ไตรสิกขา
•
0 likes•6,983 views
ไตรสิกขา หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา รายวิชา ส16101 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
ไตรสิกขา
- 1. หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา รายวิชา ส16101 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ไตรสิกขา นายธนวุฒิ รัตนดอน โรงเรียนบ้านดู่ (สหราษฎร์วิทยา) สพป. นครราชสีมา เขต 3
- 2. สาระสาคัญ • ไตรสิกขา คือหลักธรรมการฝึกอบรมกาย วาจา ใจ เพื่อให้เกิด ศีล สมาธิ ปัญญา อันเป็นหลักในการพัฒนาตนเองและสังคม เพื่อให้เกิดความสงบสุข
- 3. ให้นักเรียนสังเกตภาพแล้วตอบคาถามต่อไปนี้ • นักเรียนสังเกตเห็นสิ่งใดในภาพ • มีคนมารวมกลุ่มเพื่อ ปฏิบัติธรรมโดยการนั่งสมาธิ • กิจกรรมในภาพเกิดขึ้นที่ใด • ในวัด บริเวณที่มีความสงบเงียบ • บุคคลในภาพปฏิบัติตนอย่างไร • แต่งกายสุภาพเรียบร้อย แต่งชุดขาว ไม่พูดคุยกัน ภาพจาก : วัดพระราม 9 กาญจนาภิเษก
- 4. ให้นักเรียนสังเกตภาพแล้วตอบคาถามต่อไปนี้ • นักเรียนเคยปฏิบัติกิจกรรม ดังภาพหรือไม่ • เคยปฏิบัติกิจกรรมการทาสมาธิ ตั้งแต่ชั้น ป.1-ป.5 • นักเรียนปฏิบัติตนอย่างไร จึงจะเกิดสมาธิ • ต้องรักษาศีล โดยสารวมกาย วาจา ใจ ไม่พูดคุยกันกับเพื่อน ทาจิตให้สงบ ภาพจาก : วัดพระราม 9 กาญจนาภิเษก
- 5. ให้นักเรียนสังเกตภาพแล้วตอบคาถามต่อไปนี้ • การมีสมาธิ เป็นผลดีต่อ นักเรียนอย่างไร • ช่วยให้เรียนรู้ได้รวดเร็ว จาได้ เกิดสติปัญญา ภาพจาก : วัดพระราม 9 กาญจนาภิเษก
- 6. ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้ • ศีล คืออะไร • คือการปฏิบัติตนให้อยู่ในระเบียบวินัย สารวมกาย วาจา ใจ หมายถึง การละเว้นการทาความชั่ว • สมาธิ คืออะไร • คือการพัฒนาใจให้มีความตั้งมั่น มีสติสัมปชัญญะ หมายถึง การทาความดี • ปัญญา คืออะไร • คือการพัฒนาความรู้ให้เกิดการรู้แจ้งตามหลักความจริงมีเหตุมีผล
- 7. ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้ • ไตรสิกขา คืออะไร • คือหลักธรรม 3 ประการ ที่ใช้ในการฝึกอบรมกาย วาจา ใจ เพื่อให้เกิดสติปัญญา ได้แก่ การมีศีล สมาธิ และปัญญา เกิดได้จากการละเว้นความชั่ว กระทาความดี และทาจิตใจ ให้บริสุทธิ์
- 8. ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2-3 คน ศึกษากรณีตัวอย่าง การปฏิบัติตนตามแนวไตรสิกขา ในการดาเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมกันอภิปรายและตอบคาถาม ต่อไปนี้ 1. เหตุใดท่านผู้นี้ได้รับการยกย่องจากคนในชุมชน 2. มีการนาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดาเนินชีวิตอย่างไร
- 9. นางฑิฆัมพร กองสอน อายุ 45 ปี อาชีพเกษตรกร ที่อยู่ปัจจุบัน 82 หมู่ 8 บ้านหนองห้า ตาบลบัวใหญ่ อาเภอนาน้อย จังหวัดน่าน 55150 จบการศึกษาประกาศนียบัตรวิชาชีพ สาขาพาณิชยการบัญชี (ปวช.) วิทยาลัยเทคนิคน่าน นางฑิฆัมพรมีตาแหน่งผู้นากลุ่มในหมู่บ้านหนองห้า หลากหลายตาแหน่งได้พัฒนาพื้นที่ของหมู่บ้านตัวเอง มาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการรวมกลุ่มคนจนที่มีปัญหาที่อยู่อาศัยกับที่ดินทากินทั้งหมด 126 ครอบครัว นาเสนอไปยังภาครัฐ เพื่อจัดทาโครงการการแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัย/ที่ดินทากิน ต.บัวใหญ่ จนสาเร็จ 632 ราย เธอยังได้วางแผนแก้ไขปัญหาหนี้สิน ด้วยการให้สมาชิกได้ไปเรียนรู้ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนาไปพัฒนาอาชีพของตนเอง ลดหนี้สินของครอบครัว และส่งเสริมอาชีพ ทั้งการเลี้ยงหมู เลี้ยงไก่บ้าน เลี้ยงปลา เลี้ยงกบ เลี้ยงวัว เลี้ยงควาย เย็บเสื้อผ้า อีกทั้งเธอยังได้ชวนชาวบ้าน ร่วมกันจัดสวัสดิการร่วมกัน แบบมีส่วนร่วม โดย 1 คน/10 บาท/1 เดือน โดยใช้ชื่อว่าเครือข่ายคนจนตาบลบัวใหญ่เพื่อเอาทุนมากอง รวมกันและแบ่งเป็นสวัสดิการดูแลซึ่งกันและกันตั้งแต่เกิดจนตาย เธอยังเป็นแกนนาในการจัดทาโครงการ สร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมนาสู่การพัฒนาตาบล ตั้งเป้าคุณภาพ 6 ข้อ สะอาด ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด เสียสละ กตัญญู เพื่อให้เด็กและเยาวชนยึดหลักจริยธรรมดังกล่าว จนทาให้ตาบลบัวใหญ่พัฒนากลายเป็น ศูนย์การเรียนรู้ ในกระบวนการจัดทาแผนแม่บทชุมชนพึ่งตนเอง (ประวัติและผลงาน 76 คนดี นาทางปี 2551 จากหนังสือพิมพ์คมชัดลึก 25 พ.ย.-10 ธ.ค.2551)
- 10. ให้นักเรียนตอบคาถามกรณีตัวอย่างการปฏิบัติตนตามแนวไตรสิกขา ในการดาเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ของ นางฑิฆัมพร กองสอน • เหตุใดท่านผู้นี้ได้รับการยกย่องจากคนในชุมชน • ดารงตนเป็นผู้มีศีล สมาธิ ปัญญา นาความรู้ความสามารถ ของตนเองมาพัฒนาชุมชนช่วยให้คนในชุมชนมีชีวิตความเป็นอยู่ ดีขึ้น เสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมให้แก่เด็กและเยาวชน
- 11. ให้นักเรียนตอบคาถามกรณีตัวอย่างการปฏิบัติตนตามแนวไตรสิกขา ในการดาเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ของ นางฑิฆัมพร กองสอน • มีการนาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดาเนินชีวิตอย่างไร • แก้ปัญหาการเป็นหนี้สินของเกษตรกร โดยการ ประกอบอาชีพเสริมเพื่อเพิ่มรายได้ และลดหนี้สิน จัดตั้งกองทุน เพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ตรงตามแนวคิดของเศรษฐกิจ พอเพียงซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของทางสายกลางและ ความไม่ประมาท โดยคานึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การใช้ความรู้ ความสามารถ ความรอบคอบ ความระมัดระวัง และมีคุณธรรมประกอบการทาสิ่งต่าง ๆ
- 13. สรุปความรู้ • ไตรสิกขา คือ หลักธรรมในการปฏิบัติตนให้เกิดศีล สมาธิ ปัญญา เป็นสิ่งควบคุมความประพฤติทั้งกาย วาจา และใจให้ ทาความดี ละเว้นความชั่ว และทาจิตใจให้บริสุทธิ์