Solono
| Solono | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Σόλων ο Αθηναίος | |||||
| Naskiĝo | 640 a. K. en Antikva Ateno | ||||
| Morto | 560 a. K. en Kipro | ||||
| Lingvoj | antikva greka vd | ||||
| Ŝtataneco | Antikva Ateno  vd
| ||||
| Familio | |||||
| Parencoj | Peisistratos (en)  (duaranga kuzo aŭ kuzino) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | leĝfaristo filozofo verkisto poeto elegiisto vd
| ||||
| Aktiva dum | 7-a jarcento a.K.E.–6-a jarcento a.K.E. vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Solono, greke Σόλων, (ĉ. 640 — ĉirkaŭ 560 a.K.), estis Atena leĝfaranto kaj poeto. El nobela familio, li dediĉiĝis al komerco kaj multe vojaĝis. Estas multaj legendoj pri lia vivo. Kiam li fariĝis arkonto, li faris leĝon malpermesante la sklavecon pro debetoj. Ŝanĝis la leĝojn de Drakono kaj faris la unuajn skribajn leĝojn de Ateno.
Li malpermesis la eksporton de naturaj produktoj kaj ordonis ke ĉiuj lernis profesion, por ke atenanoj ne bezonus pagi fremdajn metiistojn. Reformis la socian strukturon, bazante la registaron laŭ riĉeco kaj ne plu laŭ nobleco.
Lia Reformoj
[redakti | redakti fonton]En oficiĝinte li komencis serion da multaj reformoj. En la interno, li faris profundajn ŝanĝojn, kiuj inkluzivis transiri al nova rega sistemo bazita sur kapitalo anstataŭ atribuo - Timokratio. En ĉi tiu metodo, la loĝantaro dividiĝis en kvar klasojn, laŭ posedaĵa taksado, kiu estis taksita laŭ greno, oleo aŭ vino. Oni enkondukis laŭgradan imposton inter la klasoj, kaj gradan kapablon porti la potencan, dum la membroj de la supera klaso havis la kapablon esti elektitaj por ĉiuj postenoj.
Forigo de sklaveco por ĉiuj loĝantoj de la poliso, rezigno de ŝuldoj kaj malpermeso de pruntoj kontraŭ korpaj ŝuldoj, por ke la sklaveco ne revenu. Enjuro li starigis egalecon antaŭ la leĝo. Populara kortumo (heliaia) por apelacioj, kiu operaciis la juĝsistemon de ĵurianoj. Eblo de triaj procesoj - reprezentado de klera persono kaj kontraŭ agoj, kiuj povus damaĝi la ŝtaton, kaj la rajton apelacii al la tribunaloj kontraŭ la agoj de oficialuloj.
Solono ankaŭ promulgis multajn novajn leĝojn pri internaj problemoj, inkluzive de donado de jura pozicio al bordeloj. Li faris kelkajn ŝanĝojn al la atena konstitucio: nuligante la konstitucion de lia antaŭulo Drakono, kiu estis ekstreme rigida, trudante mortopunon al preskaŭ ĉiu delikto, kaj realigante malpli severajn leĝojn, kiuj antaŭeniris pli demokratiajn elementojn en la oligarkio de lia generacio.
En ekstere de la poliso, Solon faris ŝanĝojn ĉefe en la ekonomio, tiel malpermesante la eksportadon de produktoj en kiuj Ateno estis same malriĉa kiel tritiko, sed instigis al la eksportado de produktoj kiel vino kaj oliv-oleo, en kiuj Ateno estis riĉa.
Por la registaro, Solon establis la Popolan Konsilion - La Bula (βουλή), kiu nombris 400 homojn el la tuta loĝantaro. Li ankaŭ ŝanĝis la metodon elekti la arkontojn al nova miksita elektosistemo, per ostracismo, kiu kunigas kaj la volon de la homoj - per voĉdonado, kaj la "volon de la dioj" - per la altrudo de ŝanco. Sekvante la paŝojn de Drakono, Solon publikigis la leĝojn antaŭ ĉiuj en agoro.
La ĉefa graveco de ĉi tiuj rimedoj estas la determino de bazaj kaj neatakeblaj homaj rajtoj en la poliso, kune kun la plifortigo de la meza klaso kaj la malfortiĝo de la nobelaro, ŝanĝoj pioniraj kaj signifa paŝo sur la vojo al demokratio.
