Books by Nazif Muhtaroglu
In a letter to M. Ramsey, Hume refers to Malebranche’s work as crucial for understanding his Tre... more In a letter to M. Ramsey, Hume refers to Malebranche’s work as crucial for understanding his Treatise. Malebranche’s influence on Hume is especially evident in his analysis of causality. While Hume agrees that causality in nature cannot be justified, he rejects Malebranche’s occasionalism, which posits God as the sole efficient cause. Instead, Hume offers a more radical critique, undermining the justification of both natural and divine causality, neither of which, according to Hume, provides us an intelligible idea.
Plantinga, in reconstructing Malebranche’s occasionalism to respond to Hume, argues that divine causality is intelligible through a metaphysically necessary connection between cause and effect. However, both Malebranche and Plantinga leave the principle of causality—that every event must have a cause—unexamined. To fully address Hume’s critique, a deeper account of this foundational principle is needed.
To strengthen Plantinga’s response, I propose reconstructing al-Ghazālī’s approach to causality. As a medieval precursor to Malebranche, al-Ghazālī offers a deeper analysis of causality as a necessary connection, a key idea in the debate. While Ibn Sīnā (Avicenna) introduced this concept, he overlooked a crucial distinction between de re and de dicto causal necessity. I argue that al-Ghazālī implicitly grasped this distinction, accepting de dicto necessity while rejecting de re. This enables him to formulate a more robust principle of causality, better equipped to address post-Humean challenges.
Aklın Üç Yüzü: Eleştirel, Çok-Yönlü, Yenilikçi Düşünce, 2022
Bu kitapta eleştirel, çok-yönlü ve yenilikçi düşünceyi (buna “üç-boyutlu düşünce” diyorum) geniş ... more Bu kitapta eleştirel, çok-yönlü ve yenilikçi düşünceyi (buna “üç-boyutlu düşünce” diyorum) geniş kitlelere tanıtmayı amaçlıyorum. Bunu da aklın duygular, sezgi ve otoriteyle ilişkisi üzerinden yapmaya çalışıyorum. Bu kitaptaki konuları ele alırken farklı disiplinleri bir araya getirmeye, geçmişi ve şimdiyi, Doğuyu ve Batıyı, yereli ve globali üç-boyutlu düşünce ekseninde birbiriyle etkileşime sokmaya gayret ettim. Ayrıca farklı yaş gruplarını ve kültürel-entelektüel birikimleri dikkate alan bir anlatım tarzı takip etmeye çalıştım. Bu yüzden, fıkra, hikâye, roman ve masallardan sinemaya, din, bilim ve felsefe tarihine kadar geniş bir yelpazeden getirilen örneklerle konuları daha ilgi çekici ve anlaşılır kılmaya çalıştım.
My aim in writing this book is to examine and introduce to the wider public critical, multifaceted, and innovative thinking. I call this “three-dimensional thinking.” What I examine in this book is our own faculty of “reason,” as the source of three-dimensional thought. In order to keep my examination within reasonable limits, I chose to focus on the relationship of reason with emotions, intuition, and authority. In dealing with these topics, I have tried to bring together various different disciplines, and enable interaction between the past and the present, the east and the west, as well as the local and the global on the axis of three-dimensional thought. I also tried to follow an explanatory style that takes into account diverse age groups and cultural-intellectual backgrounds. For more interesting and accessible content, I included a wide range of examples from a variety of fields such as literature, cinema, cultural anthropology, history of science, philosophy, and religion.
Kavâ‛idu't-Tahavvülât fî Harekâti'z-Zerrât (Parçacıkların Hareketlerindeki Dönüşümün İlkeleri), 2020
Ali Sedâd Bey, Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât (Parçacıkların Hareketlerindeki Dönüşüm... more Ali Sedâd Bey, Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât (Parçacıkların Hareketlerindeki Dönüşümün İlkeleri) adlı eseriyle 19. yüzyıl Avrupa’sındaki atomculuğu, ilk defa olarak da termodinamiği ve Darwin’in doğal seçilim kuramını Türkçe olarak ayrıntılı bir şekilde tanıtır, felsefi bir değerlendirmeye tâbi tutar ve bunların Eşʿari kelâmı perspektifinden nasıl yorumlanabileceğine dair önerilerde bulunur. Kitabı yazış amacını açıklarken Avrupa’da ortaya çıkan yeni (modern) bilimlerin (fünûn-ı cedîde) ülkemizde de tanınmasını sağlamanın yanı sıra bu bilimleri İslâm aleyhine kullanmak isteyenlere de cevap vermek istediğini belirtir. Ali Sedâd modern bilimin İslâm ile çelişmediğini, tam tersine İslâm’ı desteklediğini iddia eder. Bu tezini gerekçelendirmek için atomculuk ve termodinamiğin pek çok noktada Eşʿari kelâmıyla aynı tezlere sahip olduğunu göstermeye çalışır. Ayrıca bu bilimsel teorilerin materyalist bir metafiziğe değil de Eşʿari kelâmındaki vesilecilik (occasionalism) anlayışına sahip bir metafiziğe nasıl oturtulabileceğini enerji, kuvvet ve doğa kanunu gibi kavramları felsefi bir analize tabi tutarak göstermek ister. Kısaca Ali Sedâd bu eseriyle Batı’daki bilimsel gelişmeleri epeyce yakından takip ettiğini gösterir. Fakat daha önemlisi bu gelişmelerin sadece nakilciliğini yapmayıp onların felsefi arka planına dikkat çekerek onları kritik bir değerlendirmeye tâbi tutmakla çağını anlamaya ve onunla hesaplaşmaya çalışan zihni tavrı temsil eden bir örnek- model ortaya koyar.
Felsefe Arkivi / Archives of Philosophy, 2019
Table of Contents
Introduction ix
by Nazif Muhtaroglu
Timeline for Occasionalism xviii
Part On... more Table of Contents
Introduction ix
by Nazif Muhtaroglu
Timeline for Occasionalism xviii
Part One: Occasionalism in the Islamic Tradition
1. Al-Maturīdī’s View of Causality 3
by Nazif Muhtaroglu
2. Al-Ghazālī’s View on Causality 22
by Aladdin M. Yaqub
3. Ibn ʿArabī and the Ashʿarites on Causality 41
by Ozgur Koca
4. Ibn Khaldūn and Occasionalism 61
by Edward Omar Moad
5. Late Ottoman Occasionalists on Modern Science 83
by Nazif Muhtaroglu and Ozgur Koca
Part Two: Occasionalism in the Western Tradition
6. Ashʿarites, Cartesians, and Occasionalism 105
by Nazif Muhtaroglu
7. Cordemoy and the Motives for Cartesian Occasionalism 139
by Andrew Platt
8. Malebranche and Suarez on the Power of Secondary Causes:
A Contemporary Consideration 167
by Fred Ablondi and J. Aaron Simmons
9. Occasionalism and the Powers of Minds 186
by Walter Ott
10. Berkeley’s Strange Semi-Occasionalist Mystery: Finite Minds as Causes 197
by Marc A. Hight
11. Divine Compositionalism as Occasionalism 219
by Walter J. Schultz and Lisanne D’Andrea-Winslow
Appendix: Selected Readings on Occasionalism in English 237
Bibliography 247
Contributors 271
Index 273
Papers by Nazif Muhtaroglu
Religious Studies, 2024
This article critically evaluates Jeffrey Koperski’s decretalism, which presents the laws of natu... more This article critically evaluates Jeffrey Koperski’s decretalism, which presents the laws of nature as divine decrees functioning as constraints rather than dynamic forces. Building on his work, we explore whether his model successfully avoids the implications of occasionalism, as he claims. By analysing his latest publications, we first reconstruct Koperski’s argument and then present three key objections. These include (1) issues related to scientific realism, (2) the principle of simplicity, and (3) the reduction of Koperski’s model to occasionalism. We argue that despite his attempts to
distinguish his framework, Koperski’s model ultimately collapses into occasionalism due to the continuous divine sustenance required for natural processes. By engaging with recent developments in metaphysical and scientific debates, this article highlights the limitations of Koperski’s decretalism.
Religions, 2024
Abstract
In this paper, I explore the problem of human freedom and responsibility in light of cu... more Abstract
In this paper, I explore the problem of human freedom and responsibility in light of current neuroscientific research, particularly focusing on Libet-style experiments. Beginning with a review of significant experiments on the nature of human will, starting with Libet’s influential series from the 1980s, I survey various interpretations of these experiments including those that pose challenges to concepts of human freedom and responsibility. Subsequently, I introduce the perspective of Mehmed Akkirmânî (d. 1760), an Ottoman scholar who advocates for a libertarian view of human freedom within an occasionalist framework and constructs sophisticated arguments against theological determinism. Akkirmânî’s analysis of human will delineates different aspects such as inclinations, intentions, and decisions, positing that humans possess freedom solely in their conscious decisions, thereby suggesting a limited scope of free will. I argue that Akkirmânî’s views are remarkably consonant with contemporary scientific findings and align with some libertarian positions. His occasionalist perspective offers an alternative model to contemporary naturalist physicalism in elucidating the connection between mental and neurophysical states.
Islamic Philosophy of Religion: Essays from Analytic Perspective, 2024
There has been a revival of interest in arguments for God’s uniqueness. There have been several a... more There has been a revival of interest in arguments for God’s uniqueness. There have been several attempts to reconsider and reconstruct medieval discussions as to whether there is only one god. This chapter focuses on a specific argument for divine uniqueness, a famous argument within the Islamic kalām tradition, known as “mutual hindrance by two omnipotent beings”. I shall reconstruct Saʿd al-Dīn al-Taftāzānī’s version of this argument by making use of possible worlds semantics. I propose to extend the discussions around it by relating it to the general way to argue for the existence of God in the kalām tradition and responding to the objections that has been directed to it.
European journal of analytic philosophy
There have been many developments in the field of science and religion over the past few decades.... more There have been many developments in the field of science and religion over the past few decades. One such development is referred to as ‘theology of nature’ (ToN), which is the activity of building or revising theological frameworks in light of contemporary scientific developments, e.g., evolution, chaos theory, and quantum mechanics. Ian Barbour, John Polkinghorne, and Arthur Peacocke, all of whom are Christian thinkers, are the most well-known advocates of this kind of thinking. However, this discourse has not been examined from an Islamic perspective. Given this gap, in this article, we view this strand of thinking from the Ashʿarī school of thought that is part of the Sunnī Islamic kalām tradition. We first review how ToN manifests in the works of the thinkers mentioned earlier. Following this, we highlight the essential principles in Ashʿarism relevant to God, His interaction with the created world, and science. These are then compared with the ideas of the said thinkers. Two ...
Die Welt des Islams, 2014
Sharing Poetic Expressions:, 2011
ABSTRACT
Teklif Dergisi, Sayı 3, 2022
Öncül Analitik Felsefe, 2021
Farklı kategorilerin birbiriyle karıştırılması çağdaş felsefede “kategori hataları” (category mis... more Farklı kategorilerin birbiriyle karıştırılması çağdaş felsefede “kategori hataları” (category mistakes) adıyla bilinir. Söz konusu hatanın bu isimle olmasa da felsefe tarihi boyunca çeşitli bağlamlarda tartışıldığı ve birtakım problemlerin kökeninde yer aldığını biliyoruz. Ancak kategori hatalarının dil, mantık ve matematikle ilişkili olarak daha dikkatlice incelenmesinin 20. yüzyılda başladığını söyleyebiliriz. 20. yüzyıl Batı felsefesindeki iki ana eğilimi oluşturan Kıta felsefesi ve analitik felsefe geleneklerinin kökeninde yer alan iki önemli filozofun da bu hataya dikkat çektiğini görmekteyiz. Bu filozoflar, analitik geleneğin ortaya çıkışında önemli bir rol oynayan Bertrand Russell ve özelde fenomenoloji geleneğinin kurucusu olup Kıta felsefesinin şekillenmesini derinden etkilemiş Edmund Husserl’dir. Adı geçen iki filozofun kategori hatalarını ele aldıkları bağlamlar ve savundukları yaklaşımların muhtemel tarihsel etkileri bu yazının konusunu oluşturuyor.
Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2020
Öz
Tanrı’nın varlığına dair getirilen argümanlar, başarılı kabul edildiği tak- tirde en az bir ta... more Öz
Tanrı’nın varlığına dair getirilen argümanlar, başarılı kabul edildiği tak- tirde en az bir tanrının var olduğunu gösterirler. Acaba kanıtların gösterdiği özelliklere sahip başka tanrılar da var mıdır? Bu sorun, Tanrı’nın tekliği prob- lemi olarak bilinir ve özellikle orta çağ felsefesinde detaylı olarak tartışılmıştır. İslam kelamcılarının bu bağlamda Tanrı’nın tekliğini göstermek için geliştir- dikleri en önemli argümanlardan biri de “burhân-ı temânü”dür. Burhân-ı temânünün modal versiyonuna göre, her mümkün duruma gücü yeten (kâdir- i mutlak, omnipotent) ve iradesinde özgür (fâil-i muhtar) iki tanrının iradeleri mümkün bir durumda çelişkiye yol açar. Dolayısıyla bu özelliklere sahip iki tanrı varsaymak problemlidir. Bu makale, bahsi geçen argümanın başarılı ol- duğunu kabul ederek, her mümkün duruma gücü yeten ama iradeleri zorun- lu olarak aynı olan iki tanrının mümkün olup olmadığını tartışıyor. Bu alter- natifin söz konusu olabileceği senaryoları ele alarak her bir senaryonun prob- lemli sonuçlara yol açtığını savunuyor. Bu çerçevede kelamda “burhân-ı tevârüd” adıyla bilinen argüman da güncellenerek bu argümanın ele alınan tartışmaya nasıl katkıda bulunabileceği gösteriliyor.
Abstract
Arguments for the existence of God, if assumed to be successful, show at most that there is at least one god. What if there are more gods that exemplify the attributes ascribed to God on the basis of these arguments? This is known as the problem of the uniqueness of God and had been discussed extensively in Medieval philosophy. Muslim mutakallimūn offered a famous modal argu- ment for the uniqueness of God, which is known as burhān al-tamānu. Accord- ing to this argument, the postulation of two omnipotent gods that have free will leads to a contradiction in a possible world. Thus, by a reductio argument this postulation is shown to be problematic. In this article, I assume that burhān al-tamānu is successful and consider the case as to whether two gods can have necessarily the same will. After I examine all the scenarios in which this assumption is held to be true, I show that all scenarios lead to problems. In this regard, I make use of another argument formulated by the Muslim mutakallimūn, which is known as burhān al-tawārud. This argument aims to show that two gods having the same will over the same thing leads to problems. After updating this argument, I show its relevance to the discussion in question.
Plantinga and Asharites on Divine Simplicity, 2020
The doctrine of divine simplicity has been upheld across various religious traditions, including ... more The doctrine of divine simplicity has been upheld across various religious traditions, including Christianity and Islam. The mainstream interpretation of divine simplicity identifies God with His attributes. I examine and discuss certain criticisms of this doctrine. I consider Alvin Plantinga's arguments from the recent Western literature, and certain arguments given by 'Abd al-Qāhir Baghdādī and Sa'd al-Dīn al-Taftāzānī from the Ash'arite tradition. After reconstructing these arguments, I discuss two main objections that can be directed to them. Plantinga's criticism aims to indicate some unacceptable consequences of divine simplicity. First, if divine simplicity is accepted, then all the divine attributes would be identical with divine essence, and thus divine attributes would be identical to each other. That is to say, there would be only one attribute if they are all identical. However, this result is not easy to accept given the multiplicity of divine attributes such as omnipotence, omniscience, and omnibenevolence. Second, via similar reasoning, it can be shown that God is not a personal being who created the universe but an abstract object since properties are abstract objects. These absurd consequences follow from divine simplicity. If they are not to be accepted, divine simplicity must be rejected. These arguments exemplify the form of reductio ad absurdum, and the same form of arguing against divine simplicity is also found within the Ash'arite tradition. On the one hand, 'Abd al-Qāhir Baghdādī argues that divine attributes would be identical if divine simplicity is accepted. The identity of divine attributes implies that their scopes are identical as well. However, the scope of divine power and divine knowledge cannot be identical since God knows Himself, but His power does not apply to Himself. Sa'd al-Dīn al-Taftāzānī, on the other hand, holds that attributes are not independent beings but can exist only as dependent upon something else. If divine attributes are assumed to be identical with divine essence, then divine essence would be a dependent being as attributes are. As we have seen, these arguments also purport to show some absurdities following from the doctrine of divine simplicity and deny this doctrine on the basis of those absurdities. Thus, they exemplify the form of reductio ad absurdum as Plantinga's arguments. The first objection that could be directed against the above arguments aims to show that we cannot make any distinction in God since God is absolutely distinct from any other being. Thus, we cannot even differentiate between divine attributes and God's essence. If this is the case, all the arguments considered rely on a mistaken presumption about some kind of distinction between God and divine attributes. I argue that this position is inconsistent with the doctrine of divine simplicity. Divine simplicity is a theoretical position that identifies divine attributes with God. To be able to make that identification, the doctrine already presumes some kind of distinction between God and divine attributes. The second objection does not deny that there is some kind of distinction. It aims to explain it in terms of the distinction between sense and reference as proposed by Frege and analogical predication as introduced by Aquinas. I argue that this attempt is futile and amounts to the first objection.
I would like to thank Safaruk Z. Chowdhury, David S. Jalajel and Edward O. Moad for their feedback on the earlier drafts of this paper.
Öz
Tanrı’nın basitliği doktrini Hristiyanlık ve İslamiyet’in de dahil olduğu çeşitli dini gelenekler tarafından savunulmuş bir düşüncedir. Tanrı’nın basitliği, ana-akım yoruma göre Tanrı’nın sıfatlarının Tanrı’nın kendisiyle aynı olmasını gerekli kılar. Bu makale, Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı yöneltilen birtakım eleştirileri inceleyip tartışmaktadır. Dikkate alınan argümanlar günümüz Batı literatüründen Alvin Plantinga’ya ve Eş‘ari gelenekten ise Abdülkāhir el-Bağdâdî ve Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye aittir. Bu argümanların mantıksal yapısını açığa çıkaracak şekilde yeniden inşası yapıldıktan sonra onlara karşı getirilebilecek iki önemli eleştirinin nasıl yanıtlanabileceği hakkında öneriler sunulmaktadır.
Plantinga’nın Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı getirmiş olduğu eleştiri, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunun yol açacağı kabul edilemez sonuçlar üzerine kuruludur. Eğer Tanrı’nın zatı ilahi sıfatlar ile aynı ise, bu durumda sıfatların hepsi zatıyla aynı olacak, bu sonuç ise sıfatların birbiriyle aynı olmasını beraberinde getirecektir. Bütün sıfatların birbiriyle aynı olması ise sadece tek bir sıfatın olması anlamına gelecektir ki bu hal Tanrı’nın kudret, bilgi vs. gibi farklı sıfatlarının inkârı demektir. Benzer bir akıl yürütmeyle, Tanrı’nın basitliği tezinin, sıfatların soyut nesneler olmasından dolayı, soyut bir nesne olduğu, dolayısıyla evreni yaratabilecek kudret ve iradeye sahip şahsi bir varlık olmadığı sonucuna da yol açtığı gösterilebilir. Olmayana ergiye (kıyâsu’l-hulf, reductio ad absurdum) dayalı bu argümanların benzerlerini Eş‘ari gelenekte de bulmaktayız.
‘Abd al-Qāhir al-Baghdādī, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunda sıfatların da birbirleriyle aynı kabul edilmesi gerekeceğini, bu kabulün ise ilahi ilim ve kudretin taallukatının da aynı olması sonucunu doğuracağını söyler. Ne var ki Allah’ın zatını bildiği halde kudretinin zatına taalluk etmemesi bu iki sıfatın taalluklarının aynı olmadığını, dolayısıyla ilahi basitlik tezinin yanlışlığını gösterir. Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye göre ise sıfatlar kendi başlarına kaim varlıklar değildir, ancak başka bir varlığa bağlı olarak var olabilirler. Eğer Tanrı sıfatlarıyla aynı kabul edilecek olursa, Tanrı’nın da benzer şekilde başkasına bağımlı bir varlık olarak kabul edilmesi gerekir. Görüldüğü üzere, her iki Eş‘ari düşünür de Plantinga’nın argümanlarına benzer şekilde olmayana ergiye dayalı bir akıl yürütme yöntemini takip ederek Tanrı’nın basitliği doktrinini eleştirmektedir.
Bu argümanlar, Tanrı ve sıfatları arasında bir ayrım olduğu varsayımından hareketle kurulmuştur. Nitekim hiçbir şekilde ayrım yapılamayacak olsa ne diye sıfatların ilahi zat ile aynı olduğu tezi savunulmaya çalışılsın. Bu argümanlara getirilecek eleştirilerin de böyle bir ayrımı büsbütün reddetmeden Tanrı ve sıfatları arasındaki ayniyeti açıklayan bir modele dayanması gerekir. Bu açıdan dikkate alınabilecek en seviyeli eleştiri, Frege’nin manâ (Sinn/sense) ve gönderim/mâsadak (Bedeutung/referent) ayrımına atıfla yapılacak bir ayniyet söylemine dayanabilir. Edward Feser bu ayrıma dayalı bir basitlik tezini Aquinas’ın analojik yüklemleme teziyle de destekleyerek savunmaktadır. Fakat böyle bir savunmanın da, yakından incelendiğinde, başarılı olamadığı görülecektir.
Ali Sedâd, Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât , 2020
Ali Sedâd Bey (1858-1900), büyük tarihçi, hukukçu ve devlet adamı Ahmed Cevdet Paşa’nın (ö. 1895)... more Ali Sedâd Bey (1858-1900), büyük tarihçi, hukukçu ve devlet adamı Ahmed Cevdet Paşa’nın (ö. 1895) oğludur. Bugüne kadar Ali Sedâd hakkında esaslı bir araştırma yapılmadığı için, hayatı hakkında bilinenler birkaç ansiklopedi maddesinden ibaret olup bunların yetersiz kısmen de yanlış ve tartışmalı olduğu kolaylıkla söylenebilir. Fakat, yaptığımız araştırmalar sonucunda Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve bazı özel arşiv koleksiyonlarında kendisine dair daha geniş ve sağlam bilgiye ulaşmış bulunuyoruz.
Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât Üzerine Bir Değerlendirme, 2020
Ali Sedâd Bey Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât (Parçacıkların Hareketlerindeki Dönüşümü... more Ali Sedâd Bey Kavâʿidu’t-Tahavvülât fî Harekâti’z-Zerrât (Parçacıkların Hareketlerindeki Dönüşümün İlkeleri) adlı eseriyle 19. yüzyıl Avrupa’sındaki atomculuğu, ilk defa olarak da termodinamiği ve Darwin’in doğal seçilim kuramını Türkçe olarak ayrıntılı bir şekilde tanıtır, felsefi bir değerlendirmeye tâbi tutar ve bunların Eşʿari kelâmı perspektifinden nasıl yorumlanabileceğine dair önerilerde bulunur. Kitabı yazış amacını açıklarken Avrupa’da ortaya çıkan yeni (modern) bilimlerin (fünûn-ı cedîde) ülkemizde de tanınmasını sağlamanın yanı sıra bu bilimleri İslâm aleyhine kullanmak isteyenlere de cevap vermek istediğini belirtir. Ali Sedâd modern bilimin İslâm ile çelişmediğini, tam tersine İslâm’ı desteklediğini iddia eder. Bu tezini gerekçelendirmek için atomculuk ve termodinamiğin pek çok noktada Eşʿari kelâmıyla aynı tezlere sahip olduğunu göstermeye çalışır. Ayrıca bu bilimsel teorilerin materyalist bir metafiziğe değil de Eşʿari kelâmındaki vesilecilik (occasionalism) anlayışına sahip bir metafiziğe nasıl oturtulabileceğini enerji, kuvvet ve doğa kanunu gibi kavramları felsefi bir analize tabi tutarak göstermek ister. Kısaca Ali Sedâd bu eseriyle Batı’daki bilimsel gelişmeleri epeyce yakından takip ettiğini gösterir. Fakat daha önemlisi bu gelişmelerin sadece nakilciliğini yapmayıp onların felsefiarka planına dikkat çekerek onları kritik bir değerlendirmeye tâbi tutmakla çağını anlamaya ve onunla hesaplaşmaya çalışan zihni tavrı temsil eden bir örnek- model ortaya koyar.
Uploads
Books by Nazif Muhtaroglu
Plantinga, in reconstructing Malebranche’s occasionalism to respond to Hume, argues that divine causality is intelligible through a metaphysically necessary connection between cause and effect. However, both Malebranche and Plantinga leave the principle of causality—that every event must have a cause—unexamined. To fully address Hume’s critique, a deeper account of this foundational principle is needed.
To strengthen Plantinga’s response, I propose reconstructing al-Ghazālī’s approach to causality. As a medieval precursor to Malebranche, al-Ghazālī offers a deeper analysis of causality as a necessary connection, a key idea in the debate. While Ibn Sīnā (Avicenna) introduced this concept, he overlooked a crucial distinction between de re and de dicto causal necessity. I argue that al-Ghazālī implicitly grasped this distinction, accepting de dicto necessity while rejecting de re. This enables him to formulate a more robust principle of causality, better equipped to address post-Humean challenges.
My aim in writing this book is to examine and introduce to the wider public critical, multifaceted, and innovative thinking. I call this “three-dimensional thinking.” What I examine in this book is our own faculty of “reason,” as the source of three-dimensional thought. In order to keep my examination within reasonable limits, I chose to focus on the relationship of reason with emotions, intuition, and authority. In dealing with these topics, I have tried to bring together various different disciplines, and enable interaction between the past and the present, the east and the west, as well as the local and the global on the axis of three-dimensional thought. I also tried to follow an explanatory style that takes into account diverse age groups and cultural-intellectual backgrounds. For more interesting and accessible content, I included a wide range of examples from a variety of fields such as literature, cinema, cultural anthropology, history of science, philosophy, and religion.
The 51st issue of the Archives of Philosophy, focusing on "Young Logicians and Tendency of Logic"
Web: https://bitly.com/felsefearkivi51
PDF: https://bitly.com/felsefearkivi51pdf (5 Mb)
Tweet: https://twitter.com/FArkivi/status/1222804786027859969
Introduction ix
by Nazif Muhtaroglu
Timeline for Occasionalism xviii
Part One: Occasionalism in the Islamic Tradition
1. Al-Maturīdī’s View of Causality 3
by Nazif Muhtaroglu
2. Al-Ghazālī’s View on Causality 22
by Aladdin M. Yaqub
3. Ibn ʿArabī and the Ashʿarites on Causality 41
by Ozgur Koca
4. Ibn Khaldūn and Occasionalism 61
by Edward Omar Moad
5. Late Ottoman Occasionalists on Modern Science 83
by Nazif Muhtaroglu and Ozgur Koca
Part Two: Occasionalism in the Western Tradition
6. Ashʿarites, Cartesians, and Occasionalism 105
by Nazif Muhtaroglu
7. Cordemoy and the Motives for Cartesian Occasionalism 139
by Andrew Platt
8. Malebranche and Suarez on the Power of Secondary Causes:
A Contemporary Consideration 167
by Fred Ablondi and J. Aaron Simmons
9. Occasionalism and the Powers of Minds 186
by Walter Ott
10. Berkeley’s Strange Semi-Occasionalist Mystery: Finite Minds as Causes 197
by Marc A. Hight
11. Divine Compositionalism as Occasionalism 219
by Walter J. Schultz and Lisanne D’Andrea-Winslow
Appendix: Selected Readings on Occasionalism in English 237
Bibliography 247
Contributors 271
Index 273
Papers by Nazif Muhtaroglu
distinguish his framework, Koperski’s model ultimately collapses into occasionalism due to the continuous divine sustenance required for natural processes. By engaging with recent developments in metaphysical and scientific debates, this article highlights the limitations of Koperski’s decretalism.
In this paper, I explore the problem of human freedom and responsibility in light of current neuroscientific research, particularly focusing on Libet-style experiments. Beginning with a review of significant experiments on the nature of human will, starting with Libet’s influential series from the 1980s, I survey various interpretations of these experiments including those that pose challenges to concepts of human freedom and responsibility. Subsequently, I introduce the perspective of Mehmed Akkirmânî (d. 1760), an Ottoman scholar who advocates for a libertarian view of human freedom within an occasionalist framework and constructs sophisticated arguments against theological determinism. Akkirmânî’s analysis of human will delineates different aspects such as inclinations, intentions, and decisions, positing that humans possess freedom solely in their conscious decisions, thereby suggesting a limited scope of free will. I argue that Akkirmânî’s views are remarkably consonant with contemporary scientific findings and align with some libertarian positions. His occasionalist perspective offers an alternative model to contemporary naturalist physicalism in elucidating the connection between mental and neurophysical states.
Tanrı’nın varlığına dair getirilen argümanlar, başarılı kabul edildiği tak- tirde en az bir tanrının var olduğunu gösterirler. Acaba kanıtların gösterdiği özelliklere sahip başka tanrılar da var mıdır? Bu sorun, Tanrı’nın tekliği prob- lemi olarak bilinir ve özellikle orta çağ felsefesinde detaylı olarak tartışılmıştır. İslam kelamcılarının bu bağlamda Tanrı’nın tekliğini göstermek için geliştir- dikleri en önemli argümanlardan biri de “burhân-ı temânü”dür. Burhân-ı temânünün modal versiyonuna göre, her mümkün duruma gücü yeten (kâdir- i mutlak, omnipotent) ve iradesinde özgür (fâil-i muhtar) iki tanrının iradeleri mümkün bir durumda çelişkiye yol açar. Dolayısıyla bu özelliklere sahip iki tanrı varsaymak problemlidir. Bu makale, bahsi geçen argümanın başarılı ol- duğunu kabul ederek, her mümkün duruma gücü yeten ama iradeleri zorun- lu olarak aynı olan iki tanrının mümkün olup olmadığını tartışıyor. Bu alter- natifin söz konusu olabileceği senaryoları ele alarak her bir senaryonun prob- lemli sonuçlara yol açtığını savunuyor. Bu çerçevede kelamda “burhân-ı tevârüd” adıyla bilinen argüman da güncellenerek bu argümanın ele alınan tartışmaya nasıl katkıda bulunabileceği gösteriliyor.
Abstract
Arguments for the existence of God, if assumed to be successful, show at most that there is at least one god. What if there are more gods that exemplify the attributes ascribed to God on the basis of these arguments? This is known as the problem of the uniqueness of God and had been discussed extensively in Medieval philosophy. Muslim mutakallimūn offered a famous modal argu- ment for the uniqueness of God, which is known as burhān al-tamānu. Accord- ing to this argument, the postulation of two omnipotent gods that have free will leads to a contradiction in a possible world. Thus, by a reductio argument this postulation is shown to be problematic. In this article, I assume that burhān al-tamānu is successful and consider the case as to whether two gods can have necessarily the same will. After I examine all the scenarios in which this assumption is held to be true, I show that all scenarios lead to problems. In this regard, I make use of another argument formulated by the Muslim mutakallimūn, which is known as burhān al-tawārud. This argument aims to show that two gods having the same will over the same thing leads to problems. After updating this argument, I show its relevance to the discussion in question.
I would like to thank Safaruk Z. Chowdhury, David S. Jalajel and Edward O. Moad for their feedback on the earlier drafts of this paper.
Öz
Tanrı’nın basitliği doktrini Hristiyanlık ve İslamiyet’in de dahil olduğu çeşitli dini gelenekler tarafından savunulmuş bir düşüncedir. Tanrı’nın basitliği, ana-akım yoruma göre Tanrı’nın sıfatlarının Tanrı’nın kendisiyle aynı olmasını gerekli kılar. Bu makale, Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı yöneltilen birtakım eleştirileri inceleyip tartışmaktadır. Dikkate alınan argümanlar günümüz Batı literatüründen Alvin Plantinga’ya ve Eş‘ari gelenekten ise Abdülkāhir el-Bağdâdî ve Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye aittir. Bu argümanların mantıksal yapısını açığa çıkaracak şekilde yeniden inşası yapıldıktan sonra onlara karşı getirilebilecek iki önemli eleştirinin nasıl yanıtlanabileceği hakkında öneriler sunulmaktadır.
Plantinga’nın Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı getirmiş olduğu eleştiri, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunun yol açacağı kabul edilemez sonuçlar üzerine kuruludur. Eğer Tanrı’nın zatı ilahi sıfatlar ile aynı ise, bu durumda sıfatların hepsi zatıyla aynı olacak, bu sonuç ise sıfatların birbiriyle aynı olmasını beraberinde getirecektir. Bütün sıfatların birbiriyle aynı olması ise sadece tek bir sıfatın olması anlamına gelecektir ki bu hal Tanrı’nın kudret, bilgi vs. gibi farklı sıfatlarının inkârı demektir. Benzer bir akıl yürütmeyle, Tanrı’nın basitliği tezinin, sıfatların soyut nesneler olmasından dolayı, soyut bir nesne olduğu, dolayısıyla evreni yaratabilecek kudret ve iradeye sahip şahsi bir varlık olmadığı sonucuna da yol açtığı gösterilebilir. Olmayana ergiye (kıyâsu’l-hulf, reductio ad absurdum) dayalı bu argümanların benzerlerini Eş‘ari gelenekte de bulmaktayız.
‘Abd al-Qāhir al-Baghdādī, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunda sıfatların da birbirleriyle aynı kabul edilmesi gerekeceğini, bu kabulün ise ilahi ilim ve kudretin taallukatının da aynı olması sonucunu doğuracağını söyler. Ne var ki Allah’ın zatını bildiği halde kudretinin zatına taalluk etmemesi bu iki sıfatın taalluklarının aynı olmadığını, dolayısıyla ilahi basitlik tezinin yanlışlığını gösterir. Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye göre ise sıfatlar kendi başlarına kaim varlıklar değildir, ancak başka bir varlığa bağlı olarak var olabilirler. Eğer Tanrı sıfatlarıyla aynı kabul edilecek olursa, Tanrı’nın da benzer şekilde başkasına bağımlı bir varlık olarak kabul edilmesi gerekir. Görüldüğü üzere, her iki Eş‘ari düşünür de Plantinga’nın argümanlarına benzer şekilde olmayana ergiye dayalı bir akıl yürütme yöntemini takip ederek Tanrı’nın basitliği doktrinini eleştirmektedir.
Bu argümanlar, Tanrı ve sıfatları arasında bir ayrım olduğu varsayımından hareketle kurulmuştur. Nitekim hiçbir şekilde ayrım yapılamayacak olsa ne diye sıfatların ilahi zat ile aynı olduğu tezi savunulmaya çalışılsın. Bu argümanlara getirilecek eleştirilerin de böyle bir ayrımı büsbütün reddetmeden Tanrı ve sıfatları arasındaki ayniyeti açıklayan bir modele dayanması gerekir. Bu açıdan dikkate alınabilecek en seviyeli eleştiri, Frege’nin manâ (Sinn/sense) ve gönderim/mâsadak (Bedeutung/referent) ayrımına atıfla yapılacak bir ayniyet söylemine dayanabilir. Edward Feser bu ayrıma dayalı bir basitlik tezini Aquinas’ın analojik yüklemleme teziyle de destekleyerek savunmaktadır. Fakat böyle bir savunmanın da, yakından incelendiğinde, başarılı olamadığı görülecektir.
Plantinga, in reconstructing Malebranche’s occasionalism to respond to Hume, argues that divine causality is intelligible through a metaphysically necessary connection between cause and effect. However, both Malebranche and Plantinga leave the principle of causality—that every event must have a cause—unexamined. To fully address Hume’s critique, a deeper account of this foundational principle is needed.
To strengthen Plantinga’s response, I propose reconstructing al-Ghazālī’s approach to causality. As a medieval precursor to Malebranche, al-Ghazālī offers a deeper analysis of causality as a necessary connection, a key idea in the debate. While Ibn Sīnā (Avicenna) introduced this concept, he overlooked a crucial distinction between de re and de dicto causal necessity. I argue that al-Ghazālī implicitly grasped this distinction, accepting de dicto necessity while rejecting de re. This enables him to formulate a more robust principle of causality, better equipped to address post-Humean challenges.
My aim in writing this book is to examine and introduce to the wider public critical, multifaceted, and innovative thinking. I call this “three-dimensional thinking.” What I examine in this book is our own faculty of “reason,” as the source of three-dimensional thought. In order to keep my examination within reasonable limits, I chose to focus on the relationship of reason with emotions, intuition, and authority. In dealing with these topics, I have tried to bring together various different disciplines, and enable interaction between the past and the present, the east and the west, as well as the local and the global on the axis of three-dimensional thought. I also tried to follow an explanatory style that takes into account diverse age groups and cultural-intellectual backgrounds. For more interesting and accessible content, I included a wide range of examples from a variety of fields such as literature, cinema, cultural anthropology, history of science, philosophy, and religion.
The 51st issue of the Archives of Philosophy, focusing on "Young Logicians and Tendency of Logic"
Web: https://bitly.com/felsefearkivi51
PDF: https://bitly.com/felsefearkivi51pdf (5 Mb)
Tweet: https://twitter.com/FArkivi/status/1222804786027859969
Introduction ix
by Nazif Muhtaroglu
Timeline for Occasionalism xviii
Part One: Occasionalism in the Islamic Tradition
1. Al-Maturīdī’s View of Causality 3
by Nazif Muhtaroglu
2. Al-Ghazālī’s View on Causality 22
by Aladdin M. Yaqub
3. Ibn ʿArabī and the Ashʿarites on Causality 41
by Ozgur Koca
4. Ibn Khaldūn and Occasionalism 61
by Edward Omar Moad
5. Late Ottoman Occasionalists on Modern Science 83
by Nazif Muhtaroglu and Ozgur Koca
Part Two: Occasionalism in the Western Tradition
6. Ashʿarites, Cartesians, and Occasionalism 105
by Nazif Muhtaroglu
7. Cordemoy and the Motives for Cartesian Occasionalism 139
by Andrew Platt
8. Malebranche and Suarez on the Power of Secondary Causes:
A Contemporary Consideration 167
by Fred Ablondi and J. Aaron Simmons
9. Occasionalism and the Powers of Minds 186
by Walter Ott
10. Berkeley’s Strange Semi-Occasionalist Mystery: Finite Minds as Causes 197
by Marc A. Hight
11. Divine Compositionalism as Occasionalism 219
by Walter J. Schultz and Lisanne D’Andrea-Winslow
Appendix: Selected Readings on Occasionalism in English 237
Bibliography 247
Contributors 271
Index 273
distinguish his framework, Koperski’s model ultimately collapses into occasionalism due to the continuous divine sustenance required for natural processes. By engaging with recent developments in metaphysical and scientific debates, this article highlights the limitations of Koperski’s decretalism.
In this paper, I explore the problem of human freedom and responsibility in light of current neuroscientific research, particularly focusing on Libet-style experiments. Beginning with a review of significant experiments on the nature of human will, starting with Libet’s influential series from the 1980s, I survey various interpretations of these experiments including those that pose challenges to concepts of human freedom and responsibility. Subsequently, I introduce the perspective of Mehmed Akkirmânî (d. 1760), an Ottoman scholar who advocates for a libertarian view of human freedom within an occasionalist framework and constructs sophisticated arguments against theological determinism. Akkirmânî’s analysis of human will delineates different aspects such as inclinations, intentions, and decisions, positing that humans possess freedom solely in their conscious decisions, thereby suggesting a limited scope of free will. I argue that Akkirmânî’s views are remarkably consonant with contemporary scientific findings and align with some libertarian positions. His occasionalist perspective offers an alternative model to contemporary naturalist physicalism in elucidating the connection between mental and neurophysical states.
Tanrı’nın varlığına dair getirilen argümanlar, başarılı kabul edildiği tak- tirde en az bir tanrının var olduğunu gösterirler. Acaba kanıtların gösterdiği özelliklere sahip başka tanrılar da var mıdır? Bu sorun, Tanrı’nın tekliği prob- lemi olarak bilinir ve özellikle orta çağ felsefesinde detaylı olarak tartışılmıştır. İslam kelamcılarının bu bağlamda Tanrı’nın tekliğini göstermek için geliştir- dikleri en önemli argümanlardan biri de “burhân-ı temânü”dür. Burhân-ı temânünün modal versiyonuna göre, her mümkün duruma gücü yeten (kâdir- i mutlak, omnipotent) ve iradesinde özgür (fâil-i muhtar) iki tanrının iradeleri mümkün bir durumda çelişkiye yol açar. Dolayısıyla bu özelliklere sahip iki tanrı varsaymak problemlidir. Bu makale, bahsi geçen argümanın başarılı ol- duğunu kabul ederek, her mümkün duruma gücü yeten ama iradeleri zorun- lu olarak aynı olan iki tanrının mümkün olup olmadığını tartışıyor. Bu alter- natifin söz konusu olabileceği senaryoları ele alarak her bir senaryonun prob- lemli sonuçlara yol açtığını savunuyor. Bu çerçevede kelamda “burhân-ı tevârüd” adıyla bilinen argüman da güncellenerek bu argümanın ele alınan tartışmaya nasıl katkıda bulunabileceği gösteriliyor.
Abstract
Arguments for the existence of God, if assumed to be successful, show at most that there is at least one god. What if there are more gods that exemplify the attributes ascribed to God on the basis of these arguments? This is known as the problem of the uniqueness of God and had been discussed extensively in Medieval philosophy. Muslim mutakallimūn offered a famous modal argu- ment for the uniqueness of God, which is known as burhān al-tamānu. Accord- ing to this argument, the postulation of two omnipotent gods that have free will leads to a contradiction in a possible world. Thus, by a reductio argument this postulation is shown to be problematic. In this article, I assume that burhān al-tamānu is successful and consider the case as to whether two gods can have necessarily the same will. After I examine all the scenarios in which this assumption is held to be true, I show that all scenarios lead to problems. In this regard, I make use of another argument formulated by the Muslim mutakallimūn, which is known as burhān al-tawārud. This argument aims to show that two gods having the same will over the same thing leads to problems. After updating this argument, I show its relevance to the discussion in question.
I would like to thank Safaruk Z. Chowdhury, David S. Jalajel and Edward O. Moad for their feedback on the earlier drafts of this paper.
Öz
Tanrı’nın basitliği doktrini Hristiyanlık ve İslamiyet’in de dahil olduğu çeşitli dini gelenekler tarafından savunulmuş bir düşüncedir. Tanrı’nın basitliği, ana-akım yoruma göre Tanrı’nın sıfatlarının Tanrı’nın kendisiyle aynı olmasını gerekli kılar. Bu makale, Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı yöneltilen birtakım eleştirileri inceleyip tartışmaktadır. Dikkate alınan argümanlar günümüz Batı literatüründen Alvin Plantinga’ya ve Eş‘ari gelenekten ise Abdülkāhir el-Bağdâdî ve Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye aittir. Bu argümanların mantıksal yapısını açığa çıkaracak şekilde yeniden inşası yapıldıktan sonra onlara karşı getirilebilecek iki önemli eleştirinin nasıl yanıtlanabileceği hakkında öneriler sunulmaktadır.
Plantinga’nın Tanrı’nın basitliği doktrinine karşı getirmiş olduğu eleştiri, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunun yol açacağı kabul edilemez sonuçlar üzerine kuruludur. Eğer Tanrı’nın zatı ilahi sıfatlar ile aynı ise, bu durumda sıfatların hepsi zatıyla aynı olacak, bu sonuç ise sıfatların birbiriyle aynı olmasını beraberinde getirecektir. Bütün sıfatların birbiriyle aynı olması ise sadece tek bir sıfatın olması anlamına gelecektir ki bu hal Tanrı’nın kudret, bilgi vs. gibi farklı sıfatlarının inkârı demektir. Benzer bir akıl yürütmeyle, Tanrı’nın basitliği tezinin, sıfatların soyut nesneler olmasından dolayı, soyut bir nesne olduğu, dolayısıyla evreni yaratabilecek kudret ve iradeye sahip şahsi bir varlık olmadığı sonucuna da yol açtığı gösterilebilir. Olmayana ergiye (kıyâsu’l-hulf, reductio ad absurdum) dayalı bu argümanların benzerlerini Eş‘ari gelenekte de bulmaktayız.
‘Abd al-Qāhir al-Baghdādī, Tanrı’nın sıfatları ile aynı kabul edilmesi durumunda sıfatların da birbirleriyle aynı kabul edilmesi gerekeceğini, bu kabulün ise ilahi ilim ve kudretin taallukatının da aynı olması sonucunu doğuracağını söyler. Ne var ki Allah’ın zatını bildiği halde kudretinin zatına taalluk etmemesi bu iki sıfatın taalluklarının aynı olmadığını, dolayısıyla ilahi basitlik tezinin yanlışlığını gösterir. Sa‘düddîn et-Teftâzânî’ye göre ise sıfatlar kendi başlarına kaim varlıklar değildir, ancak başka bir varlığa bağlı olarak var olabilirler. Eğer Tanrı sıfatlarıyla aynı kabul edilecek olursa, Tanrı’nın da benzer şekilde başkasına bağımlı bir varlık olarak kabul edilmesi gerekir. Görüldüğü üzere, her iki Eş‘ari düşünür de Plantinga’nın argümanlarına benzer şekilde olmayana ergiye dayalı bir akıl yürütme yöntemini takip ederek Tanrı’nın basitliği doktrinini eleştirmektedir.
Bu argümanlar, Tanrı ve sıfatları arasında bir ayrım olduğu varsayımından hareketle kurulmuştur. Nitekim hiçbir şekilde ayrım yapılamayacak olsa ne diye sıfatların ilahi zat ile aynı olduğu tezi savunulmaya çalışılsın. Bu argümanlara getirilecek eleştirilerin de böyle bir ayrımı büsbütün reddetmeden Tanrı ve sıfatları arasındaki ayniyeti açıklayan bir modele dayanması gerekir. Bu açıdan dikkate alınabilecek en seviyeli eleştiri, Frege’nin manâ (Sinn/sense) ve gönderim/mâsadak (Bedeutung/referent) ayrımına atıfla yapılacak bir ayniyet söylemine dayanabilir. Edward Feser bu ayrıma dayalı bir basitlik tezini Aquinas’ın analojik yüklemleme teziyle de destekleyerek savunmaktadır. Fakat böyle bir savunmanın da, yakından incelendiğinde, başarılı olamadığı görülecektir.
ABSTRACT: One of the classical arguments for the existence of God is the ontological argument. In the second half of the twentieth century, this argument was updated, and triggered new philosophical discussions under the title of "modal ontological argument." These discussions have expanded with the emergence of the modal versions of the cosmological argument. However, despite the intense interest in arguments for the existence of God, the contemporary scholarship in the philosophy of religion largely overlooks the problem as to whether God is unique or not. In this paper, I aim to update Taftazānī's argument for the uniqueness of God by means of the conceptual tools of the possible world semantics. Taftazānī's argument is known as burhān al-tamānu in the Islamic kalām, and aims to show that postulating two omnipotent gods will result in contradictions due to a possible conflict between the two divine wills. The term tamānu refers to the conflict between these wills. So, I argue that this argument, supplemented by the conclusion of the modal ontological or cosmological argument, shows that there is only one God. I call this extended argument “A Modal Argument for the Uniqueness of God.”
Abstract: In this paper, I propose to expose the logical structure al-Bāqillānī’s argument for the existence of God and argue that it presents a distinctive type of argument that cannot be classified under the classical types of ontological, cosmological, and design arguments. The peculiarity of al-Bāqillānī’s argument is related to the concept of God it presupposes. Developing Herbert Davidson’s insights regarding this argu- ment and criticizing Majid Fakhry’s interpretation of it, I aim to clarify this concept of God by the concept of agency. In a nutshell, I argue that al-Bāqillānī presents a distinctive type of argument for the existence of God, which I propose calling the “cosmological argument from agency.” I consider it cosmological because it is an inference from the universe to the existence of God. Nonetheless, it is different from the classical versions of the cosmological argument for that the concept of agency and the idea of a personal deity play a central role in this argument.
Öz: Mehmet Bulğen'in Klasik İslâm Düşüncesinde Atomculuk Eleştirileri adlı eseri kelam, felsefe, zahirilik gibi İslam düşünce tarihinde derin etki bırakmış entelektüel geleneklere mensup dü-şünürlerin kelam atomculuğuna getirdikleri eleştirileri konu edinmektedir. Eser bu eleştirileri birincil ve ikincil kaynakları çok iyi kullanarak sunmakta yer yer atomcu görüşlerin bu eleşti-rilere getirdiği ve getirebileceği cevaplara da işaret etmektedir. Yazar atomculuk eleştirileri bağlamında ortaya çıkan tartışmaları iyi sunmakla beraber tartışılan görüşler arasında hangi-sinin daha iyi savunulduğu konusunda tam bir görüş serdetmemektedir.
Plantinga, in reconstructing Malebranche’s occasionalism to respond to Hume, argues that divine causality is intelligible through a metaphysically necessary connection between cause and effect. However, both Malebranche and Plantinga leave the principle of causality—that every event must have a cause—unexamined. To fully address Hume’s critique, a deeper account of this foundational principle is needed.
To strengthen Plantinga’s response, I propose reconstructing al-Ghazālī’s approach to causality. As a medieval precursor to Malebranche, al-Ghazālī offers a deeper analysis of causality as a necessary connection, a key idea in the debate. While Ibn Sīnā (Avicenna) introduced this concept, he overlooked a crucial distinction between de re and de dicto causal necessity. I argue that al-Ghazālī implicitly grasped this distinction, accepting de dicto necessity while rejecting de re. This enables him to formulate a more robust principle of causality, better equipped to address post-Humean challenges.
Link: https://www.youtube.com/watch?v=5TzCmMY8OpE&ab_channel=FEIISP