| dbo:abstract
|
- Regály, či regálie z latinského iura regalia = královská práva, je souhrnné označení práv vyhrazených královskému majestátu či jinému suverénnímu správci území. Mezi regály patří například práva:
* – práva z výlučného vlastnictví půdy
* – práva z výlučného užívání lesů
*
* - právo vybírat mýtné a poplatky spojené s užíváním cest
* horní regál – příjmy z využívání veškerého nerostného bohatství a těžby
* mincovní regál – nárokované právo panovníka na ražbu mincí
* – svrchovaná moc panovníka nad Židy ve svém státě a výsadní právo na zisk z jejich činnosti
* regál rybolovu, přívozu a mlýnů. (cs)
- Als Regalien (lateinisch iura majestatica, Majestätsrechte, sing. Regal) bezeichnete man im Mittelalter diejenigen Hoheitsrechte, deren Ausübung dem Inhaber der Staatsgewalt hinsichtlich der Regierung und Verwaltung des Staates entweder verfassungsmäßig oder kraft besonderer Rechtstitel zustanden. (de)
- Jura regalia is a medieval legal term which denoted rights that belonged exclusively to the king, either as essential to his sovereignty (jura majora, jura essentialia), such as royal authority; or accidental (jura minora, jura accidentalia), such as hunting, fishing and mining rights. Many sovereigns in the Middle Ages and in later times claimed the right to seize the revenues of vacant episcopal sees or abbeys, claiming a regalian right. In some countries, especially in France where it was known as droit de régale (French: [dʁwa də ʁeɡal]), jura regalia came to be applied almost exclusively to that assumed right. A liberty was an area in which the regalian right did not apply. (en)
- La Régale ou droit de régale est l'ensemble des droits que le roi de France avait sur les diocèses catholiques qui temporairement n'avaient pas d'évêque titulaire. On distinguait la régale temporelle qui donnait au roi les revenus de l'évêché et la régale spirituelle qui permettait au roi de pourvoir pendant la vacance aux bénéfices qui étaient à la collation de l'évêque. (fr)
- Een regaal, meervoud regalen, afgeleid van het Latijnse begrip "iura regalia" (koninklijke rechten), is een recht of prerogatief dat vermoedelijk vanaf de Karolingische tijd was voorbehouden aan een vorst of monarch en in een leenstelsel aan lagere edelen werd afgestaan, in ruil voor wederdiensten als militaire bijstand. Voorbeelden zijn: het recht op de heerbanen, bevaarbare stromen, op de onbeheerde goederen, het recht van muntslag, van tolheffing, en het visrecht. In de Nederlandse taal wordt met het woord regalia ook de uiterlijke kenmerken van een vorst aangeduid. Iura Regalia (koninklijke rechten) is sinds de 11de eeuw internationaal de benaming voor rechten en praerogativa die aan een koning/keizer toekwamen, of waar hij aanspraak op maakte. Deze hoogheidsrechten behoorden, anders dan in het Romeinse Rijk, aan de koning persoonlijk. Dat kwam voort uit de christelijke gedachte dat de koning/keizer ‘’Dei gratia’’, door God aangesteld was. De regalia behoorden tot het persoonlijk vermogen en waren net als andere vermogensbestanden deelbaar en overerfelijk. Enerzijds bestonden de regalia uit overheidsgezag, anderzijds uit tal van economische rechten, vooral gebaseerd op grondbezit. Door het in gebruik geven van stukken grond of gebruiksrechten aan anderen onder het maken van bepaalde afspraken, bekend als het leenstelsel of feodalisme, kwamen deze rechten in de loop der eeuwen in handen van regionale landheren, die zo plaatselijk een nieuwe machthebbers konden worden. Dit voerde tot verzwakking van de centrale macht en uiteenvallen van het Frankische rijk. Zie Feodalisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp. In 1158 probeerde Frederik Barbarossa het centraal gezag in Italië te herstellen door op de Rijksdag in Roncaglia (Noord-Italië) een , ofwel beschrijving van het (in zijn rijk) geldende recht, de Constitutio de regalibus te presenteren. Het in zijn rijk geldende recht was geïnventariseerd en de codificatie samengesteld door juristen van de universiteit van Bologna in samenwerking met 28 vorsten van plaatselijke stadsstaten. Hierin was deels plaatselijk geldend recht opgenomen en deels Romeins recht. Bij de ontwikkeling van het leenstelsel speelden het Langobardische (gewoonte-)recht een grote rol, dat recht werd nu ook in de Constitutio opgenomen. Daarna werd de Constitutio bijgewerkt met plaatselijk geldend Germaans recht met de bedoeling in West-Europa te dienen als algemene regeling voor het leenrecht. Het is nog lang door rechtsgeleerden als geldend aangemerkt. (nl)
- Регалия (от лат. regalis — царский) — исключительные права верховного правителя (монарха), позднее государства. Термин широко использовался в русской дореволюционной литературе по финансовому праву, но в советское время стал малоупотребимым. Правоведы различают старшие царские (regalia majora) — все права, вытекающие из существа государства и составляющие необходимую принадлежность верховной власти, например, право взимать налоги, творить суд и так далее и меньшие царские ( regalia minora) — такие права частноправового характера, которые изъемлются из сферы приобретения частными лицами и берутся исключительно в руки государства, чаще всего в фискальных целях (государственная монополия). Виды финансовых регалийПромышленные
* платежи за регистрацию
* платежи за лицензии, разрешения
* доходы от монополийСудебные
* судебные пошлины
* исполнительские сборы
* штрафы, конфискацииМонетные
* доходы от эмиссии денегТаможенные платежи
* таможенные пошлины
* штрафы и конфискацииБесхозяйные
* клады
* доходы от выморочного имущества. На Руси древнейшими княжескими регалиями были регалии звериной и птичьей ловли, рыбная регалия (некоторые породы рыб были объявлены исключительной собственностью князя, позже царя, императора), затем жемчужная регалия, поташная регалия, регалия на сбор ревеня, соляная, горная регалии. (ru)
- Regalia (także ducalia) – charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z prawa książęcego i patrymonialnej zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. Niektóre z regaliów utrzymały się przez kilka następnych stuleci. (pl)
- Regale (av latinets jus regale), även kungligt prerogativ och höghetsrättigheter, är den juridiska beteckningen på en kunglig rättighet, monarkens rätt i egenskap av monark. Denna rättighet brukade från medeltiden överlåtas medelst privilegiebrev mot ersättning, som regel skatt eller avrad (jämför Regalier). Regale innebar en förfoganderätt, vilken det krävdes tillstånd att överträda. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- Regály, či regálie z latinského iura regalia = královská práva, je souhrnné označení práv vyhrazených královskému majestátu či jinému suverénnímu správci území. Mezi regály patří například práva:
* – práva z výlučného vlastnictví půdy
* – práva z výlučného užívání lesů
*
* - právo vybírat mýtné a poplatky spojené s užíváním cest
* horní regál – příjmy z využívání veškerého nerostného bohatství a těžby
* mincovní regál – nárokované právo panovníka na ražbu mincí
* – svrchovaná moc panovníka nad Židy ve svém státě a výsadní právo na zisk z jejich činnosti
* regál rybolovu, přívozu a mlýnů. (cs)
- Als Regalien (lateinisch iura majestatica, Majestätsrechte, sing. Regal) bezeichnete man im Mittelalter diejenigen Hoheitsrechte, deren Ausübung dem Inhaber der Staatsgewalt hinsichtlich der Regierung und Verwaltung des Staates entweder verfassungsmäßig oder kraft besonderer Rechtstitel zustanden. (de)
- Jura regalia is a medieval legal term which denoted rights that belonged exclusively to the king, either as essential to his sovereignty (jura majora, jura essentialia), such as royal authority; or accidental (jura minora, jura accidentalia), such as hunting, fishing and mining rights. Many sovereigns in the Middle Ages and in later times claimed the right to seize the revenues of vacant episcopal sees or abbeys, claiming a regalian right. In some countries, especially in France where it was known as droit de régale (French: [dʁwa də ʁeɡal]), jura regalia came to be applied almost exclusively to that assumed right. A liberty was an area in which the regalian right did not apply. (en)
- La Régale ou droit de régale est l'ensemble des droits que le roi de France avait sur les diocèses catholiques qui temporairement n'avaient pas d'évêque titulaire. On distinguait la régale temporelle qui donnait au roi les revenus de l'évêché et la régale spirituelle qui permettait au roi de pourvoir pendant la vacance aux bénéfices qui étaient à la collation de l'évêque. (fr)
- Regalia (także ducalia) – charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z prawa książęcego i patrymonialnej zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. Niektóre z regaliów utrzymały się przez kilka następnych stuleci. (pl)
- Regale (av latinets jus regale), även kungligt prerogativ och höghetsrättigheter, är den juridiska beteckningen på en kunglig rättighet, monarkens rätt i egenskap av monark. Denna rättighet brukade från medeltiden överlåtas medelst privilegiebrev mot ersättning, som regel skatt eller avrad (jämför Regalier). Regale innebar en förfoganderätt, vilken det krävdes tillstånd att överträda. (sv)
- Een regaal, meervoud regalen, afgeleid van het Latijnse begrip "iura regalia" (koninklijke rechten), is een recht of prerogatief dat vermoedelijk vanaf de Karolingische tijd was voorbehouden aan een vorst of monarch en in een leenstelsel aan lagere edelen werd afgestaan, in ruil voor wederdiensten als militaire bijstand. Voorbeelden zijn: het recht op de heerbanen, bevaarbare stromen, op de onbeheerde goederen, het recht van muntslag, van tolheffing, en het visrecht. In de Nederlandse taal wordt met het woord regalia ook de uiterlijke kenmerken van een vorst aangeduid. (nl)
- Регалия (от лат. regalis — царский) — исключительные права верховного правителя (монарха), позднее государства. Термин широко использовался в русской дореволюционной литературе по финансовому праву, но в советское время стал малоупотребимым. Виды финансовых регалийПромышленные
* платежи за регистрацию
* платежи за лицензии, разрешения
* доходы от монополийСудебные
* судебные пошлины
* исполнительские сборы
* штрафы, конфискацииМонетные
* доходы от эмиссии денегТаможенные платежи
* таможенные пошлины
* штрафы и конфискацииБесхозяйные
* клады
* доходы от выморочного имущества. (ru)
|
