Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Edukira joan

Esnotz: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 42°56′05″N 1°25′09″W / 42.93472°N 1.41917°W / 42.93472; -1.41917
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Enekorga (eztabaida | ekarpenak)
50.579 edits
No edit summary
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(Beste erabiltzaile batek tartean egindako 9 berrikusketa ez dira erakusten)
10. lerroa: 10. lerroa:


| lurraldea = Nafarroa Garaia
| lurraldea = Nafarroa Garaia
| eskualdea = [[Auñamendi (eskualdea)|Auñamendi]]
| eskualdea = [[Pirinioak (eskualdea)|Pirinioak]]
| udalerria = [[Erroibar]]
| udalerria = [[Erroibar]]


18. lerroa: 18. lerroa:
| herritarra = esnoztar
| herritarra = esnoztar
| ezizena =
| ezizena =

| kargua burua = Jose Maria Erro Bidaurreta
| kargua hasiera = 2019
| kargua amaiera = 2023
| kargua = kontzejuburua


| azalera = 6.01
| azalera = 6.01
28. lerroa: 33. lerroa:
}}
}}


'''Esnotz'''<ref>Euskaltzaindia: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=toponimia Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref>{{ahoskuntza|ésnot͡s̻|zorrotza lehen}} [[Erroibar]] udalerriko [[kontzeju]] bat da, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[Nafarroa Garaia]] lurraldean kokatuta, [[Auñamendi (eskualdea)|Auñamendi]] eskualdean.
'''Esnotz'''<ref>Euskaltzaindia: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=toponimia Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref>{{ahoskuntza|ésnot͡s̻|zorrotza lehen}} ([[Erroibarrera|erroibarreraz]]: ''Esnots''){{ahoskuntza|ésnot͡s̺|zorrotza lehen}} [[Erroibar]] ibarreko [[kontzeju]] bat da, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[Nafarroa Garaia]] lurraldean kokatuta, [[Pirinioak (eskualdea)|Pirinioak]] eskualdean.


[[2020]]. urtean 34 biztanle zituen.
{{biztanleria|urtean}} biztanle zituen.


Bertako biztanleak ''esnoztarrak'' dira.
Bertako biztanleak ''esnoztarrak'' dira.


== Izena ==
== Izena ==
⚫
Esnotz edo Esnots toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mezkiritz - Lekuak - EODA|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=471&lang=eu&kodea=69717|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-08-30}}</ref>
Mezkiritz beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

* [[Gaztelania|gaztelaniaz]]: ''Esnoz'' ("esnózz" ahoskatua)

⚫
Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mezkiritz - Lekuak - EODA|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=471&lang=eu&kodea=69717|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-08-30}}</ref>


* ''Esnotx'' (1245)
* ''Esnotx'' (1245)
60. lerroa: 61. lerroa:


==== Estazio meteorologikoak ====
==== Estazio meteorologikoak ====
[[Erroibar|Erroiberran]] dagoen [[Aurizperri]] kontzejuan, itsasoaren mailatik 871 metrora, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] [[1972]]an jarritako estazio meteorologikoa dago. <ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Aurizperri|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=116|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref> Gainera, [[1975|1975an]], beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen [[Erro (kontzejua)|Erro]] kontzejuan, itsasoaren mailatik 672 metrora.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Erro|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=114|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref> [[Erro (kontzejua)|Erroko]] estazioa da Esnotzerako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.
[[Erroibar|Erroiberran]] dagoen [[Aurizperri]] kontzejuan, itsasoaren mailatik 871 metrora, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] [[1972]]an jarritako estazio meteorologikoa dago. <ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Aurizperri|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=116|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref> Gainera, [[1975|1975an]], beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen [[Erro (kontzeju)|Erro]] kontzejuan, itsasoaren mailatik 672 metrora.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Erro|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=114|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref> [[Erro (kontzeju)|Erroko]] estazioa da Esnotzerako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.


{{Klima
{{Klima
|location= [[Erro (kontzejua)|Erro]], 1975-2020
|location= [[Erro (kontzeju)|Erro]], 1975-2020
<!--Record high temperatures-->
<!--Record high temperatures-->
|Jan record high C= 18.0
|Jan record high C= 18.0
235. lerroa: 236. lerroa:
|Dec sun=
|Dec sun=
|year sun=
|year sun=
|source 1= Nafarroako klimatologia zerbitzua<ref>{{erreferentzia |url=http://meteoeu.navarra.es/climatologia_eu/selfichaclima_eu.cfm?IDEstacion=114&tipo=MAN|izenburua=Erroko estazioko balio klimatologikoak|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|sartze-data=2020-08-24}}</ref>}}
|source 1= Nafarroako klimatologia zerbitzua<ref>{{erreferentzia |url=http://meteoeu.navarra.es/climatologia_eu/selfichaclima_eu.cfm?IDEstacion=114&tipo=MAN|izenburua=Erroko estazioko balio klimatologikoak|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|sartze-data=2020-08-24}}</ref>}}<hr><center>{{Graph:Weather monthly history
| width=900
| table=Erro-MAN.tab
| title=Erroko hilabeteroko eguraldiaren grafikoa
}}</center>


== Hirigintza ==
== Hirigintza ==


=== Kaleak ===
=== Kaleak ===
Herriak kale bakarra ditu:<ref name=":0">Erroibarko Udala. [http://www.erro.es/wp-content/uploads/sites/57/2013/10/plano_esnotz.pdf Esnotzeko planoa]</ref>
Herriak kale bakarra ditu:<ref name=":0">Erroibarko Udala. [https://web.archive.org/web/20210902120717/http://www.erro.es/wp-content/uploads/sites/57/2013/10/plano_esnotz.pdf Esnotzeko planoa]</ref>


* Done Martie karrika
* Done Martie karrika
279. lerroa: 284. lerroa:


== Demografia ==
== Demografia ==
[[2020|2020an]] 73 biztanle zituen Esnotzek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Esnotz|argitaletxea=Espainiako Estatistika Institutua|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaRapida&subaccion=&numPag=0&ordenAnios=ASC&nombrePoblacion=Esnotz&botonBusquedaRapida=Consultar+selecci%F3n|aldizkaria=www.ine.es|sartze-data=2021-08-31}}</ref><center>
{{biztanleria}} biztanle zituen Esnotzek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Esnotz|argitaletxea=Espainiako Estatistika Institutua|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaRapida&subaccion=&numPag=0&ordenAnios=ASC&nombrePoblacion=Esnotz&botonBusquedaRapida=Consultar+selecci%F3n|aldizkaria=www.ine.es|sartze-data=2021-08-31}}</ref><center>
{| class="wikitable" border="0" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF; text-align:center;"
{| class="wikitable" border="0" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF; text-align:center;"
!2000
!2000
331. lerroa: 336. lerroa:
|y1=34, 34, 33, 35, 38, 36, 37, 39, 38, 35, 35, 33, 32, 33, 34, 35, 33, 33, 33, 34, 34
|y1=34, 34, 33, 35, 38, 36, 37, 39, 38, 35, 35, 33, 32, 33, 34, 35, 33, 33, 33, 34, 34
|colors=#009E60|showValues = offset:4}}
|colors=#009E60|showValues = offset:4}}
|}
</center>

== Politika ==
Esnotzeko kontzejua kontzejuburuak osatzen dute. Egungo kontzejuburua Jose Maria Erro Bidaurreta da.

=== Kontzejua ===
Esnotzeko kontzejua kontzejuburuak osatzen dute, demokratikoki hautatua. Kontzejuburua Jose Maria Erro Bidaurreta da.

==== Kontzejuburuak ====
[[2011|2011tik]], Esnotzek 2 kontzejuburu izan ditu:<center>
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#D8D8D8"
| align=center |'''Kontzejuburu'''
| align=center |'''Agintaldi hasiera'''
| align=center |'''Agintaldi amaiera'''
|-
|Francisco Javier Etxamendi Zalba
|2011
|2015
|-
|Jose Maria Erro Bidaurreta
|2015
|2019
|-
|Jose Maria Erro Bidaurreta
|2019
|''jardunean''
|}
|}
</center>
</center>
340. lerroa: 373. lerroa:
[[Koldo Zuazo|Koldo Zuazok]], [[2010|2010ean]], [[Erroibar|Erroiberrak]] [[nafarrera]] euskalkian sailkatu zituen.<ref>Koldo Zuazo. ''El euskera y sus dialectos''. Alberdania, 2010.</ref>
[[Koldo Zuazo|Koldo Zuazok]], [[2010|2010ean]], [[Erroibar|Erroiberrak]] [[nafarrera]] euskalkian sailkatu zituen.<ref>Koldo Zuazo. ''El euskera y sus dialectos''. Alberdania, 2010.</ref>


Esnotzaren azpieuskalkia [[erroibarrera]] da, eta, zehazki, [[Hegoerroibartar aldaera]].<ref>Euskaltzaindia. [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/irizar/2171_04.pdf Hegoaldeko goi-nafarrera. Erroibarrera.]</ref>
Esnotzeko azpieuskalkia [[erroibarrera]] da, eta, zehazki, [[Hegoerroibartar aldaera]].<ref>Euskaltzaindia. [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/irizar/2171_04.pdf Hegoaldeko goi-nafarrera. Erroibarrera.]</ref>


==== Euskararen Foru Legea ====
==== Euskararen Foru Legea ====
361. lerroa: 394. lerroa:
== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==
* [[Erroibar]]
* [[Erroibar]]
* [[Auñamendi (eskualdea)|Auñamendi]]
* [[Pirinioak (eskualdea)|Pirinioak]]
* [[Zangozako merindadea]]
* [[Zangozako merindadea]]
* [[Nafarroa Garaia]]
* [[Nafarroa Garaia]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 07:19, 9 azaroa 2023 data duena

Esnotz
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Herriko aireko ikuspegia, 2020. urtean
  
Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa Garaia
EskualdeaPirinioak
UdalerriaErroibar
Administrazioa
Motakontzeju
Izen ofizialaEsnotz
Burua
(2019-2023)		Jose Maria Erro Bidaurreta
(kontzejuburua)
Posta kodea31697
Herritarraesnoztar
Geografia
Koordenatuak42°56′05″N 1°25′09″W / 42.93472°N 1.41917°W / 42.93472; -1.41917
Azalera6,01 km²
Garaiera836 metro
Distantzia32,7 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria34 (2020)

Esnotz[1][a] (erroibarreraz: Esnots)[b] Erroibar ibarreko kontzeju bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioak eskualdean.

2020 urtean 34 biztanle zituen.

Bertako biztanleak esnoztarrak dira.

Izena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esnotz edo Esnots toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]

  • Esnotx (1245)
  • Esnox (1245)
  • Esnots (1245)
  • Esnoch (1270)
  • Esnos (1274)
  • Esnotts (1343)
  • Esnoz (1587)
  • Eznoz (1607)
  • Esnotz (1976)

Geografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esnotz Erroiberran dago.

Ingurune naturala eta klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erroiberraren azalera handia dela eta bi klima ezberdin daude, iparraldeko klima azpiatlantiarra, pagadi ugari eta urte osoko prezipitazioekin, eta hegoaldeko klima azpimediterraneoa, basa pinuekin eta uda garaiko bi hilabete idorrekin. Urteko batez besteko prezipitazioak 1 200 mm dira hegoaldean, eta 2 000 mm ibarraren iparraldean. Batez besteko tenperatura 7 eta 10 gradu bitartekoa da.

Urteroko egun euritsuak 120 izaten dira ibarraren hegoaldean eta 140-150 egun iparraldean. Gunerik menditsuenetan egun euritsuak 150 baino gehiago izan daitezke.

Estazio meteorologikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erroiberran dagoen Aurizperri kontzejuan, itsasoaren mailatik 871 metrora, Nafarroako Gobernuak 1972an jarritako estazio meteorologikoa dago. [3] Gainera, 1975an, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Erro kontzejuan, itsasoaren mailatik 672 metrora.[4] Erroko estazioa da Esnotzerako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.


    Datu klimatikoak (Erro, 1975-2020)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 18.0 21.0 23.0 26.0 32.0 37.0 39.0 40.0 36.0 28.0 22.0 20.0 40.0
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 6.8 7.9 11.0 12.8 17.4 21.5 24.2 24.7 21.1 16.4 10.6 7.6 15.2
Batez besteko tenperatura (ºC) 2.8 3.4 6.0 7.7 11.7 15.6 18.0 18.1 14.7 11.0 6.5 3.6 9.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -1.3 -1.1 1.1 2.6 6.1 9.6 11.8 11.6 8.2 5.6 2.3 -0.5 4.7
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -9.2 -8.1 -5.0 -2.5 0.0 3.1 5.7 4.8 1.8 -1.4 -5.0 -8.3 -2.0
Batez besteko prezipitazioa (mm) 134.1 121.5 116.4 142.7 102.5 63.9 53.6 52.8 81.4 123.0 156.3 153.4 1301.6
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) 71.5 63.5 67.4 59.9 60.0 60.0 61.3 100.0 110.0 86.8 83.5 88.0 110.0
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 13.5 11.9 12.4 15.1 14.6 9.8 7.0 7.6 9.3 13.1 14.2 14.4 142.8
Elur egunak (≥ 1 mm) 3.0 4.0 3.0 2.1 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 1.4 2.1 15.9
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[5]
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.

Ikusi edo aldatu datu gordinak.

Hirigintza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kaleak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herriak kale bakarra ditu:[6]

  • Done Martie karrika

Etxeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herriak 28 etxe ditu:[6]

  • Zoila
  • Montoni
  • Lukas
  • la Cabaña
  • Botikario
  • Migelito
  • Iribarren
  • Manuel Antonio
  • Ines
  • Karpintero
  • Printzia
  • Goitikotxe
  • Gilontro
  • Maritx
  • Maestro
  • Abadia
  • Paskal
  • Andia
  • Etxandia
  • Turismo
  • Eskola
  • Migel
  • Irigoien
  • Goitikoetxea

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jaurerriaren hiribildu zaharra, 1280an urtean 134 soldata gehi 42 garagar eta olozko petxu zor zituena. Orreagako Santa Mariak, truke bidez (1358), tokian bertan "jauregi" bat erosi zuen.

1835-1845eko erreformetara arte gobernatu zuten Erroibareko alkateak, Erroko bizkondeek izendatzen zutena jurisdikzio zibilari zegokionez, eta, ekonomiari zegokionez, haraneko diputatuek eta herriko erregidoreek. Azken hauek herriko etxeen artean txandakatuz izendatzen ziren. 1847an eskola zuen eta bere maisuak 960 erreal jasotzen zituen; Auritzetik posta jasotzen zuen astean bitan eta bide guztiak egoera txarrean zeuden.

Demografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2020 urteko erroldaren arabera 34 biztanle zituen Esnotzek.[7]

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
34 34 33 35 38 36 37 39 38 35 34 33 32 33 34 35 33 33 33 34 34
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Politika

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esnotzeko kontzejua kontzejuburuak osatzen dute. Egungo kontzejuburua Jose Maria Erro Bidaurreta da.

Kontzejua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esnotzeko kontzejua kontzejuburuak osatzen dute, demokratikoki hautatua. Kontzejuburua Jose Maria Erro Bidaurreta da.

Kontzejuburuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2011tik, Esnotzek 2 kontzejuburu izan ditu:

Kontzejuburu Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera
Francisco Javier Etxamendi Zalba 2011 2015
Jose Maria Erro Bidaurreta 2015 2019
Jose Maria Erro Bidaurreta 2019 jardunean

Kultura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskara

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Erroibarko herri guztiak sailkatu zituen, hegoaldeko goi-nafarrera euskalkian, Pirinio ibarretik Esteribar eta Artzibar ibarrekin hitz egiten zena.[8]

Koldo Zuazok, 2010ean, Erroiberrak nafarrera euskalkian sailkatu zituen.[9]

Esnotzeko azpieuskalkia erroibarrera da, eta, zehazki, Hegoerroibartar aldaera.[10]

Euskararen Foru Legea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Euskararen Foru Legea»

Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Erroibar eremu euskalduneko udalerria da. 2001eko erroldan, herritarren % 24,01ek zekien euskaraz.

Jaiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Done Martieko jaiak: irailaren azken asteburuan

Ondasun nabarmenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ /ésnot͡s̻/ ahoskatua (laguntza)
    Azentua: zorrotza lehen silaban
  2. ↑ /ésnot͡s̺/ ahoskatua (laguntza)
    Azentua: zorrotza lehen silaban

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
  2. ↑ «Mezkiritz - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
  3. ↑ Meteo Navarra. «Estazioko datuak - Aurizperri» meteoeu.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-09-01).
  4. ↑ Meteo Navarra. «Estazioko datuak - Erro» meteoeu.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-09-01).
  5. ↑ Erroko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
  6. ↑ a b Erroibarko Udala. Esnotzeko planoa
  7. ↑ «Esnotz» www.ine.es (Espainiako Estatistika Institutua) (Noiz kontsultatua: 2021-08-31).
  8. ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
  9. ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.
  10. ↑ Euskaltzaindia. Hegoaldeko goi-nafarrera. Erroibarrera.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Esnotz&oldid=9445406"(e)tik eskuratuta