Yaylar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Dartılmaya işləyən vintvari silindirk yaylar
Sıxılamaya işləyən vintvari silindirk yaylar
Saat mexanizmində burulmaya işləyən yastı spiral şəkilli yay.

Yaylar — maşınqayırmada çox geniş tətbiq olunan maşın hissəsidir, Onlar zərbə və təkan yüklərini yumşaltmaq, enerjini yığmaq və tədriclə işçi mexanizmə ötürmək (məsələn, saat mexanizmində), qüvvəni ölçmək (dinamometrlərdə, tərəzinin yayı), sıxıcı qüvvə yaratmaq (tormozlarda)və s. funksiyaları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.

Deformasiyasına görə:

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Dartılmaya;
  • Sıxılmaya;
  • Burulmaya
  • Əyilməyə işləyən yaylar

Konstruksiyasına görə:

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Vintvari silindirk;
  • Konusvari;
  • Teleskopik;
  • Nimçəvarı;
  • Halqavarı;
  • Çubuqşəkilli;
  • Yastı spiral;
  • Təbəqəli — ressorlar.

Xarakteristikasına görə:

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Sabit;
  • Dəyişən sərtlikli;
  • Daxili sürtünməsiz;
  • Daxili sürtünməli.

Kərimov Z.H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı-nəqledici maşınlar. Ali texniki məktəblər üçün dərslik. II nəşri — Bakı, "Maarif", 2002, 596 səh.