Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Edukira joan

2024ko Eurovision Abesti Lehiaketa

Wikipedia, Entziklopedia askea
 Artikulu hau etorkizunean gerta litekeen gertakari bati buruzkoa da.
Litekeena da orri honetako informazioa edozein unetan aldatzea, beraz.


2024ko Eurovision Abesti Lehiaketa
Lehen finalerdia 2024ko maiatzaren 7
Bigarren finalerdia 2024ko maiatzaren 9
Finala 2024ko maiatzaren 11
Egoitza Malmö Arena, Malmö
Aurkezlea(k) Malin Akerman
Petra Mede
Antolatzailea Sveriges Television (SVT)
Partaide kopurua 37
Irabazlea "The code"
Nemo
 Suitza

2024ko Eurovision Abesti Lehiaketa urtero ospatzen den Eurovision Abesti Lehiaketaren 68. edizioa izan zen. Malmöko Malmö Arena aretoan ospatu zen, Suediak 2023ko edizioa irabazi ondoren. Finalerdiak maiatzaren 7 eta 9an jokatu ziren, eta final handia maiatzaren 11an.[1]

Luxenburgo partaide bezala itzuli zen, 31 urteko eten baten ostean.[2] Bestalde, Errumania haren irrati-telebistaren arazo ekonomikoak direla eta erretiratu egin zen. Herbehereak finalerdi eta finalaren artean kanporatuak izan ziren, haien leihakideak egoitzako langile batekin izandako intzidente baten ondoren.

Leihaketa Suitzak irabazi zuen, Nemo eta haien kanta "The code"-k ordezkatuta. Honek epaimahaiaren botoa irabazi zuen 365 punturekin, eta telebotoan 5. postua lortu zuen 226 punturekin. Podioa Kroaziak eta Ukrainak osatu zuten. Hau Kroaziak inoiz lortu izan duen posturik hoberena izan zen. Bestalde, Irlanda, Georgia eta Letonia haien lehen finaletarako sailkatu ziren 2018, 2016 eta 2016tik, hurrenez hurren. Aipatzekoa da nola Irlanda 6. postuan amaitu zen, mende honetan lorturiko emaitzarik hoberena. Bestalde, Luxenburgo finalera sailkatu zen 31 urte leihaketan parte hartu izan gabe egon ondoren, non 13. postuan amaitu zen. Azkenik, Norvegia finaleko azken postuan amaitu zen, haien errekorrera batuz; izan ere, herrialdea 12 alditan amaitu izan da azkeneko gisa. Bere aldetik, Erresuma Batuak publikoaren eskutik 0 puntu lortu zituen. Finalerdien kasuan, Danimarka da orain finalera pasa gabeko urte segitu gehien daramatzan lurraldea, 2019tik ez baitira sailkatu. Islandia eta Malta haien finalerdietan azken postuan amaitu ziren.

Kokapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Malmö Arena, lehiaketaren egoitza.

Suediak lehiaketa hartuko duen zazpigarren aldia izango da, eta hauetatik hirugarren aldia Malmö hirian egingo dela, 1992 eta 2013ko edizioen ondoren. Malmö Arena, egoitza izango den pabilioia, 2013ko bera da, eta 15.000 pertsona har ditzake.

Suediak 2023ko edizioa irabazi ondoren, hainbat hirik egoitza izateko interesa adierazi zuten: herrialdeko hiru hiri nagusiak, hau da Stockholm, Göteborg eta Malmö, lehenago ere egoitza izandakoak, eta horrez gain Eskilstuna, Jönköping, Örnsköldsvik, Partille eta Sandviken.[3] Guztietatik lau hirik aurkeztu zuten hautagaitza ofiziala lizitazio-prozesuan: Stockholm, Göteborg, Malmö eta Örnsköldsvik.[4] 2023ko uztailaren 7an, Malmö izendatu zuten egoitza bezala Sveriges Television (SVT) suediar telebista publikoak eta Europako Irrati-Telebista Batasunak (EBU).

Partaideak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

37 herrialdek baieztatu dute bere partaidetza edizio honetan. Partaideen artean bi jadanik leihatu izan dira Eurovisionen. Zehazki, Moldaviako Natalia Barbuk bere herrialdea ordezkatu zuen 2007an, eta Islandiako Hera Björkek 2010ean egin zuen.

Herrialdea Artista Abestia Hizkuntza Euskarazko itzulpena Idazlea(k)
 Albania Besa "Titan" Ingelesa Erraldoia Besa Kokëdhima, Fabrice "Alias Lj." Grandjean, Gia Koka, Kledi Bahiti
 Alemania Isaak "Always on the run" Ingelesa Beti korrika Greg Taro, Isaak Guderian, Kevin Lehr, Leo Salminen
 Armenia Ladaniva "Jako" Armeniera - Audrey Leclercq, Jaklin Baghdassaryan, Louis Thomas
 Australia Electric Fields "One milkali (One blood)" Ingelesa, Yankunytjatjara Odol bat Michael Ross, Zaachariaha FIelding
 Austria Kaleen "We will rave" Ingelesa Rave-a egingo dugu Anderz Wrethov, Jimmy "Joker" Thörnfeldt, Julie Aagaard, Thomas Stengaard
 Azerbaijan Fahree ft. Ilkhin Dovlatov "Özünlə apar" Ingelesa, Azerbaijanera Eraman nazazu zurekin Edgar Ravin, Fakhri Ismayilov, Hasan Haydar, Mado Salikh, Mila Miles
 Belgika Mustii "Before the party's over" Ingelesa Festa bukatu baino lehen Arianna Damato, Benoit Leclercq, Charlotte Clark, Nina Sampermans, Pierre Dumoulin, Thomas Mustin
 Danimarka Saba "Sand" Ingelesa Harea Jonas Thander, Melanie Gabriella Hayrapetian, Pil Kalinka Nygaard Jeppesen
 Erresuma Batua Olly Alexander "Dizzy" Ingelesa Zorabiatuta Oliver Alexander Thornton, Daniel Harle
 Eslovenia Raiven "Veronika" Esloveniera Veronika Bojan Cvjetićanin, Danilo Kapel, Klavdija Kopina, Martin Bejzak, Peter Khoo, Sara Briški Cirman
 Espainia Nebulossa "Zorra" Gaztelania Emagaldua María Bas, Mark Dasousa
 Estonia 5miinust eta Puuluup "(nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi" Estoniera (Oraindik) ez dakigu ezer (honako) drogaz Kim Wennerström, Kohver, Lancelot, Marko Veisson, Päevakoer, Põhja Korea, Ramo Teder
 Finlandia Windows95man "No rules!" Ingelesa Araurik ez Henri Piispanen, Jussi Roine, Teemu Keisteri
 Frantzia Slimane "Mon amour" Frantsesa Maitia Meïr Salah, Slimane Nebchi, Yaacov Salah
 Georgia Nutsa Buzaladze "Fire fighter" Ingelesa Suhiltzailea Ada Skitka, Darko Dimitrov
 Grezia Marina Satti "Zari" Greziera Dadoa Gino "The Ghost" Borri, Jay Lewitt Stolar, Jordan Richard Palmer, Konstantin "Kay Be" Plamenov Beshkov, Manolis "Solmeister" Solidakis, Marina Satti, Nick Kodonas, Oge, Vlospa
 Herbehereak Joost Klein "Europapa" Nederlandera Euroaita Donny Ellerström, Joost Klein, Paul Elstak, Teun de Kruijf, Thijmen Melissant, Tim Haars
 Islandia Hera Björk "Scared of heights" Ingelesa Altueraz beldur Ásdís María Viðarsdóttir, Ferras Alqaisi, Jaro Omar, Michael Burek
 Irlanda Bambie Thug "Doomsday blue" Ingelesa Urdin apokaliptikoa Cuntry Ray Robinson, Olivia Cassy Brooking, Sam Matlock, Tyler Ryder
 Israel Eden Golan "Hurricane" Ingelesa, Hebreera Urakana Avi Ohion, Keren Peles, Stav Beger
 Italia Angelina Mango "La noia" Italiera Asperdura Angelina Mango, Francesca Calearo "Madame", Dario Faini "Dardust"
 Kroazia Baby Lasagna "Rim tim tagi dim" Ingelesa Rim tim tagi dim Marko Purišić
 Letonia Dons "Hollow" Ingelesa Hutsik Artūrs Šingirejs, Kate Northrop, Liam Geddes
 Lituania Silvester Belt "Luktelk" Lituaniera Itxoin Džesika Šyvokaitė, Elena Jurgaitytė, Silvestras Beltė
 Luxenburgo TALI "Fighter" Ingelesa, Frantsesa Borrokalaria Ana Zimmer, Dario Faini, Manon Romiti, Silvio Lisbonne
 Malta Sarah Bonnici "Loop" Ingelesa Kiribila Kevin Lee, Leire Gotxi Angel, Michael Joe Cini, Sarah Bonnici, Sebastian Pritchard-James
 Moldavia Natalia Barbu "In the middle" Ingelesa Erdian Khris Richards, Natalia Barbu
 Norvegia Gåte "Ulveham" Norvegiera Gizotsoa Gunnhild Sundli, Magnus Børmark, Jon Even Schärer, Marit Jensen Lillebuen, Ronny Graff Janssen, Sveinung Ekloo Sundli
 Polonia Luna "The tower" Ingelesa Dorrea Aleksandra Katarzyna Wielgomas, Max Cooke, Paul Dixon
 Portugal iolanda "Grito" Portugesa Oihua Alberto Hernández, Iolanda Costa
 San Marino Megara "11:11" Gaztelania, Italiera - Isra Dante Ramos Solomando, Roberto la Lueta Ruiz, Sara Jiménez Moral
 Serbia Teya Dora "Ramonda" Serbiera Ramonda landarea Andrijano Pavlović, Luka Jovanović, Teodora Pavlovska
 Suedia Marcus & Martinus "Unfortgettable" Ingelesa Ahaztezina Jimmy "Joker" Thörnfeldt, Joy Deb, Linnea Deb, Marcus Gunnarsen, Martinus Gunnarsen
 Suitza Nemo "The code" Ingelesa Kodea Benjamin Alasu, Lasse Midtsian Nymann, Linda Dale, Nemo Mettler
 Txekia Aiko "Pedestal" Ingelesa Idulkia Alena Shimanova-Kostebelova, Steven Ansell
 Ukraina alyona alyona & Jerry Heil "Teresa and Maria" Ukrainera, Ingelesa Teresa eta Maria Aliona Savranenko, Anton Chilibi, Ivan Klymenko, Yana Shemaieva
 Zipre Silia Kapsis "Liar" Ingelesa Gezurtia Dimitris Kontopoulos, Elke Tiel

Formatua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus-diseinua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2023ko azaroaren 14ean, EBUk 2023ko leloa, "United by music" (euskaraz "Musikak elkartuak"), 2024 eta hurrengo edizioetarako lelo generiko gisa mantenduko zuela adierazi zuen[5]. Hala ere, urte bakoitzean ikus-diseinu ezberdin batean kokatuko zela segurtatu zuen. Horrela, abenduaren 14ean edizioko estetika ofiziala, "Eurovisioneko Argiak", aurkeztu zen. Diseinua gradiente lineal eta sinpleetan oinarrituta zegoen, aurora polarretan eta soinu-ekualizadoreetan agertzen diren marra bertikaletan inspiratua. Honek aldakortasun handia eman zion, formatu ezberdin ugari kontuan hartuta[6].

Aurkezleak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2024ko otsailaren 5ean, suediar aurkezle eta komika Petra Mede eta suediar-amerikar aktore Malin Akerman izendatu ziren leihaketaren aurkezle gisa. Mederen hirugarren Eurovision aurkezpena izan zen hau, 2013an bakarrik eta 2016an aurreko urteko irabazlea Måns Zelmerlöwrekin egin ondoren.

Eszenatokia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2023ko abenduan, eszenatokia Florian Wieder alemanak diseinatu zuela adierazi zen, haren zazpigarren lana leihaketarako. Eszenatokiak bost LED kubo mugikor zeuzkan, LED zoru eta atzeko pantailaz gain. Hau, beste argi, bideo eta eszenatokiko atrezzo gehigarriekin batera, gurutze-formako zentru baten inguruan kokatua zegoen. Diseinatzaileak adierazita bezala, "ikuslearentzat 360 graduko ikus-entzunezko esperientzia paregabea eratzeko" helburua zeukan. Artisten "green room" deiturikoa, non antzezpenen artean itxoin zezaketen, atzeko pantailaren atzean kokatu zen.

Postalak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Postalak kanta bakoitza baino lehen telebistan erakutsitako bideo motzak dira, herrialdea eta artista aurkezteko asmoz haientzat eszenatokia prestatzen den bitartean. Edizio honetarako, 2023ko azarotik 2024ko maiatzera grabatu ziren, non artistak "selfie" estiloan agertzen ziren. Honetaz gain, herrialde bakoitzarentzat aurreko bi Eurovision kanta aukeratu ziren.

Leihaketa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen finalerdia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen finalerdia maiatzaren 7an ospatu zen. Hamabost herrialdek parte hartuko dute, eta horietaz gain Alemania, Erresuma Batua eta Suediak bozkatu ahal izan zuten. Herrialde hauek ere finalerdia ospatzen zen bitartean kantatu zuten, erakusketa-gisa. Beste herrialdeetako publikoak "Munduko gainontzekoa" deituriko boto bateratuaren bidez ere eman zituen puntuak.

Finalerdia aurreko Eurovision leihakideek Eleni Foureira (Zipre, 2018), Chanel Terrero (Espainia, 2022) eta Eric Saadek (Suedia, 2011) ireki zuten, haien kantak bertsio berreditatu batean abesten. Polemika zeharo piztu zen Saade, palestinar familiakoa dena, eszenatokira eskumuturrean kufija bat eramanez igo zenean. Arrazoi honengatik, bere emanaldia ez zen berehala Eurovisionen YouTube kanal ofizialera igo. Finalerdian zehar beste antzezpenak egon ziren, zehazki Johnny Logan (Irlandar irabazle bikoitza 1980 eta 1987an) Loreen-en Euphoria abestuz, edo Benjamin Ingrosso (Suediaren 2018 ordezkaria) haren kanten nahasketa batekin.

Ordena Herrialdea Artista Abestia Puntuak Postua
1  Zipre Silia Kapsis "Liar" 67 6
2  Serbia Teya Dora "Ramonda" 47 10
3  Lituania Silvester Belt "Luktelk" 119 4
4  Irlanda Bambie Thug "Doomsday blue" 124 3
5  Ukraina alyona alyona & Jerry Heil "Teresa and Maria" 173 2
6  Polonia Luna "The tower" 35 12
7  Kroazia Baby Lasagna "Rim tim tagi dim" 177 1
8  Islandia Hera Björk "Scared of heights" 3 15
9  Eslovenia Raiven "Veronika" 51 9
10  Finlandia Windows95man "No rules!" 59 7
11  Moldavia Natalia Barbu "In the middle" 20 13
12  Azerbaijan Fahree "Özünlə apar" 11 14
13  Australia Electric Fields "One milkali (One blood)" 41 11
14  Portugal iolanda "Grito" 58 8
15  Luxenburgo TALI "Fighter" 117 5

Bigarren finalerdia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bigarren finalerdia maiatzaren 9an ospatu zen. Hamasei herrialdek parte hartu zuten, eta horietaz gain Espainia, Frantzia eta Italiak bozkatu ahal izan zuten. Herrialde hauek ere finalerdia ospatzen zen bitartean kantatu zuten, erakusketa-gisa. Beste herrialdeetako publikoak "Munduko gainontzekoa" deituriko boto bateratuaren bidez ere eman zituen puntuak.

Finalerdia aurkezleek ireki zuten Loreen-en aurreko urteko kanta irabazlea, Tattoo, bertsio komiko batean abestuz. Finalerdian zehar, beste antzezketak egon ziren: hiru irabazlek (Charlotte Perrelli, Suedia 1999; Sertab Erener, Turkia 2003; eta Helena Paparizou, Grezia 2005) haien kantak abestu zituzten karaoke formatuan publikoarekin. Haietaz gain, beste agerpenak Sarah Dawn Finer-en alter ego komikoa, Lynda Woodruff; 2023ko bigarren postua Käärijä; eta 1984ko irabazleak, Herreys, izan ziren.

Ordena Herrialdea Artista Abestia Puntuak Postua
1  Malta Sarah Bonnici "Loop" 13 16
2  Albania Besa "Titan" 14 15
3  Grezia Marina Satti "Zari" 86 5
4  Suitza Nemo "The code" 132 4
5  Txekia Aiko "Pedestal" 38 11
6  Austria Kaleen "We will rave" 46 9
7  Danimarka Saba "Sand" 36 12
8  Armenia Ladaniva "Jako" 137 3
9  Letonia Dons "Hollow" 72 7
10  San Marino Megara "11:11" 16 14
11  Georgia Nutsa Buzaladze "Firefighter" 54 8
12  Belgika Mustii "Before the party's over" 18 13
13  Estonia 5miinust eta Puuluup "(nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi" 79 6
14  Israel Eden Golan "Hurricane" 194 1
15  Norvegia Gåte "Ulveham" 43 10
16  Herbehereak Joost Klein "Europapa" 182 2

Finala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Finala maiatzaren 11an ospatu zen. Bertan, "Big 5" eta herrialde ospatzaileak zuzenean parte hartu zuten, finalerdietatik pasa behar izan gabe. Herrialde hauek Alemania, Erresuma Batua, Espainia, Frantzia, Italia eta Suedia dira, hurrenez hurren. Hauetaz gain, finalerdi bakoitzeko 10 herrialderik hoberenak ere leihatuko ziren. Irabazlea epaile eta telebotoz osatutako puntuazio-sistemaren bidez determinatu zen, sektore bakoitzak puntuen %50 eman zuelarik.

Herbehereak kanporatuak izan ziren bigarren finalerdi eta finalaren artean, haien artistak ekoizpen-taldeko langile batekin izandako intzidentzia batengatik. Hala ere, Herbehereek ikuskizuna telebista bidez eman zuten, eta haien epaimahai zein publikoak bozkatzen segitu ahal izan zuen. Hala ere, erabaki hau kritika askorekin hartu zen kontinente osoan eta bereziki Herbehereetan.

Ordena Herrialdea Artista Abestia Puntuak Postua
1  Suedia Marcus & Martinus "Unforgettable" 174 9
2  Ukraina alyona alyona & Jerry Heil "Teresa and Maria" 453 3
3  Alemania Isaak "Always on the run" 117 12
4  Luxenburgo TALI "Fighter" 103 13
5  Herbehereak Joost Klein "Europapa" - -
6  Israel Eden Golan "Hurricane" 375 5
7  Lituania Silvester Belt "Luktelk" 90 14
8  Espainia Nebulossa "Zorra" 30 22
9  Estonia 5miinust eta Puuluup "(nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi" 37 20
10  Irlanda Bambie Thug "Doomsday blue" 278 6
11  Letonia Dons "Hollow" 64 16
12  Grezia Marina Satti "Zari" 126 11
13  Erresuma Batua Olly Alexander "Dizzy" 46 18
14  Norvegia Gåte "Ulveham" 16 25
15  Italia Angelina Mango "La noia" 268 7
16  Serbia Teya Dora "Ramonda" 54 17
17  Finlandia Windows95man "No rules!" 38 19
18  Portugal iolanda "Grito" 152 10
19  Armenia Ladaniva "Jako" 183 8
20  Zipre Silia Kapsis "Liar" 78 15
21  Suitza Nemo "The code" 591 1
22  Eslovenia Raiven "Veronika" 27 23
23  Kroazia Baby Lasagna "Rim tim tagi dim" 547 2
24  Georgia Nutsa Buzaladze "Firefighter" 34 21
25  Frantzia Slimane "Mon amour" 445 4
26  Austria Kaleen "We will rave" 24 24

Gertakariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Askoren hitzetan, hau "historiako Eurovisionik gatazkatsuena" bezala geratu zen.[7]

Israelen parte hartzea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Israelen partaidetza leihaketan kritika ugari eratu zituen, Israelen Gazako inbasioaren harira, gatazka momentu hartan pil-pilean zegoen eta. EBUren kontrako manifestazioak biderkatu ziren, Errusiarekin egin zen bezalako herrialdearen kanporatzea eskatuz[8]. Era berean, partaideei modu pertsonalean eskaerak ailegatu zitzaien leihaketatik erretiratzeko, nazioarteko boikot-kanpaina gisa. Israelen kantaren hautaketak ere arazoak sortu zituen, EBUk kanta berridaztera derrigortu baitzituen. Lehen bertsioko letra, "October rain" (euskaraz "urriko euria") izendatua, urriaren 7ko Hamas-en erasoaren aipamen bezala ikusi zen, leihaketako neutralitate politikoko araua urratuz. Horren ondoren, kanta "Hurricane" berrizendatu zen. Azkenik, Israel telebotoan bigarren postuan eta guztira bosgarren amaitu zen, nahiz eta emaitza hau partzialki Israelgo Atzerriko Ministeritzak bozkapena sustatzeko kanpaina baten laguntzari esker izan[9].

Eszenatokian egindako Palestinaren aldeko keinuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen finalerdia baino lehen, antolatzaileek Irlandako ordezkariari, Bambie Thug, haren gorputzean idatzitako Ogam hieroglifoetako batzuk kentzeko eskatu zioten. Idazpen hauek 'Su-etena' eta 'Palestinarentzat askatasuna' zioten; honen ondoren haien esloganera aldatu ziren, 'Koroatu sorgina', alegia[10]. Finalerdi berean, irekieran Eric Saade abesle suediar-palestinarrak haren antzezpena eskumuturrean kufija bat eramanez egin zuen. EBUk kufija ikur politiko gisa hartu zuen, beraz haren antzezpen-kliparen igoera YouTubeko kanal ofizialera berandutu zen. EBUren hitzetan, sentitzen zuten "artistak leihaketako natura ez-politikoa konpromezu batean jarri izana"[11].

Finalean, Portugalgo ordezkari iolandak azazkalak palestinar sinboloekin apainduta zeramatzan, eta "bakeak irabaziko du" esan zuen haren antzezpenaren amaieran esker gisa. Portugaleko RTP telebista publikoak EBUk sare sozialetara iolandaren finalerdiko antzezpena igo zuela salatu zuen, finalekoaren ordez. EBUren erantzunean, zailtasun teknikoak eman ziren erabaki honen arrazoi bezala[12].

Portaera txarreko salaketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen finalerdiaren ondoren, salaketa ofizial bat helarazi zitzaion EBUri israeldar zale-erakundeei buruz. Hauek ziotenez, "irlandar ordezkaritza gau hartako EuroClub festan mehatxatu zuten" zale-erakundeko hainbat kidek[13]. Sare sozialetan berretsi gabeko bideoak eta aitormenak igo ziren, zeinetan "Israelgo zale zein kazetariak beste herrialdeetako kideak erasotzen" ageri ziren[14], hala nola Espainiar kazetari bat, gertakari honen ondoren RTVEk EBUri "kazetaritza eta iritzi askatasuna bermatzeko" eskaera helarazi ziolarik.

Finalerako proba orokorrean, Irlanda, Grezia eta Suitzako ordezkariek ez zuten bandera-ibilaldian parte hartu. Irlandaren ordezkariaren hitzetan, "EBUren atentzio osoa merezi zuen egoera batean murgilduta" zeudela adierazi zuen. Momentu berdinean, herbeheretar telebistak bi kexa jarri zituen EBUren aurrean "arenako egoera ez segurua" zela eta[15], baina hauen harira ez zen neurririk hartu leihaketa pasa ondoren arte. EBUren jarrera ikusita, Norvegiar VG egunkariak hainbat herrialdek erretiratzea pentsatu zutela argitaratu zuen, finala hasi baino 25 minutu lehenago akordio batera ailegatu ziren arte[16]. Hauen artean Erresuma Batua, Grezia, Irlanda, Norvegia, Portugal eta Suitza egongo lirateke[17]; haien aldetik, greziar telebistak, suitzar ordezkaritzak eta portugaldar artistaren kudeaketa-agentzia adierazpen hau ezeztu izan dute[18]. Hala ere, suitzar ordezkaria Nemok haren zein beste artisten izenean EBUrekin izandako negoziaketetan aritu zela baieztu zuen haren ordezkaritzak[19]. Azkenik, Norvegiar taldeko gitarjoleak, Magnus Børmark, erretiratzeko eztabaida egon zela baieztu izan du.

Leihaketaren ondoren, Eslovenia eta Serbiako ordezkaritzek EBUrentzat kexa formalak prestatuko zituztela segurtatu zuten, israeldar ordezkaritzaren portaeraren harira[20]. Portugaldar ordezkaritzak ere EBUri azalpenak eskatu zizkion finaleko gertakarien inguruan, Espainia, Frantzia, Kroazia eta Norvagiako ordezkaritzen sostenguarekin[21]. Haien aldetik, israeldar ordezkaritzak beste ordezkaritza zein artistak "inoiz ikusitako presio altua eta amorru ugari erakusteaz" salatu zituen[22]. EBUk ikerketa independentea antolatu zuen kexen inguruan[23], eta 2024ko uztailaren 1ean hainbat antolaketa-aldaketa argitaratu zituen. Hauen artean, "Eurovisioneko zuzendari" izeneko postuaren eraketa zegoen, begirale exekutiboaren (orduan Martin Österdahl) eta marka eta salerosketen lana gainbegiratzeko; eta baita ongizate-ekoizle eta krisi-kudeatzaile baten izendapena ere[24][25].

Soinu-aldaketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat telebista partehartzaileetako kidek, hala nola Eslovenia, Herbehereak edo Portugal, EBUk leihaketan zehar txistuak estaltzeko teknologia erabili zuela salatu zuten. Hau bereziki Israelen antzezpenaren bitartean, eta hau baino lehen eta ondoren, erabili zela argudiatu zuten, txistuen ordez aurretik grabatutako txaloak ipiniz. Estadioan grabatutako bideoen soinuak ez zuen telebistan ageri zenarekin bat egiten, Herbehereen puntu-aurkezpenean ere, non txaloen soinua berriz errepikatu zen. Nahiz eta EBUk eta SVTk salaketa hau ezeztatu, "publikoaren soinua ez [zutela] zentsuratzen, herrialde guztientzat printzipio berdina" aplikatzen zela segurtatuz[26], Israelgo ordezkaria Eden Golanek ondorengo elkarrizketa batean haren antzezpenean soinu-aldaketa erabili zela aitortu zuen[27].

Herbehereen kanporaketa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Finalerako lehen proban, maiatzaren 10ean, Herbehereetako ordezkaria Joost Klein-ek ez zuen parte hartu, nahiz eta banderen aurkezpenean hor egon. EBUko komunikabideetan, "Herbehereetako ordezkariarekin zerikusia duen intzidente bat ikertzen" zeudela jakinarazi zuten, eta "artistak ez zuela probetan parte hartuko hurrengo albisteak izan arte"[28]. Gau hartako epaileen emanaldian ere ez zen ageri, beraz haren aurreko entsaiuko bideoa erabili zuten ebaluaketarako.

Gertakaria bigarren finalerdia eta gero eman zen, zeinetan Klein-ek emakumezko kamera-langile batengana "mehatxuko zeinu" bat egin omen zuen. Horren harira, kamerak 'Green room'-eraino segitu zuen artista, hura grabatuz, nahiz eta eremu horretan grabaziorik egingo ez zela suposatu[29][30]. Langilea, segituan, poliziarengana joan zen gertatutakoa salatzera[31]; nahiz eta orduan zehazki zer gertatu zenaren inguruan segurtasun eza egon arren, suediar poliziak erasorik ez zela egon aitortu zuen[32]. AVROTROS herbeheretar telebistak EBUrekin egon zen bilduta erantzun bat bilatzeko[33], eta honen harira Herbehereak finaletik kanporatzea erabaki zen[34]. Herbehereetako telebistak erantzun hau "guztiz gehiegizkoa eta alferrikoa" kalifikatu zuen, herrialdean haserre eta kontrakotasun ugari piztuz[35].

Suediar poliziak ikerketa maiatzaren 10ean bertan ireki zuen, abuztuaren 12an "Klein-ek seriotasunezko kaltea egiteko ahalmen edo intentzioa zuelaren proba faltarengatik" itxiz[36]. Segituan, AVROTROS-ek Klein-i herrialdea berriz 2025ean ordezkatzeko aukera eskaini zion, eta nahiz eta hasieran horren inguruan pentsatu, Klein-ek uko egin zion azkenean[37].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Ingelesez) «Malmö will host the 68th Eurovision Song Contest in May 2024» Eurovision.tv 2023-07-07 (Noiz kontsultatua: 2023-07-07).
  2. ↑ (Ingelesez) «Luxembourg to return to the Eurovision Song Contest in 2024» Eurovision.tv 2023-05-12 (Noiz kontsultatua: 2023-07-07).
  3. ↑ (Ingelesez) «Eurovision 2024: Last day for Swedish cities to submit hosting bids» esc-plus.com 2023-06-12 (Noiz kontsultatua: 2023-07-07).
  4. ↑ (Samieraz) «Fyra städer som slåss om Eurovision Song Contest 2024» esc-plus.com 2023-06-21 (Noiz kontsultatua: 2023-07-07).
  5. ↑ (Ingelesez) «'United By Music' chosen as permanent Eurovision slogan» eurovision.tv 2023-11-14 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  6. ↑ (Ingelesez) «Eurovision 2024 theme art revealed!» eurovision.tv 2023-12-14 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  7. ↑ (Ingelesez) «No, Israel didn't win. But Eurovision can't carry on as usual now» The National 2024-05-12 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  8. ↑ (Ingelesez) Chaotic build-up to Eurovision as thousands protest. 2024-05-11 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Pérez, Laura. (2024-05-17). «El Gobierno de Israel confirma que invirtió mucho dinero para fomentar el voto a Eden Golan en Eurovisión 2024» Vertele (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  10. ↑ (Ingelesez) «Eurovision: Bambie Thug was asked to remove pro-Palestinian Ogham writing for performance» The Irish Times (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  11. ↑ (Ingelesez) «'It's just racism': Eurovision roiled by controversy after criticising Palestinian scarf» Middle East Eye (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  12. ↑ (Portugesez) Portugal, Rádio e Televisão de. (2024-05-13). «RTP aguarda respostas "cabais" sobre atraso na divulgação da atuação de Iolanda» RTP aguarda respostas "cabais" sobre atraso na divulgação da atuação de Iolanda (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  13. ↑ (Ingelesez) Malmo, Patrick O’Donoghue in. (2024-05-11). «Bambie Thug in Eurovision row involving Israeli fans» www.thetimes.com (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  14. ↑ (Ingelesez) Ljuština, Stevan. (2024-05-13). «Evrovizija 2024 | EBU povodom zlostavljanja od strane izraelskih medija i delegacije» ESC Serbia | Evrovizija.rs (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  15. ↑ «DPG Media Privacy Gate» myprivacy.dpgmedia.nl (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  16. ↑ (Norvegieraz [bokmål]) Østbø, Stein; Mortensen, Ingrid Alice; Edland, Gyrid Friis. (2024-05-25). «(+) Eurovision-dramaet i kulissene: Seks land ville trekke seg» VG (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  17. ↑ (Suedieraz) «Sex länder ville dra sig ur Eurovision – 25 minuter innan finalen» www.aftonbladet.se 2024-05-25 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  18. ↑ (Portugesez) «“Nunca esteve em causa Iolanda desistir da Eurovisão, muito menos a 25 minutos do início do espetáculo”» Expresso 2024-05-29 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  19. ↑ (Alemanez) «25 Minuten vor dem Start: Schweiz wollte angeblich nicht zu ESC-Final antreten» watson.ch (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  20. ↑ (Eslovenieraz) B, T. K.. «Izrael potrdil, da je organizirano "spodbujal h glasovanju", pritožbe proti EBU-ju se širijo» rtvslo.si (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  21. ↑ (Portugesez) Portugal, Rádio e Televisão de. (2024-05-14). «RTP pede à Eurovisão uma reunião para esclarecer incidentes» RTP pede à Eurovisão uma reunião para esclarecer incidentes (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  22. ↑ (Ingelesez) «Israel broadcaster claims it faced 'unprecedented hatred' at Eurovision» BBC News 2024-05-16 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  23. ↑ (Nederlanderaz) «Onafhankelijk onderzoek ingesteld naar organisatie songfestival» RTL Nieuws & Entertainment 2024-06-04 (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  24. ↑ (Ingelesez) Yossman, K. J.. (2024-07-01). «Eurovision Song Contest Creates New Director Role, Beefs Up Rules and Considers Introducing Welfare Producer Following Independent Review (EXCLUSIVE)» Variety (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  25. ↑ (Italieraz) Adessi, Antonio. (2024-07-20). Eurovision 2025: l'EBU cerca un ESC Director. Martin Österdahl resta Show Supervisor. (Noiz kontsultatua: 2024-12-13).
  26. ↑ (Ingelesez) Pepper, Diarmuid. (2024-05-10). «Eurovision organisers say no attempt was made to ‘censor sound’ during Israel’s performance» TheJournal.ie (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  27. ↑ (Ingelesez) Abramovitch, Seth. (2024-10-09). «“Anti-Booing” Tech and Calls From Gal Godot: Eden Golan, Israel’s Eurovision Star, Reveals All» The Hollywood Reporter (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  28. ↑ (Ingelesez) Farren, Neil. (2024-05-10). «🇳🇱 Netherlands: Joost Klein "Not Rehearsing Until Further Notice"» Eurovoix (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  29. ↑ (Ingelesez) «Joost Klein’s lawyer tells Swedish press he will appear in court in Malmö in June | NL Times» nltimes.nl 2024-05-17 (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  30. ↑ (Ingelesez) Cain, Sian. (2024-05-14). «Disqualified Eurovision contestant Joost Klein likely to face charges, say Swedish police» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  31. ↑ (Ingelesez) Joost Klein: Dutch contestant disqualified from Eurovision Song Contest. 2024-05-11 (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  32. ↑ (Ingelesez) «Eurovision camerawoman's story differs from disqualified Joost Klein's version | NL Times» nltimes.nl 2024-05-12 (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  33. ↑ (Ingelesez) Granger, Anthony. (2024-05-11). «🇳🇱 Netherlands: NPO, AVROTROS & EBU Meeting This Morning Regarding Joost Klein Incident» Eurovoix (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  34. ↑ (Ingelesez) «Statement on Dutch participation in the Eurovision Song Contest» eurovision.tv 2024-05-11 (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  35. ↑ Txantiloi:Nl-NL «Statement AVROTROS over diskwalificatie Joost Klein» www.avrotros.nl (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  36. ↑ (Suedieraz) «Investigation concerning illegal threats in Malmö has been closed | Swedish Prosecution Authority» via.tt.se (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).
  37. ↑ (Nederlanderaz) «Nederland doet mee aan Eurovisiesongfestival 2025, Joost Klein bedankt» RTL Nieuws & Entertainment 2024-10-23 (Noiz kontsultatua: 2024-12-14).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Eurovision Abesti Lehiaketa
Eurovision Abesti Lehiaketaren edizioak

1956  • 1957  • 1958  • 1959  • 1960  • 1961  • 1962  • 1963  • 1964  • 1965  • 1966  • 1967  • 1968  • 1969  • 1970  • 1971  • 1972  • 1973  • 1974  • 1975  • 1976  • 1977  • 1978  • 1979  • 1980  • 1981  • 1982  • 1983  • 1984  • 1985  • 1986  • 1987  • 1988  • 1989  • 1990  • 1991  • 1992  • 1993  • 1994  • 1995  • 1996  • 1997  • 1998  • 1999  • 2000  • 2001  • 2002  • 2003  • 2004  • 2005  • 2006  • 2007  • 2008  • 2009  • 2010  • 2011  • 2012  • 2013  • 2014  • 2015  • 2016  • 2017  • 2018  • 2019  • 2020  • 2021  • 2022  • 2023  • 2024

Besteak

Webgune ofiziala

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2024ko_Eurovision_Abesti_Lehiaketa&oldid=9999515"(e)tik eskuratuta