Чынш

Чынш (польск.: czynsz ад ням.: Zins — «працэнт») — від грашовай павіннасці за карыстанне зямлёй, даніна грашыма — падатак (даніна, аброк).

• У Польшчы і Вялікім княстве Літоўскім з XIV ст. землеўладальнікі давалі ў карыстанне сялянам зямлю за выплату пэўнай штогадовай сумы грошай, з часам выпрацавалася паняцце чыншавага ўладання або права вечнай і спадчыннай арэнды — чыншавае права.
• У Расійскай імперыі ў 1886 годзе ўвздзены адмысловы парадак (праз павятовыя па «чыншавых справах прысутнасці») вызначэння «вечнага чыншавага» правы па двух асноўных прыкметах -- бестэрміновае і спадчыннае ўладанне; нязменнасць памераў чыншу. Разам з тым, сельскім (па-за гарадамі і мястэчкамі) «вечным чыншавікам» надавалася права набыць ва ўласнасць прызнаныя за імі чыншавыя зямлі праз выкуп пры садзейнічанні ўрада.

Гл. таксама

• Асада
• Чыншавік
• Бенефіцыі;
• Феод;
• Лен;
• Ландграф;
• Маркграф

Літаратура

• «Акты издаваемые Виленскою Археографическою Комиссиею для разбора Древних Актов», г. Вильна, 1914 г., том 38, с. 504.
• «Свод Законов Российской империи», том IX, Особ. прид., XXV, по продолж. 1890;
• Гантовер, «О происхождении и сущности вечночиншевого владения» (1884); Рембовский, «История и значение чиншевого владения в запад. крае» (1886); Безобразов, «Сборник узаконения о поземельн. устройстве сельских вечных чиншевиков в губ. Зап. и Белорусск.» (1892). Боровиковский, «Отчёт судьи» (1908).