Program peningkatan profesional guru sains menengah
- 1. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 79
- 2. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 “KREATIVITI: PEMBANGUNAN DAN AMALAN DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN” Minit Mesyuarat Khas Kreativiti dan Inovasi dalam Pendidikan 23 Oktober 2009 Y. Bhg Tan Sri KPPM Kreativiti perlu dibangunkan dalam kalangan murid Guru perlu memahami tujuan kreativiti dan inovasi dalam p&p Mulai tahun 2010 taklimat/makluman selama 1 jam mengenai kreativiti dan inovasi wajib dilaksanakan dalam semua kursus/perjumpaan anjuran Bhg KPM/JPN/PPD untuk memberi kefahaman kepada pentadbir sekolah dan guru. 80
- 3. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Apakah Kreativiti? “Satu penghasilan karya atau produk atau “Kreativiti adalah menggunakan imaginasi ciptaan asli dan sesuai. Asli merujuk kepada untuk sampai ke satu penyelesaian masalah, karya yang original, karya atau produk atau cabaran, soalan atau tugasan yang asli” ciptaan yang tidak dijangkakan. Sesuai merujuk (QCA, 2007). kegunaan karya atau produk atau ciptaan terhadap suatu keperluan (Sternberg & Lubart 1996; Lubart 2000)” “ Kemampuan atau kebolehan mencipta..” (Kamus Dewan, 1997) “..kebolehan untuk mencernakan dan menghasilkan idea baru dan asli. Idea tersebut dihasilkan melalui ilham atau “..idea kreatif ialah idea yang original dan gabungan idea yang ada…(PPK, 1999). asli. Pemikiran kreatif memerlukan individu berfikir dalam arah atau hala yang baru; meninggalkan corak pemikiran yang sedia ada dan ke arah corak yang baru” (Paul E. Plsek, 1997). “…aspek penting dalam kreativiti ialah kelancaran (fluency), keluwesan (flexibility), kejelasan (elaboration) dan keaslian (originality)” (Torrance, 1979 •Inovasi – Kreativiti – •Proses menjana •Tindakan idea dan penghasilan mengaplikasikan idea, idea kreatif pendekatan , dalam konteks atau tindakan tertentu baru 81
- 4. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Kreativiti boleh dijelaskan sebagai: • kebolehan atau kemampuan individu untuk menghasilkan atau mencipta sesuatu, menyelesaikan masalah dan mencapai sesuatu objektif. • kebolehan atau kemampuan individu untuk menggunakan daya imaginasi, idea kreatif dan pemikiran kreatif. • kebolehan atau kemampuan individu untuk menghasilkan idea yang tulen, asli atau baru. • hasil kreativiti mempunyai nilai, kegunaan atau memenuhi sesuatu keperluan. Matlamat & Objektif 6 Menghasilkan modal insan Mempunyai keterampilan diri yang kreatif dan inovatif dan personaliti individu melalui pelaksanaan kreatif. kurikulum persekolahan. Menguasai kemahiran dalam Daya kreativiti dan inovatif proses kreatif. murid perlu dikembangkan Menghasilkan idea kreatif ke tahap optimum supaya dan inovatif. mereka berdaya cipta dan Menguasai kemahiran berkeupayaan menghasilkan komunikasi. idea dan ciptaan yang Mengaplikasikan berkualiti, dan seterusnya pengetahuan dan kemahiran menjadi amalan dan budaya secara kritis dan kreatif. dalam kehidupan Menyelesaikan masalah, warganegara Malaysia pada membuat keputusan dan masa hadapan. mengurus kehidupan harian secara kreatif dan inovatif. Bahagian Pembangunan Kurikulum 4/9/2012 82
- 5. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Rasional Pembangunan Pemikiran Pembangunan Negara: Perspektif 7 Lima Bentuk Pemikiran (Gardner) Wawasan 2020 Malaysia Sebagai Negara Perindustrian Disciplined Synthesizing Creating Mind Mind Mind Masyarakat negara maju adalah Respectful Ethical Mind masyarakat yang didorong oleh Mind kemahiran dan kepakaran sains dan teknologi… mestilah boleh mencipta, Taksonomi Bloom (revised) menambah dan memperbaharui. Remembering, Understanding, Applying, (Tun Mahathir) Analysing, Evaluating, Creating Kejayaan k ekonomi New Basics Skills Successful Knowledge Economics (Profesor Andy Hargreaves) Characterized by: Multiliteracy •Creativity Creativity •Flexibility Kreativiti: Communication •Problem solving • keperluan masa IT kini/masa depan •Ingenuity Teamwork •Collective intelligence • menjamin kejayaan Lifelong learning •Profesional task k ekonomi sesebuah Adaptation and change •Risk taking negara. Environmental responsibility •Continuous improvement 4/9/2012 •KONSEP KERANGKA •MODEL PROSES KREATIF •ALAT BERFIKIR •HALANGAN KREATIF 83
- 6. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 PDK DIBINA BERDASARKAN EMPAT PRINSIP UMUM DAN EMPAT PRINSIP TUNJANG PRINSIP UMUM: • ETIKA • BUDAYA • KOMUNIKASI • PERSEKITARAN PRINSIP TUNJANG: • PENGETAHUAN • MOTIVASI • KECERDASAN • PERSONALITI KONSEP KERANGKA PEMBANGUNAN DOMAIN KREATIVITI (PDK) INSAN YANG KREATIF KOMUNIKASI PERSEKITARAN 84
- 7. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 MODEL PROSES KREATIVITI metakognisi 1. Persediaan Analisis 2. Imaginasi Pemerhatian Penjanaan idea Amalan berterusan Sintesis idea metakognisi metakognisi Penambahbaikan Pelaksanaan 4. Tindakan Penilaian 3. Perkembangan metakognisi MODEL PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN KREATIF Strategi P&P yang bermakna dalam pelaksanaan dan pembangunan kreativiti ialah: • Konstruktivisme • Inkuiri penemuan • Pembelajaran berasaskan masalah • Membuat keputusan • Pembelajaran berasaskan projek 85
- 8. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Perkaitan Proses Kreatif Terarah dengan Model P&P Strategi-strategi pembelajaran tersebut mempunyai keserasian dengan proses kreatif terarah kerana ia dapat diaplikasikan dengan semua disiplin ilmu. Inkuiri Penemuan Inkuiri Penemuan Memerhati, menciri, mengelas Meneroka, merancang menyoal Membuat, meramal, menaksir Analisis 1. Persediaan 2. Imaginasi Penjanaan idea Pemerhatian Amalan berterusan Sintesis idea Pelaksanaan Penambahbaikan 4. Tindakan 3. Perkembangan Penilaian Inkuiri Penemuan Inkuiri Penemuan Melapor Menguji hipotesis Dokumentasi Membuat kesimpulan 86
- 9. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Fokus Guru dan Murid bagi Setiap Fasa Proses kreatif terarah dalam P&P, perlu diikuti langkah demi langkah bermula daripada fasa Persediaan, Imaginasi, Perkembangan dan Tindakan FASA PERSEDIAAN Fokus Guru Fokus Murid •Mewujudkan kesedaran, minat •Membuat pemerhatian secara dan perasaan ingin tahu murid. aktif. •Menyediakan situasi/konteks •Menyampaikan idea individu. pembelajaran yang bermakna. •Menghubung kait pengalaman •Mengemukakan soalan/masalah FASA sedia ada dengan pengalaman PERSEDIAAN untuk mencetus dan menjana baru. idea murid. •Menyediakan minda murid untuk •Mencungkil idea murid dan aktiviti dan tugasan akan datang. membanding beza idea mereka. •Orientasi idea, pengetahuan dan pengalaman. 87
- 10. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 FASA IMAGINASI Fokus Guru Fokus Murid •Menyediakan situasi yang lebih berfokus •Melibatkan secara langsung dengan supaya murid dapat menjana idea. fenomena/bahan/ konsep/alat. •Menyediakan pengalaman untuk sesuatu •Membangunkan asas pengalaman konsep atau pemahaman. bagi sesuatu konsep/fenomena. •Meneroka dan menyiasat soalan murid. •Mengkonstruk idea baru •Menguji dan membahaskan idea murid. •Membina asas kepada pengalaman •Mengenal pasti tahap kefahaman murid. yang selari bagi/untuk membantu •Mengesan miskonsepsi/salah tanggap mereka dalam proses perkongsian yang wujud. dan berkomunikasi •Memperkenalkan alat berfikir yang •Mentafsir maklumat/eviden/bukti dan sesuai. menjelaskan konsep/fenomena/idea. •Membina pelbagai bentuk penjelasan berdasarkan eviden yang dikumpul. •Membandingkan penjelasan murid/kumpulan. Sambungan.. Sampel Soalan Bagaimana anda/saya akan..? Bagaimana anda/saya boleh..? Apa anda/saya akan buat jika..? Bagaimana anda/saya tahu jika..? Apa yang diperlukan untuk tahu lebih lanjut tentang….? Mengapa anda/saya menggunakan kaedah/cara/teknik/ tersebut? Bagaimana anda/saya dapat idea tersebut? 88
- 11. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 FASA PERKEMBANGAN Fokus Guru Fokus Murid •Mewujudkan situasi/konteks baru •Konstruk semula dan memberi untuk menguji kefahaman penjelasan lanjut /kefahaman dalam pelbagai mod (bertulis, grafik, peta minda dll). •Membuat hubung kait pelbagai konsep yang berkaitan (related concept) •Aplikasikan pemahaman dengan aktiviti harian. Sambungan Sampel Soalan Bagaimana anda/saya mengesahkan/membuktikan…? Apa akan berlaku jika…? Apa lagi yang perlu diketahui..? Apa lagi yang mungkin perlu dilakukan untuk memastikan…? 89
- 12. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 FASA TINDAKAN Fokus Guru Fokus Murid •Menggunakan pelbagai bentuk •Menyelesaikan tugasan . pentaksiran terhadap perubahan kefahaman, kemahiran dan sikap.. •Mempersembahkan hasil akhir tugasan dalam pelbagai bentuk. •Membuat penilaian dan refleksi tentang pembelajaran dan kefahaman serta kemahiran baru. Sambungan Sampel Soalan Apakah cara lain untuk mempersembahkan hasil tugasan anda/saya? Adakah anda/saya berpuas hati dengan hasil kerja anda/saya? Apakah kemahiran/pengetahuan baru yang anda/saya peroleh? Adakah cara lain untuk menyelesaikan masalah/tugasan anda/saya? 90
- 13. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Teaching for Creativity … creating a community of inquiry in the classroom…. Building this climate includes: organizing curriculum around the processes of creativity, providing students with content and processes that allow them to investigate and communicate within disciplines, teaching general techniques that facilitate creative thinking across disciplines and providing a classroom atmosphere that support creativity (Starko A.J, 2005. Creativity in the Classroom) BPK Mengapa Perlu Standard Pengajaran ? • Menyelaras pengajaran kreativiti • Memastikan pengajaran guru terarah • Mematuhi prinsip kerangka pembangunan domain kreativiti 91
- 14. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 STANDARD PENGAJARAN PEMBANGUNAN DOMAIN KREATIVITI Merancang Pengajaran dan Pembelajaran Membimbing dan Menjadi Fasilitator Mentaksir Berterusan Mengurus Persekitaran Pembelajaran Membangunkan Komuniti AMALAN KREATIVITI DALAM P&P 4 Fasa Model Proses Kreatif Fasa Persediaan Fasa Imaginasi Fasa Perkembangan Fasa Tindakan 92
- 15. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Fasa Persediaan Pemerhatian Analisis Indikator Amalan Indikator Amalan • Penggunaan deria • Membuat banding beza • Pemerhatian menyeluruh • Mengkategorikan kriteria • Penggunaan ABM yang sesuai • Mengumpul maklumat • Pengendalian ABM dengan betul • Menyusun maklumat • Penggunaan kaedah atau prosedur • Mengesan sebab berdasarkan yang sesuai maklumat berwibawa • Mengenal ciri objek dengan tepat • Mengkaji kesan baik dan buruk • Mendapat makna dengan betul • Mengimbas kembali idea • Mengenal objek sekeliling yang • Mencari banyak bukti yang berkaitan diterima dan disokong berdasarkan fakta Fasa Imaginasi Penjanaan Idea Sintesis Idea Indikator Amalan Indikator Amalan • Menghasilkan idea baru • Membuat kesimpulan, itlak dan • Menghasilkan idea secara membina tajuk berterusan • Menghasilkan bentuk komunikasi • Menghasilkan idea yang bermakna yang unik • Mencari hubungkait, gabungjalin • Menentukan maklumat mencukupi atau corak berdasarkan maklumat atau memerlukan tambahan yang ada • Membuat keputusan tentang sintesis akhir • Membincang penilaian • Menilai maklumat baharu • Membuat refleksi 93
- 16. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Fasa Perkembangan Penambahbaikan Menilai Indikator Amalan Indikator Amalan • Menokok tambah idea • Memberi alasan yang tepat untuk • Mengubah suai idea menolak atau menerima idea • Memberi pelbagai penerangan • Menyatakan kekuatan dan rasional tentang idea kelemahan berdasarkan bukti • Memberi pelbagai contoh berkaitan • Membuat wajaran dengan betul dengan tugasan • Membuat pilihan berdasarkan • Memberi pelbagai kategori atau fakta tanpa prasangka aspek Fasa Tindakan Pelaksanaan Amalan Berterusan Indikator Amalan Indikator Amalan • Menghuraikan idea dengan • Peka kepada perkara sekeliling terperinci • Membuat pemerhatian untuk • Menyusun idea secara tersusun dan mengenalpasti masalah kesilapan mudah difahami dan kelemahan • Menghasilkan idea baru • Mempratikkan proses kreatif untuk menghasilkan idea baru secara berterusan 94
- 17. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 INDIKATOR PEMBANGUNAN DOMAIN KREATIVITI Indikator Amalan Operasi Metakognisi Indikator Pentaksiran Kreativiti - Indikator Pemikiran Kritis - Indikator Pemikiran Kreatif Operasi Metakognisi Merancang Memantau Menilai Indikator Indikator Indikator • Mengesan matlamat dan objektif • Menentukan kualiti • Mengenal pasti proses yang ingin dicapai pemikiran kreatif pencapaian matlamat • Menentukan murid mendapat • Menilai ketepatan atau • Mengenal pasti jawapan kepada persoalan pelaksanaan pemikiran kesilapan keputusan • Mengesan kesilapan dan kreatif yang berkesan • Mengenal pasti halangan • Murid menentukan keperluan untuk tindakan • Tahu perkara yang belum lanjutan matlamat diketahui • Mengenal pasti • Mengenal pasti keperluan untuk • Menentukan halangan dan cara tindakan susulan keberkesanan proses mengatasi berfikir • Mereka bentuk struktur, kaedah • Meramal keputusan dan dan pendekatan sesuai • Pempertimbangkan memberi alasan • Mengesan kaedah dan strategi untuk menggunakan betul proses pemikiran kreatif • Mengenal pasti konteks, dalam situasi lain hubungkait dan analogi • Membuat keputusan meneruskan atau mengubahsuai strategi dan kaedah 95
- 18. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 Indikator Pentaksiran Kreativiti Indikator Pentaksiran Kreativiti menjelaskan kriteria dan indikator yang boleh digunakan oleh guru semasa membuat pentaksiran terhadap proses dan hasil kerja murid dalam P&P secara berterusan. Indikator Pentaksiran Kreativiti merangkumi 2 sub indikator iaitu Indikator Pemikiran Kritis Indikator Pemikiran Kreatif Indikator Pemikiran Kreatif Indikator • Idea yang logik • Idea berterusan Kelancaran • Idea yang bermakna • Idea boleh ditokok tambah • Idea boleh diubah suai Keluwesan • Pelbagai penerangan rasional tentang idea • Pelbagai contoh berkaitan tugasan • Pelbagai kategori atau aspek • Idea dihurai secara terperinci Kejelasan • Idea tersusun dan mudah difahami • Idea adalan asli • Idea tidak seperti yang biasa Keaslian • Idea belum ada sebelumnya • Frekuansi idea kecil 96
- 19. KREATIVITI DALAM PdP (SAINS SEKOLAH MENENGAH) 2012 TERIMA KASIH CATATAN : 97