Aldo Rossi

Aldo Rossi
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Milan, 1931ko maiatzaren 3a
Herrialdea	Italia ; Italiako Erresuma (1931ko maiatzaren 3a - 1946ko ekainaren 18a); Italia (1946ko ekainaren 18a - 1997ko irailaren 4a)
Heriotza	Milan, 1997ko irailaren 4a (66 urte)
Heriotza modua	istripuzko heriotza
Hezkuntza
Heziketa	Polytechnic University of Milan (en) ; (1949 - 1959) laurea (en) : arkitektura
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	arkitektoa, diseinatzailea, hirigilea, gidoilaria eta unibertsitateko irakaslea
	Parte-hartzailea documenta 8 (en) ;
Lantokia(k)	Milan
Enplegatzailea(k)	Polytechnic University of Milan (en)
Lan nabarmenak	ikusi Landsberger Arkaden (en) ; La Fenice; Carlos Felice antzokia; Bonnefanten Museum (en) ; Monte Amiata Housing (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Pritzker Saria (1990) ;
Mugimendua	arkitektura postmodernoa

Bonnefanten Arte Moderno Museoa, Maastricht, Herbehereak

Aldo Rossi (Milan, 1931ko maiatzaren 3a – Milan, 1997ko irailaren 4a), teoriko, margolari eta arkitekto postmoderno italiarra izan zen.

Rossi XX. mendearen bigarren erdialdeko arkitekturaren berritzaile ideologiko eta plastiko handienetakoa izan zen. Geometria eta oroimenari zion gurtza eta poesia metafisikoa zirela-eta, milandar honek XX. mendeko azken hereneko arkitektura eta hirigintza aldatu zuen.

1959 urtean Milango Poltitecnicoan arkitekto diploma lortu ondoren, 1961 eta 1964 artean Casabella-Continuità Milango aldizkariaren erredaktoreetako bat izan zen. Hainbat arkitektura eskolatan irakasle izan zen, hala nola Instituto Universitario di Architettura Venezian (IUAV), Poltitecnico Milanen, Eidgenössische Technische Hochschule Zurichen (ETH) eta Cooper Union New Yorken.

Hiriaren arkitektura (L'Architettura della città) saiakera teorikoa argitaratu zuen 1966an, haren arkitekturaren eta hiriaren ikuspegi eta ideia azalduz. Lan honetan eta bere pentsamolde osoan argi agertzen da hiriaren arkitektura dela gairik garrantzitsuena, hiriaren morfologia eta eraikin tradizionalak azpimarratuz, batez ere sorterria zuen Lonbardia eskualdekoak. Halaber, eraikinen tipoa eraikuntzaren funtzioaren gainetik dela ziurtatzen du idazlanotan, non Rossi arkitekturaren zientifikotasuna azaltzen saiatzen den.

Arkitektura-estiloari dagokionez, Adolf Loos, Heinrich Tessenow eta Mies van der Roheren eragina dira aipatzekoak Rossiren lanarengan. Haren lanak, berriz, eragin handia eduki zuen 70eko eta 80ko hamardaketako arkitektoengan.

1990 urtean Pritzker Saria jaso zuen.

1997ko irailaren 4an Milango ospitale batean zendu zen, hamar egun lehenago kotxe-istripu bat izan ondoren, landako bere etxera zihoala.

Lan garrantsitsuak

1962: Erresistentziaren Monumenturako proiektua, Cuneo, Italia
1971 : Hezurtegia, San Calaldo hilerrian, Modena, Italia
1979 : Teatro del Mondo urgaineko antzokia, Venezia, Italia
1986 : Palazzo Hotel, Fukuoka, Japonia
1989 : De Lamel etxebizitzak, Haga, Herbehereak [1]^{[Betiko hautsitako esteka]}
1991 : Centre d'Art Contemporain de l'île de Vassivière, Beaumont-du-lac, Frantzia [2]
1991 : Postetxea eta etxebizitzak Cité de la musique ondoan, La Villette, Paris [3]^{[Betiko hautsitako esteka]}
1995 : Bonnefanten arte modernoko museoa, Maastricht, Herbehereak [4]^{[Betiko hautsitako esteka]}
1996 : Sudliche Friedrichstadt etxebizitzak egunkarien auzoan Berlin [5]

Centro Torri merkatari gunea, Parma, Italia
Centro Direzionale, Peruggia, Italia
Pocono Pines etxea, Mount Pocono, Pensilvania, AEB
Opera Nazionalaren birgaitzea (Carlo Felice antzokia), Genova, Italia
Arkitektura Eskola, Coral Gables, Florida, AEB

Idazkiak

L'architettura della città, 1966
Scritti scelti sull'architettura e la città 1956 - 1972, Clup, Milano 1975
Progetti e Disegni 1962-1979, Rizzoli, 1980
Un’educazione palladiana Annali di architettura, 13 zkian, Vicenza 2001

Kanpo estekak

(Ingelesez) Aldo Rossi Pritzker Sarien web gunean
(Frantsesez) Aldo Rossi ARCHIGUIDE web gunean
(Gaztelaniaz) Biografia eta proiektuak soloarquitectura.com web gunean

Datuak: Q322953
Multimedia: Aldo Rossi / Q322953