Conservation and Restoration of Cultural Properties

ÖZET
Restorasyon ve konservasyon uygulamaları öncesinde, yapıların mimari, tarihi, sanatsal ve estetik özelliklerinin araştırılmasının yanı sıra arkeometrik incelemelerinin de yapılması, seçilecek onarım malzemelerinin özgün yapıya uygun olarak belirlenebilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Müsellim Cami yapısal malzemelerinin arkeometrik incelemeleri; duvar örgülerin ana yapı malzemesini oluşturan taş ve tuğlalar ile taş/tuğla arası derz ve taş/tuğla yüzeylerin üzerini kaplayan sıvaların, korkuluk ve cami hariminin ahşap pencere kapakları ile duvar örgüye ait hatılın analizleri ile camiye ait dekoratif örneklerden harim ve kadınlar mahfeli duvarlarını kaplayan özgün/onarım çinileri ile sıva ve ahşap üzeri kalemişi süslemelerin analizlerini içermektedir. Çalışmaya konu olan yapısal ve dekoratif malzeme örnekleri; alanda ve laboratuvar ortamında görsel olarak değerlendirilmiş, malzeme türlerine göre gruplandırılmış, fotoğraflanarak belgelenmiş ve kodlanmıştır. Arkeometrik çalışmalar kapsamında taş ve tuğla örneklerin temel fiziksel özellikleri fiziksel testlerle, suda çözünen tuz miktarı ile tuz türleri de kondaktometrik analiz ile belirlenmiştir. Harç ve sıvalarda agrega/bağlayıcı ve agregada tane boyutu dağılımı (granülometrik) analizleri uygulanmıştır. Yapısal örneklerin (tuğla, harç ve sıva/sıva katı) petrografik yapıları ince kesitleri hazırlanıp optik mikroskop analizi ile, kimyasal özellikleri de X-Işını Floresans (PED-XRF) analizi ile belirlenmiştir. Pigment/sır örneklerin renk değerleri kromametrik analiz ile, kimyasal bileşimleri de Raman Analizi ile tanımlanmıştır. Yapıların özgün taş/tuğla derz ve moloz dolgu harçları kireç ve kireç/kil karışımlı bağlayıcı içeriklerine sahiptir. Müsellim Cami inşasında kullanılmış olan yapısal taşlar kireçtaşlarıdır. Ayrıca çalışma kapsamında duvar örgülerden ve dekoratif amaçla (niş denizliğinde) kullanılmış, oldukça sınırlı alanlarda bulunan mermer türü taşlar da örneklenmiştir. Caminin inşasında kullanılan yapısal nitelikteki taşlar yakın çevre yerel kayaç formasyonunu doğrudan yansıtmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Müsellim Cami, arkeometri, petrografik analiz, XRF analizi, Raman analizi.

Özet

İran’da kağıt üzerine resim Sasani Dönemi’nde ortaya çıkmıştır. Mani Peygamber Dönemi’ne (M.S.
215-277) aittir. Kağıt üzerinde resim, geçmişte İran halkının en sevdiği sanatlardan biri olmuştur.
İranlıların tarihte papirüs kullandığına dair kesin kanıtlar bulunmaktadır. İran’da kağıt üzerinde ilk
resim örnekleri, Mani Peygamber Dönemi’nde Turfan şehrinde bulunan dini ve mezhebi kitaplarıdır.
Bu çalışmada, İran’da kağıt üzerinde resim sanatının ortaya çıkışı ve gelişimi ele alınmaktadır.
Kağıt üzerinde resim; Emevi, Abbasi, Samani, Gazneli, Selçuklu, Timur, Afşar, Zendiler ve Safevi
dönemleri kitap süslemeleri ve düzenlemeleri halinde tezhip, teşri ve ruki gibi sanatlarda hayat
bulmuştur. Safevi Dönemi’ne kadar kitap süslemeleri anlatılan öykülerle ilgiliyken, Kaçar Dönemi
resimlerinde diğer dönemlerden farklı olarak insan figürleri özellikle de padişahlar ana tema haline
gelmiştir. Safevi Dönemi’ndeki semavi ve ruhani duruş, Kaçar Dönemi’nde insanın muhteşem fiziğine
dönüşmüş ve manevi değerler kaybolmuştur.
Anahtar Kelimeler: İran, Resim Sanatı, Kağıt, El Yazması, Tezhip

Özet
Yağlı boya tuval resmi, yağ bazlı boyalar ile özel olarak hazırlanmış bir yüzey (tuval) üzerine
fırça ya da spatül ile yapılan resimlerdir. Yağlı boya, tuval üzerinde ilk defa 15. yüzyılda Jan van
Eyck tarafından kullanılmıştır. Yağlı boya tuval resmi, taşıyıcı yüzey (kanvas), astar, boya ve vernik
tabakalarından oluşmaktadır.
Taşınabilir kültür varlıkları arasında yer alan yağlı boya tuval resimlerinin korunması,
onarılması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Yağlı boya tuval resimlerinin
mevcut durumunu, bozulmalarını ve bozulmalarının nedenlerini iyi derece değerlendirebilmek
onların korunmasında en önemli etkendir. Koruma ve onarım uygulamalarında belgeleme en temel
çalışmaları oluşturur. Belgelemeler, eserin mevcut durumunu detaylı bir şekilde tespit etmek
amacıyla uygulanan kapsamlı çalışma ve uygulama aşamalarını içermektedir.
Bu çalışmada, yağlı boya tuval resimlerinde kullanılan belgeleme teknikleri ele alınmıştır.
Yağlı boya tuval resimlerinin onarım öncesi, sırası ve sonrasındaki durumu koruma/onarım
uygulamalarında planlama ve onarım aşamalarının takibi açısından belgeleme oldukça büyük önem
taşımaktadır. Belgeleme çalışmalarına; eserin mevcut durumunu anlamaya yönelik (ressamı,
dönemi, tekniği, ebatları, bozulma türleri, daha önce uygulanmış restorasyonlar vb.) öncül yazılı
belgeleme ile başlanmaktadır. Bu tespitler durum raporu halinde koruma/onarım amaçlarına dönük
olarak hazırlanır. Görsel belgelemede, fotoğraflama ilk aşamayı oluşturur. Fotoğraflama farklı ışık kaynakları (UV, IR, FCIR ve X-ışını) kullanılarak yandan, önden, arkadan ve açısal olarak uygulanır
ve resmin yapım tekniği ve yapım aşamaları, katmanları, bozulmaları ve rötuşları hakkında bilgi
sağlar. Fotoğraflamadan sonra Lazer shearografi yöntemi kullanılarak tuval resimlerindeki gerilimi
ölçme ve haritalama, 3D görüntüleme, Terahertz görüntüleme, çizim ve ışık mikroskop ile
incelemeler yapılmaktadır. Yazılı ve görsel belgeleme aşamalarını takiben kimyasal teknikler
uygulanır. Bu teknikler yağlı boya tuval resminde kullanılan malzemelerin (vernik, boya, astar,
kanvas) kökeni, türü, bileşenleri ve katmanları hakkında bilgi verici detaylı analizlerdir. Spot testler,
kromametrik analizi, petrografik ince kesit polarize optik mikroskop analizi, SEM-EDX, XRF,
XRD, Raman spektroskopisi, TLC, HPLC, GC ve FTIR analizi gibi arkeometrik analizler ile de
boyaların organik/inorganik bileşenleri kimyasal açıdan detaylı bir şekilde karakterize
edilebilmektedir.
Anahtar kelimeler: Yağlı boya tuval resimler, yağlı boya tuval resimlerde koruma ve
onarım, yağlı boya tuval resimlerde belgeleme, yağlı boya tuval resimlerde belgeleme teknikleri,
yağlı boya resimlerde arkeometrik analizler.

Harun Velayat Türbesi'nde (İsfahan, İran) Kaçar Dönemi'ne ait duvar resmi kompozisyonu içinde bulunan figürlü dört kağıt objenin korumasına yönelik malzeme özellikleri, türleri ve bozulmaları arkeometrik yöntemlerle tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında figürlü kâğıtlarda; kâğıdın üzerinde bulunduğu sıva, kağıdı sıvalı yüzeye bağlayan yapıştırıcısı, kağıdın türü, üzerindeki figürler (1 ve 2 nolu kağıtlarda) ve yazıları (3 ve 4 nolu kağıtlarda) oluşturan pigmentler incelenmiştir. Kaçar Dönemi'ne ait figürlü kağıtların detayı ve bozulmaları yerinde fotoğraflanıp sonrasında çizimleri alınarak belgelenmiştir. Arkeometrik incelemeler; spot testler, pH testi, Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM-EDX) ile Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) analizlerini içermektedir. Gerçekleştirilen analizlerin sonucunda figürlü kağıtların daha önce de restorasyon geçirdiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte, kağıtların üzerine ilk önce resim yapıldığı ve yazı yazıldığı daha sonra da bir ...

Iran’da kagit uzerine resim Sasani Donemi’nde ortaya cikmistir. Mani Peygamber Donemi’ne (M.S. 215-277) aittir. Kagit uzerinde resim, gecmiste Iran halkinin en sevdigi sanatlardan biri olmustur. Iranlilarin tarihte papirus kullandigina dair kesin kanitlar bulunmaktadir. Iran’da kagit uzerinde ilk resim ornekleri, Mani Peygamber Donemi’nde Turfan sehrinde bulunan dini ve mezhebi kitaplaridir. Bu calismada, Iran’da kagit uzerinde resim sanatinin ortaya cikisi ve gelisimi ele alinmaktadir. Kagit uzerinde resim; Emevi, Abbasi, Samani, Gazneli, Selcuklu, Timur, Afsar, Zendiler ve Safevi donemleri kitap suslemeleri ve duzenlemeleri halinde tezhip, tesri ve ruki gibi sanatlarda hayat bulmustur. Safevi Donemi’ne kadar kitap suslemeleri anlatilan oykulerle ilgiliyken, Kacar Donemi resimlerinde diger donemlerden farkli olarak insan figurleri ozellikle de padisahlar ana tema haline gelmistir. Safevi Donemi’ndeki semavi ve ruhani durus, Kacar Donemi’nde insanin muhtesem fizigine donusmus ve man...

Throughout history, Iranian painting has encountered heterogeneous cultures and traditions of the East and West. Different kinds of paintings have been seen in Iran but one of the most common is wall painting. In Iran, one of the most impressive period of wall painting decoration was the 15th century Qajar period. In this period, the style of Qajar paintings is a combination of wall painting style in the Safavid period and classical European painting. At the beginning of Qajar period, Iranian inspiration was more prominent than the follow-up times. At the end of this period, the influence of the European style becomes more dominant on Iranian paintings. In Qajar period, even the baths were also covered with wall paintings. In this study, one of the best examples of bath, Shah Bath, was examined in terms of architectural, historical, archaeological, material characteristics and their deterioration problems. In addition, the chemical analysis has been applied to the wall paintings to ...

A multi-analytical approach was employed to study wall paintings located in the Sotterra church at Paola, in the province of Cosenza, Italy. The site is an underground church (hence the name of Sotterra, which means “under the earth”) rediscovered in the second half of the 19th century, during the building works of the Madonna del Carmine church on the same area. This underground church preserves valuable mural paintings having different styles. The construction’s dating and overlapped modifications made until the site was abandoned is also debated. A wall painting, depicting “The Virgin” as part of the “Annunciation and the Archangel Gabriel” present on the opposite side of the apse, was selected and investigated using both in situ and laboratory-based analysis. Preliminarily, the non-destructive investigations involved several analytical techniques (IR imaging, UV-Induced Visible Fluorescence, and X-ray Fluorescence analyses) that provided mapping and characterization of pictorial...

MASROP E-Dergi. Cilt 7, Sayı 8, (2013) 2017: 9.

Ok Uçları Çalıştayı Sözlü ve Poster Bildiri Özetleri (MASROP E-Dergi’de Yayınlanmayan)

Oral and Poster Presentations Abstracts of Arrowheads Workshop (No Published in MASROP E-Dergi)

MASROP E-Dergi Ok Uçları Çalıştayı Özel Sayısı: http://masrop.org/?p=316