Dünyanın möcüzələri
Dünyanın möcüzələri
Herodota görə üç möcüzə
[redaktə | vikimətni redaktə et]Bəlkə də ilk belə siyahı eramızdan əvvəl V əsrdə Herodot tərəfindən tərtib edilmişdir. Yazılarında "tarixin atası" antik zamanlarda İon mədəniyyətinin mərkəzi olan Samos adasının üç möcüzəsini sadalayır. Həmən möcüzələr bunlardır[1]:
- Evpalin tuneli (Samos akveduku) — (bir kilometr uzunluğunda su kəməri şəhəri təmiz su ilə təmin edirdi)
- Adanın limanındakı damba — (sahilləri qorumaq üçün nəzərdə tutulmuşdur, günümüzə qədər qalmamışdır)
- Heraion — Samos adasındakı Hera ilahəsinin məbədi
Antik dünyanın yeddi möcüzəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Təqribən eramızdan əvvəl III əsrdə dünyanın yeddi möcüzəsindən ibarət klassik bir siyahı meydana gəldi:
- Xeops ehramı (Cizə, bizim e.ə. 2550-ci il)
- Semiramidanın asma bağları, (Babil, bizim e.ə. 600-cü il)
- Olimpdə Zevsin heykəli, (Olimpiya, bizim e.ə. 435-ci il)
- Artemida məbədi, (Efes, bizim e.ə. 550-ci il)
- Halikarnas mavzoleyi, (Halikarnas, bizim e.ə. 351-ci il)
- Rodoslu Koloss, (Rodos, bizim e.ə. 292–280-ci illər arası)
- İsgəndəriyyə mayakı, (İsgəndəriyyə, bizim e.ə. III əsr)
Müasir dünyanın yeddi möcüzəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]2001-ci ildə qeyri-kommersiya təşkilatı New Open World Corporation tərəfindən dünyanın müasir yeddi möcüzəsini ortaya çıxarmaq üçün hazırlanmış bir layihə başladıldı. Eyni zamanda, memarlıq və təbiət möcüzələrini ayrılıqda müəyyənləşdirməyə qərar verildi. Birinci kateqoriya üzrə qaliblər 7 iyul 2007-ci ildə elan edildi[2]. İkinci kateqoriya üzrə qaliblər 2011-ci ildə elan edildi[3].
Dünyanın süni möcüzələri
[redaktə | vikimətni redaktə et]
,_Kolosseum_--_2024_--_0610.jpg)
.svg){kind=small}
.jpg)
Dünyanın təbii möcüzələri
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Adı | Tipi | Yeri | Təsviri |
|---|---|---|---|
| Amazon çayı və Amazon cəngəllikləri | Çay Ərazi |
 Boliviya  Braziliya Venesuela Qayana Kolumbiya Peru Surinam Fransa Qvianası Ekvador |
|
| Halonq buxtası | Buxta (körfəz) |  Vyetnam |
|
| İquasu (şəlalə) | Şəlalə |  Argentina Braziliya |
|
| Çejudo adası | Ada |  Cənubi Koreya |
|
| Komodo (Milli parkı) | Milli Park |  İndoneziya |
|
| Puerto-Prinsesa Yeraltı Çayı Milli Parkı | Karst mağarası |  Filippin |
|
| Tafelberq dağı (afrik. Tafelberg,ing. Table Mountain) | Milli park |  Cənubi Afrika Respublikası |
|
Dünyanın Yedi Təbii Möcüzəsi (CNN)
[redaktə | vikimətni redaktə et]1997-ci ildə CNN kompaniyası özünün təbii möcüzələr siyahısını hazırladı[4].
| Adı | Yerləşdiyi ərazi | Təsviri |
|---|---|---|
| Böyük Kanyon |  ABŞ, Arizona |
 |
| Böyük Sədd rifi |  Avstraliyanın şimal-şərq sahilləri |
 |
| Rio-de-Janeyro limanı | Braziliya |
_330.jpg) |
| Comolunqma (Everest) |  Nepal, ÇXR Çin |
 |
| Qütb parıltısı | Yerin atmosfer qatı |  |
| Parikutin (vulkan) |  Meksika |
 |
| Viktoriya şəlaləsi |  Zambiya, Zimbabve |
 |
BBC-dən Dünyanın 80 möcüzəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]2005-ci ildə BBC telekanalı, "Dünyanın 80 möcüzəsi" (ing. Around the World in 80 Treasures) ümumi başlığı altında efirə sənədli filmlər seriyası buraxdı. Seçilmiş sənət və memarlıq əsərləri sırasına Perudakı Naska xətləri, Pasxa adasındakı Moai daş heykəlləri, ABŞ-dakı Azadlıq heykəli, İndoneziyada dünyanın ən böyük Buddist kompleksi Borobudur, Çində İmperator Yasaq şəhəri və Terrakota ordusu, Hindistanda Minakşi məbədi, İranda Persepolis, Liviyada Leptis-Maqna, Yunanıstanda Parfenon, Rusiyada Solovetski adaları və digər möcüzələr də daxildir.
Sualtı dünyanın möcüzələri
[redaktə | vikimətni redaktə et]| CEDAM Internationala görə[5] | WebUrbanistə görə[6][7] |
|---|---|
 Palauda sualtı dünya |
 İsgəndəriyyənin sualtı xarabalıqları
|
 Braziliya sədd rifi |
 Kambey körfəzi, Hindistan
|
 Böyük Sədd rifi |
 Pxayao gölü, Tailand
|
| Dərin sualtı yarğanlar |  Yonaquni, Yaponiya
|
 Qalapaqos adaları |
 Havana, Kuba
|
 Baykal gölü |
İrkutsk vilayəti, Rusiya |
| Qırmızı dənizin şimalı | Asiya |
Həmçinin bax
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Ümumdünya irsi — UNESCO tərəfindən mühafizə edilən 1000 təbii və mədəni abidə.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Перевод с английского С. Г. Загорской, М. А. Калининой, Д. А. Колосовой 70 чудес зодчества Древнего мира: Как они создавались? = The Seventy Wonders of the Ancient World. The Great Monuments and How They Were Built. — M: Издательство Астрель, 2004. — 304 с. — ISBN 5-271-10388-9.
- ↑ Семь чудес, не считая Кремля Arxivləşdirilib 2016-05-02 at the Wayback Machine — «Газета», 07.06.2007.
- ↑ Семь Чудес Природы Arxivləşdirilib 2014-12-04 at the Wayback Machine — inPath.ru.
- ↑ The Seven Wonders of the Natural World Arxivləşdirilib 2015-05-13 at the Wayback Machine — CNN.
- ↑ Семь подводных чудес света — Информационно-новостной портал Gazeta_lv.
- ↑ 7 Submerged Wonders of the World Arxivləşdirilib 2014-12-05 at the Wayback Machine — WebUrbanist.
- ↑ 7 подводных чудес света Arxivləşdirilib 2013-06-10 at the Wayback Machine — РБК
Ədəbiyyat siyahısı
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Ash, Russell. Great Wonders of the World. Dorling Kindersley. 2000. ISBN 978-0-7513-2886-8.
- Cox, Reg; Morris, Neil; Field, James. The Seven Wonders of the Medieval World (Library). Chelsea House Publications. 2000. ISBN 0-7910-6047-0.
- Cox, Reg; Morris, Neil. The Seven Wonders of the Modern World (Library). Chelsea House Publications. 2000. ISBN 0-7910-6048-9.
- D'Epiro, Peter; Pinkowish, Mary Desmond. What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists. Anchor. 1998. ISBN 0-385-49062-3.
- Morris, Neil. The Seven Wonders of the Natural World. Chrysalis Books. 2002. ISBN 1-84138-495-X.
