Hiniusang Gingharian

Bangyaw

Ang Hiniusang Gingharian (United Kingdom sa Iningles), tibuok ngalan: Hiniusang Gingharian sa Gran Britanya ug Amihang Irlanda; sa Iningles: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland; sa Kinatsila: Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda del Norte; UK kun HG) mao'y usa ka nasod sa Uropa, ug sakop-bansa sa Unyon sa Uropa (UU).

Nakasentro sa pulo sa Gran Britanya ang kadaghanan sa kalumulupyoan ug ginsakpan niini. Napalibotan ang nasod sa Kadagatang Atlantiko ug sa mga dagat nga Dagat Amihanan o North Sea, Kanal La Mancha o English Channel, Dagat Seltiko, ug Dagat Irlandes. Nakasumpay sa Pransya ang Britanya pinaagi sa Channel Tunnel ug tapad sa Republika sa Irlanda ang Amihanang Irlanda.

Ang Hiniusang Gingharian usa ka demokrasya nga parlamentaryo ug usa ka konstitusyonal nga monarkiya. Gilangkuban kini sa Inglatera, Amihanang Irlanda, Eskosya, ug Galles. Si Karlos III ang pamuno sa estado, ug si Keir Starmer ang primero ministro.

Ang UK maoy labing gamhanang nasod niadtong napuloan 19 ngadto sa sayo sa siglo 20. Apan tungod sa duha ka Gubat sa Kalibotan, ug ang pagkunhod sa iyang imperyo niadtong unang tunga sa siglo 20, miubos ang iyang pagkagamhanan. Pero bisan niini, ang UK nagpabilin nga adunay ikasulti sa mga buhat militar, ekonomikal, kultural, ug politikal nga mga buluhaton. Usa usab ka gahom nukleyar ang UK, ug adunay dakong bahin sa pundo nga gigahin alang sa militar.

Ang UK adunay usa ka matunhayon nga seat sa Sagdong sa Kahilwasan sa UN. Sakop usab kini sa G8 ug sa NATO.