| dbo:abstract
|
- Mokoš, Mokoša, Makoša apod. (starorusky Мо́кошь Mokošь) je slovanská bohyně spojovaná s plodností, vláhou, zemí a ženskými pracemi jako je předení, v zásadě chápaná jako bohyně matka či bohyně země. Je zmiňována v Pověsti dávných let a několika dalších dílech, převážně kázáních, ovšem bez bližších podrobností a na její předpokládanou funkci se usuzuje z jejího jména, které je zpravidla vykládáno jako „Vlhká“ a na základě pozdější lidové kultury, kde byla pravděpodobně nahrazena svatou Paraskevou, Matkou vlhkou zemí a ochránkyněmi ženských prací. U západních Slovanů jí mohla odpovídat polabská bohyně Živa a polská božstva Żywie, Dzewana a Marzyana. (cs)
- Mokoš (en antiguo eslavo oriental: Мокошь) es una diosa eslava, tutora de las tareas femeninas y el destino de las mujeres, tal como se menciona en la Crónica de Néstor. Sus áreas de influencia son la hilandería, la tejeduría, la esquila de ovejas, el horneado del pan, así como la protección de las mujeres durante el parto. En cuanto a su faceta aterradora, se la ha relacionado en el folclore popular con la brujería y otros seres sobrenaturales nocturnos y malignos. Normalmente se identifica a Mokoš con la Diosa Madre o la Gran Madre Tierra, , con atributos tanto fertilizadores como crueles. Esta figura aparece en otras religiones: la Cibeles frigia, Atargatis en Siria, Astarté para los fenicios, la Inanna sumeria, la Ishtar babilónica, la Živa balto-polaba o Frigg para los germánicos y nórdicos. El de Mokoš fue el único ídolo femenino erigido por Vladimiro I el Grande en su santuario de Kiev junto a los demás dioses del panteón eslavo (Perun, Hors, , , y ). (es)
- Mokosch oder Mokuscha ist eine slawische Göttin. Sie ist neben der polabischen Göttin Siva die einzige bekannte historisch belegbare weibliche Gottheit des slawischen Pantheons und als Muttergöttin zuständig für Fruchtbarkeit, Weiblichkeit und den Schutz der Schafe und des Spinnens und Webens. Ihr Name ist von dem Wortstamm mok- (feucht) abgeleitet. Sie symbolisiert demnach die „feuchte Mutter Erde“ und entspricht damit der iranischen Fruchtbarkeitsgöttin Ardvi Sur Anahita. Mokosch war eine der sechs Gottheiten, denen Fürst Vladimir I. 980 in Kiew Standbilder aufstellen ließ. Sie zählte also zu den Hauptgöttern der Ostslawen. In den schriftlichen Quellen wird sie meist zusammen mit Wassergeistern erwähnt, den Vilen, später den Rusalken. Ein russisches Traktat bringt die Göttin in Zusammenhang mit sexuellen Riten. Dass dies ein bestimmendes Merkmal des Mokosch-Kultes gewesen sei, ist jedoch unwahrscheinlich, da ihre Hauptfunktion der Schutz des wirtschaftlichen Bereiches war. Nach der Christianisierung wurde der Schutz der Felder und des Viehs, der Mokosch oblag, der Heiligen Paraskeva übertragen. Ihr waren im apokryphen Kalender zwölf Freitage im Jahr geweiht, was die Bedeutung dieses Kultes verdeutlicht. Doch noch im 16. Jahrhundert wurden Frauen bei der Beichte gefragt, ob sie zu Mokosch gingen, und bis zum 19. Jahrhundert hielt sich in der nordrussischen und ukrainischen Folklore die Vorstellung eines weiblichen Dämons namens Mokusch, mit großem Kopf und langen Händen, der nachts in die Bauernhäuser kam und das Werg spann, das offen herumlag, wobei allerdings die Gefahr bestand, dass sie jemanden umspann. Ihr Kommen kündigte sich durch das Geräusch einer Spindel an, der Geist selbst war unsichtbar. In anderen slawischen Ländern entstand aus dem Mythos die Kikimora. Außerhalb des russischen Bereichs gibt es nur Hinweise auf eine mögliche Verehrung der Mokosch in Form von Ortsnamen. So wird die tschechische Gemeinde und die ehemaligen Dörfer Muuks in Vorpommern und Moggast in Oberfranken mit dem Namen der Göttin in Verbindung gebracht. (de)
- Mokosh (Old East Slavic: Мóкошь) is a Slavic goddess mentioned in the Primary Chronicle, protector of women's work and women's destiny. She watches over spinning and weaving, shearing of sheep, and protects women in childbirth. Mokosh is the Mother Goddess. Mokoš was the only female deity whose idol was erected by Vladimir the Great in his Kiev sanctuary along with statues of other major gods (Perun, Hors, Dažbog, Stribog, and Simargl). (en)
- Mokoch, ou Mokocha (en russe : Мокошь, en polonais : Mokosz) était la déesse de la terre mère et nourricière dans la mythologie slave. Selon certains chercheurs (Łowmiański, Borovskij), qui ont essayé de rapprocher son nom de la racine slave mok- (mouillé, humide), elle représentait la déesse de la pluie et de la tempête. Le prince Vladimir lui avait érigé une statue à Kiev en compagnie de celles d'autres dieux, avant sa conversion au christianisme. C'est la seule divinité féminine slave généralement reconnue. Elle est souvent représentée avec une large tête et de longs bras : ceci provient d'une assimilation avec une créature féminine légendaire du nord de la Russie, appelée mokocha, toute relation directe entre cette créature et Mokoch restant toutefois hypothétique. Elle est associée à la terre arable et fertile, protectrice de la divination et de la magie, ainsi qu'aux métiers de filage et de tissage. Elle aide les femmes à l'accouchement. On a envisagé qu'elle ait été l'épouse de Svarog, formant ainsi un couple Ciel / Terre, ou encore de Péroun. Elle était particulièrement honorée par les Slaves, au point que le simple crachat à terre était considéré comme un crime. Le jour du vendredi lui était consacré. Après la christianisation des pays slaves, son culte a été remplacé par celui de la Vierge Marie et de Sainte Parascève d'Iconium (en russe : Святая Параскева-Пятница). En dehors de la Russie, on ne dispose que d'indices ténus d'un culte possible de Mokoch, notamment par la toponymie : il existe une commune tchèque nommée Mokošín ; les noms des anciens villages de Muuks, en Poméranie occidentale, et de Moggast, en Haute-Franconie, ont aussi été envisagés comme étant en relation avec celui de Mokoch. (fr)
- モコシ（モーコシ、モコシュとも。ウクライナ語: Мокош, Макош、ロシア語: Мокошь、ポーランド語: Mokosz、ラテン表記:Mokosh'）は、スラヴ神話の女神である。湿潤を司るとされ、その名はロシア語の「湿った」「濡れる」を意味する単語に由来する。湿潤が肥沃さに関連づけられることから豊穣神ともされている。 (ja)
- Mokoš (Mokosz, Mokusa, Мокошь, Makoš) è una dea del pantheon slavo. Secondo alcuni studiosi come Łowmiański e Borovskij è la dea della pioggia e alla tempesta, mentre secondo altri (Jakobson, Gieysztor) costituisce una figura della Madre Terra. Viene considerata l'equivalente slavo di Demetra nella mitologia greca. Mokoš è associata alla terra, all'acqua, alla pioggia, alla femminilità, alla fecondità, alla sessualità, ad attività come la tessitura e la filatura. A seconda delle versioni è la compagna di Perun o di Svarog. Ha quattro figli:
* Jarylo, il dio dell'agricoltura;
* , la dea del destino degli uomini;
* Rod, il dio della fertilità;
* , lo spirito della casa. Anche Mokoš compare come spirito della casa. Con le sembianze di una donna con una grande testa e i capelli scompigliati, di notte filava la lana delle pecore. Prima della sua apparizione si sentiva un rumore di ruote. Le usanze vogliono che le venisse lasciato un gomitolo di lana come piccola offerta accanto a delle forbici, mentre durante le festività le venivano lasciati in dono dei viveri. Il giorno della settimana dedicato a Mokoš è il venerdì. La festa di Mokoš ricorre tra il 25 ottobre e il 1º novembre. Con l'avvento del Cristianesimo la dea venne identificata con la Santa Paraskeva Pjatnica, il cui giorno sacro è appunto il venerdì. Il suo culto confluì anche in quello della Vergine Maria. Si sono conservati fino ad oggi tessuti provenienti dalla Russia del nord in cui, secondo Rybakov, è visibile la figura Mokoš. (it)
- Mokosz – słowiańska bogini, poświadczona źródłowo w Powieści minionych lat i kilku innych źródłach staroruskich. W źródłach pojawia się najczęściej wymieniona razem z wiłami i rodzanicami, co skłoniło część badaczy do wniosku, że była istotą demoniczną lub bóstwem niższego rzędu. Etymologia imienia Mokoszy nie jest pewna, próbowano ją wyprowadzać na gruncie słowiańskim od rdzenia mok- „moczyć” lub sanskryckiego makhá „szlachetny, bogaty”, wskazuje się też na podobieństwo do nazwy fińskiego plemienia Moksza. Chociaż dotyczące Mokoszy źródła pochodzą jedynie z obszaru wschodniej Słowiańszczyzny, na podstawie nazw miejscowych takich jak czeski Mokošín próbowano dowodzić, podawanego jednak w wątpliwość, ogólnosłowiańskiego zasięgu jej kultu. Według hipotezy Václava Machka Mokosz stanowiła jedno z najważniejszych bóstw panteonu słowiańskiego i odgrywała rolę partnerki bóstwa niebiańskiego. Jako ślady kultu Mokoszy, stanowiącej relikt wspólnego dla wszystkich ludów indoeuropejskich kultu Matki-Ziemi, wskazywano szereg przetrwałych w obrzędowości ludowej elementów związanych z głęboką czcią dla „matki ziemi wilgotnej” (mat’ syraja zemlja), jak kładzenie na ziemi nowo narodzonych dzieci, chorych i umierających, chowanie w ziemi zmarłych dzieci w przeciwieństwie do ciałopalnych pochówków dorosłych, symboliczne pojmowanie orki jako aktu seksualnego z ziemią czy w wersji schrystianizowanej wyznawanie grzechów wprost do ziemi. W schrystianizowanym folklorze rosyjskim pojawiała jako Mokosza-Mokusza, postać kobieca z wielką głową i dużymi rękami, opiekująca się przędzeniem lnu i strzyżeniem owiec, której składano ofiarę w postaci kłębka wełny. Na podstawie jednej ze wzmianek źródłowych wiązano jej imię z wykroczeniami seksualnymi, konkretnie z praktyką onanizmu (malakija) („i Mokosz czczą i malakiję, to jest onanię bardzo czczą, to jest bujakimi”), co jest jednak mocno wątpliwe i według Aleksandra Brücknera wygląda na przypadkowe zestawienie. (pl)
- Mokosj is in de Slavische religie de godin van de aarde, overvloed en het leven. Ze is de beschermster van zwangere vrouwen en kinderen, en wordt beschouwd als een moedergodin. Mokosj wordt geassocieerd met het spinnen en weven, wat haar een patrones van het handwerk van vrouwen maakt, evenals een schikgodin, die het levenslot van de mens bepaalt. Het leven van een mens wordt van oudsher met een draad vergeleken, de levensdraad. Mokosj is de gemalin van Peroen en de moeder van de tweelingen Marena en Jarilo. Haar naam is afkomstig van de Proto-Slavische stam mok-, die nat of vochtig betekent. Mokosj is waarschijnlijk afgeleid van een oudere Slavische godheid: Mati Syra Zemlya (Moeder Vochtige Aarde). Mati Syra Zemlya was de aarde zelf, terwijl Mokosj de antropomorfe gedaante ervan was. Mati Syra Zemlya werd uiteindelijk in de loop der tijd met Mokosj geïdentificeerd. Mokosj wordt vermeld in de 12e-eeuwse Nestorkroniek, een kroniek over de geschiedenis van het Kievse Rijk. Haar godenbeeld stond in de hoofdstad Kiev, in het heidense heiligdom van Vladimir de Grote, samen met de godenbeelden van Peroen, , en . (nl)
- Mokosh (do Мокошь) é uma atestada na Crônica Primária, conectada a atividades femininas tais como tosquia, fiação e tecelagem. (pt)
- Mokosj eller Mokosja (Makosj, även Makosja) (kyrilliska: Мокошь [Мокошa], Макошь [Макошa]) – gudinna i den östslaviska mytologin, den enda kvinnliga gudom, vars avbild stod uppställd i fursten Vladimir I av Kievs hednatempel jämsides med de andra gudarnas avbilder. Vid uppräkningen av Kievrikets avbildade gudar i Nestorskrönikan avslutar Mokosj listan, som börjar med Perun. Hon förknippas med spånad och vävning, och även med ödet och hantverk. (sv)
- Мо́кош, Макош, Мокоша — слов'янська язичницька богиня родючості. Мокош входила до загальноруського пантеону, встановленого Володимиром Великим. З поширенням православ'я образ Мокош злився з образом Параскеви П'ятниці. (uk)
- Мо́кошь (Ма́кошь) — богиня в славянской мифологии, единственное женское божество, идол которого стоял в воздвигнутом князем Владимиром киевском капище наравне с идолами других богов. При их перечислении в «Повести временных лет» Мокошь замыкает список, начинающийся с Перуна. Её образ связывают с прядением и ткачеством, а также с судьбой и ремёслами. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Mokosh (Old East Slavic: Мóкошь) is a Slavic goddess mentioned in the Primary Chronicle, protector of women's work and women's destiny. She watches over spinning and weaving, shearing of sheep, and protects women in childbirth. Mokosh is the Mother Goddess. Mokoš was the only female deity whose idol was erected by Vladimir the Great in his Kiev sanctuary along with statues of other major gods (Perun, Hors, Dažbog, Stribog, and Simargl). (en)
- モコシ（モーコシ、モコシュとも。ウクライナ語: Мокош, Макош、ロシア語: Мокошь、ポーランド語: Mokosz、ラテン表記:Mokosh'）は、スラヴ神話の女神である。湿潤を司るとされ、その名はロシア語の「湿った」「濡れる」を意味する単語に由来する。湿潤が肥沃さに関連づけられることから豊穣神ともされている。 (ja)
- Mokosh (do Мокошь) é uma atestada na Crônica Primária, conectada a atividades femininas tais como tosquia, fiação e tecelagem. (pt)
- Mokosj eller Mokosja (Makosj, även Makosja) (kyrilliska: Мокошь [Мокошa], Макошь [Макошa]) – gudinna i den östslaviska mytologin, den enda kvinnliga gudom, vars avbild stod uppställd i fursten Vladimir I av Kievs hednatempel jämsides med de andra gudarnas avbilder. Vid uppräkningen av Kievrikets avbildade gudar i Nestorskrönikan avslutar Mokosj listan, som börjar med Perun. Hon förknippas med spånad och vävning, och även med ödet och hantverk. (sv)
- Мо́кош, Макош, Мокоша — слов'янська язичницька богиня родючості. Мокош входила до загальноруського пантеону, встановленого Володимиром Великим. З поширенням православ'я образ Мокош злився з образом Параскеви П'ятниці. (uk)
- Мо́кошь (Ма́кошь) — богиня в славянской мифологии, единственное женское божество, идол которого стоял в воздвигнутом князем Владимиром киевском капище наравне с идолами других богов. При их перечислении в «Повести временных лет» Мокошь замыкает список, начинающийся с Перуна. Её образ связывают с прядением и ткачеством, а также с судьбой и ремёслами. (ru)
- Mokoš, Mokoša, Makoša apod. (starorusky Мо́кошь Mokošь) je slovanská bohyně spojovaná s plodností, vláhou, zemí a ženskými pracemi jako je předení, v zásadě chápaná jako bohyně matka či bohyně země. Je zmiňována v Pověsti dávných let a několika dalších dílech, převážně kázáních, ovšem bez bližších podrobností a na její předpokládanou funkci se usuzuje z jejího jména, které je zpravidla vykládáno jako „Vlhká“ a na základě pozdější lidové kultury, kde byla pravděpodobně nahrazena svatou Paraskevou, Matkou vlhkou zemí a ochránkyněmi ženských prací. (cs)
- Mokosch oder Mokuscha ist eine slawische Göttin. Sie ist neben der polabischen Göttin Siva die einzige bekannte historisch belegbare weibliche Gottheit des slawischen Pantheons und als Muttergöttin zuständig für Fruchtbarkeit, Weiblichkeit und den Schutz der Schafe und des Spinnens und Webens. Ihr Name ist von dem Wortstamm mok- (feucht) abgeleitet. Sie symbolisiert demnach die „feuchte Mutter Erde“ und entspricht damit der iranischen Fruchtbarkeitsgöttin Ardvi Sur Anahita. (de)
- Mokoš (en antiguo eslavo oriental: Мокошь) es una diosa eslava, tutora de las tareas femeninas y el destino de las mujeres, tal como se menciona en la Crónica de Néstor. Sus áreas de influencia son la hilandería, la tejeduría, la esquila de ovejas, el horneado del pan, así como la protección de las mujeres durante el parto. En cuanto a su faceta aterradora, se la ha relacionado en el folclore popular con la brujería y otros seres sobrenaturales nocturnos y malignos. (es)
- Mokoch, ou Mokocha (en russe : Мокошь, en polonais : Mokosz) était la déesse de la terre mère et nourricière dans la mythologie slave. Selon certains chercheurs (Łowmiański, Borovskij), qui ont essayé de rapprocher son nom de la racine slave mok- (mouillé, humide), elle représentait la déesse de la pluie et de la tempête. Le prince Vladimir lui avait érigé une statue à Kiev en compagnie de celles d'autres dieux, avant sa conversion au christianisme. C'est la seule divinité féminine slave généralement reconnue. Le jour du vendredi lui était consacré. (fr)
- Mokoš (Mokosz, Mokusa, Мокошь, Makoš) è una dea del pantheon slavo. Secondo alcuni studiosi come Łowmiański e Borovskij è la dea della pioggia e alla tempesta, mentre secondo altri (Jakobson, Gieysztor) costituisce una figura della Madre Terra. Viene considerata l'equivalente slavo di Demetra nella mitologia greca. Mokoš è associata alla terra, all'acqua, alla pioggia, alla femminilità, alla fecondità, alla sessualità, ad attività come la tessitura e la filatura. A seconda delle versioni è la compagna di Perun o di Svarog. Ha quattro figli: (it)
- Mokosz – słowiańska bogini, poświadczona źródłowo w Powieści minionych lat i kilku innych źródłach staroruskich. W źródłach pojawia się najczęściej wymieniona razem z wiłami i rodzanicami, co skłoniło część badaczy do wniosku, że była istotą demoniczną lub bóstwem niższego rzędu. Etymologia imienia Mokoszy nie jest pewna, próbowano ją wyprowadzać na gruncie słowiańskim od rdzenia mok- „moczyć” lub sanskryckiego makhá „szlachetny, bogaty”, wskazuje się też na podobieństwo do nazwy fińskiego plemienia Moksza. Chociaż dotyczące Mokoszy źródła pochodzą jedynie z obszaru wschodniej Słowiańszczyzny, na podstawie nazw miejscowych takich jak czeski Mokošín próbowano dowodzić, podawanego jednak w wątpliwość, ogólnosłowiańskiego zasięgu jej kultu. (pl)
- Mokosj is in de Slavische religie de godin van de aarde, overvloed en het leven. Ze is de beschermster van zwangere vrouwen en kinderen, en wordt beschouwd als een moedergodin. Mokosj wordt geassocieerd met het spinnen en weven, wat haar een patrones van het handwerk van vrouwen maakt, evenals een schikgodin, die het levenslot van de mens bepaalt. Het leven van een mens wordt van oudsher met een draad vergeleken, de levensdraad. Mokosj is de gemalin van Peroen en de moeder van de tweelingen Marena en Jarilo. (nl)
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
