| dbo:abstract
|
- S'anomena formó o també forma, un instrument que s'introdueix a l'interior d'una peça per a donar-li la forma o preservar-la. En particular reben aquest nom, els utensilis de fusta que usen els sabaters i els barreters durant la confecció de la peça. S'han fabricat a partir de diversos materials, com fusta, ferro colat, i plàstics d'alta densitat. Normalment, és una peça mecànica que té una forma i dimensions semblants a les d'un peu humà. És utilitzada pels sabaters en la fabricació i reparació de sabates. Generalment segueixen la forma de la sabata i s'elaboren per parells, puix que són diferents les corresponents al peu dret i a l'esquerre (ca)
- Ševcovské kopyto je dřevěná forma, na níž se při ruční výrobě tvarují svršky bot. I dnes se tak vyrábí například . (cs)
- Der Leisten ist ein Formstück aus Holz, Kunststoff oder Metall, das der Form eines Fußes nachempfunden ist und zum Bau eines Schuhs verwendet wird. Das Wort, das ursprünglich Spur und Fußabdruck bedeutete, ist verwandt mit dem Verbum leisten (schaffen), nicht aber mit Leiste. Handwerker, welche Leisten herstellten, wurden als Leistenschneider bezeichnet. (de)
- La ŝuformilo (ŝuista ŝtipo) estas formita peco el ligno, plasto aŭ metalo, kiu necesas por fari ŝuon. Ju pli precize la ŝuformilo kopias la piedon (kaj — ĉe botoj — ankaŭ la suron), des pli bonan kunformiĝon la ŝuo havos. Krome la ŝuformilo varias laŭ modaj kriterioj. Preskaŭ ĉiuj ŝuoj estas produktata per ŝuformiloj. Tradicie ili estis faritaj el ligno, en moderna fabrikado oni faras ilin el blokoj de plasto, kiujn oni skulptas per CNC-maŝinoj. Ŝuformiloj estas farataj el molaj materialoj (ligno, plasto), ĉar dum la proceso de ŝufarado necesas provizore fiksi la partojn de la ŝuo per prempingloj, kiuj estas forigataj post finfarado de la ŝuo. (eo)
- Orkoia giza oinaren antzera egindako pieza bat da. Zapatagintzan eta zapata-konponketan erabiltzen da oinetakoari oinaren forma emateko. Gaur egun, oinetako gehienak seriean ekoizten direnez, orkoiak geroz eta ezohikoagoak dira. Eskuz eta neurrira egindako oinetakoetan erabili ohi dira, zeinean orkoigileak bezeroaren oinaren neurrira egindako orkoia lantzen duen. (eu)
- A last is a mechanical form shaped like a human foot. It is used by shoemakers and cordwainers in the manufacture and repair of shoes. Lasts typically come in pairs and have been made from various materials, including hardwoods, cast iron, and high-density plastics. The term is derived from the Proto-Germanic *laistaz ("track, trace, footprint"); cognates include Swedish läst, Danish læste, German Leisten. (en)
- Se llama horma a un instrumento que se introduce en el interior de una prenda para darle o preservar su forma. En particular se llaman así a los utensilios de madera que usan los zapateros y los sombrereros durante la confección de la prenda. La horma es una pieza de madera que imita las dimensiones y perfil de un pie humano. Originariamente, la horma era utilizada por los zapateros en la confección del zapato. Servía para tomar la medida a las piezas de piel que debían ser cortadas y para coserlas sobre ella respetando la forma del calzado. Siguen la forma del zapato y se elaboran por pares ya que son diferentes las correspondientes al pie derecho y al izquierdo. Actualmente, la mayor parte de los zapatos se fabrican de forma industrial habiendo quedando la horma exclusivamente para usarse en confecciones artesanales y zapatos a medida. En este caso, el artesano cuenta con una horma para cada uno de sus clientes y elabora una prenda única basándose en ella. El hormero realiza la horma según la medida tomada del pie y el tipo de zapato que solicita el cliente. Las hormas tienen gran durabilidad y pueden utilizarse durante muchos años antes de desgastarse. El zapatero debe conservar las hormas en una habitación con una temperatura y humedad adecuada para mantener su forma y elasticidad, por lo tanto en las fábricas de hormas de madera era imprescindible contar con hornos para el secado de los tarugos de madera y tras ello se almacenaban en almacenes con temperaturas y grado de humedad estables. La horma a partir de la mitad del siglo XX empleó como materia prima para su fabricación poliuretano de alta y baja densidad, abandonando paulatinamente la madera como materia prima, por lo cual el proceso cobró mayor rapidez, eliminando una serie de operaciones y procesos que tendían a la estabilidad de los tochos o tarugos de madera que se empleaban para la fabricación (es)
- Une forme à monter est une pièce de la forme d'un pied humain. Elle est utilisée par les cordonniers dans la confection et la réparation des chaussures. Elles peuvent être en bois, en métal ou en plastique. (fr)
- Kopyto szewskie – zwane również prawidłem jest narzędziem używanym w pracy szewców do formowania butów. Kopyto może być używane zarówno jako miara uniwersalna, jak i przygotowane dla konkretnej osoby. W nieco zmienionej formie prawidła mogą być również stosowane jako element codziennej pielęgnacji butów zapobiegającej ich zniekształceniom. Najlepsze prawidła wykonane są z drewna bukowego lub cedrowego. (pl)
- Een leest is een houten, kunststof, metalen of ook wel aluminium vorm die wordt gebruikt voor schoenreparaties of het maken van schoenen. Een leest is in grote lijnen gemaakt in de vorm van een voet, waarbij de leren schacht oftewel de bovenkant van de schoen op de leest wordt geplaatst om de vorm van de leest aan te nemen. Vervolgens wordt de zool gemonteerd. Tot midden jaren zestig werd er door de Amerikaanse en Europese schoenindustrie doorgaans op houten leesten geproduceerd. Na de komst van kunststof werd bij de schoenproductie op kunststof leesten overgeschakeld. Kunststof had voor de leestenfabriek als voordeel dat kunststof, in tegenstelling tot hout, geen droogtijd nodig had. Daarnaast waren kunststof leesten goedkoper en vormvaster. Hout kan bij te veel warmte krimpen of door vocht uitzetten, wat invloed kon hebben op de uiteindelijke vorm en pasvorm van de schoen. Tot eind jaren tachtig was het in Taiwan gebruikelijk om aluminium leesten te gebruiken. Wanneer de leesten niet meer werden gebruikt, werden ze omgesmolten om er vervolgens nieuwe leesten van te gieten. Aluminium leesten zijn gemaakt uit een vaste vorm van neus tot hiel. Een houten of kunststof leest daarentegen kan men op de helft van de lengte openscharnieren. De voorste partij van de leest, de wreef met neus, wordt naar boven of onderen geklapt. Zodoende kan men de gezwikte schoen (leren bovenkant/schacht met zool) van de leest halen zonder de schoen te vervormen. Omdat een aluminium leest niet op de helft opengescharnierd kan worden, wordt het moeilijker de schoen van de leest te halen, met als gevolg dat de schoen vervormt. Voor het doen van schoenreparaties wordt de schoenmakersdrievoet gebruikt, die eveneens vaak leest wordt genoemd. Hij is meestal van staal en heeft drie uiteinden met verschillende vormen. De leest staat op twee uiteinden, en de vorm die gebruikt wordt staat naar boven. Spreekwoorden met leest:
* schoenmaker blijf bij je leest
* slank van leest
* alles op dezelfde leest schoeien (nl)
- En läst är en form som används vid tillverkning av skor. Den var förr tillverkad av trä för olika storlekar och för vänster- respektive högerskor. Lästerna kan också ha olika utföranden för dam- och herrskor, för olika typer av skor och för olika fötter (till exempel breda och smala). För industriell tillverkning av skor är lästerna numera vanligen tillverkade i plast eller metall. (sv)
- Обувная колодка (также сапожная колодка) — приспособление для поддержания формы обуви в процессе её изготовления, по форме напоминающее человеческую стопу. Колодка определяет внешний вид и удобство обуви и представляет собой центральный, наиболее важный, сложный и тесно связанный с наукой компонент производства обуви. (ru)
- 鞋楦（英語：Last），亦称楦子或楦头，是指形状似脚的模型，用于鞋匠制鞋或修鞋，常用木材、铸铁或塑料制成。 (zh)
- Взуттєва колодка (також чоботарська колодка, копи́л, розм. копи́то) — пристосування для підтримки форми взуття в процесі її виготовлення, за формою нагадує людську стопу. Колодка визначає зовнішній вигляд і зручність взуття і являє собою центральний, найбільш важливий, складний і тісно пов'язаний з наукою компонент виробництва взуття. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Ševcovské kopyto je dřevěná forma, na níž se při ruční výrobě tvarují svršky bot. I dnes se tak vyrábí například . (cs)
- Der Leisten ist ein Formstück aus Holz, Kunststoff oder Metall, das der Form eines Fußes nachempfunden ist und zum Bau eines Schuhs verwendet wird. Das Wort, das ursprünglich Spur und Fußabdruck bedeutete, ist verwandt mit dem Verbum leisten (schaffen), nicht aber mit Leiste. Handwerker, welche Leisten herstellten, wurden als Leistenschneider bezeichnet. (de)
- Orkoia giza oinaren antzera egindako pieza bat da. Zapatagintzan eta zapata-konponketan erabiltzen da oinetakoari oinaren forma emateko. Gaur egun, oinetako gehienak seriean ekoizten direnez, orkoiak geroz eta ezohikoagoak dira. Eskuz eta neurrira egindako oinetakoetan erabili ohi dira, zeinean orkoigileak bezeroaren oinaren neurrira egindako orkoia lantzen duen. (eu)
- A last is a mechanical form shaped like a human foot. It is used by shoemakers and cordwainers in the manufacture and repair of shoes. Lasts typically come in pairs and have been made from various materials, including hardwoods, cast iron, and high-density plastics. The term is derived from the Proto-Germanic *laistaz ("track, trace, footprint"); cognates include Swedish läst, Danish læste, German Leisten. (en)
- Une forme à monter est une pièce de la forme d'un pied humain. Elle est utilisée par les cordonniers dans la confection et la réparation des chaussures. Elles peuvent être en bois, en métal ou en plastique. (fr)
- Kopyto szewskie – zwane również prawidłem jest narzędziem używanym w pracy szewców do formowania butów. Kopyto może być używane zarówno jako miara uniwersalna, jak i przygotowane dla konkretnej osoby. W nieco zmienionej formie prawidła mogą być również stosowane jako element codziennej pielęgnacji butów zapobiegającej ich zniekształceniom. Najlepsze prawidła wykonane są z drewna bukowego lub cedrowego. (pl)
- En läst är en form som används vid tillverkning av skor. Den var förr tillverkad av trä för olika storlekar och för vänster- respektive högerskor. Lästerna kan också ha olika utföranden för dam- och herrskor, för olika typer av skor och för olika fötter (till exempel breda och smala). För industriell tillverkning av skor är lästerna numera vanligen tillverkade i plast eller metall. (sv)
- Обувная колодка (также сапожная колодка) — приспособление для поддержания формы обуви в процессе её изготовления, по форме напоминающее человеческую стопу. Колодка определяет внешний вид и удобство обуви и представляет собой центральный, наиболее важный, сложный и тесно связанный с наукой компонент производства обуви. (ru)
- 鞋楦（英語：Last），亦称楦子或楦头，是指形状似脚的模型，用于鞋匠制鞋或修鞋，常用木材、铸铁或塑料制成。 (zh)
- Взуттєва колодка (також чоботарська колодка, копи́л, розм. копи́то) — пристосування для підтримки форми взуття в процесі її виготовлення, за формою нагадує людську стопу. Колодка визначає зовнішній вигляд і зручність взуття і являє собою центральний, найбільш важливий, складний і тісно пов'язаний з наукою компонент виробництва взуття. (uk)
- S'anomena formó o també forma, un instrument que s'introdueix a l'interior d'una peça per a donar-li la forma o preservar-la. En particular reben aquest nom, els utensilis de fusta que usen els sabaters i els barreters durant la confecció de la peça. S'han fabricat a partir de diversos materials, com fusta, ferro colat, i plàstics d'alta densitat. (ca)
- La ŝuformilo (ŝuista ŝtipo) estas formita peco el ligno, plasto aŭ metalo, kiu necesas por fari ŝuon. Ju pli precize la ŝuformilo kopias la piedon (kaj — ĉe botoj — ankaŭ la suron), des pli bonan kunformiĝon la ŝuo havos. Krome la ŝuformilo varias laŭ modaj kriterioj. Preskaŭ ĉiuj ŝuoj estas produktata per ŝuformiloj. Tradicie ili estis faritaj el ligno, en moderna fabrikado oni faras ilin el blokoj de plasto, kiujn oni skulptas per CNC-maŝinoj. (eo)
- Se llama horma a un instrumento que se introduce en el interior de una prenda para darle o preservar su forma. En particular se llaman así a los utensilios de madera que usan los zapateros y los sombrereros durante la confección de la prenda. (es)
- Een leest is een houten, kunststof, metalen of ook wel aluminium vorm die wordt gebruikt voor schoenreparaties of het maken van schoenen. Een leest is in grote lijnen gemaakt in de vorm van een voet, waarbij de leren schacht oftewel de bovenkant van de schoen op de leest wordt geplaatst om de vorm van de leest aan te nemen. Vervolgens wordt de zool gemonteerd. Spreekwoorden met leest:
* schoenmaker blijf bij je leest
* slank van leest
* alles op dezelfde leest schoeien (nl)
|
