Hakan Erkal

Öz 1900'lü yılların başlarında psikoloji alanının gelişmesi ile birlikte gelen düşünsel değişim, insan beyninin nasıl işlediği konusunda birçok çalışmanın ortaya konmasına dayanak sağlamıştır. Tıbbi teknoloji ve nöroloji alanındaki ilerlemeler bilim insanlarının beynin nasıl işlediği konusunda deneye dayalı veriler elde etmesini sağlamış, bir çalışma alanı olarak nörobilim yazında kendisine yer bulmuştur. Bu çalışmanın amacı, bilimsel yazında hızlıca gelişen bir alan olan nörobilim çalışmalarının yönetim bilimi yazınını nasıl etkilediğini ve yazın içerisinde nasıl bir gelişim gösterdiğini incelemektir. Çalışmada ikincil verilere dayalı nitel bir tematik içerik analizi yapılmıştır. Veriler, yönetim ve organizasyon bilimsel çalışma alanı içerisine giren SSCI tarafından indekslenen dergilerde yer alan nörobilim ile ilgili makalelerin anahtar kelimeleri ve konu başlıklarından elde edilmiştir. Bu veriler Nvivo 11 programı ile temalara ayrılmış, mevcut yazında nörobilim çalışmalarının hangi alt temalarda yoğunlaşığı ortaya konulmuştur. Buna göre örgütsel davranış konuları içerisinde liderlik en çok çalışılan alan olarak öne çıkmıştır. Daha sonra örgüt çalışmaları ve kuram tartışmaları en çok yoğunlaşmanın olduğu alanlar olarak göze çarpmaktadır.
A b s t r a c t
The intellectual change that accompanied the development of the field of psychology in the early 1900s provided the basis for many studies on how the human brain works. Progress in the field of medical technology and neurology has made it possible for scientists to acquire emprical data on how the brain works, finding a place in neuroscience writing as a field of study. This study aims to examine how neuroscience studies, which have been developing rapidly within today's scientific literature, influence the field of management sciences and how it develops within the literature. Qualitative content analysis based on the second hand data was used as the method in the study. The data were obtained from the key words and subject terms of the articles related to neuroscience in the journals scanned by SSCI which entered into the field of management and organization. This data is divided into themes by using Nvivo 11 programme, in which the neuroscience studies are concentrated under which sub-themes within management and organization literature. Accordingly, leadership has come to the most studied area within organizational behavioral subjects. Later on, organizational studies and theoretical discussions are highlighted as concentrated areas.

Özet: Küreselleşme kavramı son yıllarda olduğu gibi önümüzdeki 10 yılın sonunda da gündemden düşmeyecektir. Bu bağlamda ulusal pazarlarda bilgi ve deneyim olarak " yerel " kalan insan kaynakları yöneticileri yeni pazarları, yeni mevzuatları öğrenmeleri, yeni kültürleri farklı normları tanımaları gerekecektir. Bu çalışmada, gelecek 10 yıl içinde insan kaynakları yöneticilerinin karşılaşacağı zorluklar irdelenecektir. Öncelikle ĐKY'nin mevcut sorunları ve yazında bu konudaki temel tartışmalar gelecek 10 yıl öngörüleri ile birlikte incelenecektir. Daha sonra Đzmir bölgesindeki ĐK yöneticilerine yapılmış olan anket çalışması doğrultusunda yazındaki tartışmalar ile yereldeki ĐK yöneticilerinin öngörüleri karşılaştırılacaktır. Anahtar Kelimeler: insan kaynakları yönetimi, yetkinlikler, performans yönetimi, yetenek yönetimi, insan kaynakları yönetiminin geleceği THE CHALLENGES OF HUMAN RESOURCES WITHIN NEXT 10 YEARS Abstract: The concept of globalization will be in our agenda within the next ten years. In this context, " local " human resource managers need to recognise the different norms and cultures in terms of knowledge and experience in national markets. In this study, the challangesof the human resource managers over the next ten years are discussed. First, the recent problems of human resource managers and the current issues based on the literature survey are discussed together with future foresights; then results of the conducted survey among the human resource managers in Izmir area are used to compare the local human resource managers' projections and discussions within the context of HR literature.

ÖZET Günümüz küreselleşen dünyasında rekabet artmış, artan rekabet sayesinde insan faktörü ön plana çıkmaya başlamıştır. İşletmeler yaşanan bu değişim sürecinde çalışanlarına önem vererek rekabetçi avantaj sağlayacaktır. Bu nedenle İşletmede çalışan bireylerin yeteneklerinin ortaya çıkarılması ve bu bireylerin elde tutulması günümüzde önemli hale gelmiştir. İşletmeler için çalışanların seçilmesi, eğitilmesi ve örgüte bağlılıklarının sağlanmasında en etkili ve çağdaş yönetim anlayışlarından birisi de yetenek yönetimidir. Bu çalışmada stratejik yetenek yönetimi ve yüksek potansiyelli çalışan kavramları incelenecek ve yapılan araştırmayla önemi irdelenecektir. Bu çalışmanın amacı işletmelerin sahip oldukları yeteneklerin farkında olup olmadığını belirlerken, eğer farkında ise kalitesi ve derinliğinin ne ölçüde olduğu, bu doğrultuda işletmelerde yetenekler konusunda yapılan uygulamalar neler olduğunu, yüksek potansiyelli çalışana bakış açılarının neler olduğu ve son olarak da yetenek yönetimi programlarının olup olmadığını belirlemektir. Çalışmada kurumun hedef ve stratejilerinin belirlenmesi, kilit pozisyonların belirlenmesi, yetenek havuzu oluşturulması, eğitim ve geliştirme, performans değerlendirme, elde tutma ve bağlılık ve kariyer geliştirme gibi yetenek yönetimi süreçlerini oluşturan kavramlarla ilgili 18 özel şirket ve 4 kamu kurumu, örgütlenmesi yaygın, köklü tarihsel geçmişi olan, geniş kitlelere hizmet veren ve kısmen personel sayısı fazla 22 işletmenin insan kaynakları yöneticiler/çalışanlarına ile özel grup çalışması yapılmıştır. Gelen katılımcılara aynı zamanda 4 soruluk sıralama soruları olan bir anket uygulanmıştır. Odak grup çalışması ve uygulatılan bir anketle önemleri ve bu kavramların işletmeler açısından yararları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda yetenek yönetimi programlarının işletmelerin yarısında olduğu, yeteneklerin ayırt edici özellikleri olduğu, programın en çok yedekleme için kullanıldığı ve motive edici etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda, en önemli kavramın yeteneklerin elde tutulması kavramı olduğu ve bunlar için çeşitli yöntemler uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

ÖZ Sosyal bilimler felsefesinde 20.yüzyılda yaşanan gelişmeler, sosyal bilimlerin diğer tüm alanlarında olduğu gibi örgüt kuramı yazınındaki hakim bakış açılarının tartışılmasına ve örgüt kuramı yazının kendisinin eleştirilmesine sebep olmuştur. Özellikle 1970'lerin sonu ile başlayan yazınındaki çeşitlenme ve akademik bütünlükten yoksunluk örgüt kuramının kapsamı üzerine birçok tartışmaların da ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu çalışmada örgüt kuramının kapsamı Eleştirel Kuram ve Postmodern düşünce temelinde ele alınarak, yazındaki hakim düşünce ve onun örgütlere bakış açısı sorgulanacaktır. Bu doğrultuda, çalışmada mevcut örgütler ve bu örgütler içinde şekillenen insana odaklanan hakim bakış açısının tersine, insanın örgütlenmesine ve bunun sonucu ortaya çıkan doğal örgüt yapılarına Türkiye ölçeğinde odaklanılacaktır. Türkiye'de 1950'li yıllarda başlayan sanayileşme dönemine kadar halkın önemli bir kısmı kırsal alanda yaşamış, kırdaki toplumsal hayat örüntüleriyle ve yüz yüze ilişkilenme biçimleri geliştirmiştir. Fiziksel ve toplumsal yapısı hazırlanmadan hızlıca kentleşmenin gerçekleştiği de göz önüne alındığında kırsal pratiklerin, örgütlenme biçimleri ve ilişkilerinin kentte var olan örgüt biçimlerini değiştirmesi ve yeni örgütler ortaya çıkarması kaçınılmazdır. Bu çalışma kırdan göçün Türkiye'deki kentsel hayattaki örgütlenmeler ve yapılar üzerindeki etkisini tartışmakta ve bu bağlamda Türkiye'de gerek kar amaçlı gerek kar amacı gütmeyen örgütlerin bu kırsal ilişkilere ve kırdan kente göç sürecindeki toplumsal değişimlere bakılmadan anlaşılmasının mümkün olmayacağını öne sürmektedir. ABSTRACT Similar to the other fields in social sciences, the ongoing discussions on philosophy of social sciences during 20th century have resulted for the dominant perspectives in organization theory literature to be argued. Especially, the diversity in the literature and the lack of academic unity starting with the end of 1970's, have led the flourish of discussions on the scope of organization theory itself. In this study, the scope of organization theory literature has been analyzed with the basis of Critical Theory and Postmodern Thought; and dominant paradigms in the literature and its perspective on organizations have been criticized. Therefore, this study aims to focus on the organizing activity of human and the natural organizational forms resulting from this activity in the context of Turkey, in contrast to the dominant paradigm in the literature and its view to the organizations by generally concentrate on the economic organizations and their functioning. Until the industrialization period starting with 1950's in Turkey, the vast majority of society had been living in the countryside areas, been involved in countryside living patterns and developed face-to-face relationship forms. By putting in to consideration of instant migration of vast majority to urban areas by not preparing the physical and social infrastructure, it had been inescapable that rural practices of organizing and communicating forms had affected and changed the existing organizational forms in the cities and created new forms of organizations. This study has discussed the impact of the migration from rural to urban areas over the organizing practices and organizational forms in urban life in Turkey. Within this context, the study has asserted that it is impossible to understand the organizations, both profit-oriented and nonprofit-oriented, without looking at the rural patterns and the social changes occurred during the process of migration in Turkey.