Die Rhodanischi Republik

Die blanti Ufdeilig vo dr Eidgenosseschaft 1798: die Rhodanisch Republik isch in Gääl.

Die Rhodanischi Republik (au Rhodanie) isch dr Name vo n ere churzläbige französische Dochderrepublik gsi, wo gwüssi Gebiet i dr Weschtschwiiz umfasst het und wo zwüsche 1798 und 1810 zytewys bestande het.

Die Rhodanischi Republik hätt ursprünglig noch de Blän vom Direktorium z Frankrych vom Johr 1798 us de weschtlige und de südlige Gebiet vo dr Alte Eidgenosseschaft sötte bildet wärde. Die andere im Gebiet vo dr Schwiiz blante Republike wäre dr Tellgau und Helvetie gsi. Die Rhodanischi Republik wär us fümf Kantön zsämmegsetzt gsi, wo numme administrativi Bedütig gha hätte: Léman, Saane und Broye, Oberland, Wallis und Tessin. D Stadt Lausanne wär d Hauptstadt vo dr Republik worde.

D Idee von ere Republik, wo vom Räscht vo dr Schwiiz ganz unabhängig gsi wer, isch vom ehemolige französische Residänt z Gämf, em Félix Desportes, understützt worde. Dr Kommandeur vo de französische Druppe in dr Schwiiz, dr General Guillaume Brune, hätt s sötte usfüehre, und er het die nötige Schritt scho ygleitet gha. Aber d Waadtländer hei meerhaitlech die helvetischi Verfassig, wo si am 15. Februar mit eme Pschluss agnoo hai, nid welle uffgee. Und dr Frédéric-César de La Harpe us em Waddtland het sich energisch gege die neui Republik gwehrt, er isch grad z Paris gsi und het diräkt bim Direktorium Yfluss gnoo. Au vo de Bärner Oberländer isch Widerstand choo, d Stadt Thun het em General Brune lo prichte, si well ni vo dr Dütschschwizz wägggoo.

Am 15. Merz 1798 het derno s Direktorium z Paris das Projekt ufgee und lo widerrüefe.

Wo d Franzose s Wallis bsetzt hai und am 16. Merz 1798 die «Revolutionäri Republik vom Wallis» usgrüeft hai, isch au die scho gly, am 1. Mai 1798, dr Helvetische Republik biidrätte.

Us de andere Regione, wo dr Rhodanische Republik understande wäre, sind die helvetische Kantön Léman, Oberland, Friburg, Bellinzona und Lugano gmacht worde. D Stadt Gämf hingege het sech Frankrych 1798 eifach grad als Departemänt yverleibt.

Die Helvetischi Republik isch aber politisch nid zur Rueh cho, und dr Napoleon het 1802 dr Blan von ere Rhodanische Republik im Chlyne wiiderbeläbt. Für zum d Päss über d Alpe uf Italie z sichere, het er s Wallis vo dr Helvetik abdrennt und nur für s Rhonetaal die neui «Rhodanischi Republik» lo proklamiere. Die Republik het sogar die Helvetischi Republik überläbt, bis se 1810 dr Napoleon as Departemänt vom Simplon zum e Deil vo Frankriich sälber het lo mache.

1813, wo dr Napoleon besiigt worden isch, isch s Wallis aber wider vo Frankrych unabhängig worde und am 4. August 1815 isch s as Kanton dr Schwiizerische Eidgenosseschaft biidrätte.

Literatur

• Etienne Hofmann: Rhodanische Republik. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Eugène Mottaz: La République rhodanique. In: Zeitschrift für schweizerische Geschichte, 27, 1947, S. 61–79.