Toplumsal baskınlıkla birlikte değerlendirilebilecek sistemi meşrulaştırma kavramı, temelde, toplumsal kimlik kuramına dayanıyor. Bu kurama göre birey, kendini ve ait olduğu grubu yücelten tutum ve davranışlara sahiptir. Kötülükler, ‘bizden olmayanlar’a yansıtılıyor; böylece, ‘bizden olanlar’ın tertemiz olduğu yönünde, bir kendini idealize etme süreci sözkonusu oluyor. Toplumsal baskınlık kuramı ise buna bir tuğla daha ekleyip toplumda hiyerarşinin altında olanların, üstte olanları yücelttiğini gösteriyor. Sözgelimi, toplumsal kimlik yaklaşımı açısından, yoksulların, kendilerini yüceltip zenginleri kötü, insanlığı kalmamış, duygusuz kişiler olarak görmeleri beklenirken (kimi zaman bunu yapıyorlar ama her zaman değil), onlar; tersine, zenginleri yüceltip kendilerini aşağılıyorlar. Arabesk edebiyat, tam da bundan doğuyor.
Sistemi meşrulaştırma kuramı, toplumsal baskınlık kuramındaki hiyerarşiyi destekleyici mitler kavramıyla aynı çizgide, ezilenlerin ezenleri yüceltmesine yol açan kimi araçlar olduğunu ileri sürüyor. Edebi anlatılarda, tarihsel olarak, bizden olmayanların kötülenmesinden, bizden olmayanların yüceltilmesine doğru bir geçiş olduğu söylenebilir. Aynı biçimde, ezilenlerin boyun eğmeyip er ya da geç hakkını aradığı anlatılardan, ezilmenin/yoksulluğun mutlaklaştırıldığı bir anlatı tarzına geçiş de sözkonusu.
2. Yaşamı
• 1978 İstanbul doğumlu Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin, Türkiye, Vietnam, Tayland ve
Malezya’da 20 yıl ders verme deneyimine ve Yeni Zelanda (doktora), Avustralya (ortak
proje) ve Latin Amerika’da (gazetecilik) araştırma deneyimine sahip bir akademisyen-
yazardır. Eğitimini Darüşşafaka (1989-1996), Boğaziçi Üniversitesi (Eğitim Bilimleri,
lisans, 2000; Sosyal Psikoloji, yüksek lisans 2002), ODTÜ (Bilişsel Bilimler, doktora,
2006) ve yurtdışında (2009, üniversite düzeyinde ders verme yetkisi, Avustralya;
Darmstadt Teknik Üniversitesi, Şehir Plancılığı, yüksek lisans, 2011) tamamlayan
Gezgin’in toplam 109 kitabı bulunmaktadır.
• Akademik çalışmalar dışında, çeşitli dergi ve gazetelere köşe yazıları yazmakta; şiir,
şarkı sözü, şarkı, deneme, yazınsal inceleme, öykü, film öyküsü, film çözümlemesi,
tiyatro oyunu, masal ve roman türlerinde yapıtlar vermekte ve çeşitli ülkelerden
şairleri ve şarkıcıları Türkçe’ye kazandırmaktadır. Ayrıca henüz gün yüzü görmemiş
100’ü aşkın bestesi bulunmaktadır.
• Çeşitli çalışmaları 12 dile (Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca,
Rusça, Japonca, Vietnamca, Tayca, Gürcüce ve Azerbaycanca) çevrilmiştir.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 2
5. Giriş
• Sanat ve psikoloji
• Sanatın alt dalları
• Psikolojinin alt dalları
• Yüzü aşkın çalışma alanı
5/22/2021 5
sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin
6. Sanat Psikolojisinin 10 Güzergahı
• 1. Sanatçının yaratım sürecinin
psikolojik (özellikle bilişsel,
psikanalitik ve kişilik açılarından)
çözümlenmesi
• 2. Sanat yapıtının bir çıktı olarak
psikolojik (özellikle bilişsel,
psikanalitik ve kişilik açılarından)
çözümlenmesi
• 3. Sanat yapıtının sanatseverler
ve özellikle de sanatsevmezler
tarafından alımlanma süreci
• 4. Sanatçıyla ilgili genel tutumlar
ve özellikle de olumlu/olumsuz
kalıpyargılar
• 5. Sosyal psikoloji ekseninde
bireysel ve toplu sanatlar ayrımı
• 6. Akıl hastalarının ürettiği sanat
yapıtları ve sanat terapisi
• 7. Sanatın bir psikoloji yöntemi
olarak kullanımı
• 8. Sanat eğitiminde psikoloji
• 9. Psikoloji bilgisiyle
desteklenmiş sanat
• 10. Sanat yapıtlarıyla
desteklenmiş bir psikoloji
eğitimi
5/22/2021 6
sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin
7. 1. Sanatçının Yaratım Süreçleri
• Genel yaklaşımlarla ilgili sorunlar
• Motivasyon
• Yazar/sanatçı bloğu (tıkanma)
5/22/2021 7
sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin
8. 2. Bir Çıktı Olarak Sanat Yapıtı
• İzdüşümsel bakış
• Bir mürekkep testi olarak sanat
5/22/2021 8
sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin
9. 3. Sanatın Alımlanması
• Sanatseverler/Sanat dostları
• Sanatsevmezler/Sanat düşmanları
• Tutum tayfında ortada olan çoğunluk
• Kültür endüstrisi ürünleri
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 9
11. 5. Bireysel Sanatlar ve Toplu Sanatlar
• Sinema vs. Yazın
• Sokak sanatları
• Katılımcı sanat
• Sosyal psikoloji
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 11
12. 6. Akıl Hastaları ve Sanat Terapisi
• Şizofrengi Dergisi
• Kalıpyargılar
• Rahatlama
• Eğlendiren sanat
• Kültür endüstrisi
• Sanatın insan psikolojisine etkileri
• Kişilik gelişimi için sanat
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 12
13. 7. Bir Psikoloji Yöntemi Olarak Sanat
• ‘Bir Resim Çiz’
• Günlük yazımı
• Psikodrama
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 13
14. 8. Sanat Eğitimi
• “Sanatsal becerilerin ve de sanatçı
motivasyonunun geliştirilmesi için ne tür
eğitim ortamları yaratılmalı?”
• Sanat eğitiminin diğer işlevleri
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 14
15. 9. Sanatın Desteği Olarak Psikoloji
• Sanatçı/yazar bloğunu kırmak
• Anlatıbilim: Olay örgüsü, kişilikler, açılış,
kapanış vd. (bkz. Ek)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 15
16. 10. Sanatla Psikoloji Eğitimi
• Psikoloji derslerinde film kullanımı
• Psikoloji derslerinde yazın kullanımı
• Sanatçıların kişilik çözümlemesi (örn/ Frida)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 16
17. Sanat Dalları
• Resim
• Müzik
• Sinema
• Edebiyat
• Fotoğraf
• Heykel
• Çömlek
• Bale
• Opera
• Tiyatro
• Modern sanatlar (enstelasyon,
performans sanatları vb.)
• Süslemecilik
• El sanatları
• Giysi tasarımı
• Dans
• Halk sanatları (orta oyunu vb.)
• Mimari tasarım
• Kent tasarımı vb.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 17
19. Sanatın Sosyal Psikolojisi
• Sanatta bireylerin bireysel psikolojileri yerine, onların toplu haldeki psikolojilerine
odaklanan bir psikoloji
• sanatçı bireyler
• sanat dostları
• sanatın fiziksel (örneğin, resim malzemeleri, kağıt, kamera, giysi, sahne, müzik
aletleri, taş vd.) ve düşünsel (sanatçıların becerileri, birikimleri, donanımları,
eğitimleri, hazırlıkları vd.) hammaddelerinin sanat ürününe ya da ürünlerine
dönüşmesi sürecinde katkısı olanlar
• sanat ürününün sanat severlere ulaşmasına aracı olanlar da (örneğin, eleştirmenler,
köşe yazarları, küratörler, sanat yönetmenleri, sanat merkezinin/ galerinin/
tiyatronun yöneticileri ve çalışanları vd.)...
• Sanatın üretim zincirinin bu oyuncuları, birbirleriyle (örneğin, eleştirmenin
görüşünün sanatseverleri etkilemesi) ve kendi içlerinde (örneğin, bir eleştirmenin
diğer eleştirmenin görüşünü etkilemesi) etkileşim içerisinde olmasalardı; belki de,
sanatın sosyal psikolojisinden söz edemeyecektik.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 19
20. Toplumsal ve Topluluksal Duygular:
• Sanatın hammaddeden sanat ürününe ve sanat ürününden sanatsevere
doğru uzanan üretim zincirinde duyguların rolü nedir?
• Sanat yapıtları hangi duyguları uyandırırlar; bu duyguların özellikle
sinema, tiyatro ve dans gibi topluluk sanatlarındaki etkileri nelerdir?
• Sanatçının yaratım süreçlerinde duygu ile teknik ilişkisini nasıl formüle
edebiliriz? (“başkasının zihinsel süreçleri hakkında akıl yürütmek”
biçiminde özetleyebileceğimiz ‘zihin kuramı’ kavramı, bu bağlamda
kullanılabilir. Örneğin, “şöyle bir öğe kullanırsam, yanlış anlamalara yol
açabilir” vd.)
• Belli ölçülerde içtenlik beklenen sanatlarda (örneğin yazın) duygu ile
teknik karışımını daha farklı olarak mı tariflemeliyiz?
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 20
21. Toplumsal ve Topluluksal Beklentiler:
• Sanatçıyla ve sanat yapıtıyla ilgili beklentilerin
yukarıda anılan üretim zincirinin çeşitli öğeleri
üzerindeki etkileri nelerdir?
• Bir sanatçının yapıtlarının bir süreklilik içinde
incelenmesinin (örneğin, “yeni albümünde
hayalkırıklığına uğradık” sözü) ya da birbirinden
bağımsız olarak incelenmesinin olumlu ve olumsuz
yanları neler olabilir?
• Sanatın üretim sürecinde, yapıt bitmeden önce yapıtla
ilgili olarak sunulan bilgilerin etkileri nelerdir?
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 21
22. Toplumsal ve Topluluksal Kalıpyargılar:
• Sanata ve sanatçıya yönelik kalıpyargıların sanat yapıtının sanatseverler
tarafından alımlanmasındaki rolü nedir? Genel ilkeler çıkarılabilir mi yoksa
her bir örnek için özel çıkarsamalar mı sözkonusu?
• Sanatçıya yönelik genel kalıpyargıların (örneğin, “sanatçılar biraz delidir”
vb.), orta düzey yargıların (örneğin, “Roman sanatçılar hep neşeli olur”,
“Aleviler çok iyi saz çalar zaten” vb.) ve özel kalıpyargıların (örneğin
“falancanın tüm yapıtları anlaşılmamak üzere üretilmiş” vb.) doğrudan ve
etkileşimli etkilerini nasıl kavramsallaştırabiliriz?
• Burada kasıt, kültür endüstrisinin bir parçası olarak, fabrikadaki seri üretim
gibi yeterince özenilmemiş çalışmalar çıkaran televizyon sanatçıları değil.
“Sanata yeterince kaynak ayrılmıyor” sözündeki kasıt da, bir tüketim malı
olarak ‘sanat’ üretenler değil; ticarileşme ve seri üretim süreçlerinin dışında
kalanlar.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 22
23. Grup Kimliği ve Sanat:
• Sanatçının sanatseverlerle bir toplumsal grup aidiyeti
ilişkisi içerisinde olmasının (örneğin, Karadenizli
sanatçının Karadenizliler tarafından beğenilmesi) sanatın
ve sanatçının alımlanmasındaki olumlu ve olumsuz
etkileri nelerdir?
• Grup aidiyetinin tutkalının daha da katılaştığı dönemlerde
(örneğin siyasal kutuplaşma) sanat yapıtlarının niteliğinde
ne tür farklar gözlemlenmektedir?
• (Bu sorular, film, yazın ve tiyatro gibi anlatısal sanatlar
için, kurgusal dünyada temsil edilen grup kimliklerine
odaklanılarak genişletilebilir.)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 23
24. Tüketim Amaçlı Sanat, Yatırım Amaçlı
Sanat ve Kendinde Sanat
• Sanatseverler içerisinde, tüketim amaçlı sanat
(örneğin, evde misafirlere göstermek için tablo satın
almak), yatırım amaçlı sanat (örneğin, genç
ressamlardan umut vadettiği düşünülenlerin
tablolarını daha sonra kazanç sağlamak için şimdiden
satın almak) ve (sanata tüketim ve yatırım gibi
ekonomik amaçların ötesinde daha yüksek düzeyde
düşünsel bir değer biçmek anlamında) kendinde
sanat diye özetleyebileceğimiz üç sanatsever
tipolojisini etkileyen toplumsal ve topluluksal
etmenler nelerdir?
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 24
25. Telafi Olarak Sanat
• Sanatın çocukluğu ya da genel olarak yaşamı kötü
gitmiş kişilerin telafi düzeneği olarak algılanmasının
Freud’gil yaklaşımların etkisi dışında ne tür bir
altyapısı olabilir? (Örneğin, “sanatçılar mutlu
olamıyor. İyi ki sanatçı olmamışım” düşüncesi.)
• Medyada sanatçıların (ya da ‘ünlülerin’)
mutsuzluğuna vurgu yapan temsiller ve anlatılar da
bu bağlamda incelenebilir.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 25
26. Sanat ve Güdülenme
• Sanatçının/sanatçıların güdülenme kaynakları
nelerdir? Ne tür genel toplumsal koşullar sanatçılığı
özendirir? Ne tür özel toplumsal koşullar sanatçıyı
sanata yönlendirmiştir?
• Ayrıca, sanatseverleri sanata yönelten toplumsal
etmenler nelerdir? (Yukarıdaki tipolojinin
karşılamadığı bir ‘diğer’ seçeneği var. Örneğin,
“eğlenmek için”, “vakit geçirmek için”, “stres atmak
için”, “arkadaşlarıma ya da yaşıtlarıma zeki, bilgili,
duygusal vd. olduğumu göstermek için” sanata ilgi
duymak vb.)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 26
27. Sanatçıyla ve Kurgusal Kişiliklerle
Özdeşleşme
• Sanatçıyla ya da anlatısal sanatlar düşünülürse
kurgusal kişiliklerle özdeşleşme süreçleri hangi
öğelerden oluşmaktadır ve bu süreç, sanatın ve
sanatçının alımlanmasını hangi biçimlerde
etkilemektedir? (Bu sorular ergenlik ve gençlik
dönemlerinde daha da önemli.)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 27
28. Diğer Sorular
• Bunların dışında, anlatısal ve gösterisel sanatlar ayrımı
üzerinden, bir iletişim aracı olarak sanat konulu çalışmalar
yapılabilir.
• İkinci bir konu, genel olarak sanata ve özel olarak belli
sanatçılara yönelik tutumlar olabilir. Bunlar nasıl oluşur ve
nasıl değişir?
• Üçüncü konu, sanatın ve sanatçının sanatseverlerin kişisel
yaşamları üzerindeki etkileri olabilir.
• Dördüncü bir konu, göstergebilim açısından bir gösterge
olarak sanat izlekli ürünlerin kullanımı (örneğin, tişörtler)
olabilir.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 28
29. Diğer Sorular
• Bir diğer konu, sanata ilişkin olarak karar verici konumda
olanların (örneğin, küratörler, yapımcılar, sanat
yönetmenleri, ilgili müdürlükler ve bakanlık yapıları vd.)
karar verme süreçleri üzerindeki toplumsal ve topluluksal
etkileri olacaktır (örneğin, falancanın şikayetiyle filanca
oyunun programdan çıkarılması ve daha da önemlisi,
sanatçı olmayan ve hatta sanatsever bile olmayan
bürokratların sanat hakkında yetkili olabilmesi).
• Altıncı konu, metaforlar ve topluluksal temsiller olabilir.
• Yedinci konu, insanların duygu durumlarının (yani günlük
ya da saatlik olarak geçici duyguların) sanatı alımlama
süreçlerine etkileri olabilir.
• Konular bu biçimde daha da genişletilebilir.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 29
30. Yazın ve Psikoloji
• Psikologların yazın insanlarına bakışı noktasında, Freud’un ve onun
psikanaliz kuramının özel bir rolü vardır.
• Freud, yazın da dahil olmak üzere, sanat yapıtlarını, sanatçının
psikolojisini çözmek için kullanılabilecek malzemeler olarak gören
psikologların başında gelmektedir.
• Freud’un evreninde, hiçbirşey, rastlantısal değildir.
• Sanat yapıtları, bu açıdan, hayvani itkilerimizin elinde oyuncak olan
bilinçdışımızın dev aynalarından biri olarak karşımıza çıkar.
• Psikanalitik bakış, yazarın bilincinde olduğu özyaşamöyküsel
öğelerin dışında, bilincinde olmadığı birçok öğeyi saptar; ve
bunlara, bilincinde olunanlardan daha büyük bir önem yükler.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 30
31. Freud ve Sanata Psikanalitik Bakış
• Ancak, psikoloji ile yazının ilişkilendirilmesi, doruk
noktasını, Freud’dan çok, onun öğrencisi olan ve
daha sonra öğrencilikten reddettiği Jung’da bulur.
• Bireyci psikolojiyi evrensel ilan eden Freud’un
tersine, Jung, beslenme çantasından, toplu (kolektif)
öğeler çıkarır. Ona göre, bireysel bilinçdışına ek
olarak, toplu bilinçdışı da taşırız biz insanlar; ve bu
bilinçdışının kökleri, tarih öncesi atalarımıza kadar
geriye gider.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 31
32. Jung ve Toplu Bilinçdışı
• Jung’a göre, toplu bilinçdışımız, önce mitolojilerde ve
dinlerde(*) daha sonra diğer anlatılarda, belli başlı kişilikler
olarak karşımıza çıkacak başörnekleri (arketipler) oluşturur.
Birçok dinsel ve dindışı anlatıda karşımıza çıkan bu
başörneklerden en yaygın olanları ve açıklamaları şöyledir:
• (*) Dipnot: neyin din, neyin mitoloji olduğu, kişinin inancına
göre değişmektedir. Örneğin, Zeus’a inanan için, bu, bir din;
inanmayan için, mitoloji. Aynısı, tüm dinler için geçerli)
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 32
33. Jung ve Başörnekler
• - Bakıcı: Bu, her zaman kadın olmamakla birlikte, anaç bir kişiliktir. Onu
diğerlerinden ayıran özelliği, sevecen, şefkatli, fedakar vb. olmasıdır. Birçok ana
tanrıça kültünde bunu görüyoruz; ve sonrasındaki birçok sanat yapıtında bu kişilikle
karşılaşıyoruz.
• - Yaratıcı: Bu, yalnızca tanrıya karşılık gelmez. Sanatçılar da, yenilik peşinde
koşanlar da bu başörneğe karşılık gelmektedir.
• - Halk adamı/kadını: Birçok anlatıda, halktan/kuldan insanlarla zengin/tanrısal
insanlar arasında keskin bir ayrım görülmektedir. Yazgısına boyun eğme, bu kesitte,
sık görülen bir izlektir.
• - Bulucu: Bu kişilik, macera peşinde koşar; yolculuklar, onun için sıradandır.
• - Kahraman: Bu, prensesi ejderhadan kurtaran yiğit delikanlıdır. Günümüzde
ortaya sürülen yazınsal anlatılar, bunun çeşitlemeleriyle doludur.
• - Masum: Bu kişilik, hiçbirşeyden haberi olmayan bir prenses de olabilir; kendi
köşesinde bir başına yaşayan elçekmiş de.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 33
34. Jung ve Başörnekler
• - Soytarı: Bu, sarayın güldürücüsü de olabilir; diğer kişiliklere eşlik eden ya da
kendisi başlı başına konu edilen (örneğin, Nasreddin Hoca) neşeli bir tip de.
• - Aşık: Bu, çok yaygın bir başörnek.
• - Büyücü: Kahramanlarımıza olumlu ya da olumsuz etki eden büyücü, günümüzde,
ufak ufak başkalaşım geçirip bilimciye, öğretmene vb. dönüşmüştür. O, ortalama
insanda olmayan bilgilerle, anlatının akışını değiştirme gücüne sahiptir.
• - İsyancı: Bu kişilik, varolanı benimsemez. Doğruları başkadır; dünyayı
değiştirmek ister.
• - Yönetici: Bu, genellikle güç ve kontrol manyağı olan bildiğimiz kraldır işte ya da
başbakan ya da patron ya da komutan vb...
• - Bilge: Bu kişilik, büyücünün tersine, iyidir, hep iyidir; ancak, anlaşılması
çoğunlukla zordur. Kırk dereden su getirir.
• - Gölge: Bu, uygarlığın uğramadığı bir tür barbardır; ya da uygarlığın kendisine
uğramasına izin vermemiştir. Karanlığın ve kötülüğün temsilcisi de olduğu olur.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 34
35. Kişilik ve Sanatsal Yaratım
• Psikolojik açıdan, yazarların yaratım süreçleri üstüne çeşitli
araştırmalar bulunmakla birlikte, bunlar, sayıca yeterli değildir.
• Hemen hemen hiç bir araştırmanın yapılmadığı kişilik tipleri
ve yazarlık üstüne araştırmalar, bize kimlerin yazar
olabileceğini ve hatta ne tür yazar olabileceğini yıllar önceden
söyleyebilecek belki ileride.
• Örneğin, bir kişilik tipi olarak ayrıca incelenen duygusal
istikrarsızlık öğesi, herhalde en çok şairlerde görülebilecek bir
özellik olacaktır.
• Duygusal iniş-çıkışlar, şairlere birçok durumda esin kaynağı
olmaktadır.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 35
36. Kişilik ve Sanatsal Yaratım
• ‘Titizlik’ adı altında incelenen kişilik tipi ise,
herhalde daha uzun soluklu çalışmak durumunda
olan romancılara daha uygun düşmektedir.
•
• Kısacası, dışarıdan bakıldığında, psikoloji ile
yazını birbirine bağlayan çok sayıda girişim
olduğu sanılsa da, daha yapılacak çok iş var.
• Psikologların yazın insanlarıyla, yazın
insanlarınınsa psikologlarla yakınlaşması, bu iki
vazgeçilmez etkinlik alanını kuşkusuz
güçlendirecek.
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 36
37. Ek: Anlatıbilim
• Anlatısal Çatışma
• Ortam-Özyapı-Olay Ağırlığı
• Kahramanların Kişilik Özellikleri
• Başkişinin/kişilerin İkilemleri ya da Zıtlıkları
• Özdeşlik Süreci
• Anlatı Yeri ve Zamanı
• Anlatının Doruğu
• Açılış Öğesi
5/22/2021 sanat psikolojisi – Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin 37