Halleyjeva kometa

1P/Halley

Otkriće
Datum otkrivanja	1758..
Karakteristike orbite A
Epoha	14. decembar 2013. (JD 2456640.5)
Afel	35,082 AJ
Perihel	0,585 AJ
Velika poluosa	17,834 AJ
Ekscentričnost	0,967
Orbitalni period	75 g

Halleyjeva kometa 8 marta 1986

Halleyjeva kometa, službene oznake 1P/Halley, vjerovatno je najpoznatija kometa u historiji čovječanstva. Nazvana je tako po svom otkrivaču, Edmondu Halleyju. Sama kometa spada u grupu sjajnih kometa kratkog perioda. Kreće se retrogradno vrlo izduženom stazom, pa se približava Suncu na 0,586 astronomskih jedinica, tj. Na udaljenosti od 35,082 AJ. Poslednji put je prošao kroz perihelion 9. februara 1986. Proučavali su ga izbliza svemirskim brodovima Giotto, Sakigake, Suisei i Vega. Slika s Giotta prikazuje izduženo jezgro dimenzija 7.2 km × 7.2 km × 15.3 km. Mlazovi isparene materije (led i prašina) u obliku gejzira izbili su iz vrlo tamnog tla na sunčanoj površini jezgre. Sljedeći prolaz očekuje se 2061. godine.

Prvi zapisi o njoj sežu od 240. godine p. n. e., kad su je vidjeli u Kini i optužili za smrt carice. Otada nije nijednom "posjetila" Zemlju, a da to nije negdje u svijetu zabilježeno. Babilonci su je vidjeli 164. i 87. p. n. e. Rimljani su 12. p. n. e. vjerovali da ona simbolizira smrt vojnika i državnika Marka Vipsanija Agripe. 295. godine Kinezi su shvatili da je kometa što su je vidjeli na istoku (kako se primiče Suncu) identična onoj koju su vidjeli kasnije istog mjeseca na zapadu (kako se udaljava od Sunca). 451. njoj je pripisana rimska pobjeda nad hunskim vođom Atilom, a 684. optužili su je za kugu. Ta se kometa Zemlji najviše približila 837, kad joj se rep protegao preko polovine neba. 1066. u Engleskoj se normansko osvajanje i smrt kralja Harolda II u bici kod Hastingsa pripisivalo njenom utjecaju.

Datumi prolaska

Ova kometa najbliža je Suncu sljedećih datuma (obično se može vidjeti prostim okom):

240. p. n. e. 164. p. n. e. August 87. p. n. e. Oktobar 12. p. n. e. Januar 66 Mart 141 Maj 218 April 295

Februar 374 Juni 451 Septembar 530 Mart 607 Oktobar 684 Maj 760 Februar 837 Juli 912

Septembar 989 Mart 1066 April 1145 Septembar 1222 Oktobar 1301 Novembar 1378 Juni 1456 August 1531

27. oktobar 1607 15. septembar 1682 13. mart 1759 16. novembar 1835 20. april 1910 9. februar 1986 28. juli 2061 27. mart 2134

Vanjski linkovi

• "Synopsis of the Astronomy of Comets" (izdanje iz 1706. Halleyjevog rada iz 1705)
• Jezgro komete uslikano pomoću letjelice Giotto (link na stranici ESA.int
• Slika komete iz 1986. načinjena letjelicom Giotto (NASA)