Saltsa

Artikulu hau sukaldaritzari buruzkoa da; musika eta dantza estiloa gaitzat duena beste hau da: «Saltsa (musika generoa)»

Sukaldaritzan, saltsa^[1] edo basia plater baten osagarri moduan erabiltzen den prestakin isurkaria edo erdi-isurkaria da. saltsak prestatzeko osagai isurkariak, saltsa loditzeko koipea duen gai bat, espeziak eta ongailuak erabili ohi dira.

Saltsak plater bateko osagai nagusiaren zaporea hobetzeko edo indartzeko erabili ohi dira. Osagai nagusiari ez dio protagonismorik kendu behar, aldiz hau edertzen lagundu dezake. Jeneralean, plater ugariren hornigai ohikoena da. Osagai nagusiaren gainean edo ondoan jartzen da. Aparteko katilu edo saltsa ontzi batean ere zerbitza daiteke.

Sukaldaritza internazionaleko oinarrizko saltsak

Munduan bereziki sukaldaritza klasikoan (frantsesa jatorri dutenak) beste ehunka saltsa kozinatzeko erabili izan diren saltsak dira. Saltsa hauek oinarri hartuta, eta beste osagai batzuk gehituz ehunka saltsa presta daitezke.

Saltsa lodituak

Saltsa emultsionatuak

Fruta eta Barazkiekin loditutako saltsak

Euskal Sukaldaritzako saltsa nagusiak

Saltsak eta saldak prestatzeko truko eta aholkuak

Saltsak eta saldak prestatzeko
Aholkuak	Azalpena
Bexamel saltsa desberdinen irin neurriak	Kroketak egiteko garaian litro esneko 120 g. eta 150 g. artean erabiliko dugu. Bexamela osagai bat gainetik estaltzeko bada 80g irin, eta saltsa arin bat egiteko bada, berriz, 50 g.-60 g. irin litro esneko.
Bexamel saltsa, estaltzeko	Ez utzi hozten, momentuan erabili beharra dago, bestela oso azkar loditzen da eta ez du balioko estaltzeko.
Gorringo ugariko saltsak	Ez dira irakin behar, gehienez ere berotu, gorringoa ez mamitzeko.
Jatorrizko Villeroy bexamela egiteko	Saltsa egina dugunean, eta sutatik kanpo, gazta birrinduarekin eta gorringoarekin loditzen da. Osagai desberdinak estaltzeko balio du.
Maionesa moztuarekin zer egin	Normalean, gorringo kopuruarekin alderatuz olio kopuruan pasa egin garen seinale da; beraz, beste gorringo bat gehitu beharko diogu eta, olio pittin bat gehiago. Baina kontuz, olioarekin berriz pasako bagina, berriz ere moztu egingo litzateke.
Maionesa olio kopurua	Olio kantitatez pasatuko bagina, moztu egingo litzateke.
Maionesan olio kopurua	Arrautzaren tamainaren arabera, olio gehiago edo gutxiago onartuko digu.
Ozpin-olio oinarrizkoari zer gehitu	Mota guztietako lagungarriak gehitzea dago. Tipulina, mostaza, arrautza gortua, piper berdea, fruitu lehorrak, pipermina, …..
Ozpin-olioari zenbat ozpin gehitu	Gustuen arabera, ozpina gutxiago edo gehiago gehitu daiteke.
Salda gardena lortzeko	Osagaiak oso ondo garbitu, kontu handiarekin marmitan sartu, eta irakinaldiak su motelean egin. Iragazi ere poliki eta kontu handiz egin.
Salda gorria	Itsaski edo arroz prestaketak burutzeko erabiliko dugu.
Salda ilunak	Saltsa eta prestaketa ilunak kozinatzeko erabiltzen da.
Saldak noiz gazitu	Beti amaieran gehitu.
Saldak ur hotzetatik abiatu	Beti, eta gatza amaieran gehitu.
Saldei koipea kentzeko	Prestaketa hozten utzi eta koipea gainean pilatu eta kasu askotan solido bihurtuko da; momentu horixe izango da egokiena soberako koipea kentzeko.
Salteatzeko noiz gazitu	Aldez aurretik pittin bat gazituko genuke eta amaieran puntuan jarri.
Saltsa berdean	Garrantzizkoa da baratxuriak kolorea ez hartzea; beraz, oso gainean egon behar da.
Saltsa berderako ura edo salda,, eta zein salda	Saltsa zertarako erabiliko dugunaren baitan izango da. Osagarri oso zaportsuak erabiliko bagenitu, ura gehitzearekin nahiko, aldiz kontrakoa bada salda bat gehitzea litzake egokinea. Prestaketaren arabera salda bat edo beste erabiliko dugu.
Saltsa iluna lortzeko	Urarekin busti aurretik, marmitan tomate birrindua karameliza dezakegu edo tipula xerra txigortu batzuk gehitu.
Saltsen kolorea mantentzeko	Saltsa irabiagailutik pasako bagenu, kolorea asko galduko luke. Beraz, kolorea mantentzeko puregailutik pasatzea egokiagoa da.