Duzunaritze-Sarasketa
| Duzunaritze-Sarasketa | |||
|---|---|---|---|
 Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
 Duzunaritze herriko ikuspegia Sarasketatik | |||
| |||
 | |||
| Kokapena | |||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||
| Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
| Eskualdea | Garazi | ||
| Administrazioa | |||
| Estatua |  Frantzia | ||
| Eskualdea |  Akitania Berria | ||
| Departamendua |  Pirinio Atlantikoak | ||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
| Barrutia | Baiona | ||
| Kantonamendua | Euskal Mendialdea | ||
| Izen ofiziala | .svg){kind=small} Bussunarits-Sarrasquette | ||
| Auzapeza (2014-2026) | Bruno Jauriberry (independente) | ||
| Posta kodea | 64220 | ||
| INSEE kodea | 64154 | ||
| Herritarra | duzunariztar, sarasketar | ||
| Kokapena | |||
| Koordenatuak | 43°09′47″N 1°10′04″W / 43.1631°N 1.1678°W | ||
| Azalera | 12,04 km2 | ||
| Garaiera | 195-782 metro | ||
| Distantzia | 7,0 km (Donibane Garazitik) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 206 (2018:  1) | ||
| Dentsitatea | 14,12 biztanle/km² | ||
| Zahartzea[1] | % 20,83 | ||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 118,34 | ||
| Ekonomia | |||
| Jarduera[1] | % 75,86 (2011) | ||
| Desberdintasuna[1] | % -2,76 (2011) | ||
| Langabezia[1] | % 5,17 (2013) | ||
| Euskara | |||
| Euskaldunak | % 75,98 (2010) | ||
| Erabilera | % 49,46 (2011) | ||
| Datu gehigarriak | |||
| Sorrera | 1841eko maiatzaren 12a (uztarketa) | ||
Duzunaritze-Sarasketa[2][a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta. Garazi eskualdean dago, Donibane Garazi hiriburutik 7,0 kilometrora. Altuera 195 eta 782 metro artekoa da, eta 12,04 km²-ko azalera hartzen du. 2018. urtean 206 biztanle zituen.
Bertako biztanleak duzunariztarrak eta sarasketarrak dira.
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Duzunaritze-Sarasketa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
- frantsesez: Bussunarits-Sarrasquette ("bysynagíts zagazkét" ahoskatua)[3]
- okzitanieraz: Bussunarits-Sarrasqueta ("busunaríts zarrazkéta" ahoskatua)[4]
- aragoieraz: Buzúnariz-Sarrasqueta ("buzzúnarizz zarrazkéta" ahoskatua)
- gaztelaniaz: Usúnariz-Sarrasqueta ("uzúnarizz zarrazkéta" ahoskatua)
Udalerria osatzen duten hiru herrien izenen gidoien bidez, elkarren ondoan jartzea besterik ez da: Duzunaritze eta Sarasketa.
Duzunaritze izena, batzuetan, Buzunaritze bezala idatzia denez, frantsesaren eraginez edo antzinakoan idatzia egoteagatik, udalerri hau ere ager daiteke, baina modu okerrean, Buzunaritze-Sarasketa bezala idatzia.
Berriz, Sarasketa izena, batzuetan, Sarrasketa bezala idatzia denez, frantsesaren edo okzitanieraren eraginez, udalerri hau ere ager daiteke, baina modu okerrean, Duzunaritze-Sarrasketa bezala idatzia.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Duzunaritze-Sarasketa Hergarai ibarran dago.
Mugakideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Buztintze-Hiriberri | Lakarra | Gamarte |
|
| Donazaharre | 
|
Ibarrola, Hozta | ||
| ||||
| ||||
| Ahatsa-Altzieta-Bazkazane | Lekunberri |
Ingurune naturaka
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udalerria Garazi eskualdean dago, erdialdean hain zuzen ere, eta, beraz, lautada emankor batean dago, baina, aldi berean, goragune ertaineko mendiak ditu.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]|
Duzunaritze-Sarasketako klima
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Herriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erdi Aroan, Duzunaritzek eta Sarasketak parrokia bera partekatzen zuten, udalerri ezberdinak izan arren. Honek, udalerriko egungo eliza, bi herrien artean zaldiz kokatzea eragin zuen.
Frantziako Iraultzan, Gratian Dagorret herriko apaizak erbesteratu behar izan zuen.
1841eko maiatzaren 12an, Duzunaritze eta Sarasketa udalerriek bat egin zuten Duzunaritze-Sarasketa udalerri berria sortzeko.[6]
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 276 | 294 | 275 | 295 | 314 | 294 | 536 | 544 | 528 | 466 | 444 | 424 | 436 | 447 | 458 | 438 | 408 | 388 | 370 |
| 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2011 | 2016 | 2018 | |
| 364 | 364 | 317 | 319 | 303 | 324 | 305 | 291 | 237 | 209 | 205 | 189 | 182 | 179 | 162 | 170 | 203 | 203 |
Ekonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udalerriaren ekonomia, inguruko herri askoren moduan, laborantzan dago oinarriturik. Irulegiko arnoa egiteko mahastiak aurki daitezke bertan. Hala ere, udalerriaren iparraldean bada harrobi bat.
Politika
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Auzapezak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Hasiera | Amaiera | Auzapeza | Alderdia |
|---|---|---|---|
| 1995 | 2008 | Jean Sallaberry | |
| 2008 | 2014 | Philippe Poydessus | |
| 2014 | karguan | Bruno Jauriberry | |
| falta diren datuak osatu egin behar dira | |||
Erakunde publikoakoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2017ko urtarrilaren 1era Duzunaritze-Sarasketa Garazi-Baigorri herri elkargoaren kide zen. Une horretatik aurrera, sortu berria zen Euskal Hirigune Elkargoaren parte izatera pasa zen.[7]
Garraioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hergarai Bizik eskatutako Garraio Solidarioa zerbitzu presta dio udalerrian.[8]
Euskara
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Garazi eskualdeko herri guztiak sailkatu zituen, Arnegi izan ezik, ekialdeko behe-nafarrera euskalkian, Amiküze eta Oztibarre eskualdetan hitz egiten zena.[9]
Koldo Zuazok, 2010ean, Duzunaritze-Sarasketak nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[10]
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Duzunariztar eta Sarasketar ezagunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Bernart Etxepare (1480-1560), apaiza eta euskal idazlea.
- Klaudio Harluxet (1939-1994), informatikari, politikari eta euskaltzalea.
- Martin Landerretxe (1842-1930), euskal idazle eta euskaltzaina.
Irudiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
-
Hilerri gurutzea -
Paisaia udalerrian -
Sarasketako bidegurutzea -
Etxe tradizionalgo ataria -
Duzunaritzeko elzia
Oharrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskaltzaindia. 122. araua: Nafarroa Behereko herri izendegia. .
- ↑ Jobbé-Duval, Brigitte. (2009). Dictionnaire des noms de lieux des Pyrénées-Atlantiques. Archives & Culture ISBN 978-2-35077-151-9. PMC 466662204. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ (Okzitanieraz) Diccionari toponimic occitan de las Lanas e deu Baish Ador. lo Congrès.
- ↑ Irulegiko estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ (Frantsesez) texte, France Auteur du. (1841-01). «Frantziar errepublikako legeak» Gallica (Noiz kontsultatua: 2021-08-04).
- ↑ Instituzioaren behar gorria. 2015eko urriaren 11. Argia.com
- ↑ Hergarai Bizi - Garraio Solidarioko zerbitzua
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q589030
Multimedia: Bussunarits-Sarrasquette / Q589030
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Duzunaritze-Sarasketa