Huis van York
| Huis van York | |
|---|---|
 Die wit roos, embleem van die Huis van York.
| |
| Hoofhuis | Huis van Plantagenet |
| Voorganger | Huis van Lancaster |
| Opvolger | Huis van Tudor |
| Stigter | Edmund van Langley |
| Laaste heerser | Richard III van Engeland |
Die Huis van York was nes die Huis van Lancaster ’n tak van die Engelse koninklike Huis van Plantagenet wat sedert 1154 oor Engeland regeer het. Drie van sy lede het in die laat 15de eeu monarge van Engeland geword.
Die stamvader van die Huis van York was Edmund van Langley, die vyfde seun van koning Eduard III wat in 1384 die eerste Graaf van York geword het. Deur die huwelik van sy seun Richard van Conisburgh met Anne Mortimer, ook ’n afstammeling van Eduard III, het die Huis van York in ’n posisie gekom om die Engelse troon op te eis.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die eerste York-koning van Engeland was Eduard IV, wat in 1461 die Lancaster-koning Hendrik IV verslaan het en tot koning uitgeroep is met behulp van Richard Neville, die Graaf van Warwick. Hendrik IV het in 1470 weer die mag teruggeneem, maar is in die volgende jaar weer verdryf.
Ná Eduard IV se dood in 1483 het sy seun Eduard V op 12-jarige leeftyd aan die bewind gekom onder regentskap van sy oom Richard, die Hertog van Gloucester. Hy is twee maande ná sy troonbestyging saam met sy broer, Richard (9), in die Londense Tower opgesluit, vermoedelik deur hul oom Richard, wat die troon vir homself toegeëien het as Richard III.
Richard was net ’n paar jaar op die troon. In 1485 het Hendrik Tudor in opstand gekom en Richard verslaan in die Slag van Bosworth. Hendrik is tot koning gekroon en was die eerste monarg van die Huis van Tudor.
Monarge van die Huis van York
[wysig | wysig bron]| Monarg | Portret | Gebore | Huwelik | Oorlede |
|---|---|---|---|---|
| Eduard IV 4 Maart 1461 – 2 Oktober 1470 11 April 1471 – 9 April 1483[1] |
|
28 April 1442 Rouen seun van Richard Plantagenet, 3de Hertog van York en Cecily Neville[1] |
Elizabeth Woodville Grafton Regis 1 Mei 1464 tien kinders[1] |
9 April 1483 Westminster-paleis op 40[1] |
| Eduard V 9 April – 25 Junie 1483[2] |
 |
2 November 1470 Westminster seun van Eduard IV en Elizabeth Woodville[2] |
ongetroud | c. 1483 Londen op sowat 12 (vermoor)[3] |
| Richard III 26 Junie 1483–1485[4] |
 |
2 Oktober 1452 Fotheringhay-kasteel seun van Richard Plantagenet, 3de Hertog van York en Cecily Neville[5] |
Anne Neville Westminster-abdy 12 Julie 1472 een seun[5] |
22 Augustus 1485 Slag van Bosworth op 32 (in ’n geveg)[5] |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel nl:Huis York
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Eduard is vir ’n kort rukkie afgesit tydens die bewind van Hendrik VI. "thePeerage.com – Person Page 10164". Besoek op 25 Oktober 2007.
- ↑ 2,0 2,1 Eduard V is deur Richard III afgesit, wat die troon vir homself toegeëien het op grond daarvan dat Eduard buite-egtelik gebore is. "EDWARD V – Archontology.org" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2009. Besoek op 25 Oktober 2007.
- ↑ "thePeerage.com – Person Page 10165". Besoek op 25 Oktober 2007.
- ↑ "RICHARD III – Archontology.org" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2009. Besoek op 25 Oktober 2007.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 "thePeerage.com – Person Page 10163". Besoek op 25 Oktober 2007.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Huis van York. |
- http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/ThePlantagenets/ThePlantagenets.aspx – Amptelike oorsig oor die Plantagenet-lyn
- http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheYorkists/TheYorkists.aspx – Amptelike oorsig oor die Huis van York
Normdata  |
|
|---|