Rexón

Una rexón ye un términu xeográficu usáu con una gran gama de significaos, qu'en términos xenerales designa una área o estensión determinada de tierra más grande que les subrexones o subdivisiones que la constitúin, yá se trate d'un continente como Europa, Asia, América, África, según una parte de dichu continente (Europa Central o América del Sur), un país o conxuntu de países, una cuenca, como la cuenca del Orinoco o del Danubiu, un cordal o rexón montascosa, etc., y mayor qu'un sitiu específicu. Asina, una rexón puede ser vista como'l conxuntu continuu d'unidaes más pequeñes (por casu, "los países d'América Llatina") o como la seición d'un tou más grande (como "les rexones polares de la Tierra"). Asina, el conceutu de rexón ta indisolublemente amestáu al d'escala, polo que podemos considerar la esistencia de rexones de bien diversu tamañu, dende rexones supranacionales (por casu, Comunidá Europea, Rexón Andina, etc.) hasta pequeñes contornes o un amenorgáu valle de monte.

Les rexones son definíes de manera astracta delimitando árees d'una o más carauterístiques comunes, yá sían d'orde físicu, humanu o funcional. Como una forma de describir árees espaciales, el conceutu de rexones ye importante y llargamente usáu ente les munches cañes de la xeografía, caúna de les cuales puede describir árees en términos rexonales. Por casu, el términu ecorrexón ye un términu usáu en bioxeografía, rexón cultural na xeografía cultural, rexón natural en xeografía física, ente otros exemplos. L'estudiu de les rexones en sí mesmes ye oxetu de la xeografía rexonal.

Na organización territorial de munchos países, el términu rexón designa una división política del territoriu d'un Estáu a partir del espaciu rexonal definíu según los criterios establecíos oficialmente, que xeneralmente pueden ser carácter étnicos, demográficos, históricos, cultura-yos, económicos o circunstancies especiales de clima, relieve o topografía, alministración, gobiernu, etc.

Una rexón, en xeometría, ye un cachu del planu que ta entendíu ente trés o más rectes.

Historia

Etimológicamente, el términu rexón vien de rexir y el so antecedente inmediatu ye'l conceutu de reinu. Nel sieglu XIX el nome de los países confundir col de reinos, anque nun se tratara de monarquíes.

Tipos de rexones

• 
  Rexones d'Asia
• 
  Rexones d'Arxentina.
• 
  Rexones de República Checa.
• 
  Rexones de Chile.
• 
  Rexones de la República del Congo.
• 
  Rexones de Filipines.
• 
  Rexones de Xapón.

Rexón xeográfica

Artículu principal: Rexón natural

Nun principiu fai referencia a la xeografía física d'una área qu'amuesa dellos traces común como la son el clima, el relieve, la vexetación natural, les cuenques hidrográfiques y otros. Ye por ello que tamién se denomina rexón natural. Tuvo gran importancia nel pasáu, en dómines nes que la influencia del mediu físicu-natural yera muncho más poderosu qu'en tiempos recién. El Reinu d'Aragón, desenvueltu na cuenca del ríu Ebro, podría considerase como una rexón natural que se desenvolvió na Baxa Edá Media. Otru exemplu seríen les rexones naturales de Colombia, divisiones territoriales realizaes a partir de carauterístiques heteroxénees tocantes a relieve, clima, vexetación, y clases de suelu.

Rexón económica

Ye una rexón d'un país definida por una economía específica predominante: rexón petrolera, ganadera, agrícola, agropecuaria, industrial, etc.

L'especialista n'estudios rexonales, Leonid Hernández, especifica qu'una rexón vista dende la concepción económica ye aquella estructura espacial dende la cual les fuercies granibles y les rellaciones de producción atopar en función de la resultancia d'un productu común a un territoriu concretu. Esti constituyir en tradición ya identidá rexonal dientro del procesu de la producción a lo llargo de la historia rexonal, funcionando dende la base económica territorial como sistema homoxéneu y coherente, anque non exentu d'irregularidaes, debíu al calter suxetivu qu'algama'l procesu de la producción y la resultancia de la mesma en términos históricos y identitarios. Asina, podemos identificar rexones tipu con resultantes granibles: rexones vinícoles, rexones ganaderes, rexones madereres, rexones cañeras. El productu económicu qu'identifica a cada rexón, otorgar sentíu al procesu dinámicu de les rellaciones socioculturales del territoriu, lo que fai que la mesma conviértase nun cuerpu homoxéneu distintu a otros de la so mesma naturaleza.

Exemplos: el Corn Belt nel Mediu Oeste norteamericanu (Petrina del maíz, rexón agropecuaria y d'industries cárnicas), el Cotton Belt (Petrina del algodón) nel sur de los Estaos Xuníos, el valle del Ruhr n'Alemaña (rexón siderúrxica ya industrial), Los Llanos colombo-venezolanos y la Pampa n'Arxentina (rexones agropecuaries), el Xura en Suiza (rexón llechera y reloxera), los campos d'agricultura y ganadería en Méxicu, les cuenques petroleres en Méxicu, según munches otres.

Rexón cultural

Artículu principal: Rexón cultural

Les distintes cultures qu'esisten nel mundu resulten de la integración de numberoses traces sociolóxiques, históricos, económicos, llingüísticos, ambientales y políticos que se desenvuelven al traviés del tiempu con cierta independencia de les rexones vecines, polo que se va creando una diferenciación aniciada por esi aislamientu (absolutu o relativu) con rellación a diches rexones vecines. Podemos dicir que l'aislamientu xenera diversidá ente que'l contautu siguíu xeneren una mayor homoxeneidá cultural, lo cual ye perfectamente esplicable. Con muncha frecuencia, les fronteres culturales resulten ser más poderoses que les físiques, económiques o polítiques. Na cuenca del Danubiu pueden vese los problemes que confrontan munchos países con cultures distintes (recordemos les guerres recién nos países de l'antigua Yugoslavia), a pesar de compartir una mesma xeografía física y unes bases económiques similares. Ye un exemplu, como puede vese en dichu artículu, d'una serie de naciones y rexones por demás heteroxénees dende'l puntu de vista cultural, lo que se tradució nun altu nivel de conflictividá a lo llargo de la historia.

Como exemplos de rexones culturales pueden citase: la provincia de Quebec en Canadá, El País de Gales nel Reinu Xuníu, Valonia en Bélxica y munches otres.

Rexón histórica

Artículu principal: Rexón histórica

Una rexón ye histórica cuando s'acomuñar tradicionalmente a un pueblu, sociedá o nación con traces específiques que se exteriorizan n'elementos culturales d'esa rexón, especialmente la llingua y l'arquiteutura, y cola cual identifíquense los sos habitantes. En dellos casos corresponder con antiguos estaos.

Rexón urbana

Artículu principal: Rexón urbana

Trátase d'una unidá urbanística cimera a los conceutos de contorna y área metropolitana, con centru nuna conurbación o gran ciudá, que subordina a ella les actividaes granibles, terciaries, etc, de tola rexón. De normal los percorríos habituales dende los nucleos y zones esvalixaes a la ciudá central y viceversa tradúcense nunes redes de tresporte trupes qu'enxareyen el territoriu.

Rexón social

Ye un conceutu d'orixe marxista que se refier al espaciu construyíu por unes determinaes rellaciones sociales de producción. Ye conceptualmente más ampliu y completu al arreyar aspeutos económicos, políticos ya ideolóxicos.^{[ensin referencies]}

Na so investigación alrodiu de los conceutos sobre la rexón, l'investigador cubanu Leonid Hernández, plantega qu'una rexón social toma en cuenta'l conxuntu de comunidaes qu'habiten en determináu territoriu y que la so particularidá anicia precisamente na confluencia de rellaciones comunes nel exerciciu del poder, resultantes estes de les condiciones natural y económicu yacentes nes llendes xeográfiques rexonales. El cojunto de les rellaciones socioclasistas nel marcu de les rexones tipu, son les encargaes de promover el desenvolvimientu sociocultural basándose la plataforma de tradiciones o costumes, comunidá d'idioma, ya influencies esteriores que nestos sentíos pudieren afectar en mayor o menor grau l'estáu de coses o la estructura comuñal yá esistente.

Conceyu, contorna y rexón

Como se señaló antes, el conceutu de rexón ta indisolublemente amestáu al d'escala. D'equí que les subdivisiones que pueden faese d'una rexón tamién pueden variar de tamañu, carauterístiques y de funciones, tanto económiques como alministratives o urbanes.

• El conceyu ye una institución nacida na Edá Antigua mientres la espansión romana, procesu que tuvo unes escamplaes precedentes na alministración de les ciudaes griegues, hasta tal puntu de qu'esti términu, d'orixe llatín, podría considerase como una institución carauterística de la cultura grecorromana. La so alministración siempres siguió una especie de réxime más o menos democráticu hasta los nuesos díes y viénose desenvolviendo y ameyorando al traviés de la Edá Media y, sobremanera, de la Edá Moderna, cuando los imperios español y portugués crearon miles de conceyos n'América y n'otros continentes. Consta d'un territoriu (términu municipal n'España), un gobiernu que suel ser electu polos habitantes (conceyu municipal, compuestu polos conceyales o conceyales y empobináu por un alcalde o presidente del conceyu municipal) y una serie de normes y regles de convivencia y alministración, creaes xeneralmente al traviés del costume (lleis consuetudinarias).
• La contorna suel ser un área primeramente fronteriza y pocu poblada (siquier nos sos empiezos) y que polo xeneral, coincide colo que se denomina rexón natural, yá que les sos carauterístiques predominantes nun principiu son más físiques qu'humanes.
• A lo último, la rexón tuvo un significáu relativamente ambiguu y cambiante: nun principiu refirióse a una área so soberanía d'un rei o d'una persona con un títulu asemeyáu, pa convertise en dómines muncho más recién, nun territoriu alministrativu con carauterístiques diverses, dientro d'un estáu.

Rexonalismu

Pierre George define'l rexonalismu como una ideoloxía política que'l so oxetivu ye la promoción de l'autonomía rexonal (). L'exemplu d'España ye bien interesante nesti sentíu, como puede constatase acaldía cola simple llectura de munchos artículos de la Wikipedia.

Bibliografía

• Kayser, Bernard. La rexón. Ensayu de definición. En: George, Pierre. La Xeografía Activa. Barcelona: Edit. Ariel, 1966.
• Sant, Morgan. Rexonal Disparities. Londres: MacMillan Education, 1974.

En Venezuela:

• Guevara Díaz: La Xeografía Rexonal, la rexón y la rexonalización. Caracas: O.C.V., Ediciones de la Facultá d'Humanidaes y Educación, 1977.
• Vila, Marco Aurelio. L'ordenamientu territorial de Venezuela. Caracas, O.C.V., revista Terra Nᵘ3, sep./oct. 1978, páxs. 81-102.
• Vila, Marco Aurelio. Les rexones naturales de Venezuela. Caracas: Corporación Venezolana de Fomentu, 1950
• Vila, Marco Aurelio y Pericchi, J.J. Zonificación Geoeconómica de Venezuela. Caracas: Corporación Venezolana de Fomentu, 1968.

Enllaces esternos

Revista electrónica Arbil: El Conceyu, la Contorna y la Rexón. ([1])

Ver tamién

• Ecorrexón
• Subrexón

• Datos: Q82794
• Multimedia: Regions