Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Sevgi

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Yürekniñ timsali - sevginiñ mecaziy kevdelenüvi.

Sevgi, Süygi, Muhabbet ya da Aşq - şahısqa teren yürekli meyillik, bağlanuv duyğusı, bir kimge ya da bir şeyge dair büyük merağı. Bir şeyge içki, ruhiy avesi; insanğa teren bir sayğı, ürmetli munasebet ya da meyli; erkek ve qadın arasında meyil ile peyda munasebet, ya da olarnıñ arasında mahrem munasebetler olğanda oña sevgi derler. Hristianlıqta - eñ yüksek ve eñ güzel hususiyettir, Tañrınıñ insanğa ya da insannıñ yaqın soyuna özüne fayda qıdırmağan sevgisidir. Daa aşıq (başqa cınıstaki şahısına meyillik manasında), sevdalıq, merametlik.

Sevgi nazariyeleri

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Ayatiyat nazariyesi

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Sevginiñ endorfin nazariyesi yahşı tetqiq etilgen. Oña köre, sevdağa dalğan insanlarnıñ üzviyetinde himiyaviy terkibinden morfinge (ve geroinge) yaqın olğan endorfinniñ büyük miqdarı çıqa, o ise sevdalıq alından hoş duyğularnıñ peyda etilmesine stimul bere.

Üçlük nazariyesi

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Sevginiñ ruhiyat modelleri, o, o bir duyğular ya da şahsiyet terkipleriniñ bar oluvına köre onı tayin eteler.

Robert Sternbergge köre, sevgige üç esas terkibiy qısım ait:

  • sevim (mahrem yaqınlığı), ortaqlarnıñ qarşılıqlı duyğu qoltutuvını berüv ve aluvdan, em de, sevgi munasebetlerinde sıcaqlığını teşkil etken diger areket çeşitlerinden - açıq yürekli ve namuslı qonuşuvdan, dert ve quvançnı paylaşmağa qabiliyetinden, qonuşuvdan umumiy bahıt is etmesinden, sevimli insanınıñ qadrini bilmege qabiliyetinden ibaret;
  • coşqun avesligi, munasebetlerniñ tek cınsiy qısmını degil (onı, adet üzre cınsiy qullanuv olaraq közde tutsa da), biri-birini ürmet etmek, sevgi çiftteki qarşı mevamlarına dair diger adamlarnen munasebetlerni tayin etmekni qaplap ala;
  • belli bir insan diger insannı seve dep qararnı, em de şu sevgini kelecekte uzun müdette saqlamaq mecburiyetini közde tutqan (manasız, ya da boş sevgi) qarar/mecburiyettir.

Eki insannı sevgi munasebetine celp etmesi olarnıñ üçlügi bir kelgeni esasında qıymet kesile; bayağı çekilüv balanstan tüşme ve meseleler asıl ola bilmesiniñ şaatı ola.

Üçlük modeline köre, sevgi bir, er angi eki ya da episi üç komponentinden ibaret ola bile. Yalıñız "romantik" sevgi em teren mahrem yaqınlığını, em de sevgi obyektinden coşqun ayretlenüvni köz tutsa da, ille mecburiyet ile ola bilmez; 'fatal' sevgi - coşqunlıq ile sevmek mecburiyeti birleşse de, tolu mahrem yaqınlığı olmay bile; dostluq sevgisi - mahrem yaqınlığı ve mecburiyetlerniñ birleşüvi, coşqunlıqnıñ yoqluğı ('yanıp bitmesi') ile. Bu imselge binaen, üçlükniñ episi ölçüleri birleşmesi olaraq tamamlanğan sevgi eñ uyğun sayılır.[1].

Sevgi bağlanuv olaraq

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Sevginiñ bağlanuv olaraq nazariyesi öyle faraziyege esaslana ki, sevgi munasebetleriniñ episi ana ile sabiy arasındaki bağlanuvnı tekrarlay. Bu yanaşuvğa köre:

  • özünde emin, taşlap qaldırılmaqtan qasevet etmegen insanlarnıñ raat sevgisini (56 %);
  • diger insanlarnı özüne pek yaqın yibermek istemegen, inanmağan şahıslarnıñ raatsız sevgisini (25 %);
  • açuvı tolu ya da ekidegerlikli dep aytmaq mümkün soyunı (19 %) ayıralar.

Yapıq, inanmağan insanlar birevnen pek yaqın olmaqnı sevmeyler, olar eşke bütünley açılmaq qıyın. Bundan farq olaraq açuvlı sevdalar, munasebetler qaviy olğanında emin degiller. Olarnı, eşler olarnı aqiqatta sevmey ya da olar ile qalmaq istemey kibi fikir er vaqıt qasevetlendire, şöyle adamlarnıñ sevgisinden sıq bezesiñ, oña dayanmaq küç.

İnsannıñ bütün ayatı ana sevgisi mütinide keçe
  1. Hatfield E., Rapson R. L. Love, Sex, and Intimacy. — New York, 1993.. 22 листопад 2010 teşkerilgen. 26 вересень 2010 arhivlengen.