Грамадзянская вайна ў Лаосе
| Грамадзянская вайна ў Лаосе | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Другая індакітайская вайна | |||
 | |||
| Дата | 1960-1973 гг. | ||
| Месца | Каралеўства Лаос | ||
| Вынік | нічыя, В'енцьянскае пагадненне | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
.svg){kind=small}
Грамадзянская вайна ў Лаосе — частка барацьбы за незалежнасць краін Індакітайскага паўвострава ў 1960—1975 гадах.
З канца XIX стагоддзя Лаос быў уключаны ў Французскі Індакітай, з 1930-х — у сферы японскіх інтарэсаў, у Другую сусветную вайну акупіраваны Японіяй. Пад канец вайны ўзнік антыкаланіяльны рух Лао Ісара (Вызваленне Лаоса) на чале з прынцамі Суфанувонгам (Суванавонгам) і Сувана Фумам.
Пасля капітуляцыі Японіі Лао Ісара падняло паўстанне супраць французскага панавання і абвясціла незалежнасць краіны пад назвай Патэт Лаа (Краіна Лао). Францыя разбіла армію Патэт-Лао і да 1953 года захоўвала сваю ўладу над Лаосам. 22 кастрычніка 1953 года Лаос атрымлівае незалежнасць, у 1954 годзе абвяшчаецца нейтральным каралеўствам.
Важную ролю ў вызваленні Лаоса адыграў створаны 11 сакавіка 1951 года Адзіны фронт супраціўлення народаў Лаоса, В’етнама і Камбоджы. Па запрашэнню кіраўнікоў лаоскага вызваленчага руху ў Лаос прыбылі в’етнамскія добраахвотнікі. Сумеснымі намаганнямі краіны Індакітая дабіліся ад Францыі прызнання іх незалежнасці.
У канцы 1950-х у Лаосе пачынаецца грамадзянская вайна, выкліканая спробамі правых сіл захапіць уладу. 7 кастрычніка 1960 года кааліцыйны ўрад Сувана Фумы ўстанаўлівае дыпламатычныя адносіны з СССР і атрымлівае ад Савецкага Саюза, В’етнама, іншых сацыялістычных краін ваенную і эканамічную дапамогу.
У наступныя два гады войска Патэт-Лао з удзелам в’етнамскіх салдат займае 2/3 тэрыторыі краіны. У 1964 годзе ЗША пачынаюць неаб’яўленыя ваенныя дзеянні ў Лаосе (так званую «Сакрэтную вайну») з мэтай разбіць Адзіны фронт трох краін Індакітая, знішчыць базы Дэмакратычнай Рэспублікі В’етнам, створаныя на тэрыторыі Лаоса для аперацый у Паўднёвым В’етнаме. Амерыканская дапамога пастаўлялася па лініі амерыканскага агенцтва міжнароднага развіцця з тэрыторыі Тайланда, амерыканскія афіцэры непасрэдна кіравалі лаоскай каралеўскай арміяй, авіяцыя ЗША вяла бамбардзіроўкі Лаоса.
СССР актывізаваў ваенную дапамогу Лаосу, павялічвае пастаўкі ўзбраенняў, баявой тэхнікі і ваенных матэрыялаў. З 1960 па 1970 гады там працуе 113 савецкіх саветнікаў і інструктараў. Савецкая авіяцыя ажыццяўляла перавозкі грузаў у інтарэсах арміі Патэт-Лао (у 1961 адзін ваенна-транспартны самалёт быў збіты, загінулі пяць лётчыкаў).
21 лютага 1973 года суб’ектамі грамадзянскай вайны падпісана пагадненне аб аднаўленні міру і дасягненні нацыянальнай згоды ў Лаосе. 29 лістапада 1975 года кароль Лаоса адрокся ад прастола. 2 снежня 1975 года абвешчана Лаоская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Kenneth Conboy. The War in Laos 1960-75. — Osprey Publishing/Men-at-Arms, выпуск № 217, 1998.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Барацьба за незалежнасць краін Індакітайскага паўвострава (1960—1975 гг.)
- Laos and the Vietnam War (olive-drab.com)
