| dbo:abstract
|
- La cabaletta és una forma d'ària a l'òpera italiana del segle xix. Normalment es refereix específicament a la segona meitat d'una ària doble: un moviment més ràpid, més animat o més rítmic, després d'una secció de cantabile. Amb Donizetti i Bellini va assumir un caràcter més dramàtic i es va tornar més lenta. Generalment la cabaletta representa una intensificació de les emocions o una irresoluble presa de decisió, representada musicalment mitjançant l'acceleració del ritme, sovint provocada per la intervenció d'un altre personatge o del cor en el que s'anomena tempo di mezzo, que la separa del cantabile, que és la part en què s'expressen sentiments. La cabaletta va sorgir com una evolució de les àries de principis del segle xix que contenien que estructura única, cap a unes àries més elaborades amb moviments musicalment diferents, amb dues seccions ben contrastades amb tempos diferents. El terme es definia per primera vegada el 1826. Té una estructura repetitiva que consta de dues estrofes seguides per variacions embellides. La cabaletta típicament acaba amb una coda, sovint virtuosa. Algunes exemples clàssics de cabaletta són les àries "Non più mesta" de La Cenerentola de Rossini (1817), "Vien diletto, è in ciel la luna" de I puritani de Bellini (1835), "Possente amor mi chiama" de Rigoletto de Verdi (1851) i "Di quella pira" de Il trovatore de Verdi (1853). (ca)
- Cabaletta (frz. cavalette, von ital. cobbola: „Strophe“) ist ein Begriff für eine Arienform oder für einen Schluss-Satz in einer Arie. Im 18. Jahrhundert ist eine Cabaletta eine kurze, einfache Arie, die aus einer Strophe besteht. Seit dem frühen 19. Jahrhundert kann die Cabaletta den Schlusssatz einer Arie (wie der Cavatine) oder eines Duetts in der italienischen Oper bilden. Während der erste Satz (oft mit Cantabile bezeichnet) in gemäßigtem Tempo gehalten ist, bildet die Cabaletta einen Stretta-Schluss, ist also schneller und für die Singstimmen virtuoser gehalten, während das Orchester einen prägnanten Rhythmus wiederholt. Ein spätes Beispiel einer Cabaletta zeigt sich in der Arie der Violetta im 1. Akt von Giuseppe Verdis La traviata (1853). Die Cabaletta wird in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts durch die einsätzige Arie verdrängt. (de)
- Cabaletta is a two-part musical form particularly favored for arias in 19th century Italian opera in the belcanto era until about the 1860s during which it was one of the era's most important elements. More properly, a cabaletta is a more animated section following the songlike cantabile. It often introduces a complication or intensification of emotion in the plot. Some sources suggest that the word derives from the Italian cobola (couplet). Another theory suggests that it derives from the Italian cavallo (horse), a reference to the pulsating rhythm of a galloping horse which forms the accompaniment of many famous cabalettas. The cabaletta was formed as part of an evolution from early 19th century arias containing two contrasting sections at different tempi within a single structure into more elaborate arias with musically distinct movements. The term itself was first defined in 1826 in Pietro Lichtenthal's Dizionario. It has a repetitive structure consisting of two stanzas followed by embellished variations. The cabaletta typically ends with a coda, often a very virtuosic one. Classic examples include "Non più mesta" from La Cenerentola by Rossini (1817), "Vien diletto, è in ciel la luna" from I puritani by Bellini (1835), and "Di quella pira" from Verdi's Il trovatore (1853). In later parlance, cabaletta came to refer to the fast final part of any operatic vocal ensemble, usually a duet, rather than just a solo aria. For example, the duet between Gilda and Rigoletto in Act 1, Scene 2 of Rigoletto ends with a relatively slow cabaletta, whereas the cabaletta for their duet in the finale of Act 2 is quite rousing. The cabaletta is often used to convey strong emotions: overwhelming happiness (Linda's famous cabaletta "O luce di quest'anima" from Donizetti's Linda di Chamounix), great sorrow (Lucia's "Spargi d'amaro pianto" from Lucia di Lammermoor), or timeless love (Lindoro's short cabaletta from Rossini's L'italiana in Algeri). Rossini wrote at least one or even more cabalettas for all major characters in his operas. For example, L'italiana in Algeri contains two cabalettas for Lindoro, three cabalettas for Isabella, one cabaletta for Mustafa, and one for Taddeo. If the final parts of the ensembles are included, the total is almost sixteen cabalettas. Giuseppe Verdi continued to adapt the cantabile–cabaletta formula to great emotional and dramatic effect, before largely abandoning it by 1862 as a solo piece with Don Carlo's "Egli è salvo" in "La forza del destino". A famous Verdian cabaletta appears in his 1853 La traviata in act 1. It follows Violetta's pensive "È strano! è strano...Ah fors'è lui" in which she considers that the man whom she has just met may be the one for her. But this leads by degrees to her resolve to remain "always free" in "Sempre libera", with its rapid and defiant pyrotechnics. Verdi's 1846 Attila is regarded by contemporaneous critics as the "height of cabalettismo". (en)
- Cabaletta es un término musical italiano con el que se identifica la segunda parte del aria en la ópera del siglo XIX, de un ritmo más animado que el de la precedente, llamada cavatina o cantabile. Generalmente la cabaletta representa una intensificación de las emociones o una irresoluble toma de decisión, representada musicalmente mediante la aceleración del ritmo, a menudo provocada por la intervención de otro personaje o del coro en el llamado tempo di mezzo, que la separa del cantabile donde generalmente se expresan sentimientos. Sobre el origen de la palabra algunas fuentes sugieren que proceda de cobola, copla en italiano, mientras que frecuentemente se la hace derivar de cavallo, aludiendo al ritmo palpitante de una cabalgada. Se define por primera vez en 1826. Mientras que en las óperas del primer romanticismo italiano cavatina y cabaletta se yuxtaponen normalmente sin ninguna otra intervención, en su forma definitiva es habitual que las separe el tempo di mezzo, donde intervienen otros personajes de la acción, y que en ocasiones puede ser bastante largo. En esta forma definitiva, la cabaletta consta de una estrofa que se repite con algunas variaciones para terminar de forma virtuosa y brillante. Posteriormente, el término cabaletta se extiende a la parte rápida con la que termina cualquier conjunto vocal operístico, incluso aquellos en los que intervienen más cantantes, aunque también se usa en estos casos el término stretta. Ejemplos clásicos de cabalettas son:
* "Non più mesta" de La Cenicienta de Rossini (1817).
* "Vien diletto, é en ciel la luna" de I Puritani de Bellini (1835).
* "Spargi d'amaro pianto" de Lucía de Lammermoor de Donizetti (1835).
* "Possente amor mi chiama" de Rigoletto de Verdi (1851).
* "Di quella pira" de El Trovador de Verdi (1853).
* "No, non udrai rimproveri" de La Traviata de Verdi (1853). Como ejemplo de cabaletta en un dueto:
* "Infelice, il veleno bebesti" de Lucrezia Borgia de Donizetti (1833). (es)
- La cabalette (en italien cabaletta) est une brève pièce de chant, insérée dans un ouvrage lyrique, dont l'effet repose sur le retour uniforme du même motif rythmique. On cite comme l'un de ses plus anciens exemples l'air La bella imagine, dans Paride e Elena de Gluck (1770). Mais la vogue de la cabalette fut surtout assurée par les opéras de Rossini, Donizetti, Bellini, Meyerbeer ou encore Pacini. On appela ensuite « cabalette » à la strette, ou partie finale avec ensemble, des duos d'opéras italiens, et notamment ceux de Verdi. (fr)
- Viene chiamata cabaletta la parte finale, quasi sempre in tempo rapido, di un numero di un'opera italiana strutturato secondo le convenzioni della prima metà del XIX secolo [da coboletta, dim. di cobola, dal provenzale antico cobla, ovvero coppia (in www.studentville.it) ]. Essa costituisce la sezione conclusiva di una forma nota agli studiosi come solita forma. Il termine è riferito ad arie e duetti. Nei concertati essa è invece definita (termine che più in generale indica una sezione conclusiva in tempo accelerato) pur conservando la medesima struttura. La cabaletta è formata da un periodo musicale ripetuto due volte (talvolta tre nei duetti: una per personaggio e l'ultima a due voci), la seconda delle quali variata ad libitum dal cantante. Le due ripetizioni sono separate da un ritornello orchestrale che vede spesso la partecipazione del coro o di pertichini. In caso di triplice ripetizione, tale ritornello si colloca tra la seconda e la terza. L'episodio è completato da una coda ad effetto (in genere una stretta) dalle sonorità fragorose, destinata a suscitare l'applauso. La moda della cabaletta fu presto condannata come un facile espediente per guadagnare il consenso del pubblico. Si racconta che Bellini dichiarasse di comporle solo perché costretto dalle convenzioni. Nonostante ciò, la fortuna di questa forma fu duratura, tanto che Verdi non rinunciò a inserire una cabaletta persino nell'Otello (1887): "Sì, pel ciel marmoreo giuro", a conclusione dell'atto secondo. Nell'idea di Rossini, la cabaletta assolve soprattutto ad una funzione di contrasto ritmico rispetto alle precedenti sezioni del numero, in particolare il cantabile. Tale incisività ritmica si incontra più raramente nelle opere dei compositori successivi, in particolare in Bellini e Donizetti, che con una certa frequenza sostituiscono all'allegro un allegro moderato o addirittura, eccezionalmente, un andante, conferendo in tal modo alla cabaletta un carattere più disteso e cantabile. A restituirle l'energia ritmica originaria fu Verdi, soprattutto nelle opere giovanili, anche grazie all'impiego di robusti accompagnamenti orchestrali. Secondo alcuni critici musicali, l'origine del termine risalirebbe al provenzale cobla ("strofa, stanza") e allo spagnolo copla, italianizzato in cobola col diminutivo coboletta; mentre secondo altri, l'origine potrebbe essere ricercata nella cavatina, ossia in quella aria "sentenziosa" inserita alla fine del recitativo (vedi il Lexikon di Walther), solitamente un pensiero musicale arioso e ritmeggiato, atto ad imprimersi nella memoria degli ascoltatori (vedi il Dizionario del Tommaseo); i fratelli Escudier nel loro Dictionnaire de musique la descrissero come un pensiero leggero e melodioso che si imprime facilmente nell'animo dell'ascoltatore e che, appena udita, viene canticchiata da tutti. (it)
- Een cabaletta (Latijn: caballus = paard, Italiaans: cobola = strofe, vgl. Nederlands: koppel) is een kort en snel en soms woest en versnellend sluitstuk van een opera-aria. De herkomst van het woord is niet geheel duidelijk. Enerzijds wordt beweerd dat in de cabaletta als het ware een paardengalop nagebootst wordt. Anderzijds is gesteld dat het komt van het strofe- of coupletidee, waarbij de strofe tot sneller deel van een aria of duet uitgroeide. Vaak wordt in de aria allereerst een cantabile-passage gezongen, en deze wordt dan gevolgd door de cabaletta, volgens het principe van toenemende muzikale spanning. Deze volgorde geeft tevens een theatraal en dramatisch effect in de betreffende operascène. Een voorbeeld van een cabaletta is de aria Sempre libera aan het slot van de eerste akte van Verdi's La traviata. (nl)
- カバレッタ（イタリア語: Cabaletta）は、オペラの歌曲の種類で、特に19世紀のイタリア・オペラの複数曲からなるアリアまたは二重唱の形式（カンタービレ＝カバレッタ）の最後の部分で歌われる。通常は速く輝かしい音楽である。 オペラにおいてカバレッタが単独で歌われることは滅多になく、通常はカンタービレと組みあわせて歌われる。しばしば幕の最後の曲になる。 (ja)
- Cabaletta (wł. cobola, cobla – kuplet) – pierwotnie aria operowa z prostym, ożywionym rytmem; później – krótka, szybka, finalna część arii operowej, wprowadzana zwykle pod koniec aktu. Przykładem wczesnego typu cabaletty jest aria Le belle immagini z opery Glucka Parys i Helena (1770). W XIX-wiecznej operze włoskiej cabaletta oznacza albo krótką arię w szybkim tempie z powtórkami (arie Rossiniego, Belliniego), albo ozdobne zakończenie arii – końcowa stretta (np. Sempre libera z Traviaty Verdiego). W operze The Rake's Progress (1951) I. Strawińskiego cabaletta Anny (I go, I go to him; druga część Quietly, night) ma starszą formę krótkiej arii, utrzymanej w szybkim, stałym tempie. (pl)
- Cabaletta (it., av ovisst ursprung, möjligen av it. cabola, cobla, strof, eller en förvrängning av it. cavatinetta, ett diminutiv av cavatina.) Kort, rask aria. Sedan 1800-talet även beteckningen på de italienska operaariornas och -duetternas avslutande som utmärkts av en eldig och pregnant rytmisk stegring. (sv)
- Кабале́та (італ. cabaletta, від італ. cobola — «строфа» або «куплет») — невелика арія героїчного характеру з чітким ритмічним малюнком (наприклад кабалета Манріко з опери Джузеппе Верді «Трубадур»). (uk)
- A Cabaletta, numa ópera, é parte final de uma ária, que se caracteriza por um aumento do ritmo da composição. Surge na segunda parte de uma ária dupla, a seguir a uma parte cantada da ópera. A cabaletta termina, habitualmente, numa coda de características alegres e virtuosas. Tem origem na ópera italiana do séc. XIX, e terá sido criada em 1826. São exemplos clássicos Vien diletto, è in ciel la luna, de I Puritani (Vincenzo Bellini, 1835), e Non più mesta, de La Cenerentola (Gioacchino Rossini, 1817) (pt)
- Кабале́тта (итал. cabaletta, происходит от итал. cobola — «строфа» либо «куплет») — оперная ария типа ариозо или каватины с чёткой, постоянно возвращающейся ритмической фигурой. Одним из первых примеров может служить кабалетта в опере Глюка «», написанной в 1770 году. Отличительные признаки кабалетты: небольшие размеры, замкнутая структура, волевой, героический характер. Кабалетта широко применялась в итальянской опере первой половины XIX века, в том числе в операх Беллини (например, в опере «Пуритане») и Россини (в частности, в «Золушке»). Кабалетта зачастую исполнялась в финалах опер, где её патетический мотив подхватывал хор, примером такого решения может служить кабалетта в партии Манрико в финале третьего акта оперы Верди «Трубадур». (ru)
|
| rdfs:comment
|
- La cabalette (en italien cabaletta) est une brève pièce de chant, insérée dans un ouvrage lyrique, dont l'effet repose sur le retour uniforme du même motif rythmique. On cite comme l'un de ses plus anciens exemples l'air La bella imagine, dans Paride e Elena de Gluck (1770). Mais la vogue de la cabalette fut surtout assurée par les opéras de Rossini, Donizetti, Bellini, Meyerbeer ou encore Pacini. On appela ensuite « cabalette » à la strette, ou partie finale avec ensemble, des duos d'opéras italiens, et notamment ceux de Verdi. (fr)
- カバレッタ（イタリア語: Cabaletta）は、オペラの歌曲の種類で、特に19世紀のイタリア・オペラの複数曲からなるアリアまたは二重唱の形式（カンタービレ＝カバレッタ）の最後の部分で歌われる。通常は速く輝かしい音楽である。 オペラにおいてカバレッタが単独で歌われることは滅多になく、通常はカンタービレと組みあわせて歌われる。しばしば幕の最後の曲になる。 (ja)
- Cabaletta (wł. cobola, cobla – kuplet) – pierwotnie aria operowa z prostym, ożywionym rytmem; później – krótka, szybka, finalna część arii operowej, wprowadzana zwykle pod koniec aktu. Przykładem wczesnego typu cabaletty jest aria Le belle immagini z opery Glucka Parys i Helena (1770). W XIX-wiecznej operze włoskiej cabaletta oznacza albo krótką arię w szybkim tempie z powtórkami (arie Rossiniego, Belliniego), albo ozdobne zakończenie arii – końcowa stretta (np. Sempre libera z Traviaty Verdiego). W operze The Rake's Progress (1951) I. Strawińskiego cabaletta Anny (I go, I go to him; druga część Quietly, night) ma starszą formę krótkiej arii, utrzymanej w szybkim, stałym tempie. (pl)
- Cabaletta (it., av ovisst ursprung, möjligen av it. cabola, cobla, strof, eller en förvrängning av it. cavatinetta, ett diminutiv av cavatina.) Kort, rask aria. Sedan 1800-talet även beteckningen på de italienska operaariornas och -duetternas avslutande som utmärkts av en eldig och pregnant rytmisk stegring. (sv)
- Кабале́та (італ. cabaletta, від італ. cobola — «строфа» або «куплет») — невелика арія героїчного характеру з чітким ритмічним малюнком (наприклад кабалета Манріко з опери Джузеппе Верді «Трубадур»). (uk)
- A Cabaletta, numa ópera, é parte final de uma ária, que se caracteriza por um aumento do ritmo da composição. Surge na segunda parte de uma ária dupla, a seguir a uma parte cantada da ópera. A cabaletta termina, habitualmente, numa coda de características alegres e virtuosas. Tem origem na ópera italiana do séc. XIX, e terá sido criada em 1826. São exemplos clássicos Vien diletto, è in ciel la luna, de I Puritani (Vincenzo Bellini, 1835), e Non più mesta, de La Cenerentola (Gioacchino Rossini, 1817) (pt)
- Кабале́тта (итал. cabaletta, происходит от итал. cobola — «строфа» либо «куплет») — оперная ария типа ариозо или каватины с чёткой, постоянно возвращающейся ритмической фигурой. Одним из первых примеров может служить кабалетта в опере Глюка «», написанной в 1770 году. Отличительные признаки кабалетты: небольшие размеры, замкнутая структура, волевой, героический характер. Кабалетта широко применялась в итальянской опере первой половины XIX века, в том числе в операх Беллини (например, в опере «Пуритане») и Россини (в частности, в «Золушке»). Кабалетта зачастую исполнялась в финалах опер, где её патетический мотив подхватывал хор, примером такого решения может служить кабалетта в партии Манрико в финале третьего акта оперы Верди «Трубадур». (ru)
- La cabaletta és una forma d'ària a l'òpera italiana del segle xix. Normalment es refereix específicament a la segona meitat d'una ària doble: un moviment més ràpid, més animat o més rítmic, després d'una secció de cantabile. Amb Donizetti i Bellini va assumir un caràcter més dramàtic i es va tornar més lenta. Algunes exemples clàssics de cabaletta són les àries "Non più mesta" de La Cenerentola de Rossini (1817), "Vien diletto, è in ciel la luna" de I puritani de Bellini (1835), "Possente amor mi chiama" de Rigoletto de Verdi (1851) i "Di quella pira" de Il trovatore de Verdi (1853). (ca)
- Cabaletta is a two-part musical form particularly favored for arias in 19th century Italian opera in the belcanto era until about the 1860s during which it was one of the era's most important elements. More properly, a cabaletta is a more animated section following the songlike cantabile. It often introduces a complication or intensification of emotion in the plot. Classic examples include "Non più mesta" from La Cenerentola by Rossini (1817), "Vien diletto, è in ciel la luna" from I puritani by Bellini (1835), and "Di quella pira" from Verdi's Il trovatore (1853). (en)
- Cabaletta (frz. cavalette, von ital. cobbola: „Strophe“) ist ein Begriff für eine Arienform oder für einen Schluss-Satz in einer Arie. Im 18. Jahrhundert ist eine Cabaletta eine kurze, einfache Arie, die aus einer Strophe besteht. Seit dem frühen 19. Jahrhundert kann die Cabaletta den Schlusssatz einer Arie (wie der Cavatine) oder eines Duetts in der italienischen Oper bilden. Während der erste Satz (oft mit Cantabile bezeichnet) in gemäßigtem Tempo gehalten ist, bildet die Cabaletta einen Stretta-Schluss, ist also schneller und für die Singstimmen virtuoser gehalten, während das Orchester einen prägnanten Rhythmus wiederholt. Ein spätes Beispiel einer Cabaletta zeigt sich in der Arie der Violetta im 1. Akt von Giuseppe Verdis La traviata (1853). Die Cabaletta wird in der zweiten Hälfte de (de)
- Cabaletta es un término musical italiano con el que se identifica la segunda parte del aria en la ópera del siglo XIX, de un ritmo más animado que el de la precedente, llamada cavatina o cantabile. Generalmente la cabaletta representa una intensificación de las emociones o una irresoluble toma de decisión, representada musicalmente mediante la aceleración del ritmo, a menudo provocada por la intervención de otro personaje o del coro en el llamado tempo di mezzo, que la separa del cantabile donde generalmente se expresan sentimientos. Ejemplos clásicos de cabalettas son: (es)
- Viene chiamata cabaletta la parte finale, quasi sempre in tempo rapido, di un numero di un'opera italiana strutturato secondo le convenzioni della prima metà del XIX secolo [da coboletta, dim. di cobola, dal provenzale antico cobla, ovvero coppia (in www.studentville.it) ]. Essa costituisce la sezione conclusiva di una forma nota agli studiosi come solita forma. Il termine è riferito ad arie e duetti. Nei concertati essa è invece definita (termine che più in generale indica una sezione conclusiva in tempo accelerato) pur conservando la medesima struttura. (it)
- Een cabaletta (Latijn: caballus = paard, Italiaans: cobola = strofe, vgl. Nederlands: koppel) is een kort en snel en soms woest en versnellend sluitstuk van een opera-aria. De herkomst van het woord is niet geheel duidelijk. Enerzijds wordt beweerd dat in de cabaletta als het ware een paardengalop nagebootst wordt. Anderzijds is gesteld dat het komt van het strofe- of coupletidee, waarbij de strofe tot sneller deel van een aria of duet uitgroeide. Een voorbeeld van een cabaletta is de aria Sempre libera aan het slot van de eerste akte van Verdi's La traviata. (nl)
|
