Sostenibilidá
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
N'ecoloxía, sostenibilidá describe cómo nos sistemes biolóxicos se caltién l'equilibriu d'una especie colos recursos de la redolada. Por estensión, aplícase a la esplotación d'un recursu per debaxo de la llende de renovación d'estos.
Dende la perspeutiva de la prosperidá humana y según l'Informe Brundtland de 1987, la sostenibilidá consiste en satisfacer les necesidaes de l'actual xeneración ensin sacrificar la capacidá de xeneraciones futures de satisfacer les sos propies necesidaes.
La sostenibilidá ye un procesu socio-ecolóxicu carauterizáu pola busca de soluciones futures baxo un ideal común.[1] Un ideal ye un estáu o procesu inalcanzable nun tiempu y espaciu daos pero infinitamente aproximable y ye esti aproximamientu continuu ya infinitu'l qu'inyecta sostenibilidá nel procesu. Solo los ideales sirven de referentes nun ambiente cambiable (Ibid). Ye un términu añadíu a l'aición del home en rellación a la so redolada, refierse al equilibriu qu'esiste nuna especie basándose na so redolada y tolos factores o recursos que tien pa facer posible'l funcionamientu de toles sos partes, ensin necesidá d'estropiar o sacrificar les capacidaes d'otru entornu.[2] Per otra parte, sostenibilidá en términos d'oxetivos, significa satisfacer les necesidaes de les xeneraciones actuales, pero ensin afectar la capacidá de les futures, y en términos operacionales, promover el progresu económicu y social respetando los ecosistemes naturales y la calidá del mediu ambiente.[3]
Principios y conceutos
[editar | editar la fonte]El principiu de sostenibilidá ta basáu en dellos conceutos: La ciencia de la sostenibilidá y la ciencia ambiental[4] formen les bases de la estructura analítica y filosófica, ente que los datos coleiciónense per aciu de midíes de sostenibilidá. Dempués úsense estos datos pa formular planes de polítiques de sostenibilidá.[5][6]
La puesta en práutica del desarrollu sostenible tien como encontu ciertos valores y principios éticos. La Carta de la Tierra[7] presenta una articulación estensa ya integral de los valores y principios rellacionaos a la sostenibilidá. Esti documentu, que ye una declaración de la ética global pa un mundu sostenible, foi desarrolláu de magar un procesu altamente participativu global, per un periodu de 10 años, entamáu na Cume de Rio 92, y que remató nel añu 2000. La llexitimidá de la Carta de la Tierra provién precisamente del procesu participativu del que surdió, yá que miles de persones y organizaciones de tol mundu sofitaron esos valores y principios compartíos que pueden ayudar a les sociedaes a ser más sostenibles. Anguaño esiste una creciente rede d'individuos y organizaciones qu'empleguen esti documentu como preséu educativu y d'incidencia política.[8]
Escala y contestu
[editar | editar la fonte]La sostenibilidá estúdiase y remana a dellos niveles de tiempu y espaciu y en munchos contestos d'organización económica, cultural, social y ambiental. Enfócase dende la sostenibilidá total del planeta a la sostenibilidá de sectores económicos, países, conceyos, barrios, cases individuales; bienes y servicios, ocupaciones, estilos de vida, etc. En resume pue incluyir el total de les actividaes humanes y biolóxiques o partes especializaes d'elles.[9]
Población
[editar | editar la fonte]
El crecimientu de la población humana nel sieglu XX foi esplosivu, doblándose aproximao cada mediu sieglu. Acordies cola Revisión 2008 nes estimaciones oficiales de población de les Naciones Xuníes, espérase que la población mundial algame 7000 millones de primeres de 2012 —partiendo de 6900 millones en mayu de 2009— y qu'entepase 9000 millones de persones escontra 2050. La mayor parte de la medría va ser en países en víes de desenvolvimientu, que la so población proyeutada va amontar de 5600 millones en 2009 hasta 7900 millones in 2050. Esta medría va distribuyir ente la población con edaes 15-59 (1200 millones) y con 60 años o más (1100 millones), yá que s'espera qu'escaya'l númberu de neños so la edá de 15 nos países en desenvolvimientu. En contraste, espérase que la población de los países desarrollaos namái presente un leve crecimientu nel mesmu periodu: de 1230 a 1280 millones.[10] Delles estimaciones actuales de la población global pal mediu plazu suxeren qu'un máximu de nueve a diez mil millones de persones podría asoceder sobre l'añu 2070, con un leve descensu posterior a 8400 millones hacia l'añu 2100.[11]
Economíes emerxentes como China ya India aspiren cada vez más a estándares de vida similares a los países occidentales, de la mesma forma que'l restu del mundu ensin industrializar.[12] La combinación d'un rápidu crecimientu poblacional con aspiraciones nueves a llograr niveles de consumu como los del mundu desarrolláu actual presentóse como unu de los mayores desafíos a enfrentar pa la sostenibilidá humana nel futuru.[13]
Tipos de sostenibilidá
[editar | editar la fonte]Sostenibilidá Ambiental
[editar | editar la fonte]Refierse a la capacidá de poder caltenese los aspeutos biolóxicos na so productividá y diversidá a lo llargo del tiempu y, d'esta manera, ocúpase pola preservación de los recursos naturales fomentando una responsabilidá consciente sobre lo ecolóxico y, coles mesmes, crecer nel desarrollu humanu curiando l'ambiente onde vive.
Sostenibilidá Económica
[editar | editar la fonte]Refierse a la capacidá de xenerar riqueza en cantidaes equitatives nos distintos ámbitos sociales nos qu'una población seya capaz y solvente los sos problemes económicos, como fortalecer la producción y consumu en sectores de producción monetaria. En poques pallabres ye un equilibriu ente l'home y la naturaleza pa satisfacer les necesidaes y nun sacrificar xeneraciones futures.
Sostenibilidá Política
[editar | editar la fonte]Refierse a redistribuyir el poder políticu y económicu, qu'esistan regles coherentes nel país, un gobiernu seguru y establecer un marcu xurídicu que garantice'l respetu a les persones y l'ambiente, fomentando rellaciones solidaries ente comunidaes y rexones p'ameyorar la so calidá de vida y amenorgar la dependencia de les comunidaes xenerando estructures democrátiques.
Sostenibilidá Social
[editar | editar la fonte]Refierse a adoptar valores que xeneren comportamientos como'l valor de la naturaleza, caltener niveles harmónicos y satisfactorios d'educación, capacitación y concienciación ufiertando ayuda a la población d'un país pa superase, caltener un bon nivel de vida, y promoviendo que s'axunten estes mesmes persones pa crear daqué nuevo na sociedá de la que formen parte.
Midida de la sostenibilidá
[editar | editar la fonte]Les midíes de sostenibilidá son midíes cuantitatives que se tán desenvolviendo pa poder formular métodos de manexu ambiental. Dalgunes de les meyores midíes nel presente son: el triple resultáu, l'Índiz de Desempeñu Ambiental y l'Índiz de Sostenibilidá Ambiental.
Un país sostenible
[editar | editar la fonte]Pa construyir un país sostenible tenemos de tener un equilibriu ecolóxicu nos sectores económicos, sociales y políticos.
No económico tenemos de xenerar riqueza de forma equitativa, fomentando un intercambiu equitativu de recursos ente los distintos sectores sociales, según buscar un equilibriu ente producción y consumu, aprovechando los recursos y servicios de forma eficiente.
No social, los valores son de suma importancia yá que nós formamos el llugar onde vivimos coles nuestres aiciones. Hemos de tener una convivencia harmónica y de respetu a les distintes cultures y persones que formen parte del llugar onde vivimos. Hemos d'ameyorar la calidá de vida al tener meyores tresportes qu'amenorguen los niveles de contaminación, brindar servicios de salú, educación, capacitación y emplegu con salarios xustos a la población.
No político hemos d'establecer una democracia, descentralizando tomar de decisiones y amenorgando la dependencia de conceyos, países y rexones. Les rellaciones solidaries son otru puntu importante pa crear una harmonía ente les persones qu'habitamos nun mesmu espaciu.
Toos estos enfoques hemos d'encontalos no ecolóxico, pos como parte de la sociedá hemos de curiar la nuesa redolada y facer un usu responsable y afayadizu de los recursos yá qu'al ser una población en constante crecimientu la demanda de los recursos va n'aumentu.
Como pudimos ver enantes nos conceutos, la sostenibilidá nun se lleva a cabu llogrando resultaos per aciu d'estropiar otra parte, una y bones un país nun xenera sostenibilidá si unu de los sos sectores nun ta completu. Un país sostenible fomenta oportunidaes pa toles partes, pa crear beneficios a tolos sectores de la población. Un exemplu ye cuando una empresa xenera ganancies pero ¿qué ye lo qu'asocede si la maquinaria qu'emplega pa la so empresa contamina'l mediu ambiente? ye ende cuando esa empresa por más dineru que produza y apurra al sector económicu, dexa de ser sostenible al ganar causando daños n'otru sector.[14]
Sostenibilidá y l'ambiente
[editar | editar la fonte]
Los ecosistemes saludables aporten bienes y servicios a los seres humanos y a otros organismos. Hai dos formes principales d'amenorgar l'impautu humanu negativu y de potenciar los servicios de los ecosistemes:
a) Manexu ambiental. Esta táutica direuta emplega principalmente la información llograda poles ciencies de la tierra, ciencies ambientales y de bioloxía del mantenimientu. Sicasí, esti manexu ye'l puntu final d'una serie de factores causales entamaos pol consumu humanu. Otra táutica básase nel manexu de la demanda de los recursos.
b) Manexu del consumu de recursos polos seres humanos, una táutica indireuta básase principalmente n'información llograda poles ciencies económiques.
L'emplegu verde a alderique
[editar | editar la fonte]L'emplegu n'actividaes rellacionaes col mediu ambiente n'España representa yá'l 2,62 % de la población ocupada con un total de 530.947 puestos de trabayu. Ésti ye unu de los datos del informe Empleo verde en una economía sostenible, ellaboráu pol Observatoriu de la Sostenibilidá n'España (OSE) y la Fundación Biodiversidá dientro d'una iniciativa del Ministeriu de Mediu Ambiente y Mediu Rural y Marín y cofinanciáu pol Fondu Social Européu, que tien como finalidá conocer meyor les posibilidaes de xeneración d'emplegu venceyaes coles actividaes ambientales. El 20,6 % del total de los emplegos verdes actuales concentrar nel sector de les anovables, nel que s'ocupen 109.368 puestos de trabayu, cifra que namái ye superada pol sector dedicáu a la xestión y tratamientu de borrafes, con 140.343 puestos de trabayu. El sector de les anovables ye'l que más creció multiplicándose por 30 el númberu d'emplegos nuna década. L'informe pon de manifiestu los primeros resultaos que yá se tán consiguiendo pa consolidar la transición escontra un futuru sostenible.
Según los cálculos del PNUMA namái la fabricación, instalación y caltenimientu de paneles solares va crear más de 6 millones de puestos de trabayu pa 2030. Pero non yá les anovables nutren esta transición económica, sinón tou tipu de trabayos, definiéndose en segundu llugar como factor clave l'agricultura ecolóxica y otros que tomen dende l'albañilería y fontanería hasta les inxenieríes téuniques, yá que se va facer preciso que tolos sectores, redefinan les sos teunoloxíes y conteníos al ser yá irrevocable el percorríu escontra una economía de baxes emisiones de carbonu.[15]
Sicasí, la OIT alvierte de que munchos emplegos que son verdes en principiu nun lo son na práutica pol dañu ambiental causáu por práutiques desaparentes. Amás, les pruebes disponibles demuestren que los emplegos verdes nun son automáticamente trabayu decente. Munchos emplegos actuales de recicláu, por casu, recuperen materies primes y, poro, ayuden a solliviar la presión sobre los recursos naturales, pero'l procesu emplegáu munches vegaes ye puercu, peligrosu y difícil, y provoca daños significativos nel mediu ambiente y na salú humana. L'emplegu suel ser precariu y los ingresos son baxos. Pa que los emplegos verdes puedan representar una ponte escontra un futuru verdaderamente sostenible, la situación tien que camudar.[16]
Empreses más sostenibles en 2018 según Forbes
[editar | editar la fonte]Les empreses más sostenibles en 2018 según Forbes:[17]
| Númberu | Empresa | - | 1 | Dassault Systèmes | - | 2 | Neste | - | 3 | Valeo | - | 4 | Ucb | - | 5 | Outotec | - | 6 | Amundi | - | 7 | Cisco Systems | Estaos Xuníos |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 8 | Autodesk | Estaos Xuníos | |||||||||||||||||||||
| 9 | Siemens | - | 10 | Samsung SDI | Corea del Sur |
Nueves formes de sostenibilidá
[editar | editar la fonte]Compres verdes
[editar | editar la fonte]N'artículos d'usu diariu puede collaborase pa contaminar menos, convirtiendo estes pequeñes aiciones nun gran impautu na sociedá, como, por casu:
- Productos naturales ensin químicos, seguros y que respeten el mediu ambiente, fechos a base d'aceites vexetales y yerbes.
- Artículos qu'ayuden al mediu ambiente: por casu, pañales, toballes femenines y proteutores diarios de tela; o artículos que'l so funcionamientu ye a base solar.
- Xabonería vexetal, aceites esenciales y vexetales fechos artesanalmente, a mano.
- Bolses reutilizables y compautes (usu personal o pa compres diaries).
Arquiteutura sostenible
[editar | editar la fonte]Ye la manera de concebir l'arquiteutura de cuenta que nun estropie'l mediu ambiente, de la forma más ecolóxica posible, aprovechando los recursos naturales y amenorgando l'impautu sobre ellos.[18]
La construcción más recomendable pa una determinada zona tien de cumplir con principios ambientales que se deducen dempués d'un analís del llugar. Les orientaciones, la posibilidá de tener ventilación cruciada, l'aisllamientu térmicu, son estratexes óptimes pa dellos climes.
Principales retos que plantega'l desarrollu sostenible
[editar | editar la fonte]La incapacidá de la especie humana pa vivir n'harmonía col planeta, la gran interaición ente l'home y el sistema natural, son los grandes problemes medioambientales de güei. Hasta'l día de güei, nenguna especie, sacante l'home, consiguió modificar tan substancialmente, en tan poco tiempu, les carauterístiques propies del planeta.
Asina, plantégense los grandes problemes planetarios siguientes:
Superpoblación y desigualdá El crecimientu del efeutu ivernaderu Destrucción de la capa d'ozonu Humanización del paisaxe Perda de la biodiversidá La erosión, la desertización y la destrucción de la selva
Y a escala llocal:
El sistema productivu L'agua Les borrafes doméstiques Suministru enerxéticu El sistema de tresportes
El modelu económicu
[editar | editar la fonte]Tolos problemes plantegaos a escala planetaria y llocal tienen un denominador común y anicien nel funcionamientu del actual sistema económicu. El modelu güei dominante ye aquel que diz que la economía va bien cuando crez el Productu Interior Brutu] (PIB). Esti modelu nun tien en cuenta cuánto cuesta a la coleutividá en términos ecolóxicos y sociales el crecimientu d'un puntu del PIB. La esplotación de recursos naturales non anovables ye finita, convirtiendo a les economíes basaes nesti modelu en finites.
El PIB: un Productu Insostenible y Brutu
El PIB ye la vaca más sagrada de toles vaques sagraes de la economía. El PIB mide'l valor de les mercancíes producíes. Cuanta más producción, más va crecer el PIB; cuanto más creza'l PIB, meyor vamos vivir y más riqueza va haber. Pero la estadística enséñanos que nos últimos quince años el númberu d'emplegos nun foi n'aumentu y sicasí'l PIB crecería un 60% en términos nominales.
La perversión del sistema de contabilidá n'usu pue llegar a estremos insólitos. Ye'l casu del pergrave terremotu de 1994 en Kobe (Xapón). Daquién con autoridá agoró un impautu positivu cola reconstrucción de la zona de Kobe nel productu interior brutu xaponés. Al cabu de pocos díes empezó a xubir la bolsa de Tokiu. Tenemos un sistema de midida col que podemos afirmar que ye bono pa la economía qu'haya estroces. Por exemplu, los accidentes de tráficu tienen globalmente un impautu positivu na economía del país, yá que dan trabayu a aseguradores, a mecánicos, a médicos, a funeraries, etc.
Otros problemes asociaos
En segundu llugar del ranking de la ortodoxa económica apaecen otres variables socioeconómiques. La inflación, el déficit públicu, la delda pública acumulada, la productividá, etc. Toos estos parámetros tradicionales miden la situación d'un sistema dende un únicu puntu de vista, prescindiendo de los demás factores.
Paez razonable pensar qu'a los indicadores macroeconómicos tradicionales podríemos añadi-yos otros de calter ecolóxicu y social, pa midir la sostenibilidá del sistema. Delles propuestes d'indicadores nuevos podríen ser, a partir de les suxerencies incluyíes nos informes de "La situación nel Mundu" del Worldwatch Institute, los que s'indiquen de siguío:
-Usu de fontes enerxétiques anovables -Indicador d'eficiencia enerxética -Material reciclable -Borrafa industrial -Crecimientu poblacional -Superficie sostenible -Tresporte sostenible -Biodiversidá -Desigualdá social -Desemplegu -Precariedá llaboral -Integración étnica
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Wandemberg, JC (agostu de 2015) Sostenible por Diseño. Amazon, páx. 120. ISBN 1517062357. Consultáu'l 16 de febreru de 2016.
- ↑ [1] Revisáu en payares del 2014.
- ↑ ALVAREZ TRIYOS, Jose Antonio. Gestión ambiental con tecnología de información. En: Revista RETHOS "Especialización en practica pedagógica universitaria". Universidá Francisco de Paula Santander. Departamentu de Pedagoxía, Andragoxa, Comunicación y Multimedia. Facultá d'Educación, Artes y Humanidaes. San Jose de Cúcuta. 2005. p. 49.
- ↑ Komiyama, H., Takeuchi, K. 2006. Sustainability science: building a new discipline. Sustainability Science 1:1–6.
- ↑ Loorbach, D. (2007). Governance for Sustainability. Sustainability: Science, Practice, & Policy, 3(2): 1-4. Revisáu n'abril de 2009.
- ↑ Axenda 21. Revisáu n'abril de 2009.
- ↑ Carta.html Carta de la Tierra.
- ↑ «Valores y Principios para un Futuro Sostenible.». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-20.
- ↑ Conceptual Framework Working Group of the Millennium Ecosystem Assessment. (2003). Ecosystems and Human Well-being. London: Island Press. Chapter 5. "Dealing with Scale". páxs. 107-124. ISBN 155634030.
- ↑ United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2009). "World Population Prospects: The 2008 Revision." Highlights. Retrieved on: 2009-04-06.
- ↑ Lutz et al. (2004).
- ↑ "Booming nations 'threaten Earth'". BBC News. January 12, 2006.
- ↑ Cohen, J.Y. (2006). "Human Population: The Next Half Century." In Kennedy D. (Ed.) "Science Magacín's State of the Planet 2006-7". London: Island Press, páxs. 13-21. ISSN 1559-1158.
- ↑ «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-12-05.
- ↑ Programa de les Naciones Xuníes pal Mediu Ambiente. Mediu Ambiente pol desarrollu.
- ↑ Organización Internacional del Trabayu.
- ↑ «The World's Most Sustainable Companies, 2018» (inglés). Forbes (23 de xineru de 2018).
- ↑ Desarrollu sostenible y arquiteutura
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Introducción a la sostenibilidad y la RSC. Netbiblo, S. L.. ISBN 978-84-9745-509-1.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Revista de Sostenibilidá Circle Archiváu 2018-08-19 en Wayback Machine
- Cátedra UNESCO en Sostenibilidá (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sostenibilidá.- derecho privado_y_la_sustentabilidad_ambiental El derecho privado y la sustentabilidad ambiental (castellán)