Λειτουργισμός (σχεδιασμός)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο λειτουργισμός ήταν το ένα από τα σημαντικότερα κινήματα του σχεδιασμού στον 20. αιώνα. Της ρίζες του έχει στα τέλη του 19ου αιώνα και εκπροσωπεί την επιθυμία για απλά και λειτουργικά αντικείμενα και συστήματα σε μια εποχή που επικρατούσε ο Ιστορισμός. Την πρώτη έντονη παρουσία έχει στην εποχή του 1920 και 1930 με βασικούς εκπροσώπους την σχολή του Μπάουχαους και τους αρχιτέκτονες Πίτερ Σάλλιβαν, Άντολφ Λως, Μις βαν ντερ Ρόε και Βάλτερ Γκρόπιους. Δύο γνωστά συνθήματα που συνδέονται με τον λειτουργισμό είναι τα "Weniger ist mehr" (ελλ. μφ. λιγότερο είναι περισσότερο) και "Form follows Function" (ελλ. μφ. Η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία).
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος (και στην Ελλάδα και η μικρασιατική καταστροφή) προωθούν τις απόψεις του σύγχρονου κινήματος. Το κίνητρο για μια λειτουργική δόμηση πλέον δεν είναι μόνο ένα αισθητικό αλλά και ένα οικονομικό. Τρόποι είναι η τυποποίηση και η βιομηχανική προκατασκευή. Η Κουζίνα της Φρανκφούρτης η πρώτη εντοιχισμένη κουζίνα κατασκευάζεται σε 10.000 κομμάτια.
Κρίση του Λειτουργισμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κρίση του Λειτουργισμού έρχεται στην δεκαετία του 1970 όταν τα ζητήματα τον μοντερνιστών είχαν πλέον απορροφηθεί και μετατραπεί. Ο απλός τρόπος κατασκευής δεν είχε πια χρησιμοποιηθεί για την παραχώρηση ανέσεων σε νέα φωτεινά κτίρια, αλλά είχε εκμεταλλευτεί για την δημιουργία απλών και μικρών διαμερισμάτων με σκοπό την έντονη εκμετάλλευση. Στην κεντρική Ευρώπη δημιουργηθήκανε μεγάλες μονάδες με εκατοντάδες διαμερίσματα οι οποίες σήμερα συνήθως μετατρέπονται σε γκέτο. Την ίδια εποχή στα αστικά κέντρα της Ελλάδας με την μέθοδο της αντιπαροχής δημιουργηθήκανε γειτονιές από πολυκατοικίες.
Ο μεταμοντερνισμός (Post-Modernism) ήταν μια αντίδραση εναντίον του λειτουργισμού, ενσωματώνοντας ιστορικά στοιχεία στην αρχιτεκτονική.
Οι σχεδιαστές στρέφονταν σε απλά και γεωμετρικά προϊόντα πιστεύοντας ότι κατασκευάζονταν εύκολα και κατά αυτό τον τρόπο θα κάλυπταν πιο εύκολα της ανάγκες του ευρύτερου κοινού. Από μια καθαρός καλλιτεχνική και δημιουργική εργασία ο βιομηχανικός σχεδιασμός πλέον στρέφεται σε μια δημιουργική και επιστημονική εργασία.
Στην γραφιστική ο λειτουργισμός περιγράφει την εντατική χρήση γραμματοσειρών σαν-σέριφ ειδικά στην δεκαετία του 1920 και μετέπειτα. Η Ελβετική Γραφιστική (Schweizer Typografie) ήταν η τελευταία εξέλιξη μιας λειτουργικής γραφιστικής, και ο γνωστότερος εκπρόσωπος ο σχεδιαστής Άντριαν Φρούτιγκερ.