Mihraç ÖZEN

Bircok uygarliga ev sahipligi yapmis olan ulkemiz topraklari uzerinde, cok sayida kulturel ve tarihi miras yer almaktadir. Kultur varliklarinin yuzlerce yillik bilgi birikiminin sonraki nesillere aktarilmasi onem arz ettiginden, dokumantasyonu ve korunmasi vazgecilmez unsurlardandir. Bu noktada yersel fotogrametri teknigi, ozellikle arkeolojik eserlerin dokumantasyonunda ve bu eserlerin 3B (Uc Boyutlu) modellerinin uretilmesinde siklikla kullanilan yontemlerden biridir. Bu calismada; Turkiye’de yeni konumuna tasinan ilk yapi olmasi ve uzerinde fazlaca detay bulunmasi sebebiyle; Batman Ili, Merkez Ilcesi, Kesmekopru Koyu sinirlarinda bulunan tarihi Zeynel Bey Turbesi model alani olarak secilmistir. Turbenin yersel fotograflari alinarak, 3B gorsellestirilmis guncel modelleme calismalari ve Google Earth ortamina aktarilmasina yonelik yaklasimlar ilgili yazilimlarda uygulanarak 3B modeli olusturulmustur. Calisma sonucunda, kulturel miras ve varliklarin korunmasi ile sonraki nesillere ak...

Anahtar Kelimeler ÖZ 3B Modelleme İnternet tabanlı CBS Fotogrametri DSİ 16. Bölge Müdürlüğü Zeynel Bey Türbesi Birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan ülkemiz toprakları üzerinde, çok sayıda kültürel ve tarihi miras yer almaktadır. Kültür varlıklarının yüzlerce yıllık bilgi birikiminin sonraki nesillere aktarılması önem arz ettiğinden, dokümantasyonu ve korunması vazgeçilmez unsurlardandır. Bu noktada yersel fotogrametri tekniği, özellikle arkeolojik eserlerin dokümantasyonunda ve bu eserlerin 3B (Üç Boyutlu) modellerinin üretilmesinde sıklıkla kullanılan yöntemlerden biridir. Bu çalışmada; Türkiye'de yeni konumuna taşınan ilk yapı olması ve üzerinde fazlaca detay bulunması sebebiyle; Batman İli, Merkez İlçesi, Kesmeköprü Köyü sınırlarında bulunan tarihi Zeynel Bey Türbesi model alanı olarak seçilmiştir. Türbenin yersel fotoğrafları alınarak, 3B görselleştirilmiş yersel fotogrametri yöntemi ve Google Earth ortamına aktarılmasına yönelik yaklaşımlar ilgili yazılımlarda uygulanarak 3B modeli oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda, kültürel miras ve varlıkların korunması ile sonraki nesillere aktarılması için yapılan belgeleme çalışmalarında yersel fotogrametrik yöntemlerin kullanılması, bu alanda yapılan işlere doğruluk, hız, maliyet ve ürün çeşitliliği anlamında büyük bir avantaj sağladığı görülmüştür. Ayrıca, elde edilen sayısal sonuç ve modeller, farklı disiplinlere de çözüm sunabilecek şekilde restorasyon çalışmalarında altlık olarak kullanılabilecek ve ilgili yapının turizm açısından tanıtılabilmesi için bir Bilgi Sistemi oluşturulmasında kullanılabilecektir. Keywords ABSTRACT 3D Modeling Internet-based GIS Photogrammetry 16 th Regional Directorate of DSI Zeynel Bey Tomb There are many cultural and historical inheritances in Turkey that has hosted a great number of civilizations so far. As it is crucial to pass on the extensive knowledge of cultural heritages to next generations, their documentation and preservation are a must. In this respect, Terrestrial Photogrammetric Technique is one the method that is specifically and frequently used for documentation of archaeological sites as well as monuments and the production of their 3D models. In this study, the historical Zeynel Bey Tomb, situated within in the borders of KesmeKöprü Village, city of Batman, was selected for the test area because of the fact that it was relocated in its new site and that it contains many unique details on its composition. The 3D model of tomb was formed by conducting the 3D visualized terrestrial photogrammetric technique and with placing them in Google Earth environment through the approaches about corresponding software applied, respectively. It has been consequently observed that the use of terrestrial photogrammetric procedures greatly contributes to the concerning performances in terms of accuracy, pace, cost and product range for the studies of documentation and preservation of cultural heritages as well as passing their extensive knowledge on to next generations. In addition, the results and models obtained might be also used as a metadata for the restoration studies, which will be able to present possible solutions for different disciplines, and as in generating an Information System so as to promote the concerning historical construction with regard to tourism.