Republika Rodańska

Republika Rodańska
République Rhodanienne
	1803–1810; 1813–1815
Herb	Flaga
Ustrój polityczny	republika
Stolica	Sion
Data powstania	1803
Data likwidacji	1810 i 1815
Powierzchnia	5224 km²
Język urzędowy	francuski, niemiecki
Religia dominująca	katolicyzm
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Republika Rodańska – marionetkowe państewko stworzone na przełomie 1802 i 1803 przez Napoleona I w celu uzyskania bezpiecznej przeprawy przez Alpy. Formalnie niepodległa, Republika była uzależniona od I Cesarstwa.

Powstanie

Utworzona w 1798 Republika Helwecka była ciągle targana poważnymi kryzysami. W tej sytuacji, Napoleon – który potrzebował zabezpieczenia górskich szlaków komunikacyjnych pomiędzy Francją a Półwyspem Apenińskim – zdecydował się oderwać od Republiki Helweckiej cały kanton Valais i utworzył faktycznie uzależnioną od Francji, Republikę Rodańską.

Podział administracyjny i ustrój

Republika została podzielona na tzw. dziesiątki^[1], do których należały: Hérémence, Martigny i Entremont.

Organem prawodawczym był Sejm, do którego wchodzili przedstawiciele każdej dziesiątki. Delegatów do Sejmu (1 delegat na każde 2 tys. obywateli) mianowały Rady Dziesiątek spośród obywateli, którzy mieli doświadczenie w polityce, prawie lub byli oficerami (bez względu na to czy wywodzili się z chłopstwa, mieszczaństwa czy szlachty). Uchwały Sejmu mogły być jednak odrzucane przez dziesiątki.

Władza wykonawcza spoczywała na Radzie Państwa, która składała się z trzech członków, powoływanych przez Sejm. Przewodniczący Rady Państwa nosił tytuł Wielkiego Rządcy (w oryginale: Grand Bailli).

Aneksja i dalsze losy

W 1810 Napoleon postanowił wcielić Republikę do Francji jako tzw. departament Simplon. Anektowana Republika Rodańska pozostawała w granicach francuskich do 1813. Niebawem po klęsce wojsk francuskich pod Lipskiem z departamentu wycofała się francuska administracja i 26 grudnia ogłoszono ponownie niepodległość^[2]. Decyzję mieszkańców Republiki zaakceptowano ostatecznie pokojem paryskim. Jednak już 4 marca 1815 – po długich międzynarodowych negocjacjach i przyjęciu nowej konstytucji – Republika połączyła się ze Szwajcarią.

Przypisy

↑ Współczesnym odpowiednikiem tego terminu może być gmina, choć w czasach napoleońskich dziesiątki odpowiadały raczej dystryktom. Sam podział na dziesiątki (fr. 'dizain) był stosowany w Valais od czasów średniowiecznych;
↑ W tym czasie w Valais stacjonowała część armii austriackiej, za której zgodą proklamowano niezależność.

Bibliografia

Dictionnaire historique de la Suisse, Hauterive 2002;
Jean-Luc Rouiller, Le Valais par les dates: une chronologie des origines à nos jours, Sion 1999.

[1] Współczesnym odpowiednikiem tego terminu może być gmina, choć w czasach napoleońskich dziesiątki odpowiadały raczej dystryktom. Sam podział na dziesiątki (fr. 'dizain) był stosowany w Valais od czasów średniowiecznych;

[2] W tym czasie w Valais stacjonowała część armii austriackiej, za której zgodą proklamowano niezależność.

[1]

[2]