Olof Palme

Sven Olof Joachim Palme (/ˈpɑːlmə/; Sweeds: [²uːlɔf ²palːmɛ] (luister); 30 Januarie 1927 - 28 Februarie 1986) was 'n Sweedse politikus en staatsman. Hy was 'n jarelange protégé van die destydse eerste minister Tage Erlander, en het die Sweedse Sosiaal-Demokratiese Party gelei van 1969 tot sy sluipmoord in 1986. Hy het twee keer as premier van Swede gedien, en was van 1969 tot 1976 aan die spits van 'n regerings-raad, en 'n kabinetsregering van 1982 tot sy dood. Die verkiesings van 1976 en 1979 het die einde van die Sosiaal-Demokratiese hegemonie in die Sweedse politiek beteken, wat bestaan het uit 'n bewind van 40 ononderbroke jare. Terwyl hy leier van die opposisie was, het hy binnelandse en internasionale belange geskei en as spesiale bemiddelaar van die Verenigde Nasies in die oorlog tussen Iran en Irak gedien. Hy was in 1979 president van die Nordiese Raad.

Palme was vanaf die 1960's 'n belangrike en polariserende figuur in die plaaslik sowel as in die internasionale politiek. Hy was standvastig in sy nie-belyningsbeleid teenoor die supermoondhede, gepaard met steun vir talle derdewêreldse bevrydingsbewegings na dekolonisasie, insluitend, op kontroversiële wyse, sy ekonomiese en vokale steun vir 'n aantal Derde Wêreldse regerings. Hy was die eerste Westerse regeringshoof wat Kuba ná die rewolusie besoek het, en hy het in Santiago 'n toespraak gelewer waarin hy die hedendaagse Kubaanse en Kambodjaanse rewolusionêres geprys het.

Hy was dikwels 'n kritikus van die Verenigde State en die Sowjet-buitelandse beleid en het gebruik gemaak van hewige en dikwels polariserende kritiek om sy verset teen imperialistiese ambisies en outoritêre regimes uiteen te sit, waaronder dié van Francisco Franco van Spanje, Leonid Brezjnef van die Sowjetunie, António de Oliveira Salazar van Portugal en Gustáv Husák van Tsjeggo-Slowakye, asook John Vorster en PW Botha van Suid-Afrika. Sy veroordeling van die die Hanoi-bomaanvalle in 1972, veral die taktiek om dit met die Treblinka-vernietigingskamp te vergelyk, het gelei tot 'n tydelike verkoeling in die verhouding tussen Swede en die Verenigde State.

Die moord op Palme op 28 Februarie 1986 by 'n straat in Stockholm was die eerste sluipmoord op 'n nasionale leier in Swede sedert Gustav III (1792), en het 'n groot impak op Skandinawië gehad. Die plaaslike veroordeelde en verslaafde Christer Pettersson is oorspronklik in die distrikshof skuldig bevind aan die moord, maar is vrygespreek op appèl deur die Svea-appèlhof. Die Sweedse staatsaanklaers het op 10 Junie 2020 'n perskonferensie gehou om aan te kondig dat daar "redelike bewyse" is dat Stig Engström vir Palme vermoor het. Aangesien Engström in 2000 selfmoord gepleeg het, het die owerhede ook aangekondig dat die ondersoek na Palme se dood gesluit sou word.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Olof Palme.