Лонг

Лонг
Λόγγος
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	II стагоддзе
Месца нараджэння	Лесбас (?)
Дата смерці	II стагоддзе
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	Пісьменнік, паэт
Гады творчасці	II стагоддзе — III стагоддзе
Жанр	Антычны раман
Мова твораў	старажытнагрэчаская мова
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лонг (Λόγγος) — старажытнагрэчаскі пісьменнік II—III ст. н.э.

Біяграфічныя звесткі

Яму традыцыйна прыпісваецца аўтарства рамана «Дафніс і Хлоя». Хоць даследчыкі не ўпэўненыя ці прозвішча аўтара сапраўднае, ці псеўданім. Ёсць сцверджанне нават, што ніякае гэта не імя: проста перапісчык, падаючы першыя радкі твора: «Гісторыі пастушынай пра Дафніса і Хлою ўступ» замест слова «гісторыі (твора)» (у родным склоне па-грэчаску «логі») памылкова падвоіў «г», а тады першае слова чытаецца «лонгі» і можа разумецца як родны склон ад імя Лонга (Лонгаса) у значэнні «Лонгавага (твора)… уступ». Але большасць вучоных лічыць, што памылкі не было: на востраве Лесбасе імя Лонга пацвярджаецца дакументамі, на Эгейскіх астравах яно было нярэдкае. Грэчаскае імя звязваецца з лацінскім словам Лонгус — доўгі. Такія імёны сустракаліся ў часы рымскіх цэзараў. Нямала грэкаў насілі рымскія імёны, дый вольнаадпушчанікам розных нацыянальнасцей давалі тады лацінскія імёны.

Невядома, адкуль паходзіць пісьменнік. Магчыма, з Лесбаса — месца, дзе разгортваецца дзеянне яго рамана. Але асобныя вучоныя, спасылаючыся на апісанне марознай зімы ў творы — з'явы надзвычай рэдкай на гэтым востраве, і яшчэ сякія-такія недакладнасці, нават сумняваюцца, што аўтар бываў на Лесбасе.

Невядома дакладна, калі Лонг жыў, калі ствараў раман. Зважаючы на згадку аднаго месца з рамана ў прамове імператара Юліяна «Непрыяцель барады» мяркуецца, што «Дафніс і Хлоя» напісаны не пазней 362 года — вядомай даты самой прамовы. Ніжэйшая верагодная мяжа з'яўлення твора вызначаецца на стагоддзе пазней — сярэдзінаю III ст.

Аўтара твора характарызуе ўлюбёнасць у старажытную Грэцыю, яе краявіды, мову, літаратуру.

Творчасць

Раман «Дафніс і Хлоя» — падрабязны аналіз кахання пастуха і пастушкі, што надае твору рысы псіхалагічнага. Паводле сюжэтна-кампазіцыйнай будовы ён спалучаецца з матывамі букалічнай паэзіі. Раман напісаны рытмічнай прозай з ужываннем рыфмы, стыль адметны вытанчанасцю і багаццем прыёмаў антычнай рыторыкі. У творы адкінуты далёкія блуканні і вандроўкі закаханых герояў па многіх краінах і морах, няма дэкламацый і маналогаў, абавязковых ва ўсіх ранейшых грэчаскіх раманах.

Паўплываў на развіццё пастаральнага рамана перыяду Адраджэння і Асветніцтва.

На беларускую мову раман пераклаў Анатоль Клышка.

Беларускія пераклады

• Пастушыная гісторыя пра Дафніса і Хлою. / Пер., прадм. і камент. А. Клышка. — Мн., 1991.

Літаратура

• Малюковіч С. Лонг // БЭ ў 18 т. Т. 9. — Мн., 1999.