Louis Couperus

Louis Couperus
Louis Couperus in 1917
Gebore	(1863-06-10)10 Junie 1863 Den Haag, Nederland
Sterf	16 Julie 1923 (op 60) De Steeg, Nederland
Beroep	romansier
Jare aktief	1878–1923

Louis Marie-Anne Couperus (10 Junie 1863 – 16 Julie 1923) was 'n Nederlandse romansier en digter. Sy oeuvre bevat 'n wye verskeidenheid genres: liriese poësie, sielkundige- en historiese fiksie, novelles, kortverhale, sprokiesverhale, feuilletons en sketse. Couperus word beskou as een van die voorste figure van die Nederlandse letterkunde. In 1923 is die Tollensprijs aan hom toegeken.

Couperus en sy vrou het wyd deur Europa en Asië gereis en hy het later verskeie reisbeskrywings geskryf wat hy op 'n weeklikse basis gepubliseer het.

Jeug

Couperus as kind

Louis Marie-Anne Couperus is op 10 Junie 1863 by Mauritskade 11 in Den Haag, Nederland, gebore. Hy was die elfde en jongste kind van John Ricus Couperus (1816–1902) en Catharina Geertruida Reynst (1829–1893). Vier van die tien broers en susters is oorlede voordat Louis gebore is. Couperus is op 19 Julie 1863 in die Eglise wallonne (Walloniese kerk) in Den Haag gedoop. Toe Louis vyf jaar oud was, was sy jongste suster Trudy reeds twaalf jaar oud en sy jongste broer, Frans, elf. In Den Haag het hy skoolgegaan aan die kosskool van meneer Wyers, waar hy die eerste keer sy latere vriend Henri van Booven ontmoet het. Op 6 November 1872 het die Couperus-gesin met die trein na Den Helder gereis en op die stoomboot Prins Hendrik geklim wat hulle na Nederlands Oos-Indië sou neem. Hulle het Batavia op 31 Desember 1872 bereik, waar hulle oornag het in die destyds beroemde Hotel des Indes. Die gesin het hulle in 'n huis in Batavia aan die Koningsplein gevestig, maar sy moeder en broer Frans (wat aan peritonitis gely het) het in Desember 1873 na Nederland teruggekeer; sy moeder het egter in April 1874 teruggekeer na Nederlands Oos-Indië. So het Couperus dus 'n deel van sy jeug (1873–1878) in die Nederlandse Oos-Indië deurgebring en skoolgegaan in Batavia.

Hier het hy sy niggie Elisabeth Couperus-Baud vir die eerste keer ontmoet. In sy roman De zwaluwen neergestreken skryf hy oor sy jeug: "Ons was nig en neef en het saam gespeel. Ons het saam gedans. Ons besit steeds ons baba-prente. Sy was geklee in 'n markies-rok en ek was soos 'n edelknaap aangetrek. My kledingstuk was van swart fluweel en ek was baie trots op my eerste Travesti (teaterstuk)." In Nederlands Oos-Indië het Couperus ook vir die eerste keer sy toekomstige swaer, Gerard de la Valette ('n skrywer en amptenaar van die Nederlands-Indiese regering wat met sy suster Trudy sou trou) ontmoet, wat in 1913 oor sy verhouding met Couperus geskryf het: "Ons het mekaar die eerste keer in Batavia ontmoet, toe hy 'n seun van tien jaar was en ek 'n jong man. Ons het mekaar met redelike groot tussenposes gesien. Tog het ek hom gereeld genoeg as seun en jong man leer ken sodat ons 'n goeie verhouding ontwikkel het." Nadat hy laerskool voltooi het, het Couperus die Willem III Gimnasium in Batavia bygewoon. In die somer van 1878 het Couperus en sy gesin teruggekeer na Nederland waar hulle in 'n huis aan die Nassaukade (plein) 4. gaan woon het. In Den Haag is Couperus na die hogereburgerschool (HBS); gedurende hierdie tydperk van sy lewe het hy baie tyd by die Vlielander-Hein-familie deurgebring (sy suster was getroud met Benjamin Marius Vlielander Hein); later was hul seun François Emile Vlielander Hein (1882–1919) sy gunsteling broerskind, en het hy vir Couperus met sy literêre werk gehelp. Aan die HBS het Couperus sy latere vriend Frans Netscher ontmoet; gedurende hierdie tydperk van sy lewe het hy die romans gelees wat deur Émile Zola en Ouida geskryf is (laasgenoemde sou hy jare later in Florence ontmoet). Toe Couperus se skooluitslae nie verbeter het nie, het sy vader hom na 'n skool gestuur waar hy opgelei is om onderwyser in Nederlands te word. In 1883 het hy die opera Le tribut de Zamora bygewoon wat deur Charles Gounod geskryf is; hy het later elemente van hierdie opera gebruik in sy roman, Eline Vere.

Die begin van Couperus se loopbaan as skrywer

In 1885 het hy beplan om 'n operette vir kinders te skryf. Virginie la Chapelle het die musiek geskryf en Couperus het die lirieke verskaf vir De schoone slaapster in het bosch. Die opera is deur 'n honderd kinders opgevoer in die Koninklijke Schouwburg in Den Haag. In Januarie 1885 het Couperus reeds een van sy vroeë gedigte, Kleopatra, geskryf. Ander skrywes uit hierdie tydperk sluit die sonnet Een portret en Uw glimlach of uw bloemen in. In 1882 het Couperus Petrarch begin lees met die bedoeling om 'n roman oor hom te skryf. Dit is nooit verwesenlik nie, hoewel hy die novelle In het huis bij den dom gepubliseer het wat losweg geïnspireer is deur Plutarchus. Pas nadat Couperus sy novelle getiteld Een middag bij Vespaziano voltooi het, het hy Johannes Bosboom en sy vrou Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint besoek, vir wie Couperus groot bewondering gehad het. Couperus het mevrou Bosboom-Toussaint sy novelle laat lees en sy het dit baie goed gevind. In 1883 het Couperus aan Laura begin skryf; hierdie novelle is in verskillende uitgawes in De Gids in 1883 en 1884 gepubliseer. In 1885 is Couperus se boekdebuut, Een lent van vaerzen, gepubliseer (deur die uitgewer JL Beijers, met 'n boekomslag wat ontwerp is deur die skilder Ludwig Willem Reymert Wenckebach). Iemand wat Couperus in daardie dae baie bewonder het vir sy aanvoeling vir skoonheid en intelligensie, was die skrywer Carel Vosmaer. Hy het hom gereeld ontmoet terwyl hy in Den Haag gaan stap het.

In 1883 het Couperus 'n opvoering deur Sarah Bernhardt in Den Haag bygewoon, maar hy was meer beïndruk met haar rokke as die opvoering self. Die volgende jaar het John Ricus Couperus, Louis Couperus se vader, sy familielandgoed "Tjicoppo" in Nederlands Oos-Indië verkoop en opdrag gegee dat 'n nuwe huis gebou moes word by Surinamestraat 20 in Den Haag. Hier het Couperus voortgegaan met die digkuns en sy bestudering van die Nederlandse letterkunde. In Junie 1885 is hy aangestel as lid van die gesogte Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, twee jaar nadat hy Orchideeën. Een bundel poëzie en proza, wat gemengde resensies ontvang het gepubliseer het. Die joernalis Willem Gerard van Nouhuys het geskryf dat Orchideeën kortkom aan kwaliteit; Jacob Nicolaas van Hall was egter positief, maar Willem Kloos het dit "literêre gemors" genoem. Couperus het sy eksamen op 6 Desember 1886 geslaag. Dit het hom in staat gestel om sekondêre onderrig te gee. Hy het egter nie 'n onderwysloopbaan nagestreef nie en besluit om eerder te konsentreer op die letterkunde. Aan die einde van 1887 het hy begin werk aan wat weldra sy bekendste roman sou word: Eline Vere.

Eline Vere, die begin van sukses

Louis Couperus ná 'n tekening deur Bas Veth in 1892

Couperus het kort voordat hy Eline Vere geskryf het Oorlog en Vrede en Anna Karenina deur Leo Tolstoi gelees. Die struktuur van Couperus se boek sou soortgelyk wees aan die van Anna Karenina (d.w.s. 'n werk wat verdeel is in kort hoofstukke). Hy het kort tevore ook Geeste, 'n toneelstuk deur Henrik Ibsen, gelees, waarna ook verwys word in Eline Vere. Sy roman is tussen 17 Junie en 4 Desember 1888 gepubliseer in die Nederlandse koerant Het Vaderland. 'n Resensent van die Algemeen Handelsblad het geskryf dat "Die skrywer talent het". Intussen het Couperus 'n novelle met die titel Een ster geskryf wat in Nederland gepubliseer is en 'n reis na Swede onderneem. Gedurende hierdie tydperk van sy lewe was Couperus 'n aktiewe lid van die dramaklub van die skrywer Marcel Emants (Utile et Laetum wat "nuttig en gelukkig" beteken); daar het hy 'n nuwe vriend, Johan Hendrik Ram, 'n kaptein van die grenadiers, ontmoet. Ram sou later in Desember 1913 selfmoord pleeg. In April 1890 het De Nieuwe Gids 'n resensie van Eline Vere deur Lodewijk van Deyssel gepubliseer. Deyssel het geskryf dat "die roman van meneer Couperus 'n goeie en 'n literêre werk is". Couperus het ook 'n nuwe vriend, die skrywer Maurits Wagenvoort, ontmoet. Hy het vir Couperus en die skilder George Hendrik Breitner na sy huis genooi.

'n Tweede uitgawe van Eline Vere is binne 'n jaar gepubliseer. Couperus het in Mei 1890 sy volgende roman, Noodlot, voltooi; hierdie roman is in De Gids gepubliseer. Dit is moontlik dat die hoofkarakter van Noodlot ("Frank") geïnspireer is deur die karakter van Couperus se vriend Johan Hendrik Ram. Couperus het nou begin om Paul Bourget se roman Un coeur de femme te lees, wat hom geïnspireer het tydens die skryf van sy novelle, Extaze. In Julie 1890 het hy Eene illuzie voltooi, en op 12 Augustus 1890 die gesogte DA Thieme-prys (Vernoem na die bekende uitgewer) ontvang. In Oktober van dieselfde jaar het hy na Parys gereis waar hy 'n brief ontvang het van sy toekomstige uitgewer, LJ Veen, waarin hy toestemming vra om Noodlot te publiseer, welke aanbod Couperus van die hand gewys het omdat die boek veronderstel was om deur Elsevier gepubliseer te word. Toe sy oom Guillaume Louis Baud sterf het Couperus hom teruggehaas na Den Haag om die begrafnis by te woon. Hier het Couperus besluit om met sy niggie, Elisabeth Couperus-Baud, te trou. Die troue het op 9 September 1891 in Den Haag plaasgevind.

Verdere sukses as skrywer

Op 21 September 1891 het Couperus en sy vrou hulle in 'n klein villa aan Roeltjesweg (nou Couperusweg) in Hilversum gevestig. Nadat Couperus Extaze in Oktober 1891 voltooi het, het hy Uitzichten geskryf, en met sy nuwe romantiese en geestelike novelle getiteld Epiloog begin. Extaze is in 1892 gepubliseer in De Gids. Couperus het LJ Veen gevra om dit as 'n roman te publiseer, maar Veen se aanbod geweier. In 1891 is 'n Engelse vertaling van Noodlot, Footsteps of Fate, (deur Clara Bell) gedoen, en in 1892 is 'n Engelse vertaling van Eline Vere vrygestel. Intussen het L.J. Veen Couperus 'n beter aanbod gemaak, wat hy aanvaar het. Couperus het 'n eksemplaar van Oscar Wilde se roman The Picture of Dorian Gray van hom ontvang; Wilde het op sy beurt ook die Engelse vertaling van Couperus se Noodlot gelees en aan Couperus geskryf om hom daarmee te komplimenteer. Elisabeth Couperus-Baud het Wilde se roman in Nederlands vertaal as Het portret van Dorian Gray. Nederlandse kritici het uiteenlopende resensies oor Extaze geskryf. Die skrywer en joernalis Henri Borel het negatief gereageer, terwyl Lodewijk van Deyssel dit goed gevind het. Frederik van Eeden het geskryf dat hy 'n spesifieke afkeur aan die boek het. Couperus en sy vrou het na Den Haag verhuis, waar Couperus Majesteit geskryf het, nadat hy 'n artikel in The Illustrated London News oor Nikolaas II van Rusland gelees het. Gerrit Jäger, 'n dramaturg, het 'n teaterweergawe van Noodlot geskryf; dit is in 1892 opgevoer deur die Rotterdamse teatergeselskap. Die destydse beroemde Nederlandse akteur Willem Royaards, wat 'n kennis van Couperus was, het een van die hoofkarakters vertolk. Op 1 Februarie 1893 het Couperus en sy vrou na Florence vertrek, maar hulle moes terugkom weens die afsterwe van Couperus se moeder. Hy het in sy roman Metamorfoze geskryf oor hoe sy op haar sterfbed rus. Gedurende hierdie tyd was Elisabeth Couperus-Baud besig om George Moore se roman, Vain Fortune, te vertaal, terwyl Majesteit in De Gids gepubliseer is.

In 1894 het Couperus by die redaksie van De Gids aangesluit; die ander lede was Geertrudus Cornelis Willem Byvanck ('n skrywer), Jacob Nicolaas van Hall (skrywer en politikus), Anton Gerard van Hamel (professor in Frans), Ambrosius Hubrecht en Pieter Cort van der Linden. In September 1893 het Couperus en sy vrou vir die tweede keer na Italië vertrek. In Florence het hulle in 'n pension naby die Santa Maria Novella betrek; hier het Couperus in November 1893 'n skets getiteld Annonciatie—'n literêre beskrywing van die gelyknamige skildery deur Simone Martini en Lippo Memmi in die Uffizi-galery—, geskryf. In Desember het Couperus en sy vrou Rome besoek, waar Couperus San Pietro geskryf het (sy indruk van die Sint Pieterskerk), Pincio (oor Michelangelo se koepel), Via Appia en Brief uit Rome. In hierdie boeke verwys Couperus na die werke wat hy self oor Rome gelees het: Ariadne deur Ouida, Rienzi deur Henry Bulwer, The Marmer Faun (Transformation) deur Hawthorne, Voyage en Italie deur Taine en Cosmopolotis deur Bourget. In Februarie 1894 het Couperus na Napels en Athene gereis en daarna teruggekeer na Florence, waar hy Ouida besoek het. Couperus en sy vrou het teruggekeer na Nederland, waar Elisabeth Couperus-Baud 'n vertaling van George Moore se Vain Fortune gemaak het; hulle het in die huis aan Jacob van der Doesstraat 123 gaan woon. Gedurende hierdie tyd het Gerrit Jäger selfmoord gepleeg deur homself te verdrink. Couperus het begin werk aan wat uiteindelik Wereldvrede sou word en 'n vertaling van Flaubert se La Tentation de Saint Antoine geskryf.

Konsolidasie fase

Louis Couperus in 1897, portret deur H. J. Haverman.

In 1894 is 'n Engelse vertaling van Majesteit deur Alexander Teixeira de Mattos gemaak; die resensente was egter nie tevrede daarmee nie, en in Nederland is Couperus se nuwe roman Wereldvrede ook nie gunstig deur kritici ontvang nie. Afgesien daarvan het Lodewijk van Deyssel ook 'n uiters negatiewe resensie geskryf waarin hy Couperus aangeraai het: "De heer Couperus kan van mij ophoepelen". Couperus self het sy redakteurskap by De Gids (April 1895) opgesê. In Oktober 1895 het Couperus en sy vrou weer na Italië gereis waar hulle Venesië besoek het; hulle het in 'n hotel naby die Piazza San Marco gebly en Couperus het die werke van Tintoretto, Titiaan en Paolo Veronese bestudeer. Die volgende stad wat hulle besoek het was Rome, waar Couperus 'n aantal negatiewe resensies oor Wereldvrede sou ontvang. In Rome het hy die Nederlandse beeldhouer Pier Pander en die Nederlandse skilder Pieter de Josselin de Jong ontmoet. In Maart 1896 het Couperus en sy vrou teruggekeer na Nederland. In 1896 het Hoge troeven verskyn, met 'n boekomslag wat ontwerp is deur Hendrik Petrus Berlage. In April 1896 het Couperus begin skryf aan Metamorfoze. In September het Couperus Johan Hendrik Ram in Zeist besoek waar Ram saam met sy vader gewoon het. Couperus en Ram het gesels oor Metamorfoze. Dieselfde jaar het Couperus 'n geruime tyd in Parys deurgebring. In 1897 het was Couperus klaar geskryf aan Metamorfoze, wat in De Gids sou verskyn. Intussen het Elisabeth Couperus-Baud Olive Schreiner se Trooper Peter Halket of Mashonaland vertaal. Dieselfde jaar het Couperus en sy vrou na Dresden vertrek, maar ook tyd deurgebring in Heidelberg. In Augustus 1897 het Couperus met sy nuwe boek, Psyche begin. Hy is ook aangestel as offisier in die Orde van Oranje-Nassau. In Januarie 1898 het De Gids hoofstukke van Psyche begin publiseer. In Februarie 1898 het Couperus na Berlyn gereis waar hy Else Otten, die Duitse vertaler van sy boeke (en wat ook Psyche in Duits sou vertaal), ontmoet het. Saam met Elisabeth Couperus-Baud het hy Nederland in Mei 1898 verlaat vir 'n kort reis na Londen, waar hulle vriende ontmoet en die Ascot perderesiesbaan besoek het; Alexander Teixeira de Mattos het vir Couperus en sy vrou tydens 'n "high tea" voorgestel aan Engelse joernaliste en letterkundiges. Couperus het ook vir Edmund Gosse ontmoet, wat in 1891 'n voorwoord geskryf het vir Footsteps of Fate, en die Engelse skilder Lawrence Alma-Tadema, 'n swaer van Gosse. Couperus en sy vrou het via Oxford teruggekeer na Nederland waar hy in Desember 1898 Fidessa voltooi het. Couperus en sy vrou het daarna na Nederlands Oos-Indië vertrek en einde Maart 1899 in Tanjung Priok gearriveer. In Junie het hulle Couperus se suster Trudy en haar man Gerard Valette besoek wat as resident in Tegal gewerk het. Hier het Couperus aan sy nuwe roman, Langs lijnen der geleidelijkheid, begin skryf. Toe Gerard Valette en sy vrou na Pasuruan moes verhuis weens Valette se werksverpligtinge het Couperus en sy vrou 'n geruime tyd in Gabroe (Blitar) deurgebring.

Na "The Hidden Force"

Couperus het besonderhede oor die lewe en werk van 'n inwoner in die Nederlands Oos-Indie by sy swaer De la Valette bekom. Intussen het Couperus 'n brief van sy vriend Johan Hendrik Ram ontvang waarin Ram geskryf het dat hy en luitenant Lodewijk Thomson op die punt was om na Suid-Afrika te reis om die verloop van die Anglo-Boereoorlog as militêre diplomate te volg. In Maart 1900 het Couperus en sy vrou teruggereis na Nederland. In Oktober 1900 het Couperus en sy vrou na Nice verhuis waar Couperus Henryk Sienkiewicz se werke gelees het terwyl sy The Hidden Force in Nederland gepubliseer is. Intussen het Couperus begin werk aan sy nuwe romans getiteld Babel en De boeken der kleine zielen. In 1902 is hy gevra om lid te word van die redaksie van 'n nuwe tydskrif getiteld Groot Nederland saam met WG van Nouhuys en Cyriel Buysse. In Oktober 1902 het Couperus se vader op 86-jarige ouderdom gesterf. Sy huis aan die Surinamestraat 20, Den Haag, is uiteindelik aan Conrad Theodor van Deventer verkoop. Couperus en sy vrou het in Nice bly woon, maar Couperus is in Januarie 1903 na Rome waar hy Pier Pander weer ontmoet het en ook 'n brief van sy uitgewer LJ Veen ontvang het waarin dié kla dat Couperus se boeke nie verkoop nie. In Mei 1903 het Couperus Dionyzos-studiën in Groot Nederland gepubliseer, waarin Couperus hulde gebring het aan die klassieke oudheid ('n leerstelling sonder erfsonde) en veral aan die god Dionusos.

Couperus het daardie jaar (1903) weer na Italië (Venesië) vertrek en is in September na Nice. Gedurende die winter van 1903–1904 het hy Jean Lombard se werk oor die Romeinse keiser Elagabalus gelees; in 1903 het Georges Duviquet sy Héliogabale gepubliseer, wat presies was wat Couperus benodig het vir sy idee om 'n roman te skryf oor 'n kranksinnige keiser (De berg van licht). Intussen het hy, ten einde sy rekeninge te kan betaal, Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan geskryf. In 1905 het hy De berg van licht gepubliseer, wat taamlik kontroversieel was omdat dit oor die onderwerp van homoseksualiteit gehandel het. In 1906 het Couperus en sy vrou na Bagni di Lucca (Italië) vertrek waar hulle in Hotel Continental tuisgegaan en hulle aan Eleonora Duse voorgestel het. In Mei 1907 het Aan den weg der vreugde, 'n novelle wat Couperus geskryf het terwyl hy in Bagni di Lucca vertoef het, in Groot Nederland verskyn; hy het 'n verdere brief van LJ Veen ontvang wat vermeld het dat Couperus se boeke nie goed verkoop nie. Hierop het het Couperus 'n afskeidsbrief aan Veen geskryf waarin hy aan Veen gesê het dat dit die einde van hul sakeverhouding was. Gedurende die somer van 1907 het Couperus in Siena die verhaal Uit de jeugd van San Francesco van Assisi geskryf wat gepubliseer sou word in Groot Nederland. Vanaf hierdie tydstip af het Couperus beweer dat die dae van romans getel was en dat kortverhale ("kort romans" genoem deur Couperus) die romans van die toekoms was. Couperus sou 'n reeks kortverhale skryf wat hy in die komende jare in onder andere De Locomotief, De Telegraaf en die "Kroniek" sou publiseer.

Eindelose reis

Gedurende die winter van 1908 het Couperus in Florence gewoon waar hy John Argyropoulos se Aristodemus vertaal het; die vertaling is in Groot Nederland gepubliseer. In Augustus 1908 het Couperus en sy vrou 'n pension-lodge in Nice begin en 'n advertensie in die New York Herald geplaas om toekomstige gaste te lok. Met ingang van 27 November 1909 het Couperus weeklikse reekse begin publiseer in die Nederlandse koerant Het Vaderland; hy het ook Korte arabesken (1911, by die uitgewer Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur) en 'n goedkoop uitgawe van De zwaluwen neêr gestreken ... gepubliseer (by die uitgewer Van Holkema & Warendof). In Desember 1910 het Couperus in sy skets Melancholieën oor die dood van sy vader, moeder, suster en broer geskryf. In die tweede deel van 1910 het Couperus weer 'n roman begin skryf, ondanks die feit dat hy vroeër gesê het dat hy nooit weer een sou skryf nie. Hierdie roman sou Antiek toerisme, een roman uit Oud-Egypte heet en is in Groot Nederland gepubliseer. Die boek is in 1914 beloon met die Nieuwe Gids-prys vir prosa. Aan die einde van 1910 het Couperus en sy vrou hul pension in Nice opgegee en na Rome gereis. In Rome het Couperus enkele van sy reekse wat hy van plan was om in Schimmen van schoonheid te publiseer, herrangskik.

Aangesien Couperus en die uitgewer L.J. Veen nie kon ooreenkom oor Couperus se vergoeding nie het Couperus Schimmen van schoonheid en Antiek Toerisme by die uitgewer Van Holkema en Warendorf gepubliseer. In Rome het Couperus die Museo Barracco di Scultura Antica, San Saba, Rome, die Villa Madama en die Kolosseum (onder andere) besoek. Hy het ook die Borgia-woonstel besoek en 'n aantal sketse oor Lucrezia Borgia en Pinturicchio, wat haar geskilder het, geskryf. In 1911 het hy 'n skets, wat in Groot Nederland gepubliseer is, oor Siena en Ostia Antica geskryf. Hy het Marie-Louis-Antoine-Gaston Boissier se Promenades archéologiques gelees en tydsame wandelinge onderneem deur die antieke ruïnes van Rome. Hy het ook die tentoonstelling in die Accademia di Belle Arti Firenze in Florence besoek, waar ook Nederlandse skilders hul werk ten toon gestel het. Hier het hy Willem Steelink, Jr. en Arnold Marc Gorter ontmoet, wat hom hartlik verwelkom het. Couperus het die winter van 1911–1912 in Florence deurgebring; intussen het die Eerste Balkanoorlog (Grieks-Turkse oorlog) uitgebreek en ook die lewe in Florence ontwrig. Couperus het 'n skets getiteld De jonge held geskryf oor die seun van vriende in Italië wat gewond van die front teruggekeer het. In Desember het Couperus en sy vrou na Sisilië vetrek, maar 'n rukkie in Orvieto vertoef, waar hulle die hotel waarin Bertel Thorvaldsen 'n rukkie tuisgegaan het besoek het. Hierna het hulle na Napels gereis waar Couperus die Farnese Hercules bewonder het, wat hom geïnspireer het om sy volgende roman, Herakles, te begin skryf.

Die eerste hoofstukke van Herakles het gedurende die eerste helfte van 1912 in Groot Nederland verskyn. Couperus het daarna in Sisilië gebly, waar hy Syracuse, Sisilië en Messina besoek het; hy en sy vrou het toe teruggekeer na Florence. Gedurende hierdie tydperk het hy Pisa besoek en na Venesië gereis waar hy die inhuldiging van die destyds gerestoureerde Sint Markus-kloktoring bygewoon het en daaroor geskryf het in sy skets Feest van San Marco. Intussen het die uitgewer LJ Veen 'n positiewe antwoord gegee op Couperus se vraag of hy bereid sou wees om die gebundelde sketse te publiseer. Gevolglik het Uit blanke steden onder blauwe lug in 1912 en 1913 in twee dele verskyn. Couperus het van Venesië na Igis en na München gereis waar hy 'n opvoering van Calderón se El mayor encanto, amor in die Künstler-teater bygewoon het, asook 'n opvoering van Mozart se Don Giovanni in die Residenz-Theater. Toe Couperus sy 50ste verjaardag gevier het, het Het Vaderland hulde aan hom gebring deur sy vriende en bewonderaars lofwaardige redes te laat publiseer. Hierdie vriende en bewonderaars het Frans Bastiaanse, Emmanuel de Bom, Henri van Booven, Ina Boudier-Bakker, Marie Joseph Brusse (die vader van Kees Brusse), Herman Heijermans en Willem Kloos ingesluit.   'n Komitee is saamgestel om die nodige fondse in te samel om Couperus in staat te stel om na Egipte te reis. Van die lede van die komitee was o.a. Pieter Cornelis Boutens, Alexander Teixeira de Mattos en K.J.L. Alberdingk Thijm. Couperus kon egter weens die Eerste Wêreldoorlog nie die reis na Egipte onderneem nie.

Op 29 September 1913 het Johan Hendrik Ram homself om die lewe gebring. Couperus het later daardie jaar teruggekeer na Florence en die Futurisme-vergadering van 12 Desember bygewoon, wat ook deur Giovanni Papini en Filippo Tommaso Marinetti bygewoon is. Hy het ook die Mona Lisa, wat kort tevore gevind is nadat dit gesteel is, in die Uffizi gaan besigtig. In hierdie jare het hy begin om Giovanni Papini se Un uomo finito te lees; hy het die nuwe literêre beweging waartoe Papini behoort het met dié van die 19de eeuse Nederlandse letterkunde in Nederland vergelyk. Hy het 'n artikel oor Papini se boek, wat hy briljant—'n byna perfekte boek—genoem het, geskryf en Papini met Lodewijk van Deyssel vergelyk. Papini en Couperus het mekaar in Florence ontmoet, waartydens Couperus vir Papini taamlik skaam gevind het. Intussen het Elisabeth Couperus-Baud, Pio Baroja se La ciudad da la niebla vertaal. Gedurende hierdie tyd is Couperus se Wreede portretten in Het Vaderland gepubliseer. Wrede portretten was 'n reeks profiele van pensiongaste wat Couperus tydens sy reise in Rome en elders ontmoet het. Hy het ook 'n ontmoeting met die Nederlandse aktrise Theo Mann-Bouwmeester gehad, wat voorgestel het dat Langs lijnen van geleidelijkheid in 'n toneelstuk verwerk word; hoewel hierdie plan nie verwerklik is nie het dit nuwe moontlikhede vir sy boeke geopen.

Laaste jare

In 1920 het Iskander ('n roman oor Alexander die Grote) in Groot Nederland, verskyn; kritici was nie positief nie, weens die vele homoseksuele tonele daarin. In Oktober 1920 het Couperus vir die Haagsche Post na Egipte gereis; sy reisverslae is weekliks gepubliseer. In Afrika het hy Algiers besoek en na Constantine, Biskra, Touggourt en Timgad gereis. Hierna het hy sy reis voorgesit na Tunis en die ruïnes van Kartago, waar hy 'n leerling van Marie-Louis-Antoine-Gaston Boissier ontmoet het. Hierna is Couperus terug na Algiers omrede hy die boksvaardighede van Georges Carpentier wou sien. Hierna het hy geskryf: "Ek dink dat ek in my lewe te veel boeke geskryf het en te min geboks het." Op 3 Mei 1921 het Couperus en sy vrou na Marseille teruggekeer en langsaam na Parys gereis om betyds te wees vir die feeste wat gehou is vir die heiligverklaring van Johanna van Arkel. Op 1 Junie het Couperus en sy vrou na Engeland vertrek waar hulle Alexander Teixeira de Mattos sou ontmoet. Tydens die besoek het Couperus With Louis Couperus in London-Season geskryf; hierdie verhale is in die Haagsche Post gepubliseer. In Engeland het Couperus die romanskrywer Stephen McKenna en Edmund Gosse ontmoet. Hy het kennis gemaak met Frank Arthur Swinnerton tydens 'n middagete en na 'n Russiese ballet in die Prince's Theatre gaan kyk, waar die orkes onder leiding van Ernest Ansermet gestaan het.

Hy het ook sy Engelse uitgewer Thornton Butterworth ontmoet, besoek gebring aan 'n konsert waarin Myra Hess gespeel het, en met George Moore en George Bernard Shaw vergader. Couperus het ook sy foto deur E.O. Hoppé laat neem, waarna hy 'n vergadering met die Nederlandse konsul in Londen, René de Marees van Swinderen, gehad het en 'n ete aan die huis van H. H. Asquith genuttig het. Die volgende dag het Couperus na die Titmarsh-klub gegaan waar hy William Leonard Courtney ontmoet het en Nancy Astor, wat hy voorheen in Constantine ontmoet het, hoor praat het in die Britse laerhuis. Kort hierna het Couperus en sy vrou teruggekeer na Nederland. In Nederland het Couperus homself voorberei vir sy reis na Nederlands-Indië, China en Japan. Hy en sy vrou het op 1 Oktober 1921 na Nederlands-Indië vertrek en die boot by Belawan gelos omdat hulle by hul vriend Louis Constant Westenenk in Medan sou bly. In Batavia het hy saam met Goewerneur-generaal Dirk Fock geëet en ook openbare optredes gehou waar hy sy boeke voorgelees het. Na 'n besoek aan die Borobudur het Couperus en sy vrou Surabaya en Bali besoek. Op 16 Februarie het hulle vertrek na Hongkong en Sjanghai. In Japan het hulle Kobe en Kioto besoek; hier het Couperus ernstig siek geword en met Tifuskoors gediagnoseer en na die Internasionale Hospitaal in Kobe gestuur. Na sewe weke was hy fiks genoeg om na Jokohama te reis. Hy en sy vrou het twee weke in die Fujiya Hotel gebly, waar Couperus Kenjirō Tokutomi se roman Nami-Ko gelees het. Hy en sy vrou het daarna na Tokio gereis waar hulle by die Nederlandse konsul tuisgegaan het en Nikkō besoek het. Hulle het op 10 Oktober 1922 na Nederland teruggekeer.

Dood en eerbewyse

Standbeeld van Couperus deur Kees Verkade in Den Haag

Terug in Nederland het dit geblyk dat Couperus se niere en lewer aangetas is. Ondanks sy siekte het Couperus 'n reeks sketse vir Het Vaderland en Groot Nederland geskryf. Hy kon ook weer die opera besoek en het 'n opvoering van Aida bygewoon. In 1923 het die egpaar na De Steeg verhuis, waar Couperus die taamlik gesogte Tollensprijs ontvang het. Intussen is 'n komitee saamgestel om Couperus se 60ste verjaardag te vier en fondse in te samel as 'n verjaardaggeskenk. Couperus se gesondheid het vinnig agteruitgegaan, en afgesien van long- en lewerprobleme, het Couperus aan 'n infeksie in sy neus gely. Tydens Couperus se verjaardagpartytjie is 'n bedrag van 12,000 gulden aan hom oorhandig en toesprake gehou deur Lodewijk van Deyssel en die predikant Johannes Theodoor de Visser; Couperus is ook benoem tot ridder in die Orde van de Nederlandse leeu. Ook onder andere Minister Herman Adriaan van Karnebeek en Albert Vogel sr. het respek aan Couperus betoon. Op 11 Julie 1923 is Couperus na die hospitaal in Velp, Gelderland omrede die infeksie in sy neus nie wou genees nie; hy is 'n dag later weer huis toe. Hy het nou aan wondroos sowel as sepsis in die neus gely. Op 14 Julie het hy in 'n koma verval en twee dae lank in die koma gebly met 'n hoë koors, waarna hy op 16 Julie 1923 oorlede is. Hy is by Westerveld veras.

Bibliografie

Omslag van Eline Vere, ontwerp deur Ludwig Willem Reymert Wenckebach

Omslag van Extaze, ontwerp deur Hendrik Petrus Berlage

Omslag van Psyche, ontwerp deur Jan Toorop

Omslag van De boeken der kleine zielen. Zielenschemering, ontwerp deur Theo Neuhuys

Boeke gepubliseer in Couperus se leeftyd

Poësie

• Een lent van vaerzen (1884)
• Orchideeën. Een bundel poëzie en proza (1886)
• Williswinde (1895)

Romans

• Eline Vere (1889)
• Noodlot (1890)
• Extaze. Een boek van geluk (1892)
• Majesteit (1893)
• Wereldvrede (1895)
• Metamorfoze (1897)
• Langs lijnen der geleidelijkheid (1900)
• De stille kracht (1900)
• De boeken der kleine zielen. De kleine zielen (1901)
• De boeken der kleine zielen. Het late leven (1902)
• De boeken der kleine zielen. Zielenschemering (1902)
• De boeken der kleine zielen. Het heilige weten (1903)
• Dionyzos (1904)
• De berg van licht (1905/6)
• Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan... (1906)
• Antiek toerisme. Roman uit Oud-Egypte (1911)
• De ongelukkige (1915)
• De komedianten (1917)
• De verliefde ezel (1918)
• Xerxes of de hoogmoed (1919)
• Iskander. De roman van Alexander den Groote (1920)

Novelles, sprokiesverhale en kortverhale

• Eene illuzie (1892)
• Hooge troeven (1896)
• Psyche (1898)
• Fidessa (1899)
• Babel (1901)
• God en goden (1903)
• Aan den weg der vreugde (1908)
• De ode (1919)
• Lucrezia (1920)
• Het zwevende schaakbord (1922)

Kortverhale en sketse

Louis Couperus het honderde kortverhale, sketse, reisbeskrywings en briewe geskryf, wat aanvanklik gepubliseer is as feuilletons. Hierdie feuilletons is later gebundel en gepubliseer as boeke.

• Reis-impressies (1894)
• Over lichtende drempels (1902)
• Van en over mijzelf en anderen. Eerste bundel (1910)
• Antieke verhalen van goden en keizers, van dichters en hetaeren (1911)
• Korte arabesken (1911)
• De zwaluwen neêr gestreken... (1911)
• Schimmen van schoonheid (1912)
• Uit blanke steden onder blauwe lucht. Eerste bundel (1912)
• Uit blanke steden onder blauwe lucht. Tweede bundel (1913)
• Van en over mijzelf en anderen. Tweede bundel (1914)
• Van en over alles en iedereen (1915) :
  1. Rome
  2. Genève, Florence
  3. Sicilië, Venetië, München
  4. Van en over mijzelf en anderen
  5. Spaansch toerisme
• Van en over mijzelf en anderen. Derde bundel (1916)
• Van en over mijzelf en anderen. Vierde bundel (1917)
• Jan en Florence (1917)
• Wreede portretten (1917)
• Legende, mythe en fantazie (1918)
• Der dingen ziel (1918)
• Brieven van den nutteloozen toeschouwer (1918)
• Elyata (1919)
• De betoveraar (1919)
• Met Louis Couperus in Afrika (1921)
• Oostwaarts (1923).
• Proza. Eerste bundel (1923)
• Het snoer der ontferming (1924)
• Proza. Tweede bundel (1924)
• Nippon (1925)
• Proza. Derde bundel (1925)

Lukraak

• De verzoeking van den H. Antonius (1896)

Versamelde werke

1. Jeugdwerk; Eline Vere; Novellen (1953)
2. Noodlot; Extase; Majesteit; Wereldvrede; Hoge troeven (1953)
3. Metamorfose; Psyche; Fidessa; Langs lijnen van geleidelijkheid (1953)
4. De stille kracht; Babel; Novellen; De zonen der zon; Jahve; Dionysos (1953)
5. De boeken der kleine zielen (1952)
6. Van oude mensen de dingen die voorbijgaan; De berg van licht (1952)
7. Aan de weg der vreugde; Antiek toerisme; Verhalen en arabesken (1954)
8. Herakles; Verhalen en dagboekbladen; Uit blanke steden onder blauwe lucht (1956)
9. Lucrezia; De ongelukkige; Legenden en portretten (1956)
10. De komedianten; De verliefde ezel; Het zwevende schaakbord (1955)
11. Xerxes; Iskander (1954)
12. Verhalen (1957)

Volledige werke deur Louis Couperus

1. Een lent van vaerzen (1988)
2. Orchideeën. Een bundel poëzie en proza (1989)
3. Eline Vere. Een Haagsche roman (1987)
4. Noodlot (1990)
5. Extaze. Een boek van geluk (1990)
6. Eene illuzie (1988)
7. Majesteit (1991)
8. Reis-impressies (1988)
9. Wereldvrede (1991)
10. Williswinde (1990)
11. Hooge troeven (1991)
12. De verzoeking van den H. Antonius (1992)
13. Metamorfoze (1988)
14. Psyche (1992)
15. Fidessa (1992)
16. Langs lijnen van geleidelijkheid (1989)
17. De stille kracht (1989)
18. Babel (1993)
19. De boeken der kleine zielen. I en II (1991)
20. De boeken der kleine zielen. III en IV (1991)
21. Over lichtende drempels (1993)
22. God en goden (1989)
23. Dionyzos (1988)
24. De berg van licht (1993)
25. Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan... (1988)
26. Aan den weg der vreugde (1989)
27. Van en over mijzelf en anderen (1989)
28. Antieke verhalen. Van goden en keizers, van dichters en hetaeren (1993)
29. Korte arabesken (1990)
30. Antiek toerisme. Roman uit Oud-Egypte (1987)
31. De zwaluwen neêr gestreken... (1993)
32. Schimmen van schoonheid (1991)
33. Uit blanke steden onder blauwe lucht (1994)
34. Herakles (1994)
35. Van en over alles en iedereen (1990)
36. De ongelukkige (1994)
37. De komedianten (1992)
38. Legende, mythe en fantazie (1994)
39. De verliefde ezel (1994)
40. De ode (1990)
41. Xerxes, of De hoogmoed (1993)
42. Iskander. De roman van Alexander den Groote (1995)
43. Met Louis Couperus in Afrika (1995)
44. Het zwevende schaakbord (1994)
45. Oostwaarts (1992)
46. Proza. Eerste bundel (1995)
47. Het snoer der ontferming. Japansche legenden (1995)
48. Nippon (1992)
49. Ongebundeld werk (1996)
50. Ongepubliceerd werk (1996)

Gepubliseerde briewe

• Couperus, Louis; Bastet, Frédéric (1977). Brieven van Louis Couperus aan zijn uitgever (in Nederlands). 's-Gravenhage.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link) In twee volumes: 1. Waarde heer Veen : (1890–1902) en 2. Amice : (1902–1919)
• Couperus, Louis; Veen, L. J.; Vliet, H. T. M. van (1987). Louis Couperus en L. J. Veen : bloemlezing uit hun correspondentie (in Nederlands). Utrecht: Veen. ISBN 9020426869.
• Couperus, Louis; Baud, Elisabeth Wilhelmina Johanna; Wintermans, Casper (2003). Dear sir : brieven van het echtpaar Couperus aan Oscar Wilde. Woubrugge: Avalon Pers. ISBN 9080731420. (nl) (en)

Eksterne skakels

• Werke deur Louis Couperus by Project Gutenberg
• Werke deur of oor Louis Couperus op die Internet Archive
• Werke deur Louis Couperus (nl) by die Digitale Biblioteek vir Nederlandse Letterkunde
• Louis Couperus Genootskap (nl)