Pentan
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Pentan | |
|---|---|
 | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Pentan |
| Druga imena | amil-hidrid, n-pentan |
| Molekularna formula | C5H12 |
| CAS registarski broj | 109-66-0 |
| Kratki opis | bezbojna tekućina |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 72,15 g/mol |
| Agregatno stanje | tekuće |
| Gustoća | 0,626 g/cm3 |
| Tačka topljenja | -129,8 °C |
| Tačka ključanja | 36,1 °C |
| Rastvorljivost | 0,01 g/100 ml vode |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  4
1
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Pentan (Amil hidrid, n-pentan) je zasićeni ugljikovodik koji spada u grupu alkana. To je bezbojna, lahko zapaljiva tekućina, lakša od vode.
Osobine
[uredi | uredi izvor]Vrlo lahko isparava na sobnoj temperaturi. Nije polaran, teško se otapa u vodi, te je zapaljiv. U njemu se otapaju samo nepolarni spojevi i spojevi koji su bogati alkil-grupama.
Upotreba
[uredi | uredi izvor]Iako je slabo upotrebljiv u šire svrhe, često se koristi kao otapalo, a nešte rjeđe kao pogonsko gorivo i izvor vodika. Pentan je najniži tekući alkan. Ispod njega, u homolognom nizu, nalazi se butan, koji je plin.
Izomeri
[uredi | uredi izvor]Pentan je jedan od tri strukturna izomera. Ostala dva su:
Povezani cikloalkan je ciklopentan, iako ima sasvim drugačiju molekularnu formulu, također se može smatrati kao izomer pentana.
Reakcije
[uredi | uredi izvor]Pentan gori dajući ugljen dioksid i vodu:
- C5H12 + 8 O2 → 5 CO2 + 6 H2O
U nedostatku kisika, formira se ugljen monoksid.
Kao i mnogi drugi ugljikovodici, pentan također može stupati u reakcije halogenizacije:
- C5H12 + Cl2 → C5H11Cl + HCl
Ovakve reakcije su neselektivne, dajući smjesu 1-, 2- i 3-hloropentana, kao i neke više derivate hlorida.