Filip V, kralj Francuske
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Filip V / II | |
|---|---|
 | |
| Kralj Francuske i Navare | |
| Vladavina | 20. novembar 1316 - 3. januar 1322 |
| Prethodnik | Ivan I |
| Nasljednik | Karlo IV |
| Supružnik | Ivana II, grofica Burgundije |
| Djeca | Ivana III, grofica Burgundije Margareta I, grofica Burgundije Izabela od Francuske |
| Dinastija | Capet |
| Otac | Filip IV, kralj Francuske |
| Majka | Ivana I, kraljica Navare |
| Rođenje | 1293 |
| Smrt | 3. januar 1322 |
Filip V (francuski: Philippe V; 1293. - 3. januar 1322.), zvani Visoki (francuski: le Long), je bio kralj Francuske i kralj Navare (kao Filip II) od 1316. do 1322. godine. Kao drugi sin francuskog kralja Filipa IV on je dobio grofoviju Poitiers, a njegov stariji brat Luj X je naslijedio francusko prijestolje 1314. godine. Kada je Luj umro 1316. godine, ostavio je kćerku i trudnu suprugu Klemenciju Ugarsku. Tada je Filip preuzeo namjesništvo. Kraljica Klemencija je rodila dječaka koji je proglašen kraljem kao Ivan I, ali je on živio samo pet dana. Nakon smrti svog nećaka, Filip je odmah krunisan za kralja u Reimsu. Međutim, njegov legitimitet je osporila Ivana, kćerka Luja X. Filip V je uspješno osporio njene tvrdnje i francuska skupština staleža je donijela odluku da žene treba isključiti iz nasljeđivanja francuskog prijestolja. Pošto je sukcesija Filipa i Ivane postala presedan francuske kraljevske sukcesije, donijet je zakon o naslijeđivanju koji će biti poznat kao Salijski zakonik.
Filip V je obnovio dobre odnose sa grofovijom Flandrijom koja je ušla u otvorenu pobunu tokom vladavine njegovog oca, ali se istovremeno njegov odnos sa engleskim kraljem Edvardom II pogoršao jer ga on kao vojvoda Akvitanije nije htio priznati za kralja. Spontani križarski pohod je započeo u Normandiji 1320. godine s ciljem da se oslobodi Iberijsko poluostrvo od Maura. Umjesto toga, ljuto stanovništvo je marširalo na jug napadajući dvorce, kraljevske službenike, sveštenike, gubavce i jevreje. Filip V je započeo niz reformi kojim je namjeravao da poboljša upravljanje kraljevstvom. Ove reforme su uključivale stvaranje nezavisnog finansijskog suda, standardizaciju težine i mjere, i uspostavljanje jedinstvene valute. Umro je od dizenterije 1322. godine bez muškog nasljednika i naslijedio ga je mlađi brat Karlo IV.
Porijeklo i namjesništvo
[uredi | uredi izvor]Bio je sin francuskog kralja Filipa IV i navarske kraljice Ivane I. Njegov brat, Luj X, je umro za vrijeme trudnoće svoje supruge, pa je Filip postao regent. Da se rodila djevojčica, Filip bik automatski postao kralj. Međutim, rodio se sin koji je automatski rođenjem postao Ivan I, kralj Francuske, Kralj Ivan I je živio sam pet dana, pa je nakon njegove smrti 20. novembra Filip postao kralj.
Vladavina
[uredi | uredi izvor]U manipulacijama da izbaci iz nasljeđivanja kćerku Luja X (buduću navarsku kraljicu Ivanu II), pobrinuo se za proglašenje pravila kojim se ženama onemogućuje da postanu vladarice Francuske (tzv. Salijski zakon).
Reforme
[uredi | uredi izvor]Na unutrašnjem planu provodio je reforme vlasti. Sprovodio je daljnju centralizaciju s ciljem povećanja efikasnosti. Nametnuo je jedinstvenu valutu u Francuskoj, iako je bilo jako mnogo otpora. Međutim, ni monetarna reforma, ni reforma mjera nisu potpuno zaživjele, jer je kratko vladao.
Povukao je mnoge odredbe svog brata Luja X, koji je ostavio kraljevstvo u lošem stanju. Više je slijedio stil svoga oca, Filipa IV, a vratio je mnoge očeve saradnike i dostojanstvenike. U kratko vrijeme svoje vlasti donio je mnoge uredbe, kojima je nastojao urediti unutrašnji nered u feudalnom društvu.
Uspio je 1320. da ratom proširi Francusku na račun Flandrije.
Smrt i nasljeđivanje
[uredi | uredi izvor]Insistirajući na primjeni Salijskog zakona je potkopao i svoje potomstvo pošto u trenutku smrti 3. januara 1322. godine nije imao sina nego tri kćeri. Naslijeđen je od brata, Karla IV.
| Prethodi: | Kralj Francuske | Slijedi: |
| Ivan I | Karlo IV |
