Fİgen IŞiktan

Teknik Dekor Yöntemlerinin Özgün Seramik Yapıtlarda Kullanımı Uygarlıkların ortaya çıkışıyla başlayan kil kullanımı ve seramik eşya yapı-mı, günümüze kadar gelişerek bir endüstri ve sanat dalı olmuştur. Başlangıcından bugüne değin geçen süreç içinde ise estetik ve ekonomik amaçların ötesinde; toplumların duyarlılığını, kültürel düzeyini, dinsel inanç ve davranışlarını, toplum içi ilişkilerini, kısaca güncel yaşamlarını, duygu düşünce ve beklentilerini yansıtmak amacı ile seramik yüzeylerde dekor/ süsleme yöntem- leri uygulanmıştır. Endüstri devrimiyle başlayan teknolojik gelişmeler, insanlığın üretimde tari- hi boyunca kullandığı tüm araç-gereç ihtiyaçlarının alanını ve boyutlarını değişi-me uğratmıştır.II.Endüstri devrimi denilen süreç ile de canlı enerjinin yerine me- kanik enerjinin geçmesi yanında, insan yaratıcılığı, karar verme yeteneği yerine alternetif sibernetik arayışlara gidilmiştir.20.yy.da sibernetik ve otomasyon(siber- nasyon) insan beyninden çok daha hızlı ve çok daha hassas işleyen makinalar kurmaya olanak sağlamıştır. 21. Yüzyıldaki gelişmeler hızla sürmekte ve Nano olarak adlandırılan teknolojik çağa hızla yaklaşılmaktadır. İnterdisipliner bilim ve sanat bağlamında bunların düşünme ve uygulama alanları da sanatçının düşünme ve yaratma alanlarını etkileyerek teknolojiyi kul-lanma olanakları yaratmıştır. Özellikle malzemeye dayalı tüm sanatlarda bu eği-lim sanatçıya önemli bir ivme sağlamıştır. Bu bağlamda seramik sanatçılarının özgün seramik yapıtlarını incelemek daha doğru olacaktır. Bu çalışma, çağımızda hızla gelişen teknoloji, bunun seramik dekor yöntem- leri üzerindeki etkisi ve sanatçıların özgün yapıtlarında kullanımı ilişkisini ince-ler. Seramiğin günlük kullanım eşyası olmaktan çıkıp, günümüz çağdaş seramik sanatında, bir sanat nesnesi ve ifade aracı olarak yerini alabilmesi uzun bir süreç- tir.Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, endüstriyel alanda olduğu gibi sanat alanın- da da evrimler geçirerek günümüze ulaşmıştır. Bu nedenle bu çalışma, “Sanat Kavramı ve Seramik Sanatı” başlıklı bir bölümle başlar. İnsanın doğasında bir form üretme ve form algılama içgüdüsü bulunmakta-dır ve her yerde biçimlere dayalı bir düzen oluşturmaya çalışır.Formların yüzeyi- ne, renk, ton ve doku unsurlarının da katılımı ile, vurgulanmak istenen konu veya hikaye resimsel veya grafiksel anlatımlarla aktarılır. İşte bu, forma ayrı bir değer katan dekor unsurudur. “Seramik Sanatında Dekor Kavramı” başlıklı bölümde dekor/süs kavramı, tanımı, gerekliliği, sanatlarla ilişkisi ve dekor-üslup ilişkisi incelenir. Burada dekor kavramının seramik sanatındaki yeri üzerinde durulur. Seramik yapıtların üretiminde, kullanılan yöntem hiç kuşkusuz belirleyici özellik taşır.Bu seramiğin üstesinden gelinmesi gereken teknik boyutudur.Teknik boyut seramik yapıtın oluşmasında ve varlığını sürdürmesinde önemli rol oynar- ken sanatçının kendini ifade biçimini de belirler. Son teknolojik gelişmeleri içeri- sinde barındırırken sanatçıya geniş ifade olanakları sağlayan mekanik üretime da- yalı baskı dekorları araştırmanın asal içeriğini oluşturur. Kapsamında, rölyef bas- kı, gravür baskı, elek (şablon) baskı, litografik baskı, mono baskı, foto-seramik baskı, lazer (gravür) baskı ve geliştirilmekte olan yeni teknolojileri içerir. İnsanoğlu varoluşundan itibaren çevresini ve kullandığı eşyaları süsleme kaygısı nedeniyle, seramik ürünlere daha estetik bir görünüm kazandırmayı amaçlamış ve dekor yöntemlerini geliştirerek farklı arayışlara gitmiştir. Daha sonraları toplumların ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak dekor yöntemleri ve bu yöntemlerde kullanılan aletler geliştirilmiştir. Konu “Seramik Teknik Dekor Yöntemleri ve Tarihsel Süreçteki Yeri” başlıklı bir bölümle incelenir. “Çağdaş Seramik Sanatı İçinde Teknik Dekor Yöntemleri Kullanımının İn- celenmesi” başlığı altında, Çağdaş seramik sanatının oluşumunda önemli bir dö- nüm noktası olan endüstri devriminden başlayarak günümüz sanatına kadarki dönem incelenir. Endüstri devrimiyle başlayan süreçte ana özellik olan baskı de-korların gelişimi ve kullanımının incelenmesi esas alınmıştır. Bu dönem içerisin- de ortaya çıkan sanat akımları, fikir ve anlayışlar çalışma kapsamında ele alın-maktadır. Sınırların ortadan kalktığı günümüz sanat ortamında, yeniye ve bilinmeye-ne doğru yapılan tüm cesaretli çalışmalarla, farklı yaklaşımlar ve deneysel ifade yöntemi araştırmalarının hiç kuşkusuz sanata önemli katkıları olacaktır. Sanatçı-nın kullandığı malzeme ve bu malzemeyi sanat eserine dönüştürürken kullandığı teknik ve yöntemler, sanatsal bir ileti aracı olarak, verilmek istenen mesajın doğ-ru iletilmesini sağlar. “Özgün Seramik Yapıtlarında Teknik Dekor Yöntemlerini Kullanan Sanatçılar”başlığı altında sanatçıların özgün yapıtları, tarihsel süreç içe- risinde incelenir. Bu bölümde ayrıca konu kapsamında, ana teknolojik gelişme olarak ele alınan transfer baskı teknik dekor yöntemi ile hazırladığım seramik uygulamalarıma yer vermekteyim. Bu çalışmada görülüyor ki, yaşadığı çağın ve…

Bilim ve teknolojideki gelişmeler, var olan sanat dallarının yeni biçimler kazanması yanı sıra yeni sanat dallarının ortaya çıkmasına da neden olmuştur. Bunlardan birisi de Yeni Medya Sanatıdır ve sanat ile bilim arasındaki karşılıklı ilişkiden ortaya çıkmıştır. Yeni Medya terimi, 1980'lerin sonlarından itibaren sanatçılara sunulan ve sanatın dijital üretimini ve dağıtımını mümkün kılan karmaşık yeni teknolojileri tanımlamak için kullanılır. Daha yakın yıllarda, sanat-bilim bağlantısını biyo-teknolojilerin, biyolojik ve canlı materyalin kullanımıyla ilişkilendiren sanat pratikleri ortaya çıkmış, bu tür sanatsal çabalar “BioArt /BiyoSanat” olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada Biyosanat akımının çağdaş seramik sanatı alanındaki yansımaları araştırılmaktadır. Bu amaçla Biyosanat’a ilişkin literatür taraması yapılmış, konu ile bağlantılı sanatçılar ve eserlerinden örnekler seçilmiş, kişisel internet siteleri ve çeşitli kaynaklardan incelenerek elde edilen veriler değerlendirilmiştir.