo mula sa komunidad
AP2PKK-IVb-
d-3

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
3.2 Nakapagbibigay halimbawa ng
pagtupad at hindi pagtupad ng
karapatan ng bawat kasapi
mula sa mga serbisyo ng
komunidad
3.3 Naipaliliwanag ang epekto ng
pagbigay serbisyo at di
pagbigay serbisyo sa buhay ng
tao at komunidad
4. Naipaliliwanag na ang mga
karapatang tinatamasa ay may
katumbas na tungkulin bilang
kasapi ng komunidad
AP2PKK-IVe-4
5. Naisasagawa ang disiplinang
pansarili sa pamamagitan ng
pagsunod sa mga tuntunin bilang
kasapi ng komunidad
5.1 Natutukoy ang mga tuntuning
sinusunod ng bawat kasapi sa
komunidad (ei. pagsunod sa
mga babala, batas, atbp)
5.2 Natatalakay ang kahalagahan
ng mga tuntuning itinakda
para sa ikabubuti ng lahat ng
kasapi
AP2PKK-IVf-5
6. Napahalagahan ang kagalingan
pansibiko sa sariling komunidad
tradisyong may kinalaman sa
pagkakabuklod buklod ng mga
tao sa komunidad
6.2 Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng
pagtutulungansa paglutas mga
suliranin ng komunidad
6.3 Naipakikita ang iba’t ibang
paraan ng pagtutulungan ng
AP2PKK-IVg-
j-6

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
mga kasapi ng komunidad sa
pagbigay solusyon sa mga
problema sa komunidad
6.4 Nakakalahok sa mga gawaing
pinagtutulungan ng mga
kasapi para sa ikabubuti ng
pamumuhay sa komunidad

BAITANG 3
Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng
bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,
interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.
NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Mga Lalawigan Sa Aking Rehiyon
A. Ang Kinalalagyan ng mga
Lalawigan sa Aking Rehiyon
Batayang heograpiya
1. direksyon
2. relatibong lokasyon
3. distansya
4. anyong tubig/ anyong
lupa
Kagamitang mapa
1. mapa ng rehiyon
2. demogprahic map
3. population map
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang pang-
unawa sa kinalalagyan
ng mga lalawigan sa
rehiyong kinabibilangan
ayon sa katangiang
heograpikal nito
Ang mag-aaral ay…
nakapaglalarawan ng pisikal
na kapaligiran ng mga
lalawigan sa rehiyong
kinabibilangan gamit ang
mga batayang impormasyon
tungkol sa direksiyon,
lokasyon, populasyon at
paggamit ng mapa
1. Naipaliliwanagi ang kahulugan ng
mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan
(ei. katubigan, kabundukan, etc)
AP3LAR-Ia-1
2. Nakapagbabasa at
nakapagsasagawa ng
interpretasyon tungkol sa
kinalalagyan ng iba’t ibang
lalawigan sa rehiyon gamit ang
mga batayang heograpiya tulad
ng distansya at direksyon
AP3LAR-Ib-2
MISOSA Lesson
#7 (Grade IV)
3. Nailalarawan ang kinalalagyan ng
mga lalawigan ng sariling
rehiyon batay sa mga nakapaligid
dito gamit ang pangunahing
direksiyon (relative location)
AP3LAR-Ic-3
4. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon ayon
sa lokasyon, direksiyon, laki at
kaanyuan
AP3LAR-Ic-4
MISOSA Lesson
#9-10 (Grade IV)
5. Nailalarawan ang populasyon ng
iba’t ibang pamayanan sa sariling
lalawigan gamit ang bar graph
AP3LAR-Id-5
B. Ang Mga Lalawigan sa
Aking Rehiyon
1. Mapang topograpiya
2. Hazard map
3. Topograpiya
3.1 Panahon
3.2 Anyong tubig/
Ang mag-aaral ay…
unawa sa rehiyon bilang
konseptong heograpikal
upang mapahalagahan
ang sariling rehiyon
Ang mag-aaral ay…
1. nakalalahok sa
pangangalaga ng mga
lalawigan bunga ng
pakikibahagi sa nasabing
rehiyon
6. Naihahambing ang mga lalawigan
sa rehiyon ayon sa dami ng
populasyon gamit ang mapa ng
populasyon
AP3LAR-Id-6
7. Nailalarawan ang iba’t ibang
lalawigan sa rehiyon ayon sa mga
katangiang pisikal at
AP3LAR-Ie-7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
Anyong lupa
3.3 Likas yaman
4. Kahalagahan at
pangangalaga
gamit ang mapa at iba
pang kasanayang
pangheograpiya
2. nagagamit ang kaalaman
sa kasanayang
pangheograpikal sa
pagpapanukala ng mga
solusyon sa pangunahing
problema o isyung
pangkapaligiran ng
sariling pamayanan bilang
isang rehiyon
pagkakakilanlang heograpikal nito
gamit ang mapang topograpiya
ng rehiyon
8. Napaghahambing ang iba’t ibang
pangunahing anyong lupa at
anyong tubig ng iba’t ibang
lalawigan sa sariling rehiyon
AP3LAR-Ie-8
9. Natutukoy ang pagkakaugnay-
ugnay ng mga anyong tubig at
lupa sa mga lalawigan ng sariling
rehiyon
AP3LAR-If-9
na nagpapakita ng mahahalagang
anyong lupa at anyong tubig ng
sariling lalawigan at mga karatig
na lalawigan nito
AP3LAR-If-10
11. Natutukoy ang mga lugar na
sensitibo sa panganib batay sa
lokasyon at topographiya nito
11.1 Nasasabi o natataluntun ang
mga lugar ng sariling
rehiyon na sensitibo sa
panganib gamit ang hazard
map
11.2 Nakagagawa nang maagap
at wastong pagtugon sa
mga panganib na madalas
maranasan ng sariling
rehiyon.
AP3LAR-Ig-h-
11
pangunahing likas na yaman ng
mga lalawigan sa rehiyon
AP3LAR-Ih-
12
13. Natatalakay ang wastong
pangangasiwa ng mga likas na
yaman ng sariling laalwigan at
rehiyon
13.1 Nasusuri ang matalino at di-
AP3LAR-Ii-13

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
matalinong mga paraan ng
pangangasiwa ng mga likas
na yaman
13.2 Nakabubuo ng konklusyon
na ang matalinong
pangangasiwa ng likas na
yaman ay may kinalaman sa
pag-unlad ng sariling
lalawigan at rehiyon
14. Nakabubuo ng interprestayon ng
kapaligiran ng sariling lalawigan
at karatig na mga lalawigan ng
rehiyon gamit ang mapa
AP3LAR-Ii-14 MISOSA Lesson
18, 21,26,27,28,
29, 30 (for specific
regions)
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Mga Kwento Ng Mga Lalawigan Sa Sariling Rehiyon
A. Ang mga Kwento ng Aking
Rehiyon
1. Pinagmulan at mga
Pagbabago
2. Makasaysayang pook at
pangyayari sa Iba’t
Ibang Lalawigan
3. Simbolo ng mga
Lalawigan
4. Mga Bayani ng mga
Lalawigan
Ang mag-aaral ay…
naipapamalas ang pang-
unawa at pagpapahalaga
ng iba’t ibang kwento
and mga sagisag na
naglalarawan ng sariling
lalawigan at mga karatig
lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapamalas ang mga
mag-aaral ng pagmamalaki
sa iba’t ibang kwento at
sagisag na naglalarawan ng
sariling lalawigan at mga
karatig lalawigan sa
1. Nauunawaan ang kasaysayan ng
1.1 Naisalaysay ang pinagmulan ng
sariling lalawigan at mga
karatig na lalawigan sa
pamamagitan ng malikhaing
pagpapahayag at iba pang
likhang sining
1.1.1 Natutukoy ang
kasaysayan ng pagbuo
ng sariling lalawigan
ayon sa batas
1.1.2 Naisasalaysay ang mga
pagbabago ng sariling
lalawigan at mga karatig
na lalawigan sa rehiyon
tulad ng laki nito,
pangalan, lokasyon,
populasyon, mga
istruktura at iba pa
1.2 Nakabubuo ng timeline ng mga
makasaysayang pangyayari sa
rehiyon sa iba’t ibang
AP3KLR-IIa-
b-1

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
malikhaing pamamaraan
1.3 Nasasabi ang mga paraan ng
pagtutulungan ng mga
lalawigan sa rehiyon noon at sa
kasalukuyan
B. Pagpapahalaga sa mga
Sagisag ng Kinabibilangang
Lalawigan at Rehiyon
2. Natatalakay ang mga pagbabago
at nagpapatuloy sa sariling
lalawigan at kinabibilangang
rehiyon
AP3KLR-IIc-2
3. Naisasalaysay o naisasadula ang
kwento ng mga makasaysayang
pook o pangyayaring
nagpapakilala sa sariling lalawigan
at mga karatig nito sa rehiyon
AP3KLR-IId-3
4. Natatalakay ang kahulugan ng
ilang simbolo at sagisag ng
sariling lalawigan at rehiyon
AP3KLR-IIe-4
5. Naihahambing ang ilang simbolo
at sagisag na nagpapakilala ng
iba’t ibang lalawigan sa sariling
rehiyon
AP3KLR-IIf-5
“official hymn” at iba pang sining
na nagpapakilala ng sariling
AP3KLR-IIg-6
7. Naipagmamalaki ang mga bayani
ng sariling lalawigan at rehiyon
7.1 Nakikilala ang mga bayani ng
mga sariling lalawigan at
rehiyon
7.2 Napahahalagahan ang
pagpupunyagi ng mga bayani
ng sariling lalawigan at
rehiyon sa malikhaing
pamamaraan
7.3 Nakalilikha ng anumang sining
tungkol sa bayani ng
AP3KLR-IIh-
i-7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
lalawigan o rehiyon na nais
tularan
8. Nakasusulat ng payak na kwento/
1-2 talata tungkol sa lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon na naging
katangi-tangi para sa sarili.
AP3KLR-IIj-8
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pagkakakilanlang Kultural Ng Kinabibilangang Rehiyon
A. Ang Kultura ng Aking
Lalawigan at
Kinabibilangang Rehiyon
1. Mga Tao
2. Panahanan
3. Dialekto at Wika
4. Paniniwala at Tradisyon
5. Pagdiriwang
6. Katutubong Sining
(tula/awit/ sayaw/laro)
7. Bagay Pang-kultura
(pagkain, produkto,
atbp)
8. Katawagan
Ang mag-aaral ay…
naipapamalas ang pag-
unawa at pagpapahalaga
sa pagkakakilanlang
kultural ng
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapahayag ng may
pagmamalaki at pagkilala sa
nabubuong kultura ng mga
lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon
1. Naibibigay ang kahulugan ng
sariling kultura at mga kaugnay na
konsepto
AP3PKR-IIIa-
1
2. Naipaliliwanag na ang mga salik
heograpikal katulad ng lokasyon
at klima ay naka iimpluwensiya sa
pagbuo at paghubog ng uri ng
pamumuhay ng mga lalawigan at
rehiyon
AP3PKR-IIIa-
2
3. Nailalarawan ang
3.1 Nailalarawan ang
pagkakakilanlang kultura ng
sariling lalawigan
3.2 Naiisa-isa ang mga pangkat
ng mga tao sa sariling
3.3 Nakapagbibigay ng mga
halimbawang salita mula sa
mga wika at diyalekto sa
3.4 Nailalarawan ang mga
kaugalian, paniniwala at
tradisyon ng sariling lalawigan
at ng rehiyon.
AP3PKR-IIIb-
c-3
B. Pagpapahalaga sa
Pagkakakilanlang Kultural
ng Sariling Lalawigan at
Rehiyon
ng mga makasaysayan lugar at
ang mga saksi nito sa
pagkakakilanlang kultura ng
AP3PKR-IIId-
4

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
5. Naihahambing ang pagkakatulad
at pagkakaiba ng mga kaugalian,
paniniwala at tradisyon sa sariling
lalawigan sa karatig lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon at sa
ibang lalawigan at rehiyon
AP3PKR-IIIe-
5
6. Nasusuri ang papel na
ginagampanan ng kultura sa
pagbuo ng pagkakakilanlan ng
sariling lalawigan at rehiyon, at
sa Pilipinas
AP3PKR-IIIf-
6
7. Napahahalagahan ang iba’t ibang
pangkat ng tao sa lalawigan at
rehiyon
AP3PKR-IIIf-
7
8. Napapahalagahan ang mga sining
(tula/awit/ sayaw) na
nagpapakilala sa lalawigan at
rehiyon sa pamamagitan ng
pakikilahok sa mga gawain na
nagsusulong ng pagpapahalaga sa
mga sining sa lalawigan
AP3PKR-IIIg-
8
9. Naipapakita sa iba’t-ibang sining
ang pagmamalaki sa mga
natatanging kaugalian, paniniwala
at tradisyon ng iba’t ibang
rehiyon
AP3PKR-IIIh-
9
10. Natutukoy ang mga katawagan sa
iba’t ibang layon sa
kinabibilanagng rehiyon (e.g.
paggalang, paglalambing,
pagturing)
AP3PKR-IIIi-
10
11. Nakagagawa ng isang payak na
mapang kultural na nagpapakilala
ng kultura ng ibat ibang lalawigan
sa rehiyon
AP3PKR-IIIj-
11

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
IKAAPAT NA KARKHAN - Ekonomiya At Pamamahala
A. Ang Ekonomiya ng mga
Lalawigan sa Rehiyon
1. Kabuhayan at
pinagkukunanng
yaman
2. Produkto
3. Industriya
4. Kalakalan
5. Negosyo
6. Inprastraktura
7. Uri ng Empleyo
Ang mag-aaral ay…
unawa sa mga gawaing
pangkabuhayan at
bahaging ginagampanan
ng pamahalaan at ang
mga kasapi nito, mga
pinuno at iba pang
naglilingkod tungo sa
pagkakaisa, kaayusan at
kaunlaran ng mga
lalawigan sa
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapakita ng
aktibong pakikilahok sa mga
gawaing panlalawigan tungo
sa ikauunlad ng mga
rehiyon
1. Naiuugnay ang kapaligiran sa uri
ng pamumuhay ng kinabibilangang
lalawigan
AP3EAP-IVa-
1
2. Naipapaliwanag ang iba’t ibang
pakinabang pang ekonomiko ng
mga likas yaman ng lalawigan at
AP3EAP-IVa-
2
3. Natatalakay ang pinanggalingan
ng produkto ng kinabibilagang
lalawigan
AP3EAP-IVb-
3
MISOSA Lesson
#31 (Grade IV)
4. Naiisa-isa ang mga produkto at
kalakal na matatagpuan sa
AP3EAP-IVb-
4
5. Naipakikita ang ugnayan ng
kabuhayan ng mga lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon at sa
ibang rehiyon
AP3EAP-IVc-5
6. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan
sa pagtugon ng mga
pangangailangan ng sariling
lalawigan at mga karatig na
lalawigan sa rehiyon at ng bansa.
AP3EAP-IVc-6
7. Natutukoy ang inprastraktura
(mga daanan, palengke) ng mga
lalawigan at naipaliliwanag ang
kahalagahan nito sa kabuhayan
AP3EAP-IVd-
7
8. Naipaliliwanag ang iba’t ibang
aspeto ng ekonomiya
(pangangailangan, produksyon,
kalakal, insprastraktura, atbp.) sa
pamamagitan ng isang graphic
organizer
AP3EAP-IVd-
8
9. Natutukoy na ang rehiyon ay
binibuo ng mga lalawigan na may
sariling pamunuan
AP3EAP-IVe-
9

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
B. Ang Pamamahala sa mga
Lalawigan ng
Kinabibilangang Rehiyon
1. Mga Pinuno ng mga
Lalawigan sa Rehiyon
2. Pamamahala at
Programa/ Proyekto/
Serbisyo
3. Karapatan at Tungkulin
10. Natutukoy na ang rehiyon ay
binibuo ng mga lalawigan na may
sariling pamunuan
AP3EAP-IVe-
10
11. Natutukoy ang mga tungkulin at
pananagutan ng mga namumuno
sa mga lalawigan ng
AP3EAP-IVf-
11
12. Natatalakay ang mga paraan ng
pagpili ng pinuno ng mga
lalawigan
AP3EAP-IVf-
12
13. Naipapaliwang ang kahalagahan
ng pagkakaroon ng pamahalaan sa
bawat lalawigan sa
AP3EAP-IVg-
13
14. Naipaliliwanag ang dahilan ng
paglilingkod ng pamahalaan ng
mga lalawigan sa mga kasapi nito.
AP3EAP-IVg-
14
15. Natutukoy ang iba’t ibang paraan
sa pakikiisa sa mga proyekto ng
pamahalaan ng mga lalawigan sa
AP3EAP-IVh-
15
16. Nakalalahok sa mga gawaing
nakatutulong sa pagkakaisa,
kaayusan at kaunlaran ng sariling
lalawigan at kinabibilangang
rehiyon
AP3EAP-IVi-
16

BAITANG 4
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipagmamalaki ang pagka-Pilipino at ang bansang Pilipinas na may pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng mga kulturang Pilipino batay sa
paggamit ng mga kasanayan sa heograpiya, pag-unawa sa kultura at kabuhayan, pakikilahok sa pamamahala at pagpapahalaga sa mga
mithiin ng bansang Pilipinas.
NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Aking Bansa
A. Pagkilala sa Bansa Ang mag-aaral ay…
unawa sa konsepto ng
bansa.
Ang mag-aaral ay…
naipapaliwanag na ang
Pilipinas ay isang bansa
1. Natatalakay ang konsepto ng
bansa
1.1 Nakapagbibigay ng halimbawa
ng bansa
1.2 Naiisa-isa ang mga katangian
ng bansa
AP4AAB-Ia-1
2. Nakapagbubuo ng kahulugan ng
bansa
AP4AAB-Ib-2
3. Naipapaliwanag na ang Pilipinas ay
isang bansa
AP4AAB-Ib-3
B. Ang Kinalalagyan ng
Aking Bansa
Batayang heograpiya
1. direksyon
2. relatibong lokasyon
3. distansya
Uri ng mapa
1. mapa ng Pilipinas sa
mundo
2. mapa ng mga lalawigan
at rehiyon
3. mapa ng populasyon
Naipamamalas ang pang-
unawa sa
pagkakakilanlan ng bansa
ayon sa mga katangiang
heograpikal gamit ang
mapa.
Naipamamalas ang
kasanayan sa paggamit
ng mapa sa pagtukoy ng
iba’t ibang lalawigan at
rehiyon ng bansa
4. Natutukoy ang relatibong lokasyon
(relative location) ng Pilipinas
batay sa mga nakapaligid dito
gamit ang pangunahin at
pangalawang direksyon
AP4AAB-Ic-4
MISOSA Lesson #1
(Grade IV)
5. Natutukoy sa mapa ang
kinalalagyan ng bansa sa rehiyong
Asya at mundo
AP4AAB-Ic-5
6. Nakapagsasagawa ng
interpretasyon tungkol sa
kinalalagyan ng bansa gamit ang
mga batayang heograpiya tulad ng
iskala, distansya at direksyon
AP4AAB-Id-6
MISOSA Lesson #1
(Grade IV)
7. Natatalunton ang mga hangganan
at lawak ng teritoryo ng Pilipinas
gamit ang mapa
AP4AAB-Id-7
8. Naiuugnay ang klima at panahon
sa lokasyon ng bansa sa mundo.
8.1 Nakikilala na ang Pilipinas ay
isang bansang tropikal
AP4AAB-Ie-f-8
MISOSA Lesson #9
(GRADE IV)

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
8.2 Natutukoy ang iba pang salik
(temperatura, dami ng ulan)
na may kinalaman sa klima
ng bansa
8.3 Nailalarawan ang klima sa iba’t
ibang bahagi ng bansa sa
tulong ng mapang pangklima
8.4 Naipapaliwanag na ang klima
ay may kinalaman sa uri
ngmga pananim at hayop sa
Pilipinas
9. Naipaliliwanag ang katangian ng
Pilipinas bilang bansang maritime
o insular
AP4AAB-Ig-9
MISOSA Lesson
#13 (Grade VI)
C. Ang Katangiang Pisikal ng
Aking Bansa
Uri ng Mapa
1. Mapang pisikal
2. Mapang pangklima
3. Mapang topograpiya
3.1 lokasyon
3.2 klima/ panahon
3.3 anyong tubig/
anyong lupa
10. Nailalarawan ang bansa ayon sa
mga katangiang pisikal at
pagkakakilanlang heograpikal nito
10.1 Napaghahambing ang iba’t
ibang pangunahing anyong
lupa at anyong tubig ng
bansa
pangunahing likas na yaman
ng bansa
10.3 Naiisa-isa ang mga
magagandang tanawin at
lugar pasyalan bilang
yamang likas ng bansa
10.4 Naihahambing ang
topograpiya ng iba’t ibang
rehiyon ng bansa gamit ang
mapang topograprapiya
10.5 Naihahambing ang iba’t
ibang rehiyon ng bansa ayon
sa populasyon gamit ang
mapa ng populasyon
AP4AAB-Ig-
h-10
MISOSA Lessons
15-22 (Grade VI)

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
11. Nailalarawan ang kalagayan ng
Pilipinas na nasa “Pacific Ring of
Fire” at ang implikasyon nito.
AP4AAB-Ii-11
12. Nakagagawa ng mga mungkahi
upang mabawasan ang masamang
epekto dulot ng kalamidad
12.1 Natutukoy ang mga lugar sa
Pilipinas na sensitibo sa
panganib gamit ang hazard
map
12.2 Nakagagawa ng nang
maagap at wastong
pagtugon sa mga panganib
AP4AAB-Ii-j-
12
13. Nakapagbibigay ng konlusyon
tungkol sa kahalagahan ng mga
katangiang pisikal sa pag-unlad ng
bansa
AP4AAB-Ij-13
IKALAWANG MARKAHAN - Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng Aking Bansa
A. Gawaing Pangkabuhayan
ng Bansa
1. Likas yaman
2. Kahalagahan at
pangangalaga
3. Kabuhayan at
pinagkukunang yaman
Uri ng Mapa
1. mapang pisikal
2. mapang pangklima
3. mapa ng mga produkto
Ang mag-aaral ay…
nasusuri ang mga iba’t
ibang mga gawaing
pangkabuhayan batay sa
heograpiya at mga
oportunidad at hamong
kaakibat nito tungo sa
likas kayang pag-unlad.
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapakita ng
pagpapahalaga sa iba’t
ibang hanapbuhay at
gawaing pangkabuhayan
na nakatutulong sa
pagkakakilanlang Pilipino
at likas kayang pag-unlad
ng bansa.
1. Nailalarawan ang mga gawaing
pangkabuhayan sa iba’t ibang
lokasyon ng bansa
1.1 Naiuugnay ang kapaligiran sa uri
ng hanap buhay
1.2 Naihahambing ang mga
produkto at kalakal na
matatagpuan sa iba’t ibang
lokasyon ng bansa (Hal:
pangingisda, paghahabi,
pagdadaing, pagsasaka, atbp.)
1.3 Nabibigyang-katwiran ang pang-
aangkop na ginawa ng mga tao
sa kapaligiran upang matugunan
ang kanilang pangangailangan
AP4LKE-IIa-1
2. Naipaliliwanag ang iba’t ibang
pakinabang pang ekonomiko ng
mga likas yaman ng bansa
AP4LKE-IIb-2

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
3. Nasusuri ang kahalagahan ng
matalinong pagpapasya sa
pangangasiwa ng mga likas na
yaman ng bansa
3.1 Natatalakay ang ilang mga
isyung pangkapaligiran ng bansa
3.2 Naipaliliwanag ang matalino at
di-matalinong mga paraanng
pangangasiwa ng mga likas
nayaman ng bansa
3.3 Naiuugnay ang matalinong
pangangasiwa ng likas na yaman
sa pag-unlad ng bansa
pananagutan ng bawat kasapi sa
pangangasiwa at pangagalaga
ng pinagkukunang yaman ng
bansa
3.5 Nakapagbibigay ng mungkahing
paraan ng wastong
pangangasiwa ng likas yaman
ng bansa
AP4LKE-IIb-d-
3
4. Naiuugnay ang kahalagahan ng
pagtangkilik sa
sariling produkto sa pag-unlad at
pagsulong ng bansa
AP4LKE-IId-4
5. Natatalakay ang mga hamon at
oportunidad sa mga gawaing
pangkabuhayan ng bansa.
AP4LKE-IId-5
6. Nakalalahok sa mga gawaing
lumilinang sa pangangalaga, at
nagsusulong ng likas kayang pag-
unlad (sustainable development)
ng mga likas yaman ng bansa
AP4LKE-IIe-6
B. Pagkakilanlang Kultural
Uri ng mapang kakailanganin
Ang mag-aaral ay…
Ang mag-aaral ay…
naipagmamalaki ang
Pilipinas
AP4LKE-IIe-f-
7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
1. relihiyon
2. panahanan
3. Katutubong Pamayanan
(indigenous peoples/
Indigenous Cultural
Community)
4. pangkat etno-
linggwistiko
5. Kaugalian, tradisyon,
paniniwala
6. Pamanang Pook
unawa sa pagkakilanlang
Pilipino batay sa
pagpapahalaga sa
pagkakaiba-iba ng mga
pamayanang pang-
kultural.
pagkakakilanlang kultural
ng Pilipino batay sa pag-
unawa, pagpapahalaga at
pagsusulong ng pangkat
kultural, pangkat etno-
linggwistiko at iba pang
pangkat panlipunan na
bunga ng migrasyon at
“inter-marriage”.
7.1 Natutukoy ang ilang
halimbawa ng kulturang
Pilipino sa iba’t ibang rehiyon
ng Pilipinas (tradisyon,
relihiyon, kaugalian,
paniniwala, kagamitan, atbp.)
7.2 Natatalakay ang kontribusyon
ng mga iba’t ibang pangkat
(pangkat etniko, pangkat etno-
linguistiko at iba pang pangkat
panlipunan na bunga ng
migrasyon at “inter-marriage”)
sa kulturang Pilipino
7.3 Natutukoy ang mga pamanang
pook bilang bahagi ng
pagkakakilanlang kulturang
Pilipino
7.4 Nakagagawa ng mungkahi sa
pagsusulong at pagpapaunlad
kulturang Pilipino
8. Nasusuri ang papel na
ginagampanan ng kultura sa
pagbuo ng pagkakakilanlang
Pilipino
AP4LKE-IIg-8
9. Naipapakita ang kaugnayan ng
heograpiya, kultura at
pangkabuhayang gawain sa
pagbuo ng pagkakilanlang Pilipino
AP4LKE-IIg-9
pambansang awit at watawat
bilang mga sagisag ng bansa
AP4LKE-IIh-
10
11. Nakabubuo ng plano na
magpapakilala at magpapakita ng
pagmamalaki sa kultura ng mga
rehiyon sa malikhaing paraan.
AP4LKE-IIi-11

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
12. Nakasusulat ng sanaysay na
tumatalakay sa pagpapahalaga at
pagmamalaki ng kulturang Pilipino
AP4LKE-IIj-12
IKATLONG MARKAHAN – Ang Pamamahala Sa Aking Bansa
A. Ang Pambansang
Pamahalaan
1. Balangkas
2. Mga Kapangyarihan ng
mga Sangay
3. Sagisag ng bansa
Ang mag-aaral ay…
unawa sa bahaging
ginagampanan ng
pamahalaan sa lipunan,
mga pinuno at iba pang
naglilingkod sa
pagkakaisa, kaayusan at
kaunlaran ng bansa
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapakita ng
aktibong pakikilahok at
pakikiisa sa mga proyekto
at gawain ng pamahalaan
at mga pinuno nito tungo
sa kabutihan ng lahat
(common good)
1. Natatalakay ang kahulugan at
kahalagahan ng pambansang
pamahalaan
AP4PAB-IIIa-
1
MISOSA Lesson #26
(GRADE VI)
2. Nasusuri ang balangkas o
istruktura ng pamahalaan ng
Pilipinas
2.1 Natatalakay ang
kapangyarihan ng tatlong
sangay ng pamahalaan
(ehekutibo, lehislatura at
hudikatura)
2.2 Natatalakay ang antas ng
pamahalaan (pambansa at
lokal)
namumuno ng bansa
2.4 Natatalakay ang paraan ng
pagpili at ang kaakibat na
kapangyarihan ng mga
namumuno ng bansa
AP4PAB-IIIa-
b-2
MISOSA Lesson #28
(Grade VI)
3. Nasusuri ang mga ugnayang
kapangyarihan ng tatlong sangay
ng pamahalaan
“separation of powers” ng
tatlong sangay ng
pamahalaan
3.2 Naipaliliwanag ang “check
and balance” ng
kapangyarihan sa bawat
isang sanga
AP4PAB-IIIc-
3

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
B. Ang Pamahalaan at
Serbisyong Panlipunan
Naipapaliwanag ang
tungkulin ng pamahalaan
na itaguyod ang
karapatan ng mga
mamamayan
4. Natatalakay ang epekto ng
mabuting pamumuno sa pagtugon
ng pangangailangan ng bansa
AP4PLR-IIId-
4
ilang simbolo at sagisag ng
kapangyarihan ng pamahalaan
(ei. executive, legislative,
judiciary)
AP4PAB-IIId-
5
6. Nasusuri ang mga paglilingkod ng
pamahalaan upang matugunan
ang pangangailangan ng bawat
mamamayan
6.1 Naiisa isa ang mga
programang pangkalusugan
pamamaraan sa
pagpapaunlad ng edukasyon
sa bansa
6.3 Nakakapagbigay halimbawa
ng mga programa
pangkapayapaan
6.4 Nasasabi ang mga paraan ng
pagtataguyod ng ekonomiya
ng bansa
6.5 Nakakapag bigay halimbawa
ng mga programang pang-
inprastraktura atbp ng
pamahalaan
AP4PAB-IIIf-
g-6
MISOSA Lesson
#29 (Grade VI)
7. Nasusuri ang tungkulin ng
pamahalaan na itaguyod ang
karapatan ng bawat
mamamayan
AP4PAB-IIIh-
7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
8. Nasusuri ang mga proyekto at
iba pang gawain ng pamahalaan
sa kabutihan ng lahat o
nakararami
AP4PAB-IIIi-8
9. Nasusuri ang iba’t ibang paraan
ng pagtutulungan ng
pamahalaang pambayan,
pamahalaang panlalawigan at
iba pang tagapaglingkod ng
pamayanan
AP4PAB-IIIj-9
IKAAPAT NA MARKAHAN - Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Bansa
Mga Karapatan at Tungkulin ng
Mamamayang Pilipino
1. Kagalingang pansibiko
2. Karapatang Panlipunan
3. Karapatang Pantao
4. Karapatang pambansa
Ang mag-aaral ay
naipamamalas ng mag-
aaral ang pang-unawa at
pagpapahalaga sa
kanyang mga karapatan
at tungkulin bilang
mamamayang Pilipino
Ang mag-aaral ay
nakikilahok sa mga
gawaing pansibiko na
nagpapakita ng pagganap
sa kanyang tungkulin
bilang mamamayan ng
bansa at pagsasabuhay
ng kanyang karapatan.
pagkamamamayan
1.1.Natutukoy ang batayan ng
pagka mamamayang Pilipino
1.2.Nasasabi kung sino ang mga
mamamayan ng bansa
AP4KPB-IVa-
b-1
karapatan at tungkulin
karapatan ng mamamayang
Pilipino
2.2 Natatalakay ang tungkulin ng
mamamayang Pilipino
AP4KPB-IVc-2
3. Natatalakay ang mga tungkuling
kaakibat ng bawat karapatang
tinatamasa.
AP4KPB-IVc-3
mga gawaing pansibiko ng bawat
isa bilang kabahagi ng bansa
4.1 Naibibigay ang kahulugan ng
kagalingang pansibiko (civic
efficacy)
4.2 Natatalakay ang mga gawaing
nagpapakita ng kagalingan
pansibiko ng isang kabahagi ng
bansa (hal. Pagtangkilik ng
AP4KPB-IVd-
e-4
MISOSA Lessons
44-48 (Grade VI)

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
produktong Pilipino, pagsunod
sa mga batas ng bansa,
tumulong sa paglilinis ng
kapaligiran).
4.3 Nahihinuha ang epekto ng
kagalingang pansibiko sa pag-
unlad ng bansa.
5. Nabibigyang halaga ang bahaging
ginagampanan ng mga
mamamayan sapagtataguyod ng
kaunlaran ng bansa
5.1 Naipaliliwanag kung paano
itinataguyod ng
mgamamamayan ang
kaunlaran ng bansa
5.2 Naipaliliwanag kung paano
makatutulong sa pagunlad at
pagsulong ng bansa ang
pagpapaunlad sa sariling
kakayahan at kasanayan
5.3 Naibibigay ang kahulugan at
katangian ng pagiging
produktibong mamamayan
AP4KPB-IVf-
g-5
6. Napahahalagahan ang mga
pangyayari at kontribusyon ng mga
Pilipino sa iba’t-ibang panig ng
daigdig tungo sa kaunlaran ng
bansa (hal. OFW)
AP4KPB-IVh-6
7. Naipakikita ang pakikilahok sa mga
programa at proyekto ng
pamahalaan na nagtataguyod ng
mga karapatan ng mamamayan
AP4KPB-IVi-7
8. Nakapagsusulat ng sanaysay
tungkol sa pagka-Pilipino at sa
Pilipinas bilang bansa
AP4KPB-IVj-8

BAITANG 5
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa mga
malalaking pagbabagong pang-ekonomiya at ang implikasyon nito sa lipunan sa simula ng ika-labing siyam na siglo, gamit ang batayang
konsepto katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto
tungo sa paglinang ng isang batang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at
makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng maunlad na
kinabukasan para sa bansa.
NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
UNANG MARKAHAN - Ang Pinagmulan ng Lahing Pilipino
A. Ang Kinalalagyan ng Aking
Bansa
Batayang heograpiya
1. Absolute na lokasyon gamit
ang mapa
1.1 Prime meridian,
International Date
Line, Equator, North
and South Poles,
Tropics of Cancer and
Capricorn at Arctic and
Antarctic Circles
1.2 Likhang guhit
2. Relatibong lokasyon
3. Klima at panahon
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang
mapanuring pag-unawa
at kaalaman sa
kasanayang
pangheograpiya, ang
mga teorya sa
pinagmulan ng lahing
Pilipino upang
mapahahalagahan ang
konteksto ng lipunan/
pamayanan ng mga
sinaunang Pilipino at ang
kanilang ambag sa
pagbuo ng kasaysayan
ng Pilipinas
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang
pagmamalaki sa nabuong
kabihasnan ng mga
sinaunang Pilipinogamit ang
kaalaman sa kasanayang
pangheograpikal at
mahahalagang konteksto ng
kasaysayan ng lipunan at
bansa kabilang ang mga
teorya ng pinagmulan at
pagkabuo ng kapuluan ng
Pilipinas at ng lahing Pilipino
1. Nailalarawan ang lokasyon ng
Pilipinas sa mapa
1.1 Natutukoy ang kinalalagyan
ng Pilipinas sa mundo gamit
ang mapa batay sa ”absolute
location” nito (longitude at
latitude)
1.2 Natutukoy ang relatibong
lokasyon (relative location)
ng Pilipinas batay sa karatig
bansa na nakapaligid dito
gamit ang pangunahin at
pangalawang direksyon
AP5PLP-Ia-1
MISOSA Lessons
#2,3,6,8
(Grade IV)
2. Nailalarawan ang klima ng
Pilipinas bilang isang bansang
tropikal ayon salokasyon nito sa
mundo
2.1 Natutukoy ang mga salik na
may kinalaman sa klima ng
bansa tulad ng temperatura,
dami ng ulan, humidity
pagkakaiba ng panahon at
klima sa iba’t ibang bahagi ng
mundo
2.3 Naiugnay ang uri ng klima at
panahon ng bansa ayon sa
AP5PLP-Ib-c-
2

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
lokasyon nito sa mundo
3. Naipaliliwanag ang katangian ng
Pilipinas bilang bansang
archipelago
AP5PLP-Ic-3
B. Pinagmulan ng Pilipinas at
mga Sinaunang Kabihasnan
Teorya ng pagkabuo ng Pilipinas
4. Naipaliliwanag ang teorya sa
pagkakabuo ng kapuluan at
pinagmulan ng Pilipinas batay sa
teoryang Bulkanismo at
“Continental Shelf”
AP5PLP-Id-4
5. Nakabubuo ng pansariling
paninindigan sa
pinakapanipaniwalang teorya ng
pinagmulan ng lahing Pilipino
batay sa mga ebidensiya
5.1 Natatalakay ang teorya ng
pandarayuhan ng tao mula sa
rehiyong Austronesyano
5.2 Natatalakay ang iba pang
mga teorya tungkol sa
pinagmulan ng mga unang
tao sa Pilipinas
5.3 Nakasusulat ng maikling
sanaysay (1-3 talata) ukol sa
mga teoryang natutunan
AP5PLP-Ie-5
C. Mga Sinaunang Lipunang
Pilipino
1. Organisasyong
panlipunan: barangay at
sultanato, mga uring
panlipunan
2. Kabuhayan at kalakalan,
mga kagamitan,
konsepto ng pagmamay-
ari ng lupa,
3. Kultura: paniniwala,
tradisyon, iba’t ibang uri
6. Naipagmamalaki ang lipunan ng
sinaunang Pilipino
6.1 Natatalakay ang mga uri ng
lipunan sa iba’t ibang bahagi
ng Pilipinas
6.2 Naipaliliwanag ang ugnayan
ng mga tao sa iba’t ibang
antas na bumubuo ng
sinaunung lipunan
6.3 Natatalakay ang papel ng
batas sa kaayusang
panlipunan
AP5PLP-If-6

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
at anyo ng sining at
arkitektura
4. Kagawiang panlipunan:
pag-aaral, panliligaw,
kasal, ugnayan sa
pamilya
7. Nasusuri ang kabuhayan ng
sinaunang Pilipino
7.1 Natatalakay ang kabuhayan
sa sinaunang panahon
kaugnay sa kapaligiran, ang
mga kagamitan sa iba’t ibang
kabuhayan, at mga
produktong pangkalakalan
7.2 Natatalakay ang kontribusyon
ng kabuhayan sa pagbuo ng
sinaunang kabihasnan
AP5PLP-Ig-7
8. Naipaliliwanag ang mga
sinaunang paniniwala at
tradisyon at ang impluwensiya
nito sa pang-araw-araw na buhay
AP5PLP-Ig-8
9. Naihahambing ang mga
paniniwala noon at ngayon upang
maipaliwanag ang mga nagbago
at nagpapatuloy hanggang sa
kasalukuyan
AP5PLP-Ih-9
10. Natatalakay ang paglaganap ng
relihiyong Islam sa ibang bahagi
ng bansa.
AP5PLP-Ii-10
11. Nasusuri ang pagkakapareho at
pagkakaiba ng kagawiang
panlipunan ng sinaunang Pilipino
sa kasalukuyan
AP5PLP-Ii-11
12. Nakakabuo ng konklusyon
tungkol sa kontribusyon ng
sinaunang kabihasnan sa
pagkabuo ng lipunang at
pagkakakilanlang Piliipino
AP5PLP-Ij-12
IKALAWANG MARKAHAN - Pamunuang Kolonyal ng Espanya (ika16 hangang ika 17 siglo)
A. Konteksto at Dahilan ng
Pananakop sa Bansa
1. Kahulugan at layunin ng
Naipamamalas ang
sa konteksto,ang
bahaging ginampanan
Nakapagpapahayag ng
kritikal na pagsusuri at
pagpapahalaga sa konteksto
at dahilan ng kolonyalismong
kolonyalismo at ang konteksto
nito kaugnay sa pananakop ng
Espanya sa Pilipinas
AP5PKE-IIa-1

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
kolonyalismo
2. Paghahati ng mundo sa
pagitan ng Portugal at
Espanya at mga
paglalakbay ng Espanya
3. Mga dahilan ng Espanya
sa pananakop ng
Pilipinas
ng simbahan sa, layunin
at mga paraan ng
pananakopng Espanyolsa
Pilipinas at ang epekto
ng mga ito sa lipunan.
Espanyol at ang epekto ng
mga paraang pananakop sa
katutubong populasyon
2. Naipapaliwanag ang mga dahilan
at layunin ng kolonyalismong
Espanyol
AP5PKE-IIa-2
3. Nakabubuo ng timeline ng mga
paglalakbay ng Espanyol sa
Pilipinas hanggang sa
pagkakatatag ng Maynila at mga
unang engkwentro ng mga
Espanyol at Pilipino
AP5PKE-IIb-3
B. Mga Paraan ng Pananakop
1. Kristiyanisasyon
2. Paglipat ng mga
komunidad
(reduccion)
3. Tributo sa
pamamagitan ng
encomienda
4. Sapilitang paggawa
(forced labor)
4. Nasusuri ang iba-ibang
perspektibo ukol sa pagkakatatag
ng kolonyang Espanyol sa
Pilipinas
AP5PKE-IIb-4
5. Natatalakay ang mga paraan ng
pagsasailalim ng katutubong
populasyon sa kapangyharihan
ng Espanya
5.1 proseso ng Kristiyanisasyon
5.2 Reduccion
5.3 Tributo at encomienda
5.4 Sapilitang paggawa
AP5PKE-IIc-
d-5
MISOSA Lessons
#14, 15 (Grade V)
6. Nasusuri ang relasyon ng mga
paraan ng pananakop ng
Espanyol sa mga katutubong
populasyon sa bawat isa.
6.1 Naiuugnay ang
Kristiyanisasyon sa reduccion
6.2 Natatalakay ang konsepto ng
encomienda at mga
kwantitatibong datos ukol sa
tributo, kung saan ito
kinolekta, at ang halaga ng
mga tributo
6.3 Nasusuri ang mga patakaran,
papel at kahalagahan ng
sapilitang paggawa sa
pagkakatatag ng kolonya sa
AP5PKE-IIe-
f-6

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
Pilipinas
C. Ugnayan ng Simbahan at
Pamahalaang Kolonyal
1. Ang Pilipinas sa
Pamamahala ng
mga Prayle
(Conquistador)
2. Gampanin (Role) ng
mga Prayle
3. Reaksyon ng mga
Pilipino sa
Pamamahala ng
mga Prayle
7. Nasusuri ang naging reaksyon ng
mga Pilipino sa Kristiyanismo
AP5PKE-IIg-7
8. Natatalakay ang kapangyarihang
Patronato Real
8.1 Nasusuri ang pamamalakad
ng mga prayle sa
pagpapaunlad ng sinaunang
Pilipino
8.2 Natutukoy ang mga tungkulin
o papel ng mga prayle sa
ilalim ng Patronato Real
8.3 Naipaliliwanang ang mga
naging reaksyon ng mga
Pilipino sa pamamahala ng
mga prayle.
AP5PKE-IIg-
h-8
9. Nakapagbibigay ng sariling
pananaw tungkol sa naging
epekto sa lipunan ng
pamamahala ng mga prayle
AP5PKE-IIi-9
IKATLONG MARKAHAN - Pagbabagong Kultural sa Pamamahalang Kolonyal ng mga Espanyol
A. Pagbabago sa Lipunan sa
Ilalim ng Pamahalaang
Kolonyal
1. Pamamahala
1.1 Pamahalaang sentral
1.2 Pamahalaang local
1.3 Tungkulin ng mga
opisyales
2. Antas ng Katayuan ng
mga Pilipino
3. Uri ng edukasyon
Naipamamalas ang
sa mga pagbabago sa
lipunan ng sinaunang
Pilipino kabilang ang
pagpupunyagi ng ilang
pangkat na mapanatili
ang kalayaan sa
Kolonyalismong Espanyol
at ang impluwensya nito
sa kasalukuyang
panahon.
Nakakapagpakita ng
pagpapahalaga at
pagmamalaki sa
pagpupunyagi ng mga
Pilipino sa panahon ng
kolonyalismong Espanyol
1. Nasusuri ang pagbabago sa
panahanan ng mga Pilipino sa
panahon ng Español (ei
pagkakaroon ng organisadong
poblasyon, uri ng tahanan,
nagkaroon ng mga sentrong
pangpamayanan, at iba pa.)
AP5KPK-IIIa-
1A
MISOSA Lessons 4-
10 (Grade V)
2. Napaghahambing ang antas ng
katayuan ng mga Pilipino sa
lipunan bago dumating ang mga
Espanyol at sa Panahon ng
Kolonyalismo
2.1 Napaghahambing ang mga
tradisyunal at di-tradisyunal
AP5KPK-IIIb-
2
MISOSA Lesson #5
(Grade V)

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
na papel ng babae sa lipunan
ng sinaunang Pilipino at sa
panahon ng kolonyalismo
2.2 Natatalakay ang
pangangailangan sa pagpapa-
buti ng katayuan ng mga
babae
3. Nasusuri ang pagbabago sa
kultura ng mga Pilipino sa
Panahon ng Espanyol
inpluwensya ng kulturang
Espanyol sa kulturang Pilipino
3.2 Natatalakay ang bahaging
ginagampanan ng
Kristianismo sa kultura at
tradisyon ng mga Pilipino
3.3 Nasusuri ang ginawang pag-
aangkop ng mga Pilipino sa
kulturang ipinakilala ng
Espanyol
AP5KPK-IIIc-
3
4. Nasusuri ang mga pagbabagong
pampulitika at ekonomiya na
ipinatupad ng kolonyal na
pamahalaan
4.1 Naipaghahambing ang
istruktura ng pamahalaang
kolonyal sa uri pamamahala
ng mga sinaunang Pilipino
4.2 Naipaghahambing ang
sistema ng kalakalan ng mga
sinaunang Pilipino at sa
panahon ng kolonyalismo
4.3 Natatalakay ang epekto ng
mga pagbabago sa
pamamahala ng mga
Espanyol sa mga sinaunang
AP5KPK-
IIId-e-4
MISOSA Lesson
#1-3 (Grade V)

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
Pilipino
5. Nakapagbibigay ng sariling
pananaw tungkol sa naging
epekto ng kolonyalismo sa
lipunan ng sinaunang Pilipino
AP5KPK-IIIf-5
B. Pagpupunyagi ng
Katutubong Pangkat na
Mapanatili ang Kalayaan sa
Kolonyal na Pananakop
1. Pananakop sa Cordillera
2. Pananakop sa mga
bahagi ng Mindanao
6. Naipaliliwanag ang di
matagumpay na pananakop sa
mga katutubong pangkat ng
kolonyalismong Espanyol
6.1 Nasusuri ang mga paraang
armado ng pananakop ng
mga Espanyol
6.2 Natalakay ang iba’t ibang
reaksyon ng mga katutubong
pangkat sa armadong
pananakop
isinagawang rebelyon ng mga
katutubong pangkat
6.4 Natataya ang sanhi at bunga
ng mga rebelyon at iba pang
reaksiyon ng mga katutubong
Pilipino sa kolonyalismo
6.5 Nakakabuo ng konklusyon
tungkol sa mga dahilan ng di
matagumpay na armadong
pananakop ng mga Espanyol
sa ilang piling katutubong
pangkat
AP5KPK-IIIg-
i6
7. Nasusuri ang epekto ng
kolonyalismong Espanyol sa
pagkabansa at pagkakakilanlan
ng mga Pilipino
AP5KPK-IIIi-
7

NILALAMAN
(Content )
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)
PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
CODE
LEARNING
MATERIALS
IKAAPAT NA MARKAHAN - Mga Pagbabago sa Kolonya at Pag-usbong ng Pakikibaka ng Bayan (ika-18 dantaon hanggang 1815)
A. Konteksto ng Reporma
1. Lokal na pangyayari
1.1 Monopolya ng
tabako
1.2 Kilusang Agraryo
1.3 Pag-aalsa sa
estadong kolonyal
1.4 Okupasyon ng
Maynila
2. Pandaigdigang
pangyayri
2.1 Paglipas g
merkantilismo
2.2 Kaisipang “La
Ilustracion”
Naipamamalas ang
sa bahaging ginampanan
ng kolonyalismong
Espanyol at
pandaigdigang koteksto
ng reporma sa pag-
usbong ng kamalayang
pambansa attungo sa
pagkabuo ng Pilipinas
bilang isang nasyon
Nakapagpapahayag ng
pagmamalaki sa
pagpupunyagi ng mga
makabayang Pilipino sa gitna
ng kolonyalismong Espanyol
at sa mahalagang papel na
ginagampanan nito sa pag-
usbong ng kamalayang
pambansa tungo sa
pagkabuo ng Pilipinas bilang
isang nasyon
1. Natatalakay ang mga lokal na
mga pangyayari tungo sa pag-
usbong ng pakikibaka ng bayan
1.1 Reporma sa ekonomiya at
pagtatatag ng monopolyang
tabako
1.2 Mga pag-aalsa sa loob ng
estadong kolonyal
1.3 Kilusang Agraryo ng 1745
1.4 Pag-aalsa ng Kapatiran ng
San Jose
1.5 Okupasyon ng Ingles sa
Maynila
AP5PKB-IVa-
b-1
2. Natatalakay ang mga
pandaigdigang pangyayari bilang
konteksto ng malayang kaisipan
tungo sa pag-usbong ng
pakikibaka ng bayan
2.1 Paglipas ng merkantilismo
bilang ekonomikong batayan
ng kolonyalismo
2.2 Paglitaw ng kaisipang “La
Ilustracion”
AP5PKB-IVd-
2
B. Pag-usbong ng Malayang
Kaisipan at Naunang Pag-
aalsa
1. Mga reaksyon sa
kolonyalismo
2. Partisipasyon
3. Implikasyon ng mga
Naunang Pag-aalsa
3. Nasusuri ang mga naunang pag-
aalsa ng mga makabayang
Pilipino
3.1 Natatalakay ang sanhi at
bunga ng mga rebelyon at
iba pang reaksiyon ng mga
Pilipino sa kolonyalismo
(halimbawa: pagtutol ng
mga katutubong Pilipino
laban sa Kristyanismo,
pagmamalabis ng mga
Espanyol)
3.2 Naipaliliwanag ang pananaw
AP5PKB-IVe-
3
MISOSA Lesson
#14
(GRADE V)

Araling panlipunan grades 1 10 01.17.2014 edited march 25 2014

Araling panlipunan grades 1 10 01.17.2014 edited march 25 2014

More Related Content

Araling panlipunan grades 1 10 01.17.2014 edited march 25 2014