Margaret Sanger
.jpg)
Margaret Sanger Slee, gebore Margaret Louise Higgins (14 September 1879 Corning, New York – 6 September 1966)[1] was 'n Amerikaanse verpleegster en feminis wie se finansiële posisie haar toegelaat het om haar aan haar roeping te wy. Sanger het haar beywer vir geboortebeperking, gesinsbeplanning, eugenetika [2][3] en sosiale hervorming, en het verskeie boeke geskryf, waarvan die bekendste is What Every Girl Should Know van 1920. Sy het tronkstraf in die gesig gestaar deur die voordele van geboortebeperking te verkondig, wat destyds deur die Comstock-wet van 1873 as obseniteit in die Verenigde State verbied is. Sanger was die stigter van die American Birth Control League, die voorganger van Planned Parenthood, en het al in Amerika, sowel as Europa en Japan lesings gehou. Sy het Gregory Pincus aangemoedig om 'n voorbehoedpil te ontwikkel. As gevolg van haar uitgesproke standpunte en omdat sy eugenetiese praktyke bevorder het, bly sy 'n omstrede figuur.[4]
Lewensloop
[wysig | wysig bron]Sy was die sesde van elf kinders en het twee keer getroud: met Williams Sanger in 1900 en, na 'n egskeiding, in 1922 met J. Noah H. Slee. Na 'n kort loopbaan as onderwyser het sy as 'n verpleegster aan New York se Lower East Side gewerk. In 1914 het sy 'n tydskrif, The Woman Rebel, begin publiseer, later herdoop tot Birth Control Review, en die pamflet Family Limitation geskryf. Sy is aangekla van die verspreiding van dokumente wat voorbehoeding bevorder, maar die saak is in 1916 laat vaar. Dieselfde jaar het sy die eerste Amerikaanse geboortebeperkingskliniek in Brooklyn geopen.
In 1921 stig sy die American Birth Control League en was die voorsitter daarvan tot 1928. In September 1930 het sy Eugen Fischer ontvang, wat Hitler se rasseteorie en nasionaal-sosialisme ontwikkel het.[5][6] Sy het die eerste president daarvan geword toe die International Planned Parenthood Federation in 1953 gestig is. Later het sy gefokus op die bevordering van voorbehoeding in Asiatiese lande, hoofsaaklik Indië en Japan. Sy is in 1966 oorlede en word in Fishkill-plattelandse begafplaas in Fishkill begrawe.[7]
Opvattings
[wysig | wysig bron]Margaret Sanger het onder meer die eis dat vroue haar eie liggaam en seksualiteit moet beheer, haar seksvoorligtingsveldtogte, haar begeerte om die voortplanting van diegene wat as geneties onbekwaam geag word te ontmoedig en haar siening dat die samelewing moet kan ingryp in dit is die seksuele keuses van individue. Ten slotte was daar sienings wat nie ongewoon was in haar tyd nie, maar wat nou as rassisties beskou word, soos haar siening dat die Aborigines 'n minderwaardige ras was. Haar siening dat die lewensomstandighede van swartes verbeter kan word deur hul getalle te beperk[8] het ook nie goed by Afro-Amerikaners gegaan nie en baie swart militante het veral in die 1970's geboortebeperking as 'n poging tot 'n vorm van volksmoord beskou.[9]
Dit is opvallend dat Sanger 'n daad gewoonlik volgens die gevolge daarvan beoordeel het, en nie volgens 'n inherente goed of kwaad nie, soos blyk uit haar standpunt oor masturbasie. Aangesien sy haarself buite die Amerikaanse hoofstroom van daardie tyd geplaas het met hierdie lewensfilosofie, het sy gereeld in konflik met die samelewing en met die regbank gekom.
Oortuigings oor fisiese selfbeskikking
[wysig | wysig bron]Vir Sanger het fisieke selfbeskikking onder meer beteken: 'n reg op seksvoorligting, sodat die vrou gegronde keuses kan maak. Sy was ook 'n voorstander van aborsie, sterilisasie en ander vorme van geboortebeperking.
Masturbeer was vir haar 'n teken van verstandelike swakheid, maar afwykend van algemene sienings van haar tyd, het sy die daad nie as sodanig aanstootlik gevind nie, maar slegs weens die veronderstelde gevolge. Dit sluit in die onvermoë om seksuele omgang te hê of te geniet, sowel as wat sy "geestelike masturbasie" genoem het, 'n fiksasie op erotika.[10]
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- The Pivot of Civilization
- What Every Mother Should Know (1917)
- Woman and the New Race (c.1920)
- What Every Girl Should Know (1920 ed.)
- What Every Girl Should Know (1922 ed.)
- The Case for Birth Control (eerste gepubliseer in die Woman Citizen, 23 Februarie 1924)
- My Fight for Birth Control (1934)
- Margaret Sanger: An Autobiography (1938)
- Korrespondensie tussen Margaret Sanger en Katharine McCormick
- The Margaret Sanger Papers by die Smith College
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Die meeste bronne vermeld 1883, maar volgens die Margaret Sanger Papers Project het sy gemaak of sy vier jaar jonger is: "She provided inaccurate dates to contemporary biographical dictionaries, which is why so many sources have the 1883 date."
- ↑ Sanger, 'A Plan for Peace', Birth Control Review, April 1932, bl. 106
- ↑ Sanger, What Every Boy and Girl Should Know, 1915, bl. 140
- ↑ Robert G. Marshall & Chuck Donovan. Blessed Are the Barren: The Social Policy of Planned Parenthood. Fort Collins, CO: Ignatius Press. ISBN 0-89870-353-0; ISBN 978-0-89870-353-5, 1991
- ↑ François-Marie Algoud, La Peste et le choléra: Marx, Hitler, et leurs héritiers, Chiré, 2000, bl. 68
- ↑ Désiré Dutonnerre, La Marée noire de la pornographie, Chiré, 1992, bl. 213 e.v.
- ↑ Find a Grave
- ↑ (en) Tanya L. Green, The Negro Project, Margaret Sanger's Eugenic Plan for Black Americans, 10 Mei 2001
- ↑ (en) Simone M. Caron, Birth control and the black community in the 1960s: genocide or power politics?, Journal of Social History, 1998
- ↑ Sanger, What Every Girl Should Know, 1920, bl. 39 e.v.
Normdata  |
|
|---|